Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Kunst en ... Saxion hbo-ba Kunst... · door eigen observaties van de marktbehoefte, door gesprekken met de collega-opleiding, door

Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Kunst en Techniek voltijd Saxion Hogeschool Enschede

Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Kunst en Techniek voltijd CROHO nr. 34713 Saxion Hogeschool Enschede

Hobéon® Certificering BV Datum: 19 oktober 2006 Auditteam: W.L.M. Blomen T. Demeyer drs. D. Geerts drs. G.J. Stoltenborg T.C. Aarts

Secretaris: G.C. Versluis

INHOUDSOPGAVE

1. INLEIDING 1 1.1. Functie van het rapport 1 1.2. Bereik van de beoordeling 1 1.3. Karakteristiek van de opleiding 1 1.4. Visitatierapport 3 1.5. Aanpak 4 1.5.1. Beoordelingsprocedure en werkwijze 4 1.5.2. Beslisregels 6 1.5.3. Auditteam 7 1.5.4. Deelnemers visitatie 8 1.5.5. Programma visitatie 15 juni 2006 8

2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 12 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 14 Onderwerp 2: Programma 16 Facet 2.1. Eisen HBO 16 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 19 Facet 2.3. Samenhang Programma 23 Facet 2.4. Studielast 26 Facet 2.5. Instroom 29 Facet 2.6. Duur 32 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 33 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 35 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 40 Facet 3.1. Eisen HBO 40 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 42 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 44 Onderwerp 4: Voorzieningen 48 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 48 Facet 4.2. Studiebegeleiding 50 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 53 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 53 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 56 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 58 Onderwerp 6: Resultaten 61 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 61 Facet 6.2. Onderwijsrendement 64

3. SAMENVATTEND OORDEEL 66 3.1 Oordeelschema HBO bachelor opleiding Kunst en Techniek- voltijd 66 3.2 Integraal oordeel/ advies aan NVAO 67 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 15 juni 2006

©Hobéon® Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Kunst en Techniek, Saxion Hogescholen 1

1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding. 1.2. Bereik van de beoordeling 1.2.1. Saxion Hogeschool, in casu Academie voor Toegepaste Kunst en Techniek, verzorgt de HBO bachelor opleidingen ‘Kunst en Techniek’ en ‘Technisch Commerciële Textielkunde’. 1.2.2. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de opleiding Kunst en Techniek. De opleiding Kunst en Techniek wordt uitgevoerd in een voltijd variant. 1.2.3. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Kunst en Techniek. In deze rapportage is de beoordeling omschreven van de opleiding Kunst en Techniek die door de academie voor Toegepaste Kunst van Saxion Hogescholen in de volgende variant wordt aangeboden: § Kunst en Techniek, voltijd crohonummer 34713 1.3. Karakteristiek van de opleiding 1.3.1. De Academie Toegepaste Kunst en Techniek (TKT) van Saxion Hogescholen bevat de bachelor opleidingen ‘Kunst en Techniek’ en ‘Technisch Commerciële Textielkunde’ en is gevestigd in Enschede. De bacheloropleiding Kunst en Techniek heeft nog één collega-opleiding in Nederland bij de Hogeschool voor de Kunsten van Utrecht. De bacheloropleiding Technisch Commerciële Textielkunde is uniek in Nederland. Dat betekent dat de focus naast regionaal zeker ook nationaal gericht is. Daarnaast is de internationale focus voor beide opleidingen van belang. Er wordt voor beide opleidingen gestreefd naar duurzame contacten met het bedrijfsleven en andere marktpartijen. Samenwerking met ander kennisinstituten in de directe omgeving ligt voor de hand. Het betreft o.a. de Universiteit van Twente, het Telematica-Instituut en de Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving (AKI) 1.3.2. De opleiding Kunst en Techniek vormt binnen Saxion Hogescholen een brug tussen de kunstzinnige creatieve disciplines, de technische-vormgevings disciplines en de communicatief-psychologische disciplines. De opleiding richt zich op beroepen die liggen op het snijvlak van enerzijds (toegepaste) kunst, creatie en vormgeving en anderzijds (toegepaste) techniek, (nieuwe) media en implementatie. De opleiding leidt generalisten op, die op een unieke manier kennis en vaardigheden uit twee domeinen combineren die traditioneel niet in één persoon of functie te vinden zijn, maar waaraan in het werkveld wel grote behoefte is; ‘Kunst’ en ‘Techniek’

Mission statement: De opleiding wil generalisten opleiden op het snijvlak van Kunst, Techniek en Menswetenschappen.

Afgestudeerden gaan functioneren op de grens van oude en nieuwe media en hebben specialismen op terreinen als vormgeving, implementatie en nieuwe concepten.


1.3.3. Werkveld en beroep zijn gebouwd op drie pijlers: Kunst, Techniek en Menswetenschappen. Door kennis van en ervaring met deze drie basisdisciplines en nog meer met de integratie hiervan in toepassingen en het ontwerptraject er omheen zijn afgestudeerden breed inzetbaar in de wereld van: oude en nieuwe media, multimediale programmering, reclame en communicatie, toegepaste (media) kunst, toegepaste (media) technieken. Nadere afbakening van het werkveld en beroep is noodzakelijk: niet alles kan! Afbakening geschiedt o.a. door eigen observaties van de marktbehoefte, door gesprekken met de collega-opleiding, door inbreng van medewerkers die uit het beroepenveld afkomstig zijn, door werkveldcontacten en via het lectoraat. (zie 2.2.) 1.3.4. De opleiding bestaat officieel sinds 2001. Daarvoor was ze enige jaren ‘in wording’ onder auspiciën van de opleiding Elektrotechniek. De opleiding Kunst en Techniek is voortkomen uit een duidelijke marktbehoefte. Bij de start van de opleiding zijn de kwalitatieve en kwantitatieve behoeften bepaald en vastgelegd. Met name de positionering van de opleiding als Kunst en Techniek en geen ‘gewone’ op ICT geënte multimedia opleiding komt hieruit voort. De opleiding heeft per september 2005 een omvang van 540 voltijdstudenten. Er is gekozen voor competentiegericht leren. 1.3.5. De opleiding kent een toelatingsprocedure. Gemiddeld wordt 70% van de zich aanmeldende studenten toegelaten. De opleiding richt zich nadrukkelijk op een qua achtergrond brede en gemengde instroom (voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, nationaal, internationaal). De opleiding benut de brede achtergrond van studenten bewust bij het zelfstudieproces tijdens groepswerk (peer-to-peer coaching.) Met het MBO is overleg over het ontwikkelen van een doorlopende (verkorte) leerroute voor de korte termijn. Voor de langere termijn moet er een meer geïntegreerde leerroute komen. (zie 2.5.) 1.3.6. De major-minor structuur zit opgesloten in de structuur van de opleiding (= specialisatie fase in het vierde jaar). Daarnaast kent de opleiding een specialiserende minor genaamd ‘Kunst, Media en Technology’ die wordt aangeboden samen met de AKI (Media, Kunst en Visuele communicatie) en de Universiteit van Twente (Informatica en Menswetenschappen). Per 1 september 2005 wordt de differentiërende minor ‘’KunsT met een grote T’ aangeboden. De academie is voornemens om i.s.m. andere opleidingen de specialiserende minor ‘Game design’ op te zetten. Daarnaast gaat de academie studenten de mogelijkheid bieden om een zgn. doorstroom WO-minor te volgen. Een eigen Master zal uiterlijk in 2006 gereed zijn. (zie 2.2. en 6.1) 1.3.7. Sinds 1 mei 2006 is er weer een lector verbonden aan de opleiding Kunst en Techniek. Op dit moment wordt het werkplan van het lectoraat opgesteld. Daarin staat o.a. vermeld welke functies de lector en het lectoraat zullen gaan uitvoeren, hoe de kenniskring eruit ziet en welke onderzoeksgebieden specifiek worden onderzocht. (zie 2.1.6. en 3.1.2) 1.3.8. De academie beschikt over een commercieel projectbureau NewMedia Saxion. De producten die voor de klanten worden gemaakt variëren sterk en lopen van het uitlenen van apparatuur tot het mede realiseren van crossmedia-projecten en - producten, maar ook trainingen en scholing alsmede het organiseren van events. Alle studenten van de opleiding Kunst en Techniek moeten in elk leerjaar 5 ECs invullen binnen dit projectbureau. (zie 2.1.4.) 1.3.9. Het internationaliseringsbeleid van de academie valt uiteen in onderwijsinhoudelijke componenten in het curriculum enerzijds en meer organisatorisch, samenwerking en uitwisseling anderzijds. In het curriculum van de opleiding Kunst en Techniek zitten internationale componenten, er is de mogelijkheid om in het buitenland stage te lopen en/of af te studeren en er is in de differentiatiefase een Engelse variant Art and Technology (ANT). Verder wordt er door beide opleidingen van de academie onderzocht in hoeverre een final year constructie tot de mogelijkheden behoort.


Er is een intensieve samenwerking in netwerkverband met een drietal partnerinstellingen in Europa en er zijn bilaterale contacten met instituten in Amerika en Zuid-Afrika. (zie 1.1.) Vanuit het buitenland zijn er studenten afkomstig uit Duitsland, China, Vietnam en diverse andere landen. In 2003 waren dat 50 Duitse studenten en 60 studenten uit China, Vietnam en ander landen. De academie richt zich op ca. 80 Duitse studenten en ca. 100 studenten uit diverse ander landen in 2008. (zie 2.5.) 1.4. Visitatierapport Omdat de opleiding pas in 2001 van start is gegaan heeft eerdere visitatie nog niet plaatsgevonden. Als onderdeel van het Saxion kwaliteitszorgsysteem en ter voorbereiding op de audit door Hobéon heeft in er op 3 november 2005 een interne audit plaatsgevonden. Het intern auditteam bestond uit hiervoor opgeleide medewerkers van Saxion Hogescholen en een externe werkvelddeskundige. Het interne auditteam heeft daarbij de relevantie van de door de opleiding geformuleerde aandachtspunten voor de fase waarin de opleiding zich bevindt en die de opleiding in 2005 opnieuw tegen het licht heeft gehouden en (opnieuw) heeft vastgelegd, bevestigd: - competenties zijn beschreven tot en met de ‘levels of competence’ - het toetsplan is gerealiseerd - vanuit de inhoudelijke en onderwijsbeschrijving zijn de leerdoelen geformuleerd - de opleiding is bezig de prestatie-indicatoren te formuleren en te implementeren en er is een begin

gemaakt met de beschrijving van functiekwalificaties en kritische beroepssituaties - de afstudeerspecialisaties zijn opnieuw gedefinieerd. Het interne auditteam concludeerde dat de opleiding in feite a.h.w. een nieuwe fase ingaat. Het snelle ontwikkelingstempo en de breedte van het vakgebied maakt permanente actualisering van gemaakte keuzes noodzakelijk: niet alles kan. Dit betekent dat de confrontatie tussen de opleidingscompetenties (inclusief de domeinspecifieke eisen gevat in de onderwijsbeschrijving), de functiekwalificaties en kritische beroepssituaties en de feitelijke leerinhouden een continu proces blijft. In het rapport n.a.v. de interne audit staat het volgende aangegeven: - In het algemeen oordeelt men positief over de kwaliteit van de opleiding en de ontwikkelingen die zich

binnen de opleiding voordoen. - Er moet een nadere concretisering van de opleidingscompetenties komen, omdat deze nu erg algemeen

zijn beschreven. Het interne auditteam heeft gezien dat de opleiding hiermee is gestart door prestatie-indicatoren te verbinden aan de opleidingscompetenties. De prestatie-indicatoren zijn daarbij sturend voor de toetsing. Voor een aantal clusters/projecten is dit in kaart gebracht. Dat moet de opleiding nu gaan doen voor alle onderwijsonderdelen.

- Het scherper en sterker beschrijven van het beroepsprofiel is nodig om op een meer verantwoorde wijze beslissingen te kunnen nemen t.a.v. de ontwikkeling van de student op weg naar het behalen van het eindgetuigschrift.

- De knik die de opleiding ervaart in het leerproces tussen het 2e en 3e jaar van zeer gestructureerd aangeboden onderwijs naar studeren via een persoonlijke leerweg heeft de opleiding verbeterd door het continu inzetten van zaken als POP, portfolio en studieloopbaanbegeleiding.

- De PDCA cyclus moet duidelijker beschreven worden. - Taken , bevoegdheden en onderlinge verhoudingen van diverse organen (MT, LPC, examencommissie,

toetscommissie, beleidsteam, docententeam etc) vragen om een nadere omschrijving. - Bij het onderwerp ‘personeel ‘ moet in een Personeelsplan beschreven worden dat de opleiding er voor

kiest om personeel aan te trekken dat nog parttime werkzaam is in de beroepspraktijk. In het scholingsplan wordt vakinhoudelijke scholing niet genoemd.

- Bij het onderwerp ‘onderwijsrendement’ moet de opleiding een analyse gaan maken waarom slechts 30% ipv 70% (Saxion streefwaarde) van de studenten de propedeuse na 2 jaar heeft behaald en daarop verbeterbeleid formuleren.


De opleiding Kunst&techniek heeft in het Kwaliteitsrapport, dat ten behoeve van de audit op 15 juni 2006 is opgesteld, aangegeven wat zij met deze aanbevelingen heeft gedaan. Het auditteam heeft kennisgenomen van dit Kwaliteitsrapport, de onderliggende documenten en het verbeterbeleid. In onderhavig adviesrapport is bij de verschillende onderwerpen/facetten aangegeven wat de bevindingen zijn van het auditteam naar aanleiding van de audit die op 15 juni 2006 heeft plaatsgevonden. 1.5. Aanpak 1.5.1. Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde “Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs”. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleiding geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling gebaseerd op het beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals uitgewerkt en vastgesteld met de collega-opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en het beroepenveld en besproken met aanverwante opleidingen. (Zie onder facet 1.1.: “Domeinspecifieke Eisen”). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een Kunst en Techniek opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding Kunst & Techniek aangeleverde schriftelijke informatie: § Kwaliteitsrapport; § Studiegids; § Onderwijs- en Examen Reglement – OER; § Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld:

- strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne

managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement.


Op basis van de door opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve ‘controle’ door middel van een visitatie1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten meerdere externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Kunst en Techniek, één student, één lead auditor, één auditor ‘onderwijs’ vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder ‘controle’ moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: § overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; § verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; § overzicht CV’s van (gast)docenten; § netwerkoverzicht docenten; § verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; § verslagen van docentevaluaties; § verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; § detailbeschrijving van modulen, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; § stageverslagen en -beoordelingen; § de ‘beroepsproducten’ die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; § de ‘eindproducten’ van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden.

1 Visitatie heeft op 15 juni 2006 plaatsgevonden.


Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. 1.5.2. Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts ‘onvoldoende’ of ‘voldoende’ scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, ‘onvoldoende’, ‘voldoende’, ‘goed’ of ‘excellent’ scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp

A. Een onderwerp scoort ‘voldoende’, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp ‘onvoldoende’ en de overige tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score ‘onvoldoende’.

B. Een onderwerp scoort ‘onvoldoende’, indien één facet van dat onderwerp ‘onvoldoende’ heeft gescoord

en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort ‘onvoldoende’, indien meer dan één facet van dat onderwerp ‘onvoldoende’ heeft

gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet

D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: § uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die

slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; § primaire processen wegen zwaarder dan secundaire.

Extra aantekening

E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan ‘voldoende’ gerechtvaardigd is, wordt dat als ‘extra aantekening’ vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: § een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘goed’, indien alle facetten van dat onderwerp ‘goed’

hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp ‘voldoende’ en de overige facetten ‘goed’ of ‘excellent’ hebben gescoord;2

§ een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘excellent’, indien alle facetten van dat onderwerp ‘excellent’ hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp ‘goed’ en de overige facetten ‘excellent’ hebben gescoord;

§ een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp ‘onvoldoende’ heeft gescoord.

2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 (“Programma”) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding.

Het daarbij vermelde criterium (240 ECS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. ‘Duur’ is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- ‘Kwaliteit Personeel’ of ‘Onderwijsrendement’. Bij de beslissing of het onderwerp “Programma” een extra aantekening ‘goed’ dan wel ‘excellent’ verdient, wordt het facet ‘Duur’ dan ook buiten beschouwing gelaten.


1.5.3. Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: W.L.M. Blomen

T. Demeyer drs. D. Geerts

Leden:

drs. G.J. Stoltenborg T. C. Aarts Secretaris: G.C. Versluis Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Kunst en Techniek noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Blomen is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen verschillende domeinen. De werkvelddeskundige drs. D. Geerts heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Geerts heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het (internationale) werkveld gesteld worden aan professionals met een opleiding Kunst en Techniek op HBO-niveau. Sinds 1996 is de heer Geerts coördinator van het Mediacentrum K.U.Leuven, waarvoor hij verscheidene cursussen en practica ivm (de productie van) nieuwe mediatechnologieën doceerde. Als projectleider is hij verbonden aan het Centrum voor Usability Onderzoek (CUO) in Leuven. De vakdeskundige, de heer T. Demeyer , is als Lab manager en hoofd technologieontwikkeling verbonden aan de Waagsociety en in deeltijd verbonden aan de EMMA master course aan de faculteit Kunst Media Technologie van de Hogeschool voor de Kunsten te Hilversum. De heer Demeyer heeft zich in zijn beoordeling gericht op de kwaliteit van de opleiding, de actualiteit en relevantie van het richtinggevend domeinspecifieke kader.

De heer Stoltenborg heeft zich als deskundige ‘onderwijs’ vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft in zijn vorige en huidige functie ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen gesteld worden. De heer Aarts studeert momenteel aan de HBO Bachelor opleiding ‘Kunst en Techniek - Game Design & Development’ van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I.


1.5.4. Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage I. 1.5.5. Programma visitatie 15 juni 2006 Zie Bijlage II.


2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet ‘Domeinspecifieke Eisen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten

en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)?

Bevindingen

1.1.1. De beroepscompetenties van de afgestudeerde aan de opleiding Kunst en techniek zijn rechtstreeks afgeleid van de visie op het werkveld en op het beroep. Deze visie op het werkveld en het beroep heeft de opleiding gedefinieerd in haar onderwijsvisie en vastgelegd in het document ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ met als ondertitel ‘van Werkveld en Beroep naar Beroepscompetenties en Opleidingsniveau en via Visie op Leren en Instroom naar Concreet Onderwijs …….’ (januari 2006). De visie op het beroep is gebaseerd op landelijk overleg met de collega-opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU), aanverwante opleidingen en op vele werkveldcontacten. Er is geen landelijk beroepsprofiel vastgesteld. Wel heeft de opleiding zelf een scherpe omlijning van werkveld/beroepsprofiel gemaakt en van de bijbehorende beroepscompetenties. Samen met de collega-opleiding is een uitgewerkte set van 17 beroepscompetenties opgesteld. 1.1.2. De opleiding heeft de beroepscompetenties bewust globaal gehouden om de dynamiek in het vakgebied het hoofd te kunnen bieden. De opleiding volgt hiertoe een tweesporenbeleid:

- Het beroepsprofiel wordt 3-jaarlijks op hoofdlijnen geëvalueerd in de Leerplancommissie (LPC) en het Managementteam.

- De opleiding hanteert daarnaast een lijst van actuele functiekwalificaties en kritische beroepssituaties om het beroepsbeeld te vertalen in concreet onderwijs en concrete prestatie-indicatoren binnen deze driejaarlijkse cyclus. (zie verder 2.2.)

De opleiding krijgt input voor het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst o.a. door eigen observaties van de marktbehoefte, door gesprekken met de collega-opleidingen in binnen- en buitenland, door inbreng van medewerkers die uit het beroepenveld afkomstig zijn, alumni-contacten, via het lectoraat van de opleiding, door werkveldcontacten via stage- en afstudeerbedrijven, via het (commerciële) projectbureau van de opleiding, via de werkveldcommissie. Het auditteam heeft kennisgenomen van de 17 beroepscompetenties die de opleiding hanteert en de lijst van actuele functiekwalificaties en kritische beroepssituaties. Op basis hiervan en op basis van de verslagen van overleggen die het auditteam heeft ingezien is het auditteam van mening, dat deze beroepscompetenties en functiekwalificaties aansluiten bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld aan de opleiding in het betreffende domein. Het auditteam onderschrijft het belang van het globaal houden van deze competenties om goed in te kunnen spelen op de dynamiek van het vakgebied.


1.1.3. Naast de contacten met de collega-opleiding van de HKU is er een gericht aantal buitenlandse contacten met collega-opleidingen waarmee uitwisselingen plaatsvinden. Op dit moment is er binnen Europa een netwerk met: Central Ostrobothnia Polytechnic (Finland), Oulu Polytechnic (Finland) en Erasmushogeschool RITS (Gent/Belgie). Met een vijftal instituten in de USA en Zuid-Afrika is bilateraal contact en vindt samenwerking plaats. 1.1.4. De opleiding heeft belangrijke kenmerken van een Netwerkorganisatie. Dit heeft zich zo ontwikkeld en blijkt goed aan te sluiten bij het karakter van het beroepenveld waarvoor het opleidt. De opleiding kent veel contacten met het werkveld via het (commerciële) projectbureau van de opleiding en via de stage- en afstudeertrajecten in het 3e en 4e jaar, die altijd in het bedrijfsleven plaatsvinden. De opleiding beschikt ook over een werkveldcommissie, die sinds begin 2004 actief is en gemiddeld twee maal per jaar bijeen komt. Op de agenda met deze commissie komen met name opleidingsrelevante zaken die samenhangen met de visie op het beroep en de competenties van de student aan de orde. Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven (waaronder Thales, Lost Boys, TROS) laat zien dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. :

- … de mate waarin de visie van de opleiding op het beroep relevant is voor de beroepspraktijk in het ondervraagde bedrijf

- … de mate waarin de kennis van de student relevant is voor de beroepspraktijk binnen het ondervraagde bedrijf

- … de mate waarin de studenten van de opleiding in het team passen van het ondervraagde bedrijf Tijdens de audit heeft het auditteam verslagen van de overleggen met de werkveldcommissie ingezien en kunnen constateren dat er met de leden van deze commissie is gesproken over de competenties en de relatie tussen de competenties, beroepssituaties en het curriculum. In deze werkveldcommissie zitten voor de opleiding relevante vertegenwoordigers vanuit de Kunstsector en de Multi-media sector. Het auditteam heeft ook kennisgenomen van de uitslag van het werkveldonderzoek en de mate van tevredenheid van het werkveld. Het auditteam is op basis hiervan van mening, dat de opleiding hiermee heeft aangetoond de aansluiting van de eindkwalificaties op de eisen van de beroepspraktijk goed wordt geborgd. 1.1.5. Het internationaliseringsbeleid van de academie/opleiding valt uiteen in onderwijsinhoudelijke componenten in het curriculum enerzijds en meer organisatorisch, samenwerking en uitwisseling anderzijds. In het curriculum van de opleiding Kunst en techniek zitten internationale componenten. Daarnaast is er de mogelijkheid om in het buitenland stage te lopen en/of af te studeren en is er in de differentiatiefase een Engelse variant Art and Technology (ANT). Per cohort gaat ongeveer 15% - 20% van de studenten voor stage of afstuderen naar het buitenland. Recent wordt het hele curriculum ook aan één groep Engelstalig aangeboden. Omdat daar niet voldoende studenten voor waren is ook aan Nederlandse studenten gevraagd daaraan deel te nemen. Vanuit het buitenland nemen er 62 studenten aan dit programma deel afkomstig uit Duitsland, Finland, China, Indonesië, Korea, Syrië, Thailand, Turkije en Vietnam. Onderzoek naar het uitsluitend aanbieden van de opleiding in het Engels heeft uitgewezen, dat dat niet haalbaar is. Vanwege de gewijzigde bekostiging van buitenlandse studenten zullen er naar schatting te weinig studenten inschrijven en de opleiding zou zich daarmee uit de markt prijzen. Er is jaarlijks een instroom van Duitse studenten, die graag bij Saxion komen studeren i.v.m. het aansprekende curriculum en de breedte van de opleiding. Er ligt ook een duidelijke vraag naar deze studenten vanuit de Duitse markt. In Duitsland bestaan alleen opleidingen ‘Media Informatica’ en kunstopleidingen. Een groot deel van de Duitse studenten volgt het Nederlandse programma. (zie verder onder 2.5. ‘Instroom’)


Het verplicht stellen van het volgen van een deel van de studie in het buitenland (niet noodzakelijkerwijs de stage of het af studeren) blijkt niet haalbaar. Op dit moment wordt er door beide opleidingen van de academie TKT onderzocht in hoeverre een final year constructie tot de mogelijkheden behoort. Hierbij wordt gezien de internationale markt vooral gedacht aan partners in China, Vietnam en Hongkong. Dit final year zou in september 2007 van start moeten gaan. Zoals hierboven bij 1.1.3. reeds is beschreven is er een intensieve samenwerking in netwerkverband met een drietal partnerinstellingen in Europa en er zijn bilaterale contacten met instituten in Amerika en Zuid-Afrika. In 2003 waren dat 50 Duitse studenten en 60 studenten uit China, Vietnam en ander landen. De academie TKT richt zich op een toename tot ca. 80 Duitse studenten en ca. 100 studenten uit diverse ander landen in 2008. Het auditteam heeft kennisgenomen van de internationale componenten van het studieprogramma, de mogelijkheid om stage te lopen of de afstudeeropdracht uit te voeren in het buitenland en de internationale contacten die er zijn over de beroepspraktijk en de inhoud van het programma. Op basis hiervan is het auditteam van mening, dat de opleiding de ontwikkeling van internationale beroepsvaardigheden en het leggen van verbanden met de actuele internationale beroepspraktijk borgt.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De beroepscompetenties van de afgestudeerde aan de opleiding Kunst en Techniek zijn rechtstreeks

afgeleid van de visie op het werkveld en op het beroep. Deze visie is vastgelegd in het document ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ (januari 2006).

§ De opleiding heeft samen met de collega-opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) 17 beroepscompetenties opgesteld en aan de hand daarvan een lijst van actuele functiekwalificaties en kritische beroepssituaties.

§ De opleiding heeft belangrijke kenmerken van een Netwerkorganisatie en sluit daarmee goed aan bij het karakter van het beroepenveld waarvoor het opleid. Er is regelmatig contact met de collega-opleiding, aanverwante (internationale) opleidingen en het werkveld. Daarin wordt ook aantoonbaar gesproken over het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst.

§ Internationalisering komt zowel tot uiting in het curriculum waarin internationale componenten zitten en de mogelijkheid stage te lopen en/of af te studeren in het buitenland, als in samenwerking en uitwisseling met collega-instellingen in o.a. Europa, Amerika en Zuid-Afrika waarbij ook gesproken wordt over de beroepspraktijk en de inhoud van het programma.

§ Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven laat zien dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. de relevantie van de visie van de opleiding op het beroep, de relevantie van de kennis van de student voor de beroepspraktijk en de mate waarin studenten in het team passen van het ondervraagde bedrijf.


Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet ‘Niveau Bachelor’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde

beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor?

Bevindingen 1.2.1. Bij de start van de opleiding is een relatie gelegd tussen de Dublin Descriptoren, de HBO bachelor kwalificaties en de 17 opleidingscompetenties. De opleiding heeft dit uitgewerkt en vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek ‘(jan. 2006). De uitwerking heeft plaatsgevonden samen met de collega- opleiding van de HKU. Elke opleidingscompetentie correspondeert met één van de vijf Dublin Descriptoren. Zo laat het overzicht, dat is opgenomen in de onderwijsvisie zien dat bijvoorbeeld de volgende opleidingscompetenties corresponderen met: Kennis en inzicht

- De beginnend beroepsbeoefenaar beschikt over gedegen basisvaardigheden in de vigerende software applicaties binnen het deel van het werkveld waar de opleiding zich op richt

- De beginnend beroepsbeoefenaar toont een pro-actieve onderzoekende houding door een ontwerpopdracht te onderbouwen middels vooronderzoek en evaluatie, binnen de randvoorwaarden in de beroepspraktijk

Toepassen Kennis en inzicht

- De beginnende beroepsbeoefenaar toont zich in staat om – vanuit de eigen rol als kunsttechnisch ingenieur – met een opdrachtgever te kunnen komen tot een realistische en haalbare projectdefinitie

- De beginnende beroepsbeoefenaar demonstreert een kunstzinnige eigen positionering in de producten die zij bedenkt en ontwerpt.

Oordeelsvorming

- De beginnende beroepsbeoefenaar toont zich bewust van ethische vraagstukken in haar rol als ontwerper en kan dergelijke afwegingen expliciet maken bij het motiveren van keuzes in het ontwerpproces.

- De beginnende beroepsbeoefenaar toont probleemoplossend vermogen doordat zij in staat is om ontwerptechnische problemen zelf op te lossen of anderen zodanig aan te sturen (door de probleemdefinitie over te dragen) dat deze het probleem kunnen oplossen.

Communicatie

- De beginnende beroepsbeoefenaar toont zich in staat om – vanuit de eigen rol als kunsttechnisch ingenieur – teamleden aan te sturen zowel inhoudelijk als managementtechnisch.

- De beginnend beroepsbeoefenaar toont zich in staat om zowel haar persoon als haar werk professioneel en goed verzorgd te presenteren.


Leervaardigheden - De beginnende beroepsbeoefenaar toont zich in haar gedrag, blijvend gericht , in staat te zijn bij te

kunnen blijven ten aanzien van relevante ontwikkelingen in het vakgebied (inclusief ontwikkelingen in hard- en software).

- De beginnende beroepsbeoefenaar toont zich een ‘reflective practioner’ door voortdurend haar eigen handelen te analyseren en bij te stellen, gevoed door feedback van anderen.

Het auditteam heeft in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ kunnen lezen hoe de opleiding de relatie tussen de zgn. Dublin Descriptoren en de 17 opleidingscompetenties heeft gelegd. Het auditteam is van mening, dat de eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor zoals weergegeven in de zgn. Dublin Descriptoren.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding heeft een relatie gelegd tussen de Dublin Descriptoren, de HBO bachelor kwalificaties en

de 17 opleidingscompetenties. De opleiding heeft dit uitgewerkt en vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek ‘(jan. 2006). De uitwerking heeft plaatsgevonden samen met de collega- opleiding van de HKU.

§ Elke opleidingscompetentie correspondeert met één van de vijf Dublin Descriptoren.


Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet ‘Oriëntatie HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het

relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? § Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend

beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is?

Bevindingen “Oriëntatie HBO” kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. 1.3.1. Hoger Onderwijs Zoals al onder 1.2. is beschreven is bij de start van de opleiding een relatie gelegd tussen de Dublin Descriptoren, de HBO bachelor kwalificaties en de 17 opleidingscompetenties. De opleiding heeft dit uitgewerkt en vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek ‘(jan. 2006). De uitwerking heeft plaatsgevonden samen met de collega- opleiding van de HKU. (zie verder onder 2.1.) 1.3.2. Beroepsonderwijs Zoals al onder 1.1. is beschreven zijn de beroepscompetenties van de afgestudeerde aan de opleiding Kunst en techniek rechtstreeks afgeleid van de visie op het werkveld en op het beroep. De visie op het beroep is gebaseerd op landelijk overleg met de collega-opleiding aan de HKU, aanverwante opleidingen en op vele werkveldcontacten. (zie verder onder 1.1.) 1.3.3. Voor het overige blijkt de ‘Oriëntatie HBO’ ook uit het programma van de opleiding. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding heeft samen met de collega-opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU)

17 beroepscompetenties opgesteld en aan de hand daarvan een lijst van actuele functiekwalificaties en kritische beroepssituaties.

§ De opleiding heeft een relatie gelegd tussen de Dublin Descriptoren, de HBO bachelor kwalificaties en de 17 opleidingscompetenties. Elke opleidingscompetentie correspondeert met één van de vijf Dublin Descriptoren.

§ Er is regelmatig contact met de collega-opleiding, aanverwante opleidingen en het werkveld. Daarin wordt ook aantoonbaar gesproken over het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst.

§ Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven laat zien dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. de relevantie van de visie van de opleiding op het beroep, de relevantie van de kennis van de student voor de beroepspraktijk en de mate waarin studenten in het team passen van het ondervraagde bedrijf. Daaruit kan geconcludeerd worden, dat de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar


SAMENVATTEND OORDEEL “DOELSTELLINGEN OPLEIDING”: VOLDOENDE

Het auditteam beoordeelt het Onderwerp ”Doelstellingen Opleiding” voor de opleiding als voldoende. § De beroepscompetenties van de afgestudeerde aan de opleiding Kunst en Techniek zijn rechtstreeks

afgeleid van de visie op het werkveld en op het beroep. Deze visie is vastgelegd in het document ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ (januari 2006). De opleiding heeft samen met de collega-opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) 17 beroepscompetenties opgesteld en aan de hand daarvan een lijst van actuele functiekwalificaties en kritische beroepssituaties.

§ De opleiding heeft een relatie gelegd tussen de Dublin Descriptoren, de HBO bachelor kwalificaties en de 17 opleidingscompetenties. Elke opleidingscompetentie correspondeert met één van de vijf Dublin Descriptoren.

§ De opleiding heeft belangrijke kenmerken van een Netwerkorganisatie en sluit daarmee goed aan bij het karakter van het beroepenveld waarvoor het opleid. Er is regelmatig contact met de collega-opleiding, aanverwante (internationale) opleidingen en het werkveld. Daarin wordt ook aantoonbaar gesproken over het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst. De internationale component van de opleiding is terug te vinden in het curriculum, de mogelijkheid stage te lopen en/of af te studeren in het buitenland en in samenwerking en uitwisseling met collega-instellingen in o.a. Europa, Amerika en Zuid-Afrika waarbij ook gesproken wordt over de beroepspraktijk en de inhoud van het programma.

§ Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven laat zien dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. de relevantie van de visie van de opleiding op het beroep, de relevantie van de kennis van de student voor de beroepspraktijk en de mate waarin studenten in het team passen van het ondervraagde bedrijf.

Extra aantekening: Conform de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp “Doelstellingen Opleiding’ als goed. Dit rechtvaardigt (zie ‘Beslisregels’ onder E) een kwalificatie ‘goed’ voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam de kwalificatie ‘goed’ als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet ‘Eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk

ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek?

§ Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline?

§ Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk?

Bevindingen 2.1.1. Het studiemateriaal dat de opleiding gebruikt is ontleend aan en gebaseerd op de actuele beroepspraktijk. Veel docenten en hun onderwijsmateriaal komen uit de recente beroepspraktijk. Het auditteam heeft kennisgenomen van het door de opleiding gehanteerde studiemateriaal en heeft geconstateerd dat dit relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBO-niveau is. Tevens heeft het auditteam geconstateerd, dat er gebruik gemaakt kan worden van databanken en vaktijdschriften voor de meest actuele informatie op het gebied van Kunst en Techniek. Het auditteam heeft gezien, dat databanken te raadplegen zijn op de vele computers die beschikbaar zijn zowel in het zgn. ‘Studielandschap’ van Saxion als in de eigen ruimten van de Academie (zie ook 4.1.). Vaktijdschriften zijn in te zien in het ‘Studielandschap’. 2.1.2. In de eerste twee leerjaren wordt het onderwijs aangeboden in onderwijsclusters en projecten. Deze zijn thematisch van opzet en de leerinhoud wordt direct ontleend aan de Multimedia beroepspraktijk. De beroepsoriëntatie, die in de eerste twee jaren een belangrijke rol speelt bestaat uit verplichte excursies met verplichte opdrachten, verplichte deelname aan de reguliere commerciële projecten van de opleiding en verplichte deelname aan een 6-tal stagepresentaties van derdejaars studenten. Wat er precies van de student verwacht wordt is vastgelegd in het document ’Beroepsoriëntatie en excursies’. Nieuwe ideeën als het maken van de DVD van de relevante bedrijven en het laten uitnodigen van 1e jaars student door de 3e jaars in het stagebedrijf worden op dit moment uitgewerkt. 2.1.3. Het derde jaar bestaat uit een omvangrijk semi-academisch onderzoeksproject (toegepast onderzoek), waarin de studenten kennis opdoen over onderzoeksmethodologie en ervaring met het uitvoeren van toegepast onderzoek. Verder vindt er in het derde jaar een bedrijfsstage plaats en vakinhoudelijke oriëntatie op het afstuderen. Het vierde jaar bestaat uit een verder vakinhoudelijke verdieping op conceptueel niveau en het afstuderen dat altijd in het bedrijfsleven plaatsvindt. De opdrachten voor de stage en het afstuderen komen altijd in overleg met het bedrijfsleven tot stand. Hierbij zijn twee aspecten aan de orde: enerzijds opdrachten voor bedrijven in de cross-mediale sfeer (multi-media), anderzijds bedrijven die hiervan gebruik maken. Zo is er bijvoorbeeld in de gamingsfeer voor Thales (naval defence systems) een opdracht uitgevoerd om het principe ‘radar’ via een animatie uit te leggen aan admiraals en is er met dagbladen Tubantia en Wegener ‘meegedacht’ over het gebruik van andere media om de klant te bereiken.


Buitenlandse studenten lopen over het algemeen stage in het land van herkomst, daar het verkrijgen van een werkvergunning in Nederland vaak stuit op problemen. (zie verder voor stage en afstuderen ook 2.2.4.) 2.1.4. De opleiding heeft een eigen commercieel projectbureau NewMediaSaxion. De producten die voor de klanten worden gemaakt variëren sterk en lopen van het uitlenen van apparatuur tot het mede realiseren van crossmedia-projecten en - producten, maar ook trainingen en scholing alsmede het organiseren van events. Alle studenten moeten in elk leerjaar 5 ECs invullen binnen dit projectbureau. Veelal betreft de werkomgeving daarbij de opleiding. Het gaat in dat geval om een (zeer realistische) simulatie van de beroepsomgeving. Om (stage)bedrijven goed te informeren over wat er binnen de opleiding allemaal mogelijk is en met welke vragen/opdrachten zij naar de opleiding kunnen komen is er een informatieboekje opgesteld. Het auditteam heeft kennisgenomen van de opzet van het curriculum, de praktijkcomponent die er is binnen dit curriculum met o.a. in het eerste en tweede jaar thema’s en projecten, in het derde jaar een onderzoeksproject en in het derde en vierde jaar het stagelopen en afstuderen in een bedrijf en van de mogelijkheden die het commercieel projectbureau van de opleiding biedt. Op basis hiervan en op basis van de gesprekken die het auditteam voerde met het managementteam en de docenten over de contacten met de bedrijven en de gevarieerde vragen/opdrachten die er vanuit die bedrijven naar de opleiding komen is het auditteam van mening dat de verbanden met de actuele ontwikkelingen in het vakgebied en de mogelijkheid om beroepsvaardigheden te ontwikkelen binnen het programma door de opleiding heel goed worden geborgd. In het gesprek met het managementteam tijdens de audit is ook gesproken over de ‘breedte’ van de opleiding en het behaalde niveau van de student. Het managementteam heeft aangegeven, dat de opleiding nieuwe ontwikkelingen en zgn. ‘hypes’ wel signaleert, maar niet overal direct op in gaat. Het verschil in niveau tussen studenten komt voort uit de keuze die de student maakt om zich meer te verdiepen in een bepaald onderwerp of zich juist heel breed te willen ontwikkelen. Dit laatste heeft als consequentie dat hij niet overal heel goed in is getraind. De opleiding borgt in elk geval het minimumniveau. Ook de student, die zich in z’n eigen tijd nog verder verdiept, zal hij op een hoger niveau kunnen komen aan het eind van de opleiding dan een student die dat niet doet. (zie ook onder 6.1. ‘gerealiseerde niveau’. ) Ook heeft het auditteam tijdens de audit met de studenten gesproken over hun tevredenheid met de actualiteit van het programma en het ontwikkelen van beroepsvaardigheden. De studenten geven aan dat ze merken dat ze heel flexibel en veelzijdig zijn, waardoor ze op meer plekken inzetbaar worden. De opleiding is heel breed. Dat je voor alles moet openstaan en alles moet doen kan voor sommige studenten niet gemakkelijk zijn. Niet iedereen is hiervoor dus geschikt en je moet zowel geïnteresseerd zijn in Kunst als in Techniek. 2.1.5. Er wordt regelmatig gewerkt met gastdocenten. Dit zijn enerzijds mensen die voor één gastles naar de opleiding komen en anderzijds docenten die jaarlijks structureel worden ingezet om een deel van het programma te verzorgen. Daarnaast zijn veel docenten deels werkzaam in het werkveld, buiten de opleiding. (zie verder 3.1.) 2.1.6. Sinds 1 mei 2006 is er weer een lector verbonden aan de opleiding Kunst en Techniek. De lector is tevens werkzaam aan de Universiteit van Twente. Er wordt nu besproken hoe zijn kennis gebruikt kan worden binnen de opleiding Kunst&Techniek. Op dit moment wordt het werkplan van het lectoraat opgesteld. Daarin staat o.a. vermeld welke functies de lector en het lectoraat zullen gaan uitvoeren, hoe de kenniskring eruit ziet en welke onderzoeksgebieden specifiek worden onderzocht. Het lectoraat gaat in elk geval een belangrijke rol spelen binnen de ontwikkelingen rondom de specialiserende en differentiërende en doorstroomminoren.


In de kenniskring zullen docenten gaan deelnemen, maar ook Thales international zal bij het lectoraat en de kenniskring worden betrokken. Daarnaast is er het Kenniscentrum waarin meerder academies van Saxion participeren. Het nieuwe lectoraat gaat daar ook deel van uitmaken. 2.1.7. Zoals al onder 1.1.4 staat aangegeven kent de opleiding veel contacten met het werkveld via het (commerciële) projectbureau van de opleiding en via de stage- en afstudeertrajecten in het 3e en 4e jaar, die altijd in het bedrijfsleven plaatsvinden. De opleiding beschikt ook over een werkveldcommissie. Op de agenda van de overleggen met deze commissie komen met name opleidingsrelevante zaken die samenhangen met de visie op het beroep en de competenties van de student aan de orde. Zoals ook al onder 1.1.4. is aangegeven laat het werkveldonderzoek van november 2005 zien dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. :

- … de mate waarin de kennis van de student relevant is voor de beroepspraktijk binnen het ondervraagde bedrijf

- … de mate waarin de studenten van de opleiding in het team passen van het ondervraagde bedrijf

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § Het door de opleiding gehanteerde studiemateriaal is relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBO-

niveau. Er kan gebruik gemaakt worden van databanken en vaktijdschriften voor de meest actuele informatie op het gebied van Kunst en Techniek.

§ De opleiding borgt de verbanden met de actuele ontwikkelingen in het vakgebied en de mogelijkheid om beroepsvaardigheden te ontwikkelen binnen het programma. Dit doet zij met de praktijkcomponent die er is binnen dit curriculum met o.a. in het eerste en tweede jaar thema’s en projecten, in het derde jaar een onderzoeksproject en in het derde en vierde jaar het stagelopen en afstuderen in een bedrijf en met de mogelijkheden die het commercieel projectbureau van de opleiding biedt.

§ Er wordt regelmatig gewerkt met gastdocenten en veel docenten zijn deels werkzaam in het werkveld, buiten de opleiding

§ Studenten geven aan tevreden te zijn met de ‘breedheid’ van de opleiding, die hen heel flexibel en veelzijdig laat zijn, waardoor ze op meer plekken inzetbaar worden.

§ Uit het werkveldonderzoek van november 2005 blijkt, dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. de relevantie van de kennis van de student voor de beroepspraktijk en de mate waarin studenten in het team passen van het ondervraagde bedrijf.


Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet ‘Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en

domeinspecifieke eisen? § Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? § Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde

eindkwalificaties te bereiken?

Bevindingen 2.2.1 De relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma ligt vast in de “Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’. Daarin is aangeven voor de eerste twee leerjaren en de laatste twee leerjaren wat de visie is op inhoud en vormgeving, samenhang en toetsing. Zoals al in 1.1. is aangegeven heeft de opleiding de beroepscompetenties bewust globaal gehouden om de dynamiek in het vakgebied het hoofd te kunnen bieden. Daarom hanteert de opleiding naast de 17 geformuleerde beroepscompetenties een lijst van actuele functiekwalificaties en kritische beroepssituaties om het beroepsbeeld te vertalen in concreet onderwijs en concrete prestatie-indicatoren. De opleiding krijgt input voor het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst o.a. door eigen observaties van de marktbehoefte, door gesprekken met de collega-opleidingen in binnen- en buitenland, door inbreng van medewerkers die uit het beroepenveld afkomstig zijn, alumni-contacten, via het lectoraat van de opleiding, door werkveldcontacten via stage- en afstudeerbedrijven, via het (commerciële) projectbureau van de opleiding, via de werkveldcommissie. 2.2.2. In de competentie-toetsmatrix is aangegeven welke van de 17 competenties in welke module van het eerste en tweede studiejaar aan de orde komen en worden getoetst. Er wordt dan ingezoomd op deelgebieden. Voor de laatste twee leerjaren is in de beschrijvingen van de leerinhouden en de leercontracten terug te vinden wat de inhoud is van het onderwijs, welke competenties daar bij aan bod komen en hoe die worden getoetst. (zie verder 2.8.) 2.2.3. Ingaande 2004 wordt het onderwijs in de eerste twee leerjaren aangeboden in onderwijsclusters en projecten. De eerste twee jaren vormen de basisopleiding en de student moet na afloop van deze twee jaar ‘basiskennis en vaardigheden tonen in geconstrueerde beroepssituaties’. De leerinhoud wordt direct ontleend aan de beroepspraktijk; kritische beroepssituaties staan daarbij centraal. De leerdoelen voor de curriculumonderdelen zijn direct ontleend aan de eindkwalificaties. Voor elke module zijn prestatie-indicatoren geformuleerd. De relatie tussen de competenties, de leerdoelen en prestatie-indicatoren zijn voor elke module inzichtelijk gemaakt. Per module is verder aangegeven wat de inhoud is van de module, hoe de lesopbouw is, wat de voorwaarde tot deelname is aan de module, het aantal ECs, hoe er getoetst wordt en welke vakliteratuur er bij geraadpleegd dient te worden. De leerinhoud van de modulen is voor iedereen te raadplegen via het intranet. 2.2.4. In de oriëntatiefase in het derde leerjaar kiest de student uit een combinatie van beroepen c.q. specialisaties minimaal 3 specialisatierichtingen van de opleiding. In een leercontract, dat de student onder begeleiding van een vakdocent opstelt legt hij vast aan welke leerdoelen hij gaat werken en welke prestatie-indicatoren mbt de 17 competenties van de opleiding daarbij horen. Dit stelt de student op aan de hand van het boek ‘Succesvol werken aan je competenties’ van Ton Rijkers. Voor het leercontract is een vast format opgesteld. In de verdiepingsfase in het vierde jaar gaat de student hiermee aan de slag.


Twee tot drie vakdocenten zorgen voor de begeleiding en beoordeling van de studenten. De bewijslast voor het behalen van de competenties ligt bij de student, die o.a. in zijn portfolio daarover gegevens moet opnemen. Het auditteam heeft kennisgenomen van ‘de Onderwijsvisie opleiding Kunst&Techniek’ en de relatie die de opleiding legt tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma, de competentie-toetsmatrix, de inhoud van de modulen op intranet en de schematische weergave van de relatie tussen de eindkwalificaties, de leerdoelen en de prestatie-indicatoren. Het auditteam is op basis hiervan van mening, dat de onderscheiden programma onderdelen tezamen de eindkwalificaties bestrijken. Daarmee biedt het programma de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Zoals onder 2.1. al is aangegeven is in het gesprek met het managementteam tijdens de audit ook gesproken over de ‘breedte’ van de opleiding en het behaalde niveau van de student. De opleiding borgt het minimumniveau en draagt er zorg voor dat alle 17 competenties in de leerinhoud voor elke individuele student aan bod komen. Studenten hebben in het gesprek tijdens de audit aangegeven, dat ze op de hoogte zijn van de leerdoelen, die te vinden zijn in de module. 2.2.5. Het buitenschools leren vindt plaats in het derde en vierde leerjaar. In het derde leerjaar loopt de student een half jaar stage. Het vierde leerjaar wordt afgesloten met een half jaar afstuderen in een bedrijf. In de documenten ‘Stagegids’ en ‘Afstudeergids’ zijn de doelstellingen van de stage resp. het afstuderen en de wijze waarop dit wordt geëvalueerd vastgelegd. Aan het eind van de stage resp. het afstuderen wordt de student beoordeeld op de mate van het behalen van de 17 beroepscompetenties, de inhoud van het stageverslag resp. het afstudeerverslag plus een voordracht daarover en het behalen van de door de student zelf geformuleerde doelen in zijn Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). Daarvoor zijn in de bovengenoemde gidsen formats opgenomen voor bedrijfsbegeleider en de stagebegeleider en resp. bedrijfsbegeleider en de afstudeercommissie. (zie ook 2.8. ‘toetsing’) Het auditteam heeft kennisgenomen van de beschrijving in de ‘Stagegids’ en ‘Afstudeergids’ en is op basis daarvan van mening, dat de opleiding duidelijk heeft aangegeven wat de leerdoelen zijn, hoe die in relatie staan tot het behalen van de eindkwalificaties en hoe die inclusief de door de student zelf geformuleerde persoonlijke doelen getoetst zullen worden. 2.2.6. Bewaking en bijstelling van de (globale) doelstellingen en inhoud gebeurt via onderwijsevaluaties onder studenten, analyses door de Leerplancommissie en door werkveldcontacten. (zie ook hierboven onder 2.2.1.) Het auditteam heeft kennisgenomen van de wijze waarop de opleiding input krijgt vanuit het werkveld om het programma actueel te houden en waar nodig bij te stellen. Het auditteam is van mening, dat de opleiding de actualiteit op een adequate wijze borgt. Het auditteam heeft ook verslagen ingezien van overleg met o.a. de werkveldcommissie en heeft kunnen constateren, dat de opleiding deze commissie actief betrekt bij de inhoud van het programma en het eventueel wijzigen daarvan. 2.2.7. De major-minor structuur zit opgesloten in de structuur van de opleiding (= specialisatie fase in het derde of vierde jaar). De opleiding kent differentiërende minoren die een bijdrage leveren aan verbreding van de persoonlijke ontwikkeling van de student en specialiserende minoren die een verdiepend karakter hebben en waarvoor vaak aanvullende toelatingseisen worden gesteld. In de OER op intranet kan de student zien welke minoren hij zonder meer zou kunnen volgen en voor welke minoren toelatingseisen zijn. Voor de minor wordt 30 ECs toegekend.


Daarnaast kent de opleiding een specialiserende minor genaamd ‘Kunst, Media en Technology’ die wordt aangeboden samen met de AKI (Media, Kunst en Visuele communicatie) en de Universiteit van Twente (Informatica en Menswetenschappen). Deze wordt steeds in september van het cursusjaar aangeboden en levert 20 ECs op. Deze minor wordt aangevuld met een specialiserende K&T-minor met de omvang van 10 ECs. Per 1 september 2005 wordt de differentiërende minor ‘’KunsT met een grote T’ aangeboden. De academie is voornemens om i.s.m. andere opleidingen de specialiserende minor ‘Game design’ op te zetten. Daarnaast gaat de academie studenten de mogelijkheid bieden om een zgn. doorstroom WO-minor te volgen. Deze doorstroomminor komt voor studenten die willen doorstromen in de plaats van de K&T afstudeeropdracht. Een eigen Master zal uiterlijk in 2006 gereed zijn. (zie ook 6.1.) Het auditteam heeft kennis genomen van de opzet van het minoren-deel van het programma en is van mening, dat hiermee duidelijk inhoud wordt gegeven aan de mogelijkheden voor studenten om te differentiëren en zich te specialiseren. De opleiding toont ook voldoende te kunnen inspelen op het flexibel omgaan met de leerstof door studenten die een minor willen volgen in het 3e jaar de mogelijkheid te bieden de Verdiepingsfase aan het begin van het 4e leerjaar te laten volgen. 2.2.8. Intern auditrapport: Er moet een nadere concretisering van de opleidingscompetenties komen, omdat deze nu erg algemeen zijn beschreven. Het interne auditteam heeft gezien dat de opleiding hiermee is gestart door prestatie-indicatoren te verbinden aan de opleidingscompetenties. De prestatie-indicatoren zijn daarbij sturend voor de toetsing. Voor een aantal clusters/projecten is dit in kaart gebracht. Dat moet de opleiding nu gaan doen voor alle onderwijsonderdelen. Het auditteam heeft de leerinhouden van de modulen op intranet ingezien en heeft geconstateerd dat er voor elke module prestatie- indicatoren zijn opgenomen, die in een schema in relatie zijn gebracht met de voor die module relevante opleidingscompetenties. Daarmee heeft de opleiding aangetoond, dat ze haar verbeterbeleid verder heeft uitgevoerd.


Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: § In ‘de Onderwijsvisie opleiding Kunst&Techniek’ heeft de opleiding duidelijk verwoord hoe zij de relatie

legt tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma, § De leerdoelen voor de curriculumonderdelen zijn direct ontleend aan de eindkwalificaties. Voor elke

module zijn prestatie-indicatoren geformuleerd. § Uit de competentie-toetsmatrix, de inhoud van de modulen en de schematische weergave van de relatie

tussen de eindkwalificaties, de leerdoelen en de prestatie-indicatoren blijkt, dat de onderscheiden programma onderdelen tezamen de eindkwalificaties bestrijken. Daarmee biedt het programma de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken.

§ In de ‘Stagegids’ en ‘Afstudeergids’ is duidelijk aangegeven wat de leerdoelen zijn, hoe die in relatie staan tot het behalen van de eindkwalificaties en hoe die inclusief de door de student zelf geformuleerde persoonlijke doelen getoetst zullen worden.

§ De opleiding krijgt input voor het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst o.a. door eigen observaties van de marktbehoefte, door gesprekken met de collega-opleidingen in binnen- en buitenland, door inbreng van medewerkers die uit het beroepenveld afkomstig zijn, alumni-contacten, via het lectoraat van de opleiding, door werkveldcontacten via stage- en afstudeerbedrijven, via het (commerciële) projectbureau van de opleiding en via de werkveldcommissie.

§ Met het minoren-deel van het programma wordt duidelijk inhoud gegeven aan de mogelijkheden voor studenten om te differentiëren en zich te specialiseren.


Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet ‘Samenhang Programma’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend?

Bevindingen 2.3.1. De samenhang van het programma is vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ en in de beschrijving van het onderwijsprogramma op intranet. De opleiding hanteert sterk het principe van de concentrische leerweg: door de leerjaren heen worden vergelijkbare leerinhouden op telkens hoger niveau aangeboden en getoetst. Daarvoor heeft de opleiding de competenties op 5 niveaus geformuleerd:

Niveau 0 – intake De student beschikt in aanleg over de mogelijkheden om de voor de beroepsuitoefening noodzakelijke competenties te kunnen verwerven

Niveau 1 – eind 1e jaar - propedeuse De student kan de competenties en de daarbij behorende prestatie-indicatoren toepassen en hanteren in een geconstrueerde situatie

Niveau 2 – eind 2e jaar De student beschikt over basiskennis en vaardigheden en kan in een eenvoudige context de door de opleiding vastgestelde competenties demonstreren

Niveau 3 – eind 3e jaar De student kan de competenties en de daarbij behorende prestatie-indicatoren toepassen en hanteren in een (beschermde) arbeidssituatie

Niveau 4 – Bachelor Degree De student heeft het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar bereikt. Hij is competent, autonoom en zelfstandig en in staat om anderen te helpen bij het ontwikkelen van competenties.

In aanvang van de opleiding wordt ingezoomd op deelgebieden (ook in de toetsing) en naarmate de studie vordert wordt meer integraal gewerkt (dus volledige trajecten, inclusief doelgroepanalyses, bedrijfsmatig werken etc.). Volgens dit cyclisch principe komen vergelijkbare opdrachten binnen de studie op een steeds hoger niveau aan de orde. 2.3.2. Binnen het brede curriculum van de opleiding is afstemming cruciaal. Er zit weinig redundantie in het programma. De opleiding stelt, dat helderheid over de samenhang voor studenten belangrijk is en ook van belang is om efficiënt studeren mogelijk te maken. Daarom is het curriculum voor de eerste twee leerjaren recent geoptimaliseerd op samenhang en integratie (horizontaal) in de vorm van clustering van curriculumonderdelen tot grotere eenheden van minimaal 5 ECs. (zie ook 2.2.3.) Per semester zijn er drie onderwijsclusters en 1 project. Elk onderwijscluster en elk project integreert zoveel mogelijk de drie domeinen Kunst, Techniek en Menswetenschappen. Het onderwijs in een project wordt geïntegreerd aangeboden, geïntegreerd getoetst en is thematisch rond concrete praktijkopdrachten. Elk onderwijscluster of project wordt vormgegeven door een gemengd team van vakdocenten uit de drie domeinen K, T, M. Het derde leerjaar bestaat uit een omvangrijk semi-academisch onderzoeksproject, bedrijfsstage en verder vakinhoudelijke oriëntatie op het afstuderen. In deze module ‘Oriëntatiefase’ worden studenten voorbereid op de module ‘Verdiepingsfase’ in het vierde jaar. De studenten kiezen minimaal 3 specialisatierichtingen van de opleiding en leggen in een leercontract vast aan welke leerdoelen zij in het vierde jaar gaan werken en welke prestatie-indicatoren mbt de 17 competenties van de opleiding daarbij horen.


In de verdiepingsfase in het vierde jaar gaat de student hiermee aan de slag. Het vierde leerjaar bestaat naast deze vakinhoudelijke verdieping op conceptueel niveau uit het afstuderen dat altijd in het bedrijfsleven plaatsvindt. (zie ook 2.2.4 en 2.2.5) Het auditteam heeft kennisgenomen van de “Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ en de beschrijving van de leerinhouden. Het auditteam is van mening, dat het programma een duidelijke verticale en horizontale samenhang vertoont. 2.3.3. De afstemming tussen binnen- en buitenschools programma is terug te vinden in het studieprogramma. De timing van de buitenschoolse onderdelen is weloverwogen: in het 1e leerjaar beroepsoriëntatie, in het 3e leerjaar stage en onderzoek (versmallend na de brede basis in het 1e en 2e leerjaar), in het 4e leerjaar het afstuderen als eindproef in het bedrijfsleven. Ook de inhoud en het niveau zijn weloverwogen: de buitenschoolse activiteiten in het 1e jaar zijn oriënterend, deelname in contractactiviteiten is in het 1e en 2e jaar oriënterend, van de stage in het 3e leerjaar wordt verwacht dat ze meer dan oriënterend is en studenten in serieuze bedrijfsprojecten meedraaien op het goed verantwoordelijkheidsniveau. Tijdens het buitenschoolse leren wordt in de praktijk onderzocht (1e en 2e leerjaar) en in praktijk gebracht (3e en 4e leerjaar) wat in het binnenschoolsprogramma is besproken en aangeleerd. Ook tijdens het uitvoeren van opdrachten voor het projectbureau wordt een link gelegd tussen wat geleerd wordt in de modulen en het in praktijk brengen daarvan. Voor de begeleiding vanuit de opleiding tijdens het buitenschoolse deel van het programma zie 4.2. Het auditteam heeft ook kennisgenomen van het buitenschoolse programma en ziet hierin een duidelijke verticale opbouw van oriënterend niveau naar een niveau van beheersing. Tussen het binnen en buitenschools leren ziet het auditteam een duidelijke samenhang. 2.3.4. Bewaking en bijstelling van de inhoud en de samenhang gebeurt via evaluatie van het curriculum door de Leerplan commissie (LPC). De LPC verstrekt daarna opdrachten aan docententeams en bewaakt de verbeteringen. Het item ‘samenhang’ maakt tevens een belangrijk deel uit van de Onderwijsevaluaties onder studenten. (zie ook 5.1.) In 2004 en 2005 hebben er studiedagen plaatsgevonden in Almen over de structuur en inhoud van de opleiding. Op de laatste tweedaagse conferentie in 2005 was het voltallig personeel aanwezig. Doel van deze conferentie was het komen tot het vaststellen van uitgangspunten mbt toetsen en beoordelen algemeen, toetsvormen, het werken met competenties en prestatie-indicatoren, kwaliteitscriteria voor toetsvormen, analyse van de bestaande toetsvormen in relatie tot de huidige leerstof, herijken algemene doelstellingen van de clusters en projecten. Uitkomsten van deze conferentie zijn vastgelegd in het studieprogramma en in de cluster/projectbeschrijvingen. De afstemming wordt ‘levend’ gehouden door intensief overleg tussen betrokken docenten en via de LPC. Het auditteam heeft kennisgenomen van de werkzaamheden van de LPC en van de studiedagen en conferenties die er plaatsvinden in het kader van de structuur en inhoud van de opleiding. Het auditteam is van mening, dat de opleiding hiermee op een adequate wijze borgt dat er een duidelijke samenhang is en blijft in het programma. In het gesprek tijdens de audit hebben studenten aangegeven tevreden te zijn over de samenhang in het programma. Clusters komen op een goed manier terug en zijn goed te relateren aan het werkveld en zijn herkenbaar.


Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § In het curriculum voor de eerste twee leerjaren zijn er per semester drie onderwijsclusters en 1 project.

Elk onderwijscluster en elk project integreert zoveel mogelijk de drie domeinen Kunst, Techniek en Menswetenschappen. Het onderwijs in een project wordt geïntegreerd aangeboden, geïntegreerd getoetst en is thematisch rond concrete praktijkopdrachten. Daarmee borgt de opleiding de horizontale samenhang.

§ In het derde en vierde studiejaar is de samenhang duidelijk terug te vinden in de semi-academische onderzoeksopdracht en de module ‘Oriëntatie’ die voorbereidt op de verdiepingsfase in het 4e jaar, waarin de student kiest voor minimaal 3 specialisatierichtingen en waarvoor de student in een leercontract vastlegt aan welke leerdoelen hij gaat werken en welke van de 17 competenties daarbij horen.

§ De opleiding hanteert sterk het principe van de concentrische leerweg: door de leerjaren heen worden vergelijkbare leerinhouden op telkens hoger niveau aangeboden en getoetst. Daarvoor heeft de opleiding de competenties op 5 niveaus geformuleerd en komen vergelijkbare opdrachten binnen de studie op een steeds hoger niveau aan de orde. Daarmee borgt de opleiding de verticale samenhang.

§ De horizontale en verticale samenhang tussen binnen- en buitenschools programma is duidelijk terug te vinden in het studieprogramma in de beroepsoriëntatie, de stage, het onderzoek en het afstuderen en het steeds hogere niveau waarop opdrachten moeten worden uitgevoerd. Ook tijdens het uitvoeren van opdrachten voor het projectbureau wordt een link gelegd tussen wat geleerd wordt in de modulen en het in praktijk brengen daarvan.

§ De opleiding bewaakt en borgt de samenhang in het programma door evaluaties van het curriculum en zorgt dat noodzakelijke bijstellingen worden uitgevoerd.

§ Studenten geven aan tevreden te zijn over de samenhang in het programma. Clusters komen op een goed manier terug en zijn goed te relateren aan het werkveld en zijn herkenbaar.


Facet 2.4. Studielast Criterium Het facet ‘Studielast’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Is het programma studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die

de studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk worden weggenomen?

Bevindingen 2.4.1. De totale studielast is vastgelegd in de OER. De studielast van studieonderdelen is in ECs vastgelegd in de beschrijving van de curriculumonderdelen en in te zien op intranet en in de (papieren) studiegids die de studenten aan het begin van het cursusjaar krijgen uitgedeeld. 2.4.2. Er is een evenwichtige spreiding over het jaar, waarbij in de eerste twee leerjaren nooit meer dan twee clusters of een cluster en een project parallel lopen. Clusters en projecten worden afgerond/ getoetst in onderwijsvrije weken die direct volgen op het aangeboden cluster of project. De verdeling van de toetsmomenten is recent nog eens geoptimaliseerd voor m.n. het 1e en 2e leerjaar. Er worden maximaal 2 onderwijsactiviteiten afgerond per toetsweek. In het jaarrooster staat aangegeven wanneer de onderwijsweken plaatsvinden (zie ook hieronder bij 2.4.3.). In de OER is vastgelegd hoe en wanneer studenten terugkoppeling krijgen over de toetsresultaten en welke mogelijkheden er zijn voor herkansing. (zie voor toetsing verder 2.8.)

2.4.3. In de onderwijsvrije weken, de zgn. studieweken, kunnen o.a. de volgende activiteiten plaats vinden: Excursies, tentamens, presentaties, korte workshops, zelfwerkzaamheid, Stageterugkomdagen, Afronding Onderzoeksproject. Alle studenten behoren in deze weken fulltime beschikbaar te zijn. Kort voor een studieweek wordt het rooster gepubliceerd. Het auditteam heeft kennisgenomen van de inhoud van het Studieprogramma en het Jaarrooster en is op basis hiervan van mening, dat de opleiding de studielast evenwichtig gespreid heeft. 2.4.4. De studiebegeleiding krijgt vorm door leerprocesbegeleiding (tutor) en studieloopbaanbegeleiding (mentor). Vanaf het moment dat de student op stage gaat zullen 1 of meerdere inhoudelijke begeleiders de studieloopbaan van de student gaan begeleiden. Met elkaar bewaken deze begeleiders de studievoortgang van de studenten. Afspraken hierover zijn vastgelegd in de OER en in de documenten ‘bijlage 4 OER Studieloopbaanbegeleiding’, ‘Studiewijzer POP en competenties’, ‘POP en portfolio’ en ‘Beoordeling POP’. (zie verder onder 4.2. ‘Studiebegeleiding’) 2.4.5. Aan het eind van de propedeuse ontvangt de student een bindend studieadvies. Welke criteria daarvoor worden gehanteerd staat te lezen in de OER. De student moet voor het mogen doorstromen naar het tweede studiejaar minimaal 40 ECs hebben behaald waaronder alle aan de Studieloopbaanbegeleiding activiteiten gekoppelde studiepunten. De opleiding brengt voor 15 juli schriftelijk advies uit aan alle studenten. De studieloopbaanbegeleider plant met studenten die het risico lopen op een negatief advies een tweede studieloopbaangesprek dat voor 15 maart van het lopende studiejaar plaatsvindt en laat in elk geval voor 1 juli in een derde gesprek weten als een student een negatief advies krijgt. (zie voor studiebegeleiding verder onder 4.2.) Daarnaast heeft de opleiding ook doorstoomeisen geformuleerd. Zo heeft een student toegang tot de stage bij minimaal 50 ECs en een goedgekeurd Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). Afstuderen mag alleen als alle andere studieonderdelen (210 ECs) zijn behaald. Deze eisen staan vermeld in de OER.


Het auditteam heeft kennisgenomen van de doorstroomregels en vindt dat de opleiding hiermee duidelijkheid schept voor de student en voldoende zorgdraagt dat de studenten het programma kunnen blijven volgen door minimale eisen in te bouwen om verder te mogen met de stage en afstudeeropdracht. 2.4.6. Het ligt in de bedoeling dat er vanaf 2006/2007 een mogelijkheid komt voor studenten om het programma versneld te doorlopen. Op dit moment worden daarover gesprekken gevoerd met het MBO om een MBO-HBO doorstromende leerweg op te zetten. Daarnaast is het nu al mogelijk voor 3e en 4e jaarsstudenten om sneller door het programma te gaan via de Persoonlijke Leerweg (zie ook 4.2.) In het gesprek dat het auditteam tijdens de audit voerde is naar voren gekomen, dat er bijna geen vooropleiding is die aansluit op de opleiding Kunst&Techniek. Veel studenten zijn niet geschoold op alle drie de gebieden K, T en M. Het onderwijs wordt gegeven in clusters en projecten, waar deze drie onderdelen in samenhang worden aangeboden. Het is daarbij moeilijk om studenten die op deelgebieden al competenties hebben vrijstelling te geven. Je kunt immers niet ‘een stukje van het project’ overslaan. Nu wordt bekeken of bepaalde studenten in een MHBO-traject af en toe met intensieve begeleiding al een project bij de opleiding Kunst&Techniek zouden kunnen meelopen, waarna ze mogelijk een eerste jaar van de opleiding zouden kunnen overslaan. 2.4.7. Voor de instromende Duitse studenten geldt een taalnorm, omdat de opleiding in het Nederlands wordt aangeboden. (zie onder 2.5.3.) Wanneer deze Duitse studenten daaraan niet kunnen voldoen bestaat voor hen de mogelijkheid tot het volgen van een intensieve Nederlandse taalcursus ten einde het programma in het Nederlands te kunnen volgen en in staat te zijn om ook zelf in het Nederlands te kunnen communiceren en schrijven. Voor de Duitse studenten die hebben gekozen om het Engelse curriculum te volgen is dit niet van toepassing. 2.4.8. Tevredenheid over studielast en studieduur worden meegenomen in het Saxion studenttevredenheidsonderzoek. Uit het studenttevredenheidsonderzoek van 2002 bleek dat de studielast te gering was. Bij recente onderwijsvernieuwingen in het 1e en 2e leerjaar in het kader van de herclustering is de studielast als verbeterpunt meegenomen. Nieuwe onderwijsevaluaties geven inmiddels aan dat de studielast is verbeterd en nu gemiddeld iets boven nominaal is komen te liggen. Eventuele bijstelling van studielast gebeurt door docenten onder supervisie van de Leerplancommissie. Het auditteam heeft kennisgenomen van de uitkomsten van de studenttevredenheidsonderzoeken. Ook heeft het auditteam tijdens de audit met de studenten gesproken over de studeerbaarheid van het programma. De studenten geven aan dat er veel zelfstudie in de opleiding zit: je moet veel zelf ontdekken, autodidact zijn. Over de begeleiding bij de studie zijn de studenten tevreden. Het feit, dat je geen vrijstellingen krijgt ook al heb je op bepaalde gebieden ervaring hoeft niet nadelig te zijn, want je leert er veel van door de hele opleiding te volgen, maar het kan wel een reden zijn voor iemand om de opleiding niet te gaan doen. Informatie over het programma en de toetsweken is voor alle studenten digitaal beschikbaar. Je moet het wel ‘bijhouden’ anders ben je niet goed op de hoogte.


Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: § Uit het Studieprogramma en het Jaarrooster blijkt, dat de opleiding de studielast evenwichtig gespreid

heeft. § Door het hanteren van doorstroomregels schept de opleiding duidelijkheid voor de student en wordt er

voldoende voor gezorgd dat de studenten het programma kunnen blijven volgen door minimale eisen in te bouwen om verder te mogen met de stage of afstudeeropdracht.

§ De studieloopbaanbegeleiding is op een adequate en heldere wijze opgezet (zie hiervoor verder onder 4.2.).

§ Voor instromende Duitse studenten, die niet kunnen voldoen aan de taalnorm bestaat de mogelijkheid tot het volgen van een intensieve Nederlandse taalcursus ten einde het programma in het Nederlands te kunnen volgen

§ Studenten hebben in de recente onderwijsevaluaties en tijdens de audit aangegeven tevreden te zijn over de studielast .


Facet 2.5. Instroom Criterium Het facet ‘Instroom’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Sluit het programma qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten:

vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek?

Bevindingen 2.5.1. De opleiding kent een toelatingsprocedure. Uitgangspunten zijn daarbij de algemene eisen van toelaatbaarheid voor HBO zoals vastgelegd in de OER. De criteria t.a.v. de (wettelijke) toelating zijn gebaseerd op de ‘Wettelijke Toelaatbaarheid & Profielen HAVO, VWO, MBO, HBO’. Daarnaast kent het studieprogramma een bijzondere combinatie van creativiteit en techniek op grond waarvan eisen worden gesteld aan aspirant studenten via een toelatingsprocedure die uitgaan boven deze algemene HBO toelatingseisen. De opleiding heeft deze mogelijkheid van ‘selectie aan de poort’ vanwege de ‘kunstpoot’ in haar opleiding. De extra eisen die gesteld worden betreffen de aanleg en ontwikkelbaarheid van zowel de creatieve mogelijkheden als de technische mogelijkheden van de student. Allereerst moeten de studenten een motivatiebrief schrijven op basis waarvan ze al dan niet worden uitgenodigd. Dan volgt een onderzoek ‘Aanvullende eisen’ bestaande uit: a. een thuisopdracht b. een intake-assessment met als onderdelen een creatieve opdracht (om K vaardigheden te meten), een technische opdracht (om T vaardigheden te meten) en een gesprek (om de communicatieve vaardigheden te meten vanuit M). Tijdens het assessment wordt gelet op motivatie, technische en artistieke talenten en sociaalcommunicatieve vaardigheden. Er is toelatingscommissie van 8 personen waarin de drie basisdisciplines Kunst, Techniek en Menswetenschappen zitting hebben. Tijdens opdrachten en het intakegesprek wordt met name onderzocht in hoeverre deze drie basisrichtingen in de opleiding bij de student ontwikkelbaar zijn. Dit is vastgelegd in het document ‘Toelatingsprocedure’. Voor de beoordeling is een beoordelingsformulier ontwikkeld. Het auditteam heeft kennisgenomen van de toelatingseisen die de opleiding heeft beschreven in de OER en de documenten die horen bij de toelatingsprocedure. Het auditteam is van mening, dat de opleiding hierin duidelijk maakt aan welke voorwaarden een student moet voldoen. Door een onderzoek te doen naar het ontwikkelbaar zijn van alledrie de basisdisciplines borgt de opleiding dat alleen die studenten worden toegelaten die in principe over voldoende capaciteiten beschikken om de opleiding te kunnen volgen. 2.5.2. De opleiding trekt veel studenten die overstappen van een technische of creatieve opleiding. De opleiding bekijkt per leerjaar wat het beginniveau is van de studenten en past daar bij aanvang de lessen op aan. Er van uitgaand dat er weinig vooropleidingen zijn, die aansluiten bij de opleiding Kunst &Techniek is de insteek in eerste instantie ‘laag’. Wanneer men merkt, dat studenten meer aan kunnen wordt het niveau verder verhoogd. Daarnaast trekt de opleiding relatief veel studenten uit het VWO. Wellicht komt dit doordat er geen overeenkomstige WO opleiding bestaat. Om met de opleiding K&T ook goed aan te sluiten bij de mogelijkheden van met name studenten afkomstig van de HAVO en het VWO heeft de opleiding een verplichte semi-academische onderzoeksproject in het programma opgenomen en worden op dit moment doorstroommogelijkheden naar een Universitaire minor ontwikkeld. De opleiding heeft per september 2005 een omvang van 640 voltijdstudenten. In september 2005 zijn er 160 studenten ingestroomd. Van het aantal studenten dat zich aanmeldt wordt 70% toegelaten.


Het auditteam heeft kennisgenomen van de wijze waarop de opleiding inspeelt op het (begin)niveau van de studenten en is van mening, dat dit op een adequate wijze geschiedt. 2.5.3. De opleiding kent ook een instroom van buitenlandse studenten. Op dit moment studeren er 62 studenten uit het buitenland aan de opleiding, die het curriculum in het Engels volgen (zie 1.1.5.) Onderzoek naar het uitsluitend aanbieden van de opleiding in het Engels heeft uitgewezen, dat dat niet haalbaar is. Er is ook instroom van Duitse studenten, die graag bij Saxion komen studeren i.v.m. het aansprekende curriculum en de breedte van de opleiding. De taalnorm voor deze Duitse studenten is wel opgeschroefd, omdat de opleiding in het Nederlands wordt aangeboden en communicatie een belangrijk aspect is in het curriculum. De studenten moeten in het Nederlands kunnen schrijven. Voor de Duitse studenten die niet kunnen voldoen aan deze taalnorm is het mogelijk om een intensieve taaltraining te volgen. Voor de Duitse studenten die hebben gekozen om het Engelse curriculum te volgen is dit niet van toepassing. 2.5.4. De opleiding vindt het van groot belang om op grond van de extra toelatingseisen al in de voorlichting een zo goed mogelijk beeld van de opleidingseisen te geven aan de aspirant studenten. Voor aankomende studenten is er een brochure. Bij voorlichting en open dagen worden daarom veel studenten van de opleiding ingezet om potentiële studenten een zo reëel mogelijk beeld van studie-inhoud en studieproces te geven. Daarnaast spelen portfolio’s van zittende studenten een belangrijke rol in de voorlichting. De opzet van de open dagen is in overleg met zittende studenten geoptimaliseerd mbt het schetsen van een zo reëel mogelijk beeld van de opleiding. Het auditteam heeft kennisgenomen van de maatregelen die de opleiding treft om potentiële studenten van te voren zo goed mogelijk voor te lichten over de opzet en de inhoud van de opleiding en is van mening, dat de opleiding dit op een adequate wijze doet. 2.5.4. Zoals al vermeld onder 2.4.6. is er op dit moment geen verkorte leerroute. Het ligt in de bedoeling dat er vanaf 2006/2007 een mogelijkheid komt voor MBO-4 studenten om het programma versneld te doorlopen. Daar worden op dit moment gesprekken over gevoerd met het MBO. (zie verder 2.4.6) 2.5.5. Om het studieverloop goed te kunnen volgen bespreken studieloopbaanbegeleiders in het eerste leerjaar drie maal met de individuele studenten studieresultaten, ervaringen en wensen van de student. Daarnaast begeleiden tutoren vanaf het begin van de opleiding het leerproces. Omdat een student bij de opleiding Kunst&Techniek niet mag doubleren plant de studieloopbaanbegeleider met studenten die het risico lopen op een negatief bindend studieadvies een tweede gesprek dat voor 15 maart van het lopende studiejaar plaatsvindt (zie ook 4.2.) Het auditteam is van mening, dat de opleiding door de studenten m.n. in de propedeuse intensieve studiebegeleiding te bieden borgt dat het studieverloop goed kan worden gevolgd en tijdig kan worden ingegrepen als er iets mis dreigt te gaan.


Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding hanteert toelatingseisen die zijn vastgelegd in de OER en de documenten die horen bij de

toelatingsprocedure. Daarin maakt de opleiding duidelijk aan welke voorwaarden een student moet voldoen.

§ Door een onderzoek te doen naar het ontwikkelbaar zijn van alledrie de basisdisciplines borgt de opleiding goed dat alleen die studenten worden toegelaten die in principe over voldoende capaciteiten beschikken om de opleiding te kunnen volgen.

§ De opleiding speelt op een adequate wijze in op het (begin)niveau van de studenten. § De opleiding is met het MBO in gesprek over het opzetten van een MHBO-traject. § Door de studenten m.n. in de propedeuse intensieve studiebegeleiding te bieden borgt de opleiding

dat zij het studieverloop goed kan volgen en tijdig kan ingrijpen als er iets mis dreigt te gaan. § Voor Duitse studenten, die niet kunnen voldoen aan de taalnorm die de opleiding hanteert, bestaat de

mogelijkheid tot het volgen van een intensieve Nederlandse taaltraining. § De opleiding treft adequate maatregelen om potentiële studenten van te voren zo goed mogelijk voor

te lichten over de opzet en de inhoud van de opleiding.


Facet 2.6. Duur Criterium Het facet ‘Duur’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium:3 § Voldoet de opleiding aan de formele eis (240 ECS) m.b.t. de omvang van het curriculum van een

HBO bachelor opleiding?

Bevindingen Blijkens de programmabeschrijving en de OER bedraagt het totaal aantal studiepunten van de voltijdopleiding 240 ECS. Daarmee voldoet de opleiding aan de formele, kwantitatieve eis die aan HBO bachelor opleidingen wordt gesteld.

Oordeel: voldoende Het auditteam heeft geconstateerd, dat de opleiding een omvang heeft van 240 ECS, reden dit facet voor alle varianten als voldoende te kwalificeren.

3 In feite gaat het hier niet om een criterium, maar om een formele vereiste. Zie de voetnoot bij beslisregel E.


Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud Criteria Het facet ‘Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Is het didactisch concept in lijn met de doelstellingen? § Sluiten de werkvormen aan bij het didactisch concept?

Bevindingen 2.7.1. De opleiding werkt volgens het competentiegericht leren. De vormgeving en inhoud van het programma is vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’ en in de beschrijving van het onderwijsprogramma op o.a. het intranet en in de studiegids. Zoals al vermeld onder 2.3.1. hanteert de opleiding sterk het principe van de concentrische leerweg: door de leerjaren heen worden vergelijkbare leerinhouden op telkens hoger niveau aangeboden en getoetst. In aanvang van de opleiding wordt ingezoomd op deelgebieden en naarmate de studie vordert wordt meer integraal gewerkt. Volgens dit cyclisch principe komen vergelijkbare opdrachten binnen de studie op een steeds hoger niveau aan de orde. De opleiding wil generalisten opleiden die multidisciplinair kunnen werken. 2.7.2. In het 1e en 2e leerjaar wordt in de verschillende onderwijsclusters en projecten gewerkt aan het verwerven van de 17 beroepscompetenties op de eerste twee niveaus (zie hiervoor het schema onder 2.3.1.) De opleidingscompetenties zijn vertaald naar concrete leerinhouden in de beschrijvingen van alle individuele curriculumonderdelen. De leerinhoud voor de onderwijsclusters en projecten in het 1e en 2e leerjaar worden direct ontleend aan de beroepspraktijk en de vormgeving geschiedt door een gemengd team van vakdocenten uit de drie domeinen K,T,M. Zij zorgen ook voor een geïntegreerde eindtoets binnen hun cluster of project. In het 3e en 4e leerjaar wordt gewerkt via de Persoonlijke Leerweg en worden studenten zelf verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Dit wordt vastgelegd in een digitaal portfolio. Studenten leggen in een leercontract vast aan welke persoonlijke leerdoelen zij verder willen werken. De beroepscompetenties moeten dan worden verworven op niveau 3 en worden afgesloten op niveau 4. Ook in het buitenschoolse leren staat het verwerven van de competenties centraal. In de stage en afstudeeropdracht wordt bij de beoordeling expliciet gevraagd naar de mate van beheersing van de 17 beroepscompetenties. Er is een competentie-toets matrix opgesteld waaruit steeds weer moet blijken of alle te verwerven competenties zijn gedekt binnen het programma. Dit wordt bewaakt door de Leerplancommissie. Het auditteam is van mening, dat met dit competentiegericht curriculum wordt aangesloten op actuele onderwijskundige inzichten. Het auditteam is op basis van hetgeen zij heeft gezien in de modulebeschrijvingen van mening dat de opleiding onderwijsstijlen hanteert die ervoor zorgdragen dat de student aan het eind van zijn studie de door de opleiding gestelde beroepscompetenties heeft kunnen verwerven. 2.7.3. De opleiding hanteert bewust een mix van werkvormen zoals hoorcolleges, werkcolleges, practica consultaties, reflectiebijeenkomsten, zelfstudie, workshops, werkschouwen etc. Met de (Cross) Mediale beroepspraktijk is dit ook afgestemd. Integratie van praktijk en theorie staat voortdurend centraal. Dit blijkt ook uit de rol die het projectbureau binnen de opleiding heeft en de opdrachten die de student verplicht uit moet voeren voor dit projectbureau.


Het auditteam heeft kennisgenomen van de verschillende werkvormen in de modulebeschrijvingen en is op basis hiervan van mening, dat de werkvormen aansluiten bij het didactisch concept van het competentiegericht onderwijs. 2.7.4. Uit onderwijsevaluaties is naar voren gekomen, dat meer dan 70% van de studenten de gebruikte werkvormen geschikt vindt. De studenten zijn gemiddeld tot zeer tevreden over de bijdrage van het onderwijs aan de vergroting van kennis en vaardigheden, het verleggen van grenzen en het zelfstandig studeren. Ook alumni zijn zeer tevreden over het leren-leren en het zelfstandig leren werken. Het auditteam heeft kennisgenomen van de uitkomsten van de onderwijsevaluaties. Ook de studenten die het auditteam sprak tijdens de audit geven aan tevreden te zijn over het opbouw van het curriculum: clusters komen op een goed manier terug, zijn goed te relateren aan het werkveld en zijn herkenbaar. De studenten geven aan dat ze merken dat ze heel flexibel en veelzijdig zijn, waardoor ze op meer plekken inzetbaar worden.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding werkt volgens het competentiegericht leren. De vormgeving en inhoud van het

programma is vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek § Met dit competentiegericht curriculum wordt aangesloten op actuele onderwijskundige inzichten. § De onderwijsstijlen die opleiding hanteert dragen er zorg voor dat de student aan het eind van zijn

studie de door de opleiding gestelde beroepscompetenties heeft kunnen verwerven. § Ook in het buitenschoolse leren staat het verwerven van de competenties centraal. § Uit de moduulbeschrijvingen blijkt dat de werkvormen die de opleiding hanteert aansluiten bij het

didactisch concept van het competentiegericht onderwijs. § Studenten zijn (zeer) tevreden over de bijdrage van het onderwijs aan de vergroting van kennis en

vaardigheden, het verleggen van grenzen en het zelfstandig studeren. Ook alumni zijn zeer tevreden over het leren-leren en het zelfstandig leren werken.


Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing Criterium Het facet ‘Beoordeling en Toetsing’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt door de beoordelingen, toetsingen en examens adequaat getoetst of de studenten de

leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd?

Bevindingen 2.8.1. Het toetsbeleid is verwoord in de notitie ‘Toetsbeleid’ en uitgewerkt in het studieprogramma en in de beschrijving van de onderwijseenheden. In de competentie-toets-matrix is aangegeven in welke module welke competenties worden getoetst. Toetsing geschiedt altijd in teams; nooit door 1 docent individueel. Dit is verankerd in de inrichting van het studieprogramma. De regelingen rond voortgangsbeoordelingen en feedbackmomenten zijn beschreven in de afzonderlijke cluster/modulebeschrijvingen en in de OER. De Leerplan commissie en de toetsingscommissie monitoren het toetsen. De toetscommissie, die bestaat uit 2 docenten en de manager Onderwijs en Innovatie, neemt twee maal per jaar de toetsen door op kwaliteit. De Leerplancommissie stelt het curriculum met de daaraan gekoppelde toetsen vast. Er zijn binnen de opleiding twee Leerplancommissies actief, waarin 12-14 docenten en coördinatoren zitting hebben. Voor een deel betreffen dit dezelfde personen. Het auditteam heeft kennisgenomen van de notitie ‘Toetsbeleid’ en de wijze waarop de toetsen worden opgesteld en afgenomen door teams van docenten. Het auditteam is van mening, dat de opleiding hiermee de validiteit, objectiviteit en berouwbaarheid van de toetsen goed borgt. Door de inzet van een Toetscommissie en de Leerplancommisises borgt de opleiding ook de kwaliteit van de toetsen. 2.8.2. De toetsingscriteria sluiten aan bij de opleidingscompetenties en de competentieniveaus. Dit is vastgelegd in het toetsbeleid. De toetsingscriteria zijn onderdeel van het uniforme format dat de opleiding hanteert voor de onderwijsbeschrijvingen voor de eerste twee leerjaren. Per module is aangegeven wat de doelstelling is van de betreffende module, aan welke competenties wordt gewerkt, welke prestatie-indicatoren daarbij horen en op welke wijze deze worden getoetst. In het leercontract dat de student in het 3e leerjaar moet opstellen moeten de competenties beschreven zijn in termen van effectief gedrag, vertaald naar meetbare prestatie-indicatoren. Bij de toetsing en beoordeling zijn tenminste 2 vakdocenten betrokken. De bewijslast ligt bij de student. Er wordt beoordeeld op basis van de vooraf in het leercontract vastgelegde leeractiviteiten en prestatie-indicatoren. Toetsing gebeurt in een eindgesprek. Het portfolio speelt in het eindgesprek een belangrijke rol. Toetsing en toetsingscriteria voor het 3e en 4e leerjaar en de ‘Persoonlijke Leerweg’ (PLW) zijn recent beter afgestemd op de opleidingscompetenties, de competentieniveaus en de domeinspecifieke eisen. De opleidingscompetenties zijn daartoe aangevuld met een actueel overzicht van functiekwalificaties. Daarbij is gebruik gemaakt van een gestandaardiseerde matrix met overzichten van beroepsbeelden, functiekwalificaties en prestatie-indicatoren. De competenties zijn daarbij opgesplitst in:

- Ontwerpcompetenties - Sturende competenties - Reflectieve competenties - Collegiale competenties

Het auditteam heeft inzage gehad in de beschrijvingen van de modulen en is op basis hiervan van mening, dat het voor de student helder is aan welke competenties wordt gewerkt, welke prestatie-indicatoren daarbij horen en hoe die worden getoetst.


Het auditteam heeft ook inzage gehad in de matrix met beroepsbeelden, functiekwalificaties en prestatie-indicatoren, het format van het leercontract dat de student moet invullen en de wijze waarop toetsing plaatsvindt in het 3e en 4e leerjaar. Het auditteam is van mening, dat de opleiding een duidelijke handreiking heeft opgesteld op basis waarvan de student zijn eigen leercontract invulling kan geven. Met het houden van een eindgesprek op basis van het portfolio van de student door twee vakdocenten borgt de opleiding op een goede wijze dat er bij het toetsen en beoordelen aangesloten wordt bij de Persoonlijke Leerweg en bij hetgeen geformuleerd staat in het leercontract en dat het toetsen en beoordelen op een objectieve en betrouwbare wijze geschiedt. 2.8.3. De opleiding gebruikt een weloverwogen mix van toetsen. Er worden zowel formatieve als summatieve toetsen afgenomen: kennistoetsen, projectopdrachten, werkschouw, pitch, mondelinge presentaties, assessments e.a. Deze vormen sluiten goed aan bij de (MultiMedia) beroepspraktijk. In de notitie ‘Toetsbeleid’ wordt aangegeven dat in de competentiegerichte toets kennis, vaardigheden en professioneel gedrag alleen getoetst worden voor zover zij een rol spelen in de casus of praktijksituatie. Hierbij kan ook gebruik worden gemaakt van het portfolio van de student. De bewijslast ligt bij de student. Naast de toetsing van competenties is het nodig en wenselijk om de aspecten van kennis en vaardigheden apart te toetsen. De voornaamste reden hiervoor is dat bijvoorbeeld de kennis- en vaardigheidstoetsen de mogelijkheden bieden om apart te kijken naar de basiskennis/vaardigheid die de student dient te bezitten. Veel onderwijsclusters/projecten hanteren voorafgaand aan de eindtoets één of meerdere diagnostische go/no go momenten met duidelijke criteria. Daarnaast wordt veel gebruik gemaakt van verplichte consultatie van meerder vakdocenten voor één individueel onderwijsdeel. Het auditteam heeft kennisgenomen van de notitie ‘Toetsbeleid’, de verschillende toetsen in de modulebeschrijvingen en is van mening, dat hiermee adequaat getoetst kan worden of de studenten de gestelde leerdoelen hebben bereikt. 2.8.4. De toetsmomenten zijn evenredig verdeeld over het jaar. Dit is recent geoptimaliseerd voor m.n. het 1e en 2e leerjaar. Er wordt gewerkt in een 5-wekelijkse cyclus van onderwijs en toetsing en er worden maximaal 2 onderwijsactiviteiten afgerond per toetsweek. Toetsing vindt altijd plaats in de onderwijsvrije weken. In het jaarrooster staat aangegeven wanneer de onderwijsweken plaatsvinden (zie hiervoor ook 2.4.3.). In de OER is vastgelegd hoe en wanneer studenten terugkoppeling krijgen over de toetsresultaten en welke mogelijkheden er zijn voor herkansing. Het auditteam heeft kennisgenomen van het jaarrooster en de OER. Het auditteam is van mening, dat het voor de studenten duidelijk is wanneer er toetsen worden afgenomen, hoe en wanneer studenten terugkoppeling krijgen en welke herkansingsmogelijkheden zij hebben. 2.8.5. Bij stage en afstuderen speelt altijd het oordeel van externe betrokkenen een grote rol. In de documenten ‘Stagegids’ en ‘Afstudeergids’ zijn de doelstellingen van de stage resp. het afstuderen en de wijze waarop dit wordt geëvalueerd, vastgelegd. De student is zelf verantwoordelijk voor een stageplaats resp. een afstudeeropdracht. Binnen de opleiding wordt bekend gemaakt welke bedrijven er stageplekken hebben of afstudeeropdrachten. Daarop kan de student solliciteren. Nieuw in het curriculum is, dat de student voorafgaand aan het afstuderen met de afstudeerdocent een afstudeerplan en een afstudeercontract opstelt. De persoonlijke begeleiding tijdens het afstuderen geschiedt door drie personen die samen een commissie vormen: de afstudeerdocent (beoordelingsdocent), een bedrijfsbegeleider vanuit het afstudeerbedrijf en een derde docent binnen het specialisme van de student.


De student stelt die commissie zelf samen en deze commissie beoordeelt de student over het hele afstudeerjaar. Aan het eind van de stage resp. het afstuderen wordt de student beoordeeld. Op het beoordelingsformulier wordt aangegeven in welke de mate de 17 beroepscompetenties zijn behaald, wat het oordeel is over de inhoud van het stageverslag resp. het afstudeerverslag en de voordracht daarover en in hoeverre de student de zelf geformuleerde doelen zoals beschreven in zijn Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) heeft behaald. Beoordelingen worden gegeven in de bewoordingen: uitmuntend-goed-voldoende-onvoldoende-niet van toepassing. Voor de beoordelingen zijn in de bovengenoemde gidsen formats opgenomen voor bedrijfsbegeleider en de stagebegeleider resp. bedrijfsbegeleider en de afstudeercommissie. Door het gebruik van een checklist met competenties wordt uniformiteit nagestreefd. Over alle competenties moet een oordeel worden gegeven. De beoordeling van de bedrijfsbegeleider wordt naast de beoordeling van de stagebegeleider resp. afstudeercommissie gelegd. Wanneer de score niet overeenkomt met het beeld, dat de opleiding heeft van de student volgt een gesprek met het bedrijf. Op basis daarvan wordt een gezamenlijk definitief oordeel geformuleerd, waar zowel opleiding als externe deskundige zich in kunnen vinden. Het auditteam heeft kennisgenomen van de inhoud van de ‘Stagegids’ en de ‘Afstudeergids’ en de wijze waarop de beoordeling van de stage en het afstuderen plaatsvindt. Het auditteam concludeert dat het beroepenveld actief betrokken is bij de beoordeling van de studenten zowel na afloop van de stage als bij het afstuderen. Ook heeft de opleiding helder vastgelegd voor de begeleiders en de student waaraan de student moet voldoen en wat er precies beoordeeld wordt en heeft de opleiding voor deze beoordeling een duidelijk format opgesteld. 2.8.6. De academie TKT heeft in 2005 in Almen een tweedaagse studieconferentie met het voltallige personeel gewijd aan o.a het onderwerp ‘toetsing’. Het beleid daaromtrent is vervolgens vastgelegd in de notitie ‘Toetsbeleid’ (nov. 2005). De toetscommissie controleert jaarlijks op hoofdlijnen de toetsen o.a. aan de hand van de competentie-toets-matrix en rapporteert hierover aan de Leerplan commissie en het Management team. 2.8.7. In de Studiegids en de OER is vastgelegd dat studenten bezwaar kunnen maken tegen beoordelingen. Studenten kunnen hun bezwaar bespreken met de betreffende docent of met de coördinator. Wanneer de student er met de docent of coördinator ‘niet uitkomt’ bestaat de mogelijkheid om het bezwaar officieel in te dienen bij de examencommissie. 2.8.8. Evaluatie van ‘toetsing’ maakt deel uit van de onderwijsevaluaties onder studenten. Daaruit blijkt dat studenten tevreden zijn over de vorm, de inhoud en de aansluiting van de toetsen. Alumni zien graag meer duidelijkheid over toetscriteria. Dit is recent zeer sterk verbeterd. In het gesprek, dat het auditteam had met de examencommissie kwam naar voren dat er zeer weinig klachten komen over beoordelingen. Veel klachten worden door de studenten opgelost met de docenten zelf.


Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding heeft haar toetsbeleid vastgelegd in een in de notitie ‘Toetsbeleid’ § Toetsen worden opgesteld en afgenomen door teams van docenten. Hiermee borgt de opleiding de

validiteit, objectiviteit en berouwbaarheid van de toetsen goed. Door de inzet van een Toetscommissie en de Leerplancommisises borgt de opleiding ook de kwaliteit van de toetsen.

§ Met de verschillende toetsen die zijn beschreven in de moduulbeschrijvingen kan adequaat getoetst worden of de studenten de gestelde leerdoelen hebben bereikt.

§ De opleiding heeft een duidelijke handreiking opgesteld op basis waarvan de student zijn eigen leercontract invulling kan geven. Met het houden van een eindgesprek op basis van het portfolio van de student door twee vakdocenten borgt de opleiding op een goede wijze dat er bij het toetsen en beoordelen aangesloten wordt bij de Persoonlijke Leerweg en het hetgeen geformuleerd staat in het leercontract en dat het toetsen en beoordelen op een objectieve en betrouwbare wijze geschiedt.

§ Op basis van het jaarrooster is voor de studenten duidelijk wanneer er toetsen worden afgenomen. In de OER is na te lezen hoe en wanneer studenten terugkoppeling krijgen en welke mogelijkheden er zijn voor herkansing.

§ Het beroepenveld is actief betrokken bij de beoordeling van de studenten zowel na afloop van de stage als bij het afstuderen. De opleiding heeft helder vastgelegd voor de begeleiders en de student waaraan de student moet voldoen en wat er precies beoordeeld wordt. De opleiding heeft voor deze beoordeling een duidelijk format opgesteld.

§ In de Studiegids en de OER is vastgelegd dat studenten bezwaar kunnen maken tegen beoordelingen.

SAMENVATTEND OORDEEL “PROGRAMMA”: VOLDOENDE

Het auditteam beoordeelt het Onderwerp “Programma” voor de opleiding als voldoende § Het door de opleiding gehanteerde studiemateriaal is relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBO-

niveau is. Databanken en vaktijdschriften zijn te raadplegen voor de meest actuele informatie op het gebied van Kunst en Techniek. Met de praktijkcomponent die er is binnen dit curriculum borgt de opleiding de verbanden met de actuele ontwikkelingen in het vakgebied en de mogelijkheid om beroepsvaardigheden te ontwikkelen binnen het programma. Er wordt regelmatig gewerkt met gastdocenten en veel docenten zijn deels werkzaam in het werkveld. Studenten geven aan tevreden te zijn met de ‘breedheid’ van de opleiding. Uit het werkveldonderzoek (2005) blijkt, dat 83% van de bedrijven tevreden tot zeer tevreden is t.a.v. de relevantie van de kennis van de student voor de beroepspraktijk en de mate waarin studenten in het team passen van het ondervraagde bedrijf.

§ In ‘de Onderwijsvisie opleiding Kunst&Techniek’ heeft de opleiding duidelijk verwoord hoe zij de relatie legt tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma. De leerdoelen voor de curriculumonderdelen zijn direct ontleend aan de eindkwalificaties. Voor elke module zijn prestatie-indicatoren geformuleerd. Uit de competentie-toetsmatrix en de inhoud van de modulen blijkt, dat de onderscheiden programma onderdelen tezamen de eindkwalificaties bestrijken. In de ‘Stagegids’ en ‘Afstudeergids’ is duidelijk aangegeven wat de leerdoelen zijn, hoe die in relatie staan tot het behalen van de eindkwalificaties en hoe die inclusief de door de student zelf geformuleerde persoonlijke doelen getoetst zullen worden. De opleiding krijgt op verschillende manieren vanuit verschillende bronnen input voor het bijstellen van de beroepsprofielen en het actualiseren van de lijst. Met het minoren-deel van het programma wordt duidelijk inhoud gegeven aan de mogelijkheden voor studenten om te differentiëren en zich te specialiseren.


§ In het curriculum is een duidelijke horizontale samenhang aanwezig, waarbij in de eerste twee leerjaren de drie domeinen Kunst, Techniek en Menswetenschappen zoveel mogelijk geïntegreerd worden aangeboden. In het derde en vierde studiejaar is de samenhang terug te vinden in de semi-academische onderzoeksopdracht, in de module ‘Oriëntatie’ en in de minmaal 3 specialisatierichtingen waarvoor de student kiest. Door de leerjaren heen worden vergelijkbare leerinhouden op telkens hoger niveau aangeboden, waarmee de opleiding de verticale samenhang borgt. De horizontale en verticale samenhang tussen binnen- en buitenschools programma is terug te vinden in het studieprogramma in de beroepsoriëntatie, de stage, het onderzoek en het afstuderen en het steeds hogere niveau waarop opdrachten moeten worden uitgevoerd. Ook tijdens het uitvoeren van opdrachten voor het projectbureau wordt een link gelegd tussen wat geleerd wordt in de modulen en het in praktijk brengen daarvan. De opleiding bewaakt en borgt de samenhang in het programma door evaluaties van het curriculum en zorgt dat noodzakelijke bijstellingen worden uitgevoerd. Studenten geven aan tevreden te zijn over de samenhang in het programma. Clusters komen op een goed manier terug en zijn goed te relateren aan het werkveld en zijn herkenbaar.

§ Uit het Studieprogramma en het Jaarrooster blijkt, dat de opleiding de studielast evenwichtig gespreid heeft. Door het hanteren van doorstroomregels schept de opleiding duidelijkheid voor de student en wordt er voldoende voor gezorgd dat de studenten het programma kunnen blijven volgen. Voor instromende Duitse studenten, die niet kunnen voldoen aan de taalnorm die de opleiding hanteert, bestaat de mogelijkheid tot het volgen van een intensieve Nederlandse taalcursus ten einde het programma in het Nederlands te kunnen volgen. Studenten hebben in de recente onderwijsevaluaties en tijdens de audit aangegeven tevreden te zijn over studielast.

§ De opleiding hanteert toelatingseisen die zijn vastgelegd in de OER en de documenten die horen bij de toelatingsprocedure. Daarin maakt de opleiding duidelijk aan welke voorwaarden een student moet voldoen. Door een onderzoek te doen naar het ontwikkelbaar zijn van alledrie de basisdisciplines borgt de opleiding goed dat alleen die studenten worden toegelaten die in principe over voldoende capaciteiten beschikken om de opleiding te kunnen volgen. De opleiding speelt op een adequate wijze in op het (begin)niveau van de studenten. De opleiding is met het MBO in gesprek over het opzetten van een MHBO-traject. De opleiding treft adequate maatregelen om potentiële studenten van te voren zo goed mogelijk voor te lichten over de opzet en de inhoud van de opleiding.

§ De opleiding werkt volgens het competentiegericht leren en heeft haar visie vastgelegd in de ‘Onderwijsvisie opleiding Kunst en Techniek’. De onderwijsstijlen die opleiding hanteert dragen er zorg voor dat de student aan het eind van zijn studie de door de opleiding gestelde beroepscompetenties heeft kunnen verwerven. Ook in het buitenschoolse leren staat het verwerven van de competenties centraal. De werkvormen die de opleiding hanteert sluiten aan bij het didactisch concept van het competentiegericht onderwijs. Studenten zijn (zeer) tevreden over de bijdrage van het onderwijs aan de vergroting van kennis en vaardigheden, het verleggen van grenzen en het zelfstandig studeren. Ook alumni zijn zeer tevreden over het leren-leren en het zelfstandig leren werken.

§ De opleiding heeft haar toetsbeleid vastgelegd in een in de notitie ‘Toetsbeleid’. Toetsen worden opgesteld en afgenomen door teams van docenten, waardoor de opleiding de validiteit, objectiviteit en berouwbaarheid van de toetsen goed borgt. Met de verschillende toetsen die zijn beschreven in de moduulbeschrijvingen kan adequaat getoetst worden of de studenten de gestelde leerdoelen hebben bereikt. Met het houden van een eindgesprek op basis van het portfolio van de student door twee vakdocenten borgt de opleiding op een goede wijze dat er bij het toetsen en beoordelen aangesloten wordt bij de Persoonlijke Leerweg en het hetgeen geformuleerd staat in het leercontract en dat het toetsen en beoordelen op een objectieve en betrouwbare wijze geschiedt. Op basis van het jaarrooster is voor de studenten duidelijk wanneer er toetsen worden afgenomen. In de OER is na te lezen hoe en wanneer studenten terugkoppeling krijgen en welke mogelijkheden er zijn voor herkansing. Het beroepenveld is actief betrokken bij de beoordeling van de studenten zowel na afloop van de stage als bij het afstuderen.


Onderwerp 3: Inzet van Personeel Dit onderwerp kent drie facetten: 1. eisen hbo; 2. kwantiteit personeel; 3. kwaliteit personeel. Facet 3.1. Eisen HBO Criterium Het facet ‘Eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt het onderwijs voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt

tussen de opleiding en de beroepspraktijk?

Bevindingen 3.1.1. De eisen t.a.v. personeel zijn vastgelegd in het ‘Businessplan 2004-2008’ en meer specifiek uitgewerkt in het ‘Personeelsplan’ en in de Personeel/leerinhoud matrix. Bij de start van de opleiding is bewust gekeken naar ervaring in de (zeer brede) beroepspraktijk van de opleiding. In het Personeelsplan is vastgelegd dat de academie streeft naar een zo direct mogelijke koppeling met de beroepspraktijk. Dit is des te belangrijker nu competentiegericht onderwijs meer en meer vorm krijgt. Dynamisering van competenties kan niet zonder het werkveld. Dit betekent voor het personeelsbeleid dat er niet meer alleen gestreefd wordt om alle deskundigheid op ‘state-of-the-art’ niveau in de vaste formatie onder te brengen. Er moet een wisselwerking plaatsvinden tussen de onderwijskundige/inhoudelijke competenties van het vaste personeel en de dynamische inbreng van het werkveld binnen het onderwijs. Dit kan door gastdocenten in te zetten in bijvoorbeeld de verschillende projecten en/of mensen uit het werkveld direct te betrekken bij de projecten en onderzoeken. Ook het betrekken van mensen in het werkveld tijdens de stage en het afstuderen is van belang. De zittende docent heeft dus naast zijn taak als inhoudelijke en werkvelddeskundige nadrukkelijk ook de rol van ‘vertaler’ en intermediair tussen werkveld (gastdocenten) en onderwijs. De opleiding Kunst en Techniek maakt relatief veel gebruik van deeltijd en externe medewerkers. Veel medewerkers van de opleiding waren recent of zijn nog (gedeeltelijk) werkzaam bij Reclamebureaus, bedrijven voor Grafische Vormgeving, Mediabedrijven. Het auditteam heeft kennisgenomen van het ‘Personeelsplan’ en de CV’s van de docenten. Het auditteam is van mening, dat de academie in haar visie op personeelsbeleid duidelijk heeft vastgelegd dat de academie streeft naar een zo direct mogelijke koppeling met de beroepspraktijk en hoe zij dat wil realiseren. Het auditteam constateert op basis van de CV’s dat veel van de docenten nog gedeeltelijk werkzaam zijn in de beroepspraktijk of daar recent nog in werkzaam waren. Driekwart van de huidige docenten verricht nog regelmatig contractactiviteiten en/of is nog parttime werkzaam in de beroepspraktijk. Uit de lijst van gastlessen en bijdragen aan symposia 2004/2005 valt op te maken dat de opleiding ook regelmatig het onderwijs door externen laat verzorgen. De gastdocenten zijn afkomstig uit de actuele beroepspraktijk. 3.1.2. Sinds 1 mei 2006 is er weer een lector verbonden aan de opleiding Kunst en Techniek. Op dit moment wordt het werkplan van het lectoraat opgesteld. Daarin staat o.a. vermeld welke functies de lector en het lectoraat zullen gaan uitvoeren, hoe de kenniskring eruit ziet en welke onderzoeksgebieden specifiek worden onderzocht. (zie verder onder 2.1.6) 3.1.3. Er wordt actief beleid gevoerd op het leggen van een verbinding tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Zoals al in 1.1.4. staat vermeld heeft de opleiding belangrijke kenmerken van een Netwerkorganisatie. Dit heeft zich zo ontwikkeld en blijkt goed aan te sluiten bij het karakter van het beroepenveld waarvoor het opleid. De opleiding kent veel contacten met het werkveld via het (commerciële) projectbureau van de opleiding en via de stage- en afstudeertrajecten in het 3e en 4e jaar, die altijd in het bedrijfsleven plaatsvinden. Veel docenten begeleiden stagiairs/afstudeerders.


De opleiding beschikt ook over een werkveldcommissie, die sinds begin 2004 actief is. Het auditteam constateert op basis van de gesprekken met het managementteam en de docenten, dat de opleiding veel contacten heeft met het werkveld. Met name via het projectbureau en de stage- en afstudeerbedrijven hebben docenten regelmatig contact over wensen en behoeften van het werkveld. Ook het bijwonen van presentaties die de 3e jaars studenten geven aan de 1e jaars zijn voor de docenten interessant. Studenten komen ook vanuit hun stage- of afstudeerbedrijf met de nieuwste informatie terug naar de opleiding. Docenten bespreken met elkaar de nieuwe ontwikkelingen, die ze in hun eigen beroepspraktijk tegen komen of via het werkveld en studenten te horen krijgen. Wat interessant is voor het curriculum wordt doorgespeeld naar de Leerplancommisssie (LPC). De studenten die het auditteam sprak tijdens de audit gaven aan zeer goede ervaringen te hebben met de docenten, die vaak uit het vakgebied komen of daarin nog steeds actief zijn. 3.1.4. Intern auditrapport: Bij het onderwerp ‘personeel ‘ moet in een Personeelsplan beschreven worden dat de opleiding er voor kiest om personeel aan te trekken die nog parttime werkzaam is in de beroepspraktijk. Het auditteam heeft geconstateerd, dat dit door de opleiding nog niet is vastgelegd in het ‘Personeelsplan’, dat het auditteam bij de onderliggende documenten voor de audit aantrof. Het auditteam heeft echter op basis van de CV’s geconstateerd, dat dit beleid al wel wordt gepraktiseerd: een aantal van de docenten is nog gedeeltelijk werkzaam in de beroepspraktijk.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding heeft in haar visie op personeelsbeleid duidelijk vastgelegd in het ‘Personeelsplan’, dat de

academie streeft naar een zo direct mogelijke koppeling met de beroepspraktijk en hoe zij dat wil realiseren.

§ Uit de CV’s van de docenten blijkt dat veel van de docenten nog gedeeltelijk werkzaam zijn in de beroepspraktijk of daar recent nog in werkzaam waren.

§ Uit de lijst van gastlessen en bijdragen aan symposia 2004/2005 valt op te maken dat de opleiding ook regelmatig het onderwijs door externen laat verzorgen. De gastdocenten zijn afkomstig uit de actuele beroepspraktijk.

§ De opleiding heeft veel contacten heeft met het werkveld. Met name via het projectbureau en de stage- en afstudeerbedrijven hebben docenten regelmatig contact over wensen en behoeften van het werkveld.

§ Docenten bespreken de nieuwe ontwikkelingen, die ze in hun eigen beroepspraktijk tegen komen of via het werkveld en studenten te horen krijgen, met elkaar. Wat interessant is voor het curriculum wordt doorgespeeld naar de Leerplancommisssie.

§ Studenten zeggen zeer goede ervaringen te hebben met de docenten, die vaak uit het vakgebied komen of daarin nog steeds actief zijn.


Facet 3.2. Kwantiteit Personeel Criterium Het facet ‘Kwantiteit Personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt er voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen?

Bevindingen 3.2.1. De eisen t.a.v. personeel zijn vastgelegd in het ‘Businessplan 2004-2008’ en meer specifiek uitgewerkt in het ‘Personeelsplan’ en in de ‘Personeel-/Leerinhoud matrix’. In het ‘Businessplan 2004-2008’ van de academie TKT is aangegeven dat de academie streeft naar een formatie in vaste dienst van 70 % en een flexibele formatie van 30% (hogeschool streefnorm). Op dit moment is evenwel het overgrote deel in vaste dienst. De vacatureruimte die samen hangt met een jonge groeiende opleiding is voor een groot deel ingevuld met Saxion medewerkers die een vast dienstverband hebben. Bij uitzondering zijn medewerkers extern geworven hetgeen verklaart waarom het percentage van medewerkers in vast dienst nog zo hoog is. De (verwachte) vacatureruimte zal in de planperiode (2004-2008) waar mogelijk flexibel worden ingevuld als het gaat om deskundigheden die niet binnen Saxion gevonden kunnen worden. De verwachting was dat de verhouding 70-30 % in de planperiode niet volledig gehaald zou worden. Als streefresultaat probeert men in 2008 85%-15% te behalen. 3.2.2 In het ‘Personeelsplan’ van de academie TKT zijn de uitgangspunten voor de kwantitatieve formatie vastgelegd. Daarin staat o.a.:

- Per vak of leergebied minimaal twee docenten beschikbaar - Per vak of leergebied één ‘drager’ - Er wordt gestreefd naar een evenwichtige leeftijdsopbouw - Er wordt een norm van 1 fte per 30 studenten gehanteerd.

De huidige formatie voor 2005/2006 voor Kunst en Techniek is: 29,75 fte, waarvan 20,2 fte OP (=43 (parttime) medewerkers) en 9,55 OBP (=16 (parttime) medewerkers, waarvan een deel ook OP taken uitvoert). De leeftijdsopbouw laat zien dat bijna 50% van de academiemedewerkers docenten ouder is dan 50 jaar en dat 4 medewerkers in de komende jaren met pensioen gaan (ijkpunt januari 2005). Op grond daarvan constateert de academie dat verjonging noodzakelijk is, maar ook mogelijk. Doordat er 4 medewerkers met pensioen gaan en waarschijnlijk nog een paar andere medewerkers afvloeien onder andere regelingen kan voor vervanging gezocht gaan worden in de leeftijdscategorie 20-30 en 30-40 jaar. Op grond van prognoses voor studentenaantallen en de streefnorm OP-studentratio 1:30 is een aanpassing tot ca. 39 fte noodzakelijk. Het auditteam heeft kennisgenomen van het ‘Businessplan 2004-2008’ en het ‘Personeelsplan’ en is op basis daarvan van mening, dat de academie/opleiding duidelijk heeft verwoord wat haar beleid is, wat de huidige formatie is en welke ontwikkelingen er in de komende jaren zullen plaats vinden met betrekking tot de kwantiteit van het personeel. Het streven om uiteindelijk naar een verhouding 70% vast-30% flexibel personeel te gaan is goed in lijn met het beleid van de opleiding om een zo direct mogelijke koppeling te kunnen maken met de beroepspraktijk: 30% flexibele formatie maakt het mogelijk om nieuw personeel tijdelijk vanuit het actuele werkveld te betrekken bij het onderwijs. De opleiding geeft duidelijk aan hoe zij daar stapsgewijs aan wil werken. (zie ook 3.1.1.) Met de docenten is gesproken over de OP/student ratio van 30. Docenten vertelden, dat zij in teams werken van 6 docenten. Binnen een team worden de taken goed verdeeld en is het mogelijk alle studenten voldoende aandacht te geven. In de propedeuse ligt de OP/student ratio iets lager, n.l. op 25


Ook met de studenten is gesproken over de OP/student ratio. De studenten gaven aan dat de ‘verhouding student-docent’ in orde was. Er is veel één op één contact en studenten hebben het gevoel dat ze altijd terecht kunnen bij de docenten. Iedereen kent elkaar. 3.2.3. De ‘Personeel-/Leerinhoudmatrix’ is een instrument om een overzicht te krijgen van de relatie tussen de aanwezige deskundigheid bij de medewerkers en de eisen die door het curriculum gesteld worden. In die zin kan het dienen als sturingsinstrument voor het inhoudelijk personeelsbeleid. Dekkingsgraad bij verloop worden zo in één oogopslag zichtbaar. (zie verder hierover onder 3.3.3) Het auditteam heeft inzage gehad in de ingevulde ‘Personeel-/Leerinhoudmatrix’ en constateert dat de opleiding heel goed in beeld heeft welke huidige docenten voor welke vakken/gebieden ingezet (kunnen) worden en waar de knelpunten zitten, waarop de opleiding actie gaat nemen. 3.2.4 De opleiding hanteert het Saxion kengetal t.a.v. ziekteverzuim. Streefcijfer is daarbij: 4,2%. Het ziekteverzuim bij de opleiding Kunst&Techniek ligt lager dan dit Saxion streefcijfer. Volgens de opleiding is de arbeidsmoraal bij de opleiding erg hoog.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § In het ‘Businessplan 2004-2008’ en het ‘Personeelsplan’ is duidelijk verwoord wat het beleid is, wat de

huidige formatie is en welke ontwikkelingen er in de komende jaren zullen plaats vinden met betrekking tot de kwantiteit van het personeel.

§ Het streven om naar een uiteindelijke verhouding 70% vast-30% flexibel personeel te gaan is goed in lijn met het beleid van de opleiding

§ Met de OP/student ratio van 30 en het in teams werken van 6 docenten is het mogelijk het onderwijs goed te verzorgen en alle studenten voldoende aandacht te geven.

§ Studenten zijn tevreden over de student-docent ratio. Er is veel één op één contact en studenten hebben het gevoel dat ze altijd terecht kunnen bij de docenten.

§ Uit de ingevulde ‘Personeel-/Leerinhoudmatrix’ blijkt dat de opleiding heel goed in beeld heeft welke huidige docenten voor welke vakken/gebieden ingezet (kunnen) worden en waar de knelpunten zitten, waarop de opleiding actie gaat nemen.


Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Criterium Het facet ‘Kwaliteit Personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Is het personeel gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische

realisatie van het programma?

Bevindingen 3.3.1. De eisen t.a.v. personeel zijn vastgelegd in het ‘Businessplan 2004-2008’ en meer specifiek uitgewerkt in het ‘Personeelsplan’ en in de personeel/leerinhoud matrix. Bij de start van de opleiding is gezocht naar de juiste kwaliteiten. Medio 2005 is een hernieuwde inventarisatie uitgevoerd. Deze is verwerkt in het ‘Personeelsplan’. Er is vastgelegd welke competenties de medewerkers bezitten en dit is afgezet tegen de behoefte van de opleiding. Hiertoe zijn hoofd en deelaandachtsgebieden van de opleiding gedefinieerd. Op deze wijze is een competentieset (zie hieronder bij 3.3.2.) en een personeels/leerinhoudmatrix (zie hieronder bij 3.3.3.) gevormd die sturend is bij personele mutaties. 3.3.2. In het ‘Personeelsplan’ is aangegeven, dat de academie TKT competentiemanagement hanteert. Uit een set van 32 competenties die opgesteld zijn door de Koninklijke PTT Nederland (KPN) is een 13-tal geselecteerd, waarvan 9 voor alle medewerkers, 1 alleen voor het onderwijsgevend personeel, 1 alleen voor het management en 2 expliciet voor zowel het onderwijsgevend personeel als het management. Bij elke competentie is een korte toelichting gegeven van de competentie en een beschrijving van de verschillende niveaus en het gedrag dat bij het betreffende niveau hoort. Er wordt steeds uitgegaan van niveau 1 – 3 en bij managementcompetenties ook nog niveau 4-5. In een overzicht is vervolgens aangegeven voor welke groep medewerkers welke competentie geldt en welk niveau daarbij van toepassing is. Het auditteam heeft kennisgenomen van de inhoud van het ‘Personeelsplan’, welke competenties en niveaus worden gehanteerd en op welke wijze de academie de competenties van de medewerkers in kaart brengt. Het auditteam is van mening, dat de opleiding hiermee op een adequate wijze borgt, dat het gekwalificeerd personeel inzet voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. 3.3.3. De ‘Personeel-/Leerinhoudmatrix’ is een instrument om overzicht te krijgen van de relatie tussen de aanwezige deskundigheid bij de medewerkers en de eisen die door het curriculum gesteld worden. In die zin kan het dienen als sturingsinstrument voor het inhoudelijk personeelsbeleid. Dekkingsgraad bij verloop worden zo in één oogopslag zichtbaar. De matrix is niet bedoeld als statisch document. Het onderwijs ontwikkelt zich voortdurend evenals de medewerkers. Up-dates zijn opgenomen in de vinden plaats naar aanleiding van de gesprekcyclus (zie over de gesprekscyclus 3.3.4.). De matrix is onderverdeeld in de drie hoofdgebieden Menswetenschappen, Techniek en Kunst. Deze zijn op hun beurt weer onderverdeeld in rubrieken bijvoorbeeld: TECHNIEK Apparatenkennis

- Recording (audio/video/foto) - Opslag (dvd, cdrom) - Bewerking (editing, montage) - Weergave (versterking, transport) etc


Achter deze rubrieken zijn drie kolommen opgenomen: procesniveau, leergebiedniveau, specialisme. Een kruisje in de kolom ‘procesniveau’ betekent dat de medewerker in staat is ‘trekker’ te zijn van de hele rubriek. Een kruisje in de kolom ‘leergebiedniveau’ betekent dat de medewerker in staat is als ‘vakdocent’ te opereren. De kolom ‘specialisme‘ geeft ruimte om aan te geven welk specialisme binnen het leergebied beheerst wordt bijv. ‘grafisch’ – specialisme: tekenen of illustreren. Het auditteam heeft inzage gehad in de ingevulde matrix waarin de koppeling tussen het huidige personeel en de leerinhoud zichtbaar wordt gemaakt en waaruit blijkt op welke gebieden er nog knelpunten zijn, waarop de opleiding actie gaat nemen. De opleiding toont met deze matrix aan, dat het gekwalificeerd personeel inzet voor de realisatie van het programma. 3.3.4. In het ‘Personeelsplan’ zijn uitgangspunten voor werving van nieuw personeel geformuleerd. Selectie gebeurt dmv een adviescommissie bestaande uit docenten en niet onderwijzende medewerkers. Advies wordt uitgebracht aan de directeur, die de uiteindelijke beslissing neemt. Na aanstelling krijgt de nieuwe medewerker een mentor (collega) toegewezen. Deze zorgt voor nadere introductie. 3.3.5. Functioneringsgesprekken vinden plaats aan de hand van het op centraal niveau door Saxion opgestelde document ‘Gesprekscyclus’ (2001). Daarin staan de doelen en de inhoudelijke formats die gebruikt kunnen worden bij deze gesprekken. In het ‘Personeelsplan’ van de academie TKT is beschreven wat de uitgangspunten zijn, welke verantwoordelijkheid de medewerkers hebben, wat de verantwoordelijkheden zijn van de directeur en welke bevoegdheden de coördinator/leidinggevende heeft. Functioneringsgesprekken zijn opgenomen in de planning van de Kwaliteitskalender 2004-2008 en vinden elk jaar plaats in het derde kwartaal. Op de opleiding Kunst en Techniek wordt in de gesprekcyclus de personeel/leerinhoud matrix, de competentiematrix en het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) van de medewerker gehanteerd als leidraad. Ook de resultaten van de onderwijsevaluaties, van alumnionderzoek en werkveldervaringen wordt meegenomen in de gesprekken met het personeel. Indien nodig worden tussentijds aanvullende gesprekken gevoerd. Naast de functioneringsgesprekken worden door de directeur ook taakdoelstellingsgesprekken gevoerd in de maand april voorafgaand aan het nieuwe schooljaar. Het auditteam heeft kennisgenomen van het ‘Personeelsplan’ en wat daarin beschreven staat over de uitgangspunten en de uitvoerig van de gesprekscyclus. Het auditteam is van mening, dat duidelijk is vastgelegd voor alle medewerkers wat er van hen verwacht wordt. Het auditteam heeft verslagen van functioneringsgesprekken ingezien en constateert dat deze gesprekken jaarlijks plaatsvinden. Afspraken zijn duidelijk vastgelegd. 3.3.6. In het ‘Personeelsplan’ van de academie staan de uitgangspunten en de procedure mbt tot Scholing 2005-2008 geformuleerd. Aan de hand van de ingevulde personeel-/leerinhoudmatrix en de POPs van de medewerkers wordt de scholingsbehoefte geïnventariseerd van zowel de organisatie als de medewerker. Met name de matrix geeft inzicht in de scholingsbehoefte op de (midden)lange termijn. De individuele behoefte wordt besproken in het functioneringsgesprek. Afspraken ten aanzien van scholing worden vastgelegd in het verslag van het functioneringsgesprek en bij afronding van de scholingsactiviteit opgenomen in het dossier van de medewerker. In de afgelopen periode zijn o.a. didactische scholingen gestart, zijn scholingen onderwijsdagen georganiseerd en hebben medewerkers verschillende cursussen gevolgd en hebben docenten tentoonstellingen bezocht.


Daarnaast heeft er in het kader van het oriënteren op alle beroeps- en kennisdomeinen die zich binnen het curriculum manifesteren en dan met name op die terreinen die niet tot het kennisdomeinen behoren van (groepen) docenten, een studiereis naar Venetië plaatsgevonden waaraan docenten van het cluster Menswetenschappen hebben deelgenomen om kennis te maken met ‘Kunst’ en ‘Techniek’. Van deze reis is een verslag gemaakt met conclusies wat de docenten hebben geleerd en met aanbevelingen voor de opleiding. Het ligt in de bedoeling dat de docenten van de clusters ‘Kunst’ een ‘Techniek’ zich op dergelijke wijze gaan verdiepen in de andere clusters. Het auditteam heeft inzage gehad in het overzicht van Scholing en Gastlessen 2004-2005. Ook heeft het auditteam tijdens de audit met de docenten gesproken over de scholing/ cursussen die gevolgd zijn/ gaan worden. Het auditteam constateert, dat alle docenten bezig zijn met bijscholing door middel van o.a. cursussen, zelfstudie en studiereizen. Genoemd zijn o.a. didactische scholing, verdieping in Usability test, bezoeken van exposities en het delen van ervaringen daarover met collega’s, verdiepen in projectmatig werken, bijscholing op computergebeid, verdiepen in mediapsychologie. 3.3.7. Uit onderwijsevaluaties komt veelvuldig naar voren dat studenten tevreden zijn over het kennisniveau van docenten. Ook feedback van docenten scoort goed evenals de stimulerende functie van docenten. Ook 80% van de alumni is tevreden over de hulp van docenten bij studieproblemen. 3.3.8. Intern auditrapport: Bij het onderwerp ‘personeel ‘ wordt in het scholingsplan ‘vakinhoudelijke’ scholing niet genoemd. Het auditteam constateert op basis van de gesprekken die gevoerd zijn met de docenten dat deze vakinhoudelijke scholing wel plaats vindt. Voorbeelden die gegeven zijn waren: verdieping in mediapsychologie, verdieping in Usabilty tests, bijscholing op computergebeid, verdieping in techniek. Deze verdieping vindt veelal op individuele basis plaats. Daarvoor wordt soms een cursus gevolgd, maar soms gebeurt dat ook op basis van zelfstudie.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De academie/opleiding heeft in het ‘Personeelsplan’ vastgelegd welke competenties en niveaus er

worden gehanteerd en op welke wijze de academie de competenties van de medewerkers in kaart brengt. Op basis hiervan kan de opleiding borgen, dat het gekwalificeerd personeel inzet voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma.

§ In de ingevulde Personeel-/Leerinhoudmatrix is de koppeling tussen personeel en leerinhoud zichtbaar gemaakt. Daaruit blijkt op welke gebieden er nog knelpunten zijn, waarop de opleiding actie gaat nemen. De opleiding toont met deze matrix aan, dat het gekwalificeerd personeel inzet voor de realisatie van het programma.

§ In het ‘Personeelsplan’ is duidelijk vastgelegd voor alle medewerkers wat er van hen verwacht wordt met betrekking tot de Gesprekscyclus en de functioneringsgesprekken.

§ Uit de verslagen van functioneringsgesprekken blijkt, dat deze gesprekken jaarlijks plaatsvinden. Afspraken zijn duidelijk vastgelegd.

§ Uit het overzicht van Scholing en Gastlessen en uit de gesprekken met de docenten blijkt dat alle docenten bezig zijn met bijscholing door middel van o.a. cursussen, zelfstudie en studiereizen.


SAMENVATTEND OORDEEL “INZET VAN PERSONEEL”: VOLDOENDE

Het auditteam kwalificeert voor de opleiding het Onderwerp “Inzet van Personeel” als voldoende § De opleiding heeft haar visie op personeelsbeleid duidelijk vastgelegd in het ‘Personeelsplan’. Uit de CV’s

van de docenten blijkt dat veel van de docenten nog gedeeltelijk werkzaam zijn in de beroepspraktijk of daar recent nog in werkzaam waren. Uit de lijst van gastlessen en bijdragen aan symposia 2004/2005 valt op te maken dat de opleiding ook regelmatig het onderwijs door externen laat verzorgen. Deze gastdocenten zijn afkomstig uit de actuele beroepspraktijk. De opleiding heeft veel contacten met het werkveld. Docenten bespreken met elkaar de nieuwe ontwikkelingen, die ze in hun eigen beroepspraktijk tegen komen of via het werkveld en studenten te horen krijgen. Studenten zeggen zeer goed ervaringen te hebben met docenten, die vaak uit het vakgebied komen of daarin nog steeds actief zijn.

§ In het ‘Businessplan 2004-2008’ en het ‘Personeelsplan’ wordt beschreven, wat de huidige formatie is en hoe die in beeld gebracht is/wordt en welke ontwikkelingen er in de komende jaren zullen plaats vinden met betrekking tot de kwantiteit van het personeel. In de ingevulde ‘Personeel-/Leerinhoudmatrix’ heeft de opleiding heel goed in beeld gebracht welke huidige docenten voor welke vakken/gebieden ingezet (kunnen) worden en waar de knelpunten zitten, waarop de opleiding actie gaat nemen. Met de OP/student ratio van 1:30 en het in teams werken van 6 docenten is het mogelijk het onderwijs goed te verzorgen en alle studenten voldoende aandacht te geven. Studenten zijn tevreden over de student-docent ratio.

§ De academie/opleiding heeft in het ‘Personeelsplan’ vastgelegd welke competenties en niveaus er worden gehanteerd en op welke wijze de academie de competenties van de medewerkers in kaart brengt. Op basis hiervan kan de opleiding borgen, dat het gekwalificeerd personeel inzet voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. In de ingevulde Personeel-/Leerinhoudmatrix is de koppeling tussen het huidige personeel en de leerinhoud zichtbaar gemaakt. Daaruit blijkt op welke gebieden er nog knelpunten zijn, waarop de opleiding actie gaat nemen. De opleiding toont met deze matrix aan, dat het gekwalificeerd personeel inzet voor de realisatie van het programma. In het ‘Personeelsplan’ is duidelijk vastgelegd voor alle medewerkers wat er van hen verwacht wordt met betrekking tot de ‘Gesprekscyclus’. Uit de verslagen van functioneringsgesprekken blijkt, dat deze gesprekken jaarlijks plaatsvinden. Afspraken zijn duidelijk vastgelegd. Uit het overzicht van Scholing en Gastlessen en uit de gesprekken met de docenten blijkt dat alle docenten bezig zijn met bijscholing door middel van o.a. cursussen, zelfstudie en studiereizen.

Extra aantekening: Conform de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp “Inzet van Personeel’ als goed. Dit rechtvaardigt (zie ‘Beslisregels’ onder E) een kwalificatie ‘goed’ voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam de kwalificatie ‘goed’ als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


Onderwerp 4: Voorzieningen Dit onderwerp kent twee facetten: 1. materiële voorzieningen; 2. studiebegeleiding. Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Criterium Het facet ‘Materiële Voorzieningen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Zijn de huisvesting en de materiële voorzieningen toereikend om het programma te realiseren?

Bevindingen 4.1.1. In het ‘Businessplan 2004-2008’ heeft de academie TKT haar uitgangspunten mbt de materiele voorzieningen vastgelegd. Er wordt gebruik gemaakt van investeringsplannen die worden gevoed vanuit kwalitatieve en kwantitatieve eisen vanuit de opleiding. Gezien de aard van de onderwijsinhoud maakt de academie gebruik van hoogwaardige (I.T.) voorzieningen met een gezien de snelle technologische ontwikkelingen korte afschrijvingsduur. Het betreft hier o.a. computers, en audio- en video (bewerkings)apparatuur. Ook het netwerk van deze apparatuur in diverse verschijningsvormen is cruciaal. In de meerjarenbegroting wordt waar mogelijk rekening gehouden met de aanzienlijke benodigde investeringsruimte. Het auditteam heeft kennisgenomen van het Businessplan 2004-2008 en is van mening dat de academie/ opleiding daarin duidelijk heeft vastgelegd wat haar uitgangspunten zijn voor de huisvesting en de materiele voorzieningen. De opleiding houdt er met haar investeringen goed rekening mee dat een opleiding als Kunst & Techniek apparatuur behoeft met een korte afschrijvingsduur. 4.1.2. Voor de opleiding Kunst en Techniek zijn er voldoende werken computerruimtes. Er is een zeer moderne Avid montagefaciliteit (waarmee ook de omroepen in Hilversum werken). Ook is er een eigen AV-dienst met uitleen aan studenten. Met de studio’s van het conservatorium is samenwerking. Het grootste deel van het onderwijsmateriaal is extern beschikbaar via de intranetsite van de academie. Hierop staat o.a. de beschrijving van de lesstof en het te raadplegen materiaal. In alle les c.q. projectruimtes is onderwijsmateriaal beschikbaar via het Saxion Hogeschoolnetwerk. Er kan gebruik gemaakt worden van databanken en vaktijdschriften voor de meest actuele informatie op het gebied van Kunst en Techniek. Databanken zijn te raadplegen op de vele computers die beschikbaar zijn zowel in het zgn. ‘Studielandschap’ van Saxion als in de eigen ruimten van de Academie. Vaktijdschriften zijn in te zien in het ‘Studielandschap’. De docenten van de opleiding hebben een vaste werkplek dicht in de buurt van de studentwerkplekken. In de nabije toekomst zal de opleiding Kunst&Techniek samen met de opleiding Technisch Commerciële Textielkunde verhuizen naar een gezamenlijk ruimer gebouw buiten het Saxion hoofdgebouw. Het auditteam is op basis van hetgeen zij gezien heeft tijdens de audit van mening, dat de huisvesting en de materiele voorzieningen goed toereikend zijn om het programma te realiseren. Er zijn voldoende werkplekken beschikbaar voor het individueel en in groepen werken. De opleiding beschikt over een aantal mooie studio’s waarin hoogwaardige IT apparatuur beschikbaar is. Computers en benodigd audiovisueel materiaal is in voldoende mate aanwezig en kan ook via een eigen AV dienst geleend worden. Studenten en docenten hebben toegang tot actuele informatie en programma’s in zowel het eigen gebouw als in het ‘Studielandschap’. Wel ziet het auditteam, dat de opleiding ‘krap’ behuisd is en de plannen om samen met de opleiding Technisch Commerciële Textielkunde naar nieuwe ruimere huisvesting over te gaan zal zeker voordelen met zich meebrengen.


4.1.3. Het item ‘voorzieningen’ maakt deel uit van onderwijsevaluaties en het studenttevredenheidsonderzoek. Voor bijstelling en actualisering van investeringsplannen is actief overleg met docenten, centrale ICT-dienst etc. In het gesprek met de studenten tijdens de audit kwam naar voren dat studenten tevreden zijn over de voorzieningen. Soms zijn er te weinig computers beschikbaar, maar dat is met name tijdens de ‘piektijden’ tussen 11:00 en 15:00. Voor en na die tijd zijn er wel voldoende computers.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De academie/opleiding heeft in het Businessplan 2004-2008 duidelijk vastgelegd wat de

uitgangspunten zijn voor de huisvesting en de materiele voorzieningen. De opleiding houdt er met haar investeringen goed rekening mee dat een opleiding als Kunst & Techniek apparatuur behoeft met een korte afschrijvingsduur.

§ De huisvesting en de materiele voorzieningen zijn goed toereikend om het programma te realiseren. Er zijn voldoende werkplekken beschikbaar voor het individueel en in groepen werken. De opleiding beschikt over een aantal mooie studio’s waarin hoogwaardige IT apparatuur beschikbaar is. Computers en benodigd audiovisueel materiaal is in voldoende mate aanwezig en kan ook via een eigen AV dienst geleend worden.

§ Studenten en docenten hebben toegang tot actuele informatie en programma’s in zowel het eigen gebouw als in het ‘Studielandschap’.

§ Studenten zijn tevreden over de voorzieningen.


Facet 4.2. Studiebegeleiding Criteria Het facet ‘Studiebegeleiding’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Zijn de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten adequaat met het oog op

de studievoortgang? § Sluiten de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten aan bij de behoefte van

de studenten?

Bevindingen 4.2.1. De studiebegeleiding krijgt vorm door leerprocesbegeleiding (tutor, zie 4.2.2.) en studieloopbaanbegeleiding (mentor, zie 4.2.3.). Afspraken hierover zijn vastgelegd in de OER en in de documenten ‘bijlage 4 OER Studieloopbaanbegeleiding’, ‘Studiewijzer POP en competenties’, ‘POP en portfolio’ en ‘Beoordeling POP’. 4.2.2. Tutoren begeleiden vanaf het begin van de opleiding het leerproces. Er wordt gewerkt in onderwijsclusters en projecten die allemaal zijn ingericht op basis van thema’s en problemen vanuit de beroepspraktijk. Na de opstart met enige inleidende colleges op de praktijkopdrachten worden de studenten verder bij de uitwerking van de lessen door tutoren begeleid. (zie voor de inhoud en organisatie van het programma onder 2.2. en 2.7.) 4.2.3. Voor de begeleiding van het leerproces krijgt elke student bij de aanvang van de studie een Studieloopbaanbegeleider (mentor) toegewezen. In bijlage 4 bij de OER is vastgelegd hoe deze begeleiding verloopt. 1e jaar: Studenten die in september beginnen met de propedeutische fase van de opleiding Kunst &Techniek maken in de eerste lesweek kennis met hun Studieloopbaanbegeleider in een klassikale bijeenkomst die op het lesrooster staat. De student houdt dezelfde Studieloopbaanbegeleider tijdens studiejaar 1 en 2. In deze bijeenkomst wordt een klassenvertegenwoordiger verkozen die een actieve rol speelt bij de Studieloopbaanbegeleiding binnen zijn klas. De klassenvertegenwoordiger stelt in overleg met de Studieloopbaan begeleider een gespreksrooster samen dat rond gaat in de klas. Daarop kunnen studenten zich inschrijven. Gesprekken vinden minimaal drie maal per jaar plaatst in de maanden november, januari en juni en verlopen veelal individueel. Reflectieverslagen zijn een verplicht uitgangspunt voor alle gesprekken. Verslagen van het gesprek worden in het begeleidingsdossier van de student bewaard. Elke student houdt ook vanaf het eerste jaar een digitaal portfolio bij waarvoor hij werk selecteert en zijn kwaliteiten toont. In het portfolio zitten uitwerkingen van schoolopdrachten, uitwerkingen van betaalde opdrachten, eigen werk en een CV. De student moet voor het mogen doorstromen naar het tweede studiejaar minimaal 40 ECs hebben behaald waaronder alle aan de Studieloopbaanbegeleiding-activiteiten gekoppelde studiepunten. De opleiding brengt voor 15 juli schriftelijk advies uit aan alle studenten. De studieloopbaanbegeleider plant met studenten die het risico lopen op een negatief advies een tweede studieloopbaangesprek dat voor 15 maart van het lopende studiejaar plaatsvindt en laat in elk geval voor 1 juli in een derde gesprek weten als een student een negatief advies krijgt. 2e jaar: In principe aan het einde van het 1e studie jaar maar anders in de eerste weken van september wordt het studieprogramma van het tweede studiejaar met de student doorgenomen en vastgesteld. Daarnaast vinden er op dezelfde wijze als in het 1e jaar individuele gesprekken plaats, waarbij klassen-vertegenwoordigers (veelal dezelfde) weer een actieve rol speelt. Er zijn in ieder geval gesprekken in januari en in juni.


In januari wordt met name gekeken naar de studievoortgang van zowel de propedeuse als het 2e studiejaar. In juni staat het persoonlijk opleidingsplan (POP) centraal dat bij voldoende studievoortgang het einde van de begeleiding door de studieloopbaanbegeleider is. Het POP is een leidraad voor de verdere studieloopbaanbegeleiding wanneer met inhoudelijke begeleiders wordt gesproken. 3e en 4e jaar: Vanaf het moment dat de student op stage gaat gaan 1 of meerdere inhoudelijke begeleiders de studieloopbaan van de student begeleiden. Studenten werken nu via hun POP en het leercontract. Op de achtergrond wordt de studievoortgang van de student bewaakt en bij twijfels over de voortgang zal de studiecoördinator van het 3e en 4e jaar de student uitnodigen voor een gesprek. Nieuw in het curriculum is, dat de student voorafgaand aan het afstuderen met de afstudeerdocent een afstudeerplan en een afstudeercontract opstelt. De persoonlijke begeleiding tijdens het afstuderen geschiedt door drie personen die samen een commissie vormen: de afstudeerdocent (beoordelingsdocent), een bedrijfsbegeleider vanuit het afstudeerbedrijf en een derde docent binnen het specialisme van de student. De student stelt die commissie zelf samen en deze commissie beoordeelt de student over het hele afstudeerjaar. (zie ook 2.8.5) Het auditteam heeft kennisgenomen van de verschillende documenten waarin de opleiding Kunst en Techniek heeft vastgelegd hoe de studiebegeleiding in de verschillende leerjaren verloopt. Het auditteam is op basis hiervan van mening, dat deze begeleiding voor zowel studenten als docenten op een adequate en heldere wijze is opgezet. In de gesprekken die het auditteam voerde met het managementteam en de docenten kwam naar voren, dat het stagelopen voor buitenlandse studenten in Nederland soms problemen oplevert i.v.m. het niet kunnen krijgen van een werkvergunning. Dit geldt vooral voor de studenten uit China. Deze studenten lopen daarom stage in het land van herkomst. Knelpunt voor de opleiding is het goed kunnen begeleiden van deze studenten. Stagebegeleiders kunnen veelal niet op bezoek en het is dan aan de student zelf om vast te leggen hoe de stage verloopt en aan de bel te trekken als er problemen zijn. Dit geldt ook voor het begeleiden van Nederlandse studenten die in het buitenland stage lopen of afstuderen. Via de e-mail en telefonisch houdt de studiebegeleider contact met deze studenten. Ook op basis van verslagen, die de student inlevert kan de studiebegeleider de voortgang zo goed mogelijk bewaken. Binnen de opleiding wordt verder nagedacht over oplossingen om de begeleiding tijdens de stage in het buitenland zo optimaal mogelijk te laten verlopen. 4.2.4.Op de intranetsite van de academie/opleiding is alle belangrijke informatie te raadplegen. Daarnaast krijgen studenten een ‘papieren’ studiegids uitgereikt aan het begin van het studiejaar. Voor belangrijke fasen zoals stage en afstuderen bestaan aparte documenten: ‘Stagegids’ en ’Afstudeergids’. Uit het gesprek dat het Auditteam voerde met de medewerkers kwaliteitszorg kwam naar voren, dat studenten vonden dat er op teveel plekken informatie voor studenten te raadplegen was. Daarom heeft de opleiding ervoor gekozen de studenten te betrekken bij het opstellen van een ‘papieren’ studiegids, zodat daarin elk geval alle belangrijke informatie voor de student is opgenomen. De studiegids wordt elk jaar ‘ge-upgraded’. Het auditteam is van mening dat de opleiding via de eigen intranetsite en de studiegids voldoende borgt dat studenten goed geïnformeerd zijn. 4.2.5. Evaluatie van studiebegeleiding vindt plaats in het studenttevredenheidsonderzoek en door eigen analyses van het Studieloopbaan proces door de studieloopbaanbegeleiders. Regelmatig vinden ook reviews plaats van de aangeboden informatie (intranet en studiegids) door de medewerker kwaliteitszorg en de opleidingscommissie Uit onderwijsevaluaties volgt dat studenten tevreden zijn over de feedback van docenten en de stimulerende rol van docenten. Uit alumnionderzoek blijkt, dat 90 % van de alumni tevreden is over de mogelijkheden studieachterstand weg te werken en 80% tevreden is over de begeleiding van docenten.


In het gesprek, dat het auditteam had met de studenten kwam naar voren, dat studenten tevreden zijn met de begeleiding die ze krijgen. Je kunt docenten altijd aanschieten en een probleem wordt vaak ter plekke opgelost. Er is veel één op één contact en docenten en begeleiders staan voldoende open voor de wensen van studenten. Alleen de begeleiding aan studenten die in het buitenland stage lopen en/of afstuderen is te weinig.

Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: § De opleiding heeft in verschillende documenten duidelijk vastgelegd hoe de studiebegeleiding in de

verschillende leerjaren verloopt. Deze begeleiding is voor zowel studenten als docenten/begeleiders op een adequate en heldere wijze opgezet.

§ De uitvoering van de studieloopbaanbegeleiding verloopt naar tevredenheid van studenten. § Begeleiding van studenten in het buitenland verloopt op dit moment via e-mail en telefonisch. Binnen

de opleiding wordt verder nagedacht over oplossingen om de begeleiding tijdens de stage in het buitenland zo optimaal mogelijk te laten verlopen.

§ De opleiding borgt de informatievoorziening aan studenten via de eigen intranetsite en een ‘papieren’ studiegids voldoende.

SAMENVATTEND OORDEEL “VOORZIENINGEN”: VOLDOENDE

Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Voorzieningen” voor de opleiding als voldoende § De academie/opleiding heeft in het Businessplan 2004-2008 duidelijk vastgelegd wat de

uitgangspunten zijn voor de huisvesting en de materiele voorzieningen. De opleiding houdt er met haar investeringen goed rekening mee dat een opleiding als Kunst & Techniek apparatuur behoeft met een korte afschrijvingsduur. De huisvesting en de materiele voorzieningen zijn goed toereikend om het programma te realiseren. Studenten en docenten hebben toegang tot actuele informatie en programma’s in zowel het eigen gebouw als in het ‘Studielandschap’. Studenten zijn tevreden over de voorzieningen.

§ De opleiding heeft in verschillende documenten duidelijk vastgelegd hoe de studiebegeleiding in de verschillende leerjaren verloopt. Deze begeleiding is voor zowel studenten als docenten/begeleiders op een adequate en heldere wijze opgezet. De uitvoering van de studieloopbaanbegeleiding verloopt naar tevredenheid van studenten. Begeleiding van studenten in het buitenland verloopt op dit moment via e-mail en telefonisch. Binnen de opleiding wordt verder nagedacht over oplossingen om de begeleiding tijdens de stage in het buitenland zo optimaal mogelijk te laten verlopen. De opleiding borgt de informatievoorziening aan studenten via de eigen intranetsite en een ‘papieren’ studiegids voldoende.

Extra aantekening: Conform de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel één facet van het onderwerp “Voorzieningen’ als goed en één als voldoende. Dit rechtvaardigt (zie ‘Beslisregels’ onder E) een kwalificatie ‘goed’ voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam de kwalificatie ‘goed’ als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg Dit onderwerp kent drie facetten: 1. evaluatie resultaten; 2. maatregelen tot verbetering; 3. betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld. Facet 5.1. Evaluatie Resultaten Criterium Het facet ‘Evaluatie Resultaten’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt de opleiding periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen?

Bevindingen 5.1.1. De opleiding Kunst & Techniek kent gedurende haar nog jonge bestaan al vanaf het begin een goed functionerend kwaliteitszorgsysteem. Hierin wordt gericht aandacht besteed aan enerzijds inhoud, inrichting en samenhang van het onderwijs en anderzijds aan de uitvoeringskwaliteit in samenspraak met studenten, medewerkers, wekveld en de collega-opleidingen. Het systematisch meten en monitoren, het borgen (verankeren) en systematisch verbeteren van de kwaliteit en een open communicatie hierover krijgen veel aandacht. 5.1.2. Op centraal niveau heeft Saxion een notitie ‘Saxion Kengetallen’(sept. 2004) opgesteld. Daarin staan onderwijskengetallen met betrekking tot studierendement, kwaliteit van het onderwijs, onderwijs-kengetallen van (meer) financiële aard en personele en financiële kengetallen. De academie/opleiding heeft in het ‘Businessplan 2004-2008’ en de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg Academie Toegepaste Kunst en Techniek’ (jan. 2006) vastgelegd wat het te voeren beleid is met betrekking tot o.a. formatie, instroom, doorstroom, rendement en tevredenheid en welke streefnormen worden gehanteerd en hoe de kwaliteit van de academie/opleiding geborgd wordt. Om bij de start van de opleiding onderscheid te kunnen maken tussen aanloopproblemen en ‘echte’ problemen is destijds de tevredenheidsnorm gesteld op 60%. Vanaf medio 2004 wordt bij evaluaties door de opleiding de 70% tevredenheidsnorm gehanteerd. (Saxion kengetal voor tevredenheid) D.w.z. dat indien bij een evaluatie-item minder dan 70% van de deelnemers tevreden is, het item bijzondere aandacht behoeft. Een item behoeft niet direct verbetering indien meer dan 70% van de deelnemers tevreden is. (zie voor verbeterbeleid onder 5.2) Ten aanzien van de uitvoering van het kwaliteitszorgsysteem (evaluaties, rapportages, begeleiden verbeterbeleid, kwaliteitsmanagementsysteem, documentenbeheer) zijn de belangrijkste betrokkenen de Medewerker Kwaliteitszorg, de Leerplancommissie, de Toetscommissie en het ManagementTeam. Het auditteam heeft kennisgenomen van de notitie ‘Saxion Kengetallen’ en de streefgetallen die de academie/opleiding heeft vastgelegd in het ‘Businessplan 2004-2008’ en de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg Academie TKT’ en is op basis daarvan van mening, dat de academie/opleiding daarin haar beleid met betrekking tot de kwaliteitszorg en de te hanteren kengetallen/streefcijfers duidelijk heeft vastgelegd. 5.1.3. De evaluatie van resultaten komt cyclisch aan de orde. In de ‘Kwaliteitskalender 2004-2008’ en de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg Academie TKT’ (jan 2006) is vastgelegd wanneer door wie wat wordt geëvalueerd en wie waarvoor verantwoordelijk is. In de kwaliteitskalender wordt ook aangegeven wat de acties en de doorloopfuncties zijn voor de Plan-Do-Check-Act. Zo vinden er bijvoorbeeld twee maal per jaar cluster/projectevaluaties plaats onder studenten, wordt het curriculum (structuur en competenties) jaarlijkse geanalyseerd door de Leerplancommissie, vindt er aan het eind van elk jaar een toetsingsmonitor plaats door de Toetsingscommissie, wordt er werkveldonderzoek gedaan, wordt elke twee jaar de werkveldrelatie met de werkveldcommissie en de Raad van Advies geëvalueerd, vindt er ieder jaar een Saxion studenttevredenheidsonderzoek plaats en elke twee jaar een Saxion alumnionderzoek.


Daarnaast wordt door de opleiding ook gekeken naar de uitkomsten van de HBO-monitor. Evaluatieresultaten worden altijd besproken in het MT en zo nodig in de Leerplancommissie (zie ook onder 5.3.). De directeur van de academie TKT heeft elke kwartaal bilateraal overleg met de Raad van Bestuur, waarbij de interne kwaliteitszorg een van de punten van gesprek is. Naast de formele meetmomenten vindt in de open structuur van de netwerkorganisatie, die de opleiding wil zijn veelvuldig ‘wandelgangen’ overleg plaats tussen medewerkers over de dagelijkse uitvoering van het onderwijs en wordt veel direct opgelost. Het auditteam heeft kennisgenomen van het ‘Businessplan 2004-2008’, de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg academie TKT’ en de daarin opgenomen ‘Kwaliteitskalender 2004-2008’ en de resultaten van de verschillende evaluaties die de opleiding heeft gehouden. Het auditteam constateert, dat de opleiding periodiek is/wordt geëvalueerd aan de hand van toetsbare streefdoelen. In het gesprek tijdens de audit met de medewerkers ‘kwaliteitszorg’ is gesproken over de dynamiek van de opleiding en de noodzaak tot het zeer frequent evalueren van de opleiding. Daarom heeft de opleiding ook de keuze gemaakt om niet één keer per vier jaar (norm van Saxion), maar elke twee jaar een werkveldonderzoek te laten plaatsvinden. Ook studenten worden nauw betrokken bij de bevordering van de kwaliteit. Dat studenten zich verantwoordelijk voelen voor de kwaliteit van de opleiding blijkt uit de wijze waarop zij evaluatieformulieren invullen. Uit de verschillende gesprekken die het auditteam tijdens de audit heeft gehouden is ook naar voren gekomen dat de lijnen in de organisatie ‘kort’ zijn. Veel zaken worden al in de ‘wandelgangen’ opgelost en worden niet pas bij een volgende evaluatie bekend gemaakt en vervolgens opgelost. 5.1.4. Vanaf 2006 moet door alle academies van Saxion Hogescholen jaarlijks een managementreview worden opgesteld op basis van 33 door Saxion vastgestelde items en daaraan gekoppelde ijkpunten. Deze staan beschreven in het ‘Saxion Kwaliteitskader Bacheloropleidingen (SKB)’. Daarin wordt bij elk item expliciet gevraagd naar de PDCA-cyclische benadering. Bij de items; 27 - ‘evaluatie resultaten’, 28 - ‘maatregelen tot verbetering’, 26 - ‘betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld’ 30 - ‘tevredenheid’ wordt ook nog apart gevraagd naar de kwaliteitszorg binnen de academie/opleiding 5.1.5. Analyse van evaluatieresultaten wordt uitgevoerd door de medewerker kwaliteitszorg. Deze medewerker beheert ook het centraal documentenarchief. Hierin zijn alle belangrijke documenten geordend in 4 mappen met de namen: Plan, Do, Check, Act. (zie verder onder 5.2) 5.1.6. Een regeling t.a.v. klachten en het beschikbaar hebben van een vertrouwenspersoon is op Saxion niveau vastgelegd. Informatie daarover is te vinden op de website van Saxion. Dit geldt eveneens voor het studentenstatuut. In het gesprek met de studenten en de examencommissie is naar voren gekomen, dat klachten veelal door studenten direct worden opgelost met de betreffende docent of begeleider. Studenten hebben het gevoel, dat ze goed terecht kunnen bij de docenten. 5.1.7. Intern auditrapport De PDCA cyclus moet duidelijker beschreven worden.


Het auditteam heeft kennisgenomen van de beschrijvingen van de PDCA-cyclische benadering in het kwaliteitsrapport/ managementreview dat de opleiding heeft opgesteld ten behoeve van de accreditatie. Het auditteam is van mening dat de opleiding hierin een duidelijke beschrijving heeft gegeven van de PDCA cyclus voor elk van de 33 door Saxion vastgestelde items.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De academie/opleiding heeft in het ‘Businessplan 2004-2008’ en de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg

Academie TKT’ haar beleid met betrekking tot de kwaliteitszorg en de te hanteren kengetallen/ streefcijfers duidelijk heeft vastgelegd.

§ Uit het ‘Businessplan 2004-2008’, de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg academie TKT’ en de daarin opgenomen ‘Kwaliteitskalender 2004-2008’ en de resultaten van de verschillende evaluaties die de opleiding heeft gehouden blijkt, dat de opleiding periodiek wordt geëvalueerd aan de hand van toetsbare streefdoelen.

§ De lijnen in de organisatie zijn ‘kort’ en signalen worden ook in de ‘wandelgangen’ opgepikt, besproken en opgelost en niet pas bij een volgende evaluatie bekend gemaakt en vervolgens opgelost.

§ Klachten worden veelal door studenten direct opgelost met de betreffende docent of begeleider. Studenten hebben het gevoel, dat ze goed terecht kunnen bij de docenten.

§ Een regeling t.a.v. klachten en het beschikbaar hebben van een vertrouwenspersoon is op Saxion niveau vastgelegd. Informatie daarover is te vinden op de website van Saxion.

§ Met ingang van 2006 stelt de academie jaarlijks een managementreview op op basis van 33 door Saxion vastgestelde items en daaraan gekoppelde ijkpunten waarin bij elk item expliciet wordt gevraagd naar de PDCA-cyclische benadering.


Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering Criterium Het facet ‘Maatregelen tot Verbetering’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Vormen de uitkomsten van periodieke evaluaties van de opleiding de basis voor aantoonbare

verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen?

Bevindingen 5.2.1. Zoals reeds onder 5.1.1. is beschreven kent de opleiding Kunst &Techniek gedurende haar nog jonge bestaan al vanaf het begin een voor de opleiding goed functionerend kwaliteitszorgsysteem. Het systematisch meten en monitoren, het borgen (verankeren) en systematisch verbeteren van de kwaliteit en een open communicatie hierover krijgen veel aandacht. 5.2.2 In de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg academie TKT’ is in een principeschema van de evaluatiecyclus vastgelegd welke stappen er naar aanleiding van metingen en evaluaties genomen worden. In de kwaliteitskalender 2004-2008 is vastgelegd wat de acties en doorloopfrequenties zijn van de Plan-Do-Check-Act en wie waarvoor verantwoordelijk is. Evaluatieresultaten worden altijd besproken in het Managementteam en zonodig in de Leerplancommissie. Indien nodig volgen verbetermaatregelen. Deze worden door het Managementteam geformuleerd en uitgevoerd door docentteams onder toezicht van de Leerplancommissie. 5.2.3. Zoals al onder 5.1.4 is aangegeven moet vanaf 2006 door alle academies van Saxion Hogescholen jaarlijks een managementreview worden opgesteld op basis van 33 door Saxion vastgestelde items en daaraan gekoppelde ijkpunten, waarin expliciet gevraagd wordt naar de PDCA-cyclische benadering. Daarbij wordt onder Check aangegeven welke evaluaties er hebben plaatsgevonden en gaan plaatsvinden en bij Act wat naar aanleiding daarvan gaat gebeuren. In de Managementreview dat begin 2006 is opgesteld over het jaar 2005 heeft de academie bij de 33 items op hoofdlijnen beschreven wat het verbeterbeleid is voor de opleiding. Daarnaast wordt het verbeterbeleid geformuleerd in stand van zaken notities, notulen van het managementteam en de Leerplancommissie en worden er verbeterplannen opgesteld n.a.v. evaluaties. Het auditteam heeft kennisgenomen van de Managementreview over het jaar 2005 aan de hand van de 33 vastgestelde items en constateert dat de academie/opleiding daarin duidelijk op hoofdlijnen heeft vastgelegd waaraan de komende tijd gewerkt gaat worden. Genoemd worden o.a. het verder optimaliseren van het toetsen i.v..m het competentiegericht onderwijs, stage en afstudeerbeleid en monitoren studielast. Het auditteam heeft ook inzage gehad in een aantal verbeterplannen van de opleiding, waarin helder is vastgelegd wat er moet gebeuren en wie daarbij betrokken zijn en wanneer de realisatie moet hebben plaatsgevonden. 5.2.4. Zoals ook al onder 5.1.3 is aangegeven vindt naast de formele meetmomenten veelvuldig ‘wandelgangen’ overleg plaats tussen medewerkers over de dagelijkse uitvoering van het onderwijs en wordt voor veel zaken meteen een oplossing gezocht. Het auditteam heeft in het gesprek met de verantwoordelijken voor de kwaliteitszorg gesproken over dit informele circuit en het feit, dat niet alles op papier wordt vastgelegd. De lijnen binnen de opleiding zijn kort en de medewerkers zijn goed op de hoogte van wat er gebeurt binnen de opleiding. Uit het gesprek met de docenten tijdens de audit is gebleken, dat alle medewerkers zich zeer nauw betrokken voelen bij de opleiding.


Het auditteam is van mening, dat het ook op informele wijze direct oplossen van knelpunten goed past bij een kleine dynamische organisatie als de opleiding Kunst&Techniek is en constateert dat deze korte PDCA goed werkt. 5.2.5. Analyse van evaluatieresultaten wordt uitgevoerd door de medewerker kwaliteitszorg. Deze medewerker beheert ook het centraal documentenarchief. Hierin zijn alle belangrijke documenten geordend in 4 mappen met de namen: Plan, Do, Check, Act. Verder heeft elk document een belangrijke naam en een datum waaruit de historie van de documenten is terug te halen. Het documentenarchief kan worden doorzocht met een speciale zoekmachine die elk document op ieder woord indexeert. Het auditteam heeft inzage gehad in het documentenarchief van de opleiding en constateert dat de opleiding daarin alle belangrijke documenten duidelijk heeft opgeslagen, waardoor ze voor iedereen die dat wenst snel en gemakkelijk terug te vinden zijn.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § In de Managementreview over 2005 heeft de academie bij de 33 items op hoofdlijnen beschreven wat

het verbeterbeleid is voor de opleiding. § Verbeterbeleid wordt ook geformuleerd in stand van zaken notities, notulen van het managementteam

en de Leerplancommissie en er worden verbeterplannen opgesteld n.a.v. evaluaties. § De opleiding heeft als kleine, dynamische organisatie ook een goed werkende korte PDCA-cyclus,

waarbij medewerkers in ‘wandelgangenoverleg’ geconstateerde kleinere knelpunten direct oplossen en acties plant zonder dit allereerst formeel vast te leggen in een verbeterplan. De lijnen binnen de opleiding zijn kort en alle medewerkers zijn goed op de hoogte van wat er gebeurt binnen de opleiding.

§ De opleiding heeft een centraal documentenarchief, waarin alle belangrijke documenten zijn geordend in 4 mappen met de namen: Plan, Do, Check, Act. Dit archief is voor iedereen die dat wenst te raadplegen.


Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld Criterium Het facet ‘Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Zijn -en zo ja op welke wijze- medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld

actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding?

Bevindingen 5.3.1. De academie/opleiding heeft in het ‘Businessplan 2004-2008’ en de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg Academie TKT’ vastgelegd hoe medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld betrokken zijn bij de ontwikkeling, uitvoering, evaluatie en verbetering van de opleiding. 5.3.2. Met medewerkers zijn er teamdagen t.b.v. informatie en uitwerken verbeterplannen. Zo heeft recentelijk het voltallig team deelgenomen aan twee studiedagen in Almen waarin uitgebreid gesproken is over het competentiegericht leren en toetsbeleid. Met de onderwijsteams wordt 1x per 2 weken overlegd. In de functioneringsgesprekken met de individuele medewerker kunnen aspecten voortkomend uit de onderwijsevaluaties en studenttevredenheidsonderzoeken aan de orde worden gesteld. De Leerplancommissie (LPC) is breed samengesteld uit docenten vanuit de drie disciplines en centraal gepositioneerd. Er is een Leerplancommissie voor de leerjaren 1 en 2 en een Leerplancommissie voor de leerjaren 3 en 4. Een aantal docenten heeft zitting in beide commissies. De LPC heeft o.a. tot taak de curriculumevaluaties uit te voeren mbt organisatie, onderlinge afstemming en samenhang modulen, verdeling van werkvormen, studiebelasting, studieloopbaanbegeleiding, beroepsoriënterende functie, randvoorwaarden, roostering etc. De LPC vergadert wekelijks. De opleiding beschikt daarnaast over een goed functionerende Opleidingscommissie bestaande uit twee docenten en vijf studenten. De Opleidingscommissie komt 4x per jaar bijeen. Tijdens de audit heeft het auditteam gesproken met leden van de Leerplancommissie en de docenten. Ook heeft het auditteam verslagen ingezien van o.a. de studiedagen in Almen en van de overleggen van de Leerplancommissie. Op basis hiervan is het auditteam van mening, dat de medewerkers zeer actief betrokken zijn bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding. 5.3.3. Studenten worden bij de kwaliteitszorg van de opleiding betrokken dmv de onderwijsevaluaties (2x per jaar) en de Saxion studenttevredenheidsonderzoeken (1x per jaar). Onderwijsevaluaties hebben betrekking op het onderzoek van de individuele onderwijseenheden bij studenten mbt de organisatie, onderwijsuitvoering, studiebelasting, behalen leerdoelen, faciliteiten, rol van de docent etc. De academie TKT heeft een Academieraad, waarin docenten en studenten van de opleiding Kunst&Techniek en de opleiding Technisch Commerciële Textielkunde zitting hebben. Met de Academieraad is 1x per 6 weken overleg. De bevoegdheden van deze raad zijn vastgelegd conform de Saxion richtlijnen in het ‘Saxionreglement voor Medezeggenschap’. Tijdens de audit heeft het auditteam gesproken met studenten. De studenten gaven aan, dat er naast het formele overleg in de Opleidingscommissie en de Academieraad ook veel informeel overleg plaatsvindt tussen docenten en studenten over de kwaliteit van het onderwijs. Op basis van dit gesprek en de verslagen die het auditteam heeft ingezien van de Opleidingscommissie en de Academieraad concludeert het auditteam, dat de studenten zeer nauw betrokken zijn bij de kwaliteit van de inhoud en organisatie van opleiding.


5.3.4. Saxion houdt 1x per 2 jaar een alumnionderzoek. Er is in het jonge bestaan van de opleiding pas kort een Alumnivereniging (voorjaar 2005). Er zijn sindsdien regelmatig bijeenkomsten met het bestuur van deze vereniging. De notulen van deze overleggen worden besproken in de opleiding Het auditteam heeft verslagen van deze overleggen ingezien en constateert, dat ook de alumni nauw betrokken zijn bij de kwaliteit van de opleiding. 5.3.5. De opleiding kent veel contacten met het werkveld via het (commerciële) projectbureau van de opleiding en via de stage- en afstudeertrajecten in het 3e en 4e jaar, die altijd in het bedrijfsleven plaatsvinden. Ook via een tweejaarlijks werkveld onderzoek onder relevante bedrijven betrekt de opleiding het werkveld bij de kwaliteit en de inhoud van de opleiding. De opleiding beschikt ook over een werkveldcommissie, die sinds begin 2004 actief is. Op de agenda met deze commissie komen met name opleidingsrelevante zaken die samenhangen met de visie op het beroep en de competenties van de student aan de orde. In november 2005 heeft de opleiding een eigen werkveldonderzoek uitgevoerd onder een aantal representatieve bedrijven. (zie ook onder 1.1.4) Een Raad van Advies is in opbouw. Deze Raad zal met het MT overleg gaan voeren over het strategisch beleid van de Academie TKT. Het auditteam heeft kennis genomen van de wijze waarop de opleiding contacten onderhoudt met het werkveld en het tweejaarlijks werkveldonderzoek dat gehouden wordt bij voor de opleiding relevante bedrijven. Het auditteam heeft ook verslagen van de overleggen met de werkveldcommissie ingezien. Zoals reeds onder 1.1.4. is vermeld, bestaat deze commissie uit een relevante vertegenwoordiging van het werkveld waarvoor de opleiding opleidt. Het auditteam is van mening, dat het afnemend beroepenveld nauw betrokken is bij de kwaliteit en de inhoud van de opleiding 5.3.6 Intern auditrapport Taken , bevoegdheden en onderlinge verhoudingen van diverse organen (MT, LPC, examencommissie, toetscommissie, beleidsteam, docententeam etc) vragen om een nadere omschrijving. Het auditteam heeft tijdens de audit geen inzage gehad in de nader omschrijvingen van de taken, bevoegdheden en onderlinge verhoudingen van de genoemde organen, maar heeft zoals hierboven staat beschreven geconstateerd dat alle gremia nauw zijn betrokken bij de interne kwaliteitszorg.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: § De medewerkers zijn zeer actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding via de

docentvergaderingen, de wekelijkse bijeenkomsten van de Leerplancommissie, de vergaderingen van Opleidingscommissie en de Academieraad.

§ De studenten zijn zeer actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg via de vergaderingen van Opleidingscommissie en de Academieraad en via de informele overleggen die er zeer geregeld plaatsvinden tussen de docenten en de studenten.

§ Alumni worden bij de interne kwaliteitszorg betrokken via het tweejaarlijks Alumnionderzoek van Saxion en via de sinds 2005 opgerichte Alumnivereniging.

§ Het afnemend beroepenveld wordt bij de interne kwaliteitszorg betrokken o.a. via contacten tijdens de stage en het afstuderen, via tweejaarlijkse werkveldonderzoeken en via de werkveldcommissie.


SAMENVATTEND OORDEEL “INTERNE KWALITEITSZORG”: VOLDOENDE

Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Interne Kwaliteitszorg” voor de opleiding als voldoende. § De academie/opleiding heeft in het ‘Businessplan 2004-2008’ en de beleidsnotitie ‘Kwaliteitszorg

Academie TKT’ haar beleid met betrekking tot de kwaliteitszorg en de te hanteren kengetallen/ streefcijfers duidelijk heeft vastgelegd. Uit deze documenten, de ‘Kwaliteitskalender 2004-2008’ en de resultaten van de verschillende evaluaties die de opleiding heeft gehouden blijkt, dat de opleiding periodiek wordt geëvalueerd aan de hand van toetsbare streefdoelen. De lijnen in de organisatie zijn ‘kort’ en signalen worden ook in de ‘wandelgangen’ opgepikt, besproken en opgelost. Klachten worden veelal door studenten direct opgelost met de betreffende docent of begeleider. Studenten hebben het gevoel, dat ze goed terecht kunnen bij de docenten. Een regeling t.a.v. klachten en het beschikbaar hebben van een vertrouwenspersoon is op Saxion niveau vastgelegd. Vanaf 2006 zal de academie jaarlijks een managementreview opstellen op basis van 33 door Saxion vastgestelde items en daaraan gekoppelde ijkpunten waarin bij elk item expliciet wordt gevraagd naar de PDCA-cyclische benadering.

§ In de Managementreview over 2005 heeft de academie bij de 33 items op hoofdlijnen beschreven wat het verbeterbeleid is voor de opleiding. Verbeterbeleid wordt ook geformuleerd in stand van zaken notities, notulen van het managementteam en de Leerplancommissie en er worden verbeterplannen opgesteld n.a.v. evaluaties. De opleiding heeft als kleine, dynamische organisatie ook een goed werkende korte PDCA-cyclus, waarbij medewerkers in ‘wandelgangenoverleg’ geconstateerde kleinere knelpunten direct oplossen en acties plant zonder dit allereerst formeel vast te leggen in een verbeterplan. De lijnen binnen de opleiding zijn kort en alle medewerkers zijn goed op de hoogte van wat er gebeurt binnen de opleiding. De opleiding heeft een centraal documentenarchief, waarin alle belangrijke documenten zijn geordend in 4 mappen met de namen: Plan, Do, Check, Act. Dit archief is voor iedereen die dat wenst te raadplegen.

§ De medewerkers en studenten zijn zeer actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding via de docentvergaderingen, de wekelijkse bijeenkomsten van de Leerplancommissie, de vergaderingen van Opleidingscommissie en de Academieraad en via de informele overleggen die er zeer geregeld plaatsvinden tussen de docenten en de studenten. Alumni worden bij de interne kwaliteitszorg betrokken via het tweejaarlijks Alumnionderzoek van Saxion en via de sinds 2005 opgerichte Alumnivereniging. Het afnemend beroepenveld wordt bij de interne kwaliteitszorg betrokken o.a. via contacten tijdens de stage en het afstuderen, via tweejaarlijkse werkveldonderzoeken en via de werkveldcommissie.

Extra aantekening: Conform de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp “Interne Kwaliteitszorg’ als goed. Dit rechtvaardigt (zie ‘Beslisregels’ onder E) een kwalificatie ‘goed’ voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam de kwalificatie ‘goed’ als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


Onderwerp 6: Resultaten Dit onderwerp kent twee facetten: 1. gerealiseerd niveau; 2. onderwijsrendement. Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Criterium Het facet ‘Gerealiseerd Niveau’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Zijn de gerealiseerde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen in

overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties?

Bevindingen 6.1.1. Het gerealiseerde niveau van studenten is (zeer) goed. Dit wordt duidelijk uit de analyse van bedrijfsbeoordelingen van stagiairs en afstudeerders (zie 6.1.2.), uit de resultaten van recent werkveldonderzoek (zie 6.1.3.), uit alumnionderzoek (zie 6.1.4), uit spontane positieve reacties uit het werkveld en uit de vele media prijzen, awards en nominaties die studenten behalen bij landelijke (media) festivals (zie 6.1.5). Voor het finale oordeel wordt gekeken naar:

- Het functioneren van de student in de praktijk met een beoordeling door de afstudeercommissie van de mate waarin de 17 competenties op niveau 4 zijn behaald en het behalen van de door de student zelf geformuleerde doelen in zijn Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). (zie voor beoordeling/toetsing onder 2.8.)

- Het gemaakte werk en de presentatie daarvan door de student - Het afstudeerverslag

De opleiding heeft daarvoor een drietal formats ontwikkeld, die zijn opgenomen in de ‘Afstudeergids’. Op het format ‘Bedrijfsbeoordeling afstudeerperiode’ vult de bedrijfsbegeleider de mate van realisatie van de 17 competenties op niveau 4 in. Op het format ‘Bedrijfsbeoordeling afstudeerverslag’ vult de bedrijfsbegeleider zijn oordeel in over het gemaakte verslag waarin o.a. wordt gekeken naar aandacht voor het bedrijf en sociale aspecten, analyse en uitvoering opdrachten en technisch niveau. Op het format ‘Eindoordeel afstudeeropdracht’ wordt door de afstudeercommissie een oordeel gegeven over de realisatie van de persoonlijke doelen, de kwaliteit van het afstudeerwerk, de bedrijfsbeoordeling en het afstudeerwerk (verslag en presentatie) In het gesprek met de afstudeerbegeleiders van de opleiding en met de docenten tijdens de audit is ook het gerealiseerde eindniveau aan de orde geweest. Gesteld werd, dat het afstudeerverslag bij het bepalen van het eindniveau niet heel erg zwaar telt. Er wordt gekeken naar én gedrag én kennis én vaardigheden. De docenten geven aan, dat verschil in niveau tussen studenten voortkomt uit de keuze die de student maakt om zich meer te verdiepen in een bepaald onderwerp of zich juist heel breed te willen ontwikkelen. Dit laatste heeft als consequentie dat hij niet overal heel goed in is getraind. De opleiding borgt in elk geval het minimumniveau. Ook de student, die zich in z’n eigen tijd nog verder verdiept, zal op een hoger niveau kunnen komen aan het eind van de opleiding dan een student die dat niet doet. Daardoor ontstaat ook verschil in niveau van voldoende tot soms heel goed. Het auditteam heeft kennisgenomen van de verschillende formats en is van oordeel dat de opleiding en het bedrijf hiermee op een adequate wijze een beoordeling kunnen geven over het gerealiseerde niveau van de student. 6.1.2. De analyse van bedrijfsbeoordelingen van stage- en afstuderen van de afgelopen 3 jaar laat zien dat de studenten zowel bij stage als bij afstuderen gemiddeld over alle beoordelingscriteria worden beoordeeld met een 7,4.


6.1.3. Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven laat zien, dat 78 % van de bedrijven zeer tevreden c.q. tevreden is mbt de gerealiseerde competenties van stagiairs of afstudeerders en 83% zeer tevreden is t.a.v.: ‘.. de mate waarin de studenten in het team van het bevraagde bedrijf zouden passen’ ‘.. de mate waarin de kennis van de student relevant is voor de beroepspraktijk van het bevraagde bedrijf 6.1.4. Uit alumnionderzoek blijkt dat 77% van de afgestudeerden tevreden is over het behalen van de HBO-kwalificaties en dat 73% van de afgestudeerden tevreden is over de aansluiting van de opleiding bij de huidige functie. 6.1.5. Relatief veel studenten winnen prijzen, awards en nominaties op landelijk bekende (media) festivals. Onderstaande lijst geeft een overzicht uit 2005: • Eerste prijs interactieve speelfilm Beeldbuisfestival (Sonja Visser) • Eerste prijs korte speelfilm Beeldbuisfestival (Wouter van Hemmingen) • AVID Aanmoedigingsprijs Editingtalent (Sjoerd Hulshegge) • New Media Saxion Award (Peter Tromp, Karel van Gelderen) • Tweede prijs New Media Award (Joost Eijkholt) • Acceptatie Sundance festival (USA) (Peter Tromp, Karel van Gelderen) Eerste prijs Euro Prix Nederland

(Sebastiaan Elsgeest, Kasper Kamperman) • Best of Trash Award Digitale Art Directie (Jordi Cress) • Best of Trash Aanmoediging Digitale Art Directie (Joost Eijkholt) 6.1.6. De academie gaat studenten de mogelijkheid bieden om een zgn. doorstroom WO-minor te volgen aan de faculteit voor Media en Communicatie. Deze minor wordt op dit moment ontwikkeld i.s.m. de Universiteit van Twente. Een eigen Master zal uiterlijk in 2006 gereed zijn. Voor een beperkt aantal studenten bestaat de mogelijkheid om na het 3e of 4e studiejaar bij Saxion verder te studeren aan de opleiding Master of Arts in European Media (Emma) van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Deze opleiding is in 2004 opnieuw gevalideerd door de Open University Londen Op dit moment is het al wel mogelijk voor studenten om een web-based master te volgen in Amerika via internet. Deze opleiding is een door Amerika geaccrediteerde opleiding. Ook zijn er contacten met Zweden en Finland over masteropleidingen, waar studenten van de opleiding Kunst&Techniek van Saxion zouden kunnen doorstuderen. Het auditteam heeft tijdens de audit ook zelf gekeken naar afstudeerwerkstukken en afstudeerverslagen en de beoordelingen. Het auditteam is op basis hiervan van mening, dat het gemaakte werk van een voldoende tot soms zeer goed niveau is.


Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleidingen als voldoende. § Met behulp van de verschillende formats kunnen de opleiding en het afstudeerbedrijf op een adequate

wijze een beoordeling geven over het gerealiseerde niveau van de student. § De studenten worden bij afstuderen gemiddeld over alle beoordelingscriteria door de bedrijven

beoordeeld met een 7,4. § Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven laat zien, dat 78 % van

de bedrijven zeer tevreden c.q. tevreden is met betrekking tot de gerealiseerde competenties van stagiairs of afstudeerders en 83% zeer tevreden is t.a.v. de mate waarin de studenten in het team van het bevraagde bedrijf zouden passen en de mate waarin de kennis van de student relevant is voor de beroepspraktijk van het bevraagde bedrijf

§ Uit alumnionderzoek blijkt dat 77% van de afgestudeerden tevreden is over het behalen van de HBO-kwalificaties en dat 73% van de afgestudeerden tevreden is over de aansluiting van de opleiding bij de huidige functie.

§ Eigen waarneming van het auditteam van de afstudeerwerkstukken en afstudeerverslagen alsmede de beoordelingen leiden tot het oordeel, dat het gemaakte werk van een voldoende tot soms zeer goed niveau is.


Facet 6.2. Onderwijsrendement Criteria Het facet ‘Onderwijsrendement’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Zijn er, al dan niet in samenspraak met verwante opleidingen, streefcijfers geformuleerd in

vergelijking met andere relevante opleidingen? § Voldoet het onderwijsrendement aan deze streefcijfers?

Bevindingen 6.2.1. Op centraal niveau heeft Saxion kengetallen vastgelegd voor het studierendement. Deze hebben betrekking op het totaal aantal studenten propedeuse en postpropedeuse, het percentage studenten dat na 2 jaar de propedeuse heeft gehaald, het percentage van een cohort dat na 5 jaar is afgestudeerd, het percentage afwijzingen, het percentage studenten dat minimaal 48 studiepunten heeft gehaald. De opleiding hanteert deze getallen en bespreekt ze in de bilateralen met de Raad van Bestuur op basis van de managementrapportage en financiële rapportage van de centrale diensten (MARAP en FINRAP) Verbeterbeleid wordt geformuleerd en bewaakt door het MT en uitgevoerd dor de LPC en docententeams. Uit de rendementgegevens van de cohorten 2001/2002 – 2004/2005 blijkt, dat het totaal ingestroomde studenten over de jaren heen ongeveer gelijk blijft. Het aantal studenten dat na 2 jaar de propedeuse haalt ligt nog sterk onder het streefgetal van Saxion (70%) en lag voor het cohort 2002/2003 op 29% en voor het cohort 2003/2004 op 54%. Het percentage studenten dat na 5 jaar is afgestudeerd lag voor het eerste cohort 2001/2002 op 43% en komt daarmee nog iets onder het Saxion streefcijfer van 50%. Het percentage afwijzingen in het eerste jaar was in 2001/2002 24% en schommelt vervolgens tussen de 8, 9 en 12% in de daarop volgende jaren, waarmee het nog ligt boven het Saxion streefcijfer van 5%. 6.2.2. Het lage percentage propedeusediploma na 2 jaar van de eerste jaren is met name beïnvloed door de snelle groei van de opleiding en de pioniersfase waarin de opleiding verkeerde. De opleiding heeft naar verbetering gestreefd door: - een strenger toelatingsbeleid - Intensieve studieloopbaanbegeleiding met name voor specifieke doelgroepen (oudere jaars) - Verbetering van het monitoring systeem. Het onderwijsrendement propedeuse voor het cohort 2004/2005 is voor zover de opleiding dit nu kan overzien goed en ligt rond de 70%. (De exacte inventarisatie van de rendementscijfers over 2005-2006 moet door Saxion nog worden uitgevoerd.) Het percentage dat na 5 jaar een diploma haalt lag voor het eerste cohort op 43%. De opleiding heeft soms problemen om studenten in het vierde jaar tot afstuderen te brengen, omdat veel studenten op de arbeidsmarkt erg gewild zijn en derhalve al een baan hebben voordat ze zijn afgestudeerd. Jaarlijks opnieuw inschrijven is geen probleem voor hen. Voor de opleiding wel. Inmiddels zijn er maatregelen genomen om de verblijfsduur bij de opleiding beter te bewaken en de doorstroom te verbeteren. De effectiviteit hiervan zal moeten blijken. Het meer en meer werken met vastgestelde competenties en prestatie-indicatoren in het vierde jaar van de opleiding biedt in de nabije toekomst wellicht ook mogelijkheden om aan het geschetste dilemma te werken. Uit analyse van de uitvallers naar vooropleiding blijkt, dat er geen duidelijke groep (HAVO, VWO, MBO, overigen) is aan te wijzen waarbinnen de meeste uitvallers zijn aan te wijzen. Ieder jaar vallen er uit elke groep studenten uit, zij het ene jaar uit één bepaalde groep meer dan in een ander jaar. Het auditteam heeft kennisgenomen van de kengetallen en streefcijfers en de rendementgegevens van de opleiding. Het auditteam is van mening, dat de opleiding goed in beeld heeft wat de behaalde rendementen zijn. Het auditteam heeft in het gesprek met de verantwoordelijken voor de kwaliteitszorg gevraagd naar een verklaring van de gegevens over uitval en afwijzing.


Voor wat betreft de verschillende instromers en het rendement heeft de opleiding de verklaring, dat de groepen per jaar heel sterk verschillen in beginniveau binnen de 3 richtingen K, T en M . Daarmee is ook het rendement van uitvallers en afwijzingen ieder jaar anders. Het niet afstuderen van de student heeft de opleiding inmiddels ondervangen door met afstudeerbedrijven een contract af te sluiten, dat studenten minimaal 1 dag per week naar de opleiding komen. Het auditteam is op basis van bovenstaande van mening, dat de opleiding het behalen van de streefcijfers door middel van verbeteracties voldoende verbeterd. 6.2.3. Intern auditrapport Bij het onderwerp ‘onderwijsrendement’ moet de opleiding een analyse gaan maken waarom slecht 30% ipv 70% (Saxion streefwaarde) van de studenten de propedeuse na 2 jaar heeft behaald en daarop verbeterbeleid formuleren. Het auditteam heeft uit de documentatie bij de audit en uit de gesprekken met de verschillende medewerkers van de opleiding kunnen opmaken, dat het propedeuse rendement inmiddels goed is en voldoet aan het streefgetal van Saxion.

Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: § Op centraal niveau heeft Saxion kengetallen vastgelegd voor het studierendement. § De opleiding heeft goed in beeld heeft wat de behaalde rendementen zijn § De opleiding borgt het behalen van de streefcijfers door middel van verbeteracties voldoende.

SAMENVATTEND OORDEEL “RESULTATEN”: VOLDOENDE

Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Resultaten” voor de opleiding als voldoende § De studenten worden bij afstuderen gemiddeld over alle beoordelingscriteria door de bedrijven

beoordeeld met een 7,4. Het werkveldonderzoek van november 2005 onder 18 representatieve bedrijven laat zien, dat 78 % van de bedrijven zeer tevreden c.q. tevreden is mbt de gerealiseerde competenties van stagiairs of afstudeerders en 83% zeer tevreden is t.a.v. de mate waarin de studenten in het team van het bevraagde bedrijf zouden passen en de mate waarin de kennis van de student relevant is voor de beroepspraktijk van het bevraagde bedrijf. Uit alumnionderzoek blijkt dat 77% van de afgestudeerden tevreden is over het behalen van de HBO-kwalificaties en dat 73% van de afgestudeerden tevreden is over de aansluiting van de opleiding bij de huidige functie. Eigen waarneming van het auditteam van de afstudeerwerkstukken en afstudeerverslagen alsmede de beoordelingen leiden tot het oordeel, dat het gemaakte werk van een voldoende tot zeer goed niveau is.

§ Op centraal niveau heeft Saxion kengetallen vastgelegd voor het studierendement. De opleiding heeft goed in beeld heeft wat de behaalde rendementen zijn. De opleiding borgt het behalen van de streefcijfers door middel van verbeteracties voldoende.


3. SAMENVATTEND OORDEEL 3.1 Oordeelschema HBO bachelor opleiding Kunst en Techniek- voltijd

HBO BACHELOR OPLEIDING Kunst en Techniek voltijd

Onderwerp / Facet Oordeel 1. Doelstellingen Opleiding V 4

1.1. Domeinspecifieke Eisen G

1.2. Niveau Bachelor G

1.3. Oriëntatie HBO G

2. Programma V

2.1. Eisen HBO G

2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma V

2.3. Samenhang Programma G

2.4. Studielast V

2.5. Instroom G

2.6. Duur V

2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud G

2.8. Beoordeling en Toetsing G

3. Inzet van Personeel V5

3.1. Eisen HBO G

3.2. Kwantiteit Personeel G

3.3. Kwaliteit Personeel G

4. Voorzieningen V6

4.1. Materiële Voorzieningen G

4.2. Studiebegeleiding V

5. Interne Kwaliteitszorg V7

5.1. Evaluatie Resultaten G

5.2. Maatregelen tot Verbetering G

5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld G

6. Resultaten V

6.1. Gerealiseerd Niveau V

6.2. Onderwijsrendement V

Samenvattend oordeel V

4 Extra aantekening: goed. 5 Extra aantekening: goed 6 Extra aantekening: goed 7 Extra aantekening: goed


3.2 Integraal oordeel/ advies aan NVAO Op basis van zijn bevindingen met betrekking tot alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde onderwerpen en facetten, concludeert het auditteam dat de door Saxion Hogescholen in casu Academie voor Toegepaste Kunst en Techniek , verzorgde voltijd HBO bachelor opleiding Kunst en Techniek in aanmerking komt voor accreditatie door de NVAO. Extra aantekening: Conform de ‘Beslisregels Accreditatie’ zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp ‘Doelstellingen Opleidingen’ als goed, alle facetten van het onderwerp ‘Personeel’ als goed, één facet van het onderwerp ‘Voorzieningen’ als goed en één als voldoende en alle facetten van het onderwerp ‘Interne Kwaliteitszorg’ als goed. Dit rechtvaardigt (zie ‘Beslisregels’ onder E) een kwalificatie ‘goed’ voor deze onderwerpen. Reden voor het auditteam de kwalificatie goed als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


BIJLAGE I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring auditoren T. (Tom) Demeyer studeerde andragologie en wiskunde voor hij in aanraking kwam met STEIM studio's in 1987. STEIM bleek de ideale plek te zijn om zijn interesse in de ontmoeting tussen mens en computer vorm te geven. Naast medewerking aan talloze installaties en uitvoeringen ontwikkelde hij daar BigEye (1992, real-time video analyse) en Image/ine (1996, real-time vj software) en mee aan het SensorLab (1990, sensor interface systeem) allen destijds uniek en het begin van het gebruik van real-time software in de podiumkunsten. Sinds 1998 is hij verbonden aan Waag Society, op het moment als Lab Manager en hoofd technologie ontwikkeling en is hij in deeltijd verbonden aan de EMMA masters course, faculteit KMT van de HKU te Hilversum. Drs. D. (David) Geerts heeft een master in de communicatiewetenschappen aan de K.U.Leuven en een master in cultuur and communicatie aan de K.U.Brussel. Sinds 1996 is hij coördinator van het Mediacentrum K.U.Leuven, waarvoor hij verscheidene cursussen en practica ivm (de productie van) nieuwe mediatechnologieën doceerde. In 1999 richtte hij de Postacademische Opleiding Webmaster op en heeft hij dit verschillende jaren als projectmanager begeleid. Op dit moment is hij inhoudsverantwoordelijke voor de Postacademische Opleiding Usability Design. Wat onderzoek betreft is hij projectleider van het Centrum voor Usability Onderzoek (CUO), en is hij als dusdanig betrokken in diverse projecten rond user-centred design, naast het voltooien van een doctoraat over de sociability van interactieve televisie. Hij is tevens secretaris van de pas opgerichte Belgische SIGCHI.be afdeling. T.C. (Thijs) Aarts Thijs Aarts studeert momenteel aan de HBO Bachelor opleiding ‘Kunst en Techniek - Game Design & Development’ van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Thijs heeft in de afgelopen drie jaren o.a. werkervaring opgedaan met het ontwerpen van websites, webgames en animaties voor verschillende bedrijven. In zijn vrije tijd houdt hij zich veel bezig met theater en muziek. Binnen de eigen hogeschool was Thijs betrokken bij het accreditatietraject in 2004 en is hij twee jaar lid van de toelatingscommissie geweest. W.L.M. (Wienke) Blomen De heer Blomen is sinds 1976 actief in het hoger (beroep) onderwijs op het gebied van bestuur, strategie en organisatie. Van 1976 tot 1992 in diverse functies bij de HBO-Raad, waaronder die van hoofd van een van de adviesgroepen en plv. secretaris-directeur, en sinds 1992 als senior-adviseur en later directeur en mede-eigenaar van de Hobéon Groep BV. Sinds 1996 is hij tevens werkzaam in de certificering van bedrijven in de monumentenzorg, in het hoger onderwijs en in de sector kunst en cultuur. Drs G.J. (Hans) Stoltenborg De heer Stoltenborg studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en was al gedurende zijn studie werkzaam in projecten op het terrein van onderwijs en opleiding. Na een aantal jaren in de onderwijsresearch werkte hij op het gebied van het post-hbo en andere vormen van commerciële dienstverlening vanuit onderwijsinstellingen. Door een stationering in Brussel leerde hij de EU en het internationale projectenbeleid goed kennen. De afgelopen jaren werkt hij vanuit het kantoor in Den Haag op onderwerpen als marktonderzoek (deels samen met TNS NIPO), ontwikkeling van nieuwe opleidingen, competentiegericht leren, kwaliteitszorg en accreditatie. Ook voert hij het projectmanagement van innovatieprojecten en is hij betrokken bij internationale onderwijsprojecten.


G.C. (Rianne ) Versluis Mevrouw Versluis is in 1979 afgestudeerd aan de Pedagogisch Academie. Tot 2001 is zij werkzaam geweest in verschillende functies binnen het dovenonderwijs als leerkracht, intern begeleider en teamcoördinator. Daarna heeft zij in een gemeente een aantal jaren gewerkt als (senior) beleidsmedewerker Welzijn. Het formuleren van (nieuw) beleid op het brede terrein van welzijn was daar een van haar voornaamste taken. Bij Hobéon is zij nauw betrokken bij de accreditatie van hoger beroepsopleidingen.







BIJLAGE II: Programma Visitatie Programma Audit opleiding Kunst en Techniek – voltijd – Saxion Hogescholen; 15 juni 2006

Lokaal Tijd Gesprekspartners Auditoren Onderwerpen

W-2.31 09.00 – 09.15 Auditteam* Voorbespreking

W-2.31 09.15 – 09.30 Managementteam: Jan Wolters Bas Olde Hampsink Dick Mostert Arjan Mulder Marijke Heideman

directeur manager Onderwijs en Innovatie manager Onderwijs en Organisatie

coördinator Audit/Kwaliteitszorg secretaresse

Auditteam: Wienke Blomen, David Geerts, Tom Demeyer, Hans Stoltenborg, Thijs Aarts, Rianne Versluis

Kennismaking Definitieve vaststelling programma

W-2.31 09.30 – 10.30 Managementteam: Jan Wolters Bas Olde Hampsink Dick Mostert

directeur manager Onderwijs en Innovatie

manager Onderwijs en Organisatie

Auditteam Strategisch beleid, visie, missie Marktpositie en instroom Internationalisering / Lectoraat / Innovatie Relatie beroepenveld Op hoofdlijnen: Personeel / Deskundigheidsbevordering Resultaten / rendementen Kwaliteitszorg

W-2.31 10.30 -11.15 Managementteam: Jan Wolters Bas Olde Hampsink Dick Mostert

directeur manager Onderwijs en Innovatie

manager Onderwijs en Organisatie

Wienke Blomen, Rianne Versluis

Gedetailleerder: Personeel / Deskundigheidsbevordering Resultaten / rendementen Kwaliteitszorg Lectoraat/kenniskring

W-2.34

Curriculumcommissie: Benno Grootelaar Dick van der Meulen Ruben Sinkeldam Rob Maas

docent opleidingscoördinator docent

docent

Hans Stoltenborg, David Geerts, Tom Demeyer, Thijs Aarts

Relatie beroepenveld Onderwijsontwikkeling Praktijkcomponent/stages Internationalisering

W-2.31 11.15 – 11.30 Auditteam Interne terugkoppeling, verificatie

W-2.31 11.30 – 12.15 Examencommissie/ toetscommissie Dick Mostert Margreet Salentijn René Heijnen

manager Onderwijs en Organisatie docente

docent

Hans Stoltenborg, Tom Demeyer, Rianne Versluis

Studiebegeleiding Toetsen en beoordelen Bezwaar en beroep Vrijstellingen Kwaliteitsborging van praktijkcomponent Resultaten / rendementen Instroom Aansluiting instroom en programma Studeerbaarheid, Studielast

W-2.34 Stage/Afstuderen Hans van Grol Benno Grootelaar Herman Paassen Dick van der Meulen Arjan Mulder

coördinator stage docent

docent/PR en voorlichting coördinator afstuderen/opleiding coördinator Audit/Kwaliteitszorg

Wienke Blomen, David Geerts, Thijs Aarts

Studiebegeleiding Toetsen en beoordelen Relatie eindkwalificaties en programma Resultaten / rendementen

W-2.34 12.15 – 13.00

Auditteam Lunch, interne terugkoppeling, verificatie

13.00 – 13.30 Rondleiding voorzieningen Jan Wolters Bas Olde Hampsink Dick Mostert

directeur manager Onderwijs en Innovatie manager Onderwijs en Organisatie

Auditteam Verificatie algemene en opleidingsspecifieke voorzieningen

W-2.31 13.30 – 14.30 Docenten René Heijnen Harry Sanderink Herman Paassen Miranda Straten Margreet Salentijn Paul Visschedijk

docent Techniek docent Techniek docent Kunst

docente Kunst docente Menswetenschappen docent Menswetenschappen

Hans Stoltenborg, David Geerts, Rianne Versluis

Relatie beroepenveld Onderwijsontwikkeling Eindkwalificaties Samenhang programma Toetsen en beoordelen Praktijkcomponent/stages Internationalisering Deskundigheidsbevordering Studiebegeleiding

W-2.34 Studenten Frans Baud Ellen Altena Milan van Bruggen Bianca van Essen Michiel Frielink Emiel Voogd Peter van Amstel Daphne Dijkerman

1e jaars student 2e jaars studente 3e jaars student

3e jaars studente 3e jaars student 3e jaars student

4e jaars student 4e jaars studente

Wienke Blomen, Tom Demeyer, Thijs Aarts

Informatievoorziening Toetsen en beoordelen Studiebegeleiding (incl. stages) Studeerbaarheid, studielast Materiële voorzieningen Praktijkcomponent

W-2.31 14.30 - 15.15 Kwaliteitszorg Arjan Mulder Paul Visschedijk Bas Olde Hampsink

coördinator Audit/Kwaliteitszorg docent

manager Onderwijs en Innovatie

Wienke Blomen, David Geerts, Rianne Versluis

Evaluatie van resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten,alumni, werkveld

W-2.34 Verificatie documenten Hans Stoltenborg, Tom Demeyer, Thijs Aarts

Nader te bepalen n.a.v. gesprekken

W-2.31 15.15 – 15.30 Auditteam Interne terugkoppeling, verificatie en bepaling ‘pending issues’ / verdieping en/of additionele

onderwerpen

W-2.31 15.30 – 16.00

Nader te bepalen gesprekspartners (iedereen beschikbaar)

(Deel) Auditteam Pending issues

W-2.34 Nader te bepalen gesprekspartners (iedereen beschikbaar)

(Deel) Auditteam Vrije ruimte voor verdieping en/of additionele gespreksonderwerpen

W-2.31 16.00 – 16.30 Auditteam Intern overleg en bepaling voorlopige

beoordeling

16.30 – 17.00 Alle gesprekspartners & genodigden

Auditteam Terugkoppeling voorlopige beoordeling

* Auditteam: W. L.M. Blomen, (Wienke) Lead-auditor / directeur Hobéon Groep Drs. D. Geerts (David) Werkvelddeskundige – coördinator Mediacentrum KU Leuven T. Demeyer (Tom) Vakdeskundige – Lab manager Waag Society en deeltijddocent EMMA master course faculteit KMT T.C. Aarts (Thijs) Studentlid / student opleiding Kunst &Techniek aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Drs. G.J. Stoltenborg (Hans) Onderwijskundige/ senior adviseur Hobéon Certificering G.C. Versluis (Rianne) secretaris / adviseur Hobéon Certificering

Documents

Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Kunst en ... Saxion hbo-ba Kunst... · door eigen observaties van de marktbehoefte, door gesprekken met de collega-opleiding, door