91
โดย นายวิทยา ยาม่วง รักษาการในต้าแหน่งที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจการขนส่งทางน้า กระทรวงคมนาคม กันยายน 2559 แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย

แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

โดย นายวทยา ยามวง

รกษาการในตาแหนงทปรกษาดานเศรษฐกจการขนสงทางน า กระทรวงคมนาคม

กนยายน 2559

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

Page 2: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

โดย นายวทยา ยามวง

รกษาการในตาแหนงทปรกษาดานเศรษฐกจการขนสงทางน า กระทรวงคมนาคม

กนยายน 2559

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

Page 3: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย สารบญ

นายวทยา ยามวง -ก-

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

สารบญ

หนา

สารบญเรอง -ก-

สารบญรป -จ-

สารบญตาราง -ฉ-

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและสภาพปญหา 1-1

1.2 วตถประสงคของการศกษา 1-3

๑.๓ ขอบเขตการศกษา 1-3

๑.๔ วธการศกษา 1-3

1.5 ผลทคาดวาจะไดรบ 1-5

บทท 2 สถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของโลก

๒.๑ ภาพรวมเศรษฐกจของโลก 2-1

๒.๑.1 การขยายตวของเศรษฐกจโลก 2-2

๒.๑.2 การคาทางทะเลโลก 2-3

๒.๑.3 แนวโนมการขนสงทางทะเลของโลก 2-10

๒.๒ สถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของภมภาคอาเซยน 2-11

๒.๒.๑ ภาพรวมเศรษฐกจอาเซยน 2-11

๒.๒.๒ การคาทางทะเลของภมภาคอาเซยน 2-13

๒.๓ สถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของประเทศไทย 2-13

๒.3.1 ภาพรวมทางเศรษฐกจของไทย ป พ.ศ. 2559 2-14

๒.3.2 แนวโนมเศรษฐกจของไทย 2-14

๒.๓.3 การคาทางทะเลของไทย 2-15

๒.3.4 แนวโนมการคาและการขนสงทางทะเลของไทย 2-16

๒.4 กองเรอพาณชย 2-17

๒.4.1 กองเรอพาณชยโลก 2-17

Page 4: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย สารบญ

นายวทยา ยามวง -ข-

สารบญ (ตอ)

หนา

๒.4.2 กองเรอพาณชยไทย 2-19

๒.๔.2.1 สถานภาพกองเรอพาณชยไทย 2-19

๒.5 สภาวะตลาดและสวนแบงตลาดของการขนสงทางทะเล 2-23

บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

3.1 นโยบาย และยทธศาสตรของไทย 3-1

3.1.1 สาระส าคญของนโยบายรฐบาล 3-1

3.1.2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 3-1

3.1.๓ ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2559 3-2

3.1.๔ แผนพฒนาระบบขนสง พ.ศ. 2554 – 2563 3-2

3.1.5 แผนการด าเนนงานของกรมเจาทา 3-4

๓.๑.๖ ค าสงคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาว ท ๑/๒๕๕๙ ๓-๕

เรอง แตงตงคณะกรรมการเฉพาะเรอง ๖ คณะ

ลงวนท ๕ เมษายน ๒๕๕๙

3.2 นโยบาย และยทธศาสตรของอาเซยน 3-5

บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

๔.1 การพฒนากองเรอพาณชยประเทศตางๆ 4-1

๔.๒ ประเทศศนยกลางพาณชยนาว 4-2

๔.๓ ประเทศทปลอดภาระภาษ 4-6

๔.๔ เปรยบเทยบตนทน ความไดเปรยบ เสยเปรยบระหวางผประกอบการไทย 4-10

ภายใตการจดทะเบยนเรอไทยกบเรอทจดทะเบยนชกธงสะดวก และจดตง

ฐานธรกจในประเทศทปลอดภาษและจดตงฐานธรกจในประเทศทเปน

ศนยกลางดานพาณชยนาว

๔.๕ สรป 4-13

บทท ๕ การวเคราะหปญหาและอปสรรคทส าคญตอการพฒนากองเรอพาณชยไทย

๕.๑ ขาดการปรบปรงและพฒนาองคกรดานพาณชยนาวทมศกยภาพ 5-1

Page 5: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย สารบญ

นายวทยา ยามวง -ค-

สารบญ (ตอ)

หนา

๕.๑.1 ปญหาและอปสรรค 5-2

๕.๑.๒ ขอเสนอแนะ 5-3

๕.๒ การพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว 5-5

๕.๒.1 ปญหาและอปสรรค 5-6

๕.๒.2 ขอเสนอแนะ 5-6

๕.๓ การแกไขปรบปรงดานกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบทเกยวของกบ 5-7

การพฒนากองเรอพาณชยไทย

๕.๓.1 ปญหาและอปสรรค 5-7

๕.๓.2 ขอเสนอแนะ 5-7

5.๔ มาตรการทางดานภาษ และการเงน 5-8

5.๔.1 มาตรการทางดานภาษ 5-8

5.๔.1.1 ปญหาและอปสรรค 5-9

5.๔.1.2 ขอเสนอแนะ 5-10

๕.๔.๒ มาตรการทางการเงน 5-10

๕.๔.๒.๑ ปญหาและอปสรรค 5-10

๕.๔.๒.๒ ขอเสนอแนะ 5-11

๕.๕ การจดทะเบยนเรอ 5-11

๕.5.1 ปญหาและอปสรรค 5-11

๕.5.2 ขอเสนอแนะ 5-12

5.๖ มาตรการสงวนสนคาลงเรอไทย 5-12

5.๖.1 ปญหาและอปสรรค 5-12

5.๖.2 ขอเสนอแนะ 5-13

5.๗ การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย 5-13

5.๗.1 ทาเรอ 5-13

5.7.1.1 ปญหาและอปสรรค 5-13

Page 6: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย สารบญ

นายวทยา ยามวง -ง-

สารบญ (ตอ)

หนา

5.7.1.2 ขอเสนอแนะ 5-14

5.7.2 อตอเรอและซอมเรอ 5-14

5.7.2.1 ปญหาและอปสรรค 5-14

5.7.2.2 ขอเสนอแนะ 5-14

บทท 6 แผนยทธศาสตรตอการพฒนากองเรอพาณชยไทย

6.1 แนวคดในการพฒนา 6-1

6.1.1 วสยทศน 6-1

6.1.2 พนธกจ 6-1

6.1.3 วตถประสงค 6-1

6.2 กรอบแนวคดในการพฒนา 6-2

6.3 ยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย 6-4

6.4 บทสรป 6-10

ภาคผนวก

----------------------------------------

Page 7: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย สารบญ

นายวทยา ยามวง -จ-

สารบญรป

รปท หนา

๒.๑.2-1 แสดงการเปรยบเทยบดชนการผลตภาคอตสาหกรรมและดชน GDP ของโลก 2-5

จดท า OECD ในการคาและการขนสงสนคาทางทะเลระหวางป

พ.ศ. 2518-2557 (โดยใชป 2533 เปนปฐาน)

๒.๑.2-2 แสดงปรมาณการคาทางทะเลของโลก จ าแนกตามประเภทสนคาและรายป 2-6

(หนวยบรรทก : ลานตน)

๒.๑.2-3 แสดงโครงสรางการขนสงสนคาทางทะเลของโลก ในป พ.ศ. 2557 2-6

๒.๑.2-4 แสดงปรมาณการคาทางทะเลของโลก จ าแนกตามกลมประเทศ (รอยละของ 2-7

ระวางบรรทกของโลก)

๒.๑.2-5 แสดงสวนแบงการขนสงสนคาทางทะเลของประเทศทก าลงพฒนาจ าแนกเปนรายป 2-7

(รอยละของระวางบรรทกของโลก)

๒.๑.2-6 แสดงปรมาณการคาทางทะเลของโลก จ าแนกตามภมภาค 2-8

(รอยละของระวางบรรทกของโลก)

๒.๑.2-7 อตราการเตบโตของกองเรอโลกจ าแนกตามประเภทเรอทส าคญ ระหวางป 2-9

พ.ศ. 2548-2558

2.2.๑-1 การสงออกและการน าเขาของสนคาเครองจกรและชนสวนในภมภาคอาเซยน 2-12

เอเชยตะวนออก และละตนอเมรกาป พ.ศ. ๒๕๕๑

๒.๔.2.1-1 แสดงการเปรยบเทยบกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาคอาเซยน 2-20

๒.๔.2.1-๒ กองเรอพาณชยไทยระหวางป พ.ศ. 2541 – 2558 2-21

3.2-1 วสยทศนและเปาหมายของการเชอมโยงอาเซยน 3-8

----------------------------------------

Page 8: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย สารบญ

นายวทยา ยามวง -ฉ-

สารบญตาราง

ตารางท หนา

๒.1-1 แสดงอตราการขยายตวของมลคาการสงออก เศรษฐกจ และอตราเงนเฟอของ 2-2

ประเทศตางๆ ระหวางป พ.ศ. 2557-2559

๒.๑.2-๑ ระวางเรอบรรทกของกองเรอโลก ระหวางป พ.ศ. 2548-2558 2-8

๒.๑.2-2 อตราการเตบโตระวางบรรทกของกองเรอโลกจ าแนกตามประเภทเรอ ระหวางป 2-9

พ.ศ. 2557-2558

๒.๑.2-3 สดสวนเรอแตละประเภทของกองเรอโลก ป พ.ศ. 2557 และ ป พ.ศ. 2558 2-10

2.3.๑-1 ประมาณการเศรษฐกจ ป พ.ศ. 2559 2-14

๒.3.2-1 สรปผลประมาณการแนวโนมเศรษฐกจและเงนเฟอ 2-15

๒.4.1-1 กองเรอโลก 35 อนดบแรก ณ วนท 1 มกราคม ป พ.ศ. 2558 (DWT) 2-17

๒.๔.2.1-1 แสดงการเปรยบเทยบกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาคอาเซยน 2-19

๒.๔.2.1-๒ กองเรอพาณชยไทยระหวางป พ.ศ. 2541-2558 2-21

๒.๔.2.1-๓ จ านวนและขนาดบรรทกของกองเรอพาณชยไทยจ าแนกตามชวงอายเรอ 2-22

ป พ.ศ. 2558

2.5-1 แสดงการเปรยบเทยบปรมาณสนคาขาเขา-ขาออกของไทยระหวางป 2-23

พ.ศ. 2556-2557

3.1.2-2 สาระส าคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 3-1

3.1.3-1 ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2559 3-2

3.1.๔-๑ แผนพฒนาระบบขนสง พ.ศ. 2554 – 2563 3-3

๔.๑-๑ การพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ 4-1

๔.๒-1 สดสวนของสนคาถายล า ของประเทศศนยกลางพาณชยนาว 4-3

๔.๔-1 การเปรยบเทยบคาธรรมเนยมบางรายการทจดทะเบยนเรอไทยกบเรอท 4-10

จดทะเบยนชกธงสะดวก

๔.๔-2 แสดงขอมลภาษของประเทศตางๆ ทเปน Tax Haven Country 4-12

และ Maritime Transshipment Country

5.๔.1-1 มาตรการดานภาษทสนบสนนผประกอบกจการเดนเรอระหวางประเทศของไทย 5-8

6.3-1 มาตรการการพฒนากองเรอพาณชยไทย 6-8 ----------------------------------------

Page 9: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย รายงานสรปผบรหาร

นายวทยา ยามวง 1

บทสรปผบรหาร ๑. ความเปนมาและสภาพปญหา

กจการพาณชยนาว เปนกจการทครอบคลมถงกองเรอพาณชยไทย กจการเกยวเนองกบธรกจพาณชยนาว ซงไดแก การขนสงชายฝง ทาเรอ อเรอ การบรการนอกทา การประกนภย ธรกจรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ และบคลากรพาณชยนาว ซงลวนเปนกจการทสรางรายไดใหกบประเทศชาตอยางมาก ท งยงมสวนชวยในการลดคาใชจายทเปนตนทนในการสงสนคาออกของประเทศใหตาลงจนมความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ และมบทบาทสาคญตอการสงเสรมศกยภาพและประสทธภาพในการพฒนาเศรษฐกจ เปนแหลงจางงาน และนารายไดเขาสประเทศไดอยางมหาศาล ปจจบนเปนททราบกนดวา กองเรอพาณชยไทยเปนกองเรอขนาดเลก และมสดสวนการขนสงสนคาระหวางประเทศเพยงรอยละ ๙ สวนทเหลอรอยละ ๙๑ ตองพงพงเรอสนคาตางชาต หรอคดเปนเงนท สญเสยใหกบกองเรอตางชาต ปละ ๑.๓๓ ลานลานบาท สงผลตอการขาดดลบญชเดนสะพด ในรปของเงนตราตางประเทศ นอกจากน การมกองเรอขนาดเลก ยงสงผลกระทบตอความมนคงของชาต รวมทงสงผลกระทบตอธรกจอนๆ ในหวงโซอปทาน รวมทงการวาจางงาน ประมาณ ๒๐ ปทผานมากองเรอของไทยมขนาดเปนลาดบท ๖ ของทงหมด ๙ ประเทศในอาเซยนท มพ นท ตดทะเล แมวารฐบาลจะใหความสาคญกบการพฒนากองเรอไทย โ ดยมนโยบายและยทธศาสตรตางๆทเกยวของกบการวางยทธศาสตรในการพฒนากองเรอพาณชยไทย เชน นโยบายรฐบาล แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคมแผนหลกการขนสงของกระทรวงคมนาคมวาดวยเร องการขนสงสนคาทางทะเล แผนวสาหกจการทาเร อแหงประเทศไทย นโยบายของกรมเจาทา ยทธศาสตรของกรมเจาทาและการขนสงตอเนองหลายรปแบบ รวมทงสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาว และกรมเจาทา ไดจดใหมการศกษาแผนหลกและโครงการตางๆ เพอยกระดบศกยภาพของกองเรอพาณชยไทย ไดแก

- แผนหลกการพาณชยนาว พ.ศ. ๒๕๔๒ - ๒๕๔๙ - โครงการศกษาเพ อจดทาแผนปฏบต การพฒนากองเรอพาณชยไทย ตามแผน

หลกการพาณชยนาว พ .ศ. 2542 -2549 และการประเมนผลการปร บปร งมาตรการสงเสรมและพฒนากองเรอพาณชยไทยทงระบบ

- โครงการศกษาเปรยบเทยบเพอเสนอแนะ ปรบปรงมาตรการและสทธประโยชนทางการเงน ทางภาษ และสงเสรมการลงทน สาหรบกจการพาณชยนาวทงระบบ

Page 10: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย รายงานสรปผบรหาร

นายวทยา ยามวง 2

การศกษาดงกลาวแมวาจะมมาแลวเกอบ ๒๐ ป แตกองเรอพาณชยไทย กยงมไดมการขยายตว เพมศกยภาพ และขดความสามารถตามแผนทวางไว อยางไรกด ในอนาคตคาดวากองเรอพาณชยไทยอาจจะมแนวโนมเลกลงกวาเดม ดงนน การวางแผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทยจงมความสาคญอยางยงในการพฒนาประเทศ และตองดาเนนการเรงดวนและอยางตอเน อง เพ อใหการพฒนากองเรอพาณชยไทย และกจการพาณชยนาวของประเทศเปนไปอยางมประสทธภาพ เปนระบบ ตอเนอง รวดเรว สอดคลองกบสภาพการดาเนนการดานพาณชยนาวทเผชญอยในกระแสโลกาภวฒนในปจจบน

๒. ปญหาและอปสรรคของกองเรอพาณชยไทย

ปญหาและอปสรรคตอการพฒนากองเรอพาณชยไทยทสาคญ สามารถสรปไดดงน - ขาดการปรบปรงและพฒนาองคกรดานพาณชยนาวท มศกยภาพ - การพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว - การแกไขปรบปรงดานกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบทเกยวของกบการพฒนา

กองเรอพาณชยไทย - มาตรการทางดานภาษและการเงน - การจดทะเบยนเรอ - การสงวนสนคาลงเรอไทย - การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

๓. กลยทธการพฒนากองเรอพาณชยไทย

เพ อปรบวส ยทศน และแนวคดมาส การปฎบต เหนควรมการกาหนดแนวทางและมาตรการทจะนาไปสความสาเรจในการพฒนากองเรอพาณชยไทยอยางจรงจง เพ อยกระดบศกยภาพการพฒนากองเรอพาณชยไทยทจะเขารวมตลาดการขนสงทางทะเลของอาเซยน โดยเรยงตามลาดบความสาคญสรปไดดงน

๑. การสงเสรมสนบสนนใหมการจดต งองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานทมเอกภาพเปนกลไกสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยและกจการพาณชยนาว ใหมการพฒนาอยางยงยน ประกอบดวย

- การแกไข พ.ร.บ. สงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ.2521ใหทนสมย เพ อใหมความคลองตวในการปฎบตงาน และสอดคลองกบสถานการณในปจจบน

Page 11: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย รายงานสรปผบรหาร

นายวทยา ยามวง 3

- การจดต งหนวยงาน หรอองคกรผ ร บผดชอบการพฒนากจการพาณชยนาวโดยตรงมฐานะเปนองคกรมหาชนเพอเปนกลไกในการสงเสรมการพาณชยนาวเชงรก

๒. การพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว ใหมคณภาพ พอเพยง ไดมาตรฐานสากล และสอดคลองกบความตองการของตลาด ไดแก

- ใหมการวางแผนการผลตบคลากรดานพาณชยนาวทงในระยะสนและระยาวใหสอดคลองกบความตองการของเรอไทย

- แยกสถาบนการผลตคนประจาเรอ และสถาบนกากบดแลมาตรฐานการสอนออกจากกน เพอใหมการแขงขนในเชงคณภาพ

- การสงเสรมใหสถาบนการผลตคนประจาเรอตองไดมาตรฐานสากล เพมทกษะการใชภาษาองกฤษ (Marine language) สามารถตรวจสอบได และมระบบควบคมคณภาพตามขอเสนอขององคการทางทะเลระหวางประเทศ

๓. แกไขปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบและขอบงคบทเกยวของกบการขนสงทางนา ในประเทศและระหวางประเทศใหสอดคลองกบธรกจการคาและการขนสงทางทะเลระหวางประเทศ และเปนประโยชนตอการพฒนากองเรอพาณชยไทย สอดคลองกบการปฎบตตามหลกสากล และเปนทยอมรบสากลเพมมากขน ประกอบดวย

(1) พระราชบญญตการกกเรอ พ.ศ. 2534 : มบางประเดนทควรแกไข ไดแก - สทธเรยกเกยวกบเรอซงยงไมมบทบญญตทใหสถาบนการเงนตางประเทศ

หรอเจาหนตางประเทศทไดใหกยมเงนหรอใหสนเชอแกเจาของเ รอใหมสทธรองขอขอกกเรอได

- การปลอยเรอทถกกก ซงควรพจารณาใหลกหนนาหลกทรพยประเภทอนมาเปนหลกประกนแทนเงนไดเพอลดภาระใหกบเรอไทยทถกกก

(2) พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521 : มประเดนทควรแกไขไดแก - ใหมความทนสมย สอดคลองกบสถานการณปจจบน และสงเสรมภาคภาค

ผประกอบการใหเขามามสวนรวมในการพฒนากจการพาณชยนาวมากขน - ใหมการจดต งองคกรมหาชน เปนองคกรทมเอกภาพในการสงเสรมและ

พฒนากจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางมเสถยรภาพและยงยน (3) พระราชบญญตการรบขนของทางทะเล พ.ศ.2534 : มบางประเดนทควร

แกไข ไดแก สทธของผขนสง อายความทใชบงคบคดกบผขนสงทถกฟอง และอายความทผขนสงจะฟองผสงของ

Page 12: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย รายงานสรปผบรหาร

นายวทยา ยามวง 4

(4) พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ.2481 : มบางประเดนทควรแกไข ไดแก - การลดข นตอนและจานวนเอกสารทใชจดทะเบยนเรอไทยในลกษณะการ

ใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One-Stop-Service) - การปรบปรงถอยคา และภาษาทใชใหทนสมยและสอดคลองกบภาษาทใชใน

กจการพาณชยนาว - การมอบอานาจใหเอกชนเขามามบทบาทในการอานวยความสะดวกแก

เจาของเรอ เชน การตรวจเซอรเวยเรอ เปนตน ๔. มาตรการทางดานภาษ และการเงน เพอใหสทธประโยชนทางดานภาษและการเงน

ในการลดตนทนการดาเนนงานของผประกอบการเรอไทย และเพมศกยภาพในการแขงขนกบผประกอบการตางประเทศ ประกอบดวย

สทธประโยชนทางภาษ - ปรบปรงการจดเกบภาษมลคาเพมใหกบผประกอบการเรอไทยทนาเขาเรอ

จากตางประเทศ เพอเปดโอกาสใหเรอไทยมตนทนเทากบเรอตางชาต และสามารถแขงขนกบเรอตางชาตได

- ยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจายในการเชาตคอนเทนเนอรในตางประเทศของผประกอบการเรอไทย เพ อลดตนทนการดาเนนงาน และเพมโอกาสการประกอบธรกจทางเรอ

สทธประโยชนทางการเงน - ส ง เ ส ร ม ให ม ก ารจ ด ต ง กองท นพาณ ชยนาว หร อกองท นหม น เ ว ย น

(Revolving Fund) ใหเจาของเรอไทยสามารถสงซอเรอ หรอตอเรอใหมได โดยมอตราดอกเบยเงนกท ตาเมอเทยบกบตางประเทศ มระยะเวลาปลอดหน และระยะเวลาการชาระหนยาวนานเพยงพอเพอใหผประกอบการเรอไทยเตบโตและพฒนาขนมาไดอยางเปนรปธรรม

๕. การจดทะเบยนเรอ เพออานวยความสะดวกและลดขนตอนการจดทะเบยนเรอไทย การจดจานองเรอในตางประเทศ และการยกเลกใบอนญาตใชเรอไทย ประกอบดวย

ปรบปรงระเบยบปฎบตเกยวกบการจดทะเบยนเรอในลกษณะการใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One-Stop-Service)

อนญาตใหใชสาเนาเอกสารการจดทะเบยนเรอโดยใชการสอสารทางโทรสาร เพอใหเกดความสะดวกในการซอเรอและจดจานองเรอในตางประเทศ

ยกเลกใบอนญาตใชเรอไทย โดยใหใชใบจดทะเบยนเรอแทนตามหลกสากล

Page 13: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย รายงานสรปผบรหาร

นายวทยา ยามวง 5

๖. มาตรการสงวนสนคาลงเรอไทย เปนการสงวนการขนสนคาเขาภาครฐ/รฐวสาหกจใหลงเรอไทยในเสนทางทมเรอไทยใหบรการ เพอเปนหลกประกนการขนสงสนคา สรางความไดเปรยบในการแขงขน และการขยายตวของกองเรอไทย ประกอบดวย

ใหยกเลกมาตรการสงวนสนคานาเขาภาครฐ/รฐวสาหกจใหบรรทกลงเรอไทยเฉพาะในเสนทางสหรฐฯและยโรปทไมมเรอไทยใหบรการ เพอลดภาระใหแกผสงสนคาในการขอยกเวนการใชเรออนทมใชเรอไทย

หนวยงานภาครฐตองใหความรความเขาใจในขอกฎหมายตางๆ ของมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทยกบหนวยงานภาครฐ/รฐวสาหกจ และเอกชน

การสารวจและขดเจาะนามนในทะเล และการขนสงนามนในเขตเศรษฐกจจาเพาะของไทยใหใชเรอไทย

๗. การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย 7.1 ทาเรอ

ทาเรอมบทบาทสาคญในการอานวยความสะดวกเพอสงเสรมการคาและการขนสงทางทะเล เพ อรองรบปรมาณการขนสงสนคาท เพมข น และสนบสนนการขนสงสนคาของกองเรอพาณชยไทยใหเปนไปอยางสะดวกรวดเรวมากยงขน ควรมมาตรการทสาคญ ไดแก

- เรงผลกดนใหมหนวยงานกลางททาหนาทบรหารจดการ กาหนดนโยบาย วางแผน และกากบดแลทาเรอทงหมดในภาพรวม

- สงเสรมใหมส งอานวยความสะดวกพนฐานทางทะเลโดยเฉพาะอยางย งดานการเดนเรอ เชน รองนา ถนนทางเ-ขาออก สาธารณปโภค ตลอดจนการบารงรกษารองนา เปนตน

7.2 อตอเรอและซอมเรอ

การพฒนากองเรอพาณชยไทย และการพฒนาอตอเรอและซอมเรอของไทยยงขาดความสมพนธเชอมตอกนใหผประกอบการเรอไทยใชเรอทตอภายในประเทศ ดงนน เพอสงเสรมและสนบสนนการขยายตวของกองเรอไทย ควรมมาตรการดงน

- สนบสนนใหผ ประกอบการเรอไทยใชเรอทตอจากอตอเรอและซอมเรอในประเทศ โดยเฉพาะการขนสงชายฝง และการขนสงโดยเรอลาเลยง

- จดหาแหลงเงนกดอกเบยตาเพอสนบสนนอตสาหกรรมตอเรอและซอมเรอจากหนวยงานทเกยวของ เชน สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน และกรมเจาทา เปนตน

Page 14: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย รายงานสรปผบรหาร

นายวทยา ยามวง 6

- จดใหมสถาบนการศ กษาและผ เช ยวชาญท สอนในเร องการตอเร อใหสอดคลองกบความตองการของอตสาหกรรมทงดานเทคนคและแรงงาน

- รฐควรมนโยบายในการใหการสงเสรมการลงทนอตอเรอและซอมเรออยางชดเจนและตอเนอง

สดทายน ผศกษามความเหนวาขอเสนอแผนยทธศาสตรในการพฒนากองเรอพาณชยไทยและกจการทเก ยวเน องกบพาณชยนาวดงไดกลาวมาแลวขางตน เปนยทธศาสตร และมาตรการท ม ความสาค ญอย างย งท ภาคร ฐคว รนามาใช เ ป นกรอบการพ ฒนาท ย ง ย น (Sustainable Development) ในการปรบปรงประสทธภาพ และยกระดบศกยภาพการพฒนากองเรอพาณชยไทยเพอแขงขนกบโลก และตลาดการขนสงทางทะเลรวมอาเซยนไดอยางมประสทธภาพ เสถยรภาพ และยงยน ดงแสดงในรปท ๓-๑

Page 15: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 7

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

ยทธศาสตรท 1

ก า ร ส ง เ ส ร ม แ ล ะสนบสนนใหมการจดตงอ ง ค ก ร พ า ณ ช ย น า วเฉพาะดานทมเอกภาพ

เพอสงเสรมใหมองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานเปนกลไกสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยและกจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางยงยน

ยทธศาสตรท 2 ยทธศาสตรท 3 ยทธศาสตรท 4 ยทธศาสตรท 5 ยทธศาสตรท 6

การพฒนาบคลากรดานการขนส งทาง นาและพาณชยนาวใหมคณภาพ พ อ เ พ ย ง แ ล ะ เ ข า สมาตรฐานสากล

การปรบปรงกฎหมาย ก ฎ ร ะ เ บ ย บ แ ล ะขอบงคบทเ กยวของกบกา ร ข น ส ง ท า ง น า ใ นประเทศ

เ พ อ พ ฒ น า ข ดค ว า ม ส า ม า ร ถ ข อ งบคลากรดานพาณชยนาวให ได มาตรฐานระด บสากล และ มป ร ม าณพ อ เ พ ย ง ต า ม ค ว า มตองการของตลาด

เ พ อ พฒ น าก ฎ หม า ย กฎระเบยบและขอบงคบท เ ก ย ว ข อ ง ใ น ก า รสง เสรมความเขมแขงของผประกอบการ และเปนไปตามมาตรฐานหลกสากล

การใหสทธประโยชนทางภาษ และการเงน เพอลดภาระคาใชจายของผประกอบการเรอไทย และเพมศกยภาพในการแขงขนกบผประกอบการตางประเทศ

ยทธศาสตรท 7

เพอเพมขดความสามารถของผประกอบการ และล ด ต น ท น ใ น ก า รดาเนนงาน

การสงเสรมและอานวยความสะดวกในการจดทะเบยนเรอไทย

เพอลดขนตอนและความยงยากในการจดทะเบยนเรอไทย

การสงเสรม สนบสนนใหใชมาตรการสงวนสนคาขา เข าของห นวยงานภาครฐ/ รฐวสาหกจลงเรอไทย เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการขยายตวของกองเรอไทย

การสารวจขดเจาะนามนในทะเลจากแหลงนามนในทะเลในเขตเศรษฐกจจาเพาะของไทยใหใชเรอไ ท ย แ ล ะ ย ก เ ล กมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทยในเสนทางทไมมเรอไทยใหบรการ

ก า ร พ ฒ น า ธ ร ก จเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

เพอเพมขดความสามารถของผ ป ร ะกอบ ธ ร ก จเกยวเ นองให เช อมต อ และสนบสนนการพฒนากองเรอไทย

Page 16: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 1 บทน า

นายวทยา ยามวง ๑-1

บทท ๑ บทน ำ

๑.๑ ควำมเปนมำและสภำพปญหำ

กจการพาณชยนาว เปนกจการท ครอบคลมถงกจการเรอพาณชยไทย กจการทาเร อ กจการอเรอ กจการเกยวเนองกบกจการพาณชยนาว ซงไดแก การขนสงชายฝง การบรการนอกทาเรอ กจการประกนภย ธรกจรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ และบคลากรพาณชยนาว ซงลวนเปนกจการทสรางรายไดใหกบประเทศชาตอยางมากมาย ทงยงมสวนชวยในการลดคาใชจายทเปนตนทนในการสงออกสนคาของประเทศใหตาลงจนมความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ อกทงเปนกจการทมบทบาทสาคญตอการสงเสรมศกยภาพและประสทธภาพในการพฒนาเศรษฐกจ เปนแหลงจางงาน และนารายได และเงนตราเขาสประเทศ ไดอยางมากมายมหาศาล ปจจบนเปนททราบกนดวากองเรอพาณชยนาวของไทย ยงเปนกองเรอขนาดเลกและมสดสวนการขนสงสนคาระหวางประเทศเพยงรอยละ ๙ สวนทเหลอรอยละ ๙๑ ตองพงพงเรอสนคาตางชาต หรอคดเปนเงนทสญเสยใหกบกองเรอตางชาต ปละ ๑.๓๓ ลานลานบาท สงผลตอการขาดดลบญชเดนสะพด ในรปของเงนตราตางประเทศ นอกจากน การมกองเรอขนาดเลก ยงสงผลกระทบตอความมนคงของชาต รวมทงสงผลกระทบตอธรกจอนๆ ในหวงโซอปทาน รวมทงการวาจางงาน ประมาณ ๒๐ ปทผานมากองเรอของไทยมขนาดเปนลาดบท ๖ ของทงหมด ๙ ประเทศในอาเซยนทมพ นท ตดทะเล แมวารฐบาลจะใหความสาคญกบการพฒนากองเรอไทย โดยมนโยบายและยทธศาสตรตางๆ ทเกยวของกบการวางยทธศาสตรในการพฒนากองเรอพาณชยไทย เชน นโยบายรฐบาล แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคมแผนหลกการขนสงของกระทรวงคมนาคมวาดวยเรองการขนสงสนคาทางทะเล แผนวสาหกจการทาเรอแหงประเทศไทย นโยบายของกรมเจาทา ยทธศาสตรของกรมเจาทาและการขนสงตอเนองหลายรปแบบ รวมท งสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาว และกรมเจาทา ไดจ ดให มการศกษาแผนหลกและโครงการตางๆ เพอยกระดบศกยภาพของกองเรอพาณชยไทย ซงไดแก

- แผนหลกการพาณชยนาว พ.ศ. ๒๕๔๒ - ๒๕๔๙

Page 17: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 1 บทน า

นายวทยา ยามวง ๑-2

- โครงการศกษาเพอจดทาแผนปฏบตการพฒนากองเรอพาณชยไทย ตามแผนหลกการพาณชยนาว พ.ศ. 2542-2549 และการประเมนผลการปรบปรงมาตรการสงเสรมและพฒนากองเรอพาณชยไทยทงระบบ

- โครงการศกษาเปรยบเทยบเพอเสนอแนะ ปรบปรงมาตรการและสทธประโยชนทางการเงน ทางภาษ และสงเสรมการลงทน สาหรบกจการพาณชยนาวทงระบบ

การศกษาดงกลาวขางตนแมวาจะมมาแลวเกอบ ๒๐ ป แตกองเรอพาณชยไทยยงมไดมการขยายตว เพมศกยภาพ และขดความสามารถตามแผนทวางไว หากเปรยบเทยบกบกองเรอของประเทศเพอนบานในภมภาคน ไมวาจะเปนสงคโปร อนโดนเซย เวยดนาม และมาเลเซยแลว ขนาดของกองเรอไทยนนจดวาเลกทสดในภมภาคเลยทเดยว เพราะทกประเทศตางกมขนาดกองเรอเดนทะเลท ใหญและระวางขนสงท มาก อยางไรกด ในอนาคตคาดวากองเรอพาณชยไทยอาจจะมแนวโนมขนาดเลกลงกวาเดม ปจจบนประเทศไทยไดเขารวมเปนสวนหนงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. ๒๕๕๘ และมพนธกรณในการสรางประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) เพอการเชอมโยงประชาคมอาเซยนหลายดาน ไดแก (1) การพฒนาโครงสรางพนฐาน ซงครอบคลมการคมนาคมขนสงหลายรปแบบ (multi-modal transportation) และระบบโลจสตกส (2) การปรบแกกฎระเบยบดานการคาและการลงทนใหสอดคลองกนเพอสนบสนนการสรางประชาคมทมการไหลเวยนของการคา การลงทน และบรการทเสร การพฒนาฐานการผลตและหวงโซอปทานรวมกน และการเคลอนยายของแรงงานทสงเสรมใหเศรษฐกจของภมภาคเจรญเตบโต และเปนประโยชนตอประชาชนอาเซยนโดยรวม (3) การสนบสนนใหประชาชนไปมาหาสกนไดสะดวกและสรางความเขาใจและความสมพนธอนดระหวางประชาชนผานการแลกเปล ยนดานการศกษา วฒนธรรม และการทองเท ยวโดย เปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน ซ งจะทาใหอาเซยนมความสามารถในการแขงขนสงข น ในสวนของความรวมมอดานการขนสงทางนา อาเซยนไดจดทาแผนปฏบตการวาดวยการขนสงทางทะเล ซงมการรวมมอเพอเพมขดความสามารถ การแขงขน และเสรมสรางความเขมแขงดานการบรการ รวมทงการตลาดขนสงสนคาทางทะเลภายในภมภาคอาเซยน โดยมงเนนการพฒนาโครงสรางสาธารณปโภค และการเชอมโยงทางการตลาด ในสวนของการขนสงทางทะเลมเปาหมายเพอยอมรบหลกการทวไปและกรอบการดาเนนงาน เพอจดตงตลาดการขนสงทางทะเลรวมอาเซยน (ASEAN Single Shipping Market) และดาเนนการตามแผนแมบทวาดวยการเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan on ASEAN Connectivity) เพอ

Page 18: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 1 บทน า

นายวทยา ยามวง ๑-3

พฒนาการรวมกลมสาขาการขนสงทางทะเลของอาเซยนเปนตลาดเดยว โดยประเทศสมาชกไดรวมกนดาเนนมาตรการตางๆ ท จะชวยเพ มขดความสามารถแขงขนของอาเซยน สนบสนนการพฒนาเครอขายการผลตในภมภาค และเสรมสรางศกยภาพของอาเซยนในการเปนศนยกลางการผลตของโลก และเปนสวนหนงของหวงโซอปทานโลก สงผลตอการขยายตวในดานการขนสงสนคาทางทะเลทเพมขนตามอตราการเจรญเตบโตทางดานการคาระหวางประเทศ การวางแผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย จงมความสาคญอยางย งท จะนาไปสการพฒนากองเรอพาณชยไทย และ เปนการแกไขปญหาอปสรรคในการพฒนากองเรอพาณชยไทย รวมทงเปนการขบเคลอนยทธศาสตรเพอยกระดบศกยภาพการพฒนากองเรอพาณชยไทย และสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ตลอดจนการพจารณาในภาพรวมของความเปนสวนหนงในการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

๑.๒ วตถประสงคของกำรศกษำ

๑. เพอวเคราะห ปญหาอปสรรคของการพฒนากองเรอพาณชยไทย ๒. เพอยกระดบศกยภาพในการเพมขดความสามารถของกองเรอพาณชยไทย ๓. เพอจดทายทธศาสตร และมาตรการทสาคญ ในการพฒนากองเรอพาณชยไทย เพ อ

สนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ และอาเซยน

๑.๓ ขอบเขตกำรศกษำ

๑. ศกษานโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการตางๆ ท เกยวของกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย และของอาเซยน ภาพรวมเศรษฐกจและการคาทางทะเล สถานภาพการคาทางทะเลของไทย และภมภาคอาเซยน

๒. ศกษา วเคราะห สภาพปญหาและอปสรรคของการพฒนากองเรอของประเทศไทย ๓. ศกษา วเคราะห ปจจยทเกยวของอนๆ ทสงผลตอการเพมศกยภาพของกองเรอ และ

การใหบรการขนสงสนคาทางทะเล ๔. ศกษาการจดทาแผนยทธศาสตรและมาตรการการพฒนากองเรอพาณชยไทย เพ อ

สนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศใหเตบโตอยางมเสถยรภาพและยงยน

๑.๔ วธกำรศกษำ

Page 19: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 1 บทน า

นายวทยา ยามวง ๑-4

๑. รวบรวมขอมลทตยภม ไดแก นโยบาย แผนยทธศาสตร และแผนงาน/โครงการทเกยวของกบการพฒนา กองเรอพาณชยไทย และทเกยวของกบการบรการทางเรอและบรการ อนๆ ทเชอมโยงกบยทธศาสตรของอาเซยน ไดแก

นโยบายรฐบาล

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคม

แผนพฒนาระบบขนสง

แผนการดาเนนงานของกรมเจาทา

แผนแมบทวาดวยการเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan on ASEAN Connectivity)

๒. รวบรวมขอมลทตยภม ไดแก ภาพรวมเศรษฐกจและการคาทางทะเล

ภาพรวมเศรษฐกจของโลก

การคาทางทะเลของโลก

โครงสรางของสนคาทสงทางทะเลของโลก

ภาพรวมเศรษฐกจของอาเซยน

การคาทางทะเลของภมภาคอาเซยน

ภาพรวมเศรษฐกจของไทย

การคาทางทะเลของไทย

แนวโนมการคาและการขนสงทางทะเลของไทย ๓. รวบรวม ขอมล สภาพปจจบนของกองเรอพาณชย

กองเรอพาณชยโลก

กองเรอพาณชยในภมภาคอาเซยน

กองเรอพาณชยไทย

สภาวะตลาดและสวนแบงตลาดการขนสงทางทะเล ๔. สารวจขอมลปฐมภม โดยการสมภาษณผทเกยวของกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

ทงภาครฐและเอกชน ๕. วเคราะห ปญหา อปสรรค พรอมทงขอเสนอแนะ ตอการพฒนากองเรอพาณชยไทย

Page 20: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 1 บทน า

นายวทยา ยามวง ๑-5

๖. วเคราะห เปรยบเทยบ มาตรการและสทธประโยชนด านภาษ การเง น และการสงเสรมการลงทนในการสงเสรมกองเรอพาณชยไทย

๗. จดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาทสมพนธกบมตการพฒนาภายใตยทธศาสตรหลกอนๆ ของประเทศ และของอาเซยน

๑.๕ ผลทคำดวำจะไดรบ

๑. ไดแผนยทธศาสตรและมาตรการสาคญในการพฒนากองเรอพาณชยไทย ๒. ไดทราบถงปญหาอปสรรค และแนวทางในการแกไขปรบปรงการพฒนากองเรอ

พาณชยไทย ๓. การขนสงสนคาทางทะเลโดยกองเรอพาณชยไทยสามารถรองรบตลาดการขนสงทาง

ทะเลรวมอาเซยน และมประสทธภาพเพมขน ๔. เพ อใชเปนขอมลสาหรบคณะกรรมการเฉพาะเร องพฒนากองเรอพาณชยไทย ซ ง

แตงตงโดย นายสมคด จาตศรพทกษ รองนายกรฐมนตร ประธานกรรมการสงเสรมการพาณชยนาว เมอวนท ๕ เมษายน ๒๕๕๙

Page 21: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-1

บทท ๒ สถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของโลก

การศกษาสถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของโลก เพ อใหทราบถงทศทางเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก และกองเรอพาณชยของอาเซยน รวมทงทศทางการพฒนากองเรอพาณชยของไทยมอตราการเพมขนหรอลดลง เมอเปรยบเทยบกบสภาวะเศรษฐกจโลก รวมทงแนวโนมการเพ มข นของกองเรอพาณชยเพ อรองรบความเปล ยนแปลงทางเศรษฐกจในภมภาคอาเซยน

๒.๑ ภาพรวมเศรษฐกจของโลก1

ในไตรมาสทสองของป 2559 การขยายตวของเศรษฐกจประเทศพฒนาแลวชะลอตวลงจากไตรมาสกอนหนาเลกนอย ตามการชะลอตวของเศรษฐกจสหรฐฯ เศรษฐกจยโรป และความออนแอของพลวตรการฟนตวในเศรษฐกจญปน อยางไรกตาม เศรษฐกจของประเทศกาลงพฒนาในภมภาคเอเชยปรบตวดขนจากไตรมาสกอนหนาอยางชาๆ ตามเศรษฐกจจนทยงขยายตวไดเทากบไตรมาสแรก และการขยายตวเรงขนอยางชาๆ ของประเทศกาลงพฒนาอนๆ ในภมภาคน ซงไดรบปจจยสนบสนนจากการขยายตวของอปสงคในประเทศและการสงออกทหดตวชาลงจากไตรมาสแรก คาเงนสกลสาคญๆ มความผนผวนตลอดทงไตรมาสตามการคาดการณทศทางนโยบายการเงนในประเทศสาคญๆ และความวตกกงวลจากผลกระทบลงประชามตในสหราชอาณาจกร โดยคาเงนดอลลารสหรฐฯ เมอเทยบกบสกลเงนของประเทศคคา (Trade weighted) เรมออนคาลงนบจากชวงตนปตามการคาดการณการเลอนการปรบข นอตราดอกเบยนโยบายของธนาคารกลางสหรฐฯ อยางไรกตาม หลงการลงประชามตในสหราชอาณาจกร คาเงนดอลลารสหรฐฯ ปรบตวแขงคาข นตามการเคลอนยายเงนทนของนกลงทนสตลาดทมความปลอดภยสง (Safe heaven) เชนเดยวกบเงนเยน ดอลลารออสเตรเลย และเงนสกลสาคญอนๆ อยางไรกตาม คาเงนปอนดและเงนยโรออนมคาลดลงตามการเพ มข นของความวตกกงวลของนกลงทนทมตอแนวโนมเศรษฐกจและความเปนเอกภาพขององกฤษและสหภาพยโรป ในขณะทสกลเงนของประเทศกาลงพฒนาสวนใหญออนคาลงในชวงหลงการลงประชามต กอนทจะเร มกลบมาแขงคาข นตามแนวโนมการเล อนการข นอตราดอกเบยนโยบายของสหรฐฯ และแนวโนมการผอนคลายนโยบายการเงนเพ มเตมของประเทศสาคญๆ ซงทาใหมการเคลอนยายเงนทนเขาสประเทศกาลงพฒนามากขน โดยเฉพาะประเทศกาลง

1 สานกยทธศาสตรและการวางแผนเศรษฐกจมหภาค สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต Economic Outlook ภาวะเศรษฐกจไทย

ไตรมาสท 2 ป 2559 และแนวโนม ป 2559

Page 22: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-2

พฒนาทมปจจยพนฐานทางเศรษฐกจเขมแขง แมกระนนกตาม เงนหยวนปรบตวในทศทางทออนคาลงตามการปรบคากลางอตราแลกเปลยนของธนาคารกลางจน และความลาชาในการฟนตวทางเศรษฐกจทามกลางความเส ยงจากภาวะเง นฝดและผลกระทบจากการลงประชามตในสหราชอาณาจกร ทาใหประเทศสาคญๆ ยงคงดาเนนนโยบายการเงนผอนคลายอยางตอเนองทงไตรมาส และเรมผอนคลายนโยบายการเงนเพมเตมมากขน รายละเอยดดงแสดงในตารางท ๒.1-1

ตารางท ๒.1-1 แสดงอตราการขยายตวของมลคาการสงออก เศรษฐกจ และอตราเงน เฟอของประเทศตางๆ ระหวางป พ.ศ. 2557-2559

การสงออก (%YoY) GDP (%YoY) เงนเฟอ (%YoY) ประเทศ 2557 2558 2559 2557 2558 2559 2557 2558 2559

ทงป ทงป Q1 Q2 ทงป ทงป Q1 Q2 ทงป ทงป Q1 Q2

สหรฐฯ 2.5 -7.3 -7.0 -6.2 2.4 2.6 1.6 1.2 1.6 0.1 1.1 1.1 ยโรโซน 2.1 -12.1 -2.8 *3.6 0.9 1.6 1.7 1.6 0.4 0.0 0.0 -0.1 ญปน -3.4 -9.5 -4.8 2.8 0.0 0.5 0.1 na. 2.7 0.8 0.1 -0.4 จน 6.0 -2.9 -11.1 -4.7 7.3 6.9 6.7 6.7 2.0 1.4 2.1 2.1 ฮองกง 3.2 -1.8 -7.0 -1.2 2.7 2.4 0.8 1.7 4.4 3.0 2.9 2.7 อนเดย 2.4 -17.3 -8.2 -2.1 7.3 7.5 7.9 na. 6.7 4.9 5.3 5.7 อนโดนเซย -3.6 -14.6 -14.0 -8.8 5.0 4.8 4.9 5.2 6.4 6.4 4.3 3.5 เกาหลใต 2.3 -8.0 -13.3 -6.6 3.3 2.6 2.8 3.2 1.3 0.7 1.0 0.9 มาเลเซย 2.4 -14.6 -12.6 -7.4 6.0 5.0 4.2 4.0 3.1 2.1 3.4 1.9 ฟลปปนส 9.5 -5.3 -8.4 -6.6 6.1 5.8 6.9 na. 4.2 1.4 1.1 1.5 สงคโปร -0.4 -14.5 -14.4 -5.7 3.3 2.0 2.1 2.1 1.0 -0.5 -0.8 -0.9 ไตหวน 2.7 -10.6 -12.1 -6.2 3.9 0.8 -0.7 0.7 1.2 -0.3 1.7 1.3 ไทย -0.3 -5.6 -1.4 -3.1 0.8 2.8 3.2 3.5 1.9 -0.9 -0.5 0.3 เวยดนาม 13.7 7.9 6.0 5.2 6.0 6.7 5.5 5.6 4.1 0.6 1.3 2.2

ทมา : Economic Outlook, สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2559) หมายเหต : * ประมาณการโดย สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๒.๑.1 การขยายตวของเศรษฐกจโลก2

การขยายตวของเศรษฐกจโลกมแนวโนมออนแอทวโลก ในป 2559 มอตราการเตบโตเพยงรอยละ 2.4 ซงตากวาทคาดการณไวในเดอนมกราคม 2558 รอยละ 0.5 ตลาดเกดใหมในประเทศกาลงพฒนา (EMDES) ไดเผชญกบอปสรรคทรนแรง เชน การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทออนแอในประเทศทพฒนาแลว และราคาสนคาโภคภณฑทตาอยางสมาเสมอ สภาวะการคาโลกทนาเบอหนาย และกระแสการไหลออกของเงนทน นอกจากน ความแตกตางระหวางผสงออกและผนาเขาของสนคาโภคภณฑยงคงเปนสงททาทายใหผสงออกสนคาโภคภณฑตองตอสเพอปรบตวใหเขา

2 http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/rmt2015_en.pdf

Page 23: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-3

กบยคใหมของราคาสนคาท หดตวลง ในทางกลบกน ผ นาเขาสนคาโภคภณฑจะมความยดหย นเพ มข น อยางไรกด แมจะมความคาดหวงวาจะมการเตบโตทางเศรษฐกจโลก เน องมาจากราคาพลงงานทตาลง แตเศรษฐกจโลกโดยทวไปคาดวาจะมการฟนตวอยางชาๆ จนถงป พ.ศ. 2561 โดยจะมการเพมขนเพยงรอยละ 3 ราคาสนคาโภคภณฑทคอนขางมเสถยรภาพจะสนบสนนการสงออกในตลาดเกดใหมของประเทศกาลงพฒนา อยางไรกด ผ สงออกสนคาโภคภณฑในประเทศกาลงพฒนาจะมความเส ยงเพ มข น เชน การเพ มของหน ในภาคเอกชนในตลาดเ กดใหมขนาดใหญ ความคดรเร มในนโยบายใหมๆของภาครฐ และความไมแนนอนทางการเมอง ท งน หากนโยบายทางการเงนและการคลงมความชดเจนมากยงขนกจะสามารถกระตนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทงในระยะสนและระยะยาว

๒.๑.2 การคาทางทะเลโลก3

แมวาการตอบสนองทางการคาตอการเตบโตของ GDP จะอยในระดบปานกลางในชวงหลายปทผานมา แตความตองการบรการการขนสงทางทะเล และปรมาณการคาทางทะเลยงค งมอตราการเตบโตใกลเคยงกบเศรษฐกจโลก และความตองการในการขนสงสนคาทางทะเล รปท ๒.๑.2-1 การเปรยบเทยบจดเดนของความสมพนธระหวางการ เจรญเตบโตทางเศรษฐกจและกจกรรมภาคอตสาหกรรม ในกรณน จดทาข นโดยองคการเพ อความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) โดยมดชนผลผลตภาคอตสาหกรรม ปรมาณการคาและการขนสงสนคาทางทะเล จากการประมาณการเบองตนระบวา ปรมาณการคาทางทะเลของโลกมการขยายตวรอยละ 3.4 ในป พ.ศ. 2557 ซงอยในอตราเดยวกบการขยายตวในป พ.ศ.2556 โดยมปรมาณเกน 300 ลานตน คดเปนปรมาณรวม 9.84 พนลานตน หรอมสดสวนประมาณ 4/5 ของปรมาณการคาของโลก การบรรทกสนคาแหงคาดวาจะมมากกวา 2/3 ของปรมาณการคาของโลก ขณะทสนคานามนรวมทงนามนดบ ผลตภณฑปโตรเลยมละกาซคาดวา จะมการปรบตวลงเลกนอยจากเกอบรอยละ 30 ในป พ.ศ. 2556 เปนรอยละ 28.7 ในป 2557 การขนสงสนคาแหงเพมขนรอยละ 5 ขณะทการคาโดยเรอบรรทกนามนหดตวลงรอยละ 1.6 ในการบรรทกสนคาแหง และสนคาเทกองแหง จะประกอบดวยการบรรทกสนคาเทกองหลก 5 ประเภท (ไดแก แรเหลก ถานหน เมลดธญพช Bauxite/อลมเนยม และหนฟอสเฟต) นอกจากน มสนคาโภคภณฑเทกอง เชน สนคาเทกองเกษตร โลหะ และแรธาต ซงคาดวาจะเพมขนรอยละ 5.0

3 http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/rmt2015_en.pdf

Page 24: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-4

คดเปนปรมาณรวม 4.55 พนลานตน แมวาจะมการคาดการณวาการเตบโตทางการคาในธรกจถานหน จะมการชะลอตวลงอยางมนยสาคญ รอยละ 2.8 เมอเทยบกบป พ.ศ. 2555 ซงมรอยละ 12 และป พ.ศ. 2556 อยทรอยละ 5 กตาม แตการขนสงสนคาเทกองของโลกยงคงมการดาเนนงานอยางตอเนอง และมการขยายตวอยางรวดเรว โดยเฉพาะปรมาณการขนสงแรเหลกท วโลก ซงถกผลกดนมาจากอปสงคการนาเขาทแขงแกรงอยางตอเนองของประเทศจน สวน “สนคาแหงอนๆ” ประกอบดวยสนคาทวไป สนคาเทกอง และสนคาคอนเทนเนอร มสดสวนการขนสงคดเปนรอยละ 35.2 ของปรมาณการขนสงสนคาแหงอนๆทงสน และคาดวาจะมสดสวนเพมขนรอยละ 4.9 คดเปนปรมาณ 2.47 พนลานตน สาหรบดานการขนสงสนคาดวยเรอคอนเทนเนอร ซงมสดสวนประมาณ 2/3 ของการบรรทกสนคาแหงอนๆ ทงส น คาดวาจะมการเพมขนในอตราคอนขางสงถง รอยละ 5.6 คดเปนปรมาณทงสน 1.63 พนลานตน ในป พ.ศ. 2557 ผลการดาเนนงานของเรอบรรทกนามน มปรมาณการคาทลดลงเมอเทยบกบปกอนหนาน การขนสงนามนดบลดลงรอยละ 1.6 ขณะทการขนสงผลตภณฑปโตรเลยมลดลงรอยละ 1.7 และการขนสงกาซลดลงรอยละ 3.9 อกท งยงมการขยายตวในอตราทชาลง สาหรบรายละเอยดโครงสรางการคาทางทะเลของโลก รายละเอยดดงแสดงในรปท ๒.๑.2-2 ประเทศกาลงพฒนายงคงมสดสวนในการสงออกสนคาทขนสงทางทะเลคอนข างสง โดยมสวนแบงรอยละ 60 ขณะทอปสงคการนาเขาของสนคาท ขนสงทางทะเล ซงวดจากปรมาณของสนคาททาการขนถายมรอยละ 61 (ดรปท ๒.๑.2-3) ท งน สดสวนอาจมความแตกตางกน ซงจะขนอยกบปจจยตางๆ เชน อปสงคภมภาค และประเภทของสนคาททาการขนสง ความแตกตางของโครงสรางเศรษฐกจ องคประกอบทางการคา และระดบการพฒนา รวมถงระดบของการบรณาการเขาสเครอขายการคาทวโลกและโซอปทาน ในชวงทศวรรษทผานมา ประเทศกาลงพฒนามการเปลยนรปแบบของการคาเพมขน ตงแตป พ.ศ. 2513 มการเปลยนแปลงการกระจายตวของสนคาทมการบรรทก และการขนถายอยางมนยสาคญ ดงแสดงในรปท ๒.๑.3-4 และในชวงหลายปทผานมา ประเทศกาลงพฒนาไดกลายเปนผนาเขาและผสงออกรายใหญ รวมทงเปนผผลกดนหนนกระแสการคาทางทะเล และความตองการใชบรการขนสงสนคาทางทะเล แตในปจจบนประเทศกาลงพฒนาเหลานจะเปนเพยงแหลงอปทานของการจดหาวตถดบเทานน อยางไรกด กยงมบทบาทสาคญในกระบวนการผลตยคโลกาภวตน และเปนแหลงท เพ มข นของอปสงค สาหรบมมมองการมอทธพลในภมภาค ปรากฎวาภมภาคเอเชยกยงคงครองตาแหนงเปนพ นท หลกในการบรรทกและขนถายสนคา ในป พ .ศ. 2557 ตามดวย

Page 25: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-5

อเมรกา ยโรป โอเชยเนย และอาฟรกา (รปท ๒.๑.2-5) อยางไรกตาม ผลกระทบจากการลดลงของระดบราคานามน ในเดอนมถนายน พ.ศ.2557 เปนตนมา ไดสงผลกระทบตอเนองถงตลาดพลงงานและเศรษฐกจโลก รวมถงธรกจเดนเรอ และการขนสงสนคาทางทะเล โดยเฉพาะอยางยง การคาโดยเรอบรรทกนามน สวนผลกระทบทางออม จะมการเปลยนแปลง โดยผานพนทของกจกรรมและภาคสวนทสรางอปสงคของการขนสงทางทะเลและบรการ ส งเหลาน จะรวมถงการเปลยนแปลง ของตนทนการผลต การเตบโตทางเศรษฐกจ รายได และกาลงการซอผผลต/ผสงออก รวมถงผบรโภค/ผนาเขา เทอมการคา และการลงทนในนามนและกาซ ตลอดจนการลงทนในพลงงานทางเลอกทมเทคโนโลยท มประสทธภาพ ขณะเดยวกนผลกระทบทางตรงในการ เดนเรอและขนสงทางทะเล สะทอนใหเหนถงราคานามน และคาใชจายในการขนสงทตากวา ตวอยางเชน ราคานามนของเรอบรรทกนามนทมความหนด 380 cSt ใน Rotterdam ไดลดลงจาก 590 เหรยญสหรฐฯ/ตน ในเดอนมถนายน ปพ.ศ. 2557 เหลอ 318 เหรยญสหรฐฯ/ตน ในเดอนธนวาคมของปเดยวกน หรอลดลงรอยละ 46 นอกจากน ราคานาม นท ตาลง จะชวยลดคาใชจ ายในการดาเนนงานของผประกอบการเดนเรอ และคาใชจายของผสงสนคาทางเรอ สงเหลานจะเปนการกระตนอปสงคของการใชบรการขนสงทางทะเลเพมขน รวมทงจะเพมกระแสการไหลเวยนของการสงสนคาทางทะเลมากยงขนอกดวย

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-1 แสดงการเปรยบเทยบดชนการผลตภาคอตสาหกรรม และดชน GDP ของโลก จดท า OECD ในการคาและการขนสงสนคาทางทะเลระหวางป พ.ศ. 2518-2557 (โดยใชป 2533 เปนปฐาน)

Page 26: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-6

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-2 แสดงปรมาณการคาทางทะเลของโลก จ าแนกตามประเภทสนคาและรายป (หนวยบรรทก : ลานตน)

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-3 แสดงโครงสรางการขนสงสนคาทางทะเลของโลก ในป พ.ศ. 2557

Page 27: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-7

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-4 แสดงปรมาณการคาทางทะเลของโลก จ าแนกตามกลมประเทศ (รอยละของระวางบรรทกของโลก)

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-5 แสดงสวนแบงของสนคาทมการบรรทกและการขนถายจ าแนกเปนรายป (รอยละของระวางบรรทกของโลก)

Page 28: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-8

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-6 แสดงปรมาณการคาทางทะเลของโลก จ าแนกตามภมภาค (รอยละของระวางบรรทกของโลก)

(1) ระวางบรรทกของกองเรอโลกจ าแนกตามประเภทเรอทส าคญระหวางป พ .ศ 2548-2558 ระวางบรรทกของกองเรอโลกจาแนกตามประเภทเรอ มการเพ มข นอยางตอเน อง

ตงแตป พ.ศ. 2548-2558 รายละเอยดดงแสดงในตารางท ๒.๑.2-๑ และรปท ๒.๑.2-7

ตารางท ๒.๑.2-๑ ระวางเรอบรรทกของกองเรอโลก ระหวางป พ.ศ. 2548-2558 หนวย : พนเดทเวทตน

ประเภทเรอ 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 เรออนๆ 49 53 63 69 85 92 96 166 182 185 194 เรอคอนเทนเนอร 98 111 128 145 162 169 183 196 206 215 227 เรอสนคาทวไป 92 96 101 105 109 108 108 80 77 77 76 เรอสนคาเทกองแหง 321 346 368 391 418 457 532 623 686 728 760 เรอบรรทกนามน 336 354 383 408 418 450 474 469 472 482 489

ทมา :Review of Maritime Transport 2015

Page 29: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-9

หนวย : พนเดทเวทตน

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

รปท ๒.๑.2-7 อตราการเตบโตของกองเรอโลกจ าแนกตามประเภทเรอทส าคญ ระหวางป พ.ศ. 2548-2558

อยางไรกตาม เมอพจารณาอตราการเตบโตแตละประเภทของเรอ ในชวงป พ .ศ. 2557-2558 พบวา เรอคอนเทนเนอร มอตราการเตบโตสงสดรอยละ 5.5 ตอป รองลงมาคอ เรอสนคาอนๆ มอตราการเตบโตใกลเคยงกบเรอคอนเทนเนอร คอรอยละ 5.2 ตอป เรอบรรทกเทกองมอตราการเตบโต รอยละ 4.4 ตอปสวนเรอบรรทกนามนและเรอบรรทกสนคาท วไปมอตราการเตบโตคอนขางนอย โดยอยทรอยละ 1.4 และ -1.0 ตามลาดบ ดงแสดงในตารางท ๒.๑.2-2

ตารางท ๒.๑.2-2 อตราการเตบโตระวางบรรทกของกองเรอโลกจ าแนกตามประเภทเร อ ระหวางป พ.ศ. 2557-2558

หนวย : พนเดทเวทตน

ประเภทเรอ 2557 2558 อตราการเปลยนแปลง

(รอยละ) เรอบรรทกนามน 482,447 489,388 1.4

เรอสนคาเทกอง 728,322 760,468 4.4

เรอสนคาทวไป 77,507 76,731 -1.0

เรอคอนเทนเนอร 215,880 227,741 5.5

เรออนๆ 185,306 194,893 5.2

- เรอบรรทกแกสเหลว 46,335 49,675 7.2

- เรอบรรทกเคมภณฑ 41,688 42,181 1.2 - เรอบรการแทนขดเจาะนามน 69,513 74,174 6.7

- เรอโดยสาร 5,531 5,797 4.8

- เรอประเภทอนๆ 22,241 23,066 3.7 รวมกองเรอโลก 1,689,462 1,749,222 3.5

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

0

200

400

600

800

2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558

เรออนๆ

เรอคอนเทนเนอร

เรอสนคาทวไป

เรอสนคาเทกองแหง

เรอบรรทกน ามน

Page 30: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-10

(2) สดสวนของกองเรอโลกจ าแนกตามประเภทเรอ UNCTAD ไดจดประเภทของกองเรอโลกออกเปน 5 ประเภท ไดแก 1) เรอบรรทกนามน (Oil Tanker) 2) เรอสนคาเทกอง (Bulk Carrier) 3) เรอสนคาทวไป (General Cargo) 4) เรอคอนเทนเนอร (Container) และ 5) เรออนๆ (Other) เมอพจารณาสดสวนของเรอแตละประเภทของกองเรอโลกในป พ .ศ. 2558 พบวา เรอสนคาเทกอง มสดสวนคอนขางสงถงเกอบ 1 ใน 2 ของกองเรอโลก ขณะทปรมาณเรอบรรทกนามน เรอสนคาคอนเทนเนอร และเรออนๆ มสดสวนรอยละ 28.0 รอยละ 13.0 และ 11.1 ของปรมาณเรอทงหมดในกองเรอโลก สวนเรออนๆ ซงจานวนนมเรอบรรทกสนคาเหลวรวมอยดวย คอ เรอบรรทกแกสเหลว มสดสวนรอยละ 2.8 และเรอบรรทกเคมภณฑมปรมาณรอยละ 2.4 ของกองเรอโลก นอกจากน น เปนเรอบรการแทนขดเจาะนามนรอยละ 4.2 และเรอโดยสารรอยละ 0.3 รวมท งเร อประเภทอนๆ ซ งมส ดสวน เพยงรอยละ 1.3 ของกองเรอโลก ดงแสดงในตารางท ๒.๑.2-3

ตารางท ๒.๑.2-3 สดสวนเรอแตละประเภทของกองเรอโลก ป พ.ศ. 2557 และป พ.ศ. 2558 หนวย: พนเดทเวทตน

ประเภทเรอ 2557 สดสวนตอกองเรอทวโลก

(รอยละ) 2558

สดสวนตอกองเรอทวโลก (รอยละ)

เรอบรรทกนามน 482,447 28.6 489,388 28.0 เรอสนคาเทกอง 728,322 43.1 760,468 43.5 เรอสนคาทวไป 77,507 4.6 76,731 4.4 เรอคอนเทนเนอร 215,880 12.8 227,741 13.0 เรออนๆ 185,306 11 194,893 11.1

- เรอบรรทกแกสเหลว 46,335 2.7 49,675 2.8 - เรอบรรทกเคมภณฑ 41,688 2.5 42,181 2.4

- เรอบรการแทนขดเจาะนามน 69,513 4.1 74,174 4.2

- เรอโดยสาร 5,531 0.3 5,797 0.3

- เรอประเภทอนๆ 22,241 1.3 23,066 1.3 รวมกองเรอโลก 1,689,462 100.0 1,749,222 100.0

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

๒.๑.3 แนวโนมการขนสงทางทะเลของโลก4 แนวโนมการคาทางทะเลของโลกมการนานวตกรรมใหมเขามาประยกตใชในการดาเนนงาน การใหเอกชนเขามามสวนรวมหรอ Outsourcing การลดอปสรรคทางการคาและการเปดการคาเสร

4http://www.freightmaxad.com/magazine/?p=9967 และTNSC Newsletter, Issue 01/2016 : มกราคม 2559

Page 31: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-11

อาท การเปดเสรในอาเซยน เปดโอกาสใหมการคาขายภายในภมภาคมากขน ซงเสนทางทมปรมาณการขนสงสนคาสงสด ไดแก การขนสงภายในภมภาค (Intraregional) โดยเฉพาะเอเชย (Intra-Asian trade) ซงคดเปนรอยละ 40 ของโลก และคาดวาจะขยายตวเพมขนอยางตอเนอง ในขณะทเสนทางหลกในอดตอยาง East-West ทมสดสวนลดลงรอยละ 30 เนองจากเศรษฐกจของยโรปทยงคงทรงตว ซงสอดคลองกบองคกรดานเศรษฐกจระดบโลก เชน World Bank, IMF และ OECD ไดปรบลดคาดการณอตราเตบโตทางเศรษฐกจในป 2559 เปน 3.3% 3.6% และ 3.3% ตามลาดบ โดยเปนการปรบลดลงอยางตอเนอง ทาใหเชอไดวาการคาระหวางประเทศจะไมสามารถกลบมาเตบโตไดมากนก ขอสงเกตอกประการหนง คอ สายเรอขนสงสนคาในระบบคอนเทนเนอรม Idle Fleet หรอกองเรอท ไมไดใชงานสงถง 1.33 ลาน TEU (Twenty Foot Equivalent Unit) หรอหนวยนบตสนคาขนาด 20 ฟต) ในขณะนซงสงเปนประวตการณและทศทางในการแขงขนทพยายามรวมตวใหมขนาดใหญ ใหมการประหยดตอขนาดมากข นตลอดจนลดคาระวางเพ อรกษาสวนแบงการตลาดเอาไวใหมากทสดเปนการสะทอนวาอตสาหกรรมตอเนองและโซคณคาทเกยวของลวนไดรบผลกระทบอยางถวนหนา ขณะทเสนทางการเดนเรอในอนาคต Northern Sea Route (NSR) ซงจะมบทบาทสาคญในการคาระหวางตะวนออก-ตะวนตก เนองจากเปนเสนทางเชอมโยงระหวางยโรปกบเอเชยเสนใหมทใชทดแทนการเดนเรอผานคลองสเอซ (Suez) และปานามา ซงสามารถลดระยะเวลาการเดนเรอ อยางไรกตาม ยงมขอจากด คอ เสนทางน ใชไดเฉพาะในชวงเดอนกรกฎาคม – ตลาคมเทาน น ปจจบนสายเรอ COSCO ไดประกาศใชเสนทาง NSR อยางเปนทางการ และ Lloyd คาดวาในป 2559 จะมจานวนเรอผานเสนทาง NSR ประมาณ 50 ลา

๒.๒ สถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของภมภาคอาเซยน การทบทวนสถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของภมภาคอาเซยนประกอบดวย ภาพรวมทางเศรษฐกจของอาเซยน และการคาทางทะเลของภมภาคอาเซยน มรายละเอยดดงน

๒.๒.๑ ภาพรวมเศรษฐกจอาเซยน ในชวงสองทศวรรษทผานมา ประเทศสมาชกอาเซยนไดมขยายการคาระหวางกน และกบภมภาคอนๆ ของโลกรวมถงเอเชยตะวนออก การคาสนคาภายในอาเซยนมลกษณะของการมสวนรวมอยางแขงขนของประเทศสมาชกในเครอขายการผลตระหวางประเทศในเอเชยตะวนออก ซงสวนหนงเปนผลมาจากการลดภาษนาเขาลง

Page 32: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-12

สดสวนการคาภายในอาเซยนตอการคาของอาเซยนท งหมดเพ มข นจากรอยละ 19.4 ในชวงป พ.ศ. 2533-2534 เปนรอยละ 24 ในชวงป พ.ศ. 2538-2539 และ พ.ศ. 2543-2544 และเพ มเปนรอยละ 27 ในชวงป พ.ศ. 2550-2551 เชนเดยวกบดชนการคาภายในภมภาคของอาเซยน ซงเพมขนจากรอยละ 3.65 ในชวงป พ.ศ. 2538-2539 เปน รอยละ 4.55 ในชวงป พ.ศ. 2550-2551 สงผลใหอาเซยนมสวนแบงของการคาภายในภมภาคจากการคาทงหมดสงทสด (คดเปนรอยละ 26.3 ในป พ.ศ. 2551) ในบรรดาการรวมกลมทางเศรษฐกจระดบภมภาคในประเทศทกาลงพฒนา สะทอนใหเหนถงการพงพาระหวางกนในระดบสงระหวางเครอขายการผลตในภมภาคทดาเนนการโดยผผลตและผประกอบการ นอกจากน ขอบเขตของการทาธรกรรมตางตอบแทนในสนคาเคร องจกรและชนสวนภายในประเทศสมาชกอาเซยน 5 ประเทศ มสงกวาในประเทศอนๆ สะทอนใหเหนถงการมสวนรวมอยางแขงขนของประเทศสมาชกในเครอขายการผลตระดบภมภาคเอเชยตะวนออก ดงแสดงในรปท 2.2.๑-1

รปท 2.2.๑-1 การสงออกและการน าเขาของสนคาเครองจกรและชนสวนในภมภาคอาเซยน เอเชย

ตะวนออก และละตนอเมรกาป พ.ศ. ๒๕๕๑

Page 33: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-13

๒.๒.๒ การคาทางทะเลของภมภาคอาเซยน5 การขนสงทางทะเล อาเซยนไดกาหนดใหทาเรอ 47 แหง เปนทาเรอหลกในโครงขายการ

ขนสงอาเซยน (Trans-ASEAN transport network) การททาเรอเหลาน มระดบการพฒนาทแตกตางกนทาใหมประเดนทาทายหลายประการในการใหบรการขนสงทางเรอทมประสทธภาพ เชน การจดการดานการขนยายสนคา สมรรถนะในการรองรบการจอดเรอ ความสามารถในการบรหารหารขนยาย การขนสงทางบกและระบบโลจสตกส รวมทงพธการศลกากร การขนสงทางทะเล เปนการขนสงทมความสาคญมากทสดในการคาระหวางประเทศ ในแงของปรมาณการขนสง อยางไรกด จากดชนการขนสงประจาทางขององคการสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา แสดงใหเหนวาความสามารถในการขนสงทางทะเลของประเทศอาเซยน ยกเวนสงคโปร และมาเลเซย อย ในระดบทตามาก เมอเปรยบเทยบกบจนและฮองกง และในขณะเดยวกนทาเรอสวนใหญท เปนประตการขนสงของอาเซยนกคอนขางเตม ซงหมายความวา จาเปนตองมการลงทนขยายขดความสามารถดานนเพอรองรบการเตบโตทางการคาท มาจากการรวมตวทางเศรษฐกจของอาเซยน และการรวมตวทางเศรษฐกจกบประเทศนอกภมภาคดวย การเช อมโยงภม ภาคชายฝ งทะเลของอาเซยนจาเปนต องมเส นทางการเด นเร อท มประสทธภาพ และมความเชอถอได เพอสงผลใหเกดความเพมพน ความเชอมโยงในภมภาคอาเซยน จากการประเมนผลเบองต น ของระบบเสนทางคมนาคมทางเรอของฟ ลปปนส (Philippines Nautical Highway System) ในเรองเรอบรรทกยานพาหนะลอเลอน (Roll-on/ Roll-off-RoRo) แสดงใหเหนถงผลประโยชนทจะไดรบในดานการลดคาใชจายในการขนสงสนคาและผโดยสารทมประสทธภาพมากข น ซงจะเปนประโยชนตอเมองทยากจนบนเสนทางทางทะเล การเรงรดพฒนาทองถน และการแขงขนในอตสาหกรรม การขนสงทางเรอ เปนตน

๒.๓ สถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของประเทศไทย การทบทวนสถานการณเศรษฐกจและการคาทางทะเลของไทยประกอบดวย ภาพรวมทางเศรษฐกจของไทยป พ.ศ. 2559 แนวโนมเศรษฐกจของไทย การคาทางทะเลของไทย และแนวโนมการคาและการขนสงทางทะเลของไทย รายละเอยดดงน

5 แผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน,กระทรวงตางประเทศ, มกราคม ๒๕๕๔

Page 34: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-14

๒.3.1 ภาพรวมทางเศรษฐกจของไทย ป พ.ศ. 25596 เศรษฐกจไทยในไตรมาสทสองของป 2559 ขยายตวรอยละ 3.5 เรงขนจากการขยายตว

รอยละ 3.2 ในไตรมาสแรก และเมอปรบผลของฤดกาลออกแลว เศรษฐกจไทยในไตรมาสทสองป 2559 ขยายตวจากไตรมาสแรกป 2559 รอยละ 0.8 (QoQ_SA) รวมคร งแรกของป 2559 เศรษฐกจไทยขยายตวรอยละ 3.4 ปรบตวดข นเมอเทยบกบการขยายตวรอยละ 2.8 ในชวงคร งแรกของป 2558 และรอยละ 2.8 ในชวงครงหลงของป 2558

ตารางท 2.3.๑-1 ประมาณการเศรษฐกจ ป พ.ศ. 2559

ภาวะเศรษฐกจ 2558 2559

Q4 ทงป Q1 Q2 ทงป

GDP (ณ ราคาคงท) 2.8 2.8 3.2 3.5 3.0-3.5 การลงทนรวม (ณ ราคาท) 9.4 4.7 4.9 2.7 3.3 ภาคเอกชน 1.9 -2.0 2.1 0.1 1.5 ภาครฐบาล 41.2 29.8 13.3 10.4 10.0 การบรโภค ภาคเอกชน 2.6 2.1 2.3 3.8 2.7 การบรโภคภาครฐบาล 4.8 2.2 2.3 3.8 2.7 มลคาการสงออกสนคา (US$) -7.9 -5.6 -1.4 -3.1 -1.9 ปรมาณ -5.4 -3.4 1.1 -2.3 -0.9 มลคาการนาเขาสนคา (US$) -13.2 -11.3 -14.4 -7.8 -6.1 ปรมาณ -24 -0.6 -7.3 -3.0 -2.6 ดลบญชเดนสะพดตอGDP (%) 10.8 8.0 16.7 8.5 9.8 เงนเฟอ -0.9 -0.9 -0.5 0.3 0.1-0.6

หมายเหต : ตวเลขของธนาคารแหงประเทศไทย ทมา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๒.3.2 แนวโนมเศรษฐกจของไทย

แนวโนมเศรษฐกจของไทยป พ.ศ.2559 (ครงปหลง)7 เศรษฐกจไทยในชวงทเหลอของปยงมแนวโนมทจะขยายตวในเกณฑดอยางตอเนองจากคร งปแรกโดยไดร บปจจยสนบสนนจากการขยายตวของการใชจายและการลงทนภาครฐ การขยายตวในเกณฑสงของจานวนนกทองเทยว ราคานามนทยงมแนวโนมตา และการปรบตวดขนของรายไดเกษตรกร อยางไรกตามการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจภาคเอกชนและเศรษฐกจใน 6 สานกยทธศาสตรและการวางแผนเศรษฐกจมหาภาค สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, Economic Outlook ภาวะเศรษฐกจ

ไทยไตรมาสท 2 ป 2559 และแนวโนม ป 2559 7 สานกยทธศาสตรและการวางแผนเศรษฐกจมหภาค สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, Economic Outlook ภาวะเศรษฐกจไทย

ไตรมาสท 2 ป 2559 และแนวโนม ป 2559

Page 35: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-15

ภาพรวมยงเผชญกบขอจากดและปจจยเสยงจากเศรษฐกจโลกทยงขยายตวในเกณฑตา รวมทงยงมความเสยงทคาเงนบาทจะผนผวนและแขงคาในชวงครงปหลง

แนวโนมเศรษฐกจของไทยป พ.ศ.2560 เศรษฐกจของไทยป พ.ศ. 2560 อปสงคในประเทศยงคงเปนแรงขบเคลอนเศรษฐกจหลก แต มแนวโนมขยายตวชะลอลงกวาท ประเมนไวเล กนอย ตามการสงออกสนค าท ได ร บผลกระทบสวนหนงจากปญหาโครงสรางการคาโลก รวมถงผลจากมาตรการกระต นเศรษฐกจของภาครฐ ตอการใชจายภาคเอกชนคอยๆ ลดลงคณะกรรมการฯ จงปรบลดประมาณการอตราการขยายตวของเศรษฐกจเลกนอยในป 2560 มาอยทรอยละ 3.2 จากเดมทประเมนไวทรอยละ 3.3 และคงประมาณการอตราเงนเฟอทวไปในป 2560 ไวทรอยละ 2.2 เนองจากตนทนพลงงานทเพมขนถกชดเชยโดยแรงกดดนดานอปสงคทปรบลดลงเลกนอย ดงแสดงในตารางท ๒.3.2-1

ตารางท ๒.3.2-1 สรปผลประมาณการแนวโนมเศรษฐกจและเงนเฟอ

รอยละตอป 2558* 2559 2560

อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ 2.8 3.1

(3.1) (3.2) (3.3)

อตราเงนเฟอทวไป -0.9 0.6

(0.6) 2.2 (2.2)

อตราเงนเฟอพนฐาน 1.1 0.8

(0.8) 1.0 (1.1)

หมายเหต: * ขอมลจรง ทมา : รายงานนโยบายการเงนฉบบมถนายน2559 ธนาคารแหงประเทศไทย

๒.๓.3 การคาทางทะเลของไทย8 การขนสงทางนานบวาเปนการขนสงทมตนทนตาทสด โดยสามารถขนสงในปรมาณทมากในคราวเดยวกน ดงนน การขนสงสนคาระหวางประเทศของไทยจงเปนการขนสงทางนา หรอทางทะเลเปนหลก โดยมสดสวนกวารอยละ 88.8 ของการขนสงระหวางประเทศทงหมด อยางไรกด การขนสงทางนาภายในประเทศยงไมเปนทนยมเทาทควร โดยมสดสวนเพยงรอยละ 15.2 ของการขนสงภายในประเทศทงหมด ทงน เนองจากการขนสงทางถนนเขามามบทบาทเพราะมความสะดวก และรวดเรวในการขนสงมากกวา ภาพรวมของธรกจขนสงทางนาในป 2557 คาดวา จะเตบโตตามกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยมปจจยหนนไดแก การฟนตวของการสงออก การปรบตวข นของดชนคาระวางเรอ (BDI Index) 8 https://www.kasikornresearch.com/th/k-econanalysis/pages/ViewSummary.aspx?docid=32578

Page 36: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-16

และการขยายตวของการคาชายแดนจากการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 ทชวยสนบสนนกจกรรมการขนสงทางนาระหวางประเทศ ในขณะทการขนสงทางนาภายในประเทศทงการขนสงทางลานา และทางชายฝงเปนทางเลอกหนงทนาจบตามองสาหรบผประกอบการ เนองเปนวธการทสามารถประหยดตนทนในการขนสงสนคา ซงจะเปนการลดตนทนรวม อนจะเปนการสรางศกยภาพในการแขงขนได โดยการขนสงทางนาภายในประเทศยงคงมโอกาสเตบโตอกมาก เน องจากประเทศไทยมแมนาภายในประเทศท มศกยภาพ ซงไหลผานในยานเกษตรกรรม และอตสาหกรรม เชนเดยวกบพนทชายฝงทะเลทางใต และทางตะวนออกของไทยทสามารถพฒนาใหเกดความเชอมโยงของระบบการขนสงทางนาระหวางภาคตะวนออกและภาคใต

๒.3.4 แนวโนมการคาและการขนสงทางทะเลของไทย9 การขนส งทางเร อหร อทางทะเล (Sea Transportation) เป นร ปแบบการขนส งท มความสาคญตอการขนสงสนคาระหวางประเทศมากท ส ด เม อเทยบกบรปแบบการขนสงอ นๆ เนองจากมตนทนการขนสงทตาและสามารถขนสงสนคาไดคราวละมากๆ โดยสามารถดาเนนการไดทงในลกษณะทเปนการขนสงแบบวาจางโดยเรอประจาาเสนทาง (Liner) และการขนสงสวนบคคลหรอเชาเหมาลา (Charter) แนวโนมการขนสงสนคาทางทะเล มสาเหตหลกมาจากในปจจบนสภาพเศรษฐกจของแตละประเทศทวโลกยงไมฟนตวอยางเตมท ความตองการระวางเรอในการนาเขา -สงออกจงชะลอตวลงตามสภาวะเศรษฐกจ จงเกดระวางเรอ (Space) เหลอในตลาด บรษทสายเดนเรอตางๆ จาเปนตองแบกรบตนทนคาขนสง โดยเฉพาะคานามนเชอเพลงทเพมมากขน ดงนน จงมแนวคดในการรวมตวกนระหวางบรษทเดนเรอในรปแบบพนธมตร (Alliance) มากมายหลายกลม เชน 2M G6 CKYHE

เปนตน ซงแนวคดการรวมกลมกนดงกลาวสายเดนเรออางวาเพอชวยใหเกดการบรหารจดการทดขน ลดตนทนการบรหารจดการ และเกดการประหยดตนทนตอหนวย อกทงชวยเพมความนาเชอถอในการใหบรการใหแกลกคา โดยการรวมตวกนดงกลาวจะไมรวมถงกจกรรมทางดานการตลาด การใหบรการ การขาย และอตราคาระวาง เพราะถอเปนความลบและกลยทธดานการขายทแตละสายเรอจะกาหนดเอง อยางไรกตาม ผสงออกทวโลก ตางแสดงความกงวลตอรปแบบการร วมตวของสายเรอท งหลายเหลาน วาจะเปนการลดการแขงขนของสายเรอ และเกดอาานาจการผกขาดในการ

9 TNSC Newsletter, Issue 01/2016 : มกราคม 2559

Page 37: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-17

แขงขน สายเรอขนาดเลกตองออกจากตลาดเนองจากไมสามารถแขงขนไดความถตารางเรอสาหรบใหบรการมลดลง และคาระวางอาจปรบเพมสงขนไดในอนาคต นอกจากน แนวโนมทเหนไดชดเจนอกประการหนงของการขนสงสนคาทางทะเลในอนาคตคอธรกจสายเดนเรอมแนวโนมนยมตอเรอจานวนมากขน และเรอดงกลาวมกเปนเรอทมขนาดใหญ เรอแมทใชกนในปจจบนมขนาดใหญระดบ Super Post-panamax เขามาแวะรบสนคาเฉพาะจดจอดเรอทสาคญเพยงไมกแหง แลวเปลยนเรอสนคาขนาด Panamax ไปวงรวบรวมและลาเลยงตสนคาในลกษณะเปนเรอ Feeder แทน เนองจากเรอทมขนาดใหญจะชวยใหตนทนการขนสงสนคาตอเทยวลดนอยลง ชวยประหยดพลงงานและเกดความค มคาในการดาาเนนธรกจของสายเดนเรอ ซงสอดคลองกบแนวโนมการรวมตวกนของสายเดนเรอตามทไดกลาวขางตน ดงน น จงเปนแรงกดดนใหทาเรอตางๆ ทวโลกตองพฒนาเพมเครองมอในการยกขนตสนคาใหเพยงพอ มใหเกดปญหาการจอดรอท ท าเร อเป นระยะเวลานาน และเกดปญหาความหนาแนนภายในท าเร อ (Port Congestion) โดยการใชเรอขนสงทมขนาดใหญมากขนน ยงอาจสงผลแงลบตอผสงออก เนองจากมเพยงทาเรอบางทาเทานนทสามารถรองรบเรอทมขนาดใหญได อนเปนการลดทางเลอกของผสงออก ระยะเวลาการขนสงกอาจยาวนานเพมมากขน อกทงยงอาจไดรบผลกระทบทางดานตนทนทเพมขนจากการเรยกเกบคา Port Congestion Surcharge อกดวย

๒.4 กองเรอพาณชย

๒.4.1 กองเรอพาณชยโลก ประเทศทมขนาดกองเรอใหญทสด 5 อนดบแรกของโลก ไดแก ประเทศกรซ มขนาดกองเรอคดเปนรอยละ 16.11 ของกองเรอโลก ตามดวย ญปน , จน, เยอรมนและสงคโปร ปะเทศเจาของเรอ 10 อนดบแรกมระวางบรรทกรวมมากกวาคร งหนงของนาหนกโลก (DWT) จากทวปเอเชย 5 ประเทศ ยโรป 4 ประเทศ และจากอเมรกา 1 ประเทศ (สหรฐอเมรกา) ในชวงทศวรรษทผานมา จนฮองกง (จน) ท สาธารณรฐเกาหล และสงคโปร ไดขยบข นมาอยในการจดอนดบของประเทศทมกองเรอท ใหญท สดในโลก ในขณะทเยอรมน นอรเวย และสหรฐอเมรกา มสวนแบงการตลาดตา สวนประเทศทมกองเรอใหญทสดในทวปอเมรกาใตยงคงเปน บราซล ตามดวย เมกซโก ชล และอารเจนตนา ประเทศทมกองเรอพาณชยขนาดใหญ 35 อนดบแรกของโลก ณ วนท 1 มกราคม 2558 มรายละเอยดดงแสดงในตารางท ๒.4.1-1

Page 38: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-18

ตารางท ๒.4.1-1 กองเรอโลก 35 อนดบแรก ณ วนท 1 มกราคม ป พ.ศ. 2558 (DWT)

อนดบ ประเทศเจาของ

เรอ

จานวนเรอ ขนาดเรอ (หนวย : พนเดทเวทตน) ชกธงตามสญชาตประเทศ

ชกธงตางประเทศ

รวม ชกธงตามสญชาต

ประเทศ ชกธงตางประเทศ รวม

%ของเรอชกธง

ตางประเทศ

%ของกองเรอตอกองเรอโลก

1 กรซ 796 3,221 4,017 70,425,265 209,004,526 279,429,790 74.80% 16.11% 2 ญปน 769 3,217 3,986 19,497,605 211,177,574 230,675,179 91.55% 13.30% 3 จน 2,970 1,996 4 966 73,810,769 83,746,441 157,557,210 53.15% 9.08% 4 เยอรมนน 283 3,249 3,532 12,543,258 109,492,374 122,035,632 89.72% 7.04% 5 สงคโปร 1,336 1,020 2,356 48,983,688 35,038,564 84,022,252 41.70% 4.84% 6 สาธารณรฐเกาหล 775 843 1,618 16,032,807 64,148,678 80,181,485.8 80.00% 4.62% 7 ฮองกง (จน) 727 531 1 258 56,122,972 19,198,299 75,321,271 25.49% 4.34% 8 สหราชอาณาจกร 789 1,183 1,972 8,731,781 51,531,743 60,263,524 85.51% 3.47% 9 สหรฐอเมรกา 477 750 1,227 12,477,513.3 5,904,386 48,381,899 74.21% 2.79%

10 นอรเวย 848 1,009 1,857 17,066,669 29,303,873 46,370,542 63.20% 2.67% 11 ไตหวน(จน) 117 752 869 4,681,240 40,833,077 45,514,317 89.71% 2.62% 12 เบอรมวดา 5 317 322 289,818 41,932,611 42,222,429 99.31% 2.43% 13 เดนมารก 392 538 930 15,286,153 20,893,511 36,179,664 57.75% 2.09% 14 ตรก 576 954 1,530 8,321,506 19,366,264 27,687,770 69.95% 1.60% 15 โมนาโก 260 260 23,929,323 23,929,323 100.00% 1.38% 16 อตาล 596 207 803 15,961,983 6,040,199 22,002,182 27.45% 1.27% 17 อนเดย 697 147 844 14,546,706 7,268,449 21,815,155 33.32% 1.26% 18 บราซล 228 163 391 3,150,493 17,308,798 20,459,291 84.60% 1.18% 19 เบลเยยม 87 156 243 7,302,545 12,787,196 20,089,741 63.65% 1.16% 20 สหพนธรฐเซย 1,291 448 1,739 5,920,435 12,403,644 18,324,079 67.69% 1.06% 21 อหราน 157 70 227 3,986,804 14,093,340 18,080,144 77.95% 1.04% 22 สวตเซอรแลนด 47 291 338 1,403,668 16,492,768 17,896,436 92.16% 1.03% 23 อนโดนเซย 1,504 153 1,657 12,908,577 4,120,935 17,029,512 24.20% 0.98% 24 เนเธอรแลนด 775 445 1,220 6,589,901 10,415,708 17,005,609 61.25% 0.98% 25 มาเลเซ 466 142 608 8,430,359 7,707,526 16,137,885 47.76% 0.93% 26 อาหรบเอมเรตส 95 684 779 472,967 14,845,550 15 318 518 96.91% 0.88% 27 ซาอดอาระเบย 86 155 241 2,004,631 11,358,349 13,362,980 85.00% 0.77% 28 ฝรงเศส 180 277 457 3,517,344 7,636,312 11,153,656 68.46% 0.64% 29 ไซปรส 141 179 320 3,811,947 6,858,661 10,670,608 64.28% 0.62% 30 เวยตนาม 786 92 878 6,527,639 1,510,645 8,038,284 18.79% 0.46% 31 คเวต 42 27 69 5,293,213 2,462,656 7,755,869 31.75% 0.45% 32 แคนนาดา 209 139 348 2,743,006 5,004,054 7,747,060 64.59% 0.45% 33 โอมาน 6 31 37 5,842 7,008,489 7,014,331 99.92% 0.40% 34 สวเดน 101 234 335 1,248,460 5,194,955 6,443,415 80.62% 0.37% 35 กาตาร 56 70 126 888,093 5,471,554 6,359,647 86.04% 0.37%

รวม 35 ประเทศ 18,410 2,3950 42,360 470,985,656 1,171,491,033 1,642,476,689 71.30% 94.69% ประเทศอนๆ 2,962 2,486 5,448 35,004,138 51,845,622 86,849,760 59.70% 5.01% ไมทราบประเทศ 717 5,234,918 กองเรอโลก 48,525 1,734,561,367

ทมา : Review of Maritime Transport 2015

Page 39: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-19

๒.4.2 กองเรอพาณชยไทย

๒.๔.2.1 สถานภาพกองเรอพาณชยไทย สถานภาพกองเรอพาณชยไทย ประกอบดวย การเปรยบเทยบกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาคเอเชย ขนาดของกองเรอพาณชยไทย อายเรอ เสนทางการใหบรการ และคาระวางเรอ รายละเอยดดงน

๑. การเปรยบเทยบกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาคอาเซยน เมอเปรยบเทยบระวางเรอบรรทกกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาค อาเซยน จะเหนไดวาประเทศทมกองเรอใหญท สด 4 อนดบแรก ไดแก สงคโปร 58,090 พนตนกรอสส รองลงมาคอ อนโดนเซย 10,776 พนตนกรอสส มาเลเซย 7,817 พนตนกรอสส และฟลปปนส 4,711 พนตนกรอสส ประเทศทมกองเรอใหญเมอจาแนกประเภทเรอ พบวา สงคโปรมกองเรอบรรทกนามน 20,411 พนตนกรอสส เรอบรรทกสนคาเทกอง 16,507 พนตนกรอสส เรอคอนเทนเนอร 11,379 พนตนกรอสส และกองเรออนๆ 8,586 พนตนกรอสส สาหรบประเทศไทยมระวางเรอบรรทกนอยเพยง 3,040 พนตนกรอสส เมอจาแนกประเภทเรอ พบวา มกองเรอบรรทกนามน 886 พนตนกรอสส กองเรอบรรทกสนคาเทกอง 894 พนตนกรอสส กองเรอบรรทกทวไป 400 พนตนกรอสส กองเรอคอนเทนเนอร 218 พนตนกรอสส และกองเรออนๆ และ 643 พนตนกรอสส ดงแสดงในตารางท ๒.๔.2.1-1 และรปท ๒.๔.2.1-1

ตารางท ๒.๔.2.1-1 แสดงการเปรยบเทยบกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาคอาเซยน หนวย : พนกรอสตน

ประเทศ รวม เรอบรรทกน ามน เรอบรรทกสนคาเทกอง เรอบรรทกทวไป เรอคอนเทนเนอร เรออนๆ อนโดนเซย 10,776 2,361 1,330 2,658 1,233 3,194

มาเลเซย 7,817 2,577 140 325 466 4,308

ฟลปปนส 4,711 283 2400 789 296 943

สงคโปร 58,090 20,411 16,507 1,207 11,379 8,586

ไทย 3,040 886 894 400 218 643

เวยดนาม 4,512 925 978 1,871 147 590

ทมา :Review of Maritime Transport 2013 สบคนลาสด วนท 27 สงหาคม 2559

Page 40: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-20

หนวย : พนกรอสตน

ทมา : Review of Maritime Transport 2013

รปท ๒.๔.2.1-1 แสดงการเปรยบเทยบกองเรอไทยกบกองเรอตางชาตในภมภาคอาเซยน

๒. ขนาดกองเรอพาณชยไทย กองเรอไทยในป พ.ศ. 2558 มเร อท งหมด 476 ลา มขนาดระวางบรรทกรวม 5,465,140 เดทเวทตน ซงสามารถแยกเปนประเภทใหญๆ ได 2 ประเภท ประเภทแรก คอ เรอบรรทกสนคาแหง มทงหมด 181 ลา มขนาดระวางบรรทกรวม 2,301,539 เดทเวทตน ประเภทท 2 เรอบรรทกสนคาเหลว มทงหมด 295 ลา มขนาดระวางบรรทกรวม 3,163,601 เดทเวทตน รายละเอยดดงแสดงในตารางท ๒.๔.2.1-๒ และรปท ๒.๔.2.1-๒

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ไทย เวยดนาม

เรอบรรทกนามน

เรอบรรทกสนคาเทกอง

เรอบรรทกทวไป

เรอคอนเทนเนอร

เรออนๆ

Page 41: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-21

ตารางท ๒.๔.2.1-๒ กองเรอพาณชยไทยระหวางป พ.ศ. 2541-2558

ป เรอบรรทกสนคาแหง เรอบรรทกสนคาเหลว รวม อตราการเตบโตของ

ระวางการบรรทก (รอยละ) ล า เดทเวทตน ล า เดทเวทตน ล า เดทเวทตน

2541 191 2,525,422 106 647,910 297 3,173,332 14.1 2542 191 1,648,127 71 545,797 262 2,193,924 -30.9 2543 212 1,878,320 70 561,843 282 2,440,163 11.2 2544 194 1,598,210 137 695,338 331 2,293,548 -6 2545 180 2,431,000 143 406,000 323 2,837,000 23.7 2546 165 2,531,310 139 542,794 304 3,074,104 8.4 2547 184 3,138,659 145 536,571 329 3,675,230 19.6 2548 201 3,422,495 158 528,998 359 3,951,493 7.5 2549 178 3,156,439 176 552,248 354 3,708,687 -6.1 2550 169 2,985,169 178 547,290 347 3,532,459 -4.8 2551 233 3,255,691 249 724,623 482 3,980,314 12.7 2552 207 2,603,200 270 1,096,764 477 3,699,964 -7 2553 198 2,389,963 285 2,051,268 483 4,441,231 20 2554 185 2,221,150 287 2,124,171 472 4,345,321 -2.2 2555 190 2,173,252 290 2,630,257 180 4,803,509 10.5 2556 190 2,295,460 292 3,396,869 482 5,692,329 18.5 2557 190 2,421,306 290 2,840,535 480 5,261,841 -7.6 2558 181 2,301,539 295 3,163,601 476 5,465,140 3.9

หมายเหต :- ขอมลกองเรอพาณชยไทยตงแตป พ.ศ. 2551 ไดปรบปรงขอมลใหม โดยรวบรวมขอมลจากระบบฐานขอมลทะเบยนเรอ - เปนเรอขนาดตงแต 500 ตนกรอสสขนไป ทมา :กองสงเสรมพาณชยนาว กรมเจาทา

รปท ๒.๔.2.1-๒ กองเรอพาณชยไทยระหวางป พ.ศ. 2541 - 2558

0

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

6000000

2541

2542

2543

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

2557

2558

DWT

DWT

Page 42: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-22

๓. อายเรอ เรอไทยสวนใหญเปนเรอเกามอายมากกวาหรอเทากบ 30 ป รวมระวางบรรทกได 727,916 เดทเวทตนคดเปนสดสวนรอยละ 13.32 รองลงมาเปนเรออายระหวาง 20-24 ปรวมระวางบรรทก1,122,592 เดทเวทตนคดเปนสดสวนรอยละ 20.54 และเรอท มอายระหวาง 25-29 ปมระวางบรรทกรวม 268,111 เดทเวทตนคดเปนสดสวนรอยละ 4.91 ดงแสดงในตารางท ๒.๔.2.1-๓

ตารางท ๒.๔.2.1-๓ จ านวนและขนาดบรรทกของกองเรอพาณชยไทยจ าแนกตามชวงอายเรอ ป พ.ศ. 2558

อาย (ป) เรอบรรทกสนคาแหง เรอบรรทกสนคาเหลว รวมทงสน สดสวนแตละชวง

ของเดทเวทตน(รอยละ) ล า (DWT) ล า (DWT) ล า (DWT)

<5 20 503,783 8 31,556 28 535,339 9.80

5-9 18 193,800 10 92,478 28 286,278 5.24

10-14 17 357,387 12 352,768 29 710,155 12.99

15-19 28 401,723 21 1,413,026 49 1,814,749 33.21

20-24 20 278,460 65 844,132 85 1,122,592 20.54

25-29 11 89,922 61 178,189 72 268,111 4.91

>=30 67 476,464 118 251,452 185 727,916 13.32

รวม 181 2,301,539 295 3,163,601 476 5,465,140 100.00 หมายเหต: เรอขนาดตงแต 500 ตนกรอสสขนไป ทมา :กองสงเสรมพาณชยนาว กรมเจาทา

๔. เสนทางการใหบรการ

เร อไทยใหบรการท งในประเทศและตางประเทศท ประจาเสนทางและไมประจาเสนทางโดยสวนใหญใหบรการไมประจาเสนทางและใหบรการในภมภาคเอเชยเปนหลกมใหบรการในเสนทางยโรปและแอฟรกาบางและไมมเสนทางบรการขามทวปไปอเมรกาเลยการขนสงสนคาในเสนทางขามทวปตองพงพากองเรอตางชาตเกอบทงหมดนอกจากน ในกรณของเรอขนสงนามนและกาซสวนใหญเปนเรอขนาดเลกขนสงผลตภณฑนามนสาเรจรปภายในประเทศสาหรบเสนทางเดนเรอทสาคญของผประกอบการขนสงทางทะเลของไทย ไดแก

Page 43: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-23

- Transpacific คอ สายเอเชยตะวนออกผานมหาสมทรแปซฟกไปยงฝงตะวนตกของอเมรกา

- Transatlantic คอ สายยโรปผานมหาสมทรแอตแลนตกไปยงฝงตะวนออก - Europe/ Asia คอ สายทวงระหวางทวปยโรปและเอเชย - Intra-Asia คอ สายทวงระหวางประเทศตางๆ ในเอเชย

๒.5 สภาวะตลาดและสวนแบงตลาดของการขนสงทางทะเล เรอท ประกอบการขนสงสนคาในชายฝงทะเลของไทยในป ๒๕๕๑ - ๒๕๕๗ มโดยเฉลยประมาณปละ ๑๒๓,๑๖๙ เทยวลา เปนเรอสนคาระหวางประเทศประมาณปละ ๗๑,๖๘๑ เทยวลา คดเปนรอยละ ๕๘.๒๐ ของปรมาณเรอทงหมด และเรอขนสงชายฝงประมาณปละ ๕๑,๔๘๘ เทยวลา คดเปนรอยละ ๔๑.๘๐ ของปรมาณเรอท งหมดและมปรมาณสนคาขาเขา - ขาออกของเรอทขนสงสนคาในทะเลของประเทศไทยเปรยบเทยบป ๒๕๕๖ และป ๒๕๕๗ คอ ป ๒๕๕๖ มปรมาณสนคาขาเขา - ขาออก รวม ๒๑๕.๘๗๕ ลานตน และป ๒๕๕๗ มปรมาณสนคาขาเขา - ขาออก รวม ๒๒๙.๗๘๕ ลานตน ซงจะเหน ไดวาป ๒๕๕๗ มอตราการเปลยนแปลงของปรมาณสนคาเพมขนจากป ๒๕๕๖ รอยละ ๖.๔๔ กองเรอพาณชยไทย ป ๒๕๕๗ มสดสวนอตราการเตบโตของระวางบรรทกลดลงจากป ๒๕๕๖ รอยละ ๗.๖ เนองจากเจาของเรอไดมการถอนทะเบยนเรอไทยและนาเรอไปจดทะเบยนสญชาตอนเปนจานวน ๒๑ ลา คดเปนระวางบรรทก ๗๓๐,๗๓๓ เดทเวทตน สวนใหญเปนเรอประเภทเรอบรรทกนามน จานวน ๑๑ ลา มระวางบรรทกถง ๖๖๐,๘๔๐ เดทเวทตน หรอคดเปนรอยละ ๙๐.๔๓ ของระวางบรรทกเรอทถอนทะเบยนเรอไทย ดงแสดงในตารางท 2.5-1

ตารางท 2.5-1 แสดงการเปรยบเทยบปรมาณสนคาขาเข า -ขาออกของไทยระหวางป พ.ศ. 2556-2557

หนวย : ลานตน

ลกษณะสนคา 2556 2557 อตราการเปลยนแปลง

สนคาขาเขา – สนคาขาออก 216 230 6.44

ทมา : รายงานการพจารณา เรอง มาตรการสงเสรมพาณชยนาวของประเทศไทย ของคณะกรรมาธการวสามญพจารณามาตรการสงเสรม พาณชยนาวของประเทศไทย สภานตบญญตแหงชาต สานกกรรมาธการ ๓ สานกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทสานกงานเลขาธการสภานตบญญตแหงชาต

Page 44: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 2 สถานการณเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก

นายวทยา ยามวง ๒-24

จากการศกษาพบวา ในชวง 20 ปท ผานมา การพฒนากองเรอพาณชยไทยยงไมมการขยายตวทรองรบปรมาณการคาระหวางประเทศของไทยทเพมสงขนอยางตอเนอง โดยในป พ .ศ. 2557 ไทยมปรมาณการคาระหวางประเทศคดเปนปรมาณ 230 ลานตน เทยบกบป พ.ศ. 2556 ซงมปรมาณอยท 216 ลานตน หรอเพมขนคดเปนรอยละ 6.44 ขณะทกองเรอพาณชยไทยมอตราการขยายตวลดลง โดยในป พ.ศ. 2557 มระวางบรรทก 5,261,841 เดทเวทตน เทยบกบป พ.ศ. 2556 ซงมระวางบรรทก 5,692,329 หรอลดลงรอยละ 7.6

Page 45: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-1

บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

การศกษานโยบายและยทธศาสตรท เก ยวของ เพ อใหเหนภาพรวมนโยบายในแตละ

ระดบของรฐบาลไทย ในการพฒนาโครงขายการคมนาคมขนสง การพฒนาระบบการขนสง การ

สงเสรมการขนสงทางทะเล และการสงเสรมกจการพาณชยนาวของไทย รวมทงความรวมมอกบ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

3.1 นโยบาย และยทธศาสตรของไทย

3.1.1 สาระสาคญของนโยบายรฐบาล

ตามทพลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ไดแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร

ตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนศกรท 12 กนยายน 2557 ซงมถอยคาทเกยวของกบการ

สงเสรมกจการพาณชยนาว ดงตอไปน

การเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ ในระยะยาวพฒนาโครงสรางพนฐานดาน

การขนสงและคมนาคม และดานการคมนาคมทางนาโดยพฒนาการขนสงสนคาทางลานาและ

ชายฝงทะเล เพอลดตนทน ระบบโลจสตกสของประเทศ เรมจากการเรงรดพฒนาทาเทยบเรอ

ชายฝงททาเรอแหลมฉบง ทาเรอชายฝงทะเลอาวไทยและอนดามน ตลอดจนผลกดนใหทาเรอใน

ลานาเจาพระยาและปาสกมการใชประโยชนในการขนสงสนคาภายในประเทศและเชอมโยงกบ

ทาเรอแหลมฉบง รวมทงการขดลอกรองนา

3.1.2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

จากการพจารณาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-

2559) พบวามประเดนท เก ยวของกบการพฒนากจการพาณชยนาว ด งแสดงในตารางท

3.1.2-1

ตารางท 3.1.2-2 สาระสาคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

แผนพฒนาฯ สาระสาคญทเกยวของกบการพฒนากจการพาณชยนาว

แผนพฒนาฉบบท 11

(พ.ศ.2555-2559)

ใหความสาคญโดยกาหนดยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน โดยมแนว

ทางการพฒนาท เกยวของ ไดแก การพฒนาระบบการแขงขนทมประสทธภาพ เทาเทยม และเปนธรรม พฒนา

โครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส โดยผลกดนการพฒนาการขนสงตอเนองหลายรปแบบ โดยพฒนาปรบเปลยน

รปแบบการขนสงไปสการขนสงในรปแบบอน ๆ ทมตนทนการขนสงตอหนวยตา รวมทงพฒนาระบบโครงสรางพนฐาน

และระบบบรหารจดการขนสงตอเนองหลายรปแบบทเชอมการขนสงทางถนน ทางราง ทางนา และทางอากาศ ใน

ลกษณะบรณาการทงภายในประเทศ และระหวางประเทศเพอเพมประสทธภาพ และมาตรฐานการขนสงสนคาสสากล

ทงดานความรวดเรว ความปลอดภยและความตรงตอเวลา รวมทงสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจภายใตกรอบความ

รวมมอระดบภมภาคและพฒนาระบบบรหารจดการรวบรวมและกระจายสนคาทมประสทธภาพ เพอลดตนทนระบบ

โลจสตกสของประเทศในภาพรวม

ทมา : รวบรวมโดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

Page 46: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-2

3.1.๓ ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคม พ.ศ. 25591

กระทรวงคมนาคมไดกาหนดวสยทศนไววา “มงสการขนสงทยงยน” พฒนาระบบ กลไก และ

บคลากร รวมทงวางนโยบายการพฒนากากบบรณาการ การขนสงและการจราจรใหมอยางเพยงพอ ม

ประสทธภาพ ทวถง คมคา และเปนธรรม และมยทธศาสตรทเกยวของ ดงแสดงรายละเอยดในตารางท

3.1.3-1

ตารางท 3.1.3-1 ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2559

เปาประสงค ยทธศาสตร กลยทธ 1. เปนศนยกลางเชอมตอการเดนทาง

และขนสงของภมภาค 1. การเชอมตอโครงขายระบบขนสง

ภายในประเทศเพอเชอมตอประเทศเพอนบาน

๑. พฒนาโครงขายการขนสงทางถนน ทางราง ทางนา และทางอากาศเพอเพมประสทธภาพในการใหบรการของประตการคา

2. พฒนาขดความสามารถของประตการคา

3. เสรมสรางขดความสามารถดานค ณ ภ า พ แ ล ะ บ ร ก า ร ข อ งผ ประกอบการด านการขนส ง ใหสามารถแขงขนได

2 . ร ะ บ บ โ ล จ ส ต ก ส ก า ร ข น ส ง มป ร ะ ส ท ธ ภ า พ เ พ อ เ พ ม ข ดความสามารถในการแขงขน

2. การพฒนาระบบโลจสตกส การขนสง 1. พฒนาโครงสรางพนฐานและบรการ และระบบบรหารจดการขนสงสนคา (Logistics) ใหมประสทธภาพ

2. ปรบปรงและพฒนาการขนสง ทางรางใหมบรการทดตรงต อเวลา และนาเชอถอ

3. พฒนาระบบบรหารจดการขนสงสนคาเพอใหการขนส งสนคามความสะดวก รวดเรว และสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการไดอย างมประสทธภาพ

3. การเดนทาง การขนสง และการจราจรมความปลอดภย ประหยดพลงงาน และเปนมตรตอสงแวดลอม

3. การพฒนาระบบการขนส งให ได มาตรฐานความปลอดภย ประหยดพลงงาน และเปนมตรตอสงแวดลอม

1. ปรบปรงโครงสรางพนฐาน มาตรฐานยานพาหนะ และสภาพแวดลอม ใหมคณภาพและความปลอดภยในการเดนทางและการขนสง

ทมา : สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงคมนาคม, เดอนพฤศจกายน 2558

3.1.๔ แผนพฒนาระบบขนสง พ.ศ. 2554 – 2563

สาระสาคญของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบขนสงรายสาขา พ.ศ. 2554 – 2563

สาขาการขนสงทางนา มยทธศาสตรทเกยวของกบการขนสงทางนาและการพฒนากองเรอพาณชย

นาว ดงแสดงในตารางท 3.1.๔-๑

1 แผนยทธศาสตร กระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2559, สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงคมนาคม เดอนพฤศจกายน 2558

Page 47: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-3

ตารางท 3.1.๔-๑ แผนพฒนาระบบขนสง พ.ศ. 2554 – 2563 เปาประสงค ยทธศาสตร กลยทธ

1. เพอยกระดบบรการการขนสงทางนาระหวางประเทศใหสามารถแขงขนกบประเทศเพอนบานได

1.1 การพฒนาและเพมขดความสามารถของโครงสรางพนฐานการขนสงทางนาระหวางประเทศ

1.1.1 การพฒนาทาเรอนาลกฝงทะเลอนดามน 1.1.2 การพฒนาทาเรอนาลกฝงทะเลอาวไทย 1.1.3 การพฒนาทาเรอแหลมฉบง 1.1.4 การพฒนาทาเรอในลมแมนาโขง

1.2 การปรบปรงประสทธภาพการดาเนนงานและการบรการดานการขนสงทางนาและพาณชยนาว

1.2 .1 การ เช อมโยงภ มภ าคชายฝ งทะเลอาเซ ยน (Asean Connectivity) 1.2.2 การปรบปรงและพฒนากฎระเบยบ กฎหมาย พธสาร และการกากบดแล

2. เพอปรบปรงประสทธภาพการขนสงทางลานาและชายฝงภายในประเทศ

2.1 การปรบปรงโครงสรางพนฐานการขนสงทางลานาและชายฝง

2.1.1 การพฒนาและปรบปรงทาเรอหลกในแมนาภายในประเทศ 2.1.2 การพฒนาเขอนยกระดบในแมนาภายในประเทศ 2.1.3 การพฒนาและปรบปรงทาเรอหลกทางชายฝงภายในประเทศ 2.1.4 การปรบปรงรองนาใหมความลกเพยงพอตอการเดนทางและการลาเลยงสนคา 2.1.5 การปรบปรงความสงของโครงสรางตอมอสะพานขามแมนา

2.2 การปรบปรงขนตอนการดาเนนงานดานการขนสงทางลานาและชายฝง

2.2.1 การปรบปรงและเพมประสทธภาพการใหบรการ 2.2.2 การปฏรปโครงสรางองคกรดานพาณชยนาว 2.2.3 การปรบปรง แกไข ขยายผล ยกราง กฎระเบยบ ขอบงคบ และกฎหมายดานพาณชยนาวตาง ๆ ทเกยวของ 2.2.4 การใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

2.3 การพฒนาบคลากรดานการขนสงทางนาและพาณชยนาวใหมคณภาพและพอเพยง

2.3.1 กลยทธท ๑ การเพมสถาบนการเรยนการสอนดานการขนสงทางนาและพาณชยนาว 2.3.2 กลยทธท ๒ การปรบปรงหลกสตรดานการขนสงทางนาและพาณชยนาว 2.3.3 กลยทธท ๓ การดงดดผมความรความสามารเขามาเปนอาจารยในสถาบนการศกษาดานการขนสงทางนาและพาณชยนาว

3. เพอใหการขนสงทางนามความปลอดภย 3.1 การพฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐานใหมความปลอดภยในการเดนทางและการขนสงสนคาทางนา

3.1.1 การปรบปรงทาเรอใหมความปลอดภยเพมขน 3.1.2 การสรางความรและความเขาใจเกยวกบความปลอดภยในการขนสงทางนา

3.2 การสงเสรมและสนบสนนการประยกตใชเทคโนโลยเพอความปลอดภยในการเดนทางและการขนสงสนคาทางนา

3.2.1 การใชระบบเทคโนโลยในการเพมความปลอดภยในการขนสงทางนา

4. เพอสนบสนนใหมการปรบเปลยนมาใชรปแบบการขนสงทางนาเพมขน

4.1 การสงเสรมและสนบสนนใหมการขนสงสนคาทางนา

4.1.1 การพฒนานคมอเรอ 4.1.2 การพฒนาสถานขนสงสนคาทางลานาเพอการประหยดพลงงาน 4.1.3 การเพมปรมาณการขนสงสนคาดวยตคอนเทนเนอรทางนาภายในประเทศ 4.1.4 การสงเสรมและสรางแรงจงใจในการประกอบธรกจการขนสงทางนา 4.1.5 การเพมสดสวนกองเรอไทย 4.1.6 การพฒนาการขนสงทางนาใหเปนระบบขนสงสนบสนน (Feeder)

4.2 การส ง เสรมและสนบสนนใหมการใชเทคโนโลยกบเรอ เพอการประหยดพลงงานและเปนมตรกบสงแวดลอม

4.2.1การสงเสรมการใชเรอทประหยดพลงงานและเปนมตรกบสงแวดลอม

ทมา : สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวงคมนาคม, กมภาพนธ 2554

Page 48: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-4

3.1.5 แผนการดาเนนงานของกรมเจาทา

กรมเจาทาเปนหนวยงานภายใตสงกดกระทรวงคมนาคมมบทบาทและภารกจเกยวกบ

การควบคม กากบ ดแล และพฒนาสงเสรมการคมนาคมทางนาใหไดรบความปลอดภย สะดวก

รวดเรวและมประสทธภาพ ตลอดจนการดแลรกษาส งแวดลอมทางนา รวมท งการผลตและ

พฒนาบคลากรทกประเภททเกยวของกบการขนสงทางนาใหเปนไปตามมาตรฐานสากล รวมทง

การสงเสรมการพฒนาระบบการขนสงทางนาและการพาณชยนาวใหมการเชอมตอกบระบบการ

ขนสงอน ๆ ทงการขนสงผโดยสารและสนคา ทาเรอ อเรอ กองเรอไทย และกจการเกยวเนอง

เพอใหประชาชนไดรบความสะดวก รวดเรว ทวถง และปลอดภย ตลอดจนการสนบสนนภาค

การสงออกใหมความเขมแขง ซ งกรมเจาทาไดมการศกษา วเคราะห และประสานงาน เพ อ

จดทา/ผลกดน มาตรการ ขอเสนอแนะ แนวทางการสงเสรมและพฒนาการขนสงทางนาและการ

พาณชยนาว เพอแกไขปญหา อปสรรคในการพฒนากจการพาณชยนาว รวมทงดาเนนแผนงาน

มาตรการ โครงการ และตดตาม ประเมนผล เพอสนบสนนธรกจและผประกอบธรกจพาณชย

นาวในดานตาง ๆ ดงน

1) มาตรการทเกยวกบกองเรอพาณชยไทย

- ประสานงานและเสนอความเหนในการสงเสรมการลงทน เพอสนบสนนการ

ลงทนในกจการขนสงทางเรอ กจการเรอสนบสนนอตสาหกรรมสารวจและผลตปโตรเลยมใน

ทะเลของไทย และกจการเรอเฟอรร ใหไดรบสทธประโยชนตามกฎหมายสงเสรมการลงทน

- นาเสนอและผลกดนแนวทางการสงเสรมกจการเรอสนบสนนอตสาหกรรม

สารวจและผลตปโตรเลยมในทะเลของไทยใหใชเรอไทย และใหไดรบสทธประโยชนทางภาษและ

เงนทน

- ศกษาวเคราะหเพอกาหนดมาตรการ ดานการเงน การคลง การสงเสรมการ

ลงทน และมาตรการดานอน ๆ เพอสนบสนนกองเรอพาณชยไทย

2) มาตรการทเกยวกบการขนสงชายฝงและลานาในประเทศ

- ศกษาวเคราะหเพอกาหนดมาตรการ ดานการเงน การคลง การสงเสรมการ

ลงทน และมาตรการดานอนๆ เพอสนบสนนการขนสงชายฝงและลานาในประเทศ

3) มาตรการทเกยวกบกจการทาเรอ

- กาหนดแนวทางการบรหารจดการและการจดเกบผลตอบแทนทาเร อขอ

กรมธนารกษ ท กรมเจาทาสราง เพอสนบสนนนโยบายโลจสตกสและสงเสรมใหเกดการขนสง

ทางนาเพมขน

Page 49: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-5

- ศกษาวเคราะหเพอกาหนดมาตรการดานการเงน การคลง การสงเสรมการ

ลงทน และมาตรการดานอนๆ เพอสนบสนนกจการทาเรอ

4) มาตรการทเกยวกบกจการอเรอ

- ประสานงานรวมผลกดนการสนบสนนมาตรการทางการเงน สาหรบโครงการ

สนบสนนการตอเรอในประเทศเพอพฒนากองเรอขนสงนามนชายฝงของไทย

- ประสานและผลกดนใหมการปรบปรงกฎหมายทเปนปญหาอปสรรคเพอเพ ม

ประสทธภาพและเพ มขดความสามารถในการแขงขน ในดานหลกเกณฑในการนาเขาเหลก

ชนสวนอปกรณสาหรบการตอและซอมเรอ และสญญาจางตอเรอกบสวนราชการและรฐวสาหกจ

ทเปนอปสรรคในการดาเนนการ

- ศกษาวเคราะหเพอกาหนดมาตรการดานการเงน การคลง การสงเสรมการ

ลงทน และมาตรการดานอนๆ เพอสนบสนนกจการอเรอ

5) มาตรการทเกยวกบธรกจทเกยวเนองกบการพาณชยนาว

- ผลกดนใหผ ประกอบการขนสงตอเน องหลายรปแบบ (MTO) ไดร บอตรา

ภาษมลคาเพม (VAT) เปนรอยละศนย สาหรบกจการรบขนสงทางทะเลระหวางประเทศ

- การเตรยมความพรอมรองรบการบงคบใชของมาตรการ Container Weight

Verification Rules ตามขอกาหนดของ IMO

- ศกษาวเคราะหเพอกาหนดมาตรการดานการเงน การคลง การสงเสรมการ

ลงทน และมาตรการดานอน ๆ เพอสนบสนนกจการเกยวเนองกบการพาณชยนาว

- ศกษาวเคราะหเพอกาหนดมาตรการดานภาษและการเงนสาหรบสถานศกษา

และบคลากรดานพาณชยนาว

- เผยแพรความรความเขาใจ เพอสรางทศนคตทด ใหมจตใจรกทะเลและสนใจ

ทจะเขาสวชาชพดานการพาณชยนาว

- ปรบปรงกฎหมายมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทยเพอสงเสรมกจการกองเรอ

พาณชยไทย

- การทบทวนและยกรางพระราชบญญตประกนภยทางทะเล พ.ศ. ....

๓.๑.๖ คา ส ง คณะกรรมการส ง เ สร ม กา รพาณ ชยนาว ท ๑ /๒๕๕๙ เร อ ง แต ง ต ง

คณะกรรมการเฉพาะเรอง ๖ คณะ ลงวนท ๕ เมษายน ๒๕๕๙

ไดแตงตงคณะกรรมการเฉพาะเรองพฒนากองเรอพาณชยไทย โดยมอธบดกรมเจาทา

เปนประธาน มอานาจหนาท

Page 50: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-6

๑. พจารณาแนวทางการพฒนาสงเสรม ตลอดจนการแกไขปญหาอปสรรคกองเรอไทย

๒. พจารณาแนวทางใหผสงสนคาใชบรการขนสงทางทะเลของไทยใหมากขน

๓. พจารณาสงเสรมการเปดบรการเดนเรอในเสนทางตางๆ ทเหมาะสม

๔. พจารณาเสนอความคดเหนและมาตรการเพอสงเสรมกองเรอพาณชยไทย ตลอดจน

การใหความเหนเกยวกบการลงทน หรอการลงทนรวมในกจการเดนเรอทางทะเล

เพอใหบรการขนสงทางทะเลทเพยงพอ และมประสทธภาพ สามารถแขงขนกบเรอ

ตางประเทศได

๕. งานอนตามทคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาวมอบหมาย

3.2 นโยบาย และยทธศาสตรของอาเซยน

การวางแผนยทธศาสตรของ ASEAN ท เก ยวของกบการยกระดบศกยภาพกองเรอ

พาณชยไทย เพอรองรบตลาดการขนสงทางทะเลรวมอาเซยน ประกอบดวย

1. แผนแมบทวาดวยการเชอมโยงของอาเซยน (Master Plan on ASEAN Connectivity)

- เพอการจดตงตลาดบรการการขนสงทางทะเลรวมอาเซยน

- เพอพฒนาการรวมกลมสาขาการขนสงทางทะเลของอาเซยนเปนตลาดเดยว

- เพอพฒนาเครอขายการผลตในภมภาค

- เพอเสรมสรางศกยภาพของอาเซยนในการเปนศนยกลางการผลตของโลก และ

เปนสวนหนงของหวงโซอปทานโลก สงผลตอการขยายตวในดานการขนสงสนคา

ทางทะเล พรอมเสนอแนวทางการดาเนนการเพอใหเปนไปตามแผน

2. แผนกลยทธการขนสงของอาเซยนป พ.ศ. 2559 - 2568

3. แผนบรณาการภาคโลจสตกสของอาเซยน

4. แผนการขนสงทางทะเลแบบบรณาการเพอการแขงขนในภมภาคอาเซยน

ภายใตแผนแมบทอาเซยนไดมการทบทวนความสาเรจทเกดขน และความทาทายทพบ

หรอสงกดขวางในแตละการเชอมโยงเหลาน รวมทงกลยทธสาคญและการดาเนนการทสาคญท

ไดรบการรบรองดวยเปาหมายทชดเจนและระยะเวลาจะเปนเครองรบมอกบความทาทายเหลาน

ทงน เพอเปนการเพมประสทธภาพการเชอมโยงของอาเซยน ในการเขาสประชาคมอาเซยนในป

พ.ศ. 2558 และปตอๆ ไป

Page 51: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-7

แผนแมบทนเปนท งเอกสารเชงกลยทธเพอใหบรรลการเชอมตออาเซยนโดยรวม และ

แผนปฏบตการสาหรบการดาเนนงานไดทนท ในชวงป พ.ศ 2554-2558 เพอเชอมโยงอาเซยน

โดยผานการปรบปรงโครงสรางพ นฐานการพฒนาทางกายภาพ (การเช อมโยงทางกายภาพ)

สถาบนท มประสทธภาพ กลไกและกระบวนการ (การเช อมโยงสถาบน) และประชาชน (การ

เชอมโยงประชาชนสประชาชน) ทงสามกลยทธนจะไดรบการสนบสนนทางทรพยากรทางการเงน

ทจาเปน และกลไกการประสานงานสถาบน นอกจากน แผนแมบทยงชวยใหการประสานงาน

ของกลยทธทกภาคสวนเปนไปอยางตอเนองภายในกรอบของอาเซยนและอนภมภาค อยางไรกด

ภายใตแผนการเชอมโยงของอาเซยน การผลตและการกระจายเครอขายในภมภาคอาเซยนจะยง

ลกและกวางมากขน และจะกลายเปนจดศนยกลางในภมภาคเอเชยตะวนออกและเศรษฐกจโลก

สาหรบการเชอมโยงทางกายภาพ ความทาทายทตองไดรบการแกไขในภมภาค ไดแก

คณภาพของถนน และเครอขายถนนทไมสมบรณ รถไฟ การเชอมโยงทางทะเล และโครงสราง

พนฐานของทาเรอ การจดตงดานบนบก การขนสงทางนาในประเทศ สงอานวยความสะดวกการ

บน และการสงเสรมความมนคงดานพลงงาน เพอเพมอปสงคความตองการการขนสงทางทะเล

สงเหลานจะเปนการยกระดบโครงสรางพนฐานทมอย รวมถงการกอสรางโครงสรางพนฐานใหมๆ

และระบบโลจสตกส การประสานงานของกรอบการกากบการดแลและการเช อมโยงทางดาน

วฒนธรรมและวตกรรม กลยทธเหลานมการกาหนดขนเพอสรางการเชอมตอแบบบรณาการใน

ระดบภมภาค โดยผานระบบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ ระบบขอมลเทคโนโลยการสอสาร

(ICT) โครงสรางพนฐาน และกรอบความมนคงทางดานพลงงานในภมภาค

ประเดนสาคญในการจดทาแผนแมบท คอ การระดมทรพยากรทจาเปนทางการเงนและ

ความชวยเหลอทางดานวชาการในการดาเนนงานทมความสาคญ และการจดลาดบความสาคญ

ของโครงการภายใตกลยทธทนามาใช โดยทมการตระหนกรถงความขาดแคลนทรพยากรทมอย

อาเซยนจะมการสารวจถงแหลงทมาของทรพยากรใหมๆ และวธการของนวตกรรมตางๆ กลมคน

ตางๆ และความเปนไปได ในการจดต งกองทนอาเซยนสาหรบการพฒนาโครงสรางพ นฐาน

ความรวมมอของภาครฐและเอกชน หนสวน การพฒนาของทองถน ตลาดการเงนและเงนทนใน

ภมภาค โดยเฉพาะอยางยงเพอเปนเงนทนทสาคญในการดาเนนงานใหประสบความสาเรจในป

พ.ศ 2558 รวมท งอาเซยนจะเสรมสรางความเขมแขงโดยรวมมอกบประเทศค คาภายนอก

รวมทงประเทศคเจรจา ธนาคารพอการพฒนาพหภาค องคกรระหวางประเทศและอนๆ เพอให

การจดทาแผนแมบทเปนไปอยางมประสทธภาพและมประสทธผล ผลลพธท ไดจากการจดทา

แผนแมบทจะอานวยความสะดวกในความลกและความกวางของการผลตและการกระจาย

เครอขายในภมภาคอาเซยน ส งหน งทมความสาคญไมยงหยอนไปกวากนคอ การเช อมโยงใน

อาเซยนท เพ มข นโดยลดชองวางการพฒนา และนาไปส การเพ มโอกาสในการลงทนมากข น

Page 52: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-8

รวมท งจะมการขยายตวทางคา การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ และการจางงานในภมภาคน

เพ มข น สดทาย การเช อมโยงทางเศรษฐกจเชงลกภายในภมภาค และความเช อมโยงระดบ

ประชาชนสประชาชนภายในอาเซยน จะสงผลใหการเช อมโยงภายในอาเซยนบรรลเปาหมาย

ความสาเรจในป พ.ศ. 2558 ซงจะเปนการเสรมสรางความเปนศนยกลางของอาเซยนในความ

รวมมอระดบภมภาคและบรณาการ ดงแสดงในรปท 3.2-1

รปท 3.2-1 วสยทศนและเปาหมายของการเชอมโยงอาเซยน

เพ อใหบรรลวสยทศน เปาหมาย และวตถประสงค รวมท งความทาทายและปญหา

อปสรรค ซง ASEAN มรายละเอยดดงน

อาเซยนมความมงม นเพยรพยายามอยางตอเนองทจะดาเนนการตามกฎบตรอาเซยน

และแผนงานการดาเนนการไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) การเช อมโยง

ระหวางกนในอาเซยนเปนแนวคดทสะทอนถงจดแขง ศกยภาพ และความทาทายของการสราง

ประชาคมอาเซยน โดยตอยอดจากพฒนาการและความสาเรจของกรอบความรวมมอตางๆ

ภายในภมภาคอาเซยน และไดเสนอแนวทางในการจดการกบประเดนทาทายตางๆ ตลอดจน

แนวทางในการเสรมสรางขดความสามารถ การลดชองวางทางการพฒนา และการขจดความ

แตกตางระหวางกนทางสงคมและวฒนธรรมในอาเซยน

Page 53: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 3 นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ

นายวทยา ยามวง 3-9

อาเซยนไดดาเนนโครงการและขอรเรมตางๆ เปนจานวนมากเพอทจะสรางและเพมพน

ความเช อมโยงระหวางกนในอาเซยน ซงไดมความกาวหนาในระดบหน ง อยางไรกด ยงคงม

ภารกจสาคญทจะตองดาเนนการตอไปเพอใหบรรลเปาหมายของการเชอมโยงทสมบรณ ดงนน

ตอไปนจะเปนการพจารณาถงสถานะของความรวมมอในภมภาค รวมท งขอรเร มตางๆ ในอน

ภมภาคทง 3 มต ไดแก ความเช อมโยงดานโครงสรางพนฐาน ความเชอมโยงดานกฎระเบยบ

และความเชอมโยงระดบประชาชนสประชาชน

Page 54: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-1

บทท ๔ ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

ในการพฒนากองเรอพาณชยนาวของไทยนน จ าเปนตองมการศกษาตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ ทงประเทศทพฒนาแลว ประเทศทก าลงพฒนา ประเทศทเปนศนยกลางพาณชยนาว และประเทศทปลอดภาระภาษ วาแตละประเทศมจดเดนอยางไร มความแตกตางกนอยางไร ทจะสงผลตอความส าเรจหรอลมเหลวของการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ เหลานน

๔.1 การพฒนากองเรอพาณชยประเทศตางๆ จากการศกษาแนวทางในการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ นน สามารถสรปปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจ ดงแสดงในตารางท ๔.๑-๑

ตารางท ๔.๑-๑ การพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

ประเทศ ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ สงคโปร ๑. รฐมนโยบายผลกกดนประเทศใหเปนผน าดานพาณชยนาวของโลก โดยเฉพาะการขนสง

ดวยระบบคอนเทนเนอร ๒. มการพฒนาเครอขายวสาหกจพาณชยนาว (Maritime Cluster) ครบวงจร ๓. มระบบการจดทะเบยนเรอทอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ ๔. สนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล ๕. ไมมการเลอกปฏบตระหวางเรอสงคโปรและเรอตางชาตในการขนสงสนคาของรฐ ๖. เอกชนเปนผน าในการพฒนาสายการเดนเรอแหงชาต โดยมผรวมลงทนใหญเปนคน

ตางชาต และระดมทนผานตลาดหลกทรพย มาเลเซย ๑. รฐมนโยบายสงเสรมบทบาทการเปนผน าดานการขนสงสนคาเทกอง

๒. สงวนสนคาทขนสงภายในประเทศใหเรอมาเลเซย ยกเวนบางเสนทางทมเรอไมพอ ๓. ไมมการเลอกปฏบตระหวางเรอสงคโปรและเรอตางชาตในการขนสงสนคาของรฐ ๔. ไมสนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล ๕. รฐเปนผน าในการพฒนาสายการเดนเรอแหงชาต โดยมหนสวนใหญเปนบรษทน ามน

และระดมทนผานตลาดหลกทรพย ฟลปปนส ๑. มระบบการจดทะเบยนเรอทอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ

๒. สงวนสนคาทขนสงภายในประเทศใหเรอฟลปปนส ยกเวนบางเสนทางทมเรอไมพอ ๓. ไมมการเลอกปฏบตระหวางเรอฟลปปนสและเรอตางชาตในการขนสงสนคาของรฐ ๔. เอกชนเปนผน าในการพฒนาสายการเดนเรอ ๕. มกลไกในการปรกษาหารอระหวางผสงสนคากบสายการเดนเรอในการขนคาบรการ

ญปน ๑. สงวนสนคาทชนสงภายในประเทศใหเรอญปน ๒. สนบสนนใหสายการเดนเรอเอกชนของญปนมการแขงขนดานราคาและการใหบรการ

เดนมารค ๑. มระบบการจดทะเบยนเรอทอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ ๒. สนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล ๓. ไมมการสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศใหเรอเดนมารค ๔. ไมมการเลอกปฏบตระหวางเรอเดนมารคและเรอตางชาตในการขนสงสนคาของรฐ

Page 55: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-2

ประเทศ ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ ๕. ใหเงนอดหนนการพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว

นอรเวย ๑. รฐมนโยบายสงเสรมบทบาทการเปนผน าดานการขนสงน ามนและแกสทางทะเล ๒. มการพฒนาเครอขายวสาหกจพาณชยนาว (Mairitime Cluster) ๓. มระบบการจดทะเบยนเรอทอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ ๔. สนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล ๕. ไมมการสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศใหเรอนอรเวย

ออสเตรเลย ๑. มการสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศใหเรอออสเตรเลย ยกเวนบางเสนทางทมเรอไมเพยงพอ

๒. สนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล ๓. มการใหเงนอดหนนการขนสงสนคาระหวงเกาะกบแผนดนใหญ ๔. เอกชนเปนผน าในการพฒนาสายการเดนเรอ

ปากสถาน ๑. ใชมาตรการภาษเพอจงใจใหเจาของเรอน าเรอมาจดทะเบยนปากสถานมากขน ๒. สนบสนนการพฒนาคนประจ าเรอ ๓. รฐเปนผน าในการพฒนาสายการเดนเรอแหงชาต และเนนการขนสงคอนเทนเนอร

อสราเอล ๑. มระบบการจดทะเบยนเรอทอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ ๒. ไมมการสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศใหเรออสราเอล ๓. เอกชนเปนผน าในการพฒนาสายการเดนเรอแหงชาต และเนนการขนสงคอนเทนเนอร

ไทย ๑. มการสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศและสนคารฐบาลทน าเขามาจากตางประเทศใหเรอไทย

๒. สนบสนนการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเลและมการใหการสนบสนนดวยมาตรการทางการคลง

ทมา : รายงานสรปผบรหาร โครงการศกษาเพอจดท าแผนปฏบตการพฒนากองเรอพาณชยไทยตามแผนหลกการพาณชยนาว พ.ศ. 2542-2549 และการประเมนผลปรบปรงมาตรการสงเสรม และพฒนากองเรอพาณชยไทยทงระบบ

๔.๒ ประเทศศนยกลางพาณชยนาว

ประเทศท ได ร บการยอมรบจากนานาประเทศวาเปนประเทศศนยกลางพาณชยนาว (Maritime Hub Port) ทงกรณการเปนทาเรอประตการคา (Gateway Port) ทมการใหบรการขนถายสนคาเพอรวบรวมและกระจายสนคาตอไปยงประเทศทเปนพนทแนวหลงทรบและสงสนคาผานทาเรอประตการคา และทาเรอถายล าทแทจรง (Pure Transshipment Hub) ซงเนนใหบรการขนถายสนคาระหวางเรอทจอดรอคอยรบและสงสนคาทตองมการถายล าเพยงอยางเดยว

Page 56: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-3

ประเทศในกลมเอเชยตะวนออก อาเซยน และเอเชยใตทเปนศนยกลางพาณชยนาว ซงมสดสวนของสนคาถายล า (Transshipment Cargo) ต งแตก งหน งของปรมาณสนคาผานทา (Total Cargo Throughput) เปนตนไป รายละเอยดดงแสดงในตารางท ๔.๒-11

ตารางท ๔.๒-1 สดสวนของสนคาถายล า ของประเทศศนยกลางพาณชยนาว

ประเทศ ทาเรอ สดสวนสนคาทถายล า

สงคโปร ทาเรอสงคโปร รอยละ 82 ของสนคาผานทา

ไตหวน ทาเรอ Kaohsiung รอยละ 52 ของสนคาผานทา

มาเลเซย ทาเรอ Tanjung Pelepas รอยละ 96 ของสนคาผานทา

ศรลงกา ทาเรอ Colombo รอยละ 71 ของสนคาผานทา

ประเทศในกลมตะวนออกกลางทเปนศนยกลางพาณชยนาว ซงมสดสวนของสนคาถายล าต งแตกงหน งของปรมาณสนคาผานทาเปนตนไป ไดแก (1) ประเทศสหรฐอาหรบเอมเรตส (ทาเรอ Dubai) มสดสวนสนคาถายล ารอยละ 50 ของสนคาผาน

1 ขอมลจาก http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_world's_busiest_transshipment_ports

Page 57: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-4

ทา และ (2) ประเทศโอมาน (ทาเรอ Salalah) มสดสวนสนคาถายล ารอยละ 99 ของสนคาผานทา

ประเทศในกลมยโรปทเปนศนยกลางพาณชยนาว ซงมสดสวนของสนคาถายล าตงแตกงหนงของปรมาณสนคาผานทาเปนตนไป ไดแก (1) ประเทศอตาล (ทาเรอ Gioia Tauro) มสดสวนสนคาถายล ารอยละ 80 ของสนคาผานทา และ (2) ประเทศสเปน (ทาเรอ Algeciras) มสดสวนสนคาถายล ารอยละ 85 ของสนคาผานทา

ปจจยสความส าเรจทเปนสภาพเงอนไขบงคบ (Generic Key Success Factors) ทชวยใหทาเรอในประเทศดงกลาวขางตนเปนศนยกลางพาณชยนาวสามารถสรปไดดงน

(1) ท าเลทตงของทาเรอ (Geographical Location) ทอยบนเสนทางการเดนเรอหลกของโลกและภมภาค และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจการคาและการลงทนของประเทศทอยบนเสนทางการเดนเรอ โดยเรองท าเลทตงถอเปนเงอนไขบงคบส าหรบทกๆ ทาเรอท เปนทาเรอศนยกลางพาณชยนาว ต วอยางเชน ทาเรอส งคโปรเปนศนยกลางการเดนเรอของอาเซยนและเปนจดเชอมโยงระหวางสนคาทคาขายระหวางโลกตะวนออกและโลกตะวนตก

(2) ทาเรอมการเชอมโยงโครงขายการเดนเรอเขา -ออกจากทาอยางสม าเสมอ ทงการเชอมโยงระหวางทาเรอหลกทเปนศนยกลางพาณชยนาวดวยกนเอง (Hub to Hub Ports) และทาเรอหลกท เปนศนยกลางพาณชยนาวกบทาเรอภมภาคทเปนจดตนทาง-ปลายทางของสนคาซ งเปนเมองการคาและอตสาหกรรม (Hub Port to Feeder Port) ตวอยางเชน ทาเรอสงคโปรมโครงขายเชอมโยงกบทาเรอ 600 แหงทวไป

(3) ทาเรอมโครงสรางพนฐาน อปกรณ การอ านวยความสะดวก และคณภาพการใหบรการขนถายสนคา (โดยเฉพาะสนคาคอนเทนเนอร) และการจดการหนาทาทมประสทธภาพ คดอตราคาภาระ/ คาธรรมเนยมการใชบรการไมสงมาก และเชอถอได (Infrastructure and Efficiency of Port Services Quality)

(4) การมสภาพแวดลอมดานกฎระเบยบเพอตอการลงทนในธรกจพาณชยนาว ไดแก (4.1) การมโครงสรางและอตราภาษทเออตอการลงทน และมการจดท าความตกลง

อนสญญาภาษซอน (4.2) การทประเทศมนโยบายสงเสรมเปดตลาดการคาและการลงทนทเสร

Page 58: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-5

(4.3) การท ร ฐบาลมนโยบายสงเสรมใหภาคเอกชนเปนผ ประกอบการท าเร อ โดยเฉพาะเอกชนทเปนผ ใหบรการทาเรอระดบโลก (Global Terminal Operator)2 ซงมความเชยวชาญการจดการการตลาดและการปฏบตการของทาเรอ

(4.4) มการจดตงพนทใหเปนเมองทาปลอดภาษ (Free Port) หรอเขตปลอดอากร (Free Zone/ Customs Free Zone) อย ภายในหรอพนท ทาเรอหรอบรเวณพนททาเรอ

(4.5) ผ บรหารและหนวยงานดานการคาและการพาณชยนาวมความสามารถปรบตวไดทนกบโลกาภวฒนทางการคาทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

(4.6) มการจดทะเบยนเรอและจดทะเบยนธรกจและความเชอถอไดของหนวยงานผรบจดทะเบยน

(4.7) มการใหการสงเสรมทางการเงน เชน การจดต งกองทนพเศษเพอใหความชวยเหลอแกบคลากรทท างานอยดานวงการพาณชยนาว

(4.8) เปนประเทศทมเสถยรภาพทางการเมอง เศรษฐกจ และความมนคง

นอกจากน ยงมปจจยส ความส าเรจท เปนสภาพเง อนไขสนบสนน (Supporting Key Success Factors) ทชวยใหทาเรอในประเทศดงกลาวขางตนเปนศนยกลางพาณชยนาวสามารถสรปไดดงน

(1) มส านกงานใหญ/ ส านกงานสาขาของธรกจใหบรการโลจสตกสนานาชาตตงอยเปนจ านวนมาก

(2) การมบรการโลจสตกส บรการขนสงตอเน อง และบรการสนบสนน เชน การเตมน ามนเชอเพลงเรอ และบรการซอมเรอทมประสทธภาพ

(3) การมพนทหลงทาทมขนาดใหญและมอตราการเตบโตสงเพอสรางความมนใจวาจะมสนคาเขามา

(4) การมภมหลงทางประวตศาสตรในการเปนศนยกลางการคาของภมภาค

2 Global Terminal Operator ชนน าในโลกแบงเปน 2 กลม ไดแก (1) กลมผประกอบการทาเรอทเปนอสระ (independent terminal operators) ไดแก

Hutchison Port Holding, PSA Corporation, P&O Ports, Eurogate, SSA, CSS World Terminals, DP World, ICTSI และ HHLA และ (2) กลมผประกอบการทาเรอทเปนกจการในเครอของสายการเดนเรอ เชน Maersk, APL, Evergreen, Hanjin, NYK, MSC และ OOCL

Page 59: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-6

๔.๓ ประเทศทปลอดภาระภาษ แตละประเทศมการจดเกบภาษอตราแตกตางกน โดยเฉพาะในสวนเกยวกบรายจายภาษอากรนบวามผลกระทบโดยตรงตอการประกอบธรกจขางชาตรวมทงกจการเดนเรอระหวางประเทศ วธทธรกจนยมและมประสทธภาพสงในการบรหารรายจายภาษ คอ การวางแผนภาษอากรระหวางประเทศ โดยการน าธรกจไปจดทะเบยนในประเทศปลอดภาระภาษ (Tax Haven Country) เปนชองทางหนงของการวางแผนภาษอากรระหวางประเทศส าหรบธรกจขามชาตขนาดใหญ ประเทศทปลอดภาระภาษ (Tax Haven Country หรอ Country with Preferential Tax Regimes) เปนสถานท ร ฐ หรอประเทศท มกต งอย นอกอาณาเขต (Offshore) ท มระบบกฎหมายภาษอากรเพอดงดดการจดตงบรษทในเครอหรอสาขาของบรษทแมทตงอยในประเทศทมระบบกฎหมายภาษอากรท จดเกบในอตราสง ซงสวนใหญกจการท ไปจดทะเบยนจดต งใน Tax Haven Country มกไมมการประกอบธรกจจรง โดยเปนเพยงกจการนอมน (Nominee) ปจจบนประเทศทเปน Tax Haven Country ไดแก (1) Andorra (8) Mauritius (2) Bahamas (9) Monaco (3) Cyprus (10) Panama (4) Ireland (11) San Marino (5) Liechtenstein (12) Seychelles (6) Liberia (13) Switzerland (7) Luxembourg

ลกษณะเดนของ Tax Haven Country ประกอบดวย

(1) มระบบการจดเกบภาษในอตราต าหรอไมมการจดเกบภาษเลยซงเปนสงทบรษทขามชาตตองการมากทสดเนองจากความแตกตางของอตราภาษของแตละประเทศจะมผลกระทบตอการตดสนในเลอก Tax Haven Country เพ อไปวางแผนภาษของกจการ โดยเฉพาะกรณเปนบรษทขามชาตทมาจากประเทศทมกฎหมายจดเกบภาษแบบก าวหน า ในอ ตราส ง เช น เบลเย ยม ฝร ง เศส สหราชอาณาจ กร ส เปน เนเธอรแลนด ฟนแลนด เยอรมน เดนมารค อตาล และสวเดน เปนตน

(2) มกฎหมายรกษาความลบทางธรกจเกยวกบธรกรรมทางการเงน ธนาคาร และการประกอบธรกจของลกคา โดยสถาบนการเงนทตงอยใน Tax Haven Country จะไม

Page 60: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-7

มการเปดเผยขอมลหรอสถานะทางการเงน และธรกรรมกบบคคลภายนอก รวมถงเจาหนาทรฐตางประเทศดวย

(3) ไมมมาตรการควบคมการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ โดย Tax Haven Country สวนใหญมระบบการควบคมเงนตราแบบค (Dual Currency Control) กลาวคอ การควบคมการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศแบงแยกกนระหวางผมถนพ านกอยในรฐเกนกวา 180 วน/ ป (Residents) และผไมมถนพ านกอยในรฐ (Non Resident) และระหวางเงนตราสกลของรฐกบเงนตราสกลตางประเทศ ขณะทผไมม ถนพ านกอยในรฐเกนกวา 180 วน/ป (Non Resident) จะถกจ ากดอยภายใตมาตรการควบคมเฉพาะธรกรรมทเกยวของกบเงนตราสกลทองถนหรอของรฐเทานน ยกตวอยางเชน หากบรษทเดนเร อของไทยทจ ดต งข นในประเทศปานามา ซงเปน Tax Haven Country และมกจกรรมทางธรกจสวนใหญเกดขนนอกอาณาเขตประเทศปานามา จะถอวาบรษทเดนเรอนนเปน Non Resident ดงนน กจกรรมทางธรกจของบรษทเดนเรอไทยจะไมเข าขายการอยภายใตมาตรการควบคมการแลกเปล ยนเง นตราตางประเทศตราบเทาทบรษทเดนเรอดงกลาวใชเงนตราตางประเทศในธรกรรมตางๆ และไมไดประกอบกจการในประเทศปานามา

(4) ไมมอนสญญาภาษซอน (Double Tax Agreement – DTA) กบประเทศอนๆ อยางไรกตาม บางประเทศทเปน Tax Haven Country อาจท าอนสญญาฯ แตมขอจ ากดในการใชประโยชนของอนสญญาฯ ในบางเร อง เชน เรองการแลกเปลยนขาวสารระหวางรฐภาคคสญญาฯ

(5) มกฎหมายการจดทะเบยนพาณชยมความยดหยนในการจดตง การจดทะเบยนการเลกกจการ และไมมขอจ ากดดานการถอหนและคณสมบตของผบรหาร เปนตน

(6) มเสถยรภาพทางการเมองและเศรษฐกจเนองจากรายไดของ Tax Haven Country เกดจากกจกรรมทางการเงน คาธรรมเนยม และการทองเท ยวจากตางประเทศ จงตองมการสรางเสถยรภาพทางการเมองและเศรษฐกจเพ อใหเกดความเช อมนตอลกคาชาวตางประเทศ

Page 61: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-8

นอกจากประเภททปลอดภาระภาษขางตนแลว ยงมดนแดนของบางประเทศทเปนกลมดนแดนปลอดภาระภาษ (Tax Haven Territory) ทมธรกจตางๆ ไปจดตงอยมาก ไดแก

(1) Bermuda (ดนแดนของสหราชอาณาจกร) (2) British Virgin Islands (ดนแดนของสหราชอาณาจกร) (3) Campione d’Italia (ดนแดนของอตาล) (4) Cayman Islands (ดนแดนของสหราชอาณาจกร) (5) Channel Islands of Jersey and Guernsey (ดนแดนของสหราชอาณาจกร) (6) Delaware (ดนแดนของสหรฐอเมรกา) (7) City of London (ดนแดนของสหราชอาณาจกร) (8) Isle of Man (ดนแดนของสหราชอาณาจกร) (9) Jebel Ali Free Zone (ดนแดนของสหรฐอาหรบเอมเรตส )

(10) Labuan (ดนแดนของมาเลเซยบนเกาะบอรเนยว) (11) Netherlands Antilles (ดนแดนของเนเธอรแลนด) (12) Turks and Caicos Islands (ดนแดนของสหราชอาณาจกร)

เหตผลจงใจทบรษทขามชาตทเปนบรษทแมนยมไปจดทะเบยนตงบรษทลกหรอบรษทในเครอในประเทศ/ดนแดนปลอดภาระภาษ ไดแก ลดตนทนภาระภาษเนองจากในประเทศ Tax Haven Country ไมมการจดเกบภาษหรออาจมการเกบภาษในอตราต ามาก เหมาะส าหรบบรษทแมจดตงอย มกฎหมายจดเกบภาษในอตราสง โดยเฉพาะอยางย งระบบภาษแบบกาวหนาและมระดบอตรากาวหนาของแตละชนของชวงเงนไดสทธสงหรอหางกนมาก

(1) บรษททมการจางงานภายใตสญญาจางในตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงในกรณทเงนไดตางประเทศไดรบยกเวนภาษ เวนแตน าเงนนนเขาประเทศ ลกษณะเชนนเปนเหตผลจงใจใหเกดการท าสญญาวาจางขนในตางประเทศ โดยเฉพาะการท าสญญาจางในประเทศ Tax Haven Country เพอหลกเลยงการเสยภาษเงนไดในประเทศ โดยใชประเทศ Tax Haven Country เปนแหลงกกเกบก าไรเพอไมน าเงนไดเขามายงประเทศโดยทนท (Defer) และไมตองเสยภาษเงนไดในประเทศ Tax Haven Country ยกตวอยางเชน กจการเดนเรอทมบรษทแมตงอยในประเทศไทย ซงมอตราภาษเงนไดนตบคคลสง ไดท าการจดต งบรษทลกในประเทศปลอดภาระภาษ และใหบรษทลกเปนเจาของทรพยสน เชน เรอ หน และพนธบตร เปนตน เมอบรษทลกไดรบคาตอบแทนในรปของเงนปนผล ดอกเบย หรอรายไดจากการเดนเรอตามสญญาวาจาง คาตอบแทนดงกลาวจะ

Page 62: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-9

สะสมและพกรออยท บรษทลก ซงไมมภาระภาษ บรษทแมจะถกเกบภาษจากเง นไดดงกลาวกตอเมอบรษทลกในประเทศปลอดภาระภาษจายเงนปนผลหรอโอนก าไรกลบไปยงบรษทแมเทานน จงเปนการยดระยะเวลาการเสยภาษออกไปได (Tax Deferral)

(2) สามารถใชบรษทในประเทศ Tax Haven Country เปนแหลงรกษาความลบทางสถานะทางการเงนและการท าธรกรรมทางการเงน ท าใหไมเสยงตอการตรวจสอบภาษระหวางประเทศ

(3) กฎระเบยบการจดตงธรกจไมมความเขมงวดดานคณสมบตผถอหน กรรมการ รวมทงมความสะดวก รวดเรวในการจดทะเบยนธรกจ อตราภาระภาษท ส าค ญท ธ รก จถ กเก บหากท าธ รก จในประเทศปลอดภาระภาษ มรายละเอยดดงน

จากการวเคราะห พบวา ประเทศทปลอดภาระภาษมกเปนทนยมของบรษทขามชาตและสายการเดนเรอขนาดใหญทมโครงขายการเดนเรอระหวางประเทศน าบรษทของตนไปจดทะเบยน ตลอดจนมหลายประเทศในกลมประเทศปลอดภาระภาษอยในกลมประเทศทจดทะเบยนเรอแบบเปด เชน ปานามา ไลบเรย ไซปรส และบาฮามาส เปนตน ท าใหเกดความสะดวกตอสายการเดนเรอในการจดทะเบยนจดตงบรษทลกและจดทะเบยนเรอเพอลดภาระตนทนการประกอบการ อยางไรกตาม ประเทศทปลอดภาระภาษสวนใหญจะไมไดเปนประเทศศนยกลางพาณชยนาว (Maritime Hub Port) เนองจากไมไดทท าเลทตงอยบนเสนทางหลกของการเดนเรอ รวมทงไมมโครงสรางพนฐานและบรการขนถายสนคาทมประสทธภาพ

นอกเหนอจากประเทศทปลอดภาระภาษแลว ยงมกล มประเทศทเปนศนยกลางพาณชยนาว ทจดอย ในกลมประเทศทไมใชประเทศปลอดภาระภาษแตเปนกลมประเทศทมอตราการเกบภาษต าและกงปลอดภาระภาษ (Semi Tax Haven Country) ซงการเกบภาษในอตราต าและมความเปนเสรดานการจดตงธรกจและการโอนเงนเขาออกประเทศ และเปนทตงของกจการในเครอหรอบรษทลกของบรษทขามชาต แตยงคงมการด าเนนการบางเร องแตกตางจากประเทศ Tax Haven Country ไดแก การมระบบเปดเผยขอมลธรกรรมทางการเงนท มากกวาประเทศ Tax Haven Country การก าหนดคณสมบตของผสามารถเขามาจดทะเบยนพาณชย และการเปนภาคอนสญญาภาษซอน (DTA) โดยประเทศส าคญทเปนศนยกลางพาณชยนาวรวมทงเปนกลมประเทศ Semi Tax Haven Country ไดแก สหรฐอาหรบเอมเรตส (ไมเกบภาษเงนไดนตบคคล ยกเวนกจการธนาคารตางชาตและกจการน ามน) สงคโปร (เกบภาษเงนไดนตบคคลในอตรารอยละ 17)

Page 63: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-10

ฮองกง (เกบภาษเงนไดนตบคคลในอตรารอยละ 16.5) ไตหวน (เกบภาษเงนไดนตบคคลในอตรารอยละ 17) และเกาหลใต (เกบภาษเงนไดนตบคคลในอตรารอยละ 13)

๔.๔ เปรยบเทยบตนทน ความไดเปรยบ เสยเปรยบระหวางผประกอบการไทยภายใตการจดทะเบยนเรอไทยกบเรอทจดทะเบยนชกธงสะดวก และจดต งฐานธรกจในประเทศทปลอดภาษและจดตงฐานธรกจในประเทศทเปนศนยกลางดานพาณชยนาว

การเปรยบเทยบระหวางผประกอบการไทยภายใตการจดทะเบยนเรอไทยกบเรอทจดทะเบยนชกธงสะดวก

หากเปรยบเทยบขอไดเปรยบและขอเสยเปรยบระหวางผประกอบการไทยในกรณน าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอชกธงไทย (Thai Flag) กบการน าเรอมาจดทะเบยนเรอเปดหรอเรอชกธงสะดวก (Flag on Convenience – FOC) หากพจารณาดานตนทนคาธรรมเนยมจดทะเบยนเรอ พบวา การทผประกอบการไทยน าเรอมาจดทะเบยนเรอไทยมตนทนการจดทะเบยนเรอถกกวาการน าเรอไปจดทะเบยนเปนเรอชกสะดวกอยางเหนไดชดเจน เนองจากกลมประเทศทรบจดเรอชกธงสะดวก (FOC) จะเน นการหารายได เข าประเทศจากการจดทะเบยนเรอ จ งม การเก บคาธรรมเนยมการจดทะเบยนเรอในอตราสง

ตารางท ๔.๔-1 การเปรยบเทยบคาธรรมเนยมบางรายการทจดทะเบยนเรอไทยกบเรอทจดทะเบยนชกธงสะดวก

คาธรรมเนยม ไทย ปานามา ไลบเรย หมเกาะมารแชลส คาธรรมเนยมใบอนญาตใชเรอกลขนาด 9,000 ตนกรอสขนไป

2,000 บาท 93,000 - 201,500 บาท

284,270 บาท 155,000-620,000 บาท

คาธรรมเนยมเรอ (คดตามตนกรอส) ตนละ 5-10 บาท ตนละ 3.1 บาท ตนละ 12.4 บาท ตนละ 6.2 บาท คาธรรมเนยมเปลยนชอเรอ 50 บาท 31,000 บาท 3,100 บาท 7,750 บาท คาธรรมเนยมแกไขเปลยนแปลงรายการในทะเบยนเรอ

100 บาท 31,000 บาท 3,100 บาท 3,100 บาท

คาธรรมเนยมการจดจ านองเรอ ตนละ 10 บาท แตไมเกนล าละ 20,000 บาท

N/A 7,750-16,275 บาท 3,100 บาท

คาธรรมเนยมการเปลยน ผควบคมเรอ

50 บาท N/A 8,525 บาท 4,650 บาท

ทมา : รวบรวมโดยทปรกษาฯ หมายเหต : ก าหนดให 1 เหรยญสหรฐฯ มคา 31 บาท

Page 64: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-11

แมวาการท น าเร อไปจดทะเบยนเรอ FOC จะมคาธรรมเนยมการจดทะเบยนแพง แตผประกอบการเดนเรอสามารถประหยดตนทนอนๆ ไดมากกวาน าเรอไปจดทะเบยนเรอไทย เชน คาภาระภาษทตองจายตอป คาใชจายคนประจ าเรอ ตนทนดอกเบยจาย และคาใชจายด าเนนงานอนๆ ตลอดจนสามารถใชประเทศ FOC เปนแหลงพกก าไรจากการประกอบการ รวมทงมความยดหยนดานการบรหารมากกวาเรอจดทะเบยนเรอไทย ซงท าใหในภาพรวมท าใหตนทนคาจดทะเบยนเรอไทยทสามารถประหยดไดไมสามารถชดเชยกบตนทนอนๆ ทการจดทะเบยนเรอ FOC สามารถชวยลดภาระตนทนไดมากกวา

อยางไรกตาม ในดานการตลาด การน าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอไทยมขอไดเปรยบเรอจดทะเบยน FOC ดานการไดรบสทธพเศษในการบรรทกสนคาของหนวยงานภาครฐตามมาตรการสงเสรมการพาณชยนาว (Government Cargo Reservation) ซงหากเปนสายเรอทเนนจบกลมขนสงสนคาของหนวยงานภาครฐหรอคสญญาของรฐในเสนทางทกระทรวงคมนาคมก าหนด การน าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอไทยจะไดประโยชนโดยรวมมากกวาการจดทะเบยนเรอ FOC แตหากเปนกรณทไมไดเปนสายการเดนเรอทเนนใหบรการรบสนคาของภาครฐเปนหลก รวมทงมการใหบรการแบบ Cross Trade นน การจดทะเบยนเรอ FOC จะมขอไดเปรยบดานตนทนรวมเหนอกวาการจดทะเบยนเรอไทย

การเปรยบเทยบระหวางผประกอบการไทยจดตงฐานธรกจในประเทศทปลอดภาษและจดตงฐานธรกจในประเทศทเปนศนยกลางดานพาณชยนาว

หากเปรยบเทยบขอไดเปรยบและขอเสยเปรยบระหวางผประกอบการเดนเรอของไทยในกรณจดต งฐานธรกจในประเทศทปลอดภาษกบการจดต งฐานธรกจในประเทศทเปนศนยกลางพาณชยนาว พบวา การทผ ประกอบการไทยไปจดต งฐานธรกจในประเทศปลอดภาระภาษ (Tax Haven Country) กบประเทศทเปนศนยกลางพาณชยนาว (Maritime Transshipment Country) พบวา การจดตงธรกจทงในกรณ Tax Haven Country กบ Maritime Transshipment Country นนมความเหมาะสมกบการจดต งในกจการในรปแบบของ (1) ส านกงานปฏบตการภมภาค (2) ส านกงานสาขา และ (3) กจการในเครอหรอเปนบรษทลกของธรกจสายการเดนเรอท มส านกงานใหญอยในไทย โดยกรณการเขาไปจดตงในประเทศ Tax Haven Country จะมขอไดเปรยบดานตนทนภาษนตบคคล (Corporate Tax) ทต ากวากรณเขาไปจดตงใน Maritime Transshipment Country เนองจากประเทศ Tax Haven Country ไมมการจดเกบภาษหรอหากมการเกบภาษกจะอยในอตราต ามาก รายละเอยดดงแสดงในตารางท ๔.๔-2

Page 65: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-12

ตารางท ๔.๔-2 แสดงขอมลภาษของประเทศตางๆ ทเปน Tax Haven Country และ Maritime Transshipment Country

ภาษ (ขอมลป 2553)

ปานา

มา

ไลบเ

รย

บาฮา

มาส

ฮองก

เนเธ

อรแล

นด

สงคด

ปร

เกาห

ลใต

ศรลง

กา

ไตหว

UAE

ไทย

Business Specific Tax N/A N/A 1.5% N/A N/A N/A N/A 3% N/A N/A 3.3% Social Security 12% 475% 5.9% 5% 11.05% 15% 4.5% 12% 6% 12.5% 5% Property Tax 1% 1-2% 5% NA 10% 0.3% 35% 3% N/A 12.5% Fuel Tax $0.25/

แกลลอน N/A 32.5% N/A 19% N/A N/A N/A N/A N/A $0.2/ลตร

Tax on Interest N/A 10% N/A N/A N/A N/A N/A 10% 10% N/A 1% Corporate Income Tax

28% 35% N/A 16.5% 25.5% 17% 10-22% 35% 17% N/A 30%

Stamp Duty $0.1/รายการ

N/A 10% N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 0.1%

VAT 7% 7% N/A N/A 19% 7% 10% 12% 5% N/A 7% สดสวนตนทนภาษรวมทกประเภทตอก าไร

45.2% 43.7% 47.7% 23% 40.5% 27.1% 29.7% 105.2% 35.6% 14.1% 37.5%

ทมา : Doing Business จดท าโดยธนาคารโลก

ขณะเดยวกน การเขาไปจดต งธรกจใน Maritime Transshipment Country จะมขอตรงทสามารถเขาถงกลมตลาดทมขนาดใหญและสามารถเขาไปใหบรการและอ านวยความสะดวกกบลกคาไดท นท อยางไรกตาม มประเทศศนยกลางพาณชยนาวบางประเทศท อย ในกล ม Semi Transshipment Country ซงสายการเดนเรอชนน าของตางประเทศนยมไปจดต งธรกจท งในรปแบบของส านกงานสาขา ส านกงานปฏบตการภมภาค และกจการรวมทนหรอลงทนทงหมดเพอใหบรการดานการขนสงระหวางประเทศ ไดแก สหร ฐอาหรบเอมเรตส สงคโปร และฮองกง เนองจากมขอด คอ มอตราภาษต ามาก เปนเมองทาปลอดอากร และมทาเรอทมศกยภาพใ นการเปนศนย กลางพาณชยนาว ในภมภาคท เปนแหลงตลาด และเปนเม องท เป นศนยกลางธ รกจและอตสาหกรรม ในขณะเดยวกนทาเรอศนยกลางพาณชยนาวหลายแหงทแมวาจะมปรมาณสนคาผานทามาก แตยงคงมบางประเทศทมอตราภาษไมต าจนจงใจมากนก ท าใหสายการเดนเรอ ชนน าของตางประเทศยงไมมการเขาไปลงทนมากนกเมอเทยบกบกรณสงคโปร ฮองกง และสหรฐอาหรบเอมเรตส โดยกลมทเปนประเทศศนยกลางพาณชยนาว แตยงไมเปนประเทศปลอดภาษ เชน ไตหวน มาเลเซย ศรลงกา อตาล และสเปน

Page 66: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-13

๔.๕ สรป จากการศกษาปจจยส าคญในการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ ใหประสบผลส าเรจนน สามารถแบงการพฒนากองเรอพาณชยออกเปน กองเรอพาณชยของประเทศทพฒนาแลว และของประเทศทก าลงพฒนา ซงจากผลการศกษาสามารถสรปไดดงน

๑. มมมองการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศท พฒนาแลว และประเทศท เป นศนยกลางพาณชยนาว และประเทศทปลอดภาษ

จากการศกษาประเทศท ประสบความส าเร จในการพฒนากองเรอพาณชยพบว า ประเทศทประสบผลส าเรจเปนผลมาจากการใชนโยบายดานการพฒนาการขนสงทางทะเลทชดเจน ตอเน อง และเปนรปธรรมของภาครฐ มองคกรเฉพาะเพอรบผดชอบการพฒนา ท าใหสามารถปรบเปลยนรปแบบการพฒนาใหสอดคลองกบพลวตรการขนสงทางทะเล ซงเกดขนอยางไมหยดยง และมมาตรการใหสทธประโยชนดานภาษ การเงน การสงเสรมการลงทน ตลอดจนประเทศทจะเปนศนยกลางพาณชยนาวจะตองมทาเรอ และมสงอ านวยความสะดวกอนๆ สนบสนนดวย นอกจากน สงทส าคญอกประการหนง คอ เนนการมกฎระเบยบทอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ รวมทงมนโยบายหลกของประเทศทไมมการเลอกปฏบตระหวางเรอสญชาตตนและเรอตางชาตในการขนสงสนคาของรฐ ตลอดจนมการสนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล

๒. มมมองการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศทก าลงพฒนา ส าหรบมมมองการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศทก าลงพฒนาใหความส าคญกบ

การเพมขนาดของกองเรอโดยการใชมาตรการสนบสนนทางดานภาษเพอจงใจใหเจาของเรอน าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอสญชาตตนมากขน การจดต งสายการเดนเรอแหงชาต รวมทงการสงวนการขนสงสนคาภายในประเทศใหเรอสญชาตตน ซงขดกบการคาเสรในธรกจการคาและการขนสงทางทะเล

๓. มมมองการพฒนากองเรอพาณชยของไทย การพฒนากองเรอพาณชยของไทยในอดตทผานมา ยงคงใหการสนบสนนดวยการเพม

สดสวนการขนสงทางทะเลโดยเรอไทย และการสนบสนนในการลงทนในธรกจก ารขนสงทางทะเลดวยการใชมาตรการทางการเงนและมาตรการคลง มาตรการทางภาษทส าคญ ไดแก การยกเวนภาษเง นได น ต บคคลส าหร บรายไดท ได ร บจากการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ ส าหร บผประกอบการขนสงทางทะเลทมเรอไทยเปนของตนเอง และการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลจากการขายเรอเกาเพอซอเรอใหมทดแทน เปนตน สวนการสงเสรมโดยใชมาตรการทางการเงน อาท การค า

Page 67: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 4 ตวอยางการพฒนากองเรอพาณชยของประเทศตางๆ

นายวทยา ยามวง 4-14

ประกนโดยรฐบาลใหกบผประกอบธรกจการขนสงทางทะเลในธรกรรมการเงน และการจดหาเงนทนหมนเวยน (Revolving Fund) ใหแกผประกอบการเพอสนบสนนใหมการกเงนในอตราดอกเบยทต า (Soft Loan) และระยะเวลาในการคนยาวกวาสนเชอทวไป รวมถงการใชมาตรการสงวนสนคาทขนสงภายในประเทศ และสนคารฐบาลทน าเขาจากตางประเทศใหลงเรอไทย ซงเหมอนกบการใชมาตรการของกองเรอของประเทศทก าลงพฒนา

อยางไรกด การพฒนากองเรอพาณชยไทยทผานมา แมจะมการใหสทธประโยชนเพอลดตนทนการด าเนนงานของผประกอบการดานภาษ การเงน และการสงเสรมการลงทนแลวกตาม แตยงไมมความคบหนาในการพฒนากองเรอพาณชยไทยเทาทควร

ส าหรบการพฒนากองเรอพาณชยไทยในระยะยาว ควรมแผนย ทธศาสตร และมาตรการสงเสรมและสนบสนนกองเรอพาณชยไทยให เขมแขงอยางยงยน และประเทศไทยอาจจะตองปรบเปลยนมาตรการตางๆ ดงเชน มาตรการของประเทศทพฒนาแลว ประเทศทเปนศนยกลาง และประเทศทปลอดภาษ เชน นโยบายหลกของประเทศทไมมการเลอกปฏบตระหวางเรอสญชาตตนและเรอตางชาตในการขนสงสนคาของรฐ ตลอดจนมการสนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจการขนสงทางทะเล ใหเอกชนเปนผน าในการพฒนากองเรอพาณชยไทย และสนบสนนการเปดเสรดานการลงทนในธรกจดานการขนสงทางทะเล ตลอดจนมการจดทะเบยนเรอ ท อ านวยความสะดวกแกเจาของเรอ ฯลฯ หากประเทศไทยจะเปนศนยกลางการพาณชยนาวจะตองมทาเรอ และสงอ านวยความสะดวกอนๆ สนบสนนดวย

Page 68: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-1

บทท ๕ การวเคราะหปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ

โดยทการพฒนากองเรอพาณชยไทยเปนสวนหนงของการพฒนากจการพาณชยนาว ซงประกอบดวยกองเรอพาณชย และธรกจทเกยวเนองกบการขนสงทางทะเล เชน กจการทาเรอ อเรอ การรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ การพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว และการประกนภยทางทะเลจาก ทมความหลากหลาย และมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตามสภาวะเศรษฐกจการคาทางทะเลของโลก โดยเฉพาะในมตของการประกอบธรกจท เกยวเน องกบกจการพาณชยนาวจะสงผลกระทบตอการพฒนากองเรอพาณชยไทยในการยกระดบศกยภาพ และขดความสามารถในการแขงขนใหเตบโตอยางมเสถยรภาพ จากการรวบรวมขอมล ทตยภม ไดแก แผนหลกการพาณชยนาว พ .ศ. ๒๕๔๒–๒๕๔๙ โครงการศกษาเพอจดท าแผนปฏบตการพฒนากองเรอพาณชยไทยตามแผนหลกการพาณชยนาว พ.ศ. 2542-2549 และการประเมนผลการปรบปรงมาตรการสงเสรมและพฒนากองเรอพาณชยไทยทงระบบ และโครงการศกษาเปรยบเทยบเพอเสนอแนะปรบปรงมาตรการและสทธประโยชนทางการเงน ทางภาษ และสงเสรมการลงทน ส าหรบกจการพาณชยนาวทงระบบ และขอมลปฐมภม ไดแก ความคดเหนของผทเกยวของในการพฒนากองเรอพาณชยไทย รวมถงความเหนของทปรกษาทไดศกษาในโครงการตางๆ ท เกยวของในการพฒนากองเรอพาณชยไทย อาจน ามาสรป ปญหา อปสรรค และแนวทางในการแกไขปญหา ตอการพฒนากองเรอพาณชยไทย โดยมรายละเอยดสรปไดดงน ปญหาและอปสรรคในการพฒนากองเรอพาณชยไทยเรยงตามล าดบความส าคญๆ ดงน

(๑) ขาดการปรบปรงและพฒนาองคกรดานพาณชยนาวทมศกยภาพ (๒) การพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว (๓) การแกไขปรบปรงดานกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบทเกยวของกบการพฒนา

กองเรอพาณชยไทย (๔) มาตรการทางดานภาษ และการเงน (๕) การจดทะเบยนเรอ (๖) การสงวนสนคาลงเรอไทย (๗) การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชย

Page 69: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-2

๕.๑ ขาดการปรบปรงและพฒนาองคกรดานพาณชยนาวทมศกยภาพ ตามพระราชบญญ ต ส ง เสร มการพาณ ชยนาว พ .ศ .2521 ก าหนดใหม ส าน กงานคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาว ซงเปนหนวยงานระดบกรมข นในกระทรวงคมนาคม ท าหนาท เปนศนยกลางในการประสานงานเกยวกบการพาณชยนาว ศกษาและวเคราะหโครงการ แผนงานหรอมาตรการเสนอตอคณะกรรมการ รวมทงศกษาวจยและประสานงานในทางวชาการเก ยวก บการพาณชยนาว และรวบรวมข อม ล ในทางว ชาการ รวมถ งปฎ บ ต ง านอ นตามทคณะกรรมการมอบหมาย โดยส านกงานอาจขอใหสวนราชการ องคการของรฐ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจสงโครงการหรอแผนงาน ตลอดจนรายละเอยดทางวชาการและสถตท จ าเปนแกการศกษาสภาวการณการพาณชยนาว เพอประกอบการพจารณาได แตภายหลงจากการปฎร ประบบราชการในปพ .ศ.2545 ไดถกยบรวมกบกรมเจาทา กระทรวงคมนาคม ซงเปนงานลดฐานะของส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาวทเปนหนวยงานรบผดชอบดานพาณชยนาวลง โดยการบางงานออกเปน 2 สวน ไดแก ส านกงานเลขานการกรม และกองวจยและวางแผนถกน าไปรวมกบส านกงานนโยบายและแผน การขนสงและจราจร (สนข.) และสวนท 2 ไดแก ภารกจดานการสงเสรมพฒนากจการพาณชยนาว งานดานการก ากบดแล และประสานงานการพาณชยนาว และงานดานกฎหมายไปรวมกบกรมเจาทาเปนหนวยงานยอยระดบส านก (ส านกสงเสรมการขนสงทางน าและการพาณชยนาว ) และขณะนเปนหนวยงานระดบกองในสงกดกรมเจาทา (กองสงเสรมการพาณชยนาว)

๕.๑.1 ปญหาและอปสรรค จากการยบส านกงานทเกดข นตามพ.ร.บ.สงเสรมการพาณชยนาวพ.ศ.2521 ไดสงผลกระทบตอการพฒนากจการพาณชยนาว และการพฒนากองเรอพาณชยไทยดงน

(1) การขบเคลอนนโยบายดานพาณชยนาวโดยเฉพาะการพฒนากองเรอพาณชยไทยมขอจ ากด และถกลดความส าคญลงเมอเปรยบเทยบกบการด าเนนงานของส านกงานคณะ กรรมการสงเสรมการพาณชยนาว อนท าใหสงผลกระทบตอการผลกดนนโยบายการก าหนดมาตรการและการประสานงานด านพาณ ชยนาว ซ งม ความเก ยวข องกบหลายหนวยงาน หลายองค กร เช น กระทรวงการคลง กระทรวงพาณชย ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน อนจะน าไปสการปฎบตและสงผลเปนรปธรรม

(2) สงผลกระทบถงประสทธ ภาพและกลไกในการสง เสร มการพาณชยนาวเช งร ก เนองจากโครงสรางอตราก าลงคนทลดลงทงดานปรมาณและคณภาพของบคลากรทมความร และ

Page 70: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-3

ความเช ยวชาญดานสงเสรมการพาณชยนาว จงมขอจ ากดดานก าลงคนท ไมเพยงพอส าหรบงานศกษาวเคราะห การวจยเพอใชประกอบในการน าเสนอนโยบายและมาตรการสงเรมกองเรอพาณชยไทยและกจการพาณชยนาว

(3) ขาดฐานขอมลทจ าเปนตอการพาณชยนาวในดานตางๆและขาดความตอเนองในการจดท าขอมล รวมไปถงการพฒนาขอมลพนฐานทเกยวของกบกจการพาณชยนาว เพอใหภาครฐและเอกชนน าไปใชประโยชนในการวเคราะห

(4) ขาดความตอเน องในการด าเนนงานกบตางประเทศ เนองจากขาดหนวยงานทท าหนาทขบเคลอนโดยตรงเปนการเฉพาะ รวมทงการจดท ากฎหมายล าดบรอง เพอรองรบการอนวตรการใหเปนไปตามอนสญญาระหวางประเทศ อนสงผลกระทบตอขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

๕.๑.๒ ขอเสนอแนะ เพอใหมองคกรทจะสามารถขบเคลอนและดแลการพฒนากองเรอพาณชยไทยอยางเปนรปธรรม ตลอดจนกจการพาณชยนาวทงระบบเหนควรใหมการจดตงหนวยงานทเปนองคกรเฉพาะดานในรปแบบองคการมหาชนทจดต งข นตามกฎหมายเฉพาะ ซงเปนองคกรทมเอกภาพ มความคลองตวในการปฏบตงานดานการสงเสรมและสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทย และกจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางยงยนและเปนรปธรรม โ ดยมการปรบปรงแกไขในประเดนตางๆ ดงตอไปน

๑. การจดตงหนวยงานผรบผดชอบกจการพาณชยนาวโดยตรงใหมฐานะเปนองคการมหาชนทจดตงขนตามกฎหมายเฉพาะ

เพ อใหการสงเสรมการพาณชยนาวของประเทศเกดประสทธภาพตองมการจดต งหนวยงานผรบผดชอบขนใหม โดยใหมฐานะเปนองคการมหาชนจดตงตามกฎหมายเฉพาะ ซงจะมประโยชน และสามารถผลกดนภารกจตาง ๆ ใหเกดเปนรปธรรมตอไปโดยใหหนวยงานดงกลาวมอ านาจหนาท ในการก าหนดนโยบาย การก ากบดแล (Regulator) และสวนปฏบตการ (Operator) อยภายใตองคกรเดยว และท าหนาทในการสงเสรม พฒนา ก ากบดแลการพาณชยนาว และกจการทางทะเลทเกยวของ รวมทง เปนศนยกลางในการใหบรการและเผยแพรขอมลขาวสารและการประชาสมพนธเกยวกบกจการพาณชยนาวและกจการทางทะเลทเกยวของ ตลอดจนงานดานตางประเทศ และองคกรระหวางประเทศ เชน องคการทางทะเลระหวางประเทศ (IMO) และประเทศสมาชก เพอใหสามารถด าเนนการและแขงขนไดในระดบสากล

Page 71: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-4

ลกษณะขององคกรทจะจดตงขน ๑) ด าเนนงานไดแบบบนลงลาง (Top - Down) และลางข นบน (Bottom - UP)

โดยทแตเดมเสนอจากลางขนบนเทานน ๒) เสนอแนะนโยบายท เป นวาระแหงชาต ได เชน ด านเศรษฐกจ ส งแวดล อม

พลงงานและความมนคงทางทหาร ๓) สามารถท างานแบบบรณาการระหวางกระทรวง ท าใหสามารถน านโยบายแปลง

ไปสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ เพราะมคณะกรรมการระดบปลดกระทรวง

ขอบเขตหนาท ๑) ดานกายภาพ ครอบคลมเรอพาณชย ทาเรอ อเรอ การขนสง เจาของเรอ ลกเรอ

ตวแทน การประกนภย การคา การทองเทยว ประมง พลงงาน แทนขดเจาะ สงแวดลอมและความมนคงทางเศรษฐกจทางทะเล

๒) ดานพนท ครอบคลมนานน าทะเลไทย ชายฝง และแมน าทมทางออกสทะเล ๓) ดานหนวยงาน ครอบคลมการบรณาการการท างานกบกระทรวงทเกยวของทกมต

๒. แตงต งคณะกรรมการท าหนาท ในการก าหนดนโยบาย และการบรหารจดการพาณชยนาว ออกเปน ๒ ระดบ ดงน

๑) คณะกรรมการนโยบายการพาณชยนาวแหงชาต มอ านาจหนาทในการก าหนดนโยบาย ยทธศาสตร แผนการพฒนาการพาณชยนาวและกจการทางทะเลทเกยวของ แผนการบรหารจดการระบบการขนสงทเชอมโยงกบการขนสงทางทะเล รวมถงก าหนดยทธศาสตรและการด าเนนกจการโดยค านงถงความมนคงและมงค งของประเทศ ประกอบดวย นายกรฐมนตรเปนประธาน รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมเปนรองประธาน และกรรมการอก ๑๑ คน ไดแก

(๑) รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง (๒) รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ (๓) รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม (๔) รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย (๕) รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม (๖) เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

Page 72: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-5

กรรมการผทรงคณวฒอก ๕ คน ซ งเปนผ เช ยวชาญในกจการขนสงทางทะเล กจการทาเรอ กจการตอเรอและซอมเรอ กจการผลตและพฒนาบคลากรดานการพาณชยนาวและกจการอนทเกยวของกบธรกจพาณชยนาว

๒) คณะกรรมการบรหารการสงเสรมการพาณชยนาว มอ านาจหนาทในการบรหารและก ากบดแลการปฏบตงานใหเปนไปตามมต ของคณะกรรมการนโยบายการพาณชยนาวแหงชาต ประกอบดวย รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมเปนประธาน ปลดกระทรวงคมนาคม เปนรองประธานและกรรมการอก ๑๕ คน ไดแก

(๑) ปลดกระทรวงการคลง (๒) ปลดกระทรวงพลงงาน (๓) ปลดกระทรวงพาณชย (๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรม (๕) ปลดกระทรวงแรงงาน (๖) ผบญชาการทหารเรอ (๗) ผอ านวยการส านกงบประมาณ (๘) เลขาธการคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (๙) ประธานสภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย

(๑๐) ประธานสมาคมเจาของเรอไทย (๑๑) นายกสมาคมตอเรอและซอมเรอไทย (๑๒) ผอ านวยการการทาเรอแหงประเทศไทย (๑๓) ผแทนสถานศกษาผลตคนประจ าเรอ (๑๔) ผแทนกจการทเกยวเนองกบการพาณชยนาวหรอกจการทางทะเลทเกยวของ (๑๕) ผอ านวยการส านกงานสงเสรมการพาณชยนาว

๕.๒ การพฒนาบคลากรดานพาณชยนาว ปญหาท ส าคญตอการพฒนากองเรอพาณชยนาวไทย ไดแก บคลากรดานพาณช ยนาว ประกอบดวย บคลากรทอยบนเรอ และบคลากรบนฝงทเกยวของกบการเดนเรอ แตปญหาทงหมดจะเปนปญหาบคลากรทอยบนเรอ ซงยงมไมเพยงพอทงปรมาณและคณภาพ ไดแก คนประจ าเรอสามารถแบงออกเปน 2 ฝ าย ค อ ฝ ายเด นเร อ และฝายช างกล ซ งคนประจ าเร อต องอาศ ยประกาศนยบตรดานความรความสามารถเปนหลกฐานประกอบอาชพ และในการเลอนต าแหนงแตละครงจะตองสอบเพอขอรบประกาศนยบตรแสดงความรความสามารถส าหรบต าแหนงทจะเลอนดวย โดยกรมเจาทาเปนหนวยงานรบผดชอบในการสอบและออกประกาศนยบตร

Page 73: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-6

ในอดตความตองการก าลงคนประจ าเรอในป 2554 จะมจ านวน 9,093 คน (นายประจ าเรอ 2,843 คน และลกเรอ 6,250 คน) และในป 2559 จะมจ านวน 11,940 คน (นายประจ าเรอ 3,732 คน และลกเรอ 8,208 คน) มการคาดวา ในชวงป 2564 จะมความตองการเพมขน 15,651 คน (นายประจ าเรอ 4,905 คน และลกเรอ 10,746 คน)

5.2.1 ปญหาและอปสรรค ปญหาอปสรรคของการพฒนาบคลากรดานพาณชยนาวทส าคญ ไดแก

(๑) การขาดการวางแผนพฒนาการผลตบคลากรดานพาณชยนาวอยางตอเนองและเปนระบบ ซงท าใหไมสามารถผลตคนประจ าเรอใหสอดคลองกบความตองการ ขาดขอมลอปสงคและอปทาน และขาดแคลนเรอส าหรบฝก อกทงคนประจ าเรอของไทยบางสวนยงไมมความคงทนทะเล

(๒) การควบคมคณภาพการผลตบคลากรดานพาณชยนาว โดยเฉพาะหนวยงานของรฐทรบผดชอบดานการผลตและควบคมคณภาพยงไมเปนหนวยงานเดยวกน

(๓) การจดหลกสตรการเรยนการสอนนกเรยนเดนเร อขาดทกษะการใชภาษาองกฤษ (Marine Language) เพอใหผเรยนมคณสมบตทสอดคลองกบความตองการของบรษทเรอ

(๔) ขาดการประสานความร ว มม อ ในการผล ตบ คลากรด านพาณ ชยนาว จ า กสถาบนการศกษาท เปดการเรยนการสอนบคลากรดานพาณชยนาว รวมทงบรษทเดนเร อ หรอสถาบนการศกษาในตางประเทศ

5.2.2 ขอเสนอแนะ (๑) ใหมการวางแผนการผลตบคลากรดานพาณชยนาวท งในระยะสนและระยะยาวให

สอดคลองกบความตองการของกองเรอไทย ตลอดจนจดหาเรอฝกใหเพยงพอตอการฝก (๒) ใหมการควบคมคณภาพการผลตบคลากรดานพาณชยนาว - ใหแยกสถาบนทผลตบคลากรดานพาณชยนาวและสถาบนทก ากบดแลมาตรฐาน

การสอนออกจากกน เพ อใหมการแขงขนในเชงคณภาพ โดยสถาบนการผลตจะตองไดมาตรฐานสากล สามารถตรวจสอบไดและมระบบควบคมคณภาพตามขอเสนอขององคการทางทะเลระหวางประเทศ

- ให ม การประสานงานระหว าง กรมเจ าท าก บสถานฝ กอบรมคนประจ า เร อ กระทรวงศกษาธการ เพ อก าหนดหลกสตรมาตรฐานการผลตคนประจ าเรอและเงอนไขขนต าทสถานฝกอบรมจะตองม

Page 74: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-7

- พฒนาศกยภาพของสถานฝกอบรมคนประจ าเร อและสถาบนการศกษา โดยประสานงานและขอความรวมมอจากรฐบาลตางประเทศ หรอองคกรระหวางประเทศเพอสนบสนนและชวยเหลอในการจดหาทรพยากรและเงนทนในการผลต โดยรฐยกเวนภาษน าเขาเคร องมอและอปกรณประกอบการเรยนการสอนและจดสรรทนใหนกเรยนเพอปรบปรงคณภาพและเพมพนความร

(๓) การจดหลกสตรการเรยนการสอนบคลากรดานพาณชยนาว ใหมการเพ มคณภาพ ความรและทกษะการท างานโดยเฉพาะภาษาองกฤษ (Marine Language) ส าหรบใชในการท างาน

(๔) ใหมการประสานความรวมมอระหวางสถาบนการศกษาตางๆ ทเกยวของกบการผลตบคลากรดานพาณชยนาว เพอพฒนาบคลากรพาณชยนาวใหพอเพยง และไดมาตรฐานระดบสากล

๕.๓ การแกไขปรบปรงดานกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบทเกยวของกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

กฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบเกยวกบพฒนากองเรอพาณชยไทยยงเปนอปสรรค ไมไดรบการปรบปรงใหทนสมย สอดคลองกบธรกจการคาและการขนสงทางทะเลระหวางประเทศ และไมเปนการเออประโยชนตอการพฒนากองเรอพาณชยไทย โดยเฉพาะเรอทท าการคาระหวางประเทศใหมหลกปฏบตตามหลกสากล และเปนทยอมรบสากลใหเพมมากขน

5.3.1 ปญหาและอปสรรค 1. พระราชบญญตการกกเรอ พ.ศ. 2534 2. พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521 3. พระราชบญญตการรบขนของทางทะเล พ.ศ.2534 4. พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ.2481

5.3.2 ขอเสนอแนะ (๑) พระราชบญญตการกกเรอ พ.ศ. 2534 : มบางประเดนทควรแกไข ไดแก - สทธเรยกเกยวกบเรอซงยงไมมบทบญญตท ใหสถาบนการเงนตางประเทศหรอ

เจาหนตางประเทศทไดใหกยมเงนหรอใหสนเชอแกเจาของเรอใหมสทธรองขอขอกกเรอได และ

- การปลอยเรอทถกกก ซงควรพจารณาใหลกหนน าหลกทรพยประเภทอนมาเปนหลกประกนแทนเงนไดเพอลดภาระใหกบเรอไทยทถกกก

Page 75: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-8

(๒) พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ .ศ. 2521 : มประเดนทควรแกไขใหมความทนสมย สอดคลองกบสถานการณปจจบน และสงเสรมภาคภาคผประกอบการใหเขามามสวนรวมในการพฒนากจการพาณชยนาวมากข น รวมทงใหมก ารจดต งองคกรมหาชน เปนองคกรทมเอกภาพในการสงเสรมและพฒนากจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางมเสถยรภาพและยงยน

(๓) พระราชบญญตการรบขนของทางทะเล พ.ศ.2534 : มบางประเดนทควรแกไข ไดแก สทธของผขนสง อายความทใชบงคบคดกบผขนสงทถกฟอง และอายความทผขนสงจะฟองผสงของ

(๔) พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ.2481 : มบางประเดนทควรแกไข ไดแก - ควรมการลดขนตอนและจ านวนเอกสารทใชจดทะเบยนเรอไทย - ควรมการปรบปรงถอยค า และภาษาทใชใหทนสมยและสอดคลองกบภาษาทใชใน

กจการพาณชยนาว - ควรมการมอบอ านาจใหเอกชนเขามามบทบาทในการอ านวยความสะดวกแก

เจาของเรอ เชน การตรวจเซอรเวยเรอ เปนตน

๕.๔ มาตรการทางดานภาษ การเงน และการสงเสรมการลงทน

๕.๔.๑ มาตรการทางดานภาษ ส าหรบมาตรการทางดานภาษ รฐไดมการออกมาตรการและการด าเนนการตางๆ เพ อสงเสรมและสนบสนนกองเรอพาณชยไทยและกจการเกยวเนองไปแลว ดงน

ตารางท 5.๔.1-1 มาตรการดานภาษทสนบสนนผประกอบกจการเดนเรอระหวางประเทศของไทย

มาตรการ การด าเนนงาน มาตรการทรฐไดด าเนนการใหแลว ยกเวนอากรน าเขาส าหรบเรอขนาดเกนกวา 1,000 ตนกรอส มผล ใช บ ง คบแลวตามประกาศกระทรวงการคล ง ศก .

17/2539 ใหยกเวนอากรน าเขาส าหรบเรอขนาดเกนกวา 1,000 ตนกรอส

ยกเวนภาษเงนไดจากการขายเรอหรอเงนชดเชยทไดรบจากบรษทประกนภยเพอการซอเรอล าใหม*

มผลบงคบใชแลวตามพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการลดอตราและยกเวนรษฎากร ฉบบท 299 (พ.ศ.2539) ใหยกเวนภาษเงนไดจากการขายเรอเดนทะเลทใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศเพอน าไปซอเรอล าใหม

ยกเวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาส าหรบเงนไดทคนประจ าเรอไดรบจากการปฏบตงานบนเรอเดนทะเลไทยในการขนสงสนคาระหวางประเทศทงทเปนคนไทยและคนตางชาต

มผลบงคบใชแลวตามกฎกระทรวงการคลง ฉบบท 204 (พ.ศ.2539) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวย การยกเวนรษฎากรใหยกเวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาส าหรบเงนทคนประจ าเรอไดรบจากการปฏบตบนเรอเดนทะเลไทยในการขนสงสนคาระหวางประเทศทงทเปนคนไทยและคนตางชาต

Page 76: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-9

มาตรการ การด าเนนงาน ยกเวนภาษเงนไดนตบคคลส าหรบผประกอบการขนสงทาง

ทะเลทมเรอไทยเปนของตนเอง มผลบงคบใชแลวตงแตวนท 1 มกราคม 2541 ตามทก าหนด

ในประกาศอธบดกรมสรรพากรเกยวกบดวยภาษเงนได (ฉบบท 72)

ลดอตราภาษหก ณ ทจายส าหรบเงนทไดเปนคาเชาเรอทจายใหแกผรบในประเทศ จาก 5% เหลอ 1% โดยยงคงถอเปนเครดตภาษในตอนสนปตามปกต

มผลบงคบใชแลวตามกฎกระทรวงฉบบท 202 (พ.ศ.2539) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยภาษเงนได ประกาศ ณ วนท 3 ตลาคม 2539

มาตรการทเพงมผลบงคบใช ยกเวนภาษเงนไดบคคลส าหรบรายไดจากการขนสงสนคา

ระหวางประเทศ กรณการแลกเปลยนการฝากสนคาในการขนสงสนคาทางทะเลบนระวางบรรทกของเรออนทเปนเรอตางชาต (Slot Exchange)

ครม. ไดมมตเหนชอบเมอวนท 2 มนาคม 2547 ตามทกระทรวงการคลง เสนอ ขณะน ไดผานการพจารณาของคณะกรรมการกฤษฎกาแลวอยระหวางการออกเปนประกาศอธบดกรมสรรพากร เนองจากรายไดทเจาของเรอไทยไดรบจากการฝากระวางบรรทกสนคาบนเรออนทเปนเรอตางชาตถอวาเปนธรกรรมหรอรายไดอนเกดจากเรอไทยดวย ทงน มเงอนไขวาสทธระวางทงหมดของบรษทเรอไทยทมอยในกลมเรอทท าขอตกลงทงหมดจะตองไมเกนความสามารถและระวางบรรทกของเรอตนเอง

ลดอตราภาษเงนไดส าหรบเงนไดส าหรบเงนไดพงประเมนทเปนคาเชาเรอเดนทะเลทใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศจากอตรารอยละ 15 เหลอเปนอตรารอยละ 1 เปนการชวคราว ตงแตวนทพระราชกฤษกานมผลบงคบใชจนถงวนท 31 ธนวาคม 2550

อยระหวางการออกพระราชกฤษฎกาและจะมผลใชบงคบเฉพาะคาเชาทมการจายตงแตวนทออกพระราชกฤษฎกาน จนถงวนท 31 ธนวาคม 2550 เพอสงเสรมกจการพาณชยนาวของประเทศใหมการพฒนาและขยายกองเรอเพมมากขน

ทมา : รายงานสรปผบรหาร โครงการศกษาเพอจดท าแผนปฏบตการพฒนากองเรอพาณชยไทยตามแผนหลกการพาณชยนาว พ.ศ. 2542-2549 และการประเมนผลปรบปรงมาตรการสงเสรม และพฒนากองเรอพาณชยไทยทงระบบ

หมายเหต - : ตองมการซอเรอล าใหมและน าไปจดทะเบยนเปนเรอไทย - เรอทซอใหมมอายการใชงานมาแลวไมนอยกวาเรอทขายไปและตองมระวางบรรทกไมนอยกวาเรอทขายไป - ตองแจงการขายเรอเกาและซอเรอใหมเปนหนงสอตออธบดกรมสรรพากรภายใน 30 วน นบแตวนทจดทะเบยนเปนเรอไทย

5.๔.1.1 ปญหาและอปสรรค

ภาษมลคาเพม (๑) การเกบภาษมลคาเพ มท าใหผ ประกอบการเรอไทยมภาระคาใชจายท ส งกวา

ผประกอบการเดนเรอของตางประเทศ เมอเปรยบเทยบกบสงคโปรซงผประกอบการจะไมเสยภาษเมอมการน าเขาเรอ ส าหรบประเทศไทย เมอผประกอบการซอเรอเขามาจากตางประเทศมาจดทะเบยนเปนเรอไทย เจาของเรอจะตองเสยภาษมลคาเพมรอยละ 7 ของมลคาเรอ หากเรอทน าเขามมลคาสงกจะท าใหตองเสยภาษสงตามไปดวย

(๒) กรณทเจาของเรอไทยน าเขาเรอโดยไมขอรบการสงเสรมการลงทน จะตองจายภาษมลคาเพมกอนแลวขอคนภายหลง และถงแมกรมสรรพากรไดมการเรงรดการคนภาษมลคาเพมแลวกตามกย งปรากฏวาการคนภาษมลคาเพ มลาชา ท าใหผ ประกอบการไทยมภาระตนทนไมสามารถแขงขนกบเรอตางชาตได

Page 77: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-10

การเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย การประกอบธรกจเชาตคอนเทนเนอรในตางประเทศของผประกอบกจการเดนเรอของไทย

5.๔.1.2 ขอเสนอแนะ รฐควรมมาตรการสงเสรมและสนบสนนการลดภาระคาใชจายของผประกอบการเรอไทยดานภาษ เพอเพมศกยภาพในการแขงขนกบผประกอบการตางประเทศ ดงน

๑. ใหใชอตราภาษมลคาเพ ม ซงเปนภาษซอเทากบศนย ใหกบผ ประกอบการนตบคคลไทยทน าเขาเรอจากตางประเทศ เพอเปดโอกาสใหเรอไทยมตนทนเทากบเรอตางชาต และสามารถแขงขนกบเรอตางชาตได โดยออกพระราชกฤษฎกาก าหนดภาษมลคาเพมเทากบ 0 ตามประมวลรษฎากร ส าหรบการน าเขาเรอเดนทะเล และภาษซอส าหรบผ ประกอบการขนสงทางทะเล ซงรฐตองคนภาษดงกลาวทงหมดใหผประกอบการเรอไทยอยแลว

๒. ยกเว นภาษเ ง นได ห ก ณ ท จ าย ในการท าธ รกรรมการ เช าต คอนเทนเนอร ในตางประเทศของผประกอบการเรอไทย เนองจากผประกอบธรกจเดนเรอของไทยยงตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย แทนบรษทเรอตางชาตท ใหเชารถต Container ในตางประเทศ จงเปนการเพ มตนทนของเรอไทยและท าใหผ ประกอบการไทยเสยโอกาสในการประกอบธรกรรมทางเรอยางประเภท

๕.๔.๒ มาตรการทางการเงน ธรกจเดนเรอเปนธรกจทเนนทน (Capital Intensive Industry) ซงโดยทวไปเรอจะเปนสนทรพยทมลคาเกอบ 90% ของสนทรพยถาวรของบรษทเดนเรอ อกทงธรกจเดนเรอเปนธรกจทมความเส ยงสงทงในดานสภาวะตลาดทผนผวนและตองเผชญกบความเสยงในการเดนทาง ดงน น รฐบาลนานาประเทศจงมมาตรการสนบสนนทางการเงนแกกจการนทงทางตรงและทางออม

๕.๔.๒.๑ ปญหาและอปสรรค (๑) การประกอบธรกจพาณชยนาว โดยเฉพาะการลงทนจดหาเรอจ าเปนตองใชเงนลงทน

สงและระยะเวลาคนทนยาวนาน ซงเมอเปรยบเทยบกบธรกจในสาขาอนแลว ท าใหไมไดรบความสนใจจากสถาบนการเงนเทาทควร สงผลใหผ ประกอบธรกจเดนเรอไดรบการก าหนดเง อนไขและระยะเวลาการผอนช าระไมสอดคลองกบลกษณะของธรกจ

(๒) การใหสนเชอไมตอเนอง อกทงมอตราดอกเบยโดยรวมสง เมอเปรยบเทยบกบอตราดอกเบยเง นกจากแหลงเงนกในตางประเทศ จงท าใหการลงทนจดหาเรอไมประสบประสบผลเทาทควร

Page 78: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-11

(๓) การใหสนเช อยงไมตรงกบความตองการของกจการพาณชยนาว สนเช อยงจ ากดอยเฉพาะผประกอบกจการเดนเรอระหวางประเทศเทาน น ไมครอบคลมถงกจกรรมอนซงมความตองการสนเชอเพอกจการพาณชยนาวเฉกเชนเดยวกน และมแนวโนมเพ มขน อาท กจการเดนเรอชายฝง อเรอ ทาเรอ การรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ สถาบนทผลตบคลากรดานพาณชยนาวและการขนสงตอเนองหลายรปแบบ เปนตน

(๔) การใหสนเช อพาณชยนาวดงทเปนอยในปจจบนผ ประกอบการจะตองรองขอวงเงนสนเช อจากรฐเปนระยะๆ ท าใหไมสามารถก าหนดทศทางการพฒนาในระยะยาวได นอกจากนลกษณะของสนเชอยงไมมระยะเวลาปลอดหนและระยะเวลาการช าระหนยาวนานเพยงพอใหธรกจพาณชยนาวเตบโตและพฒนาขนมาไดอยางเปนรปธรรม

๕.๔.๒.๒ ขอเสนอแนะ (๑) ใหมการจดตงกองทนพาณชยนาว เพ อเสรมสรางขดความสามารถของผประกอบ

กจการพาณชยนาวไทย และสนบสนนการเตบโตของกองเรอไทย รวมทงกจการอนทเกยวเนอง อาท กจการเดนเร อชายฝ ง อเร อ ทาเร อ การรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ สถาบนทผลตบคลากรดานพาณชยนาวและการขนสงตอเนองหลายรปแบบ อนจะท าใหผประกอบการสามารถลดคาใชจายในการขนสงลงได ซงจะเปนการเพมศกยภาพในการแขงขนและขยายตลาดการคาของไทยในตลาดโลกดวย

(๒) สนบสนนใหธนาคารพาณชยของรฐ เชน สนเช อ Exim Bank และ IFCT สถาบนการเงนภาคเอกชนมการสนบสนนการปลอยสนเชอใหกบกองเรอไทยในอตราดอกเบยต าเทยบกบอตราดอกเบยจากแหลงเงนกในตางประเทศ มระยะเวลาช าระหนยาวนาน และมระยะเวลาปลอดหนใหเพยงพอตอการพฒนาและเตบโตของกองเรอพาณชยไทย

๕.๕ การจดทะเบยนเรอ ปญหาการจดทะเบยนเร อไทยเปนปญหาท มมาอยางยาวนานเชนกน และไดร บการรองเรยนจากผประกอบกจการเรอไทยอยางสม าเสมอในเรองข นตอน และความลาชาของการจดทะเบยนเรอ การจดจ านองเรอในตางประเทศ และการขอตอใบอนญาตใชเรอ

๕.5.1 ปญหาและอปสรรค ปญหาอปสรรคทส าคญของการจดทะเบยนเรอ ไดแก

(๑) การด าเนนการจดทะเบยนเรอยงยากซบซอน และไมจงใจใหเจาของเรอ น าเรอมาจดทะเบยนเรอไทย

Page 79: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-12

(๒) การจดจ านองเรอในตางประเทศ : ไมสามารถจดจ านองเรอในเวลาเดยวกบการสงมอบเรอ ท าใหเจาของเรอไมรบความสะดวก เกดความลาชา และเสยคาใชจายเพมขน

(๓) อายใบอนญาตใชเรอ : การตรวจเรอเพอขอตอใบอนญาตใชเรอตองท าทกป ทงทเรอทกล าทไดรบการจดชนเรอกบสถาบนตรวจเรอไดรบการตรวจเรอตามขอบงคบของสมาคมตรวจเรอนานาชาตอยแลว จงเปนการซ าซอนและเพมภาระคาใชจายแกเจาของเรอ

๕.5.2 ขอเสนอแนะ (๑) รฐควรมมาตรการลดขนตอนในการจดทะเบยนเรอไทยไมใหยงยากซบซอนในลกษณะ

การใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One-Stop-Service) เพออ านวยความสะดวกแกเจาของเรอทน าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอไทย

(๒) การจดจ านองเรอในตางประเทศทมเอกสารประกอบการจดทะเบยนเรอควรอนญาตใหสามารถใชส าเนาโดยใชการสอสารทางโทรสาร แลวน าตวจรงไปแสดงภายหลงเพอใหเกดความสะดวกในการซอเรอ การจดจ านองเรอ และการท าธรกจขนสงทางทะเลของเรอทมการจดจ านอง

(๓) ใบอนญาตใชเรอ ควรยกเลกใบอนญาตใชเรอไทย โดยถอปฏบตเชนเดยวกบนานาประเทศ ซงสวนใหญจะไมมใบอนญาตใชเรอ แตจะมเอกสารทจ าเปนตองมส าหรบการระบสญชาตของเรอล านนทเปนสากล คอ ใบจดทะเบยนเรอ (Ship Registration Certificate) ทใชไดตลอดจนกวาจะมการขายหรอเปลยนสญชาตเรอ

5.๖ มาตรการสงวนสนคาลงเรอไทย มาตรการสงวนสนคาลงเรอ (Cargo Reservation) เปนมาตรการทนานาประเทศใชในการ

สงวนสนคาทขนสงทางน าใหบรรทกบนเรอชกธงประเทศไทย โดยมทงการสงวนสนคาทขนสงทางน าภายในภายในประเทศหรอชายฝงใหบรรทกโดยเรอชกธงประเทศ (Cabotage) และการสงวนสนคาท ขนสงระหวางประเทศของรฐบาลหรอผ ท ไดร บประโยชนทางตรงหรอทางออมจากรฐบาลใหบรรทก โดยเรอชกธงประเทศ (Cargo Preference) โดยมวตถประสงคหลกเพอสรางหลกประกนทางการตลาดวาจะมสนคาจ านวนหนงบงคบใหใชบรการเรอชกธงประเทศเพอใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน อ านวยประโยชนตอการพฒนาการขยายตวของกองเรอพาณชยของประเทศ การจางงาน และรกษาความมนคงของชาต

5.๖.1 ปญหาและอปสรรค (๑) ผประกอบการเรอไทยทใหบรการขนสงสนคาในเสนทางทก าหนดยงมไมเพยงพอสวน

ใหญจะเนนการใหบรการอยในแถบอาเซยนและเอเชยตะวนออกไกล ขณะทมาตรการสงวนสนคาลง

Page 80: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-13

เรอไทยบงคบใหสนคารฐบาลทน าเขาจากตางประเทศใน ๙ เสนทางตาม พ.ร.บ. สงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521 ไดแก เสนทางญปน-ไทย สาธารณรฐเกาหล-ไทย ไตหวน-ไทย ฮองกง-ไทย สงคโปรไทย ยโรป-ไทย สหรฐฯ อเมรกา-ไทย จน-ไทย และมาเลเซย -ไทย ตองใชบรการเรอไทย ท าใหเกดปญหาเรอไทยไมเพยงพอ โดยเฉพาะในเสนทางจากสหรฐฯ และยโรปมายงไทยสงผลใหผสงสนคามภาระในการตดตอขอยกเวนการใชเรอไทยกบหนวยงานราชการและความไมคลองตวในการปฏบตงาน

(๒) ผใชบรการจ านวนมากในหนวยงานราชการ รฐวสาหกจและเอกชนทเปนคสญญากบรฐยงขาดความรความเขาใจในขอกฎหมายตางๆ ภายใตมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทย 5.๖.2 ขอเสนอแนะ

(๑) การส ารวจและข ดเจาะน าม นในทะเล และการขนสงน ามนจากแหลงน ามนในเศรษฐกจจ าเพาะของไทย ใหใชเรอไทย

(๒) ใหยกเลกมาตรการสงวนสนคาขาเขาของหนวยงานรฐบาล/ รฐวสาหกจบรรทกลงเรอไทยเฉพาะในเสนทางสหรฐฯ และยโรป เพอลดภาระใหแกผสงสนคาในการขอยกเวนการใชเรออนทไมใชเรอไทย

(๓) หนวยงานของรฐตองใหความร ความเขาใจในขอกฎหมายตางๆ ของมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทยกบหนวยงานราชการ รฐวสาหกจ และเอกชน

5.๗ การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย 5.๗.1 ทาเรอ 5.7.1.1 ปญหาและอปสรรค

(1) ขาดการบรหารจดการทาเรอในระดบมหภาค และมการจดระบบก าหนดเขตพนท (Zoning) และชวยใหการพฒนาทาเรอของประเทศเปนเอกภาพมทศทางเดยวกน

(2) ขาดความสะดวกพนฐานทางทะเลโดยเฉพาะอยางยงดานการเดนเรอ ไดแก - ขาดการชกจงใหเสนทางเดนเรอหลกจากเสนทางเดนเรอหลกของโลก เขา

ทาเรอส าคญๆ ของประเทศไทย - ระบบเชอมโยงระหวางทาเรอและการขนสงรปแบบอนไมมความเหมาะสม - ภาคเอกชนมการสรางทาเร ออยางกระจดกระจายเปนทาเทยบเรอเลกๆ ม

ปญหาทงเรองรองน าและถนนทางเขา-ออก ท าใหรฐมความยากล าบากในการใหความสนบสนนเรองสาธารณปโภค การบ ารงรกษารองน า และถนน เพอสงเสรมอ านวยความสะดวกใหกบทาเรอเหลาน

Page 81: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 5 การวเคราะหปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

นายวทยา ยามวง ๕-14

(3) หนวยงานท เก ยวของกบทาเร อสวนใหญไมมความร เร องการบรหารและจดการทาเรอ เชน กรมธนารกษ การนคมอตสาหกรรม และทส าคญทสดขาดหนวยงานกลางทท าหนาท ในการจดการดแล ก าหนดนโยบาย วางแผน และควบคมทาเรอทงหมดในภาพรวม

5.7.1.2 ขอเสนอแนะ 1. รฐควรเรงผลกดนใหเกดหนวยงานทท าหนาท ในการจดการดแล ก าหนดนโยบาย

วางแผนและควบคมทาเรอทงหมดในภาพรวมเพอสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทย

2. รฐควรสงเสรมการจดสรรงบประมาณส าหรบการพฒนาทาเรอและการขนสงทางน า ซงไดรบนโยบายคอนขางจ ากด เมอเปรยบเทยบกบการพฒนาการขนสงรปแบบอน

3. รฐควรแกไขปญหาทาเรอของทมไดมการด าเนนการอยางมประสทธภาพทวประเทศ ใหมการใชประโยชนสงสด

5.7.2 อตอเรอและซอมเรอ 5.7.2.1 ปญหาและอปสรรค

1. การพฒนากองเรอและการพฒนาอตอเรอและซอมเรอของไทยยงไมมความสมพนธและเชอมตอกนใหผประกอบเรอไทยใชเรอทตอภายในประเทศ

2. ขาดการสนบสนนแหลงเงนทนใหกบอตสาหกรรมอตอเรอและซอมเรอในประเทศ 3. ดานการผลต ก าลงการผลตของอตอและซอมเรอไทยมอยอยางจ ากด เน องมาจาก

ขอจ ากดดานขนาดของอเรอ 4. รฐขาดนโยบายในการสงเสรมการลงทนดานอตสาหกรรมอตอเรอและซอมเรอตองม

ความชดเจนและตอเนอง 5.7.2.2 ขอเสนอแนะ

1. การพฒนาอตอและซอมเรอตองมความเชอมตอกนของการพฒนากองเรอพาณชยไทย 2. จดหาแหลงเง น กดอกเบ ยต าเพ อสนบสน นอตสาหกรรมอ ต อเร อและซอมเรอจาก

หนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ธนาคารแหงประเทศไทย ส านกงานสงเสรมการลงทน กระทรวงพาณชยและกรมเจาทา

3. จดใหมสถาบนการศกษาและผเชยวชาญทสอนในเรองการตอเรอใหสอดคลองกบความตองการของอตสาหกรรมทงดานเทคนคและแรงงาน

4. รฐควรมนโยบายในการใหการสงเสรมการลงทนอตอเรอและซอมเรอตองมความชดเจนอยางตอเนอง

Page 82: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-1

บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทยน น ประกอบขนจากการวเคราะหแนวโนมและทศทางการเตบโตของเศรษฐกจโลก ทศทางเศรษฐกจของไทยตอทศทางการเตบโตของกองเรอพาณชยไทย การวเคราะหปญหาอปสรรค และแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาว พรอมกบการน าเอานโยบาย แผนยทธศาสตรของประเทศทพฒนาทางดานพาณชยนาว และประเทศทเปนศนยกลางพาณชยนาว มาประกอบการพจารณาแกไข เพอน ามาสกา รจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย โดยมรายละเอยดดงน

6.1 แนวคดในการพฒนา

6.1.1 วสยทศน กองเรอพาณชยของไทยสามารถแขงขนในระดบสากล เพอรองรบความตองการบรการขนสงทางทะเล และการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทย และภมภาคอาเซยนไดอยางยงยน

6.1.2 พนธกจ พฒนากองเรอพาณชยของไทยใหมคณภาพสอดคลองกบความตองการบรการขนสงทางทะเล โดยการลดปญหาและอปสรรคทส าคญ รวมทง เพ มโอกาสทางธรกจ เพ อเพ มขดความสามารถในการแขงขนในภมภาคอาเซยนไดอยางยงยน

6.1.3 วตถประสงค (1) เพอยกระดบศกยภาพกองเรอพาณชยไทย (2) เพอเพมประสทธภาพการขนสงสนคาทางทะเลในการรองรบตลาดการขนสงทาง

ทะเลรวมอาเซยน (3) เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางการบรการขนสงทางเรอ (4) เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางดานพาณชยนาวในภมภาคอาเซยน

Page 83: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-2

6.2 กรอบแนวคดในการพฒนา กรอบแนวคดในการพฒนากองเรอพาณชยของไทย สามารถแสดงไดดงน

พนธกจ

วสยทศน

ทบทวนนโยบายขอบรฐบาล

และแผนพฒนาตางๆ

การวเคราะหปญหาอปสรรคของการ

พฒนากองเรอพาณชยไทย

วธการพฒนากองเรอพาณชย

ของตางประเทศ

แนวคดในการพฒนากองเรอพาณชยไทย

กองเรอพาณชยของไทยสามารถแขงขนในระดบสากล เพอรองรบความตองการบรการขนสงทางทะเลและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทย และของภมภาคอาเซยนไดอยางยงยน

พฒนากองเรอพาณชยของไทยใหมปรมาณและคณภาพสอดคลองกบความตองการบรการขนสงทางทะเล โดยการลดปญหาอปสรรคทส าคญ และเพมโอกาสทางธรกจ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนในภมภาคอาเซยนไดอยางยงยน

มาตรการในการสงเสรมกองเรอพาณชยไทย

ยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

หนวยงานภาครฐ เจาของเรอ ผใชบรการ สถาบนตางๆ เครอขายวสาหกจ

พาณชยนาว

(1) เพอยกระดบศกยภาพกองเรอพาณชยไทย (2) เพอเพมประสทธภาพการขนสงสนคาทางทะเลในการรองรบตลาดการขนสง

ทางทะเลรวมอาเซยน (3) เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางการบรการขนสงทางเรอ (4) เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางดานพาณชยนาวในภมภาคอาเซยน

วตถประสงค

Page 84: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-3

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

ยทธศาสตรท 1

ก า ร ส ง เ ส ร ม แ ล ะสนบสนนใหมการจดตงอ ง ค ก ร พ า ณ ช ย น า วเฉพาะดานทมเอกภาพ

เพอสงเสรมใหมองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานเปนกลไกสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยและกจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางยงยน

ยทธศาสตรท 2 ยทธศาสตรท 3 ยทธศาสตรท 4 ยทธศาสตรท 5 ยทธศาสตรท 6

การพฒนาบคลากรดานการขนส งทาง น าและพาณชยนาวใหมคณภาพ พ อ เ พ ย ง แ ล ะ เ ข า สมาตรฐานสากล

การปรบปรงกฎหมาย ก ฎ ร ะ เ บ ย บ แ ล ะขอบงคบทเ กยวของกบกา ร ข น ส ง ท า ง น า ใ นประเทศ

เ พ อ พ ฒ น า ข ดค ว า ม ส า ม า ร ถ ข อ งบคลากรดานพาณชยนาวให ได มาตรฐานระดบสากล และ มป รม าณพ อ เ พ ย ง ต า ม ค ว า มตองการของตลาด

เ พ อ พฒ น าก ฎ หม า ย กฎระเบยบและขอบงคบท เ ก ย ว ข อ ง ใ น ก า รสง เสรมความเขมแขงของผประกอบการ และเปนไปตามมาตรฐานหลกสากล

การใหสทธประโยชนทางภาษ และการเงน เพอลดภาระคาใชจายของผประกอบการเรอไทย และเพมศกยภาพในการแขงขนกบผประกอบการตางประเทศ

ยทธศาสตรท 7

เพอเพมขดความสามารถของผประกอบการ และล ด ต น ท น ใ น ก า รด าเนนงาน

การสงเสรมและอ านวยความสะดวกในการจดทะเบยนเรอไทย

เพอลดขนตอนและความยงยากในการจดทะเบยนเรอไทย

การสงเสรม สนบสนนใหใชมาตรการสงวนสนคาขา เข าของห นวยงานภาครฐ/ รฐวสาหกจลงเรอไทย เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการขยายตวของกองเรอไทย

การส ารวจขดเจาะน ามนในทะเลจากแหลงน ามนในทะเลในเขตเศรษฐกจจ าเพาะของไทยใหใชเรอไ ท ย แ ล ะ ย ก เ ล กมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทยในเสนทางทไมมเรอไทยใหบรการ

ก า ร พ ฒ น า ธ ร ก จเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

เพอเพมขดความสามารถของผ ป ร ะกอบ ธ ร ก จเ กยวเ นองให เชอมต อ และสนบสนนการพฒนากองเรอไทย

Page 85: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง

6-4

6-4

6-4

6.3 ยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย จากวสยทศน พนธกจและวตถประสงค ดงทไดกลาวมาแลว เหนควรมการก าหนด

ยทธศาสตรและมาตรการทจะน าไปสความส าเรจในการพฒนากองเรอพาณชยไทยอยางจรงจงเพอยกระดบศกยภาพของกองเรอพาณชยไทยทจะเขารวมตลาดการขนสงทางทะเลของอาเซยน โดยเรยงตามล าดบความส าคญสรปไดดงน

(1) ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมและสนบสนนใหมการจดต งองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานทมเอกภาพ เพ อสงเสรมใหมองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานเปนกลไกสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยแ ล ะก จ ก า ร พ า ณ ช ย น า ว ใ ห ม ก า ร พ ฒ น า อย า ง ย ง ย น ประกอบดวย 2 มาตรการ

มาตรการท 1 การแกไขพ.ร.บ. สงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521 เพอใหมความคลองตวในการปฏบตงาน และสอดคลองกบสถานการณในปจจบน

มาตรการท 2 การจดตงหนวยงาน หรอองคกร ผรบผดชอบการพฒนากจการพาณชยนาว โดยตรงมฐานะเปนองคกรมหาชนเพอเปนกลไกในการสงเสรมการพาณชยนาวเชงรก

ดงแสดงในตารางท 6.3-1 (2) ยทธศาสตรท 2 การพฒนาบคลากรดานการขนสงทางน าและพาณชยนาวเพอ

เพ มประสทธภาพ และคณภาพใหไดมาตรฐานระดบสากล แล ะม ป ร ม าณ พ อ เพ ย ง ต ามค ว ามต อ ง ก า ร ข อ ง ต ล าด ประกอบดวย 4 มาตรการ

มาตรการท 1 การวางแผนการผลตบคลากรดานพาณชยนาวทงในระยะสนและระยะยาวให สอดคล องก บคว ามต องการของกอง เร อ ไทย ตลอดจนจดหาเรอฝกใหเพยงพอตอการฝก

มาตรการท 2 การส งเสร มใหสถาบนการบคลากรด านพาณชยนาวต องไดมาตรฐานสากล สามารถตรวจสอบได รวมทงเพมทกษะทางดานภาษาองกฤษ (Marine Language) ใหเปนไปตามระบบควบคมคณภาพตามขอเสนอขององคการทางทะเลระหวางประเทศ

Page 86: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-5

มาตรการท 3 การควบคมคณภาพการผลตบคลากรดานพาณชยนาว - ใหแยกสถาบนทผลตบคลากรดานพาณชยนาวและสถาบนท

ก าก บด แลมาตรฐานการสอนออกจากกน เพ อให ม การแข งข น ในเช งค ณภาพ โดยสถาบ นการผล ตจะต อง ไดมาตรฐานสากล สามารถตรวจสอบไดและมระบบควบคมคณภาพตามขอเสนอขององคการทางทะเลระหวางประเทศ

- ใหมการประสานงานระหวางกรมเจาทากบสถานฝกอบรมบคลากรดานพาณชยนาวกระทรวงศกษาธการ เพอก าหนดหลกสตรมาตรฐานการผลตคนประจ าเรอและเงอนไขขนต าทสถานฝกอบรมจะตองม

มาตรการท 4 พ ฒ น าศ ก ย ภ าพ ข อ ง ส ถ าน ฝ ก อบ ร มค น ปร ะจ า เ ร อ แ ล ะสถาบนการศกษา โดยประสานงานและขอความรวมมอจากรฐบาลตางประเทศ หรอองคกรระหวางประเทศเพอสนบสนนและชวยเหลอในการจดหาทรพยากรและเงนทนในการผลต โดยรฐยกเวนภาษน าเขาเครองมอและอปกรณประกอบการเรยนการสอนและจดสรรทนใหนกเรยนเพอปรบปรงคณภาพและเพมพนความร

ดงแสดงในตารางท 6.3-1 (3) ยทธศาสตรท 3 การปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบทเกยวของ

กบการขนสงทางน าในประเทศ เพอเพมประสทธภาพในการแข งข นด าน เศรษฐก จ ในการส ง เสร มความเข มแข งของผ ป ร ะกอบกา ร แล ะ เป น ไปตามม าต รฐ าน หล กส ากล ประกอบดวย 1 มาตรการ

มาตรการท 1 ปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบเกยวกบการขนสงทางน าในประเทศใหทนสมย สอดคลองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

ดงแสดงในตารางท 6.3-1 (4) ยทธศาสตรท 4 การใหสทธประโยชนทางภาษ และการเง น เพ อลดภาระ

คาใชจายของผประกอบการเรอไทย และเพมศกยภาพในการแขงขนกบผประกอบการในตางประเทศ ประกอบดวย

Page 87: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-6

สทธประโยชนทางภาษ มาตรการท 1 การปรบปรงการจดเกบภาษมลคาเพมใหผประกอบการเรอไทย

ทน าเขาเรอจากตางประเทศ เพอเปดโอกาสใหเรอไทยมตนทนเทากบเรอตางชาต และสามารถแขงขนกบเรอตางชาตได

มาตรการท 2 ยกเวนภาษเงนได หก ณ ทจาย ในการเชาต คอนเทนเนอรในตางประเทศของผ ประกอบการเรอไทย เพ อลดตนทนการด าเนนงาน และเพมโอกาสการประกอบธรกจทางเรอ

สทธประโยชนทางการเงน มาตรการท ๑ การสงเสรมใหมการจดต งกองทนพาณชยนาวใหเจาของเรอ

ไทยสามารถสงเรอหรอตอเรอใหมได หรอ Revolving fund โ ด ย ม อ ต ร า ด อก เ บ ย เ ง น ก ท ต า เ พ ม ส ง เ ส ร ม ส ร า ง ข ดความสามารถของผประกอบการเรอไทย รวมทงกจการอนทเกยวเนอง

ดงแสดงในตารางท 6.3-1 (5) ยทธศาสตรท 5 การสงเสรมและอ านวยความสะดวกในการจดทะเบยนเรอไทย

เพ อลดข นตอนการด าเนนงานในการจดทะเบยนเรอ และเสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ ประกอบดวย 3 มาตรการ

มาตรการท 1 รฐควรมมาตรการลดขนตอนในการจดทะเบยนเรอไมใหยงยากซบซอน และอ านวยความสะดวกแกเจาของเรอท น าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอไทย

มาตรการท ๒ การอนญาตใหใชส าเนาเอกสารการจดทะเบยนเรอโดยใชการสอสารทางโทรสาร เพอใหเกดความสะดวกในการขนเรอ

มาตรการท ๓ การยกเลกใบอนญาตใชเรอไทย โดยใหใชใบจดทะเบยนเรอ ซงเปนไปตามหลกสากล

ดงแสดงในตารางท 6.3-1 (6) ยทธศาสตรท 6 การสงเสรม สนบสนนใหใชมาตรการสงวนสนคาขาเขาของ

หนวยงานภาครฐ/ ร ฐว สาหกจลงเรอไทย เพ อสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการขยายตวของกอง เรอไทย ประกอบดวย 3 มาตรการ

Page 88: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-7

มาตรการท 1 การส ารวจและขดเจาะน ามนในทะเล และการขนสงน ามนจากแหลงน ามนในเขตเศรษฐกจจ าเพาะของไทย ใหใชเรอไทย

มาตรการท ๒ ใหยกเลกมาตรการสงวนสนคาทขนสงระหวางประเทศใหบรรทกลงเรอไทยเฉพาะในเสนทางสหรฐฯ และยโรป เพอลดภาระใหแกผสงสนคาในการขอยกเวนการใชเรออนทไมใชเรอไทย

มาตรการท ๓ หนวยงานของรฐตองใหความร ความเขาใจในขอกฎหมายตางๆ ของมาตรการสงวนสนค าลง เร อไทยกบหนวยงานราชการ รฐวสาหกจ และเอกชน

ดงแสดงในตารางท 6.3-1 (7) ยทธศาสตรท 7 การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

เพ อเพ มขดความสามารถของผประกอบธรกจเกยวเน องใหเชอมตอ และสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยโดยรวม ประกอบดวย

กจการทาเรอ มาตรการท 1 รฐควรเรงผลกดนใหมหนวยงานทท าหนาทในการจดการดแล

ก าหนดนโยบาย วางแผนและควบค มท าเร อท งหมดในภาพรวมเพอสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทย

มาตรการท 2 รฐควรสงเสรมการจดสรรงบประมาณส าหรบการพฒนาทาเรอและการขนสงทางน า ซงไดรบนโยบายคอนขางจ ากด เม อเปรยบเทยบกบการพฒนาการขนสงรปแบบอน

มาตรการท ๓ รฐควรแกไขปญหาทาเรอของทมไดมการด าเนนการอยางมประสทธภาพทวประเทศ ใหมการใชประโยชนสงสด

กจการอตอเรอ มาตรการท 1 จดหาแหลงเงนกดอกเบยต าจากตางประเทศ เพ อสนบสนน

อตสาหกรรมตอเรอและซอมเรอ รวมทงมาตรการอน อาทเชน ภาษและกฎระเบยบตางๆ ตลอดจนมาตรการทชวยเสรมสรางความเขมแขงใหกบอตสาหกรรมตอเรอและซอมเรอไทย

มาตรการท 2 สนบสนนใหการพฒนากองเรอ และการพฒนาอตอเรอและซอมเรอของไทยมความสมพนธเชอมตอกน

ดงแสดงในตารางท 6.3-1

Page 89: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-8

ตารางท 6.3-1 มาตรการการพฒนากองเรอพาณชยไทย

ยทธศาสตร มาตรการ

ประเดนยทธศาสตรท 1

การสงเสรมและสนบสนนใหมการจดตงองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานทมเอกภาพ เพอสงเสรมใหมองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานเปนกลไกสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยและกจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางยงยน

มาตรการท 1

การแกไขพ.ร.บ. สงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521 เพอใหมความคลองตวในการปฏบตงาน และสอดคลองกบสถานการณในปจจบน

มาตรการท 2

การจดตงหนวยงาน หรอองคกร ผรบผดชอบการพฒนากจการพาณชยนาว โดยตรงมฐานะเปนองคกรมหาชนเพอเปนกลไกในการสงเสรมการพาณชยนาวเชงรก

ประเดนยทธศาสตรท 2 การพฒนาบคลากรดานการขนสงทางน าและ

พาณชยนาวเพอเพมประสทธภาพ และคณภาพใหไดมาตรฐานระดบสากล และมปรมาณพอเพยงตามความตองการของตลาด

มาตรการท 1 การวางแผนการผลตบคลากรดานพาณชยนาวทงในระยะสนและระยะยาวให

สอดคลองกบความตองการของกองเรอไทย ตลอดจนจดหาเรอฝกใหเพยงพอตอการฝก มาตรการท 2

การสงเสรมใหสถาบนการผลตบคลากรดานพาณชยนาว ตองไดมาตรฐานสากล สามารถตรวจสอบได รวมทงเพมทกษะทางดานภาษาองกฤษ (Marine Language) ใหเปนไปตามระบบควบคมคณภาพตามขอเสนอขององคการทางทะเลระหวางประเทศ มาตรการท ๓

การควบคมคณภาพการผลตบคลากรดานพาณชยนาว - แยกสถาบนทผลตบคลากรดานพาณชยนาวและสถาบนทก ากบดแลมาตรฐาน

การสอนออกจากกน เพอใหมการแขงขนในเชงคณภาพ โดยสถาบนการผลตจะตองไดมาตรฐานสากล สามารถตรวจสอบไดและมระบบควบคมคณภาพตามขอเสนอขององคการทางทะเลระหวางประเทศ

- มการประสานงานระหวางกรมเจาทากบสถานฝกอบรมบคลากรดานพาณชยนาวกระทรวงศกษาธการ เพอก าหนดหลกสตรมาตรฐานการผลตคนประจ าเรอและเงอนไขขนต าทสถานฝกอบรมจะตองม

มาตรการท 4 พฒนาศกยภาพของสถานฝกอบรมคนประจ าเรอและสถาบนการศกษา โดย

ประสานงานและขอความรวมมอจากรฐบาลตางประเทศ หรอองคกรระหวางประเทศเพอสนบสนนและชวยเหลอในการจดหาทรพยากรและเงนทนในการผลต โดยรฐยกเวนภาษน าเขาเครองมอและอปกรณประกอบการเรยนการสอนและจดสรรทนใหนกเรยนเพอปรบปรงคณภาพและเพมพนความร

ประเดนยทธศาสตรท 3 การปรบปร ง กฎหมาย กฎระเ บยบ และ

ขอบงคบทเกยวของกบการขนสงทางน าในประเทศ เพอเพมประสทธภาพในการแขงขนดานเศรษฐกจในการสงเสรมความเขมแขงของผประกอบการ และเปนไปตามมาตรฐานหลกสากล

มาตรการท 1 ปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบเกยวกบการขนสงทางน าในประเทศให

ทนสมย สอดคลองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย

ประเดนยทธศาสตรท 4 การใหสทธประโยชนทางภาษ และการเงน เพอ

ลดภาระคาใชจายของผประกอบการเรอไทย และเพมศกยภาพในการแขงขนกบผประกอบการในตางประเทศ

สทธประโยชนทางภาษ มาตรการท 1

การปรบปรงการจดเกบภาษมลคาเพมใหผประกอบการเรอไทยทน าเขาเรอจากตางประเทศ เพอเปดโอกาสใหเรอไทยมตนทนเทากบเรอตางชาต และสามารถแขงขนกบเรอตางชาตได มาตรการท 2

ยกเวนภาษเงนได หก ณ ทจาย ในการเชาตคอนเทนเนอรในตางประเทศของผประกอบการเรอไทย เพอลดตนทนการด าเนนงาน และเพมโอกาสการประกอบธรกจทางเรอ

Page 90: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-9

ยทธศาสตร มาตรการ สทธประโยชนทางการเงน

มาตรการท 1 การสงเสรมใหมการจดตงกองทนพาณชยนาวใหเจาของเรอไทยสามารถสงเรอ

หรอตอเรอใหมได หรอ Revolving fund โดยมอตราดอกเบยเงนกทต าเพมสงเสรมสรางขดความสามารถของผประกอบการเรอไทย รวมทงกจการอนทเกยวเนอง

ประเดนยทธศาสตรท 5 การสงเสรมและอ านวยความสะดวกในการจด

ทะเบยนเรอไทย เพอเสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ

มาตรการท 1 รฐควรมมาตรการลดขนตอนในการจดทะเบยนเรอไมใหยงยากซบซอน ใน

ลกษณะการใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One-Stop-Service) เพออ านวยความสะดวกแกเจาของเรอทน าเรอมาจดทะเบยนเปนเรอไทย มาตรการท 2

การอนญาตใหใชส าเนาเอกสารการจดทะเบยนเรอโดยใชการสอสารทางโทรสาร เพอใหเกดความสะดวกในการขนเรอ มาตรการท 3

การยกเลกใบอนญาตใชเรอไทย โดยใหใชใบจดทะเบยนเรอ ซงเปนไปตามหลกสากล

ประเดนยทธศาสตรท 6 การสงเสรม สนบสนนใหใชมาตรการสงวนสนคาขาเขาของหนวยงานภาครฐ/ รฐวสาหกจลงเรอไทย เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการขยายตวของกองเรอไทย

มาตรการท 1 การส ารวจและขดเจาะน ามนในทะเล และการขนสงน ามนจากแหลงน ามนในเศรษฐกจจ าเพาะของไทย ใหใชเรอไทย มาตรการท 2

ใหยกเลกมาตรการสงวนสนคาทขนสงระหวางประเทศใหบรรทกลงเรอไทยเฉพาะในเสนทาง สหรฐฯ และยโรป เพอลดภาระใหแกผสงสนคาในการขอยกเวนการใชเรออนทไมใชเรอไทย มาตรการท 3

หนวยงานของรฐตองใหความร ความเขาใจในขอกฎหมายตางๆ ของมาตรการสงวนสนคาลงเรอไทยกบหนวยงานราชการ รฐวสาหกจ และเอกชน

ประเดนยทธศาสตรท 7 การพฒนาธรกจเกยวเนองกบการพฒนากองเรอพาณชยไทย เพอเพมขดความสามารถของผประกอบธรกจเกยวเนองใหเชอมตอ และสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยโดยรวม

กจการทาเรอ มาตรการท 1

รฐควรเรงผลกดนใหเกดหนวยงานทท าหนาทในการจดการดแล ก าหนดนโยบาย วางแผนและควบคมทาเรอทงหมดในภาพรวมเพอสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทย

มาตรการท 2 รฐควรสงเสรมการจดสรรงบประมาณส าหรบการพฒนาทาเรอและการขนสงทาง

น า ซงไดรบนโยบายคอนขางจ ากด เมอเปรยบเทยบกบการพฒนาการขนสงรปแบบอน มาตรการท 3 รฐควรแกไขปญหาทาเรอของทมไดมการด าเนนการอยางมประสทธภาพทว

ประเทศ ใหมการใชประโยชนสงสด

กจการอตอเรอ มาตรการท 1

จดหาแหลงเงนกดอกเบยต าจากตางประเทศ เพอสนบสนนอตสาหกรรมตอเรอ รวมทงมาตรการอนๆ เชน ภาษและกฎระเบยบตางๆ ตลอดจนมาตรการอนๆ เพอชวยเสรมสรางความเขมแขงใหกบอตสาหกรรมตอเรอและซอมเรอไทย

มาตรการท 2 สนบสนนใหการพฒนากองเรอ และการพฒนาอตอเรอและซอมเรอของไทยม

ความสมพนธเชอมตอกน

Page 91: แผนยุทธศาสตร์การพัฒนากองเรือพาณิชย์ไทย€¦ · 3.1.3-1 ยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม

แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย บทท 6 แผนยทธศาสตรการพฒนากองเรอพาณชยไทย

นายวทยา ยามวง 6-10

6.4 บทสรป จากแผนยทธศาสตรและมาตรการสงเสรมการพฒนากองเรอพาณชยไทยตามแนวทางดงกลาวขางตน ผศกษามความเหนวา การพฒนากองเรอพาณชยไทยใหมประสทธภาพ สามารถแขงขนกบตางประเทศและเขาสตลาดการขนสงทางทะเลของอาเซยนอยางยงยน อนจะสงผลใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศในภาพรวมได จะตองประกอบดวย

(๑) การสงเสรมและสนบสนนใหมการจดตงองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานท มเอกภาพ เพอสงเสรมใหมองคกรพาณชยนาวเฉพาะดานเปนกลไกสนบสนนการพฒนากองเรอพาณชยไทยและกจการพาณชยนาวใหมการพฒนาอยางยงยน

(๒) การพฒนาบคลากรดานการขนสงทางน าและพาณชยนาวใหมคณภาพไดมาตรฐานระดบสากล และมปรมาณพอเพยงตามความตองการของตลาด

(๓) การปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบทเกยวของกบการขนสงทางน าในประเทศ เพอเพ มประสทธภาพในการแขงขนดานเศรษฐกจในการสงเสรมความเขมแขงของผประกอบการใหเปนไปตามมาตรฐานหลกสากล

(๔) การให ส ทธ ประโ ยชน ทางภาษ แ ละการ เง น เพ อลดภาระค า ใช จ ายของผ ประกอบการ เร อไทย และเพ มศ กยภาพในการแข งข นกบผ ประกอบการตางประเทศ เพอเพ มขดความสามารถของผประกอบการ และลดตนทนในการด าเนนงาน

(๕) การสงเสรมและอ านวยความสะดวกในการจดทะเบยนเรอ ไทย เพ อเสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการเรอไทย

(๖) การสงเสรม สนบสนนใหใชมาตรการสงวนสนคาขาเขาของหนวยงานภาครฐ / รฐวสาหกจลงเรอไทย เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการขยายตวของกองเรอไทย

(๗) การพ ฒนาธ รก จเ ก ยว เน อง ก บการพ ฒนากองเร อพาณชย ไทย เพ อเพ มข ดความสามารถของผประกอบธรกจเกยวเนองใหเชอมตอ และสนบสนนการพฒนากองเรอไทย

ทงน การพฒนากองเรอพาณชยไทยตองประกอบไปดวยมาตรการตางๆ ดงทไดกลาวมาแลวขางตน และภาครฐควรมการตดตามสถานการณตางๆ อยางตอเน อง เพ อใหสามารถปรบปรงแกไขมาตรการสงเสรมกองเรอพาณชยไทยใหมประสทธภาพประสทธผลสอดคลองกบบรบทการเปลยนแปลงการคาโลก และประชาคมเศรษฐกจอาเซยน