20/03/55

1

สารเคมในชวตประจาวน

สารเคมในชวตประจาวน.

• ในชวตประจาวน เราจะตองเกยวของกบสารหลายชนด ซงมสารเคมเปนองคประกอบ

• เราสามารถจาแนกเปนสารสงเคราะหและสารธรรมชาต เชน สารปรงรสอาหาร สารแตงสอาหาร สารทาความสะอาด สารกาจดแมลงและสารกาจดศตรพช เปนตน

• ในการจาแนกสารเคมนน ใชเกณฑตาง ๆ ดงตอไปน

20/03/55

2

เกณฑการจาแนกสารเคม

1. สารปรงแตงอาหาร

2. เครองดม

3. สารทาความสะอาด

4. สารกาจดแมลง และสารกาจดศตรพช

5. เครองสาอาง

1. สารปรงแตงอาหาร

1.1 ความหมายสารปรงแตงอาหาร สารปรงแตง อาหาร หมายถง สารปรงรสอาหารใชใสในอาหารเพอทาใหอาหารมรสดขน หรอ เพมรสชาตตางๆ เชน

- นาตาล ใหรสหวาน- เกลอ นาปลา ใหรสเคม- นาสมสายช นามะนาว ซอสมะเขอเทศ ใหรสเปรยว

1.2 ประเภทของสารปรงแตงอาหาร แบงเปน 2 ประเภท คอ1. ไดจากการสงเคราะห เชน นาสมสายช นาปลา ซอว ซอสมะเขอเทศ

2. ไดจากธรรมชาต เชน เกลอ นามะนาว นามะขามเปยก อญชน เปนตน

20/03/55

3

2. เครองดม

เครองดม หมายถง สงทมนษยจดเตรยมสาหรบดม และมกจะม “นา” เปนองคประกอบหลก

บางประเภทไดคณคาทางโภชนาการ บางประเภทดมแลวไปกระตนระบบประสาท และบางประเภทดมเพอดบกระหาย

แบงออกเปน 7 ประเภท ไดแก นาดมสะอาด นาผลไม นม นาอดลม เครองดมบารงกาลง ชาและกาแฟ และเครองดมแอลกอฮอล

ประเภทของเครองดม

1) นาดมสะอาด นาดมสะอาด เปนเครองดมทไมสงอนเจอปน เปนประโยชนตอกระบวนการตางๆ ในรางกาย

2) นาผลไม นาผลไมเปนเครองดมทมประโยชนมากอยางหนง ควรเปนนาผลไมสด โดยผผลตจะนาผลไมทมมากในฤดกาลมาคนเอาเฉพาะนา

20/03/55

4

ประเภทของเครองดม

3) นม

นมเปนแหลงสาคญของแคลเซยมและโปรตน ชวยใหกระดกเจรญเตบโตและแขงแรง

4) นาอดลม

เปนเครองดมทไมมสวนผสมของแอลกอฮอล ประกอบดวย นา, นาตาล, สารปรงแตงทเรยกวา หวนาเชอ ซงเปนสวนผสมของสารทใหกลนและส, และกรดคารบอนกซงถกอดเขาในภาชนะบรรจ บางชนดอาจมสวนผสมของนาผลไมเลกนอย

ประเภทของเครองดม

5) เครองดมชกาลงคอเครองดมทใหพลงงาน มสวนผสมของคาเฟอน (Caffeine) เทารน (Taurine) อนโนซทอล (Inositol) และซโครสหรอนาตาลทราย (Sucrose) เปนตน เหมาะกบกลมคนทมความตองการทางานอยางตอเนองเปนระยะเวลานาน

6) ชาและกาแฟเปนเครองดมทมคาเฟอน มผบรโภคเปนจานวนมาก และมการทาไรผลตชาและเมลดกาแฟหลายแหงดวยกน เปนอตสาหกรรมชนนาประเภทหนง

20/03/55

5

ประเภทของเครองดม

7) เครองดมแอลกอฮอล

มเอทลแอลกอฮอลผสมอย ไดแก สรา แอลกอฮอลมฤทธกดระบบประสาทสวนกลาง ผทกนเหลาในปรมาณไมมาก จะรสกผอนคลาย เนองจากแอลกอฮอลไปกดจตใตสานกทคอยควบคมตนเองอย แตหากดมปรมาณมากขนจะทาใหอาการเสยการทรงตว พดไมชด หรอ หมดสตในทสด

3. สารทาความสะอาด

3.1 ความหมายของสารทาความสะอาด

สารทาความสะอาด หมายถง สารทมคณสมบตในการกาจดความสกปรกตางๆ ตลอดจนฆาเชอโรค

3.2 ประเภทของสารทาความสะอาด

แบงตามการเกด ได 2 ประเภท คอ1) ไดจากการสงเคราะห เชน นายาลางจาน สบกอน สบเหลว แชมพสระผม ผงซกฟอก สารทาความสะอาดพนเปนตน

2) ไดจากธรรมชาต เชน นามะกรด มะขามเปยก เกลอ เปนตน

20/03/55

6

แบงตามวตถประสงคในการใชงานเปนเกณฑ แบงออกไดเปน 4 ประเภท คอ

2.1 สารประเภททาความสะอาดรางกาย ไดแก สบ แชมพสระผม เปนตน2.2 สารประเภททาความสะอาดเสอผา ไดแก สารซกฟอกชนดตางๆ2.3 สารประเภททาความสะอาดภาชนะ ไดแก นายาลางจาน เปนตน2.4 สารประเภททาความสะอาดหองนา ไดแก สารทาความสะอาด

หองนาทงชนดผงและชนดเหลว

สมบตของสารทาความสะอาด

สารทาความสะอาด เชน สบ แชมพสระผม สารลางจาน สารทาความสะอาดหองนา สารซกฟอก บางชนดมสมบตเปนกรด บางชนดมสมบตเปนเบสซงทดสอบไดดวยกระดาษลตมส

สารทาความสะอาด หองนาและเครองสขภณฑบางชนดมสมบตเปนกรด สามารถกดกรอนหนปนทยาไวระหวางกระเบองปพนหรอฝาหองนาบรเวณ เครองสขภณฑ ทาใหคราบสกปรกทเกาะอยหลดลอกออกมาดวย ถาใชสารชนดนไปนานๆ พนและฝาหองนาจะสกกรอนไปดวย และยงทาใหผใชเกดความระคายเคองของระบบทางเดนหายใจและผวหนงอกดวย

20/03/55

7

4. สารกาจดแมลง และสารกาจดศตรพช

4.1 ความหมายของสารกาจดแมลงและสารกาจดศตรพช

สารกาจดแมลงและสารกาจดศตรพช หมายถง สารเคมทผลตขนเพอใชปองกนการกาจด และควบคมแมลงตางๆ ไมใหมารบกวน มทงชนดผง ชนดเมด และชนดนา

4.2 ประเภทของสารกาจดแมลงและสารกาจดศตรพช แบงเปน 2 ประเภท คอ1. ไดจากการสงเคราะห เชน สารฆายง สารกาจดแมลง เปนตน

2. ไดจากธรรมชาต เชน เปลอกมะนาว เปลอกมะกรด เปลอกสม เปนตน

5. เครองสาอาง

5.1 ความหมายของเครองสาอางเครองสาอาง หมายถง ผลตภณฑทใชทา ถ นวด โรย พน หยอด ใส อบรางกาย เพอใชทาความสะอาดเพอใหเกดความสดชน ความสวยงาม และเพมความมนใจ5.2 ประเภทของเครองสาอาง แบงเปน 5 ประเภท คอ

1 ) สาหรบผม เชน แชมพ ครมนวด เจลแตงผม ฯลฯ2 ) สาหรบรางกาย เชน สบ ครม และโลชนทาผว ยาทาเลบ นายาดบ

กลนตว แปงโรยตว ฯลฯ3 ) สาหรบใบหนา เชน ครม โฟมลางหนา แปงผดหนา ลปสตก ดนสอ

เขยนควและดนสอเขยนขอบตา4 ) นาหอม5 ) เบดเตลด เชน ครมโกนหนวด ผาอนามย ยาสฟน ฯลฯ

20/03/55

8

14 สารเคมในเครองสาอางควรรจก

1. Mineral Oil (Petrolatum)

เปนสารทแยกจากการสกดนามนปโตรเลยม มกถกนามาใชในเครองสาอางจาพวกเบบ ออย และเครองสาอางประเภทมอยเจอรไรเซอร ทาหนาทในการเกบรกษาความชมชนใหกบผว แตเพราะเปนโมเลกลขนาดใหญ จงอาจเกดการตกคางทผวหนง เปนสาเหตของการเกดสวได อาท ปญหาสวอดตน รขมขนอดตน หรอผวหนงอกเสบ เปนตน

20/03/55

9

2. Propylene Glycol

สารตวน เปนสารเคมทใชเพอปองกนการจบตวเปนของแขง ซงในภาคอตสาหกรรมถกนาไปใชในการทาละลาย อาท ส และพลาสตก และถกนามาใชกบเครองสาอางในกลมมอยเจอรไรเซอร ทาหนาทเกบรกษาความชมชนในเครองสาอาง ซงหากใชในปรมาณนอยจะไมเปนอนตราย แตถาผวแพ อาจเกดการระคายเคองได และถาสะสมในปรมาณมาก อาจมผลตอระบบประสาทสวนกลาง และมแนวโนมเปนสารตงตนใหเกดโรคมะเรง

3. Triethanolamine (TEA)

สารเคมชนดนพบมากในเครองสาอางจาพวกบอด โลชน แชมพ โฟมโกนหนวด และครมบารงรอบดวงตา กบหนาทในการปรบคา pH ไมใหเปนกรด-ดาง มากเกนไป ซงหากรางกายไดรบในปรมาณนอยกไมเกดอนตราย แตหากสะสมในปรมาณมาก อาจทาใหผวเกดการระคายเคองได อยางไรกด หญงตงครรภควรเลยง เพราะเปนสารเคมทมผลตอทารกในครรภในชวงพฒนาการทางสมอง

20/03/55

10

4. IPM (Isopropyl Myristate)

เปนสารเคมทใชกนมากในวงการเครองสาอาง กบคณสมบตในการเคลอบผวเพอเกบรกษาความชมชน อยางไรกด จากการทดลองในสตว พบวา สารเคมชนดนทาใหเกดการอดตนทรขมขน ซงอาจทาใหผวระคายเคอง และทาใหเกดปญหาผวหนงได

5. Polyethylene

สารเคมชนดน พบมากในเครองสาอางจาพวกสครบ เนองจากเปนพลาสตกทลนมน ยดหยนไดด จงใชเปนเมดสครบผวได แตเนองจากเปนสารเคมจาพวกพลาสตก จงถกนาไปใชเปนสวนผสมในของใชตาง ๆ เชน ขวดใสสารเคม ขวดใสนา บรรจภณฑ ฉนวนไฟฟา หรอแมแตเกาอ ซงแมจะไมสามารถซมผานสผวหนงได แตกอาจกอใหเกดการระคายเคองผว และไมเปนมตรกบรางกาย

20/03/55

11

6. Imidazolidinyl and Diazoliddinyl Urea

สารกนเสยชนดนถกนามาใชทวไปในกลมเครองสาอาง กบหนาทในการกาจดแบคทเรย หรอจลชพตาง ๆ แตดวยการสลายตวททาใหเกดสารฟอมาลดไฮด (Formaldehyde) จงทาใหเกดการระคายเคองตอผวหนง และระบบหายใจได ซงพษสะสมอาจทาใหการทางานของเซลลรางกายผดปกต อนเปนสาเหตหนงของการเกดมะเรง

7. Paraben

คอสารกนเสยทนยมใชอยางมากในกลมเครองสาอางจาพวกผวหนงและเสนผม รวมถงผลตภณฑระงบกลน หรอโรลออน เพราะมประสทธภาพในการยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรย แตเนองจากเปนสารเคมทพบในผลตภณฑหลากหลายประเภททงายตอการสะสมใน รางกาย หลายองคกรจงรณรงคใหเลยงการใชพาราเบนทพบวาเสยงตอการระคายเคอง ผว อาจขดขวางการทางานของตอมไรทอ และอาจเสยงตอการเกดมะเรง โดยเฉพาะมะเรงเตานม

20/03/55

12

8. SLES (Sodium Laureth Sulfate)

คอ สารเคมทนยมเตมลงในเครองสาอางจาพวกแชมพ หรอเจลอาบนาเพอทาใหเกดฟองและลดแรงตงผว สามารถพบไดในแชมพเกอบทกประเภท ดวยผบรโภครสกวาสามารถกาจดไขมนออกจากผว และผมอยางหมดจด แตแทจรงแลว สารลดแรงตงชนดนมสวนเสยคอ มฤทธทาใหกระบวนการปองกนผวและดแลเสนผมตามธรรมชาตออนแอลง เสยงตอการระคายเคอง และหากกระบวนการผลตมการปนเปอนกอาจเปนสารกอมะเรงได

9. Artificial Color

มเครองสาอางจานวนไมนอยทใชสในการเตมแตงเพอใหเกดความงาม นาใช บางชนดเปนสารเคมสงเคราะห และบางชนดเปนสทใชในอาหาร (Food grade - ซงคอนขางมความปลอดภย) อยางไรกด ยอมเปนการปลอดภยกวาในการงดการใชสทมาจากการสงเคราะหทกประเภท เนองจากอาจมสารหนก รวมทงสารหนและสารตะกว อนเปนสาเหตของการเกดมะเรง

20/03/55

13

10. Silicone

ซลโคนมลกษณะ คลายยาง มความยดหยนสงและมอยหลายรปแบบขนอยกบประเภทใชงาน แตถกนามาใชในวงการความงามอยางแพรหลาย โดยในเครองสาอางนน มกถกนามาใชกบครมนวดผมเพอใหรสกนมลน ชวยเคลอบบารงเสนผมใหดเงางาม นมสลวย แตอาจเกดการสะสมในตบและตอมนาเหลองหากใชในปรมาณมาก ซงสามารถเปนตวเรงการเกดเนองอกและมะเรงได

11. Petroleum Derivative

เปนสารเคมทไดมาจากการแยกนามนปโตรเลยม มกถกนาไปเปนสวนผสมในเครองสาอางหลายประเภท อาท ครมรองพน โฟมลางหนา ครมบารงผว เพอทาหนาทเกบกกความชมชนผวโดยการเคลอบผวไว แตดวยความทมโมเลกลขนาดใหญและผานกรรมวธทางเคม จงอาจทาใหผวเกดการระคายเคอง อดตนผว และเกดสวได และหากเกบกกสะสม อาจเสยงตอการเสอมสภาพของผว และทาใหฮอรโมนและภมคมกนในเพศหญงออนแอ

20/03/55

14

12. Synthetic Polymer

โพลเมอรมสารตงตนจากพลาสตก ทผานกระบวนการทางเคมใหมความเหนยวนม ยดหยน นยมนามาทาบรรจภณฑอาหาร รวมทงเปนสวนผสมในเครองสาอาง อาท ครมนวดผม หรอเจลแตงทรงผม ทาหนาทหลากหลายขนอยกบการใชงาน อาท การเพมเนอสมผส การเคลอบผว หรอการเกบรกษาความชมชน อยางไรกตาม มสารโพลเมอรบางชนดสามารถหาไดจากพช อาท มนสาปะหลง ขาวโพด และมะพราว ซงเปนมตรกบธรรมชาตและเหมาะสมกบรางกายของเรามากกวา

13. PEG (Polyethylene Glycol)

เปน สารเคมสงเคราะหทผลตขนมาเพอทดแทนสารเพมความชมชน มกถกใชในผลตภณฑความงามจาพวกทาความสะอาดและบารงผว โดยสถาบนเผยแพรขอมลดานความปลอดภยของวตถในสหรฐอเมรกา (III) ไดออกคาเตอนใหหลกเลยงการใชสารเคมชนดน เพราะระคายเคองตอผวสง และอาจเปนสาเหตของความผดปกตในตบและไต และอาจเกดการปนเปอนจากการผลตซงเปนสาเหตของมะเรง โดยเฉพาะมะเรงตบและจมก

20/03/55

15

14. Quats

คอสารชะลางทมกนาไปใชกบผลตภณฑขดลางตาง ๆ อาท นายาลางหองนา นายาขดพน และนามาใชกบเครองสาอางจาพวกแชมพ หรอเจลอาบนาทงหลาย เพอใหรสกถงการทาความสะอาดทมประสทธภาพยงขนอยางไรกตาม ดวยความทเปนสารเคมรนแรง จงมความเสยงทจะทาใหผวเกดผดผน แพ และทาลายระบบทางเดนหายใจหากใชในปรมาณสงและใชตอเนองเปนเวลานาน

ผลตภณฑทดควรสกดมาจากธรรมชาต เชน นามนมะพราว ผก หรอผลไม ซงผลตภณฑในปจจบนสวนมากมสารเคมเปนสวนประกอบหลกอยแทบทกชนด เชน สารกนเสยทมากเกนไป หรอสารอน ๆ ทเรายงไมร และเปนอนตรายตอผวหนง ดงนนกอนซอควรทดลองกบผวบรเวณแขนของตวเองกอน ถาทาแลวไมรสกระคายเคอง หรอไมมอาการคน กสามารถใชได

20/03/55

16

การเลอกซอเครองสาอาง ไมควรซอเพราะเหนคนอนใชแลวด แตควรดสภาพผวของตวเองดวยวา เหมาะสมหรอไม อกอยางไมควรซอเกนกาลงของตวเอง และนอกจากนยงมสมนไพรไทย เชน ขมน วานหางจระเข สามารถนามาขด และบารงผวไดเหมอนกน โดยไมมสารเคม แถมหาไดงาย หรอถาจะลางเครองสาอางออก วธงายๆ กคอ ใชนามนมะพราวเชด และลางนาออก ซงไดผลดเหมอนกน

สญลกษณแสดงความอนตรายของสารเคม

20/03/55

17

ระบบ สญลกษณแสดงอนตรายทรจกและนยมใชมหลายระบบ เชน

• ระบบ UN

• ระบบ NFPA (The National Fire Protection Association) ของสหรฐอเมรกา

• ระบบ EEC

• ระบบ GHS เปนตน

ซงสญลกษณของทง 4 ระบบนน มดงน

1.ระบบ UN - United Nations Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods

จาแนกสารทเปนอนตรายและเปนเหตใหถงแกความตายได หรอกอใหเกดความพนาศ เสยหาย ออกเปน 9 ประเภท (UN-Class) ตามลกษณะทกอใหเกดอนตรายหรอความเสยงในการเกดอนตราย ดงน

20/03/55

18

ประเภท 1 - ระเบดได (Explosives)

สารระเบดได หมายถง ของแขงหรอของเหลวหรอสารผสมทสามารถเกดปฏกรยาทางเคมดวยตวมนเอง ทาใหเกดกาซทมความดน และความรอนอยางรวดเรว กอใหเกดการระเบดสรางความเสยหายแกบรเวณโดยรอบได ซงรวมถงสารทใชทาดอกไมเพลงและสงของทระเบดไดดวย

แบงเปน 6 กลมยอย คอ

1.1 สารหรอสงของทกอใหเกดอนตรายจากการระเบดอยางรนแรงทนททนใดทง หมด (Mass Explosive) ตวอยางเชน เชอปะท ลกระเบด เปนตน

1.2 สารหรอสงของทมอนตรายจากการระเบดแตกกระจาย แตไมระเบดทนททนใด ทงหมด ตวอยางเชน กระสนปน ทนระเบด ชนวนปะท เปนตน

1.3 สารหรอสงของทเสยงตอการเกดเพลงไหมและอาจมอนตรายบาง จากการระเบด หรอการระเบดแตกกระจาย แตไมระเบดทนททนใดทงหมด ตวอยางเชน กระสนเพลง เปนตน

20/03/55

19

1.4 สารหรอสงของทไมแสดงความเปนอนตรายอยางเดนชด หากเกดการปะทหรอปะทในระหวางการขนสง จะเกดความเสยหายเฉพาะภาชนะบรรจ ตวอยางเชน พลอากาศ เปนตน

1.5 สารทไมไวตอการระเบด แตหากมการระเบดจะมอนตรายจากการระเบดทงหมด

1.6 สงของทไวตอการระเบดนอยมากและไมระเบดทนททงหมด มความเสยงตอการระเบดอยในวงจากด เฉพาะในตวสงของนนๆ ไมมโอกาสทจะเกดการปะทหรอแผกระจาย

ประเภทท 2 กาซ (Gases)

กาซ หมายถง สารทอณหภม 50 องศาเซลเซยส มความดนไอมากกวา 300 กโลปาสคาล หรอมสภาพเปนกาซ อยางสมบรณทอณหภม 20 องศาเซลเซยส และมความดน 101.3 กโลปาสคาล ไดแก กาซอด กาซพษ กาซในสภาพ ของเหลว กาซในสภาพของเหลวอณหภมตา และรวมถงกาซทละลายในสารละลายภายใตความดน เมอเกดการรว ไหลสามารถกอใหเกดอนตรายจากการลกตดไฟและ/ หรอเปนพษและแทนทออกซเจนในอากาศ

20/03/55

20

แบงเปน 3 กลมยอย ดงน

2.1 กาซไวไฟ (Flammable Gases) หมายถง กาซทอณหภม 20 องศาเซลเซยสและมความดน 101.3 กโลปาสกาล สามารถตดไฟไดเมอผสมกบอากาศ 13 เปอรเซนตหรอตากวาโดยปรมาตร หรอมชวงกวางทสามารถตดไฟได 12 % ขนไป เมอผสมกบอากาศโดยไมคานงถง ความเขมขนตาสดของการผสม โดยปกตกาซไวไฟ หนกกวาอากาศ ตวอยางของกาซกลมน เชน อะเซทลน กาซหงตมหรอกาซแอลพจ เปนตน

2.2 กาซไมไวไฟและไมเปนพษ (Non-flammable Non-toxic Gases) หมายถง กาซทมความดนไมนอยกวา 280 กโลปาสคาลทอณหภม 20 องศาเซลเซยส หรออยในสภาพของเหลวอณหภมตา สวนใหญเปนกาซหนกกวาอากาศ ไมตดไฟและไมเปนพษหรอแทนทออกซเจนในอากาศและทาใหเกด สภาวะขาดแคลน ออกซเจนได ตวอยางของกาซกลมน เชน ไนโตรเจน คารบอนไดออกไซด อารกอน เปนตน

20/03/55

21

2.3 กาซพษ (Poison Gases)

หมายถง กาซทมคณสมบตเปนอนตรายตอสขภาพหรอถงแกชวตไดจาก การหายใจ โดยสวนใหญหนกกวาอากาศ มกลนระคายเคอง ตวอยางของกาซในกลมน เชน คลอรน เมทลโบรไมด เปนตน

ประเภทท 3 ของเหลวไวไฟ (Flammable Liquids)

ของเหลวไวไฟ หมายถง ของเหลวหรอของเหลวผสมทมจดวาบไฟ (Flash Point) ไมเกน 60.5 องศาเซลเซยส จากการทดสอบดวยวธถวยปด (Closed-cup Test) หรอไมเกน 65.6 องศาเซลเซยส จากการทดสอบดวยวธถวยเปด (Opened-cup Test) ไอของเหลวไวไฟพรอมลก

ตดไฟเมอมแหลงประกายไฟ ตวอยางเชน อะซโตน นามนเชอเพลง ทนเนอร เปนตน

20/03/55

22

ประเภทท 4 ของแขงไวไฟ

สารทลกไหมไดเองและสารทสมผสกบนาแลวใหกาซไวไฟ แบงเปน 3 กลมยอย ดงน

4.1 ของแขงไวไฟ (Flammable Solids) หมายถง ของแขงทสามารถตดไฟไดงายจากการไดรบความรอน จากประกายไฟ/เปลวไฟ หรอเกดการลกไหมไดจากการเสยดส ตวอยางเชน กามะถน ฟอสฟอรสแดง ไนโตรเซลลโลส เปนตน หรอเปนสารทมแนวโนมทจะเกดปฏกรยาคายความรอนทรนแรง ตวอยางเชน

เกลอไดอะโซเนยม เปนตน หรอเปนสารระเบดทถกลดความไวตอการเกดระเบด ตวอยางเชน แอมโมเนยมพเครต (เปยก) ไดไนโตรฟนอล (เปยก) เปนตน

4.2 สารทมความเสยงตอการลกไหมไดเอง (Substances Liable to Spontaneous Combustion)

หมายถง สารทมแนวโนมจะเกดความรอนขนไดเองในสภาวะการขนสงตามปกต หรอเกดความรอนสงขนไดเมอ สมผสกบอากาศและ มแนวโนมจะลกไหมได

20/03/55

23

4.3 สารทสมผสกบนาแลวทาใหเกดกาซไวไฟ (Substances which in Contact with Water Emit Flammable Gases)

หมายถง สารททาปฏกรยากบนาแลว มแนวโนมทจะเกดการตดไฟไดเองหรอทาใหเกด กาซไวไฟในปรมาณทเปนอนตราย

ประเภทท 5 สารออกซไดซและสารอนทรยเปอรออกไซด

แบงเปน 2 กลมยอย ดงน

5.1 สารออกซไดส (Oxidizing Substances)

หมายถง ของแขง ของเหลวทตวของสารเองไมตดไฟ แตใหออกซเจนซงชวยใหวตถอนเกดการลกไหมและอาจจะกอใหเกดไฟ เมอสมผสกบสารทลกไหมและ เกดการระเบดอยางรนแรง ตวอยางเชน แคลเซยมไฮโปคลอไรท โซเดยมเปอรออกไซด โซเดยมคลอเรต เปนตน

20/03/55

24

5.2 สารอนทรยเปอรออกไซด (Organic Peroxides)

หมายถง ของแขงหรอของเหลวทมโครงสราง ออกซเจนสองอะตอม -O-O- และชวยในการเผาสารทลกไหม หรอทาปฏกรยากบสารอนแลวกอใหเกดอนตรายได หรอเมอไดรบความรอนหรอลกไหมแลวภาชนะบรรจสารนอาจระเบดได ตวอยางเชน อะซโตนเปอรออกไซด เปนตน

ประเภทท 6 สารพษและสารตดเชอ

แบงเปน 2 กลมยอย ดงน6.1 สารพษ (Toxic Substances) หมายถง ของแขงหรอของเหลวทสามารถทาใหเสยชวตหรอบาดเจบ รนแรงตอสขภาพของคน หากกลน สดดมหรอหายใจรบสารนเขาไป หรอเมอสารนไดรบความรอนหรอลกไหมจะ ปลอยกาซพษ ตวอยางเชน โซเดยมไซยาไนด กลมสารกาจดแมลงศตรพชและสตว เปนตน

20/03/55

25

6.2 สารตดเชอ (Infectious Substances)

หมายถง สารทมเชอโรคปนเปอนหรอสารทมตวอยาง การตรวจสอบของพยาธ สภาพปนเปอนทเปนสาเหตของ การเกดโรคในสตวและคน ตวอยางเชน แบคทเรยเพาะเชอ เปนตน

ประเภทท 7 วสดกมมนตรงส

วสดกมมนตรงส (Radioactive Materials) หมายถง วสดทสามารถแผรงสทมองไมเหนอยางตอเนองมากกวา 0.002 ไมโครครตอกรม ตวอยางเชน โมนาไซด ยเรเนยม โคบอลต-60 เปนตน

20/03/55

26

ประเภทท 8 สารกดกรอน

สารกดกรอน (Corrosive Substances)

หมายถง ของแขงหรอของเหลวซงโดย ปฏกรยาเคมมฤทธกดกรอนทาความเสยหาย ตอเนอเยอของสงมชวตอยางรนแรงหรอ ทาลายสนคา/ยานพาหนะททาการขนสง เมอเกดการรวไหลของสารไอระเหยของ สารประเภทน บางชนดกอใหเกดการ ระคายเคองตอจมกและตา

ตวอยางเชน กรดเกลอ กรดกามะถน โซเดยมไฮดรอกไซด เปนตน

ประเภทท 9 วสดอนตรายเบดเตลด

วสดอนตรายเบดเตลด (Miscellaneous Dangerous Substances and Articles)

หมายถง สารหรอสงของทในขณะขนสงเปนสาร

อนตรายซงไมจดอยในประเภทท 1 ถงประเภทท 8 ตวอยางเชน ปยแอมโมเนยมไนเตรต เปนตน และใหรวมถงสารทตอง ควบคมใหมอณหภมไมตากวา 100 องศาเซลเซยส ในสภาพของเหลว หรอม

อณหภม ไมตากวา 240 องศาเซลเซยสในสภาพของแขงในระหวางการขนสง

20/03/55

27

2. ระบบ NFPA - The National Fire Protection Association

• ของสหรฐอเมรกา กาหนด สญลกษณแสดงอนตรายเปนรปเพชร (Diamond-shape) เพอใชในการปองกนและตอบโตเหตเพลงไหม สญลกษณดงกลาวมลกษณะเปนรปสเหลยมจตรสทวางตงตามแนวเสน ทแยงมม ภายในแบงออกเปนสเหลยมยอย ขนาดเทากน 4 รป ใชพนทกากบ 4 ส ไดแก

• สแดง แสดงอนตรายจากไฟ (Flammability) • สนาเงน แสดงอนตรายตอสขภาพ (Health) • สเหลอง แสดงความไวตอปฏกรยาของสาร (Reactivity) • สขาวแสดงคณสมบตพเศษของสาร และใชตวเลข 0 ถง 4 แสดงถงระดบ

อนตราย

20/03/55

28

3. ระบบ EEC

ตามขอกาหนดของประชาคมยโรป ท 67/548/EEC สญลกษณแสดงอนตรายจะแบงออก ตามประเภทของอนตราย โดยใชรปภาพสดาเปนสญลกษณแสดงอนตรายบนพนสเหลยมจตรสสสม และมอกษรยอ กากบทมมขวา ซงสญลกษณเหลานปรากฏอยทฉลากของสารเคมทใชในสหภาพยโรป สญลกษณดงกลาวแสดง ดงตาราง

20/03/55

29

4. ระบบ GHS - The Globally Harmonized System of Classification and Labeling of Chemicals

ระบบการจดกลมผลตภณฑเคมและการตดฉลากทองคการสหประชาชาตได กาหนดขน เพอใหเปนระบบสากลในการจาแนกหรอการจดกลมความเปนอนตรายและการสอ สาร ความเปนอนตรายของ สารเคมในรปแบบของการแสดงฉลากและ เอกสารขอมลความปลอดภยในการทางานกบสารเคม (Safety Data Sheet, SDS) ทเปนระบบเดยวกนทวโลก ซงสญลกษณทปรากฏในระบบ GHS นน หากไมนบรวมสญลกษณ ใหมททาขนมาใชสาหรบความเปนอนตราย ตอสขภาพบางชนด เครองหมายตกใจ (exclamation mark) และปลากบตนไม (fish and tree) สญลกษณมาตรฐานดงกลาวไดมการนามาใชในขอกาหนดของ สหประชาชาต ทเปนตนแบบเกยวกบการขนสงสนคาอนตราย (ระบบ UN ทกลาวขางตน) อยแลว สญลกษณโดยทแผนการ ดาเนนงานของ ทประชมสดยอดเพอการพฒนาทยงยน (WSSD) ซงจดทาขนทกรงโยฮนเนสเบรก เมอป 2545 สนบสนนใหประเทศตางๆ มการนาระบบ GHS นไปปฏบตใหเรวทสด โดยมแนวทางใหนาระบบนไปใชไดอยาง สมบรณภายในป 2551

20/03/55

30

สญลกษณ ทง 4 ระบบนจะปรากฏบนฉลากผลตภณฑและหบหอเพอประโยชนในการจดการเตรยม ความพรอมดานความปลอดภยและตอบโตเหตฉกเฉน รวมทงประโยชนในการจดเกบตามชนดของอนตรายของสารเคม

20/03/55

31

อางอง

• www.numsai.com/เคม-ชววทยา/สารเคมในชวตประจาวน.html

• community.akanek.com/th/story/2010/04/สารเคม12ชนดในเครองสาอางทควรหลกเลยง

• http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=freaky-jeejy&month=17-09-2009&group=2&gblog=6

• สมาคมสงเสรมความปลอดภยและอนามยในการทางาน ( ประเทศไทย )

• http://www.shawpat.or.th/news/news_detail.php?news_id=IN000054&&news_type=1

สารประกอบขนาดใหญ (macromolecules) ในสงมชวต จดเปน 4 กลมตามลกษณะโครงสรางของโมเลกล ไดแก

Carbohydrate ประกอบดวยธาต C, H, O

Protein ประกอบดวยธาต C, H, O, N

Lipid ประกอบดวยธาต C, H, O

Nucleic acid ประกอบดวยธาต C, H, O, N, P

Chemistry of Life

20/03/55

32

เคมของการสงเคราะหแสงและการหายใจ

เปรยบเทยบกระบวนการสงเคราะหดวยแสงกบกระบวนการหายใจระดบเซลล

การสงเคราะหดวยแสง การหายใจ

1. ตองใชแสงสวาง

2. เกดขนกบเซลลทมคลอโรฟลล

3. ใชพลงงานมาก

4. กาซคารบอนไดออกไซดและนาเปนวตถดบ

5. นาตาลถกสรางขน

6. มวลเพมขน

7. ออกซเจนถกขบออกมา

1. ไมตองใชแสง เกดไดตลอดเวลา

2. เกดขนกบเซลลทมชวต

3. ใหพลงงานมาก

4. กาซคารบอนไดออกไซดและนาเปนของเสย

5. นาตาลถกใชสลายเปนพลงงาน

6. มวลลดลง

7. ออกซเจนถกใชในการสนดาป

20/03/55

33

ขบวนการทางเคมทนาร

• การทาไบโอดเซล http://www.navy.mi.th/dockyard/biodesel.html

• การผลตเอธานอล เอทานอลชมชน

• การทาไบโอพลาสตก

http://www.worldcentric.org/biocompostables/bioplastics

เครองกลนเอทานอลประจาบาน

• เครองทวานเปนของบรษท อ-ฟเอล ในอเมรกา เปดตวเครองผลตเอทานอลประเภท ชอ EFuel 100 MicroFueler ขนาดกประมาณเครองซกผาอบผาตามบานทวๆ ไป

http://www.thaiclimate.org/en/node/186

20/03/55

34

http://www.popsci.com/environment/article/2008-05/gasoline-independence

http://www.dmf.go.th/index.php?act=news&id=635&sec=viewDetail

http://www.watisan.com/wizContent.asp?wizConID=869&txtmMenu_ID=7

20/03/55

35

http://www.designbuzz.com/entry/fuel-lets-you-make-your-own-biodiesel-at-home-easily-and-safely/

Bio Bud. Designed by Ben Guthrie

http://www.designlaunches.com/gadgets/bio_bud_by_ben_guthrie.php

http://www.designbuzz.com/entry/fuel-lets-you-make-your-own-biodiesel-at-home-easily-and-safely/

20/03/55

36

http://www.redferret.net/?p=9676

http://gizmodo.com/5067235/biobot-makes-bio-diesel-at-home

20/03/55

37

ตวอยางพฒนาการเทคโนโลย Bioplastics จากมนสาปะหลง

Bioplastics จากมนสาปะหลง

20/03/55

38

เอทานอล

เอทานอลในทางเคมเปนกลมสารประกอบอนทรยมสตรทางเคมคอ

C2H5OH

ประกอบดวย คารบอน ไฮโดรเจน และออกซเจน เปนไฮดรอกซล ดรเวทฟ ของ ไฮโดรคารบอน เกดจากการแทนท ไฮโดรเจนอะตอมดวยhydroxyl group (OH)

เอทานอลบรสทธ (anhydrous) มจดเดอด ท 78.5 องศาเซนตเกรด

คณสมบตของ เอทานอลใชเปนสารเพม ออคเทน ในนามนแกสโซลนไดทาใหมการใชผสมแกสโซลนอยางแพรหลายแทนสารผสมทใชกนอยในปจจบน

20/03/55

39

การผลตเอทานอล

กระบวนการผลตเอทานอล ประกอบดวย

กระบวนการเตรยมวตถดบสาหรบผลตเอทานอล

กระบวนการหมก

การแยกผลตภณฑเอทานอล

การทาใหบรสทธ

ถาเปนประเภทแปงหรอเซลลโลส เชนมนสาปะหลงและธญญพช จะตองนาไปผานกระบวนการยอยแปงหรอเซลลโลสใหเปนนาตาลกอน ดวยการใชกรดหรอเอนไซม แลวสามารถนาไปหมกได

การผลตเอทานอล

กระบวนการหมกดวยยสต จะ เปล ยนน า ต าล ใ ห เป นแอลกอฮอล ในกระบวนการหมก ไดเอทานอลทมความเขมขนประมาณรอยละ 8-12 โดยปรมาตร

กระบวนการกลน แยกเอทานอลออกโดยใชกระบวนการกลนลาดบสวน ซงสามารถแยกเอทานอลให ไ ดความบรสทธประมาณรอยละ 95 โดยปรมาตร

กรรมวธแยกนาโดยการใชโมเลกลารซพ (molecular sieve separation) เอทานอลทความบรสทธ รอยละ 95 จะไหลผานชองวางตวดดซบซโอไลตออกไปได แตโมเลกลของนา จะถกดดซบไว ทาใหเอทานอลทไหลออกไปมความบรสทธรอยละ 99.5 (กระทรวงพลงงาน, 2543)

20/03/55

40

การผลตเอทานอลจากมนสาปะหลงขน ตอนการทามนสาปะหลงชนแหง

การผลตเอทานอลจากมนสาปะหลง

Cassava Ethanol Process

20/03/55

41

http://www.adpunch.org/entry/the-world-s-most-disgusting-ad-campaign-ever/

20/03/55

42

http://whosgotrice.tumblr.com/post/3182186370/the-evolution-of-men-and-women

Sun Protect factor (SPF)SPF คอตวเลขทแสดงถงประสทธภาพของครมกนแดด ในการ

ปองกนอาการแดง ซงสวนใหญจะเกดจาก UVB สามารถหาไดจากอตราสวน ระหวางปรมาณแสงนอยทสด ททาใหเกดอาการแดง หลงรบแสง 24 ชวโมง โดยไมทาครมกนแดด กบปรมาณแสงนอยทสด ทเกดอาการแดงโดยทาครมกนแดด ถา SPF ยงสงจะสามารถปองกนอาการแดง (sunburn) ไดยงด

http://www.expert2you.com/view_article.php?art_id=2352

20/03/55

43

คา SPF (Sun Protection Factor) ในครมกนแดดหมายถง คาปองกนแสงแดด เชน ถาเคยตากแดด 15 นาท แลวผวไหม ถาทาครม SPF 15 ผวจะทนได นานเปน 15 เทาคอ 225 นาท และถาเปน SPF 50 ผวกจะทนไดนานมากขนถง 50 เทาคอ 750 นาท ในเวลาทตากแดดเทากน

http://www.nitiponclinic.com/tips/index.php?pid=tips&p=0&tip_id=99

http://www.fitsugar.com/What-Does-SPF-Mean-Which-Sunscreen-Right-Your-Skin-3173539

อนมลอสระ คออะไร? ใน กระบวนการเผาผลาญสารอาหารของรางกายซงม ความจาเปนตองอาศยออกซเจนชวย แตจะเกดออกซเจนทมประจลบ (O2) ซงกคออนมลอสระ (free radicals) สารตวนยงสามารถไปรวมตวกบสารบางชนดในรางกายเรา แลวกอใหเกดเปนสารพษททาลายเนอเยอ หรออาจไปเปลยนแปลงขอมลทางพนธกรรมภายในเซลล ทาใหเซลลทปกตแปรสภาพไปเปนเซลลมะเรงในทสดอนมลอสระ เปนอนภาคไมคงตว จงทาปฏกรยากบโมเลกลทอยตดกนไดอยางรวดเรว เกดปฏกรยาทเรยกวา “ออกซเดชน” (Oxidation) ซงอาจกอผลกระทบทอนตรายตอรางกายได

http://angleagel.blogspot.com/2008/08/blog-post_11.html

20/03/55

44

อนมลอสระเกดขนไดอยางไร? นอก จากเกดจากกระบวนการเผาผลาญสารอาหารในรางกายแลว ยงอาจเกดจากการตดเชอทงจากแบคทเรยและไวรส การอกเสบชนดไมทราบสาเหต เชน ขออกเสบรมาตอยด , จากรงส, สงแวดลอมทเปนมลพษ เชน ควนเสยและเขมาจากเครองยนต, ควนบหร, ยาฆาแมลง, การออกกาลงกายอยางหกโหม

http://www.envirohealthtech.com/ag_wellness_water_wand.htm

20/03/55

45

http://www.ehowtogetridofstretchmarks.com/the-effects-of-free-radicals-on-skin/

อนมลอสระทาใหเกดอะไรกบรางกายบาง? เมอ อนมลอสระทาปฏกรยากบรหสพนธรกรรมดเอนเอในนวเคลยสของเซลล อาจทาใหเซลลกลายพนธและกลายเปนเซลลมะเรง ถาเกดปฏกรยาออกซเดชนกบโคเลสเตอรอลในกระแสเลอด จะกระตนใหเกดไขมนสะสมในหลอดเลอด นาไปสโรคหวใจและหลอดเลอด ทาใหหลอดเลอดในสมองแตกหรอตบได นอกจากน อนมลอสระยงมสวนทาใหเกดตอกระจก ภมตานทานตา โรคขออกเสบและแกกอนวย

http://www.sstwo-mall.com/index.php/free-radicals/

20/03/55

46

http://www.sstwo-mall.com/index.php/part-2-ecoparadise-antioxidant-hot-bed-therapy/

สารตานอนมลอสระคออะไร

ในทางเคม สารตานอนมลอสระ (antioxidant) คอ สารประกอบทสามารถปองกนหรอชะลอกระบวนการเกดออกซเดชน

http://www.oknation.net/blog/dy22/2009/09/16/entry-1

สารตานอนมลอสระลดความเสยหายทเกดจากอนมลอสระได ๒ ทาง คอ 1. ลดการสรางอนมลอสระในรางกาย 2. ลดอนตรายทเกดจากอนมลอสระ

20/03/55

47

แหลงอาหารทสาคญของสารตานอนมลอสระ • วตามนซ • วตามนอ • ซลเนยม • วตามน เอ • แคโรทนอยด (บตาแคโรทน ลทน และไลโคฟน) -

สารตานอนมลอสระไมสามารถแกไขความเสยหายทเกดขนแลว แตสามารถชะลอใหความเสยหายเกดชาลงได

บรษท PTTGC International (USA) Inc.(PTTGC USA) ซงเปนบรษทท บมจ.ปตท.เคมคอล (PTTCH ) ถอหนอยรอยละ 100 ผานทางบรษท PTT Chemical International Private Limited ไดลงนามเขาซอหนรวมลงทนรอยละ 50 ของบรษท NatureWorks LLC (NatureWorks) ดวยเงนลงทนจานวน 150 ลานเหรยญสหรฐฯ หรอคดเปน 4,572 ลานบาท เพอผลตไบโอพลาสตกประเภท PLA (Poly Lactic Acid) ทใชเครองหมายการคา Ingeoโดยมกาลงการผลตประมาณ 140,000 ตนตอป (ตลาคม พ.ศ. 2554)

http://pr.trf.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=793:pttgc--&catid=40:2010-06-10-02-37-47&Itemid=58

20/03/55

48

บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จากด (มหาชน)(PTTGC) เปดเผยวา ตามทคณะกรรมการบรษทฯอนมตใหการดาเนนการซอหนบรษท PerstorpHolding France SAS สดสวน 51%นน ขณะนอยระหวางการดาเนนการตามเงอนไขขอบงคบจากหนวยงานราชการตามขอ กฎหมายของฝรงเศสกอน โดยเฉพาะประเดนเรองการตอตานการผกขาด (Anti trust) คาดวาจะดาเนนการแลวเสรจภายในเดอนพ.ค. 2555 น

http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9550000018160

ภาพวทยาศาสตรและเทคโนโลยทบรณาการกบระบบเศรษฐกจและสงคมของไทย

คณภาพชวต/สงแวดลอม

ขาว กงไก

Biotech

New materials

ยาง เซรามกส อลลอย

โพลเมอร

ซลกอน

แอนนเมชน

มลตมเดย

ไมโครชป

ซอฟตแวรมนสาปะหลง

อาหารสขภาพ

วสดการแพทย

missile drugs

ตรวจกรองโรค

วสดเคลอบนาโน

พลงงานสะอาด

สนคา OTOP

สงแวดลอม

กาลงคนโครงสรางพนฐานความตระหนก

สงคมเรยนร

การแขงขนทยงยน เศรษฐกจชมชน

20/03/55

49

เดมการศกษาสรางผผลต ปจจบนสรางเจาของธรกจ

http://tomdiaz.wordpress.com/2009/08/12/factories-in-china-latino-gangs-in-ohio-you-do-the-math/chinese-factory-worker/

Mark Zuckerberg