คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

สมบตของคลนเสยง

การรบเสยงและมลพษของเสยง

เสยงในชวตประจ าวน

www.DekPhysics.com

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

กจกรรมการเกดเสยงการทดลอง ผลการทดลอง

1.การใชนวมอแตะล าคอดานหนา(ลกกระเดอก)ขณะท าการเปลงเสยง

2.การดดเสนเอนทขงตงบนแผนไม

3.การจมปลายสอมเสยงทเคาะแลวลงในน า

4.การเปาหลอด

มการสนและเกดเสยง

เสนเอนสนและเกดเสยง

น ากระเดนและเกดเสยง

มการสนและเกดเสยงwww.DekPhysics.com

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

“เสยง” เกดจากการสนสะเทอนของวตถ นกวทยาศาสตรเรยกวตถทสนสะเทอนวาแหลงก าเนดเสยง ซงการเกดเสยงสามารถท าไดหลายวธ เชน การดด ส ต เปา เปนตน

www.DekPhysics.com

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

กจกรรมการเดนทางของเสยง

www.DekPhysics.com

กจกรรมการเดนทางของเสยง

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

การทดลอง ผลการทดลอง

1.ไมมเสนดายขง

2.มเสนดายขงตง

3.จบเสนดายทขงตงขณะพด

4.ตดเสนดายทขงตงขณะพด

ไดยนเสยงคอย หรอไมไดยนไดยนเสยงดง ระบขอความได

ไดยนเสยงดงไดยนเสยงคอย หรอ ไมไดยน

www.DekPhysics.com

กจกรรมการเดนทางของเสยง

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

“เสยง”จะเคลอนทออกจากแหลงก าเนดเสยง โดยมตวกลางท าหนาทถายทอดเสยง ตวกลางตางชนดกนถายทอดเสยงไดดไมเทากน ตวกลางทเปนของแขง(เชอก)ถายทอดเสยงไดดกวาอากาศ

www.DekPhysics.com

www.DekPhysics.com

กจกรรมลกษณะการสนในตวกลาง

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

การทดลอง สงทสงเกตเหน

ลกษณะของลวดสปรง(วาดรป) การเคลอนทของเชอกส1.อดและยดสปรง 1 ครง ไป-กลบ

2.อดและยดสปรงชาๆ อยางตอเนอง ไป-กลบ

3.อดและยดสปรงเรวๆ อยางตอเนอง ไป-กลบ

กจกรรมการเกดเสยงทม-เสยงแหลม

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

ความยาวไมบรรทดทยนพนขอบโตะ(cm)

ระดบเสยงทไดยนสง(แหลม) ต า(ทม)

ความเรวของการสน

10

15

20

25

เสยงแหลมทสด

เสยงแหลม

เสยงทม

เสยงทมเบา

เรวทสด

เรวมาก

ชา

ชามาก

www.DekPhysics.com

กจกรรมการเกดเสยงทม-เสยงแหลม

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

“ไมบรรทดทสนเรวๆ จะท าใหเกดเสยงสงกวาไมบรรทดทสนชาๆ”

- ความเรวของการสนมคามากความถของการสนกจะมคามาก- ถาความเรวในการสนมคานอยความถของการสนกจะมคานอยเสยงสงกบเสยงต าขนกบความถของเสยง(จ านวนรอบทแหลงก าเนดเสยงสน ใน 1 วนาท)

www.DekPhysics.com

เสยงสง(แหลม)-ต า(ทม) ขนกบความถความถมาก เสยงสง / ความถนอย เสยงต า

กจกรรมการเกดเสยงดง-เสยงคอย

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

ลกษณะการดด ความดงของเสยงทเกดขน

1.การดดเบาๆ

2.การดดแรงๆ

เสยงคอย

เสยงดง

www.DekPhysics.com

กจกรรมการเกดเสยงดง-เสยงคอย

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

“ความดงของเสยง”ทเกดจากการดดเสนเอน - ถาดดเบาๆจะไดยนเสยงคอยถาดดแรงๆ จะไดยนเสยงดง ทงนเนองจากเสยงคอยนนเกดจากเสนเอนไนลอนสนเบาๆ และเสยงดงเกดจากเสนเอนไนลอนสนแรงๆ - ชวงกวางของการสนมากจะท าใหเกดเสยงดง ชวงกวางของการสนแคบจะท าใหเกดเสยงคอย นกวทยาศาสตร กลาววา ระยะทางครงหนงของชวงกวางทสดของการสนแตละครงวา “แอมพลจด”

www.DekPhysics.com

เสยงดง-คอยขนกบแอมพลจดแอมพลจดสง เสยงดง/ แอมพลจดต า เสยงคอย

www.DekPhysics.com

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

กจกรรมคณภาพของเสยง

เครองดนตรทบรรเลง ชอเครองดนตรชนดท 1

ชนดท 2

ชนดท 3

ชนดท 1 กบ 2

ชนดท 1 กบ 3

ชนดท 2 กบ 3

ชนดท 1,2 และ 3

www.DekPhysics.com

กจกรรมคณภาพของเสยง

คลนเสยงและธรรมชาตของคลนเสยง

แหลงก าเนดเสยงทตางกนแตใหเสยงทมระดบเสยงเดยวกน เชน ขลย กตารและซออ เลนโนตตวเดยวกนจะใหเสยงทมความถเทากน แตเราสามารถแยกออกไดวา เสยงใดเปน ขลย กตารและซออ

สงทท าใหเสยงทเราไดยนแตกตางกนกขนอยกบลกษณะเฉพาะของเครองดนตรแตละประเภทหรอแหลงก าเนดเสยงเพอบงบอกถงคณภาพของเสยงนนๆ

คณภาพของเสยงขนกบลกษณะเฉพาะของเครองดนตร

การประยกตใชงานตางๆ

www.DekPhysics.com

เครองลางอปกรณ (Ultrasonic cleaner)โดยใหน าสนทความถสง

Sound Meterวดระดบความดงเสยง

เครองมอชวยในการฝกพด จากการวเคราะหคณภาพเสยง(voice spectrograph)

การสะทอน

สมบตของคลนเสยง

www.DekPhysics.com “การตะโกน”

“ผนงลดการสะทอนหองดนตร”

Sonar ตรวจวตถใตน า

การค านวณเกยวกบการตรวจหาวตถใตน า

www.DekPhysics.com

ชาวประมงสงคลนโซนารไปยงฝงปลา พบวาชวงเวลาทคลนออกไปจากเครองสงจนกลบมาถงเครองเปนเวลา 1 วนาทพอด จงหาวาปลาอยหางจากเรอเทาใด (ก าหนดใหความเรวของคลนในน าเปน1540 m/s)

จาก V=St

V= 1540 m/s t = 1 s S = 2h

S=V x t

2h=1540 x 1

h= 770 m

ตอบ ปลาอยหางจากเรอ 770 เมตร

สมบตของคลนเสยง

การหกเห

www.DekPhysics.com

“การหกเหของเสยงท าใหไมไดยนเสยงฟารองเนองจากเสยงมการหกเหกลบไปในอากาศชนบน”

การเลยวเบน

สมบตของคลนเสยง

www.DekPhysics.com

“การไดยนเสยงดนตรจากคนละมมตก”

การแทรกสอด

สมบตของคลนเสยง

www.DekPhysics.com

“การใชล าโพง 2 ตว ทต าแหนงตางๆ จะไดยนเสยงดง-คอย”

ปรากฎการณเกยวกบการแทรกสอด

www.DekPhysics.com

ปรากฎการณจากการแทรกสอดของคลนเสยง 2 ขบวน ทมความถแตกตางกนเลกนอยและเคลอนทอยในแนวเดยวกนเกดการรวมคลนเปนคลนเดยวกน ท าใหแอมพลจดเปลยนไป เปนผลท าใหเกดเสยงดง(แอมพลจดสง)

เสยงคอย (แอมพลจดต า) สลบกนไปดวยความถคาหนง เรยกวา การเกดบตส (Beat)

การทดลองเสมอนจรง

จงหวะของเสยงทไดยน คอ คาความถบตส หาไดจาก

การรบเสยงและมลพษของเสยง

“เสยง” เกดจากแหลงก าเนดเสยงถายโอนพลงงานผานอากาศท าใหเกดการสนสะเทอนของโมเลกลอากาศผานเขาไปในชองหกระทบกบเยอแกวห เยอแกวหจะมการสนสะเทอนและสงแรงสนสะเทอนไปยงกระดกหลงจากนนจะสงสญญาณไปยงสมอง เพอแปลและรบรความหมาย

www.DekPhysics.com

1.คลนเสยงท าใหเยอแกวหสน2.กระดกคอน กระดกทง และกระดกโกลนสน3.ของเหลวภายในทอน าเสยงและอวยวะรบเสยงสน4.สงสญญาณผานเสนประสาทไปแปลผลทสมอง

การรบเสยงและมลพษของเสยง

มลภาวะของเสยง คอเสยงทท าใหเกดความร าคาญแกผฟง มความดง ตงแต 85 เดซเบล(dB) และเสยงทดงทสดททนไดคอ 120 เดซเบล(dB) ถามากกวานจะอนตรายตอหผฟง

www.DekPhysics.com

*** dB เปนหนวยทใชวดความดงของเสยง โดยเทยบจากความเขมเสยงทเบาทสด (10-12 w/m2 )ทหของคนปกตไดยน

ความเขมเสยง (I) กบการไดยน

www.DekPhysics.com

แหลงก าเนดเสยงสงก าลงเสยงแผกระจายออกไปรอบทศทางเปนพนทผวทรงกลม ยงหางออกไปก าลงเสยงกลดลงเรอยๆ

ก าลงเสยงจากแหลงก าเนด ทตกตงฉากบนพนท 1 ตารางหนวย ณ ต าแหนงนน เรยกวา “ความเขมเสยง”

การค านวณเกยวกบความเขมเสยง (I)

www.DekPhysics.com

เสยงผานหนาตางในแนวตงฉาก มคาความเขมเสยงทผานหนาตางเฉลย 1.0 x 10-4 วตตตอตารางเมตร หนาตางกวาง 80 cm สง 150 cm ก าลงเสยงทผานหนาตางมคาเทาใด

I= 1.0 x 10-4 w/m2

A= 0.8 m X 1.5 m

P= ?

P = I x A

P = (1.0 x 10-4 w/m2 )(0.8 m X 1.5 m)

P = 1.2 x 10-4 watt

ตอบ ก าลงเสยงทผานหนาตางมคา 1.2 x 10-4 watt

การปองกนเกยวกบมลภาวะของเสยง

ใชแผนดดกลนเสยงปองกนเสยงสะทอนในหองอดเสยง โรงภาพยนตร

เครองครอบหปองกนเสยงในโรงงานอตสาหกรรม (earmuffs)

การรบเสยงและมลพษของเสยง

www.DekPhysics.com

เครองวเคราะหเสยงเครองวดเสยง

อปกรณเกยวกบเรองเสยง

I p B ywww.DekPhysics.com