„Gawęda o miłości do ziemi ojczystej” Wisława Szymborska ez tej … · 2016. 11. 26. · Jest w każdym naszym słowie, a słowa są najprostsze - chleb, mama, dom gościnny,

„Gawęda o miłości do ziemi ojczystej”

Wisława Szymborska

Bez tej miłości można żyć,

mieć serce suche jak orzeszek,

malutki los naparstkiem pić

z dala od zgryzot i pocieszeń,

na własną miarę znać nadzieję,

w mroku kryjówkę sobie uwić,

o blasku próchna mówić „dnieje”,

o blasku słońca nic nie mówić.

Jakiej miłości brakło im,

że są jak okno wypalone,

rozbite szkło, rozwiany dym,

jak drzewo z nagła powalone,

które za płytko wrosło w ziemię,

któremu wyrwał wiatr korzenie

i jeszcze żyje cząstkę czasu,

ale już traci swe zielenie

i już nie szumi w chórze lasu?

Ziemio ojczysta, ziemio jasna,

nie będę powalonym drzewem.

Codziennie mocniej w ciebie wrastam

radością, smutkiem, dumą, gniewem.

Nie będę jak zerwana nić.

Odrzucam pusto brzmiące słowa.

Można nie kochać cię – i żyć,

ale nie można owocować.

„Barwy ojczyste”

Czesław Janczarski

Powiewa flaga, gdy wiatr się zerwie,

A na tej fladze, biel i czerwień,

Czerwień to miłość,

Biel serce czyste,

Piękne są nasze barwy ojczyste.

„Polska”

Ryszard Przymus

Polska - to taka kraina,

która się w sercu zaczyna.

Potem jest w myślach blisko,

w pięknej ziemi nad Wisłą.

Jej ścieżkami chodzimy,

budujemy, bronimy.

Polska - Ojczyzna...

Kraina, która się w sercu zaczyna.

„Co to jest Polska?”

Czesław Janczarski

- Co to jest Polska? -

Spytał Jaś w przedszkolu.

Polska - to wieś

i las, i zboże w polu,

i szosa, którą pędzi

do miasta autobus,

i samolot, co leci

wysoko, na tobą.

Polska- to miasto,

strumień i rzeka,

i komin fabryczny,

co dymi z daleka,

a nawet obłoki,

gdy nad nami mkną.

Polska to jest także twój rodzinny dom.

A przedszkole?

Tak - i przedszkole,

i róża w ogrodzie

i książka na stole.

„Kto Ty jesteś? Polak mały!”

Władysław Bełza

Kto ty jesteś?

Polak mały.

Jaki znak twój?

Orzeł biały.

Gdzie ty mieszkasz?

Między swemi.

W jakim kraju?

W polskiej ziemi.

Czym ta ziemia?

Mą ojczyzną.

Czym zdobyta?

Krwią i blizną.

Czy ją kochasz?

Kocham szczerze.

A w co wierzysz?

W Polskę wierzę.

Czym ty dla niej?

Wdzięczne dziecię.

Coś jej winien?

Oddać życie.

„Polska”

Antoni Słonimski

I cóż powiedzą tomy słowników,

Lekcje historii i geografii,

Gdy tylko o niej mówić potrafi

Krzak bzu kwitnący i śpiew słowików.

Choć jej granice znajdziesz na mapach,

Ale o treści, co je wypełnia,

Powie ci tylko księżyca pełnia

I mgła nad łąką, i liści zapach.

Pytasz się, synu, gdzie jest i jaka?

W niewymierzonej krainie leży.

Jest w każdym wiernym sercu Polaka,

Co o nią walczył, cierpiał i wierzył.

W szumie gołębi na starym rynku,

W książce poety i na budowie,

W codziennej pracy, w życzliwym słowie,

Znajdziesz ją w każdym dobrym uczynku.

„Twój dom”

Wanda Chotomska

Jest w każdym naszym słowie,

a słowa są najprostsze -

chleb, mama, dom gościnny,

i Wisła, i Mazowsze.

I jest w czerwieni maków,

i w białych kwiatach wiśni,

w piosenkach wszystkich ptaków

i w każdej naszej myśli.

W mazurku chopinowskim,

i w czarnym węglu Śląska,

i tu, gdzie serce mówi,

że to jest właśnie Polska.

„Moja mała Ojczyzna”

Joanna Białobrzeska

Jest na mapie mała kropka,

ja tu mieszkam, tu mnie spotkasz.

Jak ciekawie i wesoło

w moim świecie naokoło.

Na podwórku trzy kałuże,

położyły się przy murze,

trzepak bardzo dziś kaprysi -

duży dywan na nim wisi.

Słońce z cieniem gra tu w berka,

pan kominiarz z dachu zerka,

teraz chyba każdy przyzna,

że jest piękna ma Ojczyzna!

„Tu wszędzie Polska”

Tadeusz Kubiak

Tu, gdzie jest dom nasz, twój i mój,

gdzie lasy są i rzeki nasze,

gdzie każdy ojciec szedł na bój,

gdzie Biały Orzeł na sztandarze.

Gdzie w Gdańsku Neptun lśni trójzębem,

gdzie nad Krakowem dźwięczy hejnał,

gdzie wolna droga wiedzie w zboże,

gdzie chwiejna trzcina na jeziorze.

Tyś się tu rodził, ojciec i wuj,

tu się rodziła twoja matka.

Dziad orał ziemię, wdychał kurz,

a jego dom to nędzna chatka.

Gdzie klucz żurawi nad łąkami,

gdzie Mysia Wieża ponad Gopłem,

w Szczecinie biały transatlantyk,

w morzu stalowy, czujny okręt.

Gdzie wiosną słowik w krzakach gęstych,

jesienią rżyska snute dymem,

gdzie latem słońce nad Bałtykiem,

a zimą świerszcze za kominem.

Gdzie dom poety w Czarnolesie,

gdzie nurtem śpiewnym płynie Wisła.

Tu biały sad jest, czarny węgiel,

tu wszędzie Polska, tu - Ojczyzna!

„Gawęda o miłości ziemi ojczystej”

Wisława Szymborska

Bez tej miłości można żyć,

mieć serce puste jak orzeszek,

malutki los naparstkiem pić

z dala od zgryzot i pocieszeń,

na własną miarę znać nadzieję,

w mroku kryjówkę sobie wić,

o blasku próchna mówić „dnieje”,

o blasku słońca nic nie mówić.

Jakiej miłości brakło im,

że są jak okno wypalone,

rozbite szkło, rozwiany dym,

jak drzewo z nagła powalone,

które za płytko wrosło w ziemię,

któremu wyrwał wiatr korzenie

i jeszcze żyje cząstkę czasu,

ale już traci swe zielenie

i już nie szumi w chórze lasu?

Ziemio ojczysta, ziemio jasna,

nie będę powalonym drzewem.

Codziennie mocniej w ciebie wrastam

radością, smutkiem, dumą, gniewem.

Nie będę jak zerwana nić.

Odrzucam pustobrzmiące słowa.

Można nie kochać cię – i żyć,

ale nie można owocować.

Ta dawność jej w głębokich warstwach...

Czasem pośrodku drogi stanę:

może nieznanych pieśni garstka

w skrzyni żelazem nabijanej,

a może dzban, a może łuk

jeszcze się w łonie ziemi grzeje,

może pradawny domu próg

ten, którym wkroczyliśmy w dzieje?

Stąd idę myślą w przyszłe wieki,

wyobrażenia nowe składam.

Kamień leżący na dnie rzeki

oglądam i kształt jego badam.

Z tego kamienia rzeźbiarz przyszły

wyrzeźbi głowę rówieśnika.

Ten kamień leży w nurcie Wisły,

a w nim potomna twarz ukryta.

By na tej twarzy spokój był

i dobroć, i rozumny uśmiech,

naród mój nie żałuje sił,

walczy i tworzy, i nie uśnie.

Pierścienie świetlnych lat nad nami,

ziemia ojczysta pod stopami.

Nie będę ptakiem wypłoszonym

ani jak puste gniazdo po nim.

„Bagnet na broń”

Władysław Broniewski

Hej, chłopcy, bagnet na broń!

Długa droga, daleka, przed nami,

mocne serca, a w ręku karabin,

granaty w dłoniach i bagnet na broń!

Jasny świt się roztoczy, wiatr owieje nam oczy,

i odetchnąć da płucom, i rozgorzeć da krwi,

i piosenka jak tęcza nad ziemią roztoczy

w równym rytmie marsz: raz, dwa, trzy.


Długa droga, daleka, przed nami trud i znój.

Po zwycięstwo, my młodzi idziemy na bój,


Ciemna noc się nad nami roziskrzyła

gwiazdami,

białe wstęgi dróg w pyle, długie noce i dni,

nowa Polska zwycięska jest w nas i przed

nami,

w równym rytmie marsz: raz, dwa, trzy.


bo kto wie, czy to jutro, pojutrze, czy dziś,

przyjdzie rozkaz, że już, że już trzeba iść...


"Hymn do miłości ojczyzny”

Ignacy Krasicki

Święta miłości kochanej ojczyzny,

Czują cię tylko umysły poczciwe!

Dla ciebie zjadłe smakują trucizny

Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe.

Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny

Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe,

Byle cię można wspomóc, byle wspierać,

Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

ŚWIĘTO FLAGI”

Zofia Tyszkiewicz, 02 maja 2004

Nowy dzień świąteczny mamy.

Drugi maja – to Dzień Flagi.

Choć historia barw jest stara

to dopiero teraz flaga

doczekała takiej chwili,

w której ją radośniej czcimy.

Biel od Orła i Pogoni,

czerwień z tarczy tła pochodzi,

a że Godło jest ważniejsze,

stąd też biel ma miejsce pierwsze.

Jest od góry barwą flagi,

w dole, prawnie, czerwień mamy.

Z nią od wieków naród kroczy.

Jest gdzie łzy i gdzie krew broczy.

Przez zabory, wojna świata,

zawsze bliska jest Polaka.

Ciesz się Flago, a my z Tobą.

Godnie uniesione czoło,

ufne myśli i nadzieja,

duma serce nam rozpiera!

Za to ważne Flagi święto

wyrażamy wdzięczność wielką

Rodziewiczom i Platformie

- nową tworzą dziś historię.

Nasze barwy narodowe

przed wiekami ustalone.

Barwy herbów Polski, Litwy

na sztandarach nam zakwitły.

Flaga nasza znakiem Unii,

historycznej państw komunii,

bo Królestwo Kongresowe

z Księstwem Litwy nią złączone.

Z nią radości, święta, hejnał,

z nią też Polska niepodległa.

Z nią do Unii, z własnym świętem

tak los sprawił – niepojęte!

Razem z Tobą jest Polonia,

Konstytucja i Madonna

- Matka i Królowa nasza,

która łaski nam wyprasza.

„Oblicze Ojczyzny”

Tadeusz Różewicz

Ojczyzna To Kraj Dzieciństwa,

Miejsce Urodzenia,

To Jest Ta Mała Najbliższa

Ojczyzna.

Miasto, Miasteczko, Wieś,

Ulica, Dom, Podwórko,

Pierwsza Miłość,

Las Na Horyzoncie,

Groby.

W Dzieciństwie Poznaje Się

Kwiaty, Zioła, Zboża,

Zwierzęta,

Pola, Łąki,

Słowa, Owoce.

Ojczyzna Się Śmieje.

Na Początku Ojczyzna

Jest Blisko,

Na Wyciagnięcie Ręki.

Dopiero Później Rośnie,

Krwawi,

Boli.

„Elegia o... chłopcu polskim...”

Krzysztof Kamil Baczyński, 20 III 1944 r.

Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą,

haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią,

malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg,

wyszywali wisielcami drzew płynące morze.

Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć,

gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami.

Odchowali cię w ciemnościach, odkarmili bochnem trwóg,

przemierzyłeś po omacku najwstydliwsze z ludzkich dróg.

I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc,

i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut - zło.

Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.

Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?

"Naprzód"

Józef Relidzyński

Pójdziemy naprzód, nigdy wstecz.

Ze starem hasłem naszem:

z krwi pospolitą tworząc Rzecz

bagnetem i pałaszem,

rosnącą szlakiem naszych dróg.

Tak nam dopomóż Bóg!

Jako lawina śnieżna z gór,

na łeb spadniemy wroga;

o piersi naszych żywy mur

rozbije się czerń sroga,

by fale mórz o skalny próg.


Na kresach pełniąc czujną straż,

Wytrwamy, Polsko, wiernie,

czy laur uwieńczy sztandar nasz,

czy go oplotą ciernie,

Wolności Twej my krwawy pług.


Zbrój się, Narodzie, zbrój się, zbrój!

Zygmuntów dzwon Ci dzwoni!

O wojsku śpiącym sen się Twój

dziś jawi... hej! Do broni!

Pierzchnie śmiertelny przed nim wróg.


Zbudź się! Kajdany rdzawe rwij!

Na polską glebę żyzną

upadnie krew a wiosną z krwi

rozkwitniesz nam, ojczyzną,

w słońcu, co legnie Ci u nóg.


"Póki my żyjemy"

Julian Przyboś, wrzesień 1939r.

Huk armat na wysokość łun

wzrósł,

niebo wali się z trzaskiem.

Bezbronny, wbity pociskami w grunt,

błagam o karabin jak skazaniec o łaskę

i tylko krzyczę - niecelnie,

z rannych i z martwych wstawszy.

Mój wzrok po torach bomb strącony w gruz

przypada do Warszawy.

Aż w rozpękły na dwoje słuch

płacz mężczyzn wpadł - i ich, jak nabój, milczenie.

W tej chwili zginął mój brat.

Żegnam was, unoszący za granicę głowy,

uciekający do broni,

gdy tu, w rozwalonym schronie,

z jeszcze żywych ostatniego tchu

odtworzyłbym nasz hymn narodowy.

"Pieśń o żołnierzach z Westerplatte"

Konstanty Ildefons Gałczyński

Kiedy się wypełniły dni

i przyszło zginąć latem,

prosto do nieba czwórkami szli

żołnierze z Westerplatte.

( A lato było piękne tego roku ).

I tak śpiewali: Ach, to nic,

że tak bolały rany,

bo jakże słodko teraz iść

na te niebiańskie polany.

( A na ziemi tego roku było tyle wrzosu na bukiety ).

W Gdańsku staliśmy tak jak mur,

gwiżdżąc na szwabską armatę,

teraz wznosimy się wśród chmur,


I ci, co dobry mają wzrok

i słuch, słyszeli pono,

jak dudni w chmurach równy krok

Morskiego Batalionu.

I śpiew słyszano taki: - By

słoneczny czas wyzyskać,

będziemy grzać się w ciepłe dni

na rajskich wrzosowiskach.

Lecz gdy wiatr zimny będzie dął,

i smutek krążył światem,

w środek Warszawy spłyniemy w dół,


HYMN (Bogarodzico...)

JULIUSZ SŁOWACKI

Bogarodzico, Dziewico!

Słuchaj nas, Matko Boża,

To ojców naszych śpiew.

Wolności błyszczy zorza,

Wolności bije dzwon,

Wolności rośnie krzew.

Bogarodzico!

Wolnego ludu śpiew

Zanieś przed Boga tron.

Podnieście głos, rycerze,

Niech grzmią wolności śpiewy,

Wstrząsną się Moskwy wieże.

Wolności pieniem wzruszę

Zimne granity Newy;

I tam są ludzie - i tam mają duszę.

Noc była... Orzeł dwugłowy

Drzemał na szczycie gmachu

I w szponach niósł okowy.

Słuchajcie! zagrzmiały spiże,

Zagrzmiały... i ptak w przestrachu

Uleciał nad świątyń krzyże.

Spojrzał - i nie miał mocy

Patrzeć na wolne narody,

Olśniony blaskiem swobody,

Szukał cienia... i w ciemność uleciał północy.

O wstyd wam! wstyd wam, Litwini!

Jeśli w Gedymina grodzie

Odpocznie ptak zakrwawiony,

Głos potomności obwini

Ten naród - gdzie czczą w narodzie

Krwią zardzawiałe korony.

Wam się chylić przed obcemi,

Nam we własnych ufać siłach;

Będziem żyć we własnej ziemi

I we własnych spać mogiłach.

Do broni, bracia! do broni!

Oto ludu zmartwychwstanie,

Z ciemnéj pognębienia toni,

Z popiołów Feniks nowy

Powstał lud - błogosław, Panie!

Niech grzmi pieśń jak w dzień godowy.

Bogarodzico! Dziewico!

Słuchaj nas, Matko Boża,

To ojców naszych śpiew,

Wolności błyszczy zorza,

Wolności bije dzwon

I wolnych płynie krew,

Bogarodzico!

Wolnego ludu krew

Zanieś przed Boga tron.

"Żołnierz polski"

Autor: Władysław Broniewski

Ze spuszczoną głowa powoli

idzie żołnierz z niemieckiej niewoli.

Dudnią drogi, ciągną obce wojska,

a nad nimi złota jesień polska.

Usiadł żołnierz pod brzozą u drogi,

opatruje obolałe nogi.

Jego pułk rozbili pod Rawą,

a on bił się, a on bił się krwawo,

szedł z bagnetem na czołgi żelazne,

ale przeszły, zdeptały na miazgę.

Pod Warszawą dał ostatni wystrzał,

potem szedł. Przez ruiny. Przez zgliszcza.

Jego dom podpalili Niemcy

A on nie ma broni, on się nie mści...

Hej ty brzozo, hej ty brzozo-płaczko,

smutno szumisz nad jego tułaczką,

opłakujesz i armię rozbitą

i złe losy, i Rzeczpospolitą...

Siedzi żołnierz ze spuszczoną głową,

zasłuchany w tę brzozową skargę,

bez broni, bez orła na czapce,

bezdomny na ziemi - matce.

"Marsz II Korpusu"

Jan Lechoń

Przez te same doliny, tymże Tybru brzegiem

Znów idą jak przed laty ściśniętym szeregiem,

I płynie ta, co tutaj kiedyś się zrodziła,

"Piosenka stara, wojsku polskiemu tak miła".

Jakąż drogę odbyłaś, aby raźnym chórem

Znów dźwięki Twe zabrzmiały pod włoskim lazurem,

By mógł Cię żołnierz tułacz na nowo zanucić,

Przez ileż przeszłaś granic, ażeby tu wrócić?

Od śniegów szłaś Sybiru do pomarańcz gaju

I teraz z żołnierzami powracasz do Kraju,

I żadna siła złego ni przemoc olbrzyma,

Stająca Ci na drodze - dojść Cię nie powstrzyma.

Nowe kości się kładą na tych, co już leżą,

Przesiąknięta krwią ziemia krwią nasiąka świeżą,

Ktoś upadł i do Kraju wyciąga swą rękę,

Lecz inni idą dalej, śpiewając piosenkę.

I kiedy trakt Cezara pod ich krokiem dudni,

Słyszą dzwonek na nieszpór i żuraw u studni

I niosą dniem i nocą sztandary niezdarte,

I przejdą, przejdą Tyber i Wisłę, i Wartę.

"Płynie Wisła, płynie"

Autor: nieznany

Płynie Wisła, płynie

po polskiej krainie,

a dopóki płynie,

Polska nie zaginie!

Zobaczyła Kraków,

wnet go pokochała,

a w dowód miłości

wstęgą opasała.

Chociaż się schowała

w Niepołomskie lasy

i do morza wpada,

płynie, jak przed czasy.

Nad moją kolebką

matka się schylała

i mówić pacierza

wcześnie nauczała.

"Ojcze nasz" i "Zdrowaś"

i skład apostolski,

bym do samej śmierci

kochał naród polski.

Bo ten naród polski

ma ten urok w sobie;

kto go raz pokochał,

nie zapomniał w grobie.

"Póki w narodzie myśl swobody żyje"

Adam Asnyk

Póki w narodzie myśl swobody żyje,

Wola i godność, i męstwo człowiecze,

Póki sam w ręce nie odda się czyje

I praw się swoich do życia nie zrzecze.

To ani łańcuch, co mu ściska szyję,

Ani utkwione w jego piersiach miecze,

Ani go przemoc żadna nie zabije -

I w noc dziejowej hańby nie zawlecze.

Zginąć on może z własnej tylko ręki:

Gdy nim owładnie rozpacz senna, głucha,

Co mu spoczynek wskaże w grobie miękki

I to zwątpienie, co szepcze do ucha:

Że jednym tylko lekarstwem na męki

Jest dobrowolne samobójstwo ducha.

"Sen żołnierza"

Konstanty Ildefons Gałczyński

Płynie w łodzi zielonej...

ach, do domu tak blisko!

chwila jeszcze i schyli się

nad córeczki kołyską.

Żona zaklaszcze w dłonie,

jak ptak do furtki pomknie -

zaczerwienią się mocniej

na klombach pelargonie.

Przy furtce pocałunki,

przy furtce łzy rzęsiste...

Jak cicho! Córka śpi.

Dzięki Ci za to, Chryste!

- Matka zdrowa? - Zdrowiutka.

Ot, wszystko po dawnemu.

Co było - przeminęło,

dziękować Najwyższemu!

- Głodnyś? - Nie, nie! nie trzeba

- A może chcesz herbaty?

- Nie, nie. Daj się zapatrzeć

w ciebie, w dziecko i w kwiaty.

"Marsz dla żołnierzy"

Franciszek Karpiński

Ojczyzna nas woła,

Z nią starce, dzieci, żony,

Kto dźwignąć broń wydoła,

Śpieszmy do ich obrony.

Nie trwóżmy się, że nas mało,

Którzy idziemy za chwałą,

Bo zawsze nie tłumu siła,

Ale wolna ręka biła.

Oto widać tor krwawy,

Dawny go Lach ubijał.

Idź, jak on szedł do sławy,

Tak stój, goń, bij --jak bijał.

Gdy ogromne ryknie działo,

Przy swych znakach róbmy śmiało;

Nie nas, bracia, bój surowy,

Ale podłe trwoży głowy.

Sławo! Czy ty na górze,

Czy cię padół uchyli,

Czyli staniesz na murze,

Iść za tobą najmilej!

Gdy się wojna ustatkuje,

Naród wieńce nam gotuje,

Wieńce za poczciwe blizny,

Odebrane dla ojczyzny.

"O Polsko!"

Juliusz Słowacki

O POLSKO! POLSKO! Święta! Bogobojna!

Jeżeli kiedyś jasna i spokojna

obrócisz swoje rozwidnione oczy

na groby nasze, gdzie nas robak toczy;

gdzie urny prochów pod wierzby wiosenne

skryły się dumać jak łabędzie senne:

Polsko ty moja, gdy już nieprzytomni

będziemy - wspomnij ty o nas! O, wspomnij!

Wszak myśmy z twego zrobili nazwiska

pacierz, co płacze, i piorun, co błyska.

A dosyć, że się zastanawiasz chwilę,

jaka tam cisza na naszej mogile,

jak się wydaje przez Boga przeklęta;

a nie zapomnisz ty o nas, o, święta!

Kto pałasz kocha i Ojczyznę kocha,

choćby się, palił dla niej przez dwa wieki

i gdzieś jak żuraw, odleciał daleki,

i gdzie przez lat sto widniał od rozpaczy:

to, jak swą szablę i swój kraj zobaczy;

to, jak usłyszy, że krzyczą "DO BRONI!"

przed Panem Bogiem się tylko ukłoni,

a potem ludziom odpowie na hasło,

Że miecz nie ściemniał i serce nie zgasło!

"Hymn do miłości Ojczyzny"

Ignacy Krasicki

Święta miłości kochanej Ojczyzny,

Czują cię tylko umysły poczciwe!

Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,

Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe;

Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,

Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe.

Byle cię można wspomóc, byle wspierać,

Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać!

"Rzadko na moich wargach"

Jan Kasprowicz

Rzadko na moich wargach -

Niech dziś to warga ma wyzna -

Jawi się krwią przepojony,

Najdroższy wyraz: Ojczyzna.

Widziałem, jak się na rynkach

Gromadzą kupczykowie,

Licytujący się wzajem,

Kto Ją najgłośniej wypowie.

Widziałem, jak między ludźmi

Ten się urządza najtaniej,

Jak poklask zdobywa i rentę,

Kto krzyczy, iż żyje dla Niej.

Widziałem, jak do Jej kolan -

Wstręt dotąd serce me czuje -

Z pokłonem się cisną i radą

Najpospolitsi szuje.

Widziałem rozliczne tłumy

Z pustą, leniwą duszą,

Jak dźwiękiem orkiestry świątecznej

Resztki sumienia głuszą.

Sztandary i proporczyki,

Przemowy i procesyje,

Oto jest treść Majestatu,

Który w niewielu żyje.

Więc się nie dziwcie - ktoś może

Choć milczkiem słuszność mi przyzna -

Ze na mych wargach tak rzadko

Jawi się wyraz: Ojczyzna.

Lecz brat mój najbliższy i siostra,

W tak czarnych żałobach ninie,

Ci widzą, że chowam tę świętość

W najgłębszej serca głębinie.

Ta siostra najbliższa i brat ten,

Wybrani spomiędzy rzeszy,

Ci znają drogi, którymi

Moja Wybrana spieszy.

Krwawnikiem zarosłe ich brzegi,

Łopianem i podbiałami:

Śpieszę z Nią razem, topole

Ślą swe westchnienia za nami.

Przystajem na cichych mogiłach,

Słuchamy, azali z ich wnętrza

Taki się głos nie odezwie,

Jakaś nadzieja najświętsza.

Zboża się złocą dojrzało,

A tam już widzimy żniwiarzy,

Ta dłoń swą na czoło mi kładzie

I razem o sprzętach marzy.

A potom, podniósłszy głowę

Do dalszej wstając podróży,

Woła: "Miej radość w duszy,

Bo tylko radość nie nuży.

Podporą ci będzie i brzaskiem

Ta ziemia tak bujna, tak żyzna,

Nią ci Ja jestem na zawsze

Twa ukochana Ojczyzna".

Jakiś złośliwy złoczyńca

Pszeniczne podpala stogi,

U bram się wije niebieskich

W rozpaczy człowiek ubogi.

Jakaś mordercza zaraza

Z głodem zawiera przymierze,

Na przepełnionych cmentarzach

Krzyże się wznoszą świeże.

Jakoweś głuche tętenty

Wskroś przeszywają powietrze,

Kłębią się gęste chmurzyska,

Czyjaż to ręka je zetrze?

Jakaś olbrzymia rzeka

Wezbrała krwią i rozlewa

W krąg purpurowe swe nurty,

Zabiera domy i drzewa.

Jakoweś idą pomruki -

Drży niepoznana puszcza,

Dęby się groźne ozwały,

Cóż to za moc je poduszcza?

A nad tą dolą - niedolą

Poranna nieci się zorza,

Na pieśń mą, Ojczyzny pełną

Spływa promienność jej Boża.

W mej pieśni, bogatej czy biednej -

Przyzna mi ktoś lub nie przyzna -

Żyje, tak rzadka na wargach,

Moja najdroższa Ojczyzna.

"Pieśń"

Konstanty Ćwierk

Dopóki w polskiej dłoni

Ojcowskich szablic hart,

Co męską pierś obroni

Gdy natrze Niemiec czart.

Pójdzie lud ze wsi, z miasta,

Nie znając niskich trwóg.

Nie damy ziemi Piasta!

Tak nam dopomóż Bóg.

Dopóki myśl narodu

Wierzy w zmartwychwstań cud,

Dopóki bryłą lodu

Nie stał się polski lud.





Dopóki obowiązku

Mocarny czujem zew,

Gdy słychać tam na Śląsku

Tęsknoty polski śpiew.





"Ojczyzna"

Maria Konopnicka

Ojczyzna moja - to ta ziemia droga,

Gdziem ujrzał słońce i gdziem poznał Boga,

Gdzie ojciec, bracia i gdzie matka miła

W polskiej mnie mowie pacierza uczyła.

Ojczyzna moja - to wioski i miasta,

Wśród pól lechickich sadzone od Piasta;

To rzeki, lasy, kwietne niwy, łąki,

Gdzie pieśń nadziei śpiewają skowronki.

Ojczyzna moja - to praojców sława,

Szczerbiec Chrobrego, cecorska buława,

To duch rycerski, szlachetny a męski,

To nasze wielkie zwycięstwa i klęski.

Ojczyzna moja - to te ciche pola,

Które od wieków zdeptała niewola,

To te kurhany, te smętne mogiły -

Co jej swobody obrońców przykryły.

Ojczyzna moja - to ten duch narodu,

Co żyje cudem wśród głodu i chłodu,

To ta nadzieja, co się w sercach kwieci,

Pracą u ojców, a piosnką u dzieci!

"Modlitwa za Ojczyznę"

Władysław Bełza

"W imię Ojca, - w imię Syna,

I świętego Ducha",

Polska modli się dziecina,

A Pan Bóg ją słucha.

W oczach dziecka dwie łzy duże,

Wiara w każdym słowie:

"Ojcze - błaga - coś jest w górze,

Daj Ojczyźnie zdrowie!

Pobłogosław dłońmi Swymi,

Mą ojczystą strzechę;

A mnie dozwól dla mej ziemi,

Uróść na pociechę!"

Tak schylone nad posłaniem,

Dziecię z Bogiem gwarzy.

A Bóg słucha z pobłażaniem,

Na ojcowskiej twarzy,

Słucha... zważa każde słowo...

Zadumał się... myśli:

I nad dziecka jasną głową

Znak zbawienia kreśli.

"Marsz Skautów"

Władysław Bełza

"Święta miłości kochanej ojczyzny",

Oto w twą służbę wchodzi hufiec nasz!

Od lat najmłodszych do późnej siwizny,

Pragnie przy tobie czujną trzymać straż!

Równajmy krok,

Wytężmy wzrok,

Czy gdzie się podstęp nie kryje?

Uderzmy w ton,

Silny jak dzwon:

Polska niech żyje! niech żyje!

My łez nie ronim nad twą mogiłą,

Bo nie wierzymy żeś złożona w grób!

W was życie młode tętni całą siłą,

Żyć dla cię chcemy, - nie konać u stóp!

Równajmy krok,

Wytężmy wzrok,


Uderzmy w ton,

Silny jak dzwon:


Pragniemy spajać nadziei ogniwa,

Że nam zwycięstwo da nabyty hart;

Że i ty z nami żyć będziesz szczęśliwa,

I każdy syn twój będzie ciebie wart!

Równajmy krok,

Wytężmy wzrok,


Uderzmy w ton,

Silny jak dzwon:


Będziemy iść karnie pomimo przeszkody,

Będziemy z zapałem walczyć o twój byt;

Aby w nagrodę, kiedyś, z piersi młodej,

Okrzyknąć twego odrodzenia świt!

Równajmy krok,

Wytężmy wzrok,


Uderzmy w ton,

Silny jak dzwon:


"Ziemia rodzinna"

Władysław Bełza

Całym mym sercem, duszą niewinną,

Kocham tę świętą ziemię rodzinną,

Na której moja kołyska stała,

I której dawna karmi mnie chwała.

Kocham te barwne kwiaty na łące,

Kocham te łany kłosem szumiące,

Które mnie żywią, które mnie stroją,

I które zdobią Ojczyznę moją.

Kocham te góry, lasy i gaje,

Potężne rzeki, ciche ruczaje;

Bo w tych potokach, w wodzie u zdroja,

Ty się przeglądasz Ojczyzno moja,

Krwią użyźniona, we łzach skąpana,

Tak dla nas droga i tak kochana!

Czym będę?

Władysław Bełza

Nieraz, gdy sobie,

W kątku usiądę,

To myślę o tym,

Czym też ja będę?

Trudno się zawsze,

Trzymać mamusi,

Bo każdy człowiek,

Kimś być musi.

Więc może będę,

Dzielnym ułanem,

Lub w cichej wiosce,

Skromnym plebanem.

Może też inną

Pójdę kolejką:

Będę malarzem,

Jak nasz Matejko.

A może sobie

I to zdobędę,

Że ziemię ojców

Uprawiać będę.

Lecz jakimkolwiek,

Iść będę szlakiem:

Zawsze zostanę,

Dobrym Polakiem!

"Pieśń o domu"

Maria Konopnicka

Kochasz ty dom, rodzinny dom,

Co w letnią noc, skroś srebrnej mgły,

Szumem swych lip wtórzy twym snom,

A ciszą swą koi twe łzy?

Kochasz ty dom, ten stary dach,

Co prawi baśń o dawnych dniach,

Omszałych wrót rodzinny próg,

Co wita cię z cierniowych dróg?

Kochasz ty dom, rzeźwiącą woń

Skoszonych traw i płowych zbóż,

Wilgotnych olch i dzikich róż,

Co głogom kwiat wplatają w skroń?

Kochasz ty dom, ten ciemny bór,

Co szumów swych potężny śpiew

I duchów jęk, i wichrów chór

Przelewa w twą kipiącą krew?

Kochasz ty dom, rodzinny dom,

Co wpośród burz, w zwątpienia dnie,

Gdy w duszę ci uderzy grom,

Wspomnieniem swym ocala cię?

O, jeśli kochasz, jeśli chcesz

Żyć pod tym dachem, chleb jeść zbóż,

Sercem ojczystych progów strzeż,

Serce w ojczystych ścianach złóż!...

"O celu Polaka"

Władysław Bełza

Polaka celem:

Skrucha przed Bogiem,

Mir z przyjacielem,

A walka z wrogiem.

Cześć dla siwizny,

Czyste sumienie,

Miłość Ojczyzny

I poświęcenie.

Chętnie krew własną,

Dać w dobrej sprawie,

Zacnie i jasno,

Dążyć ku sławie.

Umieć na progu

Złożyć urazy,

Mieć ufność w Bogu

I żyć bez skazy.

Trudy i znoje,

Znosić z weselem,

To, dzieci moje,

Polaka celem.

"Ojczyzno"

Maria Kazimiera Sarnacka

Kocham cię, moja Ojczyzno

Za to, że Polską się zowiesz,

Za twoje pola i lasy,

Kocham cię po wszystkie czasy.

Kocham jasne słoneczko

Które ponad Polską świeci,

Kocham polską młodzież

I nasze malutkie dzieci.

Kocham rzeki i rzeczki,

Które z gór do morza płyną.

Kocham łąki zielone,

Bo kwitną pachnącą koniczyną.

Kocham księżyc i gwiazdy,

Które nocą świecą,

Kocham wszystkie ptaszęta,

Które są z nami zimą i które wiosną przylecą.

Kocham te polskie drogi

I te nasze rozstaje,

Na których od dziada, pradziada

Krzyż Chrystusowy staje.

Kocham polskie wioski

Z sadem okwieconym,

Bo tutaj się wychowałem,

Tu, gdzie polskie zagony.

Documents

„Gawęda o miłości do ziemi ojczystej” Wisława Szymborska ez tej … · 2016. 11. 26. · Jest w każdym naszym słowie, a słowa są najprostsze - chleb, mama, dom gościnny,