25
สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น�าในองค์กรธุรกิจ Information and Role of Leadership in Business Organization ประอรนุช โปร่งมณีกุล / Pra-oranuch Prongmaneekul 1 รักเกียรติ หงษ์ทอง / Rakkait Hongthong 2 สิรินาฏ วงศ์สว่างศิริ / Sirinard Wongsawangsiri 3 บทคัดย่อ สารสนเทศเป็นปัจจัยส�าคัญที่ส ่งผลต่อความส�าเร็จในการประกอบอาชีพและ การท�างานในต�าแหน่งงานต่างๆ รวมถึงต�าแหน่งผู้น�าองค์กรธุรกิจ เนื่องจากสารสนเทศ ที่มีคุณค่า สมบูรณ์ ครบถ้วน และทันการณ์ ท�าให้เกิดความรู้ ความคิด และสติปัญญา อันจะน�าไปสู่การพัฒนา และสร้างสรรค์ ผู้น�าในองค์กรธุรกิจจึงจ�าเป็นต้องรู้แหล่งสารสนเทศ และสามารถเลือกใช้สารสนเทศ ที่เหมาะสมกับงานในหน้าที่ความรับผิดชอบ โดยเฉพาะหน้าที่ในการบริหารจัดการ ได้แกการวางแผน การจัดองค์กร การน�า และการควบคุม สารสนเทศที่ผู้น�าในองค์กรธุรกิจจ�าเป็นต้องใช้เพื่อการปฏิบัติงาน ได้แก่ สารสนเทศ ด้านบัญชี เศรษฐศาสตร์และภาวะเศรษฐกิจการค้าโดยทั่วไป สังคม การเมือง สถิติ กฎหมายธุรกิจ และภาษาธุรกิจที่ใช้ในการด�าเนินงาน โดยแหล่งสารสนเทศที่ส�าคัญและ เป็นประโยชน์ส�าหรับผู้น�าในองค์กรธุรกิจ เช่น กรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ 1 ผู ้ช่วยศาสตราจารย์ สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี 2 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สาขาวิชาการจัดการ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี 3 อาจารย์ สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี 203 Journal of Humanities and Social Sciences Review Vol. 20 No.1 January - June 2018

สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

สารสนเทศกบบทบาทภาวะผน�าในองคกรธรกจInformation and Role of Leadership

in Business Organization

ประอรนช โปรงมณกล / Pra-oranuch Prongmaneekul1

รกเกยรต หงษทอง / Rakkait Hongthong2

สรนาฏ วงศสวางศร / Sirinard Wongsawangsiri3

บทคดยอ

สารสนเทศเปนปจจยส�าคญทสงผลตอความส�าเรจในการประกอบอาชพและ

การท�างานในต�าแหนงงานตางๆ รวมถงต�าแหนงผน�าองคกรธรกจ เนองจากสารสนเทศ

ทมคณคา สมบรณ ครบถวน และทนการณ ท�าใหเกดความร ความคด และสตปญญา

อนจะน�าไปสการพฒนาและสรางสรรค

ผน�าในองคกรธรกจจงจ�าเปนตองรแหลงสารสนเทศและสามารถเลอกใชสารสนเทศ

ทเหมาะสมกบงานในหนาทความรบผดชอบ โดยเฉพาะหนาทในการบรหารจดการ ไดแก

การวางแผนการจดองคกรการน�าและการควบคม

สารสนเทศทผน�าในองคกรธรกจจ�าเปนตองใชเพอการปฏบตงาน ไดแก สารสนเทศ

ดานบญช เศรษฐศาสตรและภาวะเศรษฐกจการคาโดยทวไป สงคม การเมอง สถต

กฎหมายธรกจ และภาษาธรกจทใชในการด�าเนนงาน โดยแหลงสารสนเทศทส�าคญและ

เปนประโยชนส�าหรบผน�าในองคกรธรกจ เชน กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย

1ผชวยศาสตราจารยสาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตรคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร2ผชวยศาสตราจารยดร.สาขาวชาการจดการคณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร3อาจารยสาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตรคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

203Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 2: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

กรมทรพยสนทางปญญากระทรวงพาณชยศนยวจยกสกรไทยหองสมดมารวยตลาดหลกทรพย

แหงประเทศไทยเปนตน

ค�าส�าคญ: สารสนเทศแหลงสารสนเทศภาวะผน�าองคกรธรกจ

Abstract

Informationisakeyfactoraffectingthesuccessoftheoccupationand

workinginvariouspositions,includingthepositionofleadingbusinessorganizations

becausetheinformationisvaluable,timelyandcompletecauseofknowledge,

ideasandwisdomthatwillleadtodevelopmentandcreative.

Leadersinbusiness,itisessentialtoknowthesourcesofinformation

andcanusetheinformationthatisappropriatetothedutiesandresponsibilities,

speciallythefunctionsofmanagement,includingplanning,organizing,leading

andcontrolling.

Aleaderinenterpriseinformationrequiredforthepractice,including

accountinginformation,economics,tradeandtheeconomy,political,social

statistics, business law and the language used in business operations. The

sourceofcriticalinformationandhelpfulforleadersinbusiness,forexample:

DepartmentofBusinessDevelopment,DepartmentofIntellectualProperty,

MinistryofCommerce,KASIKORNResearchCenterCompanyLimited,Maruey

Knowledge&ResourceCenter,TheStockExchangeofThailand.

Keywords: Information,Informationsources,Leadership,Businessorganization

204 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 3: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

บทน�า

ปจจบนนบวาเปน “สงคมสารสนเทศ” (Information society) เพราะเปนยค

ทจ�าเปนตองใชสารสนเทศประกอบการตดสนใจเพอท�าใหเกดขอผดพลาดนอยทสด

ดงนน ในการด�าเนนชวตของมนษยทกคนทงในเรองการใชชวตทวไปการเรยน การท�างาน

ในต�าแหนงหนาทหรออาชพตางๆจงมความเกยวของกบสารสนเทศ

เชนเดยวกบภาวะผน�าเปนสงจ�าเปนส�าหรบการบรหารในยคปจจบน เพราะผล

การศกษาวจยสามารถแสดงยนยนไดอยางชดเจนวาความส�าเรจในการด�าเนนงานขององคกร

ขนอยกบความสามารถในการน�าองคกรไปสเปาหมายตามทก�าหนดและการสรางความรวมมอ

ในการปฏบตงานของผน�า รวมถงผน�าในองคกรธรกจทกประเภททก�าลงถกปรบภาพลกษณ

ปรบโครงสราง และปรบเครองมอเพอเตรยมรบกบความเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในยค

ดจทล(Digitalage)

ดงนนในบทความนจงตองการน�าเสนอความเกยวกบการใชสารสนเทศของผน�าใน

องคกรธรกจเพอน�าทางใหองคกรบรรลเปาหมาย

ความหมายของสารสนเทศ

สารสนเทศเปนค�าทไดรบการกลาวถงกนมากในปจจบนเนองจากสารสนเทศมบทบาท

ตอการด�าเนนชวตของบคคลการด�าเนนงานขององคกรตลอดจนการพฒนาสงคมและประเทศ

ชาตใหเจรญกาวหนา

ดงทมแหลงสารสนเทศหลายแหงเชนพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานฉบบพ.ศ.

2542(2546:1182);พวาพนธเมฆา(2541:2);ประภาวดสบสนธ(2543:6);จารวรรณ

สนธโสภณ(2521:69)และวาณฐปนวงศศานต(2539:1)ไดนยามความหมายไวและสามารถ

สรปไดวา

สารสนเทศ (Information)หมายถงความร เรองราวขาวสารขอมลขอเทจจรง

มโนคต สงทไดเหน เหตการณ ความคด จนตนาการ รวมถงกระบวนการตางๆ ทม

ความหมายเฉพาะแนนอนในบรบทหนงๆ ซงมการบนทกและจดการตามหลกวชาการ

เพอใหควรแกการเชอถอรบรองได โดยการบนทกนอาจอยในรปแบบตางๆ ไดแก

1) ตนฉบบตวเขยน เปนการบนทกดวยมอ 2) วสดตพมพ เปนการบนทกดวยเครองพมพ

205Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 4: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

เชนหนงสอวารสารหนงสอพมพรายงานเปนตน3)โสตทศนวสดเปนการบนทกในรปของแผนฟลม

แถบเสยง จานเสยง เปนตน และ 4) สออเลกทรอนกส เปนการบนทกดวยคอมพวเตอร

เมอไดรบการบนทกแลวจะเรยกสอทบนทกวา“วสดสารสนเทศ”หรอ“ทรพยากรสารสนเทศ”

ซงมราคาเหมอนทรพยสนทางปญญา โดยตองสงวนสทธบคคลผทรงคณวฒดานใดดานหนง

และหากมคณสมบตเปนวทยากรเผยแพรความรหรอใหค�าปรกษาทางวชาการกนบเปนแหลง

สารสนเทศไดเชนกน

จดประสงคของการบนทกเปนทรพยากรสารสนเทศหรอแหลงสารสนเทศ คอ

เพอเผยแพรใหผรบสารไดรบทราบอนจะเปนประโยชนในการพฒนาดานๆทงในสวนบคคล

และสงคม

นอกจากน “สารสนเทศ” ยงเปนค�าทมความหมายเกยวของและสมพนธกบค�าวา

“ขอมล”และ“ความร”ดงนนการศกษาความหมายของสารสนเทศจงตองเขาใจความหมาย

ของค�าทเกยวของเหลานดวยเพอใหเกดความเขาใจทชดเจนยงขนดงภาพท1

ภาพท1ความเกยวของของสารสนเทศขอมลและความร

จากภาพท 1 จะเหนวา “ขอมล” (Data) หมายถง ขอเทจจรงทเกยวกบคน สตว

สงของเหตการณหรอปรากฏการณทเปนอยตามความเปนจรงซงอาจเปนตวเลขตวอกษร

หรอเครองหมายตางๆ (ยนภวรวรรณ, 2546: 8; ชชวาลย วงษประเสรฐ, 2548: 35-36)

อยางไรกตาม ขอมลนนมการเกดขน เปลยนแปลง และหายไปตลอดเวลา ดงสจธรรมท

วา “เกดขน ตงอย ดบไป” เชน การพบวา หองน�าหองแรกเปนหองทสะอาดทสด ดงนน

เมอผคนทราบอาจจะไปใชหองน�าหองแรกเปนประจ�า ท�าใหหองน�าหองแรกอาจกลาย

เปนหองทสกปรกทสดกเปนได

ขอมล สารสนเทศ ความร

206 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 5: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

ขอมลดงกลาว เมอผานกระบวนการประมวลผลซงสามารถกระท�าไดหลายวธ

เชนการค�านวณการวเคราะหการสงเคราะหการสรปฯลฯท�าใหไดมาซง“สารสนเทศ”

(Information) ซงมหลากหลายรปแบบและบคคลสามารถน�าขอมลดงกลาวไปใชประโยชน

ไดตามวตถประสงค(ยนภวรวรรณ,2546:8;Gordon,&Gordon,1999:7)

จากนนเมอน�าสารสนเทศไปใชประโยชนโดยผนวกกบความรความเขาใจประสบการณ

เดมของแตละบคคลแลวจะเกดเปน“ความร”(Knowledge)ใหมขนมาดงนนบคคลแตละ

คนแมจะไดรบสารสนเทศเหมอนกนแตมความรความเขาใจและประสบการณเดมตางกน

ยอมสงผลใหบคคลเกดความร ความเขาใจในเรองนนๆ ไดลกซงแตกตางกน (ชชวาลย

วงษประเสรฐ,2548:37)

คณสมบตของสารสนเทศ

แมสารสนเทศ คอ ขอมลหรอขอเทจจรงทปรากฏอยทวไป แตมไดหมายความวา

สารสนเทศดงกลาวนนจะสามารถน�าไปใชประโยชนไดเสมอไปดงนนการเลอกใชสารสนเทศ

ทดเปนสงทส�าคญและมประโยชนในการปฏบตงานสามารถสนองตอบตอวตถประสงคของ

การใชไดเปนอยางดมผรไดอธบายถงคณสมบตของสารสนเทศไวดงน

เบรช(Burch,1979)อธบายวาสารสนเทศทดนนตองสามารถเขาถงไดสะดวกและ

รวดเรวมความสมบรณถกตองเหมาะสมทนตอเวลามความชดเจนยดหยนพสจนยนยน

ไดปราศจากอคตและมปรมาณทเพมขนไดโดยฮคส(Hicks,Jr.,1992)สรปวาสารสนเทศ

ทมคณภาพตองมคณสมบตมาตรฐาน4ประการไดแก1)ตรงกรณ2)ทนตอเวลา3)ถกตอง

และ 4) สามารถตรวจสอบพสจนยนยนได ทงน จราภรณ รกษาแกว (2529) ไดเพมเตม

ในรายละเอยดวา สารสนเทศทมคณภาพนนตองมความถกตอง ทนตอการใชงาน

มความสมบรณกะทดรดไดใจความสมบรณในตวเองและตรงกบความตองการสารสนเทศทด

ไมไดขนอยกบปรมาณของสารสนเทศและแมจะมสารสนเทศปรมาณมากๆแตหากไมถกตอง

ยอมท�าใหการตดสนใจผดพลาดได

207Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 6: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

ดงนนสารสนเทศทมคณภาพจงมลกษณะดงตอไปน

1.มความถกตอง สารสนเทศทจะใชประโยชนไดตองมความถกตอง แมนย�า

ไมมขอผดพลาด

2. ตรงตามความตองการสารสนเทศทดตองตรงกบความตองการใชของแตละบคคล

จงจะสามารถน�าไปใชประโยชนได ทงนพจารณาจากขอบเขตทเกยวของและความลกซง

ของเนอหา

3.มความครบถวนสมบรณ สารสนเทศทดตองมความครบถวนในประเดนตางๆ

ตามหวขอเรองทตองการทงนควรพจารณาทางดานคณภาพของสารสนเทศมากกวาดานปรมาณ

4. เหมาะสมและสามารถเขาใจไดงายสารสนเทศทจะน�าไปใชประโยชนไดดจ�าเปน

ตองมการรวบรวมเรยบเรยงและน�าเสนอเปนขนตอน เขาใจงาย มความชดเจน ไมก�ากวม

ซงจะชวยใหผใชเขาใจเนอหาสารสนเทศไดอยางถกตอง

5.มลกษณะทเชอถอได กลาวคอ สามารถตรวจสอบพสจนยนยนได ทงนอาจดได

จากแหลงทมาของสารสนเทศวาเปนแหลงรบผดชอบการผลตสารสนเทศอยางเปนทางการ

หรอไมเชนการใชแผนททางภมศาสตรเกยวกบพนทของประเทศไทยหากเลอกใชแผนทจาก

กรมแผนททหารยอมถอวามลกษณะทเชอถอไดเพราะมวธการรวบรวมขอมลและการจดท�า

แผนทในลกษณะทตรวจสอบได

6.ทนตอการใชงานหมายถงสารสนเทศทไดรบนนจะตองมเนอหาทนตอเหตการณ

และทนตอการใชประโยชนสามารถเขาถงไดอยางสะดวกและรวดเรว

ความส�าคญและบทบาทของสารสนเทศ

สารสนเทศมความส�าคญในชวตประจ�าวนของสงคมในปจจบน เพราะสารสนเทศ

มสวนชวยใหเกดความรความคดและสตปญญาซงน�าไปสการพฒนาและสรางสรรคสงคม

ใหเจรญกาวหนา และเปนปจจยในการก�าหนดแนวทางการพฒนา เศรษฐกจ และสงคม

วฒนธรรมดวงเนตรเบยวไขมก (2537:3) เชนเดยวกบนนทาวทวฒศกด (2536:9–10)

ทแสดงใหเหนวา สารสนเทศเปนตวแปรทมความส�าคญตอการเปลยนแปลงสงคมและผใด

ทมสารสนเทศทมคณคา สมบรณ ครบถวน ทนการณ ผนนยอมมอ�านาจ ดงค�ากลาวทวา

“ความรคออ�านาจ”(Informationispower)

208 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 7: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

แมนมาสชวลต(2533:11-12)ไดอธบายถงความส�าคญของสารสนเทศในภาพรวม

วาม2ประการไดแก

1. ความส�าคญตอบคคล โดยบคคลสามารถน�าสารสนเทศไปใชประโยชนตอตนเอง

ดงน

1.1 ท�าใหสามารถตอสไดดกบสงแวดลอมซงไมรจกและอาจเปนอนตรายถงชวต

1.2 ท�าใหสามารถตอสกบความไมรของตนเองในเรองทจ�าเปนตองร

1.3 ท�าใหสามารถเผชญกบปญหาตางๆตดสนใจในการแกปญหา

1.4 ท�าใหเกดความเจรญทางจตใจ

2.ความส�าคญตอสงคม โดยบคคลสามารถน�าสารสนเทศไปใชประโยชนตอสงคม

ดงน

2.1 กอใหเกดการศกษาซงจ�าเปนตอการพฒนาสงคม

2.2 รกษาไวและถายทอดมรดกทางวฒนธรรม

2.3 เสรมสรางความรความสามารถทางดานเทคโนโลย เศรษฐศาสตร ธรกจ

การพาณชยและความรอนๆทเปนพนฐานจ�าเปนตอการพฒนาสงคม

โดยเฉพาะในยคปจจบน ซงสารสนเทศเปนผลผลตหลกของภาคอตสาหกรรม

ดงนนสารสนเทศจงมบทบาทในเชงเศรษฐกจ(ประภาวดสบสนธ,2543:7–8)ดงน

1. การตดสนใจชวยลดความเสยงในการตดสนใจชแนวทางในการแกปญหา

แมการตดสนใจจะเกดกอนและการใชสารสนเทศเปนเครองยนยน แทนทจะใชสารสนเทศ

ชวยการตดสนใจกตามดงนนคณคาของสารสนเทศจงเกดจากการใชมใชเกดภายในตวเอง

2. การจดการ สารสนเทศมความส�าคญตอการจดการและการด�าเนนงาน

มการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการจดการเพอสนบสนนการด�าเนนงานแตละวนขององคกร

เมอผปฏบตงานมและใชสารสนเทศในการปฏบตงาน การจดการยอมมประสทธภาพและ

น�าประสทธผลมาสองคกร

209Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 8: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

3. ใชแทนทรพยากรทางกายภาพ สารสนเทศสามารถใชทดแทนทรพยากร

ทางกายภาพเชนการเดนทางในระบบสอสารทางไกลทมการน�าสงขอมลทางการแพทยเชน

การผาตดจะชวยใหแพทยตดตามเหตการณความกาวหนาโดยไมตองเดนทางไปยงแหลงนน

4. ตดตามสภาพโดยรอบ สารสนเทศเปนชองทางเรยนรวาเกดอะไรขนใน

โลกนชวยการปฏบตงานและการตดสนใจใหตดตามความคบหนาทเกดขนภายนอกได

5. โนมนาวและชกจงสารสนเทศเปนชองทางโนมนาวและชกจงใจบทบาท

ปรากฏชดในโฆษณาการตลาดชวยผบรโภคในการเลอกซอสนคา

6. การศกษาสารสนเทศเปนองคประกอบส�าคญของการศกษาเปนสวนหนง

ของกระบวนการเรยนรทงผานสอตางๆหรอโดยปฏสมพนธโตตอบผสอนซงกอใหเกดประโยชน

ทงตอตวบคคลทจะใชการศกษาเปนเครองหาเลยงชพตอไป และตอสงคมทจะมผลตผล

ผมการศกษาเพมขน

7. วฒนธรรมและนนทนาการ สารสนเทศเปนองคประกอบส�าคญส�าหรบ

การสงเสรมวฒนธรรมและนนทนาการ บทบาทเชงเศรษฐกจปรากฏชดเมอมการซอผลผลต

และบรการสารสนเทศ(เชนโทรทศนเทปวดโอ)ท�าใหอตสาหกรรมสารสนเทศเตบโตและ

มผลตอเศรษฐกจ

8. ผลผลตและบรการสารสนเทศเปนผลผลตทสามารถบรรจหบหอจ�าหนาย

ซอขายกนได สารสนเทศยงเปนบรการทผซอจะไดสารสนเทศทปรบแตงใหเหมาะสม

กบความตองการพรอมใชงาน เชน บรการใหค�าปรกษาและบรการสารสนเทศเชงพาณชย

ซงเปนกลมทท�ารายไดหลกใหเศรษฐกจของประเทศทพฒนาหลายประเทศ

9. ทรพยากรส�าคญทตองลงทนสารสนเทศเปนทรพยากรทตองลงทนจงจะได

ผลผลตและบรการเชนในธรกจขายผลผลตและบรการสารสนเทศจะตองลงทนจดท�าฐานขอมล

ซงเปนการลงทนทส�าคญกวาการซออปกรณและการจดสรางอาคารเพราะเปนการลงทนสราง

ฐานการผลตในท�านองเดยวกนบรษทตางๆทมระบบสารสนเทศเพอการจดการ

จะเหนไดวาสารสนเทศมบทบาทส�าคญอยางมากตอการพฒนาตนเอง

พฒนาองคกรซงสงผลตอสงคมและประเทศในทสด

210 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 9: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

ทฤษฎการใชสารสนเทศ

การศกษาการใชสารสนเทศของบคคลนนมประเดนทจ�าเปนตองเขาใจ2เรองไดแก

กระบวนการไดมาซงสารสนเทศและปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศและ

การใชสารสนเทศซงมรายละเอยดดงตอไปน

1. กระบวนการไดมาซงสารสนเทศ

การทบคคลจะไดมาซงสารสนเทศและน�าไปใชตามวตถประสงคของตนนนเปนกระบวนการ

ทประกอบดวย3กจกรรมส�าคญดงภาพท2

ภาพท2กระบวนการไดมาซงสารสนเทศ

1.1 ความตองการสารสนเทศ (Informationneeds) เปนกระบวนการทบคคล

เกดความตระหนกวาตนเองไมรหรอไมแนใจในเรองใดเรองหนง โดยเฉพาะสารสนเทศท

เกยวของกบภาระหนาทและอาชพของบคคลนน(ศรพรสวรรณะ,2529:7อางถงในชชวาลย

วงษประเสรฐ,2537:90)บคคลนนจงเลงเหนความจ�าเปนหรอความตองความการสารสนเทศ

เพอไปใชในงานดงกลาว ดวยเหตน จงแสดงออกโดยพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ

ความตองการสารสนเทศเพอน�าไปสกระบวนการแสวงหาสารสนเทศนน บคคลจ�าเปนตอง

สามารถระบไดในเรองตอไปน

1.1.1วตถประสงคของการใชสารสนเทศไดแก1)เพอสนองความตองการ

สวนบคคล 2) เพอการศกษาของตนเองหรอบคคลอน 3) เพอการปฏบตงานและ

4)เพอการปกครองและเพอวตถประสงคอนระดบนานาชาตเชนเพอแลกเปลยนวฒนธรรม

และเพอถายทอดเทคโนโลยเปนตน

ความตองการสารสนเทศ การแสวงหาสารสนเทศ การใชสารสนเทศ

211Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 10: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

1.1.2ประเภทของสารสนเทศโดยบคคลจะพจารณาวาสารสนเทศประเภท

ใดสามารถสนองตอบความตองการหรอตอบปญหาได เชน สารสนเทศทแสดงหรอสาธต

ใหเหนวากระบวนการ(Ahow–how)อธบายวธการทางเทคนค(Know–how)เปนตน

1.1.3ลกษณะของสารสนเทศ เปนขอก�าหนดทบคคลคาดหวงเกยวกบ

สารสนเทศทตองการไดแกสารสนเทศนนมรปแบบขอบเขตรายละเอยดภาษาและคณภาพ

ทเหมาะสมกบความสามารถของผรบภายใตสถานการณนนๆ

1.2 การแสวงหาสารสนเทศ(Informationseeking)เปนกจกรรมทบคคลกระท�า

เพอแสวงหาขอมลขาวสารทจะตอบสนองความตองการทตนตระหนกและเลงเหนถงความส�าคญ

ในกระบวนการแสวงหาสารสนเทศมความเกยวของกบการตดสนใจเลอกใชแหลงสารสนเทศ

มากทสด กลาวคอ เมอบคคลตระหนกถงความตองการสารสนเทศกจะแสวงหาสารสนเทศ

ไดจากระบบทางการไดแก

1.2.1หนวยงานทตงขนเพอท�าหนาทใหบรการสารสนเทศ เชน หองสมด

ศนยสารสนเทศเปนตน

1.2.2หนวยงานอนทไมไดท�าหนาทใหบรการสารสนเทศโดยตรงแตสามารถ

ใหบรการสารสนเทศทตองการไดเชนส�านก-งานจดหางานส�านกงานบานและทดนเปนตน

1.2.3ตวบคคลเชนญาตเพอนบานเพอนรวมงานเปนตน

โดยทวไปผแสวงหาสารสนเทศจะใชขอมลทตนเองมอยกอนหากไมเพยงพอ

จงจะไปแสวงหาจากบคคลทตนรจกเชนเพอนรวมงานเพอนบานหรอสมาชกในครอบครว

ตอจากนนจงจะไปแสวงหาสารสนเทศจากผทท�างานในสถาบนทเกยวของ และจากแหลง

สารสนเทศอนทไมใชบคคลเปนล�าดบสดทายทงนในการพจารณาตดสนใจเลอกหนทางแสวงหา

สารสนเทศนนมกค�านงถงในเรอง1)ลกษณะของแหลงสารสนเทศและลกษณะของสารสนเทศ

ทไดรบจากแหลงนนไดแกความสะดวกในการเขาถงคาใชจายและคณภาพของสารสนเทศ

2) สถานการณแหงความตองการสารสนเทศ สถานการณบางอยาง เชน ในสถานการณ

ทตองตดสนใจเพอแกไขปญหาอยางรบดวนจะเปนตวกระตนใหเกดการแสวงหาสารสนเทศ

ทถกตองมคณภาพอยางรบดวนจนบางครงอาจยอมเสยคาใชจายเงนเวลาและแรงงานเพอ

ใหไดสารสนเทศททนตอความตองการและทนตอการใชงานโดยเรวทสด3)ลกษณะของผแสวงหา

212 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 11: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

สารสนเทศ ซงปจจยมผลกระทบตอพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ ไดแกประสบการณ

การศกษาและบคลกสวนตว 4) ลกษณะของงานทปฏบต ความรบผดชอบในหนาทการงาน

ปญหาทประสบในระหวางการท�างานหรอสถานภาพของบคคลในหนวยงาน

1.3 การใชสารสนเทศ (Information using) เปนผลสบเนองจากการทบคคล

มความตองการและแสวงหาสารสนเทศเพอน�าค�าตอบไปลดความสงสย ความอยากร

แกปญหาหรอใชเปนแนวทางในการตดสนใจด�าเนนงาน ทงนการน�าสารสนเทศไปใช

ประโยชนมหลายระดบตงแตการเกดขนทนททนใดหลงจากทไดรบสารสนเทศนนไปจนถง

การใชสารสนเทศในอนาคต

การใชสารสนเทศของบคคลมกเปนไปตามวตถประสงคตางๆไดแก

1.3.1การใชเพอสนองความตองการสวนบคคล

1.3.2การใชเพอการศกษาและการเรยนร

1.3.3การใชเพอการประกอบอาชพและปฏบตงาน

1.3.4การใชเพอถายทอดสารสนเทศไปยงบคคลอน

1.3.5 การใชเพอวตถประสงคระดบนานาชาต เชนการแลกเปลยนวฒนธรรม

การแลกเปลยนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย การคา เศรษฐกจ และการแลกเปลยน

เงนตราตางๆเปนตน

2.ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการแสวงหาและการใชสารสนเทศ

ผใชแตละบคคลแตละกลมมพฤตกรรมการแสวงหาและการใชสารสนเทศ

แตกตางกน ทงนขนอยกบปจจยหลายประการทมอทธพลตอพฤตกรรมการแสวงหา

และการใชสารสนเทศซงอาจสรปไดดงน(จรวรรณภกดบตร,2535)

2.1 ภารกจทางดานอาชพและหนาทการงานของผใช

2.1.1หนาทความรบผดชอบของแตละคน เชน ปฏบตงานในดานการวจย

การวางแผนการผลตการบรหารผใชมกตองการและใชสารสนเทศแตกตางกนออกไปตาม

วตถประสงคของภาระหนาทการงานนน เชน ผบรหารระดบผจดการ ตองการสารสนเทศ

เพอประกอบการตดสนใจ แตจะไมคนหาเอง อาจใชวธสงใหพนกงานทางดานวจยตลาด

ไปคนหาและรวบรวมสารสนเทศเกยวกบตลาดของผลตภณฑของหนวยงานของตนและ

ของหนวยงานคแขงขนใหทราบ

213Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 12: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

2.1.2สาขาวชาทผใชประกอบอาชพและปฏบตงาน

2.1.3ลกษณะและภาพแวดลอมของหนวยงานตนสงกดมผลตอพฤตกรรม

การแสวงหาและการใชสารสนเทศของพนกงานแตละคน

2.2 คณสมบตสวนตวของผใช เปนสวนส�าคญทก�าหนดพฤตกรรมการแสวงหา

และการใชสารสนเทศ เพราะเปนพนฐานและความสนใจสวนตวของผใชแตละคน

ประกอบดวย

2.2.1สาขาวชาทผใชไดศกษาหรอผใชมพนฐานและความสนใจในสาขา

วชานนหรอทพฒนาในภายหลงสาขาวชาเปนสงทก�าหนดความใสใจเบองตนในการใชและ

ไมใชสารสนเทศ

2.2.2 ระดบการศกษาของผใชหมายถงความรระดบตางๆเชนระดบวชาชพ

ปรญญาตรปรญญาโทปรญญาเอกเปนตน

กลาวคอผทศกษาในระดบการศกษาทสงขนอาจตองการสารสนเทศในระดบทลกซง

เจาะลกเฉพาะสาขาวชายงขนและอาจตองการสารสนเทศเพอเพมเตมจากแหลงสารสนเทศ

ในภาษาตางประเทศดวย

2.3 สภาพแวดลอมสวนตว เชน สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม อาย

ประสบการณในการท�างานและความสนใจสวนตว ทอาจมอทธพลตอการด�ารงชวตและ

การท�างานของผใชสารสนเทศแตละคน

ความหมายของภาวะผน�า

นกวชาการจ�านวนมากไดใหนยามความหมายของ “ภาวะผน�า” (Leadership) ไว

มากมายดงทรกเกยรต หงษทอง (2557: 2-3) ไดรวบรวมและสรปความหมายไววา ภาวะ

ผน�าเปนบคคลทมหนาทตดสนใจและสงการโดยการใชอ�านาจและอทธพลการจงใจการสราง

ความสมพนธการตดตอสอสารใหสมาชกทมหรอผตามขององคกรแสดงพฤตกรรมเปนไปตาม

วตถประสงคของตนเองและองคกร ตลอดจนเปนผสรางวสยทศน น�ามาซงการเปลยนแปลง

น�าพาองคกรในทางทดขนใหบรรลเปาหมายรวมกน

อยางไรกตามมคนจ�านวนมากทยงมความสบสนระหวางค�าวา“ผน�า”และ“ผบรหาร”

โดยเหนวาบคคลทงสองคอคนๆคนเดยวกนแตความคดเหนดงกลาวนนไมเปนจรงเสมอไป

ทงนรกเกยรตหงษทอง(2558:8)ไดศกษาคนควาและสรปใหเหนความแตกตางเพอสราง

214 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 13: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

ความเขาใจในแนวความคดพนฐานของผน�ากบผบรหารใหมความชดเจนมากยงขนโดยอธบาย

วา ผบรหาร คอ บคคลทสามารถท�าใหผอนไปสจดหมายปลายทางได ไมวาบคคลเหลานน

จะมความเตมใจหรอไมกตาม จะเหนวาความแตกตางอยตรงทผบรหารไมค�านงถงวาบคคล

เหลานนจะมความเตมใจและยอมรบทจะปฏบตตามหรอไม แตส�าหรบผน�าจะค�านงถงวา

บคคลเหลานนจะตองมความเตมใจและยนดทจะปฏบตตามค�าสงและอทศตนเพอการปฏบต

งานใหบรรลเปาหมาย

บทบาทหนาทของผน�าในองคกรธรกจ

ในองคกรประเภทตางๆ ตลอดจนองคกรธรกจ ผน�าขององคกรตางมบทบาทหนาท

ทส�าคญดงตอไปน

1. ขอบเขตการปฏบตงาน

1.1 การก�าหนดทศทาง (Providing direction) ผน�าตองท�าหนาทก�าหนด

วสยทศน เพอการพฒนาองคกรใหมความเจรญกาวหนาและมประสทธภาพมากขน

ทงในเรอง 1) การวางแผน 2) การจดสรรทรพยากร 3) การแกปญหาและสรางความ

เปนระเบยบเรยบรอยในเกดขนภายในองคกร 4) การจงใจและสรางค�ามนสญญาแกผตาม

ทงในรปแบบการใหรางวลและการแทรกแซงเพอใหผตามมพฤตกรรมทท�าใหบรรลเปาหมาย

และ5)การพฒนากลยทธเพอสรางการเปลยนแปลงทจ�าเปนเพอใหบรรลวสยทศน

1.2 การจดวางบคคลากร (Aligning followers) ผน�ามหนาทน�าพาองคกรให

บรรลเปาหมายดงนนจงตองเปนผออกแบบโครงสรางเพอใหการบรหารเปนไปตามกลยทธ

ขององคกร โดย 1) การจดวางบคลากรใหเหมาะสมตามความถนด 2) สอสารวสยทศน

ใหเขาใจเพอใหสามารถบรรลเปาหมายทก�าหนดไว3)การพฒนาวฒนธรรมองคกรรวมกนของ

บคลากร4)การก�าหนดคานยมรวมทชวยน�าพาองคกรไปสความส�าเรจและ5)การกระตน

ใหบคลากรพฒนาความคดสรางสรรคเพอใหปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย

1.3 การสรางความสมพนธ (Building relationship) นอกจากผน�าตอง

ใหความส�าคญกบปจจยการผลตและการด�าเนนงานเพอการผลตสนคาและบรการของ

องคกรแลว ผน�ายงตองใหความส�าคญในเรอง 1) การกระตนจงใจบคลากรใหท�างาน

อยางความเตมทและเตมใจดวย2)การสรางความสมพนธทงโดยการใชอ�านาจทเปนทางการ

และอ�านาจสวนบคคล

215Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 14: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

1.4 การพฒนาคณภาพของตนเอง(Developingpersonalqualities) ภาวะผน�า

นนไมเพยงแตใชทกษะตางๆในการบรหารเทานนแตการเปนผน�านนยงขนอยกบลกษณะหรอ

ปจจยพเศษอนทอยภายในเชนความซอสตยความกลาหาญความออนนอมถอมตนเปนตน

สงส�าคญทสดส�าหรบการเปนผน�า คอ 1) ความตองการท�างานทตนเองรก

2)ความใสใจตอผอนผน�าจงตอง3)พรอมทจะเรยนรจากบคคลอนอยเสมอและ4)ยนหยด

ในความถกตองและสงทเปนประโยชนตอองคกรไมวาจะมสงทสงผลกระทบตอตนเองกตาม

1.5 ดานการสรางผลลพธ (Creating leader outcomes) ผน�าจ�าเปนตองม

1) การสงการ เพอใหสรางผลลพธใหเกดขน ซงอาจเปนการสงการภายใตวฒนธรรม

องคกรเพอใหบรรลเปาหมายในระยะสน หรอใชวฒนธรรมความซอสตยซงเปนมมมองใหม

ทชวยใหองคกรประสบความส�าเรจในระยะยาว2)การเปดใจรบสงใหมๆและ3)การสราง

ความสมพนธเชงบวกกบบคลากร

2. หนาทดานการจดการ

การจดการเปนสวนหนงขององคกร เพราะการจดการเปนกระบวนการท�างาน

ใหประสบความส�าเรจโดยอาศยการท�างานรวมกน หนาทการจดการ (Function of

management)ของผน�ามดงตอไปน

2.1 การวางแผน (Planning) เปนเรองทเกยวของกบการก�าหนดภารกจ

และวตถประสงค ตลอดจนกจกรรมเพอใหบรรลวตถประสงค ดวยการพฒนากลยทธ

การจดการทรพยากรทางการบรหารและการก�าหนดนโยบายเพอเปนแนวทางในการด�าเนนงาน

2.2 การจดองคกร (Organizing) เปนกระบวนการทก�าหนด กฎ ระเบยบ

ในการปฏบตงานขององคกร การจดวางโครงสรางขององคกร เพอใหทราบถงอ�านาจหนาท

ความรบผดชอบ

2.3 การน�า (Leading) เปนการใชอทธพลเพอโนมนาวใจใหพนกงานปฏบตงาน

ตามหนาทรวมถงการมอบหมายงานการประสานงานกนของพนกงานและการบรหารจดการ

กบความขดแยง

216 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 15: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

2.4 การควบคม (Controlling) เปนกระบวนการในการพฒนามาตรฐาน

การปฏบตงาน การจดท�าระบบการรายงาน การตดตามผลการปฏบตงานของพนกงาน

วาเปนไปตามมาตรฐานทก�าหนดไวหรอไมและรวมถงการแกไขปรบปรงการด�าเนนงาน

ใหเปนไปตามมาตรฐานทก�าหนด

จากบทบาทหนาทของผน�าในองคกรดงกลาวขางตน จะพบวาผน�ามบทบาทหนาท

หลายดาน มนทซเบรก (Mintzberg’sManagerial Role) จงแบงบทบาทหนาทดาน

การจดการของผน�าไว3กลมดงตอไปน(Robbin,andJudge,2007:6)

ตารางท 1 บทบาทหนาทของผน�าในองคกร

บทบาท รายละเอยดของบทบาท การปฏบต

1.บทบาทดานสารสนเทศ(informationalrole)

เปนผตดตามตรวจสอบดแล(monitor)

บทบาททางการรบขอมล และแสวงหาขอมล กลนกรองขอมลและรายงานตางๆ

เปนผเผยแพรขาวสารขอมล(disseminator)

กระจายขอมลไปยงบคคลอนเชนแจงใหพนกงานทราบเปนบนทกรายงานหรอโทรศพทกระจายขาวสาร

เปนปากเสยงของหนวยงาน(speakerperson)

เปนผน�าขอมลไปเผยแพรยงภายนอก เชน การใหขาวแกสอมวลชนการพบปะบคคลตางๆ

2.บทบาทดานความสมพนธกบบคคลอน(inter-personalrole)

เปนตวแทนขององคกร(figurehead)

เปนผ มบทบาทในการท�างานตามหนาทและ ตองท�าหนาทเปนตวแทนขององคกร

เปนตวแทนของหนวยงานในการพจารณาเรองตางๆรวมลงนามรวมประชม

เปนผน�า(leader) เปนผมอบหมายงานจงใจพนกงานพฒนาฝกอบรมพนกงานเปนทปรกษาใหแกพนกงานก�าหนดทศทางขององคกร

เปนผประสาน(liaison) เปนผเชอมประสานระหวางภายในและภายนอก หนวยงานท�าหนาทประสานงานในรปแบบตางๆ

217Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 16: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

บทบาท รายละเอยดของบทบาท การปฏบต

3.บทบาทดานการตดสนใจ(decisionalrole)

เปนผประกอบการ(entrepreneur)

เปนผพฒนาแนวคดใหมๆการน�าความคดรเรมใหมๆไปปฏบตใหเกดผลดขน

เปนผรบผดชอบปญหา(disturbancehandler)

เปนผแกไขปญหาวกฤตตางๆทเกดขนแกไขขอขดแยง ระหวางพนกงาน การปรบสภาพบรรยากาศในการท�างานใหดขน

เปนผจดสรรทรพยากร(resourceallocator)

เปนผจดสรรทรพยากรทางการบรหาร การจด แบงงบประมาณ

เปนนกเจรจาตอรอง(negotiator)

เปนตวแทนในการเจรจาตอรอง เชนการเจรจากบสหภาพแรงงานการเจรจาทางธรกจการเปนตวแทนของหนวยงานในการเปนผไดประโยชนใหมากทสดและรกษาผลประโยชนของหนวยงาน

ปจจยทสงผลตอความส�าเรจของผน�าในองคกรธรกจ

การทผน�าในองคกรธรกจจะประกอบธรกจใหประสบความส�าเรจไดหรอไมนน

ขนอยกบการน�าสารสนเทศมาประกอบการท�าธรกจ(ถาวรศรสขะโตและธนะเวชศรสขะโต,

2543: 48-50) ทงนในการปฏบตหนาทผน�าขององคกรธรกจใหประสบความส�าเรจ

จ�าเปนตองมปจจยตอไปนเขามาเกยวของ

1. ประกอบธรกจทมความถนดท�าไดดทสดรจรงท�าแลวมความสข

2. มองหาสนคาและบรการแปลกใหมทยงไมมใครท�า โดยตองมความสามารถ

ในการวเคราะหคนหาบรการสนคาทดและมคณภาพโดยสงเกตหรอสอบถามถงความตองการ

ของลกคาหรอผบรโภคเพอพฒนาปรบปรงตอไป

3. สงเกตถงเหตการณตางๆหรอความเปลยนแปลงในสงคมเชนอตราการเกดอตรา

การตายการกระจายชวงอายของประชากรอาชพท�าเลทางภมศาสตรเปนตน

ตารางท 1 บทบาทหนาทของผน�าในองคกร(ตอ)

218 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 17: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

4. สงเกตความเปลยนในสงคมเชนรสชาตชวตความเปนอยรสนยมทเปลยนไปของ

คนตามยคตามสมย

5. มความฉลาดในการเสาะหาขอมลและสงเกตอตสาหกรรมอนๆทเหมอนกนหรอ

เกยวของกบอตสาหกรรมเชนการธนาคารการเกษตรธรกจบรการการสอสารสนคาเกษตร

เปนตน เพอใหเกดการมองในรอบดานหรอประโยชนเพอการวางแผนหรอเพอการตอบสนอง

นโยบายของรฐบาลหรอการเปลยนแปลงทมสงขน

6. อานมากเพอใหมความรมากโดยเฉพาะหนงสอบทความทตพมพในวารสารนตยสาร

หนงสอพมพเพอทราบความรใหมๆ

7. เรยนรจากสงทท�าใหธรกจประสบความส�าเรจ และเรยนรจากสงทท�าใหธรกจ

ลมเหลวศกษาถงปญหาและอปสรรคตางๆโดยวเคราะหพจารณาเพอใหเกดความเขาใจ

8. เปนผฟงทดและชอบทจะแกไขปญหาทเกดขน

9. มองพฤตกรรมการท�าการคาของผอนศกษาเพอเกดความคดใหมๆแลวน�ามาใช

10. เขาไปมสวนรวมในองคกรหรอสมาคมทสามารถใหขอมลทมประโยชนตอการ

ด�าเนนธรกจใหประสบความส�าเรจเพมชองทางการรบรขอมลขาวสารทส�าคญ

11. เขารวมชมงานจดแสดงสนคา นทรรศการ เพอทราบขอมลสนคาตางๆ การจด

บรการใหมๆ

12. ตดตามคแขงทางธรกจทราบความเคลอนไหว

13. สอบถามผรทมประสบการณในการด�าเนนธรกจ หรอบคคลอาชพอนๆ ทมสวน

สนบสนนการด�าเนนธรกจใหเจรญกาวหนาไดแกนกกฎหมายนกบญชนายธนาคารตดตอ

หนวยงาน กรมการคาทงภายในและตางประเทศ เพอคนหาขอมลปจจบนและแนวโนม

ในอนาคต

14. วางแผนการด�าเนนธรกจอยางรอบคอบมองการณไกล

219Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 18: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

สารสนเทศกบบทบาทภาวะผน�าในองคกรธรกจ

จากปจจยทสงผลตอความส�าเรจของผน�าในองคกรธรกจแสดงใหเหนวาผน�าทประสบ

ความส�าเรจมกเกยวของกบสารสนเทศและการใชสารสนเทศและสอดคลองกบทฤษฎของ

มนทซเบรก (Mintzberg’sManagerial Role) ดงนน ผน�าจงจ�าเปนตองใชสารสนเทศ

ในดานตางๆ เพอการปฏบตงาน ดงน (กาญจนาท เรองรจตปกรณ วชย ธนรงสกล

และนภาพรขนธนภา,2535:8-10)

1.บญช (Accounting) การบญชเปนการเกบบนทกขอมลตางๆ ดานการเงน

ในธรกจการคาเพอท�าใหทราบถงสภาพอนแทจรงของตวเองอยเสมอพรอมทงมความระมดระวง

อยตลอดเวลา

2. เศรษฐศาสตรและภาวะเศรษฐกจการคาโดยทวไป(Economicsandbusiness

conditions)ผน�าในองคกรธรกจตองเปนผทรเรองเกยวกบวฏจกรธรกจ(Businesscycles)

เปนอยางดและตองตนตวตอเหตการณอกทงยงสามารถปรบตวเองใหเขากบสภาพการณและ

สงแวดลอมไดทนทวงทตองมความรเกยวกบสนคานโยบายเกยวกบราคา(Pricingpolicy)

คาจางแรงงาน (Wage determination) การคมนาคมขนสง (Communication and

trans-portation)และการพยากรณธรกจ(Businessforecast)ในปปจจบนและอนาคต

ในชวงระยะเวลาหนงๆ

3. สงคม (Sociology) สงคมเปนจดรวมของกลมชนดงนนเมอจะศกษาถงกลมชน

จงตองศกษาถงพฤตกรรมของคนซงมอทธพลตอการสรางความตองการซอสนคาและบรการ

เชนความตองการของกลมชนกลมนนๆตองการอะไรชอบอยางไรฉะนนจงมงศกษาถงธรกจ

การคาจากการศกษาจากจดเลกๆไปสจดทใหญทสดดวยเหตนผน�าในองคกรธรกจจงตอง

มความรดานการขายสนคาและบรการการสงเสรมการขายการโฆษณาซงสงตางๆเหลาน

นบรวมอยในเรองของการตลาดการคาทงสน

4.การเมอง (Politic) การทนกธรกจมความสนใจตอเหตการณบานเมอง สนใจ

ตอนโยบายตางๆ ของรฐ และฝายกลมผบรหาร งานของประเทศตลอดจนน�าเอาหลกการ

มาใชมาปฏบตภายใตกฎหมายของรฐ เพอจะวางแนวทางการปฏบตใหอยในขอบเขต

เปนนกธรกจทรอบคอบและระมดระวงตวอยตลอดเวลา

5.สถต (Statistic) เนองจากปจจบนน ผน�าในองคกรธรกจการคาตองตดสนใจ

เกยวกบปญหาตางๆทเกดขนทกเมอโดยเรวดงนนจงจ�าเปนอยางยงทผน�าตองเตรยมวางแผน

220 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 19: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

ตางๆไวลวงหนาเพอเตรยมรบเรองราวตางๆทจะตดตามมาดงเชนในธรกจการคาผน�าตอง

ตระเตรยมแผนการตางๆเชนแผนการผลตแผนการโฆษณาแผนการตลาดแผนการขายฯลฯ

ตลอดจนการท�างบประมาณตางๆ

6. กฎหมายธรกจ(Businesslaw)ผน�าในองคกรธรกจตองมความรเรองกฎหมายใน

การประกอบการคาในรปของหางหนสวนหรอบรษทเอกเทศสญญาตางๆเมอประกอบธรกจ

อยในประเทศใดกจ�าเปนตองปฏบตตามกฎหมายทางธรกจของประเทศนนๆ

7.ภาษาธรกจ(Businesslanguage)ในการตดตอพบปะลกคาหรอบคคลทเกยวของ

ในวงการคานนๆถอยค�าทใชตดตอทงการตดตอดวยการพดการเขยนจดหมายหรอรายงาน

ผน�าตองมความรทางดานภาษาธรกจเปนพเศษเชนการเขยนรายงานการจดบนทกทประชม

การเกบและรวบรวมเอกสารการวเคราะหปญหาและการสรปงานตางๆเพอเสนอตอผบงคบ

บญชาอกระดบหนง

แหลงสารสนเทศส�าหรบผน�าในองคกรธรกจ

การใชสารสนเทศเพอการปฏบตงานของผน�าในองคกรธรกจผน�าจ�าเปนตองทราบถง

แหลงสารสนเทศทมประโยชนส�าหรบการเขาถงสารสนเทศดงกลาวซงปจจบนแหลงสารสนเทศ

ทมประโยชนส�าหรบผน�าในองคกรธรกจมเปนจ�านวนมากมายดงตวอยาง

1. กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย

ทตง 563ถนนนนทบรต�าบลบางกระสออ�าเภอเมองจงหวดนนทบร11000

โทรศพท 1570

โทรสาร 0-2547-4459

บทบาทหนาทและความรบผดชอบ

1)ตรวจพจารณาและรบจดทะเบยนหนงสอบรคณหสนธค�าขอจดทะเบยนจดตง

แกไขเปลยนแปลงเลกและเสรจการช�าระบญชของหางหนสวนนตบคคลและบรษทจ�ากด

ทมส�านกงานแหงใหญตงอยในจงหวดตามเขตอ�านาจ

2)ตรวจพจารณาและรบจดทะเบยนพาณชยเปลยนแปลงและเลกประกอบพาณช

ยกจทมส�านกงานแหงใหญตงอยในจงหวดตามเขตอ�านาจ

221Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 20: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

3) การจดท�าและออกหนงสอรบรองรายการทางทะเบยน ใบส�าคญแสดงการจด

ทะเบยนเปนหาง หนสวนบรษท ใบทะเบยนพาณชย และเอกสารอนทนายทะเบยนรบรอง

รวมทงการบรการตรวจคนคดส�าเนาเอกสารทะเบยนและเผยแพรขอมลธรกจ

4)การบรการแนะน�าใหค�าปรกษาขอกฎหมายระเบยบปฏบตขนตอนและวธการ

จดทะเบยนหรอการขออนญาตตามกฎหมายทอยในความรบผดชอบของกรมพฒนาธรกจ

การคาและงานอนตามกฎหมายทเกยวของ

5) การบรการตรวจพจารณาเบองตนค�าขอจดทะเบยนบรษทมหาชนจ�ากดและ

ตดตอประสานงานระหวางผขอจดทะเบยนกบส�านกทะเบยนธรกจ

6)การถอนทะเบยนบรษทรางและจดชอบรษทรางคนสทะเบยน

7)การรบและตรวจพจารณาค�าขออนญาตประกอบธรกจของคนตางดาวรวมทง

ตรวจสอบ และควบคมใหคนตางดาวทไดรบใบอนญาตปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายและ

เงอนไขทนายทะเบยนก�าหนด

8)การบรการรบงบการเงนประจ�าปบญชรายชอผถอหนและรายงานประจ�าปของ

นตบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยพระราชบญญตบรษทมหาชนจ�ากดพ.ศ.

2535และพระราชบญญตการบญชพ.ศ.2543รวมทงออกหนงสอเตอนและตดตามใหปฏบต

ตามกฎหมายดงกลาว

9)การบรการแนะน�าสงเสรมและเผยแพรมาตรฐานในการจดท�าบญชแกผประกอบ

ธรกจ

10)ควบคมการตรวจสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาต

11)จดทะเบยนจดตงแกไขเปลยน-แปลงและยกเลกสมาคมการคาและหอการคา

12)ฝกอบรมและพฒนาความรใหแกผประกอบการและสถาบนการคา

13)ใหค�าแนะน�าและประสานขอมลด�าเนนการแกไขปญหาอปสรรคแกผประกอบ

การสถาบนการคาและธรกจคาสงและคาปลกธรกจบรการและพาณชยอเลกทรอนกส

14)สงเสรมการประกอบธรกจชมชนและผลตภณฑชมชนเพอเสรมสรางเศรษฐกจ

ชมชนใหเขมแขง

222 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 21: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

15)สงเสรมและสนบสนนธรกจคาสงและคาปลกธรกจบรการและพาณชย

อเลกทรอนกสในประเทศใหสามารถแขงขนไดในระบบการคาเสร

16) ก�ากบดแลสถาบนการคาใหปฏบตถกตองตามกฎหมายและนโยบาย

ของรฐ

17)การบรการแนะน�าและเผยแพรขอมลเกยวกบงานในความรบผดชอบของ

กรมพฒนาธรกจการคาดานอน

18)การจดเกบคาธรรมเนยมและน�าเงนรายไดแผนดนซงอยในความรบผดชอบ

ของส�านกงาน

19)ปฏบตงานอนๆทอยในอ�านาจหนาทของกรมพฒนาธรกจการคา

2. กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย

ทตง 563ถนนนนทบรต�าบลบางกระสออ�าเภอเมองนนทบรจงหวดนนทบร

11000

โทรศพท 1368

บทบาทหนาทและความรบผดชอบ

1) บรการจดทะเบยนสทธบตรลขสทธบรการสบคนขอมลสทธบตรนานาชาต

ผานฐานขอมล

2)บรหารและจดการสทธการใชประโยชนสทธบตร

3)จดงานตลาดนดทรพยสนทางปญญา

4)การจดประชมเชงปฏบตการยกระดบศกยภาพวสาหกจขนาดกลางและ

ขนาดยอมดวยทรพยสนทางปญญา

3. ศนยวจยกสกรไทย

ทตง 400/22อาคารธนาคารกสกรไทยชน3ถนนพหลโยธนแขวงสามเสนใน

เขตพญาไทกรงเทพฯ10400

โทรศพท 0-2273-1144

โทรสาร 0-2270-1018,0-2270-1235,0-2270-1569,0-2271-4032

อเมล [email protected]

223Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 22: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

บรการสารสนเทศ

1) บรการบทวเคราะหทางเศรษฐกจ (K-ECON ANALYSIS) เปนบรการรวบรวม

รายงานวเคราะหวจย ทงในภาคเศรษฐกจระดบจลภาค มหภาค ภาคการเงน และ

ภาคเศรษฐกจตางประเทศโดยเนนกระแสของขาวสารขอมลทก�าลงเปนทจบตามองในขณะนน

นอกจากน ยงประกอบดวยดชนเศรษฐกจ รายงานภาวะตลาดเงนและตลาดทน ตลอดจน

ภาวะเงนตราตางประเทศจ�าแนกตามหมวดตางๆไดแกเกษตรกรรมเศรษฐกจและการเงน

ตางประเทศเศรษฐกจมหภาคการคลงไทยการคาการทองเทยวการลงทนตลาดเงนตลาด

ทนและสถาบนการเงนไทยธรกจบรการพลงงานภาวะตลาดเงนและตลาดทนรายสปดาห

อสงหารมทรพยและการกอนสรางอตสาหกรรมเปนตน

2)บรการบทวเคราะหทางเศรษฐกจส�าหรบลกคาบรรษท(K-BUSINESSANALYSIS)

เปนบรการขอมลและบทวเคราะหเฉพาะส�าหรบลกคาบรรษท (Corporate) ของธนาคาร

กสกรไทย ซงรวบรวมรายงานวเคราะหวจยขาวสารและสถานการณทเกดขน เพอใหลกคา

สามารถตดตามความเคลอนไหวทางเศรษฐกจ ธรกจ ตลาดเงนตลาดทน รวมทงเศรษฐกจ

และธรกจระหวางประเทศอยางครอบคลมและทนสถานการณ เนอหาแบงเปนบทวเคราะห

รายสปดาหและรายเดอน(สงวนสทธการรบขอมลเฉพาะลกคาทมคณสมบตตรงตามเงอนไข

ของธนาคารฯ)เปนตน

4. หองสมดมารวย ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ทตง1 อาคารตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (ขางศนยประชมแหงชาต

สรกต) 62 ชน 1-2 ถนนรชดาภเษก แขวงคลองเตย เขตคลองเตย

กรงเทพฯ10110

โทรศพท 0-2009-9777

เปดท�าการ ทกวนเวลา08:30-21:00น.

ทตง2 อาคารตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (ขางสถานทตจน) 93

ชนใตดนถนนรชดาภเษกแขวงดนแดงเขตดนแดงกรงเทพฯ10400

โทรศพท 0-2009-9777

บรการสารสนเทศ

1)ยมทรพยากรสารสนเทศทหองสมดมารวย

2)บรการMarueyeLibrary

224 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 23: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

สรป

สารสนเทศมความส�าคญส�าหรบการตดสนใจในยคปจจบน เพอใหเกดขอผดพลาด

นอยทสด ทงน สารสนเทศทมคณภาพและสามารถน�ามาใชงานไดตรงตามวตถประสงคนน

จ�าเปนตองมความถกตอง ตรงตามความตองการ มความครบถวนสมบรณ เหมาะสมและ

สามารถเขาใจไดงายมความนาเชอถอทนตอการใชงานและสามารถเขาถงไดอยางสะดวก

ผใชสารสนเทศมการแสวงหาและการใชสารสนเทศแตกตางกนเนองจาก1)คณสมบต

สวนตวของผใช เชน ระดบการศกษา ความสนใจ เปนตน 2) ภารกจดานอาชพและหนาท

การงานทรบผดชอบ และ 3) สภาพแวดลอมสวนตว เชน เศรษฐกจ สงคม ประสบการณ

การท�างานเปนตน

ส�าหรบผน�าในองคกรธรกจซงเปนผทมอ�านาจในการตดสนใจและสงการโดยใชอ�านาจ

และอทธพล การจงใจ การสรางความสมพนธ การตดตอสอสารเพอใหผตามหรอสมาชก

แสดงพฤตกรรมตามวตถประสงคของตนเองและองคกรตลอดจนเปนผสรางวสยทศนทน�ามา

ซงการเปลยนแปลงน�าพาองคกรไปในทางทดขนและบรรลเปาหมายรวมกน

สารสนเทศทผน�าจ�าเปนตองใช มหลายดาน ไดแก บญช เศรษฐศาสตรและภาวะ

เศรษฐกจสงคมการเมองสถตกฎหมายธรกจภาษาธรกจทงนแหลงสารสนเทศทส�าคญ

ส�าหรบผน�าองคกรธรกจในประเทศไทยไดแกกรมพฒนาธรกจการคากรมทรพยสนทางปญญา

กระทรวงพาณชยศนยวจยกสกรไทยหองสมดมารวยตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ดวยเหตนการทผน�ารจกเลอกและใชแหลงสารสนเทศและสารสนเทศเพอประกอบการ

ปฏบตหนาทของผน�าไดอยางถกตองครบถวนเหมาะสมและทนเวลาจะท�าใหผน�าสามารถ

น�าพาองคกรธรกจใหประสบความส�าเรจได

225Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018

Page 24: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

เอกสารอางอง

กาญจนาทเรองรจตปกรณวชยธนรงสกลและนภาพรขนธนภา.(2535).ความรเบองตน

เกยวกบธรกจ.กรงเทพฯ:โรงพมพมหาวทยาลยรามค�าแหง.

จารวรรณสนธโสภณ.(2521).วทยานกรมบรรณารกษศาสตร.กรงเทพฯ:สมาคมหองสมด

แหงประเทศไทย.

จรวรรณภกดบตร. (2535). ผใชและผบรการสารนเทศ ใน เอกสารประกอบการสอนชด

วชาสารนเทศเบองตน หนวยท 5.นนทบร:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

จราภรณ รกษาแกว. (2529). ระบบสารสนเทศเพอการจดการ. นนทบร: มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช.

ชชวาลยวงษประเสรฐ.(2537).บรการสารนเทศ.ปทมธาน:สาขาสารนเทศคณะนเทศศาสตร

มหาวทยาลยรงสต.

ชชวาลยวงษประเสรฐ.(2548).การจดการบรการสารสนเทศ.ปทมธาน:สาขาการจดการ

สารสนเทศคณะเทคโนโลยสารสนเทศมหาวทยาลยรงสต.

ดวงเนตรเบยวไขมก.(2536).เอกสารค�าสอนสารนเทศเพอการศกษาคนควา. กรงเทพฯ:

คณะวชามนษยศาสตรและสงคมศาสตรสถาบนราชภฏจนทรเกษม.

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.(2557).หองสมดมารวย ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.

สบคนเมอ2กมภาพนธ2559,จากhttp://www.maruey.com/home/advanced

_search.html?t1

นนทาวทวฒศกด.(2536).สารนเทศและการศกษาคนควา (พมพครงท2).กรงเทพฯ:ดดบคสโตร.

ประภาวดสบสนธ.(2543).สารสนเทศในบรบทสงคม.กรงเทพฯ:สมาคมหองสมดแหงประเทศไทย.

พวาพนธเมฆา.(2541).สารนเทศกบการศกษาคนควา (พมพครงท4).กรงเทพฯ:มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

แมนมาสชวลต.(2533).หนวยท1สารนเทศและสารนเทศศาสตร ในเอกสารการสอนชด

วชาสารนเทศศาสตรเบองตน หนวยท1-7. นนทบร:สาขาวชาศลปศาสตรมหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช.

226 วารสารมนษยสงคมปรทศนปท 20 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

Page 25: สารสนเทศกับบทบาทภาวะผู้น าในองค์กรธุรกิจ Information and ...hs.pbru.ac.th/journal/wp-content/uploads/2018/10/2561-01-10.pdf ·

ยน ภวรวรรณ. (2546).ประเดนส�าคญเกยวกบการจดการสารสนเทศ ในสมมนาการจดการ

สารสนเทศ(หนวยท1-5,หนา1-43).นนทบร:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542.

กรงเทพฯ:นานมบคสพบลเคชนส.

รกเกยรตหงษทอง.(2557).ภาวะผน�าเชงวสยทศนกบประสทธผลขององคกร.ดษฎนพนธ

รฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร.

วาณฐปนวงศศานต.(2539).สารนเทศกบการศกษาคนควา.กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร.

Burch,J.G.,Strater,F.R.,&Grudnitski,G.(1979).Information system: Theory

and practice(3rded.).NewYork:Johnwiley&Sons.

Gordon, J.R., & Gordon, S.R. (1999). Information system: A management

approach(2nded.).ForthWorth:TheDrydren.

Hicks, Jr., & James, O. (1992). Information system in business:

An introduction(2nded.).Singapore:Westpub.

Robbins, S.P, & Judge, T.A. (2007). Organizational behavior (12th ed.).

NewJersey:PearsonPrentice-Hall.

227Journal of Humanities and Social Sciences Review

Vol. 20 No.1 January - June 2018