คู่มือการใช ้ยาเพื่อความปลอดภ ัย ของผู้อยู่อาศัยใหม่ · คู่มือการใช

（ภาษาไทย）

คมอการใชยาเพอความปลอดภยของผอยอาศยใหม

（泰文）

（）

（泰文）

หนวยงานสขภาพและสวสดการสงคมทำหนาทเสรมสรางและดแลสขภาพของประชาชนเปนสำคญ โดยมหนาทหลกเพอวางแผนแนวทางทสำคญทางสาธารณสข สรางเครอขายดแลสขภาพของคนในหมบาน เผยแพรมาตรการรกษาสขภาพทหลากหลาย พรอมทงใหขอมลทสำคญสำหรบการดแลปองกนรกษาโรคไปยงประชาชนทกทในไตหวน และดแลกลมคนดอยโอกาส โดยสขภาพของประชาชนถอเปนเปาหมายหลกทหนวยงานสขภาพพยายามอยางสดความสามารถเสมอมา

ความรในการใชยาและการเขาถงโรคตางๆสวนใหญมาจากอนเตอรเนต ขาวสาร วทย เปนตนแมวาการสงสารทางอเลกทรอนกสจะรวดเรวและสะดวก แตสำหรบผอยอาศยใหมจากตางประเทศแลว อาจทำใหไมสามารถเขาถงขอมลเหลานไดเนองจากสงแวดลอมทไมคนเคย อปสรรคทางการสอสาร และความตางทางวฒนธรรม ทำใหไมไดรบขอมลหรอขอมลทไดรบไมเทาเทยมกน ซงสงผลตอความเขาใจ และอาจเปนเหตใหเกดปญหาเกยวกบความปลอดภยในการใชยาได

กอนหนานไดมจดทำ“คมอการใชยาเพอความปลอดภยสำหรบผอยอาศยใหม”ฉบบภาษาจน องกฤษ เวยดนาม อนโดนเซย และในปนกยงไดเพมฉบบภาษาไทยและกมพชาเปนทงสน 6 ภาษา

มความร คสขภาพทด

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

คมอเหลานไมเพยงแตจะชวยในการเผยแพรขอมลทถกตองในการใชยา และยงชวยลดอปสรรคในการใชยาของผอยอาศยใหม ชวยเพมความรในการใชยาทถกตอง ภายในคมอนไดกลาวถงความปลอดภยในการใชยา บรการทางยา ขอมลเกยวกบโรคตางๆเปนตน โดยมจดหมายหลกเพอความปลอดภยของผอยอาศยใหมแลว ยงชวยใหผอยอาศยใหมไดเขาใจถงนโยบายทางการแพทยในไตหวน อกทงยงเหนดวยกบการกระทำของไตหวน และกลายเปนสวนหนงของแผนดนนในทสด

หวงเปนอยางยงวาผอยอาศยใหมจะรจกและเขาใจในโรคตางๆผานคมอเลมน และยงสามารถตรวจสอบพฤตกรรมการใชยาของตนเองและครอบครว ชวยลดพฤตกรรมการใชยาทผด และสรางความรทถกตองในการใชยา อกทงยงมความกระตอรอลนในการเขาไปยงหนวยงานอนามยหมบาน และเครอขายอนเทอรเนตของเภสชกร เพอใหผอยอาศยใหมมสขภาพทด และมหลกประกนมากขน

หนวยงานสขภาพและสวสดการสงคมผอำนวยการกรมฯ ชว เหวน ตา

เดอนกรกฎาคม 2014


อางองตามสถตของกระทรวงความมนคงภายในสนสดเดอนธนวาคม 2013 ไตหวนมคสมรสชาวตางชาตทงสน 486,703 คน โดยมจำนวนคสมรสชาวจน ฮองกงเปนจำนวนรอยละมากทสดราว 67.61% และรองลงมาเปนสญชาตเวยดนาม คดเปนจำนวน 18.29% ลำดบทสามคอชาวอนโดนเซย คดเปนจำนวน 5.74% สำหรบผมาอยใหมทตองอยหางไกลจากบานเกดเมองนอนแลว เรองภาษาถอเปนเรองสำคญทสดในการทจะเขาถงสงคม วฒนธรรม และผคนแลวผมาอยใหมยงทำหนาททสำคญในการเปนภรรยา มารดา และลกสะใภ ฉะนน การเผยแพรขาวสารทถกตองเกยวกบการโรคและการใชยาเพอใหเขาใจถงวธการปองกนและดแลรกษาโรค พรอมทงใหเขาใจถงวธการใชยาทถกตองเพอเพมทกษะการดแลตนเองและครอบครว

ดงนน เพอใหเขาถงสทธในการใชยาของผมาอยใหม ลดปญหาทเกดขนเกยวกบความเจบปวย เขาถงความรในการใชยาเพอลดปญหาทางการสอสารและทางการเงนเปนตน ทางกรมฯจงไดให“สมาคมประกนสขภาพเภสชศาสตรพเศษเมองอวนหลน” จด “แผนการใชยาเพอความปลอดภยสำหรบกลมคนพเศษ” โดยเรมจากเมองอวนหลน หนนโถ และเจยอ เพอเผยแพรความรการใชยาสำหรบผมาอยใหมและคนพการ และพมพเอกสาร “คมอการใชยาเพอความปลอดภยสำหรบผอยอาศยใหม”

ชวนคณรวมกน รวมสรางอนาคตทมความสข



เพอเพมความรในการใชยาและความสามารถในการดแลผอนคมอนมทงสน 40 บท ซงเปนความรพนฐานสำหรบการใชยา

(คำแนะนำการอานฉลากยา และถงยา เปนตน) คำชแจงสำหรบโรคเรอรงทพบบอย (ความดนโลหตสง คลอเรสเตอรอลสง โรคเบาหวาน) นอกจากน ปนยงมการเพมโรคทเกดกบสตรและเรองทผคนกำลงใหความสนใจ คมอตางๆเหลานมการแปลเปนภาษาตางๆทผมาอยใหมคนเคย เชน ภาษาองกฤษ ภาษาเวยดนาม ภาษาอนโดนเซย ภาษาไทย และภาษากมพชา เปนตน คมอตางๆเหลานไมเพยงงแตชวยใหผมาอยใหมสามารถเปดอานไดตลอดเวลาแลวยงชว ยใหเพมความรในการใชยา รกษาสขภาพของตนเองอยเสมอ และยงชวยดแลสมาชกในครอบครวไดอกดวย

ทางกรมฯหวงเปนอยางยงวาประชาชน และผมาอยใหมจะสามารถใชคมอนในการศกษาความรในการใชยา และหวงวาผมาอยใหมจะนำความรทไดรบนไปใชงนชวตประจำวน และชวนชวยเผยแพรความรไปสครอบครว เพอฝง เพอรกษาสขภาพของเราทกคน และรวมกนสรางเสรมสขภาพทดขน และเพอชวตทมความสข

กรมควบคมอาหารและยา หนวยงานสขภาพและสวสดการสงคม

ผอำนวยการกรมฯ เย หมง กง เดอนกรกฎาคม 2014

บทท 1 เภสชกรคยเรองยา p.97（第一章藥師談藥）

บทท 2 ยาคออะไร p.100（第二章藥是什麼）

บทท 3 จะทานยาอยางไร p.102（第三章藥怎麼吃）

บทท 4 ยาสามาญประจำบาน p.107（第四章家庭常備藥）

บทท 5 อาหารเสรมเพอสขภาพ p.110（第五章健康食品）

สารบญ（目錄）

บทท 6 บรบาลทางเภสชกรรม p.113 （第六章藥事照護）

บทท 7 เพอนบานทดของคณ – รานยาประจำหมบาน p.117 （第七章妳的好厝邊---社區藥局）

บทท 8 จะดแลตนเองในยามปวยอยางไร p.119 （第八章生病時如何自我健康照護） บทท 9 การใชใบสงยาโรคเรองรงอยางตอเนอง p.123 （第九章善用慢性病連續處方箋） บทท 10 การเกบรกษายาและการกำจดยา p.125 （第十章藥物保存與廢藥回收）

การดแลรกษาทางเภสชกรรมและรานยาประจำหมบาน （藥事照護與社區藥局）

เภสชกรคยเรองยา（藥師談藥）


บทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร p.138（第十六章如何使用避孕藥）

บทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ p.141（第十七章孕婦用藥安全）

บทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร p.145（第十八章婦女哺乳用藥安全）

บทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก p.150（第十九章認識不孕症）

บทท 20 ทำความรจกโรคกระดกพรน p.153（第二十章認識骨質疏鬆症） บทท 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจรญผดท p.155

(第二十一章認識子宮內膜異位)

บทท 11 จะบอกอาการใหแพทยทราบไดอยางไร p.127（第十一章看病時如何向醫師說清楚）

บทท 12 จะถามวธการทานยากบเภสชกรอยางไร p.129（第十二章領藥時如何向藥師問明白）

บทท 13 รจกถงยา p.130（第十三章認識藥袋）

บทท 14 การอานฉลากยาและถงยา p.132（第十四章看清藥袋標示與藥物標示）

บทท 15 ยาผดกฎหมาย p.134（第十五章不法藥物）

ความรในการเขารกษาพยาบาลทถกตอง（正確就醫觀念）

ยาสำหรบสตร（女性用藥）


บทท 22 ทำความรจกเนองอกในมดลก p.157 (第二十二章認識子宮肌瘤)

บทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด p.159 (第二十三章窈窕淑女---健康減重）

บทท 24 การใชยาในเดกเลกอยางปลอดภย p.162 （第二十四章小兒用藥安全）

บทท 25 การใชยาในผสงอายอยางปลอดภย p.165 （第二十五章老人用藥安全）

บทท 26 การใชยาแผนจนอยางปลอดภยอ p.168 （第二十六章中藥用藥安全）

บทท 27 ความเขาใจทผดเกยวกบการใชยา p.171 （第二十七章用藥迷思）

บทท 28 การสอนความรเกยวกบเพศสมพนธของวยรน p.176 （第二十八章青少年性教育）

บทท 29 รทนโทษของบหร p.178 （第二十九章認識菸害）

บทท 30 รทนโรคเอดส p.182 （第三十章認識愛滋）

บทท 31 รทนสงเสพตด p.184 （第三十一章認識毒品）

การใชยาสำหรบบคคลกลมพเศษ(特殊族群用藥）

สาธารณสขและการแพทย （公共衛生與藥師）


บทท 33 รทนโรคความดนสง p.192（第三十三章認識高血壓）

บทท 34 รทนโรคคอเลสเตอรอลสง p.194（第三十四章認識高血脂）

บทท 35 รทนกบโรคเบาหวาน p.197（第三十五章認識高血糖）

บทท 36 รทนโรคหอบ p.202（第三十六章認識氣喘）

บทท 37 รทนการกลนปสสาวะไมอย p.205（第三十七章認識尿失禁）

บทท 38 รทนโรคตอมลกหมากโต p.208（第三十八章認識前列腺肥大）

บทท 39 รทนโรคทางเดนปสสาวะอกเสบ p.210 (第三十九章認識尿路感染)

บทท 40 รทนโรคสะเกดเงน p.213 (第四十章認識乾癬)

บทท 32 การปองกนยงดำเลก p.190 ( 第三十二章小黑蚊防治 )

การดแลตนเองในโรคทพบบอย(常見疾病自我照護）



บทท บทท 1 เภสชกรคยเรองยาเภสชกรคยเรองยา(第一章藥師談藥）

ยาคออะไร?（什麼叫做藥？）

ยากคอสงทสงผลกระทบตอ(1) ทางสรรวทยา (2) ทางจตวทยา (3) ฟงกชนการทำงาน (4) ทางโครงสราง ของรางกายคณ

เภสชกรสามารถชวยอะไรคณไดบาง?（藥師能為您做什麼？）

1. เภสชกรทำงานในโรงพยาบาล คลนก รานขายยา โรงงานยา การตลาด การตรวจสอบสาธารณสข สขศกษา เปนตน2. รานขายยาใหบรการจดยาชด ขายผลตภณฑอาหารเสรม อาหารเสรมเพอสขภาพ ผลตภณฑเสรมเพมโภชนาการอาหาร เครองใชสำหรบสตรและเดก อปกรณทางการแพทย บรการสอบถามเกยวกบยา และการดแลตนเอง เปนตน

ในการไปพบแพทย จะตองใหแพทยออกใบสงยา แลวจงไปรบยาทรานขายยาเปนเรองทไมสะดวกเปนอยางยง ? （看病時，醫師診斷開立處方箋，再到藥局調劑領藥很不方便？）

1.เมอหมอวเคราะหอาการปวยแลว เภสชกรจะทำหนาทพจารณาใบ สงยา แลวจดชดยาตามความเหมาะสม วธนถอเปนวธทปลอดภยสำหรบคนไขมากทสด2. เปรยบเหมอนการสวมหมวกกนนอค

97

บทท 1 เภสชกรคยเรองยา


แมวาอาจจะทำใหรอนมากขน แตกเปนการเพมความปลอดภยมากขน

หากเปนใบสงยาตอเนองสำหรบโรคเรอรง และไปรบยาทรานยาหมบานจะมความสะดวกมากขน?

（慢性病連續處方箋到社區藥局拿藥更方便？）

1. สำนกงานประกนสขภาพแหงชาต มการประกาศโรคเรอรงทงสน 98 ชนด หากวาอาการปวยคงท สามารถใหแพทยออกใบสงยาตอเนองสำหรบโรคเรอรงได2.ไปรบยาทรานขายยาหมบานทกำหนด จะไมตองเขาควเพอชำระคา บรการ และไมตองชำระคายาบางส วนทผปวยตองชำระเอง จะกำจดยาททานไมห มดไดอยางไร? （沒有吃完的藥品要如何處理？）

หากทงยาบนดนจะทำใหดนไดรบการปนเปอน ทำลายสงแวดลอม หากวาทานมยาททานไมหมด เชน เปนยาทวไปทใชในครวเรอน จะตองนำยาออกจากบรรจภณฑ และใสไวในถงซปลอก หากเปนนำยากเทเขาไปในถงดวย และปดปากถง แลวนำไปใหพนกงานเทศบาลเพอนำไปกำจดตอไป แตหากเปนยาเปนพษและมผล ตอยนส เชน ยาทางเคมสำหรบผปวยทมเนองอก เปนตน จะตองนำกลบไปยงโรงพยาบาล โดยทางโรงพยาบาลจะเปนผกำจดยาเหลาน ไมทงดวยตนเอง

ยาทจายจากรานยาหมบาน และโรงพยาบาลเปนยาทเหมอนกนหร อไม ?（社區藥局調劑領的藥與醫院的藥品一樣嗎？）


98


1.รานยาจะตองรบมอกบใบสงยาจากโรงพยาบาลทวประเทศ จงตองเตรยมยาหลายประเภทมาก2.แนะนำใหประชาชนนำใบสงยาไปยงรานยา เพอใหเภสชกรเตรยมยาไวกอน 3.โรงงานยาทผลตยาเปนโรงงานทไดมาตรฐาน C-GMP ระดบสากล คณภาพยาทผลตออกมาจงมคณภาพเหมอนกน จงมปร ะสทธภาพเหมอนกน4. รานยาสามารถใชยาชนดอนทมปรมาณ สตร สรรพคณ และใชกบโรคแทนกนได

รานยาหมบานเปนเพอบานทดของคณ? (社區藥局是你的好厝邊？)

1. มรานยาประจำหมบานอยทวทกท สามารถสอบถามเรองยาจากเภสชกรเมอมปญหา2. รานยาประจำหมบานใหบรการหลายชวโมงตอวน และมสนคาเปนจำนวนมาก เปน 7-11 มออาชพอกรปแบบหนง

ระบบรายงานยาททำใหมปฏกรยาไมพงประสงค เวบไซต：http://adr.fda.gov.tw

อเมล：[email protected] เบอรโทรศพท：02-2396-0100

มลนธชวยเหลอเมอไดรบอนตรายจากยา เวบไซต：http://www.tdrf.org.tw/ch/00_home/home.asp

อเมล：[email protected] สายดวนสอบถามขอมล：02-2358-4097

99



บทท 2 ยาคออะไร

100

บทท บทท 2 ยาคออะไรยาคออะไร(第二章藥是什麼）

สงทสามารถชวยในการปองกน บรรเทา ขจดปญหาทเกดขนกบมนษย เพอเพมประสทธภาพการทำงานของรางกาย ชวยเพมสมรรถนะในการทำสงตางๆหรอชวยในการตรวจวนจฉยโรค ไมวาจะเปนยาแผนปจจบนหรอยาแผนจน การใชยาทไมถกตองยอมจะเกดโทษ เมอทานยาเขาไปในรางกายแลว รางกายไมสามารถแยกแยะไดวาเปนยาแผนปจจบนหรอยาแผนจน ฉะนนยากเหมอนดาบสองคมท “สามารถรกษาโรคได และทำใหเกดโรคไดดวนเชนกน” จะตองมคำสงจากแพทยเทานนจงสามารถรบประทานได

การแบงประเภทของยา (藥品分類)

1.แบงตามลกษณะภายนอกของยา:โดยแบงเปนยาแบบฉด แบบรบป ระทาน ยาใชภายนอก และอปกรณทางการแพทย2.แบงตามเกณฑการจดหมวดหมประเภทยาทรฐกำหนด：

เปนยาทจะซอไดกตอเมอมใบสงยาจากแพทยเทานน จะ ตองใหเภสชกรเปนผจายยาและเภสชกรจะตองจายยาตามใ บสงแพทย พรอมทงแจงวธการใชยา

ยาแบงออกเปน 3 ประเภท คอ【ยาชดสำเรจ】、【ยาทใชตามคำแนะ นำของแพทยและเภสชกร】、【ยาตามใบสงแพทย】 ยาตามใบสงแพทย：


บทท 2 ยาคออะไร

101

ยาทใชตามคำแนะนำของแพทยและเภสชกร：เปนยาทหาซอไดทรานยาหมบานโดยไมตองใชใบสงแพทยและใชยาตามคำแนะนำของเภสชกรหรอตามคำชแจงสำหรบการใชยาทแนบมากบยา

ยาชดสำเรจ：เปนยาประเภท ค ทหาซอไดตามซปเปอรมารเกต หรอรานยา หรอเปนยาชดสำเรจประเภท ก และ ข ทหาซอไดตามรานยาหมบาน ซงประชาชนสามารถหาซอและใชงานตามคำชแจง สำหรบการใชยาทแนบมากบยา

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 3 จะทานยาอยางไร

102

บบทท ทท 3 จะทานยาอยางไร จะทานยาอยางไร（第三章藥怎麼吃）

เมอไดรบยาแลวจะตองตรวจสอบจำนวน และถามวธการใชยา และเวลาทานยาใหเขาใจ：1.จะตองใชนำอนในการทานยา2.จะตองทานยาในเวลาทแนนอนทกวน3.จบเวลารบประทานยากอนอาหารและหลงอาหาร4.ไมใชชา นำผลไม นม และกาแฟ หรอเครองดมทกอใหเกดการระคา ยเคองในการทานยา5.ควรทานยาในปรมาณและวธการใชงานทถกตองตามคำสงของแพ ทย และเภสชกร และไมเปลยนปรมาณยาตามใจ6.หากลมทานยา ใหรบประทานทนททนกได หากเปนเวลาใกลกบเวล าทานยาครงตอไป ก ไมตองรบประทานอก 7.หากคดวายานนไมสงผล หรอมผลขางเคยง ใหรบแจงแพทยหรอเภส ชกร8.คอยตรวจสอบชอยา คำเตอน และวนหมดอายอยเสมอ9.ไมทานยาททานเหลอหลงจากอาการหายดแลว และไมนำไปใหผอ นทานตอ10.ควรรบสอบถามแพทย หรอเภสชกรผเชยวชาญหากมปญหาการใ ชยา11.หากมยาหยอดตาสองชนดขนไป ใหเวนไว 5-10 นาทหลงใชงานยาหยอดตาชนดแรก


บทท 3 จะทานยาอยางไร

103

(7) ไมใชนำยาทแปรสภาพหรอหมดอาย เชน ยาหยอดตาทเปดแล วจะมยอยไดหนงเดอน จากนนจะตองนำไปทง

12.ไมนำยาใชภายนอกไปรบประทานหรอหยอดตา

ขอแนะนำการใชยา (用藥指示)

1.ในการใชยา จะตองตรวจสอบกอนวาเปนยาใชภายนอก หรอสำหรบรบประทาน (1) ยารบประทาน：ตรวจสอบวธการรบประทานใหแนใจ วาทานทงเมด หรอครงเมด กด อม หรอละลายนำกอนทาน เปนตน และตรวจสอบกอนวายาเสอมสภาพห รอหมดอายหรอไม (2) ยาใชภายนอก：ตรวจสอบวธการใชวาใชงานกบผวหนง ตา ห ปาก จมก ลำไส ชองคลอด หรอสำหรบสดดม (3) กอนการหยบยาจะตองลางมอใหสะอาดไมใหสงสก ปรกปนเปอนกบยาหรอบาดแผล (4) เขยาขวดนำยาทตกตะกอนกอนการใชงาน (5) แชยาสอดไวในตเยนเสมอเพอรกษาใหอยในรปทรงเดม และรอใหอยในอณหภมหองกอนแลวจงนำมาใชได (6) ปดฝายาใหสนทหลงการใชเสมอ

(8) ไมใชยาของผอน เพอปองกนการตดเชอซำซอนหรอใชยาผด2. เวลารบประทานยา (1) ทานยาในเวลาทกำหนดทกวน

วนละ4ครง：ทานกอนอาหารเชา อาหารกลางวน อาหารเยน และกอนนอน


104

วนละ3ครง：ทานกอนอาหารเชา อาหารกลางวน อาหารเยนวนละ2ครง：ทานกอนอาหารเชา อาหารเยนวนละ1ครง：ทานในชวงเวลาเดยวของทกวน

(2) คำอธบายสำหรบยากอนอาหารและหลงอาหาร กอนอาหาร（หรอทองวาง）：ทานกอนอาหารภายใน 1 ชวโมง หรอหลงอาหาร2 ชวโมงพรอมอาหาร

ยากอนอาหาร：เปนยาทรบกวนการดดซมไดงายจ ากอาหารระคายเคองกระเพาะนอย

หลงอาหาร： รบประทานหลงอาหาร 1 ชวโมง หรอทนทหลงอาหาร ยาหลงอาหาร：สามารถดดซมพรอมอาหาร ลดการระคายเคองกระเพาะและลำไส

กอนนอน：ทานกอนนอนครงชวโมง (3) วนละ 4 ครง และทานทกๆ 6 ชวโมง วตถประสงคตางกน： วนละ 4 ครง—รกษาอาการ เชน ：ยาพารา ทานทกๆ 6 ชวโมง–รกษาความเขมขนในเลอดเชน：

ยาปฏชวนะ3. ทานพรอมนำเปลา (1) ยาบางประเภทจะเกดปฏกรยากบนำผลไม (เชน นำเกรปฟรต) หรอชา กาแฟ นม ซงสงผลกระทบตอประสทธภาพของยา (2) ไมนอนรบประทานยา


บทท 3 จะทานยาอยางไร

105

เพอปองกนยาตดคางอยในหลอดอาหารจนทำใหหลอดอาหารได รบบาดเจบ

4. หากลมรบประทานยาจะตองทำอยางไร？

(1) ยาลดอาการ：ลมทานกไมเปนไร（เชน：ยาแกปวด）

(2)ยาทใชเพอการรกษาหรอปองกน： หากนกขนไดเมอผานไปไมนานใหรบประทานในทนท แตหากลวงเลยไปจนใกลเวลารบประทานครงถดไป ใหงดทานชดเชย เชน ยาความดนโลหตสง ยารกษาโรคเบาหวาน (3)ยากอนนอน หากนกขนไดตอนกลางวน กไมตองรบประทาน

ชดเชย

คำเตอนการใชยา (服藥警語)

ขณะนบนถงยาจากโรงพยาบาลจะระบวธการใช ปรมาณทใช ผลขางเคยง และอาการทอาจเกดรวมโดยจะตองอานขอความหน าถงยา หรอฉลากยาใหละเอยดกอนรบประทาน1. คำเตอนผลขางเคยง

(1) 「ยานอาจทำใหเกดอาการงวงซมหรอวงเวยนศรษะได」

「โปรดระมดระวงในการขบรถหรอบงคบเครองจกรหลงการรบป ระทา」 นยาหมายความวาเมอทานยานแลวใหหลกเลยงการทำงา นทตองใชสมาธ(2) 「หลกเลยงการดมเครองดมแอลกอฮอรระหวางรบประทานยา」 หมากถงอาจทำใหฤทธยานานขนหรอทำใหเกดอาการงวงซม(3) 「ระหวางทานยาควรหลกเลยงการตากแดดโดยตรง」


106

มกพบในยากลมซลโฟนาไมดและผลตภณฑเพอความขาว2.วธการใชพเศษ

(1) 「โปรดทานยาทงเมดโดยไมบดหรอเคยว」

แสดงวายาอาจมรสไมดเปนยาออกฤทธนานตอเนอง หรอยาแค ปซล จงไมเหมาะสำหรบการเคยว(2) 「โปรดนำไปแชเยน」 เมอรบยากลบไปแลวจะตองนำไปแชในตเยน(3) 「โปรดเขยากอนการใชงาน」 มกพบบนยานำทมสารแขวนลอย ยาเคลอบกระเพาะ ยาปฏชวนะประเภทนำ และยาหยอดตา

3.สตรมครรภ และมารดาใหนมบตร 「สตรมครรภ สตรทอยในระยะรอการตงครรภ และมารดาใหนมบตรไมควรรบประทานยาน」

หมายความวายานไมเหมาะสำหรบสตรมครรภ และมารดาใหนมบตร4.การใชยาสลบกน

(1)「หากจะทานยาธาตเหลก และยาลดกรด จะตองรบประทานหางกนอยางนอย 2 ชวโมง」

มกพบบนยาปฏชวนะประเภท Quinolones เพราะยาธาตเหลก นม และยาลดกรดจะออกฤทธทสงผลกระทบตอการดดซมของยา(2)「ไมทานพรอมนำเกรปฟรต」 ยาแคลเซยมแชนแนลบลอกเกอร ยากดภมคมกนประเภทแมคโครไลด และสารอนพนธเออรโกบาซน เมอทานพรอมกบนำเกรปฟรตแลวจะมผลตอการดดซมของยา และอตราการเมตาบอลซมของรางกาย


บทท 4 ยาสามาญประจำบาน

บทท บทท 4 ยาสามาญประจำบาน ยาสามาญประจำบาน（第四章家庭常備藥）

การดแลตนเองเปนการดแลสขภาพเบองตนของประชาชน สงทสำคญทสดคอการทประชาชนรจก「พจารณาสขภาพของตนเอง」เขาใจวธการใชยาตามฉลากยาอยางถกตอง หรอมความรพนฐานเกยวกบการใชยา และทำตามสงทเภสชกรสงอยางถกตอง

ยาสามญประจำบาน สามารถชวยรกษาโรคเลกๆนอยๆไดอยางทนทวงท ฉะนนทกครวเรอนควรเตรยมยาสามญประจำบานทจำเปนเอาไวเลกนอย และเรยนรวธการรบประทานอยางถกตองเพอใหยาทเตรยมมาเกดประสทธภาพสงสด

ประเภทของยาทควรเตรยมไวประจำบาน (家中常備藥物的種類)

1.ประเภทของยาสามญประจำบาน： (1)ยาแกหวด：ยาแกหวด ลดอาการนำมกไหล แกไอ ลดเสมหะ หรอนำยาแกไอทพบบอย เปนตน (2)ยาลดไขบรรเทาปวด：

นอกจากจะใชลดไขแลวยงสามารถใชแกปวดไดอกดวย(3)ยาบรรเทาอาการปวดกระเพาะและลำไส：

ใชเมอเกดอาการอาหารไมยอย ทองรวง

107


(4)อนๆ：เมารถ เมาเรอ ยาแกแพ 2.ประเภทยาทใชบอย：

(1)เบตาดน (2)ครมแกอกเสบ (3)แอลกอฮอร (4)แผนแปะแกปวด (5)ยาสอดลดไข (6)ยาหยอดตา (7)ครมแกคน (8) อนๆ

ขอควรระวง (注意事項)

1.ผใหญทรบประทานยาแกหวดเกน7-10วนขนไป หรอมอาการเปนไขเกน 3 วนขนไปแตอาการยงไมดขน ควรรบไปพบแพทยทนท

2.หากเกดอาการของโรคแทรกซอน ใหหยดทานยาในทนท และรบไปพบแพทย

3.ไมทานยาแกปวดลดไข 2 ชนดขนไปในเวลาเดยวกน มเชนนนอาจเกดอาการแทรกซอน และฤทธยากเพมมากขนดวย

4.ในยาแกหวดมกมยากลมแอนตฮสตามน ทจะทำใหเกดอาการงวงซม 5.วธการเกบรกษายาชนดพเศษ：

ยาหยอดตา：วางไวในอณหภมหองปกต เวนแตวามการระบวาจะตองเกบไวในตเยนเทานน และใหทงในทนทหากใชไมหมดภายในหนงเดอน ยาสวนทวาร：เนองจากยาสวนทวารจะเรมออนตวเมอมอณหภมเกน 30℃ จงควรเกบไวในตเยนเพอปองกนการออนตว นำยา/สารละลาย：เชน ยาเคลอบกระเพาะ ยาแกหวด หรอยาแกไอ ควรเกบไวในอณหภมหอง เวนแตจะมการระบเปนการพเศษเทานน


108



บทสรป(結語)

ยาสามญประจำบานเปนยาทเอาไวรกษาอาการทวไป แตหากอาการไมดขน ยงตองไปพบแพทยทโรงพยาบาล เปนการปองกนการรกษาทลาชาเกนไป นอกจากนน ยาสามญประจำบานเปนยาทเตรยมไวสำหรบการใชในกรณฉกเฉน ควรใหสมาชกทกคนในบานทราบวามยาอะไรบาง วางไวตรงไหน และใชงานอยางไร

109


บทท บทท 5 อาหารเสรมเพอสขภาพ อาหารเสรมเพอสขภาพ（第五章健康食品）

ผลตภณฑเสรมคออะไร? (什麼是健康食品？)

1.ตาม「ขอกำหนดอาหารเสรมเพอสขภาพ」อาหารเสรมเพอสขภาพ หมายถง「อาหารทมประสทธภาพในการรกษาสขภาพ และมการระบ หรอโฆษณาถงประสทธผลของยา」คำวา 「ผลตภณฑอาหารเสรม」เปนศพทเฉพาะทางกฎหมาย ซงจะตองผานการรบรองจากหนวยงานสาธารณสข แผนกสวสดการจงจะสามารถเรยกไดวาเปน 「อาหารเสรมเพอสขภาพ」 สวนคำวา 「อาหารเพอสขภาพ」แทจรงแลวกคออาหารทวไปทนำมาใชเฉพาะสำหรบการเพมโภชนาการเทานน โดยผลตภณฑทงสองชนดนเปนสงทแตกตางกน！

2.แมวาอาหารเสรมเพอสขภาพจะผานการรบรองจากหนวยงานสาธารณสข แผนกสวสดการวาสามารถนำมาใชในการเพมโภชนาการ แตกไมมผลชวยในการรกษา และไมสามารถนำมาทดแทนยาได จงไมสามารถแทนทยาแบบทวไปได

เลอก「อาหารเสรมเพอสขภาพ」อยางชาญฉลาด ดตราสญลกษณตามน！(「健康食品」聰明選標章這樣看！)

「อาหารเสรมเพอสขภาพ」ทผานการรบรอง จะมตรา 「อาหารเสรมเพอสขภาพ หนวยงานสาธารณสข」 หรอ

บทท 5 อาหารเสรมเพอสขภาพ

110



「อาหารเสรมหนวนงานสขภาพ」ขณะเดยวกนกม 「สญลกษณวงรสเขยว」 จงเปนอาหารเสรมเพอสขภาพทผานการรบรองจากหนวยงานสา ธารณสข แผนกสวสดการ

มขอควรระวงอยางไรบางสำหรบอาหารเสรมเพอสขภาพ?(食用健康食品要注意什麼？)

ในการเลอกซออาหารเสรมเพอสขภาพจะตอง「หยด」และคดกอนวามความจำเปนหรอไม และมประโยชนตอสขภาพของทานจรงหรอไม พรอมทง「ด」บรรจภณฑอยางละเอยดวาม「สญลกษณวงรสเขยว」และ「หมายเลขทไดรบอนญาต」「คำเตอน」「ขอควรระวง」「จำนวนทควรรบประทาน」และ「ประสทธผลของยา」กอนการรบประทานยาใหตงใจ「ฟง」ปรกษาแพทย เภสชกร

111

「อาหารเสรมหนวนงานสขภาพ」ขณะเดยวกนกม「สญลกษณวงรสเขยว」 จงเปนอาหารเสรมเพอสขภาพทผานการรบรองจากหนวยงานสา ธารณสข แผนกสวสดการ

มขอควรระวงอยางไรบางสำหรบอาหารเสรมเพอสขภาพ?(食用健康食品要注意什麼？)

ในการเลอกซออาหารเสรมเพอสขภาพจะตอง「หยด」


หรอนกโภชนาการจงสามารถเลอกใชยาทเหมาะสำหรบสขภาพของตนเอง จงอยากเตอนทานวาควร「รบประทานอาหารใหถกสขลกษณะ นอนหลบอยางเพยงพอ และออกกำลงกายอยางสมำเสมอ」จงเปนการรกษาสขภาพทดทสด อยากทราบขอมลเพมเตมโปรดเขาไปท「เวบไซตขอมลผบรโภคอาหารและยา」ท http://consumer.f-da.gov.tw/


112


บทท 6 บรบาลทางเภสชกรรม

บททบทท 6 6 บรบาลทางเภสชกรรมบรบาลทางเภสชกรรม（第六章藥事照護）

เปาหมายของการดแลผปวยของเภสชกร (藥師照護病人的目標)

เภสชกรจะทำหนาทพจารณาอาการปวยและการใชยา วางแผนและทำปฏบตตามแผนทวางไว ตดตามผลการรกษา เพอใหแนใจวายาทผปวยไดรบนนเปนยาทเหมาะสม ใชงานไดจรง มความปลอดภย และคนไขมการปฏบตตามขอบงใชยา อกทงยงชวย เพมประสทธผลการใชยา และคณภาพชวต

ปญหาการรกษาดวยยา (藥物治療問題)

1.ไมใชยาในการรกษาอาการปวย2.ไมปวยแตกลบใชยาทไมจำเปน3.เลอกใชยาไมเหมาะสม4.ปรมาณมากหรอนอยเกนไป5.เกดปฏกรยาทไมดตอยา6.รบประทานยาไมสมำเสมอ

กระบวนการดแลผปวย (照護病人之流程)

1.การประเมนประสทธภาพยา：เขาใจความตองการของผปวย ตรวจใหแนใจวามประสทธผลด ปลอดภย สะดวกปองกนไมใหเกดปญหาอนเพมเตม 2.แผนการดแล：แกไขปญหาการรกษาดวยโรค

113


ตงเปาหมายของการรกษาโรค และประเมนวามปญหาใหมหรอไม 3.ตดตามผลกา:รใชยาบนทกผลการรกษา ประเมนความคบหนากา รรกษาโรค คนหาปญหาในการรกษาดวยยาใหมๆ

สถานททเภสชกรปฏบตหนาท (藥師執行藥事照護之處所)

สถานพยาบาล:หองไอซย หองผปวยธรรมดากา รตรวจสอบระดบ ควา มเขมขนของยาในเลอด ปรกษาเภสชกร รานยาหมบาน：การดแลโรคเรอรง บรการสอบถามยาประเภท OTCองคกรดแลระยะยาว： บานพกดแล/บานพกคนชรา/ สถาน ทดแลพเศษ การดแลในครวเรอน：บรการถงบาน

หนาทของเภสชกรในรานยาหมบาน (藥師在社區藥局的照護業務)

จดยา ดแลจดการโรคเรอรงตางๆ สรางขอมลการใชยาของผปวยใหคำปรกษาทางการใชยา หรอใหคำแนะนำสงยาถงบานผปวย คลนก หรอชวยนดหมอทางอนเทอรเนตเผยแพรความรในการรกษาสขภาพและการดแลตนเอง สอนวธการใชยาอยางถกวธ

หนาทของเภสชกรในองคกรดแลระยะยาว (藥師在長照機構的照護

業務)


114



115

เชคปรมาณยา การเกบรกษา และการสงยาอยางถกตองดแลในยามฉกเฉนและใชยาควบคมไดถกตองใหขอมลกบผปวย ครอบครว และ เจาหนาททางการแพทยประเมนความเหมาะสมของยาสำหรบผปวยและแกไขวธการรกษาดวยยา

หนาทของเภสชกรในครวเรอน (藥師在居家的照護業務)

ประเมน—รความเขาใจของผปวยทมตอโรคของตนเอง เปาหมายในการรกษา และการใชยาวางแผนและปฎบตตามแผนการดแลรกษา—วา งแผนการรกษา พรอมทงเสนอปญหากา รรกษาดวยยา การจดยาและการจดการกบ ยาหมดอายบนทกและการปรกษาหารอ–เจรจากบผดแลคนอนระหวางการรกษา เพอประเมนผลการรกษา ตดตามดแลและหาตนเหตของการเกดปญหาในการใชยาอนๆ—การจดการกบเครองมอทางการแพทยในบาน การเกบรกษายา การจดการกบยาทไมใชแลวและการใหคำแนะนำเกยวกบสงแวดลอมภายในบาน

บรบาลทางเภสชกรรม (藥事照護)

ใหบรการทเปนมออาชพดวยภาษาพนบาน โดยเปลยนการดแลใหเปนสวนหนงของการใชชวตประจำวน ใสใจดแลนอมฟงดวยใจ ชวยคนพบปญหาทผถกดแลประสบ


และใหการดแลทเหมาะสมโดยตองใหผถกดแลจะมรปแบบการดำรงชวตทด ชวยรกษาสขภาพของผปวยดวยอาหารทเหมาะสม และใหออกกำลงกา ยทสมำ เสมอดวยความรทเปนมออาชพของเภสชกรชวยในการคนพบปญหาในการใชยา และปญหาทอาจเกดขนกบผดแลอนๆ พรอมทงชวยเหลอในการแกปญหาในการดำเนนชวตประจำวน ดวยวธการทเปนธรรมชาตและดตอสขภาพ และวธนกเปนวธทประชาชนทวไปยอมรบไดงาย

ยาใชรกษาโรคได และทำใหเกดโรคได ใชยาอยางปลอดภย เรมจ ากตวเองกอน！

(藥能治病，也能致病用藥安全，自己做起)


116


บทท 7 เพอนบานทดของคณ – รานยาประจำหมบาน

117

บทท บทท 7 เพอนบานทดของคณเพอนบานทดของคณ–รานยาประจำหมบานรานยาประจำหมบาน（第七章妳的好厝邊—社區藥局）

รานยาหมบานเปนสถานททเภสชกรมออาชพเปดดำเนนการเพอจำหนายยา และใหบรการจดยา โดยสามารถใหบรการขอมลการใชยาอยางปลอดภย ชวยเหลอประชาชนในเรองขอมลการดแลสขภาพทถกตอง ชวยเหลอประชาชนในการจดยาทใชในครวเรอน เปนศนยสขภาพในหมบานทใหบรการดานยาตลอด 24 ชวโมง โดยทำหนาทดงน：1.จายยาตามใบสงแพทย—ตรวจสอบรายละเอยดในใบสงแพทย สรางไฟลขอมลการใชยาของแพทย จดยา สอนวธใชยาอยางถกตอง หลกเลยงการใชยาซำ2.จายยา—จายยา อาหารเสรม อาหารบำรงสขภาพตามใบสงแพทย 3.ดแลทางยา—จายยาสำหรบผปวยโรคเรอรง จดยา ตความตามใบสงแพทย4.ใหคำปรกษาสำหรบการใชยา—ขอมลทางยา สทธในการทราบรายการยา การใชยาอยางปลอดภย และการใหความรเกยวกบยา5.ใหขอมลสขภาพ—ใหขอมลการรกษาสขภาพการปองกนและรกษา โรคตดตอ ใหคำแนะนำเกยวกบการเขาพบแพทย ใหคำปรกษาสำหรบการเลกบหร ใหขอมลเกยวกบการลดนำหนก


ใหขอมลเกยวกบสขภาพทางเพศ บรการใหคำปรกษาเรองการใชยา 6.ใหบรการทางยาทใหความร ความปลอดภย สะดวก ประหยดเวลา และมประสทธภาพ

สำหรบยาทไมใชยาตามใบสงแพทย (OTC：Over the Counter) คอยาทเปนยาทถกจดประเภทใหเปนยาตามใบสงเทานน และยาชด เปนยาทสามารถหาไดจากรานยาหมบานโดยไมตองไดรบคำสงแพทย และมลกษณะเดน คอ ปลอดภย มประสทธภาพ สะดวก เหมาะสำหรบการปองกน รกษาอาการ ประชาชนสามารถหาซอไดดวยตนเองและทานยาผานฉลา กยาคำชแจงการใชยาหรอตาม คำบอกของเภสชกร

บทท 7 เพอนบานทดของคณ – รานยาประจำหมบาน

118


บทท 8 จะดแลตนเองในยามปวยอยางไร

บททบทท 8 8 จะดจะดแลตนเองในยามปวยอยางไรแลตนเองในยามปวยอยางไร（第八章生病時如何自我健康照護）

จะตองทำอยางไรเมอพบวาตนเองเปนหวด？

หลายคนมกจะไปพบแพทย แตหากเปนโรคทพบไดไมบอย สามารถไปหาซอยาไดจากเภสชกรในรานยาประจำหมบานเพอดแลรกษาสขภาพของตนเอง

ไขหวด (感冒)

เปนโรคทเกดจากเชอโรค และสงผลกระทบตอระบอบทางเดนหายใจในรางกาย จะเกดอาการ เชนนำมกไหล คดจมก แล ะเจบคอ หรอแมแตตวรอน เปนตน เมอพบวามอาการเหลานควรดมนำมากๆพกผอนเยอะๆ หรอสามารถไปยงรานยาหมบานเพอซอยาจา กเภสชกร

การรกษาอาการหวดไมมยาทไดผลดเลศ โดยยาสวนให ญเปนยา ทจายไดจากแพทยเทานน เพยงไดรบคำสงจากเภสชกรก สามารถรบประทานได หากมอาการทวรางกาย ใหสนนษฐานวาอาจเปนไวรสระบาด หรอหวดระรอกใหม ใหรบไปพบแพทยเพอตรวจสอบอาการ ตรวจโรค และใชยาทถกตอง

ปวด (疼痛)

อาการปวดเปนอาการทคนเราตองประสบ มทงปวดศรษะ ปวดฟน ปวดทอง ปวดกระเพาะ ปวดประจำเดอน ปวดหนาทอง เปนตน

อาการปวดเปน「อาการเฉยบพลน」

119


ทเมอรางกายไดรบบาดเจบแลวจะตองรกษาสาเหตของการเกดโรค

ความปวดนนกจะหายไปเมอทานเกดอาการปวดศรษะ ปวดประจำเดอน ปวดฟน เปนตน

สามารถไปยงรานยาและทานยาตามวธการกำหนเพอลดปวด แตหากทานยาแลวอาการยงไมบรรเทา ใหไปพบแพทย และตรวจสอบการใชยา

ความไมสบายทเกดจากความปวด หากเกดถมากขน เชน ปวดหนาอกอยางรนแรง ปวดศรษะ ปวดกระเพาะ เปนตนใหไปพบแพทยเพอรกษา ตรวจสอบ และจายยา

เปนไข (發燒)

เมออณหภมรางกายสงเกน 38℃ ขนไป กเรยกไดวามไข ตวรอนเกดจากการทรางกายของเรากำลงกำจดเชอโรค และสารพษในรางกายเรา อกทงยงชวยซอมแซมความอาการทเกดขนน

สาเหตของอาการเปนไขอาจเกดจากการตดเชอจากไวรส เชอโรคตางๆจนทำใหเปนหวด แตกอาจเกดเพราะการออกกำลงกาย และอากาศทรอนเกนไปทำใหรางกายมอณหภมสงขนชวคราว หากเปนเชนน ใหดมนำมากๆ และพกผอ นสกครกจะหาย

อาการตวรอนทเกดจากการเปนโรค กจะตองรบประทานยาลดไข และพกผอนดมนำมากๆสามารถใชหมอนเยนไวททายทอยหรอหนา ผาก ลดผาทหมลงเพอคลายอณหภมรอนในตว

หากทานยาผานไปแลว 4-6ชวโมง แลวยงตวรอนอย แสดงวาโรคยงไมถกกำจด ควรรบไปพบแพทย และใหแพทยรกษาอาการ


120

ด



คลนไส อาเจยน (噁心、嘔吐)

คลนไส อาเจยนเปนอาการทพบไดบอย มกจะไมรนแรง สามารถพกรกษาตนเองทบานโดยการพกผอนมากๆ และปองกนการขาดนำ

หากเปนอาการคลนไส อาเจยนเนองจากมกรดไหลยอน สามารถรบประทานยาลดกรด แตจะตองหลกเลยงการดมนมชา กาแฟ เครองดมทมฤทธกดกรอนเปนตน

หากเปนอาการคลนไส อาเจยนทเกดขนเนองจากการนงรถ เรอ หรอเครองบน สามารถทานยาปองกนเมารถเรอครงชวโมงกอนการโดยสาร

หากเปนอาการคลนไส อาเจยนทเกดขนเนองจากการแกทอง จนเปนเหตใหสตรมครรภไมสามารถใชชวตตามปกตมแนวโนมขาดโภชนาการ และสงผลตอการเจรญเตบโตของทารก จงจะสามารถทานยาไดตามคพสงของแพทย และไมสามารถหายามารบประทานยาดวยตนเอง

ทองผก (便秘)

อาการทองผกเปนอาการทเกดกบคกลมคนยคประจบน เกดขนเนองจากการทำงาน สขภาพจต ความกดดน ขาดการออกกำลงกาย และการรบประทานอาหารทไมถกสขลกษณะ หรออาจเกดเนองจากการเปนโรค หรอการใชยา

หากเกดเพราะการรบประทานอาหารการใชชวตประจำวนและความกดดน ใหเปลยนนสยในการบรโภคอาหาร เชนรบประทานผกใหมากขน ดมนำมากๆ ออกกำลงกายสมำเสมอเพอกระตนใหลำไสทำงานมากขน

การกอใหเกดลกษณะนสยทางการขบถายทด121


หากเกดเพราะการเปนโรคหรอการใชยา สามารถไปหาซอยาชวยในการขบถายไดทรานยาหมบาน แตไมควรใชยาชวยขบถายบอยเกนไป เพอไมใหสงผลกระทบตอการทำงานของลำไส หรอไมสนใจอาการทองผกนจนทำใหเขารบการรกษาชาเกนไป

อจจาระรวง (腹瀉)

สาเหตของโรคอจจาระรวงอาจเกดเพราะลำไสดดซมเอาเชอโรค สารพษ ยา อาหารเปนพษ

อาการอจจาระรวงทไมรนแรงสามารถไปทรานยาหมบานเพอซอยาแกอาการอจจาระรวง ดมนำมากๆ และรบประทานอาหารออน

อาการอจจาระรวงทตอเนอง และมาพรอมอาการตวรอน คลนไสอยางรนแรง อจจาระเปนเลอด ใหรบไปพบแพทยหาสาเหตของการเกดโรคตามคำแนะนำของแพทย ทานยาลดอาการทองรวง และยาอนๆตาม

หากอาการอจจาระรวงดขน กสามารถหยดใชยาได แตยงคงตองดมนำมากๆเพอเพมอเลกโทรไลตในรางกาย รบประทานอาหารออนเพอใหลำไสไดพกผอน

โรคเลกๆนอยๆทเกดขนกบรางกายในชวตประจำวน หากเปนอาการเพยงเลกนอยและเกดขนเปนระยะสนๆ สามารถไปยงรานยาหมบานเพอซอยา และดแลตนเองได แตหากวาหลงจากรบประทานยาแลวอาการไมดขน ควรรบไปพบแพทย เพอใหแพทยพจารณาและจายยาตามสมควร


122


บทท 9 การใชใบสงยาโรคเรองรงอยางตอเนอง

บทท บทท 9 การใชใบสงยาโรคเรองรงอยางตอเนองการใชใบสงยาโรคเรองรงอยางตอเนอง（第九章善用慢性病連續處方箋）

อะไรคอใบสงยาสำหรบโรคเรอรง? (什麼是慢性病連續處方

箋？)

ใบสงยาสำหรบโรคเรอรงเปนใบสงยาทแพทยออกใหกบผปวยทมอาการของโรคคงท และใชยาประเภทเดมมาเกนหกเดอนขนไป แพทยกจะออกใบสงยาสำหรบโรคเรอรงใหกบผปวย

ใบสงยาสำหรบโรคเรอรงสามารถใชไดนานเทาใด? (慢性病連續處

方箋可以使用多久？)

ใบสงยาสำหรบโรคเรอรงนจะมผลใชไดภายในสามเดอนตงแตแพทยสงจาย และผปวยสามารถไปรบยาได 2-3ครง

บคคลประเภทใดทสามารถใชใบสงยาสำหรบโรคเรอรงได? (什麼人

可以使用慢性病連續處方箋？)

เมอผปวยโรคเรอรงเปนโรคตามทสำนกงานประกนสขภาพประกาศเชนค วาม ดนสง นำตาลในเลอดสง,คอเลสเตอรอลสง เปนตน เมอมอาการปวยคงทแพทยจะพจารณาปรมาณการใชยา ประเภทของยา และวนยทดในการรบประทานยาของผปวยกสามารถสงยาได

สามารถไปรบยาตามใบสงยาสำหรบโรคเรอรงไดทไหน? (慢性病連

續處方箋可以去哪裡領藥？)

123


ผปวยโรคเรอรงจะสามารถนำยา และบตรประกนสขภาพICไปยงโรงพยาบาล คลนก หรอรานยาใกลเคยงเพอรบยาไดตงแตกอนครบกำหนดการรบยา 10 วน

หากมอาการไมสบายระหวางการทานยาจะทำอยางไร? (服用藥物期

間有不舒服的狀況怎麼處理？)

เมอรสกวายาทรบประทานไมมประโยชน หรอเกดการผดปกต ใหรบแจงแพทย หรอเภสชกร พรอมทงนำใบสงแพทยไปยงสถานทเขารบการรกษาเดมเพอปรกษาหารอกบแพทย

การใชใบสงยาสำหรบโรคเรอรงมผลดอยางไร? (開立慢性病連續處

方箋有什麼好處？)

สามารถนำใบสงยาสำหรบโรคเรอรง ไปยงยาไดทสถานทเขารบการรกษา สถานพยาบาลหรอรานยาเพอรบยาโดยไมตองชำระคาลงทะเบยนเขารบการตรวจ และคายาบางสวน ผทไปรบยาทรานยาใกลบานกไมตองใชเวลาเดนทางไปยงโรงพยาบาลอกดวย

บทท 9 การใชใบสงยาโรคเรองรงอยางตอเนอง

124


บทท 10 การเกบรกษายาและการกำจดยา

บทท บทท 1010 การเกบรกษายาและการกำจดยาการเกบรกษายาและการกำจดยา（第十章藥品的保存與廢藥回收）

เมอรบยากลบบานแลวจะตองวางไวในทประจำ ปองกนการสญหายหรอเสย โดยมวธการเกบยาดงน：1.เกบไวในททไมมแสงแดด ปองกนไมใหถกความชน

และความรอน--ไมควรเกบไวในหองนำ หองครวเพราะเปนททมแตความชนและความรอน จะทำใหยาเสอมสภาพไดงาย และไมเกบไวในททถกแสงแดดโดยตรงในบาน

2.เหมาะสำหรบวางไวในทแหงและเยน--ลนชกหรอตในทมด3.ยาทตองแชเยน--วางไวในตเยนทมอณหภมราว 2-8℃

4.ยาทตองเกบไวใหพนจากแสง เชน ยาหยอดตาบางประเภท ใหบรรจไวในถงทบแสง

5.วางไวในททเดกหยบจบไมถง6.เกบยาใชภายในและภายนอกแยกออกจากกน7.ไมวางยาตางประเภทไวดวยกน8.เกบยาพรอมบรรจภณฑเดมไวในภาชนะปด9.ใหทงสำลและถงเกบความชนหลงเปดขวดยาในทนท10.เกบบรรจภณฑเดมหรอถงยาอยางสมบรณเพอใหตรวจสอบประเภ ทได11.เกบฉลาก บรรจภณฑเอาไว 12.คอยดขอมลวนหมดอาย วธการใช และปรมาณการใช

125


13.เกบไวในภาชนะแกวดกวางภาชนะพลาสตก14.ตรวจสอบยาในบานเปนประจำ และไมเกบยาทหมดอายเอาไว

หากมยาทรบประทานไมหมด เชน เปนยาทตองการทงในครวเรอน ใหรวบรวมยาไวในถงซบลอก หากมนำยากเทรวมเขาไปดวย นำไปทงพรอมกบขยะในบาน แตหากเปนยาทเปนพษตอกรรมพนธ เชน ยาตานการเกดเนองออก เปนตน ใหนำกลบไปทโรงพยาบาล และกำจดตามวธการททางการแพทย ไมทงสะเปะสะปะ

บทท 10 การเกบรกษายาและการกำจดยา

126


บทท 11 จะบอกอาการใหแพทยทราบไดอยางไร

บทท บทท 1111 จะบอกอาการใหแพทยทราบไดอยางไรจะบอกอาการใหแพทยทราบไดอยางไร （第十一章看病時如何向醫師說清楚 จะตองแจงสงตอไปนใหแพทยทราบในระหวางการเขาพบแพทย：1. แจงอาการปวยทเกดขน：บรเวณทไมสบาย อาการ เวลาทเกด เปนตน2. ประวตการรกษาโรคของผปวย：เชน การผาตด นอนโรงพยาบาล และผลการตรวจสอบทางการแพทย เชน มโรคเบาหวาน ความดนสง โรคตบ โรคไตหรอโรคทางกรรมพนธหรอไม3. ทานเคยมอาการแพยาหรอมอาการผดปกตตอยาหรอไม หรอมพฤตกรรมการบรโภคอาหารแบบพเศษหรอไม4. ยาทกำลงรบประทานอยในปจจบน：รวมไปถงยารกษาโรคเรอรง ยาจน วตามน ยาคมกำเนด ยาลดความอวน อาหารเสรม อาหารพเศษ5. ทานไดรบประทานยาอนๆในระยะหลายสปดาหนหรอไม: เนองจากยาบางประเภทอาจออกฤทธนานและสงผลกระทบตอย าททานจะรบประทานในปจจบน6. ทานมโรคอนหรอไม:

เนองจากโรคบางประเภทจะสงผลตอการทำงานของยาในรางกาย เชน หากวาตบและไตไมด

127

จะสงผลตอระยะเวลาของยาทอยในรางกายหรอเพมฤทธยาในรางกาย


7.ทานเปนมารดาใหนมบตรหรอไม：เนองจากยาบางประเภท จะเขาส นมมารดาดวย

8.ทานมการวางแผนเขารบการผาตดหรอแผนทางการเเพทยอน：

เนองจากยาบางประเภทจะสงผลตอการแขงตวของเลอดแล ะผลการตรวจ

9.ทานจะตองสอบ ขบรถ หรอบงคบเครองจกรหรอไม：

เนองจากยาบางประเภทเมอรบประทานแลวจะเกดอาการงวงน อน อาจลดปฏกรยาการตอบสนองได

10.ทานมการตงครรภหรอไม：

เนองจากยาบางประเภทจะเขาสตวทารกในครรภไดผานรก

บทท 11 จะบอกอาการใหแพทยทราบไดอยางไร

128


บทท 12 จะถามวธการทานยากบเภสชกรอยางไร

บบทท ทท 1212 จะถามวธการทานยากบเภสชกรอยางไรจะถามวธการทานยากบเภสชกรอยางไร（第十二章領藥時如何向藥師問明白） ในการรบยา หากมคำถามใดๆจะตองถามใหแนใจ และอานถงยาใหชดเจน พรอมทงระวงสงตอไปน：1.อานถงยาใหด ตรวจสอบชอผปวย2.ถามชอยา และจำนวนใหชดเจน3.ถามวธการใชยา เวลา และปรมาณ4.ถามวายานนใชสำหรบอาการอะไร5.ถามวาจะตองรบปประทานยานานเทาใด6.ถามสงทตองระวงหลงรบประทานยา ผลขางเคยง หรอคำเตอน7.สอบถามกบเภสชกรเพมเตมเมอจำเปน8.ตรวจสอบวาลกษณะภายนอกยามการแปรสภาพหรอไม ระยะเวลา การเกบรกษา และวธการเกบรกษา9.ในการซอยาชดดวยตนเอง จะตองตรวจสอบวาบนบรรจภณฑนนม อยหรอไม และตรวจสอบวนทหมดอาย

เภสชกรตองการใหทานเปนนายของรางกาย (藥師要你做身體的主人)

1. ไมฟงคำแนะนำยาจากผอน2. ไมเชอวาจะมยาทมอาการรกษาพเศษ3. ไมซอยาจากแผงหนาราน ตลาด อนเทอรเนต และรถบส4. ไมรบประทานยาทไดรบฟรจากผอน5. ไมแนะนำยาใหคนอน

129


บทท บทท 1313 รจกถงยารจกถงยา（第十三章認識藥袋）

ขณะผปวยรบถงยาจากเภสชกร เภสชกรจะบอกวธการใชยา และปรมาณการใช หากวามเวลาจำกดจนไมสามารถแจงใหทราบอยางละเอยดไดหรอลมแจง บนถงยากมการเขยนระบบอก เพอใหสามารถใชยาอยางปลอดภย ถงยาของโรงพยาบาลบางแหงกมการแจงเวลาการรบประทานเปนรปภาพ เพอใหสะดวกตอการใชยามากขน

โรงพยาบาลบางแหงมถงยาภาษาองกฤษ เพอใหชาวตางชาตอานขอมลการใชยาได

บทท 13 รจกถงยา

130


บทท 13 รจกถงยาตามขอกำหนดของหนวยงานสาธารณสข

ถงยาควรมการแจงเตอน16รายการทสำคญดงตอไปน：1.ชอผปวย 2.เพศของผปวย 3.ชอยา 4.จำนวนยา

5.จำนวนประเภทของยา 6.วธการใช 7.ปรมาณการใช 8.ชอรานยา 9.สถานทจดยา 10.เบอรโทรสถานทจดยา 11.ชอผจดยา 12.วนทจดยา 13.คำเตอน 14.เหมาะสำหรบโรค 15.อาการขางเคยงทอาจเกดขน

16.คำแจงเตอนในการใชยาอนๆ

131


บทท บทท 1414 การอานฉลากยาและถงยาการอานฉลากยาและถงยา（第十四章看清藥袋標示與藥物標示）

หนวยงานททำหนาททางการแพทยควรเขยนระบชอผปวย เพศของผปวย ชอยา จำนวนยา จำนวนประเภทของยา วธการใช ปรมาณการใช ชอรา นยาสถา นทจดยาเบอรโทรสถา นทจดยา ชอผจดยาวนทจดยาบนบรรจภณฑ

อานฉลากยาบนถงยา และบนยาอยางละเอยด (看清楚藥袋、藥品

標示)

1.ฉลากยาทชดเจนจะชวยใหผปวยใชยาไดอยางถกตอง เขาใจประโยชนของยา และอนตรายทจะเกดขน เมอไปพบแพทยตางคน กชวยใหแพทยจายยาทถกตองได

2.ตรวจสอบวาชอยา รายการยา จำนวนยา วธ และปรมาณการใชเหมาะสมหรอไม

3.เมอหยบยาออกจากถงแลว จะตองวางเขาไปในถงเดม ตองคอยระวงวาหลงจากหยบยาหลายประเภทออกจากถงแลวกอาจจะใสกลบไปผด อาจทำใหรบประทานยาผดประเภทได

4.เมอพบวายาทไดรบไมเหมอนกบยาเดม อาจจะเปนเพราะวาแพทยเปลยนขนานยา หรอเปลยนยหอยา แตกอาจเปนเพราะความผดพลาด จงควรถามใหแนใจกอนแลวคอยรบประทาน

บทท 14 การอานฉลากยาและถงยา

132


บทท 14 การอานฉลากยาและถงยา

5.เขาใจวาจะตองรบประทานยาดงกลางเพราะเหตใด--ชอยา สาเหต สวนประกอบ และปรมาณทใช หากปรมาณทใชไมถกตองกอาจไ

มเกดผลหรอรบประทานยาเกนขนาด

6.รวาจะตองรบประทานยานอยางไร--ปรมาณ(ทานครงละกเมด）

ความถ （เวนชวงครงละนานเทาใด ) รบประทานยาเวลาใด จะตองรบประทานยานานเทาใด และชองทางการรบยา

7.ไมตดสนยาจากลกษณะภายนอก：ยาเมด แคปซลอาจไมใช การรบประทานเทานน นำยาทเปนขวดกอาจจะเปนยาหยอดตา ฉด หรอรบประทานเปนหยด ฉะนนจะตองอานฉลากใหละเอยดกอน

การใชงาน

8.รปฏกรยา ผลการรกษา ผลขางเคยง ขอควรระวงทเกดขนหลงรบปร

ะทานยา

133


บทท 15 ยาผดกฎหมาย

134

บทท บทท 1515 ยาผดกฎหมายยาผดกฎหมาย（第十五章不法藥物）

ยา (藥物)

ยารวมไปถงยาและเครองมอทางการแพทย：1.ผผลตหรอผคยยา จะตองไปยนเรองลงทะเบยนตอหนวยงาน กลางสาธารณสข เมอไดรบบตรอนญาตการจายยาแลวจงจะสา มารถผลตหรอคยยาได ฉะนนยาทถกกฎหมายจงมการเขยนร ะบหมายเลขทไดรบอนญาต2.หากเปนยาทไดรบอนญาต ใหผลต หมายเลขยาทกรอกเขาไป จะตองเปนไปต ามกำหนดโดยจะตองระบรายการดงตอไ ปนบนฉลาก บรรจภณฑ เปนตน：ชอผผลตและทอย ชอรายการยาและหมายเลขรบรอง หมายเลขประเภทของยา วนทผลตหรอเลขทลอต สวนประกอบหลก จำนวน วธกา รใชผลขางเคยง ขอหาม และเรองควรระวงอนๆ วนทหมดอายปนตน3. 「หมายเลขสาธารณสข○○○○○○」 และ อนญาตผลตโดยสาธารณสขภายในหมายเลข○○○○○○」 หมายถงยาทหมายเลขยาไดรบอนญาตใหผลตจากหนวยงานสา ธารณสข4. 「 หมายเลขยาชดสำเรจสาธารณสข○○○○○○」และ 「อนญาตปอนโดยสาธารณสขภายในหมายเลข○○○○○○」



หมายถงยาทหมายเลขยาไดรบอนญาตใหผลตจากหนวยงานสา

ธารณสข5.「หมายเลขการผลตยาจากสาธารณสข○○○○○○」และ

「อนญาตผลตโดยสาธารณสขภายในหมายเลข○○○○○○」 หมายถงหมายเลขยาทไดรบอนญาตจากหนวยงานสาธารณส ขในประเทศ6.「หมายเลขยาสาธารณสข○○○○○○」และ 「อนญาตผลตโดยสาธารณสขภายในหมายเลข○○○○○○」 หมายถงหมายเลขยาทไดรบอนญาตจากหนวยงานสาธารณส ขตางประเทศ7.「หมายเลขยาจากจนสาธารณสข○○○○○○」 หมายถงหมายเลขยาทไดรบอนญาตจากจน จากหนวยงานสาธารณสข8.「หมายเลขเชอยาสาธารณสข○○○○○○」「อนญาตผลตโดยเชอยาสาธารณสข○○○○○○」「หมายเลขเชอยาสาธารณสข○○○○○○」「หมายเลขเชอยาสาธารณสขภายใน○○○○○○」 หมายถงหมายเลขยาทไดรบอนญาตจากหนวยงานสาธารณส ขในประเทศ 9.หมายเลขเครองมอทางการแพทยคอ「หมายเลขเครอง

มอแพทยสาธารณสข○○○○○○」「หมายเลขเครองมอทางการแพทย○○○○○○」หรอ 「หมายเลขเครองมอทางการแพทยจากจน ○○○○○○」

135

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 15 ยาผดกฎหมาย

136

10.ตงแตวนท31พฤษภาคม 2013 ไดกลายเปนหนวยงานสาธารณสขแลว กมการเพมหมายเลขขนมากมาย เชน「หมายเลขสาธารณสข ○○○○○○」「หมายเลขยาชดสำเรจสาธารณสข ○○○○○○」「หมายเลขการผลตยาจากสาธารณสข ○○○○○○」「หมายเลขยาสาธารณสข ○○○○○○」「 หมายเลขยาจากจ นสาธารณสข ○○○○○○」「หมายเลขเชอยาสาธารณสข ○○○○○○」และ「หมายเลขเครองมอแพ ทยสาธารณสข○○○○○○」

ยาผดกฎหมาย(不法藥品)

ยาผดกฎหมายแบงออกเปน：1.ยาปลอม：

(1) ผผลตทไมไดรบอนญาต (2)สวนประกอบทใชไมตรงกยทแจง (3) ผทเปลยน หรอนำสนคาของผอนมาเจอปน (4)ผทเปลยนแปลงเวลาหมดอาย

2.ยาทไมด：(1)เพมส สารกนบด แตงกลน และปนลกษณะทนอกเหนอจา กทกำหนดไวตามกฎหมาย(2) ปรมาณ คณภาพ หรอความแรงของยาไมตรงตามทกำหนด(3) มสวนหนงหรอทงหมดทมสงสกปรกหรอสงเจอปน



(4) ยามการเปลยนส ขน ตกตะกอน ชน หรอบดอยางเหนไดชด(5) ประสทธภาพไมตรงตามทแจงรบรอง(6) หมดอายหรอสนสดวนทเกบรกษาได(7) เนองจากเกบไวนานเกนไป หรอวธการเกบรกษาไมถกตอง(8) ใสภาชนะทมพษหรอใชภาชนะทนำมาใชซำ

3.ยาตองหาม： (1) ยาตองหามทหนวยงานสาธารณสขมหนงสอหามการผลต ผสม สงออก นำเขา จำหนาย หรอวางขาย (2) ยาทนำเขาโดยไมไดรบอนญาต ยกเวนนกทองเทยวหรอผใหบรการระหวางการเดนทางทพ กยานำเขาไวใขเอง

สายดวนรายงานนำเขาสารพษโดยไมไดรบอนญาต：

0800-285000

137

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร

138

บทท บทท 1616 ใชยาคมกำเนดอยางไรใชยาคมกำเนดอยางไร（第十六章如何使用避孕藥）

ภทฮอรโมนหลายระดบหมายถงยาทกเมดมสารสองประเ ภท นประกอบกน 1.แบบหลายฮอรโมนจะมเอสโตรเจน(estrogen) และโปรเจสตน(progestin) ทงสนสองชนด

2.แบบฮอรโมนเดยวจะมเฉพาะโปรเจสตนเทานน

ยาประเภทฮอรโมนหลายระดบหมายถงยาทกเมดมสารสอ งประเภทนประกอบกน 1.หากวายาทกเมดมปรมาณยาเทาๆกนจะเรยกวาเปนประเ ภทระดบเดยว

2.อกชนดคอมยาประเภทเดยวแตมการเปลยนแปลงสองส ามระดบ เรยกวาหลายระดบ

หลกการคมกำเนด (避孕原理)

ยาคมกำเนดเปนสารเอสโตรเจรปรมาณนอย1.เปาหมายหลกคอการหามการตกไข หากไมมไขกไมตงครรภ2.เปลยนแปลงเมอกบรเวณปากมดลก ทำใหไมเหมาะสำหรบการฝงต ของอสจและ ไข3.เปลยนแปลงเมอกบรเวณปากมดลกทำใหอสจผานไปไดยาก

ผลของการคมกำเนด (避孕效果)


บทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร

อตราความลมเหลวของการใชยาคมกำเนดประเภทรบประทานเปน 0.1% ขอด (優點)

1.รบประทานอยางถกวธจะมผลการคมกำเนดเกอบรอยเปอรเซนต 2. ไมตองใชวธการปองกนอนกอนการมเพศสมพนธ 3. ทำใหมประจำเดอนลดลงและยงชวยลดอาการปวดประจำเด4. เหมาะสำหรบสตรทแตงงานใหมหรอยงไมมบตร

ขอเสย (缺點)

บางคนจะเกดอาหารวนเวยน คลนไส ไมสบาย หรอมเลอดออกเปนจด นำหนกเพม แตอาการเหลานมกจำทเลาลงเมอผานไป2-3เดอน


1.ไมอนญาตใหผทมโรคหวใจ โรคเบาหวาน ความดนสง เสนเ ลอดอดตน โรคตบ หรอผทเคยเป นโรคมะเรงเตานม และมะเ รงอวยวะเพศรบประทาน2. หามมารดาในระยะใหนมบตรทานยาคมกำเนด 3. ผทมอาย 35ปขนไปและสบบหรเปนประจำไมควรรบประทาน 4.ควรปรกษาแพทยกอนการรบประทานครงแรก

5.จะตองรบประทานเปนประจำทกวน มเชนนนจะคม กำเนดลมเหลว

139

อ

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร

140

6.หากลมรบประทานในเวลาอนควร ควรปฏบตตามวธการในคมอ และใชมาตรการคมกำเนดอนๆ

7.จะตองไปพบแพทยหลงจากเรมรบประทานแลวสามเดอน และจะตอ งเขาไปรบการตรวจทแผนกสตน ารทกหกเดอน 8. การรบประทานยาAmpicillinระหวางการทานยาค มกำเนด อาจทำ

ใหการคมกำเนดลมเหลว


บทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ

บทท บทท 1717 การใชยาในสตรตงครรภ การใชยาในสตรตงครรภ（第十七章孕婦用藥安全）

ระดบความปลอดภยของยาสำหรบสตรมครรภ (懷孕用藥安全級數)

สตรมครรภควรหลกเลยงการทานยาทไมจำเปน พยายามรกษาดวยการรบประทานอาหาร หรอเปลยนรปแบบการดำเนนชวตระดบ A：มการทดสอบแลววาปลอดภยตอสตรมครรภระดบ B：ไมผานการทดสอบกบคน

มการทดสอบกบสตวแลววามความปลอกภยหรอไมมปฎกรยาไมด ไมมปญหาหลงการทดสอบ

ระดบ C：ทดสอบกบสตวแลววาทำใหพการ แตยงไมไดทดสอบกบคน หรอขาดขอมลวจยเพมเตม

ระดบ D：อาจทำใหทารกพการ แตสามารถใชทางการแพทยเพอให 【เกดประโยชนมากกวาโทษ】ทางการแพทยระดบ X：หามสตรมครรภรบประทานโดยเดดขาด

ปจจยในการตดสนใจวาทำใหเกดผลกระทบตอทารกในครรภ (孕婦用

藥對胎兒造成影響的決定因素)

1. เปนยาททำใหทารกพการ ยาประสานกบโปรตนหรอไม วธการยอยสลายของยา2. ระยะเวลาทใชยาอยในชวงใดของการตงครรภ3. ระยะเวลาการใชยา และปรมาณทใช4. วธการใหยา

141

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ

142

5. สภาพการไหลของเลอดในสตรมครรภ6. อตราเมตาบอลซมของมารดา ความมากนอยของไขมนในรางกาย

ผลกระทบตอทารกของยา (藥物對胚胎的影響)

แบงตามการเจรญเตบโตของทารก โดยแบงเปน：

ระยะกอนฝงตว 0~2สปดาห มกไมทำใหทารกพการ

ระยะเอมบรโอ 3~8สปดาห ระยะเวลาสำคญ ระยะอวยวะกอตว มผลใหทารกพการหรอเสยชวต

ระยะในครรภ 9~16สปดาห อาจทำใหปากแหวงเพดานโหว หรออวยเพศเดกทารกมลกษณะเปนชาย

ระยะในครรภ 16สปดาห~กอนใหกำเนด ทารกเจรญเตบโตสำเรจ

วธการรบมออาการทมกเจอกบสตรมครรภ (孕婦常見症狀的處理)

1. คลนไส สาเหตการเกด： เปนอาการทมกเกดขนในวยแรกเรมตงครรภ มกจะหายดเม อผานไป 12 สปดาห วธการจดการ：รกษาสารอาหารในรางกาย รบประทานวตามน B6 เพมเตม2. รสกรอนในกระเพาะ สาเหตการเกด：ทองและพงผดเลอนขนจนทำใหกดทบกระเาะ วธการจดการ：ทานนอยๆแตหลายๆมอ

หลกเลยงเครองดมใหความหวาน ใชนำยา และยาเคลอบกระเพาะ

อาจทำใหสรระวทยาของทารกแปลกไป



สาเหตการเกด：มดลกขยายตว กดทบลำไสทำใหลำไสทำงา นชาลงวธการจดการ：ดมนำในปรมาณทเหมาะสม ออกกำลงกายอยางเหม าะสม ใชยาแกทองผกประเภทขยายตวหรอยาระบาย

4.รดสดวง สาเหตการเกด：เสนเลอดบรเวณลำไสตรงถกกดทบ มดลกทขยายตวกดทบเสนเลอดทำใหขดขวางการ

หลเวยนของเลอดวธการจดการ：พยายามใหการขบถายเปนปกต ทายารกษา

รดสดวง หรอยาสวนแกปวด5.เปนหวดวธการจดการ:ดมนำมากๆพกผอนเยอะๆไมซอยามารบประทา

นเอง เนองจากยาแกหวดหรอยาทางระบบทางเ ดนหายใจมกเปนประเภท C

หลกการใชยาของสตรมครรภ (孕婦用藥的原則)

1.สตรมครรภไมเพมปรมาณยา หรอหยดทานยาโดยไมผานการปรกษาแพทยหรอเภสชกร2.ทานยาใหนอยลง โดยเฉพาะสามเดอนแรกของการตงครรภ พรอมทงปรกษาและพจารณาพรอมกบแพทย

3.ในระหวางการเขาพบแพทย ใหแจงแพทย หรอเภสชกรหากมการตงครรภ หรออาจกำลงตงครรภ

4.ผทอยในระหวางการรบประทานยา ใหปรกษากบแพทยหรอเภสชกรวาควรหยดยาหรอไม

143

3.ทองผก


ผลกระทบของยาใชประจำทเกดกบทารก (常用藥品對胎兒的影響)

ประเภทยา ผลกระทบตอทารก

ขดขวางการทำงานของกระดก

ฟนเปลยนส เปนตน

ภาวะตวเหลองมากผดปกตใน

ทารกแรกเกด

คลอราฟนคอล ภาวะตวเทาของทารกแรกเกด

ยาแอนคไทรอย พฒนาการทางสตของทารกลาชา

การเจรญเตบโตของทารกลาชา

ความดนในศรษะทารกเพมมากขน

พฒนาการทางสตของทารกลาชา

มารดาทใชยาททำใหทารกเกดความผดจะใหกำเนดทารกพการอยางแนนอน?(使用致畸胎性藥品的媽媽一定會生出有問題的孩子？)

1.ไมแนนอน แตมแนวโนมการเกดทารกทผดปกตถง 3-6%ซงถอเปนค

วามเสยงทมากถง 5 เทาขนไป

2.หากใชยาททำใหทารกมโอกาสพการ ใหหยดใชยาแลวคอยใหผานไป ซกระยะจงวางแผนตงครรภอกครง

3.ยาทชวยตานอาการชก และยาแอนตไทรอยถอเปนยาประเภท D แตโรคทเกดมความเสยงตอทารกมากกวาตวยามาก จงควรใชยาตอไป


144

เตตระไซคลนส

ยาซลฟาดาไมด

วตามน A มากเกนไป

วตามน D มากเกนไป ภาวะโพแทสเซยมสง


บทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

บทท บทท 1818 การใชยาในมารดาใหนมบตรการใชยาในมารดาใหนมบตร（第十八章婦女哺乳用藥安全）

อาหารทกอยางทมารดารบประทานอาจจะมโอกาสเจอปนในนำนม ฉะนนเวลาทมารดารบประทานยา จะตองพจารณาวาลกจะไดรบยานนเขาไปดวย แลวยงตองคำนงถงผลกระทบแนวกวางทเกดกบมารดา ครอบครว และสงคมอกดวย

ความเขาใจผดเรองหยดใหนมบตรเมอมารดาเปนไข (媽媽生病時停

止哺乳的迷思)

1.ปรมาณยาททารกไดรบขนกบจำนวนนมทดมในแตละวน ระบบลำไสของทารก และระยะเวลา ใหนมบตร2.การใหนมกอนการทานยา การเตรยมนมลวงหนา หรอการ หยดทานยาชวคราวลวนเปนทางเลอกสำหรบมารดา (1) ยาจะมความเขมขนสงสดเมอรบประทานเขาไปแลว 1-3 ชวโมง (2) ใหนมบตรหลงรบประทานยาแลว 6 ชวโมงจะมความปลอดภยมากขน (3) ถามเภสชกรถงความเปนไปไดในการหยดยา3.การเกบรกษายมมารดา (1) เกบไวในอณหภมหองได 6-8 ชวโมง (2) เกบไวในตเยนไดนาน 3-5 วน (3) เกบไวในชองฟรซไดนาน 3-4 เดอน

145

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

146

การพจารณาการรบประทานยาระหวางใหนมบตร (哺乳用藥考量)

1.พจารณาถงความจำเปนในการรบประทานยา2. เลอกยาทมความปลอดภย3. เมอยาทรบประทานอาจสงผลกระทบตอทารก ใหวดความเขมขนของยาเลอดทารก4. ใหนมกอนรบประทานยา เพอลดผลกระทบของยาทมตอบตร

ปจจยทสงผลกระทบตอทารก (藥物影響寶寶的決定因素)

1.ลกษณะของยา ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกอนการรบประทานยาาทไมถกกระเพ าะและลำไสดดซมไดงาย ยา ทละลายไดดวยนำ มอตราการรวมตบ โ ปรตนสง มครงชวตสน และพยายามเลอกใชยาแบบเดยว2.ปรมาณและความถในการรบยา แนะนำใหรบประทานปรมาณนอย มครงชวตสน และไมสะสมใ นรางกาย แมวาจะมความถในการรบยาสง แตกไมผสมเขาไปในนำนม 3.หลกเลยงยาทเปนอนตราย ยาบางประเภทกอใหเกดอนตรายกบทารก เชน เพนนซลน และยา กลมซลฟานาไมด เปนตน4. ยาคมกำเนด การใชนมมารดาในการใหนมบตร ไมควรรบประทานยาคมกำเนด เพราะอาจทำใหทารกเกดผลกระทบทไมด และอาจทำใหมารดา มนำนมนอยลงดวย



ยาทสมาคมการแพทยกมารเวชศาสตรในอเมรกาแนะนำใหทานระหวางใหนมบตร(美國小兒科醫學會建議哺乳期之用藥)

1.ยาทสามารถทานไดระหวางใหนมบตร ยาทมความเสยงตำ

(1) ยาแกปวดลดอณหภ ยาแกปวดทไมใชสารสเตยรรอยยาปฏช วนะ ฉดวคซน สารทบรงส ยาชา ยาจตเวช ยาแกโรคซมเศรา ยาล ดความดนโลหต ยาตานไวรส ยาผอนคลายกลามเนอ ยาตานโรคลมชก ยากระตนการเตนของหวใจ ยาแกปวด ยาแกไอ ยาสเตยรอยด ยาโพแทสเซยมแชนแนลบลอกเกอร ยาตานหวใจเตนผดปกต ยาตานวณโรคทตอมไทรอยด ยาตานไทรอยด ยาแกคดจมก ยาขบปสสาวะยาตานการแขงตวของเลอด

(2) ยาตานความกงวล ซมเศราจะมความเขนขนในนำนมนอย และ มกรณนอยมากทเกดความผดปกตกบทารกเมอใชเปนเวลานาน จ ะตองระวงผลกระทบทเกดกบประสาทแกนกลางของทารก (3) ยาชาบางสวนจะไมถกลำไสของทารกดดซมเขาไป จงมความป ลอดภยสง (4) ยาชาทงตวกเหมอนกบยาชนดอนๆทไมทำใหสงผลกระทบต อทารก และยาชามระยะครงชวตสนมาก เพยงแคฟนขนมากใหน มบต รตอได (5) ยาใชภายนอกสำหรบผวหนง ยาประเภทสดดมเขาไป (เชน ： ยาแกโรคหอบ) หรอยาพนจมก และตา ลวนเปนยาทปลอดภย2. ยาทควรหลกเลยงขณะใหนมบตร (1)เพนนซลน：ตองใชอยางระมดระวงเพราะอาจทำใหเกด

147

น

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

148

(2)ยาจำพวกซลฟา：ภาวะตวเหลองมากผดปกตในทารกแรก เกด ละลายในเลอด และเปนมากในผทแพถว (3)เตตระไซคลน：ฟนตดสตลอดไป ขดขวางกา รเจรญเของกระดก (4)ยาคลอเรมฟนคอล：อาจทำใหเกดการกดไขกระดก และ ทำใหเกดโรคโลหตจาง (5)Metronidazole：อาจทำใหทารกพการ (6)แอลกอฮอร：ทารกหายใจขด ชพจรออน (7)นโคตน：ทารกชอค อาเจยน ทอง เสย เกดโรคทางเดนห ายใจ เสยชวต (8)คาเฟอน：ทารกเกดอาการกระสบกระสาย นำหนกลด (9)ยาลดอาการศมเศราระยะยาว luoxetine：ยาออกฤทธนานมาก 3.ยาทไมควรทานโดยเดดขาด ยาตานโรคมะเรง ยารง สรกษา ยาภมคมกน (Cyclosporin) ยาแกลมชก (Mysoline) ยาพากนสน (Parlodel) ยาแกปวดศรษะ (Ergotamine) เกลอลเทยม(โรคประสาท) โคเคน เฮโรอน กญชาแอ มเฟตามน

เวชศาสตรนวเคลยรไอโซโทปสแกน?(核子醫學放射性同位素掃描呢？ )

1.การฉายรงส และการสแกนแบบอน แมแตการใชสารทบรงสกไมต องหยดการใหนม2.การฉายรงสคอมพวเตอร CTสแกน และการถายภาพดวยคลนแมเห ลก MRIกเชนกน ไมจำเปนตองหยดการใหนมบตร3.มารดาทเขารบการสแกนรางกายบรเวณปอดและกระดก



มกจะไมตองใช technetium ครงชวตของยานคอ 6ชวโมง และจะถกขบออกจากรางกายภายใน 5 ครงชวต จงไมตองเปนกงวล

มารดาทศลยกรรมเตานมสามารถใหนมบตรไดหรอไม?(隆乳女性可

以哺乳嗎？)

1. การศลยกรรมเตานมมกใชซลโคน หรอการใสถงนำเกลอเขาไป2.ปจจบนยงไมมผลการวจยวาซลโคนศลยกรรมมพษตอรางกายมน ษย 3.นมววและนมปรงแตงมสารซลกอนเปนสวนผสมมากกวาในนมม ารดาทศลยกรรมเตานม ฉะนนมารดาทศลยกรรมเตานมยงคงใหน มบตรตอไปได

149

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก

150

บทท บทท 1919 ทำความรจกภาวะการมบตรยากทำความรจกภาวะการมบตรยาก（第十九章認識不孕症）

อะไรคอภาวะการมบตรยาก?(何謂不孕？)

ภายในหนงปหลงแตงงาน และไมมการตงครรภเกดขนโดยไมปองกนแลวภรรยายงไมตงครรภแสดงวาอาจอยในภาวะการมบตรยาก และมโอกาสทคสมรสอยในภาวะการมบตรยากราว 15%

ระยะการตกไข (排卵期)

รอบเดอนของผหญงมกเกดทกๆ 28วน และวนทตกไขมกอยราว ๆวนท14หลงประจำเดอนมาวนแรก สามวนกอนและหลงวนตกไขถอเปนระยะตกไขเปนระยะทตงค รรภงายทสด นอกจากระยะวางไขแลว ชวงเวลาอนถอเปนชวงเวลาปลอดภย หากตองการปองกนการตงครรภโดยดจากระยะตกไข แนะนำใหใชวธการอนดวย (เชน สวมถงยางอนามยยาคมกำเนด เปนตน)เนองจากมการเปลยนแปลงของชวงเวลา จงมอตราความสำ เรจทไมมาก หากตองการเพมโอกาสในการตงครรภ กจะตองตรวจสอบชวงเว ลาตกไขของผหญง อสจทอยในอวยวะเพศหญงมชวตไดนาน 72 ชวโมง แตไขสามารถอยไดเพยง 24 ชวโมงเทานน การมเพศสมพนธกอนการตกไข 3 วน และหลงการตกไข 1 วนจงจะตงครรภไดสำเรจ


บทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก

สาเหตการมบตรยากในผหญง (女性不孕的原因)

1.ในสามและภรรยาทมบตรยาก มความเปนไปไดราว 60％ทเกดจา

กสาเหตของผหญง2.ปญหารงไข ทอนำไข มดลก ปากมดลกลวนมโอกาสทำใหมบตรยาก3.รอบเดอนของผหญง และปรมาณประจำเดอน ขอมลการคลอดบตร และมประวตการอกเสบของกระดกเชงกรานหรอไม4.อายของผหญง เคยตดโรค สบบหร ตดเหลา ตดยา หรอโรคเรอรงเปนตน5.ลกษณะงานของผหญง สารเคม รงสตางๆ ลวนเปนปจจยทสำคญ6.อวนหรอผอมเกนไป ออกกำลงกายมากเกนไป ลดนำหนกมากเกนไป มความเครยดสง เกดโรคในรงไข การทำงานของตอมใตสมองผดปกต ภาวะระดบโปรแลคตนสง เกดความผดปกตของตอมไทรอยด เปนตน ทำใหสงผลตอการทำงานของรงไข7.ทอนำไขตนหรอต ดกนกเปนสาเหตหนงของการมบตรยาก8.รงไขตดกน มเยอบโพรงมดลก เนองอกในมดลก มดลกผดรปตงแตเกด เปนตน 9.ต ดเชอทปากมดลก เกดการตอตานอสจประสทธภาพของเมอกบรเว ณปากมดลกไมดลวนเปนสาเหตทำใหมบตรยาก

สาเหตการมบตรยากในผชาย (男性不孕的原因)

1.โครโมโซมผดปกตตงแตเกด เกดความผดปกตในตอมไรทอ

151

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก

152

2.ประสทธภาพของอณฑะผดปกต หลอดเลอดดำอณฑะขอด เกดค วามผดปกตของทอเลยงอสจ เปนตน3.การใชชวตประจำวน และสภาพแวดลอมใน การทำงาน ความผดป กตในรางกาย และสาเหตอนๆ เชน ยา รงสโรคทตดตอศสมพนธ

บทสรป (結論)

การตรวจการมบตรยาก และการรกษาเปนเรองทซบซอน ทงสามและภรรยาจงควรเขารวมการรกษาไปพรอมๆกนสามและภรรยาจะตองใหกำลงใจซงกนและกนเพอเพมความสมพนธ จงจะมโอกาสใหกำเนดบตรทเกดจากความรกได


บทท 20 ทำความรจกโรคกระดกพรน

บทท บทท 2020 ทำความรจกโรคกระดกพรนทำความรจกโรคกระดกพรน（第二十章認識骨質疏鬆症）

เพราะเหตใดสตรทอยในระยะหมดประจำเดอนจงเกดโรคกระดกพรน? (為何停經婦女會產生骨質疏鬆？)

ผหญงวยหมดประจำเดอนจะมจะมสารเอสโตรเจนนอยลง ทำใหเซลลกดกระดกลดลง และเมอเซลลกดกระดกลดลง ทำใหก ระดกมมวลลดลงอยางรวดเรว ชองวางระหวางกระดกเพมมากขน จงทำให เกดโรคกระดกพรนไดงาย

ยาทใชในการรกษาโรคกระดกพรน (骨質疏鬆的治療藥物)

ชวยรกษา และเปลยนแปลงชวต รวมไปถงการเลกบหร เลกเหลา ออกกำลงกาย การรบประทานอาหาร การเสรมธาตเหลก และวตามน D หากมอาการรนแรงจะตองใชยาในการรกษา：

1.ยากลมไบฟอสฟอเนต：เพอปองกนการกดกรอนเซลลกระดก ลดการถกดดซมของกระดก นอกขากนวตมน D3 รถเพมการดดซ มของธาตเหลกอกดวย

2.เอสโตรเจตววรบในยาตานฮอรโมน： อาจมผลการรกษาทไมดเทาทควร เหมาะสำหรบใชในผห ญงทมความเสยงตอการเกดโรค มะเรงเตานม 3.วธการเพมฮอรโมน： ใชสำหรบปองกนและรกษาโรคกระดกพรนทเกดขนหลงวยห มดประจำเดอน เหมาะสำหรบใชกบผหญงททนวธการรกษาช นดอนไมได นไมได

153

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 20 ทำความรจกโรคกระดกพรน

154

4.ยาทใชรกษาอน ：ๆสารแคลซโทนน พาราไทรอยดฮอรโมน แอนตบอด RANKLเปนตน5.ยารกษาหลายชนดรวมกน：ใชสำหรบปองกนมวลกระดก และปองกนกระดกพรน แตมผลไมดนก

บทสรป (結論)

1.วยทองเปนวยทผหญงเกดการเปลยนแปลงอยางมาก2.วธการรกษาดวยยาเพมฮอรโมนในปรมาณนอย จะชวยบรรเทาอาการวยทอง ชวยใหมคณภาพชวตทดขน3.นอกจากสตรทมความเสยงตอการเกดมะเรงเตานมทไมเหมาะสำห รบวธการเพมฮอรโมนแลว สตรทวไปสามารถใชไดอยางไมมอปส รรค4.หลงจากทแพทยพจารณาความเสยงและประโยชนทจะไดรบแลว จะสามารถเลอกใชยาทเกดประสทธภาพมากทสด และมผลกรนอ ยทสด5.การปองกนดกวาการรกษา การออกกำลงอยางสมำเสมอ การรบป ระทานอาหาร การเสรมธาตเหลก และวตามนD จงเปนวธการปองก นกระดกพรนทดทสด


บทท 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจรญผดท

บทท บทท 21 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจ ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจ รญผดทรญผดท （第二十一章認識子宮內膜異位）

อะไรคออาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดท?(甚麼是子宮內膜異位症？)

อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทเปนการทเยอบโพรงมดลกไปเจรญผดท ทำใหเกดเปนปญหาขน หากเกดในรงไข จะทำใหโครงส รางในรง ไขทำงานผดปกต ทเรยกกนวา

「ชอกโกแลตซด」หาก เกดในมดลก จะเรยกวา「อาการเนองอกในมดลก」เยอบโพรงมดลกเปน โครงสรางปกตของมดลก โดยมหนาทหลกเพอใหตวออนฝงตว เพอเจรญเตบโตเปนทารกตอไป ฉะนนทกรอบเดอน มดลกกจะเตรยมตวเพอใหตวออนฝงตว หากวามการตงครรภ เยอบโพรงมดลกกจะเจรญเตบโตตอไป แตหากไมมการตงครรภ เยอบโพรงมดลกกจะลอกออก กลายเปนประจำเดอนของสตร

อาการทเกด และโรคทเกดรวม (臨床症狀及併發症) อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทเปนอาการอกเสบอยางชาๆ และอาจทำใหอวยวะในชองทองเกดการตดกน ชวงเวลาทเยอบโพรงมดลกเจรญมากคอชวงเวลาตกไขและชวงมประจำเดอน ฉะนนอาการเหลานจงมกเกดขนในสองชวงเวลาน โดยเฉพาะอยางยงในชวงทมประจำเดอน อาการปวดประจำเดอนจะปวดมากทสดกอนประจำเดอนมา 2 วน อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทจะมอาการปวดและการตดกนของอวยวะ ทำใหเกดอาการปวดบรเวณองเชงกรานและปญหาเกยวกบลำไ

155

สแ ละกระเพาะ

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจรญผดท

156

หากมอาการปวดประจำเดอนกตองสนนษฐานกอนวาอาจเกดอา การเยอบโพรงมดลกเจรญผดท อาการทพบ เชน：ปวดประจำเดอน

ภาวะการมบตรยาก เลอดออกเปนจดกอนมประจำเดอน หรอประจำเดอนมามากผดปกต

การรกษา (治療)

1.การรกษาดวยยา：สามารถใชฮอรโมนในการรกษา เพ อทำใหจด ทเกดโรคทำงานนอยลลง รวมไปถงการฉดยา รบประทานยา และการหยอนยาเขามดลก 2.การรกษาดวนการผาตด：กำจดโรคทงหมด รวมไปถงการสองช องทอง และการผาทอง

การรกษาอาการดวยตนเองเมอปวดประจำเดอน(經痛的自我調適)

1.กอนการมประจำเดอนหนงสปดาหสามารถไปแชนำพรอน แชนำรอน ทานอาหารรอน และลดรบประทานของเยน 2.สามารถองทองดวยความรอนในระหวางมประจำเดอน3.นงสมาธ ปลอยจตใหวางและปรบตวดวยตนเอง4.ออกกำลงกายอยางเหมาะสม เชน：โยคะ มวยไทช วง และการฝกยกนำหนก5.การนวด ฝงเขม แปะแผนหน และนวดดวยการกดนว6.การใชยาแกปวด：รบประทานยาขนาดทพ อเหมาะในวนทคาดวาจ ะปวดหรอเรมจะปวด

บทสรป (結語)

อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทแมวาจะเปนโรคทรกษาไดยาก และมโอกาสการเกดซำถงหนงในสอง แตหากสามารถเขารบการรกษาอยางทนทวงท และใชชวตป ระจำวนอยางเหมาะสม เขารบการตรวจ อยางสมำเสมอกไมถอวารกษายากเทาใดนก


บทท 22 ทำความรจกเนองอกในมดลก

เนองอกในมดลกเปนการทเนอในบรเวณผนงมดลกและเนอเยอเกดเปนเนองอก มกพบในสตรวย 30-50 ป เนองอกทงอกในบรเวณ ผนงมดลกจะเรยกวาเนองอกภายในผนงมดลก เนองอกทเจรญบรเวณ โพรงมดลกเรยกวาเนองอกใตเนอเยอ เนองอกทเจรญบรเวณผวมด ลกเรยกวาเนองอกซโรซา สตรทมเนองอกในมดลกจะไมมอาการใดๆ แตจะพบเม อทำการอลตราซาวเทานน

อาการทเกด (臨床症狀)

1.เกดการกดทบ：ทางดานหนา กดทบกระเพาะปสสาวะ ทำใหเกดการปสสาวะบอย สวนกดทบทางดานหลง ทำใหทบกบลำไสตรงทำใหเกดอาการอยากถายอจจาระแตถายไมอ อก ปวดหลงปวดทอง และปวดองเชงกราน เปนตน2.ประจำเดอนออกมากเกนไป เลอดออกอยางไมสมำเสมอ โดยเฉพาะเนองอกใตเนอเยอ3.มบตรยากและแทง：เนองอกใตเนอเยอมกทำใหเกดภาวะการมบต รยาก หรอการแทงตอเนอง

ชวงเวลาการผาตด (開刀時機)

สำหรบสตรทยงตองการมบตร หากวาเนองอกยงไมใหญมาก กยงไมตองผาตดเพอนำ เวนแตวาเนองอกทขนอยในบรเวณทตวออนฝงตว แตหากวามอาการเหนชด กตองผาตดเพอเกบรกษามดลกเอาไว และหากวามอาการมากกจะตองทำใหตงครรภทนทดวยวธทางการแพทยหลงการผาตดทนท เพอปองกนการเกดเนองอกขนซำ สตรสามารถ

157

บทท บทท 2222 ทำความรจกเนองอกในมดลกทำความรจกเนองอกในมดลก （第二十二章認識子宮肌瘤）

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 22 ทำความรจกเนองอกในมดลก

158

พจารณาการผาต ดเม อพบอาการดงตอไปน 1.ประจำเดอนมามากผดปกตจนทำใหเกดการขาดเลอด2.มอาการกดทบรนแรง 〔อยากถายอจจาระแตถายไมออก ปวดบรเวณองเชงกราน〕

3.เนองอกเตบโตไวมาก และมโอกาสจะเกดเปนเนอราย4.ภาวะการมบตรยากทเกดจากเนองอกในมดลก5.ปวดกระดกองเชงกรานอยางมาก6.ขนาดของเนองอกใหญเกนกวาขนาดของมดลกในระยะตงครรภไดสา มเดอน


วธการรกษาพจารณาตามอาย ความสามารถในการมบตร สภาพจตใจของผปวย สามารถแบงไดเปน：การผาเอามดลกออกทงหมด การผาตดเอาเนองอกใน มดลกออก การรกษ าภายใน การรกษาดวยการอดเสนเลอดแดง หากวายงตองการมบตร หรออยากรกษามดลกไวกเหมาะสำหรบวธการตดเนองอกออก แตมสทธเปนซำ

หลายคนตดวาหลงจากตดมดลกออกแลว กจะเขาสวยทอง แตวาอวยวะทควบคมฮอรโมนของเราเปนรงไขไมใชมดลก ฉะนนการตดมดลกออกไมไ ดหมายความวาจะเขาสวยทอง เพยงแคจะไมมประจำเดอนแลวเทานน

เนองอกอาจจะฝอลงหลงวยหมดประจำเดอน?( 停經後，肌瘤可能萎

縮？ )

โดยทว ไปแลวหลงวยหมดประจำเดอนกจะไมมฮอรโมนไปกระตน เนองอกกจะฝอตวไป แตหากไมมการฝอตว แตกลบใหญขน กตองระวงความเปนไปไดของการกลายเปนเนองอกราย


บทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด

บทท บทท 2323 สาวหนด สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด การลดนำหนกอยางสขภาพด（第二十三章窈窕淑女－健康減重）

ความหมายของโรคอวน (肥胖的定義)

ความหมาย：คา BMIอยในระหวาง 18.5 ถง 24ถอวาปกต เกน 24ถอวานำหนกมากเกนไป เกน 27 ถอวาเปนโรคอวน BMI＝ นำหนกรางกาย （กโลกรม） / สวนสง2 （ตารางเมตร）เพศชายรอบเอวเกน 90 เซนตเมตร เพศหญงรอบเอวเกน 80 เซนตเม ตร ถอวาเปนโรคอวนนำหนกจรงเกนนำหนกทควรมมากกวา 20%

นำหนกทควรม (理想體重)

นำหนกทเพศชายควรม(กโลกรม)＝﹝สวนสง(เซนตเมตร)

－80 ﹞× 0.7นำหนกทเพศหญงควรม(กโลกรม)＝﹝สวนสง(เซนตเมตร)

－70 ﹞× 0.6

เพราะเหตใดจงเกดโรคอวน?(為什麼會肥胖？)

เเพราะการควบคมการใชชวตเกดปญหา เชน รบประทานอาหารมากเกนไป (รางกายไดรบอาหารมาก) ปญหาทางกายภาพ(ความหว) กรรมพนธ(อตราเมตาบอลซม)

นสยการกน สภาพแวดลอม ระบบการทำงานของตอมไรทอ การถายทอดทางพนธกรรม การลดนำหนกทไดผลทสดคอการดแลตนเอง

159

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด

160

การลดนำหนกจะสำเรจหรอไมนนขนอยกบการใชชวตและนสยความเปนอย

เหตใดจงตองลดนำหนก?(為什麼要減肥？)

โรคอวนเปนโรคอยางหนง นำหนกทเหมาะสมชวยใหเราแขงแรง และสวยงามขน

ลดนำหนกอยางไร?(如何減肥？)

การควบคมอาหาร ออกกำลงกายอยางสมำเสมอ ใชยาในการชวย การลดนำหนกดวยวธการทางการแพทย （ดดไขมนการผาตด การตดลำไสใหสนลง การทำกระเพาะใหเลกลง

การผาตดเพอลดการดดซมอาหารในลำไส）วธการอนทยง ไมแนใจถงผลการรกษาทางการแพทย เชน ไมซโรพลส ชาลดนำหนก การฝงเขมบรเวณห เปนตน

ผลขางเคยงทเกดขนเนองจากการลดนำหนก? (常見減肥的副作

用？)

การดดไขมนเกดการแขงตวเปนบางสวน ผวหนงขรขระ ไมซโรพลสทำใหเกดอาการระบบหายใจลมเหลว ตองทำการยา ยปอ ด สรรพคณของชาลดนำหนกเปนใบททำใหทองรวง ทำใหระดบไออ นในรางกายลดลง จงตองระมดระวงไวใหด

หลกการรบประทานอาหารระหวางการลดนำหนก (減肥的飲食原

則)


บทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด

1.รบประทานอาหารครบสามมอ ไมทานของวาง ขณะทานอาหาร ให รบประทานตรงเวลาและควบคมปรมาณใหเหมาะสม ร บประทานข องนง ตม และอาหารรสไมจดเปนหลก2.ดมนำซปกอน แลวคอยทานผก ตอจากนนจงคอยทา นเนอสตวแล ะข าว ลดการรบประทานอาหารทใหพลงงานสง3.เคยวอาหารชาๆ หยดการรบประทานอาหารหากรสกวาไมห วแลว4.รบประทานอาหารอยางตงใจ ไมทานไปดทวหรออานหนงสอ ไ ปดวย 5.รบประทานอาหารหวานหรอของวางใหนอยลงดมเครองดมแ ละ แอลกอฮอรนอยลง ทานอาหารทใหพลงงานสงใหนอยลง เชนถวลสง และถวชนดตางๆ

การออกกำลงกายอยางสมำเสมอ (規律的運動)

เพมการใชพลงงาน ควบคมนำหนก เพมอตรา เมตาบอลซมข องร างการ เพมภมคมกน เพมอตราการทำงานของหวใจและปอด เพมคว ามยดหยนของกลามเนอและรางกาย ลดการเกดอบตเหต ลดความกดดน คลายความเหนอยลา พฒนาความสมพนธกบผอน

หลกการออกกำลงกายแบบ 333 (運動333原則)

ออกกำลงกายอยางนอยอาทตยละ 3วน ออกกำลงกายอยางนอยค รงละ30 นาท ออกกำลงกายจนถงระดบทหอบแตยงพดคยได หรออตราการเตนของหวใจนาทละ 130 ครง

161

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 24 การใชยาในเดกเลกอยางปลอดภย

162

บทท บทท 2424 การใชยาในเดกเลกอยางปลอดภยการใชยาในเดกเลกอยางปลอดภย（第二十四章小兒用藥安全）

ลกษณะของยาทเหมาะสำหรบใหเดกรบประทาน (適合小兒服的劑

型)

รวมไปถง：ยาเมด แคปซล ยาผง ยานำ ยาในรปแบบนำหวาน สารละลาย นำยาผสม

การศกษาสขภาพของเดก (兒童用藥衛教)

1.เดกไมใชผใหญทตวเลก(1)การดดซมของกระเพาะ：เดกและทารกมการทำงานของกระเพ าะและลำไสทชากวา(2)การเมตาบอลซมของตบ：การทำงานของทารกแรกเกดมเพยง 20-40% ของผใหญ(3)การกำจดของไต：ไตของเดกแรกเกดมการทำงานเพยง 30% ของผใหญ และมการทำงานเทยบเทาผใหญ เมออายราว 1 ขวบ(4)การดดซมของผวหนง：ผวหนงของเดกมการดดซมไดดกวา จงดดซมยาททาทางผวหนงไดดกวา

2.ยาทบดเปนผงแลวเหมาะสำหรบเดกมากกวา? (1)ยาของผใหญทบดเปนผงแลวจะเสยไดงาย มความคงตวของยา ตำ และเกบรกษาไดไมนาน


บทท 24 การใชยาในเดกเลกอยางปลอดภย

(2)การบดยาหลายประเภทเขาดวยกนมกทำใหเสยและเกดป ฏกรยาตอกน และปรมาณยาทแบงไมเทากน(3)เดกทมอายมากขนสามารถฝกการกลนและกลนพรอมอา หารในปรมาณนอย

3. ขอควรทราบในการใหยาเดก(1)ไมใชยาทงหมดทเหมาะสำหรบบดเปนผง： ยาทบดเปนผงมกเสอมสภาพไว มความคงทนอย ชวงเวลาการเกบรกษานอย และอาจเกดปฏกรยาทไมดระหวางยาแตละประเภท

(2)สามารถใหแพทยสงยาสำหรบเดกโดยเฉพาะ เชน ยานำ ยานำประเภทนำหวาน สารละลาย สารแขวนลอย (3)ยาทบดเปนผงแลวควรรบประทานใหหมดในคราวเดยว เพอรกษาคณภาพยา

4. คำเตอนวธการบรโภคยานำทเปนนำหวาน และสารแขวนลอย (1)เกบไวในอณหภมหองหากยงไมไดเปดใช (2)ยานำทเปนผงอยดานในใหใสนำเขาไปตามคำชแจง และเขยากอนใชยาทกครงเพอใชยาในปรมาณทเหมาะสม (3)เมอเปดใชงานแลวจะตองเกบยาตามทกำหนด

ไวในตเยนหรอในอณหภมหอง และใหคอยตรวจสอบวนหมดอาย

5. วธการใหยาเดกทารก (1)ใชสลงทชบอกปรมาณในการใหยาแตละครง (2)วางไวบนตก จบศรษะเอาไว

163

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 24 การใชยาในเดกเลกอยางปลอดภย

(3)ใหยาในปรมาณนอยในแตละครงเพอปองกนการสำลกยา (4)หยอดยาไวในปากหรอรมฝปาก(5)กลอมเดกไปดวยขณะใหยา

6. วธการใหยาเดกเลก(1)เลอกทาทเดกเลกตองการในการทานยา และใหเดกคนเคยกบอปกรณใหยา(2)ใชอาหารหรอเครองดมเพอกลบกลนหากจำเปน เมอทานยาแลวใหดมนำหรอเครองดมเพอลดกลน(3)ใชภาษาเดกในการใหคำสงหรอใหกำลงใจใหเดกทำตาม(4)หากตองทานยาหลายอยาง ใหเดกเปนผเลอกลำดบการทานยา

7. เดกคายยาออก หากทานยาแลวคายออกในทนท กจะตองทานยาทดแทน แตหากเปนยาทดดซมไดงาย เชน นำยา สารละลาย หรอทบ ดเปนผงแลวหากทานเกน 10-15 นาทกไมตองรบประทานซำ และ เนองจากระยะเวลาทำละลายของยาเมดไมแนนอน หากวา อาเจยน ออกมาแลว ยงเปนเมดอย กตองทานยาซำ หากไมเปนเมดกไมตองทานอก

164


บทท 25 การใชยาในผสงอายอยางปลอดภย

บทท บทท 2525 การใชยาในผสงอายอยางปลอดภยการใชยาในผสงอายอยางปลอดภย（第二十五章老人用藥安全）

ปญหาของผสงอายและปญหาการแกตว (年長者的困擾與老化現象)

1.การมองเหน การไดยน การรบร และความจำถดถอย2.การดดซมของยา การแพรกระจาย การเมตะบอลซม และการขบถ ายเปลยนแปลงไป3.ความสามารถในการทรงตว การซอมแซมแยลง ควบคมนำตาลใ นเลอด ความดนเลอด อตราการเตนของหวใจ และอณหภมรางกา ยไดยาก 4.ปฏกรยาของรางการชาลง เคลอนตวไมสะดวก ลมงาย กระดกเปรา ะปสสาวะบอย กลนปสสาวะไมอย

ปญหาทมกพบในการรบประทานยาของผสงอาย (老年人用藥常見

的問題)

1.ทานยาซำ ลมทานยา ทานยาผด ทานยาผดเวลา2.ปรบการทานยาดวนตนเอง หรอหยดทานยา ทำใหเกดปญหาตามมา3.ชอบซอยา ยาจน ยาทอวดอางสรรพคณเกนจรง และยาทไดรบมาฟร4.เกบรกษายาผดวธ และไมทงยาทหมดอาย

สาเหตททำใหเกดปญหาในการใชยาของผสงอาย (造成老年人用藥

問題的原因)

165

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 25 การใชยาในผสงอายอยางปลอดภย

166

1.มโรคเรอรงหลายชนด ทานยาหลายขนานจากโรงพยาบาลหลายแ หง ทำใหมยาหลายประเภท2.เวลาการใชชวตและการรบประทานยาไมสอดคลองกน3.การทำงานของรางกาย ความจำ และความเขาใจเสอมลง

ขอควรระวงในการใชยาสำหรบผสงอาย (老年人用藥注意事項)

1.บอกยาทผสงอายรบประทานอยทงหมดใหแพทยทราบ2.ใหแพทยหรอเภสชกรทราบยาททานรบประทานเพอไมใหไดร บยาซำ3.ตรวจสอบวธการรบประทาน ปรมาณ เวลา และจำนวนทตอง รบประทาน และสอบถามทนทหากมขอสงสย4.คอยระวงอาการขางเคยง และอาการใหมทเกดขนจากการใชยา5.ไมซอยาทไมทรา บทมาไมเชอโฆษณาทอวดอาง เกนจรง เพอไม ใหเสยเงนและเสยสขภาพ6.รกษามาตรการไมทงหา：ไมฟง ไมเชอ ไมซอ ไมทาน ไมแนะนำ7.ความจำและความเขาใจถดถอย ใชวธการทไมทำใหลมทานยา เชน ปฎทน กลองยา

ขอควรทราบในการใชยาของผสงอาย (老人用藥須知)

1.ตรวจรางกายเปนประจำ เขาใจการทำงานของอวยวะภายใน และปรบปรมาณการใชยาเพอปองกนการเกดปญหาอนแทรก2.ไมทานยาขบปสสาวะ ยาวตามนรวมกอนนอนเพอไมใหสงผลกระ ทบตอการนอน


บทท 25 การใชยาในผสงอายอยางปลอดภย

3.รบประทานยาตามคำสงแพทย ไมปรบเปลยนดวยตนเอง4.ไมเดนไปมาหลงรบประทานยาระงบ ยานอนหลบ เพอปองกน การหกลม 5.ปองกนอาการวงเวยนทเกดจากความดนเลอดตำหลงรบประท านยา ความดนสง 6.ใชกลองยาในการบรรจยา เพอปองกนการลมรบประทานยา

167

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 26 การใชยาแผนจนอยางปลอดภย

168

บทท บทท 2626 การใชยาแผนจนอยางปลอดภยการใชยาแผนจนอยางปลอดภย（第二十六章中藥用藥安全）

การเกบรกษายาจน (中藥材之保存)

1.เกบไวในตเยน：เปนวธการทด เนองจากในอณหภมตำ (ตำกวา 5 ℃) จะสามารถยบยงการเกดของเชอรา เชอแบคทเรย และการเปลยนส นำมนออก หรอเสยสภาพ 2.วธการเกบรกษาดวยวธการทางเคม：สารเคมทพบบอย เชน เบนซลเปอรออกไซด การบร คารบอนเตตระคลอไรด เปนตน

การเกบรกษาดวยสารเคม (科學化製劑之保存)

สารเคมทขายตามทองตลาดมทงสารกนบดทเปนเมด ผง แผน ครม เปนตน และจะตองวางไวในทแหง ปองกนไมใหมความชนเขาไปสยา ทางทดค วรใชขวดแกวเพอปองกนความชน

การใชยาในระหวางการตงครรภ (妊娠慎用藥)

1.ยาสมนไพรทเพมการบบตวของมดลกจนอาจทำใหเกดการแทงได เชน ยาระบาย โกฐนำเตา กลาวเบอร มะขามแขก เปนตน ซาเลง ว านเหลอง ใบขมนชน เปนตน 2.ผลจอสอททำใหสลายลม ผลทอ และดอกแดงทชวยทำใหคลายเลอดยาทมฤทธรอนอยางปนเซย ฝจอ และยาททำใหเกดความลน เชน มทง รากตะไครขาว เปนตน ซงสตรมครรภจะตองระวงเปนพเศษ


บทท 26 การใชยาแผนจนอยางปลอดภย

3.ลกเดอยชวยในการขบนำออกจากรางกาย ทำใหมดลกตนตว กระตน ใหมดลกเกดการบบตว4.นำตาลมอลตชวยใหขบถายดขน ยอยสลายแปง แตทำใหนำนมขอ งสตรมครรภลดลง

ประสทธภาพของยา (藥物交互作用)

1.ยาจนทมแคลเซยมผสม เชน หนปน กระดกหม หอยนางรม เปนตน และเนองจากไอออนของธาตเหลกมผลตอการทำงานของหวใจ และยาบำรงหวใจกมฤทธเชนเดยวกนทจะเพมการทำงานของกลา มเนอหวใจ2.ยาทมสวนผสมของชะเอมไมเหมาะจะใชรวมกบดอกดจตาลสและย าเพมการทำงานของระบบกลามเนอหวใจ ชะเอมมฤทธในการ “รกษาโซเดยม ขบโพแทสเซยม” อาจทำใหเปนพษตอหวใจจากฤ ทธยา

อาหารฤทธเยน (寒涼性食物)

ชวยใหลดอณหภมในรางกายลง ฉะนนผทมธาตเยน หรอผทมรางกายออนแอ หรอมโรคทางเดนหายใจ ปญหาทางเดนอาหารไมควรรบประทาน ผทมธาตรอนสามารถรบประทานเพอลดอาการธาตรอนทเกดกบรางกาย

อาการฤทธอนและรอน (溫熱類食物)

ทำใหเกดความรอนในรางกาย เพมประสทธภาพของรางกายซง

169

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 26 การใชยาแผนจนอยางปลอดภย

170

ผทมรางกายออนแอสามารถเลอกใชได แตมกทำใหเกดอาการคอแหง ทองผก เปนตน ฉะนนผทมรางกายธาตรอนอยแลวไมควรรบประทาน

อาหารทมฤทธเปนกลาง (平淡性質食物)

อาหารทมฤทธเปนกลาง เปนอาหารทบคคลทวไปสามารถรบ ประทานได เวนแตวาจะมอาการแพเปนพเศษเทานน เชน ผลไม ผก เนอสตว


บทท 27 ความเขาใจทผดเกยวกบการใชยา

บทท บทท 2727 ความเขาใจทผดเกยวกบการใชยาความเขาใจทผดเกยวกบการใชยา（第二十七章用藥迷思）

มโรครกษาโรค ไมมโรคชวยเสรมสรางรางกายใหแขงแรง?(有病治

病，無病強身？)

1.วตถประสงคของการใชยาคอกา รวนจฉยรกษา หรอการปองกนโรค 2.ไมมยาทสามารถรกษา และเสรมสรางรางกายใหแขงแรงไดในเวล าเดยวกน

ในการทานยาจะตองทานคกบยาโรคกระเพาะ จะไดชวยปกปองกระเพาะได?(吃藥時一定要和胃藥一起吃，才能

保護胃？)

1.ไมใชยาทกชนดทจะกดกระเพาะ มเพยงยาบางประเภทเทานนทจะม ผลกระทบตอกระเพาะ2.สวนผสมของยาโรคกระเพาะบางประเภทจะไปผสมกบยาทรบประ ทานเขาไป ทำใหสงผลกระทบตอการดดซมของยา

ทางทดควรทานยาหลงอาหารทงหมด ?(藥品最好都在飯後吃？)

1.หลายคนเชอวายาจะสงผลทำลายกระเพาะ จงคดวาควรทานยาหลงอ าหารจะดกวา2.แตอาหารบางประเภทจะรบกวนการดดซมของยาฉะนนจงตองรบป ระทานตอนทองวาง

171

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 27 ความเขาใจทผดเกยวกบการใชยา

172

เมอหายจากโรคแลวกหยดทานยาได ?(病症消失了就可以不吃

藥？)

1.ประโยชนของยาคอการขจดทมาของโรค ยบยงหรอหยดการแพรก ระจายของโรค และบรรเทาอาการ2.ยาปฏชวนะบางประเภทเปนการถอนรากถอนโคนทมาของโรค หากหยดยากลางคน อาจทำใหดอยาได3.การทานยาระยะยาวเพอควบคมความดนโลหต และนำตาลในเลอก จะสามารถลดการเกดโรคแทรกซอนไดด

แนะนำ“ยาด”ใหเพอน?(介紹 “好藥” 給好朋友？)

การทำงานของอวยวะ อาการปวย ปฏกรยาตอยา และสภาพรางกายของทกคนไมเหมอนกนจงมผลตอยาแตละชนดไมเทากน แพท ยห รอเภสชกรจงจะเลอกใชยาตางชนดสำหรบผปวย แตละคน

ฉดยาดกวาทานยา?(打針比吃藥好？)

1.ความเจบปวด：ปวดบรเวณทฉดยา2.การตดเชอ：สลงคหรอเขมฉดยาทฆาเชอไมดอาจทำใหเกดการตดเชอ ได3.ความเสยง：หากฉดยาแลวเกดปฏกรยาตอยา หรอเปนแพยากจะ ชวยเหลอหรอขบพษไดยาก4.หลกการพนฐานในการใชยา： มารถใชในบางบรเวณไดกไมตองรบประทานรบประทานไดกไมจ พเปนตองฉดยา



บดยาใหเปนผง ดดซมไวกวาและดกวาดวย?(把藥品磨粉吃，效果

快又好？)

1.ยาบางประเภทไมสามารถบดหรอทำใหละเอยดได เชน ยาอม ยาทออกฤทธนาน ยาออกฤทธตอเนอง ยานำเมดเคลอบเป นตน2.เมอบดยาเปนผงแลวจะมความคงทของฤทธยาตำ และยงไมสามารถ บรรจใหเทาๆกนได ทำใหไมสามารถควบคมทงการออกฤทธแล ะผลการรกษา

ไมควรรบประทานยานอนหลบและยาระงบประสาทเพราะเปนยาทไมด?(鎮靜、安眠藥不好，不應吃？)

1.ยาระงบประสามทใชมากในปจจบนมความปลอดภยสง2.สามารถชวยใหคลายความกงวลผอนคล ายกลามเนอ และชวยใหน อนหลบงายเปนตน3.สามารถทานยานอนหลบในเวลาจำเปน เปนระยะเวลาสน และในป รมาณทเหมาะสมจะชวยใหผปวยลดความกงวลและนอนหลบงาย

การทานมอรฟนจะทำใหตด จงใหทนเจบดกวา?(嗎啡會成癮，寧可

忍痛，不應讓自己服用？)

1.มอรฟนเปนยาแกปวดทแรงทสด พบบอยในการแกปวดหลงการผา ตดและการรกษาโรคมะเรงเปนตน2.การใชทางการแพทยจะไมมปญหาเรองการเสพตด แตการชวยใหผ ปวยโรคมะเรงระยะสดทายใหไมรสกทกขทรมานเปนสทธของคน

173

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 27 ความเขาใจทผดเกยวกบการใชยา

174

ยาทางเคมมผลขางเคยงมากกวายาทางธรรมชาต?(藥品合成的比天

然的副作用大？)

1.เวนแตวาจะมสารอน เจอปนมเชนนนฤทธของยาจะเกยวของกบ สวนประกอบของยาเทานน ไมขนอยกบวาจะเปนยาทางเคม หรอยาทางธรรมชาต2.รางกายของเราจะไมมปฏกรยาตอบสนองตอยาทมสวนประกบทางเคมเหมอนกน แตมทมาตางกน

ทานยาจนและยาแผนปจจบนพรอมกนจะชวยซวยเสรมซงกนและกน?(中西藥併服可以有互補作用?)

1.ยงไมมผลการวจยพสจนวาการใชยาคกนจะเกดผลไมด เชนเพมห รอลดฤทธยา ตดเชอหรอไมเกดผล

2.การทานยาแยกกนจะเปนการปองกนในขนการดดซมยาเทานน แ ตไมสามารถปองกนการเกดผลกระทบในระหวางการรกษา การเมตาบอลซม และการขบถาย

สเตยรรอยเปนยาอายวฒนะจากอเมรกาไมใชหรอ? ฉนไมกลาทานหรอก!(類固醇不就是美國仙丹？我不敢吃！)

1.สเตยรรอยสามารถใชในการรกษาโรคหลายอยาง เชน ความผดปก ตของตอมไรทอ โรคผวหนง แพ หอบหด และโรคทางระบบเลอด เปนตน ในการรกษาโรคบางประเภท สเตยรรอยเดลอกทดทสด การใชในการใชในมควรใชจงจะเหมอนการใชยาพษมากกวา



2.หากใชสเตยรรอยในระยะยาว อาจเกดปฎกรยาทไมด เชนโรคทา งกลามเนอโรคกระดกพรน นำและอเลกโทรไลในรางกายไมสมดล เพมหรอกลบอาการตดเชอ เปนตน การรกษาโรคเหลานจะตองอา

ศยการวนจฉยจากแพทย

ยาแกอกเสบทดทสดคอยาปฏชวนะทดทสด?(抗生素就是最好的消

炎藥？)

1.ยาปฏชวนะไมใชยาแกอกเสบ แตเปนยาทไวใชตอสกบเชอโรคซ งเปนบอเกดของการตดเชอ

2.การใชยาแบบผดๆ เชน ไมไดตดเชอเลอ กใชยาผด ไมไดทานยาจ นครบโดส ทาน ในปรมาณนอยเกนไป เปนตนกอาจทำใหเชอโรค เกดการดอยา และอาจไมมยาทรกษาไดในยามปวย

175

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 28 การสอนความรเกยวกบเพศสมพนธของวยรน

176

บทท บทท 2828 การสอนความรเกยวกบเพศสมพนธของวยการสอนความรเกยวกบเพศสมพนธของวยรนรน

（第二十八章青少年性教育）

พฤตกรรมการมเพศสมพนธทเปนอนตราย (危險性行為)

การมเพศสมพนธกบบคคลทไมปลอดภยอาจทำใหทงสองฝายมการแลกเปลยนของเหลวในรางกาย เชน อสจ ของเหลวในชองคลอด เปนตน หากวาฝายหนงฝายใดมโรคทตดตอทางเพศสมพนธกอาจตดเชอได

การมเพศสมพนธโดยไมสวมถงยางอนามย อาจทำใหนำอสจเขาสรางกายผหญง และอาจเกดการตงครรภได

วธการคมกำเนด (避孕方法)

1.สวมถงยางอนามย 2.ทานยาคมกำเนด 3.ใสหวงอนามย 4.ทำหมนในเพศหญงหรอเพศชาย

ถงยางอนามย (男用保險套)

1. ไดผลในการคมกำเนด--คมกำเนดไดรองเปอรเซน2. ปองกนโรคทตดตอทางเพศสมพนธ—เอดส หนองใน ซฟลส หด... 3. ไมมผลขางเคยง—งาย สะดวก ปลอดภย4. บางมาก--จนแทบลมไปวาสวมอย


บทท 28 การสอนความรเกยวกบเพศสมพนธของวยรน

ยาคมกำเนดฉกเฉน (女性口服事後避孕丸)

1. ทานภายใน 72 ชวโมงหลงมเพศสมพนธ ยงทานเรวยงใหผลด2. ในรอบเดอนหนงครงทานไดมากทสด 3ครง

การทำใหแทงหลงตงครรภ (懷孕之後的人工流產)

1. ยาทำแทง- RU486 (ภายในหนงเดอนครงหลงตงครรภ) 2. การขดมดลก (ภายในหาเดอนครงหลงตงครรภ)

ยาคมกำเนดของผหญง (女用口服避孕藥)

วธการใช：หนงเมดทกวนในเวลาเดม(กอนนอน)เหมาะสำหรบ：เหมาะสำหรบหลงแตงงานลกษณะเฉพาะ：คมกำเนดไดด มผลขางเคยงนอย แตปองกนโรคทางเพศสมพนธไมได

การทำหมน (結紮)

การทำหมนในเพศหญง:ปองกนการตกไขไมใหไดรบการปฏสนธการทำหมนในเพศชาย:ยงคงเกดนำอสจแตไมสงผลการทบตอกา รหลง อสจไมถกหลงออก แตจะถกรางกายดดซมเขาไป

โรคทตดตอทางเพศสมพนธ (經由性行為傳染的疾病)

1. โรคเอดส 2.หนองใน 3.ซฟลส 4. หด 5.หนองในเทยม 6.โรคเรม 7. โรคไวรสตบอกเสบ B

177

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 29 รทนโทษของบหร

178

บทท 29 รทนโทษของบหร（第二十九章認識菸害）

สวนประกอบของบหร (香菸的成份)

บหรหนงมวลจะเกดสารเคมกวา 4,000 ชนด และสวนใหญจะเ ขาไปในอากาศ มเพยงสวนนอยทถกดดเขาสปอด สารเคมเหลานจำแ นกไดเปนสประเภทหลก：

1.นโคตน2.นำมน3.คารบอนมอนนอกไซด4.มสารกระตนหลายสบชนดและสารกอมะเรงมากกวา 40 ชนด

อนตรายจากการสบบหร (吸菸的危害)

อนตรายจากบหร:มะเรงปอด ปอดโปงพอง โรคหวใจและหลอดเลอดปญหาทางการมเพศสมพนธ ปากเหมน โรคทางชองปาก ควนบหรจะทำใหสขภาพของคน ในครอบครวกระทบกระเทอน ทำ ใหทารกในครรภคลอดกอนกำหนด และเกดความผดปกตในทารก

เพราะเหตใดจงเลกบหรยาก?(為什麼戒菸很難？)

การพงพานโคตน ความรสกทางใจ ความเคยชน และแรงดงดดจากสงแวดลอม

วธการเลกนโคตน (緩解尼古丁戒斷症狀的方法)


บทท 29 รทนโทษของบหร

1.ใชความพยายาม： (1)ไมพงพา ฤทธยา ใชความพยายามสวนบคคลเอาชนะความตอง การสบบหร แตอตราความสำเรจนอยกวาการใชยาชวยและกา รใหขอมลชวยเหลอจากบคลากรมออาชพมาก (2)การชวยเหลอทางกายภาพและทางใจเปนสงทสำคญเปนอย างมาก2.ใชวธการรกษาดวยสารแทนนโคตน： (1)ทำใหสารนโคตนในผตดบหรคอยๆลดลง แตไมลดลงทน ททนใด (2)ลดความไมสบายทเกดขนจากการเลกบหร และเพมความ สำ เรจในการเลกบหร (3)ใชสงทหนวยงานสาธารณสขอนญาต：แผนแปะ ยาอม ยาเคยว ยาทานเขาทางปาก ยาเมด (4)แผนแปะถอเปนทางเลอกทดทสด เนองจากใชงานสะดวก และเลกบหรไดงาย

วธการใชงานแผนแปะนโคตนเลกบหร (尼古丁戒菸貼片使用方式)

1.ใชทกวนหลงอาบนำ เปลยนทกๆ 24ชวโมง และใหแปะไวใ กนทกวน2.ใชใตคอลงไปจนถงเอว เชน แขน หนาอก หนาทอง บรเวณทไมมขน3.ดมนำมากๆ หลกเลยงกนดมเหลา ชาขน กาแฟ โคก และเครองดม ทมสารกระตน

179

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 29 รทนโทษของบหร

180

4.ไมตองแกะออกหากตองการลางมอหรออาบนำ5.หากหลดลอกออก ใหเปลยนชนใหมในทนท และฉกออกในเวลา ทเปลยนแผนใหมตามปกต

ยาอม หรอยาเคยว (咀嚼錠或口溶錠)

ขอด:สามารถควบคมปรมาณการใชดวยตนเอง มรสชาต สามารถลดพฤตกรรมการตดบหรไดขอเสย：ไมเหมาะสำหรบผทมแผลในชองปากหรอฟนไมสมบรณ

ยาทานเขาทางปาก (口腔吸入劑)

ขอด:สามารถควบคมปรมาณการใชดวยตนเอง วธการใชกเหมอ นกบการสบบหรสามารถลดพฤตกรรมการตดบหรไดขอเสย：คนคอ แตเมอใชไปนานๆจะหายไป

วธการรกษาดวยยาทพบบอย (常用需醫師處方的藥物療法)

1.ยาตานโรคซมเศรา Bupropion 2.ยาใหม Varenicline 3.ยาทงสองชนดทกลาวมาขางตน ใชรวมกบวธการรกษานโคตน

วธการเลกบหรทไมตองพงยา (非藥物協助戒菸)

เวลาอยากสบบหรให：– แปรงฟน– หายใจเขาลกๆสามครงและดมนำเปลาหนงแกว


บทท 29 รทนโทษของบหร

– ทานผลไมสดหรอผกสด นำผลไม – ทำในสงทชอบ – ออกกำลงกาย

บรการสายดวนเลกบหรโทรฟร 0800-636363

181

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 30 รทนโรคเอดส

182

บทท บทท 3030 รทนโรคเอดส รทนโรคเอดส（第三十章認識愛滋）

「โรคภมคมกนบกพรอง」（Acquired Immune Deficiency Syndrome）หรอทเรยกกนวา AIDS หรอโรคเอดสAIDS เปน โรคทเกดจากภมคมกนบกพรองจากการตดเชอ (HIV) ทำใหเกด อาการของโรคขน โรคนจะทำลายระบบภมคมกนของรางกาย ทำใหเสยความสามารถในการปองกนโรค และตดเชอตางๆ และเสยชวตไดงายปจจบนนยงไมมวคซนทรกษาโรคนใหหายขาดได

ชองทางการตดตอโรคเอดส (愛滋的傳染途徑)

1.การตดตอทางเพศสมพนธการมเพศส มพนธทางทวาร ชองคลอด หรอแลกเปลยนของเหลวในรางกายอาจทำใหเชอโรคเขาสรางกายผานบาดแผลได

2.การตดตอทางเลอด (1) ใชเครองมอทมเลอดของผตดเชอเอดสปะปนอย

(2) ใชเขมฉดยา สลงครวมกบผตดเชอเอดส (3) ไดรบการรบบรจากอวยวะจากผตดเชอเอดส

3.การตดตอจากแมสลกมารดาทตดเชอเอดส จะมโอกาสแพรกระจายโรคไปสลกไดเพยง 15-50％ เทานน และจะตดตอไปสลกไดในเวลาตงครรภ


บทท 30 รทนโรคเอดส

ใหกำเนดหรอใหนม ฉะนนผหญงจงควรเขารบการตรว จโรคเอดสกอนการตงครรภ

ความกลวทเกดจาการเขาใจผด (錯誤的恐懼)

เวนแตการม“เพศสมพนธ”หรอการตดตอทาง“เลอด” จงไมตอง ตนกลวมากนก！การใชโทรศพทรวมกน ใชเครองใชดวยกน เรยนดวยกน ทำงานดวยกน กอดกน ไอ ไมทำใหตดเชอ

การปองกนโรคเอดส (預防愛滋)

การมคนอนคนเดยว ไมมเพศสมพนธกบคนทไมรจก และใชถง ยางอนามยตลอดเวลาระหวางการมเพศสมพนธ

หลกเลยงการใชแปรงสฟน มดโกนสลงคและเครองมอทมเลอ ดตดอย

เขารบการตรวจโรคเอดสกอนการแตงงานและกอนการใหกำเนดบตร

183

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 31 รทนสงเสพตด

184

บทท บทท 3131 รทนสงเสพตด รทนสงเสพตด（第三十一章認識毒品）

บทสดทายของผตดสงเสพตด (吸毒者的下場)

1. เสยสขภาพและเกดเปยปญหาสงคม เชน การลกขโมย การปลน2. ความดอยา：จะตองเพมปรมาณยาจงจะไดผลแบบเดม3. เกดการพงพายา：พงพาทงทางรางกายและจตใจ 4. การเลกเสพ：เลกในทนท จะรสกไมสบายทางรางกาย5. ยงเสพตดสงเสพตดเรวเทาไร ยงเปนผลรายตอรางกาย6. มารดาตดเสพสงเสพตด：เกดทารกพการ พการทางสมอง เนองจากการตดสงเสพตดของมารดา

7. สงเสพตดแบบฉดเขาเสนเลอด มกพบโรคไวรสตบอกเสบ B ไวรสตบอกเสบ C เปนตน เนองจากมกใชเขมฉดยารวมกน

มผตดสงเสพตดมากมายทตดเพราะอยากลอง อยากไดความทา

ทาย หลกเลยงแรงกดดน ความลมเหลว และไดรบแรงกดดนจากผอน ทำใหเรมลองเสพสงเสพตด เมอกลายเปนผเสพตดแลว พลาดพลง ชวตมคาอนนต อยาตดสนใจผดๆทำใหอาจเสยชวตได เมอเรมเสพตด จะเกดความคกคะนอง เกดภาพหลอนและความสบายใจ เมอใชไปนาน ๆจะเกดการเสพตดจนตองพงพา หากหยดใชกจะเกดความตองกา รทางใจ ซงเปนปญหาทผตดสงเสพตดเอาชนะยากมากทสด


บทท 31 รทนสงเสพตด

สงเสพตดทพบบอย (常見的毒品)

1.ฝน มอรฟน เฮโรอน： จะเกดความรสกตนเตนและดใจ แตสงทตามมาคอความรสกออ นเพลยและเบอหนาย หากใชเปนระยะเวลานานจะทำใหรางกาย และจตใจเกดความตอ งการพงพาสารเสพตด การเลกสารเสพตด จะทำใหเกดการหาว นำตาไหล นำมกไหล เกดอาการ「ลงแดง」 เปนตน2.แอมเฟตามน： ในการใชงานครงแรกจะมอาการกระปรกระเปรา ดใจ ครกครน พงพอใจ เปนตน เมอใชยาไปนานๆจะมความรสกอยา กยาหาก หยดเสพ จะเกดอาการลง แดงมพฤตกรรมอยากฆาตวตาย หรอทำรา ยผอน3.โคเคน กญชา： แรกเรมจะมความรสกสบาย รสกงาตนมพลงงานมาก มความรสก ไว มความคดดเปนตน เมอเสพยาเพมแลวจะมความตองการพงพาย าสง เกดภาพหลอน ความรสกบดเบอนจากความจรง มความหวาด ระแวง4.ยาอ（MDMA）： เปนยาทสงผลกระทบตอระบบประสาทสวนกลาง ปลายประสาท ถดถอย ซมเศรา ปราสามหลอน ใจไมอยกบเนอกบตว แมแตมคว ามตอง การฆาตวตาย ทำใหเกดกา รตดยา และมความอยากยาสง5.ยาเค（Ketamine）：

ยาเคจะสงผลตอระบบความรสก ความสมพนธของรางกาย

185


186

และการตดสนใจ ทำใหอยากอาเจยน สายตาพรา ภาพบดเบอน สญเสยความทรงจำชวคราว และทำใหอยากยา อกทงยงเลกยาก จากผลการวจยลาสดพบวาการใชยาเคมาก จะทำใหเกดโรคทางเดนปสสาวะระยะยาว ทำใหผนงไตหนาขน จปสสาวะไดนอยลง ทำใหเกดอาการปสสาวะบอย ปวดทองเ มอตองการปสสาวะ ปสสาวะเปนเลอด ปวดทองนอย เปนตน ผทเปนมากอาจเกดการปสสาวะนอย ไตบวม เปนตน อาจเปน เหตใหตองทำการผาตดเพอรกษาไต

ปฎบตการปฏเสธสงเสพตด (反轉毒害四核心行動)

1.การกระทำทหนง รกชวต รกตนเอง ทกชวตเปนสงมคา แตมกจะประสบกบสงลอแหลม หากมการตดส นใจทถกตอง ผลทออกมากจะแตกตางกนอยางสนเชง

(1)เปนเจานายของ:ตวเองสรางวถการดำรงชวตทด ไมพงพายา ชกำลงและการลดนำหนก เลอกใชวธการคลายเครยดทด คด ในแงบวกเพอเพมความมนใจใหกบตนเอง และสรางความ

สมพนธใ นครอบครวใหดยงขน(2)เรยนรเทนนคการคบเพอน:คบเพอนทมพฤตกรรมทด และคบ คนทซอตรง ทำกจกรรมเพอสขภาพ สรางเปาหมายในการดำ รงชวตและคานยมทถกตอง

(3)เพมความยดหยนของตนเอง：ฝกฝนการเขาสงคมผานกจกรรมตางๆในโรงเรยนและกจกรรมทางศาสนา เพอฝกฝนการรบมอกบปญหา



2. การกระทำทสอง ปองกนและหลกเลยงสงเสพตด—ปฏเสธบหร เหลา และสา รเสพตด ปฏเสธปญหาและการถกทำราย เสพยาคร งเดยวเลกยาทงชวต

(1)อยหางจากสถานทอโคจร เชน อนเทอรเนตคาเฟ Pub รานเหลา เปนตน เพมการระวงตนเอง ไมรบเครองดมหรอบหรจากคนแ

ปลกหนา ระวงโดยเฉพาะเพอนของเพอน แมแตเปนเพอนหญง ทสนทกตองระวงเอาไว หากถกขมขนหรอทำรายรางกาย ใหรบโทรแจง 1996 หรอขอความชวยเหลอจากญาตพนอง

(2)ปฏเสธสงททำใหเสพตด：คบเพอนดวยวธการทด ควรหลกเลย งสรา บหร หมาก หรอสารเสพตดทสงผลรายตอสขภาพ

(3)เรยนรการปฏเสธอยางมเทคนค：ในการเผชญหนากบความกด ดนทถกเพอนบงคบใหสบบหร สรา หมาก หรอสารเสพตดอนๆ สามารถปฏเสธโดยตรง หรอหาขออาง ออกจากแหลงนน เปลยนเรองคย พดคยหยอกลอ ตกเตอน หรอใชขออางทางบาน ปฏเสธอยางออนโยนแตหนกแนน

(4)อยากHighไมอยากถกทำราย：ไมตองใชแอลกอฮอ ไมพงพายา ใชวธการทดตอสขภาพ ดตอตนเอง หาความสขใสตว และผอนคลาย อาจเขารวมการแขงขนกฬา เขาชมงานศลปะ เปนตน

3. การกระทำทสาม รจกสงเสพตดและตอตานสงเสพตด— ตอตานอนตรายจากสารเสพตด หยดการใชสงเสพตด ยาเสพตดไมมการแบง แยกความรนแรง ลวนแตทำใหผเส พเสยสขภาพ โปรดอยากาวพลาดแมเพยงกาวเดยว

187


188

(1)รจกฤทธของยา：ฤทธของยาจะสงผลกระทบตอการทำงานของรางกาย สามาร ถแบงไดเปนหลายประเภท คอยากดประสาท（เชนฝน ยาK） ยากระตน ประสาท（เชน แอมเฟตามน ยาอ）

และยาหลอนประสาท（เชน กญชา กาว ยาอลซา）(2)เขาใจยาเสพตดชนดใหม：ยายอดฮตในผบ เชน กญชา ยาอ ยาK

FM2 เปนตน ยาเหลานมกตงชอใหม เพอดงดด ผคน เมอใชแลวจะเสพตดงาย และสารเสพตดเหลานมกทำพตดตอง การยาทมฤทธแรงขน

(3)ตอกรกบผกระทำความผด：ผทผลต จำหนาย ใช และผทลอลวงใหผอนตดสารเสพตดลวนผด กฎหมาย และผตดยาเสพตดทเขามอบตวขอความชวยเหลอจากหนวยงานทางการแพทยทเปนมออาชพสามารถไดรบการลดโทษหลงการมอบตวได

(4)ปองกนอนตรายจากสารเสพตด： สารเสพตดสงผลกระทบตอชวต และทำใหประสาทเสอม ไตหดตว เกด อปสรรคนการมเพศสมพนธ เกดปญหาทางร ะบบหายใจ เกดอนตรายตอหลอดเลอด อาจทำใหตดเชอเอดส และโรคตดตออยๆเปนตนทงยงมปญหาทเกดอนสบเนองจากสงเสพตด เชน ปลน ทำรายรางกาย ทำรายตนเอง เปนตน

4.การกระทำทส หวงใยชวยเหลอ—ชวยการเผยแพร นอกจากการปองกนตนเองจากยาเสพตดแลวกยงสามารถยนมอ เพอชวยเหลอเพอน ๆและญาตพนอง เพอปองกนไมใหพวกเขาถกสารเสพตดทำราย



(1)แนวโนมของการตดสารเสพตด：ผเสพสงเสพตดมกเกดอาการสตไมอยกบเนอกบตว เกดตมแด

งตามตว มกลนบนตวหรอในหองนอน ใชเงนมากขนอยา งเหนไดชด มกจะขโมยและโกหก นสยกาวราว มความสน ใจลดลง ทานอาหารนอยลงหรอผอมลงอยางเหนไดชด มกพกสงของทเกยวของกบการเสพสงเสพตด เปนตน(2)ใหความชวยเหลอทเปนมออาชพหรอแจงไปยงผอน：ความเขาใจของครอบครว เพอน และสงคมเปนกำลงใจทดทสดในการใหกำลงใจผตดสารเสพตดใหเลกยา สามารถแจงไปยงหนวยงานสาธารณสขทเกยวของ สถานพยาบาล หนวยงานปองกนและบรรเทาการตดสงเสพตด หรอองคกรชวยเหลอใหเลกเสพสงเสพตด（เชนครสตจกรเฉนอ）

เปนตน

189

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 32 การปองกนยงดำเลก

190

บทท 32 การปองกนยงดำเลก（第三十二章小黑蚊的防治）

อะไรคอ「ยงดำเลก 」? ( 什麼是「小黑蚊」?)

ชอของยงดำเลก คอ「รนไตหวน」

เปนแมลงดดเลอดทมเฉพาะในไตหวน ทไมใชยงจรงๆ ชาวบานมกเรยกมนวา「ยงดำ」「ยงเลก」หรอ 「คงคองเลก」 มลำตวเลก และมกไมรสกตวเวลาถกกด

การดำรงของยงดำเลก (小黑蚊的生活史)

ยงดำเลกมการแพรกระจายทวองไวและเรว และตองดดเลอดเทานนจงจะวางไขได แมลงตวเมยสามารถวางไขไดครงละ 40-80 ฟอง เมอตวเมยผสมพนธแลวจะไปซอนตวอยในบรเวณทมตะใคร นำ และมกหลบอยตามทมด อาศยโอกาสในการกดคนแลวดดเลอดไขของมนใชเว ลา 20~30 วนในการฟกเปนตว และชวงเวลาดดเลอ ดมกเปนชวงเวลาราว 11 โมง ถงบาย 3โมง และชวงเวลาทพบมากหลงฤดใบไมผลจนสนสดฤดใบไมรวง

สภาพแวดลอมทเออตอการเจรญเตบโตของยงดำเลก (小黑蚊的孳生環境)

สถานททมความชนสง แสงแดดนอย และมตะไครขน เปนสถานททเออตอการเจรญเตบโตของยงดำเลก เชน กอไผ สวนผก ใตกระถางตนไม ใตตนไม ชองวางระหวางทางเดน ทางขรขระ รอบบานทมความเยน และรอบวดทมสถานทเยน


บทท 32 การปองกนยงดำเลก

การจดการเมอถกยงดำเลกกด (小黑蚊叮咬的臨床症狀與處置)

ยงดำเลกมกปรากฎเปนฝง ผทถกกดมกไมมความรสก หรอมเพยงความรสกเจบเลกนอยเทานน แตจะเกดเปนตมแดงเปนกอน บวมแดง และคนเปนอยางมาก สามารถใชนำเยนในการลางกอน จากนนกใชยาทมความเยน เชน ครมลดผดเพอลดบวม ลดอาการบาดเจบ ผถกกดไมควรเกาบรเวณทคน เพอปองกนการตดเชอ

การปองกนยงดำเลก (小黑蚊的預防)

1.สวมเสอแขนยาว กางเกงขายาว ถงเทาและรองเทาเพอปองกนไมให ถกกด2. ในการออกนอกสถานท สามารถเตรยมยากนยงกอนออกจากบาน เวลาใชงานจะตองฉดซำเมอยาหมดฤทธ3.ควรปองกนตนเองและการรกษาสงแวดลอมเพอปองกนไมใหเกดก ารดอยา4. กำจดตะไคร ปลกสาหรายสนำเงนแกมเขยวในหนาดน5.ควรปองกนทงยงดำเลกและการปองกนการวางไขของยงทงสองท าง ใชสารทมฟอสฟอรสเพอกำจดยงดำเลกและอนรกษสงแวดลอ มในตว

191

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 33 รทนภาวะความดนโลหตสง

192

บทท บทท 33 33 รทนภาวะความดนโลหตสงรทนภาวะความดนโลหตสง(第三十三章認識高血壓)

ภาวะความดนโลหตสงคออะไร? (什麼是高血壓？) ตามรายงานมาตรฐานการประชมจากสหประชาชาต

การจดประเภท ความดนโลหตคาบน ความดนโลหตคาลาง

ปกต ＜120 และ ＜80

ชวงกอนเกดความดนโลหตสง 120~139 หรอ 80~89

ความดนสงขนหนง (ความเบา) 140~159 หรอ 90~99

ความดนสงขนสอง (กลาง) ≧160 หรอ ≧100

ความดนโลหตสงเปนโรคอยางหนงหรอไม ? (高血壓是一種疾病

嗎？)

ความดนโลหตสงเปนภาวะหนงของรางกายไมใชโรคคนทวไปเมอมความรสกตางๆ เชน ดใจโกรธ เศรา มความสข

หนาว กจะสงผลตอความดนโลหตการพจารณาภาวะความดนโลหตไมใชแควดเพยงครงเดยวเทา

นนกวนจฉยวาเปนความดนสง มกจะวดราว3ครงขนไปและพบวามความดนโลหตไมปกตจงจะพจารณาเรมการรกษา

ความดนโลหตสงมความรสกอยางไร? (高血壓有哪些感覺？)

（mmHg）（mmHg）


บทท 33 รทนภาวะความดนโลหตสง

ความดนโลหตสงและนกฆาไรเงา ผทเปนอาจจะปวดศรษะ ไมสบาย ปวดเมอยบรเวณคอ และเมอเพมสงเกนไปอาจเกดอาการคลนไส สารตาพรามว เปนตน

โรคทเกดพรอมกบความดนโลหตสง (高血壓的併發症)

หลอดเลอดแขงตว สมองอมพาต เกดการอตตนทเสนเลอดขา อาจตองตดขาหากมอาการมาก ภาวการณเซาะแยกชนของผนงหลอดเลอดแดง ผนงหวใจหองซายหนาขน กลามเนอหวใจขาดออกซเจน เกดการกลามเนอหวใจตาย หวใจลมเหลว สายตาไดรบการกระทบกระเทอน และอาจถงขนตาบอด การทำงานของไตไดรบการกระทบกระเทอน ไตวาย


1.ควบคมอาหารการกน:ลดการรบประทานเกลอ ทานอาการทมไอ โอดน แคลเซยม แมกนเซยม ลดคลอเรสเตอรอลและทานไฟเบอรม ากๆ 2.การดำเนนชวต：ลดความเครยด นอนหลบใหเพยงพอ ออกกำลง กายสมำเสมอ จำกดการดมสราและบหรควบคมนำหนกใหเปนป กต3.การรกษาดวยยา：จะตองรกษาคณภาพชวตแล ะความสะดวกในก ารใชงานระยะยาว4.การหยดยา：เกดการบบของหวใจมาก หรอเกดความเสย หายทหวใจ หรออาจทำใหเสยชวต5.การรบประทานยารถยะยาว:ไมควรปรบปรมาณยาทรบประทานตา มใจ ไมตดสนใจเองตามความดนเลอดในแตละวน

193

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 34 รทนโรคคลอเลสเตอรอลสง

194

บทท บทท 34 34 รทนโรคคลอเลสเตอรอลสงรทนโรคคลอเลสเตอรอลสง(第三十四章認識高血脂)

คลอเรสเตอรอลสงคออะไร? (什麼是高血脂？)

หากรางกายของคนเราประมคลอเรสเตอรอล ไตรกลเซอไรด และไขมนชนดอนๆมากเกนไป จะทำใหเกดเปนกอนในเสนเลอด และสงผลตอการไหลเวยนของโลหต หากเปนมากจะทำใหเกดปญห าเสนเลอดอตตน ตารางมาตรฐานคลอเรสเตอรอล： คาทควรม คาสงสด คาอนตราย

＜200 200~239 ＞240 ＞240

＜200 200~400 400~1000 ＞1000

＜130 130~159 160~189 ＞190

ผลกระทบของคลอเรสเตอรอลทสงผลตอรางกาย (膽固醇對身體的

影響)

1.เลอดจะไหลเวยนไดดมากหากมคลอเรสเตอรอลในเลอดนอย2.คลอเรสเตอรอลมากเกนไปจะสงผลตอการไหลเวยนของเลอด

(mg/dl)(mg/dl) (mg/dl) (mg/dl)

(ไมไดงดอาหาร)

(งดอาหาร12ชม)

นาแนนตำ

คาอนตรายสง

ดความห

วามหนาแนนสง ＞35 ＞35

คลอเรสเตอรอลรวม

ไตรกรเซอไรด

ไลโปโปรตนชน

ไลโปโปรตนชนดค(งดอาหาร12ชม)


บทท 34 รทนโรคคลอเลสเตอรอลสง

ทำใหเกดโรคหวใจ อมพฤกษในสมอง3.คลอเรสเตอรอลสงเปนเวลานาน ทำใหเสนเลอดหวใจอตตน และเกดเปนโรคหวใจ4.เสนเลอดทนำเลอดไปเลยงสมองอตตน กจะทำใหเปนอมพฤกษใน สมอง ซงอาจกอใหเกดอนตรายตอชวต5.คลอเรสเตอรอลในรางกายสงเกนไปจะทำใหผนงหลอดเลอดเสยห าย6.รางกายตองใชคลอเรสเตอรอลในการทำงาน แตหากมมากเกนไปจ ะทำใหอยในภาวะคลอเรสเตอรอลสง

สาเหตของคลอเรสเตอรอลสง (高血脂的原因)

1.สาเหตหลกของโรคหวใจคอการรบประทานอาหารทมไขมนมากเ กนไป หรอการออกกำลงกายนอยเกนไป2.ผทมประวตคนในครอบครวมไขมนในเลอดสงโรคเบาหวาน จะมส ทธทจะเปนภาวะคลอเรสเตอรอลสงดวย3.คนสวนใหญทอยในภาวะความดนโลหตสงตองเขารบการรกษา4.ภาวะความดนในโลหตสงมกไมเกดอาการใดๆ

อะไรคอคลอเรสเตอรอลด ?และคลอเรสเตอรอลทไมดคอะไร?(什麼是好的膽固醇？什麼是不好的膽固醇？)

คลอเสาเตอรอลประกอบดวยไลโปโปรตนชนดความหนาแนนตำ (LDL-C) โปโปรตนชนดความหนาแนนสง (HDL-C) ไลโปโปรตนชนดความหนาแนนตำเรยกอกอยางหนงวา"คลอเรวเตอรอลทไมด"และไลโปโปรตนชนดความหนาแนนตำเรยกอกอยางห

195

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 34 รทนโรคคลอเลสเตอรอลสง

196

นงวา"คลอเรสเตอรอลทด"เปนสาเหตหลกของการเกดโรคหวใจและการเปนอมพฤกษในสมอง และคลอเรสเตอรอลทด จะชวยลดอนตรายทอาจเกดจากภาวะคลอเรสเตอรอลสง


1.ผทเคยเกดโรคเกยวกบหลอดเลอด เชน：โรคหลอดเลอดหวใจตบ โรคหลอดเลอดสมองโรคเบาหวาน เปนตน สามารถทานยาลดคล อเรสเตอรอลเพอลดปรมาณคลอเรสเต อรอลในเลอดและลดอต ราการเกดโรคหวใจ2.เลกบหร ควบคมอาหาร และออกกำลงกายสมำเสมอ เพอเพมควา มเขนขนของไลโปโปรตนชนดความหนาแนนสงและขจดไลโป โปรตนชนดความหนาแนนตำออกจากระบบเลอด


บทท 35 รทนกบโรคเบาหวาน

197

บทท 35 รทนกบโรคเบาหวานบทท 35 รทนกบโรคเบาหวาน(第三十五章認識高血糖）

โรคเบาหวานคออะไร?(什麼是糖尿病？)

ในภาวะปกต รางกายจะเปลยนอาหารประเภทแปง ใหเปนนำตาลเพอนำมาใชในการทำงานของราง กาย อนซลนเปนฮอร โมนชนดหนง ทตบออนสรางขนมา แตผปวยโรคเบาหวานจะ ไมสามารถสรางอน ซลน หรอสรางไมเพยงพอ ทำใหนำตาลไมสามารถเขาสเสนเลอด ทำใหเกดนำตาลในเลอดสง

ตารางการพจารณาระดบนำตาลในเลอด：คาพลาสมา ปกต ขอบขายเปาหมายของผปวยโรคเบาหวานระดบนำตาลในเลอดเฉลยกอนอา ＜100 90-130หาร ระดบนำตาลในเลอดเฉลยหลงอ ＜110 ＜180 าหาร *คานำตาลในเลอดจากเสนเลอดเลก

นำตาลในเลอด (血糖)

1.นำตาลในเลอดเปนนำตาลทไดรบจากอาหารทผานการยอยแลว เปแหลงพลงงานของรางกาย

（mg/dL）

（mg/dL）

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 35 รทนกบโรคเบาหวาน

198

2.นำตาลในเลอดทเหมาะสมคอราว 80~120 mg/dl หลงรบประทานอาหาร 3.ผปวยโรคเบาหวานมกเปนพรอมกบอาการไขมนในเลอดผดปกต

คนประเภทใดทเปนโรคเบาหวานไดงาย?(什麼人容易得到糖尿病？)

1. ผทครอบครวมประวตการเปนโรคเบาหวาน 2. วยกลางคนทมอายสสบปขนไป 3. ผทมรางกายอวบ

อาการ (症狀)อาการของโรคเบาหวาน(แรกเรมจะไมมอาการ แตจะคอย

ๆเพมมากขน）

มาตรการรกษา (治療原則)

1.เรมการรกษาโรคเบาหวานดวยการควบคมอาหาร ออกกำลงกาย และควบคมนำหนกใหเปนปกต2.หากไมสามารถควบคมระดบนำตาลในเลอด จงรกษาดวยการใชยา3.ทานยารกษาโรคเบาหวาน หากวาใชไดไมด จงคอยพจารณาใชอ นซลน4.ผทเปนโรคเบาหวานไมเพยงแตควบคมระดบนำตาลในเลอดเทาน น แตยงตองรกษาปรมาณนำตาลในเลอดอยางเครงครด

1. ดมนำมาก ปสสาวะมาก และนำหนกตวลด2. สายตาแยลง มอเทาชา รสกเหนอยไดงาย ภมคมกนลดลง

3. ผวหนงตดเชอไดงายและหายชา บาดแผลสมานกนไดไมด



การรกษาดวยยา (藥物治療)

1.รบประทานยาเมอไมสามารถควบคมไดดวยการรบประทานอาหาร และการออกกำลงกาย2.รบประทานยาตามแพทยสงและไมเปลยนแปลงปรมาณการใชยาดว ยตนเอง3.แจงเจาหนาททางการแพทยทนทเมอทานยาแลวเกดความไมสบาย4.เกบยาเผอไวทบาน5.หลกเลยงการไมทานอาหารภายในเวลาทกำหนด(15-30นาท) เพราะอาจทำใหนำตาลในเลอดตำ6.อาการนำตาลในเลอดตำมกหมายถงการเกดความไมสมดลระหวาง การรบประทานอาหาร ออกกำลงกาย และการรบประทานยา จงคว รปรบตามความเหมาะสม

การรกษาโดยไมใชยา (非藥物治療)

1.เลกบหร ลดนำหนก ออกกำลงกาน ควบคมอาหาร ลดตนเหตอนต รายทเกดขน และหมนเขารบการตรวจต ามเวลา2.ปฏบตตามคำแนะนำของแพทย เภสชกร และนกโภชนาการ3.รกษาสขภาพทด จตใจทผองใส และใชชวตอยางปกต

การจดการกบภาวะนำตาลในเลอดตำ (低血糖症狀及處理)

1.ภาวะนำตาลในเลอดตำคออะไร คอการทนำตาลในเลอดตำกวา 50-60mg/dl หรอมอาการนำตาลใ นเลอดตำ

(1) ใชอนซลน หรอยาลดระดบนำตาลในเลอดมากเกนไป199

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 35 รทนกบโรคเบาหวาน

200

(2)ทานยาลดระดบนำตาลในเลอดหรอฉดอนซลนแลวยงไมไดรบ ประทานอาหาร(3) เพมการออกกำลงกาย แตไมไดรบประทานอาหารเพมเตม(4) ปญหาทางตบ และไต(5) ทานยาแอสไพลน ยากลมซลฟานามายดหรอยาระงบความ รสกประสาทพรอมสรา

2.อาการของการเกดระดบนำตาลในเลอดตำ (1)อาการระบบประสาทอตโนมต： แรกเรมของอาการนำตาลในเลอดตำจะรสกหว ตวสน เหงอ ออก หวใจเตนรว และถ(2)อาการระบบประสาทสวนกลาง：งวงนอน หมดสต ชกเปนลม(3)อาการทไมเฉพาะเจาะจง：ปวดศรษะ เวยนหว คลนไส ปากชา เปนตน

3.การปองกนระดบนำตาลในเลอดตำ(1) รบประทานอาหารครบสามมอและมออาหารวาง(2) ระวงคำเตอน(3) ไมออกกำลงกายตอนทองวาง(4) ทานยาเปนเวลา และไมเวนชวงกอนทานอาหารนาน(5)ใชปรมาณอนซลนอยางพอเหมาะและ รบประทานอาหารภ ายในครงชวโมงหลงฉดยา(6) พกขนมและลกอมตดตวตลอด และเตรยมการดตดตวเอาไว(7) หากระดบนำตาลในเลอดกอนนอน ≦110 กจะตองรบป ระทานอาหาร



(8)ผปวยทม”ความรสกการมนำตาลในเลอดตำ”จะตองหลกเลยงการควบคมนำตาลในเลอดทเขมงวดเกนไป

4.เมอเปนลมเนองจากนำตาลในเลอดตำผทอยโดยรอบจะตองทำอยาง ไร

(1) ไมใชอนซลน(2) ไมบงคบใหผปวยทานอาหาร(3) รกษาระบบทางเดนหายใจ(4) ฉดเพอเพมระดบนำตาล(5) เรยก 119 เพอขอความชวยเหลอ

5.การรกษานำตาลในเลอดตำ(1) หากมสตใหใชนำตาล 4-6 กอน และหากไมสำเรจหลงผานไป

10-15 นาทกจะไดรบของเหลว (หรอ นำผลไม120 ถง 180cc หรอนำผงหนงชอน)

(2) หากหมดสต ใหนำนำตาลเขาสเสนเลอด

201

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 36 รทนโรคหอบ

202

บทท บทท 36 36 รทนโรคหอบรทนโรคหอบ(第三十六章認識氣喘)

โรคหอบคอโรคอะไร? (氣喘是什麼病？)

โรคหอบเปนอาการอกเสบทเกดขนซำๆ อาจหายขาดไดเองหรอผานการรกษา ผทรกษาไมหาย กสามารถรกษาดวยวธการทเหมา ะสม และมชวตตามปกตได

อาการของโรคหอบเปนอยางไร?(氣喘有什麼症狀？)

สาเหตของโรคหอบคออะไร? (氣喘的成因是什麼？)

1.กรรมพนธ แพ การตดตอ หรอ ลกษณะผสมของ 2.ผปวยโรคหอบราว 30% จะมรางกายทแพงาย 3.ผปวยสวนใหญไมมสาเหตของโรคทชดเจน หรอทเรยกกนวาปฏกรยาตอบสนองเฉพาะ

ขณะโรคหอบกำเรบ จะเกดอาการตามแตความรนแรงทกด เชนหายใจลำบาก มเสยงหายใจหอบ เจบหนาอก และไอระยะเวลากำเรบอาจเกดขนหลายนาทจนถงหลายชวโมง ลกษณะอาการทเดนชดคอระหวางการกำเรบสองครงอาจไมมอาการใดๆเลยหรอมอาการเพยงเลกนอยเทานน

อาจแพฝนหรอเกสรดอกไม จงเปนอาการทเกดตามฤดการ

ทงสามแบบน


บทท 36 รทนโรคหอบ

203

เชอรา เปนตน งเดนหายใจ

เปนตน

สาเหตของการเกดโรคหอบ (誘發氣喘發作的原因)

1.สารกอภมแพ:ฝน ไร เศษหนงของสตว เกสรดอกไม 2.การตดตอเชอราหรอเชอโรค:เปนหวด อาการอกเสบข 3.การออกกำลงกาย：วงทามกลางอากาศหนาว4.อารมณ：ดใจหรอโมโห5.ผลกระทบจากสงแวดลอม：ควนอากาศเสย มลภาวะทางอากาศ6.แพยาหรออาหาร：ยาแกปวด นม ไข อาหารทะเล วธการรกษา (治療方法)

แบงวธการรกษาออกเปนสขน：ระยะการรกษาเบาแบบเวนระยะ ระยะการรกษาเบาแบบตอเนอง ระยะการรกษาตอเนองแบบกลาง ระยะการรกษาตอเนองแบบหนก1.หลกเลยงหรอลดการสมผสสงทแพ－ ปรบปรงสภาพแวดลอมใน บานขจดสงทกอใหเกดอาการแพใน บาน 2.การรกษาดวยยา－ ยาของโรคหอบสามารถแบงไดเปนแบบควบคมและแบบ บรรเทา：

-ยาแบบควบคม ใชเพอการลดการอกเสบ และอาการบวมของท างเดนหายใจเพอปองกนการเกดโรคหอบ-ยาแบบบรรเทา ใชเพอใหหายใจคลอง และลดอาหารหอบ

3.การรกษาแบบตอตานสารทแพ－ในชวงเวลาหนง จะฉดสารทกอใหเกดการแพเปนจำนวนนอยๆ แลวจงคอยๆเพมขนเมอรางกายของผปวยสามารถทนรบได

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 36 รทนโรคหอบ

204


การวนจฉยโรคหอบจะตองทำการตรวจสอบอาการและวดการทำงานของปอด คนไขจะตองบนทกอตราการหายใจ และการอบทสงทสดของรางกายทกวน ลดการเขาใกลแหลงททำใหเกดอาการแพ หลกเลยงการสมผสกบสตวเลยง หามใชยาทอาจทำใหหอบ เชน ยาความดนโลหตสงบางประเภท แอสไพลน


บทท 37 รทนการกลนปสสาวะไมอย

บทท 37 รทนการกลนปสสาวะไมอย(第三十七章認識尿失禁）

ความหมายของการกลนปสสาวะไมอย (尿失禁的定義)

ทางการแพทย หมายถง ผทไมสามารถใชสตในการควบคมการกลนปสสาวะจะเรยกวาเปนโรคกลนปสสาวะไมอย สวนมากจะมอาการไมมาก แตจะสงกลนเหมน ปสสาวะบอย ทำใหสภาพจตใจของผปวยไดรบการกระทบกระเทอน

สาเหตของการกลนปสสาวะไมอย (尿失禁的原因)

1.การกลนปสสาวะไมอยทางรางกาย กลามเนอบรเวณทางเดนปสสาวะบาดเจบ โครงสรางของกลามเนองทองไมมแรง ประสาทการสงสารไดรบความเสยหาย ลำไสเกดความเสยหาย ทางเดนปสสาวะและกระเพาะปสสาวะของผหญงเปลยนแปลงไป ลวนทำใหเกดอาการกลนปสสาวะไมอย2.การกลนปสสาวะไมอยทางจตใจ เกดการตอตาน หวาดกลว ไมปลอดภยแลวจะสงผลตอจตใจทำใหก ลนปสสาวะไมอย

ประเภทของการกลนปสสาวะไมอย (尿失禁的分類)

1.การกลนปสสาวะไมอยแบบใชแรง--ราวแปดสบเปอรเซนของผปวยทกลนปสสาวะไมอย เมอออกแรงหนาทอง เชน ยกของหนก ไอ จาม หรอหวเราะ กทำใหปสสาวะไหลออกโดยควบคมไมอย

205

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 37 รทนการกลนปสสาวะไมอย

206

สตรทหลงคลอดธรรมชาตแลวหรอหลงผาตดกระดกเชงกรา นแลวทำใหกลามเนอกระดกเชงกรานหยอน สตรหลงวยหมดประจำเดอนและมฮอรโมนนอยลง และเมอกบรเวณทางเดนปสสาวะลดลง ทำใหปสสาวะเลด ผชายทผาตดตอมลกหมากออกเนองจากมะเรงตอมลกหมาก2.การกลนปสสาวะไมอยแบบกดดน เกดจากการทผปวยเขาหอง นำไมทนจนรสกปวดปสสาวะมาก ทำใหกลนปสสาวะไมอย อาจเรยกวาแบบกระเพาะปสสาวะทำงานมาก3.การกลนปสสาวะไมอยแบบผสมผสาน การกลนปสสาวะไมอยแบบผสมผสานหมายถง การผสมผส านของการกลนปสสาวะไมอยแบบใชแรงและการกลนปสส าวะไมอยแบบกดดน4.การกลนปสสาวะไมอยแบบเตม ผปวยทเกดการเปลยนแปลงข องเสนประสาท และกลนปสสาวะเปนเวลานาน ทำใหตอมล กหมากโตหรอไมสามารถปสสาวะจนหมดไดเปนระยะเวลาน านจนเกดโรค การหดตวของกระเพาะปสสาวะแยลง แมวากระเพาะปสสาว ะจะมปสสาวะอยเตมกไมรสกจนทำใหเกดเปนการกลนปส สาวะไมอยแบบเตม


บทท 37 รทนการกลนปสสาวะไมอย

207

5.การกลนปสสาวะไมอยแบบชวคราว เกดเพราะทางเดนปสสาว ะไดรบการตดเชอ ระยะหลงคลอด

หรอผทมภาวะจตไมปกต 6.การกลนปสสาวะไมอยเนองจากเสนประสาท โรคหลอดเลอดสมอง ไดรบบาดเจบทเสนประสาทไขสนหลง การผาตดมดลกการผาตดมะเรงลำไสใหญ ลวนอาจทำใหเ กดการกลนปสสาวะไมอยเนองจากเสนประสาท

7.การกลนปสสาวะไมอยแบบตอเนอง ระบบทางเดนปสสาวะไดรบความเสยหายอยางรนแรงจนทำใ หผปวยปสสาวะไมหยด

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 38 รทนโรคตอมลกหมากโต

208

บทท บทท 38 38 รทนโรคตอมลกหมากโตรทนโรคตอมลกหมากโต（第三十八章認識前列腺肥大）

ตอมลกหมากเปนปญหาของผชายเทานน? (前列腺是男人的專利？)

ผหญงกมอวยวะทเหมอนตอมลกหมาก แตไดเสอมลง จากการวจยของนกวทยาศาสตรพบวา ผหญงกมตอมลกหมากเปนอวยวะทลอมรอบทางเดนปสสาวะของเพศหญง ฉะนนเพศหญงกอาจจะเกดโรคทเกยวของกบตอมลกหมาก

พฒนาการของตอมลกหมาก (前列腺的發展)

1.แรกเกดเหมอนถวลนเตาหนงเมด2.โตอยางเรวในชวงวยรน3.25-30 ป เจรญเตบโตเตมท4.วยกลางคน (ราว 40 ป) โตครงทสอง5.ตำกวา 50 ป→ไมมปญหา6.60 ปขนไป→50％ตอมลกหมากโตแบบปกต7.80 ปขนไป→80％ตอมลกหมากโตแบบปกต

อาการตอมลกหมากโต (前列腺(攝護腺)肥大的症狀)

1.การไหลของปสสาวะชาลง ไหลแบบกระปดกระปอย2.เรมปสสาวะยาก เมอปสสาวะเรยบรอยแลวยงมการหยดอย3.ปสสาวะบอยหรอมความรสกปวดปสสาวะ ไมสามารถปสสา วะจนหมด


บทท 38 รทนโรคตอมลกหมากโต

209

เปาหมายและวธการรกษา (治療目標與方式)

1.การรกษาแบบสงเกตการณ (1)จำกดปรมาณนำและเครองดมทไดรบ พยายามขบปสสาวะออก ใหหมด (2)จำกดการดมเครองดมแอลกอฮอ และรบประทานยาแกหวดทม ยาลดอาการคดจมก (3) ออกกำลงกายสมำเสมอ รกษาความอบอนของรางกาย2.การรกษาดวยยา

(1)ยาตานการเกดอะดรนาลน： ทำใหตอมลกหมากผอนคลายและกลามเนอเรยบของกระเพาะ ปสสาวะ(2)ยายบยงฮอรโมนเพศชาย :ลดขนาดตอมลกหมาก จะไดผลดกบ คนทมตอมลกหมากโต

3.การผาตด(1)ตดตอมลกหมากออกผานทางเดนปสสาวะ(2)ผาตอมลกหมากออกผานทางเดนปสสาวะ(3)การผาตอมลกหมากแบบเปด

สรป (結論)

ควรรบไปพบแพทยเมอพบวามความผดปกตทตอมลกหมาก อยาเ ชอถอคำบอกเลาตางๆจนทำใหเขารบการรกษาลาชา


บทท บทท 39 39 รทนโรคทางเดนปสสาวะอกเสบรทนโรคทางเดนปสสาวะอกเสบ(第三十九章認識尿路感染)

ทางเดนปสสาวะอกเสบทพบบอยมากทสดคอโรคกระเพาะปสสาวะอกเสบ กรวยไตอกเสบ ทางเดนปสสาวะอกเสบ และตอมลกหมากของเพศชายอกเสบ โดยทพบบอยทสดคอโรคกระเพาะปสสาวะอกเสบของเพศหญง เมอเชอโรคเขาไปในทางเดนปสสาวะ กระเพาะปสสาวะ มกจะขจดเชอเหลานออกดวยวธการขบปสสาวะปกต และไมใหเกดการแพรกระจายของเชอโรค แตหากมการขบปสสาวะไมปกต (กลนปสาวะ ทางเดนปสสาวะเลก แคบ เกดการบาดเจบ เปนตน) กจะทำใหเชอโรคตด และแพรกระจายเชอไดงาย ทำใหเกดโรคตามมา

จากการศกษาพบวามการตดเชอเพมขนตามอายทเพมขน เชอทพบบอยมากทสดคอเชออโคลาย มกเกดจากการมเพศสมพนธ สขลกษณะทไมดจนทำใหมเชอสะสมทปากทางเดนทอปสสาวะ หรอทอวยวะเพศ จงอาจทำใหเกดการตดเชอทกระเพาะปสสาวะหรอไต ทางเดนปสสาวะของเพศชายยาว 17 เซนตเมตร สวนของเพศหญงยาวเพยง 4 เซนตเมตรเทานน ฉะนนเพศหญงจะมความเสยงทจะเกดการตดเชอททางเดนปสสาวะไดทงชวต แตเพศหญง กลบไมคอยสนใจเรองนมากนกเนองจากมควา

บทท 39 รทนโรคทางเดนปสสาวะอกเสบ

210


บทท 39 รทนโรคทางเดนปสสาวะอกเสบ

211

มรไมเพยงพอ มกจะตดเชอแลวไมทราบ การดำเนนชวตทไมถกสข ลกษณะจะมความเสยงตอการตดเชอมาก จากผลการสำรวจ เพศหญงในไตหวนมกดมนำไมเพยงพอกอนและหลงการมเพศสมพนธ ราว81% รองลงมาคอดมนำนอยเกนไป ราว 57% และกลนปสสาวะ ราว55% ทำใหปสสาว ะคางอยในกระเพาะปสสา วะนานเกนไป และเชออโคไลอาจแพรกระจายเปนจำนวนมาก เมออาการหนกขนอาจทำใหเกดเปนโรคกระเพาะปสสาวะอกเสบเฉยบพลน และปสสาวะเปนเลอด

อาการตดเชอของทางเดนปสสาวะดงตอไปน： กระเพาะปสสาวะอกเสบ：ปสสาวะบอย ปวดปสสาวะ เจบข

ณะปสสาวะ ปสสาวะกลางดก รสกปวดปสสาวะ ปวดทองนอย หรอมอาการปสสาวะเปนเลอด

กรวยไตอกเสบ：ตวรอน หนาว เจบเอว และหลง และปสสาวะอกเสบ เปนตนทางเดนปสสาวะอกเสบ： เจบขณะปสสาวะปากทางเดนปสสาวะมสารคดหลง รอน เปนตน การรกษาอาการตดเชอททางเดนปสสาวะ：หลงจากแพทยวนจฉยแลวจะใหยาปฏชวนะเพอควบคมอาการ เพอกำจดเชอในปสสาวะ และปองกนการเกดซำ หากวาทางเดนปสสาวะของเพศชายมการตดเชอ หรอเพศหญงมการเกดซำของโรคตางกตองตรวจรกษาเพมเตมเพอคนหาสาเหตของการเกดโรค เชน สาเหตจากทางเดนปสสาวะแคบ

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม บทท 39 รทนโรคทางเดนปสสาวะอกเสบ

212

อตตน ตอมลกหมากโต เปนนวในทางเดนปสสาวะ ไหลยอน เกดปญหาทางประสาทในไต เปนตน หากสามารถหาสาเหตของการเกดโรคไดกจะชวยปองกนการเกดโรคได

การปองกนการตดเชอของทางเดนปสสาวะรวมไปถง：1.การนอนหลบอยางเพยงพอ เพอเพมภมคมกนหลกเลยงการสวมกางเกงทรดแนน

2.เชดอวยวะเพศใหแหงหลงอาบนำ 3.ดมนำมากๆ ไมกลนปสสาวะ รกษาความสะอาดของทางเดนสสาวะ 4.ผหญงควรเชดจากทางเดนปสสาวะไปทางทวสร เพอปองกนการตดเชอททางเดนปสสาวะ


บทท 40 รทนโรคสะเกดเงน

213

บทท บทท 40 40 รทนโรคสะเกดเงนรทนโรคสะเกดเงน(第四十章認識乾癬)

สะเกดเงนหรอทเรยกกนวากลาก เปนโรคผวหนงเรอรงชนด หนง โดยมลกษณะเดนคอมตมสแดงและปาน ประชาชนทวไป มกรกษาตามคลนกทวไป นอยมากท จะพบอาการทหนกจนตองนอ นพกทโรงพยาบาล

ระบาดวทยา (流行病學)

โรคสะเกดเงนเปนโรคทมอตราการเปนทวโลกตางกนมาก ปจจบนนพบวามการเกดของโรคมากขน และอาจเกดขนในทกวย แตมกพบในผใหญมากกวาเดก

สาเหตและความเสยงในการเกดโรค (病因與風險因子)

ปจจบนยงไมพบสาเหตการเกดโรคสะเกดเงนทแนชด แตอาจเกดจากการมภมคมกน กรรมพนธ สงแวดลอม และสาเหตอนๆรวมไปถง：การตดเชอ ความกดดนทางใจและทางกาย ยา การสบบหร ความอวน การขาดวตามน Dภมคมกนบกพรอง เปนตน โดยผตดเชอ（HIV）

จะมโอกาสการตดเชอมาก ผทเปนโรคสะเกดเงนอาจเกดเปนโรคขออกเสบสะเกดเงน（Psoriatic arthritis）

และผทเปนโรคสะเกดเงนขนกลางจะเกดภาวะความดนโลหตสง โรคเบาหวาน คลอเรสเตอรอลสง


อาการของโรคสะเกดเงน (牛皮癬的症狀)

1.ผวหนงแหงหรอเปนสแดง มกจะมสะเกดสขาว บางครงมขอบทนน2.มตมหนงขนบรเวณหนงศรษะ ขอตอ นอง หลง อวยวะเพศ ผวหนงบรเวณทมความยน รสกคนและเจบปวดตามผวหนง3.ปวด บวม แขง หรอคดงอ ตามไขขอ4.เลบเกดความผดปกต เชน ยบ เปลยนส หนาขน หรอแตกงาย

ประเภททพบ (臨床類型)

1.สะเกดเงนแบบเปนกอน：เปนสเกตเงนทพบบอยมากทสด ขนไดบนผวหนงทกแหง เมอเปนถงระยะหนงแล วจะไมมการเปล ยนแปลง ผปวยจะมกอนสแดงและมสะเกดสขาวทหลดลอกไดงาย เมอดงออกแลวจะเกดเปนตมทมเลอดออก2.สะเกดรปหยดนำ：เกดกบเดกอาย 7-10 ป กอนการเกด โรคจะเคยตดเชอ สเตรปโตคอกคสห รอการตดเชอทางระบบทาง เดนหายใจ เปนโรคชนดเฉยบพลนทเกดเปนตมเลกรปหยดนำมกเก ดบ รเวณลำตว และแขนขาและจะขยายใหญขนเมอเวลาผานไปม กหาย ดหลงผานไปหลายสปดาห3.สะเกดเงนแบบตมหนอง：เปนโรคสะเกตเง นทพบไดไมบอย แตมกมอาการหนก สามารถมองเหนไดดวยตาเปลาแบงออกเปนแ บบขนบางบรเวณและขนทวตว (1) ขนบางบรเวณ – จะเกดตมหนองขนทบรเวณมอหรอเทา จะมเชอทแตกยากและมหนงทหนา มกเปนบรเวณกลางนวและใตฝาเทา มกพบในหญงวยกลางคน


214



213

นอกจากนโรคผวหนงอกเสบ Hallopeau กเปนโรคทคอยๆลกลามไปทนวมอ และเลบอกดวย (2)ขนทวตว—มกเปนแบบเฉยบพลนหรอกงเฉยบพลน ผปวยมกมไขขนภายใน 1-2 วน รสกปวด และมตมทแตกงายขนทวตว แมวาจะพบไดไมบอย แตเมอเปนหนกเขาอาจถงขนเสยชวต จงควรรกษาดวยความระมดระวง หรอรบนำสงโรงพยาบาล4.สะเกดเงนตามจดพบ：พบไดนอย มกเกดกบผสงอาย มกเกดตามใตรกแร งามกน ใตสะโพก หลงห ใตราวหนาอกของผหญง และสวนผวหนงทเปนรอยพบของผชาย เกดเปนกอนทมผวเรยบและมสแดงเขม แลดคลายการตดเชอประเภทแซคคาโรไมซส 5. สะเกดแหงหนงสแดง： เปนโรคทจะแพรกระจายตวทวผวหนงของผใหญ และเกดเปนโรคเกลดปลาชนดเฉยบพลน หากถกยาภายนอกหรอถกกระตนจะทำใหผวหนงกลายเปนสแดง ลอก รอนผาว หนาว คน หรอเจบ ทำใหตองนอนพกในโรงพยาบาล


แมวาปจจบนนจะไมมเทคโนโลยทสามารถรกษาโรคสะเกดเงนใหหายขาดได แตเพยงแคเขารบการรกษาอยางตอเนอง ผปวยมกจะสามารถควบคมอาการนไวได หรออ าจจะลด การเกด โรคในระยะยาวได วธการรกษามทงแบบเฉพาะทและแบบทงตว


214

แพทยจะเปนผวนจฉยโรค โรคทเกดรวม ความชอบของผปวย (รวมไปถงตนทนและความสะดวก) ผลการรกษา และปฏกรยาเ พอประกอบการพจารณา


แผนการรางคมอใชยาเพอความปลอดภย กไดกาวเขาสปทสแลว สามปทผานม าเราไดพยายามเผยแพร ควา มร ในการใชยาใหกบผอยอาศยใหม เราไมเพยงแตไ ดรบการ ยอม รบ จา กผอยอาศยใหม ยงชวยเพมคณคาของเภสชกร ปนพวก เรา ยงไดแ พรความหวงใยในสงคมไปสคนพการและชาวพนเมอง พวกเร าหวงเ ปนอยางยงวาจะสามารถใชความเปนมออาชพของเภสชกรในการใหกลมคนเหลานไดใชยาเพมคณภาพชวต และยงชวยร กษาความปลอ ดภยในการใชยาอกดวย

ยาชวยรกษาโรคได แตกทำใหเกดโรคไดดวยเชนกน การ ใชยาทเหมาะสมสามารถชวยรกษาโรคได และการใชยาอ ยางถก วธกเปนความรอกอยางหนงทไมควรละเลย ปทผานมาไดตพมพ

「คมอใชยาเพอความปลอดภยของผอยอาศยใหม」 และไดรบ ผลตอบรบทดจากหลายหนวยงาน และผอยอาศยใหมชาวตางประเทศ ปนเราเลยไดเพมเนอหาอก 5 บท จากเดมทมอย 35 บทเปน 40 บท และเพมความหลากหลายของเนอหามากขน นอกจาก จะมฉบบภ าษาจน องกฤษ เวยดนาม อนโดนเซยแลว ยงไดเพมภาษา ไทยแ ละภาษากมพชา เปนทงสนหกภาษา ชวยใหความ รในเรอง ยาสาม ารถเผยแพรไปอยางไรพรมแดน

ขอขอบคณหนวยงานสวสดการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสขทใหคำแนะนำและชแนะ อธบดกรมอนามยเมองอวนหลนอเจาจวน รองอธการบดเลยวตนเจง

บทสรป


เลขานการหยงฮยเหมย ประธานสมาคมหนวยงานสาธารณสขอจงโจว อดตนายกสมาคมเภสชกรเมองอวนหลนเลยวหลงเฉยวนายกสม าคมหยงเหวนหยง หวหนากรม อนามยเมอ งหนนโถห ลเหยนจน อดตนายาสมาคมเภสชกรเมองหนนโถจงฝเหยา นายกสมา คมหลนเจยงฉวน นายกสมาคมเภสชกรเมองเจยอหลฉฉน ผอำนวย การบรหารซงจนเหวน อดตนายาสมาคมเภสชกรเมองไถตงหลจนสง ผอำนวยการบรหารเลยวซวหลง เปนตนทใหการสนบสนนอยางเตมท เภสชกรโรงพยาบาลคาทอลกยอแซฟ แผนกเภสชกรรม เภสชก รเจง เหมยหยง เภสชกรหลนจอชน เภสชกรหลนฉงซง เภสชกรฉซนเจยว เภสชกรหลนอจง เภสชกรหวงจเหวน และเภสชกร อกหลายท านทชวยกนรวบรวมขอมล และนางสาวไชลอว นางสาวซงอวหลน และคณะทชวยจดทำขอมลทำใหคมอนไดรบการตพมพในทสด เพอใหขอมลทเขาใจงายทสดใหกบทกทาน หวงวาการต พม พขอ งคมอฉบบนจะชวยใหกลมคนดอยโอกาสเหลานสามารถเขาถงวธการใชยาทถกตองได เพอใหรจกวธการใชยาอยางเหมาะสม จะไดรวม กนดแลสขภาพของทกคนในครอบครวและรวมกนสรางคณภาพชวตทดยงขน


ผวางแผนการ หลนเจนซน 2014.7

Documents

คู่มือการใช ้ยาเพื่อความปลอดภ ัย ของผู้อยู่อาศัยใหม่ · คู่มือการใช