24
โครงงานสมุนไพรไล่มด จัดทําโดย ..สุณญตา สนสร้อย กศน. วังนํ าเย็น จังหวัดสระแก้ว ..ปัณฑิตา มานะจิตร์ กศน. เมือง จังหวัดสมุทรปราการ ..นิตยา ยิ้มเจริญ กศน. เมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา ..กัลยาณีย์ ถิ่นตะเคียน กศน. เขาไม้แก้ว จังหวัดปราจีนบุรี นายไพฑูรย์ ผ่องพรรณ์ กศน. ทุ่งพระยา จังหวัดฉะเชิงเทรา ว่าที่ร้อยตรีอานนท์ วงษ์มิตรแท้ กศน. วังนํ าเย็น จังหวัดสระแก้ว ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยภาคตะวันออก สํานักงานส่งเสริมการศึกษาศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยภาคตะวันออก

ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

โครงงานสมนไพรไลมด

จดทาโดย

น.ส.สณญตา สนสรอย กศน. วงน าเยน จงหวดสระแกว

น.ส.ปณฑตา มานะจตร กศน. เมอง จงหวดสมทรปราการ

น.ส.นตยา ยมเจรญ กศน. เมอง จงหวดฉะเชงเทรา

น.ส.กลยาณย ถนตะเคยน กศน. เขาไมแกว จงหวดปราจนบร

นายไพฑรย ผองพรรณ กศน. ทงพระยา จงหวดฉะเชงเทรา

วาทรอยตรอานนท วงษมตรแท กศน. วงน าเยน จงหวดสระแกว

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคตะวนออก

สานกงานสงเสรมการศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคตะวนออก

Page 2: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

โครงงานสมนไพรไลมด

1. น.ส.สณญตา สนสรอย

2. น.ส.ปณฑตา มานะจตร

3. น.ส.นตยา ยมเจรญ

4. น.ส.กลยาณย ถนตะเคยน

5.นายไพฑรย ผองพรรณ

6. วาทรอยตรอานนท วงษมตรแท

อาจารยทปรกษา นางกลยา หอมด

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอเมองสระแกว สานกงานสงเสรมการศกษาศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดสระแกว

Page 3: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

สารบญ

เรอง หนา

กตตกรรมประกาศ ก

บทคดยอ ข

สารบญ ค

สารบญตาราง

สารบญภาพ

บทท 1 บทนา

ทมาและความสาคยของโครงงาน

วตถประสงค

สมมตฐาน

ตวแปรทศกษา

ขอบเขตการศกษาคนควา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

บทท 2 เอกสารทเกยวของ

- มด

- มะกรด

- กระชาย

- พรกไทย

- พรกปน

บทท 3 วธดาเนนการ

- อปกรณ

- วธดาเนนการ

บทท 4 ผลการศกษาคนควา

บทท 5 สรปผลและอภปรายผลการศกษาคนควา

สรปผลการทดลอง

อภปรายผลการทดลอง

ขอเสนอแนะ

Page 4: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา

บรรณานกรม

Page 5: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

บทคดยอ ชอเรอง สมนไพรไลมด

ชอผศกษา

1. น.ส.สณญตา สนสรอย

2. น.ส.ปณฑตา มานะจตร

3. น.ส.นตยา ยมเจรญ

4. น.ส.กลยาณย ถนตะเคยน

5.นายไพฑรย ผองพรรณ

6. วาทรอยตรอานนท วงษมตรแท

ครทปรกษา นางกลยา หอมด

ระยะเวลาการศกษา 1 ‟ 3 มถนายน 2553

การศกษาเรองสมนไพรไลมด มวตถประสงคเพอหาชนดของสมนไพรทเหมาะสมทสดในการไล

มด มวธการดาเนนการดงนนาแปงผสมกบนาพรกปน นาพรกไทย นากระชาย นาใบมะกรด ในอตราสวน

แปง 50 g นาสมนไพรชนดตางๆ 40 ml แลวนาแปงไปตากแหง แลวนามาบดใหละเอยดเปนผงและมแปงท

ไมผสมสมนไพร แยกชนดไว แลวนามดมา แยกใสกลองพลาสตกกลองละ 20 ตวจะไดมด 5 ชดการทดลอง

แลวชงสมนไพร ชนดละ50 กรม แลวนาไปโรยในกลองมดทเตรยมไว จบเวลาทนาทท 1,5,10,15และ 20

นาท เพอดจานวนมดทเหลอ ผลการทดลองพบวา แปงทผสมพรกปนสามารถไลมดไดดทสด ในเวลา 1 นาท

มดกหนหมด พรกไทยมดหนหมดในนาทท 5 ใบมะกรดตามลาดบ แปงทผสมกระชายมดหนหมดในนาทท

5 แปงทผสมกระชายมดสามารถอยได 1 ตวในนาทท 10-20 สวนแปงทไมผสมสมนไพรทงไวถง 20 นาทก

ไมสามารถไลมดไดเลย ดงนนเราจงควรนาแปงทผสมพรกปนมาไลมด

Page 6: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความสาคญของโครงงาน

มดเปนสตวทมความสามารถในการปรบตวใหอยไดในสภาพแวดลอมแทบทกอยาง ไมวาจะเปน

บนพนดน ใตพนดนและบนตนไม แมแตในบรเวณทะเลทรายทแหงแลง บานทกหลงจงมมดเขาไปอาศยอย

ทงภายในตวบานและรอบบรเวณบาน มดกอความราคาญโดยการกนอาหารและบางชนดมเหลกไน เชน มด

คนไฟ มดตะนอย มดลนงเหา เมอตอยทาใหเกดอาการคนและปวด คนทวไปจงสนใจทจะหาทางกาจดมดให

หมดไปจากบานเรอนดไปไดแพรหลายยงขน(มด ,2553:http://www.webindexthai.com/pet/%E0%B8%

A1%E0%B8%94/)

ในการกาจดมดโดยทวไปจะใชสารเคมในการกาจดซงเปนอนตรายตอรางกายมนษย สตว และพช

จากการศกษาคนควาจากเวปไซตตางๆ พบวาพรกปนมความเผด แกปวดเมอยตามกลามเนอ ชวยกาจด

เซลลมะเรง สามารถชวยกระตนการไหลเวยนของโลหตได พรกไทยมกลนฉนใหรสชาดเผดรอน ขบ

เสมหะแกทองอด ขบปสสาวะ กระชายมความเผด ชวยดบกลนคาว แกจกเสยดแนน และใบมะกรดม

กลนฉน ทาใหเลอดลมไหลเวยนด แกไอ ซงลวนแตไมมอนตรายตอรางกาย จากการศกษาโครงงานของ

อภญญา แกนทองและคณะ 2550 พบวา พรกขหนผสมกบสบกรดและนา ในอตรสวน 20:10:30 สามารถ

ไลมดไดด สวนพรกปน กระชาย พรกไทยและใบมะกรดมกลนฉนออกฤทธเผดรอนเหมอนพรก เราคาด

วานาจะสามารถไลมดไดดเหมอนพรกขหน

ดงนนเราจงเลอกใชวธการกาจดมดดวยสมนไพร คอพรกปน พรกไทย กระชาย ใบมะกรด ใน

การกาจดมดโดยไมใชสารเคมซงเปนอนตรายตอรางกายของมนษย สตวและพชซงสามารถนามาใชใน

ชวตประจาวนของประชาชนทวไปได

1.2วตถประสงคของการศกษา

เพอศกษาชนดของสมนไพรไลมด

1.3สมมตฐานของการศกษา

พรกปนสามารถไลมดไดดทสด

Page 7: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

1.4 ตวแปรทเกยวของกบการศกษา

ตวแปรตน สมนไพรพรกปน พรกไทย กระชาย ใบมะกรด

ตวแปรตาม ประสทธภาพในการไลมดของสมนไพร

ตวแปรควบคม ระยะเวลา พนท ชนดของมด ปรมาณของสมนไพร

1.5 ขอบเขตของการศกษา

สถานทใชศกษาสมนไพรไลมดครงนคอศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาจงหวดสระแกว บรเวณ

หองประชม เวลา 14.00 น. ในวนท 2 มถนายน 2553

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

จะทาใหทราบวาสมนไพรแตละชนดไลมดไดดและไมเปนอนตรายตอมนษย

Page 8: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

บทท 2 เอกสารทเกยวของกบการศกษา

ชวประวตของมด

มดเปนแมลงกลมหนงทจดอยในอนดบเดยวกบผง ตอ แตน และแมลงภ มดทกชนดอยในวงศ

Formicidae เพยงวงศเดยว ทมประชากรสงทสด และเปนสตวทมความสามารถในการปรบตวใหอยไดใน

สภาพแวดลอมแทบทกอยาง ไมวาจะเปนบนพนดน ใตพนดนและบนตนไม แมแตในบรเวณทะเลทรายท

แหงแลง มดถอกาเนดขนมาบนพนโลกเมอประมาณ 100 ลานปมาแลว ในปจจบนมมดทวโลกมากกวา

7,000 ชนด มตงแตชนดทมขนาดลาตวยาว 1 มลลเมตรจนถง 4 เซนตเมตร (มด ,2553:

http://www.webindexthai.com/pet/%E0%B8%A1%E0%B8%94/)

กายวภาคของมด

แบงออกเปน 3 สวน คอ สวนหว สวนกลาง และสวนทอง

สวนหว

สวนหวของมด มหลายรปราง เชน รปรางหาเหลยม รปรางมงกร หรอวงร ซงมสวนทสาคญอกคอ

หนวด

หนวดของมดนนแตกตางจากแมลงกลมอน คอ หนวดของมดจะมวนเขาศอก เวนแตมดสายพนธ

Fomisintos ทจะมลกษณะการมวนหนวดเหมอนแมลงชนดอนๆ หนวดมด มหนาทรบรสอสารและ

Page 9: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

รายงานสถาณภาพตางๆของบรเวณนนๆ ในการสอสารมดจะใชหนวดมาสมพมผสกนเปนการสอสารแบบ

ลอย (Emando) หนวดของมดจะแบงออกเปนปลองๆ ซงแลวแตประเภท วรรณะของมด ซงแบงออกดงน

„ มดราชน (Queen Ant) มหนวดประมาณ 210-254 ปลอง

„ มดเพศผ (Male Ant) มหนวดประมาณ 117-163 ปลอง

„ มดเพศเมย (Female Ant) มหนวดประมาณ 131-155 ปลอง

„ มดงาน (Worker Ant) มหนวดประมาน 83 -117 ปลอง

ตา

แบงไดเปนสองประเภทคอ ตารวมและ ตาเดยว

„ ตารวม คอ ตาทมอยเปนค อาจมลกษะอนๆดวย เชน ตาเปนม ตา 2ค และไมจาเปนตองอย

บรเวณขางหนาเสมอไป มดสวนใหญจะมตาเปนประเภทตารวม

„ ตาเดยว คอ ตาทไมใชค สวนใหญ จะมสามตา และอยบรเวณลางของหนวด

มดสวนใหญจะมตารวม บางชนดไมมตารวมตงอยบรเวณสวนหนา หรอดานขางของสวนหว ม

ขนาดตงแตเปนจดเลก ๆ จนถงขนาดใหญ สวนมากเปนรปวงกลม มบางทเปนรปวงรหรอรปไต มหนาท

สาหรบการมองเหน สวนตาเดยวโดยทวไปม 3 ตา อยเหนอระหวางตารวม สวนมากพบในเพศผและราชน

สาหรบมดงาน พบมากในมดเขตหนาว ไมไดใชในการมองเหน

ปาก

ปากของมดจะมอยสองลกษณะ คอ แบบกดกน (Thorix) และปากแบบลกษะดด (Thorase)

„ ปากแบบกดกน จะมลกษณะเปนฟนสองซ จะคมมาก มกรามทแขงแรงและขนาดใหญ เปน

สวนทเหนชดทสดรปสามเหลยม กงสามเหลยมหรอเปนแนวตรงถอเปนอวยวะทสาคญในการจบเหยอและ

ปองกนตว ทาใหมดสวนใหญเปนพวกกนสตว พบไดในมดงาน

„ ปากแบบลกษณะดด จะมไวสาหรบ ดนาหวาน ตามเกสร พบในมดเพศเมย และมดราชน

Page 10: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

„ รองพกหนวด เปนรวมหรอแองยาวคลายรอยพมพ อยบรเวณหนาของสวนหว เปนทเกบ

หนวดขณะทไมใดใช โดยทวไปม 1 ค มลกษณะแตกตางกนตงแตเปนรองตน ๆ ไปถงรองลกเหนชดเจน

บางชนดไมมรองพกหนวดน

สวนกลาง

สวนกลางเปนสวนทเชอมตอระหวาง สวนทอง และสวนหว โดยมากจะเปนทรงกระบอก อาจมตม

หนามอยดวย เปนสวนทสองของลาตวมดเปนรปทรงกระบอก อกของมดจะไมใชคาวา thorax แตจะใช

alitrunk แทน เนองจากอกของมดประกอบดวย อกปลองแรก อกปลองท 2 และอกปลองท 3 แตอกปลองท 3

นจะรวมกบทองปลองท 1 ซงเรยกวา propodeum สวนอกจะเปนทตงของสวนขาและปก (สาหรบราชนและ

มดเพศผ) มดงานจะมสวนอกปกต ยกเวนมดราชนมอกขนาดใหญกวา ปกจะพบทมดเพศผและมดเพศเมย

เทานน มดบางชนดอกปลองท 1 อกปลองท 2 เชอมตดกนเชอมตดกน เชนเดยวกบอกปลองท 3 กบปลองท

1 มดบางชนดสนหลงอกมหนามหรอตมหนาม บางชนดอาจเปนแผนคลายโลห ขาของมดสวนมากคอนขาง

ยาว ทาใหเคลอนไหวไดคลองแคลววองไวมาก ความยาวของขาและรปรางของมดนนจะถกกาหนดโดย

พฤตกรรมตางๆ

สวนทอง

เปนสวนทอยทายสดของมด บางชนดจะแตกออกเปน 2 สวน เรยกวา Wasted twin ซงมดบางชนดอาจมเหลกใน และบางชนดกมชองไวปลอยสารปองกนตว เปนสวนท 3 มดม 1 หรอ 2ปลองขนอยกบกลมมด อาจม 1ปลองคอ Petioleเปนปลองท 2 ของสวนทองอาจเปนปม หรอแผน สวนถาม 2 ปลองคอ Petiole และ Postpetiole เปนปลองท 2กบปลองท 3 Postpetiole อาจเปนปมหรอรปทรงกระบอกกได มดบางชนด petiole มหนาม 1 ค สวนทายของลาตว เรยก gaster โดยทวไปมรปรางกลม แตบางชนดเปนรปหวใจ หรอรปทรงกระบอก ปลายสวนทองของมดงานสวนใหญมเหลกไน บางชนดสามารถทาใหเกดอาการเจบปวดได สาหรบบางชนดไมมเหลกไน กจะเปดเปนชอง สาหรบขบสาร(มด ,2553: http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%94) มดทกชนดอาศยอยรวมกนเปนกลมหรออยเปนรงทมจานวนประชากรมาก บางชนดมจานวนประชากรตอรงมากกวา 1 ลานตว ภายในรงมการแบงหนาทการทางานกน มดสวนใหญเปนมดงาน ซงเปนมดตวเมยทเปนหมนและไมมปก มดงานอายมากจะทาหนาทออกไปหาอาหารนอกรง เมอไดรบอาหารกลบมาจะปอนใหแกมดงานอายนอย ซงจะนาเอาไปปอนลกมดและมดนางพญาอกทหนง มดงานบางชนดมประชากรบางตวทมขนาดใหญกวาตวอนๆ ทาหนาทเปนมดทหารคอยเฝาดรงจากศตร สวนมดนางพญาเปนมดตวเมยทไดรบการผสมพนธแลว ทาหนาทออกไขเพยงอยางเดยว มดบางรงพบมมดนางพญาหลายตว

Page 11: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

นอกจากนยงพบมดมปกทงเพศผและเพศเมยอาศยอยในรงอกดวย ในตอนตนฤดฝน หลงฝนตกหนกจะสงเกตพบวา มดมปกจานวนมากบนตอมไฟอยในบรเวณบาน มดเหลานเปนมดอยในระยะสบพนธ เมอมดสองเพศจบคกนไดแลวจะมการผสมพนธกน มดตวเมยจะกดปกตวเองออกทงแลวขดรเพอวางไขเรมตนเลยงลกมดชดแรก ตอมามดงานทเกดขนในรนหลงๆจะทาหนาทดแลรง และเลยงลกออนแทนมดนางพญา สวนมดตวผจะตายไปหลงจากผสมพนธแลวไมนานนก มดชนดทกอใหเกดความราคาญแกมนษยในบานเรอน ไดแก มดละเอยด มดไร และมดตาลาน มดพวกนไมมเหลกไน สวนมดชนดทอยรอบบรเวณบาน ไดแก มดงาม มดตะนอย มดดา มดแดงไฟ และมดแดงตนไม มดกลมนบางชนดจะมเหลกไนตอยเจบ แตมดแดงตนไมทพบทารงดวยใบไมตามตนมะมวงและตนชมพจะไมมเหลก- ไน เมอกดจะปลอยกรดมดทาใหรสกแสบ โดยทวไปแลวมดจะมประโยชนและโทษตอมนษยหลายประการ มดแดงตนไมใชเปนอาหาร มดหลายชนดชวยกาจดแมลงศตรพช ชวยลดภาระและคาใชจายในการปราบศตรพช แตในทางตรงกนขามมดจะเปนตวพาเอาเพลยออน เพลยแปงและเพลยจากตนไมหนงไปยงอกตนไมหนง ทงยงชวยดแลและปกปองเพลยเหลานจากศตรทจะมาทาอนตรายอกดวย เนองจากมลของเพลยดงกลาวมนาตาล ซงเปนอาหารของมด มดจงชวยทาใหแมลงศตรระบาด

Page 12: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

มะกรด

มะกรด เปนพชในสกลสม (Citrus) มถนกาเนดในประเทศลาว อนโดนเซย มาเลเซย และไทย ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต นยมใชใบมะกรดและผวมะกรดเปนสวนหนงของเครองปรงอาหารหลายชนด นอกจากในประเทศไทยและลาวแลว ยงมความนยมในกมพชา เวยดนาม มาเลเซย และอนโดนเซย (โดยเฉพาะบาหล)

ลกษณะทางพฤกษศาสตร

เปนไมยนตนขนาดเลก เปนไมเนอแขง ลาตนและกงมหนามยาวเลกนอย ใบเปนใบประกอบชนดลดรป มใบยอย 1 ใบ เรยงสลบ รปไข คอมลกษณะคลายกบใบไม 2 ใบ ตอกนอย คอดกวทกลางใบเปนตอนๆ มกานแผออกใหญเทากบแผนใบ ทาใหเหนใบเปน 2 ตอน กวาง 2.5-4 เซนตเมตร ยาว 4-7 เซนตเมตร ใบสเขยวแกพนผวใบเรยบเกลยง เปนมน คอนขางหนา มกลนหอมมากเพราะมตอมน ามนอย ซงผลแบบนเรยกวา hesperitium (ผลแบบสม) ใบดานบนสเขม ใตใบสออน ดอกออกเปนกระจก 3 ‟ 5 ดอก กลบดอกสขาว เกสรสเหลอง รวงงาย มกลนหอม มผลสเขยวเขมคลายมะนาวผวเปลอกนอกขรขระ ขวหวทายของผลเปนจก ผลออนมเปนสเขยวแก เมอผลสกจะเปลยนเปนสเหลองสด พนธทมผลเลก ผวจะขรขระนอยกวาและไมมจกทขว ภายในมเมลดจานวนมาก

ประโยชนของใบมะกรด

“ใบมะกรด” เปนสมนไพรทมกนามาใชปรงอาหาร มสรรพคณหลายอยาง เชน ขบลม ทาใหเลอดลมไหลเวยนด ชวยบารงหวใจ ระบบการไหลเวยนของโลหต แกไอ ลดอาการอกเสบของกลามเนอ แกชาใน อาการเกรง แกฝภายใน ขบเสมหะ นามนหอมระเหยของมะกรดทาใหผมดกดา ใบมะกรดจงเปนสมนไพรตวจรงทเพมคณคาใหอาหาร แตบางคนนกวานามากนไดอยางเดยว แตความจรงแลวบางคนกเอามาทาเปนสมนไพรแบบ “สปา” ไดเหมอนกน สรรพคณอกอยาง คอ ถาเกดรสกเครยด ๆ กนาใบมะกรดมาฉก แลวดมจะทาใหผอนคลายไดเหมอนกน เพราะใน “ใบมะกรด” จะมสารบางตวทาใหรสกผอนคลายไดด ใบมะกรดยงกนแมลงรบกวนขาวสาร ขาวสารทเราซอเกบไวหง กวาจะใชหมดบางครงกมกโดนแมลงตวเลกตวนอยลงไปกอกวน ใชใบมะกรดการาบ โดยใหวางใบมะกรดไวบนขาวสาร หรออาจจะใสผสมปนเป

Page 13: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

ไวในขาวสารเลยกได ซงหากขาวสารมจานวนมาก กใสใบมะกรดมากหนอย รบรองจะไมมแมลงมารบกวนอกตอไป หากขาวสารยงใชไมหมดแตใบมะกรดทวางไวแหงหรอหมดกลนไปแลวกใหเปลยนใบมะกรดเสยใหมไมงนเดยวเจาแมลงไดใจกลบมารบกวนอก

กระชาย

ชอทองถน กะแอน ระแอน(ภาคเหนอ) ขงทรา(มหาสารคาม) วานพระอาทตย(กรงเทพฯ)

ลกษณะของพช

กระชายเปนพชลมลก สงประมาณ 2 ศอกเศษ มลาตนใตดน เรยกวาเหงา รปทรงกระบอกเนอสเหลอง มกลนหอมเฉพาะ เนอละเอยด กาบใบสแดงเรอ ใบใหญยาวเรยว ดอกเปนชอ

สวนทใชเปนยา เหงาใตดน

การปลก

ใชเหงา หรอหวกระชายปลกไดดกระชายชอบดนรวนปนทราย ไมชอบดบแฉะ เวลาปลกควรเหลอรากเพยง 2 ราก ปลกลงหลมทมปยเตรยมไวแลวคลมดวยฟางขาวเอาไวดวย รดนาใหชมพอควร

รสและสรรพคณยาไทย » รสเผดเลกนอย ขมนดหนอย ใชแกปวดมนในทองไส แกทองอดทองเฟอใชบารงรางกาย

วธใช

เหงากระชายรกษาอาการทองอด ทองฟอ แนน จกเสยด โดยการนาเอาเหงาและรากของกระชายมาตมนาประมาณครงฝามอดม เมอมอาการหรอปรงกบอาหารรบประทานไดเลย

Page 14: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

คณคาทางอาหาร

กระชายมรสเผดพบสมควร จงชวยดบกลนคาวไดนาไปปรงกบอาหารไดหลายอยาง โดยเฉพาะอาหารไทยเราเชน แกงเลยง แกงขเหลก ผดเผดปลาดก ฯลฯ ในรากเหงาของกระชายม แคลเซยม เหลกมาก นอกจากนนยงมเกลอแรตางๆและวตามน เอ วตามน ซ อกดวย

พรกไทย

พรกไทยเปนเครองเทศทใชกนแพรหลายมาเปนเวลานาน มแหลงกาเนดอยในบรเวณเทอกเขาทางภาคตะวนออกเฉยงใต ของประเทศอนเดย ปจจบนเปนพชเศรษฐกจ ของประเทศทม อากาศรอน เชน บราซล อนเดย อนโดนเซย มาเลเซย ฯลฯ ในประเทศไทยมกจะปลกมากในจงหวดจนทบร ระยอง และตราด ซงเปนจงหวดทสภาพดนระบายนาไดด อากาศอบอนและชน

ลกษณะของพรกไทยจะมลาตนเปนเถาเลอย มรากเลก ๆ ออกตามขอของลาตน เพอใชในการยดเกาะ ใบรปไขเรยวสลบกนไป ดอกเปนชอยาวออกตรงซอกใบ ผลมลกษณะกลมจดเรยงตวแนนอยบนแกน ผลออนมสเขยว เมอสกมสแดง วธการเกบและเตรยมพรกไทยแบงไดเปน 2 ชนด คอพรกไทยดา (black pepper) และพรกไทยขาวหรอพรกไทยลอน (white pepper) โดยพรกไทยดา จะมปรมาณนามนหอมระเหยสงกวา และมกลนฉนกวาพรกไทยลอน ชาวไทยนยมนาพรกไทยมาประกอบอาหารเปนอยางมาก เพราะเปนพชทมกลนฉน ใหรสชาตเผดรอน นาใหอาหารนารบประทานมากยงขน นอกจากน ยงเปนททราบกนดวาสรรพคณของพรกไทยนามาใชประโยชนไดอยางหลากหลายเชน ดอกพรกไทย มสรรพคณใชแกตาแดงเนองจากความดนโลหตสง เมลดพรกไทย มสรรพคณใชเปนยาชวยยอยอาหาร ยอยพษตกคางทไมสามารถยอยได ขบเสมหะ บารงธาต แกทองอด แกปวดทอง ขบเหงอ ขบปสสาวะ แกลมอมพฤกษและระดขาว ในเมลดพรกไทยมสารไปเปอรน และสารฟนอลกส ซงเปนสารตานอนมลอสระ มสรรพคณชวยปองกนมะเรง มฤทธกระตน

Page 15: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

ประสาท และแกโรคลมชกหรอลมบาหมได ใบพรกไทย มสรรพคณใชแกลมจกเสยด แกปวดมวนทอง เถาพรกไทย ใชแกเสมหะในทรวงอก และอาการทองรวงขนรนแรง และทองเดนหลายๆ ครง รากพรกไทย ใชขบลมในลาไส แกปวดทอง วงเวยน และชวยยอยอาหาร น ามนในพรกไทยชวยลดนาหนก และสามารถใชนวดสวนทตองการลดได

พรกปน

พรกทเรานามาประกอบอาหารมอยมากมาย ไมวาจะเปนพรกขหน พรกชฟาเขยวพรกชฟาแดง และพรกหยวก ลวนแลวแตมประโยชนทางสมนไพรทงสน นอกจากจะรบประทานแบบสดๆ แลว ยงตากแหงหรอทาเปนพรกปนเกบไวกนไดนาน

พรกปนนามาประกอบอาหารไดหลายชนด ไมวาจะเปนเครองปรงในกวยเตยว ยา ลาบ นาตกและสารพดอาหาร แตใครจะรไหมวานอกจากจะใหความเผดแลว ยงมประโยชนตอรางกายอกดวย

- สารทใหความเผดเรยกวา "แคปไซซน" พรกปนมคณสมบตชวยกาจดเซลลมะเรงได โดยไมทาลายเซลลดภายในรางกาย

- ผหญงนงหรอยนทางานทงวนจนปวดหลงควรจะทานพรกปนมากๆ เพราะพรกปนมคณสมบตชวยบรรเทาอาการปวดเมอทกลามเนอหลงได

- ใชลดความอวน เพราะสารบางตวในพรกปนสามารถปรบระดบนาตาลในเลอดใหเปนปกตได จงดสาหรบสาว ๆ ทกาลงไดเอทซงจะตองงดทานอาหารประเภทแปงและคารโบไฮเดรต ซงอาจมผลใหระดบนาตาลในเลอดไมสมดล

- ในพรกปนมสารทชวยกระตนใหกระบวนการทาความสะอาดตวเองของรางกายทางาน คนททานพรกปนมาก ๆ จงเหมอนไดทาดทอกซไปในตว

Page 16: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

- นอกจากนพรกปนชวยไมใหเมอกเสยๆ มาจบตวกนภายในสวนตางๆ ของรางกายดวย

- ความเผดของพรกชวยกระตนการหมนเวยนของโลหต ขบเหงอ และทาใหระบบยอยทางานดขน ทสาคญยงกระตนระบบเมตบอลสซมหรอระบบเผาผลาญอาหารใหทางาน ทาใหไขมนไมจบตวอยในรางกาย เปนการตดโอกาสของโรคอวนไปในตว

ขอดอกอยางหนงของพรกปนคอถามดบาดนว ลองโรยพรกปนลงบนบาดแผล คณคงคดวามนจะแสบรอนใชไหม แตไมใชเลย พรกปนจะชวยหยดเลอดและความเจบปวดไดอยางรวดเรว ดวยคณสมบตของสารเคมทชอ capsaicin สารนถกใชเปนสวนผสมในยาขผงทาแผล พรกปนยงชวยกระตนการยอยอาหาร ฆาแบคทเรยทสาเหตของทองรวง และลดระดบคอเลสเตอรอลดวย

Page 17: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

บทท 3 วธการด าเนนงาน

3.1 วสดอปกรณ

1. บกเกอร 100 cm จานวน 5 ใบ

2. แทงแกว จานวน 5 แทง

3. กระบอกตวงขนาด 20 ml จานวน 1 อน

4. พรกไทย 100 กรม

5. พรกปน 100 กรม

6. ใบมะกรด 100 กรม

7. กระชาย 100 กรม

8. แปงขาวจาว 500 กรม

9. ครก

10. นากลน 1 ลตร

11. นาตาล 500 กรม

12. กลองพลาสตกใส 25 X 25 X 10 ซม. (มฝาปด) จานวน 5 กลอง

3.2 วธการด าเนนการศกษา

1.นามดมา 50 ตวมาแยกใสกลองพลาสตกกลองละ 10 ตวจะไดมด 5 ชดการทดลอง

2.ชงสมนไพร ชนดละ 100 กรม

3.นาสมนไพรแตละชนดมาบดใหละเอยดดวยครกและผสมกบนาปรมาตร 100 ml

4.ชงแปงจานวน 50 กรม 5 ชดการทดลอง

5.นานาสมนไพรแตละชนดมาผสมกบแปงทชงเตรยมไว แลวนาไปตากใหแหง

6.ชงแปงสมนไพร ชนดละ50 กรม แลวนาไปโรยในกลองมดทเตรยมไว

7.จบเวลาทนาทท 1,5,10,15และ 20 นาท แลวบนทกจานวนมดทหนออกไปจากกลอง

Page 18: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

บทท 4 ผลการทดลอง

จากการศกษาสมนไพรไลมดไดผลการทดลองดงน

ตารางท 1 การทดลองสมนไพรไลมด

วธการทดลอง จานวนมดทเหลอ (ตว)

1 นาท 5 นาท 10 นาท 15 นาท 20 นาท

แปง 10 10 10 10 10

แปง+พรกปน 0 0 0 0 0

แปง+พรกไทย 2 0 0 0 0

แปง+กระชาย 4 2 1 1 1

แปง+ใบมะกรด 3 0 0 0 0

จากตารางท 1 ผลการทดลองการศกษาสมนไพรไลมดพบวา

ในเวลา 1 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ(จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 2 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 3 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 4 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 5 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 2 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 10 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 1 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 15 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 1 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

Page 19: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

ในเวลา 20 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 1 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

กราฟท 1 แสดงชนดของสมนไพรไลมด ทนาทท 1,5,10,15และ 20 นาท

Page 20: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

บทท 5

สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการทดลอง

จากผลการทดลองสมนไพรไลมด พบวา

ในเวลา 1 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ(จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 2 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 3 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 4 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 5 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 2 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 10 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 1 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 15 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 1 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ในเวลา 20 นาท จานวนมดทเหลอเรยงจากนอยไปหามาก แปงผสมพรกปนเหลอ (จานวน 0 ตว)

แปงผสมพรกไทยเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมใบมะกรดเหลอ (จานวน 0 ตว) แปงผสมกระชาย เหลอ

(จานวน 1 ตว) แปงทไมผสมสมนไพรเหลอ (จานวน 10 ตว) ตามลาดบ

ดงนนจงควรใชแปงผสมพรกปนในการไลมด

5.2 การอภปรายผลการทดลอง

จากผลการทดลองการศกษาสมนไพรไลมด พบวา แปงทผสมพรกปนสามารถไลมดไดดทสด ใน

ระยะเวลา 1 นาท มดกหนหมด อาจเกดจากความฉน และฤทธเผดรอนของพรก ซงสอดคลองกบการ

ทดลองของอภญญา แกนทองและคณะ (2550 : http://bord.dserver.org/t/t/thaipr01/00000328.html) ททา

การทดลองโดยนาพรกขหนผสมกบสบกรดและนา ในอตรสวน 20:10:30 มาไลมดกสามารถไลมดไดด

เชนกน สวนแปงทไมผสมสมนไพรทงไวถง 20 นาทกไมสามารถไลมดไดเลยนนมสาเหตมาจาก แปงไมม

กลนและความเผดรอนมดจงสามารถอยได

Page 21: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

5.3 ขอเสนอแนะในการทดลอง

1. ควรศกษาการใชสมนไพรไลมดใหหลากหลายชนด

2. ควรมการทดลองซ าหลายๆ ครง และใชเวลาเพมมากขน

3. ควรมการศกษาถงระดบความเขมขนของพรกปนทเหมาะสมในการไลมด

Page 22: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

กตตกรรมประกาศ

โครงงานเรองสมนไพรไลมด ทสาเรจลลวงไปไดดวยดกเพราะไดรบการชวยเหลอจากอาจารย

กลยา หอมด และคณะ ทใหคาปรกษาและใหคาแนะนาตลอดเวลาของการดาเนนงานตามจดประสงคของ

โครงงานทไดกาหนดไว

คณะผจดทาขอขอบพระคณทานทใหความชวยเหลอในเรองตางๆและหวงเปนอยางยงวาโครงงาน

สมนไพรไลมดเรองนนาจะเกดประโยชนตอผทมความสนใจศกษา

คณะผจดท า

Page 23: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 ผลการทดลองสมนไพรไลมด

Page 24: ศูนย์การศึกษานอกระบบและ ...lpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project12.pdf · 2011-08-19 · เรื่อง หน้า

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1 มด

ภาพท 2 มะกรด

ภาพท 3 กระชาย

ภาพท 4 พรกไทย

ภาพท 5 พรกปน

ภาพท 6 แสดงชนดของสมนไพรไลมดทนาทท 1,5,10,15 และ 20 นาท