Embed Size (px)
Citation preview
AĞAÇ TRANSPLANTASYONU
Transplantasyon; bitkilerin küçük yaşta ve/veya boyda iken nakli değil, olgun yaşlarında kazanmış oldukları ölçü ve biçimleri ile mekan oluşturmada kullanılmak üzere yeni yerlerine nakledilmeleri anlamında kullanılır
Yine diğer bilim dallarında olduğu gibi burada datransplantasyon işlemi;; belirli basamaklar doğrultusunda ve birtakım temel kurallar dikkate alınarak, gerekli teknik koşullarçerçevesinde yapılan bir işlemdir.
-‐Ağaç transplantasyonu çalışmaları da, diğer bütün peyzaj uygulamalarında olduğu gibi söküm, nakil, dikim, dikim sonrası, bakım vs. her aşamasında kontrollü bir gözetim, çok titiz ve düzenli bir uygulama ilkeleri gerektirmektedir.
Transplantasyon öncesi Transplantasyon sonrası
-‐Büyük bitkilerin özellikle ağaçların çeşitli nedenlerle başka yere taşınması bugüne kadar değişik yöntemlerle gerçekleştirilmiştir.
-‐Bu ağaçlar, çıplak kök halinde, kökleri tamamen açıkta bırakan balonlar içinde, ağzı bağlı çuvalla, tel bir kafese sarılarak, kuşakla sarılı yada mandallı aletlerle taşınmaktadır
-‐Taşımadan önceki üç yıl süre içinde kök budaması yapılması geniş bir kök çemberi kazılması
-‐Dikkatli sarılıp bağlama işlemi
-‐Büyük ve kapsamlı aletlerle yükleyip
-‐Taşıma aktarılacak bölgenin tamamen hazırlanması
-‐Bakımı vs. işlemleri dikkatle yerine getirmek ağacın yeni yerine adapte olup sağlıklı bir şekilde yaşamasını sağlar.
]Transplantasyonun başarısı;; bitkinin türüne, şartlarına, orijinal ve sonraki yetiştirme alanlarının özelliklerine, mevsime, gösterilen özene olduğu kadar başlı başına nakil yöntemine de bağlıdır.
-‐Transplantasyon hemen hemen her çeşit bitki için yapılabilir. Ancak her bitki türünün transplantasyona gösterdiği hassasiyet farklıdır.
-‐Türlerin koşullara alışması için gereken zamanda bitkilere göre bir takım değişiklikler göstermektedir.
-‐Transplantasyon yapılırken, bitki seçiminde göz önünde bulundurulması gereken kriterleri 2 grupta inceleyebiliriz:
-‐Tür-‐Yaş
Gövdeye yakın, derinde olmayan, yüzeysel köklü, lifli yapılı bitkiler genellikle, daha az lifli ve derin köklü bitkilerden daha büyük bir başarı ile nakledilebilmektedir.
Transplantasyonu en güçlü olan türler arasında ise; Ceviz ağacı ve Çam türleri sayılmaktadır.
Her tür bitkinin transplantasyonu yapılabilir.
Genç bitkilerin transplantasyonları yaşlılara oranla daha da başarılı olmaktadır.
Dikkat edilmesi gereken bir konuda yumuşak köklü ağaçlar genellikle dondurulmuş kök yumağıyla taşınmaya da
dayanıklı değillerdir.
Bitkinin boyu büyüdükçe maliyet ve taşıma güçlükleri hızla artar. Büyük bitkiler, toprak değişikliklerinde, yol yapım ya da
genişletilmelerinde ya da bulundukları yere büyük gelmeleri halinde transplantasyon yapılmaktadır.
-‐Gövde tabanından ne kadar kazılacağı hesaplandıktan sonra, toprak saat yönü doğrultusundakazılmalıdır.
-‐Geniş kök kesildikten sonra kök kabuğu bıçakla soyulmalıdır. Soyulmuş kök bölgesinin ortadan kesilmesi için budama testeresikullanılmalıdır. Kök kabuğubıçakla soyulduğundakambiyumhücreleri kök sistemi geliştirirler. Küçük kökler büyükmakaslakesilmelidir.
Klasik Söküm Yöntemi ve Kök Yumağı Oluşturma
Çıplak Köklülerin TransplantasyonuÇıplak Köklülerin Transplantasyonu
-Ağaç bir vinçle özel olarak kaldırılmalı, kök vebudaklara kesinlikle hasar verilmemelidir. -Çukur, bir makine veya el yordamıyla şartlara uygun olarak açılır. -Ortaya çıkan çıplak köklerin üstü örtülür. Sis ve duman tabakasından korunmasını sağlamak için önlemler alınmalıdır.
Çıplak Köklülerin Transplantasyonu Çıplak Köklülerin Transplantasyonu
-Toprak taşındıktan ve yerleştirildikten sonra kumlu toprak dikkatli bir şekilde üzerine örtülür. -Ağaçların uzun ömürlü olması için toprağın iyi olmasına ve sistemli sulanmasına dikkat edilmesi gerekir.
-Toprak taşındıktan ve yerleştirildikten sonra kumlu toprak dikkatli bir şekilde üzerine örtülür. -Ağaçların uzun ömürlü olması için toprağın iyi olmasına ve sistemli sulanmasına dikkat edilmesi gerekir.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulama
-‐Ağaç toprak kümesiyle taşınırken korunması için sarılır.
-‐Bu yöntem ağaç bir yeşil alandan öteki yeşil alana taşınırken kullanılır.
-‐Yeterli şekilde çukur kazılmalıdır. Eğer çukur genişliği ve derinliği yeterli olmazsa ağaç ölür.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulama
-‐En çok tavsiye edilen yöntem ise, kökü alabileceği en son boyuttan biraz daha küçük bırakmak için bitki etrafında bir çukur kazmaktır.
-‐Kökün yarısına eşit olan arklar birinci yıl kazılır. Bunlar organik madde ve toprak karışımı ile doldurulur.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulama
-Alternatif olarak çukur, kök yumağı boyutlarında kazılabilir ve hazırlanmış iyi toprakla bir miktar doldurulabilir veya kök yumakları toprakla beraber büyümeye teşvik edilir. -Sonuçta eğer yumaklar çukura göre budanmazsa dışarıdan alacağı su neticesinde büyük tehlike altına girer.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulamaKök yumakları, çuvallar ve kutulama
-Bazen yaprakların dökülmesini engellemek için spreylenmeleri gerekebilir. Bu işlem taşıma sırasında dökülmeyi engeller. -Yaprakların türlerine göre dökülmeye engel olucu konsantrasyon özenle hazırlanmalıdır.-Kısa dallar budanmalı veya bağlanmalıdır. Toprak nemli olduğu zaman kök yumakları kazılmalıdır.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulamaKök yumakları, çuvallar ve kutulama-Kökler kök yumakları olarak naylon veya diğer materyallerlekapatılır. Kapama işleminin yapıldığı yerde iple emniyetli birbiçimde bağlanarak saklanmalıdır.
-Kökler kök yumakları olarak naylon veya diğer materyallerlekapatılır. Kapama işleminin yapıldığı yerde iple emniyetli birbiçimde bağlanarak saklanmalıdır.
-Bağcık yerine çelik tel ile veya 25 mm.lik ağ ile de sarılabilir. Kök yüzeyi zaman içinde tel hattının pas tutmaması açısındançabuk kurulanmalıdır.
-Bağcık yerine çelik tel ile veya 25 mm.lik ağ ile de sarılabilir. Kök yüzeyi zaman içinde tel hattının pas tutmaması açısındançabuk kurulanmalıdır.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulamaKök yumakları, çuvallar ve kutulama
-Sarma ve bağlama işlemi bittikten sonra kök yumağınıngövdesine dokunulmamalı ve ağaç yana eğildikten sonratoprak altının çok temiz olmasına dikkat edilmelidir.-Kök yumağın alt kısmının etrafında eğer çelik kablobulunuyorsa, büyük toprak köklerini serbest bırakmak içinkesilir.
-Sarma ve bağlama işlemi bittikten sonra kök yumağınıngövdesine dokunulmamalı ve ağaç yana eğildikten sonratoprak altının çok temiz olmasına dikkat edilmelidir.-Kök yumağın alt kısmının etrafında eğer çelik kablobulunuyorsa, büyük toprak köklerini serbest bırakmak içinkesilir.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulamaKök yumakları, çuvallar ve kutulama
-Ağaçların taşınması sırasında, çekici zincir veya kablolar, kök yumağına ve temel gövdeye bağlanmalıdır.- Büyük çaptaki taşımalar için ağaçların kök yumaklarına çelik halatlar bağlanabilir. -Ancak çelik halatlar kısa mesafeler söz konusuysa kullanılmamalıdır.
-Ağaçların taşınması sırasında, çekici zincir veya kablolar, kök yumağına ve temel gövdeye bağlanmalıdır.- Büyük çaptaki taşımalar için ağaçların kök yumaklarına çelik halatlar bağlanabilir. -Ancak çelik halatlar kısa mesafeler söz konusuysa kullanılmamalıdır.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulamaKök yumakları, çuvallar ve kutulama-Kutulama sisteminde kök bölgesinin durumu ve gelişimi gözönünde bulundurularak, kare veya dikdörtgen şeklinde söküm çukurunun genişliği belirlenir. -Eğer çukur genişliği ve derinliği uygun olmazsa ağaç ölebilir. Toprak kazılıp, taşınacak kütle oluşturulur.
-Kutulama sisteminde kök bölgesinin durumu ve gelişimi gözönünde bulundurularak, kare veya dikdörtgen şeklinde söküm çukurunun genişliği belirlenir. -Eğer çukur genişliği ve derinliği uygun olmazsa ağaç ölebilir. Toprak kazılıp, taşınacak kütle oluşturulur.
Kök yumakları, çuvallar ve kutulamaKök yumakları, çuvallar ve kutulama
-Oluşturulan bu kütle ahşap materyalle çevrelenir, kutulama işlemi yapılır. -Aynı işlem ters tarafa da yapılarak vinç veya diğer teknik aletler kullanılmadan kaldırılabilir.- Ağaçlar yana eğildiğinde, köklere zarar vermeden, gerekli budama yapılır ve oluşturulan kütlenin alt aksamı da kaplanarak, kutulama işlemi gerçekleştirilmiş olur.
Dikimin Yapılacağı YerDikimin Yapılacağı Yer
-Plan üzerinde bunlar belirlenince, Peyzaj Mimarı’nın boşunazaman kaybetme olasılığı ortadan kalkar.-Planda yapılan değişiklikler böylece daha net görülmüşolur.
-Plan üzerinde bunlar belirlenince, Peyzaj Mimarı’nın boşunazaman kaybetme olasılığı ortadan kalkar.-Planda yapılan değişiklikler böylece daha net görülmüşolur.
-Ağaçlar taşınmadan önce, dikim planı üzerinde, ağaçların alanda dikileceği yerlerinin belirlenmesi gerekir. -Ağaçlar geldikten sonra dallar birbirine değmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
-Ağaçlar taşınmadan önce, dikim planı üzerinde, ağaçların alanda dikileceği yerlerinin belirlenmesi gerekir. -Ağaçlar geldikten sonra dallar birbirine değmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
Ağaç Çukuru OluşturmaAğaç Çukuru Oluşturma-Transplantasyonda dikim çukuru boyutları, bitki kökünün büyüklüğüne bağlıdır.- Çukur en az son kökün genişliğinden 30 cm. daha geniş ve kökün dik pozisyonundan 15 cm. daha derin olmalıdır.- Çıplak köklü ağaç dikiminde kökün etrafından yaklaşık 30 cm. uzunluğunda bir çukur açılmalıdır.
-Transplantasyonda dikim çukuru boyutları, bitki kökünün büyüklüğüne bağlıdır.- Çukur en az son kökün genişliğinden 30 cm. daha geniş ve kökün dik pozisyonundan 15 cm. daha derin olmalıdır.- Çıplak köklü ağaç dikiminde kökün etrafından yaklaşık 30 cm. uzunluğunda bir çukur açılmalıdır.
Ağaç Çukuru OluşturmaAğaç Çukuru Oluşturma-Toprağın üst katmanı ağacın altında olmamalıdır. Köklerin dış çevresinden itibaren 15-20 cm. lik mesafeler köklerin beslenmesi, liflerin büyümesi için yeterlidir.
-Toprağın üst katmanı ağacın altında olmamalıdır. Köklerin dış çevresinden itibaren 15-20 cm. lik mesafeler köklerin beslenmesi, liflerin büyümesi için yeterlidir.
-Dikim çukurunun kazılma işi bittikten sonra drenajkatmanları kontrol edilmelidir. Elverişli, uygun bir drenajbulmak, peyzaj mimarının sorumluluğu altındadır.
-Dikim çukurunun kazılma işi bittikten sonra drenajkatmanları kontrol edilmelidir. Elverişli, uygun bir drenajbulmak, peyzaj mimarının sorumluluğu altındadır.
DikimDikim-Eğer toprak sert dokulu ise, dikim çukuru derin ve genişaçılmalıdır. -Bir veya iki defa suyla doldurulup, suyun toprağı ıslatmasıbeklenmelidir. -Dikimi yaptığımızda en önemli konu ise gövde tabanı ilezemin aynı seviyede olmalıdır.
-Eğer toprak sert dokulu ise, dikim çukuru derin ve genişaçılmalıdır. -Bir veya iki defa suyla doldurulup, suyun toprağı ıslatmasıbeklenmelidir. -Dikimi yaptığımızda en önemli konu ise gövde tabanı ilezemin aynı seviyede olmalıdır.
Dikim
-‐Ağaç eğer daha derin dikilirse,büyüme engellenmiş olur ve gövde taban alanı çürür, mantarlar gelişir.
-‐Tam tersine dikim daha yükseğe yapılırsa, ağaç rüzgardan zarar görebilir.
Dikim
-‐Kökler dikim esnasında ambalajdan arındırılır ve daha küçük hale getirilir.
-‐Eğer ambalajlama yapılırken uçlar açık bırakılmışsa, ambalaj toprağı tutması için bırakılabilir, fakat aşırı derecede ambalaj bırakımından kaçınılmalıdır.
Söküm çukurunun dikimden sonrayeniden doldurulması
-‐Bitki yerleştirildikten sonra çukur toprakla doldurulur.
-‐Ağacın köklerinin tümünün toprakla kapatılmış olmasına dikkat edilmelidir.
-‐Bu durumda hava alan yerleri geri doldurma yapmak vetoprakla örtmek gereklidir.
Kök yumağını desteklemekKök yumağını desteklemek
-Transplantasyonu yeni yapılmış ağaçların zarar görmelerini engellemek için önlemler alınmalıdır.
-Bu durumdaki ağaçlar bir süre desteklenerek dış baskılara karşı korunmalıdır.Geniş ağaçlar kazıklara (hereklere) ihtiyaç duyarlar ya da rüzgar baskısından kök yumağını korumak için bağlanmalıdırlar.
-Küçük ağaçlar da korunma için bazen kazıklara ihtiyaç duyabilirler.
-Transplantasyonu yeni yapılmış ağaçların zarar görmelerini engellemek için önlemler alınmalıdır.
-Bu durumdaki ağaçlar bir süre desteklenerek dış baskılara karşı korunmalıdır.Geniş ağaçlar kazıklara (hereklere) ihtiyaç duyarlar ya da rüzgar baskısından kök yumağını korumak için bağlanmalıdırlar.
-Küçük ağaçlar da korunma için bazen kazıklara ihtiyaç duyabilirler.
Budama
-‐Transplantasyon sırasındakırılan dalları temizlemek vetransplantasyonsırasında su kaybını önlemek için budamayapılmalıdır.
-‐Gereksiz dalların 1/3 – 1/4'ü budanmalı ve gelecek büyüme yönükontrol edilmelidir.
Sulama ve Malçlama
-‐Yeni transplante edilen bitkiler belirli aralıklarla sulanmalıdırlar. Böylece, yeni ortamda toprakla kökler arasmdaki ilişki geliştirilmiş ve toprağa gerekli nem kazandırılmış olunmaktadır.
Yaprağını Dökenler İçin Transplantasyon
Yaprakların renkleri değişmeye ve dökülmeye başlamadan ve toprak donmadan önce, erken kış veya ilkbaharda büyüme başlamadan önce yapılacak transplantasyon yaprağını döken ağaçlar için daha uygundur.
Yaprağını Dökmeyenler İçin Uygun Dikim Zamanı
-‐İğne yapraklı ağaçlar genellikle erken sonbahar veya geç ilkbaharda dikilirler.
-‐Geniş yapraklı herdemyeşillerin transplantasyonu için uygun zaman ise genelde ilkbahar ve sonbahardır
