ACARA TREK : LARI JARAK JAUH

Acara jarak jauh ialah acara yang merangkumi acara 5000m hingga 10 000m. Contoh

acara ialah Marathon, lumba jalan kaki, merentas desa, medley relay, 4x1600m, 5000m

dan 3000m lari berhalangan.

Namun begitu acara sukan seperti medley relay, 4x800m dan 4x1600m amat jarang

dilakukan dimana-mana kejohanan.

SEJARAH

Sejarah lari jarak jauh tidak tertulis secara tepat dan terperinci sejak manusia

mula berlari sebagai prestasi atau untuk kejohanan. Namun begitu, terdapat versi yang

mengatakan lari jarak jauh ini bermula daripada bangsa Yunani yang sedang dilanda

peperangan antara kaum Yunani dan Persia di kota Marathonas, Pulau Egina Yunani.

Pasukan Persia mengalami kekalahan dan pasukan Yunani yang memenangi

perang tersebut, telah memerintahkan salah seorang pasukannya untuk membawa

pesanan. Si pembawa pesanan berlari ke Athena yang letaknya sejauh 40.8 km (25.4

batu) dalam sehari untuk mengkhabarkan kemenangannya. Sesampainya di kota, si

pembawa pesanan berteriak dan dia akhirnya pengsan dan meninggal dunia. Untuk

mengenang kemenangan terhadap perang tersebut dan untuk menghormati si

pembawa pesanan maka beberapa tahun selepas itu diadakan perlawanan lumba lari

dan sukan ini semakin berkembang menjadi satu sukan olahraga. Disebabkan prestasi

atau pencapaian yang memberangsangkan, sukan ini terpecah menjadi berbagai

cabang larian.

Dikhabarkan cabang olahraga larian seperti marathon yang pertama kali

dipertandingkan dalam olimpik telah diadakan di kota Athens. Acara ini telah dimenangi

oleh Eucles dan pada perlumbaan yang berikutnya acara ini dimenangi oleh atlet dari

Filipina. Setelah mengalami pelbagai kejadian dan mengambil masa yang panjang,

perlumbaan ini berubah menjadi salah satu acara olimpik dan pada tahun yang

berikutnya, perlumbaan ini mendapat julukan olimpik moden.

TEMPAT ACARA LARI JARAK JAUH DILANGSUNGKAN GELANGGANG

Larian jarak jauh ini terbahagi kepada beberapa acara seperti acara 1000m, 2000m,

3000m, 5000m, 10000m perlumbaan lebuhraya dan merentas desa.Bagi acara 1000 m,

tempat atau arena yang akan digunakan ialah di gelanggang balapan. Gelanggang

balapan ini berbentuk bujur dan balapan ini dibina daripada rumput, asphalt atau bahan

synthetic dan biasanya mengandungi lapan lorong. Dalam pertandingan yang

menggunakan peraturan IAAF, acara seperti acara 800 m dan ke atas, lari berganti-

ganti yang lebih daripada 4x400m dan acara-acara yang seumpamanya dijalankan

dalam satu pusingan sahaja. Kedudukan lorong atau permulaan ditentukan dengan

undian.

LEBUHRAYA ATAU JALAN RAYA

Larian jarak jauh lebuhraya pula diadakan di sepanjang jalan raya yang telah ditetapkan

dan dipersetujui oleh semua ahli IAAF. Jarak standard bagi acara ini untuk atlit lelaki

dan wanita ialah 10km, 15km, 20km, separuh marathon, 25km, 30km, marathon

(42.195km), 100km dan lari berganti-ganti jalan raya. Perlumbaan hendaklah diadakan

di atas jalan yang berturap. Walau bagaimana pun, sekiranya ketiadaan lalu lintas atau

wujudnya keadaan yang menyebabkannya tidak sesuai dijalankan, acara ini boleh

dijalankan di laluan pejalan kaki atau laluan basikal di tepi jalan tersebut tetapi bukan di

atas rumput atau di bahu jalan yang lembut.

CONTOH ACARA JARAK JAUH

Merentas desa

Bagi acara merentas desa pula, jarak yang ditetapkan bagi kejohanan Berpasukan

Merentas Desa Dunia yang telah di persetujui oleh IAAF ialah : kategori jarak larian: 

Kategori jarak larian :

LELAKI 12KM

LELAKI JUNIOR 8KM

WANITA 8KM

WANITA JUNIOR 6KM

Laluan merentas desa hendaklah direka di kawasan terdedah atau di kawasan hutan

kayu, jika boleh dilindungi dengan rumput, mempunyai halangan semulajadi agar boleh

digunakan oleh pereka laluan untuk membina satu laluan perlumbaan yang menarik.

Laluan yang digunakan hendaklah cukup luas dan bukan hanya untuk menempatkan

haluan tetapi juga segala kemudahan yang digunakan.

Marathon

Jarak untuk marathon ialah 10km,15 km dan 20km untuk lelaki dan perempuan. Jarak

marathon utama ialah 42.195km.

Lari berhalangan

Lari berhalangan memerlukan atlit untuk berlari dengan jarak 3000m yang memerlukan

atlit untuk melepasi 4 halangan dan 1 air terjun. Penghalang mempunyai ketinggian

914mm (36 in) untuk lelaki dan 762mm (30 in) untuk wanita- IAAF.

Lumba jalan kaki

Acara yang memerlukan langkah yang berterusan supaya langkah sentiasa mencecah

bumi dan tidak ada jejak yang tidak mencecah bumi yang boleh kelihatan dengan mata

kasar. Jarak bagi lumba jalan kaki ialah 5km, 10km, 20km dan 50km. lumba jalan kaki

dijalankan di balapan atau jalan raya.

Medley Relay

Acara ini sama seperti acara 4x100m atau 4x400m yang memerlukan 4 orang atlit

sebagai pelari. Jarak larian untuk setiap pelari ialah sama ada 100m,200m,300m &

400m atau sebaliknya mengikut kehendak penganjur. Peraturan larian dalam acara ini

juga sama seperti 4x100m dan 4x400m. 

Teknik larian

PERMULAAN

1. Teknik permulaan standing start adalah sesuai digunakan dalam acara jarak jauh

dan sederhana. Standing start digunakan untuk meningkatkan tahap konsentrasi

dan respon semasa berlepas. 

Gambar diatas menunjukkan contoh lain bagi standing start iaitu falling start dan

3 or 4 point stances.

Gerakan larian sejak permulaan lebih rileks dan tidak dilakukan secara

maksimum. Kedudukan mata ialah fokus kehadapan dalam jarak 10-20m.

2.   Pelari akan cuba memasuki lorong paling dalam berlari sebaik sahaja

permulaan dilakukan oleh pegawai pelepas. Ini bertujuan mengelakkan diri

daripada berlari pada jarak yang jauh sedikit jika terus berlaku di lorong luar

serta untuk mengelakkan diri daripada kemungkinan gangguan peserta lain

semasa berlari.

2. Pelari seboleh mungkin hendaklah berusaha mengelakkan diri daripada

kumpulan pelari yang ramai, sebaik-baiknya hendaklah mengekori pelari di

hadapan pada jarak yang tidak terlalu jauh dan mengekalkan larian di samping

menyimpan tenaga untuk membuat pecutan pada peringkat akhir larian. 

SEMASA BERLARI

Kedudukan badan

Kedudukan badan untuk acara jarak sederhana dan jarak jauh adalah sangat

berbeza dengan cara larian acara pecut.

Gambar diatas menunjukkan beza Ketika berlari dan mendekati garis penamat,

kedudukan badan agak condong kehadapan. Ketika membuat dip, badan akan

ke hadapan sedikit namun tidak seconding seperti pada larian pecut. Pergerakan

lutut juga tidak tinggi, sekadar untuk memastikan keseluruhan tapak kaki tidak

mencecah trek.

Pergerakan tangan

Tangan dihayun menyilang dan tidak melepasi garis tengah badan. Tangan

dibengkokkan disiku kurang daripada 90° dan dihayun ke atas setinggi dagu dan

kebawah separas pinggul dengan bukaan seluas lebih kurang 120°.

Pergerakan kaki

Gambar diatas  menunjukkan kedudukan tumit kaki belakang dan hujung tapak

kaki ketika tapak kaki mencecah tanah. Ketika kaki mencecah tanah, tumit

belakang tapak kaki akan mendarat dahulu, diikuti dengan keseluruhan tapak

kaki kemudian hujung tapak kaki hadapan. Setiap langkahan rapat dan berubah

mengikut kelajuan

1. Atlit digalakkan untuk menyimpan tenaganya dengan cara mengekalkan kelajuan

sehingga ke peringkat akhir larian. Hal ini kerana, Walaupun kederasan larian

bergantung kepada ketahanan dan keupayaan daya seseorang pelari, tetapi

dalam acara jarak jauh ini, kederasan tidak dapat dikekalkan berterusan

sepanjang larian. Setelah berlari beberapa jarak tertentu, pelari akan keletihan

dan tenaganya berkurangan, menyebabkan lariannya menjadi perlahan. Pelari

hendaklah berlari mengikut rentak larian sendiri untuk tidak menjejaskan larian

sendiri.

2. Berlari di lorong yang paling dalam. Ini bertujuan untuk mengurangkan jarak

sebenar larian. Ini disebabkan seseorang itu akan berlari pada jarak yang lebih

jauh jika dia menggunakan lorong luar.

3. Mengekalkan kepantasan. Ada baiknya jika pelari mengikut dengan rapat mana-

mana pelari yang mendahului larian. Satu cara lagi ialah dengan berlari dalam

kumpulan.Tujuannya untuk bersedia untuk meninggalkan kumpulan itu pada

jarak terakhir larian.

4. Meningkatkan kepantasan pada akhir larian. Walaupun kebanyakan pelari tidak

terdaya lagi untuk membuat pecutan pada peringkat akhir larian, namun setidak-

tidaknya dia hendaklah menyimpan sedikit tenaga untuk meningkatkan kelajuan

dalam mencapai garisan penamat.

PERATURAN DAN UNDANG-UNDANG UMUM LARI JARAK JAUH

PERMULAAN

- Larian hendaklah dimulakan dengan letupan pistol.

- Kata perintah yang standard bagi larian jarak jauh hendaklah digunakan.

- Bagi perlumbaan antarabangsa, amaran lima minit, tiga minit dan satu minit

hendaklah diberikan.

- Stesen hadapan di garisan permulaan hendaklah disediakan dan peserta-

peserta dari satu-satu pasukan akan berbaris memanjang ke belakang.

STESEN PERSEGARAN

- Air atau minuman yang bersesuaian hendaklah disediakan di permulaan dan

penamat perlumbaan.

- Bagi semua acara, minuman hendaklah disediakan pada setiap pusingan jika

keadaan cuaca memerlukan ia di sediakan.

PENSKORAN

- Setelah perlumbaan selesai, para hakim hendaklah memutuskan kedudukan-

kedudukan muktamat para peserta setiap pasukan yang bertanding,

mencampurkannya dan mengisytiharkan pasukan yang memperoleh jumlah

yang terendah sebagai pemenang.

- Jika terdapat jumlah yang seri, kemenangan akan di berikan kepada pasukan

yang peserta terakhirnya mempunyai kedudukan yang lebih baik daripada

peserta terakhir pasukan yang seri dengannya.