22
ภาคผนวก ค สรุปผลการดาเนินการจัดเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ในการจัดเก็บข้อมูลโครงการการศึกษาห่วงโซ่อุปทานสินค้ารายสาขาที่ได้รับผลกระทบจากการเปิดเสรี (สินค้าอุตสาหกรรม ) จะต้องมีการจัดเก็บข้อมูลโดย การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) ร่วมกับการ สังเกตการณ์ในพื้นที(Field study) ในอุตสาหกรรมที่มีส่วนเกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานของอุตสาหกรรมการ ผลิตเหล็กรีดร้อน เหล็กรีดเย็น และเหล็กเคลือบ ในอุตสาหกรรมก่อสร้าง ยานยนต์และชิ้นส่ วน บรรจุภัณฑ์ ต่อ เรือ เครื่องใช้ไฟฟ้า และเฟอร์นิเจอร์ รวมทั้งสิ้น 50 ตัวอย่าง โดยครอบคลุมทั้งผู้ผลิต ผู้นาเข้า- ส่งออก ผู้จัด จาหน่าย และผู้ใช้สินค้า ทั้งขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ จานวน 50 ตัวอย่าง ซึ่งได้เริ่มดาเนินการ ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2556 (ตารางที่ ค.1) ซึ่งผลการวิเคราะห์สามารถสรุปได้ดังนีตารางที่ ค.1 รายชื่อหน่วยงานให้สัมภาษณ์ข้อมูลเชิงลึก ชื่อหน่วยงาน ขนาดขององค์กร วันที่ให้สัมภาษณ์ 1) บริษัท โพสโค-ไทยน๊อคซ์ จากัด (มหาชน) ใหญ่ 17 ธันวาคม 2556 2) บริษัท ที.ซี.เจ.เอเซีย จากัด (มหาชน) เล็ก 24 ธันวาคม 2556 3) บริษัท อิตัลไทย มารีน จากัด กลาง 25 ธันวาคม 2556 4) บริษัท กรุงเทพผลิตเหล็ก จากัด (มหาชน) ใหญ่ 28 มกราคม 2557 5) บริษัท ฉลองกรุงซิเมนต์ไทยโฮมมาร์ท จากัด เล็ก 29 มกราคม 2557 6) บริษัท สุภาณี โลหะกิจ เล็ก 29 มกตาคม 2557 7) บริษัท ไทยเคนเมนทิแนนซ์แอนด์เซอร์วิส จากัด เล็ก 30 มกราคม 2557 8) บริษัท คูริฮารา (ประเทศไทย) จากัด กลาง 30 มกราคม 2557 9) บริษัท ฮิตาชิ คอนซูมเมอร์ โปรดักส์ (ประเทศไทย) จากัด ใหญ่ 3 กุมภาพันธ์ 2557 10) บริษัท แอดแวนเทค ซิสเต็ม เอ็นจิเนียริ่ง จากัด เล็ก 6 กุมภาพันธ์ 2557 11) บริษัท วัสดุภัณฑ์การก่อสร้าง (1992) จากัด เล็ก 6 กุมภาพันธ์ 2557 12) บริษัท กิจชัยโลหะภัณฑ์ จากัด เล็ก 10 กุมภาพันธ์ 2557 13) บริษัท เอเชียน มารีน เซอร์วิสส์ จากัด (มหาชน) กลาง 23 เมษายน 2557 14) Repro House Co.,Ltd. กลาง 24 มีนาคม 2557 15) บริษัท ผลไม้กระป๋องประจวบ จากัด กลาง 14 มีนาคม 2557 16) บริษัท เฟดเดอรัล อีเลคตริค จากัด ใหญ่ 22 เมษายน 2557 17) บริษัท ไทยโตชิบาอุตสาหกรรม จากัด กลาง 10 เมษายน 2557 18) บริษัท กุลธรเคอร์บี้ จากัด (มหาชน) ใหญ่ 10 เมษายน 2557 19) บริษัท เอส.ซี .ไอ. อีเลคตริค แม็นนิวแฟ็คเชอเรอ จากัด กลาง 18 เมษายน 2557 20) ห้างหุ้นส่วนจากัด ชัยชนะกล เล็ก 28 มีนาคม 2557 21) บริษัท ไทยเซ็นทรัล เมคคานิคส์ จากัด กลาง 28 มีนาคม 2557

ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ภาคผนวก ค สรปผลการด าเนนการจดเกบขอมลโดยการสมภาษณเชงลก

ในการจดเกบขอมลโครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม ) จะตองมการจดเกบขอมลโดย การสมภาษณเชงลก (In-depth interview) รวมกบการสงเกตการณในพนท (Field study) ในอตสาหกรรมทมสวนเกยวของในหวงโซอปทานของอตสาหกรรมการผลตเหลกรดรอน เหลกรดเยน และเหลกเคลอบ ในอตสาหกรรมกอสราง ยานยนตและชนส วน บรรจภณฑ ตอเรอ เครองใชไฟฟา และเฟอรนเจอร รวมทงสน 50 ตวอยาง โดยครอบคลมทงผผลต ผน าเขา- สงออก ผจดจ าหนาย และผใชสนคา ทงขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ จ านวน 50 ตวอยาง ซงไดเรมด าเนนการตงแตเดอนธนวาคม 2556 (ตารางท ค.1) ซงผลการวเคราะหสามารถสรปไดดงน

ตารางท ค.1 รายชอหนวยงานใหสมภาษณขอมลเชงลก

ชอหนวยงาน ขนาดขององคกร วนทใหสมภาษณ

1) บรษท โพสโค-ไทยนอคซ จ ากด (มหาชน) ใหญ 17 ธนวาคม 2556

2) บรษท ท.ซ.เจ.เอเซย จ ากด (มหาชน) เลก 24 ธนวาคม 2556

3) บรษท อตลไทย มารน จ ากด กลาง 25 ธนวาคม 2556

4) บรษท กรงเทพผลตเหลก จ ากด (มหาชน) ใหญ 28 มกราคม 2557

5) บรษท ฉลองกรงซเมนตไทยโฮมมารท จ ากด เลก 29 มกราคม 2557

6) บรษท สภาณ โลหะกจ เลก 29 มกตาคม 2557

7) บรษท ไทยเคนเมนทแนนซแอนดเซอรวส จ ากด เลก 30 มกราคม 2557

8) บรษท ครฮารา (ประเทศไทย) จ ากด กลาง 30 มกราคม 2557

9) บรษท ฮตาช คอนซมเมอร โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด ใหญ 3 กมภาพนธ 2557

10) บรษท แอดแวนเทค ซสเตม เอนจเนยรง จ ากด เลก 6 กมภาพนธ 2557

11) บรษท วสดภณฑการกอสราง (1992) จ ากด เลก 6 กมภาพนธ 2557

12) บรษท กจชยโลหะภณฑ จ ากด เลก 10 กมภาพนธ 2557

13) บรษท เอเชยน มารน เซอรวสส จ ากด (มหาชน) กลาง 23 เมษายน 2557

14) Repro House Co.,Ltd. กลาง 24 มนาคม 2557

15) บรษท ผลไมกระปองประจวบ จ ากด กลาง 14 มนาคม 2557

16) บรษท เฟดเดอรล อเลคตรค จ ากด ใหญ 22 เมษายน 2557

17) บรษท ไทยโตชบาอตสาหกรรม จ ากด กลาง 10 เมษายน 2557

18) บรษท กลธรเคอรบ จ ากด (มหาชน) ใหญ 10 เมษายน 2557

19) บรษท เอส.ซ.ไอ. อเลคตรค แมนนวแฟคเชอเรอ จ ากด กลาง 18 เมษายน 2557

20) หางหนสวนจ ากด ชยชนะกล เลก 28 มนาคม 2557

21) บรษท ไทยเซนทรล เมคคานคส จ ากด กลาง 28 มนาคม 2557

Page 2: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-2 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

ชอหนวยงาน ขนาดขององคกร วนทใหสมภาษณ

22) บรษท แคทเธอรพลลาร (ประเทศไทย) จ ากด ใหญ 28 มนาคม 2557

23) บรษท แผนเหลกวลาสไทย จ ากด ใหญ 24 เมษายน 2557

24) บรษท โอ.เอม.แคน แอนด พรนตง จ ากด กลาง 22 เมษายน 2557

25) บรษท เดนโซ (ประเทศไทย) จ ากด กลาง 24 มนาคม 2557

26) MM Logistics Co., Ltd. กลาง 21 มนาคม 2557

27) บรษท เหลกสยามยามาโตะ จ ากด ใหญ 28 มนาคม 2557

28) บรษท อนเตอรการเกษตร จ ากด กลาง 28 มนาคม 2557

29) บรษท สามคคการเกษตร จ ากด เลก 28 มนาคม 2557

30) หางหนสวนจ ากด เอกสยามโลหะกจ กลาง 28 มนาคม 2557

31) บรษท โรจนกลการ แอนด แมชชนเนอร จ ากด เลก 28 มนาคม 2557

32) บรษท วฒนไพศาล เอนยเนยรง จ ากด ใหญ 28 มนาคม 2557

33) บรษท สแตนดารด แคน จ ากด กลาง 15 เมษายน 2557

34) บรษท พกด คอนซลแทนท จ ากด เลก 10 เมษายน 2557

35) Thai Coconut Co.,Ltd. กลาง 17 เมษายน 2557

36) Fasttechno Co., Ltd. เลก 22 เมษายน 2557

37) บรษท อาจกาวา แอนด เอสซไอ เมทล เทค จ ากด กลาง 18 เมษายน 2557

38) คณเฉลมชย แสงทองสกลเลศ เลก 18 เมษายน 2557

39) บรษท เลศวสน (2002) จ ากด กลาง 18 เมษายน 2557

40) บรษท แฟบบรค ซต จ ากด เลก 21 เมษายน 2557

41) บรษท คทเชน เทค แมนวแฟคเชอะรง จ ากด เลก 21 เมษายน 2557

42) บรษท ทร-สเคป จ ากด เลก 22 เมษายน 2557

43) บรษท มารซน จ ากด กลาง 23 เมษายน 2557

44) บรษท ไซโก อนสทรเมนท (ประเทศไทย) จ ากด ใหญ 23 เมษายน 2557

45) บรษท บอลลนอารท จ ากด เลก 24 เมษายน 2557

46) บรษท พรมยมโปรดกส อนดสทร จ ากด เลก 28 เมษายน 2557

47) บรษท นพดลพานชย จ ากด กลาง 28 เมษายน 2557

48) บรษท พรมยมโปรดกส อนดสทร จ ากด กลาง 28 เมษายน 2557

49) บรษท ไทย เมทรล โปรดกส อนดสทร จ ากด เลก 28 เมษายน 2557

50) หางหนสวนจ ากด เจรญผลฮารดเนสสตลสรนทร เลก 28 เมษายน 2557

Page 3: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-3

1. ดานการลงทน

ส าหรบผลการวเคราะหขอมลทางดานการลงทนมรายละเอยดดงน

1.1 โครงสรางอตสาหกรรมเหลกในประเทศไทย

อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาเปนอตสาหกรรมทมความส าคญตอเศรษฐกจของประเทศไทย เนองจากเปนอตสาหกรรมทผลตวตถดบใหกบอตสาหกรรมอนๆ ทเกยวของหลายอตสาหกรรม ไดแก อตสาหกรรมกอสรางและพฒนาอสงหารมทรพย อตส าหกรรมบรรจภณฑ อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา อตสาหกรรมไฟฟา อตสาหกรรมเฟอรนเจอร อตสาหกรรมเครองจกร อตสาหกรรมการเกษตร อตสาหกรรมยานยนต และยงมอตสาหกรรมอนๆ ทใชเหลกเปนวตถดบในการผลตอกเปนจ านวนมาก

ส าหรบประเทศไทย อตสาหกรรมทมความสมพนธกบอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาของไทยมากทสดคออตสาหกรรมกอสราง เนองจากลกษณะของสนคาทสามารถผลตไดในประเทศไทยนน เปนสนคาทใชกบอตสาหกรรมการกอสรางเปนหลก ทงเหลกทรงยาวและเหลกทรงแบน เชน เหลกเ สนกลม เหลกขอออย ลวดเหลก เหลกรปพรรณรปแบบตางๆ เชน I-Beam เหลกรปตว C เหลกกลอง เหลกรดเยน ทอเหลกชนดตาง ๆ ซงสนคาทผลตในประเทศไทยนน โดยสวนใหญแลว จะเปนสนคาแบบมาตรฐาน ทไมไดผลตเพอการใชงานหรอการผลตชนดใดชนดหนงโดยเฉพาะ เนองจากการผลตแบบเฉพาะเจาะจงนน จะตองใชเหลกทมลกษณะเฉพาะตวตามความตองการของการผลตแตละประเภท เชน เครองยนตของยานยนต เหลกกลาเครองมอ เหลกกลาการเกษตร เปนตน ดงนนการพฒนาอตสาหกรรมของเหลกไทยจงเปนการพฒนาสนคาในขนพนฐานส าหรบการ น าเหลกไปแปรรปเพอการผลตเปนสนคาอนๆ ตอไป เชน การใชเหลกเสนเพอการกอสรางอสงหารมทรพย การใชเหลกทรงแบนเพอผลตเปนทอขนาดตางๆ และน าไปสรางเปนสนคาอนๆ ตอไป แตอตสาหกรรมเหลกขาดเรองการหลอเหลกเพอสรางสนคาส าเรจจากเตาหลอม ซงเ ปนสนคาเหลกขนมลฐานหรอสนคาตนน าของกระบวนการผลตในอตสาหกรรมทงหมด

การเตบโตของอตสาหกรรมเหลกไทยนน มความสมพนธอยางใกลชดกบการเตบโตของเศรษฐกจภายใน ประเทศ ซงอตสาหกรรมเหลกจะขยายตวตามการเตบโตของอตสาหกรรมตอเนอง โดยเฉพาะอตสาหกรรมกอ สรางและอสงหารมทรพย แตเนองจากสนคาจากอตสาหกรรมเหลกโดยสวนใหญไมไดเปนสนคาส าเรจทจะสามารถน าไปบรโภคไดทนท ดงนนในการลงทนของอตสาหกรรมเหลกจงมความสมพนธกบการขยายตวทางเศรษฐกจอยางใกลชด แตการขยายตวทางเศรษฐกจนนไดกอใหเกดปญ หากบอตสาหกรรมเหลกในบางชวงดวยเชนกน กลาวคอ การขยายตวของก าลงการผลตในประเทศไมทนตอการขยายตวทางเศรษฐกจ ท าใหผประกอบการในอตสาหกรรมตอเนองตองเผชญกบปญหา 2 ประการคอ ปญหาสภาพสนคาขาดตลาด และปญหาการปรบราคาของเหลก อตสาหกรรมทมผลกระทบอ ยางมนยส าคญคออตสาหกรรมกอสราง และอตสาหกรรมเฟอรนเจอรทใชเหลกเปนวตถดบหลกในการผลต โดยเฉพาะอตสาหกรรมกอสรางทตองอาศยเหลกเปนโครงสรางความแขงแรงของอาคาร ซงเปนปจจยทส าคญในการกอสราง มผลท าใหระยะเวลาในการกอสรางอาจจะตองลาชา หรอตนทนในการกอสรางตองเพมสงขน ในขณะทราคาขายทก าหนดนน ไดท าสญญาขาย หรอสญญาจองเอาไวลวงหนาแลว จงนบวาเปนความเสยงหนงของทางธรกจ ทงในอตสาหกรรมเหลก และอตสาหกรรมตอเนอง

ในการลงทนของอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลานน จะแบงไดเป น 2 สวนใหญทงในกลมเหลกทรงยาว และเหลกทรงแบน คอเหลกรดรอน และเหลกรดเยน ส าหรบเหลกรดรอนนน เปนเหลกทอยในขนกลางน า ทยงไมสามารถน าไปใชงานถงผบรโภคคนสดทายไดทนท จะตองผานกระบวนการรดเยนเพอปรบสภาพของเหลกใหอยในขนาดและสภา พทใกลเคยงตอการใชงานมากทสด เปนการผลตขนปลายน า จากนนจะมผรบ

Page 4: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-4 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

ด าเนนการแปรรป หรอปรบสภาพใหพรอมตองการใชงานอกขน โดยการตด พบ เชอม กลง เหลกใหอยในรปทรงทตองการ สวนเหลกพบนน จะสามารถท าไดตงแตโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญจนถงอ ตสาหกรรมขนาดเลกทใชคนท างานเพยง 1-2 คน ซงจะมเพยงเครองพบเหลกขนาดเลกในธรกจ และพบเหลกในขนาด มม และรปทรงทตองการกอนการใชงานในการผลตสนคาส าเรจรปอนๆ

จากโครงสรางของอตสาหกรรมเหลกทไดกลาวมานน ขอบเขตของอตสาหกรรมเหลก จงเรมตน ทการถลงแรเหลก จนกระทงการผลตเหลกรดรอนและรดเยนเทานน ไมไดรวมถงการแปรสภาพเหลกใหอยในรปทรงตางๆ ซงท าใหการลงทนในการด าเนนธรกจในอตสาหกรรมเหลกนน เปนการลงทนทตองใชเงนทนคอนขางสง โดยเฉพาะเหลกขนกลาง หรอเหลกรดรอน ดงน น การปรบตวของอตสาหกรรมเหลกจงมขอจ ากดในการด าเนนงาน การลงทนเพมจงด าเนนการไดคอนขางยาก แตการเพมการผลตนนจะใชวธเรงการผลตในสวนทยงมการผลตเปนสวนเหลอในปจจบน

ปญหาอกประการหนงของอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาในประเทศไทยคอ ปญหาเร องการเปลยนแปลงของราคาเหลกในตลาดโลก ซงมการเปลยนแปลงทรวดเรวดงภาพ

หมายเหต: ให ค.ศ. 2005 = 100

ทมา: Index Mundi, 2014.

รปท ค.1 ดชนราคาสนคาโลหะ (Commodity Metal Price Index)

จากรปท ค.1 จะเหนไดวา ราคาสนคาโลหะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตงแตป พ .ศ. 2548 (ค.ศ. 2005) จนกระทงเรมเกดวกฤตทางเศรษฐกจของประเทศสหรฐอเมรกาในป พ.ศ. 2552 (ค.ศ. 2009) ท าใหราคาของสนคาโลหะตกลงอยางรวดเรว และกลบพงสงขนอกครงจนสงสดในชวงป พ .ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) จากนนลดลงประมาณรอยละ 25 ตงแตป พ .ศ. 2555 (ค.ศ. 2012) และ 2556 (ค.ศ. 2013) ท าใหกลมอตสาหกรรมทใชเหลกเปนวตถดบนน ตองมการปรบตวและเผชญปญหาความไมแนนอนของราคาโดยตลอด จงมลกษณะของการกกตนสนคา หรอสนคาขาดตลาดในชวงทจะปรบราคาขนหลายครง

ดวยเหตการณการเปลยนแปลงราคาของสนคาโลหะในตลาดโลกและประเทศไทยไมมแหลงสนแรเหลกเปนของตวเอง จงท าใหราคาของสนคาเหลกในประเทศไทยตองแปรผนไปตามราคาสนคาในตลาดโลก ดวยเหตการณลกษณะน จงมผประกอบการหลายรายไดเปล ยนวธการคาโดยการน าเขาสนคาเหลกจากตางประเทศ โดยเฉพาะจากประเทศจน ซงเปนสนคาทผขายยอมรบวาเปนสนคาทมคณภาพ และความนาเชอถอนอยกวาสนคาทผลตในประเทศไทย เพราะสนคาในประเทศไทยมมาตรฐานอตสาหกรรม (มอก .) ควบคมคณภาพของสนคาไว

Index

Num

ber

Page 5: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-5

1.2 วถตลาดของอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาในประเทศไทย

อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาในประเทศไทยมโครงสรางของวถตลาดของทง 2 กลมผลตภณฑทเหมอนกน โดยเรมจากโรงงานผผลตเหลกรดรอน สงตอไปยงเหลกรดเยน จากนนจงสงตอไปยงตวแทนจ าหนาย และผบรโภค โดยสามารถสรางเปนแผนภาพไดดงน

รปท ค.2 วถตลาดของอตสาหกรรมเหลกไทย

วถตลาดของอตสาหกรรมเหลกไทยนน เปนว ถตลาดทมความซบซอนสง เนองจากเหลกในประเทศไทยมผทเขามามสวนเกยวของจ านวนมาก ดงนน โรงงานทผลตสนคาเหลกในประเทศจะเปนทงผจ าหนายดวยตวเองโดยตรง และจ าหนายผานระบบตวแทนการคา (ยปว) นอกจากนนแลว สนคาเหลก ไมสามารถทจะน าไปเปนสนคาส าเรจไดทนท จงตองมผปรบเปลยนสภาพของสนคาดวยการดด ถก ตด พบ รด กลง ใหอยรปทรงและขนาดตามตองการของผทใชงาน

จากภาพจะเหนไดวา อตส าหกรรมตอเนองเปนกลมผท ไดรบผลกระทบจากเหลกโดยต รง เนองจากเหลกไมใชสนคาส าเรจทผบรโภคทวไปจะน าไปบรโภคไดทนท จะตองผานกระบวนการของการผลตในขนตอนอนๆ กอนทจะเปนสนคาส าเรจ อตสาหกรรมตอเนอง จะมรปแบบการใชเหลกทมความหลากหลายสงมาก ไมวาจะเปนเรองของคณสมบตทางกายภาพ คณสมบตเชงกล ขนาด รปราง แ ละราคา ซงอตสาหกรรมเหลกในประเทศไทย ไมสามารถจะตอบสนองความตองการของการใชงานทมความหลากหลายสงได จงมการน าเขามาจากตางประเทศ โดยเฉพาะจากประเทศจนและเกาหล ซงเปนแหลงอปทานเหลกใหญของโลก อกเหตผลประการหนงทอตสาหกรรมตอเนองตาง ๆ ตองมการ น าเหลกเขาจากตางประเทศ เพราะการคาของอตสาหกรรมตอเนองเปนการคาเพอการสงออก ดงนนคณสมบต หรอมาตรฐานของสนคา จะตองเปนไปตามมาตรฐานทผสงซอก าหนด ท าใหคณลกษณะของสนคาเหลกเหลานน ไมสามารถหาซอไดในประเทศ จงตองม

โรงงานถลงแรเหลก โรงงานเหลกรดรอน โรงงานเหลกรดเยน

ตวแทนจ าหนาย น าเขา

ตวแทนจ าหนาย

ตวแทนจ าหนาย

อตสาหกรรมตอเนอง

ผปรบสภาพสนคาตด ดด พบ กลง

ตวแทนจ าหนาย

ผบรโภคคนสดทาย

ตวแทนจ าหนาย น าเขา

อตสาหกรรมตอเนองตวแทนจ าหนาย น าเขา

Page 6: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-6 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

การน าเขา การผลตเห ลกในประเทศไทยถอวาเปนแหลงผลตขนาดเลกของโลก และเปนแหลงบรโภคเหลกขนาดเลกของโลกดวยเชนกน ดวยเหตนท าใหการประหยดตอขนาด (Economy of Scale) ต า และการทจะผลตสนคาใหมความหลากหลายสงนน เปนไปไดยากในทางปฏบต เนองจากการเรมตนกระบวนการผล ตสนคาเหลกชนดใหมนน จะมตนทนตงตน (Start Up Cost) สง ไมคมคากบการด าเนนงาน

แตอยางไรกตาม สนคาเหลกยงเปนสนคาทสามารถแปรสภาพเปนสนคาส าเรจรปไดทกขนตอน เชน เหลกแผนรดรอน จะเปนเหลกทมความหนาตงแต 3 มลลเมตรขนไป ใชส าห รบในการท าตวโครงสรางของถงขนาดใหญ หรอแผนปพน จงท าใหการคาขายในอตสาหกรรมเหลกนน จะมการขายเพอน าไปแปรสภาพสสนคาส าเรจรปไดตลอด ไมไดมรปแบบการผลตทตายตวเหมอนสนคาอตสาหกรรมอนๆ ในขณะทสนคาเหลกบางชนด ยงสามารถน าเขาจากตางประเทศ เพอความพอเพยงในการใชในประเทศ หรอเพอการผลตแลวน าไปสงออกอกครงหนงดวย สนคาเหลกในประเทศทเกดขนนน จงไมไดเกดขนเฉพาะการบรโภคภายในประเทศแตเพยงอยางเดยว

1.3 ความส าคญของอตสาหกรรมตางๆ ทมตออตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาของไทย

1) อตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพย

อตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพย เปนอตสาหกรรมทมความส าคญตออตสาหกรรมเหลกในประเทศไทยมากทสด เพราะเหลกทผลตไดมากกวารอยละ 50 เปนเหลกทใชอตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพย เหลกทใชจะเปนเหลกทรงยาว ไ ดแก เหลกเสน เหลกขอออย เหลกลวด เหลกรปพรรณชนดตางๆ และยงมการใชเหลกทรงแบนในบางสวน เชน เหลกแบบ เหลกปพน เปนตน

เหลกทใชในอตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพยนน เปนสวนทมความส าคญตอความปลอดภยของประชาชน เพราะเปนสวนทสรางความแขงแรงใหกบตวอาคาร ทงเสา และคาน ซงในการกอสราง จะตองมการรบรองจากวศวกร และมกฎหมายควบคมเรองความปลอดภยของอาคาร ในขณะทตนทนในการกอสรางอาคารมสวนประกอบของเหลกอยทประมาณรอยละ 10-20 ท าใหผประกอบการอตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพย ไมกลาทจะเสยงในการเลอกใชเหลกทไมไดมาตรฐานหรอไมมนใจในคณภาพ เพราะเมอเหลกถกหลอเขากบปนซเมนตแลวจะไมสามารถรอท าใหมได นอกจากจะตองทบและท าการกอสรางใหม จงไมคมคาใชแล วมความเสยงในการถกด าเนนคดจากการกอสรางไมไดมาตรฐานท งผประกอบการและวศวกรผควบคมงาน ดงนน เมอเหลกมการเปลยนแปลงราคา จงท าใหผประกอบการอตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพยไมตอรองราคามากนก

อยางไรกตาม อตสาหกรรมเหลกจะมการขยายตวไดตองอาศยอตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพยเปนหลก ซงในป พ.ศ. 2556 อตสาหกรรมอสงหารมทรพย มมลคาประมาณ 970,000 ลานบาท (ศนยวจยกสกรไทย, 2557) เพราะปรมาณการใชเหลกจะขนอยกบปรมาณการกอสรางอาคารใหม ทงในรปของอาคารแนวราบและอาคารแนวดง โดยเฉพาะอาคารแนวดง จะตองใชเหลกมากกวาอาคารแนวราบ เม อใดทมโครงการอาคารแนวดง หรออาคารชดขนาดใหญเกดขนพรอมๆ กนจ านวนมาก จะมผลตอปรมาณสนคาในตลาดทนท เนองจากผประกอบการอสงหารมทรพยจะมการท าสญญาซอกบโรงงานผผลตเอาไวลวงหนา นอกจากนนยงมปญหาอกประการหนงคอเรองการจดการคลงสนคาเหลกดวยเหตผล 2 ประการ ประการแรก เหลกโดยสวนใหญนนไมไดเปนเหลกกลาไรสนม ดงนนเหลกจะมการขนสนม ไดเมอถกความชนหรอเปยกน า หากปลอยไวนานจะท าใหเหลกลดความแขงแรงลง เนองจากการกดกรอนของสนม ท าใหการจดการการผลตของโรงงานและตวแทนจ าหนายตองมการวางแผนดานคลงสนคาเปนอยางด ประการท 2 สนคาเหลกในตลาดโลกมการแกวงตวสงมาก ซงในบางชวงเวลามการปรบเปลยนราคาทก 2 สปดาห ท าใหไมมผคากลาเสยง

Page 7: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-7

ทจะส ารองสนคาในคลงนานเกนไป เพราะถาราคาเหลกเพมขนจะไดก าไรเพมขน แตถาราคาเหลกลดลงจะเกดการขาดทนทนท เพราะอตราก าไรของสนคาเหลกมนอยมาก บางครงไมถงรอยละ 1 ของราคาขาย สาเหต ทอตราก าไรของสนคาเหลกกอสรางมนอยมากเพราะมตวแทนจ าหนายจ านวนมากในตลาด และแตละรายไมตองการส ารองสนคาไวนาน จงพยายามทจะระบายสนคาของตนเองใหเรวทสด เกดการตดราคาในตลาด สดทายอตราก าไรของผแทนจ าหนายจงลดนอยลงเรอยๆ อยางไรกตามในบางค รงกอาจจะมก าไรเพมไดบาง ในจงหวะทเหลกมการปรบราคาทเพมขน

2) อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา

อตสาหกรรมเครองใชไฟฟาเปนอตสาหกรรมทใชเหลกทรงแบนเปนหลก แตมปรมาณการใชเหลกนอยมากเมอเทยบกบมลคาของอตสาหกรรม โดยอยทประมาณรอยละ 5-10 ของมลคา เนองจากเหลกจะเปนองคประกอบของตวถงภายนอกของเครองใชไฟฟาเทานน นอกจากนนยงมวสดชนดอนในการผลตทสามารถใชท าตวถงได คอ กลมพลาสตกโพลคารบอนเนตเขามาทดแทน เพอลดน าหนกของเครองใชไฟฟาลง

เหลกทใชในอตสาหกรรมเครองใชไฟฟ า จะม 2 กลมหลก คอ เหลกแผนรดเยนไมเคลอบ และเหลกแผนรดเยนแบบเคลอบ ซงมทงเคลอบส และเคลอบไอออนไนซ ส าหรบเหลกแผนรดเยนแบบไมเคลอบนนสวนใหญเปนการซอจากโรงงานทผลตในประเทศไทย แตผานตวแทนจ าหนาย เนองจากสามารถไวใจเรองคณภาพของสนคาได แตเหลกแผนรดเยนแบบเคลอบนน ไมสามารถทจะหาซอในประเทศไทยไดเพราะโรงงานในประเทศไมไดท าการผลตใหมคณสมบตของเหลกตรงตอความตองการของการผลตเครองใชไฟฟา ซงในการขยายตวของเครองใชไฟฟาในป พ .ศ. 2556 มมลคาอยท 22,880 ลานเหรยญสหรฐ ซงการขยายตวจะอยท ประมาณรอยละ 0.4 (ศนยวจยกสกรไทย, 2556) โดยมความสมพนธกบการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ และประเทศคคาเปนหลก ดงนน อตสาหกรรมเครองใชไฟฟาจงเปนอตสาหกรรมทมความสมพนธกบอตสาหกรรมเหลกไมมากนกเมอเทยบกบอตสาหกรรมกอสราง

3) อตสาหกรรมเฟอรนเจอร

อตสาหกรรมเฟอรนเจอรเปนอตสาหกรรมทใชเหลกและเหลกกลาเปนสวนประกอบของสนคาจ านวนนอยมากในภาพรวม มสดสวนในการใชวตถดบจากเหลกไมเกนรอยละ 5 ของมลคาสนคาทงหมด เนองจากการผลตเฟอรนเจอรนนมกา รใชวสดไดหลายชนด ไมวาจะเปนพลาสตก ไม ยาง สแตนเลส เหลกรปพรรณ กระดาษ ผา ฯลฯ ซงขนกบรปแบบและการออกแบบของผผลต นอกจากนนอตสาหกรรมเฟอรนเจอรเปนสนคาทมมลคาเพมสง จงมความทนทานตอการเปลยนแปลงของราคาวตถดบไดพอสมควร ดงนนจากท ไดกลาวมาขางตน ท าใหอตสาหกรรมเฟอรนเจอรแทบจะไมไดรบผลกระทบใดๆ จากการเปลยนแปลงของราคาในอตสาหกรรมเหลกในประเทศไทยและจากตลาดโลก ยกเวนผผลตบางรายทผลตเปนเฟอรนเจอรจากเหลกจงจะมผลบาง แตอยางไรกตาม อตสาหกรรมเฟอรนเจอรนน มอตราก าไรใ นระดบสง จงท าใหปจจยทมผลกระทบตออตสาหกรรมจรงๆ นนอยทสภาวะเศรษฐกจทจะกระทบตอยอดขายมากกวา แตในบางธรกจทตองใชเหลกเปนวตถดบในการผลตเปนวตถดบหล ก อยางเชนเครองครวในโรงแรม หรอรานอาหาร ซงจะตองผลตจากสแตนเลสทงหมด เพอให มความทนทานตอการกดกรอน ความรอน การใชงานหนก ดงนนธรกจประเภทนจะผลตจากสแตนเลสแผนหนาขนาด 1.2-1.5 มม. เปนหลก และยงมทอสแตนเลสเปนเสา หรอโครงสรางแกนของผลตภณฑ ดงนน ธรกจนจะพบวามปญหาในการใชงานเหลกคอนขางมาก ดวย 2 ประเดนคอ ประเดนดานราคาทแกวงตวของเหลกในตลาดโลก และการเลอกซอสแตนเลสทมไมมากในประเทศไทย จะเปนการน าเขาทงหมด แมวาในประเทศไทยจะมผผลตสแตนเลสได แตกเปนเพยงการน าสแตนเลสรดรอนมาท าการรดเยน และจ าหนายตออกครงหนง ไมไดมการผลตสแตนเลสจากตนน าของ อตสาหกรรมแตอยางใด

Page 8: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-8 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

ส าหรบเรองภาษนน ผประกอบการจะมชองทางในการปรบตวเพอลดภาษของตนเองอยแลว เชน เรองการขอการสนบสนนจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน เปนตน ในการปรบตวเรองวตถดบทดแทนนน ธรกจผลตเฟอรนเจอร มแนวโนมในการปรบตว 2 รปแบบคอ การใชวสดอนทดแทนในสวนทไมใชการรบน าหนก ส าหรบสวนทเปนการรบน าหนกจะเปลยนเทคนคการผลต การขนรป หรอการเชอมเพอเพมความแขงแรงแทน

4) อตสาหกรรมระบบไฟฟา

อตสาหกรรมระบบไฟฟาเปนอตสาหกรรมทท าการตดตงระบบไฟฟาในอาคาร หรอบรเวณทตองการ การใชเหลกจงเปนเพยงการใชเปนโครงของรางไฟ หรอโครงตวถงส าหรบบรรจสายไฟและอปกรณไฟฟาเทานน อตราสวนในการใชเหลกในอตสาหกรรมไฟฟา ไมเกนรอยละ 10 ของมลคาอต สาหกรรม เนองจากวตถดบมมลคาสงจะเปนอปกรณไฟฟาเทานน เหลกทน ามาใชสวนใหญจะเปนเหลกรปพรรณ ส าหรบท ารางสายไฟ ซงเปนการสงซอจากในประเทศ เพราะมคณภาพทตรงตอความตองการ และมความหลากหลายของสนคาเพยงพอ ส าหรบการใชเหลกจากประเทศจนจะมน อย เนองจากความมนใจในคณภาพของเหลก ซงอาจจะไมไดคณภาพตามทไดแจงไว ท าใหรางสายไฟเกดการออนตวในอนาคตได และเนองจากเหลกทใชไมไดคณภาพ จงมการใชเหลกทอยภายในประเทศ โดยการสงซอจากตวแทนจ าหนายจากโรงงานผผลตเหลกเปนหลก

5) อตสาหกรรมตอเรอ

อตสาหกรรมตอเรอเปนอตสาหกรรมทใชเหลกเปนวตถดบหลกในการด าเนนงานอตสาหกรรมเมอวดในแงของปรมาณ แตถาวดในแงของมลคานน กลบเปนเครองยนต และการตกแตงภายในของเรอ ซงมมลคามากกวารอยละ 80 ของมลคาเรอ อตสาหกรรมตอเรอในประเทศไ ทย มมลคาประมาณ 8,000 ลานบาทตอป ซงรอยละ 80 ของมลคาอตสาหกรรม เปนการตอเรอเพอใชภายในประเทศทยงไมตองอาศยมาตรฐานของนานาชาตในการก าหนดคณภาพของเรอ และอกรอยละ 20 เปนการตอเรอใหตลาดตางประเทศทตองใชมาตรฐานสากล แตอยางไรกตาม เหลกท ใชท าโครงเรอนน เปนเหลกรดรอนทตองอาศยความหนาของแผนเหลกทมการก าหนดคณภาพตามมาตรฐานของเรอทถกก าหนดไว ซงเปนเหลกทมลกษณะเฉพาะ ดงนน โรงงานในประเทศไทยสวนใหญจงไมไดมการผลตเหลกประเภทน ยกเวนกลมบรษทสหวรยาทจะมเหลก Plate Mill ให แตกมจ านวนไมมากนก เพอเปนแหลงอปทานใหกบอตสาหกรรมตอเรอ ทางอตสาหกรรมตอเรอจงตองใชวธการน าเขาเหลกมาจากตางประเทศ เพอเปนวตถดบในการผลต ดงนน อตสาหกรรมตอเรอจงแทบจะไมมความสมพนธใดๆ กบอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาของไทย

6) อตสาหกรรมเครองจกรกลโลหะการ และเครองจกรกลการเกษตร

อตสาหกรรมเครองจกรกล โลหะการและเครองจกร กลการเกษตร เปนอตสาหกรรมทใชเหลกเปนวตถดบเกอบทงหมดของอตสาหกรรม และมความหลา กหลายในการใชงานสง ทงในแงของกายภาพ เคม และเชงกล ซงอตสาหกรรมเหลกในประเทศไทยไมสามารถตอบสนองความตองการของอตสาหกรรมเครองจกรกลและเครองจกรกลการเกษตรไดอยางสมบรณ เนองจาก ความหลากหลายของสนคาเหลกในประเทศไทยม ไม เพยงพอทจะให รวมทงปรมาณการผลตของแตละชนสวนทตองการใชในอตสาหกรรมเครองจกรกล และเครองจกรกลการเกษตรมจ านวนนอย ไมคมคาทโรงงานผลตเหลกในประเทศไทยจะท าการผลตใหได โดยเฉพาะเหลกทรงแบนเปนเหลกทใชในอตสาหกรรมเครองจกรเปนจ านวนมาก ทจะมการแปรสภาพเพอการผลตคอนขางมาก มการใชงานอยางกวางขวางมากกวา การปรบต วของผประกอบการในอตสาหกรรม จงหนไปน าเขาเหลกจากตางประเทศ หรอบางครง ผประกอบการทผลตเพอสงใหกบลกค าในตางประเทศไดถกก าหนดคณลกษณะของเหลก (Specification) อยางเฉพาะเจาะจง ท าใหไมสามารถหาซอได

Page 9: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-9

จากผผลตในประเทศไทย จงตองมการ สงซอผานตวแทนจ าหนาย (Trader) จากตางประเทศ เชน สงคโปร ญปน จน เกาหล เปนตน หรอท าการสงซอตรงจากผผลตในตางประเทศเชน สวสเซอรแลนด รสเซย แตอยางไรกตาม ยงมปญหาอกประการหนงของอตสาหกรรมเหลกทมตออตสากรรมเครองจกรก ลโลหะการ และเครองจกรกลการเกษตร คอ การใชกฎหมายการตอบโตการทมตลาด (Anti-Dumping) ของอตสาหกรรมเหลก เพอเปนการปกปองผผลตเหลกในประเทศ แตการใชกฎหมายการปองกนการทมตลาดไดท าใหการน าเขาเหลกทตองใชในอตสาหกรรมตางๆ ตองท าการพสจนเรองการไมกอใหเกดความเสยห ายตออตสาหกรรมเหลก กลาวคอ กฎหมายปองกนการทมตลาดนน เปนกฎหมายทมวตถประสงคเพอมให ผทฉวยโอกาสซอเหลกจากตางประเทศทมราคาถกกวาในประเทศไทยมาขายแขงกบผผลตเหลกในประเทศ ยกเวน การซอเพอการผลตในสนคาอนๆ ทมการเฉพาะเจาะจง ไม ไดน าออกมาขายในตลาดซ าหรอ การผลต ซงมความยากในทางปฏบต และเสยเวลานานในการยนแสดงรายละเอยดตาง ๆ ท าใหหลายครงตนทนของการผลตในอตสาหกรรมเครองจกรกลและเครองจกรกลการเกษตร ไมสามารถสกบคแขงได และถาหากถกบงคบใชในกรณของการปองกนการทมตลาดแลว จะท าใหราคาของเหลกแพงขน 2-3 เทาทนท

นอกจากนนแลว การปรบตวของอตสาหกรรมเครองจกรกล โลหะการและเครองจกรกลเกษตร ไดใชวธการน าเครองจกรเกาจากตางประเทศเขามาในประเทศไทย และท าการซอมแซม ปรบปรงสภาพเพอขายตอ ใหกบลกคาตอไป โดยสวนใหญแลวเปนผใชภายในประเทศ ปญหาทเกดขนคอ ประสทธภาพของเครองจกรทน าเขามานน เปนเครองจกรทมประสทธภาพนอยกวาเครองจกรใหม สงผลตอความสามารถในการแขงขนของประเทศ

7) อตสาหกรรมขดเจาะ และส ารวจน ามน

อตสาหกรรมขดเจาะและการส ารวจน า มน เปนอตสาหกรรมทใชเหลกเกอบทกสวนในการผลต ทงแทนเจาะ ทอสง ปนจน ซงจะตองเปนชนสวนเหลกขนาดใหญ โดยเฉพาะเหลกรดรอนทรงแบน ทจะตองน ามาประกอบเปนเครน เปนทอตางๆ ซงเหลกเกอบทงหมดตองน าเขาจากตางประเทศ เพราะดวยขนาดและคณสมบตอนๆ ทอตสาหกรรมเหลกไทยไมสามารถตอบสนองตอความตองการของอตสาหกรรมได ส าหรบเรองตนทนนน อตสาหกรรมขดเจาะและส ารวจน ามน มความสามารถในการรองรบตนทนของเหลกไดเปนอยางด เนองจาก หากมการพบน ามนในแหลงส ารวจแลว ผลประโยชนทไดจะคมคาการลงทน เปนอยางมาก จงท าใหผประกอบการใหความสนใจเรองของการพบแหลงน ามนมากกวาการลดตนทนทเกดจากเหลก

8) อตสาหกรรมอาหาร

อตสาหกรรมอาหาร เปนอตสาหกรรมทตองใชเหลกทรงแบนทเปนเหลกเคลอบ โดยมการเคลอบดบกและเคลอบสงกะส ซงประเทศไทยมการใชเหลกเพอ การผลตกระปองบรรจอาหารเปนจ านวนมาก โดยสวนมากแลวเปนการสงออกอาหารไปยงประเทศยโรป การผลตกระปองทใชกนอยนน จะแบงเปน 2 ประเภทคอ กระปองทรงกระบอกทมฝาปดดานบนและดานลาง และกระปองทมการขนรปมฝาปดดานเดยว กระปองทมการปดฝา 2 ดาน โดยสวนมากแลวจะใชกบอาหารประเภท ผกและผลไม เนอสตว อาหารทะเล ส าหรบทมฝาปดดานเดยวจะใชกบอาหารประเภทเนอสตวและอาหารทะเลเปนหลก ราคาของกระปองนนเมอเทยบกบน าหนกเหลกถอวามมลคาเพมสงขนมา กจากเหลกแผนรดเยนธรรมดา ซงท าใหการเปล ยนแปลงของราคากระปองในประเทศไทยไมไดเปลยนแปลงเรวเทากบเหลกประเภทอน ๆ หรอเหลกทใชในอตสาหกรรมกอสราง และเนองจากประเทศไทยมแหลงการผลตทสามารถรองรบความตองการของอตสาหกรรมอาหารไดเปนอยางด ทงในแงของคณภาพและปรมาณ ท าใหกลมอตสาหกรรมอ าหารใชกระปองทผลตในประเทศไทยเปนหลก และไมไดรบผลกระทบจากอตสาหกรรมเหลกมากนก ส าหรบวตถดบทดแทนกระปองจะเปนกลองกระดาษซงมแนวโนมทจะเพมขน แตกยงมขอจ ากดอยทวา กลองกระดาษจะไมสามารถใสอาหารทมเนอได

Page 10: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-10 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

หรออาจจะมไดในขนาดเลกมาก ซงจะไมตอบสนองตอความตองการในการใชงาน นอกจากนน ยงมประเดนเรองความแขงแรงของกระดาษทไมเหมาะส าหรบการสงออกไปในระยะทางไกล เนองจากบรรจภณฑตองทนตอแรงกด แรงกระแทกทเกดขนในระหวางการขนสงได

1.4 ประเดนปญหาทางการคาของสนคาเหลกไทย

ปญหาในดานการคาของสนคาสาขาเหลกและเหลกกลา สามารถแบงประเดนปญหาได 3 ประเดน คอ ประเดนดานคณภาพและปรมาณ ประเดนดานราคา และประเดนดานมาตรการปกปองผผลตในประเทศ (Anti-Dumping) ซงสามารถสรปไดดงน

ประเดนดานคณภาพและปรมาณ อตสาหกรรมเหลกและเห ลกกลาในประเทศไทย มปญหาเรองความหลากหลายของสนคาเหลกในประเทศไทยทไมสามารถตอบสนองความตองการของอตสาหกรรมตอเนองไดอยางสมบรณ โดยเฉพาะเหลกทรงแบนทมความหลา กหลายในการใชงานมากกวาเหลกทรงยาว ซงสวนใหญเปนเหลกส าหรบกอสรางเปนหลก เหลกทรงแ บนเปนเหลกทสามารถน าไปตด พบ มวน เชอม ใหมรปรางและรปทรงทแตกตางกนไดอยางมาก รวมถงมความตองการคณสมบตพเศษบางประการทตองการใหม การผลตเฉพาะ เชน ความแขง ความทน ขนาด และคณภาพของเหลกเคลอบทใชในอตสาหกรรมเครองใชไฟฟา ซงในประเทศไทย มโรงงานทสามารถผลตไดในบางรายการสนคา แตไมสามารถผลตไดทงหมด นอกจากนน ในชวงทความตองการใชเหลกในตลาดโลกเพมสงขนมากๆ ท าใหสนคาเหลกในประเทศจะเกดการขาดแคลนทนท

ประเดนดานราคา ในชวงป 2548-2553 เปนชวงทมการเปลยนแปลงของราคาเหล กอยางรนแรงทสดในประวตศาสตร โดยเฉพาะในป 2553 ราคาเหลกปรบตวสงขนทส ดเปนประวตการณ และประเทศไทยไมมโรงงานถลงเหลกจากสนแรในประเทศท าใหตองมการน าเขา Slab Billet เหลกรดรอน เหลกรดเยนเพอน าเขามาปรบปรง หรอแปรสภาพของเหลกในประเทศ ด งนนประเทศไทยจงไมสามารถควบคมราคาเหลกไวใหมเสถยรภาพได นอกจากนน ประเทศไทยยงเปนประเทศมการใชงานเหลกในปรมาณทนอยมากเมอเทยบกบประเทศทมการใชเหลก มากทสดของโลก ท าใหอ านาจการตอรองราคาเหลกมนอย ดวยเหตผลนท าใหสนคาเหลกในประเทศไทยไมสามารถทจะท าใหราคาไดถกกวาแหลงผลตจากตางประเทศได

ประเดนดานการปกปองผผลตในประเทศไทย ดวยกฎหมายพระราชบญญตการตอบโตการทมตลาด เนองจากกลมอตสาหกรรมเหลกไดมการรวมตวกนอยางเขมแขง ท าใหไดมการรองขอการตอบโตการทมตลาด โดยการแจงประเภทสนคาเหลกทสามารถผลตไดในประเทศจากการน าเขาทไมเปนธรรม ในสนคาเหลกไดมการรองขอใหเปดการไตสวนเรองการใชมาตรการการเรยกเกบอากรตอบโตการทมตลาดภายใต พระราชบญญตป 2542 ในสนคาดงตอไปน1

1) สนคาเหลกโครงสรางรปพรรณหนาตดรปตว H จากสาธารณรฐประชาชนจน

2) สนคาเหลกแผนรดเยนชนดมวน แผนตด และแผนแถบ จากสาธารณรฐอารเจนตนา สหพนธรฐรสเซย และสาธารณรฐคาซคสถาน

3) สนคาเหลกกลาไรสนมรดเยนชนดมวน แผน และแผนแถบ จากประเทศญปน สหภาพยโรป ไตหวน และสาธารณรฐเกาหล

4) สนคาเหลกแผนรดรอนชนดมวน และไมเปนมวน จาก 14 ประเทศ

5) สนคาเหลกลวดคารบอนต า จากประเทศยเครน และสาธารณรฐอนโดนเซย

1 ทมา: กรมการคาตางประเทศ กรทรงพาณชย

Page 11: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-11

6) สนคาเหลกลวดคารบอนสงจากสาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐอนเดย และสาธารณรฐแอฟรกาใต

7) สนคาเหลกแผนรดรอนชนดเปนมวนและไมเปนมวนจ ากประเทศมาเลเซยและสาธารณรฐประชาชนจน

8) สนคาเหลกแผนรดรอนเจอโบรอนชนดเปนมวนและไมเปนมวนทมแหลงก าเนดจากสาธารณรฐประชาชนจน

9) สนคาเหลกแผนรดเยนชบหรอเคลอบดวยโลหะเจอของอลมเนยมและสงกะสแบบจมรอนทมแหลงก าเนดจากสาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐเกาหล และไตหวน

10) สนคาเหลกแผนรดเยนเคลอบดวยสงกะสแบบจมรอนแลวทาสและเหลกแผนรดเยนชบหรอเคลอบดวยโลหะเจอของอะลมเนยมและสงกะสแบบจมรอนแลวทาสทมแหลงก าเนดจากสาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐเกาหล และไตหวน

11) สนคาเหลกกลาไ รสนมรดเยนชนดมวน แผน และแผนแถบทมแหลงก าเนดจากสาธารณรฐประชาชนจน

12) สนคาเหลกแผนรดเยนชนดเปนมวนและไมเปนมวนทมแหลงก าเนดจากสาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม และไตหวน

13) สนคาเหลกลวดคารบอนสงรวมถงเหลกลวดคารบอนสงทเจอ ธาตอนทมแหลงก าเนดจากสาธารณรฐประชาชนจน

ในการใชมาตรการตอบโตไดใชพกดศลกากร 8 หลก ตามประกาศแนบทายของประกาศกระทรวง เปนรายละเอยดในการก าหนดประเภทของสนคา ซอในการใชงานจรงนนจะมรายละเอยดในการใชงานมากกวาพกด 8 หลก ซงกลมอตสาหกรรมอ น ๆ ยงไมไดเขาสกระบวนการการไตสวนการทมตลาด ท าใหเปนปญหาในการน าเขาของเหลกบางชนดมความเฉพาะตวเปนอยางมาก แตอยในขายของพกด 8 หลกดวย

2. ดานการผลต และการแปรรป

จากการสมภาษณเชงลกกบผประกอบการทมความเกยวของกบอตสาหกรรมเหลกทงทเปนผผลต ผใชงาน ผจ าหนาย ลวนมประเดนทมความนาสนใจในการประกอบการพจารณาเพอใหเกดประโยชนตออตสาหกรรมเหลก โดยมมมมองทงแตกตางและสอดคลองกน

เทคโนโลยการผลตทตองใชกระบวนการหลอม โดยสวนใหญประเทศไทยใชเตาหลอมแบบอารคไฟฟา (Electric arc furnace) ทมความเหมาะสมกบการผลตทใชเศษเหลกกลาเปนวตถดบหลก เนองจากท าใหสามารถใชเศษเหลกทมคณภาพไมสงนก และสามารถใชเศษเหลกทมการปนเปอนสงได อยางไรกต ามในประเทศไทยยงมผผลตขนาดเลกบางรายใชเตาหลอมแบบเหนยวน าไฟฟา (Electric induction furnace) ซงผประกอบการทใหสมภาษณเชงลกมความเหนวาไมนามความเหมาะสมในระยะยาว เนองจากตองใชเศษเหลกทมความสะอาดมากกวา และดวยขอเทจจรงแลวอาจเปนผประ กอบการรายเลกทไมไดมความจรงจงในการพฒนาอตสาหกรรมเหลกในประเทศไทยในระยะยาว

การพฒนาเทคโนโลยทเกยวของกบกระบวนการหลอมมความส าคญมาก โดยเฉพาะการประหยดพลงงาน (Energy conservation) เนองจากอตสาหกรรมเหลกทมกระบวนการหลอมเปนอตสาหกรรมทใชพลงงานสง (High energy intensive industry) และตนทนพลงงานมแนวโนมปรบตวสงขนอยางตอเนอง การ

Page 12: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-12 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

ประหยดพลงงานจงเปนเทคโนโลยทมความส าคญเพอเพมความสามารถในการแขงขนอกทางหนงดวย นอกจากนน เชอเพลงประเภทน ามน ลวนมราคาทเพมสงขน ท าใหอ ตสาหกรรมมการปรบเปลยนห วเผาจากเดมทใชน ามน เปนแก ส LPG หรอแกสธรรมชาตอยางตอเนอง ท าใหตนทนเชอเพลงลดลง และยงลดการปลดปลอยมลพษ โดยเฉพาะอยางยงมลพษทางอากาศทเปนกลมซลเฟอรลงไดมาก

ปจจยทมความส าคญอยางมากตอผผลตเหลกในประเทศทมเตาหลอม คอวตถดบทเปนเศษเหลกกลาทไดจากการหมนเวยนในประเทศ โดยปญหาหลกคอปรมาณทมไมเพยงพอกบความตองการของผผลต ท าใหมความจ าเปนตองน าเขาเศษเหลกจากตางประเทศ มการใหความเหนวาเป นทนาประหลาดใจทประเทศไทยมทงผน าเขาและสงออกเศษเหลก ซงโดยหลกการแลวไมควรเปนเชนนน เพราะควรพจารณาวาเศษเหลกเปนทรพยากรทควรจะเกบใหคนในประเทศไดใช เพราะถาประเทศไทยสงออกเศษเหลกไปตางประเทศหมด กตองซอกลบในราคาทแพงขน อยางไรกตาม ประเทศไทยยงคมในสวนนไมได เนองจากอตสาหกรรมเหลกมปญหาในเรองการควบคม ซงในหลายประเทศมการรไซเคลเหลกไดอยางมประสทธภาพ และจ ากดการสงออกไดเปนอยางด ทงน เมอชนงานหมดอายการใชงาน กแยกเหลกออกมาแลวน าไปหลอมกลบมาใชใหม เพราะวา การหลอมแลวน ากลบมาใชใหม มตนทนทถกกวาการถลงจากแรเหลก จากการทประเทศไทยตองน าเขาวตถดบเขามา ซงราคาของวตถดบขนอยกบราคาตลาดโลก ในแตละหวงโซอปทานยงมเรองทขดแยงกนในเรองของการคาระหวางประเทศ เนองจากผผลตสนคาเหลกตองก ารขายสนคาในราคาทแพง แตผใชหรอผซอตองการทจะซอในราคาทถก

อตสาหกรรมเหลกของประเทศไทยไมมเหลกตนน า ดงนนจงตองน าเขาเหลกรดรอนมาแปรรปเปนเหลกรดเยน แตการทจะขนไปถงการผลตเหลกรดรอนขนาดใหญได เปนเรองทคอนขางล าบาก หรอ ถาหากผลตเหลกรดเยนไดกไมสามารถจะไปสกบประเทศจนไดเนองจากประเทศจนมตนทนทถกกวา เหลกทมความตองการใชงานในประเทศมากและอตสาหกรรมในประเทศไทยสามารถผลตไดโดยหลกเปนเหลกรดรอนทใชในอตสาหกรรมกอสราง เปนตน ซงอตสาหกรรมในประเทศสามารถผลตไดตามมาตรฐานเปนอยางด

ในบางกรณมการน าเขาเหลกรดรอน แตมการเตมธาตพเศษบางชนดลงไป เชน โบรอน (Boron) และโครเมยม (Chromium) ซงในทางทฤษฎแลวโบรอนและโครเมยม เปนธาตทสามารถเพมความสามารถในการชบแขง (Harden ability) เมอมปรมาณมากพอ อยางไรกตาม ในเหลกทน าเขาจากตางประเทศบางชนด ไมไดมเจตนาในการมธาตโบรอนเพอวตถประสงคดงกลาว หรออาจมการเตมในปรมาณทนอยเกนไปจนไมไดมผลตอการปรบสมบตของเหลกอยางแทจรง แตท าเพอใหสามารถน าเขาไดในพกดเหลกกลาผสม (เหลกอลลอย ) ทถอเปนเหลกชนดพเศษ ท าใหไดรบการยกเวนภาษในประเทศปลายทาง และผประกอบการจากประเทศผสงออกยงสามารถท าเรองขอคนภาษจากรฐบาลในการสงออกไดอกดวย กรณดงกลาวเกดขนกบผสงออกของประเทศจน จนเกดผลกระทบทตามมาท าใหผผลตในประเทศไทย หรอในกลมอาเซยนไมสามารถแขงขนกบเหลกทมราคาถกจากจนได

แรงผลกดนใหมการสงออกเหลกจากประเทศจนอกประการคอ การทอปสงค โดยเฉพาะจากภาคอสงหารมทรพยในประเทศจนมการชะลอตว ในขณะทอปทานยงคงอยในระดบสง สงผลใหเกดอปทานสวนเกน และสะทอนมาในราคาเหลกทต าลง หากเกบเหลกเปนสนคาคงคลงจะกอใหเกดการเสอมคาของสนคาคงคลง (Inventory lost) และสญเสยจากการลงทน (Investment lost) ทไดด าเนนการไปแลวเปนมลคาทสงมาก ดงนนการเพมปรมาณการสงออกจงเปนชองทางทท าใหผผลตจนยงคงเตบโต หรออยรอดได

ในกรณทเปนเหลกทตองใชเทคโนโลยสงในการผลต เชนเหลกกลารดเยนส าหรบอตสาหกรรมยานยนต นบวาเปนอตสาหกรรมทตองใชเทคโนโลยในการผลตทสง มความจ าเปนตองใชเงนลงทนสงมาก และตองม

Page 13: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-13

ความสามารถในการจ าหนายทวโลก เพอใหมควา มคมคาตอการลงทน ดงนนจงท าใหไมสามารถลงทนในอตสาหกรรมดงกลาวทมขนาดใหญได นอกจากนนอตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทผผลตแตละรายมการพฒนาเทคโนโลยของตนเอง และมกมการพฒนาเทคโนโลยรวมกน อยางไรกตามตองยอมรบวาทงอตสาหกรรมยานยนต และ อตสาหกรรมเหลกของประเทศไทยไมมเทคโนโลยของตนเอง ดงนนผผลตรถยนตตางประเทศทมาผลตรถยนตในประเทศไทยกจะน าเขาเหลกทผผลตเหลกเปนผรวมพฒนาเขามาดวย

ในกรณอตสาหกรรมตอเรอกมมาตรฐานของเหลกทใชในอตสาหกรรมดงกลาวทมความเฉพาะแตกตางกนออกไป ซงโดยหลกแลวเปนการเทยบกบมาตรฐานของประเทศมหาอ านาจเชน Lloyds register ของประเทศองกฤษ และ ABS (American Bureau of Shipping) ของประเทศสหรฐอเมรกา เปนตน ดงนนเหลกทจะใชในการตอเรอตองเปนเหลกทมมาตรฐานเขากบมาตรฐานสากลนนๆ ดวย การท อตสาหกรรมตอเรอ เปนผบรโภคเหลกรายยอยของประเทศ ท าใหไดรบขอรองเรยนวาผผลตเหลกภายในประเทศทมมาตรฐานระดบสากลมกไมใหความส าคญและสงผลตอการหาวตถดบมาผลตใหไดทนตามเวลา ทงในการตอเรอและซอมเรอ ท าใหผประกอบการอตสาหกรรมตอเรอไมตอง การใหน าเหลกแผนตอเรอ (ship plate) ไปรวมอยในเหลกทมมาตรการตอบโตการทมตลาด (Anti-Dumping: AD)

การใชเหลกทมเทคโนโลยการผลตททนสมย เชน TMCP (Thermo-Mechanical Control Process) ซงเปนกระบวนการรดทมการควบคมแรงและอณหภมขณะรดอยางเขมงวด ท าใหไดเหลกกลาทมความแขงแรงสง โดยไมจ าเปนตองใชสวนผสมทางเคมทมคารบอนสมมล (Carbon Equivalent: CE) ทสงเกนไป ซงสงผลดตอการน าเอาเหลกทผานกระบวนการผลตนไปใชในกระบวนการเชอม เนองจากมโอกาสเกดผลเสยจากการไดโครงสรางทไมพงป ระสงคหลงการเชอมทนอยกวา การมเทคโนโลยการผลตดงกลาวเปนทตองการส าหรบผใชงาน แตตองการการลงทนในเทคโนโลยและเครองจกรกลทเกยวของคอนขางสงมาก

ส าหรบกรณเหลกกลาผสมสง เช นเหลกกลา สแตนเลส ซงเปนเหลกททนตอการกดกรอน หรอเหลกกลาผสมททนตอการสกหรอ เปนเหลกทประเทศไทยยงไมสามารถผลตไดทงสน เนองจากตองใชการลงทนมากและใชเทคโนโลยขนสงในการผลต ส าหรบผผลตเหลก สแตนเลส ในประเทศ เปนเพยงการน าเขาเหลกกลาสแตนเลสรดรอน แลวน ามาท าการรดเยนเพอลดขนาดลง และใหไดสมบตทางกล และลกษณะผวทตองการ โดยมขนาดความหนาต ากวา 3 มลลเมตร และหากเปนเหลกกลา สแตนเลส รดรอน ทมความหนามากกวานนตองน าเขาทงสน เนองจากเหลกกลา สแตนเลสทนยมใช เชน เกรด 304, 316L เปนตน เปนเกรดกลมออสเทนตก (Austenitic stainless steel) ซงมสวนผสมของธาตนกเกล (Nickel) ในปรมาณรอยละ 8 โดยน าหนกขนไป ซงจะสงผลตอราคาของเหลกกลา สแตนเลส เปนอยางมาก เมอมความผนผวนของราคานกเกลในตลาดโลก

กรณผใชเหลกเพอน ามาเปนชนสวนเครองใ ชไฟฟาทมโอกาสเกดการกดกรอน จ าเปนตองใชเหลกเคลอบสทมคณภาพสง เชน เพอใชงานเปนตวถงของตเยน และเครองซกผา เปนตน ปจจบนตองน าเขาจากตางประเทศทงหมด เนองจากผลตภณฑในประเทศคณภาพยงไมเปนไปตามเกณฑ และยงมราคาสงกวาการน าเขาจากตางประเทศ ดงนนเพอใหอตสาหกรรมเหลกในประเทศเตบโตตอไปได เทคโนโลยการผลตเกยวเนองอน เชน การเคลอบผว จงมความส าคญเปนอยางมากเชนกน

ผผลต โดยสวนใหญมความกงวลวาหากมการเปดการคาเสรในอตสาหกรรมเหลกเตมรปแบบ ยอมท าใหอตสาหกรรมเหลกภายในประเทศไมสามารถอยรอดได อาจเกดผลดตอผใชงานเหลกในระยะสนเนองจากจะมเหลกราคาถกเขามาขายในประเทศ แตหากไมมอตสาหกรรมเหลกภายในประเทศเหลออย กจะท าใหตองพงพาเหลกจากตางประเทศโดยสมบรณ และผบรโภคเหลกกจะไมมอ านาจตอรองในทายทสด

Page 14: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-14 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

3. ดานการคาและตลาด

อตสาหกรรมเหลก สามารถแบงไดเปนสามขนตอนคอ ตนน า กลางน า และปลายน า โดยทอตสาหกรรมเหลกตนน าเปนการน าเอาวตถดบ คอ สนแรเหลก มาถลงเปนวตถดบพนฐานเพอสงตอใหอตสาหกรรมกลางน าน าไปแปรรปอกทอดหนงเปนผลตภณฑข นกลาง ไดแก เหลกแทง และเหลกแบน ซงอตสาหกรรมปลายน าจะน าไปแปรรปเปนผลตภณฑส าเรจ ไดแก เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน และแผนเหลกเคลอบ (รปท ค.3)

ทมา: จากการสมภาษณเชงลกและสนทนากลม

รปท ค.3 หวงโซอปทานอตสาหกรรมเหลก

1) อตสาหกรรมเหลกตนน า

การผลตเหลกเรมจากการน าเอาวตถดบคอ สนแรเหลก (Iron ore) ทไดจากเหมองเหลกมาผานกระบวนถลง โดยทกระบวนการถลงแรเหลกมสองวธคอ เตาถลงแบบพนลม (Blast furnace) ซงประกอบดวยเตาหลอมทมปลองสงและใชวธอดอากาศรอนเขาทางดานลางโดยใชถานหนเปนเชอเพลงเพอเรงความรอนถงอณหภมทไปแยกเหลกออกจากสงเจอปนอน ๆ ผลลพธเปนเหลกถลง (Pig iron) สวนเตาหลอมแบบอณหภมต า (Direct reduction) ใชวธพนกาซทเปน Reducing gas เขาไปท าปฏกรยากบแรเหลกในเตาถลง ผลลพธทไดเปนเหลกพรน (Sponge iron) โดยททงเหลกถลงและเหลกพรนเปนวตถดบพนฐานส าหรบการผลตผลตภณฑเหลกทงหมด

ประเทศไทยเคยมผผลตวตถดบขนตนภายในประเทศเพยง 2 ราย ไดแก บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (มหาชน ) และบรษท สยามโลหะเอนเตอรไพรส จ ากด โดยท าการผลตเหลกถลงในเชงพาณชย แตภายหลงป 2524 การผลตวตถดบขนตนภายในประเทศตองปดตวลงเพราะไมสามารถแขงขนกบเหลกถลงท

Page 15: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-15

น าเขาจากตางประเทศได เนองจากเหลกถลงจากตางประเทศม ราคาถกกวา ประกอบกบเปนอตสาหกรรมทตองใชเงนในการลงทนสงและการลงทนผลตภายในประเทศไทยมตนทนสงเนองจากไมมแหลงแรเหลกคณภาพสงและไมมแหลงพลงงานราคาถก

2) อตสาหกรรมเหลกกลางน า

ในขนนเปนการน าเอาผลตภณฑจากอตสาหกรรมเหลกตนน าคอ เหล กถลงมาเขาเตาหลอมละลายออกซเจน (Basic oxygen furnace) เปนน าเหลก ตลอดจนผานกระบวนการปรงคณภาพของน าเหลกตามทตองการ หรอน าเอาเหลกพรนมาเขาเตาหลอมไฟฟา (Electric arc furnace) จากนน น าเหลกกจะเขาสกระบวนหลอเปนเหลกแทง นอกจากน กยงอาจใช เศษเหลก (Scrap) เปนวตถดบเขาหลอมในเตาหลอมไฟฟาและปรบปรงคณภาพไดอกเชนกน ผลลพธทไดคอ เหลกแทงชนดตาง ๆ ไดแก เหลกแทง (เหลกแทงเลก (Billet) เหลกแทงใหญ (Bloom beam)) และเหลกแบน (Slab)

ในประเทศไทย ผผลตเหลกกลางน าสวนใหญจะเปนผผลตเหลกปลายน าดวยเพอใชประโยชนจากการประหยดขนาด (Economies of scale) ทงน ผลตภณฑกลางน าทเกนกวาความตองการผลตปลายน าของตนเองกจะขายใหแกผผลตปลายน าอน ๆ ดวย อตสาหกรรมเหลกกลางน าของไทยใ ชวตถดบรอยละ 90 เปนเศษเหลก ทงนมความตองการใชเศษเหลกปละประมาณ 2.1-2.6 ลานตน แตในประเทศ มเศษเหลกหมนเวยนใชเพยงปละประมาณ 1.5-1.9 ลานตน ท าใหตองมการน าเขาเศษเหลกจากตางประเทศปละประมาณ 6-9 แสนตน

3) อตสาหกรรมเหลกปลายน า

ในขนน วตถดบกลางน าคอ เหลกแทง (เหลกแทงเลก (Billet), เหลกแทงใหญ (Bloom beam)) และเหลกแบน (Slab) จะถกน ามาผานกระบวนการรดรอน รดเยน รดซ า หลอ หรอตขนรป ใหเปนผลตภณฑเหลกปลายน า ไดแก เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน และเหลกเคลอบ

ผลตภณฑปลายน าเหลานจะเปนวตถดบใหแกอตสาหกรรมตอเนองอน ๆ เชน กอสราง ยานยนตและชนสวน ตอเรอ เครองใชไฟฟา เฟอรนเจอร บรรจภณฑโลหะ เปนตน

อตสาหกรรมเหลกในประเทศไทยสวนใหญเปนอตสาหกรรมปลายน าเพอสนองคว ามตองการของอตสาหกรรมตอเนองภายในประเทศ

ผลกระทบจากการเปดเสรทางการคาในการศกษาครงน จะเนนถงผประกอบการในกลมอตสาหกรรมปลายน า โดยจ าแนกออกเปน 2 กลมผประกอบการ ไดแก 1) กลมผผลตเหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน และแผนเหลกเคลอบ และ 2) กลมอตสาหกรรมตอเนอง

ส าหรบผลวเคราะหทางดานการคาและการตลาดสามารถสรปไดดงน

3.1 กลมผผลต (เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน และแผนเหลกเคลอบ)

(1) วตถดบเหลกรดรอนสวนใหญน าเขามาจากประเทศเกาหลและยโรปเพอจ าหนายในประเทศ และน ามาผลตเหลกรดเยน และเหลกรดเยนบางประเภทน าเขามาจดจ าหนายเหมอนกน

(2) เหลกรดเยน จ าหนายในประเทศ อยประมาณรอยละ 60 และในตางประเทศประมาณรอยละ 40 โดยกลมลกคา ไดแก อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา อตสาหกรรมเครองครว อปกรณเครองใชไฟฟาทงหลาย เชน ถงน าสแตนเลส ซงค ถงเครองซกผา ฝาหมอหงขาวทเปนสแตนเลส ในสวนของอปกรณรถยนตกจะเปนพวกทอไอเสย

Page 16: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-16 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

(3) ประเทศไทยซงไมมเหลกตนน า การทจะขนไปถงการผลตเหลกรดรอนไดคอนขางจะล าบาก หรอถาหากผลตเหลกรดเยนไดกไมสามารถจะไปสกบประเทศจนไดเนองจากประเทศจนมตนทนทถกกวา

(4) สภาพเศรษฐกจมผลกระทบกบอตสาหกรรมเหลกเนองจากเปนอตสาหกรรมทมความหลากหลายเกยวของกบอตสาหกรรมตอเนอง ถาสภาวะเศรษฐกจท าใหอตสาหกรรมตอเนองมปญ หากจะท าใหอตสาหกรรมเหลกมปญหาดวย อตสาหกรรมยานยนตไมคอยมผลกระทบมากเพราะใชเหลกจากตางประเทศ แตถาเปนอตสาหกรรมเหลกทเกยวของกบอตสาหกรรมอาหารจะไดรบผลกระทบชาทสดและเมอเศรษฐกจฟนตวกจะฟนตวเรวทสด

(5) สภาพเศรษฐกจในตางประเทศมผลกร ะทบอตสาหกรรมเหลกภายในประเทศสงออกไดนอยลง โดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศทใชมาตรการตอบโตการทมตลาด (Anti-Dumping: AD) สวนประเทศในสหภาพยโรป EU ใชมาตรการ Climate change ซงอตสาหกรรมเหลกควรทจะปรบตวเรองของการใชพลงงานลดลง การปลอยกาซเรอนกระจกใหลดลง

(6) การแขงขน ถาเปนเหลกเสนทรงยาว ทอเหลก จะมการแขงขนแบบสมบรณ (Perfect competition) คอมผขายจ านวนมากผลตยงไงกสามารถขายไดซงท าใหมการพฒนาคอนขางนอย สวนเหลกประเภทอนทมการแขงขนแบบนอยรายหรอแบบผกขาดกพยายามสรางความ สามคคกน การแขงขนจงท าใหเกดการพฒนาสวนหนงซงหากสามารถท าใหเหลกมความเหนยวมากขน น าหนกเบาลง ความแขงมากขน กจะสามารถไปกอนหนาคนอนได

(7) ผลกระทบของการเปดการคาเสรขนอยกบประเทศทจะท า FTA ซงหากเปดกบประเทศทภาคอตสาหกรรมไทยมการน าเขาวตถดบมากกจะท าใหไดประโยชน

3.2 กลมผใช (อตสาหกรรมตอเนอง)

จากผลสมภาษณเชงลกและสนทนากลม พบวา กลมอตสาหกรรมตอเนองทใชเหลกเปนวตถดบในการผลตทส าคญม 6 กลมอตสาหกรรม ไดแก กลมอตสาหกรรมกอสราง กลมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน กลมอตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและชนสวน กลมอตสาหกรรมเฟอรนเจอรโลหะ กลมอตสาหกรรมบรรจภณฑ และกลมอตสาหกรรมตอเรอ โดยกลมอตสาหกรรมกอสรางมความตองการใชเหลกสงสด รอยละ 60 ของความตองการใชเหลกทงหมดของอตสาหกรรมของไทย รองลงมาคอ อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน และกลมอตสาหกรรมเครองใชไฟฟา โดยมสดสวนรอยละ 12 และ 8 ตามล าดบ โดยผลกระทบดานการคาและการตลาดของกลมอตสาหกรรมตอเนองดงกลาว มประเดนส าคญดงตอไปน

1) กลมอตสาหกรรมกอสราง

(1) วตถดบหลกคอ เหลกทรงยาว เชน เหลกเสนกอสราง เหลกลวด และเหลกทรงแบน เชน เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน และเหลกแผนเคลอบ โดยสวนการใชเหลกทรงยาว และเหลกทรงแบน ในภาคอตสาหกรรมกอสราง อยทรอยละ 88 และ 62 ตามล าดบ

(2) สภาวะเศรษฐกจโลกและภายในปร ะเทศมผลกระทบกบอตสาหกรรมกอสราง โดยเฉพาะธรกจอสงหารมทรพย ราคาเหลกมผลตอการน าเขาวตถดบ ในขณะทวตถดบในประเทศจะเปนเหลกเกาน ามาหลอมใหม

(3) ราคาเหลกถกก าหนดจากโรงงาน (ซเมนตไทย ) ซงราคาจะมผลกบการตดสนใจซอเหลกเพอไปใชในอตสาหกรรมกอสราง

Page 17: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-17

(4) การเปดการคาเสรของเหลก ท าใหมการน าเขาเพมขน และคนทมความรทางดานเหลกรปพรรณสามารถน าไปใชงานไดหลากหลายมากขน

(5) นโยบายของรฐบาลดานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) มผลกระทบกบธรกจ

(6) ปญหาทพบคอ คณภาพของเหลก และสเปกพเศษทไทยไมสามาร ถผลตได เชน เหลกฉากไมเทา เปนตน

2) กลมอตสาหกรรมยานยนต

(1) วตถดบทเปนเหลกแผนรดรอนจะตองน าเขาจากตางประเทศ เนองจากประเทศไทยไมมเหลกตนน าในประเทศ อยางไรกตาม คณภาพและคณสมบตของเหลกทใชในการผลตในกลมอตสาหกรรมยานยนต ไดถกก าหนดจากลกคาหรอบรษทแม การน าเขาจงขนอยกบสเปคของเหลกมากกวาราคาของเหลก

(2) เหลกแผนรดเยน สามารถซอจากผประกอบการในประเทศได เนองจากผประกอบการเหลกแผนรดเยนมกจะน าเขาเหลกแผนรดรอนมาผลตเปนเหลกรดเยนอยแลว ท าใหวตถดบเหล กแผนรดเยนไมไดรบผลกระทบทางภาษจากการเปดเสรเทาใดนก

(3) ความตองการของลกคาและนโยบายของบรษทแม ซงจะเปนผก าหนดสเปกของเหลกจะเปนปจจยหลกในการใชวตถดบของอตสาหกรรมยานยนตมากกวาปจจยดานราคา

3) กลมอตสาหกรรมเครองใชไฟฟา

(1) อตสาหกรรมเครอ งใชไฟฟาใชวตถดบเหลกมปรมาณรอยละ 15 ของตนทนทงหมด โดยเหลกทมาจากในประเทศตองไดมาตรฐาน มอก.

(2) ภาวะเศรษฐกจภายในประเทศไมมผลกระทบกบราคาเหลก ปรมาณการผลตของบรษทขนอยกบอตสาหกรรมกอสราง ซงตองระวงในเรองของเหลกไมเตม ไมมคณภาพ ในขณะทเหลกน าเขาจากตางประเทศ ภาวะเศรษฐกจโลกมผลตอราคา

(3) แมวาการเปดการคาเสรของเหลก อาจมผลกบธรกจในดานราคาของเหลก แตความต องการของลกคาจะเปนผก าหนดสเป คของเหลกทใช ซงถอเปนปจจยหลกในการใชวตถดบของอตสาหกรรมและการน าวสดอนมาใชแทนเหลกมแนวโนมสงขนในอนาคต

4) กลมอตสาหกรรมเฟอรนเจอรโลหะ

(1) วตถดบในการผลตสามารถหาไดภายในประเทศ โดยวตถดบเหลก ประเภทแผนเหลก คดเปนสดสวนรอยละ 30 ของตนทนวตถดบ โดยเปนวตถดบในประเทศ จากรานคาปลก หรอสงตามรปแบบทตองการ

(2) การแขงขนในธรกจเดยวกน ไมเนนการแขงขนดานราคา เนองจากการตงราคาสนคาขนอยกบราคาของวตถดบทน ามาใช

5) กลมอตสาหกรรมบรรจภณฑ (ประเภทกระปอง)

(1) วตถดบทใชสวนใหญเปนเหลกแผนรดเยน และแผนเหลกเคลอบ โดยมสดสวนประมาณรอยละ 70 ของตนทนการผลต

Page 18: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-18 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

(2) วตถดบตองสงซอจากตางประเทศ เนองจาก มความหลากหลายในดานขนาด และสเป คทตรงกบความตองการใชมากกวาวตถดบในประเทศ

(3) ปจจยดานสเป คของวตถดบเหลกทน ามาใ ชในการท ากระปอง มผลตอการตดสนใจน าเขาหรอซอวตถดบในประเทศมากกวาปจจยดานราคา

(4) ผประกอบการบรรจภณฑจะตองมการวางแผนการผลตกระปอง เพอค านวณปรมาณการสงซอวตถดบ ซงเปนการสงซอแบบลวงหนา ดงนนจงไดรบผลกระทบจากความผนผวนของอตราแล กเปลยน ซงอาจบรรเทาผลกระทบโดยการ SWAP เพอปองกนความเสยงทอาจเกดขนจากอตราแลกเปลยน

6) กลมอตสาหกรรมตอเรอ

(1) ดวยเรอถอเปนสนคาสากล ทกประเทศไดรบการยกเวนภาษอากรน าเขาวตถดบและตอเรอทงหมด รวมถงประเทศไทยดวย ดงนน จงไมมผลกระทบดานภาษกบกลมอตสาหกรรมน

(2) เหลกทน าเขามาผลตเรอตองผานมาตรฐานของแหลงรบรองมาตรฐานของเรอดวย ความแตกตางขนอยกบคลาสของเรอ ความตองการของลกคา อตสาหกรรมตอเรอสวนใหญใชในประเทศรอยละ 70 – 80 ลกคาสวนใหญเปนหนวยงานราชการ เชน กองทพเรอ กรมเจาทา กรมศลกากร ต ารวจน า

(3) วตถดบการผลตเรอ เปนเหลกแผนรดรอน โดยถาคดเปนมลคารอยละ 10 ของตนทนการผลต สวนใหญใชการน าเขาจากตางประเทศ โดยน าเขาจากเกาหลใตมากทสด รองลงมา คอ ญปน และจน ตามล าดบ สวนแหลงวตถดบเหลกแผนรดรอนในไทย จะมผประกอบการรายใหญทไดมาตรฐานสากล มเพยง 2 ราย คอ บรษทสหวทยากบ LPN (บรษท แอล พ เอน เพลทมล จ ากด)

(4) ปญหาดานการคาในปจจบน คอ ผลกระทบจากมาตรการตอบโตการทมตลาดและการอดหนน (Anti-dumping and Countervailing Duty: AD&CVD) ซงไมควรน าเหลกแผนตอเรอไปรวมดวย เนองจากท าใหสหวทยากบ LPN ไมสามารถหาวตถดบมาผลตใหไดทนตามเวลา ทงในการตอเรอและซอมเรอ

(5) นโยบายภาครฐยงไมชดเจนดานทางทะเล การใหความส าคญกบการขนสงทางน ายงมนอย และผประกอบการตองชวยเหลอตวเองทกข นตอน นโยบายคาแรง 300 บาท ไมมผลกระทบเนองจากเปนแรงงานมฝมอ แตยงขาดก าลงแรงงานอยมาก สงทยงเปนปญหาคอมาตรฐาน มอก . ทออกโดย ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) ท าใหการน าเขาลาชา รวมถงการไมรบรองมาตรฐานอตสาหกรรมจากตางชาต

(6) ถาเศรษฐ กจในประเทศดขน อตสาหกรรมตอเรอกดขนตามเศรษฐกจ ทศทางและยทธศาสตรของอตสาหกรรมตอเรอเคยมการก าหนดไวแตยงไมประสบความส าเรจ

4. ดานนโยบายของรฐ กฎหมาย กฎระเบยบ และมาตรการตางๆ ทเกยวของ

อตสาหกรรมเหลกเปนอตสาหกรรมพนฐานทมความส าคญตอก ารพฒนาประเทศไทยและเปนอตสาหกรรมทมอตราการขยายตวเพมขนควบคไปกบอตราการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ ปจจยทมผลตอการพฒนาอตสาหกรรมประเภทนใหมความสมดลและสอดคลองกบความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจของประเทศ ไดแก ปจจยดานเทคโนโลยในกระบวนการผล ต ปจจยดานการบรหารการจดการ ปจจยดานการวจยและพฒนาผลตภณฑ ปจจยดานแหลงสนเชอ รวมทงปจจยดานแรงงานและบคลากรทมความรและทกษะฝมอ

ส าหรบประเทศไทยทก าลงอยในภาวะเตรยมการเพอรบมอในการเขาสการรวมตวทางเศรษฐกจในภมภาคจ าเปนตอง ใหความสนใจในอตสาหกรรมประเภทนเพอใหการพฒนาอตสาหกรรมเหลกมทศทางท

Page 19: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-19

ถกตองในลกษณะการพฒนาประเทศแบบบรณาการ และเพอใหสามารถด าเนนกจกรรมอตสาหกรรมเหลกเทาทนประเทศอนๆ ทอยในภมภาคเดยวกนทตองมาท าความตกลงในการใชกฎเกณฑระหวางประเทศทสอด คลองหรอแมกระทงประเทศทอยนอกภมภาคแตมอทธพลไมวาทางใดทางหนงตออตสาหกรรมเหลกในประเทศ เชน ไทยตองมการก าหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมเหลกโดยตงกรอบเวลาเปนชวงๆ ในอนาคตขางหนา และตองน าแผนแมบทในการพฒนาประเทศรวมทงกลยทธ มาตรการและแผนปฏ บตการทก าหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมาพจารณาเพอใหการก าหนดกรอบนโยบายในการพฒนาอตสาหกรรมเหลกเปนไปอยางสอดคลอง นอกจากนตองมการก าหนดบทบาทของหนวยงานของรฐทงขนาดใหญในระดบกระทรวงทเกยวของไปจนถงหนวยงานระดบเลก และพจารณาความเป นไปไดในการเชอมโยงประสานงานกบหนวยงานภาคเอกชนอยางมประสทธภาพเพอท าใหทราบปญหาและอปสรรคในกระบวนการพฒนาอตสาหกรรมเหลก ประเทศไทยสามารถเตรยมการเพอรบมอกบอปสรรคทมอยในปจจบนรวมถงทอาจเกดขนในอนาคตจากการรวมตวทางเศรษฐกจในภมภาคโดยพจารณานโยบายของประเทศ กฎหมาย กฎระเบยบ และมาตรการตางๆ ทมอย โดยเฉพาะอยางยงในสวนของนโยบายการสงออกและการน าเขาของประเทศคแขงและประเทศกลมเปาหมายทมความไดเปรยบตอประเทศไทยเชน การทมตลาด การกดกนทางการคาทไมใชมาตรการทางภาษ หรอนโยบายการสาธารณปโภค เชน การขนสงทางบก ทางน า ทางอากาศ ทาเรอตางๆ หรอมาตรการทางสงแวดลอมทในปจจบนสามารถน ามาเปนเงอนไขในการตอรองระหวางประเทศไดอยางด

ส าหรบผลการวเคราะหขอมล ดานนโยบายของรฐ ก ฎหมาย กฎระเบยบ และมาตรการตางๆ ทเกยวของมรายละเอยดดงน

4.1 คณภาพหรอมาตรฐานของผลตภณฑ

(1) ธรกจขายอปกรณกอสราง : รานคาเหลกทขายเหลกปรมาณมากมกประสบปญหาเรองคณภาพหรอมาตรฐานของผลตภณฑ เนองจากกฎหมายพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ .ศ. 2511 และกฎระเบยบทเกยวของก าหนดใหเหลกบางตวตองม มอก . (มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ) (Thai Industrial Standards: TIS) แตบรษทของไทยสวนใหญผลตเหลกเองไมได การทตองไปขอใบอนญาตจาก สมอ. ท าใหเปนเรองทยงยากมาก รวมถงการทตองพาเจาหนาทไปศกษาดงานในตางประเทศในหลายๆ ครง

(2) อตสาหกรรมเหลก : ภาครฐควรเขามาชวยเรองมาตรฐานเหลกโดยเขมงวดมาตรฐานเหลก เพราะทมอยยงไมไดมาตรฐาน ดงนน ทางเลอกหนงคอการทประเทศไทยมสถาบนกลางทจะเปนหนวยรบรอง (Certified body) ไดอยแลว เชน ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (MTEC) มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (สาขาวชาการวศวกรรมโลหการ ส านกวชาวศวกรรมศาสตร ) และสถาบน BVQI (Bureau Veritas Quality International) ประเทศไทย โดยการให สมอ. ออกระเบยบมาตรฐานรบรอง และใหเอกชนเปนผท า

(3) อตสาหกรรมตอเรอ : หากไทยอางองมาตรฐานสากลกไมนามปญหา ไทยไมควรสรางมาตรฐานเอง ในปจจบนไทยมปญหาเรองเหลกโครงสรางซงตองม มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม บรษทอตลไทย มารน ท าธรกจตอเรอทตองใชเหลกฉากดานไมเทา ซงตองมมาตรฐานสากล บรษทตองการน าเขาแตต องขออนญาตกอนและตองใชเวลานาน ปญหาตรงนแสดงใหเหนวา พระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 มอทธพลมากตอธรกจอตสาหกรรมตอเรอทตองมการท าโครงสรางเหลกดวย ตองใชมาตรฐานตางประเทศ ตองน าเขา แตตดเรองมาตรฐานของ สมอ . บรษทตองขออนญาตเปนครงๆ รฐบาลแตละรฐบาลกมนโยบายตางกน บางรฐบาลหรอบางชวงกเขมงวด หรอตองใชเวลานาน

Page 20: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-20 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

4.2 คาจางแรงงาน และกฎหมายแรงงานตางดาว

(1) ผใช/ผขาย: เรองคาจางแรงงานไมประสบปญหา มหลายบรษททจายคาจางแรงงานแพงกวาคาแรงขนต า และหลายๆ บรษททไมเปนโรงงานและประเภทธรกจเปนซอมาขายไป บรษทเหลานมนโยบายไมรบตางชาตเปนพนกงานและลกจาง เพราะกลววาจะมปญหา

(2) ผผลต: คาแรงขนต า 300 บาทของรฐบาล มผลกระทบตอ SMEs อตสาหกรรมเหลกขนาดเลก

(3) อตสาหกรรมเกยวเนอง : คาจางแรงงาน 300 บาทมผลกระทบนอยตอบรษทประกอบเรอเนองจากสวนใหญแลวบรษทจางแรงงานมฝมอ

4.3 การขนสง Logistic

(1) ลกษณะทตงการประกอบอตสาหกรรมเหลกนน บรษททใชเสนทางขนสงทางบก มกไมคอยประสบปญหา สวนบรษททใชเสนทางขนสงทางน า มกจะเปนพวกโรงงานทตงอยรมน าและมโกดงใหญๆ

(2) ผผลต: ตองพจารณาเรองพนท (Area) กอน เชน ทตงอยของอตสาหกรรม โดยในบรเวณนนมสาธารณปโภคเปนอยางไรบาง สภาพถนนเปนอยางไรบาง และไมควรไปกระจกตวอยทใดทหนง เชน นคมอตสาหกรรมมาบตาพด

(3) ผผลต: หลงเหตการณอทกภยใหญป 2554 ท าใหมการยายฐานอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมยานยนตยายฐานไปอยทบรเวณจงหวดนครราชสมา ทงน ลกษณะการขนสงบรเวณภาคกลางเหลอแคทางรถยนต และการขนสงทางแมน าเจาพระยามกเปนอตสาหกรรมพชไรมากกวา

(4) ผผลต: เนองจากในขณะนไทยมปญ หาเรองการขนสงสนคาไป ทางทศตะวนตกของประเทศ ซงการขนสงตองเสยเวลาออมท าใหเสยคาใชจายสง กรณทนาสนใจทควรศกษาคอ การขนสงจากทศตะวนออกไปทศตะวนตก เชน จากแหลมฉบงไปอ าเภอบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ (ทาบางสะพาน) ของบรษท สหวรยาสตลอนดสตร จ ากด (มหาชน) (Sahaviriya Steel Industries PLC : SSI Plc) ส าหรบทาเรอทวาย อาจตองใชระยะเวลาอกประมาณ 10 ป สวนเรองทาเรอน าลกปากบาราทจะไปทวาย ยงมปญหาเกยวของกบการเมองในขณะน

(5) ผใช: ในขณะนประเทศใหความสนใจตอการขนสงทางราง แตไทยยงใหความส าคญเรองการขนสงทางน านอย แมมการกลาวกนมากวาตนทน logistic ของไทยสง แตไทยกยงละเลยเรองการขนสงทางน า กรณนอาจเปนไปไดวาเปนเรองนโยบายเสยมากกวา

(6) ผใช : ส าหรบการขนสงทางเรอนน ผประกอบการตองชวยเหลอตวเองเกอบทกชวง และการขนสงทางเรอมขอเสยตรงทวาไมมลกษณะ Door-to-Door ท าใหผประกอบการตองลงทนเอง

(7) ผใช: ผประกอบการทท าธรกจเกยวกบการขนสงชายฝงตองด าเนนการผานหลายขนตอนมากๆ กอนทจะน าสนคามาถงยงทาเรอทจะออกไปตางประเทศ ปญหานเหนวากระทรวงคมนาคมควรเขามาเปนเจาภาพ

(8) ผใช : การขนสงทตองใชชองทางเขาไปในแมน าปาสกมปญหาเรองความสงของสะพาน เชน สะพานนวลฉว เมอเวลาน าแลง เรอมอปสรรคในการแลนผาน ตรงนรฐควรลงทนสรางประตปรบระดบน า 2 และควรพจารณาปญหาเดยวกนในทอนๆ ดวย

2 กรมเจาทามโครงการอยในขณะน

Page 21: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม) ค-21

4.4 SMEs

(1) ส าหรบประเทศไทย (ผผลต):

- เหลกทใชในอตสาหกรรมกอสรางเปนเหลกประเภททไดรบผลกระทบมากทสด

- อตสาหกรรมเหลกของไทยเปนอตสาหกรรมเหลกระดบลาง ไมใชอตสาหกรรมเหลกระดบสง ไทยยงคลกอยกบการผลตผลตภณฑทต าทสด เชน เหลกเสน ท าใหเหนตวอยางไดวา บรษททใหญ ๆ เชน บรษทญปน ควบคมโดยญปน จะไปตงโรงงานเหลกครอบคลมไปในประเทศตางๆ ในอาเซยน ตวอยางนเหนไดวา เมอเปดเสรอาเซยนขนมา บรษทญปนจะไดประโยชนและบรษททมเจาของเปนคนไทยไมไดประโยชนแตอยางใด

- สวนนโยบายของรฐทจะท าใหอตสาหกรรมเหลกของไทยเปน คลสเตอรเปนเรองทท าไมงายเพราะบรษทตางชาตเมอเขามาลงทนจะเขามาเปนคลสเตอรเลย

- เรองเศษเหลกทมบางคนกลาววาไทยยงมไมพอนน ในปจจบนไมคอยเปนปญหา เพราะไทยมอตสาหกรรมเพมขน ท าใหมเศษเหลกเพมขน

(2) ผผลต: มแนวโนมวาในภายหนา อตสาหกรรมเหลกทเปนของคนไทยจะมจ านวนลดลงเรอยๆ นอกจากนผใหสมภาษณยงเสนอแนะเกยวกบนโยบายการสนบสนนของรฐนอกเหนอจาก 1) การจดตงกองทน 2) การใหเงนก 3) การลดราคาพลงงาน แลว รฐควรมการด าเนนการหรอแนวทางใหมๆ ทจะถอเปนนวตกรรมซงท าไดเลยแลวคอยมาหารอกนในการด าเนนงานขนตอไป

(3) ผใช: อตสาหกรรมเหลกทมการใชในปรมาณมากคอเหลกกอสราง ซงไมคอยมความชดเจนในสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เนองจากอตสาหกรรมเหลกกอสรางตองไดรบการดแลทแตกตางกนระหวางผผลตเหลกและผใชเหลก แตสภาอตสาหกรรม แหงประเทศไทย น าเรองทงสองอยางนมารวมกน กลาวอกนยหนงคอ ผผลตเหลกไมไดผลตครบทกประเภท แตการประกาศเปนกฎหมายใชเปนกฎหมายรวม ท าใหมผลตอผใชเหลก

4.5 สงแวดลอม และความปลอดภย

(1) ผผลต : เนองจากสภาพเศรษฐกจในตางประเทศมผลกระทบ ตอ อตสาหกรรมเหลกภายในประเทศ3 ดงนน อตสาหกรรมเหลกของไทยควร มการเตรยมการหรอปรบตวเรอง การลดการใชพลงงาน การลดการปลอยกาซเรอนกระจก การประหย ดพลงงาน (Reduce energy consumption) ซงลวนเปนเรองเกยวของกบการพฒนาเทคโนโลยทมความส าคญมาก เนองจากอตสาหกรรมเหลกทมการใชเตาหลอม จะตองรบนโยบายทเปนสากลในเรองการใชพลงงานใหนอยลงไปปฏบตใหสอดคลอง เชน การท าอยางไรทจะท าใหใชไฟนอยลง หรอท า ใหการปลอยกาซซลเฟอรไดออกไซดนอยลง ซงตองใชเทคโนโลยและเสยคาใชจายในเรองทกลาวมา ในกรณเหลานทประเทศสหภาพยโรป (EU) ใชมาตรการ Climate Change หรอทประเทศสหรฐอเมรกาใชมาตรการตอบโตการทมตลาด (Anti-Dumping) (AD) มาลงโทษหรอคว าบาตร

(2) ผใช: เมอเปนเสร บรษทมความหวงใยเรองความปลอดภย (Safety) เนองจากเรอจ านวนมากของไทยเปนเรอเกา อายประมาณ 30 ป ตรงนจะมความตกลงระหวางประเทศเกยวกบอายการใชงานและความปลอดภยของเรอ ท าใหเรอไทยตองคอยๆ หมดไป (Fade out) และไทยจะปรบตวไมทน

3 เทคโนโลยการผลตเหลกทรงยาว ประเทศไทยม new technology สวนเทคโนโลยการผลตเหลกทรงแบน ประเทศไทย ไมสามารถ

พฒนาไดมากกวานแลว

Page 22: ภาคผนวก ค สรุปผลการด าเนินการ ...thaifta.com/trade/study/supplychain57_index3.pdf · 2014-10-08 · ภาคผนวก ค

ค-22 โครงการการศกษาหวงโซอปทานสนคารายสาขาทไดรบผลกระทบจากการเปดเสร (สนคาอตสาหกรรม)

4.6 อนๆ

(1) ผผลต: เรามปญหาใหญเรอง ทน / เทคโนโลย / ตลาด 3 สงนส าคญทสด

(2) ผผลต : ไทยไมมอตสาหกรรมเหลกตนน า ท าใหเกดปญหาเรอง กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคา ซงปญหานเหนไดจากการเจรจาทกกรอบทผานมาและในอนาคตทคาดการณไดวากนาจะเปนปญหา

(3) ผผลต : นโยบายและกฎหมายของไทยมกจะเปนเรองการควบคม มากกวาเรองการสนบสนน แตกยงพอมเรองกฎหมาย สมอ . (เรองมาตรฐานบงคบ ) กฎหมายกระทรวงพาณชย (เรองการตอตานการทมตลาดและเรองการหามการน าเขาสนคามากเกนไป (Save guard) ทเปนนโยบายทวไปทจะมาพอชวยพยงอตสาหกรรมเหลกของไทยอยบาง

(4) ผผลต: ภาครฐควรเขามาชวยเรองกฎหมายผงเมอง

(5) ผใช: กฎหมายเรอง Anti-Dumping ไมควรเอาเหลกแผนตอเรอ (Ship plate) ไปรวมอยดวย เพราะปญหาทเกดขนเชน สมมตวาบรษทอตลไทย มารน สนใจสงซอเหลกกบบรษทในประเทศไทย บรษท LPN ไมสนใจผลต แตบรษท สหวรยา บอกวาพรอม แตเมออตลไทยท าการสงซอจรงๆ กไมสามารถสงใหไดในเวลาทตองการ โดยทอตลไทยไมไดท าธ รกจตอเรอเพยงอยางเดยว แตท าธรกจซอมเรอดวย ลกษณะธรกจงานซอมเรอตองท าตรงเวลานดหมายท าใหเปนอปสรรคเนองจากเรอไมสามารถขนลงตามแผนได ดงนน จงเกดผลกระทบขนคอไทยเสยลกคาใหกบประเทศอน หากมการแกกฎหมายเรอง Anti-Dumping กคงไมมผลตอการเตบโตธรกจของอตลไทยโดยตรง แตจะมผลมากในเรองการซอมเรอ ซงประเทศไทยยงมจดเดนอยในเรองน (การซอมเปนงานบรการ ลกคาหวงวาไทยมจดเดนคอการใหบรการทด ความตรงตอเวลาจงเปนเรองส าคญและไทยตดขดเรองน)

(6) ผใช: เครองจกรอปกรณของไทยไมปลอดภาษ แตของสงคโปรปลอดภาษ แมวาประเทศไทยจะยกเวนภาษน าเขา แตกฎหมายยงใหมการตองผานทณฑบนเปนรายโครงการ กรณนเกดปญหาเรอง Supply ทบรษทไทยไมสามารถสงอะไหลมาเกบ Stock ไวเพอซอมเรอได (ความเหนของบรษทคอ รฐควรมนโยบ ายท าใหไทยเปนแหลงซอมเรอมากกวามงเนนใหไทยเปนแหลงผลตเรอ เพราะ Margin จากการซอมดกวาสราง แตอยางไรกตาม การสรางเรอจะเปนประโยชนตอประเทศชาตมากกวาซอม)

(7) ผใช: นโยบายภาครฐของไทยยงไมมความชดเจนเรอง Marine

(8) ผใช: ลกษณะราคาเหลกของไทยเปน Monopoly