อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส flood”

โดย นางสาวนฤมล ถนวรตน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบนเทศศลป ภาควชาการออกแบบนเทศศลป

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส flood”

โดย นางสาวนฤมล ถนวรตน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบนเทศศลป ภาควชาการออกแบบนเทศศลป

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

THE INFLUENCE OF INFO GRAPHICS ON COMPLEX INFORMATION : A CASE STUDY OF “ROO SOO FLOOD”

By Miss Nareumol Tinwirat

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Fine Arts Program in Visual Communication Design

Department of Visual Communication Design Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2012 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส flood” เสนอโดย นางสาวนฤมล ถนวรตน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบนเทศศลป

……........................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย

วนท...........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. อาจารยกญชลกา กมปนานนท 2. ผชวยศาสตราจารยวฒนพนธ ครฑะเสน คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารยธนาทร เจยรกล) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารยชยนนท ชะอมงาม) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (อาจารยกญชลกา กมปนานนท) (ผชวยศาสตราจารยวฒนพนธ ครฑะเสน) ............/......................../.............. ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

521513308 : สาขาวชาการออกแบบนเทศศลป ค าส าคญ : อนโฟกราฟก โครงการ “รส! Flood” นฤมล ถนวรตน : อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส flood”. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ.กญชลกา กมปนานนท และผศ.วฒนพนธ ครฑะเสน. 140 หนา. การวจยครงน มจดประสงคเพอศกษาอทธพลของอนโฟกราฟกทมผลตอการสอสาร การถายทอดขอมลทมความซบซอน คลมเครอใหสามารถเขาใจไดงาย รวดเรว แจมชด กวาการสอสารดวยตวอกษรเพยงอยางเดยว โดยการศกษาวจยครงนจะใชโครงการ “รส ! Flood” เปนกรณศกษา

การวจยเ รมจากการศกษาและว เคราะหการใชอนโฟกราฟกในรปแบบและสถานการณตางๆ จากนนวเคราะหเกยวกบการรบขอมลขาวสารของประชาชนในชวงน าทวม โดยแบงกลมประชาชนเปน 2 กลม ไดแก 1) ประชาชนทวไปทเคยประสบกบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน 2) ประชาชนทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน เกบรวบรวมขอมลโดยการท าแบบสอบถาม โดยแบบสอบถามถกแบงเปน 2 สวน สวนทหนงมวตถประสงค เพอใหทราบถงปญหาของประชาชนในการรบขอมลจากภาครฐและเอกชนในชวงน าทวม จากนนผ วจยไดใหกลมประชาชนทตอบแบบสอบถามสวนท 1 ชมวดโอ รส ! Flood อนเปนกรณศกษาพรอมท าแบบสอบถาม สวนท 2 ผลประเมนจากแบบสอบถามสวนท 2 ใชเพอวเคราะห และสรางเครองมอตรวจสอบผลในรปแบบของแบบสอบถาม และตรวจสอบผลโดยผ เชยวชาญ 5 ทาน วเคราะหเพอน าไปสการสรปผล

ผลการวจยพบวา ขอมลทมความซบซอน เชอมโยงกบขอมลหลายดาน การแปลงขอมลเปนภาพในรปแบบของอนโฟกราฟกจะชวยใหประชาชนมความรและความเขาใจไดดขน เรวและแจมชดขนกวาการสอสารในรปแบบของตวอกษรเพยงอยางเดยว มความพงพอใจในเชงบวก อยในระดบมากทสด ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ภาควชาการออกแบบนเทศศลป บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................................................... ปการศกษา 2555 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1......................................... 2……………………………

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

52151308 : MAJOR : VISUAL COMMUNICATION DESIGN

KEY WORD : INFO GRAPHIC OF “ROO SOO FLOOD”

NAREUMOL TINWIRAT : THE INFLUENCE OF INFO GRAPHICS ON

COMPLEX INFORMATION : A CASE STUDY OF “ROO SOO FLOOD”. THESIS ADVISORS

: KANCHALIKA KAMPANANON, AND ASST.PROF. WATANAPUN KRUTASAEN. 140 pp.

The research is to investigate the influence of Info Graphics on complicated

information communications. This study aimed to proof that info graphic can transform a vital

yet ambiguous wording information into a more clear, easy to understand visual message.

The VDO "Roo Soo! Flood", a renowned project during Bangkok's flood crisis in 2012, is a

case study in this project.

The research was conducted by studying and analyzing the utilization of

numerous existing Info Graphics. Then collecting information on how Bangkok people

perceived flooding information from variety of media during a disaster, the big flooding period

in 2011. In order to do this, a group of 100 Bangkok people is selected and then divided into 2

sub-groups, 50 person each. One is the disaster victims, the other isn’t. Both groups were

assigned to answer a 2-part-quesionnaire. The first part aimed to derive all kind of problems

occured in receiving and perceiving flooding information during the flooding time. Then have

the selected groups see a VDO from Roo Soo! Flood's project then do the second part of the

questionnaire. The results from both parts of the questionnaire were analyzed to estimate the

level of understanding on flooding preparation and protection before and after watching the

info graphics, Roo Soo! Flood's project.

The result clearly showed that Info Graphics can transform complicated wording

information which, sometime, related to various issues to much more understanding visual

information. Moreover, participated people were maximum satisfied and gave positive

feedback.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Department of Visual Communication Design Graduate School, Silpakorn University

Student's signature ........................................ Academic Year 2012

Thesis Advisors' signature 1. ................................................ 2. …...............................................

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงดวยดจากความอนเคราะหชแจงและใหค าปรกษาจาก คณาจารยในภาควชาออกแบบนเทศศลปทกทาน อาจารยทปรกษาวทยานพนธทง 2 ทาน ไดแก อาจารยกญชลกา กมปนานนท และผชวยศาสตราจารยวฒนพนธ ครฑะเสน ทใหความกรณาแสดงความคดเหนเสนอแนะงานวจยทเกยวของตลอดจนวทยานพนธน ส าเรจลลวงไปดวยด ขอขอบคณนกวชาการทง 2 ทาน ไดแก นายเกรยงไกร วชรธรรมพร, และนายวรรธนะ รจโรจนสกล ส าหรบขอมลทเปนประโยชน รวมถงค าแนะน าดๆ เกยวกบการท างาน และการน าวชาความรมาใชเพอใหเกดประโยชนกบผ อนโดยไมหวงสงตอบแทน ขอขอบพระคณทสละเวลาใหค าปรกษาและแนะน าในครงน ขอขอบคณนกวชาการทง 5 ทาน ไดแก คณไตรภค สภวฒนา, คณเอกรฐ มลนทะภาสคณธราย เศรษฐภกด, คณธนาพนธ เดชบญ และคณลลตา นมมานเหมนท ทสละเวลาเพอตรวจสอบผลการวจยและแบงปนแลกเปลยนความคดเหนทเปนประโยชนในงานวจยครงน ขอขอบคณผ ใหสมภาษณทกทานทใหความกรณาสละเวลา ถายทอดประสบการณ และแสดงความคดเหนเกยวกบขอมลขาวสารเรองการเตรยมตวรบมอน าทวมทไดจากภาครฐ และภาคเอกชน ขอขอบคณผ ทใหความรวมมอสละเวลาในการตอบ แบบสอบถามการวจยครงน ขอขอบคณพๆ เพอนๆ ปรญญาโท รนท11 มหาวทยาลยศลปากรทกคน ทคอยชวยเหลอ และเปนกาลงใจในดานตางๆ ขอขอบคณ สลลดา อปรมย ทคอยใหค าปรกษาวธการน าเสนองานวจย หรอกระบวนการตางๆ ตงแตตนจนจบอยางละเอยด จนสาเรจเปนจรงขนมาได ขอขอบคณ ชเกยรต ออนชน เพอนปรญญาโทรน 11 ทฝาฟนอปสรรคในการท าวจยฉบบนไปดวยกน และคอยเปนก าลงใจ ในชวงททอแทและยากล าบากใหการวจยผานพนไปไดดวยด สดทายขอกราบขอบพระคณคณพอ คณแม ทมอบความรก ความชวยเหลอ ก าลงกาย ก าลงใจทมใหเสมอมา อกทงทใหโอกาสทางการศกษาของขาพเจา ในการศกษาในระดบปรญญาโทนอยางทตงใจไว อกทงคอยดแลและอยเคยงขางในยามเวลาททอแท ตลอดการศกษาในครงนและส าเรจลลวงไปไดดวยด

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย .......................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ...................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ............................................................................................................ ฉ สารบญตาราง ................................................................................................................. ฎ สารบญภาพ .................................................................................................................... ฐ สารบญแผนภม ............................................................................................................... ฒ บทท 1 บทน า ................................................................................................................ 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา……………………………….…… 1

ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา……………………………… 2 สมมตฐานของการศกษา…………………………………………………….. 2 ขอบเขตของการศกษา……………………………………………………….. 2 ขนตอนของการศกษา……………………….……………………………….. 2 ความจ ากดของการศกษา…………..………………………………………… 3

ค าจ ากดความทใชในการศกษา……………………………….……………… 3 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ………………………………………………………... 4 ตอนท 1 ขอมลเกยวกบอนโฟกราฟกส ....................................................... 4 กหลาบของไนตงเกล อนโฟกราฟกสยคบกเบก ............................. 5 สรางคลนพลงใหมในเครอขายสงคม ............................................ 6 ออกแบบอยางไรใหโดนใจ ........................................................... 7 เคลดลบส าหรบสดยอดอนโฟกราฟกส .......................................... 7 ตอนท 2 ขอมลเกยวกบมหาอทกภยทเกดขนในชวงปลายป พ.ศ. 2554 …...... 8 โอกาสทางเศรษฐกจทพดพาไปกบสายน า .................................... 8 ขาวคอใคร ถอดบทเรยนจากรายงานขาวมหาอทกภย ................... 11 คมอรบ “น าทวม” ฉบบยอ .......................................................... 15 เตรยมตวใหพรอมกอนน าทวม ................................................... 15

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา 2 ขอควรปฏบตระหวางน าทวม........................................................ 15 การฟนฟหลงน าทวม .................................................................. 16 คมอรบสถานการณน าทวม ......................................................... 17 การเตรยมการกอนน าทวม ......................................................... 17 การรบมอส าหรบน าทวมครงตอไป .............................................. 17 ถาคณคอพอแม ......................................................................... 17 การท าแผนรบมอน าทวม ............................................................ 18 ระดบการเตอนภยน าทวม .......................................................... 18 สงทคณควรท าหลงจากไดรบการเตอนภยจากหนอยหนวยงานดาน เตอนภยน าทวม.......................................................................... 18 น าทวมฉบพลน ......................................................................... 19 ปลอดภยไวกอนเมออยนอกบาน ................................................. 19 หลงน าทวม ............................................................................... 20 ขนตอนท 1 : เอาใจใสตวเอง ........................................... 20 ขนตอนท 2 : การจดการดแลบานของคณ ........................ 20 โรคทมากบน าทวม .................................................................... 21 โรคน ากดเทาและผนคน ................................................ 21 ไขหวด ......................................................................... 21 โรคเครยดวตกกงวล ...................................................... 22 โรคตาแดง .................................................................... 22 โรคอจจาระรวง ............................................................. 22 แหลงใหความชวยเหลอน าทวม .................................................. 22 หนวยงานใหความชวยเหลอน าทวม................................. 22 ตอนท 3 ขอมลเกยวกบกลมอาสาสมคร “รส! Flood”................................. 24 ความเปนมาและแนวคดกอนทจะมาเปน รส! Flood และวาฬสฟา.. 24 ขนตอนการตงประเดนและรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ .............. 27

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

บทท หนา 2 ตโจทย......................................................................................... 30 ท าอยางไร ................................................................................... 30 วางแผนงาน ................................................................................ 32 บทสมภาษณผกอตงทมงานอาสาสมคร “รส! Flood”...................... 35 ตอนท 1: รจกน าทวมใหมากขน ....................................... 50 ตอนท 2: ประเมนน าทวมดวยตวเอง ................................. 52 ตอนท 3: เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#1 (การเตรยมตวกอนน าทวม) ................................ 55 ตอนท 4: เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#2 (การรบมอในภาวะน าทวม) ................................ 57 ตอนท 5: ใจเยนยามน าทวม ............................................ 60 ตอนท 6: ตนอยางมสต .................................................... 63 ตอนท 7: รใหครบระบบน าใช ........................................... 65 ตอนท 8: รทนน าเสย เราเคลยรได ..................................... 68 ตอนท 9: ตงหลก หลงน าลด ............................................. 72 ตอนท 10: รส! ทกสง ....................................................... 76 สญลกษณและการแทนคาใดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก ............ 79

3 ระเบยบวจย........................................................................................................ 80 การศกษาและคนควาขอมลทเกยวของกบงานวจย....................................... 80 แหลงขอมลภาคเอกสาร................................................................. 80

การสมภาษณนกวชาการหรอผ ทมความรเชงลกเกยวกบงานวจย และสมภาษณ ประชาชนกลมตวอยาง เพอรวบรวมขอมล ในการสรางเครองมอตรวจสอบผล.................................................. 81

นกวชาการ ............................................................................................... 82 การสรางเครองมอในงานวจย .................................................................... 84 ประชากรและกลมตวอยาง ........................................................................ 85

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

บทท หนา 3 วเคราะหขอมลและน าเสนอเพอตรวจเชคขอมลโดยผ เชยวชาญ ............................... 85 ตอนท 1 วเคราะหขอมลโดยจ าแนกรปแบบวธการน าเสนอดวยตนเอง ............ 86 ตอนท 2 วเคราะหขอมล และตรวจเชคความเหนจากผ เชยวชาญ .................... 86 ตอนท 3 วเคราะหผลในการประเมนผลจากผ เชยวชาญ และสถตทใช ในงานวจย ................................................................................... 87 การวเคราะหผลการประเมนและสถตทใชในงานวจย .............................................. 88 ผ เชยวชาญทางดานภาพประกอบและการตน ......................................................... 89 กรอบงานวจย ...................................................................................................... 94 4 ผลการวเคราะหขอมล .......................................................................................... 95 ตอนท 1 เกบขอมลโดยแบบสอบถาม ........................................................... 95 ตอนท 2 ตรวจสอบและประเมนผลโดยผ เชยวชาญ ....................................... 105 สรปผลการวเคราะหขอมล .................................................................................. 107 5 สรป อภปรายผล และ ขอเสนอแนะ ...................................................................... 112 สรปและอภปรายผล................................................................................... 112 ขอเสนอแนะ............................................................................................... 113 รายการอางอง ................................................................................................................. 114 ภาคผนวก ...................................................................................................................... 116 ภาคผนวก ก หนงสอขอความอนเคราะห เพอประเมนแบบสอบถาม ....................... 117 ภาคผนวก ข แบบสมภาษณกลมเปาหมาย .......................................................... 124 ภาคผนวก ค แบบสอบถามประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญ ........................... 129 ภาคผนวก ง วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย ........................................................... 135 ประวตผวจย ................................................................................................................... 140

สำนกหอ

สมดกลาง

ฎ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ……………………………………………… 96

2 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไป ทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมน ในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย …………………… 97

3 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ……………………………………………… 98

4 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไป ทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมน ในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย …………………... 99

5 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย...…………………………………………… 101

6 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไป ทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมน ในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย...………………… 101

7 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย.…………………………………………….. 103

8 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไป ทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ .ศ. 2554 โดยใชแบบประเมน ในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย.…………………. 103

9 ขอมลการประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! flood” ……………………………………………….... 105

สำนกหอ

สมดกลาง

ฏ

ตารางท หนา 10 ผลการประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟ

กราฟก “รส! flood” ……………………………………………….………. 106 11 ผลสรปการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหน โดยใชแบบประเมน

ในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย …………………. 109

สำนกหอ

สมดกลาง

ฐ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 กหลาบของไนตงเกล อนโฟกราฟกยคบกเบก……………………………………… 5 2 อนโฟกราฟกรายงานความ คบหนาคะแนนนยมในการเลอกตงประธานาธบด สหรฐอเมรกา ในป 2008 ……………………………………….……………. 6 3 ภาพตวอยางอนโฟกราฟก…………………………………………………………. 7 4 มหาอทกภยและความเสยหายครงรนแรงในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2544 ………. 9 5 สถานการณน าทวมครงรนแรง ………………………………………………….... 10 6 “รส! Flood” อศวนทมากบ วาฬ ………………………………………………….. 26 7 สามผกอตงทมงาน “รส! Flood”…………………………………………………… 27 8 หวขอปญหาทส าคญ 5 ปญหา …………………………………………………… 28 9 ขอมลเอกสารจากองคกรทงภาครฐและเอกชน …………………………………… 28 10 Workshop โครงการ ร สราง สอ โดยทมงาน “รส flood”…………………………. 29 11 ตโจทย-วเคราะห “รส! Flood” ………………………………………………….... 30 12 สรางสรรค “รส! Flood” – ท าอยางไร ………………………..………………….... 32 13 กระบวนการคด วธผลตงานสอสาร สไตล “รส! Flood”…………………………... 34 14 การสมภาษณผกอตงทมอาสาสมคร “รส!Flood” ในวนท 10 มนาคม พ .ศ. 2555… 35 15 การอธบายปรมาณน า 10,000 ลกบาศกเมตรใหประชาชนเขาใจ โดยอนโฟกราฟก…………………………………………………………….. 36 16 กลมอาสาสมคร “รส! flood” ทมาจากตางท ตางอาชพ …………………………. 40 17 ขนตอนการท างานกอนจะมาเปน “รส! Flood”…………………………………… 42 18 ตงค าถามเพอตงประเดนในแตละหวขอ …………………………………………. 42 19 อาสาสมครจากตางท ตางอาชพ มารวมตวกนท าคลปอนเมชนอนโฟกราฟก……. 43 20 อาสาสมครรวมกนประชมเพอขอมลทตรงจดและไดประโยชนกบประชาชน มากทสด …………………………………………………………………….. 43 21 ขนตอนการเขยน Storyboard ……………………………………………………. 44 22 รวบรวม Storyboard เพอแจกจายตอสทม Creative ……………………………. 45 23 Storyboard EP.4 ……………………………………………………………….... 45

สำนกหอ

สมดกลาง

ฑ

ภาพท หนา 24 คลป รส flood EP.1 ตอนรจกน าทวมใหมากขน …………………………………. 50 25 คลป รส flood EP.2 ตอนค าถามยอดฮต ………………………………………… 52 26 คลป รส flood EP.3 เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#1 [การเตรยมตว กอนน ามา] ………………………………………………………………..... 54 27 คลป รส flood EP.4 เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#2 [การรบมอ ในภาวะน าทวม] …………………………………………………………..... 57 28 คลป รส flood EP.5 ตอนใจเยนยามอพยพ ………………………………...…..... 60 29 คลป รส flood EP.6 ตอนตนอยางมสต ………………………………………..…. 62 30 คลป รส flood EP.7 ตอนรใหครบ ระบบน าใช ………………………………..….. 65 31 คลป รส flood EP.8 ตอนรใหน าเสย เราเคลยรได …………………………..……. 68 32 คลป รส flood EP.9 ตอนตงหลก หลงน าลด ………………………………..……. 72 33 คลป รส flood EP.10 ตอนร ส! ทกสง ……………………………………….….... 75 34 สญลกษณและการแทนคาในชดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก ……………. …… 79 35 คณปง เกรยงไกร วชรธรรมพร ………………………………………………..…... 82 36 คณบอม วรรธนะ รจโรจนสกล ......................................................................... 83 37 คณไตรภค สภวฒนา……………………………………………………………… 89 38 คณเอกรฐ มลนทะภาส……………………………………………………………. 90 39 คณธราย เศรษฐภกด……………………………………………………………… 91 40 คณธนาพนธ เดชบญ……………………………………………………………… 92 41 คณลลตา นมมานเหมนท ………………………………………………………… 93 42 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 01, 02 .…………………………………………… 136 43 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 03, 04 ..…………………………………………… 137 44 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 05, 06 ……………………………….…………… 138 45 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 07, 08 ……………………………………………. 139

สำนกหอ

สมดกลาง

ฒ

สารบญแผนภม

ภาพท หนา 1 แผนภมความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจ

เกยวกบการรบมอ และการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ………………………………………………….. 97

2 แผนภมความคดเหน หลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส ! Flood ในเรองความรความเขาใจในเกยวกบการเตรยมตวและการรบมอ ในชวงน าทวม……………………………………………………………….. 99

3 แผนภมความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจ เกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ …………………………………………………. 102

4 แผนภมความคดเหน หลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส ! Flood ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการเตรยมตวและการรบมอ ในชวงน าทวม ……………………………………………………………… 104

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ อนโฟกราฟก (Info graphics) หรอ อนฟอรเมชนกราฟก (Information graphic) เปนการแสดงผลของ ขอมล หรอ ควำมร ทมความซบซอนดวยภาพใหสามารถอธบายไดอยางรวดเรวและชดเจน การใชอนโฟกราฟกอธบายขอมลทซบซอนใหงายขน ไดถกน าไปใชในงานหลายดานเชน ปาย แผนท งานวจย วทยาการคอมพวเตอร คณตศาสตร สถตศาสตร (Ross, 2011) จากอทกภยในประเทศไทย ตงแตปลายเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2554 และสนสดเมอวนท 16 มกราคม 2555 มราษฎรไดรบผลกระทบมากกวา 12.8 ลานคน จดเปนภยพบตครงส าคญทสรางความเสยหายมากทสดเปนอนดบสของโลก (Zhang, 2012) ในวกฤตการณทเกดขนท าใหประชาชนสนใจและรบขอมลขาวสารเกยวกบอทกภยในครงนจากภาครฐและเอกชน โดยทขอมลจากหลายแหลงไมไดรบการยนยนวาเปนขอมลทถกตอง ไมมความชดเจนและพบวาบางครงบดเบอน การรายงานขอมลจากเจาหนาทรฐกไมเปนไปในทศทางเดยวกน เกดปญหามากมายสงผลโดยตรงตอความเขาใจในการเตรยมตวรบมอกบอทกภยในครงนนของประชาชน เกดความตระหนก ขาดสต ดงนนประชาชนจงหนไปพงแหลงขอมลอนๆ โดยเฉพาะชดวดโอแอนเมชน(Animation) อนโฟกราฟกส ทไดรบความนยมดวยการใช “วาฬสน าเงน” เปนสญลกษณ อธบายปญหาอทกภย (ASTV, ผจดการออนไลน, 2555) อาสาสมครกลมหนงทเลงเหนถงปญหา จงรวมตวกนเพอสงเคราะหขอมลทมาจากหลายแหลงและน าเสนอแกประชาชนในรปแบบทเขาใจงายขน เพอ ใหประชาชนรบมอน าทวมอยางมสตและเขาใจ กลมอาสาสมครไดน าเสนอชดวดโออนเมชนในรปแบบ อนโฟกราฟกส (Info-graphic) ทมลกษณะเปนภาพกราฟก เขาใจงาย ชดเจน ใหขอมลทส าคญและจ าเปนทประชาชนควรร เนอหากระชบเปนหมวดหมซงไดรบความนยมจากประชาชนเปนอยางมาก และมการเขาชมผานหนาเวปไซตยทปหลายแสนครง นนแสดงใหเหนวาประชาชนในปจจบนไมใหความสนใจกบการสอสารขอมลทมความซบซอน เชอมโยงกบสงตางๆ หลายๆ อยาง ในรปแบบขอมลเอกสาร แตการแปลงขอมลใหเปนภาพ ในรปแบบของอนโฟกราฟก (Info graphic) จะชวยใหประชาชนเขาใจ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

ขาวสาร และสนใจไดดขน ซงทางภาครฐควรเลงเหนประโยชนของการน าอนโฟกราฟก มาใชในการเผยแพรขอมลวชาการตางๆ ทมประโยชนกบประชาชนตอไป ควำมมงหมำยและวตถประสงคของกำรศกษำ 1. เพอศกษาอทธพลของอนฟอรเมชนกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน 2. เพอศกษาและแกปญหาการสอสารขอมลเชงซอน สมมตฐำนของกำรศกษำ อนฟอรเมชนกราฟกมอทธตอการสอสารขอมลเชงซอน ขอบเขตของกำรศกษำ 1. ศกษาความหมาย ประเภท และรปแบบการน าไปใชของอนโฟกราฟก 2. ศกษาปญหาของการสอสารขอมลทมความซบซอน เชอมโยง หรอทเรยกวาขอมลเชงซอน 3. ศกษาโครงการ “รส flood ”เพอศกษาอทธพลของการสอสารขอมลเชงซอน ขนตอนของกำรศกษำ 1. ศกษาและส ารวจรวบรวมขอมล

1.1 ขอมลเอกสาร 1.1.1 ขอมลความหมาย ประเภท และความส าคญของอนโฟกราฟก

1.1.2 ขอมลความหมายและปญหาของการน าไปใชของขอมลเชงซอน

1.1.3 ขอมลกรณศกษา โครงการ “รส! flood” 1.2 ขอมลบคคล

1.2.1 สมภาษณเชงลก บนทกวดโอและเสยง 1.2.1.1 ผกอตงและกลมอาสาสมครจดท าโครงการ “รส! flood” 1.2.2 สมภาษณโดยใชแบบฟอรมค าถามและบนทกวดโอ

1.2.2.1 ผ ทไดรบและไมไดรบผลกระทบจากอทกภย

1.2.2.2 ผ ทเคยไดรบขอมลทมความซบซอนจากสอตางๆ

1.2.2.3 ผ ทเคยไดรบขอมลจากโครงการ “รส! flood”

สำนกหอ

สมดกลาง

3

1.2.3 สมภาษณโดยใชแบบฟอรมค าถาม

1.2.3.1 ผ เชยวชาญเกยวกบภาพประกอบและดานกราฟกเพอประเมนผลการวเคราะห 2. วเคราะหและสรางแบบประเมนเพอรวบรวมขอมล 3. น าแบบประเมนมาวเคราะหและหาขอสรป 4. อภปรายผลการศกษา 5. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ ควำมจ ำกดของกำรศกษำ ดานงบประมาณ เนองจากเปนการวจยโดยใชทนสวนตว โดยไมมองคกรใดๆ ใหการสนบสนน จงสามารถท าไดในขอบเขตทจ ากด ค ำจ ำกดควำมทใชในกำรศกษำ 1. อนโฟกราฟก (Info graphic) หรออนฟอรเมชนกราฟก (Information graphic) หมายถงการแสดงผลของ ขอมล หรอความร โดยภาพทมความซบซอนทสามารถอธบายไดอยางรวดเรว และชดเจน เชน ปาย แผนท 2. แอนเมชน (Animation) หมายถง การสรางภาพเคลอนไหวดวยการน าภาพนงมาเรยงล าดบกน และแสดงผลอยางตอเนอง 3. ขอมลเชงซอน (Complex communication) หมายถง ขอมลทมความซบซอน เชอมโยง ไมงายตอการวเคราะห 4. อทธพล (Influence) หมายถง ผลกระทบตอใครบางคนหรอบางสงบางอยาง

สำนกหอ

สมดกลาง

4

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงนผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของและไดน าเสนอตามหวขอตอไปน 1 ขอมลเกยวกบ ความหมาย ทมา และการน าไปใชในรปแบบตางๆ ของอนโฟกราฟก 2 ขอมลเกยวกบการเผยแพรขาวสารแกประชาชนเรองการเตรยมตวและการรบมอน าทวมของทงภาครฐ และเอกชน รวมถงปญหาในการสอสารขอมลเชงซอน ทท าใหขอมลขาวสารทประชาชนไดรบ ไมชดเจนและคลมเครอ 3 ขอมลเกยวกบกลมอาสาสมคร รส! Flood 1 ขอมลเกยวกบอนโฟกราฟก Infographic คออะไร infographic คอ การน าเสนอขอมล, ความร, ดาตา ปรมาณมาก ในหมวดเรองเดยวกนใหออกมาเปนรปภาพลายเสนกราฟกทเขาใจงาย ซงจรงๆ กมมานานแลว เชน ผงเสนทางรถไฟใตดนลอนดอน, กราฟสถตแบบตางๆ โดยเฉพาะในหนงสอพมพตางประเทศนยมเลาเรองดวยภาพประกอบ(information design) เขาใจวาปจจบนเกดค าเรยกเฉพาะ “infographic” มการใชภาพบวกกบเทคนคหลากหลายประเภทขน ชวยในการน าเสนอขอมลทซบซอน และมการเผยแพรแจกจายทางอนเตอรเนต คนหาและพบเหนไดงายขน จนกลายเปนทนยม มหลากหลายส านก ทท าออกมาสวยงาม เตะตานาสนใจ และสรปขอมลไดดเขาใจงาย (Boon, 2555) ทงนยงมบทความทเกยวของกบความหมายของอนโฟกราฟก อาทเชน

Info graphic หรอ Information Graphic นคออะไร? หากแปลตรงตวกคอ ภาพหรอกราฟกซงบงชถงขอมล ไมวาจะเปนสถต ความร ตวเลข ฯลฯ เรยกวาเปนการยนยอขอมลเพอใหประมวลผลไดงายเพยงแคกวาดตามอง ซงเหมาะส าหรบผคนในยคไอททตองการเขาถงขอมลซบซอนมหาศาลในเวลาอนจ ากด ดวยเหตน “อนโฟกราฟก” จงเปนเหมอนพระเอกขมาขาวผ เขามาจดการกบ “ขอมลตวอกษร ตวเลข” ทเรยงรายเปนตบเหมอนยาขม ใหกลายรางมาเปนภาพทสวยงาม การท าอนโฟกราฟกน ถอเปนการเปดโอกาสใหกราฟกดไซเนอรไดโชวทกษะดานการ

สำนกหอ

สมดกลาง

5

สอสารกนแบบเตมท เพราะอนทจรงแลว การแปลงขอมลใหออกมาเปนภาพกเปนสงทคนท ากนมาตลอด ไมวาจะเปนภาพถาย ภาพวาด กราฟก กราฟรปทรงตางๆ ตาราง แผนท แผนผง หรอไดอะแกรม แตทกษะทางดานอนโฟกราฟกนนจ าเปนตองจดระเบยบขอมลททงมาก และหลากหลายใหจบไดในภาพเดยว

กหลาบของไนตงเกล อนโฟกราฟกยคบกเบก กอนทจะมาคลายขอสงสยกนวา ท าไมถงอนจง? ลองกลบไปดการท างานของอนโฟ

กราฟกในยคแรกๆ กน เราคงคดไมถงวานอกจาก ฟลอเรนซ ไนตงเกล (Florence Nightingale) จะเปนพยาบาลในต านานผ อทศตนดแลคนไขอยางไมเหนแกเหนดเหนอยแลว ไนตงเกลยงเปนผออกแบบอนโฟกราฟกทมคณปการตอการสาธารณสข อยางมหาศาล (ของทหารและชนชนลาง) ดวยการอทศเวลารวบรวมขอมล และออกแบบ “กหลาบไนตงเกล” ไดอะแกรมทรงพลงระดบเปลยนสงคมขนมาได

ภาพท 1 กหลาบของไนตงเกล อนโฟกราฟกยคบกเบก ทมา : อาศรา พนาราม, Infographic เทรนดมาแรงในสงคม “เครอขายนยม”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://article.tcdcconnect.com/ideas/infographic

จากการไดเขาไปดแลทหารทผานสงครามมาในคาย เธอพบวา สงทคราชวตของทหารผานศกไดในจ านวนมากเทาๆ กบทหารทตายในสงครามกคอสภาพความเปนอยในสถานพยาบาลของทหารททงสกปรก และแออดยดเยยด ท าใหเกดการตดเชอรนแรง และการสญเสยชวตโดยไมจ าเปน ไนตงเกลเสนอขอมลนตอรฐ แตสถาบนชนสงไมสนใจเสยงเรยกรองของพยาบาลตวเลกๆ คนหนง เธอจงคดคนหาทางน าเสนอขอมลใหมโดยปรกษากบนกสถตศาสตร จนในทสด ไนตงเกลกสามารถออกแบบ Diagram of the Causes of Mortality ทเปรยบเทยบสวนตางของจ านวนการเสยชวตของทหารจากเหตสดวสย และเหตทสามารถปองกนไดดวยการสาธารณสขทดขน แทนท

6

จะน าเสนอเปนตารางบรรจขอมลยาวเหยยด ไดอะแกรมของไนตงเกลบงชความตางของขอมลดวยสและขยายพนทออกจากศนยกลางจนดเหมอนกลบดอกกหลาบ (ในเวลาตอมาผคนจงเรยกผลงานชนนวา Nightingale Rose Diagram) ฟลอเรนซ ไนตงเกล รวาเธอมเวลาดงความสนใจจากผ มอ านาจไดไมมาก ฉะนน เธอจงตองน าเสนอขอมลในรปแบบททงดงดดทสดและเขาใจงายทสดไปพรอมกน เธอเรมเผยแพรไดอะแกรมนสผ มอ านาจทเกยวของ (ไปจนถงพระราชนวคตอเรยทกมโอกาสไดทอดพระเนตร) จนในทสด ขอเสนอของเธอกถกรบฟง สงผลใหการสาธารณสขในคายทหารคอยๆ พฒนาดขน

สรางคลนพลงใหมในเครอขายสงคม แมอนโฟกราฟกจะเกดขนมาเนนนานในหลากหลายรปแบบ แตสงทผลกดนใหมน “อน” สดๆ ได ณ ขณะน กเพราะมนไดมาท างานรวมกบ “เครอขายสงคม” ทสามารถกระจายขอมลไดอยางรวดเรวและงายดายเหมอนไฟลามทง การใชงานอนโฟกราฟกเพอสอสารขอมลทซบซอนเรมไดรบความนยมอยางแพรหลายในป 2005 กระแสของมนแรงขนมาพรอมๆ กบเวบอยาง digg และ reddit ทรวบรวมและเผยแพรขาวสารบทความดานเทคโนโลย มนท างานรวมกบเครอขายสงคมโดยเปดชองทางใหใครกไดโพสตขอมลทนาสนใจขนมา และหากโพสตนนเขาทา สมาชกกจะเขามาชวยกน “ขด” (dig) ยงโพสทไหนมยอดขดเยอะกจะยงขนมาอยดานบนเหนอโพสตอนๆ เหตนท าใหบรรดาบลอกเกอรนกโพสตตางแขงขนกนจดเตมใหกบโพสตของตวเอง ใสลกเลนกนเตมททงภาพ ดนตร ไฟลวดโอ ฯลฯ จนในทสด กมคนหวใสงดเอาอนโฟกราฟกขนมาใชเปนไมตาย ท าใหมนไดรบความนยมและแพรกระจายอยางรวดเรวไปสวงการตางๆ

ภาพท 2 อนโฟกราฟกรายงานความคบหนาคะแนนนยมในการเลอกตงประธานาธบด

สหรฐอเมรกาในป 2008 ทมา : อาศรา พนาราม, Infographic เทรนดมาแรงในสงคม “เครอขายนยม”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://article.tcdcconnect.com/ideas/infographic

7

ในตางประเทศ อนโฟกราฟกถอเปนอาวธส าคญของส านกขาวตางๆ ใครทออกแบบไดเจง สวย สอสารด กจะถอไพเหนอกวา เมอครงทมการเลอกตงประธานาธบดสหรฐในป 8002

ส านกขาวทกแหงตางพากนออกแบบอนโฟกราฟกเพอรายงานความคบหนา คะแนนนยม รวมไปถงแคมเปญหาเสยงตางๆ ของผสมคร หลายคนยงใชอนโฟกราฟกเพอชวยอธบายถงนโยบาย การใชงบประมาณ และอนๆ ดวย

ภาพท 3 ภาพตวอยางอนโฟกราฟก ทมา : อาศรา พนาราม, Infographic เทรนดมาแรงในสงคม “เครอขายนยม”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://article.tcdcconnect.com/ideas/infographic ออกแบบอยางไรใหโดนใจ 3 ค าถามหลกทนกออกแบบตองตอบใหไดกอนจะเรมท าอนโฟกราฟกกคอ ท าไม? อยางไร? แลวจะใชงานไดดไหม? ซงการจะสรางอนโฟกราฟกใหออกมาดนน นกออกแบบจ าเปนจะตองมพนฐานความเขาใจในตวขอมลทซบซอน ตองรชดถงจดมงหมายของอนโฟกราฟก (เชน ใครคอกลมเปาหมายทจะสอสารดวย) จากนนจงคอยหาวธแทนคาตวขอมลใหปรากฏออกมาเปนกราฟกทเรยบงายและสวยงาม สวนขนตอนสดทายกคอ การวดผลวา อนโฟกราฟกทออกแบบมานนสามารถตอบโจทยไดตรงหรอไม ถาไมกตองกลบไปเรมตนนบหนงใหม (การวดผลดานการใชงานถอเปนสงจ าเปนอยางยง เพราะอนโฟกราฟกไมมสตรตายตว) เคลดลบส าหรบสดยอดอนโฟกราฟก 1. เรยบงายเขาไว : จ าไววาอนโฟกราฟกทดวนวายยงเหยงนนไมเคยใชไดผล

2. ตรวจสอบขอเทจจรง : ขอมลทผดพลาดจะเปนตวบนทอนเครดตของนกออกแบบมากทสด ฉะนนตองตรวจสอบขอมลรวมถงพสจนอกษรใหถกตองเสมอ

8

3. ใชสใหเปน: เลอกใชสเพอการสอสารททรงพลง ชดเจน เขาใจงาย และตองรจกอารมณของสใหด

4. ใสเฉพาะตวเลขทจ าเปน: ตวเลขเยอะๆ ไมไดหมายถงการใหขอมลทดเสมอไป หลายครงตวเลขทมากเกนไปอาจท าใหเกดความสบสนหรอสอสารผดพลาดได

5. ท าค าบรรยายใหนาอาน: ลองสงเกตค าบรรยายใตภาพในจอโทรทศนเปนตวอยาง เรองราวดๆ จะยงนาสนใจขนเมออยกบภาพทดด

6. กระชบเนอหาเขาไว: การน าเสนอภาพกราฟกทดทสดตองการแคสาระส าคญทครบถวนดวยจ านวนตวอกษรทจ ากด

7. ขนาดมผล: สรางงานดวยไฟลทมขนาดเลกทสดเทาทจะเปนไปไดแตยงคงคณภาพของงานทชดเจนไว (เพอทเวลาคนดาวนโหลดหรอน าไปเผยแพรตอจะไดสะดวกรวดเรว) 8. ลองสมครสมาชก Daily Infographic เพอหาแรงบนดาลใจเพมเตมเกยวกบผลงานคณภาพเจงๆ (อาศรา พนาราม, 2555) 2 ขอมลเกยวกบมหาอทกภยทเกดขนในชวงปลายป พ.ศ. 2554 ส านกคณะกรรมการพฒนาการเศรษกจและสงคมแหงชาต ไดรวบรวมขอมลและสถตเพอใชเปนแนวทางในการรบมอแกปญหาอทกภยทอาจจะเกดขนอกตอไปขางหนา โอกาสทางเศรษฐกจทพดพาไปกบสายน า

ประเทศไทยเคยประสบเหตมหาอทกภยมาแลวในป พ.ศ.2485, พ.ศ. 2526 และ พ.ศ.2538 ขณะนนสภาพระบบเศรษฐกจของไทยยงเปนประเทศกงเกษตรกรรมกงอตสาหกรรมอยชมชนเกษตรกรรมจ านวนมากโดยเฉพาะในอ าเภอรอบนอกยงมลกษณะเปนชมชนชายน าประชาชนใชเรอเปนพาหนะหลกในการสญจร เมอเกดเหตอทกภยแมจะท าใหเกดผลกระทบทางเศรษฐกจ และชวตประจ าวนบางแตกไมมาก แตเมอในป 2554 คงปฏเสธไมไดวาระบบเศรษฐกจประเทศไทยไดพลกโฉมไปสความเปนอตสาหกรรมเตมรปแบบมากขน โดยเฉพาะดานภมเศรษฐศาสตรจะพบวาพนทภาคกลางตอนลางและกรงเทพมหานครไดแปรสภาพไปเปนพนทอตสาหกรรมและพาณชย กรรมอยางสมบรณแบบ ทงในแงการเปนฐานการผลตวตถดบส าหรบผลตภณฑทางเทคโนโลยสารสนเทศ รถยนตและอตสาหกรรมหนกอนๆ แหลงใหญของโลก ฐานการผลตสนคาอปโภคบรโภคส าหรบภมภาคอนๆ ของประเทศไทยและภมภาคเอชยแปซฟกศนยกลางการคมนาคมขนสงทางบกและทางอากาศ ตลอดจนเปนศนยกลางอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทยและภมภาคเอชยตะวนออกเฉยงใต ดวยเหตน แมจะยงพสจนทราบไมไดแนชดวา ความรนแรงของมหาอทกภยทประเทศไทยประสบมาในอดตนนมความรนแรงทาง

9

อตนยมวทยามากกวาในป 2554 หรอไม แตความเสยหายทางดานเศรษฐกจในป 2554 น เปนมลคามากกวาในอดตทผานมาทกครงอยางแนนอน ในปจจบนทสถานการณน าทวมในพนทสวนใหญคลคลายลงแลว ทกคนอาจรสกวาความเสยหายทางเศรษฐกจทแมอาจจะเปนตวเลขทมาก แต ”เรากไมไดรบผลกระทบอะไรมาก”และ “ชวตยงตองด าเนนตอไป” ทวาขอเทจจรงคอ มลคาความเสยหายในระบบเศรษฐกจทอาจจะมมลคารวมถงหลกลานลานบาทในครงน ท าใหประเทศไทยตองเผชญคาเสยโอกาศ (Opportunity Costs) ในกจกรรมทางเศรษฐกจมากมาย ตามหลกทฤษฎทางเศรษฐกจ ปฏเสธไมไดเลยวาโครงสรางของระบบเศรษฐกจไทย ทงภาครฐและเอกชนมความแขงแกรงพอสมควร และไดวางแผนในการรบคาเสยโอกาสทางเศรษฐกจไดดพอใช ท าใหความเสยหายไมกนระยะเวลา พนทและภาคสวนในวงกวาง แตยงมเรองนาเสยดายทางเศรษฐกจเรองไหนอกบาง ทถามหาอทกภยครงนไมอบตขน เรากจะไมเสยโอกาสนนไป นอกเหนอไปจากจ านวนผ เสยชวตกวา 760 ราย และผประสบภยกวา 4 ลานชวต ทสามารถอนมานไดวาความเสยหายทางกายภาพและจตใจทไดรบน าไปสความเสยหายทางเศรษฐกจอยางแนนอน

ภาพท 4 มหาอทกภยและความเสยหายครงรนแรงในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2544 ทมา : ไทยรฐออนไลน, ยอดผใชทวตเตอร เสพขาวน าทวม, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://www.thairath.co.th/content/oversea/213902

10

ภาพท 5 สถานการณน าทวมครงรนแรง ทมา : ไทยรฐออนไลน, ยอดผใชทวตเตอร เสพขาวน าทวม, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://www.thairath.co.th/content/oversea/213902 เมอเดอนพฤศจกายนทผานมา ศนยวจยกสกรไทยไดปรบประมาณการอตราการขยายตวของเศรษฐกจไทยในป 2554 ทงปลงมาทรอยละ 1.5 จากคาดการณเดมเมอเดอนกรกฎาคมทรอยละ 4.1 และประเมนความสญเสยสทธตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ หรอGDP คดเปนมลคาประมาณ 242,200 ลานบาท ความนาสนใจของการลดคาประมาณการณนคอประเดนทวา สาเหตของการลดคาประมาณการณเหลานเกยวของกบชวตของเราขนาดไหน ทคาคาดหมายอตราการขยายตวทางเศรษฐกจถกปรบลดลง นนกเปนเพราะหนวยธรกจจ านวนมากตองปดท าการ ยตการผลต หรออยางรายแรงทสดกคอเลกกจการไปเลย แมสถานการณอาจจะยงไมรนแรงถงขนทนกลงทนตางชาตจะยายฐานการผลตเพราะการกระจกตวหรอการรวมกลมของวสาหกจทจงอยในทองถนหรอพนททใกลเคยงกน (Cluster) ในภาคการผลตของไทยมนคงขนนอกจากนสมาคมประกนวนาศภยยงไดออกมาประเมนวากระบวนการประเมนคาสนไหมไมนาจะลาชา และไทยเปนสวนหนงของเครองขายการผลตระหวางประเทศอยางถาวรไปเปนทเรยบรอยแลว แตองคกรธรกจเหลานยอมหลกเลยงไมไดทจะตองลดคาใชจายเพอเสรมสรางความนาจะเปนในการยดโยงฐานการผลตในไทยสบตอไป ทศทางลดคาใชจายกไดแก การลดคาจางแบบรวมหมลดอตราจางงานเพมในอนาคต ท าใหบคลากรในบางสายการผลตถกลอยแพไปโดยปรยาย ดงขอมลทนายอาทตย อสโม อธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน เปดเผยขอมลประมาณจ านวนแรงงานไดรบผลกระทบจากมหาอทกภยทงนกวา 7.5 แสนคน และ

11

คาดการณตวเลขแรงงานทตองถกเลกจางกวา 1 แสนคน อาจฟงดไมมากแตความสญเสยของปจเจกบคคลเหลานอาจจะไมไดส าแดงใหเหนชดในภาพรายงานเศรษฐกจประจ าป หรอภาพโรงงานในนคมอตสาหกรรมตางๆ ทกลบมาเดนเครองการผลตในรอบขวบปหนา แตอยางนอยการเสยโอกาสทางเศรษฐกจในระดบปจเจกของบคคลเหลาน ยอมสงผลกระทบในลกษณะ “เดดดอกไมสะเทอนถงดวงดาว” ไป ไมวาจะเปนการทภาครฐตองจายคาชดเชยการลดนอยถอยลงของก าลงซอในตลาดผลตภณฑหลายๆ ประเภท ตลอดจนการทบคลากรทถกเลกจางมความเสยงทจะตองไปท างานทไมตรงสายงาน ความถนด และความพอใจของตนเอง อยางไรกตาม ศนยวจยกสกรไทยคาดวาการลงทนทงในภาครฐและเอกชนทเปนไป เพอซอมแซมความเสยหายจากอทกภยและการบรหารจดการระบบน าจะชวยกระตนใหเศรษฐกจไทยในป 2555 คอยๆ ฟนตวในไตรมาสแรก กอนทจะเตบโตไดชดเจนขนในไตรมาสถดมา ซงการลงทนทเปนผลมาจากอทกภยนอาจมมลคาสงถง 400,000-550,000 ลานบาทในป 2555 นอกจากนแรงหนนจากนโยบายเศรษฐกจเชงกระตนของรฐบาล ยงนาจะมสวนกระตนภาคการบรโภค และการมผลบงคบใชของพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ 2555 ซงปจจยภายในประเทศดงกลาวนาทจะชวยประคบประคองเศรษฐกจไทยฝาความเสยงเศรษฐกจโลก ทามกลางวกฤตหนสาธารณะในกลมยโรโซนทลกลามแนนอนวาในระบบเศรษฐกจแบบทนนยม วกฤตยอมมาพรอมกบโอกาสเสมอแมวาสภาวะเศรษฐกจโลกยคปจจบน และรวมไปถงภาวะโลกรอนซงท าใหภยธรรมชาตในภมภาคตางๆ รนแรงและสงผลกระทบถงการด ารงตนทางเศรษฐกจของมนษยมากขนๆ จะขบดนใหผคนจ านวนมากหนมาตงค าถามกบระบบเศรษฐกจแบบทนนยมกตาม แตตราบใดทเรายงไมสามารถเหนภาพทชดเจนเกยวกบทางเลอกใหมๆ ได การท ามาหากนและใชชวตในระบบเศรษฐกจแบบทนนยมอยางรเทาทนระบบ เขาใจทงความเสยง โอกาส ขอด ขอเสยของกจกรรมทางเศรษฐกจทกประเภท อยางไมระแวงหรอตนตระหนกจนเกนไปกจะท าใหเราสามารถเปน “สตวเศรษฐกจ” ทยงมความเปน “มนษย” อนมเลอดเนอและหวใจ แตสามารถประสบความส าเรจทางเศรษฐกจไดแมวาวกฤตทางธรรมชาตหรอระบบการเงนจะรนแรงขนทกวนกตาม (ทมงาน รส Flood, 2555) ขาวคอใคร ถอดบทเรยนจากรายงานขาวมหาอทกภย การน าเสนอขาววกฤตการณน าทวมในเดอนตลาคมถงพฤศจกายน 2554 ทผานมาเหนไดชดวา รปแบบการน าเสนอขาวในสอมวลชนกระแสหลกปจจบนเปลยนไปมการสอดแทรกความคดเหนของผน าเสนอ ตลอดจนวธการน าเสนอใหมความเปนเรองเลา (Narrativity) มากขนเรอยๆ บางครงการสอดแทรกความคดเหนเหลานกท าอยางแนบเนยนจนแทบจะเปนเนอเดยวกบ

สำนกหอ

สมดกลาง

12

ขาว หรอทชดเจนโจงแจงยงขนกคอการเขาไปมสวนรวมในเหตการณทเปนประเดนขาวเสยเองของผสอขาว (Gonzo Journalism) เชน การใหผ สอขาวส ารวจสถานทประสบภย สมภาษณผประสบภยแลวแสดงตนเปนอาสาสมครใหความชวยเหลอดวยตนเอง เปนตน สงเหลานน ามาสเสยงวพากษวจารณหนาหวา สอมวลชนมความพยายามทจะใสอารมณ และสรางสถานการณทดงดดความสนใจของผ เสพขาว เพอใหเขาถงกลมผ ชมทหลากหลายขนอนจะน ามาซงการเพมรายไดขององคกรสอเมอมชองทางการเผยแพรขาวสารนบรอยชองทาง ทงโทรทศน วทยหนงสอพมพ อนเทอรเนต โทรศพทเคลอนท สอประสมนอกสถานท และทมอทธพลมากทสดในสงคมไทยรวมสมยกคอโซเชยลมเดย เชน เวบไซต Facebook หรอ Twitter เปนตน แตวถชวตของประชาชนทวไปนน มภาระหนาทหลายอยางในเวลา 24 ชวโมง ท าใหการเลอกรบสอทหลากหลายและน ามาวเคราะหเปรยบเทยบเปนไดยาก ยงไปกวานนการศกษาขนพนฐานของไทยยงไมไดใหความส าคญในการใหความรดานการรเทาทนสอ (Media Literacy) เทาทควร ทสดแลวประชาชนทวไปจงมแนวโนมทจะเลอกรบขาวสารจากสอทตนเองสะดวกทจะรบชม รบร รบฟง ไมวาจะเปนความสะดวกในแงเวลา สถานท หรอความตองใจในเนอหา “ดรามา” ของขาว การวางตวเปน “สอขาวหนก – สอขาวเบา” ตลอดจนจดยนทางการเมอง อนจะน ามาซงความเขาใจสถานการณทผดพลาด ไมสมบรณ หรอถกเพยงครงเดยวแตผดในขอใหญใจความทกลาวมาทงหมดน ไมไดหมายความวาผ เขยนสนบสนนใหผอานเลอกบรโภคแตเฉพาะขาวหนกเชงวเคราะหและสบสวนสอบสวน หรอดขาวโทรทศนใหครบทกชอง อานหนงสอพมพทกฉบบแตอยางใด เพยงแตอยากจะจดประเดนค าถามขนมาวา เราจะท าอยางไรเพอแยกแยะระหวางความจรงกบความคดเหนปฏเสธไมไดวา ประสบการณ โลกทศน ชวทศน มผลท าใหคนเราทกคน เลอกทจะเชอ และเลอกทจะไมเชอในเรองเลาทผานเขามาในชวต แตขณะเดยวกนสอมวลชนทกประเภทไมวาจะเปนสอพาณชยหรอสอของกลมองคกรผไมแสวงหาก าไรสามารถมวาระแอบแฝงในการน าเสนอไดทงสนในมมของสอพาณชย อาจมปจจยธรกจมาเกยวพน สงผลใหการน าเสนอขาวอาจมการ “บดเบอน”หรอ “พดไมหมด” เพอรกษาผลประโยชนของกลมทนผสนบสนนสอนน ในมมขององคกรผไมแสวงหาก าไรกอาจมปจจยการรวมตวทเกดจากอคตบางประเภทจงอาจเจอปนความล าเอยงในการน าเสนอขอมลไดเชนกน หรอสออนเทอรเนตและโซเชยลมเดยทตอบสนองผ ใชดวยความรวดเรวฉบไวของขอมลกตองแลกมาดวยโอกาสทขอมลจะมความผดพลาด ปราศจากการตรวจสอบหรอปราศจากการกลนกรองอารมณสวนบคคลของผ รายงานขอมลเชนเดยวกน นนจงเปนปญหา ทท าใหความจรงและความคดเหนในสอทกวนน สบสนปนเปไปหมดทางแกปญหาเบองตน ส าหรบการแยกแยะระหวางความจรงและความคดเหน กคอการรบขอมลขาวสารดวยสต ฟงดวยใจเปนกลาง ไมรบ

สำนกหอ

สมดกลาง

13

เชอขอมลใดขอมลหนงโดยงายจนกวาจะผานการตรวจสอบทเพยงพอ ซงการตรวจสอ ตองท าตอทงเนอหาวามเหตผลสนบสนนเพยงพอหรอไม มอะไรทมแนวโนมจะถกบดเบอนโดยคณคาของขาวและตรวจสอบผสงสาร วาเปนใคร มเจตนาหรอวตถประสงคใดเคลอบแฝงมาในขอมลนนหรอไม หากจะกาวลวงไปถงธรรมชาตทแทจรงของการรายงานขาวโดยไมเกยวของกบผลก าไรทางธรกจหรออดมการณทางสงคมอนใดแลว ทกๆ รายงานขาวกยงผานเทคนคการคดสรรเหตการณทงทเกดขนเองตามธรรมชาตและเหตการณทเกดจากความสมพนธทางสงคมของมนษย น ามาเปดประเดนและรายงานเพอตอบค าถามทงสน 6 ประการดงน 1. ใคร (Who) ใครคอบคคลส าคญทเกยวของกบขาว 2. ท าอะไร (What) เกดอะไรขน การกระท าหรอเหตการณใดทส าคญ 3. ทไหน (Where) การกระท าหรอเหตการณนนๆ เกดขนทไหน 4. เมอไร (When) การกระท าหรอเหตการณนนๆ เกดขนวน เวลาใด 5. ท าไมและอยางไร (Why and How) ท าไมเหตการณนนจงเกดและเกดขนไดอยางไร 6. ขอมลประกอบอนๆ เชน ความเปนมา องคประกอบเชงโครงสรางเหลานของขาว นกสอสารมวลชนมกจดจ าเปนสตรส าเรจวา 5 W + 1 H (Who, What, Where, When, Why + How) ซงโจทยทค าถามเหลานตองตอบกคอสงทมวลชนผ รบสารอนเปนเปาหมายของสอตองการ ซงอนทจรงแลวกหนไมพนความตองการความอยากรอยากเหนขนพนฐานของมนษยนนเอง สงเหลานเมอเรยกรวมกนแลวกลาวไดวาเปน“คณคาของขาว” มดวยกน 12 ประการคอ 1. ความสดตอสมย (Timeliness) นบวาเปนหวใจส าคญของการน าเสนอขาว เพราะผอานมกใหความสนใจกบเหตการณทเกดขนสดๆ รอนๆ หรอเรองราวททนสมย ดงค ากลาวทวา "ขาวตองสดเหมอนปลา" 2. ความใกลชด (Proximity / nearness) หมายถงความสมพนธใกลชดตอเหตการณทเกดขนทงทางดานรางกายและจตใจ 3. ความเดน (Prominence) หมายถงบคคลส าคญทเปนทรจกกนด ซงอาจรวมถงสถานทส าคญ วตถอนล าคา ฯลฯ 4. ความแปลกประหลาด (Oddity / Unusualness) เมอมเหตการณเกดขนอยางผดปกตหรอผดวสยในสงคม เหตการณนนยอมกอใหเกดความสนใจและมคณคาทางขาวสงหนงสอพมพใหความส าคญแกองคประกอบนมาก โดยเฉพาะอยางยงเมอมสถานการณทไม

สำนกหอ

สมดกลาง

14

เอออ านวยในการเสนอขาว เพราะถกปดกนเสรภาพของหนงสอพมพจงมกใชความแปลกประหลาดมาเสนอเปนขาว เพอเปลยนบรรยากาศทตงเครยดใหผอนคลายลงไดชวระยะหนง 5. ผลกระทบกระเทอน (Consequence) ขาวทมผลกระทบตอประชาชนเปนจ านวนมากมกไดรบการพจารณาทจะเสนอเปนขาวมากกวาขาวทวานอาจเปนผลกระทบกระเทอนทางเศรษฐกจ สงคม ฯลฯ 6. ความขดแยง (Conflict) ความขดแยงยอมเปนทสนใจของคนทวไป อาจเปนความขดแยงทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม 7. ความมเงอนง า (Suspense / Mystery) บางครงเหตการณทเกดขนอาจมเบองหลงลกลบซบซอนหนงสอพมพจงมกใหความสนใจขดคยและน ามาตแผเสนอเปนขาวตดตอกนเปนเวลาหลายวน เพราะผอานใหความสนใจ 8. ปถชนสนใจ (Human Interest) ขาวทกอใหเกดความรสกสะเทอนอารมณสวนใหญมกเปนขาวอาชญากรรมทผอานสนใจอยากรสาเหตทแทจรงเนองมาจากอะไร 9. เพศ (Sex) ธรรมชาตของมนษยมกใหความสนใจเกยวกบเพศ ทงเพศเดยวกนและตางเพศ หรอความผดปกตทางเพศ 10. ความขบขน (Amusement) ขาวขบขนอาจจะเกดจากการกระท าของตลกเองหรอจากเหตการณอนๆทผอานเหนแลวเกดอารมณผอนคลาย 11. ความเปลยนแปลง (Change) สงคมมนษยยอมมการเปลยนแปลงอยเสมอ อาจเปนความเปลยนแปลงในทางทดหรอไมดกได และมผลกระทบตอประชาชนทงทางตรงและทางออม 12. ความกาวหนา (Progress) เกดขนจากการคนควาทดลองทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ผอานคงพอเขาใจแลววา ทเราสนใจตดตามขาวสารบานเมอง หรอแมกระทงขาวซบซบขาวลอจากบคคลรอบขาง นนกเพราะวาการไดรบทราบขาวสามารถตอบสนองความตองการพนฐานดานตางๆ ของคนเราไดเปนอยางดนเอง ซงทกคนคงทราบดวาจตรบรของคนเรานนมความหวนไหวไปกบอารมณและสงแวดลอมทกๆ ประเภท ไดทกโอกาสไมใชเวลาทรบฟงขาวเทานน เพราะฉะนน หลกคดทดทสดในการรเทาทนสอเมอไดรบฟงขาวสาร และเกดความรสกไมวาจะเปน เชอ ไมเชอ เฉยๆ เหนดวย ตอตาน ชอบ ไมชอบ รก รงเกยจ ฮกเหม หรอหวาดผวา จงอยาลม “เตอนตนดวยตนเอง” (เอกสารตอยอด คลป ร ส Flood, 2555)

สำนกหอ

สมดกลาง

15

คมอรบ “น าทวม” ฉบบยอ สถานการณอทกภยทเกดขนในขณะน สรางความวตกใหกบคนกรงเทพฯ ไมนอยแต

หากประชาชน มความพรอมในการเตรยมรบสถานการณน าทวมกจะชวยปองกนและบรรเทาความเสยหายทอาจเกดขนได เตรยมตวใหพรอมกอนน าทวม 1. ตรวจสอบขอมลเรองน าทวมทเคยเกดในละแวกบานหรอพนทใกลเคยงเพอคาดการณและเตรยม ตวไดถก 2. วางแผนและตรวจสอบสถานทและเสนทางส าหรบการอพยพ 3. เตรยมอปกรณสอสาร ส ารองแบตเตอรโทรศพท ไฟฉายพรอมถาน 4. เตรยมวสดอดปดปองกนบานเรอน เชน กระสอบทราย แผนพลาสตก ไมแผน ตะปกาวซลโคน 5. น ายานพาหนะไปเกบไวในพนททน าไมทวม 6. ยายสงของขนทสง สวนของใชขนาดใหญ หาอฐหรอไมหนนใหสงขนจากพน 7. บนทกหมายเลขโทรศพทส าหรบเหตฉกเฉน 8. เตรยมถงยงชพบรรจของใชทจ าเปนพรอมเสบยงอาหาร และยาประจ าตวอยางนอย 3 วน ในกรณทตองอพยพออกจากพนท 9. เกบของมคาไวในทปลอดภย และบนทกรายการทรพยสนหรอถายรปไวเปนหลกฐาน ใหค าแนะน าการปฏบตทถกตองแกบตรหลาน เชน ไมสมผสเครองใชไฟฟา แจงสถานททนดพบเมอเกดการพลดหลง

ขอควรปฏบตระหวางน าทวม 1. เมออยภายในบาน

1.1. ปดวาลวแกสใหสนท ตดระบบไฟฟา ปดอปกรณไฟฟาทกชนดภายในบานหามสมผส เครองใชไฟฟา 1.2 ระวงสตวอนตรายทมากบน า เชน ง ตะขาบ เดนอยางระมดระวง เนองจากอาจมอนตราย จากโคลนทท าใหลน หรอเศษวสดของมคมทลอยมากบน า 1.3 หามบรโภคทกอยางทสมผสกบน า 2. หากอยนอกบาน

2.1 หามเดนตามเสนทางทน าไหล เนองจากหากกระแสน าแรงอาจพดพาไปไดหากจ าเปน ตองเดนผานทน าไหลใหลองใชไมจม เพอวดระดบน ากอนทกครง

สำนกหอ

สมดกลาง

16

2.2 หามขบรถในพนททก าลงเกดน าทวม ซงมความเสยงสงทจะจมน า นอกจากจะท าให รถเสยหายแลวอาจอนตรายถงชวตได

2.3 หามเขาใกลอปกรณไฟฟา เสาไฟฟา สายไฟฟา เนองจากหากมไฟฟารว อาจถกไฟดดได การฟนฟหลงน าทวม 1. เดนตรวจตรารอบๆ บาน และเชกสายไฟฟา สายถงแกส หากเกดแกสรวใหระวงและรบแจงรานตวแทนจ าหนาย 2. ตรวจสอบความเสยหายของโครงสราง ตวบาน ระเบยง หลงคา ใหแนใจวาปลอดภย หากเสยหาย ใหรบซอมแซม 3. พกผอนและกนอาหารทเปนประโยชน ดแลสขภาพและสรางความอบอนในครอบครว ทจะชวยเยยวยารกษาไดด 4. พดคยปญหากบเพอนและครอบครว เพอชวยใหไดระบายและผอนคลายความเครยด 5. ดแลเดกๆ ใหด และโปรดเขาใจวาเดกกมความตนกลวไมแพกน อยาต าหนเดกทม พฤตกรรมแปลกๆ หลงจากน าทวม เชน 6. ฉรดทนอน ดดนวโปงหรอเกาะตดผปกครองอยตลอดเวลา เนองจากเดกเพงผาน เหตการณรนแรงในชวต 7. ระวงเรองสขอนามย และโรคภยทมากบน าทวม เชน น ากดเทา ตาแดง ทองรวง (มหาวทยาลยเชยงใหม, คณะวศวกรรมศาสตร, ภาควชาวศวกรรมโยธา, 2555) คมอ รบสถานการณน าทวม เหตการณ อทกภยทเกดขนในรอบหลายปทผานมาไดไดสรางความเสยหายแกชวตและ ทรพยสน ของประชาชนและหนวยงานในพนทน าทวมโดยทางรฐและหนวยงานทมหนาทความรบผดชอบ ตองกรท าการปองกนและฟนฟ ระบบสาธารณปโภคทส าคญกอนอาจไมสามารถใหความชวยเหลอ แกประชาชนไดอยางทนทดงนนประชาชนจงควรมความพรอมในการเตรยมรบสถานการน าทวม เพอปองกน และบรรเทาภยทจะเกดขนได

การเตรยมการกอนน าทวม การปองกนตวเองและความสยหายจากน าทวม ควรมการเตรยมการไวลวงหนา

เพราะหากรอใหม การเตอนภยเวลามกไมเพยงพอ รจกกบภยน าทวมของคณ สอบถามหนวยงานทมการจดการ ดานน าทวม ดวยค าถามดงตอไปน 1. ภายในละแวกใกลเคยงในรอบหลายป เคยเกดน าทวมสงทสดเทาไร

สำนกหอ

สมดกลาง

17

2. เราสามารถคาดคะเนความเรวน าหรอโคลนไดหรอไม 3. เราจะไดการเตอนภยลวงหนากอนทน าจะมาถงเปนเวลาเทาไหร 4. เราจะไดรบการเตอนภยอยางไร 5. ถนนเสนใดบาง ในละแวกนทจะถกน าทวมหรอจะมสงกดขวาง การรบมอส าหรบน าทวมครงตอไป 1. คาดคะเนความเสยหายทจะเกดขนกบทรพยสนของคณเมอเกดน าทวม 2. ท าความคนเคยกบระบบการเตอนภยของหนวยงานทเกยวของและขนตอนการอพยพ 3. เรยนรเสนทางการเดนทางทปลอดภยทสด จากบานไปยงทสงหรอพนทปลอดภย 4. เตรยมเครองมอรบวทยแบบพกพา อปกรณท าอาหารฉกเฉนแหลงอาหารและไฟฉาย รวมทง แบตเตอรรส ารอง 5. ผคนทอาศยในพนทเสยงตอภยน าทวม ควรจะเตรยมวสด เชน กระสอบทราย แผนพลาสตก ไมแผน ตะป กาวซลโคน เพอใชปองกนบานเรอน และควรทราบแหลงวตถทจะน ามาใช 6. น ารถยนตและพาหนะไปเกบไวในพนทซงน าไมทวมถง 7. ปรกษาและท าขอตกลงกบบรษทประกนภย เกยวกบการประกนความเสยหาย 8. บนทกหมายเลขโทรศพทส าหรบเหตการณฉกเฉนและเกบไวตามทจ างาย 9. รวบรวมของใชจ าเปนและเสบยงอาหารทตองการใช ถายหลงน าทวมไวในทปลอดภยและสงกวา ระดบทคาดวาน าจะทวมถง 10. ท าบนทกรายการทรพยสนมคางทงหมด ถายรปหรอวดโอเกบไวเปนหลกฐาน 11. เกบ บนทกรายการทรพยสน เอกสารส าคญและของมคาอนๆ ในสถานทปลอดภยหางจากบาน หรอหางไกลจากทน าทวมถง เชน ต เซฟทธนาคาร หรอไปรษณย 12. ท าแผนการรบมอน าทวม และถายเอกสารเกบไวเปนหลกฐานทสงเกตไดงาย และตดตงอปกรณ ปองกนน าทวมทเหมาะสมกบบานของคณ ถาคณคอพอแม 1. ท าการซกซอมและใหขอมลแกบตรหลานของคณ ขณะเกดน าทวม เชน ไมสมผสเครองใชไฟฟา ปลกไฟ หลกเลยงการเลนน าและอยใกลเสนทางน า 2. ตองการทราบหมายเลขโทรศพทฉกเฉนของหนวยงานทองถน 3 ตองการทราบแผนฉกเฉนส าหรบ โรงเรยนทบตรหลานเรยนอย 4. เตรมแผนการอพยพส าหรบครอบครวของคณ

สำนกหอ

สมดกลาง

18

5. จดเตรยมกระสอบทราย เพอกนน าไมใหเขาสบานเรอน 6. ตองมนใจวาเดกๆ ไดรบทราบแผนการรบสถานการณน าทวมทงของครอบครวและของโรงเรยน การท าแผนรบมอน าทวม การจดท าแผนรบมอน าทวม จะชวยใหคณนกถงสงตางๆ ทจะตองท าหลงไดรบการเตอนภย เดนส ารวจทวทงบานดวยค าแนะน าทกลาว มา พรอมทงจดบนทกดวยวาจะจดการค าแนะน าอยางไร ในชวงเวลาททกๆ คนเรงรบและตนเตนเนองจากภยคกคาม สงทส าคญทจะลมไมไดกคอ หมายเลขโทรศพทตางๆ ทส าคญไวในแผนดวย ถาคณมเวลาเลกนอยหลงการเตอนภย สงทตองท าและมในแผน 1. สญญาเตอนภยฉกเฉน และสถานวทย หรอสถานโทรทศนทรายงานสถานการณ 2. รายชอสถานท 2 แหงทสมาชกในครอบครวสามารถพบกนไดหลงจากพลดหลงโดยสถานทแรก ใหอย ใกลบรเวณบานและอกสถานทอยนอกพนททน าทวมถง ระดบการเตอนภยน าทวม ลกษณะการเตอนภยม 4 ประเภท คอ

1. การเฝาระวงน าทวม: มความเปนไปไดทจะเกดน าทวมและอยในระหวางสงเกตการณ

2. การเตอนภยน าทวม: เตอนภยจะเกดน าทวม 3. การเตอนภยน าทวมรนแรง: เกดน าทวมอยางรนแรง 4. ภาวะปกต: เหตการณกลบสภาวะปกตหรอเปนพนทไมไดรบผลกระทบจากภาวะน าทวม สงทคณควรท าหลงจากไดรบการเตอนภยจากหนวยงานดานเตอนภยน าทวม 1. ตดตามการประกาศเตอนภยจากสถานวทยทองถน โทรทศนหรอรถแจงขาว 2. ถามการเตอนภยน าทวมฉบพลนและคณอยในพนทหบเขาใหปฎบตดงน 2.1 ปนขนทสงใหเรวสดเทาทจะท าได 2.2 อยาพยายาน าสมภาระตดตวไปมากเกนไป ใหคดวาชวตส าคญทสด

2.3 อยาพยายามวงหรอขบรถผานบรเสณน าหลาก

3. ด าเนนการตามแผนรบมอน าทวมทไดวางแผนไวแลว 4. ถามการเตอนภยการเฝาระวงน าทวมจะยงมเวลาในการเตรยมแผนรบมอน าทวม

5. ถามการเตอนภยน าทวมและคณอยในพนทน าทวมถง ควรปฎบตดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

19

5.1 ปดอปกรณเครองใชไฟฟาและแกซถาจ าปน 5.2 อดปดชองน าทงอางลางจาน

5.3 พนทหองน าและสขภณฑทน าสามารถไหลเขาบาน

5.4 อานวธการทท าใหปลอดภยจากเหตการณน าทวมเมออยนอกบาน

5.5 ลอคประตบานและอพยพขนทสง 5.6 ถาไมมทปลอดภยบนทสง ใหฟงขอมลจากวทยหรอโทรทศนเกยวกบสถานทหลบภยของหนวยงาน

6. หากบานพกอาศยของคณไมไดอยในทน าทวมถง 6.1 อานวธการทท าใหความปลอดภยเมออยในบาน

7. หากบานพกอาศยของคณไมไดอยในทน าทวมถงแตอาจมน าทวมในหองใตดน

7.1 ปดอปกรณเครองใชไฟฟาในหองใตดน

7.2 ปดแกซหากคาดวาน าจะทวมเตาแกซ

7.3 เคลอนยายสงของมคาขนขางบน

7.4 หามอยในหองใตดน เมอมน าทวมถงบาน น าทวมฉบพลน คอ น าทวมทเกดขนอยางรวดเรวมากในบรเวณทลมต า ในแมน า ล าธารหรอรองน าทเกดจากฝน ทตกหนกมากตดตอกนหรอจากพายฝนทเกดซ าทหลายครง น าปาอาจเกดจากทสงปลกสราง โดยมนษย เชน เขอนหรอฝายพงทลาย

1. ถาไดยนการเตอนภยน าทวมฉบพลนใหวงไปบนทสงทนท

2. ออกจารถและทอย คดอยางเดยววาตองหน

3. อยาพยายามขบรถหรอวงยอนกลบไปทางทถกน าทวม ปลอดภยไวกอนเมออยนอกบาน 1. หามเดนตามเสนทางทน าไหล มผคนจ านวนมากเสยชวตจากจมน าตายในขณะทน าก าลงมา ความสงของน าแค 15 ซม. กท าใหเสยหลกลมได ดงนนถามความจ าเปนตองเดนผานทน าไหล ใหลองน าไมจมเพอวดระดบ น ากอนทกครง

2. หามขบรถในพนททก าลงโดนน าทวมการขบรถในพนททน าทวมมความเสยงสงมากทจะจมน า หากเหนปายเตอนตามเสนทางตางๆ หามขบรถเขาไปเพราะอาจมอนตรายขางหนา น าสง 50 ซม. พดรถยนตจกรยสานยนตใหลอยได 3. หามเขาใกลอปกรณไฟฟาและสายกระแส ไฟฟาสามารถวงผานได เมอเกดน าทวม

สำนกหอ

สมดกลาง

20

แตละครง จะมผ เสยชวต เนองจากไฟดดมากกวาสาเหตอนๆ เมอเหนสายไฟหรออปกรณไฟฟาช ารดเสยหาย กรณาแจง 191 หรอหนวยงานทเกยวของ หลงน าทวม 3 ขนตอนทคณควรท าในวนแรก ๆ หลงจากเหตการณน าทวม ขนตอนท 1 : เอาใจใสตวเอง หลงผานเหตการณน าทวม คณและครอบครวอาจเกดความซมเศรา และตองใชเวลากลบสภาวะปกตอยาลมวาเหตการณน าทวมนนอาคารบาน เรอน ไดรบความเสยหาย คณตองดแล ตวเองและครอบครว พรอมกบการบรณะบานใหกลบบานเหมอนเดม อปสรรคทส าคญคอความเครยด รวมทงปญหาอน เชน นอนหลบยาก ฝนรายและปญหาทางกาย โรคภยไขเจบ ซงคณและครอบครวควรปฏบตตามค าแนะน าดงน

1. ใหเวลากบครอบครวเพราะความอบอนในครอบครวอาจชวยเยยวยารกษาไดด

2. พดคยปญหากลบเพอนและครอบครว รวมแบงปนความกงวลจะชวยใหไดระบายและ ผอนคลายความเครยด

3. ผกผอนและกนอาหารทเปนประโยชน เพราะมปญหาทงความเครยดและทางกายเพมขน เมอรางกายออนแอ

4. จดร าดบสงทจ าเปนตองท าตามล าดบกอนหลงและคอย ๆ ท า 5. ขอความชวยเหลอจากจตแพทยเมอเกดอาการซมเศราจนทจะรบมอได

6. ดแลเดกๆ ใหด และโปรดเขาใจเดกมความตนกลวไมแพกน และอยาต าหนเดกทมพฤตกรรมแปลกๆ หลงจากน าทวม เชน ฉรดทนอน ดดนวโปงหรเกาะคณอยตลอดเวลา จ าไววาเดก พงผานเหตการณทรนแรงในชวต

7. ระวงเรองสขอนามย เมออยในพนทเคยน าทวม ขนตอนท 2 การจดการดแลบานของคณ ทผานมามผคนจ านวนมากเสยชวตเนองจากน าทวมสวนใหญเกดจากถกไฟดด หรออบตเหตทเกดขนจากน าลดสงแรกทตองท าเมอกลบบานคอ การตรวจสอบความปลอดภย กอนเขา บรณะและอยอาศย โดยมขนตอนดงน

1. ปรบจนคลนวทยโทรทศน ฟงรายงานสถานการณ

2. ตดตอบรษทประกนภย เพอตรวจสอบความเสยหาย และซอมแซมทรพยสนตางๆ

3. เดนตรวจตารอบๆ บาน และเซคสายไฟฟา สายถงแกสโดยถาหากเกดแกสรวจะสามารถ รไดจากกลนแกสใหระวงและรบ โทรแจงรานทเปนตวแทนจ าหนาย

4. ตรวจสอบความเสยหายของโครงสราง ตวบาน ระเบยง หลงคา ใหแนใจวา

สำนกหอ

สมดกลาง

21

โครงสราง ทกอยางปลอดภย

5. ตดระบบไฟฟาทจายเขาบาน

6. ปดวาลวแกสใหสนทหากไดกลนแกสรวกอไมควรเขาใกลบรเวณนน

7. เขาไปในบานอยางระมดระวง แลพอยาใชวสดทท าใหเกดประกายไฟ

8. ถายรปความเสยหาย เพอเรยกรองคาชดเชยจากประกน (ถาม) 9. เกบกสงของทมคา และหอหมรปภาพหรอเอกสารส าคญ

10. เกบกวาดท าความสะอาดบาน เปดหนาตางและประต เพอระบายอากาศ และตรวจสอบ ความมนคงของโครงสรางพนฐานของสงกอสรางตางๆ

11. ซอมแซมโครงสรางทเสยหาย

12. เกบกวาดกงไมหรอสงปฏกลในบาน

13. ตรวจ หารอยแตกหรอรวของทอน าถาพบใหปดวาฃวตรงมเตอรน า และไมควรดมและ ประกอบอาหารดวยน าจากกอกน า จนกวาจะรวาสะอาดและปลอดภย

14. ระบายน าออกจากหองใตดนอยางชา ๆ เนองจากแรงดนน าภายนอกอาจจะมากจนท าให เกดรอยแตกของผนงหรพนหองใตดน

15. ก าจดตะกอนทมาจากน าเนองจากเซอโรคสวนมากมกจะ มาจากตะกอน โรคทมากบน าทวม โรคน ากดเทาและผนคน เกด ขนไดกเพราะผวหนงเทาของเรา โดยเฉพาะทงามเทาเกดเปยกชนและสกปรก เวลาทเทา สกปรก สงสกปรกจะเปนอาหารอยางหนงทท าใหเชอราหรอเชอโรคเจรญเตบโตได ด เทาทแชน า หรอเปยกชนอยตลอดเวลา จะท าใหผวหนงทเทาออนสวนผวๆ ของหนงจะเปอยและหลดออก เศษผวหนงทเปอยนจะท าใหเชอโรคทปลวไปปลวมาเกาะตดไดงาย และผวทเปอยกเปนอาหาร ของเชอราไดด เชอราจงไปอาศยท าใหเกดแผลเลกๆ ขนตามซอกนวเทาเกดเปนโรคน ากด เทาขน โรคน ากดเทา มกพบวามอาการคนและอกเสบตามซอกนวเทา (หรอนวมอ) และถามเชอแบคทเรย เขาแทรกซอนดวย กจะท าใหอกเสบเปนหนอง และเจบปวดจนเดนล าบากได

ไขหวด ไขหวดเปนการตดเชอของจมก และคอ บางครงเรยก upper respiratory tract infection URI เกดจากเชอไวรสซงรวมเรยกวา Coryza viruses ประกอบดวย Rhino-viruses เปนส าคญ เชอชนดอนๆ ม Adenoviruses, Respiratory syncytial virus เมอเชอเขาสจมก และคอจะท าให เยอจมกบวม และแดง มการหลงของเมอกออกมาแมวาจะเปนโรคทหายเองใน 1 สปดาห แตเปนโรค ทน าผ ปวยไปพบแพทยมากทสดโดยเฉลยเดกจะเปนไข หวด 6-12 ครงตอป ผ ใหญจะเปน 2-4 ครง ผหญงเปนบอยกวาผชายเนองจากใกลชดกบเดก คนสงอายอาจจะ

สำนกหอ

สมดกลาง

22

เปนปละครง โรคเครยดวตกกงวล ความเครยดเปนระบบเตอนภยของรางกายใหเตรยมพรอมทกระท าสงใดสงหนง การม ความเครยดนอยเกนไปและมากเกนไปไมเปนผลดตอสขภาพ สวนใหญเขาใจวาความเครยด เปนสงไมดมนกอใหเกดอาการปวดศรษะ ปวดกลามเนอ หวใจเตนเรว แนนทอง มอเทาเยน แตความเครยดกมสวนดเชน ความตนเตนความทาทายและความสนก สรปแลวความเครยดคอสงท มาท าใหเกดการเปลยนแปลงชวตซงมทง ผลดและผลเสย โรคตาแดง โรคตาแดงเปนโรคตาทพบไดบอย เปนการอกเสบของเยอบตา(conjuntiva) ทคลม หนงตาบน และลางรวมเยอบตา ทคลมตาขาว โรคตาแดงอาจจะเปนแบบเฉยบพลน หรอแบบเรอรง สาเหตอาจ จะเกดจากเชอแบคทเรบ ไวรส Chlamydia trachomatis ภมแพ หรอสมผสสารทเปนพษ ตอตา สาเหตสวนใหญเกดจากเชอแบคทเรยและเชอไวรส มกจะตดตอทางมอ ผาเชดหนาหรอ ผาเชดตว โดยมากใชเวลาหาย 2 สปดาห ตาแดงจากโรคภมแพมกจะเปนตาแดงเรอรง มการอกเสบ ของหนงตา ตาแหง การใชcontact lens หรอน ายาลางตากเปนสาเหตของตาแดงเรอรง โรคอจาจระรวง โรคอจจาระรวง หมายถง ภาวะทมการถายอจจาระเหลว จ านวน 3 ครงตอกนหรอมากกวา หรอถายเปนน ามากกวา 1 ครง ใน 1 วน หรอถายเปนมกหรอปนเลอดอยางนอย 1 ครง สาเหตเกดจาก การตดเชอในล าไสจากเชอแบคทเรย ไวรส โปรโตซว ปรสตและหนอนพยาธ สถานอนามย โรงพยาบาลชมชนในประเทศไทยมกจะหาสาเหตของเชอโรคทกอใหเกดอาการ อจจาระรวงไมได กจะใหการวนจฉยจากอาการ อาการแสดงและลกษณะอจจาระไดแก บด (Dysentery) อาหารเปนพษ (Food poisoning) ไขทยฟอยด (Typhoid fever) เปนตน ในกรณทมอาการของโรคอจจาระรวง เฉยบพลนไมใชโรคดงกลาวขางตน และอาการไมเกน 14 วน กจะรายงานเปนโรคอจจาระรวง เฉยบพลน (Acute diarrhea) แหลงใหความชวยเหลอน าทวม หนวยงานใหความชวยเหลอน าทวม หนวยงานใหความชวยเหลอน าทวมและหมายเลขสอบถามขอมลน าทวมตางๆ 1. ศนยรบบรจาคสงของโคราช 1.1 หากตองการบรจาคสงของ ใหไปทศาลากลาง จงหวดนครราชสมานะคะ 1.2 ตองการบรจาคเงน ตดตอไดทเบอรโทร 044-259-996-8, 044-259-993-4 หรอโอนมาไดท ธนาคารกรงไทย สาขานครราชสมา บญชออมทรพย ชอบญช “เงนชวยเหลอผประสบ อทกภย จ.นครราชสมา” เลขบญช 301-0-86149-4

สำนกหอ

สมดกลาง

23

2. ศนยอ านวยการแกไขปญหาน าทวม จงหวดนครราชสมา 2.1 สามารถสอบถามและขอความชวยเหลอไดท หมายเลขโทรศพท 044-342652-4 และ 044-342570-7

3. โรงพยาบาลมหาราช จ.นครราชสมา 3.1 สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท หมายเลขโทรศพท 086-251-2188 ตลอด 24 ชวโมง 3.2 ทางโรงพยาบาลมความตองการน าดมบรรจขวด นมกลอง และอาหารแหง รวมทงของใชเบดเตลดผ ปวย เชน ผาออมส าเรจรปส าหรบเดกและผ ใหญ ผาอนามย เปนจ านวนมาก

3.3 สามารถบรจาคเงนไปไดท ธนาคารกรงไทย สาขานครราชสมา บญชออมทรพย ชอบญช “โรงพยาบาลมหาราช นครราชสมา” เลขทบญช 301-3-40176-1

4. กรมอตนยมวทยา 4.1 เวบไซต tmd.go.th

4.2 สายดวนกรมอตนยมวทยา โทร.1182

4.3 สถานวทยกระจายเสยงกรมอตนยมวทยา กรงเทพมหานคร(AM 1287 KHz) โทร. 02-383-9003-4, 02-399-4394

4.4 สถานวทยกระจายเสยงกรมอตนยมวทยา จ.นครราชสมา(FM 94.25 MHz) โทร. 044-255-252 4.5 สถานวทยกระจายเสยงกรมอตนยมวทยา จ.พษณโลก(FM 104.25 MHz) โทร. 055-284- 328-9 4.6 สถานวทยกระจายเสยงกรมอตนยมวทยา จ.ระยอง(FM 105.25 MHz) โทร. 038-655-075, 038-655-477 4.7 สถานวทยกระจายเสยงกรมอตนยมวทยา จ.ภเกต(FM 107.25 MHz) โทร. 076-216-549

4.8 สถานวทยกระจายเสยงกรมอตนยมวทยา จ.ชมพร(FM 94.25 MHz) โทร. 077-511-421

5. กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย 5.1 เวบไซต www.disaster.go.th

5.2 สายดวนนรภย หมายเลขโทรศพท 1784

สำนกหอ

สมดกลาง

24

5.3 ขบวนชวยเหลอน าทวมออกเรอย ๆ ขอรบบรจาคเนนไปท น า, ยาแกไข, เสอ สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท หมายเลขโทรศพท 02-241-7450-6

6. กรงเทพมหานคร 6.1 สามารถไปบรจาคสงของไดท ศนยชวยเหลอผประสบอทกภย อาคารศาลาวาการกทม.1 (เสาชงชา) ศาลาวาการกทม, 2 (ดนแดง) และทส านกงานเขตทกแหงทวกรงเทพฯ 50 แหง สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท หมายเลขโทรศพท 02-354-6858 7. สภากาชาดไทย

7.1 สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท หมายเลขโทรศพท 02-251-7853-6, 02-251-7614-5 ตอ 1603

7.2 สามารถบรจาคเงนไปไดท ธนาคารไทยพาณชย สาขาสภากาชาดไทย บญชออมทรพย ชอบญช “สภากาชาดไทยชวยเหลอผประสบอทกภย” เลขทบญช 045-3-04190-6 แลวแฟกซใบน าฝากพรอมเขยนชอและทอยมาท ส านกงานการคลง สภากาชาดไทย ถงหวหนาฝายการเงน หมายเลขโทรสาร 02-250-0120 สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท หมายเลขโทรศพท 02-256-4066-8

7.3 สามารถไปบรจาคสงของไดท ส านกงานบรรเทาทกขและประชานามยพทกษสภากาชาดไทย 1871 ถนนองรดนงต เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330 หากมาจากถนนพระราม 4 ใหเลยวตรงแยกองรดนงต เมอเขาสถนนองรดนงตใหชดซายทนท เนองจากอยตนๆ ถนน (ทางดานพระราม4) สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท 02-251-7853-6 ตอ 1603 หรอ 1102 หากเปนวนหยดราชการ ตอ 1302, 02-251-7614-5 หมายเลขโทรสาร 02-252-7976 7.4 สามารถลงทะเบยนรวมเปนอาสาสมครชวยเหลอผประสบภยน าทวมไดท http://www.rtrc.in.th/ หรอ สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทหมายเลขโทรศพท 02-251-7853-6, 02-251-7614-5 ตอ 1603 มาชวยแพคชดธารน าใจ หรอชวยขนพวกขาวสาร อาหารแหงขนรถบรรทก แตมเงอนไขอยวา ตองการผ ทมสขภาพแขงแรง และสามารถ ยกของหนกได (เพราะงานคอนขางหนก และตองยกของหนก) เปนผชายกจะดมาก หากเราตองการก าลงพล จะโทรศพทไปตดตอวาจะสะดวกมาในวนทเราแพคของหรอไม เปนรายๆ ไป 3. ขอมลเกยวกบกลมอาสาสมคร “รส! Flood” ความเปนมาและแนวคดกอนทจะมาเปน “รส! Flood” และ “วาฬสฟา” เมอขอมลมจ านวนมากการรบรกยอมเกดความสบสนยงในสถานการณน าทวมกมกจะเกดความตนตระหนก ความเปนจรงทเกดขนกคอการทมขอมลจ านวนมากแตจบตนชน

สำนกหอ

สมดกลาง

25

ปลายไมถกและไมแนใจวาขอมลไหนจะน ามาใชไดจรงในทงๆ ทแตสอพยายามน าเสนอเพอเปนประโยชนแตกพบปญหาในความนาเชอถอมากกวานน เมอเราเจอปญหาน าทวมเราจะสามารถเอาตวรอดไดอยางไร ฉะนนการเตรยมตวจงเปนสงจ าเปนกอนหนาน หลายคนคงจะคนกบคลปวดโอ "รส! flood" ทถกเผยแพรทางสงคมออนไลน ตงแตตอนแรกจนถงขณะน ตอนทสใกลจะออกมาแลว แตหลายคนอาจจะยงไมรวา "รส! flood" มาจากใคร ใครเปนคนท า และมวตถประสงคเพอสงใด ซงจะตองไมลมวางานทกอยางยอมมทมาทไปเสมอ ในการน "สขพฒน โลหวชรนทร" หนงในทม "รส! flood" ใหสมภาษณกบ "มตชนออนไลน" ถงเบองหลงในการท าผลงานชนนวา มาจากการทกลมเพอนรสกวาขอมลทไดรบมจ านวนมากมหลายสอหลายชองทางแทนทขอมลนนจะเปนประโยชนแตกลายเปนโทษ เนองจากขอมลมจ านวนมากกระแสตางๆ ท าใหตนตระหนก หรอบดเบอนขอเทจจรงบาง จากการทเรยนทางดานนเทศศาสตรสาขาการผลตภาพยนตรนาจะใชความรตรงนมาใชกบการน าเสนอขอมลใหเปนทเขาใจหรอน าขอมลทมอยมาจดหมวดหมเพอใหคนดเขาใจกบเรองราวตางๆ จากสถานการณน าทวมเขาใจมากขนพรอมๆ กบการทสมาชกกลม รจกกบทมผลตรายการโทรทศนของสถานโทรทศนไทยพบเอส (ทวไทย) เขามาชวยในการกลนกรองขอมลและเขามาชวยในเรองของกระบวนการจดการขอมลทมอยพรอมกบใหค าแนะน าในการผลตชนงาน ทงหมดนจงเปนทมาของการผลตชนงานของเหลาทมนเทศศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยมทมาจากหลายๆ สวนประกอบกน สวนความตงใจนน "สขพฒน" บอกวา มาจากตวเราเองทอยากรวาเมอน าทวมเราควรจะท าอยางไร หรอตองเตรยมตวอยางไรหรอมปจจยอะไรบางทท าใหเกดน าทวมบาน จากความอยากรตรงน กเปนสวนหนงทเราอยากผลตชนงานขนมา อยางนอยกนาจะเปนประโยชนกบตวเราและคนอนๆ ทไมเขาใจ หรอก าลงตนตระหนกกบสถานการณน าทวมปญหากคอวาการทมขอมลจ านวนมากเราจะจดการอยางไร โดยเฉพาะการน าเสนอนนเราจะน าเสนออยางไรใหเปนทเขาใจใหคนทวๆ ไปไดรแบบยากเกนไป เดมทคดวาจะท าเปนหนงสนแตเอาไปเอามาแลวกเปนการยากเพราะจะไมทนสถานการณและคดวาชนงานแตละชนนาจะออกมาไดทนทวงทหรอแมกระทงความยาวของเรองทน าเสนอตองมานงถกเถยงกนวาจะใชความยาวเทาไหร เมอดแลวถงจะเขาใจได ตอมากคอความนาเชอถอ เพราะการผลตชนงานออกมานน แนนอนวาในสถานการณนความนาเชอถอตองเปนสงแรกในการรบขอมลหากชนงานของเราไมนาเชอถอความตงใจกจะหมดไปมากกวานน เมอเราตกลงกนวาจะน าเสนอในรปแบบแอนนเมชนก าลงคนในการผลตจงเปนความยากล าดบตอมากอนทจะมการรบสมครอาสาสมครทมความสามารถในเรองของ อนโฟกราฟก (infographics) เขามาชวยงานอกครงหนง "สงทคดมาโดยตลอดวาการผลตชนงานออกมาแลวคนดจะตองไมตนตระหนกมความเปนธรรมชาตเนนเขาใจ

สำนกหอ

สมดกลาง

26

เปนหลกเพราะทผานมาคนทเสพขอมล ตางเสพแตเนอหาทดรามาดแลวเครยด ทงนตองสามารถตอบสนองความกระหายในเรองของความชดเจนใหได " สขพฒน กลาว

ภาพท 6 “รส! flood” อศวนทมากบ “วาฬ” ทมา : Voice Of The Day, “รส! flood” อศวนทมากบ “วาฬ”, ออกอากาศทาง True Visions ชอง 79, 5 พฤศจกายน 2554 สวนขนตอนของการท างานจะประกอบไปดวยการรวบรวมขอมลทนาเชอถอไดแลวน ามาพดคยกนถงเนอหาทจะน าเสนอโดยคดวาเราอยากรอะไรและใชภาษาทเขาใจงายใครกดไดกอนจะมาตกลงกนวาจะน าเสนอในรปแบบของแอนนเมชนแบงเปนกตอน แตละตอนจะเสนออะไร แลวลงมอผลต และหาทมงานทเขามาชวยกนท างาน โดยมทมงานอยประมาณ 40 -50 คน สลบกนเขามา รวมถงอาสาสมครดวย และมตนและเพอนๆ อกประมาณ 20 คน เปนแกนหลกในการบรหารงาน จากนนกเขาสการเผยแพรผลงานผานสงคมออนไลน (Social Media) ซงการตอบรบนนตองบอกวาเกนจากทตงเปาหมายไวท าใหมก าลงใจในการท างานตอไป และอกไมนานจากน ไปกจะมการเผยแพรงานชนท 4 เตรยมใจสพรอมอยกบน า ซงเปนเรองราวทวาเราจะสามารถอยกบสถานการณน าทวมไดอยางไร และหลงจากนนประมาณอาทตยหนากจะมการเผยแพรชนท 5 โดยเปนเรองเกยวกบการอพยพ หรอตอบโจทยคนทชวยตวเองไมไดวาควรจะท าอยางไรเมอน าทะลกเขามาแลว การทใชวาฬนน กตองการสอวาน าปรมาณมากขณะเดยวกนวาฬแมจะเปนสตวขนาดใหญ แตกไมท ารายใคร เปนสตวทนารกและเปนมตรกบคนดดวย เชนเดยวกบค าวา "รส ! flood" กนาจะเปนชอทคดวาสอความเขาใจไดดค าไมรนแรงสามารถรบรไดงายเพราะกอนหนานกมการคดชออนเหมอนกน กอนจะมาลงตวในชอดงกลาว เมอถามวาจะมการผลตชนท 6 อกหรอไมนน "สขพฒน" บอกวา ยงไมแน ตองขอดสถานการณกอนแตมแนวโนมวาจะมสวนจะเปนเรองอะไรนนตองขอดอกทกอน แตความเปนไปไดกคอเปนเรองเกยวกบการฟนฟหรอการปฏบตหลงน า

27

ลด อยางไรกตาม สขพฒน อยากฝากไปถงคนทรบขอมลขาวสารวา "เนองจากมขอมลจ านวนเยอะมาก ฉะนนในการเชอขอมลกขอใหมการพจารณากอน ทงน การทเรามสตกจะผานไปไดแมกระทงการเตรยมตว การเรยนรในการใชชวต การปรบตวเขากบสถานการณกจะเปนสงทด มากกวานนหากใครมแรงมเวลาในการชวยเหลอกไมจ าเปนวาเราจะตองไปตกทรายใสกระสอบอยางเดยว แตเราสามารถเอาความร ความถนดทเรามอยมาชวยเหลออยางอนได" (มตชนออนไลน, 2555) ขนตอนการตงประเดนและรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ จากการสมภาษณหนงในผ กอตงทมงาน “รส ! flood” ถงขนตอนการสรางอนโฟกราฟกในครงนเรมตนจากประชมและตงปญหาขน 5 ปญหาทเปนประโยชน คยอยางหนงคอ อยาท าใหขอมลทวมมากขน ท าใหทวมนอยลง และสงส าคญคอ อยาใสความคดเหนลงไป ท าทกอยางโดยไมใสความคดเหนลงไป อะไรทเปนประโยคแสดงทศนคตพยายามจะตดออกใหหมด

ภาพท 7 สามผกอตงทมงาน “รส! Flood” ทมา : Voice Of The Day, “รส! flood” อศวนทมากบ “วาฬ”, เขาถงเมอ14 กรกฎาคม 2555. เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/thailand/27223.html

28

ภาพท 8 หวขอปญหาทส าคญ 5 ปญหา เมอไดหวขอปญหาทคดวาส าคญมาแลว 5 หวขอ จงเรมรวบรวมขอมลภาคเอกสารจากแหลงตางๆ ทงแหลงขอมลจากสออเลกทรอนกส ขอมลเอกสารจากองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชน อาทเชน คมอประชาชนส าหรบปองกนโรคทมากบน าทวม จากกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข คมอแนะน าขอควรปฏบตการใชไฟฟากอน และหลงน าทวม และการใชไฟฟาอยางมประสทธภาพ และปลอดภย จากการไฟฟานครหลวง กระทรวงมหาดไทย

ภาพท 9 ขอมลเอกสารจากองคกรทงภาครฐและเอกชน “ร สราง สอ” กระบวนการผลตสอสรางสรรค สไตล “รส! flood” เคลดลบของการสอสารคอไมมเคลดลบ “รส! flood” เปนกลมอาสาสมครทเกดขนเฉพาะกจ เพอผลตสอสรางสรรคในรปแบบอนโฟกราฟฟก (Info Graphics) ในการอธบายเหตการณน าทวม และวธรบมออยางมสต จากเหตการณมหาอทกภยปลายป 2554 ทผานมา

29

ในวนนน นอกจากปญหาน าทวมจะสรางความเดอดรอนใหผคนเปนวงกวางแลว อกสงหนงทนาเปนหวงคอ ภาวะขอมลขาวสารททวมทน คอยซ าเตมใหผคนตนตระหนก เกดความโกลาหลวนวาย มสอทน าเสนอขาวจากเหตการณน าทวมเปนจ านวนมาก แตมปญหาไมรวาจะเชอใครด ในภาวะทการสอสารมปญหา สงท “รส ! flood” ท ากคอ การออกมากระตกสงคมใหหนกลบมาคดวา สงทส าคญทสดในการรบมอน าทวมคอ “สต” พรอมยนความชวยเหลอ ดวยการน าขอมลขาวสารทมอยมากมายมหาศาลในตอนนนมาจดระเบยบ มายอย ใหผ ทก าลงประสบปญหารวาควรรบมอกบเหตการณเหลานอยางไร ความส าเรจของ “รส ! flood” ในวนนน ถอเปนปรากฎการณใหมในวงการสอสารมวลชนบานเรา ทกลมคนตวเลกๆ ออกมาสรางสรรคสอใหมผานโซเชยลมเดย แตกลบมความหมายตอผคนเปนจ านวนมาก ทามกลางภาวะการสอสารทลมเหลวของคนตวใหญ มคนตงค าถามวา ”รส! flood” มเคลดลบอะไร จงสามารถตอบโจทยคนในสงคมไดอยางถกจด เหมอนมานงอยในใจของผก าลงประสบอทกภย

ภาพท 10 Workshop โครงการ “ร สราง สอ” โดยทมงาน “รส! flood” ทมา : Thaipublica, Workshop ร สราง สอ, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2012/06/create-media-flood/ เพอตอบค าถาม กจกรรม “ร สราง สอ” จงเกดขนมาในวนท 2 มถนายน 2555 โดยม เกรยงไกร วชรธรรมพร, ธวชชย แสงธรรมชย และวรรธนะ รจโรจนสกล ตวแทนของกลม “รส! flood” ออกมาแบงปนประสบการณ และแนวคดในการท างาน

30

สงหนงททมงาน “รส! flood” ย าแลว ย าอก ตลอดการเวรคชอปในวนนคอ การสอสารไมมสตรส าเรจตายตว เคลดลบ คอการไมมเคลดลบ สงททมงานน ามาแบงปนในวนน จงเปนเพยงบทเรยนจากความส าเรจ และความผดพลาดของทมงาน ตลอดเหตการณมหาอทกภยทผานมา สรปไดเปนกระบวนการงายๆ 3 ขนตอนคอ ตโจทย, ท าอยางไร? และวางแผนงาน ตโจทย “เปนกระบวนการวเคราะหปจจบนและเปาหมาย เปนการเขาใจตวเอง เขาใจปญหาอยางถกจดกอนเรมตน เพอรความตองการของการสอสารทจะท า และไมหลงทาง” จากสถาณการณในขณะนน ปญหาทสงคมไทยก าลงเผชญคอ ภาวะทผคนตนตระหนกกบขาวสารเรองน าทวม เปาหมายของ “รส! flood” จงเปนการท าอยางไรใหผคนลดความตนตระหนก และรบมอกบภยพบตได “สงหนงท “รส! flood” เชอคอ ความรสามารถจดการความตนตระหนกได แตปญหา ณ ตอนนน สงคมยงขาดสอทเปนกลาง และไมมการน าเสนอขาวสารอยางคดสรร กลมเปาหมายในตอนนนจงมงไปทประชาชนทยงไมประสบภย และยงคงสามารถรบสอตางๆ ได แตปญหาคอจะท าอยางไร ใหสงทเราตองการบอกสามารถไปสกลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ”

ภาพท 11 ตโจทย-วเคราะห “รส! flood” ทมา : Thaipublica, Workshop ร สราง สอ, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2012/06/create-media-flood/ ท าอยางไร? สงท “รส ! flood” ท าในตอนนน จงเปนการคด สรางสรรค คดกรองเนอหาใหไดใจความส าคญทตองการจะสออยางชดเจน โดนใจผ รบสาร ผานรปแบบทเหมาะสมกบเนอหา และตรงกบพฤตกรรมการรบสอของกลมเปาหมาย”

31

ท าไมการสอสารแบบ “รส ! flood” ถงโดนใจ และเขาไปอยในใจของใครหลายคนในครงแรกทไดเหน วานแหละคอสงทเขาอยากร สงเหลานไมใชความบงเอญ หรอโชคชวย แตเปนผลมาจากการท างานหนก การใชเวลาและหาขอมลอยางจรงจง “ในขณะทน าก าลงมา สงทผคนอยากรไมใชน าจะมขนาดเทาไร กลกบาศกเมตร สงกวาระดบน าทะเลมากแคไหน แตเปนเพยงค าถามงายๆ วาน าจะทวมบานเขาหรอไม จะมาเมอไหร และจะอยนานแคไหน แตการจะตอบค าถามเหลานได สงส าคญทสดคอการมขอมลพนฐาน” สงท “รส! flood” ท าคอการระดมความเหนของทมงาน ผานการตงค าถามดวยใจทเปดกวาง กลายมาเปนโจทยส าคญ 5 ขอ ท “รส! flood” ตงใจจะตอบและกลายมาเปนจดมงหมายส าคญในการท างาน คอ 1) ท าไมตองสนใจน าทวมปน 2) เราจะดแลตนเองไดอยางไร 3) เราจะมบทบาทตอสงคมอยางไร 4) ผลกระทบทตามมาหลงน าทวม 5) จะท าอยางไรใหอยกบน าทวมไดอยางยงยน นอกจากน อกสงทส าคญคอ ตองรจกกลมเปาหมายทเราก าลงจะสอ ตองมการคดแทนผ ฟง เนองจากปญหาน าทวมมคนไดรบผลกระทบเปนวงกวาง และแตละคนกมพนฐาน มความรทไมเทากน การจะใหความรเพอเรยกคนสตกลบมาจ าเปนตองเรมจากสวนทงายทสด สวนทเปนพนฐานทสด คดกนถงขนาดวาถาแมของเราเปนคนไมมความรเรองน าทวมเลย แตอยากใหแมเขาใจเพอทจะตระหนกและรบมอกบสถานการณทอาจจะเกดขนได คดวาแมเรา ควรจะรอะไรบาง ไมใชเอาตวเองเปนบรรทดฐาน คดวาตวเองรแลวคนอนจะตองรเหมอนกบตวเอง นจงเปนทมาของ “รส! flood” ในตอนแรกคอ “รจกน าทวมใหมากขน” จากโจทยส าคญ 5 ขอ เมอตองสรปใหเหลอประโยคเดยว ใหงายตอการสอสาร จงกลายมาเปนใจความส าคญทสด ทตองการบอกประชาชนในตอนนนคอ “รบมอภยพบตดวยสต” แตในตอนทน าก าลงจะเขากรงเทพฯ ประชาชนก าลงประสบภาวะขอมลขาวสารทลนหลากเชนเดยวกน มคนเปนรอยเปนพน แชรขอความ แชรรป หรอสงขาวลอโดยขาดสตยงคด จงน ามาสรปแบบการตอบโจทยอยางสรางสรรค “ทมงานทกคนตกลงกนวาจะใหความรอยางเปนกลาง เนนขอเทจจรงจากแหลงขอมลทเชอถอได ปราศจากการแสดงความคดเหน ไมมการแนะน าใหใครตองอพยพ เพราะเขาใจถงขอจ ากด ทแตละคนมศกยภาพตางกน การเสนอขอมลจงเปนไปเพอใหคนเอาตวรอด มากกวาจะท าใหคนดยงตกใจหรอยงเปนทกข มการก าหนดจดยนอยางชดเจนวา จะไมท าใหขอมลทมอยในสงคมเพมมากขน และจะไมขยายความตนตมใหเปนไปมากกวาน”

32

แตดวยภาวะน าทวม ทท าใหทมงานหลายคนเปลยนสถานะกลายเปนผประสบภยการเดนทางเปนไปอยางยากล าบาก การออกไปถายท านอกสถานทจงแทบเปนไปไมไดในตอนนนและดวยขอจ ากดเรองงบประมาณ การรวมตวกนในทใดทหนง และใชทกษะทหลายคนถนดคอการท าอนโฟกราฟฟก ผานรปแบบของสอออนไลน จงเปนทางออกทดในราคาถกทสด และเปนชองทางทเหมาะสม ตรงกบกลมเปาหมาย และไมใชแคผลตสอแลวปลอยใหไหลไปตามกระแสบนโลกอนเทอรเนตทมการเคลอนไหวอยางรวดเรว จงตองมการควบคมทศทาง วาจะสออยางไรใหมประสทธภาพ ทมงานจงไดวางบคลกของ “รส! flood” ถาเปรยบเปนคน กตองเปนคนทพดนอย แต

ภาพท 12 สรางสรรค “รส! flood” –ท าอยางไร ทมา : Thaipublica, Workshop ร สราง สอ, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2012/06/create-media-flood/ วางแผนงาน “การวางแผนงานเปนการลงรายละเอยดใหชด เพอด าเนนการใหเกดชนงานการสอสารอยางไมตดขด เปนไปตามไอเดยทวางไว” ในกระบวนการท างาน “รส! flood” เรมตนจากเนอหากอน หลงจากทรจดประสงคของการท างานแลว ทมงานกคยกนวามเนอหาอะไรทจะตองรหรอจะตองท าในตอนน เพอใหเขากบสถานการณ ไมใชดแคจะเลาอะไร แตตองดวาในตอนนนคนทจะฟงเปนอยางไรดวย จากนน จงท าการเกบขอมลจากแหลงขอมลทเชอถอได และน าขอมลทงหมดมาจดล าดบ รอยเรยงเปนเรองราว มคนถามวา “รส ! flood” มขนตอนการเขยนสครปตอยางไร เกรยงไกร วชรธรรมพร ผ เขยนสครปตเลาวา สงทเขาใหความส าคญคอ การเขาใจกระบวนการคด วธผลตงานสอสาร

33

ทงหมด โดยไมขามขนตอนใดขนตอนหนงในการท างานไป ตงแตการตโจทย การวางเนอหาและรปแบบ ไปจนถงการวางแผนลงรายละเอยดของงาน ถาขามสวนใดสวนหนงไปการท างานอาจไมเปนไปอยางทคด อยางทบอกในตแนแรกคอ “รส! flood” มค าถามส าคญทตองการจะตอบ 5 ขอ จงกลายมาเปนทมาของอนโฟกราฟก ทง 10 ตอน แมไมไดมการวางไวแตแรกวาจะตองท าใหได 10 ตอน แตในการคดผลตสอ เมอทบทวนโจทย เมอจดการขอมลแลวพบวา เมอสามารถตอบค าถามทง 5 ขอ ไดอยางครบถวน กถอวางานชนนเสรจสมบรณ แตในระหวางทาง กใชวาจะไมมปญหา มบางเรองททมงานคดวาจะท าแตกไมไดท า ตอนท าอนโฟกราฟฟกไปถงตอนท 5 ทมงานคยกนวาอยากท าเรองเกยวกบนวตกรรม สอนใหคนเอาของใชในบานมาประยกต เลนประเดนสญชาตญาณคนสรางนวตกรรม ทกคนอยากท าเรองน มาก แตหลงจากไปทบทวนโจทยทตงขนกพบวา สงทอยากเสนอคนดอาจไมอยากร และไมแนใจวานวตกรรมทเสนอไปจะสามารถน าไปใชไดจรง ทมงานจงตดสนใจเอาตอนนออกทงทเขยนบทไปเสรจแลว เปนปญหาของภยเฉพาะหนา ทเราไมไดวางแผนสอตงแตแรก “และอกขอผดพลาดหนงททกคนคดวาเปนเรองใหญคอ ในตอนสดทายทท า ตอน “รส! ทกสง” เราตโจทยวาคนไทยลมงาย เปนตอนทเราคนควากนอยางหนกทสดตอนหนงจากทงหมด ใชเวลาเปนเดอนเพอท าตอนนเพยงตอนเดยว เราคดวาเนอหาส าคญมเยอะมาก และคนไทยไมควรลมเรองส าคญเหลานจรงๆ มทงหมด 9 เรอง เราเลยเอาขอมลทเราคนควา ใสเปนเอกสารตอยอดความร “9 เรองในน าทวม ทเราไมอยากใหลม” ใหคนโหลด เหมอนเปนหนงสออกเลมหนง แตปรากฎวาจากยอดดทมหลกหมน กลบมคนโหลดเอกสารไปดเพยงหลกพนเทานน ทงทเปนสงทเราตงใจมาก” “รส! Flood” จงสรปวา ความผดพลาดในครงน เปนปญหาเรองการวดผลทตอนกอนหนามลงคใหโหลดขอมลเพมจากแหลงขอมลอนคไปกบอนโฟกราฟฟกทท า แตทมงานกลบไมเคยไปเชคดวายอดคนดจะแตกตางกบยอดคนโหลดมากขนาดน หากมการวดผลจนรกอนหนาวาคนทเขามาดอนโฟกราฟฟกกบคนทโหลดงานมจ านวนตางกนขนาดนทมงานอาจจะไมท า หรอหาวธน าเสนอทดกวาน ถาจะใหวเคราะหความส าเรจ ทมงาน “รส ! Flood“ มองวาความส าเรจทเกดขน สวนหนงเปนเพราะการเขามาถกท ถกเวลา รวาคนทอยากจะพดดวย ตองการอะไร และทส าคญคอการท างานหนก คดใหมาก อยกบความเขาใจ และใชเวลา เพอใหไดเนอหาทแขงแรง นาสนใจ คนฟงกอยากฟงเวลาทเราพด แตอยางทกลาวในตอนตนวา เคลดลบของการสอสารคอไมมเคลดลบ

34

สตรส าเรจในการท างานจงไมมค าแนะน าทงหมดท ”รส! Flood” บอก เปนเพยงทศทางคราวๆ ทพวกเขาใช และไดผลในเหตการณน าทวมทผานมา “สงส าคญสงหนงททกคนมโดยไมตองไปเสาะหาทไหนคอสามญส านก (common sense) ใหคดวาถาเราเปนคนฟง เวลามคนมาพดกบเราแบบน เราจะเชอหรอไม ถาเชอ เปนเพราะอะไร และถาไมเชอ ท าไมถงไมเชอ มนเปนพนฐานททกคนม และสามารถท าใหการสอสารเปนไปอยางมประสทธภาพได” วนน เมอเหตการณอทกภยผานพนไป ทมงานแตละคนจงแยกยายกลบไปสจดเรมตนของตวเอง คนทท างานกกลบไปท างาน คนทเปนนกเรยนกกลบไปเรยน แตใชวาบทบาทและหนาทของเหลาจตอาสาจะยตลง เขาเหลานยงคงความสมพนธของกลมอาสาสมคร ทพรอมจะออกมาท าประโยชนกบสงคม ขนอยกบเวลาทเหมาะสม แตจะมาในชออะไรนน คงเปนเรองของอนาคต

ภาพท 13 กระบวนการคด วธผลตงานสอสาร สไตล "ร ส !Flood ทมา : Thaipublica, Workshop ร สราง สอ, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2012/06/create-media-flood/

35

ภาพท 14 การสมภาษณผกอตงทมอาสาสมคร “รส flood ” ในวนพฤหสบดท 10 มนาคม พ .ศ.

2555 บทสมภาษณผ กอตงทมงานอาสาสมคร “รส! flood” สมภาษณเมอวนพฤหสบดท 10 มนาคม พ.ศ. 2555

การสมภาษณในครงนมจดประสงคเพอรวบรวมขอมลเกยวกบจดเรมตน แนวคด และวตถประสงคในการท าชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก ของทมงานอาสาสมครทม “รส! flood” โดยสมภาษณ 2 ผกอตง ไดแก คณเกรยงไกร วชรธรรมพร (คณปง) และคณวรรธนะ รจโรจนสกล (คณบอม) ซงมเนอหาในบทสมภาษณดงน ผสมภาษณ : ขอใหแนะน าตว และอาชพในปจจบนหนอยคะ คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : ชอ ปง เกรยงไกร วชรธรรมพร เปน Creative ท างานดานภาพยนต

และเพลง ตอนนเรมรบงานเพอสงคมเปนงานไป คณวรรธนะ รจโรจนสกล : ผม บอม วรรธนะ รจโรจนสกล หลกๆ ท างานดาน Multimedia ดาน

สออยครบ ผสมภาษณ : กอนจะมาเปน “รส! flood” คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : เรมจากเราไปท างานดานอาสาสมครอนๆ มาหลายๆ อยาง แพค

กระสอบทราย แพคถงยงชพมาแลวรสกวาตวเองไมคอยมประโยชนตรงนน คอเรารสกวาเรามประโยชนไดมากกวานน คอเราไปยนเฉยๆ เรารสกวาเราอยากท ามากกวายนสงถง เรากเลยคยกบเพอนวาเรามาคดกอนวาเราจะท าอะไรด เรามาคดวาเรามาท าอะไรเรยนอะไรมา

36

พอรวาเรยนนเทศมานาจะมาชวยสอสารอะไรตอนนนทมนงงๆ อยไดแบบมปญหาขอมลมนเยอะอะไรแบบน บงเอญเพอนคนนงคดตรงกนอยพอด เพอนคนนชอ อ ธวชชย แสงธรรมชย ท างานกบไทยพบเอสอยแลวทนไทยพบเอสเองกขาดคน เคาขาดคนทจะน าเสนอขอมลใหกบประชาชน กเลยกลายเปนวา โอเค Match กน เราเองกอยากท าขอมลใหเปนระบบมากขน แตเราขาดแหลงขอมลทนาเชอถอ เราไดไทยพบเอส Support เรา ไทยพบเอสไดเราไป Support เรองการท างานของเคา มนก Match กนพอด โอเคป บ ท าเลย “รส! flood”ตอนนนกคอ ท าอยางไรใหคนหนมาสนใจน าทวมปนมากขน ท าอยางไรใหคนเขาใจมนกอนจะมาอพยพ หรอจะมาอยกบน ากบอะไรทงหลายเนยมนตองรพนฐานกอนวาปนเกดอะไรขน มน าปรมาณมากเทานมนแปลวาอะไร จะท ายงไงใหคนเหนภาพมากทสด เราเลยตโจทยกนวาท าใหเหนภาพดวยอะไร เราเลยเลอกประเภทสอ คอแอนเมชน อนโฟกราฟก เพอใหมนเหนภาพจรงๆ วา น าปรมาณมากขนาดเนย 10,000ลานลกบาศกเมตร ทรฐบาลพดแลวคนไมเขาใจ มนคอใหญประมาณไหน

ภาพท 15 การอธบายปรมาณน า 10,000 ลกบาศกเมตรใหประชาชนเขาใจโดยอนโฟกราฟก ทมา : ไทยรฐออนไลน, รส! Flood ใหความรเรองน าทวมผานอนโฟกราฟก, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://www.thairath.co.th/content/tech/213033

37

ผสมภาษณ : แลวขอมลทไดมาเปนขอมลประเภทไหนมากอน คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : ขอมลทไดมามหลายแบบมากครบ เบองตนมนกจะเปนการ Search

จาก Google กอน เพอรวบรวมวามนมอะไรบาง แบบประเดนยอยๆกอนแลวเราคอยเจาะลกไปเรองทเราสนใจอกทนง กจะมทงการไปสมภาษณนกวชาการและกหาแหลงขอมล โทรจากตรงแหลงโนนแหลงนใหมนตรงจดทสด

คณวรรธนะ รจโรจนสกล : หรอมนกมทงบางหนอยงานหรอบางองคกรทเคาตดตอเขามาเอง วาดวยอยากเขามาบอกขอมล ยกตวอยางเปนเรองไฟฟา อนนทางการไฟฟากเปนฝายตดตอมา วาเรองไฟฟามนเปนเรองอนตรายมากเลยในชวงน าทวมคนเขาใจกนผดเยอะเพราะวาเอกสารหรอบทความทแชรกนไปเรอยๆ คอมนอนตราย มคนโดนไฟดดหลายคนแลว แลวเคากรสกวาเคาใหขอมลตรงนบางทคนยงไมคอยเขาใจ หรอบางคนกไมสนใจเลยเขาใจผดๆ กเลยมลกษณะแบบตดตอเขามาทเ ราดวยเหมอนกน วาอยากใหเราเปนสวนหนงในการเผยแพรขอมลทถกตองและคนเขาใจไดงาย แตวาทงหมดนเราตงใจอยางหนงวาขอมลทงหมดจะเปนขอมลทเปนกลางจรงๆ ไมฝายใดฝายหนง คอเราจะมการ Recheck ขอมล ไมวาเราจะรบขอมลจากนกวชาการ หรอSearch ใน Google ทงหมดเราจะพยายาม Recheck จากหลายๆดาน จากหลายๆ แหลงกอน

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : คอบางทอยางตอนนนเรองผงซกฟอกหรออะไรกตามทใชลางบานลางเชอราไดอะไรอยางน เราฟงจากหนวยคนดแลกรมสาธารณสข เคากพดอยางหนง แตพอเราโทรไปหานกวชาการดานจลชววทยา เคากจะพดอกอยางหนง เพราะฉะนนมนกจะตองเอาขอมลเหลานมา Macthกน วาอะไรใชไดอะไรใชไมไดจรงๆ เพราะมนเหมอนแบบเรารบเชอไมได กตองมการคดกรองใหดทสดอกทหนง

ผสมภาษณ : แสดงวาขอมลทกอนจะเอามาท าแอนเมชนเนย ไดตรวจสอบและคดกรองแลว

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : ทกอยางจะตองผานการคดกรองกอนจรงๆ คออนไหนทรสกวายงเถยงได เราจะยงไมท า คอในทมจะมคนขเถยง ถาเกดวาอนไหนยงมคน

38

แยงไดอย เรากรสกวาตองหาค าตอบใหครบกอน ไมงนคนเหลาน ไมไดรบค าอธบาย เราตองอธบายคนทกประเภทใหได

คณวรรธนะ รจโรจนสกล : คอจรงๆ จดตงตนเวลาเราตงกลมทม Research กนเนย ในทมเหมอนมนจะมคนจากหลากหลายแบบหลากหลายแนวคด ไหนจะมทงทางฝงสายวทยาศาสตร สายศลปะ คอเราจะมาถกเถยงกนในลกษณะทวา คอเราท าแอนเมชน เราท าสอเพอเหมอนพดกบเพอนเหมอนพดกบคนในระดบเดยวกน ดงนนเวลาเราคยกนเอง เรากจะเถยงกนวา เปนเราอนนเราจะอยากรมย เรองนเราจะรสกตอตาน เราจะไมเหนดวยรเปลา เรากตองเคลยรโจทยเคลยรเรองพวกนใหไดเหมอนกนในแตละเรองแตละประเดน

ผสมภาษณ : แลวคดอยางไรทเอาอนโฟกราฟกมาใชสอสารใหคนรถงขอมล คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : กมนมาจากขอมลจ ากดดวยครบตอนนน เรมแรกอยางทเราบอกวา

เราอยากใหมนเปนภาพ เราเลยตองใชอะไรทเปนภาพมาน าเสนอ ในตอนนนเมอมนเปนภาพ มนเปนไดหลายอยาง มนอาจจะเปนวดโอทถายท ากได แตทนขอจ ากดของเราคอเราไมมทน ขอจ ากดของเราคอเราไม มคนสนบสนนอะไรเลย เราตองการจะท าตวใหไม มคนสนบสนนดวยซ า เพราะวาเราไมอยากใหใครมา Support ขอมลแลวมาโนมนาวใหเราเอยงไปฝายใดฝายหนง เรารสกวาเราท าอะไรโดยใชทนใหนอยทสด เพราะฉะนนแอนเมชนมนมตนทนอยางเดยวคอคอมพวเตอร ซงทกคนมอยแลวกบความถก

คณวรรธนะ รจโรจนสกล : แรงงานคน คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : คนทนงท ากท ากนไปแตมนไมมคาใชจาย และกคอทกคนเปน

อาสาสมครมาท า เพราะฉะนนเราเลยรสกวามน Make Senseส าหรบเราขณะนนมากทสด และในขณะเดยวกน เรากเชอวาอนโฟกราฟกเองมนกน าเสนอขอมลทยากหลายๆ อยาง ถาเรยงล าดบมนดๆ มนจะงายขน เขาใจงายขน

ผสมภาษณ : แลวอนโฟกราฟกประเภทอนอยางเชนอนโฟกราฟกประเภท Chartประเภท 2D ไมเปนผลตอการสอสารเหรอคะ

39

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : ตอนนนเรารสกวามนขนอยกบวามนเหมาะกบสงทเราจะพดตอนนนรเปลา พอดวาเรองทเราจะพดในตอนแรก ตอนทหนงวาท าไมน าถงทวม มนเปนเ รองทยาวและมนไมสามารถอธบายใหจบไดในหนากระดาษเดยวอยแลว เราเลยรสกวามนตองม Step ของมนในการเลาคอวนนนเรากนงเขยนบท นงคยกน มนม Step ของการอธบายหลายขนตอนมาก วากอนจะพดถงเรองน าทวมปนเราตองยอนกบไปพดถงเรองน ากอนวามนมาไดยงไง แลวมนเกดอะไรขน มนมการกกน าไวยงไง มนคอยๆ ไลมาทละ Step เพราะฉะนนมนเลยจ าเปนตองใชเวลานานพอสมควร เราเลยมองวาท ายงไงดใหขอมลเหลานอยในเวลาทสนทสด กระชบทสด กเลยตงเปาวาอนโฟกราฟกไมเกน 5 นาท เนยทจะเลาจบเรองนใหได กจะมขอจ ากดเหลานมาท าใหเหมอนบบการท างานของเราใหมนเปนสดสวนมากขน

ผสมภาษณ : ขนตอนตงแตเรมแรกจนถงสดทายเปนอนเมชน เลาขนตอนใหฟงหนอยไดมยคะ

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : คราวๆ กขอมล คณวรรธนะ รจโรจนสกล : เราตงวตถประสงคตงแตตอนแรกทคยกนเลย 5 ขอ ขนแรกคอ ท าไม

เราถงตองสนใจน าทวมปน ขอสองคอ แลวถาสนใจน าทวมปนแลวเราจะดแลตวเองยงไง ดแลตวเองไดแลวเราจะมบทบาท มสวนรวมกบสงคมยงไง ขอสคอผลกระทบหลงจากน าทวมมนจะเกดอะไรขนบางขอหาคอเราจะท ายงไงใหเราอยกบน าอยางยงยน ซง 10 ตอน แตละตอนมนกจะไลไปเรอยๆ แตละจดประสงค โดยเหมอนรปแบบPossess การท างาน คอตอนท 1 ตอนแรกทเรามารวมกน กคอแคเพอนๆ คนรจกกน ตดตอลงคๆ กนไป มนกแค 10 กวาคน แตหลงจากนนพอเปนทรจก เราตงใจเปดรบอาสาสมครใหเปดกวางมากทสด คอใครจะมารวมเปนอาสาสมครกบเราได แตกคงตองมเรองของเงอนไขของขอจ ากดในการเขามาท างานรวมกน

40

ภาพท 16 กลมอาสาสมคร “รส! flood” ทมาจากตางท ตางอาชพ ทมา : VoiceTV, เปดแหลงผลตคลป “รส flood”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/thailand/22027.html คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : พอเราอยากใหเปน Format ของอาสาสมครรปแบบใหม คอไมไดมา

แพคถงยงชพอะไรนะ แตใช Skill พเศษของคณ คอถาคณวาดIllustrator ได ท า After Effect ได คณเปนอาสาสมครไดเหมอนกนเรากเลย โอเค ตงโจทยแบบนขน เรากเลยอยากตงองคกรใหเปนระบบระเบยบหนอย เราเลยมอาสามสมครดานอนดวย เชนอาสาสมคร HR ตอนแรกออกไปมนกมสอเขามา อะไรเตมไปหมด เรากเลยใหคนน Manage สอไปเลย วาใครจะมาสมภาษณวนไหน ยงไงพอเรมตงใหมนเปนกระบวนเปนองคกรขนมาเสรจปบ หลงจากนนเรากเรมมาลงเนอหาวา เรากเรมแจกจาย เราจะมอาสาสมคร Research ทม Research กจะเกบขอมลรวบรวมมา พอรวบรวมขอมล Research มาเสรจป บ เรากจะมาประชมทม Creative กจะเอาขอมลทกอยางโยนกอน สมมตเราเลอกประเดน ทม Creative เปนทโยนประเดนตงแตแรกให Research วา Research จะหาอะไร ทมCreative กจะคยกนวาประเดนไหนจ าเปน ณ เวลาน จะคยกนวาสภาพคนตอนนนนาจะอยใน Moment ทอยากรอะไร อยางเชนตอน

41

ท 1 ตอนท 2 ตอนท 2 เคาอาจจะอยากรวาบานตวเองจะน าทวมมย เราจะดยงไงวาบานเราจะน าทวมสงเทาไหร รดวยตวเองได อะไรอยางน กจะเปน Content มนกจะเปนลกษณะนทกตอน ในการประชม Research กจะเปนการคดแยกและวาอนนจ าเปนตองพดตอนน หรอไมจ าเปนเพราะพวกเรามเวลานอยมาก เรากจะคดเลอกกนเทาทจ าเปนทสด หลงจากนนกจะเปน Step ตอไป เมอเลอกประเดนไดแลวจะสขนตอนเขยนบท ผมจะเปนคนเอาขอมลเหลานมาเขยนอกท แลวกเอามาเรยบเรยงล าดบมนใหมนเขาใจงายทสดหลงจากทเขยนบทเสรจเอาไปแตก Storyboard กจะมนองไก ณฐพลบญประกอบ เปน Head Animator กคอดแลดานภาพ และความSmooth ของวดโอ กจะวาดเปน Story Board ชองๆ แลวแจกงาน กจะมนองอาสาสมครอกคนเปนผ ชวยของไก คอยแจกงานใหกบอาสาสมครคนอนๆ ทมานงดวยวา อะ! วนนคณวาด Opject ชนน วาดบาน วาดรถ วาดอะไรอยางน แลวกอกกลมหนงกจะเปนอาสาสมคร Animate กคอเอาสงเหลานมาขยบ ขณะเดยวกนกจะท างานควบคไปกบอาสาสมครอกสวนหนงคอท าเพลงประกอบ และอดเสยงพากย กจะมอกคนตดตอเปนระยะไกลกคอท าเพลงกบเสยงพากยเนยจะเปนอาสาสมครทไมเคยมาทน แตเคาจะสงไฟลมาให แลวกมาปรบกนทหลง หลงจากนนกคอรวบรวมไดเสรจครบทกอยางแลวกรวมเปนวดโอตวเดยว On Air บน Youtube แลวกจะมอาสาสมครทคอยดแล Page ใหเราอกทนง

42

ภาพท 17 ขนตอนการท างานกอนจะมาเปน “รส! flood” ทมา : VoiceTV, เปดแหลงผลตคลป “รส flood”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/thailand/22027.html

ภาพท 18 ตงค าถามเพอตงประเดนในแตละหวขอ ทมา : VoiceTV, เปดแหลงผลตคลป “รส flood”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/thailand/22027.html

43

ภาพท 19 อาสาสมครจากตางท ตางอาชพ มารวมตวกนท าคลปอนเมชน อนโฟกราฟก ทมา : VoiceTV, เปดแหลงผลตคลป “รส flood”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/thailand/22027.html

ภาพท 20 อาสาสมครรวมกนประชมเพอขอมลทตรงจด และไดประโยชนกบประชาชนมากทสด ทมา : VoiceTV, เปดแหลงผลตคลป “รส flood”, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/thailand/22027.html

44

ผสมภาษณ : ระยะเวลาตงแตตนจนจบเนยใชระยะเวลาเทาไหรคะ คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : ตนจนจบแตละตวจะไมเทากน มนจะมตงแต ถาตวแรกสดมนรบมาก

มนเรวมาก เพราะรสกวาเราคดไดชาและมนตองรบปลอยใหเรวทสดเพอใหคนเขาใจน าทวม 5 วน ตอนนนตงแตตน 5 วน รวมๆ วนทเรมคยกนแลว แตพอหลงจากนนเรากจะ Take Time มนมากขน เมอเรามเวลาอยางเชน เราถงตอนท 5 ป บ ตอนท 1-5 เนยเรารบท ามากเพราะวานมนมาแลว มนใกลมาก น ามนอยรงสต เรากเลยรบพดถงเรองดแลตวเองใหจบทตอนอพยพ เสรจปบพอถงตอนท 6 เรากจะเรม Take Time กบมนมากขน เพราะมนพดถง Opject ขอ 3 ของเราวา เมอดแลตวเองไดแลวเราเราจะมสวนรวมกบสงคมยงไง เพราะฉะนนเรากมเวลาทจะคดกนมากขน ระบบตอนนนมนกจะเรมขยายเปนอาทตยกวาๆ 10 วน หรอสองอาทตย บางตอนทนานทสดเนยคออยางตอนสดทาย Research กเกอบเดอน และกม าอนเมชน โดยชวงการท างานจะอยจรงๆ ทประมาณอาทตยนดๆ

ภาพท 21 ขนตอนการเขยน Storyboard

45

ภาพท 22 รวบรวม Storyboard เพอแจกจายตอสทม Creative

ภาพท 23 Storyboard EP.4 ผสมภาษณ : ในสวนตวผสมภาษณนะคะตอนแรกๆ สอความหมายคอนขางชดเจน

และเหมอนกบเวลาทมจ ากด และเรงรบมาก ขอมลทไดจงตรงจดมาก คนจงใหความสนใจจากคลปนมากพอสมควร

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : พอดตอนหลงๆ เปนสวนเสรมมากกวาแลว พอเปนสวนเสรมมกเลยยากเหมอนกนทจะตองเอาสวนเสรมทจรงๆ มนกไมจ าเปนตองพดถงกไดดวยซ ามาพดกบคนอก

ผสมภาษณ : ตอนทยาวทสดกนาทคะ

46

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : 10 กวานาท ยาวทสดเพราะ Content มนเยอะไปไวตอนสดทาย เพราะเปนเหมอนฝากทงทายกอนทจะจบ เพราะเรารสกวาท าไมไดแลว กเลยตองทงทายยาวหนอย

ผสมภาษณ : แบบนอาสาสมครไปไหนกนหมดแลว คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : (ยม) กแยกยายไปหมดแลวครบกกระจายตว กจะมบางสวนทอยาง

หวๆ อยางพวกเราแลวกยงท างานดวยกนอยเปนปกตอยแลว แตคนอนๆ กจะไปมชวตเปนของตวเองแตวากจะมคนมาตดตอใหมาท างานน นงานนให เรากจะใชว ธวา บอม เปนคนแจก Contact ใหอาสาสมครไปรบงานตอกนเอง

คณวรรธนะ รจโรจนสกล ; เหมอนเราตงใจไววาจะเปน Non Profit จรงๆ เพราะดวยวาจะพดตรงๆ คอสภาพสงคมชวงทผานมามนคอสมมตวาเรารบสนบสนนจากหนวยงานน งานนจากหนวยงานนน คนกจะมองวาเอนเอยงไปกบฝายนรเปลาอกฝงหนงกจะไมฟงและ กเลยอยากจะใหดวาเราเปนกลางจรงๆ และกเลยจะไมไดรบเงนสนบสนน แลวกจะไมไดรบเงนหรองานจากใครเลยทเปน Business ทนอาสาสมครกเปนอาสาสมครทพงมารวมตวเฉพาะกจตอนชวงน าทวมทผานมา ดงนน พอหมดเรองน าทวมป บ คอตอนนนทกคนทมาเพราะสนใจเรองน าทวม พอจบน าทวมจะไปท าอยางอนมนกไมใชทกคนทจะสนใจเรองนเหมอนกบเรา และพอจบงานกเลยแยกยาย แตเรากยงม Contact ยง Keep Connection ไวอย ถาในอนาคตเราสนใจอะไรกนขนมาอก เราอาจจะโทรตามกนอกทกได

ผสมภาษณ : มความคดตอยอดไหมคะจากตวอนเมชน อนโฟกราฟก คณวรรธนะ รจโรจนสกล : ถาจะพดถงตว “รส! flood” เลยนะครบ กคอตอนนมโครงการทจะตอ

ยอดเรองของการสอสาร Communication วาดวยความทเรามไอเดยมนมาจากทเราท า “รส! flood” เสรจมนมองคกรนน น นน ตดตอมาเยอะมาก อยากใหเราไปบรรยาย อยากใหเราไปชวยสอแบบเคามขอมลในมอเยอะมาก เปนประโยชนตอสงคม แตรสกวาคนไมสนใจ ไมฟง ท ายงไงด ซงแตละหนวยงานองคกรเรากบอกเลยวาเปนขอมลทเปนประโยชน แตเราไมสามารถไปพดทกทได เราไมสามารถไปนง

47

ท าอนโฟกราฟกใหทกททกเจาได เรากเลยคดกนวาเดยวอาจจะมการจดเหมอนเปนการเสวนา การ Workshop ใหกบหนวยงานตางๆ เครอขายตางๆ ทเคาสนใจ เคาตดตอมา ถงวธแนวคดในการท างาน วธการในการสอสารในแบบของเราเปนการตอยอดใหเคาสามารถไป Focus เนอหา เลอกเนอหาในการมาน าเสนอใหตรงจดตรงประเดน แตวาคงไมใชในเรองของเทคนค เราคงไปสอนใหเปนโปรแกรมขนมา คลกเมาสตรงนคงไมใช

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : เหมอนแชรประสบการณใหคนอนมากกวา วาเราท างานแบบไหน เราคดเลอกแบบไหน แลวเคาจะไดไปปรบใชกบงานของตวเองได

ผสมภาษณ : ตอไปเทากบวะไมไดเจาะไปในเรองของอนโฟกราฟก อาจจะเปนทางอน แตเกยวกบการสอสารทเอาขอมลมาสอสารใหงายขน

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : เพราะกบ “รส! flood” เอง พอน าทวมมนหมดมนกคอมนกเหมอนจะลงไปแลวเราคงไมไดไปตออะไรมนอกแลว แตพอดมนมสวนนขนมาพอด เรากเลยท าเตมขนไปอกนดนง แตในอนาคตเราคยกนวาถามนมประเดนอนในอนาคตขนมาทนาสนใจ เดยวอาจจะมการรวมตวกนอกทนงกได

ผสมภาษณ : มความคดเหนยงไงเกยวกบอนโฟกราฟกในการเอามาใชสอสารขอมลทมนซบซอน เชอมโยง และมขอมลสถตเขามาเกยวของ

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : เราวามนครบ แตอยาใชเปน Trend หลายคนชอบใชเปน Trend แลวมนผดจดประสงค คอหลายคนชอบเขาใจวาอนโฟกราฟกจะชวยไดทกอยาง ซงมนไมใช และในขณะเดยวกน หลายคนใชอนโฟกราฟกแลวกใชไมถกจด คอเอา Design เขาวาอยางเดยว แลวท าใหขอมลมนดยากขน มนไมไดดงายขนเลย หลายๆ ตวมนดยาก ท ากราฟอะไรไมร แลวมนยงดยากกวาเดม เราแครสกวาถอาจะใชจรงๆ เราตองตงเปา ตองตงโจทยวาใชไปเพออะไร ท าไมจงจ าเปน มนจ าเปนจรงๆ หรอ ทจะตองท าอนโฟกราฟก หรอควรท าดวยวธอนกได เพราะบางทอยากจะชวนเราไปท าอนโฟกราฟก เพอใหเขาใจเรองการบรการของทนตแพทย แลวเราจะไปอธบายเรองนนเปนอนโฟกราฟกไดยงไง มน

48

ไมใชเรองเลยอะไรอยางเนย กจะตองดความเหมาะสมของเนอหากบรปแบบนดนง

คณวรรธนะ รจโรจนสกล : คอถาพดกนจรงๆ ตรงๆ มนเหมอนกบ “รส! flood” เกดขนมนกเลยท าใหคนสนใจแนวทางการน าเสนอดวยอนโฟกราฟกหรออนเมชนเยอะขนดวย สวนหนงบงเอญมนดงถาพดกนตรงๆ งายๆ กเลยบางทคนจะไมได Focus ทเนอหากอน อาจจะ Focus เรองรปแบบกอนแบบตงโจทยกอน

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : อยากไดแบบน แตยงไมทนคดเลยวาของตวเองเปนอะไร คณวรรธนะ รจโรจนสกล : จรงๆ เราวาอนโฟกราฟกหรอแอนเมชนมนเปนแครปแบบแขนงหนง

ในการสอสาร ซงมนสามารถท าไดมากมายหลายวธ ดงนนกขนอยกบ Content ทอยากน าเสนอมากกวาวา Content แบบไหนเหมาะกบรปแบบแบบใด

คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : จรงๆ ตงแตแรกเรากตงใจเปนอนโฟกราฟก แตพอเราถงจดหนงเราท าไปเรอยๆ นมนไมใชอนโฟกราฟกแลวหน กลายเปนการตนแอนเมชน พบวามนไมใชอนโฟกราฟกซะทเดยว กเปลยนอกเหมอนกนตามเนอหา เพราะเราคดวาอนโฟกราฟกมนไมพอ เรากเลยเอาภาพเขามาชวย แลยกลายเปนการตนแอนเมชนไป

ผสมภาษณ : มอะไรแนะน ามยคะเกยวกบการน าอนโฟกราฟกไปใช คณเกรยงไกร วชรธรรมพร : เราตองรจกวธการท างานของอนโฟกราฟกคออะไร และมนท างานได

มากนอยแคไหน คออยางเราดอนโฟกราฟกของเมองนอก มนท างานไดหลายรปแบบมาก บางตวมนสามารถพดเนอหาเรอง Content ทเหมอนเปน Lecture บทความ Article แตมาพดเปนอนโฟกราฟกแลวมนเขาใจงายขน เพราะวาภาพบางอยางมนน าเสนอในรปแบบสญลกษณพรอมตวหนงสอทเปน Text ใหคนจ ามนเหมอนอนโฟกราฟกมนจะคดกรองตวหนงสอทจ าเปนแลวอะไรทไมจ าเปนเอามาเปนภาพอกทนง แลวถาเลอกไดเหมาะสมจรงๆ เราจะจ า Content ไดด และเสยงทมนเขาห เสยงพากษอกทเนยมนกชวยใหเราเขาใจภาพทก าลงเกดขนมากขน เราวาอยาไปคดถงแค Design ของมนอยางเดยว ถา Design ของอนโฟกราฟกมนมาบดบงเนอหาจรงๆ มนกจะ

49

พง เหมอนเราเคยดอนโฟกราฟกตวนงมนเปนกราฟวงกลม แลวเคาพยายาม Design กราฟวงกลมใหมนหมน เรากเขาใจวามนสวยงามเนอะ แตพอมนหมนเสรจป บเรากไมรเลยวาทมนหมนอยในนนหนะ สรปแลวไอกเปอรเซนตนนหนะเรากอานไมได มนจะตองชอยางกราฟวงกลมมนจะตองบอกวาสวนนคอกเปอรเซนต กเปอรเซนตนคออะไร ถกมยครบ แตมนหมนไปเรอยๆ แบบนแลวเราจะรไดไงวาไอตวนเราอานไมทนจรงๆ อะ เรารสกวาทคณ Design จรงๆ แหละเราไมเถยงวามนสวย แตเรารเรองมย เราไมรวากราฟวงกลมนนคณจะบอกอะไรเรา

คณวรรธนะ รจโรจนสกล : เหมอน Design มนตองมาเพอตอบโจทย เพอ Support ใหตวเนอหามนชดขน ไมใชเพอเปนเปลอกทเอามาครอบมน

50

ภาพท 24 คลป “รส! flood” EP.1 ตอนรจกน าทวมใหมากขน ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนรจกน าทวมใหมากขน [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 1-10 เขยนบทโดยเกรยงไกร วชรธรรมพร ตอนท 1 : รจกน าทวมใหมากขน : ถาเราลองสงเกตรอบตวด เราจะพบวา ในชวงวกฤตน าทวม มคนมากมายหลายประเภท

: บางคนตดตามขาว เกาะตดสถานการณตลอด แตโทรทศนกไมไดใหขอมลทอยากร หนไปเลอกหาขอมลทอยากรทางอนเตอรเนตกมลนซะจนเลอกไมถก แคคนหาค าวา “น าทวม” ใน google.com กจะเจอผลการคนหาถง 36 ลานรายการ ทนยงไมทนทน าจะทวม กเจอขอมลทวมซะกอน

: บางคนท าทกอยางทแชรมาใน facebook ตนขาวของ เอารถไปจอดบนทางดวน ซอเรอ ตนตมไปกบทกขาวทกขอมล

: แตบางคนกเฉยๆ เหมอนไมมอะไรเกดขนเลย

: ทงหมดนเกดขน กเพราะเราไมรวา ตกลงมนจะเกดอะไรขนกนแน? : กอนอนเรามาท าความเขาใจกนกอนวา ท าไมน าทวมปนถงหนกหนากวาทผานมา? : น ามาจากไหน? น ามาจากฝน ซงตกตามธรรมชาตอยแลวทกป

: ประเทศไทยมลกษณะเปนพนทลาดเอยง จากภาคเหนอสภาคใต ดงนนฝนทตกลงมาทวมขงอยบนพนดน จะไหลลงจากภาคเหนอ ไปออกอาวไทยตามธรรมชาต

51

: สมยกอน น าฝนทตกลงมาบนพนดน จะไหลไปตามวถดงกลาว โดยมผนปาเปนเสมอนเขอนธรรมชาต ชวยซมซบและชะลอความเรวของน า : เวลาผานไป เทคโนโลยท าใหเรามนใจวาเราจะควบคมน าได เราจงสรางเขอน ใหเราสามารถควบคมการใชน า วางแผนกกเกบ และปลอยมนตามทเราตองการ : ปาซงเปนพนทซบน า ทยอยกลายเปนหมบานจดสรร นคมอตสาหกรรม และอนๆ : จากทวถของน าขนอยกบธรรมชาต กลบกลายมาขนอยกบการควบคมของมนษยแทน

: และเมอมการควบคม จงมความเปนไปไดทจะเสยการควบคม

: ป 2554 ปรมาณน าฝนรวมตงแตตนป ไมแตกตางจากปกอนๆ มากนก แตดวยเหตทฝนตกอยางหนาแนนในชวงเดอนกนยายนเปนตนมา จงท าใหปรมาณน ามมากกวาปกต

: จากทกปจจยดงกลาว จงท าใหปนเรามมวลน าขนาดใหญ ประมาณ 10,000 ลาน ลบ.ม. คางอยบนภาคพนดน หากเทยบน าหนกน าทงหมดน กเปรยบไดกบปลาวาฬสน าเงนประมาณ 50 ลานตว : เมอเหลาปลาวาฬอยผดท จงเปนอปสรรคตอความเปนอยของประชาชน บางกมปลาวาฬในบานคนในบานจงตองไปอาศยอยบนหลงคา บางกท าลายเสนทางการจราจร : ดงนนการแกปญหาคอเราตองพาปลาวาฬกลบสทะเลทางอาวไทยใหไดเรวทสด : ปจจบนเรามเสนทางการระบายปลาวาฬอย 3 ทาง คอ แมน าบางปะกง แมน าทาจน และแมน าเจาพระยา ซงท าใหเราพาปลาวาฬกลบสทะเลไดเพยงวนละประมาณ 1 ลานตว นนหมายถง เราตองใชเวลาประมาณ 50 วนจงจะพาปลาวาฬกลบสทะเลไดหมด : หลายคนมค าถามวาถาปลอยใหน าทวมกรงเทพฯ จะชวยระบายน าไดดขนไหม? ดวยพนทประมาณ 1,600 ตร.กม. ของกรงเทพฯ สมมตวาปลอยใหน าทวมสง 1 เมตรในทกพนท คอทวมเทาระดบหนาอก เราจะสามารถแบงเบาปลาวาฬได 8 ลานตว แตการระบายน ายงเทาเดม และเรายงตองใชเวลาอก 42 วน ในการระบายปลาวาฬ 42 ลานตวทเหลอ : แลวเราจะท ายงไงด? ปญหานก าลงถกแกยงไง? : นโยบายทรฐบาลก าลงด าเนนอยคอ ปกปองคนกนน าใหดทสด ระหวางทรอใหน าระบายออกจนหมด เพอไมใหน าเขากรงเทพฯ ซงเปนศนยกลางการแกไขวกฤตน าทวม ดงนน ไมวาวธการใดกตาม ประเทศไทยจะยงอยกบสถานการณน าทวมไปอกหนงเดอนเปนอยางนอย : อกเรองหนงทตองค านงถง คอ แรงดนน า นกภาพปลาวาฬทอยากลงทะเลเตมแก จงออกแรงดนคนกนน าทขวางทางอย เมอไหรทคนกนน าไมสามารถทนแรงดนของปลาวาฬได

52

ปลาวาฬกจะเขามาวายเลนในกรงเทพฯ ค าถามคอคนกนน าจะตานทานไดถงเมอไหร? ค าตอบจากนกวชาการ มหลากหลาย ซงลวนแลวแตเปนการประมาณการทงสน : นนแปลวาตราบใดทยงไมมค าตอบทชดเจนเรองความเสยง คนกรงเทพฯ กยงมความเปนไปไดเชนกน ทจะตกเปนผประสบภย : ในเมอเราคาดหวงค าตอบเรองทางแกปญหาไมได การเสพขอมลจ านวนมากจะยงท าใหเราตนตมโดยเปลาประโยชน ดงนนสงทเรานาจะท าไดดกวาในตอนน คอตงสต และตงค าถามวา “เราจะเตรยมตวอยางไร ใหเราไมตกเปนผประสบภย แมจะอยในภาวะน าทวม” : ตอนตอไป เราจะน าเสนอวธการตงตน เพอเตรยมตวรบมอน าทวมอยางมสต

ภาพท 25 คลป “รส! flood” EP.2 ตอนค าถามยอดฮต ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนค าถามยอดฮต [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 2 : ประเมนน าทวมดวยตวเอง : สถานการณน าทวมครงน หลายคนสงสยวาจะเอาตวรอดไดไหม

: เมอพยายามคนหาค าตอบ กพบวามขอมลมากมาย จนจบตนชนปลายไมถก

: ปญหาคอ เราไมรวาขอมลไหนบาง ทจ าเปนตอการประเมนสถานการณน าทวม

: ขอมลหลายอยางอาจฟงดยากในชวงแรก แตถาเราคอยๆ ท าความรจกมน ความไมรและความกงวลกจะคอยๆ ปายไป

53

: วนนเราจะตอบ 3 ค าถามส าคญ ซงจะท าใหคณสามารถประเมนสถานการณน าทวมอยางคราวๆ ไดดวยตวเอง ไมตองรอค าตอบจากใคร เพอทคณจะไดเตรยมพรอม และหลกเลยงการเปนผประสบภยแมในยามน าทวม

ค าถามท 1 : บานเราจะทวมไหม? : ค าถามแรกซงกวนใจตลอดวน กลางวนไมเปนอนท างาน กลางคนกนอนหลบไมลง : อยางแรกทคณจ าเปนตองร คอจดยทธศาสตรของตวเอง : รจกเขตทบานคณอย ดวาอยจดไหนของแผนท รวมถงจดจ าเขตใกลเคยง เพอเชอมโยงขอมลไดเวลาฟงขาวตามสอตางๆ

: ตองรทศทางการระบายน าออกสทะเล วาผานใกลบานคณหรอไม : รจกจดเสยงทส าคญ ณ ขณะนน เชน ระยะหางจากบานคณกบคนกนน าทก าลงกนมวลน าอยรจกคลองสายหลกใกลบาน เพราะคลองเปนเสนทางหลกทน าจะใชเดนทางมาบานทอยใกลคลอง มความเสยงทจะเปนมน าทวมเปนอนดบแรกๆ เปนตน

: ถาเรารจกเขตบานตวเองมากขน เมอเราฟงรายงานขาว เราจะไมสบสนกบขอมลทเกนความจ าเปนท าใหสามารถประเมนความเสยงดวยตวเองไดคราวๆ เพอเตรยมรบมอตอไป

ค าถามท 2 : ถาทวม จะทวมสงเทาไหร? : เราตองเขาใจกอนวา ภมประเทศของแตละจงหวดไมไดราบเรยบเทากนหมด และมความสงต าไมเทากนในแตละพนท สมมตรฐบาลประกาศวาน าจะทวมเขตสเลดเปด 1 เมตร บาน A และบาน B อยในเขตเดยวกน แตความสงของบานไมเทากน อาจเกดความสบสนไดวา 1 เมตรของบานใคร นนเปนเหตใหรฐบาลจ าเปนตองประกาศสถานการณน า เปนระดบน าทสงจากระดบน าทะเล เพอทแตละบานจะไดประเมนสถานการณบานตวเองไดอยางใกลเคยงความเปนจรงทสด

: อยาเพงกมหววาศพทเทคนคเหลานยากเกนเขาใจ เพยงแคเราเชคความสงจากระดบน าทะเลของบานเราเอาไว เรากสามารถคดเลขกนไดงายๆ ดวยการเอาตวเลขทรฐบาลประกาศวาน าจะทวมสงเทาไหร ลบออกดวยความสงจากระดบน าทะเลของเขตบาน ผลลพธทไดคอปรมาณน าทจะทวมจรงๆสมมตรฐบาลประกาศวาน าจะทวม 2 เมตรจากระดบน าทะเล ถาเขตบานของคณ สง 1.7 เมตรจากระดบน าทะเล ในความเปนจรงแลว น าจะทวมประมาณ 30 ซม. ดงนนเมอไดยนวาน าทวม 2 เมตร กไมตองกลววาจะมดหลงคาบาน เพราะทจรงมนแคประมาณครงแขงเทานนเอง ค าถามท 3 : ถาทวม จะทวมนานแคไหน?

54

: ค าถามขอนดจะตอบยากทสด เพราะขนอยกบปจจยหลายอยาง แตถงอยางไรกยงสามารถประเมนคราวๆ ได สงทคณตองศกษา คอสภาพโดยรอบของเขตบานคณ

: ตามธรรมชาตแลว น าจะไหลจากเหนอลงสใตเพอระบายออกสอาวไทย แตบางพนทไมเปนเชนนนเชน เขต A อยสงจากระดบน าทะเล 1 เมตร น าจะไหลจากเขต A ลงใตไปยงเขต B แตเขต B สงจากระดบน าทะเล 2 เมตร เราเรยกลกษณะของเขต A วาเปนพนทแองกระทะ ซงมผลใหการระบายน า เปนไปไดยากกวาเขต C ทสงจากระดบน าทะเล 1 เมตรเทากน แตเขต D ซงอยทางใต เขต C สงจากระดบน าทะเลแค 0.8 เมตร น าจะสามารถระบายผานไดดกวา แตกยงไมใชทกกรณทจะเปนเชนนน ทงน ขนอยกบอตราการระบายน าเปนอกปจจย

: เสนทางการระบายน าสามารถชวดความยาวนานของน าทวมได พนทซงใกลจดระบายน าหลก น าจะทวมยาวนานกวาพนททเปนแคทางผาน คดงายๆ วาน าจากรอบดาน จะตองไหลผานมาในเขตบานเรา นนแปลวาตราบใดทน ายงระบายไมหมด เรากจะยงเปนพนทรบน าสดทาย กอนทน าจะพนเขตเราไป

: เราไดรวบรวม link ทน าไปสขอมลทจ าเปนไวใหคณในค าบรรยายใตคลปนแลว ลองศกษาและน าไปปรบใชกนดนะครบ เพราะคงไมมใครรจกบานคณดเทาตวคณเอง : เมอเราประเมนสถานการณน าทวมดวยตวเองไดแลว ตอนหนา ส าหรบใครทบานอยในพนทเสยง เราจะมาลงรายละเอยดกนวา เราจะเรมตนรบมอน าทวมไดอยางไรครบ?

ภาพท 26 คลป “รส! flood” EP.3 เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#1 [การเตรยมตวกอนน ามา] ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนเรมตนอยางไรในการรบมอ

น าทวม#1 [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555)

55

ตอนท 3 : เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#1 [การเตรยมตวกอนน ามา] : ในสถานการณทเตมไปดวยความไมแนนอน วาน าจะทวมบานเราหรอไมทวม สงหนงทเราพอท าไดคอการเตรยมบานของเราใหพรอมรบมอกบทกสถานการณ แมยามทภยมา เรากยงดแลตวเองไดและไมตกเปนผประสบภย

: อยาเพงคดวาการเตรยมบานเพอรบมอน าทวมเปนเรองยงยาก เพยงตงสต และคอยๆ ตรวจสอบบานของคณตาม 3 ขนตอน ดงน

1. ตรวจสอบรอบบาน

1.1 ดวยการดวาสถานการณน าทวมปจจบน ในพนทบานของคณเปนอยางไรบาง 1.2 หมนตดตามสถานการณน าทวมโดยรวม เพอประเมนสถานการณ

1.3 ตรวจสอบเสนทางคมนาคมรอบบรเวณบาน เพอหลกเลยงจดทน าทวม

1.4 ทส าคญทสด ควรตรวจสอบหนวยงานชวยเหลอทส าคญ หรอศนยอพยพทอยใกลเคยง ควรรเสนทาง หรอมเกบหมายเลขโทรศพทไว เพอเปนประโยชนในยามฉกเฉนทตองการความชวยเหลอ

2. จดการสนทรพย

2.1 แบงออกเปนสองสวนไดแก การปองกนน าเขา และการจดการกบขาวของตางๆ 2.2 ส าหรบการปองกนน าเขา อนดบแรกคอการปดประตหนาตางทอยต า จากนนจดการกบรอยตอตามจดตางๆ เชน รอยตอประต รอยตออฐ รอยราว รอยตอรอบสายไฟหรอสายโทรศพทรวมถงปลกไฟและสวตช จดการใชซลโคนปดรอยตอทกอยางทอยต าใหสนท

2.3 อยามวแตสนใจน าดานบน จนลมอดน าทอาจดนมาจากดานลาง ทงจากทอน าทงอางลางหนา และโถสขภณฑ รวมถงสนามหญาในบรเวณบานเอง กเปนจดทน าจะดนซมผานดนเขามาได

2.4 สงทควรค านงในการปดบานไมใชแคน า เพราะชองวางเหนอน าขนมา อาจเปนจดทสตวมพษหรออนตรายอนๆ อาจเขามาได ควรปดหรอเฝาระวงใหด

2.5 เมอปองกนน าเขาแลว จงหนมาจดการกบขาวของตางๆ

2.6 บานทมสตวเลยง ควรอพยพไปอยพนทปลอดภยใหเรวทสด เพอปองกนการตดเชอโรคตางๆรวมถงลดภาระทตองดแล

56

2.7 ทรพยสนขนาดเลกทสามารถเคลอนยายได ควรขนยายขนชนบนเพอความปลอดภย โดยเฉพาะเอกสารส าคญทงหลาย ควรหมวสดกนน าใหดและรวบรวมไวทเดยวกน

2.8 หากเปนทรพยสนขนาดใหญ เชน ต เยน เครองซกผา หรออนๆ ทไมสะดวกตอการขนยายจดการหาทางปองกนใหเรยบรอย

2.9 และทส าคญทสด ควรปดแกสและตดวงจรไฟฟา เพราะอาจเปนอนตรายถงชวตได หากมการแยกเบรกเกอรกบชนบน สามารถตดวงจรแตชนลางได

2.10 สวนทรพยสนขนาดใหญอยางรถยนต ควรหาทางจอดในทสง เพอหนน า แตหากหาทจอดไมได ใหลองศกษาวธการคลมรถสวนลาง เพอปกปองเครองยนตดครบ

3. เตรยมอยกบน า 3.1 เพอใหเราสบายใจวายงอยไดแมภยมา โดยเนนทการเตรยมพรอมแตพอด เพราะปรมาณของทมากเกนไป แทนทจะกลายเปนสงชวยเหลอ อาจกลายเปนภาระแทนได

3.2 กอนทจะเตรยมสงของ ควรดแลเรองคนกอนเปนอนดบแรก โดยเฉพาะเดก ผ ปวย คนชราควรอพยพไปยงจดปลอดภยใหเรวทสด

3.3 เมอคนพรอมแลว เขาสขนตอนการจดชดยงชพของเราเอง โดยเรมจากนบจ านวนคนในครอบครวของเรา เพอประเมนสถานการณการเตรยมของอยางสมเหตสมผล ประกอบดวย

3.4 น า เพอตดกงวลกบสถานการณน าดมขาดตลาด เราควรหาซอเครองกรองน า ไวเปนของตวเอง เตรยมภาชนะไวรองดมน า รวมถงสารท าความสะอาด เชน น ายาลางจาน เปนตน

3.5 อาหารส าเรจรป จะชวยใหเราอยในภาวะฉกเฉนไดนานขน ควรเลอกอาหารส าเรจรป ทไมตองใชไฟฟาชวยปรง ของจ าพวกอาหารแชแขง อาจอนกนไมไดหากโดนตดไฟ และควรเตรยมทเปดประปอง หรอเตาแกสพกพาเลกๆ ไวใชยามฉกเฉน สวนจ าพวกของมคมตางๆใหหาทเกบทมดชด ปองกนอนตรายยามน ามา และควรมถงด าเตรยมไวดวย

3.6 การเตรยมยา ควรเตรยมตงแตยาทวไป ยาส าหรบโรคประจ าตว ส าหรบแมลงสตวกดตอยรวมถงยากนยง เพราะน าทวมจะท าใหยงชมเปนพเศษ และควรเตรยมความพรอมเรองการขบถาย โดยศกษาวธการท าสวมฉกเฉนเอาไวดวย

3.7 เตรยมอปกรณเพอการสอสารฉกเฉน เชน แบตเตอรโทรศพทส ารอง หรอเครองรบวทยพกพา 3.8 และควรมอปกรณเพอขอความชวยเหลอ เชน เสอชชพ หรอนกหวด

57

3.9 แมสงทเราตองดแลในภาวะน าทวมจะเยอะ แตหากคดใหดๆ แลว ทกสงกลวนคดมาจากชวตประจ าวนของเราทงสน “ตรวจสอบรอบบาน จดการสนทรพย เตรยมอยกบน า” หากคณตงสต และคอยๆ คดตาม 3 ขนตอนดงกลาว การรบมอน าทวม กจะไมใชเรองยากอกตอไป

3.10 เราไดรวบรวม link ทน าไปสขอมลทจ าเปนไวใหคณในค าบรรยายใตคลปน แลว ลองศกษาและเลอกใชใหเหมาะกบบานคณนะครบ

- ตอนหนา เราจะพาไปเตรยมตวรบมอน าทวม ดการใชชวตอยกบน า ในภาวะทน ามาแลวกนครบ

ภาพท 27 คลป “รส! flood” EP.4 เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#2 [การรบมอในภาวะน า

ทวม] ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนเรมตนอยางไรในการรบมอ

น าทวม#2 [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 4 : เรมตนอยางไรในการรบมอน าทวม#2 [การรบมอในภาวะน าทวม] : ส าหรบใครทเตรยมพรอมรบมอน าทวมไวอยางดแลว กยงอาจจะกงวลวา ถาน ามาจรงๆ จะรบมอไหวหรอเปลา? ถาคณกงวลอย ลองตดตามขาวและประเมนสถานการณอกครง : 3 สงทตองสงเกตคอ ระดบน า ใหพจารณาระดบน าทเพมขนอยางรวดเรวในพนทใกลเคยง สองคอสขภาพของคนในครอบครว เดก ผ ปวย คนชรา อาจอยอาศยในภาวะน าทวมไดยากล าบากกวาผ มสขภาพแขงแรงปกต สามคอความพรอมทเตรยมไว ทงเรองความเปนอยหากน ามา และการปกปองทรพยสนมคากรณทคณจะอพยพ

58

: ลองพจารณาทงสามสงตามสภาพการณของคณเอง เพราะสดทายการตดสนใจวาจะอพยพหรอไมเปนของแตละครอบครวซงมปจจยตางกน

: แตหากคณยงไมมนใจอกวาถาไมอพยพจะอยไดมย? เราไปลองดวธการอยกบน ากนครบ

1. ความปลอดภยในบาน

1.1 ไฟฟาเปนสงแรก ทอาจกอใหเกดอนตรายถงชวตได เราตองมสต และจดการกบมนอยางระมดระวง 1.2 ควรสบคตเอาทตดระบบไฟฟาภายในบาน ถาสวนใดสวนหนงของรางกายเปยกหรอสมผสกบน าหามแตะตองทกสงทอาจมกระแสไฟฟาไหลผาน เชน สวตช หรออปกรณไฟฟา 1.3 หากมเตอรไฟฟาอยต า หรอใกลระดบน า ควรแจง จนท. การไฟฟาใหมาชวยจดการให

1.4 บานไหนทมแกสควรปดใหเรยบรอย หากไดกลนแกสเมอไหร เปดหนาตางใหอากาศถายเท อยาจดไฟ หรอท าสงใดทอาจกอใหเกดประกายไฟ

1.5 จดการทางเดนไปยงจดตางๆ ของบานใหเรยบรอย ระหวางทางอาจมอนตรายจากเศษแกว ตะป ของแหลมอนๆ รวมถงโคลนลนทมากบน า 2. การใชชวตประจ าวนในบาน

2.1 น าสะอาดเปนสงส าคญมากในยามน าทวม หากน าประปายงใชงานได ควรหาภาชนะส ารองไว แตน าทจะน ามาใชในภาวะน าทวมนนปนเปอนไดงาย จงควรตรวจเชคคณภาพน าทกครงกอนใช หากพบวาน าไมสะอาด ตองตมหรอกรองใหน าสะอาดอยางถกตอง 2.2 หากจะท าอาหารในบาน ไมควรใชเตามควน และตองมนใจวาดบเรยบรอยหลงใช

2.3 เมอมขยะ อยาทงลงน าโดยตรง เพราะจะยงกอใหเกดเชอโรค ใหทงลงถงด าและผกปากถงใหมดชดไมควรขบถายลงน า หากสวมใชงานไมได ควรถายลงถงพลาสตก และใสปนขาวเพอฆาเชอโรค

2.4 ระมดระวงเดกๆ เปนพเศษจากอนตรายตางๆ โดยเฉพาะสตวมพษ ทอาจมาพรอมน า 2.5 เตรยมแบตเตอรส ารองส าหรบโทรศพทใหพรอม ใชใหนอยทสด เพอเกบแบตไวเผอกรณฉกเฉน

59

2.6 อยาปลอยใหสมาชกครอบครวเสยสขภาพจต ควรหากจกรรมท าเพอผอนคลายความตงเครยดดวย

3. ความปลอดภยเมอตองออกจากบาน

3.1 หากมความจ าเปนตองออกจากบาน ควรแตงกายใหมดชด ใสกางเกงขายาว รองเทาบท หากไมมสามารถใชถงพลาสตกใสแทนได

3.2 ไมควรเดนตามเสนทางน าไหล เพราะความสงของน าแค 15 ซม. กท าใหเสยหลกได

3.3 ควรพกไมขนาดยาวตดตว เพราะระหวางทางอาจมพนเปนหลมอยใตน า ไมจะเปนตวชวยน าทางทดและยงสามารถใชจดการกบสตวทจะเขามาใกลไดดวย

3.4 ควรอยใหหางเสาไฟฟา สายไฟ หรออปกรณไฟฟาใดๆ บนทองถนนทสด หากพบเหนวามจดใดช ารดควรแจงเจาหนาททนท

3.5 ถาตองออกจากบานในกรณทระดบน าสง สองสงทควรมอยางยง คอสวมเสอชชพเพอความปลอดภยและพกนกหวดในกรณทตองการความชวยเหลอ

4. การดแลสขภาพและโรคทมาพรอมน าทวม

4.1 ไมควรกนอาหารดบทกชนด อนรอนหรอท าใหสกกอนบรโภคทกครง หากเปนอาหารกระปอง ใหดทกระปองไมบบ ไมเปนสนม และไมหมดอาย เพราะอาจท าใหเกดโรคอจจาระรวง หากมอาการ ควรหาชองทางไปรกษา หามถายลงน าเดดขาด เพราะเชอโรคจะแพรกระจาย

4.2 จ าไวเสมอวาน าอาจมเชอโรค ใหระวงน าเขาตา เขาแผล ไมควรแชน าเปนเวลานาน ควรลางมอลางเทาทกครงหลงลยน า เพราะเชอโรคในน าอาจเปนทมาของ โรคฉหน น ากดเทา ผนคน ฮองกงฟต

4.3 ชวงน าทวม ยงจะเยอะกวาปกต ควรมยากนยงไวปองกน

4.4 โรคตาแดง ตดเชอจากความสกปรก แบคทเรย ลางมอใหสะอาด

4.5 หากใครมโรคประจ าตว ตองดแลตวเองดวยการทานยาใหตรงเวลา 4.6 นนคอตวอยางคราวๆ ของการอยกบน า หากใครสนใจขอมลเพมเตม สามารถคลกอานไดท link ทเรารวบรวมไวดานลางนะครบ

4.7 แมวาเราจะอยกบน าไดแลว แตกยงควรตองตรวจสอบจดรวซมตามบานทกวน วามเพมเตมจากของเกาหรอเปลา ตดตามขาวสารเทาทท าได ดเสนทางไปโรงพยาบาลหรอศนยอพยพใกลเคยง ระหวางรอน าลด หรอรอความชวยเหลอ หากเราวางตวเปนผประสบภยทด เรากจะผานน าทวมครงนไปไดดวยดพรอมๆ กนครบ

60

ภาพท 28 คลป “รส! flood” EP.5 ตอนใจเยนยามอพยพ ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนใจเยนยามอพยพ [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 5 : ใจเยนยามอพยพ : หลงการประกาศเตอนภย เราคงพอจะเหนไดวาหลายพนทในกรงเทพฯ เรมมน าเขามาบางแลว บางครอบครวเรมทยอยอพยพออก บางครอบครวกยงอยกบบานตามปกต

: ส าหรบใครทยงอยบาน ลองพจารณา 3 สงทตองสงเกตอกครง เชคระดบน า ทงบานเราเองและบรเวณใกลเคยง สขภาพของคนในครอบครว โดยเฉพาะเดก ผ ปวย คนชรา และดความพรอมทเตรยมไว หากวนนสถานการณของคณ อยในกรณทคณคดวาควรอพยพ เราจะพาคณไปเตรยมตวกน

: ขนตอนการเตรยมตวอพยพ ถาจะจดจ าใหงายลองเปรยบเทยบกบการไปเทยวดครบ เราเรมจากค าถามวา “ไปไหน?” “นานเทาไหร?” “เอาอะไรไปบาง?” “จะไปอยางไร?” :ไปไหน? นานเทาไหร?” : การอพยพ สวนหนงขนอยกบทหมายของคณ วาจะอพยพไปทไหน ไปอยบานญาต ไปตางจงหวด ไปตางประเทศ หรอไปอยทศนยอพยพ การเตรยมของทจ าเปน กขนอยกบระยะเวลาทคณวางแผนจะอพยพไป 5 วน 7 วน 2 อาทตย หรอ 1 เดอน และขนอยกบจ านวนคนทอพยพไปพรอมคณดวย ทงน ควรเตรยมของทกอยางลวงหนาใสกระเปาเอาไว ถารวมเปนใบเดยวไดจะดทสด เพราะเมอถงยามฉกเฉนจรงๆ เพยงคณควากระเปาใบน กสามารถออกจากบานไดเลยทนท

61

“เอาอะไรไปบาง?” : สงทตองเตรยมกไดแก น า อาหารส าเรจรป ไฟฉายหรอเทยนไข ยาตางๆ อปกรณสอสาร อปกรณขอความชวยเหลอ เสอชชพ อยาลมวาควรเตรยมแตพอด ไมใหหนกเกนไปจนเปนภาระ : เมอเตรยมของเสรจ กเปนเรองของการปดบาน ยกของส าคญขนสง ตดกระแสไฟฟาทงหมด ปดแกสอดชองน า จดบนทกรายการทรพยสนทงหมด เผอไวตรวจสอบใหครบตอนกลบมา : ศนยอพยพสวนใหญ จะแยกสวนระหวางผประสบภยกบสตวเลยง เพอควบคมเรองการจดการและความสะอาด ดงนนเพอความสบายใจของคนรกสตว ลองตดตอหาศนยอพยพสตวเลยง เพอน าสตวเลยงของคณไปฝากไวระหวางชวงอพยพครบ

: ถายภาพบานของคณทน าทวมเอาไว ซงควรถายใหเหนบานเลขทดวย ส าหรบใชเปนหลกฐานการเบกประกน หรอคาชดเชยตางๆ ในภายหลง : จดบนทกหรอพมพหมายเลขโทรศพทฉกเฉนตางๆ พกตดตวไว หากจดจ าหมายเลขโทรศพททส าคญไดจะดทสด “จะไปอยางไร?” : หากคณตดสนใจทจะอพยพ ควรท าตงแตตอนทน ายงไมมาหรอไมสงมาก ออกเดนทางไดสะดวกเพราะหากน าสงแลว การอพยพจะเปนไปไดยากกวาทคณคด

: กอนออกจากบาน ศกษาเสนทางจากบานสทหมายอยางละเอยด เพอหลกเลยงเสนทางทน าทวม และควรนดหมายจดนดพบกบสมาชกทงหมดใหพรอม เผอกรณพลดหลง : ไฟฟาเปนสงทตองระวงมากเปนพเศษ กรณทตองเดนลยน า ควรตรวจสอบกระแสไฟในน ากอนทกครง และหลกเลยงการเดนใกลแหลงก าเนดไฟฟาทกชนด

: หากเสนทางทคณอพยพเรมมน ามาบาง ไมควรเดนตามเสนทางน าไหล เพราะน าตนกท าใหเราเสยหลกได การเดนลยน า จะเดนยากกวาปกต ควรพกขนมประเภทแปงหรอน าตาลเพอเพมพลงงาน และควรพกไมขนาดยาว เพอใชน าทาง ปองกนการตกหลมบอใตน าทเรามองไมเหน

: หากพบเจอจระเขหรองขณะทก าลงเดนลยน า อยาตกใจและวง เพราะจะยงเปนอนตราย ใหยนเฉยๆรอจนกวาจระเขจะผานไป แตในกรณทจระเขพงเขามาจะท าราย ใหยนไมหรอสงอนเขาปาก เพราะธรรมชาตการกนเหยอของจระเข จะงบและลากเหยอลงไปกนในน า แลวระหวางทจระเขงบไมทเรายนไป คอยวงหนอยางระมดระวง : เมอถงทหมาย ซงในทนเราขอยกตวอยางทหมายทศนยอพยพ ลางมอและเทาใหสะอาดหากคณเพงลยน ามา กอนจะเขาไปในทหมายของคณ

62

: สงทจ าเปนตองใชแนๆ เพอลงทะเบยนเขาศนยอพยพ กคอหลกฐานยนยนความเปนตวตนของคณ เชน บตรประชาชน ใบขบข พาสปอรต ควรเตรยมมาจากบานใหพรอม

: ขนตอนตางๆ และกฎระเบยบ ขนอยกบแตละศนยอพยพ แตโดยทวไปแลว สงทตองค านงถง เมอเราตองไปอยรวมกบผประสบภยคนอนๆ มดงน

: ไมควรเกบอาหารทปรงสดไวกนขามมอ เพราะอาหารอาจบด และท าใหเกดโรคได หากพบวาอาหารบด ไมใชเพยงแคทง แตเราควรแจงเจาหนาทใหทราบดวย เพอระงบการแจกอาหารชนดนนใหผ อน

: ลางมอกอนและหลงรบประทานอาหาร ปดปากทกครงทไอหรอจาม ค านงถงความสะอาดสวนรวมดวยการรกษาความสะอาดของตวเองใหดทสด หากเจบปวยหรอสงสยวาจะมโรค ใหรบพบหนวยแพทยทนท ปองกนเชอโรคแพรกระจาย

: ขอใหคดอยเสมอวา ในศนยอพยพ ไมไดมแตเราเพยงครอบครวเดยว ยงมคนอนอกมาก ทงผประสบภยดวยกน อาสาสมคร หรอเจาหนาท ถาเราคดถงแตตวเอง ศนยอพยพกจะเตมไปดวยผประสบภยแตหากเราคดถงสวนรวม ชวยคนอนเทาทชวยได ศนยอพยพกจะเตมไปดวยอาสาสมคร ทดแลกนและผานพนวกฤตครงนไปดวยกน

: ตอนตอไป เราจะพาไปศกษาภมปญญาทนาสนใจ ทเกดขนในชวงวกฤตน าทวมกนครบ

ภาพท 29 คลป “รส! flood” EP.6 ตอนตนอยางมสต ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนตนอยางมสต [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555)

63

ตอนท 6 : ตนอยางมสต : เราเชอวาทกคนตองเคยเหนภาพน ภาพทชนวางของเกลยงสนท ไมวาจะทมนมารทเลกๆ หรอซปเปอรสโตรขนาดใหญ เราแตกตนกนวาจะเกดภาวะขาดแคลนสนคา น าดมขนราคาสามสเทา ขาวสาร อาหารแหงเรมขาดตลาด ไหนจะไมแนใจอกวาครอบครวของตวเองจะตกเปนผประสบภยตดอยในบานเปนเวลานานรเปลา หลายคนจงเรมซอไปกกตน จากทซอน าทละสองขวด ตองซอทละสบขวด เผอของขาดตลาด ยงซอเยอะ ของกยงหมดเรว พอหมดเรว เรากเรมกลววาจะหาซอไมไดทนททของมากซอเยอะ ยงซอเยอะ ของกยงหมดเรว เรวจนชวนใหสงสยวา “เราอยในภาวะขาดแคลนสนคาจรงรเปลา?” : เราลองถอยมาดภาพรวมทก าลงการผลตทงประเทศกน เรมตนทน าดม ปกตแลว เราบรโภคน าดมกนคนละประมาณ 2 ลตรตอวน รวมคนไทยทงประเทศจะดมน าวนละ 134 ลานลตร ในขณะทเรามก าลงการผลตรวมอยทวนละประมาณ 2,000 ลานลตร : ผลพวงจากน าทวม โรงงานผลตน าดมทวประเทศ 10,000 แหง สญเสยก าลงการผลตไป 30% ท าใหเรายงเหลอก าลงการผลตอก 1,400 ลานลตรตอวน ถาเทยบกบการบรโภคน าดมของคนทงประเทศแลว น ายงเพยงพอตอความตองการ ชนดทสามารถเกบไวในโหนกอฐไดอกวนละประมาณ 6 ลานตว : บะหมกงส าเรจรปบางยหอ กเรงเพมก าลงการผลตขน จาก 6 ลานซองตอวน เปน 7 ลานซองตอวนหน าซ ายงเอาวนอาทตยซงเปนวนหยด มาชวยผลตเพมอก : แลวไขละ? ก าลงการผลตไขไกโดยปกตอยทประมาณ 25-27 ลานฟองตอวน น าทวมครงนสงผลใหเราตองสญเสยพนทฟารมไกไขในจงหวดอยธยา สงหบร อางทอง คดเปนพนทประมาณ 5% ของฟารมไกไขทงหมด จากการสญเสยดงกลาว สงผลใหไขไกหายไปจากระบบ ประมาณ 1-2% : การขนสง หรอ Logistic เปนอกสาเหตหลกของปญหา แนนอนวาน าทวม รถกวงไมได หนงในการแกไขปญหากคอการใชเสนทางออม การขนสงบางเสนทาง ตองยอมขบรถออมอกกวารอยกโลเมตรเพอใหสนคาจากแหลงผลต มงตรงมาสจดกระจายสนคาได สนคายงมาถงไดเหมอนเดม ทเพมมากขน คอเวลาทใชในการขนสง : ดงนนเมอเรากวาดสนคาจนหมดจากชน จงเปนไปไดทจะมชวงวางระหวางรอสนคา ทชนวางเปลา ซงเปนภาพทเราไมคอยพบเหนบอยนก และแนนอนวาสงทหลายคนท า คอการถายรป และอพโหลดลง social network ภาพซปเปอรสโตรทวางเปลา ถกเผยแพรออกไปทแลวทเลา จนทกคนอาจพากนคดวา ถาของมา ตองรบซอ

64

: ปรมาณการซอสนคาหลายชนดเพมขนอยางกาวกระโดด ยอดขายน าดมในซปเปอรสโตร เมอตนเดอนตลาคม เพมขนกวา 40% จากปลายเดอนกนยายน รวมถงอาหารส าเรจรป และไขไกเองกเชนกน เปรยบเทยบงายๆ วาจากทน า 100 ขวด เคยขายหมดภายใน 1 ชวโมง แตในชวงภาวะน าทวมน า 100 ขวด อาจขายหมดไดภายในเวลา 20 นาท : อกเรองหนงทอาจตอบค าถามเราไดวา “เราอยในภาวะขาดแคลนสนคาจรงรเปลา?” จากการส ารวจตลาดสดหลายแหงพบวา สนคาตางๆ ทวาขาดตลาดในซปเปอรสโตร ยงมขายตามปกตในรานขายของช าเลกๆ ไมวาจะน าดม ขาวสาร อาหารแหง หรอแมแตวสดกอสรางจ าพวกซลโคน ปนขาว ทวาขาดตลาด กยงคงหาซอไดในรานขายวสดกอสรางเลกๆ ทวไป : เรามองแตชวตแบบทเราคนเคยรเปลา? เมอเหนททเราไปชอปปงประจ าของหมด เรากอาจเผลอคดไปวาทกทจะตองหมดเหมอนกน : อกสาเหตหนงอาจเปนเพราะความไมร หลายคนกลววาน าจะทวม จนไมสามารถออกมาซอของได จงตองซอใหมากไวกอน เพราะเราไมร วาตองซอแคไหนถงจะเพยงพอ? : ถาเรารความตองการการบรโภคของแตละคนในแตละวน เราอาจจะพอประเมนความตองการคราวๆของแตละครอบครวได : นกวชาการสาขาโภชนวทยาระบวา ผชาย จะรบประทานขาวสารประมาณ 2 ขดตอวน หรอเทากบขาวสวย 10 ทพพ ในขณะท ผหญง เดก และคนแก อยทประมาณ 1 ขด หรอ 6 ทพพ ดงนนครอบครวขนาด 4 คน ซงประกอบไปดวย พอ แม ลกชาย ลกสาว จะรบประทานขาวสารบรรจถง 5 กโลกรม 1 ถง ภายในเวลาประมาณ 9 วน : วชาสขศกษาบอกเรามาตงแตเดกวา เราควรดมน าวนละ 8 แกว หรอประมาณ 1.5-2 ลตร นนแปลวาครอบครวขนาด 4 คน ดมน าบรรจขวดขนาดเลก 1 โหล ภายในเวลา 1 วน : ส าหรบกรณบะหมกงส าเรจรป ถาเรารบประทานตลอดวนโดยไมมอยางอนเลย จะใหพลงงานพอเพยงทประมาณ 4-5 ซองตอวน แตถากนแบบนทกวน กอาจมผลกระทบอนๆ ตามมา : นเปนเพยงตวอยางเลกๆ ของการค านวนความตองการการบรโภคในแตละวน ลองศกษาขอมลเพมเตมไดท link ทเรารวบรวมไวดานลาง แลวน าไปค านวณความตองการของครอบครวคณดนะครบ : แนนอนวาการตนขาวของไมใชเรองผด เพราะในภาวะน าทวมอยางน เราตางไมรวาเราจะตองตกเปนผประสบภยเมอไหร และนานแคไหน นนจงท าใหเราตนขาวของตางๆ ดวยความไมร แตถาหากเราตงสตอกสกนด ศกษาใหมากขน เรากจะสามารถตนขาวของอยางมสตมากขน

65

ได ทนทกครงทอยหนาชนวางสนคา ลองคดอกสกนดกอนหยบ วาเราตองการมนจรงรเปลา? เพราะในขณะทมน “เกน” จากความตองการของเรา มนอาจเปนสงท “ขาด” ในความตองการของใครอกหลายคน : ตอนตอไป ...

ภาพท 30 คลป “รส! flood” EP.7 ตอนรใหครบ ระบบน าใช ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนรใหครบ ระบบน าใช [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 7 : รใหครบ ระบบน าใช : ในชวงภาวะน าทวมอยางน เราเชอวาหลายครอบครวคงมความกงวลเรองน าดมน าใช บางบานเลาตอๆ กนวา น าประปาทบานมส และกลนทผดปกต ยงมขาววาน าประปาปนเปอน ยงท าใหเรากงวลไปกนใหญ วาน าทวมสงผลกระทบกบน าดมน าใชของเราอยางไรบาง? : กอนทเราจะตอบค าถามนนได เราลองไปท าความรจกกบระบบน าประปาของเราใหมากขนกนกอน : น าประปามาจากไหน? เมอฝนตกลงมา ผนแผนดนบางสวนไดรองรบน านนเอาไว จนกลายเปนแหลงน าตามธรรมชาต ทงแมน า และล าคลอง : และเมอเราตองการน าน าจากแหลงน าตามธรรมชาตมาใช แตเราไมรวาในน านนมอะไรเจอปนอยบาง เราจงจดการน าใหเขาสความดแลของหนวยงานหนง นนกคอ การประปา ซง

66

เปนผควบคมการผลตน าใหไดมาตรฐาน การประปาไดตดคลองจากแหลงน าตามธรรมชาตออกมา เรยกวา คลองประปา เพอใชเปนแหลงน าดบ : จากนนน าดบจะเรมเขาสระบบการปรบคณภาพน า โดยผานขนตอนการตกตะกอน การกรอง การฆาเชอโรค การตรวจสอบคณภาพ ใหไดมาตรฐานทก าหนดโดยองคการอนามยโลก จากนนจงสบสงไปตามทอ เพอแจกจายไปยงพนทตางๆ : หลงจากขนตอนการผลต กเปนขนตอนการใชในครวเรอน : บานทกหลงจะมมเตอรวดปรมาณการใชน าตดอยหนาบาน โดยมวาวลเปดปดน าซงสงตรงมาจากการประปา ซงระบบประปาของแตละบาน กแตกตางกนออกไปตามแตความตองการ : บางบานทไมสงมากหรอผงบานไมซบซอนนก กอาจจะตอทอน าไปใชโดยตรง แตหากบานไหนตองการควบคมน า ใหน าไหลแรงทนใจ กจะตอทอจากวาวลน าไปทถงพกน ากอน จากนนจงใชปมน าสบน าไปใชตามหองตาง ๆ : ส าหรบตกสง เชนคอนโด กอาจเปนระบบปมน าจากถงพกน าชนลางขนไปสถงพกน าขนาดใหญกวาทชนบนสด แลวคอยปลอยน าจากขางบนลงมาตามหองตางๆ ตามแรงโนมถวง : นนคอสวนของการน าน าดเขาบาน เมอน าดถกน ามาใช กจะเกดน าเสยขน แลวน าเสยเหลานไปไหน? : หลงจากทเราใช น าเสยจะไหลลงทอระบายน าภายในบาน เพอไปรวมกนอยทถงบ าบดน าเสย ระบบบ าบดน าเสยมหลายแบบแลวแตระบบบ าบดน าเสยของแตละบาน ไดแก 1. บอเกรอะ-บอซม มลกษณะเปนถงคอนกรตส าเรจรป ทรงกระบอก 2 บอตอกนฝงในดน บอท 1รบน ามาจากแหลงน าเสยแลวบ าบดตามธรรมชาต น าสวนทลนจากบอเกรอะ กจะเขาไปในบอซม และกระจายน าออกไปตามดนรอบๆ เมอถงเวลาทบอเตม จะตองมการดดสงปฏกลจากบอเกรอะออกไปทงดวย 2. ถงบ าบดส าเรจรป มระบบยอยสลายและระบบระบายน าในถงเดยวกน สามารถแกปญหาเรองสงปฏกลเตมบอออกไปได และมทอตอตรงออกสทอระบายน าสาธารณะไดเลย : น าทงจากครวเรอนสวนใหญ จะไหลลงสแหลงน าโดยตรง แตน าทงบางสวน จะไหลลงสทอระบายน าสาธารณะ เพอสงไปบ าบดทโรงบ าบดน าเสย ซงเปนทรวบรวมน าเสยจากทตางๆ เขาสกระบวนการก าจดมวลสารในน า ตะกอนของเสยทไดจากการบ าบด จะถกน าไปใชเปนป ยในการเกษตร สวนน าทมคณภาพดขน กจะถกปลอยกลบสแหลงน าตามธรรมชาตตอไป

67

: นนคอภาพรวมของระบบประปาทเราใชกนอยทกวนน ทนเราลองไปดกนวา น าทวมมผลกระทบกบระบบประปาของเราอยางไร? : เรมตงแตขนตอนการผลตน า น าทวมทไหลผานจงหวดตางๆ มาเปนเวลานาน พดพาสงสกปรกตดตวมามากมาย สงผลใหแหลงน าดบทน ามาใช ปนเปอนมากกวาปกต ซงเปนสาเหตใหการประปา ตองใชเวลาจดการกบน านานขน หรอลดปรมาณการผลตลง เพอควบคมใหสามารถดมใชน าไดตามปกต : กรณน าขนเกดขนจากหลายปจจย อาจเปนเพราะการเพมแรงดนน าภายในทอประปาขนจากปกตท าใหตะกอนทตกคางในเสนทอหลดออกมากบน าดวย : สวนกรณทน ามสเหลอง อาจเพราะมตะกอนปนเชนเดยวกบกรณน าขน หรออาจเปนเพราะน าประปาไดผานการผสมรวมกบวสดธรรมชาตบางอยางเชน หญาแหง จนท าใหสของหญากลายเปนเนอเดยวกบน า ซงกรณนไมเปนอนตรายตอการบรโภค : หากไดกลนคลอรนในน า สามารถแกไขไดงายๆ ดวยการรองน าและตงทงไว 30 นาท หรอจะตมกอนดมเพอความมนใจกไดเชนกน : ส าหรบบานหรอคอนโดทใชระบบถงพกน า ตองตรวจสอบฝาของถงน าใตดนใหด เพราะน าททวมสงจะท าใหถงน าจมอยใตน า ถาฝาของถงน าไมสามารถปองกนน าเขาได น าใชของบานเรากมสทธทจะปนเปอน ควรตอทอน าตรงจากทอประปาหนาบาน เขามาทตวบานเลย แมน าอาจจะไหลเบาลงบางแตกยงแนใจไดวาน าจะไมปนเปอนจากน าทวม : หลายคนเจอปญหาเรองการขบถาย น าทวมอาจท าใหน าจากทอระบายน าไหลเขามาเตมถงบ าบดน าเสย และเออยอนกลบขนไปตามทอระบายน าในบาน สงผลใหเรากดชกโครกไมลงนนเอง : วธการจดการ คออดสวมและทอระบายน าทชนลาง ไมควรใชสวมในชวงน าทวม เพราะจะเปนการเพมแรงดนน าในทอ อาจท าใหของเสยลนออกมาได : ส าหรบระบบการบ าบดน าเสยของกรงเทพฯ ในภาวะน าทวม น าบางสวนยงคงผานระบบบ าบดน าเสยเหมอนเดม เชนเดยวกบน าสวนใหญทยงคงไหลสแหลงน าธรรมชาตโดยไมผานการบ าบด แตปรมาณน าจ านวนมากทไหลบามาในคราวเดยวกน กเกนจากสภาพปกตทงในดานปรมาณและคณภาพน า ซงสงผลตอแหลงน าตามธรรมชาตมากขนอยางแนนอน ดงนน สงทเราพอจะชวยธรรมชาตได คอการรวมมอกน รกษาความสะอาดของน าไวใหไดมากทสด

68

: มาถงตรงนแลว หากใครยงกงวลเรองน าดมน าใช หรอไมมนใจในคณภาพน า กสามารถศกษาวธการผลตน าดมน าใชเพมเตม ซงเราไดรวบรวมกรรมวธตางๆ เอาไวให ใน link ดานลาง ลองศกษาและหาวสดทตองใชมาทดลองกนดนะครบ : ตอนตอไป เราจะพาไปรจกปญหาน าเสยใหมากขน ทงทมาของน าเสย และวธการบ าบด รวมถงค าถามททกคนคาใจทสด วา EM ball ใชบ าบดน าเสยไดจรงหรอเปลา?

ภาพท 31 คลป “รส! flood” EP.8 ตอนใหน าเสย เราเคลยรได ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนใหน าเสย เราเคลยรได [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 8 : รทนน าเสย เราเคลยรได : ทามกลางวกฤตน าทวมทยาวนาน น าทเรมเนาเสย ท าใหเราทกคนตางมองหาทางแก EM ball หรอลกบอลจลนทรย กดจะเปนเสมอนความหวง แตมนกยงคงเตมไปดวยค าถาม วาใชไดผลจรงรเปลา? วนนเราจะมาท าความรจกมนใหมากขน และรวมหาแนวทางแกไขปญหาน าเนาเสยไปพรอมๆ กน

: กอนจะเขาใจเรอง EM ได เราตองเขาใจกอนวาน าเสยคออะไร? น าเสยไมใชแคน าทมสด า หรอมกลนเหมน แตคอน าทมปรมาณออกซเจนไมมากพอ สงมชวตไมอาจอาศยอยได ดงนนน าทเราเหนวาใส แตหากมออกซเจนไมเพยงพอ หรอมสารพษเจอปน กนบเปนน าเสยไดเชนกน แลวน าเสยเกดจากอะไร? เราลองไปตงตนกนทพนฐานสกนด วาในน ามอะไรบาง? : 3 สงทมในน าและเราควรรจก ไดแก

69

1. สารประกอบ เชน ออกซเจน ไฮโดรเจน คารบอนไดออกไซต ซลเฟต และอนๆ อกมากมาย

2. สารอนทรยละลายน า หรอกคอซากพชซากสตว และสงตางๆ ทท าปฏกรยาละลายอยในน า 3. จลนทรย ซงกนสารอนทรยละลายน าเปนอาหาร โดยใชสารประกอบตางๆ เปนพลงงานจลนทรยแบงเปน 3 กลม กลมทใชออกซเจนเปนพลงงาน หรอ aerobic กลมทไมใชออกซเจน หรอanaerobic และกลมทอยไดทง 2 ภาวะ ถามออกซเจนกใช ถาไมม กจะใชสารประกอบอนๆ : น าทวม ไดพดพาสารประกอบและสารอนทรยจ านวนมากมาดวย โดยมาในรปแบบของขยะ ดนโคลน และสารอนทรยละลายน า ซงเปนแหลงอาหารชนดของเหลาจลนทรย ขณะทน ายงมออกซเจนเจา aerobic หรอกลมทใชอากาศ กจะใชออกซเจนเปนพลงงานในการกนสารอนทรย เมอมอาหารมาก กกนมาก กนมากกเพมจ านวนมาก เพมจ านวนมากกใชพลงงานมาก ออกซเจนจงเรมนอยลงเมอนนเอง เจา anaerobic ซงกนโดยใชสารประกอบอนเปนพลงงานได กเรมครองพนทแทน แตมอยกลมหนงทใชซลเฟอรเปนพลงงาน เจาตวนเอง ทคายผลผลตหลงการกนออกมาเปนไฮโดรเจนซลไฟต หรอกคอกาซไขเนา ซงเปนเหตใหน ามกลนเหมนนนเอง : น ามความสามารถในการบ าบดตวเองตามธรรมชาตอยแลว เชนการไหลของน า จะท าใหน ามออกซเจนจากอากาศละลายลงสน าเพมขน หรอการทน ามจลนทรย กเปนกลไกการยอยสลายตามธรรมชาต แตบางครง เมอน าทวมขง ไมมการไหล หรอมปรมาณสารอนทรยละลายน ามากจนยอยสลายตามธรรมชาตไมทน เรากตองการแกน าเสยดวยมอเราเอง วธการแกมอย 3 วธคอ การเตมออกซเจน การใชสารเคม และการลดปรมาณสารอนทรยละลายน า (อยากใหใชภาพชวยเลาหนอยใหบทพดนอยลงนดนง เตมออกซเจน กเปนภาพปมหรอเอาไมกวนน า ใชสารเคมกเปนภาพใสคลอรนลงไปแลวทกอยางในน าตายหมด ลดปรมาณสารอนทรยกอาจจะเปนแมกนโต เสกสารอนทรยลอยขนมา เอาใหพอเขาใจคอนเซปตกอนไปตอกได) : แลว EM คออะไร? EM ยอมาจาก Effective Microorganisms หรอจลนทรยทเกงเฉพาะดาน เราตองเขาใจกอนวา จลนทรย กเหมอนกบมนษย จลนทรยแตละพวก จะมความถนดตางกน เหมอนมนษยทมหลายอาชพ สวนใครจะเปนจลนทรยด จลนทรยไมด กแลวแตวาระกนไป เพราะจลนทรยทเราถอวาไมดบางตว กสามารถท าประโยชนไดในบางโอกาส เชน จลนทรยบางกลมทท าใหน าเสย กมสวนชวยในกระบวนการสรางไบโอแกส เปนตน

70

: หลกการท างานของ EM กคอการคดจลนทรยทเกงในดานทเราตองการเพอน ามาใช มหลายสตรแตกตางกนออกไป ทพบเหนมากในสตร EM กไดแกพวก จลนทรยผลตกรดแลคตก และยสตจลนทรยทงสองประเภท เปนพวกทอยไดทงภาวะมและไมมออกซเจน ทนตอสภาพเปนกรดของน าเสย ท าใหสามารถลงไปชวยยอยสารอนทรยไดโดยไมตายเสยกอน

: อกพวกทพบมากในสตร EM คอ จลนทรยสงเคราะหแสง ซงสามารถสงเคราะหกาซไขเนา ใหเปนซลเฟอร ชวยลดปญหาเรองกลนได แตไดยนค าวาสงเคราะหแสงแลว อยาเพงเขาใจวามนจะคายออกซเจนไดเหมอนพช เนองจากมนไมมสเขยวของคลอโรฟลล มนจงไมสามารถผลตออกซเจนมาเตมใหน าได ท าไดเพยงสงเคราะหแสงมาเปนพลงงานใหตวเองเทานน จลนทรยทผลตออกซเจนไดคอพวกสาหรายสเขยวแกมน าเงน ทอาจเกดขนไดอยแลวในน าทวม ซงมอาหารของมนมากกวาปกต แตในขณะทมนผลตออกซเจน มนกใชออกซเจนเชนกน โดยเฉพาะตอนกลางคน ท าใหออกซเจนในน าอาจจะหมดไปได

: รจก EM คราวๆ ไปแลว เราลองไปหาค าตอบ ส าหรบค าถามมากมายทเกดขนในชวงนกน

: ท าไมถงมบางเสยงบอกวาไมไดผล? ประเดนแรกทถกพดถงเสมอคอ การใช EM ไมเหมาะกบน าทวมจดก าเนดของ EM เกดขนเพอใชในการเกษตรกรรมของประเทศญป น ตอมาจงถกพฒนาใหน ามาใชตามบาน ขดพน ซกผา ลางสวม ซงทงหมด ลวนเปนพนทควบคม

: ค าวา พนทควบคม คอพนททเรารสภาพของน า รวามอะไรในน าบาง รขนาดวากวางยาวสงเทาไหรเพอใหเราเลอกใสจลนทรยไดถกประเภท และถกปรมาณ การใส EM ลงไปในน าเสย กเปรยบเหมอนการสงทหารออกไปรบ เราตองเลอกทหารใหถกประเภท เพราะทหารอากาศอาจไมเชยวชาญการตอสบนพนดนเทาทหารราบ รวมถงจ านวนทหารทสงไป ถาศตรม 1 แสน เรากควรสงทหารไปอยางสมน าสมเนอ เวนแตวาจลนทรยของเราจะมประสทธภาพสงมากๆ (300) กอาจพอสไดในระดบหนง : แตส าหรบน าทวม ทกพนทมความแตกตางกน บางทเปนถนน เปนพนทเปด พนทน าไหล มการเปลยนแปลงตลอดเวลา ไมสามารถตรวจสอบการปนเปอนของน าได จงท าใหแตกตางกบการใช EMในบอปลาหรอท าความสะอาดพนบาน การโยน EM ball ลงไปในน าไหล ซงมการหมนเวยนออกซเจนอยแลว อาจท าใหจลนทรยใน EM ไปแยงใชออกซเจน จนท าใหออกซเจนในน ายงลดลงสดทายแลวจลนทรยจะท างานไดตลอดรอดฝงหรอเปลา กไมสามารถประเมนได

: ประเดนทสองคอเรองจลนทรยเจาถน โดยธรรมชาตของจลนทรย มนเปนสงมชวตทชอบอยในสภาพทเหมาะสมกบตวเอง และ EM กถอเปนจลนทรยตางถน เมอมนตองมาอยในท

71

ใหมทไมคนเคย มนกไมอาจแยงอาหารจากจลนทรยเจาถนได เมอขาดอาหารกตาย และตกเปนอาหารของจลนทรยเจาถนแทน นนแปลวาการโยน EM โดยไมศกษาใหด อาจสงผลใหน ายงเนาเสยมากขนกเปนได

: แลววธการใช EM ทถกตองคออะไร? เราตองแยกแยะระหวาง EM กบ EM ball ใหไดกอน จากวธการท า EM ball สตรหนง เรมตนทหวเชอจลนทรย หรอทเราเรยกกนตดปากวา EM น า น าไปผสมกบกากน าตาลและน า ไดออกมาเปน EM ขยาย น า EM ขยายไปผสมกบร าละเอยด ร าหยาบ ดนทราย เพอปนเปนลก จนกลายเปน EM ball ดงนนการน า EM หวเชอไปใชราดเลยกใชไดเชนกน แตทตองผสมกากน าตาลกเพอเพมจลนทรย ทตองปนเปนลก กเพอถวงน าหนกใหจลนทรยลงไปท างานไดลกถงใตน า : ระหวางการใชและการปน EM ทกชนด ควรสวมถงมอ เพอปองกนจลนทรยบางตว ทอาจท าปฏกรยากบผวหนงจนเกดความผดปกตได และเมอปนเสรจ ควรตาก EM ball ไวในทรมอยางนอย 7 วน เพอใหจลนทรยไดกนกากน าตาลและขยายพนธกอนใช ถาใชโดยไมทงไว กากน าตาลจะยงอย แทนทจะไดจลนทรยเพม จะกลบกลายเปนการเพมสารอนทรยลงไปแทน

: สรปแลว เราควรใช EM แกปญหาน าทวมเนาเสยรเปลา? จากทกลาวมาทงหมด อาจถอวาขอมลยงไมเพยงพอทจะสรปไดวา EM จะใชกบน าทวมครงนไดผลหรอไม เพราะยงมปจจยมากมาย ทตองค านงถงในการใชแตละครง แม EM บางสตร จะมสวนประกอบทสามารถชวยลดกลนไดจรง แตการใชผดสตร ผดวธ ผดปรมาณ กอาจยงท าใหน าเนาเสยไดเชนกน ดงนนสงทส าคญหากตองการจะใชคอตองศกษาใหดกอน และใชใหถกวธ เพราะ EM กเปนเพยงจลนทรยธรรมดา ไมใชของวเศษทแกไขปญหาไดทกอยาง แตสงทจะชวยแกปญหาใหเราได คอความรและความเขาใจ

: ถงการใช EM จะยงไมมขอสรปชดเจนนก แตเรายงมอกทางเลอกหนง ทสามารถลดปรมาณสารอนทรยละลายน าไดเชนเดยวกบการใช EM เปนวธงายๆ ทเราทกคนสามารถรวมมอกนท าได นนกคอการเกบขยะ และลดการทงขยะลงในแหลงน านนเอง : ส าหรบใครทอยากศกษาเรองการใชและประเภทของ EM เพมเตม สามารถเขาไปดไดจาก Link ทเรารวบรวมไวดานลาง ลองตอยอดความรดวยตวเองดนะครบ

: ตอนตอไป ส าหรบหลายครอบครวทน าเรมลดลงบางแลว เราจะพาไปตงหลก เพอเตรยมพรอมรบมอการฟนฟหลงน าทวมกนครบ

72

ภาพท 32 คลป “รส! flood” EP.9 ตอนตงหลก หลงน าลด ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนตงหลก หลงน าลด [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555) ตอนท 9 : ตงหลก หลงน าลด : เมอไดยนค าวา “น าลด” คนสวนใหญยอมดใจ ทก าลงจะไดกลบไปใชชวตตามปกต แตค าวา “น าลด”อาจไมใชเรองทนายนดทสดส าหรบอกหลายๆ คน โดยเฉพาะผ ทประสบภยน าทวมบานไปแลว เพราะแมน าจะลด แตความกงวลเรองสภาพบานหลงน าทวม ไมไดลดลงดวยเลย หลายคนจนตนาการไมออกวาบานทเราเคยอยจะเปนอยางไร? จะมอะไรเสยหายบาง? แลวเราจะเรมตนฟนฟอยางไร? : เพอใหเราเตรยมใจใหพรอมรบมอกบสภาพบานหลงน าทวม วนนเราลองไปดสถานการณสมมต จากบานของนายสตกน วาหลงน าลด เขาจะตองเจอกบอะไรบาง (ตดเขา super เหมอนละครหลงขาว ชอเรอง “รอยรา” กอปคอมโพส “รอยไหม” มาใชเลย) : กอนเขาบาน ลองตรวจสอบขาวสารและสถานการณใหแนใจทสดกอนจะกลบเขาไป เพอทเราจะไดไมตองยายเขาออกหลายรอบ ไมควรเขาไปคนเดยว เพราะเมอเกดเหตฉกเฉนขน จะไดมคนคอยชวยเหลอได เตรยมอปกรณจดการบานมาใหพรอม เชน ไมกวาดทางมะพราว ถงขยะ ไมถพน แปรงขดผาขรว ถงน า น ายาท าความสะอาดบาน ควรพกอปกรณตรวจสอบไฟรวตดตวไปดวย และทส าคญควรแตงกายใหมดชด ใสผาปดปาก ถงมอยาง รองเทาบทยาง ตงแตกอนเขาบาน เพราะนอกจากจะปองกนเชอโรคตางๆ แลว ยงสามารถปองกนกระแสไฟฟาไดอกดวย แตตองระวงอยาใหมรรวนะครบ

: หลงจากเตรยมพรอมแลว ศกษาเสนทางใหด เพอวางแผนเขาบาน โดยหลกเลยงเสนทางน าทวม

73

: เมอมาถงบาน ขอใหคณเตรยมใจไวใหด สงทคณจะตองเจอ อาจท าใหคณเหนอยหรอทอใจ แตมนคอสงทคณตองเผชญอยางหลกเลยงไมได หากเราไมมสต เราจะไมสามารถรบมอกบสภาพบานหลงน าทวมไดเลย ทนททคณเปดประตบานเขาไป คณจะตองเจอกบสงเหลาน (เปดประต เปนภาพบานอยางเละ เชอราขน ขาวของลมระเนระนาด เฟอรนเจอรพง ก าแพงเปลยนส ฯลฯ ตดเขา super “รอยรา”) เบรก 1 : เรองไฟฟาและประปาหลงน าลด “คณก าลงกงวลกบอนตรายจากไฟฟารวใชหรอไม? แมน าทวมทบานคณจะลดแลว แตกยงกงวลอยวากระแสไฟฟาจะใชไดรเปลา? จอรจ: รรเปลาซารา วาไฟฟารวแคไมกสบโวลต กเปนอนตรายถงชวตเราไดแลวนะ ซารา: โอ พระเจาจอรจ มนนากลวมาก แตถาฉนมไขควงวดไฟกโอเคแลวใชมยจอรจ?

จอรจ : ถาบานคณแหงสนทแลวกพอใชไดนะซารา แตถาบานยงชนหรอมน านองอย กอนตรายเชยวละ ไขควงตรวจไฟฟาทวไปจะตรวจกระแสไฟทประมาณ 100 โวลต แถมยงมขอบเขตการตรวจทแคบมากๆ อกตางหาก ถาเกดไมใชอปกรณทท าขนเฉพาะส าหรบใชตรวจไฟรวในภาวะน าทวม เราจะเอามาตรวจกระแสไฟมวซวไมไดเลยนะ เพราะระยะไฟรวอาจกนวงกวางไดถง 2 เมตรเลยทเดยว ซารา: งนถาฉนจะกลบเขาบาน ฉนควรจะท ายงไงดละจอรจ

จอรจ: ตดกอนเลยซารา!! ตดระบบไฟฟา เพอตรวจสอบวาใชไดรเปลา ไมวาจะเตารบ สวตช สายไฟทกเสนทเคยถกน าทวม ตองเชคใหมนใจวาไมมไฟรว หรอถาเปลยนไดกจะเยยมไปเลยนะซารา สวนเครองใชไฟฟาทกชนดทถกน าทวม หามใชงานเดดขาดจนกวาจะผานการตรวจสอบจากผ เชยวชาญและตองระวงเรองความชนหรอคราบสนมภายในระบบดวยนะ เพราะอาจเกดความรอนตามสายไฟไดรอนมากเขาอาจถงขนเกดเพลงไหมไดเลยนะรมย พอตรวจเชคครบทงระบบแลว ถงจะเปดใชตามปกตไดนะซารา ซารา: โอ มนยอดมากเลยจอรจ ฉนควรตองศกษาเรองไฟฟาใหมากกวานสนะ จอรจ: ใชแลวซารา ถาไมแนใจเรองไฟฟา โทรตดตอท การไฟฟาสวนภมภาค 1129 และ การไฟฟานครหลวง 1130 จ าไวใหด 1129 1130!!!” ตดกลบเขาละคร “รอยรา” : เตรยมใจไวเลยวาบานทถกน าทวม จะเตมไปดวยความชน กลนอบ เศษขยะทมากบน าทวม เชอราบางบานทเจอน าไหลแรง ขาวของอาจลมเสยหาย แตอยาเพงถอดใจครบ บานอนๆ กประสบปญหาเชนเดยวกน สงทส าคญทสด คอตงสตใหด เราจะคอยๆ แกไขมนไดอยางแนนอน

74

: อนดบแรกคอการเปดบานใหอากาศถายเท ปลอยใหมอากาศไหลเวยนเขาบานสกพกแลวคอยเขาบาน ระหวางทเดนส ารวจความเสยหาย อยาลมถายรปเอาไวเปนหลกฐาน กรณทตองเบกคาชดเชย

: กอนทจะเรมท าความสะอาด เราตองจดการขยะเสยกอน ลองนกภาพปรมาณขยะของบานเรา แลวคณดวย จ านวนบานในละแวกใกลเคยง ถาทกบานทงขยะออกมากองหนาบานพรอมกน จะเกดขยะปรมาณมหาศาล ปญหาเรองขยะ จงไมใชแคเรองของแตละครอบครว แตเปนเรองของชมชนในภาพรวม ยกตวอยางขยะทน าทวมพดพามา จนอดตนในทอระบายน าหนาบานเรา ถาทกบานใชน าฉดไลไปตามทอ ขยะกจะไหลไปกองรวมกน อาจท าใหทอระบายน าสาธารณะตน จนไมสามารถระบายน าได แตถาเราตกมนขนมา แลวทงเศษขยะเหลานนใหถกวธ ทอระบายน ากจะท างานไดตามปกต

: สวนขยะทวไปภายในบรเวณบาน วธทเราพอจะมสวนชวยได กคอการคดแยกขยะนนเอง (ตดเขา super “รอยรา”) เบรก 2 : Musical เรองขยะและการจดการขยะ

แยกขยะแลวมนจะดยงไง ท าไมท าไม เราควรใสใจแยกขยะ ยะ ยะ ยะ

ขยะทงแลวไปไหน ทงทงกนไป เคยรรเปลา ขยะจากบานของเรา ไปสมกนเปนภเขาลกใหญ

ตองกลบ ตองฝง แลวรอวนยอยสลาย ขยะกมมากมาย ตองยอยสลายเปนรอยๆ ป แยกขยะเอาไว ซาเลงเกบไป ไมตองคยตอ ขยะไปไวไมตองรอ ซาเลงขายตอไดถกท ไปบด ไปหลอม ไปรไซเคลใชใหมกด

เผาเปนเชอเพลงกเขาท ขยะกลบมคาเหมอนทองค า ขวดแกว พลาสตก โลหะ ฮยยะ แยกขยะ แยกโฟมเอาไว ขยะอนตรายกแยกไป ขยะอนจบใส รวมกนไปเลยยย~

แยกขยะเพอลดขยะลงไป ขอเชญคนไทย มารวมใจชวยขยบ ขยบ ขยกขยก เขยบ มาแยกขยะ

75

ตดกลบเขาละคร “รอยรา” : หลงจากจดการขยะเรยบรอย กไดเวลาลางบานกนสกท ซงขอควรระวงทสดส าหรบการลางบาน กคอเชอรา เพราะเชอรา มทงแบบทเรามองเหนและเรามองไมเหน หากเราสดดมเชอรามากๆ อาจกอใหเกดโรคปอดอกเสบได การท าความสะอาดเชอรา มขอควรระวงดงน

: การใชน าแรงดนสงฉด จะยงท าใหเชอราฟ งกระจาย ควรใชวธราดน า เชด ขด จะดกวา สารท าความสะอาดเบองตน ใชสบเหลวหรอผงซกฟอกผสมน า ท าความสะอาดไดเลย แตหากมเชอราอยมาก ใชแอลกอฮอลเชดซ าอกรอบ หรอจะใชน ายาฟอกขาวผสมน าเชดกได แตตองผงใหแหงกอนน าขาวของกลบมาใชนะครบ

: ลางบานเสรจเรยบรอยแลว ใหเปดประตบานทงไว ปลอยใหอากาศถายเท รอจนกวาจะแหง สงทเราท าไดระหวางรอ คอการผอนคลายทงรางกายและจตใจ ขนตอนตอไปจากนคอการซอมแซม แตละบานมสงทตองซอมแซมแตกตางกนออกไป ซงเราจะทงอะไร และจะซอมอะไรบาง กคงเปนการตดสนใจของแตละครอบครว และสงทตองซอมแซมกไมใชแคบาน แตยงมเรองของสภาพจตใจดวย ไมมอะไรทจะฟนฟสภาพจตใจของครอบครว ไดดไปกวาคนในครอบครวเอง ลองตงสตสกนด พดคยกนมากขน เพอวางแผนการฟนฟบานของคณใหกลบมาเหมอนเดม

: เราไดรวบรวม link ทเกยวของกบการฟนฟบานไวดานลาง ลองเลอกศกษาตามเรองทเหมาะสมกบบานคณดนะครบ : ตอนตอไป เรา ... ยงไมม

ภาพท 33 คลป “รส! flood” EP.10 ตอนร ส! ทกสง ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนรสทกสง [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555)

76

ตอนท 10 : รส! ทกสง : ในขณะทสถานการณน า ทยอยคลคลายไปทละพนท ผคนเรมกลบไปใชชวตตามปกต ยงมค าถามอกมากมาย ทยงคางคาอย ปหนาน าจะทวมอกมย? น าจะมาเมอไหร? เราจะรไดยงไง? แลวเราจะรบมอกบมนยงไง? เราจะท าอยางไรใหน าทวมคราวน เปนบทเรยนใหเราแขงแรงขนในคราวหนา : เพอใหเราไมเปนเหมอนทหลายคนชอบพดกนวา “คนไทยลมงาย” วนนเราม “9 เรองในน าทวม ทเราไมอยากใหลม” มาใหดกน

1. เราจะเสยหายไปอกนานแคไหน? : น าทวมครงนกอใหเกดความเสยหายมลคากวา 1.4 ลานลานบาท ค าวามลคาความเสยหาย ไมใชแคขาวของทพง สงส าคญในการค านวณความเสยหายทเราไมเคยนกถง คอคาเสยโอกาส สมมตวาเราเปนนกเขยน ไดเงนเดอนละ 20,000 บาท ท างานดวยโตะราคา 1,000 บาท คอมพวเตอร 1 ตวราคา 30,000 บาท ถาน าทวมจนโตะและคอมพวเตอรพง ความเสยหายไมใชแค 31,000 บาท แตคณยงเสยโอกาสทจะไดเงน 20,000 บาทไปดวย ของทเสยเราซอมเราซอใหมได แตเราซอเวลาคนไมได ถาเราไมเรมสนใจขาวสารการแกปญหาน าทวม เราอาจตองจายคาเสยโอกาสในปตอไปอกเรอยๆ กไดครบ

2. โลกเราไมเหมอนเดม : ต าราเรยนสมยเดกๆ สอนเราวา ประเทศไทยเปนประเทศทอดมสมบรณแตเวลาผานไป กยอมมการเปลยนแปลง สถตบอกวาเรามพนทสเขยวมากขน แตความเขาใจอยางหนงทเราควรรคอ ตนไมไมใชปา ปาทมคณภาพ ไมใชแคพนทสเขยวดงทสถตบอก แตคอปาทมความหลากหลายทางชวภาพ เมอฝนตกลงมา พนธพชทหลากหลายจะซบน า และลดแรงปะทะของฝนกอนจะตกลงพนดน แตปาทปลกพชชนดเดยวกนจ านวนมาก จะซบน าไดนอยกวาปาทมคณภาพเปนสบเทา หลายคนอาจคดวา จะปลกปาตอนนกไมทนแลว แตเราจะอยเฉยๆ ท าใหมนแยลง หรอท าใหมนดขน เมอปญหาระบบนเวศ เรมสงผลกบชวตเราอยางชดเจนแลว 3. เรามขอมลพรอมกวาทคด : ในกระบวนการจดการน า แบงออกเปน น าฟา น าทา น าทง น าทวมน าฟาคอกรมอตฯ จดการขอมลฝน กรมชลประทานและหนวยงานทองถน จดการล าน าในพนท และน าทอยนอกเหนอล าน า จนมาถงส านกระบายน า จดการระบายน าทวม สวนส าคญทสดของการจดการน า กคอขอมล ทจะท าใหเราประเมนสถานการณน าได หลายคนอาจคดวาปญหาคอเราไมมขอมล ผดถนดครบ เรามขอมลดบมากมาย แตเราขาดการแปรสภาพขอมลดบ ใหเปนขอมลทน าไปใชประโยชนได แมในปทปรมาณน าฝนสง การรระดบน า รผงเมอง อาจไมชวย

77

ใหน าไมทวม แตการใชขอมลอยางมประสทธภาพ กจะชวยใหเราพยากรณน า และชวยลดความเสยหายไดครบ

4. เราเอาชนะธรรมชาตไมได: เราอาจจะคดวาถาเรามระบบจดการน าทด แลวจะชวยใหน าไมทวมได ลองไปดภาพนครบ นคอน าทวม นคอเขอน เขอนเองกมขดจ ากดในการรบน า แมเขอนจะมประโยชนชวยเกบกกน าและผลตกระแสไฟฟา แตเขอนกไมใชทกอยาง มเขอนกน าทวมได และน าแลงไดเชนกน ถาเราลองพงระบบใหนอยลง พงตนเองใหมากขน ใหรฐบาลหรอหนวยงานทเกยวของ ยนมอเขาชวยในกรณทขาดเหลอ เพยงเทาน เราอาจไมตองเอาชนะธรรมชาต แตอยรวมกบธรรมชาตใหไดแทน

5. บานเราทกคนอยบนแผนท: สงทเกยวของกบการระบายน าโดยตรง กคอการวางผงเมอง ซงคอการควบคมพนททน าจะไหลผาน ใหเกดผลกระทบนอยทสด แตเราเคยคดรเปลาวา บานเราทกคนอยบนแผนท เชนการถมทใหสงขน หากเราไมศกษาใหด กอาจกลายเปนสงกดขวางทางน าได เรามกฎหมายผงเมอง ทถกเขยนขนอยางมเหตผล หากเราไมสนใจ คดถงแตตวเอง เรองทเราคดวาเลกนอย อาจสงผลตอผ อนมากกวาทเราคด

6. รสทธ-รหนาท: รจกพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภยมยครบ? เราเชอวาบางคนรแตนอยคนนกทจะรวาในพระราชบญญตดงกลาว ไดก าหนดหนาทใหหนวยงานระดบตางๆ ท า “แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภย” แผนทระบหนาทของหนวยงานทกระดบอยางชดเจน เมอเกดสาธารณภย รวมถงก าหนดใหประชาชนอยางเรามหนาทปฏบตตาม แตแผนดงกลาวไมถกน ามาใช ตามสทธแลว เรามสทธทจะฟองรองรฐบาลได แตสทธมาพรอมหนาทเสมอ กอนทเราจะใชสทธใดๆ หนาทหนงทประชาชนทกคนตองท า คอตองรและปฏบตตามกฎหมายนนเอง 7. รถยนตลนเมอง: ในกรงเทพฯ มรถยนตวงบนทองถนนประมาณ 4 ลานคน ถาเราเอารถทงหมดจอดตอกนบนถนนทกสายทวกรงเทพฯ จะกนพนทไป 2 เลนเตมๆ น าทวมครงทผานมามการเปดพนทใหจอดรถหนน าฟรประมาณ 70,000 คน หรอ 1.75% ของรถทงหมด เมอทจอดรถไมเพยงพอ หลายคนจงน าไปจอดบนทางดวน สงผลใหการจราจรตดขดยงขน บางกกดขวางการเดนทางของรถทจะไปใหความชวยเหลอ จรงอยทเรามสทธจะมชวตในแบบทเราตองการ แตลองทบทวนแลวหรอยงวาสทธของเรา ไปเบยดเบยนผ อนรเปลา?

8. ใหอยางรเทาทน: ในวกฤตครงน ยอดบรจาคสงเปนประวตการณ อกทงยงมอาสาสมครรปแบบใหมๆ เกดขนมากมาย แตในขณะเดยวกนกมคดโกงเงนบรจาคเกดขนเชนกน เรามสวนรวมในการรกษาน าใจดๆ ของคนไทยไวได ดวยการชวยกนเปนหเปนตา หากเรา

78

สนบสนนการบรจาคกบหนวยงานทเปดเผยขอมลชดเจน เปนแรงผลกดนใหทกหนวยงาน หนมาเปดเผยขอมลการบรจาค กจะชวยบรรเทาการทจรตไปไดครบ

9. รไมทนขาว: ตามหลกการเขยนขาว เรองใดทส ด เดน เปนทสนใจ แปลกประหลาด หรอแมแตเรองขบขน มกจะถกคดเลอกใหเปนขาว แตบอยครงท “ความจรง” กบ “ความคดเหน” ถกสอดแทรกมาอยในขาวชนดทแยกแทบไมออก แควลวา “เสยหายหนงหมนบาท” กบ “เสยหายถงหนงหมนบาท” แคเพมค า หรอเพมขนาดตวหนงสอใหใหญขน กใหความรสกทแตกตางกนแลว ยงในยคท facebook หรอ youtube เปนทนยมในวงกวาง ทกคนสามารถเปนสอไดดวยตวเอง เรายงตองมสตในการรบสอมากขน หากเราแยกแยะไมได วาประโยคไหนคอความคดเหน ประโยคไหนคอความจรง เราอาจถกชกจงไปในทศทางใดกได ดวยอ านาจของสอครบ

: และนนคอ “9 เรองในน าทวม ทเราไมอยากใหลม” แลวท าไมเราถงไมอยากใหคณลม? : (ยอน 9 เฟรมภาพทเลาเรอง) (1) เพราะถาเราลมความเสยหายจะเกดซ าแลวซ าเลา เราจะไมสามารถแกปญหาอยางยงยนไดเลย (2) ถาเรา “ไมรวาบานเราเปนอยางไร (3) ไมรวาทผานมาเราเคยจดการปญหาอยางไร (4) “ไมเรม” ยนหยดดวยตวเราเอง (5) “ไมคด” วาเราทกคนคอสวนหนงของสงคม (6) ถาเรารสทธหนาทของเราเอง (7) เรากจะพงตวเองได โดยไมเบยดเบยนคนอน (8) มสวนรวมกบสงคมดวยความรอบคอบ (9) และสนใจประเทศชาตอยางมสต

: ทางแกปญหาทยงยน อาจไมใชโครงการรอยลานพนลาน แตคอ “ความร” ของประชาชน ทจะชวยใหเรารบมอกบทกปญหาได ความรไมมขา มนไมสามารถเดนมาหาเราเองได เทคโนโลยชวยใหเราเขาถงความรไดงายขนแลว แลวเราละ เรมคดทจะเดนเขาหาความรเหลานนแลวหรอยง? : ถงตรงนแลว ถายงไมรจะเรมตนหาความรยงไง เราไดรวบรวมทง 9 เรองในน าทวมทเราไมอยากใหลม รวมถงชองทางส าหรบตอยอดความร เอาไวใน Link ดานลางแลว ลองศกษากนดนะครบ

: สดทายแลวสงคมไทยจะเปนแบบไหน เราจะเปน “คนไทยทลมงาย” หรอเปน “คนไทยทใฝร” ทกอยางลวนขนอยกบเรา คนไทยทกคนครบ

79

สญลกษณและการแทนคาในชดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก สญลกษณโครงการ “รส! flood”

“วาฬสน าเงน” สญลกษณแทนปรมาณน า สต อพยพ สบสน กงวล ไมกงวล เหนแกตว เดก คนชรา ผ ปวย สตวเลยง ภาพท 34 สญลกษณและการแทนคาในชดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก

ทมา : ทมงาน รส flood, เอกสารตอยอด คลป “รส! Flood” ตอนรสทกสง [ซดรอม] (กรงเทพฯ: ม.ป.ท, 2555)

80

บทท 3 ระเบยบวจย

การท าวจยเรอง อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส ! Flood” แบงลกษณะของงานวจยเปน 2 สวน โดยสวนแรกเปนการวจยรายกรณการศกษา (Case study) ซงใชวธการด าเนนการวจยเชงส ารวจ (Survey research) และวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) ในสวนทสองของการวจย เปนวจยเชงปฏบตการ (Action research) โดยส ารวจและรวบรวมขอมลจากกรณศกษา เพอน ามาวเคราะหอยางมระบบและคณภาพ โดยมวธการด าเนนการวจย ดงน 1. การศกษาและคนควาขอมลทเกยวของกบงานวจย 2. การสมภาษณนกวชาการหรอผ ทมความรเชงลกเกยวกบงานวจย และสมภาษณประชาชนกลมตวอยางเพอรวบรวมขอมลในการสรางเครองมอตรวจสอบผล 3. การสรางเครองมอในงานวจย 4. ประชากรและกลมตวอยาง 5. วเคราะหขอมลและน าเสนอเพอตรวจเชคขอมลโดยผ เชยวชาญ 6. วเคราะหขอมลและประเมนผล 1. การศกษาและคนควาขอมลทเกยวของกบงานวจย

แหลงขอมลทใชในการศกษาวจยในครงน ไดแก 1.1 แหลงขอมลภาคเอกสาร เปนขอมลทผ วจยเปนผท าการเกบรวบรวมขอมลจากหนงสอ สออเลกทรอนกส ทงระบบออฟไลน (ซดรอม) และระบบออนไลน (เวปไซต) โดยมเนอหาดงน

1.1.1 ขอมลเกยวกบ ความหมาย ทมา และการน าไปใชในรปแบบตางๆ ของอนโฟกราฟก 1.1.2 ขอมลเกยวกบการเผยแพรขาวสารแกประชาชนเรองการเตรยมตวและการรบมอน าทวมของทงภาครฐและเอกชน รวมถงปญหาในการสอสารขอมลเชงซอน ทท าใหขอมลขาวสารทประชาชนไดรบ ไมชดเจนและครมเคลอ 1.1.3 ขอมลเกยวกบกลมอาสาสมคร “รส! Flood”

81

2. การสมภาษณนกวชาการหรอผทมความรเชงลกเกยวกบงานวจย และสมภาษณประชาชนกลมตวอยาง เพอรวบรวมขอมลในการสรางเครองมอตรวจสอบผล 2.1 สมภาษณเชงลกกบผ เชยวชาญ หรอผ ทมประสบการณทางดานการท าอนโฟกราฟก ทเปนทยอมรบโดยองคกร และประชาชนทวไป ซงเนอหาในการสมภาษณ มดงน 2.1.1 ความเปนมากอนทจะมาเปน “รส! Flood” 2.1.2 การน าอนโฟกราฟกมาใชแกปญหา ในการสอสารทมความซบซอน เชอมโยง ใหประชาชนมความรความเขาใจ อยางรวดเรวและแจมชดมากขน 2.1.3 ขนตอนการท างาน ตงแตการหาขอมลจนกลายเปนอนโฟกราฟก “รส! Flood” 2.1.4 ความคดเหนเกยวกบการน าอนโฟกราฟก มาใชในการสอสารขอมลประเภทตางๆ 2.2 สมภาษณประชาชนกลมตวอยาง จ านวน 100 คน ซงเนอหาในการสมภาษณ มดงน 2.2.1 ความรความเขาใจเกยวกบเรองน าทวมทไดรบ จากภาครฐ และหนวยงานเอกชน 2.2.2 ความนาสนใจและความเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ทไดรบจากภาครฐ และหนวยงานเอกชน

82

สองในผกอตงกลมอาสาสมคร “รส! Flood” ทไดท าการสมภาษณ ไดแก นกวชาการ

ภาพท 35 คณเกรยงไกร วชรธรรมพร (ปง) NAME KRIANGKRAI VACHIRATAMPORN (Ping) OCCUPATION FREELANCER Education CHULALONGKORN UNIVERSITY Bangkok, Thailand – Bechelor Degree of Communication Arts, 2007 SUANKULARB WITTALAI SCHOOL Bnngkok, Thailand – Hight School Education, 2003 FILMOGRAPHY 2004 Loneliness is Popular Vote Winning : Movie Mania Award #4 by

Movie Club, The Faculty of Communication Arts, Chulalongkorn University 2005 Liberty (Short Feature) 5 Awards Winning : Best Film, Best Director,

Best Screenplay, Best Cinematography, Best Editing : Movie Mania Award #4 by Movie Club, The Faculty of Communication Arts, Chulalongkorn University

2007 The Tickets (Tua-Rak-Plick-Lock) - Short Film Festival #11 by Thai Film Foundation - Vijitrmatra Award - Nominated for Changpuak Award - Nominated for Kodak Film School Competition - Official Selection for FAT Rama by FAT Radio 104.5 Mhz 2008 Romances AKA Fun-waan-eye-joob (as a scriptwriter) Before Valentine (as a storywriter) 2010 Old pals AKA Pearn-mai-kao (written and directed) 2011 Thai Pipe (director for TV Commercial) Roosuflood (as a creative and scriptwriter of 10 episodes) PHONE (66)2-623-3533, (66)81-375-9003 E-MAIL pingofsmilk@gmail.com

83

ภาพท 36 คณวรรธนะ รจโรจนสกล (บอม)

NAME WATTHANA RUJIROJSAKUL (Bom) OCCUPATION FREELANCER EXPERIENCE CO-FOUNDER & MANAGING DIRECTOR 2008-2012 Alien Experimental Production Co., Ltd. The production house

company that create various types of media including TV shows, commercial advertising, video presentations, short films, animations and music videos.

PRODUCER 2011-2012 RooSuFlood Group. Roo Su Flood is the group which consists

of volunteer animators and others with technical skills, making the animation video to give a clear explanation of Thailand’s floods for mass audience. Make knowledge and information easier to understand.

PRODUCTION MANAGER WHY_NOT Social Enterprise Co., Ltd. 2012

The Social Enterprise that provide widely length of professional communication service to social sector organization.

EDUCATION CHULALONGKORN UNIVERSITY Bangkok, Thailand — Bachelor Degree of Communication Arts, 2007 SUANKULARB WITTALAI SCHOOL Bangkok, Thailand — High School Education, 2003 FILMOGRAPHY 2005, Music Video - My Prerogative Best Art Direction award from Movie Mania Award 5th, The faculty of Communication Arts, Chulalongkorn University 2006, Detective Yemar Best Editor and Popular Vote winning from Movie Mania Award 6th, The faculty of Communication Arts, Chulalongkorn University Step Ron Step Rak Popular Vote winning from Thammasart University PHONE (66)80-850-5585, (66)86-980-6565 E-MAIL watthana@gmail.com

84

3. การสรางเครองมอในงานวจย หลงจากเกบรวบรวมขอมลการสมภาษณเชงลกจากนกวชาการเกยวกบการผลตสอสรางสรรค ชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” เพอแกปญหาการสอสารขอมลเชงซอนเรองการเตรยมตว และการรบมอในชวงน าทวมแกประชาชนแลว ผวจยไดน าขอมลนนมาออกแบบเครองมอในงานวจย โดยมเปาหมายทจะศกษาถงอทธพลของอนโฟกราฟก ทมผลตอการสอสารขอมลเชงซอน ไดแก แบบสอบถามแบบปลายปด และปลายเปด เพอสอบถามความคดเหน ความรความเขาใจของประชาชน ถงอทธพลของอนโฟกราฟก ทมผลตอการสอสารขอมลเชงซอน โดยใชโครงการ “รส! Flood” เปนกรณศกษา และเปนหวขอในแบบสอบถาม โดยกลมตวอยาง คอ กลมบคคลทวไป 100 คน โดยแบงเปน บคคลทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน และบคคลทวไปทไมเคยประสบมหาอทกถย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน ซงแบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามปลายเปด ไดแก ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม และแบบสอบถามปลายปด ไดแก ความรความเขาใจ ความคดเหน และความพงพอใจ ในการรบขอมลเชงซอนในรปแบบ เอกสาร เปนแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ สถตทใชในการประเมน คอ คาเฉลยแบบถวงน าหนก และแบบสอบถามปลายเปด (Open-ended) วเคราะหขอมล โดยสรปรวบรวมขอมลล าดบความคดเหนเปนความถและน าเสนอในรปแบบของความเรยง ตอนท 2 แบบสอบถามปลายเปด ไดแก ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม และแบบสอบถามปลายปด ไดแก ความรความเขาใจ ความคดเหน และความพงพอใจ หลงจากชม ชดวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” เปนแบบสอบถาม แบบตรวจสอบรายการ สถตทใชในการประเมน คอ คารอยละ (Percentile) และแบบสอบถามปลายเปด (Open-ended) วเคราะหขอมล โดยสรปรวบรวมขอมลล าดบความคดเหนเปนความถและน าเสนอในรปแบบของความเรยง

สถตทใชในการหาคาเฉลย โดยสตรทใชในการหาคาเฉลยมดงน คอ

คาเฉลย (X) = 5F5+4F4+3F3+2F2+1F1 N โดยก าหนดให F5 = จ านวนผ ทเหนดวยมากทสด F4 = จ านวนผ ทเหนดวยมาก F3 = จ านวนผ ทเหนดวยปานกลาง

85

F2 = จ านวนผ ทเหนดวยนอย F1 = จ านวนผ ทเหนดวยนอยทสด N = จ านวนผ ทใหขอมลทงหมด โดยใหผประเมนตอบแบบประเมนความคดเหน ซงเลอกตอบตามระดบความคดเหนทกาหนดไวม 5 ระดบ ดงนคอ

เหนดวยมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน เหนดวยมาก ใหคะแนน 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน เหนดวยนอย ใหคะแนน 2 คะแนน เหนดวยนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

ซงแปลความหมายของขอมลโดยการใชสถตคาเฉลยของคะแนน (X) ดงน คะแนนคาเฉลย 4.21 - 5.00 หมายถง ดมาก คะแนนคาเฉลย 3.41 - 4.20 หมายถง ด คะแนนคาเฉลย 2.61 - 3.40 หมายถง ปานกลาง คะแนนคาเฉลย 1.81 - 2.60 หมายถง นอย คะแนนคาเฉลย 1.00 - 1.80 หมายถง ควรปรบปรง

4. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ประชาชนทวไป จ านวน 100 คน โดยแบงออกเปน 2 กลม ดงน 4.1 ประชาชนทวไปทเคยประสบอทกภย ในชวงปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน 4.2 ประชาชนทวไปทไมเคยประสบอทกภย ในชวงปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน

5. วเคราะหขอมลและน าเสนอเพอตรวจเชคขอมลโดยผเชยวชาญ หลงจากเกบรวบรวมขอมลเบ อง ตนจากการสมภาษณนกวชาการ และท าแบบสอบถามโดยกลมตวอยาง ประชาชนจ านวน 100 คนแลว ผศกษาไดแบงการวเคราะหขอมลเปน 3 ตอน ไดแก ตอนท 1 วเคราะหขอมลโดยจ าแนกรปแบบวธการน าเสนอดวยตนเอง

86

ตอนท 2 วเคราะหขอมล และตรวจเชคความเหนจากผ เชยญชาญ ตอนท 3 วเคราะหผลในการปะเมนผลจากผ เชยวชาญ และสถตทใชในงานวจย ตอนท 1 วเคราะหขอมลโดยจ าแนกรปแบบวธการน าเสนอดวยตนเอง เปนการวเคราะหจากการเกบคาสถต จากจ านวนผ เขาชมชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” จากสออเลกทรอนกส (ออนไลน) รวมถงระยะเวลาการผลตและความยาวของชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” ในแตละตอน ซงผศกษาไดคดเลอกชดวดโอทมจ านวนผ เขาชมมากเปนอนดบท 1, 2, 3 มาใชในการวเคราะห และตงประเดนค าถามเพอตรวจเชคความคดเหนโดยผ เชยวชาญ โดย 3 ตอนทยกมา ไดแก ตอนท 1 “รจกน าทวมใหมากขน” ใชระยะเวลาในการผลต 2 วน มจ านวนผ เขาชมทงหมด 1,215,011 views ตอนท 2 “สามค าถามยอดฮต” ใชระยะเวลาในการผลต 1 วน มจ านวนผ เขาชมทงหมด 650,303 views ตอนท 3 “เตรยมตวกอนน ามาถง” ใชระยะเวลาในการผลต 1 วน มจ านวนผ เขาชมทงหมด 331,474 views ตอนท 2 วเคราะหขอมล และตรวจเชคความเหนจากผเชยวชาญ การวเคราะหจากชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส ! Flood” ผศกษาไดแบงประเดน และจ าแนกหวขอ เพอสรางแบบสอบถาม เพอประเมนความคดเหนของผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส ! Flood” โดยแบบสอบถามเปนแบบปลายปด ตรวจสอบรายการสถตทใชในการประเมน คอ คารอยละ (Percentile (และแบบสอบถามปลายเปด ) Open-ended) วเคราะหขอมล โดยสรปรวบรวมขอมลล าดบความคดเหนเปนความถ และน าเสนอในรปแบบของความเรยง โดยแบงออกแปนหวขอ ไดแก 1. ดานการออกแบบ

1.1 การแทนคา 1.1.1 การแทนคาน า ดวยวาฬสน าเงน 1.1.2 การเปรยบเทยบน า 10,000 ลกบาศกเมตร เทากบ วาฬสน าเงน 50 ลานตว 1.2 การใชสญลกษณ (Symbolic)

87

1.2.1การใชสญลกษณ (Symbolic) บนใบหนาตว Character เพอแสดงอารมณ และลกษณธเฉพาะของ Character 1.3 การใชส 1.3.1 การใชสโทนเยน สออน สดใส ใหรสกผอนคลาย ไมตงเครยด ลดความตนตระหนกตกใจ 1.4 ดานเนอหาและการน าเสนอ 1.4.1 การเรยงล าดบเนอเรอง 1.4.2 ขอมลมความครบถวน ชดเจน 1.4.3 สรางความเขาใจ และลดความตนตระหนกของประชาชนมากขน 1.4.4 การน าเสนอขอมลดวยรปแบบภาพกราฟกทเคลอนไหว (Animation Info Graphic) 1.4.5 เหนดวยกบชดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! flood” ตอนท 3 วเคราะหผลในการปะเมนผลจากผเชยวชาญ และสถตทใชในงานวจย น าขอมลจากแบบสอบถามจากผ เชยวชาญ มาวเคราะห เพอเปรยบเทยบความคดเหนของแตละทานทมตอชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส ! flood” หากมบางทานมความคดเหนตางไป ผวจยจะรวมทงความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมจากผ เชยวชาญแตละทาน ซงจะทาใหทราบถงความคดเหนและมมมองในแงมมตางๆ จากผ มประสบการณ สถตทใชในงานวจย สถตทใชในการหาคาเฉลย โดยสตรทใชในการหาคาเฉลยมดงน คอ

คาเฉลย (X) = 5F5+4F4+3F3+2F2+1F1 N โดยก าหนดให

F5 = จ านวนผ ทเหนดวยมากทสด F4 = จ านวนผ ทเหนดวยมาก F3 = จ านวนผ ทเหนดวยปานกลาง F2 = จ านวนผ ทเหนดวยนอย

88

F1 = จ านวนผ ทเหนดวยนอยทสด N = จ านวนผ ทใหขอมลทงหมด

โดยใหผประเมนตอบแบบประเมนความคดเหน ซงเลอกตอบตามระดบความคดเหน

ทกาหนดไวม 5 ระดบ ดงนคอ เหนดวยมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน เหนดวยมาก ใหคะแนน 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน เหนดวยนอย ใหคะแนน 2 คะแนน เหนดวยนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

ซงแปลความหมายของขอมลโดยการใชสถตคาเฉลยของคะแนน (X) ดงน คะแนนคาเฉลย 4.21 - 5.00 หมายถง ดมาก คะแนนคาเฉลย 3.41 - 4.20 หมายถง ด คะแนนคาเฉลย 2.61 - 3.40 หมายถง ปานกลาง คะแนนคาเฉลย 1.81 - 2.60 หมายถง นอย คะแนนคาเฉลย 1.00 - 1.80 หมายถง ควรปรบปรง

4. การวเคราะหผลการประเมนและสถตทใชในงานวจย ผ วจยท าการวเคราะหผลการปะเมนและน าค าวจารณดงกลาว มาหาขอสรป ขอเสนอแนะ โดยผวจยไดวเคราะหสรปและรายงานผลรวมของงานวจย ตามสภาพจรงทปรากฏในการปฏบตงานวจย รวมทงเสนอแนะแนวความคดเพอใหตอบสนองกบวตถประสงคของงานวจยในครงน

89

ผเชยวชาญทางดานภาพประกอบและการตน

ภาพท 37 คณไตรภค สภวฒนา (ภค) NAME TRIPAK SUPAWATTANA (Puck) OCCUPATION FREELANCER, CARTOONIST

EDUCATION WAT PHUTTHABUCHA SCHOOL

Bangkok, Thailand – High School Education SILPAKORN UNIVERSITY Bangkok, Thailand – Bachelor Degree of Visual Communication Design, Decorative Arts

EXPERIENCE Winner is: TAM 2005 )Thailand Animation2005 (of Comic

Winner is: TAM 2006 )Thailand Animation2006 (of Comic WORKS COMIC BOOK “Some Ting”, 2007 Siam Inter Comic

“ดาวถงดาว”, 2008 Foundation for Children “Memory Me” 2008 Siam Inter Comic “นายสมองกบหนหวใจ เลมท 1” 2008 Let’s Comic “ปรศนา ค าตอบ” 2009 Siam Inter Comic “ประกอบ” 2010 Let’s Comic “ในวนทเธอหลบ” 2010 Let’s Comic “TRIAL PUCK” art book, 2011 Let’s Comic “ประดบยศ” 2011 Let’s Comic “หมหม” 2012 Let’s Comic GRAPHIC DESIGNER OF DOKU

90

ภาพท 38 คณเอกรฐ มลนทะภาส (หน Formalin) NAME AKARAT MILINTAPAS (NU FORMALIN) OCCUPATION EDITOR of SOS COMIC, THAILAND

EDUCATION POHCHANG ACADEMY of ARTS

Bangkok, Thailand – Bachelor Degree of Painting Arts, 2005 EXPERIENCE Cartoonist of “Demonic Coret” Nation Publishing House. Cartoonist of “Pandora Book” Let’s Comic Publishing House. 4th Manga Award, Copper Medal Award from Japan 1 year Experience Designer of Games Computer Company.

91

ภาพท 39 คณธราย เศรษฐภกด (น ามนต) NAME TEERAYU SETTAPAKDEE (Nammol) OCCUPATION ILLUSTRATION of CLICKFOREVER, THAILAND

EDUCATION ASSUMPTION UNIVERSITY Bangkok, Thailand – Bachelor Degree of Interior Architecture RANGSIT UNIVERSITY Bangkok, Thailand – Master Degree of Fine Arts Program in Computer Arts.

EXPERIENCE Hotel and Habitation Designer Cartoonist “LOVE ON 20 PAGES” Let’s Comic Publishing House Illustration of Taught English Book, Scolar Publishing House Illustration and Info graphic of Clickforever

92

ภาพท 40 คณธนาพนธ เดชบญ (เจง) NAME TANAPAN DEJBOON (JENG) OCCUPATION SPECIAL INSTRUCTOR, THAILAND

EDUCATION KING MONGKUT’S INSTITUTE OF TECNOLOGY LADKRABANG Bangkok, Thailand – Bachelor Degree of Fine and Communication Arts. Bangkok, Thailand – Master Degree of Computer Arts and Visual Arts.

EXPERIENCE Freelance: Graphic Designer, Illustrator Designer Special Instructor Communication Arts of King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang

Games Graphic Designer

93

ภาพท 41 คณลลตา นมมานเหมนท (เหมย) NAME RARITA NIMMANAHAEMINDA (MEUY) OCCUPATION DESIGNER, THAILAND

EDUCATION SILPAKORN UNIVERSITY Bangkok, Thailand – Bachelor Degree of Painting Arts. CHULALONGKORN UNIVERSITY Bangkok, Thailand – Master Degree of Fine Arts

EXPERIENCE Illustration of Tales Children’s Foundation “ลกโปงสฟากบคณตาหนาบง” “พรจากดวงดาว”

Cartoonist LOVE ON 20 PAGES Project “Chubby Mummy”, Let’s Comic

94

กรอบงานวจย

ภาพท 42 แสดงกระบวนการวจยและการประเมนผลการวจย

อทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส flood”

ขอมลเอกสาร

วธการด าเนนวจย

การรวบรวมขอมล

ขอมลบคคล

ศกษาเอกสารทเกยวของ

สมภาษณเชงลก

1. ความหมายของอนโฟกราฟก

ศกษาความหมาย การน าไปใชในรปแบบและสถานการณตางๆ ของอนโฟกราฟก

2. ขอมลเกยวมหาอทกภยในชวงปลายป พ .ศ . 2554 ศกษาสถานการณอทกภยทเกดขน ปญหาการรบขาวสาร

ของประชาชน เกยวกบการเผยแพรขาวสารการปองกน และการเตรยมตวรบมอในชวงน าทวมจากภาครฐและเอกชน

3. ขอมลเกยวกบกลมอาสาสมคร “รส! flood” ศกษาความเปนมาและแนวคดกอนทจะมาเปน “รส! flood”

กระบวนการผลตสอสรางสรรค รวมถงการน าชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก มาใชแกปญหาการสอสารทซบซอน ใหแกประชาชน

1. สมภาษณผ กอตงทมงานอาสาสมครโครงการ “รส! flood”

สมภาษณเชงลกเ กยวกบจดเรมตนของโครงการ วตถประสงคการกอตง ขนตอนการท างาน และความเหนเกยวกบการน าอนโฟ-กราฟกมาใชในการสอสารขอมลเชงซอนใหกบประชาชนในชวงน าทวม รวมถงค าแนะน าเกยวกบการน าอนโฟกราฟกไปใชกบขอมลรปแบบอนๆ

2. สมภาษณประชาชนทวไป จ านวน 100 คน สมภาษณประชาชนทเคยประสบอทกภย ในปลายป

พ .ศ . 2554 จ านวน 50 คน และประชาชนทไมเคยประสบอทกภย ในปลายป พ .ศ . 2554 จ านวน 50 คน กอนการชมชดวดโอแอนเมชน อนโฟกราฟก เพอทราบถงปญหาการรบขอมลขาวสารของประชาชนจากภาครฐและเอกชน เกบขอมลหลงการสมภาษณโดยการท าแบบสอบถาม

วเคราะหขอมลเพอสรางเครองมอตรวจสอบความรความเขาใจ

ใหประชาชนทวไป 100 คน ทท าแบบสอบถามในขางตน ชมชดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก และเกบขอมลเพอตรวจสอบผล โดยการท าแบบสอบถาม

วเคราะหและประเมนผล

สรป อภปราย และเสนอแนะ

รวบรวมผลเพอวเคราะหประเดน และจ าแนกหวขอ เพอสรางแบบสอบถาม ประเมนความคดเหนของผ เชยวชาญ จ านวน 5 ทาน

95

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาวจยเรองอทธพลของอนโฟกราฟกทมผลตอการสอสารขอมลเชงซอน กรณศกษาโครงการ “รส ! Flood” มการใชหลกการหาคาเฉลย โดยแบงการเกบขอมล จากแบบสอบถามเปน 2 สวน โดยตอนท 1 เปนการเกบขอมล โดยใชแบบสอบถาม ในเรองความรความเขาใจ จากขอมลเอกสาร เกยวกบการรบมอ และเตรยมตวในชวงน าทวมทไดรบจากหนวยงานทางภาครฐ และหนวยงานเอกชนตางๆ และแบบสอบถามหลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอ และการเตรยมตวในชวงน าทวม จากกลมตวอยาง 2 กลม จ านวน 100 คน และตอนท 2 เปนการน าผลประเมนจากแบบสอบถามสวนท 1 น ามาสรางแบบสอบถาม และน าแบบสอบถามทไดไปทดสอบและประเมนผลโดยผ เชยวชาญดานภาพประกอบและดานกราฟก จ านวน 5 ทาน

ตอนท 1 เกบขอมลโดยแบบสอบถาม เรองความรความเขาใจจากขอมลเอกสาร เกยวกบการรบมอ และเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากหนวยงานทางภาครฐ และหนวยงานเอกชนตางๆ โดยผวจยท าการวเคราะหและน าเสนอขอมล ดงน 1 บคคลทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน 2 บคคลทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน 1 บคคลทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน แบงออกเปน 2 ขอ ดงน 1.1 ความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากหนวยงานทางภาครฐหรอหนวยงานภาคเอกชนตางๆ แบงตามหวขอดงน 1.1.1 ความรความเขาใจเกยวกบเรองน าทวม 1.1.2 ความนาสนใจของเอกสาร 1.1.3 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร

96

1.1.4 มความรความเขาใจหลงจากรบขอมลจากเอกสาร 1.1.5 ระยะเวลาในการรบรขอมลเอกสาร 1.2 ความคดเหนหลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอ และเตรยมตวในชวงน าทวม แบงตามหวขอดงน 1.2.1 ความนาสนใจของอนเมชนอนโฟกราฟก 1.2.2 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตออนเมชน อนโฟกราฟก 1.2.3 ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก 1.2.4 ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก 1.1 ความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสารความรความเขาใจ ในเรองการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ ตารางท 1 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ใน

ปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลเอกสาร สวนท 1

คาคะแนนเฉลย เหนดวย

มากทสด เหนดวยมาก

เหนดวย ปานกลาง

เหนดวย นอย

เหนดวย นอยทสด

1. ความรความเขาใจเรองน าทวม 2.00 0.00 25.00 12.00 11.00 2.40

2. ความนาสนใจของขอมลเอกสาร 0.00 2.00 11.00 11.00 26.00 1.78 3. ความสนใจของผท าแบบสอบถามทมตอขอมลจากเอกสาร 0.00 2.00 8.00 18.00 22.00 1.80

4. ความรความเขาใจหลงรบขอมลจากเอกสาร 0.00 1.00 22.00 16.00 11.00 2.26 5. ระยะเวลาในการรบขอมลจากเอกสาร 0.00 0.00 5.00 24.00 21.00 1.68

คะแนนคาเฉลย 1.00 1.00 14.20 16.20 18.20 1.98

97

ตารางท 2 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลเอกสาร สวนท 1

คาเฉลย รอยละ ระดบความพงพอใจ

1. ความรความเขาใจเรองน าทวม 2.40 48.00 นอย 2. ความนาสนใจของขอมลเอกสาร 1.78 35.60 นอยทสด 3. ความสนใจของผท าแบบสอบถามทมตอขอมลเอกสาร 1.80 36.00 นอยทสด 4. ความรความเขาใจหลงรบขอมลจากเอกสาร 2.26 45.20 นอย 5. ระยะเวลาในการรบขอมลจากเอกสาร 1.68 33.60 นอยทสด

จากตารางท 2 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนเกยวกบขอมลจากเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ พบวา ประชาชนสวนใหญ มความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบ นอยทสด คดเปนรอยละ 33.60 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ควรปรบปรง คาเฉลย 1.68 ซงระดบความพงพอใจในระดบ นอยทสด อยในหวขอเรอง ความนาสนใจของเอกสาร ความสนใจของผ ท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร และระยะเวลาในการรบขอมลเอกสาร จากการรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม สามารถสรปไดเปนแผนภมวงกลม ดงน

แผนภมท 1 แผนภมความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการ

รบมอ และการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ

ความคดเหนเกยวกบเอกสารความรความเขาใจเกยวกบการรบมอกบน าทวม

(บคคลทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554)

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

98

จากแผนภมท 2 แสดงผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบขอมลจากเอกสาร ในเรองความรความเขาใจ เกยวกบการรบมอ และการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดจากทงทางภาครฐ และหนวยงานเอกชนตางๆ ดงน เหนดวยมากทสด คาเฉลย 01.00 เหนดวยมาก คาเฉลย 01.00 เหนดวยปานกลาง คาเฉลย 14.20 เหนดวยนอย คาเฉลย 18.20 เหนดวยนอยทสด คาเฉลย 18.20

1.2 ความคดเหนหลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ตารางท 3 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ใน

ปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลอนเมชนอนโฟกราฟก สวนท 2 คาคะแนน

เฉลย เหนดวย มากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวย ปานกลาง

เหนดวย นอย

เหนดวย นอยทสด

1. ความนาสนใจ 39.00 8.00 1.00 2.00 0.00 4.68 2. ความสนใจผท าแบบทดสอบทมตออนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 34.00 12.00 2.00 2.00 0.00 4.56

3. ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 36.00 9.00 3.00 2.00 0.00 4.58

4. ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 27.00 21.00 2.00 0.00 0.00 4.50

คะแนนคาเฉลย 34.00 12.50 2.00 1.50 0.00 4.58

99

ตารางท 4 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก สวนท 2

คาเฉลย รอยละ ระดบความพงพอใจ 1. ความนาสนใจของขอมลอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 4.68 93.60 มากทสด 2. ความสนใจผท าแบบทดสอบทมตออนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 4.56 91.20 มากทสด 3. ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 4.58 91.60 มากทสด 4. ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 4.50 90.00 มากทสด

จากตารางท 4 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนหลงจากชมชดวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม พบวา ประชาชนสวนใหญ มความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบ มากทสด คดเปนรอยละ 93.6 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ดมาก คาเฉลย 4.68 ซงระดบความพงพอใจในระดบ มากทสด อยในหวขอเรอง ความนาสนใจ ความสนใจของผท าแบบทดสอบ ความรความเขาใจ และระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood จากการรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม สามารถสรปไดเปนแผนภมวงกลม ดงน

แผนภมท 2 แผนภมความคดเหน หลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรอง

ความรความเขาใจในเกยวกบการเตรยมตวและการรบมอในชวงน าทวม

ความคดเหนเกยวกบความรความเขาใจหลงจากรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก "รส! Flood"

(บคคลทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554)

เหนดวยมากทสด เหนดวยมาก เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย เหนดวยนอยทสด

100

จากแผนภมท 2 แสดงผลการวเคราะหความคดเหน หลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการเตรยมตวและการรบมอในชวงน าทวม ดงน เหนดวยมากทสด คาเฉลย 34.00 เหนดวยมาก คาเฉลย 12.50 เหนดวยปานกลาง คาเฉลย 02.00 เหนดวยนอย คาเฉลย 01.50 เหนดวยนอยทสด คาเฉลย 00.00 2 บคคลทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน แบงออกเปน 2 ขอ ดงน 2.1 ขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากหนวยงานทางภาครฐหรอหนวยงานภาคเอกชนตางๆ ความรความเขาใจเกยวกบเรองน าทวม 2.1.1 ความรความเขาใจเกยวกบเรองน าทวม 2.1.2 ความนาสนใจของเอกสาร 2.1.3 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร 2.1.4 มความรความเขาใจหลงจากรบขอมลจากเอกสาร 2.1.5 ระยะเวลาในการรบรขอมลเอกสาร 2. 2 ความคดเหนหลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองความ รความเขาใจเกยวกบการรบมอและเตรยมตวในชวงน าทวม แบงตามหวขอดงน 2.2.1 ความนาสนใจของอนเมชน อนโฟกราฟก 2.2.2 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตออนเมชน อนโฟกราฟก 2.2.3 ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก 2.2.4 ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก

101

2.1 ความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ ตารางท 5 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ใน

ปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลเอกสาร สวนท 1 คาคะแนน

เฉลย เหนดวย มากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวย ปานกลาง

เหนดวย นอย

เหนดวย นอยทสด

1. ความรความเขาใจเรองน าทวม 1.00 1.00 14.00 16.00 18.00 2.02 2. ความนาสนใจของขอมลเอกสาร 0.00 1.00 6.00 18.00 25.00 1.66 3. ความสนใจของผท าแบบสอบถามทมตอขอมลจากเอกสาร 0.00 1.00 6.00 18.00 25.00 1.66

4. ความรความเขาใจหลงรบขอมลจากเอกสาร 0.00 1.00 18.00 17.00 14.00 2.12 5. ระยะเวลาในการรบขอมลจากเอกสาร 0.00 0.00 7.00 18.00 25.00 1.64

คะแนนคาเฉลย 0.20 0.80 10.20 17.40 21.40 1.82

ตารางท 6 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทไมเคยประสบ

มหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลเอกสาร สวนท 1

คาเฉลย รอยละ ระดบความพงพอใจ 1. ความรความเขาใจเรองน าทวม 2.02 40.40 นอย 2. ความนาสนใจของขอมลเอกสาร 1.66 33.20 นอยทสด 3. ความสนใจของผท าแบบสอบถามทมตอขอมลจากเอกสาร 1.66 33.20 นอยทสด 4. ความรความเขาใจหลงรบขอมลจากเอกสาร 2.12 42.40 นอย 5. ระยะเวลาในการรบขอมลจากเอกสาร 1.64 32.80 นอยทสด

จากตารางท 6 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนเกยวกบขอมลจาก

เอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ พบวา ประชาชนสวนใหญ มความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบ นอยทสด คดเปนรอยละ 32.8 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ควรปรบปรง คาเฉลย 1.64 ซงระดบความพงพอใจในระดบ นอยทสด อยในหวขอเรอง ความนาสนใจของเอกสาร ความสนใจของผท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร และระยะเวลาในการรบขอมลเอกสาร

102

จากการรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม สามารถสรปไดเปนแผนภมวงกลม ดงน

แผนภมท 3 แผนภมความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการ

รบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ

จากแผนภมท 3 แสดงผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ ดงน เหนดวยมากทสด คาเฉลย 0.20 เหนดวยมาก คาเฉลย 0.80 เหนดวยปานกลาง คาเฉลย 10.20 เหนดวยนอย คาเฉลย 17.40 เหนดวยนอยทสด คาเฉลย 21.40

ความคดเหนเกยวกบเอกสารความรความเขาใจเกยวกบการรบมอกบน าทวม

(บคคลทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554)

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

103

2.2 ความคดเหนหลงจากชมชดวดโออนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม ตารางท 7 ขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ใน

ปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก สวนท 2 คาคะแนน

เฉลย เหนดวย มากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวย ปานกลาง

เหนดวย นอย

เหนดวย นอยทสด

1. ความนาสนใจความนาสนใจของขอมลอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 33.00 16.00 1.00 0.00 0.00 4.64

2. ความสนใจผท าแบบทดสอบทมตออนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 37.00 11.00 2.00 0.00 0.00 4.70

3. ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood 34.00 16.00 0.00 0.00 0.00 4.68

4. ความรความเขาใจหลงรบขอมลเอกสาร 29.00 21.00 0.00 0.00 0.00 4.58 คะแนนคาเฉลย 33.25 16.00 0.75 0.00 0.00 4.65

ตารางท 8 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนจากประชาชนทวไปทไมเคยประสบ

มหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน

หวขอความคดเหน ขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก สวนท 2

คาเฉลย รอยละ ระดบความพงพอใจ 1. ความนาสนใจของขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.64 92.80 มากทสด

2. ความสนใจผท าแบบทดสอบทมตออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.70 94.00 มากทสด

3. ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.68 93.80 มากทสด

4. ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.58 91.60 มากทสด

จากตารางท 8 ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหน หลงจากชมชดวดโอ

อนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม พบวา ประชาชนสวนใหญ มความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบ มากทสด คดเปนรอยละ 94.0 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ดมาก คาเฉลย 4.70 ซงระดบความพงพอใจในระดบ มากทสด อยในหวขอเรอง ความนาสนใจ ความสนใจของผท าแบบทดสอบ ความรความเขาใจ และระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก ”รส! Flood”

104

ความคดเหนเกยวกบความรความเขาใจหลงจากรบขอมลจากอนเมชนอนโฟกราฟก รส! Flood

(บคคลทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554)

เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

จากการรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม สามารถสรปไดเปนแผนภมวงกลม ดงน

แผนภมท 4 แผนภมความคดเหน หลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการเตรยมตวและการรบมอในชวงน าทวม

จากแผนภมท 4 แสดงผลการวเคราะหความคดเหน หลงจากชมชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการเตรยมตวและการรบมอในชวงน าทวม ดงน เหนดวยมากทสด คาเฉลย 33.25 เหนดวยมาก คาเฉลย 16.00 เหนดวยปานกลาง คาเฉลย 0.75 เหนดวยนอย คาเฉลย 0.00 เหนดวยนอยทสด คาเฉลย 0.00

105

ตอนท 2 ตรวจสอบและประเมนผลโดยผเชยวชาญ จากการน าแบบสอบถามในตอนท 1 มาประเมนผลโดยใชหลกการหาคาเฉลยแลวผวจยไดน าผลดงกลาวมาวเคราะหเพอสรางเครองมอหรอแบบสอบถามขน เพอน าไปทดสอบและประเมนผลโดยผ เชยวชาญ

ตารางท 9 ขอมลการประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟกราฟก

“รส! flood”

หวขอความคดเหน เหนดวย มากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวย ปานกลาง

เหนดวย นอย

เหนดวย นอยทสด

คะแนนเฉลย

ตอนท 1 ดานการออกแบบ

1.1 การแทนคา

1.1.1 แทนคา “น า” ดวย “วาฬสน าเงน” 4 1 0 0 0 4.80 1.1.2 เปรยบเทยบน า 10,000 ลบ.ม. เทากบวาฬสน าเงน 50 ลานตว

4 0 1 0 0 4.60

1.2. การใชสญลกษณ 1.2.1 ใชสญลกษณบนใบหนาตว Character เพอแสดงอารมณ และลกษณะเฉพาะของตว Character

4 1 0 0 0 4.80

1.3 การใชส 1.3.1 ใชสโทนเยน หรอสออน เพอใหรสกผอนคลาย ไมตงเครยด ลดความตระหนกตกใจ

4 0 1 0 0 4.60

ตอนท 2 ดานเนอหาและการน าเสนอ (ประกอบการดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก “รส Flood”)

2.1 การเรยงล าดบเนอเรอง 4 1 0 0 0 4.80

2.2 ขอมลมความครบถวน ชดเจน 4 0 1 0 0 4.60 2.3 สรางความเขาใจ และลดความตนตระหนกของประชาชนมากขน

5 0 0 0 0 5.00

2.4 การน าเสนอขอมลดวยรปแบบกราฟกทเคลอนไหว (Animation Info Graphic)

4 0 1 0 0 4.60

2.5 เหนดวยกบชดวดโอ แอนเมชน อนโฟ กราฟก “รส Flood”

5 0 0 0 0 5.00

คะแนนคาเฉลย 4.22 0.33 0.44 0 0 4.75

สำนกหอ

สมดกลาง

106

ตารางท 10 ผลการประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟ กราฟก “รส! flood”

หวขอความคดเหน คาเฉลย รอยละ ระดบความพงพอใจ ตอนท 1 ดานการออกแบบ 1.1 การแทนคา

1.1.1 แทนคา “น า” ดวย “วาฬสน าเงน” 4.80 96.00 มากทสด 1.1.2. เปรยบเทยบน า 10,000 ลบ.ม. เทากบวาฬสน าเงน 50 ลานตว 4.60 92.00 มากทสด

1.2 การใชส

1.2.1 การใชสญลกษณบนใบหนาตว Character เพอแสดงอารมณ และลกษณะเฉพาะของตว Character

4.80 96.00 มากทสด

1.3 การใชส 1.3.1 ใชสโทนเยน หรอสออน เพอใหรสกผอนคลาย ไมตงเครยด ลดความตระหนกตกใจ

4.60 92.00 มากทสด

ตอนท 2 ดานเนอหาและการน าเสนอ (ประกอบการดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก “รส Flood”)

2.1 การเรยงล าดบเนอเรอง 4.80 96.00 มากทสด

2.2 ขอมลมความครบถวน ชดเจน 4.60 92.00 มากทสด

2.3 สรางความเขาใจ และลดความตนตระหนกของประชาชนมากขน 5.00 100.00 มากทสด 2.4 การน าเสนอขอมลดวยรปแบบกราฟกทเคลอนไหว (Animation Info Graphic)

4.60 92.00 มากทสด

2.5 เหนดวยกบชดวดโอ แอนเมชน อนโฟ กราฟก “รส Flood” 5.00 100.00 มากทสด

จากตารางท 10 ผลการประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟ กราฟก “รส! flood” พบวา ระดบความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบ มากทสด คดเปนรอยละ 100.0 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ดมาก คาเฉลย 5.00 ซงระดบความพงพอใจในระดบ มากทสด อยใน 2 หวขอ ไดแก 1) ความเขาใจ และลดความตนตระหนกของประชาชนมากขน 2) เหนดวยกบชดวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟก ”รส! Flood”

สำนกหอ

สมดกลาง

107

สรปผลการวเคราะหขอมล ผลการศกษาแบงออกเปน 2 ตอน สามารถสรปไดดงน ตอนท 1 สรปจากแบบประเมนบคคลทวไป จ านวน 100 คน เพอรวบรวมขอมลเบองตน

โดยใน 100 คน แบงออกปน 2 กลม ดงน 1. สรปจากแบบประเมนโดยบคคลทวไปทเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน แบงหวขอการประเมนออกเปน 2 ขอ ดงน 1.1 ความคดเหนเกยวกบเอกสารความรความเขาใจเกยวกบการรบมอน าทวม แบงตามหวขอดงน 1.1.1 ความรความเขาใจเกยวกบเรองน าทวม คาเฉลย 2.40 ระดบความพงพอใจ นอย 1.1.2 ความนาสนใจของเอกสาร คาเฉลย 1.78 ระดบความพงพอใจ นอยทสด 1.1.3 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร คาเฉลย 1.80 ระดบความพงพอใจ นอยทสด 1.1.4 มความรความเขาใจหลงจากรบขอมลเอกสาร คาเฉลย 2.26 ระดบความพงพอใจ นอย 1.1.5 ระยะเวลาในการรบรขอมลเอกสาร คาเฉลย 1.68 ระดบความพงพอใจ นอยทสด 1.2 ความคดเหนหลงจากรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood แบงตามหวขอดงน 1.2.1 ความนาสนใจของอนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.68 ระดบความพงพอใจ มากทสด 1.2.2 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตออนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.56 ระดบความพงพอใจ มากทสด 1.2.3 ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.58 ระดบความพงพอใจ มากทสด 1.2.4 ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.50 ระดบความพงพอใจ มากทสด

สำนกหอ

สมดกลาง

108

2. สรปจากแบบประเมนโดยบคคลท วไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน แบงหวขอการประเมนออกเปน 2 ขอ ดงน 2.1 ความคดเหนเกยวกบเอกสารความรความเขาใจเกยวกบการรบมอน าทวม แบงตามหวขอดงน 2.1.1 ความรความเขาใจเกยวกบเรองน าทวม คาเฉลย 2.02 ระดบความพงพอใจ นอย 2.1.2 ความนาสนใจของเอกสาร คาเฉลย 1.66 ระดบความพงพอใจ นอยทสด 2.1.3 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร คาเฉลย 1.66 ระดบความพงพอใจ นอยทสด 2.1.4 มความรความเขาใจหลงจากรบขอมลเอกสาร คาเฉลย 2.12 ระดบความพงพอใจ นอย 2.1.5 ระยะเวลาในการรบรขอมลเอกสาร คาเฉลย 1.64 ระดบความพงพอใจ นอยทสด 2 2 ความคดเหนหลงจากรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood แบงตามหวขอดงน 2.2.1 ความนาสนใจของอนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.64 ระดบความพงพอใจ มากทสด 2.2.2 ความสนใจของผท าแบบทดสอบตออนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.70 ระดบความพงพอใจ มากทสด 2.2.3 ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.68 ระดบความพงพอใจ มากทสด 2.2.4 ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก คาเฉลย 4.58 ระดบความพงพอใจ มากทสด

สำนกหอ

สมดกลาง

109

ไดขอสรปจากผลการวเคราะหขอมลจากกลมตวอยาง 2 กลม โดยใชแบบประเมนในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลยความคดเหน โดยคดเปนรอยละและแปลผล

ตารางท 11 ผลสรปการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหน โดยใชแบบประเมนในการเกบ

รวบรวมขอมลแลวน ามาแจกแจงหาคาเฉลย ไดผลดงน หวขอความคดเหน เคยประสบอทกภย ไมเคยประสบอทกภย

ประเมนความคดเหนเกยวกบขอมลเอกสารความรความเขาใจการรบมอน าทวม 1. ความรความเขาใจเรองน าทวม 2.40 2.02 คาเฉลยคดเปนรอยละ 48.00 40.40 ระดบผลเฉลย (แปลผล) นอย นอย

2. ความนาสนใจของเอกสาร 1.78 1.66 คาเฉลยเปนรอยละ 48.0 33.20 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ควรปรบปรง ควรปรบปรง

3 ความสนใจของผท าแบบสอบถามทมตอขอมลเอกสาร 1.80 1.66 คาเฉลยเปนรอยละ 36.0 32.20 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ควรปรบปรง ควรปรบปรง

4. ความรความเขาใจหลงรบขอมลเอกสาร 2.26 2.12 คาเฉลยเปนรอยละ 45.20 42.40 ระดบผลเฉลย (แปลผล) นอย นอย

5 ระยะเวลาในการรบขอมลเอกสาร 1.68 1.64 คาเฉลยเปนรอยละ 3.60 32.80 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ควรปรบปรง ควรปรบปรง

ประเมนความคดเหนเกยวกบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 1. ความนาสนใจ 4.68 4.64 คาเฉลยคดเปนรอยละ 93.60 92.80 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ดมาก ดมาก

2. ความสนใจผท าแบบทดสอบทมตออนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.56 4.70 คาเฉลยเปนรอยละ 91.20 94.00 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ดมาก ดมาก

3.ความรความเขาใจหลงจากรบขอมลอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.58 4.68 คาเฉลยเปนรอยละ 91.60 93.8 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ดมาก ดมาก

4. ระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก รส! Flood 4.50 4.58 คาเฉลยเปนรอยละ 90.00 91.60 ระดบผลเฉลย (แปลผล) ดมาก ดมาก

สำนกหอ

สมดกลาง

110

ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหนเกยวกบขอมลจากเอกสาร ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอ และการเตรยมตวในชวงน าทวม ทไดรบจากภาครฐ หรอหนวยงานเอกชนตางๆ พบวา ประชาชนสวนใหญ มความพงพอใจ และเหนดวยอยในระดบ นอยทสด คดเปนรอยละ 32.8 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ควรปรบปรง คาเฉลย 1.64 ซงระดบความพงพอใจในระดบ นอยทสด อยในหวขอเรอง ความนาสนใจของเอกสาร ความสนใจของผ ท าแบบทดสอบตอขอมลเอกสาร และระยะเวลาในการรบขอมลเอกสาร และผลการวเคราะหขอมลการประเมนความคดเหน หลงจากชมชดวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟก รส ! Flood ในเรองความรความเขาใจเกยวกบการรบมอและการเตรยมตวในชวงน าทวม พบวา ประชาชนสวนใหญ มความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบ มากทสด คดเปนรอยละ 94.0 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ดมาก คาเฉลย 4.70 ซงระดบความพงพอใจในระดบ มากทสด อยในหวขอเรอง ความนาสนใจ ความสนใจของผท าแบบทดสอบ ความรความเขาใจ และระยะเวลาในการรบขอมลจากอนเมชน อนโฟกราฟก ”รส! Flood”

ตอนท 2 สรปจากแบบประเมนความคดเหนจากผเชยวชาญ ทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! flood”

ดานการออกแบบ 1. การแทนคา 1.1 แทนคา “น า” ดวย “วาฬสน าเงน” คาเฉลย 4.80 ระดบความพงพอใจ มากทสด 1.2 เปรยบเทยบน า 10,000 ลบ.ม. เทากบ วาฬสน าเงน 50 ลานตว คาเฉลย 4.60 ระดบความพงพอใจ มากทสด 2. การใชส 2.1 การใชสญลกษณบนใบหนาตว Character เพอแสดงอารมณ และลกษณะ เฉพาะของตว Character คาเฉลย 4.80 ระดบความพงพอใจ มากทสด 3. การใชส 3.1 ใชสโทนเยน หรอสออน เพอใหรสกผอนคลาย ไมตงเครยด ลดความตระหนกตกใจ คาเฉลย 4.60 ระดบความพงพอใจ มากทสด ดานเนอหาและการน าเสนอ (ประกอบการดวดโอ แอนเมชน อนโฟกราฟก “รส Flood”) 1 การเรยงล าดบเนอเรอง คาเฉลย 4.80 ระดบความพงพอใจ มากทสด

สำนกหอ

สมดกลาง

111

2 ขอมลมความครบถวน ชดเจน คาเฉลย 4.60 ระดบความพงพอใจ มากทสด 3 สรางความเขาใจ และลดความตนตระหนกของประชาชนมากขน คาเฉลย 5.00 ระดบความพงพอใจ มากทสด 4 การน าเสนอขอมลดวยรปแบบกราฟกทเคลอนไหว (Animation Info Graphic) คาเฉลย 4.60 ระดบความพงพอใจ มากทสด 5 เหนดวยกบชดวดโอ แอนเมชน อนโฟ กราฟก “รส Flood” คาเฉลย 5.00 ระดบความพงพอใจ มากทสด ผลการประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญทมตอชดวดแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! flood” พบวา ระดบความพงพอใจ และเหนดวยอยในระดบ มากทสด คดเปนรอยละ 100.0 ระดบผลเฉลย (แปลผน) อยในเกณฑ ดมาก คาเฉลย 5.00 ซงระดบความพงพอใจในระดบ มากทสด อยใน 2 หวขอ ไดแก 1) ความเขาใจ และลดความตนตระหนกของประชาชนมากขน 2) เหนดวยกบชดวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟก ”รส! Flood”

สำนกหอ

สมดกลาง

112

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปและอภปรายผล จากการศกษา คนควา และวจยเรองอทธพลของอนโฟกราฟกสตอการสอสารขอมลเชงซอน โดยใชชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก โครงการ “รส! Flood” เปนกรณศกษา พบวา ในชวงน าทวมทผานมา ประชาชนไดรบขอมลขาวสารทมจ านวนมาก และไมสามารถจบตนชนปลายไดถก การรบรกยอมเกดความสบสน ท าใหประชาชนเกดความตนตระหนกกบเหตการณทเกดขน อาสาสมครกลม “รส ! Flood” จงเลงเหนถงปญหาทเกดขนและรวบรวมสมาชกเพอท าสอวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟกส ทใช “วาฬสฟา” เปนตวแทนของ “น า” และไดด าเนนการปลอยคลปความยาว 4-6 นาท ออกมาเผยแพรแลว จ านวน 5 ชด ณ วนท 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 หลงจากเผยแพรชดวดโอดงกลาว พบวา ประชาชนใหความสนใจ และมความรความเขาใจเกยวกบการรบมอกบเหตการณน าทวมมากขน สามารถเขาใจไดงายขน รวดเรวขน และแจมชดมากขน กวาการสอสารดวยตวอกษรเพยงอยางเดยว สะทอนใหเหนวา ในกรณขอมลทยงยาก ขอมลทตองรบจากหลายๆ หนวยงาน ตองประสานเชอมขอมลเหลานนเขาดวยกน มความจ าเปนอยางยงทตองใชอนโฟกราฟกเขาไปชวยในการท าใหประชาชนเขาใจเนอความ หรอขอมลทยากเหลานนไดงายขน ทงนผ วจยไดท าการทดสอบเพอเกบรวบรวมความรความเขาใจเกยวกบขอมลทมความซบซอนในรปแบบเอกสาร และขอมลในรปแบบชดวดโออนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood” กบกลมเปาหมาย จ านวน 100 คน โดยแบงกลมเปาหมายเปน 2 กลม ไดแก 1) ประชาชนทวไปทเคยประสบกบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน 2) ประชาชนทวไปทไมเคยประสบมหาอทกภย ในปลายป พ.ศ. 2554 จ านวน 50 คน เกบรวบรวมขอมลโดยการท าแบบสอบถาม โดยแบบสอบถามถกแบงเปน 2 สวน สวนทหนงมวตถประสงค เพอใหทราบถงปญหาของประชาชนในการรบขอมลจากภาครฐและเอกชนในชวงน าทวม จากนนผวจยไดใหกลมประชาชนทตอบแบบสอบถามสวนท 1 ชมวดโอ รส ! Fllod อนเปนกรณศกษาพรอมท าแบบสอบถาม สวนท 2 ผลประเมนจากแบบสอบถามสวนท 2 ใชเพอวเคราะหและประเมนระดบ

สำนกหอ

สมดกลาง

113

ความรความเขาใจในเรองการปองกนและการเตรยมตว รบมอในชวงน าทวม เพอน าไปสการสรปผล การรวบรวมผลการประเมนจากแบบสอบถาม โดยประชาชน 2 กลม ขางตน พบวา จากขอมลททางภาครฐ และเอกชนใหกบประชาชนในรปแบบเอกสารนน ประชาชนมความรความเขาใจเกยวกบเรองการรบมอ และการปองกนมหาอทกภย อยในเกณฑ นอย และใหความคดเหนวา มความนาสนใจนอย ใชระยะเวลาในการรบขอมลขาวสารมาก จงท าใหประชาชนไมใหความสนใจ และไมไดรบขอมลทชดเจนและถกตอง ในขณะทขอมลแอนเมชน อนโฟกราฟก “รส! Flood ”ประชาชนกลมดงกลาวใหความสนใจ และไดรบขอมลขาวสารทชดเจนและถกตองในเวลาอนสน ระดบความพงพอใจอยในเกณฑ ดมาก เมอไดผลการประเมนจากประชาชนกลมตวอยางแลว ผ วจยไดน าผลดงกลาวมาวเคราะหและสรางเครองมอในรปแบบ แบบสอบถาม เพอใชในการเกบรวบรวมขอมล โดยผ เชยวชาญเปนผประเมน เพอสรปผล การประเมนความคดเหนจากผ เชยวชาญ พบวา ผ เชยวชาญมระดบความพงพอใจ ทงในดานการออกแบบ และดานเนอหาการน าเสนอ ไมวาจะเปนการแทนคา การใชสญลกษณ การใชส โทนส การเรยงล าดบเนอเรองเหตการณ และความครบถวนถกตองของขอมล อยในเกณฑ พอใจมากทสด จากการประเมนขางตน ผวจยจงสรปไดวา ขอมลทมความซบซอน เชอมโยงกบขอมลหลายดาน การแปลงขอมลเปนภาพในรปแบบของอนโฟกราฟกจะชวยใหประชาชนมความร และความเขาใจไดดขน เรว และแจมชดขนกวาการสอสารในรปแบบของตวอกษรเพยงอยางเดยว มความพงพอใจในเชงบวก อยในระดบมากทสด

ขอเสนอแนะ จากการศกษาวจยเรองอทธพลของอนโฟกราฟกตอการสอสารขอมลเชงซอน โดยใชชดวดโอ อนเมชน อนโฟกราฟก โครงการ “รส! Flood” เปนกรณศกษา สามารถท าใหคดตอไดวา รฐบาลหรอหนวยงานทใหความรเกยวกบขอมลทมจ านวนมาก และซบซอน เชอมโยง แกประชาชน ควรจะเลงเหน และใหความส าคญ น าเทคนควธการใชอนโฟกราฟก ไปประยกตใชกบขอมลอนๆ ทส าคญ ยกตวอยางเชน เกยวกบเรองระบอบประชาธปไตย เกยวกบสทธหนาทการเปนประชาชนไทย หรอเปนเรองการคาระหวางประเทศ ฯลฯ เพอชวยใหประชาชนมความรความเขาใจขาวสารทเปนประโยชนจากทางภาครฐมากขนไป

สำนกหอ

สมดกลาง

114

รายการอางอง

เอกสารทางราชการ การไฟฟานครหลวง. ฝายความปลอดภย. (2554). “คมอแนะน า ขอควรระวง การใชไฟฟากอน

และหลงน าทวม ครงท 2/2554.” ตลาคม. กระทรวงสาธารณสข. กรมควบคมโรค. (2554). “คมอประชาชนส าหรบปองกนโรคทมากบน าทวม

ครงท 1.” ตลาคม 2554. กระทรวงมหาดไทย และการไฟฟานครหลวง. (2554). “การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพ และ

ปลอดภย.” มนาคม. สออเลกทรอนกส ขอมลออนไลน ASTV. ผจดการออนไลน. (2555). สอนอกซหก! “รส flood” กบคลปวาฬสน าเงน แจงอทกภย

ไทยชดเจนกวารฐบาล. เขาถงเมอ 24 พฤษภาคม. เขาถงไดจากhttp://www.mana ger.co.th/Around/ViewNews.aspx?NewsID=9540000139335

Boon, Bork. (2555). เบองหลงงานดไซน แคมเปญ Jackie Chan’s Dragon Heart Thailand, เขาถงเมอ 10 สงหาคม. เขาถงไดจากhttp://www.borkboon.com/uncategor ized/infographic_jackie-chans-dragon-heart-thailan/)

อาศรา พนาราม. (2555). Infographic เทรนดมาแรงในสงคม “เครอขายนยม”. เขาถงเมอ 10 สงหาคม. เขาถงไดจาก http://6889thai.com/?p=689

มตชนออนไลน. (2555). เจาะลกเบองหลงคลป “รส flood” และทมาของความนารก กระหม

ในสงคมออนไลน “วาฬสฟา”. เขาถงเมอ 29 มถนายน. เขาถงไดจากhttp://www.m atichon.co.th/news_detail.php?newsid=1319963055&grpid=01&catid=01

Thaipublica. (2555). “ร สราง สอ” กระบวนการผลตสอสรางสรรคสไตล “ร ส! Flood”

เคลดลบของการสอสารคอไมมเคลดลบ. เขาถงเมอ 25 กรกฎาคม. เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2012/06/create-media-flood/

Ross, Anders. (2011). InfoGraphic Design:Overview. Accessed Agust 9. Available from http://www.instantshift.com/2009/06/07/infographic -designs-overview-examples-and-best-practices/

สำนกหอ

สมดกลาง

115

Zhang, Bo. (2012). Top 5 Most Expensive Natural Disasters in History. Accessed May 24. Available from http://www.accuweather.com/en/weather-news/top-5-most-expensive-natural-d/47459/

ขอมลออฟไลน ทมงาน รส Flood. (2555). โอกาสทางเศรษฐกจทพดพาไปกบสายน าทวม [ซดรอม].

กรงเทพฯ: อาสาสมครท าสอวดโอสรางสรรค ร ส Flood. ทมงาน รส! Flood, (2555). ขาวคอใคร ถอดบทเรยนจากรายงานขาวมหาอทกภย [ซดรอม].

กรงเทพฯ: อาสาสมครท าสอวดโอสรางสรรค ร ส Flood. ทมงาน รส! Flood, (2555). คมอรบสถานการณน าทวม [ซดรอม]. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ สสส, 2555. มหาวทยาลยเชยงใหม. คณะวศวกรรมศาสตร. ภาควชาวศวกรรมโยธา. (2555). การฟนฟหลง

น าทวม [ซดรอม]. กรงเทพฯ: คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. การสมภาษณ เกรยงไกร วชรธรรมพร. (2555) ผกอตงกลมอาสาสมครโครงการ “รส! Flood”. สมภาษณ, 10

มนาคม. วรรธนะ รจโรจนสกล. (2555) ผ กอตงกลมอาสาสมครโครงการ “รส ! Flood”. สมภาษณ, 10

มนาคม.

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก

118

119

120

121

122

123

ภาคผนวก ข แบบสมภาษณกลมเปาหมาย

125

126

127

128

ภาคผนวก ค แบบสอบถามประเมนความคดเหนจากผเชยวชาญ

130

131

132

133

134

ภาคผนวก ง วดโอสมภาษณผเชยวชาญ และกลมเปาหมาย

136

ภาพท 42 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 01, 02

137

ภาพท 43 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 03, 04

138

ภาพท 44 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 05, 06

139

ภาพท 45 วดโอสมภาษณกลมเปาหมาย 07, 08

140

ประวตผวจย ชอ- นามสกล นางสาวนฤมล ถนวรตน เกดวนท 1 กมภาพนธ 2526 ทอย 7/44 ซอยกรงเทพฯ-นนท 17 แขวงบางซอ เขตบางซอ กรงเทพมหานคร

10800 โทรศพท 089 – 248 5404 หรอ 02 – 587 5038 Email honey0442@hotmail.com ประวตการศกษา พ.ศ. 2542 ส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนวมตยารามพทยากร พ.ศ. 2545 ส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนวมตยารามพทยากร พ.ศ. 2548 ส าเรจการศกษาปรญญาศลปกรรมศาสตรบณฑต (สาขาออกแบบประยกตศลป) มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา พ.ศ. 2552 เขาศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบนเทศศลป บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ประวตการท างาน พ.ศ. 2548 – พ.ศ. 2554 บรษท ไซเบอรแพลนเนต อนเตอรแอคทฟ จ ากด มหาชน ต าแหนง Graphic Designer

พ.ศ. 2554 – พ.ศ. 2555 บรษท อนฟอรเมตก พลส จ ากด ในเครอบรษท ไซเบอรแพลนเนต อนเตอรแอคทฟ จ ากด มหาชน

ต าแหนง Senior Graphic Designer