รายงานวจยในชนเรยน

การพฒนาการศกษาวชา การบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 โดยใช “ บทเรยนสาเรจรป ”

โดย อาจารยปภาพต ศรสวางวงศ

ไดรบทนอดหนนการวจย จากสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552

ชอเรอง การพฒนาการศกษาวชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 โดยใช “บทเรยนสาเรจรป”

คณะผวจย อาจารยปภาพต ศรสวางวงศ สาขาวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

ปทวจย 2553

บทคดยอ การพฒนาการศกษาวชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 โดยใช

“บทเรยนสาเรจรป” มความมงหมายการวจยเพอสรางบทเรยนสาเรจรป และเพอศกษาประสทธผลของชด การสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 กลมตวอยาง ในการวจยเลอกมาจากนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 หม 3 มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยนภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 100 คน โดยวธเจาะจง นกเรยนทกาลงเรยนรายวชาการบญช 2 หม 3 จานวน 33 คน เครองมอในการวจย คอ ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร วชาการบญช 2 แผนการสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป แบบทดสอบ วดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบกอนเรยน จากการใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป ผวจยไดดาเนนการทดลองระหวางวนท 24 สงหาคม 2553 ถงวนท 25 กนยายน 2553 ทาการวเคราะห โดยใชสถตจานวน รอยละ คาเฉลย (Mean) ความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และ คาสถตทดสอบท (t-test Statistic)

ผลการวจยสรปได ดงน

1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 เปน 80.33/88.30

2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนสาเรจรป อยในระดบ ดเยยม

ข

ขอเสนอแนะในการวจย คอ ควรมการวจยเพอพฒนาสอและนวตกรรมในรปแบบอน ๆ หรอสรางชดการสอนเพอใชกบรายวชาอน ครผสอนทาความเขาใจในวธการสอนโดยใชชดการสอน อยางละเอยด และเตรยมใบงานใหนกเรยนปฏบตดวยวธการทถกตอง ผบรหารสถานศกษาควรมการ สงเสรมใหครผสอนมทกษะในการสอนโดยใชชดการสอนเพมมากขน เนองจาก การสอนโดยใชชด การสอนทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนทดขนและสงผลใหนกเรยนจบหลกสตรตาม เปาหมายทโรงเรยนกาหนดไว

ประกาศคณปการ

การวจยในชนเรยน เกยวกบการพฒนารปแบบการสอนวชาการบญช 2 โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด เนองจากไดรบความกรณาจากผชวยศาตราจารยอรารกษ ศรประเสรฐ ซงเปนผใหความรใหคาปรกษาและคาแนะนา ทเปนประโยชนตอการทาการศกษาตลอดจนตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ จนการศกษางานวจยฉบบนประสบความสาเรจ ผวจยขอกราบขอบพระคณไว ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณ ศาสตราจารยดร.สมเจตน ภศร อธการบด มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทไดมอบนโยบายใหมการดาเนนการวจยในมหาวทยาลยราชภฏหมาสารคาม และอนมตทน สนบสนนในการทาวจย ในครงน ขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอขอบพระคณ ผอานวยการสถาบนวจย มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม และบคลากรทกทานทใหความกรณา และใหประสบการณอนมคายงแกผวจย

นอกจากน ผวจยขอขอบพระคณ เจาหนาทหองสมดมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคามทไดใหความชวยเหลอในการคนควาขอมลตาง ๆ เปนอยางด และทสาคญอยางยง คอ ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทาน คณคาและประโยชนทพงมจากการศกษาวจยครงน ผวจยจดทาขอมอบเปนเครองบชา บดา มารดา ทเคารพบชายงตลอดจน ผมพระคณทใหการอบรมสงสอน ใหงานวจยในครงนประสบความสาเรจ ลลวงดวยด

ปภาพต ศรสวางวงศ อาจารย

สารบญ

เรอง หนา

บทคดยอ………….………………………………………………………………………………. ก ประกาศคณปการ............................................................................................................................. ค สารบญ………….…………………………………………………………………………………. ง สารบญตาราง….………………………………………………………………………………….. ฉ บทท 1 บทนา ….……………..……………………………………………………………………. 1

ภมหลง.…………...……………….……………………………………...………………. 1 ความมงหมายของการวจย….……..…………………….……………………..………….. 3 ความสาคญของการวจย…….………..………………….…………………………...……. 3 ขอบเขตของการวจย….…………………...…………….…………………………………. 3 กรอบแนวคดการวจย………………………..………….…………………………………. 4 สมมตฐานการวจย………………………………………....……………………….……… 4

บทท 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ……………………..…………………………………………… 5 หลกสตรรายวชาการบญช 2…………………………………….……….……….………… 5 แนวคดเกยวกบรปแบบการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป……...…….………………….... 6 งานวจยทเกยวของ………………..........………………………………………….............. 19

บทท 3 วธดาเนนการวจย……………………...……………………………..………………........... 21 ประชากรและกลมตวอยาง…..…………………………………...………………………… 21 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล.............…………………...….………………….... 21 การสรางและพฒนาเครองมอ...…………………………………………………………….. 21 การวเคราะหขอมล……………………………………………………………..….……….. 24

จ

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล…………………………………….…………………..…………….. 25

การสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 ……..………………………………………………….. 26

การศกษาประสทธผลของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบ ปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 ..........……..……….……………………...... 28

บทท 5 สรป อภปรายและขอเสนอแนะ …………………………………………...………................. 30 ความมงหมายการวจย………………………………….…………………………………..... 30

สมมตฐานการวจย………………………………….………………………………...……… 30 วธดาเนนการวจย…………………………………………….………………………………. 30 สรปผล……………………………………………………….….………………................... 31 อภปรายผล…………………………………………….…………………………….……..... 31 ขอเสนอแนะ………………………………………………….……………………………… 32

บรรณานกรม……………………………………………………………………….……………….... 34 ภาคผนวก ............................................................................................................................................. 37

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ……………………….…................... 39 ภาคผนวก ข ตวอยางแนวการสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2.…... 41

ภาคผนวก ค ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2..................................................... 47 ประวตยอผวจย...................................................................................................................................... 80

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 คาประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2……………………….……. 26

2 จานวน รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคะแนน ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบญช 2 ของวชาการบญช 2

ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 หลงการสอน โดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป................................................................................ 28

3 เปรยบเทยบคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 กบคะแนนเกณฑระดบ ด……………………………………. 29

ประวตยอผวจย

1. ชอ สกล นางสาวปภาพต ศรสวางวงศ 2. ตาแหนง หนวยงานทสงกด อาจารย สาขาการบญช คณะวทยาการจดการ 3. ทอย หมายเลขโทรศพทตดตอ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ตาบลตลาด อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม 44000 โทร.086-2372900 4. ประวตการศกษา สาเรจการศกษาปรญญาโท บญชมหาบณฑต (บช.ม.) สาเรจการศกษาปรญญาตร บรหารธรกจบณฑต (การบญช) (บธ.บ.) 5. ประสบการณดานการวจย - ทาวจยเรอง ความรความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศกบประสทธภาพในการทางานของนกบญชธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทย

บทท 1

บทนา ภมหลง

แรงผลกดนทางสงคม เศรษฐกจ กระแสโลกาภวฒนและการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย อกทง การเปลยนแปลงทางธรรมชาตของการทางานและตลาดแรงงาน รวมทงโครงสรางอายประชากร เปนแรงผลกดนทสาคญ ทจะสงผลทาใหเกดความจาเปนทจะตองมการยกระดบทกษะในการทางาน ซงจะเหนไดวา การใหขอมลกบผทเกยวของไดทราบความเปนไปของธรกจนน ในการจดทาบญชนน ถอเปนขอมลสาคญทชวยในการตดสนปญหาของธรกจ เชน เจาของกจการตดสนใจวาจะดาเนนธรกจตอไป หรอไม เจาหนตดสนใจวา จะใหสนเชอหรอไม นกวเคราะหใชขอมลประกอบคาแนะนาแก ผลงทนวา ควรตดสนใจลงทนหรอไม ฝายบรหารใชขอมลในการควบคมการดาเนนงาน ตลอดจนกาหนดนโยบายของธรกจ หนวยราชการ ใชขอมลในการดาเนนการจดเกบภาษ เปนตน ดงนน ขอมลทางการบญชตองเปนขอมลทมคณภาพ เชอถอได ทนตอเหตการณ และเพยงพอตอการตดสนใจของผทเกยวของ และทสาคญขอมลทางบญชตองจดทาตามหลกการบญชทยอมรบกนทวไปตาม พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มาตรา 22 ระบวา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถ เรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ (พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต 2542 : เวปไซต) ในดานการเรยนร ทางวชาการบญชนน ตองใหเกดทงความร ทกษะ และเจตคตทดในวชาชพการบญช ฉะนน ผวจยจงไดตระหนกถงความจาเปนอยางยงทตองปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนในสาขาวชาของตนใหมคณภาพ เพอใหสอดคลองกบ พ.ร.บ.การศกษาแหงชาตทเนนผเรยนเปนสาคญจงจดใหมการเรยนการสอน วชาการบญช 2 กเปนอกรายวชาหนงทมกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนใหนกศกษาสามารถจดทาบญชเกยวกบเงนสดและเงนฝากธนาคารได และสามารถจดทางบกระทบยอดเงนฝากธนาคารได สวนมากแลวในกระบวนการเรยนการสอน วชาการบญช 2 นนจะเนนวธการสอนโดยการใชตาราเปนหลก ใหความร และทาแบบฝกหดหลงสอน ทาใหวธการสอนขางตน รวมทงบทบาทในการเรยนการสอนสวนใหญนน จะอยทครเปนหลก นกศกษาจงไมมโอกาสไดเรยนรและแกปญหาดวยตนเอง สงผลทาใหกระบวนการเรยนการสอนยงไมประสบ ผลสาเรจเทาทควร กลาวคอ นกศกษากยงไมสามารถวเคราะหโจทย และแกปญหาดวยตนเองได ทาใหทกครงทมการทาแบบฝกหดนกศกษาจะคดลอกของเพอนมาสง ทาใหการทดสอบยอย หรอ การสอบปลายภาคของศกษาไดผลสมฤทธทางการเรยนทตา ขาดทกษะในการจดทาบญช และ การจดการเรยนการสอนนนครผสอนจะใชวธสอนแกนกเรยนทกคนดวยวธการเดยวกนกไมเปนการเหมาะสม เพราะผเรยนในชน ๆ มตงแตเรยนดจนถงเรยนออน (สพร ฉวศกด. 2531 : 2) ในทางปฏบตจะตองพฒนารปแบบวธการสอนใหม การจดกจรรมการเรยนการสอนจงเนนผเรยนเปนศนยกลางโดย

2

ใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมมากทสด ซงเปนการจดการเรยนการสอนทมเจตคตทดตอครและตอวชา ทเรยนไดด (ประดษฐ เตชนนท. 2536 : 1)

ดงนน ผวจยจงสนใจศกษาเรอง การพฒนาการศกษาวชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 โดยใช “บทเรยนสาเรจรป” โดยใชวธการสอนจากการสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรปขนมา แลวนาไปดาเนนการกบนกเรยนทลงทะเบยนเรยน รายวชาการบญช 2 ของนกศกษา ระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 โดยคาดวาชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ถอเปนการสอนทเนนใหนกเรยน มสวนรวมในการเรยนการสอนและวเคราะหปญหา โดยมขนตอน การสอน จากปญหาและแนวคดทฤษฎดงกลาวขางตน ซงจะสามารถทาใหผเรยนเกดทกษะในการเรยนรและแกปญหาไดดวยตนเอง อนจะสงผลทาใหนกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนสงขนได

ความมงหมายของการวจย 1. เพอสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.

การบญช ชนปท 2 2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.

การบญช ชนปท 2

ความสาคญของการวจย

1. ไดชดการสอนชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ทมประสทธภาพมคณภาพสามารถ นาไปใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนได

2. เปนแนวทางในการผลต และการใชอปกรณการสอนใหเหมาะสม เพอชวยใหการเรยน การสอน วชาการบญช 2 มประสทธภาพมากขน

3. ครควรบนทกปญหาและขอสงสยทนกเรยนซกถามไว เพอจะไดนาขอมลไปปรบปรง ชดการสอนใหมประสทธภาพยงขน ถงแมวาชดการสอนจะผานการปรบปรงมาหลายครงแลวก ตามแตอาจมขอบกพรองบางอยางทยงไมพบ จงควรตดตามผลการใชเพอจะเปนผลดในการนาไปใช ในครงตอ ๆ ไป

4. ครผสอนสามารถนาเทคนควธการสรางชดการสอนนไปเปนแนวทางในการพฒนาการเรยน การสอนในวชาอน ๆ ได

3

ขอบเขตของการวจย

1. ประชากร ไดแก นกศกษาในระดบปรญญาตรชนปท 2 บช.บ.การบญชชนปท 2 จานวน 100 คน

2. กลมตวอยาง ไดแก นกศกษาในระดบปรญญาตรชนปท 2 บช.บ. การบญชชนปท 2 โดยใชวธ เจาะจงนกเรยนทลงทะเบยนเรยนในรายวชาการบญช 2 หม 3 จานวน 33 คน

3. พนททใชในการวจยในครงน ไดแก คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏ มหาสารคาม

4. ระยะเวลา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 (มกราคม – ธนวาคม 2553)

วน / เดอน / ป กจกรรม หมายเหต มกราคม 2553 - ศกษาสภาพปญหาและวเคราะหแนวทางแกไขปญหา มกราคม 2553 -กมภาพนธ 2553

- เขยนเคาโครงเรองงานวจยในชนเรยน - ศกษาเอกสารทเกยวของการงานวจย - ออกแบบเครองมอทจะใชในงานวจย

พฤษภาคม 2553 - ทดลองใชกบนกศกษากลมตวอยาง ผวจยบนทก สงหาคม –

กนยายน 2553 - เกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ผวจยบนทก

พฤศจกายน -ธนวาคม 2553

- สรปและอภปรายผล - จดทารปเลม

ผวจยบนทก

5. ตวแปรทศกษา 5.1 ตวแปรอสระ ไดแก บทเรยนสาเรจรป 5.2 ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธในการเรยนวชาการบญช 2

สมมตฐานการวจย

1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 เปนไปตามเกณฑ 80/80

2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนสาเรจรป อยในระดบ มาก

4

นยามศพทเฉพาะ

1. บทเรยนสาเรจรป หมายถง บทเรยนสาเรจรป เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร 2. การเรยนโดยบทเรยนสาเรจรป หมายถง การเรยนทเรยนรไดดวยตนเองจากบทเรยนสาเรจรป 3. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป หมายถง การทชดการสอนบทเรยนสาเรจรป

ทสามารถทาใหผเรยนเกดการเรยนรทงในระหวางการเรยนการสอน และเมอสนสดการสอน วดไดจาก อตราสวนการเรยนร 80/80 ผลการเรยนรทตรวจสอบเปนระยะ ๆ ระหวางการเรยนการสอน ซงแสดง ถงความกาวหนาของผลการเรยนรและผลการเรยนรเมอสนสดการเรยนการสอนทกหนวยการเรยนร จากชดการสอนบทเรยนสาเรจรป ตามเกณฑ 80/80 ดงน

80 ตวแรก หมายถง รอยละของคาเฉลยคะแนนผลการเรยนร จากการทดสอบเมอสนสด การเรยนการสอนแตละหนวย

ตวหลง หมายถง รอยละของคะแนนผลการเรยนร จากการทดสอบรวมยอดทกหนวย 80 การเรยนร เมอสนสดการเรยนจากชดการสอนบทเรยนสาเรจรปทผวจยสรางขน

4. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง การทผเรยนมความร ความเขาใจในเรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร วดไดจากการใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

กรอบแนวคดการวจย

การสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป ประสทธผลของการสอนโดยใช วชา การบญช 2 ของนกศกษาปรญญาตร ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป ระดบปรญญาตร บช.บ. การบญชชนปท 2 1. ผลสมฤทธทางเรยน วชาการบญช 2

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยไดนาเสนอแนวคด ผลงานวจยและเอกสาร

ทางวชาการ ทเกยวของ เพอเปนกรอบหรอเปนประเดนในการวจย โดยแบงออกไดดงน

1. หลกสตรปรญญาตร สาขากวชาการบญช พ.ศ. 2551 2. แนวคดเกยวกบรปแบบการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป 3. งานวจยทเกยวของ

3.1 วจยในประเทศ 3.2 งานวจยตางประเทศ

1. หลกสตรปรญญาตร สาขากวชาการบญช พ.ศ. 2551 จากหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2548 กาหนดหลกสตร ดงน การเรยนการสอน วชาบญชเบองตน 2 รหสวชา 3521102 ปรญญาตรบช.บ. จานวนหนวยการเรยน 3

หนวยกต เวลาเรยน 4 คาบตอสปดาห แบงเปน ทฤษฎ 2 คาบ และปฏบต 2 คาบ ระยะเวลา 16 สปดาห รวมทงสน 48 ชวโมงตลอดภาคเรยน

วตถประสงค 1. เปนผมความรความเขาใจในระบบเศรษฐกจและสงคม สามารถนาไปใชในการ

ตดสนใจดาเนนธรกจไดอยางมประสทธภาพ 2. เปนผมความรความสามารถระดบวชาชพชนสงในสาขาการบญชทสามารถนาไปใช

ในการประกอบอาชพอยางมประสทธภาพ 3. เปนผมความรความสามารถในดานเทคโนโลยสารสนเทศเพองานดานบญช 4. เปนผมคณธรรม และจรรยาบรรณในการประกอบวชาชพ

คาอธบายรายวชา รหสวชา 3521102 รายวชา การบญช 2 จานวนหนวยกต 3(2-2)

รายวชาทตองเรยนมากอน - การบญช 1 ศกษาการบญชเกยวกบสนทรพยหมนเวยน เชน เงนสดและเงนฝากธนาคาร ระบบเงนสดยอย

ตวเงนรบ ลกหน เงนลงทนระยะสน สนคาคงเหลอ สนทรพยไมหมนเวยน เชน ทดน อาคาร อปกรณ

6

2. แนวคดเกยวกบรปแบบการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป

2.1 ความหมายของบทเรยนสาเรจรป

ชม ภมภาค (2522 : 44) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง การเรยนการสอน ทแบงเนอหาออกเปนสวน ๆ และตอเนองกนโดยลาดบ เพอใหบรรลจดมงหมายในการกาหนดไวอยางชดแจง เนอหาทเรยนแบงเปนสวน ๆ และตอเนองกนโดยลาดบ เมอผเรยนตอบสนองทกกรอบผเรยนจะรวาถกกเนนย า หากคาตอบผดกจะมคาตอบทถกซงทาหนาทคอยแกคาผดให ชยยงค พรหมวงศ (2521 : 42) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง บทเรยนทสรางขนเพอใหผเรยนสามารถเรยนไดดวยตนเอง และกาวหนาไปตามความสามารถของตนโดยแบงเนอหาออกเปนสวนยอย ๆ จากงายไปสยาก ในแตละสวนจะบรรจเนอหาใหนกเรยนตอบคาถาม เมอเรยนจบกจะไดความรตามจดมงหมายทกาหนดไว ผกา สตยธรรม (2542 : 115) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง เปนสอการสอน อกรปแบบหนง ซง มลกษณะเปนบทเรยนรดวยตวเอง(Self Instruction)ลกษณะของบทเรยนจะตองมเนอหา ซงเรยงลาดบเรองจากงายไปหายาก ชดเจนและเขาใจ

นพนธ ศขปรด (2521 : 93) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง บทเรยนทเตรยมการทกอยางในการเรยนการสอนใหผเรยนอยางพรอมมล ตงแตจดมงหมายของการเรยน ขบวนการเรยนการสอน สอการเรยนกจกรรมของครและผเรยน การวดผลและการประเมนผลทกสงทกอยาง วสดและวธการจะถกจดรายการ ใหผเรยนและผสอนสามารถใชไดอยางสะดวก เพยงแตครและผเรยนดาเนนการตามรายการทแนะนาเทานน

ทองพน บญอง (2542 : 10) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง บทเรยนทสรางขนโดยกาหนดเนอหา วตถประสงค วธการ ตลอดจนอปกรณการสอนไวลวงหนา ผเรยนสามารถศกษาคนควา และประเมนดวยตนเองตามขนตอนทกาหนดไว

บญชม ศรสะอาด (2545 : 76-77) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง สอการเรยน การสอนทมงเนนใหนกเรยน เรยนดวยตวเอง จะชาหรอเรวขนอยกบความสามารถของแตละบคคลโดยแบงเนอหาออกเปนหลาย ๆ กรอบ (Frame) แตละกรอบจะมเนอหาเรยบเรยงไวใหเกดการเรยนรตามลาดบ โดยมสวนรวมทผเรยนตองตอบสนองดวยการเขยนคาตอบซงอาจจะอยในรปเตมคาในชองวาง เลอกตอบ ฯลฯ และเปนสวนทเฉลยคาตอบทถกตอง ซงอาจอยขางหนาของกรอบนนหรอกรอบถดไป บทเรยนสาเรจรปจะ

7

เปรอง กมท (2517 : 151) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง รายการบทเรยนยอย ๆ ทจดขน เสมอนครทคอย ๆ สอนใหนกเรยนรไปทละนอยเปนขน ๆ มทงซกถามใหนกเรยนตอบและบอกคาตอบให Carter V. Good (1977 : 306) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรป หมายถง บทเรยนทจดในรปคมอหนงสอแบบเรยน หรอเครองสอนเพอใหผเรยนไดบรรลตามระดบการกระทาทระบไวมลกษณะ คอ 1. แบงบทเรยนเปนหนวยยอย 2. ถามคาถามหนงคาถามหรอมากกวาในแตละหนวยในบทเรยน และมคาเฉลยใหรวาถกหรอผด 3. นกเรยนสามารถทจะรถงความกาวหนาของแตละขนตอนของตนในการเรยนทงสวนบคคลในกรณทาเดยวและความกาวหนาเปนกลม ในกรณทากลม ตามความหมายของผวจยสามารถสรปไดวา บทเรยนสาเรจรป หมายถง สอการเรยนร ทเหมาะสมสาหรบใหผเรยน ใชเพอการเรยนรดวยตนเองประกอบการเรยนรทสมบรณ ผเรยนสามารถประเมนผลการเรยนร และผลการเรยนดวยตนเอง

2.2 ประวตและพฒนาการของบทเรยนสาเรจรป

บทเรยนสาเรจรปเปนทยอมรบและมการพฒนาใชกนเมอประมาณ 20 กวาปทผานมาน ความจรงแลวบทเรยนสาเรจรปไดมมากกวา 2000 ปแลว ผคดสรางบทเรยนสาเรจรปคนแรกทเรารจกคอ โสเครตส (Socrates) นกปรชญาเมธ ชาวกรก ซงวธการเรยนของโสเครตสใชไดอะแกรมงาย ๆ สอนลกทาสใหเขาใจทฤษฎเรขาคณตแบบพธากอรส โดยสอนไปทละขนจนในทสดกเขาใจหลกการใหญ ๆ ไดสาเรจโดยใชวธสอนแบบตงคาถามและหาคาตอบใหตวเอง จงนบไดวาเปนจดเรมตนของบทเรยนสาเรจรป จากนนเพลโต (Plato) ไดพฒนาบทเรยนสาเรจรปขน โดยอาศยแนวคดของโสเครตส ดงปรากฏในบทสนทนาชอ เมโน (Meno) มอนเตสเซอร (Montessori) เปนผนาทางบทเรยนสาเรจรปสมยใหม ไดทาเครองมอชนหนงประกอบดวยไมสเหลยมซงมชองอย 10 ชอง โดยในแตละชองนนจะมขนาดเสนผาศนยกลางไมเทากน นอกจากนจะมกระบอกไม 10 อนสาหรบจะใสลงในชองแตละชอง ซงเครองมอดงกลาวจะใชอยางไรกขนอยกบกจกรรมของผเรยน โดยผเรยนจะสามารถตรวจสอบความถกตองและทราบผลสะทอนกลบทนทเมอ 1. ผเรยนสามารถนากระบอกไมใสลงในชองเลก ๆ ได 2. ถาหากผเรยนนากระบอกไมอนเลกไปใสในชองใหญแลวในตอนหลง กจะเหลอทอนไมทไมสามารถจะนาไปใสในชองใดไดเลย (กรองกาญจน ไชยวงศ. 2527 : 12)

8

ตอมา เพรสซ (Pressey) ไดเปนผรเรมประดษฐเครองสอน (Teaching Machine) ขนเปนคนแรก เมอป 1925 เครองสอนของเพรสซมลกษณะเปนคาถาม ใหเลอกตอบโดยมคาตอบเปนตวเลอกชนด 4 ตวเลอก ถาผเรยนตอบถกกจะมคาถามใหมขนมาใหทาตอไปพรอมมรางวลให ทาให สกนเนอร (B.F. Skinner) ศาสตราจารยและนกจตวทยาแหงมหาวทยาลยฮาวารด ไดสรางบทเรยนสาเรจรปขนเพอใชรวมกบเครองชวยสอนท ดร. เพรสซ คดขน ลกษณะของบทเรยนทใชรวมกบเครองชวยสอนนนไดยดหลกจตวทยาเกยวกบการเรยนรโดยการเสรมแรง (Reinforcement) ทเหมาะสม บทเรยนแบบนจะแบงขนการเรยนรของผเรยนเปนหนวยยอย (Gradual Approximation) ใหแตละขนตอนของหนวยยอย ๆ นน เรยงลาดบโดยมความสมพนธกน และมความยากงายพอทผเรยนจะเรยนไดโดยไมผดพลาดและไมเบอหนาย เมอผเรยนสามารถเรยนรไดในขนหนง ๆ กเกดการเสรมแรงทจะทาใหเกดการเรยนรในขนตอ ๆ ไป วธสรางบทเรยนสาเรจรปนแตกตางไปจากเครองชวยสอนของ ดร.เพรสซทคดประดษฐในระยะแรก เพราะเพรสซเนนทจะใชเครองชวยสอนในการวดผล โดยเลอกคาตอบทเรยกวาแบบเลอกตอบ (Multiple Choices) แตบทเรยนสาเรจรปของ สกนเนอรนน จะใหผเรยนตอบคาถามและเฉลยคาตอบทถกใหผเรยนทราบโดยทนททนใด (Immediate Feedback) โดยใหคาตอบทตรงกบคาเฉลย เพอเปนการเสรมแรงใหกบผเรยนในขนตอ ๆ ไป บทเรยนของสกนเนอรตอมาเรยกวา บทเรยนสาเรจรปชนดเสนตรง (Linear Program) (Paul Saotter. 1965 : 305-306) ตอมาในป 1959 นอรมน เอ คราวเดอร (Norman A. Crowder) ไดพฒนาบทเรยนสาเรจรปของสกนเนอรใหเปนบทเรยนสาเรจรปแบบแตกกง (Branching Program) โดยมหลกการทวา ถาผเรยนตอบคาถามขอใดผดกจะมคาอธบายถงสาเหตทตอบผดและมเนอหาใหเรยนเพมเตมกอนทจะเลอกตอบคาถามใหมตอไป (Edward B. Fry. 1963 : 61) หลงจากป 1959 เปนตนมา บทเรยนสาเรจรปกไดรบความสนใจและมการสรางขนอยางกวางขวางในสหรฐอเมรกา จนกระทงบรษทอตสาหกรรมของสหรฐไดออกแบบเครองชวยสอนออกจาหนาย การสรางกอาศยหลกการของบทเรยนสาเรจรปแบบแตกกง เกยวกบประวตการใชบทเรยนสาเรจรปในประเทศไทยนน (ประจกษ สดประเสรฐ. 2525 : 1) กลาวไววา ในชวงประมาณป พ.ศ. 2495-2500 นน บทเรยนสาเรจรปกไดเรมเขามาสประเทศไทย โดยนามาใชในรปของการสงสอนครตสศาสนาทางไปรษณยใหแกคนไทย ผนาเขามาใชคอ คณะมสชนนาร และตอมากไดแพรหลายไปสการศกษานอกระบบโรงเรยน

2.3 หลกและทฤษฎทางการศกษาทนามาใชกบบทเรยนสาเรจรป 1. หลกทวไปในการวางแผนการสอน โดยทวไปของกระบวนการเรยนการสอน กอนจะสอนผสอนจะตองมการวางแผนการสอนอยางถกตองเพอจะไดนาวธการจดระบบมาใชทดสอบซงจะทราบวาการวางแผนการสอนนนดพอหรอไม (เรวด สวรรณวทยา. 2522 : 38) ไดกลาววา หลกการวางแผนดงกลาวอาจแยกไดเปน 2 ประการ คอ

9

1.1 องคประกอบทางการวางแผนการสอนมองคประกอบทสาคญ 3 สวน คอ 1) วตถประสงค เปนสวนแรกทจะตองมเปาหมายแนนอน และมการประเมนผลได 2) กจกรรม เปนสวนของการเรยนดานเนอหาโดยใชกจกรรมและสอการสอนตาง ๆ เปนสวนประกอบ 3) การประเมนผล เปนการวดการเรยนการสอนนนวาไดบรรลวตถประสงคเพยงใด 1.2 ระบบการวางแผนการสอน การนาระบบมาใชกบการวางแผนการสอนนน ปจจบนนยมใชกนมาก และนกศกษาในปจจบนไดนาเอาทฤษฎการจดระบบมาใชกบการวางแผนการสอน ดงน 1) วตถประสงค 2) เนอหา 3) กจกรรม 4) สอการเรยน 5) การทดลองใช 6) การประเมนผล 7) ตดสนผล 8) ผลดนาไปใช 9) ผลเสยตองปรบปรง 2. หลกและทฤษฎทางจตวทยา หลกและทฤษฎทางจตวทยาทใชในการสรางบทเรยนสาเรจรป ม 2 ทฤษฎ คอ (กรองกาญจน ไชยวงค. 2526 : 53-56) 2.1 ทฤษฎของธอรไดด (Edward D. Thorndike) เปนทฤษฎทนามาใชกบบทเรยนสาเรจรปในดานของการเสรมแรง และการจงใจ ทฤษฎนประกอบดวยหลก 3 ประการ คอ ก. กฎแหงผล (Law of Effect) มวาเมอใดมการเชอมโยงระหวางสงเราและการตอบสนองมขนและตดตามดวยสภาพการณททาใหเกดความพงพอใจ แลวการกระทาพฤตกรรมนน ๆ กจะเพมมากขน รางวลและความสาเรจจะเปนการเสรมแรงใหแสดงพฤตกรรมนนมากขน สวนการลงโทษและความลมเหลวจะลดการแสดงพฤตกรรม ในการเรยนบทเรยนสาเรจรปจะมการใหรางวลดวยคาชมเชยเปนระยะและในขณะเดยวกนผเรยนกจะทราบผลสาเรจของตนไปดวย เพอใหเกดสภาพททาใหเกดความพงพอใจ จะไดอยากทาบทเรยนตอไปจนจบ ข. กฎแหงการฝก (Law of Exercise) มวาการเชอมโยงระหวางการตอบสนองกบสงเราทเกดขนซ า ๆ หลายครงจะชวยใหการเชอมโยงระหวางสองสงนนแนนแฟนยงขน หมายความวาถากระทาพฤตกรรมใด ๆ ซา ๆ อยเสมอจะทาใหกระทาพฤตกรรมนนไดสมบรณ แตถาพฤตกรรมใด ๆ ทไมไดทาบอย ๆ พฤตกรรมนนมแนวโนมทจะถกลม ในบทเรยนสาเรจรปใชวธใหนกเรยนตอบคาถามซา ๆ เพอใหมความรทมนคง

10

ค. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) กฎนกลาวถงสภาพการณทผเรยนมแนวโนมจะพงพอใจหรอราคาญใจกบการรบหรอปฏเสธผเรยนจะพงพอใจ และยอมรบเมอมความพรอมทงในแงการปรบตว, การเตรยมพรอม, ความตงใจ, ความสนใจและทศนคต อนกอใหเกดการกระทาขนในการสรางบทเรยนสาเรจรป ผสรางตองมการเตรยมในดานตาง ๆ เปนอยางมากนบตงแตการเลอกเนอหา, วธการทดลอง เพอใหบทเรยนมประสทธภาพและเหมาะสมกบวฒภาวะและสภาพของผเรยน 2.2 ทฤษฎของสกนเนอร (B.F. Skinner) ทนามาใชประโยชนในการสรางบทเรยนสาเรจรป มดงน ก. เงอนไขของการตอบสนอง (Operant Conditioning) พฤตกรรมสวนใหญของมนษยประกอบดวยการตอบสนองทแสดงออกมา (Emitted Responses) พฤตกรรมนจะเกดขนบอยครงแคไหน ขนอยกบการตอบสนองหรออตราการแสดงออกของพฤตกรรม (Operant Rate) ข. การเสรมแรง (Reinforcement) หมายถงการใหสงเราเพอทาใหอตราการกระทาเปลยนไปในทางทตองการ การเสรมแรงในบทเรยนสาเรจรปอาจจะเปนการใหคาชมเชยหรอการรผลแหงการกระทาของตนวาถกหรอผดในทนท ค. การเสรมแรงชวคราว (Intermit ant or Partial Reinforcement) หมายถงการเสรมแรงเปนครงคราวเมอมการตอบสนองการเสรมแรงประเภทน จะมผลใหเกดการตอบสนองมากกวาการเสรมแรงแบบสมาเสมอและคงอยไดนานกวา กฎขอนนามาใชในบทเรยนสาเรจรปโดยใหคาชมเชยเปนครงคราว ง. การตดรปพฤตกรรม (Shaping) เปนการใชการเสรมแรงเพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมทละนอย ๆ จนกระทงเกดพฤตกรรมใกลเคยงกบพฤตกรรมทเราตองการ Skinner เนนวาจะทาการตดรปพฤตกรรมไดโดยการใชกฎการเสรมแรงบทเรยนสาเรจรปใชวธนาหนวยยอยตาง ๆ มาเรยงประกอบกนและเสรมแรงทกขนตอน เรมตงแตตวประกอบหนวยยอยแรกสดจนเกดการตอบสนองทตองการในขนสดทายของการเรยนร จ. หลกความแตกตางระหวางบคคล ทฤษฎการเรยนรกลาวไววาแตละคนมความแตกตางกน บทเรยนสาเรจรปจะชวยใหผเรยนไดแสวงหาความรไดดวยตนเองตามความสามารถของตน 2.3.2 ลกษณะสาคญของบทเรยนสาเรจรป บญเกอ ควรหาเวช (2520 : 31-32) กลาวถงลกษณะสาคญของบทเรยนสาเรจรป สรปเนอหาดงน 2.3.2.1 เนอหาวชาถกออกแบบเปนขนตอนยอยๆ เรยกวา กรอบ และกรอบเหลานจะเรยงลาดบ จากงายไปหายาก โดยมขนาดแตกตางกนตองตอประโยคหนงจนถงขอความหลายๆ ตอนเพอใหผเรยน ไดเรยนไปทละนอย จากสงทรแลวไปสความรใหมเปนการเราใจไปในตว 2.3.2.2 ภายในกรอบแตละกรอบจะตองใหนกเรยนมการตอบสนอง เชน การตอบคาถามหรอเตมขอความลงในชองวาง ทาใหนกเรยนแตละคนเกดความเขาใจในเนอหา ทไดจากการมสวนรวมจากกจกรรมตางๆ ของนกเรยน

11

2.3.2.3 นกเรยนไดรบการสงเสรมยอนกลบทนท คอ จะไดรบคาตอบทนทซงทราบวาคาตอบของตนเองถกตองหรอไมสามารถแกไขขอความทผดของตนเองไดทนท 2.3.2.4 การจดเรยงลาดบหนวยยอยๆ ของบทเรยนตอเนองกนไปตามลาดบจากงายไปหายาก การนาเสนอเนอหาในแตละกรอบ ควรลาดบเรองใหชดเจนเพอใหงายตอการเขาใจ และใหผเรยนตอบสนองเรองโดยตรง 2.3.2.5 ผเรยนปฏบตหรอตอบคาถามแตละกรอบไปตามกาหนด 2.3.2.6 ผเรยนคอยๆ เรยนเพมขนเรอยๆ 2.3.2.7 ผเรยนมโอกาสเรยนดวยตวเอง โดยไมจากดเวลา การใชบทเรยนนนขนอยกบความสามารถของผเรยน 2.3.2.8 บทเรยนสาเรจรปไดตงจดมงหมายโดยเฉพาะไวแลว มผลทาใหสามารถวดไดวาบทเรยนนนๆ ไดบรรลเปาหมายหรอไม 2.3.2.9 บทเรยนสาเรจรปยดผเรยนเปนศนยกลาง คอ ตองคานงถงผเรยนเปนเกณฑจะตองเอาบทเรยน ทเขยนแลวไปทดลองใชกบผทสามารถเรยนบทเรยนนนได เพอแกไขจดบกพรองและปรบปรงกอนทจะนาเอาไปใชจรง 2.3.3 ประเภทของบทเรยนสาเรจรป

แบงบทเรยนสาเรจรปออกเปน 3 ประเภท ดงน บรรจเนอหา ทละนอย บรรจใน กรอบตอเนองตามลาดบจากกรอบหนงไปยงกรอบทสองจนถงกรอบสดทายตามลาดบ โดยเรยงเนอหาจากงายไปหายาก สงทเรยนจากรอบแรก ๆ จะเปนพนฐานสาหรบกรอบถดไปผเรยนตองเรยนตามลาดบทละกรอบตอเนองจากกรอบแรกจนถงกรอบสดทายโดยไมขามกรอบใดกรอบหนงเลย (ธระชย ปรณโชต. 2539 : 11-20)

2.3.4 บทเรยนสาเรจรปแตกกงกานสาขา(Branching Programming)เปนการเขยนบทเรยนแบบ ลาดบแตกตางจากการเขยนแบบเสนตรง การเขยนโปรแกรมสาขา จะมการเรยงลาดบขอความยอย โดยอาศยคาตอบของผเรยนเปนเกณฑ ถาผเรยนตอบคาถามยอยไดจานวนหนง ถาตอบไมถกอาจจะไดรบ คาสงยอนไปศกษาขอความยอยตางๆ เพมกอนทจะกาวหนาตอไป บทเรยนสาเรจรปแบบไมแยกกรอบ เปนบทเรยนทเสนอเนอหาทละนอยตามลาดบขนทคาถามและเฉลย หรอแนวในการตอบคาถามไวใหตรวจสอบทนท แตไมเสนอเนอหาในลกษณะกรอบแตกตางกนเพยงวาบทเรยนประเภทนจะมคาตอบหรอแนวคาตอบไวใหผเรยนเปนขอมลยอนกลบวาตอบถกหรอผด 2.3.5 ประโยชนและคณคาของบทเรยนสาเรจรป อธบายถงความหมายของบทเรยนสาเรจรป ดงน (ธระชย ปรณโชต. 2539 : 27) 2.3.5.1 สนองความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนททาใหผเรยนไดเรยนรตามเอกภาพของตน เชน ความสนใจ สตปญญา วฒภาวะ ฯลฯ 2.3.5.2 ผเรยนสามารถเรยนดวยตนเอง

12

2.3.5.3 ผเรยนสามารถศกษาบทเรยนเวลาใดกได ตามความพอใจของผเรยน แมแตจะเปนทบานของนกเรยนเอง

2.3.5.4 ผเรยนไดเรยนรเปนขนตอนทละนอย และทราบผลการเรยนรของนกเรยน เอง ทกขนตอนเกดแรงเสรม (Reinforcement) 2.3.6 ทฤษฎจตวทยาทใชในบทเรยนสาเรจรป กลาวถงทฤษฎจตวทยาทใชในบทเรยนสาเรจรปวาบทเรยนสาเรจรปไดอาศยทฤษฎการเรยนรของธอรนไดด (Thorndike) มาใชในการสรางบทเรยนสาเรจรป มสาระสาคญดงน (ธระชย ปรณโชต . 2539: 27) 2.3.6.1 กฎแหงผล (Law of Effect) กฎนไดกลาวถงการเชอมโยงได ถาสามารถสราง ความพงพอใจใหแกผเรยนไดรางวลเปนตน 2.3.6.2 กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) การทผเรยนไดกระทาซาหรอกระทา บอยครง จะเปนการเสรมสรางใหเกดการเรยนรมนคงขน ฉะนนกฎแหงการเรยนรมากหรอนอยจะขนอยกบ การใหผเรยนไดฝกหดในเรองทเรยนนนตามความเหมาะสมดวย 2.3.6.3 กฎแหงความพรอม (Low of Readiness) เมอรางกายพรอมทจะทาแลว ถามโอกาสทจะกระทายอมเปนทนาพงพอใจ ในทางตรง กนขาม ถารางกายไมพรอมทจะทางานแตถาบงคบใหกระทา ยอมเกดความไมพอใจเชนเดยวกน 2.3.7 สวนประกอบของบทเรยนสาเรจรป กลาวถงบทเรยนสาเรจรป ประกอบดวยกรอบตางๆ 4 กรอบดงน (ปรชญา ใจสะอาด. 2522 : 39-40) 2.3.7.1 กรอบตงตน (Set Frame) คอ กรอบใด ๆ กตามทอยตอนหนงนกเรยนสรางการตอบสนองจะเปนอะไรนนนกเรยนสามารถทาไดจากกรอบเดยวกน โดยนกเรยนจะไมม ความจาเปนตองมการเรยนรสาหรบใชตอบมากอน 2.3.7.2 กรอบแบบฝกหด (Practice Frame) เปนกรอบทนกเรยนไดใชเกยวกบสงทไดเรยน จากกรอบตงตน หลกการสาคญจะตองใหนกเรยนไดฝกหดเฉพาะสงทเขาไดจากกรอบตงตนเทานน 2.3.7.3 กรอบสรป (Terminal Frame) กรอบนนกเรยนตองรวบรวมความรทไดจากการเรยนจากกรอบตนๆ แลวเขยนตอบสนองออกมาเอง นกเรยนจะพบวามการชชองไวหรอไม 2.3.7.4 กรอบรองสงทาย (Subtermial Frame) เปนกรอบทใหความรทจาเปนตอนกเรยนเพอใหนกเรยนตอบสนองตามกรอบไดถกตอง กรอบรองสงทายจะมความรอยสวนหนง ทจะนาไปกรอบสงทาย กรอบรองสงทายทอยถดไปจะสะสมความรทเพมขนเรอยๆ จนกระทงผเรยนบรรลถงความสามารถทจะสนองในกรอบสงทายไดอยางถกตอง การสรางบทเรยนสาเรจรปจงมกสรางกรอบสงทายหรอกรอบรองกอนสงทาย

13

2.3.8 ขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป กลาวถงขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรปดงน (ธระชย ปรณโชต. 2539 : 27-37) ขนท 1 ศกษารปแบบการเขยนเรองบทเรยนสาเรจรปแบบตางๆ จนเขาใจแจมแจงทงศกษาทางตาราและศกษาจากผร ขนท 2 กาหนดและเลอกวชาทจะเขยน และระดบชนทจะใชในบทเรยนสาเรจรปนน ขนท 3 เลอกหนวยการเรยนวาจะเขยนในเรองใด ขนท 4 กาหนดหวขอตาง ๆ ทเขยนจากหลกสตรประมวลการสอนโครงการสอน คมอคร และหนงสอ วากาหนดใหนกเรยนเลอกหวขอเรองทจะเขยน ขนท 5 ศกษาลกษณะของผเรยน ไดแก อาย ระดบชน พนฐานความรเดมและ ทกษะทนกเรยนเคยไดรบการฝกฝนมากอน ทงนบทเรยนสาเรจรป มหลกสนองความแตกตาง ระหวางบคคลของผเรยนในดานตาง ๆ ขนท 6 ตงจดมงหมายสาหรบบทเรยนสาเรจรปทจะเขยนโดยตองตงจดมงหมายทวไปและจดมงหมายเชงพฤตกรรมซงเปนจดมงหมายเฉพาะอนจะเปนแนวทางในการเขยนกรอบตางๆ ในบทเรยนเปนอยางด และยงมประโยชนตอการสรางแบบทดสอบซงจะใหทดสอบกบนกเรยนกอนและหลงเรยน การเขยนวตถประสงคของการเรยนการสอน ควรแยกเปนขอ ๆ ใหวตถประสงค เดนชดขน และตองบรรยายทายคาทใหตความหมายไดชดเจน รดกม สามารถมองภาพการแสดงออกของผเรยนได เชน การเขยน การบอก จาแนก เปรยบเทยบ ทดลอง เปนตน ขนท 7 วางโครงเรองทเปนลาดบเรองราวกอนหลง จากงายไปหายาก ทงน เพราะบทเรยนสาเรจรปจะตองแบงเนอหาออกเปนตอนๆ ยอย ๆ และแตละตอนจะตองตอเนองสมพนธกน ขนท 8 ลงมอเขยนบทเรยนสาเรจรปตามจดมงหมายทวางไว โดยแบงบทเรยนออกเปนตอน ๆ ในบทเรยน ตามหลกของการเขยนบทเรยนสาเรจรป การเขยนกรอบในบทเรยนจะเรมตน ดวยกรอบใหความร แลวตดตามดวยกรอบแบบฝกหดและกรอบทดสอบเปนตอน ๆ ไป จานวนกรอบจะมากจะนอยเพยงไรขนอยกบผเรยนถาเดกเกงจานวนกรอบอาจนอยกวาบทเรยนสาหรบเดกออน ขนท 9 ควรนาบทเรยนสาเรจรปทเขยนแลวไปใหครทสอนวชานนๆหรอผทรงคณวฒใหขอตชม เพอนามาแกไขปรบปรงกรอบตาง ๆ ในบทเรยนสาหรบเดกออนกได ขนท 10 นาบทเรยนสาเรจรปทปรบปรงแกไขแลวมาพมพ โดยยงไมใสคาตอบของคาตอบตางๆ เพอทจะนาบทเรยนไปทดลองใชกบนกเรยนในขนทดลอง หนงตอหนงหรอในแบบทดสอบทเรยกวาการทดลองขนหนงคน ขนท 11 สรางแบบทดสอบขนหนงชด ตามจดมงหมายทวางไวใหครบถวนครอบคลมทกเรองตามบทเรยน บทเรยนใดมเนอหามากกออกมาก บทเรยนใดมเนอหานอยกออกนอย สาหรบแบบทดสอบทมากนนจะตองนาไปวเคราะหแบบทดสอบรายขอและเพอหาความงาย คาจาแนกและปรบปรงแกไขใหมความยาก

14

ทเหมาะสม คอ 0.20 ถง 0.80 และอานาจจาแนกทเหมาะสมคอ 0.20 ขนไป ขนท 12 นาบทเรยนสาเรจรปทเขยนเสรจตามขอท 10 ไปทดลองใชกบนกเรยนหนงคน โดยเรมทาแบบทดสอบกอนเรยนแลวจบเวลาไวเพอจะทราบวาแบบทดสอบดงกลาว นกเรยนสามารถทาเสรจภายในเวลากนาทเมอนกเรยนทาแบบทดสอบเสรจแลวกใหนกเรยน เรยนบทเรยนสาเรจรปทสรางขนโดยครผสอนจะตองอธบายความมงหมายและวธการเรยนเสยกอน นกเรยนจะตองอาน บทเรยนไปทละคา เมอนกเรยนตอบคาถามผสอนจะเฉลยคาตอบทถกตองทนท ผสอนจะอภปรายกบนกเรยนเพอหาแนวทางปรบปรงแกไขบทเรยนในกรอบนนหรอคาถามใหดขน แลวนามาปรบปรง แกไข หลงจากทนกเรยนศกษาบทเรยนเสรจแลว กใหนกเรยนทาแบบทดสอบ หลงเรยนเพอเปรยบเทยบคะแนนทาแบบทดสอบสองครงวานกเรยนมความรความเขาใจเพมขนหรอไม ผลการเปรยบเทยบควรแสดงใหนกเรยนเหนวามความกาวหนาขน หรอไมหลงจากทใชบทเรยนสาเรจรป ขนท 13 นาบทเรยนสาเรจรป ไปทดสอบกบนกเรยนกลมเลก ทเรยนอยในระดบชน ปานกลาง จานวน 10 คน มวธการทดลองเหมอนขนท 1 ตางกนกเพยงบทเรยนสาเรจรปจะมคาถามและคาตอบไวใหเสรจ มลกษณะเปนบทเรยนทนาไปใชไดจรง นกเรยนตองเรยนตามบทเรยนทกรอบ และตรวจคาตอบในเฉลยทใหไวในบทเรยนและในบทเรยนสาเรจรปจะเขยนไว ซงนกเรยนจะตองทาความเขาใจเสยกอนจงลงมอเรยน ตามบทเรยน นกเรยนทาเสรจแลวบนทกเวลาทควรใชในการเรยนบทเรยนตอไป เมอทดลองเสรจแลวนาผล การปรบปรงแกไขเนอหาในกรอบนน ขนท 14 การทดลองภาคสนามกบนกเรยน 100 คน ไมเจาะจงวาเปนนกเรยนเกงหรอออน แตเปนตวแทนของนกเรยนทงหมด โดยมวตถประสงคเพอทราบวาบทเรยนสาเรจรปทสรางขนมประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐานทยอมรบโดยทวไปหรอไม 2.3.9 การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ไดกลาวถงการทดสอบหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปวา หมายถง การนาบทเรยนสาเรจรปไปทดลองใช (Try-out) นาผลทไดมาปรบปรงแกไขเสรจแลวผลตเปนจานวนมาก (ชยยงค พรหมวงศ. 2537 : 494) การทดลองใช (Try-out) หมายถง การนาบทเรยนสาเรจรปทผลตขนเปนตนแบบ (Protoype) ไปทดลองใชตามขนตอนทกาหนดไวในแตละกรอบเพอปรบปรงประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปใหเทาเกณฑทกาหนด การทดลองสอนจรง (Trial Run) หมายถง การนาบทเรยนสาเรจรปทไดทดลองใช และปรบปรงแลวทกหนวยในแตละวชาไปสอนในชนเรยนหรอในสถานการณการเรยนทแทจรง เปนเวลา 1 ภาคการศกษาเปนอยางนอย การกาหนดเกณฑประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป (ชยยงค พรหมวงศ. 2537 : 494-495) กลาววาเกณฑประสทธภาพ หมายถง ระดบประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ทจะชวยใหผเรยนเกด

15

การเรยนรเปนระดบทผผลตบทเรยนสาเรจรปจะพงพอใจวา หากบทเรยนสาเรจรปจะมประสทธภาพถงระดบนนแลวบทเรยนสาเรจรปนนกมคาทจะนาไปสอนนกเรยนและคมคาแกการผลตออกมาเปนจานวนมาก การกาหนดเกณฑประสทธภาพกระทาไดโดยการประเมนผลพฤตกรรมของผเรยนสอง ประเภท คอ พฤตกรรมตอเนอง (กระบวนการ) และพฤตกรรมขนสดทาย (ผลลพธ) โดยกาหนดคาและประสทธภาพเปน E1 (ประสทธภาพของกระบวนการ) E2 (ประสทธผลของผลลพธ) ดงน 1. ประเมนพฤตกรรมตอเนอง ซงประกอบดวย พฤตกรรมยอย ๆ หลายพฤตกรรม เรยกวา กระบวนการ (Process) ของผเรยนสงเกตจากการประกอบกจกรรมกลม (รายงาน ของกลม) และรายบคคล ไดแก งานทมอบหมาย และกจกรรมอนทผสอนกาหนดไว 2. ประเมนพฤตกรรมขนสดทาย คอ ประเมนผล (Product) ของผเรยนโดยพจารณาจาก การทดสอบหลงเรยนและการสอบไล ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปจะกาหนดเปนเกณฑทผสอนคาดวาผเรยนมพฤตกรรมเปนทพงพอใจ โดยกาหนดเปนเปอรเซนตของผลเฉลยของคะแนนการทางานและประกอบกจกรรมของผเรยนทงหมดตอเปอรเซนตของผลการทดสอบหลงเรยนของผเรยนทงหมด นนคอ E1/E2 ผสอนคาดหวงวาผเรยนเปลยนพฤตกรรมเปนทพงพอใจโดยกาหนด เปนเปอรเซนตของผลเฉลยของคะแนนการทางานและการประกอบกจกรรมของผเรยนทงหมดตอเปอรเซนตการทดลองหลงเรยนของผเรยนทงหมด นนคอ E1/E2 ประสทธภาพของกระบวนการ/ประสทธภาพของผลพนธ ตวอยาง 80/80 หมายความวา เมอเรยนจากบทเรยนสาเรจรปแลวผเรยนสามารถ ทาแบบฝกหดหรองานไดผลเฉลย 80 เปอรเซนต และทาแบบทดสอบหลงเรยนไดผลเฉลย 80 เปอรเซนต การทจะกาหนดเกณฑ E1/E2 ใหมคาเทาใดนนใหผสอนเปนผพจารณาตามทเปนทกษะ หรอ เจตนาตามความพอใจ โดยปกตเนอหาทเปนความร ความจามกจะตงไว 80/85/85,90/90 สวนเนอหาทเปนทกษะหรอเจตนศกษาอาจตงไวต ากวาน เชน 75/75 เปนตน อยางไรกตาม ไมควร ตงเกณฑไวต าเพราะตงไวเทาใดมกไดผลเทานน เชน การเรยนการสอนของภาษาไทยปจจบนกาหนดเกณฑโดยไมตงไว 0/50 นนคอ กระบวนการมคาเทากบ 0 เพราะครไมมเกณฑเวลาใหกบนกเรยนทาแบบฝกหด สวนคะแนนผานคอ 80 เปอรเซนต ผลปรากฏวาคะแนนภาษาไทย นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โดยเฉลยแตละปเพยง 51 เปอรเซนต 2.3.10 ดชนประสทธผล (The Eentiveness Index) 2.3.10.1 การคานวณหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป (ชยยงค พรหมวงศ. 2537 : 495) ไดเสนอสตรการคานวณหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปดงน

เมอ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการทางาน

∑F คอ คะแนนแบบฝกหดหรองาน

16

A คอ คะแนนเตมของแบบฝกหด

N คอ จานวนนกเรยน

เมอ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธ

∑F คอ คะแนนรวมของผลลพธหลงเรยน

B คอ คะแนนเตมของการสอนหลงเรยน

N คอ จานวนนกเรยน

2.3.10.2 การหาดชนประสทธผล (The Effectivenee Index) ของบทเรยนสาเรจรปแบบ เสนตรง ไดกาหนดสตรในการหาดชนประสทธผลไวดงน ดงน (ฉลองชย สรวฒนสมบรณ. 2528 : 214)

ดชนประสทธผล = (ผลรวมคะแนนทดสอบหลงเรยน) - (ผลการรวมคะแนนทดสอบกอนเรยน

(จานวนนกเรยน x คะแนนเตม) – (ผลการรวมคะแนนทดสอบกอนเรยน)

ดชนประสทธผลสามารถนามาประยกตใชเพอประเมนผลสอ โดยเรมจากการทดสอบกอนเรยนซงเปนตววดวาผเรยนมความรพนฐานอยในระดบใด รวมถงการวดความเชอ เจตคต และความตงใจของผเรยน นาคะแนนทไดจากการทดสอบมาแปลงใหเปนรอยละหาคาคะแนนสงสดทเปนไปได จากนนนานกเรยนเขากบการทดลอง เสรจแลวทาการทดสอบหลงเรยน คะแนนทไดมาหาคา ดชนประสทธผล โดยนาคะแนนหลงเรยนไปลบกอนเรยนไดเทาไร นาไปหารดวยคาทไดจากคาทดสอบกอนเรยนสงสดทผเรยนสามารถทาไดลบดวยคะแนนทดสอบกอนเรยนโดยทาใหอยในรปรอยละ

2.3.11 ขนตอนการหาประสทธภาพ (ชยยงค พรหมวงศ. 2537 : 496-497) กาหนดขนตอนในการหาคาประสทธภาพ ของบทเรยนสาเรจรปมขนตอนดงตอไปน

2.3.11.1 (แบบเดยว) คอ ทดลองกบนกเรยน 1 คน โดยใชเดกออน ปานกลาง และ เดกเกง คานวณหาประสทธภาพแลวปรบใหดขน โดยปกตคะแนนทไดจาการทดสอบแบบเดยวน จะไดคะแนนตากวาเกณฑมากแตไมตองวตกเมอปรบปรงแลวจะสงขน กอนนาไปทดลองแบบกลมในขน E1/E2 ทไดจะมคาประมาณ 60/60 2.3.11.2 (แบบกลม) คอการทดลองนกเรยน 6-10 คน(คละผเรยนทเกงกบออน)คานวณหาคาประสทธภาพแลวปรบปรง ในคราวนเพมขนอกกวาเกณฑโดยเฉลยจะหางจากเกณฑประมาณ 10% นนคอ E1/E2 ทจะไดประมาณ 70/70

17

2.3.11.3 (ภาคสนาม) ทดลองกบผเรยน 40-100 คน คานวณหาประสทธภาพแลวนามาทาการปรบปรงผลลพธทไดควรใกลเคยงกบเกณฑทตงไว หากตากวาเกณฑทตงไวไมเกน 20.5% กยอมรบหากแตกตางกนมาก ผสอนตองกาหนดเกณฑประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปใหม โดยยดสภาพความเปนจรง เปนเกณฑ สมมตวา เมอทดสอบประสทธภาพของผเรยนแลวได 83.5/85.4 กแสดงวานกเรยนนนมประสทธภาพ 83.5/85.4 ใกลเคยงเกณฑ 85/85 ทตงไวแตถาตงเกณฑไว 75/75 เมอผลการทดลองเปน 83.5/85.4 กอาจเลอนเกณฑเปน 85/85 ได

2.3.12 การใชบทเรยนสาเรจรป (วารนทร รศมพรหม. 2544 : 174) กลาวถงการใชบทเรยนสาเรจรปไววา บทเรยนสาเรจรปนนเปนการออกแบบใหผเรยนเปน

ศนยกลาง มงไปทผเรยนมากกวาผสอนออกแบบบทเรยนสาเรจรป และผสอนจะตองจดสภาพแวดลอมการเรยนใหผเรยนไดบรรลจดมงหมายทตงไว กอนอนผสอนควรไดคนเคยกบการใชบทเรยนการสอนแบบอนๆ เชน การบรรยาย หรอการอภปรายเปนตน กอนเรมบทเรยนสาเรจรปครงแรก ผสอนควรอธบายใหผเรยนเขาใจวธการใชบทเรยนสาเรจรป เชน เขยนคาตอบไวในเลมหรอแยกตางหากในกระดาษเขยนคาตอบและควรอธบายใหผเรยนทราบวาคาถามในบทเรยนนนไมใชขอทดสอบ ดงนนผเรยนไมตองกลว กชวยใหไดคาตอบทถกตอง บทเรยนสาเรจรปนนมไวเพอการเรยนรไมใชเพอการสอบ ผเรยนควรไดเรยนไปชาหรอเรวขนอยกบความสามารถของตนเอง ไมควรเรงรดหรอถวงชาโดยครผสอนควรกระตนใหนกเรยนถาม มขอสงสยอาจเกดความกากวมหรอผดพลาดของบทเรยนซงเปนประโยชนในการแกไขบทเรยนใหดยงขนไป

อกประการหนง ควรย าใหผเรยนตระหนกถงความซอสตยของตวเอง โดยไมแอบดคาตอบกอน ควรไดคดหรอตอบคาถามดวยตนเองกอนทจะดคาตอบ การแอบดคาตอบกอนจะทาใหผเรยนไมไดอะไรจากการใชบทเรยนสาเรจรป เพราะผเรยนไมเสยโอกาสในการเรยนไป

2.3.13 ขอดของบทเรยนสาเรจรป (ผกา สตยธรรม. 2524 : 116-117)

กลาวไววา บทเรยนสาเรจรป ถาสรางไดดมมาตรฐาน ถกตองตามหลกวชาการจะกอใหเกดคณประโยชนอยางมากแกการเรยนการสอนหลายประการ คอ

1. ชวยสงเสรมใหนกเรยนรจกแสวงหาความรดวยตนเอง 2. สนองความแตกตางระหวางบคคลทางดานสตปญญา นกเรยนสามารถเรยนไดชาหรอเรวตาม

ระดบสตปญญาของตนเอง 3. เนอหาของบทเรยนไมซบซอน แบงเปนขนตอนผเรยนจะไดเรยนเปนขนตอนและไดทราบ

ผลการเรยนทกขนตอน เปนการชวยใหผเรยนเกดความสนใจและเกดแรงกระตนทจะเรยนตอไป 4. ชวยฝกความซอสตยตอตนเองใหแกผเรยน โดยไมแอบดคาเฉลยกอนตอบคาถาม 5. ชวยแบงเบาภาระในการสอนเนอหาใหแกคร ทาใหมเวลาเตรยมบทเรยนตาง ๆ ไดอยาง

เหมาะสมในคราวตอ ๆ ไป

18

6. ใชในการทบทวนบทเรยนและสรปผลการเรยนการสอนได 7. ชวยแกปญหาการขาดแคลนครได

2.3.14 ขอจากดของบทเรยนสาเรจรป (ดษณ สทธปรยาศร. 2522 : 96) ไดรวบรวมขอบกพรองของบทเรยนสาเรจรป สรปไดดงน

1. ไมอาจใชแทนผสอนไดโดยสนเชง เพราะนกเรยนยงตองการคาชแจงหรอคาแนะนาจากครอย บทเรยนสาเรจรปจงเปนผชวยคร

2. เนอหาบางวชาทตองการตอบสนองในแงความคด เชน เรยงความจะใชวธนไมไดผล 3. เดกเรยนเรวจะเกดความเบอหนาย เมอเรยนจบแลวไมมอะไรทา หากผสอนไมเพมงานอนให

ศกษาเพมเตม 4. บทเรยนสาเรจรปบางบทไมสามารถตอบสนองใหเกดผลตามวตถประสงคทตงไวได 5. ผเรยนทไมซอสตยตอตนเองในการใชบทเรยนสาเรจรปจะไมไดผลในการเรยนร

สรป บทเรยนสาเรจรป เปนสอการเรยนรทเหมาะสมสาหรบใหผเรยนใชเพอการเรยนรดวยตนเอง

ประกอบกบการเรยนรทสมบรณ ทผเรยนสามารถประเมนผลการเรยนรไดดวยตนเอง ซงบทเรยนสาเรจรปเปนบทเรยนทเสนอเนอหาทละนอยตามลาดบขนมคาถามและเฉลยหรอแนวในการตอบคาถามไวใหตรวจสอบทนท บทเรยนสาเรจรปจะมคาตอบหรอแนวคาตอบไวใหผเรยนเปนขอมลยอนกลบแกผเรยนวาตอบถกหรอผด

19

3. งานวจยทเกยวของ 3.1 งานวจยในประเทศ

รตนาภรณ ทลสงวนศร (2550 : บทคดยอ) บทเรยนสาเรจรป เรอง คณธรรมนา ความรคเศรษฐกจพอเพยง พบวา 1. บทเรยนสาเรจรป คณธรรมนาความรคเศรษฐกจพอเพยง กลมสาระรสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 6 มประสทธภาพ 85.14/85.67 ซงสงกวาเกณฑทตงไวคอ 80/80 2. นกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป คณธรรมนาความรคเศรษฐกจพอเพยง กลมสาระรสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 6 มผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป คณธรรมนาความรคเศรษฐกจพอเพยง กลมสาระรสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม มความพงพอใจตอบทเรยนสาเรจรป คณธรรมนาความรคเศรษฐกจพอเพยง กลมสาระรสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม ชนประถมศกษา ปท 6 อยในระดบมากทสด

สมพร เพชรสรยา (2542:บทคดยอ) ไดทาการศกษาคนควาการศกษาอสระ เรอง การ พฒนาบทเรยนสาเรจรปเสนตรง เรอง จกรวาลและอวกาศ กลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5 กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานกกาสงห กลมโรงเรยนออมเมอง สานกงานการประถมศกษาอาเภอเกษตรวสย จงหวดรอยเอด ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2541 จานวนนกเรยน 50 คน เครองมอทใช(1) บทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง (2) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลการศกษาคนควาพบวา บทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง เรอง จกรวาลและอวกาศ กลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5 มประสทธภาพ 89.20/86.00 สงกวาเกณฑมาตรฐาน 85/85 และคาดชนประสทธผลบทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง เรอง จกรวาลและอวกาศ มคาเทากบ 0.67 สงกวาเกณฑมาตรฐาน 0.50

สายพณ สดา (2552 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาคนควา เรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน เรอง รายการปรบปรง วชาการบญชเบองตน 2 โดยใชชดฝกปฏบต ของนกเรยน ปวส.1 หอง 5 พบวา นกเรยนโดยสวนใหญไมสามารถบนทกรายการปรบปรงไดอยางถกตองทาใหผลการดาเนนงานของงบการเงนในการจดทาบญชไมถกตองตามไปดวย ปญหาดงกลาวทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนตาไมสามารถพฒนาการเรยนรได ดงนนผวจยจงไดปรบเปลยนกระบวนการจดการเรยนการสอนโดยการนาชดฝกปฏบตเขามาทาการสอนเพอจะทาใหประสทธผลในการเรยนของนกเรยนดขน และชวยใหผเรยนเกดการเรยนร มความสามารถในนาไปใชเปนความรพนฐานในการเรยนวชาบญชตวตอ ๆ ไปได จากการใชชดฝกปฏบตกบนกเรยนกลมตวอยาง จานวน 14 คน ปรากฏผลสมฤทธทางการเรยนวชา บญชเบองตน 2 เรองรายการปรบปรง โดยใชชดฝกปฏบต มคาเฉลยหลงเรยน ( = 7.50) สงกวากอนเรยน ( = 2.85) X X

20

3.2 งานวจยตางประเทศ จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ทงในและตางประเทศ พบวาแผนการจดการเรยนร

และบทเรยนสาเรจรปทสรางขน เมอนาไปใช หรอใชเปรยบเทยบกบวธการสอนแบบปกต ทาใหผเรยนสามารถเรยนรไดด และมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาการสอนแบบปกตและมประสทธภาพตามเกณฑ นกเรยนมความพงพอใจ และมเจตคตทดตอการเรยนการสอนเปนอยางด Douglas Portor (1962 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาคนควา เรอง เปรยบเทยบการเรยนสะกดคาภาษาตางประเทศระหวางการเรยนแบบปกตกบการเรยนโดยใชบทเรยนโปรแกรมชนดเสนตรง พบวา นกเรยนทเรยนจากบทเรยนโปรแกรมมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนโดยวธปกต Emma Jean Flowers (1977 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาคนควา เรอง การศกษาเปรยบเทยบพฒนาการของนกเรยนแผนกวทยาศาสตรระดบ 3 โดยใชวธสอนแบบโปรแกรมกบวธสอนแบบธรรมดา สมมตฐานของการวจย คอ 1 นกเรยนทเรยนจากบทเรยนโปแกรมจะทาคะแนนไดดกวานกเรยนทเรยนจากการสอนแบบเดม 2 นกเรยนจะชอบเรยนจากบทเรยนโปแกรมมากกวาการสอนแบบเดม ผลการทดลองเปนไปตามสมมตฐาน Strickland ไดทาการศกษาคนควา เรอง การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชบทเรยนโปรแกรมกบวธสอนแบบบรรยาย ในวชาชวทยาทวไปทวทยาลยคอเฟย ลนคอลน จเนยร โดยแบงนกศกษาออกเปน 2 กลม กลมแรกใชบทเรยนโปรแกรม กลมท 2 ใชสอนแบบบรรยาย พบวา กลมทใชบทเรยนโปรแกรมมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมทสอนแบบบรรยายอยางมนยสาคญทางสถต Janet Hopkins Hanson ไดทาการศกษาคนควา เรอง การศกษาเปรยบเทยบผลการใชโปรแกรมเปนเลม และโปรแกรมสไลด-เทปชดหองสมดโดยแบงกลมออกเปน 3 กลมคอ กลมท 1 เรยนโดยฟงบรรยาย กลมท 2 เรยนจากสไลด-เทป กลมท 3 เรยนจากบทเรยนเปนเลม พบวา กลมทเรยนดวยโปรแกรมเปนเลมมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมทเรยนแบบฟงบรรยายธรรมดาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 Moriber ไดทาการศกษาคนควา เรอง การศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกายภาพเรองทฤษฎอะตอมและพนธกรรรมเคมในระดบวทยาลย โดยใชบทเรยนโปรแกรมกบการสอนปกต แบงกลมตวอยางเปนกลมทดลอง 120 คน และกลมควบคม 120 คน ใหกลมทดลองเรยนโดยใชบทเรยนโปรแกรม กลมควบคมใชวธการสอนตามปกต ใชเวลามดลอง 3 สปดาห พบวา กลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนาการศกษาวชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช

ชนปท 2 โดยใช “บทเรยนสาเรจรป” มวธการดาเนนการวจย ดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 3. การสรางและพฒนาเครองมอ 4. การวเคราะหขอมล

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากร ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ ชนปท 2 การบญช 2. กลมตวอยาง ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. ชนปท 2 ทลงทะเบยนเรยน ภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2552 จานวนทงหมด 100 คน เลอกมาโดยใชวธเจาะจงนกศกษา ทกาลงเรยนรายวชาการบญช 2 หม 3 จานวน 33 คน

2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ม 2 ชนด ไดแก

1. เครองมอทใชในการวจย ไดแก บทเรยนสาเรจรป เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร 2. เครองมอรวบรวมขอมล ไดแก แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

3. การสรางและพฒนาเครองมอ ผวจยไดดาเนนการตามลาดบ ดงน

1.1 ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 มขนตอนการสรางและตรวจสอบ คณภาพ ดงน

1.1.1 ศกษาขอบขายเนอหาของวชาการบญช 2 จากหลกสตรสถานศกษา แผนการสอน หนงสอ เรยนและตาราเกยวกบวชาการบญช 2 และเทคนคการสรางชดการสอน จากเอกสาร ตารา เพอนาเอาทฤษฎ แนวคด และเทคนควธการสรางมาเปนแนวทางในการสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป

1.1.2 กระบวนการสรางชดการสอน ในการสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป

วชา การบญช 2 ผทดลองไดแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ

ขนท 1 การวเคราะหเนอหา

22

ขนท 2 การผลตสอการสอน

ขนท 3 การทดสอบประสทธภาพของชดการสอน

ขนท 1 การวเคราะหเนอหา ผทดลองไดศกษาผลการเรยนรทคาดหวงและขอบขาย เนอหา ของวชาการบญช 2 จากหลกสตรของสถานศกษา เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

ขนท 2 การผลตสอการสอน ซงผทดลองไดดาเนนการผลตสอการสอนในลกษณะ โดยคานงถงความเหมาะสมกบเนอหา ผลการ เรยนรทคาดหวง และกจกรรมการเรยนการสอน

ขนท 3 การทดสอบประสทธภาพของชดการสอน ในขนตอนนผทดลองไดดาเนนการพฒนา ปรบปรง และหาประสทธภาพของชดการสอน ดงน

1. นาชดการสอนทสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ และแกไขขอบกพรอง เชน

เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สานวนภาษา ระยะเวลา สอการสอน การวดผลประเมนผล

2. นาชดการสอนมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ แลว

นาไปทดลองใชกบนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. ชนปท 2 ทไมใชกลมตวอยาง ซงไดลงทะเบยนเรยน

ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 10 คน ในสภาพการเรยนการสอนปกต

1.2 แผนการจดการเรยนรโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป มขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพ ดงน

1.2.1 กาหนดเนอหา ผลการเรยนรทคาดหวง และคาบเวลา โดยการปรบ เนอหา

ผลการเรยนรทคาดหวง และคาบเวลาใหเหมาะสมแลวจดทากาหนดการสอน

1.2.2 ศกษาและกาหนดวธดาเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ให สอดคลอง

กบผลการเรยนรทคาดหวงและเนอหา

1.2.3 กาหนดวธการวดผลประเมนผล

1.2.4 นารายละเอยดดงกลาวขางตนมาสรางแผนการจดการเรยนร ดงน

- เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร 1.2.5 นาแผนการสอนทสงขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ และแกไข ขอบกพรอง

เชน เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สานวนภาษา ระยะเวลา สอการสอน การวดผล ประเมนผล

1.2.6 นาแผนการสอนมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ แลว

นาไปใชควบคกบชดการสอนบทเรยนสาเรจรป โดยทดลองใชกบนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. ชนปท 2 ทลงทะเบยนเรยน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 33 คน ในสภาพการเรยนการสอนปกต

23

2. เครองมอรวบรวมขอมล ม 2 ชนด ไดแก แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชา การบญช 2 จากการใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป การสรางและตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ดาเนนการดงน

2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 เปนแบบทดสอบหลง

เรยน จานวน 1 ฉบบ ชนดเลอกตอบม 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ (10 คะแนน) วดความรความเขาใจในเรอง

เงนสดและเงนฝากธนาคาร มขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพ ดงน

2.1.1 ศกษาเอกสารและตาราทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน ดงน

1) ศกษาคมอหลกสตรของสถานศกษา สาขาวชาการบญช มหาวทยาลย

ราชภฏมหาสารคาม เกยวกบอตราเวลาเรยน แนวดาเนนการ และวธการ วดผลประเมนผล

2) การวดผลประเมนผลในชนเรยนของสาขาวชาการบญช มหาวทยาลย

ราชภฏมหาสารคาม

3) ศกษาเอกสารทเกยวของกบแบบทดสอบ การวดผล และการ ประเมนผล การเรยนรเพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบ

2.1.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 เปนแบบทดสอบ รวมทกเนอหาสาหรบใช ทดสอบหลงการทดลอง เปนแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ (40 คะแนน)

2.1.3 นารางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขน ไปใหผเชยวชาญ ตรวจสอบโครงสราง เนอหา ตลอดจนความถกตองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยน

2.1.4 ทาการปรบปรงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามขอเสนอแนะ ของผเชยวชาญ

2.1.5 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทปรบปรงแลวไปทดลองใชกบ นกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. ชนปท 2 จานวน 33 คน เมอวนท 18 กนยายน 2553

2.1.6 ทาการปรบปรงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.1.7 กาหนดเกณฑวดผลสมฤทธทางการเรยน ดงน

24

ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

จานวนผเชยวชาญทงหมด 100 คะแนน ความหมาย

80-100 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 0-49

ดเยยม ดมาก ด

ดปานกลาง ปานกลาง ออน

ออนมาก ตากวาเกณฑ (ตก)

3.2.2 ทาการทดสอบนกศกษาโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจากการใชชด

การสอนบทเรยนสาเรจรปวชาการบญช 2 เมอวนท 18 กนยายน พ.ศ. 2553

4. การวเคราะหขอมล

4.1 การจดกระทาขอมล

ตรวจสอบความถกตองของการตอบแบบทดสอบจากทงหมด 33 ฉบบ และ

แบบสอบถาม 33 ฉบบ คดเลอกทมความสมบรณไวเพอทาการวเคราะหไดจานวน 33 ฉบบ คดเปน รอยละ 100

4.2 วธการวเคราะหขอมล ทาการวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมการวเคราะหสถตดวยคอมพวเตอรชอ SPSS for Windows ดงน

4.2.1 การศกษาประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรปวชาการบญช 2 ทาการวเคราะหโดยการบรรยายสรป โครงสราง และใชสถตคาเฉลย และรอยละ

4.2.2 การศกษา ผลสมฤทธทางการเรยน วชาบญชเบองตน 2 ทาการวเคราะหโดยใชสถต

คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ทาการวเคราะหโดยใชสถตคาเฉลยและสวนเบยงเบน มาตรฐาน

วชาการบญช 2 กบคะแนนระดบ ด โดยใชสถตทดสอบท แบบกลมเดยว (One – Sample t-test Statistics)

ทระดบ นยสาคญทางสถต .05

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง การพฒนาการศกษาวชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ. การบญช ชนปท 2 โดยใช “บทเรยนสาเรจรป” มผลการวเคราะหขอมลนาเสนอตามลาดบความมงหมายของการวจยและการทดสอบสมมตฐานการวจย ดงน

1. การสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 2. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลและเสนอผล การวเคราะหขอมลจากผลการทดลองและแปลความหมายจากผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดใชสญลกษณในการวเคราะหขอมล ดงน N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง X แทน คะแนนเฉลย

t แทน อตราสวนวกฤตในการแจกแจงแบบท D แทน คะแนนความกาวหนา D2 แทน คะแนนความกาวหนายกกาลงสอง Df แทน ความเปนอสระทคะแนนแปรเปลยนไป (Degree of freedom)

26

ผลการวเคราะหขอมล 1. การสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ตารางท 1 คาประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2

ลาดบท

ชอ-นามสกล คะแนนระหวางเรยน

เมอสนสดการสอนแตละแผนการสอน 40 คะแนน

คะแนนวดผลสมฤทธ เมอสนสดการเรยน

10 คะแนน 1 นางสาวกชกร ฤาชยราม 31 8 2 นางสาวกรรณกา มณจกร 29 7 3 นางสาวกรสมา มวงรอด 31 8 4 นางสาวกลยาณ ผลวลย 25 8 5 นางสาวแจมนภา ผารตน 31 9 6 นางสาวดชนย ศรเคลอบ 25 5 7 นางสาวทพภาภรณ คาบญเกด 29 9 8 นางสาวทพพาพรรณ สระพร 29 8 9 นางสาวนรนทร ยวงมณ 25 10 10 นางสาวนนทพร รฐเมอง 31 9 11 นางสาวนตยา องกาบ 31 10 12 นางสาวปรางชต ศรคลง 25 9 13 นางสาวผกามาศ สตนาโค 30 9 14 นางสาวพชรนทร สงหเกอ 28 8 15 นางสาวเพญพรรณ จนทรแกว 30 8 16 นางสาววรรณพร ภทองเงน 31 9 17 นางสาววราพร ฟองเสยง 25 8 18 นางสาววราลกค ทองวน 24 9 19 นางสาวศรสดา มณจกร 31 7 20 นางสาวสมรตน ยางโว 30 10 21 นางสาวสายพณ นรคณ 31 9 22 นางสาวสกลญา วงษมวย 31 9

27

ลาดบท ชอ-นามสกล คะแนนระหวางเรยน

เมอสนสดการสอนแตละแผนการสอน 40 คะแนน

คะแนนวดผลสมฤทธ เมอสนสดการเรยน

10 คะแนน 23 นางสาวสดารตน แสนสข 25 6 24 นางสาวสนนทา อดมโภชน 30 7 25 นางสาวสนาร ตะรดโน 31 7 26 นางสาวสมามาลย หารคาภา 29 8 27 นางสาวโสภต พนแสน 34 10 28 นางสาวอรทย แสนสมบต 31 8 29 นางสาวอจฉรา ฝาดแสนศร 29 7 30 นางสาวอารณ เวยงฆอง 30 6 31 นายอาทตย แสงอาจ 31 7 32 นางสาวนภาวรรณ อนทรปน 30 6 33 นางสาวชไมพร กองแซง 31 7 คาเฉลย 29.21 8.03

คารอยละ 80.33 80.30

คาประสทธภาพ 80.33/80.30

จากตาราง 1 แสดงวาคาประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของ

นกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 หม 3 เปน 80.33/80.30 ซงสอดคลองกบสมมตฐาน การวจยขอท 1 ทวา ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.การบญช ชนปท 2 หม 3 เปนไปตามเกณฑ 80/80

28

2. การศกษาประสทธผลของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ตารางท 2 จานวน คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและระดบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบญช 2 ของนกศกษาชนปท 2 หม 3 สาขาการบญช หลงการสอนทใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป

คนท คะแนนเตม (10)

ระดบคะแนน คนท

คะแนนเตม (10)

ระดบคะแนน คะแนนทได รอยละ คะแนนทได รอยละ

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17

8 7 8 8 9 5 9 8

10 9

10 9 9 8 8 9 9

80.00 70.00 80.00 80.00 90.00 50.00 90.00 80.00 100.00 90.00 100.00 90.00 90.00 80.00 80.00 90.00 90.00

ดเยยม ด

ดเยยม ดเยยม ดเยยม ออน ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

9 7

10 9 9 6 7 7 8

10 8 7 6 7 6 7

90.00 70.00

100.00 90.00 90.00 60.00 70.00 70.00 80.00

100.00 80.00 70.00 60.00 70.00 60.00 70.00

ดเยยม ด

ดเยยม ดเยยม ดเยยม

ปานกลาง ด ด

ดเยยม ดเยยม ดเยยม ด

ปานกลาง ด

ปานกลาง ด

คาเฉลย (X) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ระดบคะแนน

8.03 80.30 1.29 ดเยยม

จากตารางท 2 แสดงวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 หลงการเรยนดวย

29

ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป อยในระดบ ดเยยม ( 29.21 คะแนน คดเปนรอยละ 80.30 ) โดยมคะแนนสงสดเปน 10 คะแนน ( รอยละ 100.00 ) และมคะแนนตาสด 5 คะแนน ( รอยละ 50.00 )

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช กบคะแนนเกณฑระดบ ด (70-74 คะแนน)

ผลสมฤทธทางการเรยน N X S.D. df t P-Value คะแนนเกณฑ คะแนนของกลมทดลอง

33

70 80.30

1.29

32

67.32

.000

จากตารางท 3 แสดงวาคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาชนปท 2

สาขาการบญช กบคะแนนเกณฑระดบ ด (70-74 คะแนน) แตกตางกนอยางไมมนยสาคญ .05 นนคอผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 อยในระดบ ด ซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอท 2 ทวาผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนสาเรจรปนน อยในระดบ ด

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ การวจยเรอง การพฒนาการศกษาวชาการบญช 2 ของนกศกษาระดบปรญญาตร บช.บ.ชนปท 2 สาขาการบญช โดยใช “ บทเรยนสาเรจรป ” มผลสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงน

ความมงหมายของการวจย 1. เพอสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2

สมมตฐานการวจย 1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 เปนไปตามเกณฑ

80/80 2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยน

สาเรจรปอยในระดบ มาก

วธดาเนนการวจย 1. ประชากรเปนนกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช จานวน 100 คน 2. กลมตวอยางเลอกมาจากประชากรนกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช หม 3

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน 33 คน โดยใชวธเจาะจง 3. เครองมอในการวจยทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน 4. การเกบรวบรวมขอมลทาโดยวธการทดสอบและตอบคาถาม ณ อาคาร

เฉลมพระเกยรต 15 ชนหอง 151302 มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ในวนท 15 กนยายน 2553 โดยทาการวเคราะหขอมล โดยใชสถตจานวน คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบท (t-test Statistics)

31

สรปผล 1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 เปน 80.08/88.48 2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยน

สาเรจรป อยในระดบ มากทสด

อภปรายผล การวจยครงนเพอการสรางชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 และศกษาประสทธผลของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ผลการวจยพบวา

1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 คาประสทธภาพเปน 80.08/85.75 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว คอ ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ของนกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช หม 3 มประสทธภาพ 80/80 แสดงวา การสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป เปนวธการสอนทมประสทธภาพ ชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรง ไดผานกระบวนการตาง ๆ ไดพสจน ทดสอบ และเหนผลประจกษดวยตนเอง จงเกดการเรยนรไดด มความเขาใจ และจดจาการเรยนรนนไดนาน (ทศนา แขมมณ, 2545 : 328-329)

2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช หม 1 หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนสาเรจรป อยในระดบมากทสด ซงเปนไปตามสมมตฐาน แสดงวา หลงการสอนดวยชดการเรยนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญช 2 ของนกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช หม 3 อยในระดบ มากทสด ซงการสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรปนน สามารถชวยใหผสอนถายทอดเนอหาและประสบการณทเปนนามธรรมสง และสลบซบซอน ซงผสอนไมสามารถถายทอดดวยการบรรยายใหผเรยนไดเขาใจชดเจนและงายยงขน (สายพณ สดา. 2552 : บทคดยอ)

32

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะการใชผลการวจย นกศกษาชนปท 2 สาขาการบญช หม 3 มผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชา การบญช 2 ดขนมาก เปนผลใหเปนแรงเสรมใหนกศกษาแสวงหาความรเพมเตม มความรเพมขนเปนกจนสย นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และจบหลกสตรตามเวลาทกาหนด มผลทางออมใหผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาอน ๆ ทเกยวของสงขน และมผลใหนกศกษาเรยนจบหลกสตรตามเปาหมายทมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคามกาหนดไว

2. ขอเสนอแนะในการสรางบทเรยนสาเรจรป 2.1 ควรศกษาหลกสตรและเนอหาทจะใชใหละเอยดรอบคอบ เพอจะไดกาหนดเนอหาใหเหมาะสมกบระดบความรและพนฐานของนกศกษา 2.2 ศกษาหลกการสรางบทเรยนสาเรจรปใหด จากตาราเอกสารอยางละเอยดถถวน 2.3 ภาพทนามาประกอบควรเปนภาพทมสสนสวยงามเหมาะสมกบเนอหา และระดบชนของนกศกษา 2.4 บทเรยนสาเรจรปแตละเลมไมควรมจานวนกรอบมากเกนไป เพราะจะทาใหนกศกษาเกดความเบอหนาย

3. ขอเสนอแนะในการนาไปใช 3.1 กอนใชบทเรยนสาเรจรปแตละบทเรยนผสอนและนกศกษาตองทาความเขาใจเกยวกบวธการใช โดยเฉพาะผสอนตองเนนย าเรองความซอสตยตอตนเองใหกบนกศกษา และดแลเอาใจใสอยางใกลชด เพอใหการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปมประสทธภาพมากยงขน 3.2 การใชบทเรยนสาเรจรปตดตอกนหลาย ๆ ครง จะทาใหนกศกษาเกด ความเบอหนายได ดงนนนกศกษาควรมกจกรรมการเรยนการสอนอยางอนแทรก กอนการเรมเรยนบทเรยนชดอนตอ ๆ ไป เชน สรปเนอหาของบทเรยนชดทผานมาเปนรายกลม

33

4. ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาครงตอไป 4.1 ควรมกระบวนการในการพฒนาคณภาพและหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป 4.2 จากผลการศกษาครงน จะเหนวาผลสมฤทธทางการเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร วชาการบญช 2 สาขาวชาบญช หลงเรยนสงกวากอนเรยน ดงนน ควรจะวเคราะหเนอหาทมความยากในรายวชาการบญช 2 แลวนามาพฒนาเปนบทเรยนสาเรจรปใหเหมาะสมกบความสามารถของนกศกษา เพอใหเกดความเขาใจในเนอหาดยงขน และอาจใหมความนาสนใจมากยงขน โดยใชเทคโนโลยใหมเขามาชวย ซงสอดคลองกบ การเรยนการสอนทยดนกศกษาเปนสาคญ โดยเนนใหนกศกษาเรยนรดวยตนเอง และสงเสรม ความแตกตางระหวางบคคล 4.3 การสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป สามารถขยายผลไปใชกบนกศกษารนตอไปไดและเปนแนวทางในการจดทาชดการสอนบทเรยนสาเรจรปในรายวชาบญชอน ๆ

บรรณานกรม

กรองกาญจน ไชยวงศ. ประวตและการพฒนาการของบทเรยนสาเรจรป. เอกสาร ประกอบการเรยน วชา ED. TEC 415 Programmed Instruction ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2526.

คณะวทยาการจดการ. หลกสตรสาขาการบญช. มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 2551. ชม ภมภาค. การวจยเกยวกบการสอนแบบโปรแกรม. วารสารการศกษา, 15 (เมษายน –

พฤษภาคม, 2522. ชยยงค พรหมวงศ. มตท 3 ทางการศกษา. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2521. ฉลองชย สรวฒนบรณ. การเลอกและการใชสอการสอน. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2528. อดสาเนา ดษณ สทธปรยาศร. คมอแตงตาราชดการสอนและชดการเรยนสาเรจรป. กรงเทพฯ : กอง

ฝกอบรมสานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข, 2522. ทองพล บญอง. การวจยในชนเรยนวฒนธรรมทางวชาชพครยคใหม. นนทบร : ศนย

หนงสอเมองไทย, 2544. ทศนา แขมมณ. การสอนทมครเปนศนยกลาง, กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลย

รามคาแหง, 2543. ธระชย ปรณโชต. การสรางบทเรยนสาเรจรป : เสนทางสอาจารย 3 . กรงเทพฯ :

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2532. นพนธ ศขปรด. นวกรรมเทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพพฆเนศ, 2521. บญชม ศรสะอาด. การพฒนาการสอน.กรงเทพฯ: สวรยาสาสน, 2545. บญเกอ ควรหาเวช. นวกรรมการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพพฆเนศ, 2521. ปรชญา ใจสะอาด. บทเรยนสาเรจรปและเครองชวยสอน. กรงเทพฯ : เจรญวทย การพมพ, 2522.

ประจกษ สดประเสรฐ. เทคนคการสรางบทเรยนสาเรจรป. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2525.

ประดษฐ เตชนนท. ผลสมฤทธทางการเรยนและความคดเหนตอการเรยนคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนดวยการสอนแบบสรางศรทธาและ โยนโสมนสการ. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2536.

35

เปรอง กมท. เทคนคการเขยนบทเรยนสาเรจรป. ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2519. ผกา สตยธรรม. เทคนคการสอนอยางมประสทธภาพ. กรงเทพฯ : เรอนแกว, 2524.

พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต 2542. มาตรา 22 <http://www.seal2thai.org>. รตนาภรณ ทลสงวนศร. การพฒนาบทเรยนสาเรจรปคณธรรมนาความรคเศรษฐกจพอเพยง

กลมสาระ. โรงเรยนวดมวง เขตบางแค : กรงเทพฯ, 2552. รงโรจน พงศกจวทร. บทเรยนออนไลน. <www.nrru.ac.th>.

เรวด สวรรณวทยา. การสรางบทเรยนโปรแกรมสอประสมในการใชและบารงรกษาเครองฉายสไลด, เครองฉายฟลมสตรป, เครองฉายภาพขามศรษะ, เครองบนทกเสยงสาหรบคร สงกดกรมสามญศกษา. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2522.

วารนทร รศมพรหม. สอการสอนและเทคโนโลยการศกษาและการสอนรวมสมย. กรงเทพฯ : โรงพมพชวนพมพ, 2531.

สายพณ สดา. การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน เรอง รายการปรบปรง วชาการบญช เบองตน 2 โดยใชชดฝกปฏบต ของนกเรยน ปวส.1 หอง 5. รายงานวจยในชนเรยน. โรงเรยนระยองพาณชยการ, 2552.

สดใจ บษบงค. รายงานการพฒนาการเรยนรกลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย วชา งานธรกจ ชนมธยมศกษาปท 3 เรองการเงนและบญช โดยใชบทเรยนสาเรจรป. รายงานวจยในชนเรยน. โรงเรยนเมองกาฬสนธ สานกงานเขตพนทการศกษากาฬสนธ เขต 1, 2551.

สพตรา ใจกลา. การพฒนาแผนการเรยนรและบทเรยนสาเรจรปเรองสตวกลมสาระการ เรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5. การศกษาคนควาอสระ 2547 : 11 )

สพร ฉวศกด. การสรางบทเรยนสาเรจรปในการสอนซอมเสรมวชาฟสกส เรอง โมเมนตม สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. การคนควาอสระศกษาศาสตร

มหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2531. Carter V. Good. Dictionary of Education . 3ed. New York : Mcgraw Hill 1977.

Douglas Portor, Porter. “An Appication of Beinforcement Principle to Classroom Teaching,” The Research Programmod Instruction : Annoteted Bibliogaphy. Washington : US. Government Printing Office, 1962.

36

Edward B. Fry, Eaching Machine and Programmed Instruction. New York : McGraw Hill Book Company, 1963.

Flowers, Jean Emma. “A Comparative Study of Student of Student Change through Programmed and Traditional Instruction in Eight Grade Science,” Dissertation Abstracts, Vol.38, No1, 1977.

Hanson, Hopkins Janet. “A Comparative Study of Student of Programmed Text and Audio Visual Modular Programmed for Library Orientation Istruction,” Dissertation Abstracts, Vol.36, No1, 1975.

George, Moriber. “The Effect of Programmed Instruction Iowa College Physical Science Course for Non Science Student,” Journal of Research in Science Teaching. 3 (November, 1969).

Paul Saetter, “The Rise of Programmed Instruction”, Change and Innovation in Elementary and Secondary Organization. New York : Holt Rinehart and Winston, 1965.

Strickland, Randolph W. “A Comparation of Programmed Course and A Traditional Lecture Course in General Biology, ” Dissertation Abstracts, Vol.32, No2, 1971.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ ภาคผนวก ข ตวอยางแนวการสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป ภาคผนวก ค ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ

รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ รายชอผเชยวชาญในการตรวจคณภาพของเครองมอในการวจย การสรางชดการสอน

บทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2 ไดแก 1. ชอ – สกล ผศ.อรารกษ ศรประเสรฐ สถานททางาน คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ตาแหนง รองคณบดฝายกจการนกศกษา

ภาคผนวก ข ตวอยางแนวการสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนสาเรจรป

แนวการสอน (Course Syllabus) รหสวชา 3521102 รายวชา การบญช 2 จานวนหนวยกต 3(2-2) Accounting II

สาขาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

รายวชาทตองเรยนมากอน - การบญช 1 คาอธบายรายวชา

ศกษาการบญชเกยวกบสนทรพยหมนเวยน เชน เงนสดและเงนฝากธนาคาร ระบบเงนสดยอย ตวเงนรบ ลกหน เงนลงทนระยะสน สนคาคงเหลอ สนทรพยไมหมนเวยน เชน ทดน อาคาร อปกรณ การคดคาเสอมราคา ทรพยากรธรรมชาต สนทรพยไมมตวตน หนสนหมนเวยน เชน เจาหนการคา ตวเงนจาย ระบบใบสาคญ สวนของเจาของ และบญชอตสาหกรรมขนาดยอม

วตถประสงค 1. เพอใหผเรยน มความร ความเขาใจในหลกการบญชเกยวกบ สนทรพยหมนเวยน เชน

เงนสด เงนฝากธนาคารระบบเงนสดยอย ตวเงนรบ ลกหน สนคาคงเหลอ สนทรพยไมหมนเวยน เชน ทดน อาคารอปกรณ ทรพยากรธรรมชาต สนทรพยไมมตวตน การคดคาเสอมราคา คาสญสน และคาตดจาหนาย

2. เพอใหผเรยน มความร ความเขาใจในหลกการบญชเกยวกบหนสนหมนเวยน เชน เจาหนการคา ตวเงนจายระบบใบสาคญ และ สวนของเจาของ

3. เพอใหผเรยน มความร ความเขาใจในหลกการบญชสาหรบกจการอตสาหกรรมขนาด ยอม

4. เพอใหผเรยนสามารถเขาใจถงหลกเกณฑทางการบญชทมการเปลยนแปลง สามารถ นามาประยกตใชในการบนทกบญช ทงในกจการใหบรการ กจการพณชยกรรม และกจการอตสาหกรรม ตลอดจนมความรบผดชอบในการปฏบตทางการบญชใหสอดคลองกบมาตรฐานการบญชทกาหนด

ขอบขายเนอหาวชา

สปดาหท สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนรและการสอน

1 บทท 1 เงนสดและเงนฝากธนาคาร

เงนสดประกอบดวยอะไรบาง การควบคมเกยวกบเงนสด และเงนฝากธนาคาร

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet งานเดยว งานกลม

2 บทท 2 การบญชสาหรบเงนลงทน

ความหมาย การลงทนในเครองมอทางการเงนทมสภาพคลองสง การลงทนในพนธบตร การลงทนแบบไมมอทธพลอยางมสาระสาคญ

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet

3-4 บทท 3 การบญชลกหนการคา

การจาแนกประเภทของลกหน การควบคมภายในลกหน การบญชสาหรบลกหนทไมสามารถเรยกเกบเงนไมได

การตดจาหนายหนสญ คาเผอหนสงสยจะสญมจานวนมากกวาทตองการ หนสญทไดรบคน

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet

5 บทท 4 ตวเงน

ลกษณะของตวเงน การคานวณเกยวกบตวเงน การเปลยนสภาพตวเงนรบเปนเงนสดกอนครบกาหนดอายตวเงน การบญชเกยวกบตวเงนจาย

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet

6-7 บทท 5 สนคาคงเหลอ

ลกษณะของสนคาคงเหลอและตนทนขาย วธการตราคาสนคาคงเหลอแบบสนงวด ตนทนสนคาคงเหลอแบบตอเนอง มลคาสนคาคงเหลอทระดบราคาทนหรอราคาตลาดทตากวา วธการสาหรบการประมาณการมลคาสนคาคงเหลอ การวเคราะหการบรหารอตราหมนเวยนของสนคาคงเหลอ

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet งานเดยว

8 สอบกลางภาค 9-10

บทท 6 สนทรพยไมหมนเวยน

สนทรพยเพอการดาเนนงานระยะยาว : ทดน โรงงาน

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet

และอปกรณ การบญชสาหรบคาเสอมราคา การตดจาหนายทดน อาคารและอปกรณ ทรพยากรธรรมชาต สนทรพยไมมตวตน อตราสวนสนทรพยถาวรตอหนสนระยะยาว

11-12 บทท 7 หนสนหมนเวยน ลกษณะของหนสน การจาแนกประเภทหนสน หนสนหมนเวยน หนสนโดยประมาณการ หนทอาจจะเกดขน

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet

13 บทท 8 สวนของเจาของ ประเภทขององคกรธรกจ การบญชเกยวกบสวนของเจาของคนเดยว หางหนสวนของ บรษทจากดและบรษทมหาชนจากด

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet

14 บทท 9 ระบบใบสาคญ

แนวคดเกยวกบระบบใบสาคญ วธการของระบบใบสาคญ ใบสาคญจาย ทะเบยนใบสาคญจาย การบนทกรายการในทะเบยนใบสาคญจาย ทะเบยนจายเชค การบนทกรายการในทะเบยนจายเชค รายการเกยวกบเงนสดยอย

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet งานเดยว

15 บทท 10 กจการอตสาหกรรมขนาดยอม ความรทวไปเกยวกบอตสาหกรรม ตนทนการผลต องคประกอบของตนทนการผลต การคานวณตนทนการผลต สนคาคงเหลอของกจการอตสาหกรรม เอกสารประกอบการลงบญชของกจการอตสาหกรรม รายไดและคาใชจายของธรกจอตสาหกรรม การบนทกบญช และการจดทางบการเงนของธรกจอตสาหกรรม

บรรยาย ตอบคาถามฝกปฏบต แบบฝกหด

Intertnet งานกลม

16 สอบปลายภาค

เกณฑการวดผลและการประเมนผล

คะแนนเขาเรยน 10 คะแนน

คะแนนแบบฝกหด/ทดสอบยอย/การบาน 20 คะแนน คะแนนสอบกลางภาค 30 คะแนน คะแนนสอบปลายภาคเรยน 40 คะแนน รวม 100 คะแนน

เกณฑการประเมนผล 80-100 = A 75-79 = B+ 70-74 = B 65-69 = C+ 60-64 = C 55-59 = D+ 50-54 = D 0-49 = F หนงสอประกอบการเรยนการสอน

1. ตาราหลกทใช ผศ.เบญจมาศ อภสทธภญโญ. การบญช 2 นครราชสมา : ไอเดยซอฟแวรเทคโนโลย. 2551.

2. Website ทอางอง • สภาวชาชพบญช http://www.fap.or.th/ • กรมพฒนาธรกจการคา http://www.dbd.go.th/ • กรมสรรพากร http://www.rd.go.th/ • ก.ล.ต. http://www.sec.or.th/ • นกบญชดอทคอม http://www.nukbunchee.com/ • สถานวทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย http://www.curadio.chula.ac.th/ • คณะพาณชยศาสตรและการบญชธรรมศาสตร http://www.bus.tu.ac.th/thai/index.asp

• คณะพาณชยศาสตรและการบญชจฬาลงกรณมหาวทยาลย http://www.acc.chula.ac.th/ • IAS PLUS http://www.iasplus.com/index.htm • สมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย http://www.theiiat.or.th/ • ISACA http://www.isaca.org/

3. หนงสออานประกอบ สาขาการบญช. หลกการบญชขนตน 2 มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

จนทนา สาขากรและคณะ. การบญชขนตน 2 กรงเทพฯ : ทพเอนเพรส. 2552.

แมบทการบญช มาตรฐานการบญช ฉบบท11 หนสงสยจะสญและหนสญ มาตรฐานการบญช ฉบบท25* งบกระแสเงนสด (ปรบปรง 2550) มาตรฐานการบญช ฉบบท26 การรบรรายไดสาหรบธรกจอสงสารมทรพย มาตรฐานการบญช ฉบบท29 สญญาเชา (ปรบปรง 2550) มาตรฐานการบญช ฉบบท31 สนคาคงเหลอ (ปรบปรง 2550) มาตรฐานการบญช ฉบบท32 ทดน อาคารและอปกรณ � มาตรฐานการบญช ฉบบท33 ตนทนการกยม (ปรบปรง 2550) มาตรฐานการบญช ฉบบท36 การดอยคาของสนทรพย มาตรฐานการบญช ฉบบท37 การรบรรายได มาตรฐานการบญช ฉบบท39 นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด (ปรบปรง 2550) มาตรฐานการบญช ฉบบท40 การบญชสาหรบเงนลงทนในตราสารหน และตราสารทน มาตรฐานการบญช ฉบบท49 สญญากอสราง (ปรบปรง 2550) มาตรฐานการบญช ฉบบท51 สนทรพยไมมตวตน มาตรฐานการบญช ฉบบท52 เหตการณภายหลงวนทในงบดล (ปรบปรง 2549) มาตรฐานการบญช ฉบบท53 ประมาณการหนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน

ภาคผนวก ค ชดการสอนบทเรยนสาเรจรป วชาการบญช 2

บทเรยนสาเรจรป

วชา การบญช 2

นางสาวปภาพต ศรสวางวงศ อาจารย สาขาการบญช คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

คานา

บทเรยนสาเรจรปชดน ไดจดทาขนเพอเปนสอเสรมประกอบการเรยนการสอนสาระการเรยนร

วชาการบญช 2 นกศกษาเอกการบญชชนปท 2 อกทงยงเปนคมอการศกษาคนควาดวยตนเองของนกศกษาอกดวย เพราะบทเรยนสาเรจรปนเปนการสรปเนอหา และเปนวธการเรยนทเรยนรจากงายไปยาก นกเรยนสามารถคนพบความรไดดวยตนเอง ไดปฏบตจรงยอมเกดความเขาใจอยางถองแท นนคอ นกศกษาเกดทกษะและใชทกษะการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ โดยเนนผเรยนเปนสาคญ มการพฒนาตนเอง อยางเตมศกยภาพ แสวงหาความรตาง ๆ รวมทงการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต บทเรยนสาเรจรปน ผจดทาไดจดทาขนจากแรงจงใจเมอประสบปญหาในขณะทาการสอน เนองจากเนอหาของแตละเรองนกศกษาจะเรยนไดเพยงเลกนอยและไมตอเนองทาใหลมเลอนไดงาย ขาพเจาจงไดรวบรวมความรตาง ๆ มาสรปแลวนาเสนอในรปของบทเรยนสาเรจรป เพอสะดวกในการใชทงครและนกศกษา หวงวาบทเรยนสาเรจรปเลมน จะเปนประโยชนในการพฒนาการเรยนการสอนสาหรบอาจารย นกศกษาและผสนใจไดเปนอยางด

นางสาวปภาพต ศรสวางวงศ

อาจารย

สารบญ

เรอง หนา คานา................................................................................................................ 1

คาแนะนาสาหรบอาจารย................................................................................. 2 คาแนะนาสาหรบนกศกษาในการใชบทเรยนสาเรจรป................................... 3 แบบทดสอบกอนเรยน.................................................................................... 5 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน............................................................................ 7 บทท 1 เงนสดและเงนฝากธนาคาร................................................................. 8 ใบงานท 1....................................................................................................... 22 ใบงานท 2....................................................................................................... 23 ใบงานท 3....................................................................................................... 26 เฉลยใบงานท 1 .............................................................................................. 27 เฉลยใบงานท 2 .............................................................................................. 28 เฉลยใบงานท 3 .............................................................................................. 30 แบบทดสอบหลงเรยน.................................................................................... 31 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน............................................................................ 33

คาแนะนาสาหรบอาจารย

1. บทเรยนสาเรจรปนสาหรบประกอบการเรยนการสอนในสาระการเรยนรวชาการบญช 2 2. บทเรยนสาเรจรปนเสรมสาหรบนกศกษาทเรยนด ชวยนกศกษาทเรยนชาและซอมเสรมนกศกษาทขาดเรยน โดยใหนกศกษาไดศกษาบทเรยนตามลาดบขนและศกษาดวยตนเอง

ศกษาบทเรยนสาเรจรปเนอหาตงแตแรกถงสดทายใหเขาใจกอน 3. 4. อาจารยตองชแจงใหนกศกษาอานคาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรปและปฏบตตามทกขนตอน ทงเนอหา และแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ใหครบ 5. ในการใหนกศกษาทาการศกษาบทเรยนสาเรจรป ซงอาจารยทาหนาทเปนทปรกษา คอยใหคาแนะนา ชวยเหลอเมอนกเรยนเกดปญหา อาจารยไมไดทาหนาทเปนผสอน 6. อาจารยควรเนนย าใหนกศกษามความซอสตยตอตนเอง ไมควรดเฉลยกอนตอบคาถาม

คาแนะนาสาหรบนกศกษาในการใชบทเรยนสาเรจรป

จดทาขนเพอใหนกศกษาศกษาดวยตนเอง

โปรดอานคาแนะนากอนศกษาบทเรยน ดงตอไปน

บทเรยนนไมใชขอสอบ นกศกษาไมตองกงวลใจ คอยๆทาไปเรอย ๆ 1. ซงนกเรยนจะไดรบความรตาง ๆ ในแตบทจนครบถวน บทเรยนนเปนบทเรยนสาหรบใหนกศกษาศกษาดวยตนเอง 2. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยนทกครงในแตละบท อยาขามบท 3. ใหนกศกษาอานเนอหาใหเขาใจเสยกอน แลวคอยลงมอทาแบบทดสอบ 4.

หลงเรยนใหเรยบรอย จากนนเปดดเฉลย ถาคาตอบของนกศกษาไมตรงหรอไมใกลเคยง กบคาเฉลย ใหกลบไปศกษา 5. เนอในแตละบทนนอกครง ถาทาความเขาใจแลวตอบคาถามใหม แตถายงตอบคาถามผดอก ใหปรกษา 6.

อาจารยผสอน นกศกษาควรซอสตยตอตนเอง ไมเปดดคาเฉลยกอนตอบคาถาม 7. อยาขดเขยนขอความ ในบทเรยนสาเรจรปเดดขาด 8.

8. เสรจแลวเกบบทเรยนสาเรจรปสงอาจารยผสอนตามเวลาทอาจารยเปนผ กาหนดให

จดประสงคเชงพฤตกรรม

6. เพอใหนกศกษามเจตคตในวชาการบญช 2 7. เพอใหนกศกษานาวธการจดทารวมทงการบนทกบญชไปปรบใช

ในชวตประจาวนได

1. สงเกตและรวบรวมขอมลเกยวกบการศกษาของเงนสด 2. บอกไดวา รายการเงนสดหมายถงอะไร และสามารถแยกรายการท

ไมใชเงนสดได 3. สงเกตการณการรบรของนกศกษาในชนเรยน

4. อธบายเกยวกบการควบคมเงนสดและเงนฝากธนาคารได 5. เพอใหนกศกษาไดฝกทกษะการวเคราะหงบกระทบยอดเงนฝากธนาคาร

แบบทดสอบกอนเรยนบทเรยนสาเรจรป สาระการเรยนรวชาการบญช 2

บทท 1 เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

........................................................................................................................................... คาชแจง กาเครองหมาย X ทบตวอกษร ก,ข,ค หรอ ง หนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว ขอใดไมถอเปนรายการเงนสด 1.

ก. เชคธนาคาร ข. เงนมดจา ค. ดราฟท ง. ธนาณต ขอใดกลาวไมถกตองเรองการควบคมภายในเกยวกบเงนสด 2.

ก. เงนสดทไดรบมาทกสนวนเกบรวบรวมใหไดจานวนมากแลวรบนาสงธนาคาร ข. เงนสดจายทกรายการควรจายเปนเชค ค. ใบเสรจรบเงนตองมเลขทกากบไวทกใบ ง. ผททาหนาทรบเงนสดควรทาหนาทรบเงนสดยอยดวย รายจายเลก ๆ นอย ๆ ควรกาหนดเงนจานวนหนงสาหรบคาใชจายรายยอย เรยกวา..... 3.

ก. ใบสาคญรบเงน ข. ใบสาคญจาย ค. เงนสดจาย ง. เงนสดยอย การเกบรวบรวมใบเสรจรบเงนไวหลายๆ แลวคอยทาการเบกชดเชยเรยกวา..... 4.

ก. Imprest System ข. Petty Cash System ค. Establishing System ง. register Cash System วนท 14 มถนายน 2553 จายเงนสดยอยใหน.ส.แดง ถอไว 2,000 บาท เพอจายคาใชจายเลกๆ 5.

นอย ๆของกจการ รายการนสามารถบนทกในสมดรายวนทวไปดงน ก. เดบต เงนฝากธนาคาร เครดต เงนสดยอย ข. เดบต เงนสดยอย เครดต เงนฝากธนาคาร ค. เดบต ลกหน เครดต เงนฝากธนาคาร ง. เดบต เงนสดยอย เครดต เจาหน

6.พนกงานถอเงนสดยอยมาขอเบกชดเชยเงนสดซงไดจายคาใชจายตางๆรวม 5 รายการเปนเงน1,560บาท รายการนสามารถบนทกในสมดรายวนทวไปไดอยางไร ก. เดบต เงนฝากธนาคาร เครดต เงนสดยอย ข. เดบต เงนสดยอย เครดต เงนฝากธนาคาร ค. เดบต คาใชจาย เครดต เงนฝากธนาคาร ง. เดบต เงนฝากธนาคาร เครดต คาใชจาย 7.เงนสดยอยมประโยชนตอกจการอยางไร ก. เปนสมดรายวนเฉพาะเทานน ข. เปนสมดรายวนเพอคาเทานน ค. เปนสมดเพอเตอนความทรงจาเทานน ง. เปนสมดเงนสดรบเทานนเทานน 8.รายการใดททาใหยอดของธนาคารสงและยอดของกจการตา ก. เชคคางจาย ข. เงนฝากระหวางทาง ค. รายการทเรยกเกบเงนไมได ง. คาธรรมเนยมธนาคาร 9.เงนทนาฝากธนาคารแลวแตอาจจะชาไป ธนาคารขนบญชใหไมทนและนาไปขนใหในวนถดไป เรยกรายการนวา..... ก. เชคคางจาย ข. เงนฝากระหวางทาง ค. รายการทเรยกเกบเงนไมได ง. คาธรรมเนยมธนาคาร 10.รายการใดไมตองปรบปรงในสมดรายวนทวไป ก. ธนาคารเรยกเกบเงนตามตว 10,000 บาท ดอกเบย 25บาท ข. คาธรรมเนยมการบรการ 50 บาท ค. เชคสงจายแลวผรบยงไมนาไปขนเงน 12,000 บาท ง. เชคขาดความนาเชอถอ 2,400 บาท

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

1. ข 2. ง 3. ก 4. ง 5. ข 6. ค 7. ค 8. ก 9. ข 10. ก

บทเรยนสาเรจรป บทท 1

เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

ความหมายของเงนสด คอ ในการดาเนนงานทางธรกจ เงนสดไมไดหมายความเพยงแคเหรยญ หรอ ธนบตรอยางเดยว ยงรวมถงสงอนๆ ทมคาเทยบเทาเงนสด หรอสามารถแลกเปลยนเปนเงนสดไดงายดวย ไดแก........

เงนสดในมอ เงนฝากธนาคาร

ดราฟท เงนสดยอย รายการในลกษณะอนๆ เชน ธนาณต ตวแลกเงนธนาคาร

เงนใหกยม ดวงตราไปรษณยากร อากรแสตมป เงนมดจา

การควบคมเงนสด (Cash Control) คอ การกาหนดวธและขนตอน ในกจกรรมทเกยวกบเงนสดทงกรณทเปนการรบเงนและการจายเงน การควบคมเงนสดรบ - รายรบทงหมดในแตละวนใหนาฝากธนาคารทนท - การรบเงนทกครงตองออกใบเสรจ - พนกงานเกบรกษาเงนสดและพนกงานลงบญชตองไมใชญาตพนองกน - ผทาหนาทรบเงนสดไมควรทาหนาทจายเงนสด

การควบคมเงนสดจาย

- การจายเงนทกรายการควรใชเชค - คาใชจายจานวนไมมากใหจายจากวงเงนสดยอย - การจายเงนสดเปนเชคตองทาทะเบยนคมเชค - ผททาหนาทรบเงนสดไมควรทาหนาทรบเงนสดยอย

เงนสดยอย ( Petty Cash )

คอ รายจายเลก ๆ นอย ๆ ซงไมสามารถเขยนเชคได หรอ ไมสะดวกในการเขยนเชค สงจาย เชน คาไปรษณย คาซอมแซม คารบรอง คานาดม คาหนงสอพมพ คาขนสง คาใชจายเบดเตลดทมจานวนเงนไมมาก กจการจะกาหนดวงเงนจานวนหนงสาหรบคาใชจายดงกลาว

เรยกวา วงเงนสดยอย ( Petty Cash Fund )

มวธการตงวงเงนสดยอย 2 วธ 1. จากดวงเงน (Impress System) หมายถง กาหนดวงเงนใหเลยวาจะให

ผรกษาเงนสดยอยไวเทาไร ซงผเกบรกษาวงเงนสดยอยตองรวบรวมหลกฐานทเกดขนแลวมาสรปการจายเงนตาง ๆ เพอมาขอเบกเงนสดยอย

กลบมาทดแทนเทาทไดจายไป (1 เดอนตอครง หรอ 15 วนตอครง) ซง

ถอเปนวธทนยมมากทสดในวงธรกจ 2. ไมจากดวงเงน (Fluctuation Fund System) หมายถง ไมกาหนดวงเงนท

แนนอนใหผเกบรกษาเงนสดยอยไว วธปฏบตและการบนทกรายการเกยวกบเงนสดยอย

1. กาหนดวงเงนสดยอย เดบต เงนสดยอย XX

เครดต เงนฝากธนาคาร XX 2. การเบกจายวงเงนสดยอย

2.1 การขอเพมวงเงนสดยอย เดบต เงนสดยอย (จานวนทเพมขน) XX

เครดต เงนฝากธนาคาร XX 2.2 การขอลดวงเงนสดยอย เดบต เงนฝากธนาคาร XX

เครดต เงนสดยอย (จานวนทลดลง) XX 3. การขอเบกชดเชยวงเงนสดยอย

เดบต คาใชจายตาง ๆ XX เครดต เงนฝากธนาคาร XX

ประโยชนของเงนสดยอย

1. แบงเยาภาระเกยวกบการจายคาใชจายจานวนเลก ๆ นอย ๆ ใหผรกษา

เงนสดยอยรบผดชอบไปแตเพยงผเดยว 2. เพอลดรายการจายเงนในสมดเงนสดใหนอยลง 3. การพสจนเงนสดยอยทาไดสะดวก 4. ทาใหหลกเลยงการเกบเงนสดไวมากเกนความจาเปน สวนทเกนกวา

ควรเกบไวเปนวงเงนสดยอย สามารถนาไปฝากธนาคาร ทาใหไดประโยชนจากดอกเบยเงนฝาก

สมดเงนสดจายยอย (Petty Cash Book) คอ สมดบนทกรายการเบองตน และยงทาหนาทชวยบนทกความจาของพนกงานถอเงนสดจายยอย อกดวย

งบกระทบยอด

คอ อะไร ?

งบกระทบยอดเงนฝากธนาคาร หมายถง งบพสจนยอดเงนฝากของกจการม 3 วธ.......

1) กระทบจากกจการไปหาธนาคาร 2) กระทบจากธนาคารไปหากจการ 3) กระทบยอดของกจการและธนาคารไปหายอดทถกตอง

ขนตอนในการทา

1. ตรวจสอบยอดดลยกมาตนงวดกจการและธนาคาร ถาไมตรงกนกตองตรวจดงบกระทบยอดของงวดทแลว วาทานทาไวถกตองหรอไม

2. รายการเดยวกบดานเดบตของกจการเทยบกบเครดตรายงานธนาคาร 3. รายการเดยวกบดานเครดตของกจการเทยบกบเครดตรายงานธนาคาร 4. ทาเครองหมาย ขางหนาจานวนเงนทตรงกน และทาเครอง ขางหนา

รายการใดทไมตรงกน 5. เปรยบเทยบหาสาเหตดานเดบต และเครดตของกจการและธนาคารถงสาเหตท

ทาใหยอดไมตรงกน

ตวอยาง รายการททาใหยอดของกจการและธนาคารไมตรงกน มดงน

1. เชคทสงจายแลวแตยงไมนาไปขนเงน 6,400 บาท 2. เชคเลขท 101 รบคาขาย 15,000 บาท วนท 30 มถนายน 2553 นาฝาก

ธนาคารชา ธนาคารขนบญชใหไมทน จะขนใหในเดอนถดไป 3. ธนาคารคดคาธรรมเนยมตาง ๆ 1,200 บาท 4. เชคเลขท 109 รบคาขายสนคา 22,000 บาท นาฝากธนาคารเมอวนท 26

มถนายน 2553 ธนาคารแจงพรอมกบรายงานธนาคารวา เรยกเกบเงนไมได เพราะเจาของเชคมเงนในบญชไมพอจาย ธนาคารจงคนเชคฉบบนมาใหดวย

วธท 1 กระทบยอดจากกจการไปหาธนาคารบรษท เอ จากด

งบพสจนยอดเงนฝากธนาคาร

วนท 30 มถนายน 2553 ยอดคงเหลอตามสมดกจการ 312,300 บวก เชคสงจายทผรบยงไมนาไปขนเงน 6,400 318,700 หก เชค 101 นาฝากแลวธนาคารขนบญชใหไมทน15,000 คาธรรมเนยมธนาคาร 1,200 เชคเลขท 109 เชคขาดความนาเชอถอ 22,000 38,200 ยอดคงเหลอตามรายงานธนาคาร 280,500

วธท 2 กระทบยอดจากธนาคารไปหากจการ บรษท เอ จากด

งบพสจนยอดเงนฝากธนาคาร วนท 30 มถนายน 2553

ยอดคงเหลอตามรายงานธนาคาร 280,500 บวก เชค 101 นาฝากแลวธนาคารขนบญชใหไมทน15,000 คาธรรมเนยมธนาคาร 1,200 เชคเลขท 109 เชคขาดความนาเชอถอ 22,000 38,200

318,700 หก เชคสงจายทผรบยงไมนาไปขนเงน 6,400 ยอดคงเหลอตามสมดของกจการ 312,300

วธท 3 กระทบยอดของกจการและธนาคารไปหายอดทถกตอง ยอดคงเหลอตามสมดกจการ 312,300 หก คาธรรมเนยมธนาคาร 1,200 เชคเลขท 109 เชคขาดความนาเชอถอ 22,000 23,200 ยอดคงเหลอตามรายงานธนาคาร 289,100 ยอดคงเหลอตามรายงานธนาคาร 280,500 บวก เชค 101 นาฝากแลวธนาคารขนบญชใหไมทน 15,000

295,500 หก เชคสงจายทผรบยงไมนาไปขนเงน 6,400 ยอดคงเหลอตามสมดของกจการ 289,100

สาเหตททาใหยอดของกจการและยอดของธนาคารไมตรงกนอาจเกดจาก

1. เงนฝากระหวางทาง (Deposit in transit) หมายถง กจการนาเงนฝากธนาคารไมทนธนาคารฝากเงนใหในวนถดไป

ดงนน กจการตอง + เพมยอดของธนาคาร 2. เชคคางจาย (Outstanding Check) หมายถง กจการสงจายเชคไปแลวแตผรบเชค

ยงไมนาไปขนเงน ดงนน กจการตอง - หกจากยอดธนาคาร 3. ขอผดพลาดจากการบนทกกจการ

3.1 รบเงนเกนความจรง นาเงนฝากธนาคาร 100 แตกจการบนทก 110

ดงนน กจการตอง - หกจากยอดของกจการ 10 บาท 3.2 จายเงนเกนความจรง

กจการจายเชคไป 100 แตกจการบนทกจายไป 110 ดงนน กจการตอง + เพมยอดของกจการ 10 บาท

3.3 รบเงนนอยกวาความเปนจรง นาเงนฝากธนาคาร 110 แตกจการบนทก 100

ดงนน กจการตอง + เพมยอดของกจการ 10 บาท 3.4 รบเงนมากกวาความเปนจรง

กจการจายเงนไป 110 แตกจการบนทกจายไป 100 ดงนน กจการตอง - หกจากยอดของกจการ 10 บาท

4. การเรยกเกบเงนตามตวเงนรบ กจการขอใหธนาคารเรยกเกบเงนจากลกหนตามทไดออกตวเงนไวให แตกจการยงไมทราบจงยงไมบนทกรายการ ดงนน กจการตอง + เพมยอดของกจการ

5. เชคคน กจการไดรบเชคจากลกหนและนาฝากธนาคารแลวกจการ บนทกเพมยอดในกจการเรยบรอย แตปรากฏวา เชคดงกลาวเปนเชคทไมสามารถเรยกเกบเงนได ดงนน ธนาคารจงลดยอดในบญชของธนาคารออก พรอมทงใหเหตผลวา เงนในบญชไมเพยงพอ หรอ NSF Non Suffcient Fund เปนผลทาใหกจการยงไมทราบวาธนาคารไดหกยอดเงนออกจากบญช จงทาใหยอดไมตรงกน ดงนน กจการตอง - หกจากยอดของกจการ

6. คาใชจายตางๆทกจการตกลงใหหกจากบญชของกจการ เชน คาโทรศพท คานา คาไฟฟา เปนตน ซงธนาคารกไดหกยอดเงนดงกลาวออกไปจายคาใชจายเหลานนเรยบรอย แตกจการยงไมทราบจงยงไมไดบนทกหกจานวนเงนตามยอดคาใชจายดงกลาวได เพราะจะทราบตองรอ Statement ดงนน กจการตอง - หกจากยอดของกจการ

7. ขอผดพลาดจากการบนทกกจธนาคาร 7.1 รบมากกวาความจรง

นาเงนเชคของกจการอนมาใสบญชของกจการ 100 ดงนน กจการตอง - หกจากยอดของธนาคาร

7.2 จายมากกวาความจรง นาเงนเชคของกจการอนมาหกบญชของกจการ 100

ดงนน กจการตอง + เพมยอดของธนาคาร 7.3 รบนอยกวาความเปนจรง

ธนาคารนาเชคทควรเขาบญชของกจการไปเขาบญชอน 100 ดงนน กจการตอง + เพมยอดของธนาคาร

7.4 จายนอยกวาความเปนจรง ธนาคารนาเชคทกจการสงจายไปหกจากบญชของกจการอน 100 ดงนน กจการตอง - หกจากยอดของธนาคาร

การปรบปรงรายการกรณของการจดทางบพสจนยอดนน มหลกการ อยางไรบางคะ ?

ตอบ 1. พจารณาจากงบพสจนยอดจากสมดบญชของกจการไปหายอดท

ถกตองเทานน รายการบวก แสดงวาเปนรายการ เดบตบญชเงนฝากธนาคาร 2. รายการหก แสดงวาเปนรายการ เครดตบญชเงนฝากธนาคาร 3. บนทกรายการในสมกรายวนทวไป และผานไปบญชแยกประเภท 4.

รายการทตองปรบปรง ในสมดรายวนทวไป

ไดแก....

- การเรยกเกบเงนตามตวเงนรบ - เชคคน หรอ เชคขาดความนาเชอถอ - คาใชจายตางๆ ทกจการตกลงใหหกจากบญชของกจการ เชน คานา คาไฟฟา

- ขอผดพลาดจากการบนทกกจธนาคาร o รบมากกวาความจรง o จายมากกวาความจรง o รบนอยกวาความเปนจรง o จายนอยกวาความเปนจรง

แบบฝกหด บทท 1 เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

ใบงานท 1 ขอ 1 ใหนกศกษาวเคราะหวารายการใดทถอวาเปนเงนสด (/) และรายการใดทไมถอวาเปนเงนสด (x) (10 คะแนน)

...........1. เงนสดในมอ ...........2. เงนฝากธนาคาร ...........3. ธนาณต ...........4. เงนสดยอย ...........5. ดราฟท ...........6. เงนใหกยม ...........7. ดวงตราไปรษณยากร ...........8. อากรแสตมป ...........9. เงนมดจา ...........10. ตวแลกเงนธนาคาร @@@@@@@@@@@@@@@@@@@

ใบงานท 2

ขอ 2 บรษท แมโจ จากด ไดรบใบแจงยอดจากธนาคารสาหรบเดอน มกราคม 25X1 ปรากฎวามยอดคงเหลอ 121,680 บาท แตยอดเงนฝากธนาคารตามบญชของกจการมยอดคงเหลอ 141,230 บาท จากการตรวจสอบพบรายละเอยด ดงตอไปน

1. กจการนาเงนฝากธนาคารเมอวนท 31 มกราคม 25X1 จานวน 12,500 บาท แต ธนาคารยงไมไดบนทกรายการนาฝาก

2. ธนาคารคดคาธรรมเนยม 500 บาท แตกจการยงไมไดบนทกบญช 3. ธนาคารเกบเงนตามตวเงนรบจานวน 10,900 บาท ซงรวมดอกเบยจานวน 900 บาท

ใหแกกจการแลว แตกจการยงไมบนทกบญช 4. กจการสงจายเชคหมายเลข 00130 ชาระหนคาสนคาจานวน 5,700 บาท แตบนทก

จานวนผดเปน 7,500 บาท 5. ธนาคารสงเชคทเรยกเกบเงนจากลกคาไมไดรบคนมา จานวน 22,000 บาท 6. ธนาคารนาเชคของบรษท หวยโจ จากด จานวน 9,000 บาท หกบญชของกจการ 7. กจการสงจายเชคแลว แตผรบยงไมไดนามาขนเงน ดงน

เลขทเชค จานวนเงน 00123 5,250.- 00125 2,700.- 00128 3,800.-

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

งบกระทบยอดเงนฝากธนาคารสามารถจดทา ดงตอไปน

บรษท แมโจ จากด งบกระทบยอดเงนฝากธนาคาร วนท 31 มกราคม 25X1

(หนวย : บาท)

ยอดเงนฝากธนาคารตามใบแจงยอดจากธนาคาร ณ 31 ม.ค. X1 121,680

ยอดเงนฝากธนาคารทถกตอง ณ 31 ม.ค. 25X1 131,430

ยอดเงนฝากธนาคารตามสมดบญชของกจการ ณ 31 ม.ค. X1 141,230

ยอดเงนฝากธนาคารทถกตอง ณ 31 ม.ค. 25X1 131,430

การบนทกรายการเพอแกไขบญช มดงน

วนท รายการ เลขทบญช

เดบต เครดต

25X1

ม.ค. 31

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

ใบงานท 3 (10 คะแนน)

ขอ3 กรณท 1 เงนขาด รานใจใส ตรวจนบเงนสดตอนสนวนพบวามเงนสดคงเหลอจากการขายสนคา

12,890 บาท ซงเมอเปรยบเทยบกบยอดขายทบนทกในเครองบนทกเงนสดมยอดขายจานวน 12,910 บาท กจการตองบนทกรายการขายสนคาพรอมทงปรบปรงเงนขาดและเกนบญชดงน

วนท รายการ เลขทบญช

เดบต เครดต

25X1

ม.ค. 3

-

กรณท 2 เงนเกน แตสมมตวารานใจใส มยอดเงนสดคงเหลอ 12,940 บาท บาท กจการตองบนทกรายการขายสนคาพรอมทงปรบปรงเงนขาดและเกนบญชดงน

วนท รายการ เลขท

บญช

เดบต เครดต

25X1

ม.ค. 3 - -

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

เฉลย ใบงานท 1

ขอ 1 ใหนกศกษาวเคราะหวารายการใดทถอวาเปนเงนสด (/) และรายการใดทไมถอวาเปนเงนสด (x) (10 คะแนน)

...../......1. เงนสดในมอ (1 คะแนน) ...../......2. เงนฝากธนาคาร (1 คะแนน) .....X......3. ธนาณต (1 คะแนน) ...../......4. เงนสดยอย (1 คะแนน) ...../...... 5. ดราฟท (1 คะแนน) .....X......6. เงนใหกยม (1 คะแนน) .....X......7. ดวงตราไปรษณยากร (1 คะแนน) .....X......8. อากรแสตมป (1 คะแนน) .....X......9. เงนมดจา (1 คะแนน) .....X......10. ตวแลกเงนธนาคาร (1 คะแนน)

เฉลย ใบงานท 2 งบกระทบยอดเงนฝากธนาคารสามารถจดทา ดงตอไปน (20 คะแนน)

บรษท แมโจ จากด งบกระทบยอดเงนฝากธนาคาร วนท 31 มกราคม 25X1

(หนวย : บาท)

ยอดเงนฝากธนาคารตามใบแจงยอดจากธนาคาร ณ 31 ม.ค. X1 121,680 บวก เงนฝากระหวางทาง (1)12,500

เชคของบรษทอนทหกบญชของกจการ (1)9,000 21,500

(1)143,180 หก เชคคางจาย

No.00123 (1)5,250

No.00125 (1)2,700

No.00128 (1)3,800 (11,750) ยอดเงนฝากธนาคารทถกตอง ณ 31 ม.ค. 25X1 (1)131,430

ยอดเงนฝากธนาคารตามสมดบญชของกจการ ณ 31 ม.ค. X1 141,230 บวก ตวเงนรบทธนาคารเรยกเกบให (1)10,000

ดอกเบย-ตวเงนรบ (1)900

เชค No.00130 ทบนทกบญชสงไป (1)1,800 12,700

153,930 หก คาธรรมเนยม (1)500

เชคคน (1)22,000 (22,500) ยอดเงนฝากธนาคารทถกตอง ณ 31 ม.ค. 25X1 (1)131,430

การบนทกรายการเพอแกไขบญช มดงน

วนท รายการ เลขทบญช

เดบต เครดต

25X1

ม.ค. 31 เงนฝากธนาคาร (1)12,700 -

ตวเงนรบ (1)10,000 -

ดอกเบยรบ (1)900 -

เจาหน (1)1,800 -

ธนาคารเรยกเกบเงนจากตวเงนรบและดอกเบยใหแกกจการ พรอมทงแกไขเชคสงจายทบนทกบญชสงไป

คาธรรมเนยม (1)500 -

ลกหน (1)22,000 -

เงนฝากธนาคาร (1)22,500 -

บนทกคาธรรมเนยม และเชคคน

เฉลย ใบงานท 3 (10 คะแนน)

กรณท 1 เงนขาด รานใจใส ตรวจนบเงนสดตอนสนวนพบวามเงนสดคงเหลอจากการขายสนคา 12,890 บาท ซงเมอเปรยบเทยบกบยอดขายทบนทกในเครองบนทกเงนสดมยอดขายจานวน 12,910 บาท กจการตองบนทกรายการขายสนคาพรอมทงปรบปรงเงนขาดและเกนบญชดงน

วนท รายการ เลขทบญช

เดบต เครดต

25X1

ม.ค. 3 เงนสด (1) 12,890 -

(1) เงนขาดและเกนบญช (1) 20 -

ขาย(1) 12,910 -

บนทกการขายประจาวนและเงนขาดบญช(1)

กรณท 2 เงนเกน แตสมมตวารานใจใส มยอดเงนสดคงเหลอ 12,940 บาท บาท กจการตองบนทกรายการขายสนคาพรอมทงปรบปรงเงนขาดและเกนบญชดงน

วนท รายการ เลขทบญช

เดบต เครดต

25X1

ม.ค. 3 เงนสด(1) 12,940 -

(1) ขาย(1) 12,910 -

เงนขาดและเกนบญช(1) 30 -

บนทกการขายประจาวนและเงนเกนบญช(1)

แบบทดสอบหลงเรยนบทเรยนสาเรจรป สาระการเรยนรวชาการบญช 2

บทท 1 เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

........................................................................................................................................... คาชแจง กาเครองหมาย X ทบตวอกษร ก,ข,ค หรอ ง หนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว รายจายเลก ๆ นอย ๆ ควรกาหนดเงนจานวนหนงสาหรบคาใชจายรายยอย เรยกวา..... 1.

ก. เงนสดจาย ข. เงนสดยอย ค. ใบสาคญจาย ง. ใบสาคญรบเงน ขอใดกลาวไมถกตองเรองการควบคมภายในเกยวกบเงนสด 2.

ก. ผททาหนาทรบเงนสดควรทาหนาทรบเงนสดยอยดวย ข. เงนสดจายทกรายการควรจายเปนเชค ค. ใบเสรจรบเงนตองมเลขทกากบไวทกใบ ง. เงนสดทไดรบมาทกสนวนเกบรวบรวมใหไดจานวนมากแลวรบนาสงธนาคาร ขอใดไมถอเปนรายการเงนสด 3.

ก. เชคธนาคาร ข. ธนาณต ค. เงนมดจา ง. ดราฟท การเกบรวบรวมใบเสรจรบเงนไวหลายๆ แลวคอยทาการเบกชดเชยเรยกวา..... 4.

ก. Register Cash System ข. Establishing System ค. Imprest System ง. Petty Cash System 5. วนท 14 มถนายน 2553 จายเงนสดยอยใหน.ส.แดง ถอไว 2,000 บาท เพอจายคาใชจายเลกๆ นอย ๆของกจการ รายการนสามารถบนทกในสมดรายวนทวไปดงน ก. เดบต เงนสดยอย เครดต เงนฝากธนาคาร ข. เดบต เงนสดยอย เครดต เจาหน ค. เดบต เงนฝากธนาคาร เครดต เงนสดยอย ง. เดบต ลกหน เครดต เงนฝากธนาคาร

6.พนกงานถอเงนสดยอยมาขอเบกชดเชยเงนสดซงไดจายคาใชจายตางๆรวม 5 รายการเปนเงน1,560บาท รายการนสามารถบนทกในสมดรายวนทวไปไดอยางไร ก. เดบต เงนฝากธนาคาร เครดต คาใชจาย ข. เดบต เงนฝากธนาคาร เครดต เงนสดยอย ค. เดบต เงนสดยอย เครดต เงนฝากธนาคาร ง. เดบต คาใชจาย เครดต เงนฝากธนาคาร 7.เงนสดยอยมประโยชนตอกจการอยางไร ก. เปนสมดรายวนเฉพาะเทานน ข. เปนสมดรายวนเพอคาเทานน ค. เปนสมดเงนสดรบเทานนเทานน ง. เปนสมดเพอเตอนความทรงจาเทานน 8.รายการใดททาใหยอดของธนาคารสงและยอดของกจการตา ก. เชคคางจาย ข. เงนฝากระหวางทาง ค. คาธรรมเนยมธนาคาร ง. รายการทเรยกเกบเงนไมได 9.เงนทนาฝากธนาคารแลวแตอาจจะชาไป ธนาคารขนบญชใหไมทนและนาไปขนใหในวนถดไป เรยกรายการนวา..... ก. เชคคางจาย ข. คาธรรมเนยมธนาคาร ค. เงนฝากระหวางทาง ง. รายการทเรยกเกบเงนไมได 10.รายการใดไมตองปรบปรงในสมดรายวนทวไป ก. คาธรรมเนยมการบรการ 50 บาท ข. เชคขาดความนาเชอถอ 2,400 บาท ค. เชคสงจายแลวผรบยงไมนาไปขนเงน 12,000 บาท ง. ธนาคารเรยกเกบเงนตามตว 10,000 บาท ดอกเบย 25บาท

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง เงนสดและเงนฝากธนาคาร

1. ข 2. ก 3. ค 4. ค 5. ก 6. ง 7. ง 8. ก 9. ค 10. ค