โครงการอ่านออกเขียนได้

เพื่อสร้างเสริมสุขภาวะส�าหรับนักเรียน

ด�าเนินงานตามยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏ

เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น

ชุดพัฒนาทักษะการอ่านการเขียนภาษาไทย

ระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย

คณะครุศาสตร์

มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

DRU-AR.indd 1 5/8/2562 11:00:07

2

คำ นำ จากการจัดอันดับคะแนนด้านการศึกษาของไทยโดย IMB ( International Institute for Management

Development: IMB) ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ พบว่าคะแนนตัวชีวั้ดด้านการศกึษาของประเทศไทยมอัีนดับลดลง เกอืบทกุด้าน

ดงันัน้จงึต้องเร่งพฒันาด้านการศกึษาอย่างเร่งด่วน จากปัญหาดงักล่าวท�าให้ส�านกังานคณะกรรมการการศกึษาขัน้พืน้ฐาน

ในฐานะหน่วยงานหลักในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน และส�านักงานเขตพื้นที่การประถมศึกษา รวมถึงสถานศึกษา

ในหน่วยงานปฏิบัติการร่วมกันก�าหนดและด�าเนินงานตามนโยบายเพื่อให้นักเรียนทุกระดับชั้นอ่านออกเขียนได้

อ่านคล่อง เขียนคล่องจงึได้จดัท�าโครงการ “การอ่านการเขยีนและการคดิวิเคราะห์ของนักเรยีนในระดบัการศกึษาข้ันพืน้ฐาน”

เพื่อให ้นักเรียนกลุ ่มเป ้าหมายมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ ่มวิชาภาษาไทยที่สูงขึ้นตามเกณฑ์มาตรฐาน

ในการนีม้หาวทิยาลัยราชภัฏธนบรุซีึง่เป็นสถาบนัการศึกษาของท้องถิน่ทีม่พัีนธกจิหลกัตาม พรบ.มหาวทิยาลยัราชภฏั

ปี พ.ศ.๒๕๔๗ ในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่นได้เล็งเห็นถึงปัญหาการศึกษาของนักเรียนในระบบ

การศึกษาข้ันพื้นฐานในพื้นที่ให้บริการการศึกษาของมหาวิทยาลัย จึงได้จัดโครงการที่สอดคล้องกับโครงการหลัก

โดยใช้ชื่อโครงการว่า “โครงการอ่านออกเขียนได้เพื่อสร้างเสริมสุขภาวะส�าหรับนักเรียน”

“โครงการอ่านออกเขียนได้เพื่อสร้างเสริมสุขภาวะส�าหรับนักเรียน” จัดขึ้นโดยคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัย

ราชภัฏธนบุรี เพื่อยกระดับคุณภาพการเรียนรู้ด้านการอ่านการเขียนและการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนในโรงเรียน

ที่ เป ็นกลุ ่มเป ้าหมายโครงการ โดยได้ออกแบบหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เสมือนจริงเพื่อแก้ป ัญหาการอ่าน

การเขียน หนังสืออิ เล็กทรอนิกส ์ เสมือนจริงนี้นอกจากจะช ่วยแก ้ป ัญหาการอ ่านการเขียนแล ้วยังจะ

ช่วยเสริมให้ครูผู ้สอน ซ่ึงเป็นบุคคลส�าคัญในการสนับสนุนให้นักเรียนพัฒนาการอ่านการเขียนให้ดียิ่งขึ้น

มสีือ่การสอนทีห่ลากหลาย และสามารถดงึดดูความสนใจของนกัเรยีน ท�าให้นกัเรยีนมคีวามสนใจอยากอ่านหนังสอืเพิม่ข้ึน

คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เสมือนจริงเล่มนี้

จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดการเรียนการสอนให้กับครูผู ้สอน เพื่อพัฒนาให้ผู ้เรียนสามารถอ่านออกเขียนได้

อ ่านคล ่อง เขียนคล ่อง และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ ่มวิชาภาษาไทยที่ สูงขึ้นตามเกณฑ์มาตรฐาน ขอขอบคุณคณะท�างาน ผู ้ มีส ่ วนเกี่ ยวข ้องและมหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุ รีที่ มีส ่ วนช ่วยให ้การผลิต

นวัตกรรมหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เสมือนจริงเล่มนี้ จนส�าเร็จลุล่วงมา ณ โอกาสนี้

คณะผู้จัดท�า

DRU-AR.indd 2 5/8/2562 11:00:08

คู่มือการใช้

วิธีการใช้งานหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เสมือนจริงกับแอปพลิเคชัน AR

หนงัสอือเิลก็ทรอนกิส์เสมือนจรงิเล่มนี ้ได้บรรจนุวตักรรมเทคโนโลย ีAugmented Reality หรอื AR เพือ่ให้ครผููส้อน

มีสื่อการสอนที่หลากหลายและสามารถดึงดูดความสนใจของนักเรียน ให้มีความสนใจอยากอ่านหนังสือเพิ่มขึ้น

๑. หลงัจากดาวน์โหลดแอปพลเิคชนั AR คือ DRUReadingApp ( รองรบัระบบปฏบิตักิาร แอนดรอยด์ ๕.๐ ขึน้ไป ) จะม ี๓ เมนใูห้เลอืก

๒. ให้กดเลือกเมนู Play AR เพื่อเข้าไปใช้งาน

๓.เมื่อเข้าไปที่เมนู Play AR แล้ว จะมีเมนูย่อยให้นักเรียน

กดเลือกเข้าไปใช้งาน ดังนี้

๓.๑ การเขียนจดหมาย

๓.๑.๑ จดหมายส่วนตัว

๓.๑.๒ จดหมายกิจธุระ

๓.๒ การเขียนประกาศ

๓.๒.๑ ประกาศที่เป็นทางการ

๓.๒.๒ ประกาศที่ไม่เป็นทางการ

๓.๓ การเขียนโฆษณา

๓.๔ การใช้พจนานุกรม

๓.๕ การเขียนแบบต่าง ๆ

๓.๕.๑ การเขียนแนะน�า

๓.๕.๒ การเขียนรายงาน

๓.๕.๓ การเขียนค�าอวยพร

๓.๕.๔ การกรอกแบบรายการ

๓.๕.๕ การเขียนบันทึก

๓.๖ การคิดวิเคราะห์ในการรับสาร

๓.๗ การอ่านจับใจความ

๓.๘ การเขียนสรุปเรื่อง

๔. ถือสมาร์ตโฟนหรือแท็บเล็ตแล้วชี้ไปที่รูปภาพที่มีสัญลักษณ์ AR

DRU-AR.indd 3 5/8/2562 11:00:10

สารบัญเนื้อหา หน้า

การเขียนจดหมาย

การเขียนประกาศ

การเขียนโฆษณา

พจนานุกรม

การเขียนแนะน�า การเขียนรายงาน

การเขียนค�าอวยพร การกรอกแบบรายการ

การเขียนบันทึก

การคิดวิเคราะห์ในการรับสาร

การอ่านจับใจความ การย่อความ แผนภาพโครงเรื่อง

การเขียนสรุปเรื่อง

๑

๓

๕

๖

๙

๑๒

๑๔

๑๖

DRU-AR.indd 4 5/8/2562 11:00:11

5

บุคคล ค�าขึ้นต้น ค�าลงท้ายปู่ ย่า ตา ยาย พ่อ แม่

ลุง ป้า น้า อา

กราบเท้า.....................ที่เคารพ ด้วยความเคารพอย่างสูง

 พี่

น้อง เพื่อน

เรียนพี่...................ที่เคารพ

............น้องรัก/เพื่อนรัก

ด้วยความเคารพ

รักและคิดถึง

ประเภทของจดหมายที่จะเขียน มีดังนี้

การใช้ค�าขึ้นต้นและค�าลงท้ายในจดหมายส่วนตัว

การเขียนจดหมาย

การเขียนจดหมายเป ็นการสื่อสารระหว ่างบุคคล โดยใช ้ ตัวหนังสือหรือข ้อความแทนการพูดดังนั้นสารในจดหมายต้องมีข้อความที่ชัดเจน บอกความประสงค์ของผู ้ส่งจดหมายได้สมบูรณ์ตามต้องการ

เพราะผู้รับจดหมายไม่มีโอกาสซักถามขณะที่ได้รับจดหมาย ถ้าเขียนไม่ชัดเจนจะท�าให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อน

ฉะนั้นผู้เขียนจดหมายจึงควรใช้ภาษาที่ถูกต้อง เหมาะกับระดับบุคคลและมารยาทในการเขียนต้องใช้ค�าขึ้นต้นลงท้ายจดหมายให้เหมาะสมกับระดับบุคคล เขียนด้วยลายมือที่อ่านง่ายและชัดเจนใช้กระดาษที่เหมาะสม

จ่าหน้าซองจดหมาย ระบุรหัสไปรษณีย ์ให้ถูกต้อง ครบถ้วน ผนึกดวงตราไปรษณียากร และไม่ควรน�า

จดหมายส่วนตัว เป็นจดหมายที่เขียนถึงผู้ที่เรารู้จักเพื่อส่งข่าว เล่าเรื่อง ถามทุกข์สุข แสดงความรัก

ความระลกึถงึกัน ความห่วงใย หรอืขอความช่วยเหลอืกันในระหว่างญาต ิมติร พ่อแม่ ภาษาทีใ่ช้เป็นภาษาระดับกนัเอง

หรือที่เรียกว่าภาษาปาก แต่ต้องเหมาะสมกับระดับบุคคล

จดหมายกจิธรุะ เป็นจดหมายระหว่างบคุคล หรอืหน่วยงานทีต่ดิต่อสือ่สารกนัด้วยกิจธรุะ หรอืเป็นทางการ เช่น

จดหมายของนักเรียนถึงครูเพื่อลาป่วย จดหมายสมัครงาน เป็นต้น

ดวงตราไปรษณียากรใช้แล้วกลับมาใช้อีก

DRU-AR.indd 5 5/8/2562 11:00:13

6

บุคคล ค�าขึ้นต้น ค�าลงท้าย

พระภิกษุสงฆ์ชั้นพระราชาคณะ 

พระภิกษุสงฆ์ที่มิใช่พระราชาคณะนมัสการ ขอนมัสการด้วยความเคารพอย่างสูง

ประธานองคมนตร ี

นายกรัฐมนตรี 

ประธานรัฐสภา

ประธานวุฒิสภา 

ประธานศาลฎีกา

ข้าราชการต�าแหน่งอื่นทุกต�าแหน่ง 

กราบเรียน ขอแสดงความนับถืออย่างยิ่ง

บุคคลทั่วไป เรียน ขอแสดงความนับถือ

ตัวอย่างการเขียนจดหมายส่วนตัวและกิจธุระ

การใช้ค�าขึ้นต้นและค�าลงท้ายในจดหมายกิจธุระ

DRU-AR.indd 6 5/8/2562 11:00:14

7

ประกาศที่ไม่เป็นทางการ

ประกาศที่เป็นทางการ

ส�าคัญ คือ

๑. บอกใจความส�าคัญให้ครบว่า ใคร ท�าอะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร ท�าไม ตามจุดประสงค์

๒. ล�าดับความจากเหตุไปหาผล หรือบอกความต้องการแล้วขอให้ผู้เกี่ยวข้องปฏิบัติตาม

๓. ใช้ถ้อยค�าที่กระชับ ชัดเจน ภาษาที่เป็นแบบแผนไม่ใช้ภาษาพูด

๔. เขียนตามรูปแบบของประกาศ มีตัวอย่างรูปแบบประกาศของทางราชการที่นิยมใช้

การเขียนประกาศ

การเขียนประกาศเป็นการบอกความต้องการหรือข้อเท็จจริงของบุคคลหรือหน่วยงานเพื่อให้ได้ทราบทั่วกัน

มีทั้งประกาศที่ไม่เป็นทางการ และประกาศที่เป็นทางการ ดังนี้

ประกาศที่ไม่เป็นทางการ เป็นการเขียนแจ้งเร่ืองให้ผู้อื่นรู้ และให้ปฏิบัติตามความต้องการของผู้ประกาศ

โดยจะเป็นการขอความช่วยเหลือหรือจุดประสงค์พร้อมกับรายละเอียดประกอบตามความจ�าเป็น เช่น การประกาศ

หาสัตว์เลี้ยงหาย ต้องบอกรูปร่างลักษณะของสัตว์หรือสิ่งที่เป็นจุดเด่นของสิ่งที่ต้องการตามหา เป็นต้น

ประกาศที่เป็นทางการ ส่วนใหญ่จะเป็นการประกาศของทางราชการ มีหลักการเขียนประกาศที่

DRU-AR.indd 7 5/8/2562 11:00:14

8

ตัวอย่างการเขียนประกาศแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ

DRU-AR.indd 8 5/8/2562 11:00:15

9

การเขียนโฆษณา

ตัวอย่างการเขียนโฆษณา

การเขียนหรือการพูดโฆษณา คือ การจูงใจให ้กระท�าตามความต ้องการของผู ้ โฆษณาด ้วยวิ ธี

การเลือกใช้ถ้อยค�าเร้าความสนใจ การใช้ภาพ รูปแบบการน�าเสนอแปลกใหม่ พยายามให้ผู ้อ ่าน ผู ้ดูหรือ

ผู้ฟังเห็นประโยชน์ของสิ่งที่โฆษณาถ้าหากปฏิบัติตามการโฆษณา ส่วนใหญ่ใช้ในการขายสินค้า พบได้จากสิ่งพิมพ์

โทรทัศน์ วิทยุ ซึ่งมักให้ข้อมูลด้านคุณภาพของสินค้าเกินความจริง

DRU-AR.indd 9 5/8/2562 11:00:15

10

พจนานุกรม

การใช้พจนานุกรม

๑) ศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับพจนานุกรมในส่วนที่เป็นประโยชน์ต่อการใช้พจนานุกรม

๒) ศึกษาการจัดล�าดับค�าตามพยัญชนะและสระที่ก�าหนดในพจนานุกรมเพื่อช่วยให้ค้นหาค�าได้รวดเร็ว

(๑) การล�าดับตามพยัญชนะ เริ่มล�าดับตั้งแต่พยัญชนะ ก-ฮ ตามรูปพยัญชนะตัวแรกของค�า

ก ข ฃ ค ฅ..

ตัวอย่าง

ค�าที่ขึ้นต้นด้วย ฤ ฤๅ ตามหลังตัว ร

ค�าที่ขึ้นต้นด้วย ฦ ฦๅ ตามหลังตัว ล

ค�าว่า “ทรามวัย” ต้องหาที่หมวด ตัว ท

ค�าว่า “เหมาะ” ต้องหาที่หมวด ตัว ห

พ จ น า นุ ก ร ม เ ป ็ น ห นั ง สื อ ที่ ร ว บ ร ว ม ค� า ศั พ ท ์ ที่ บ อ ก ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะ ที่ ม า ข อ ง ค� า ที่ ใช ้

ในภาษาไทยเกือบทุกค�า ท้ังค�าที่ เป ็นไทยแท ้ ค�าที่ยืมมาใช ้จากต ่างประเทศ ค�าที่ เกิดขึ้นใหม ่ ความรู ้

ทางวิชาการและเทคโนโลยีป ัจจุบัน พจนานุกรมจึงเป็นแหล่งรวมความรู ้ที่ส�าคัญ เพื่อใช ้ในการค้นคว้า

พจนานุกรมบางฉบับเรียกปทานุกรมมีหลายประเภท พจนานุกรมที่ ใช ้ เป ็นหลักของประเทศ

ในปัจจุบัน คือ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔ นักเรียนอาจใช้พจนานุกรมหรือปทานุกรม

ฉบับนักเรียน

เมื่อต้องการเรียนรู้ว่าเขียนค�าถูกต้องหรือไม่ หรือค�าน้ัน ๆ มีความหมายอย่างไรก็สามารถตรวจสอบได้

พจนานกุรมทีใ่ช้อ้างองิเป็นมาตรฐานเดยีวกัน คอื พจนานุกรมฉบบัราชบณัฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔ ในการใช้พจนานกุรม

ผู้ใช้ควรปฏิบัติดังนี้

ใช้คู่กับการเรียนการศึกษา

DRU-AR.indd 10 5/8/2562 11:00:15

11

(๒) การล�าดับตามสระ ล�าดับตามรูปสระ ดังนี้

ตัว ย ว อ นับล�าดับอยู่ในพยัญชนะเสมอ

-ะ -า -ิ -ี -ึ -ื -ุ -ู เ-ะ เ- แ-ะ แ-

โ-ะ โ- เ-าะ -อ เ-อะ เ-อ เ-ียะ เ-ีย เ-ือะ เ-ือ -ัวะ -ัว

ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ

๓) ถ้าต้องการที่มา ชนิด หรือลักษณะของค�า ให้ดูจากอักษรย่อท้ายค�านั้น ๆ ในพจนานุกรม เช่น

(๑) ที่มาของค�า

ข. หมายถึงอักษรย่อของภาษา เขมร

จ. หมายถึงอักษรย่อของภาษา จีน

ช. หมายถึงอักษรย่อของภาษา ชวา

ญิ. หมายถึงอักษรย่อของภาษา ญี่ปุ่น

๒) ชนิดของค�า

ก. หมายถึง กริยา

น. หมายถึง นาม

บ. หมายถึง บุพบท

ว. หมายถึง วิเศษณ์ (คุณศัพท์หรือกริยาวิเศษณ์)

(๓) ลักษณะของค�า

กฎ หมายถึง ค�าที่ใช้ในกฎหมาย

กลอน หมายถึง ค�าที่ใช้ในบทร้อยกรอง

การเมือง หมายถึง ค�าที่ใช้ในวงการเมือง

การศึกษา หมายถึง ค�าที่ใช้ในวงการศึกษา

-�า ใ- ไ- เ-า

DRU-AR.indd 11 5/8/2562 11:00:16

12

พจนานุกรมออนไลน์

http://www.royin.go.th/dictionary/

ตัวอย่างการเรียงล�าดับค�าตามหลักพจนานุกรม

DRU-AR.indd 12 5/8/2562 11:00:16

13

การเขียนแนะนำ การเขียนรายงาน การเขียนคำ อวยพร การกรอกแบบรายการ

การเขียนบันทึก

๑. ใช้ภาษาเขียนชัดเจน สุภาพ นุ่มนวล และถูกต้อง

๒. มีความจริงใจ ไม่ล�าเอียง

๓. ใช้ถ้อยค�าเชิงเสนอแนะ ไม่บังคับหรือข่มขู่

๔. มีหลักการและเหตุผล พร้อมยกตัวอย่างประกอบ เพื่อให้มีความน่าเชื่อถือ

๕. แนะน�าหลาย ๆ วิธี เพื่อให้มีทางเลือกในการปฏิบัติมากขึ้น

๖. ให้ก�าลังใจ และท�าให้ผู้รับค�าแนะน�ารู้สึกว่าสามารถน�าไปปฏิบัติได้

การเขียนแนะน�า

การเขียนรายงาน

การ เขียนแนะน� า เป ็นการ เขียนแสดงความคิด เห็น ให ้ข ้ อคิดหรือแนวทางปฏิบัติ ต ่ อผู ้ อื่ น

ผู้ให้ค�าแนะน�าจึงควรใช้ถ้อยค�าที่สุภาพ เหมาะสม และถูกต้อง มีแนวปฏิบัติดังนี้

การเขียนรายงานเป็นการเสนอผลงานศึกษาค้นคว้า ผลการทดลองหรือผลการปฏิบัติงานต่าง ๆ

เสนอต่อครู เพื่อนนักเรียนหรือผู้อื่น เพื่อให้มีความรู้กว้างขวางยิ่งขึ้นหรือให้ผู้อื่นทราบผลการปฏิบัติงาน

การเขียนรายงานที่ถูกต้องเรียบร้อยควรปฏิบัติดังนี้

๑. ก�าหนดหัวข้อเรื่อง

๒. วางแผนเขียนรายงาน

๓. รวบรวมข้อมูล

๔. เขียนรายงาน

๕. ตรวจทานและปรับปรุงแก้ไขให้สมบูรณ์

DRU-AR.indd 13 5/8/2562 11:00:16

14

๑. กล่าวถึงสิ่งที่ดีงามเป็นสิริมงคล

๒. อาจกล่าวอ้างถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้รับค�าอวยพรนับถือ

๓. สร้างบรรยากาศที่ดีให้กับผู้รับค�าอวยพรรู้สึกดี มีความสุข

๔. ควรให้ความหวัง ความปรารถนาที่เป็นไปได้

๕ ใช้ภาษาที่ถูกต้องเหมาะกับโอกาส สถานที่และบุคคล

๖. ใช้ถ้อยค�าสุภาพ ชัดเจน และจริงใจ

การกรอกแบบรายการ มีหลักดังนี้

๑. อ่านรายละเอียดให้เข้าใจ

๒. เขียนตัวบรรจง

๓. ไม่ขีดฆ่าหรือท�าสกปรก

๔. กรอกข้อมูลตามจริง

๕. หากมีข้อสงสัยให้ถามเจ้าหน้าที่

การเขียนค�าอวยพร

การกรอกแบบรายการ

การเขียนบันทึก

ค�าอวยพร เป ็นถ ้อยค�าที่ ดี งามใช ้ ในโอกาสที่ เป ็นสิริมงคล เช ่น วันเ กิด วันส�า เร็จการศึกษา

วันขึ้นปีใหม่ วันแต่งงาน ฯลฯ การเขียนค�าอวยพรควรใช้ค�าที่สุภาพ ดังนี้

แบบรายการ คือ ใบรายการข้อมูลที่มีช่องว่างส�าหรับให้กรอกข้อความต่าง ๆ เช่น ใบรับฝากเงินธนาคาร

ใบสมัครงาน ใบสั่งซื้อสินค้า ฯลฯ

ในชีวิตประจ�าวันของทุกคน ย่อมได้รับข่าวเหตุการณ์ต่าง ๆ จากการอ่านหนังสือ ชมรายการโทรทัศน์

ฟังวิทยุต ่าง ๆ ที่สนใจกับข่าว เหตุการณ์บางเร่ืองมีความส�าคัญต่อบุคคล สังคม การเมืองการปกครอง

และเรื่องทั่วไป คนที่รักการอ่านเขียนมักจะมีการจดบันทึกข้อมูลส�าคัญเก็บไว้เพ่ือน�ามาเป็นความรู้และแนวทาง

ในการคิดต่าง ๆ รวมทั้งสามารถน�าไปใช้เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาได้ด้วยเช่นกัน

DRU-AR.indd 14 5/8/2562 11:00:16

15

ตัวอย่างการเขียนในแบบต่าง ๆ

ในการเขียนบันทึกมีทั้งรูปแบบที่ไม่เป็นทางการและรูปแบบที่เป็นทางการ ดังนี้ ๑) รูปแบบที่ไม่เป็นทางการ ผู ้เขียนจะเขียนบันทึกตามลักษณะนี้ในรูปแบบใดก็ได้ หรือข้ันต้นบันทึก

ตามความถนัด ถ้อยค�าภาษาที่เป็นกันเอง สุภาพ แล้วแต่จุดประสงค์ ส่วนใหญ่มักเขียนบันทึกที่เป็นส่วนตัว

มาจากประสบการณ์ที่เกิดกับตัวเอง เป็นต้น

๒) รูปแบบเป็นทางการ เป็นการจดเนื้อหารายละเอียด ข้อสรุป ข้อคิดเห็น ลงในกระดาษสมุดหรือบัตรความรู้

อย่างมีระบบ โดยอ้างถึงที่มาของความรู้นั้น เพื่อประโยชน์การศึกษาค้นคว้าอ้างอิง

DRU-AR.indd 15 5/8/2562 11:00:17

16

การคิดวิเคราะห์ในการรับสาร

๑. เป็นเรื่องเกี่ยวกับอะไร มีเนื้อหาอย่างไร

๒. พิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ส่งสาร

๓. ผู้ส่งสารมีเจตนาและจุดมุ่งหมายอะไร

๔. พิจารณาว่าอะไรเป็นข้อเท็จจริงและข้อคิดเห็น

๕. หาข้อมูลมาประกอบหรือเปรียบเทียบ

๖. คิดวิเคราะห์และตัดสินใจอย่างมีเหตุผล อ้างอิงได้

การคิดวิเคราะห์ในการรับสาร

การสื่อสารในปัจจุบันมีการสื่อสารผ่านสื่อหลายประเภท เช่น หนังสือพิมพ์ วารสาร โทรทัศน์ วิทยุ โทรศัพท์

อินเทอร์เน็ต ฯลฯ ผู ้ส่งสารสามารถถ่ายทอดความรู ้ความเข้าใจและความคิดเห็น โดยการพูดและการเขียน

ตามประสบการณ์การศกึษาและการอบรมตลอดจนความเชือ่และนิสยัของแต่ละคนทีแ่ตกต่างกัน ข้อมลูข่าวสารต่าง ๆ

ที่ได้รับมานั้นอาจมีทั้งข้อเท็จจริงและข้อคิดเห็นผู้รับสารจึงควรพิจารณาวิเคราะห์ให้รอบคอบ ถี่ถ้วน เมื่อฟัง ดู

และอ่านสารนั้น ๆ ดังนี้

DRU-AR.indd 16 5/8/2562 11:00:17

17

ตัวอย่างการคิดวิเคราะห์ในการรับสาร

DRU-AR.indd 17 5/8/2562 11:00:18

18

การอ่านจับใจความ การย่อความแผนภาพโครงเรื่อง

การอ่านจับใจความ

การย่อความ

ขั้นตอนการเขียนย่อความ มีดังนี้

๑. อ่านเรื่องที่จะย่อให้ละเอียด และท�าความเข้าใจเพื่อให้ทราบว่าใคร ท�าอะไร ที่ไหน อย่างไร

๒. หาค�าส�าคัญเพื่อจับใจความส�าคัญให้ได้

๓. จดบันทึกใจความส�าคัญจนครบประเด็นครอบคลุมเนื้อหาตลอดเรื่อง

๔. น�าใจความส�าคัญที่จดบันทึกมาเขียนใหม่เป็นภาษาของตนเอง ใช้ค�าง่าย ๆ กะทัดรัด

๕. แก้ไขปรับปรุงเนื้อหาให้กระชับ

๖. เขียนขึ้นต้นตามรูปแบบของย่อความให้สมบูรณ์

แผนภาพโครงเรื่อง

การอ่านจับใจความ เป็นการอ่านเพื่อหาส่วนส�าคัญของเรื่อง เรียกว่า ใจความหรือใจความส�าคัญ

ตรงกันข้ามกับพลความ ซึ่งหมายถึงส่วนที่ไม่ส�าคัญ ใจความจะปรากฏอยู่ตามย่อหน้าต่าง ๆของเรื่องที่อ่าน

อาจอยู่ส่วนต้น ส่วนกลางหรือส่วนท้ายของย่อหน้าก็ได้

การย่อความเป็นการเกบ็ใจความส�าคัญของเรือ่งมาเรยีบเรยีงใหม่ ให้สัน้กระชบัต่อเน่ืองและคงสาระเดมิอย่าง

ครบถ้วน โดยเขียนเป็นส�านวนของตนเอง โดยยึดรูปแบบการเขียนย่อความที่ถูกต้อง

แผนภาพโครงเรื่อง เป็นเค้าโครงท่ีก�าหนดขึ้นเพื่อเป็นแนวทางการเขียนเรื่องโดย การก�าหนดเหตุการณ์

สถานที่ ตัวละคร วัน เวลา การกระท�าผลของการกระท�า และข ้อคิดของเรื่อง แผนภาพโครงเรื่อง

จึงเป็นการวางแผนก่อนการเขียนเรื่อง นอกจากจะใช้แผนภาพโครงเรื่องในการวางแผนเขียนเรื่องแล้ว

ยังสามารถน�าไปใช้ในการเขียนเรียงความและย่อความได้อีก

DRU-AR.indd 18 5/8/2562 11:00:18

19

ตัวอย่างการอ่านจับใจความ การย่อความ แผนภาพโครงเรื่อง

DRU-AR.indd 19 5/8/2562 11:00:18

20

การเขียนสรุปเรื่อง

ขั้นตอนการเขียนสรุปเรื่อง มีดังนี้

๑. อ่านเนื้อเรื่องทั้งหมดอย่างน้อย ๒ เที่ยว เพื่อให้เข้าใจว่าเรื่องที่อ่านเกี่ยวข้องกับอะไร ที่ไหน เมื่อไร

อย่างไร กับใคร

๒. หาสาระที่ส�าคัญของเรื่องมาเขียนโดยใช้ภาษาของตัวเอง

๓. ใช้ค�าที่สั้น เข้าใจง่าย และได้ใจความ ไม่ควรใช้ค�าย่อ

การเขียนสรุปเรื่อง

ตัวอย่างการเขียนสรุปเรื่อง

การเขียนสรุปเรื่อง เป็นการเขียนเก็บใจความส�าคัญของเรื่องแล้วน�ามาเขียนใหม่เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าใจ

DRU-AR.indd 20 5/8/2562 11:00:19

21

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

บันทึก

DRU-AR.indd 21 5/8/2562 11:00:19

22

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

บันทึก

DRU-AR.indd 22 5/8/2562 11:00:19

23

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

บันทึก

DRU-AR.indd 23 5/8/2562 11:00:19

24

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

.......................................................................................

บันทึก

DRU-AR.indd 24 5/8/2562 11:00:19