Embed Size (px)
DESCRIPTION
Internet-landboutydskrif
Citation preview
2
3
4
D aar is seker kwessies wat net (so lyk dit!) nooit ten volle opgelos kan word nie. Dit
blyk nou weer die geval te wees in die Wes-Kaap waar adjunk-minister Kgalema
Motlhantle weer eens ‘n beroep gedoen het op boere en plaaswerkers om tot ‘n vergelyk
te kom wat lone betref.
Vir etlike maande het produksie letterlik heeltemal stilgestaan toe die stakings deur
plaaswerkers (en mense wat vanaf Kaapstad per bus aangery is!) vir etlike weke
voortgeduur het.
Op die einde van die dag is daar deur die minister van arbeid, Mildred Oliphant, bepaal
dat die daaglikse lone van R69 per dag, moes toeneem tot R105 per dag.
Dit blyk egter dat hierdie toename in die minimum lone steeds vir plaaswerkers onvol-
doende is, want die verhoging bring glo min verligting. Ek dink nie plaaswerkers het aan
hul sakke reeds gevoel wat meganisering in die bedryf kan doen nie, en daarom is my
vrees, dat indien produsente verder gedwing gaan word om hoër lone te betaal, hulle
moontlik van die werkers verder sal afdank en ten volle meganiseer.
Dit hou baie negatiewe gevolge vir die landbou sowel as vir plaaswerkers in en daarom
glo ek dat Oliphant en die Regering hier sal moet kop skoonmaak en mooi dink voor hulle
doen. Ter wille van plaaswerkers wat ander heenkome sal moet gaan soek. Vir duisende
plaaswerkers is juis “plaaswerk” hul enigste veilige opsie en al wat hulle ken. Dit sou jam-
mer wees as die geskille oor lone verder uitkring en plaaswerkers só benadeel dat hulle
deel gaan word van die statistiek.
SAB het onlangs sy Garsboer van die Jaar vir besproeiingsgebiede aangekondig. Dit is
verblydend om te hoor dat dit goed gaan met die bedryf en dat selfs beginnerboere op
die voorgrond begin betree. Die Taung-gebied het in die afgelope seisoen rekordoeste
afgehaal. Lees meer daaroor binne.
Koringtariewe wat ons plaaslike koringprodusente gaan beskerm teen invoere is ook
aangekondig. Hoewel dit minder is as waarvoor Graan SA aansoek gedoen het, bring dit
steeds verligting.
Dit is weer tyd vir die jaarlikse Nampo Oesdag by Bothaville van 14 tot 17 Mei. Jaarliks
stroom derduisende besoekers na die Nampo-oesplaas waar meer as 600 uitstallers
landbouverwante uitstallings het. Dit is verseker die hoogtepunt op landbou in Suid-Afrika
se kalender en boere (en hul vrouens!) kan gerus gaan besoek aflê en op hoogte kom
van die nuutste tegnologie in die bedryf. Sien programme binne.
En op hierdie Nampo-noot sluit ek af tot volgende keer.
Lekker boer!
Clivé
Redakteursbrief
@agri Mei 2013 4
5
Alfa en Omega Uit my Inbox
Daar is nie ‘n ma-
nier hoe ek en jy
op ons eie voor die
troon van God sou
kon verskyn nie.
Christus se koms
na hierdie wêreld
het egter ons almal
se lewens radikaal
verander. Hy het
ons gebroke
mensdom met die
hemel verbind en
ons in staat gestel
om reg voor die
Vader-troon te
verskyn.
Hoe wonderlik dat
gekies het om self
die groot Ver-
soener te wees. Hy
het, terwyl ons nog
in die sonde was,
die inisiatief
geneem om na ons
toe uit te reik. En
wanneer ons - selfs
ná ons redding - in
sonde verval, is Hy
weer die een wat
ons kom soek en
ons keer op keer
teruglei na die Va-
derhuis.
Hierdie versoe-
ningsdaad van ons
Vader doen egter
ook ‘n beroep op
ons as sy kinders.
Hy vra dat ons - uit
dankbaarheid vir sy
versoen-ingsdaad -
ook die inisiatief sal
neem om so tee-
noor ander te leef.
Hy vra dus dat ons,
waar daar onvrede
is, sal uitreik met
liefde, waar daar
haat is, ander met
deernis sal omhels
en waar daar on-
vergifnis is, die
eerste tree na vrede
sal neem.
Here , dankie vir
die losprys wat U
vir my, u versoe-
ningskind, betaal
het.
The Tea Cup There was a couple who used to go to England to shop in
the beautiful stores. They both liked antiques and pottery
and especially teacups. This was their twenty-fifth wed-
ding anniversary.
One day in this beautiful shop they saw a beautiful teacup.
They said, "May we see that? We've never seen one quite
so beautiful."
As the lady handed it to them, suddenly the teacup spoke.
"You don't understand," it said. "I haven't always been a
teacup. There was a time when I was red and I was clay.
My master took me and rolled me and patted me over and
over and I yelled out, "let me alone", but he only smiled,
"Not yet."
"Then I was placed on a spinning wheel," the teacup said,
"and suddenly I was spun around and around and around.
Stop it! I'm getting dizzy! I screamed. But the master only
nodded and said, 'Not yet.'
Then he put me in the oven. I never felt such heat.
I wondered why he wanted to burn me, and I yelled and
knocked at the door. I could see him through the opening
and I could read his lips as He shook his head, 'Not yet.'
Finally the door opened, he put me on the shelf, and I
began to cool. 'There, that's better,' I said. And he brushed
and painted me all over. The fumes were horrible. I
thought I would gag.
'Stop it, stop it!' I cried. He only nodded, 'Not yet.'
Then suddenly he put me back into the oven, not like the
first one. This was twice as hot and I knew I would suffo-
cate. I begged. I pleaded. I screamed. I cried.
All the time I could see him through the opening nodding
his head saying, 'Not yet.'
Then I knew there wasn't any hope. I would never make
it. I was ready to give up. But the door opened and
he took me out and placed me on the shelf.
One hour later he handed me a mirror and said,
'Look at yourself.And I did. I said,
'That's not me; that couldn't be me.
It's beautiful. I'm beautiful.'
'I want you to remember, then,' he said,
'I know it hurts to be rolled and patted, but if I had left
you alone, you'd have dried up. I know it made you dizzy
to spin around on the wheel, but if I had stopped, you
would have crumbled.
I knew it hurt and was hot and disagreeable in the oven,
but if I hadn't put you there, you would have cracked.
I know the fumes were bad when I brushed and painted
you all over, but if I hadn't done that, you never would
have hardened; you would not have had any color in your
life. And if I hadn't put you back in that second oven,
you wouldn't survive for very long because the hardness
would not have held. Now you are a finished product.
You are what I had in mind when I first began with you.
MORAL: God knows what He's doing (for all of us).
He is the Potter, and we are His clay.
He will mold us and make us,
so that we may be made into a flawless piece of work to fulfill His good, pleasing, and perfect will.
Romeine 5:9 Ons is nou vrygespreek
deur Jesus se dood. Hoeveel te meer sal
Hy ons nie, deur Jesus, red van die
toekomstige oordeel nie!
5 @agri Mei 2013
6
E ver wondered how the rates and taxes
on your house are calculated and why your rates and taxes seem so much higher than that of your colleague living across town? Property rates and taxes are calculated with reference to the municipal valuation thereof, which valuation is based on the market value of the property and is periodically updated with residents provided the opportunity of commenting on or raising objections to municipal valuations if they believe these have not been fairly or correctly determined. The General Valuation roll for the financial years 2013-2017 has recently been published by the various municipalities for inspection with notice of such publication generally being
heralded in the local press and websites of the municipalities. The intent of such inspection is to provide property owners the opportunity of checking the municipal valuation of their respective properties to determine whether these are fairly reflected. Importantly, it is the owner’s responsibility to check these municipal valuations, and if not satisfied with the valuation, to submit an objection within the prescribed timeframes of each municipality in order for the property to be considered for re-evaluation. The official objection period for many municipalities ended on 30 April 2013, although exact dates should be verified with each municipality. If you have not received an official notice of your valuation by ordinary mail to the postal address
used by your municipality for billing, do not make the mistake of thinking that your property may not have been re-valued. Municipal property rates are set by the individual municipal councils and a register of all rateable properties must be kept by municipalities. All properties are valued at the same date of valuation to ensure that rates are levied fairly with different levy rates for the following different catego-ries of properties being allowed: use of the property; permitted use of the
property; or geographical area in
which the property is situated.
The valuation roll must lie open for inspection by the public during office hours at the local or metropolitan municipality.
Make sure you know how your
rates and taxes are calculated
6 @agri Mei 2013
7
In cases where the municipality has an official website, the register must also be displayed on that website. The valuation roll must reflect the particulars of each property, the registered description or other description of the property, the category of the property (as stated above), the physical address of the property, the extent of the property, the name of the owner and the market value if the property was valued. If you are not satisfied with any of the information contained in the Valuation Roll or if any information is omitted, an objection must be lodged before the closing date for objections. Each local or metropolitan municipality has prescribed forms available at their offices for lodging an objection and in most cases the forms can be downloaded from the municipalities’ website. These forms should be filled out stating the reasons for the objection accompanied by any supporting docu-ments, such as sworn valuations of your property. An attorney or property specialist can assist with these supporting documents. Each objection is handled as a separate objection and must be submitted separately on the prescribed forms, even if it pertains to the same property.
Objections should however be in relation to a specific individual property and not against the valuation roll as such. An objection could not be considered if: The objection form is incomplete or not submitted on the official objection forms; The objection is submitted outside the prescribed timeframe; or Multiple objections are submitted on the same objection form.
If submitting an objection, ensure that you obtain a reference number/acknowledgement letter or receipt for all objections submitted. The Municipal Valuator will consider your objection and if needed amend the valuation roll accordingly. You must be notified in writing of any decision taken and if the valuation is adjusted by more than 10%, the Municipal Valuator must state the reasons for such adjustment. You may lodge an appeal within 30 days of receiving the written notice from the Municipal Valuator. The new rates become payable from the start of the financial year of the relevant municipality or from the date on which the municipality’s annual budget is approved by the Provincial Executive. Municipalities may have different policies on the amounts payable while an
objection is still pending. For certainty contact your local municipality to confirm what their requirements are in each case. It is required by law that the municipality correct wrong valuations upon finalising objections and refund the objector. Take note that where the property was undervalued, the ratepayer could be required to pay the additional outstanding rates immediately, with interest, to the municipality. The Municipal Property Rates Act in terms of which the municipal valuations are conducted is available on http://www.info.gov.za/acts/ 2004/a6-04. Each metropolitan or local municipality must have contact details available on their official websites for specific persons dealing with the Valuation Roll. If you are unsure of who to contact, which prescribed forms to complete, determine if you have a valid objection or lodge an objection with supporting documents, contact your local or metropolitan municipality or obtain the assistance of a property specialist. Failure to correct the valuation of your property may result in higher rates and taxes being paid, than is necessary.@
7 @agri Mei 2013
8
ITAC (International Trade
and Administration Com-
mission) het onlangs
bekendgemaak dat die Min-
ister van Handel en Nywer-
heid, dr. Rob Davies, ‘n kor-
ingtarief-beskermingsvlak
van US $294/ton VAB (vry
aan boord) goegekeur het.
Volgens Graan SA is hierdie
uitstekende nuus vir kor-
ingprodusente wat reeds
besig is met koringaanplant-
ings in die Wes- en Suid-
Kaap.
Graan SA het in April 2012
aansoek gedoen vir ‘n tarief-
beskermingsvlak wat US
$215/ton was. “Hierdie was
‘n baie lang en deeglike
proses en ons is baie inge-
nome met die uitkoms van
die aansoek,” het Jannie de
Villiers, uitvoerende hoof-
bestuurder van Graan SA
gesê.
Die goedgekeurde besker-
mingsvlak is effe laer as die
aansoek wat Graan SA ge-
bring het, maar impliseer ‘n
Safex-minimumprys van
sowat R3 300/ton.
“Suid-Afrika voer tans sowat
50% van ons koringverbruik
in en hierdie verhoogde bes-
kermingsvlak behoort ons
afhanklikheid van buite-
landse voorsiening te ver-
minder”, aldus De Villiers.
Die voorsitter van die Win-
tergraanspesialiswerkgroep,
Andries Theron, het gesê dat
boere hierdie besluit van die
minister in ‘n positiewe lig
sien om opnuut in die land-
bou te belê en ‘n beleid te
skep wat winsgewendheid
bevorder ten voordeel van
almal in die land.
Selfs op hierdie hoë vlak be-
hoort dit geen invloed op
huidige broodpryse te hê
nie, het De Villiers bena-
druk.
Koringtarief word verwelkom
Op die platteland moet ouers by skole maar
dikwels inspring en help met fondsinsamelings om
sekere projekte te finansier. ‘n Gholf– en rolbaldag
word op 12 Oktober 2013 deur die Kareehof
Koshuis van die Laerskool Jacobsdal aangebied
om geld in te samel om die koshuis op te knap.
Verlede jaar was hierdie dag ‘n reuse sukses en
kon heelwat verbeterings in die koshuis aange-
bring word.
Borge is egter belangrik en daarom kan belangstel-
lendes gerus na die volgende opsies kyk:
Borg R10 000 as hoofborg en rig enige advertensiemateriaal op, ontvang ‘n gratis natgat en 1 x 4-hand inskrywing gratis.
Borg R5 000 – advertensiemateriaal mag opgerig word en 1 x 4-hand inskrywing gratis.
Die borg van ‘n gatjie beloop R1 000.
‘n Natgat beloop R1 500 waarby u enige advertensiemateriaal mag oprig met die verversings van u keuse wat u aan die spe- lers verskaf.
‘n 4-hand inskrywing beloop R1 000 (better ball scramble). Halfweg-ete en aandete ingesluit. Daar is egter net ‘n beperkte aantal spellers wat mag speel. Rolbalinskrywings kos R110 per per-soon. U kan enige artikel of item skenk wat as ‘n prys gebruik kan word.
Koshuis bied gholfdag aan
Vir enige verdere
navrae oor die gholf- en rolbaldag, skakel Anele Hugo by 082
565 1520.
8 @agri Mei 2013
9
!TE KOOP!
PVC-pype. 400mm deursnee. Klas 6. 70 x 6m lengtes.
Nuut, word onderdak gestoor te Zwemkuil, Prieska.
Prys R1 791 + BTW
Skakel Dirk Loots by 084 6755 243 of stuur ‘n e-pos na
Wil jy in @agri adverteer?
Skakel Miranda van der
Walt by 083 709 0688
Besoek ook
www.leesagri.spmdesigns.
co.za
R3 miljoen vir navorsing op onkruiddoderweerstand
Monsanto in samewerking met die
Universiteit Pretoria het onlangs ‘n
R3 miljoen navorsingprojek oor drie
jaar geloods om ‘n meer effektiewe
onkruidweerstand bestuursprogram
te ontwikkel.
Prof. Charlie Reinhardt, professor in
onkruidwetenskap aan die UP sal die
projek lei, het Kobus Steenekamp,
besigheidsbestuurder van Monsanto,
aangekondig.
Die projek sal hoofsaaklik fokus op
glifosaat-weerstand. Steenekamp
het gesê graanprodusente sal ern-
stige probleme ervaar indien we-
erstand teen glifosaat gaan voorkom.
Dit is daarom belangrik dat die te-
gnologie beskerm moet word.
Volgens Reinhardt is glifosaat veilig.
Wêreldwyd het dit weerstand teen
net 23 onkruidspesies getoon tee-
noor agt ander onkruiddoders
(herbicides) wat weerstand teen 400
spesies ontwikkel het. Van alle
onkruiddoders (herbicides) is
glifosaat die laagste wat weerstand
betref.
In South Africa het net drie onkruid-
spesies in die Wes-Kaap weestand
teen glifosaat getoon en meestal in
perennial crops, buckhorn plantain
(plantago sp),darnel ryegrass (lolium
sp) en tall fleabane (conyza sp). Dit
is vir die eerste keer in 1996
aangeteken.
Reinhardt het gesê dit is interessant
om op te let dat geen weerstand
teen glifosaat opgeteken is in die
somergraangebiede waar dieselfde
onkruidspesies gevind is nie. In talle
gevalle kan weerstand toegeskryf
word tot die inkorrekte toediening
van insekdoders soos aangedui op
die aanwysings. Daar is tot al gevind
in die geval van chloris virgate dat
die
insekdoder gemeng was met swem-
badsuur!
Die eerste opgeskrewe voorkoms
van onkruiddoderweerstand was in
Australië in 1906. Glifosaat is in
1974 bekendgestel en beheer 300
verskillende spesies. Dit word ook
wêreldwyd op 170 miljoen ha toege-
dien en hierdie getal neem jaarliks
6% toe.
In die 2010/11-seisoen in Suid-Afrika
is 1 miljoen ha mielies geplant met
RR, 400 000 ha met sojabone en 10
000 ha met katoen.
Steenekamp het aanbeveel dat pro-
dusente nie net glifosaat gebruik nie,
maar eerder in kombinasie met an-
der onkruiddoders.
Vir verdere navrae skakel Kobus
Hans Lombard Skakeldienste
9 @agri Mei 2013
10
Moenie Nampo hierdie jaar
misloop nie
Goed… beter… beste
Clivé Burger, Redakteur
Geen produsent wat sy boer-
dery ‘n belangrike besigheid in
die landbou ag, kan vanjaar se
Nampo Oesdag by Bothaville
mis wat van 14 tot 17 Mei
plaasvind nie.
Vanjaar se tema is Tegnologie
vir volhoubare produksie. Dit
sluit ook aan by die feit dat boer
-derye al hoe meer meganiseer.
"As jy tyd, wat ‘n baie “duur”
woord in landbou is, wil be-
spaar en meer effektief te werk
wil gaan op jou plaas, is tegnol-
ogie in jou boerdery die ant-
woord," het Cobus van Coller,
voorsitter van die Nampo
Oesdag, gesê.
Volgens Jannie de Villiers,
Graan SA se uitvoerende hoof-
bestuurder, is Nampo Oesdag
'n groot netwerkgeleentheid vir
alle rolspelers in die bedryf en
dit skets ook die landbouprent-
jie vir diegene buite die land-
bouwerf deur ‘n vertoonlokaal,"
het hy bygevoeg.
Die eerste fase van die 8 000
m2-uitbreiding by die suidelike
parkeerarea is voltooi om vir die
uitstallers wat jaarliks aan die
Oesdag deelneem, meer ruimte
te bied vir hul produkte, dienste
en tegnologie. Die bykomende
uitstalruimte help ook om nuwe
uitstallers te akkommodeer wat
waarde kan toevoeg tot tegno-
logie in landbou.
Internasionale belangstelling,
asook besoekers vanuit die
Suider-Afrikaanse Ontwikkel-
ingsgemeenskap (SAOG-lande)
raak by die jaar meer. Altesaam
45 internasionale uitstallers va-
nuit Australië, Argentinië,
Brasilië, Denemarke,
Duitsland, Israel, Italië, Turkye
en die VSA maak deel uit van
die meer as 600 uitstallers.
Die eerste amptelike Graan SA,
BKT en Tubestone Nasionale
Ploegkompetisie word vanjaar
by die Oesdag aangebied. Die
wenner, asook tweede en der-
de plek wenners van die vier
streekskompetisies wat reeds
plaasgevind het, sal kwalifiseer
om aan die finaal deel te neem.
Die wenner by hierdie kompe-
tisie sal die eerste Suid-
Afrikaanse ploegkampioen
wees en sal Suid-Afrika by die
wêreldploegkampioenskappe in
Frankryk in 2014 verteenwoor-
dig.
Die gewilde Graan SA/Omnia
Boerepatentkompetisie trek
vanjaar ‘n nuwe baadjie aan
met die viering van sy 25ste
bestaansjaar. Net drie afdelings
(die vorige kategorieë val weg)
maak vanjaar deel uit van dié
kompetisie. Groter pryse is op
die spel en daar sal net om ‘n
eerste en tweede plek meeged-
ing word.
In die veebedry is daar daagliks
statiese vertonings en bekend-
stellingsparades wat aangebied
word deur telergenootskappe.
Voertuigvervaardigers sal
daagliks by die 4x4-baan hul
voertuie se kraglewering
demonstreer en besoekers sal
self die geleentheid kry om as
passasier ‘n rit mee te maak.
En verseker is die vroue
vanjaar weer nie vergeet nie.
Daar is hope inkopie-
geleenthede wat nie gemis
moet word nie. Moet ook nie
nalaat om die interessante
aanbiedings en demonstrasies
wat in die Sampi-saal aange-
bied word, by te woon nie.
‘n Modeparade word in die
Sampi-saal gehou, terwyl Klub
200 deel word van die Fanie
Ferreira-saal, waar aansit-etes
bedien sal word. Die teetuin wat
altyd by die Fanie Ferreira-saal
was, skuif nou na Klub 200 se
stoep.
Volopbetaalde lede van Graan
SA kry al vier dae gratis parker-
ing en vervoer sal beskikbaar
wees van die ingangshek na
die ledelokaal en terug.
Vervolg op bl.12
10 @agri Mei 2013
11
12
Vir die lede is daar by die lede-
lokaal van vroegoggend tot
sluitingstyd koffie, beskuit, eet-
goed en iets koel om te drink.
Vermy lang toue by toegangs-
hekke en koop jou toegangs-
kaartjie vooraf by uitgesoekte
Engen-diensstasies en landbou
-agentskappe asook Senwes
Villages. Toegang kos R80 per
persoon vir bywoning op
Dinsdag en Vrydag en vir
Woensdag en Donderdag kos
dit R90 per persoon.
Hekke open om 07:00 en sluit
weer om 17:00. Besoek gerus
die Nampo Oesdag-webblad by
www.nampo.co.za vir meer in-
ligting.
Demonstrasies
08:00 Interaktiewe trekker- en implement demonstrasies (demonstrasies op aanvraag).
08:00 tot 17:00 Beesprogram. Statiese vertoning van beesrasse in KK Animal Nutrition Beeskompleks en Suiwelkompleks.
08:00 tot 17:00 Skaapprogram. Statiese vertoning van skaaprasse in MSD Animal Health Skaapkompleks.
08:00 tot 17:00 Perdeprogram. Statiese vertoning van perde agter Skaapkompleks
09:00 Graan SA, BKT & Tubestone Ploegkompetisie. Langs Noordhek 3.
09:00 Boerepatente. Beoordeling van Boerepatente op Standplaas 104/(Slegs Dinsdag).
10:00 4 x 4 Voertuigdemonstrasies. Langs Standplaas 152 B.
11:00 Skaapprogram. Statiese vertoning: skaapskeer-, wolklas– en hanteringsdemonstrasies by MSD Animal Health Skaapkompleks.
13:00 Graan SA, BKT & Tubestone Ploegkompetisie. Langs Noordhek 3.
14:00 Skaapprogram. Statiese vertoning: skaapskeer-, wolklas– en hanteringsdemonstrasies by MSD Animal Health Skaapkompleks.
14:00 4 x 4 Voertuigdemonstrasies. Langs Standplaas 152B.
15:00 Beesprogram. Beesrasbekend-stellingsparade.
16:00 Perdeprogram. Perderas-
bekendstellingsparade.
Nampo Oesdag se program
14 tot 17 Mei
Damesprogram Programskedule vir Dinsdag tot Vrydag 09:15 - 10:15 Vleisdemonstrasie: Elize de Witt 10:30 - 11:30 Tuinbou: Risna Opperman 11:45 - 12:45 Modeparade en klerekasbeplanning: Angels 13:00 - 14:00 Tafelversiering: Abrie Coetzee 14:15 - 15:15 Kosdemonstrasie: Lesley Jacobs en Nicolas van der Walt (Let asseblief daarop dat Nicolas net op Dinsdag en Woensdag sal optree.) 15:30 - 16:30 Gesondheid: Marcelle du Plessis Alle programme word gratis aangebied en vind in die Sampi-saal plaas – ook vanjaar se modeparade. Die program is voorlopig en onderworpe aan verandering. Kry die volledige program by www.nampo.co.za onder damesprogram.
12 @agri Mei 2013
13
“Ek vertrou dat die Oesdag nog eendag wêreldberoemd sal raak soos die blommefees van Holland, die Rynfeeste van Duitsland en Windhoek se karnaval”. Die eertydse direkteur van Sampi, dr. Willie Kotze, het hierdie voorspelling in 1967 ná die heel eerste Oesdag gemaak en hy is deur die jare oor en oor reg bewys.
Die Nampo Oesdag het ontwikkel van die baba wat in 1967 op die plaas Donkerhoek in die distrik Bloemfontein gebore is tot ‘n internasionale superster. Die eerste Oesdag is op 7 en 8 Junie 1967 op dié plaas gehou en is deur meer as 200 boere uit die Vrystaat en Wes-Transvaal bygewoon.
In 1968 het meer as 600 besoekers die Oesdag bygewoon en R50 000 se transaksies is beklink. Die eertydse voorsitter van die raad op atoomkrag, dr. AJ Roux, was die hoofspreker op die 1969 Oesdag en die immergeliefde Fanus Rautenbach, die aankondiger. Na afloop van hierdie Oesdag is die behoefte aan praktiese proewe met die verbouing van saaigewasse geïdentifiseer maar die klem was nog steeds op die praktiese demonstrasie van landboutoerusting.
In 1970 is besluit dat standplase en demonstrasieterreine in die
mielieland teen R50 stuk verhuur sal word terwyl uitstalruimtes teen R25 stuk beskikbaar sal wees. Reeds toe was daar ‘n tekort aan uitstalruimte en voornemende deelnemers is gewaarsku om vroegtydig aansoek te doen. Die kombuise het daardie jaar ‘n wins van bykans R700 getoon na afloop van die Oesdag.
Vroeg in die sewentiger jare is besluit om bykomende Oesdae te hou en in Mei 1971 het afsonderlike Oesdae naby Ottosdal en naby Standerton plaasgevind. Die Vrystaatse Oesdag is op die plaas Hopefield in die distrik Bloemfontein gehou.
Na afloop van die drie Oesdae in 1972 is ‘n Oesdag-simposium gehou waar die moontlikheid van een, sentrale Oesdag wat oor 4 of 5 dae sal strek, bespreek is.
Daar is ‘n sentrale oesdagkomitee gestig wat in Oktober 1972 besluit het dat ‘n ad-hoc komitee verkies moes word om ‘n permanente terrein te bekom vir die Oesdae vanaf 1975 en daarna.
Een van die belangrikste vereistes was dat die terrein in die Bothaville/Viljoenskroon omgewing moes wees om dit maklik bereikbaar vir boere regoor die land te maak.
Die plaas Marthaville in die distrik Bothaville is in 1974 as permanente Oesdagterrein bekom. Die redes vir die besluit was dat ongeveer 80 % van die destydse mielieproduksiegebied binne ‘n radius van 160km vanaf Bothaville geleë was.
Die plaas was ook maklik bereikbaar deur die Klerksdorp-Bothaville teerpad. Die destydse Oesdagkomiteelede kon beswaarlik die kilometerlange toue van die huidige Oesdae voorspel.
In die daaropvolgende jare het die Oesdae van krag tot krag gegaan en gegroei tot die grootste landbou-uitstalling in privaat besit ter wêreld. Die Oesdag maak lank nie meer net vir mielieboere voorsiening nie. Die uitstallings en demonstrasies dek die Suid-Afrikaanse landboubedryf in geheel.
Dr. Kotze se voorspelling is nie net bewaarheid nie, maar die Oesdag se faam oortref reeds die ander geleenthede waarna hy verwys het. @
Nampo - van toeka tot nou
13 @agri Mei 2013
14
Drylobag Silosakke is die nuwe oplossing vir
droging en berging
D rylobag Silosakke is ‘n splinternuwe konsep in
graandroging wat die afgelope maand reeds in die Bultfontein-distrik bekendgestel is. Hierdie silosakke beloof om produsente se drogingskostes en -tyd aansienlik te verminder en is boonop baie koste-effektief wat weer winsmarges vergroot. Die droging en berging van graan is nou makliker as ooit tevore. Toetse is reeds op koring, mielies en grondbone gedoen en die resultate lyk belowend.
Werner Swart van Bultfontein het hierdie nuwe silosakke begin bestudeer en ontwikkel nadat hy gevind het dat daar talle boere is wat sukkel met die hantering van veral grondbone en omdat die drogingsproses duur is.
Drogingspunte waar grondbone normaalweg gelewer word, besit dikwels ook beperkte kapasiteit. “Ek het gevind dat deur swak en onvoldoende berging miljoene tonne verlore gaan. Die Wêreldvoedsel-fonds se verslae dui ook daarop dat
die grootste probleem in voedselsekuriteit nie net die produksie van voedsel is nie, maar dikwels begin die probleem reeds op die plaas omdat droging en berging ‘n groot kopseer is. Dié silosakke kan dus ook ‘n beduidende rol in voedselsekuriteit speel,” sê Swart.
Die silosakke is ‘n 60m lange plastiese sloop met lugkanale. Die sak kan tussen 180 en 200 ton mielies berg. Droging geskied deur ‘n waaier, gasbrander en ‘n elektroniese deurlugtingsbeheerder. Dit word op wiele gemonteer om maklik te skuif van een sak wat klaar gedroog is na die volgende sak. Dit lyk en werk net soos 'n gewone silosak en is van dieselfde materiaal gemaak, maar dit het deurlugtings-pype wat aan die sak vas is. Die pype se plasing is weerskante van die sak oor die volle lengte daarvan. Aan die een kant is die inlaat en aan die anderkant die uitlaat. Tussen die pype en die sak is 'n gaasband. Die plasing van die pype is om homogene vloei deur die hele sak te verkry. Die vloei is dan ook gesimuleer en bereken vir talle graansoorte om
sodoende die lugvloei op elke punt te bereken.
Die deurlugtingsbeheerder reguleer die aan- en afskakeling van die waaier en die brander volgens die omgewingstemperatuur en humiditeit. Dit neem elke graansoort se eie drogingsvereistes en vloeiweerstand in ag. Die beheerder word gestel op grond van die tipe graansoort, die inlaatvog en wat die finale vogpersentasie is wat bereik wil word.
Omdat die lug oor die breedte van die sak vloei, is die weerstand (statiese druk) baie laag en kan daar dus geweldig baie lug deurgeblaas word met relatief min energie. As dit vergelyk word met 'n buissilo kan daar vier tot agt keer meer lug deur die Drylobag Silosak geblaas word met dieselfde grootte kapasiteit waaier. Die pype is só geplaas dat die vloei oral dieselfde is. Dit kan vergelyk word met 2kg wors wat gebraai word teenoor 2kg boudvleis op dieselfde vuur. Die wors is lankal gaar dan is die boud nog koud aan die bokant, verduidelik Swart.
Promosie Drylobag Silosakke
14 @agri Mei 2013
15
‘n Deurlugtingsbeheerder verseker dat lug
homogeen deur die silosak beweeg sodat die
droging eweredig plaasvind.
Hy sê navorsing en toetse word tans gedoen om ‘n waaier-eenheid te ontwikkel wat werk met ‘n petrolenjin, sodoende kan die Drylobag-konsep gebruik word in gebiede waar daar geen elektrisiteit beskikbaar is nie.
Die voordele van die Drylobag Silosakke is dat graan natter en dus vroeër gestroop kan word en só word die risiko op die land vir verliese of afgradering veral in die geval van koring en rys verminder. Sojabone kan gestroop word net voordat dit op die land oopskiet.
By grondbone skakel dit die hantering in hesiansakke uit en duur drogingskostes is dus iets van die verlede. Dit beteken ook dat die produk vroeër in die mark kan kom wat prysvoordele inhou. Omdat die boer nou ook vroeër kan stroop, kan opvolggewasse vinniger geplant word, veral in besproei-ingsgebiede. Dit beteken ook minder vervoerkostes en lang rye by silo's word uitgeskakel.
In tropiese streke waar die lug vogtiger is, droog graan dikwels nie vanself af nie. Met hierdie proses word droging en berging dus vergemaklik. Dit hou ook talle voordele in vir boere wat gebruik maak van swak paaie vir vervoer, waar elektrisiteit ‘n probleem is of
waar silo’s en drogingsaanlegte ver van die plaas is of nie bestaan nie.
Die Drylobag Silosakke is geskik vir enige graan en oliesade. Elke graansoort het sy eie karaktereien-skappe waarvolgens dit vog vrystel en lug daardeur beweeg, sodoende sal grondbone dus baie vinniger droog as sojabone. Volgens Swart is die voorlopige patent geregistreer of die sogenaamde PCT (International Patent Cooperation Treaty). Dit bied beskerming in 140 lande en is die groenlig gegee om voort te gaan met ontwikkeling.
Patentbeskerming is dus in verskillende lande beskikbaar. Internasionaal bestaan daar ‘n groot behoefte vir hierdie patent en sal graanhandelaars en -produ-sente voordeel daaruit trek.
Aangesien die proses tans gekommersialiseer word, is die finale kostes nog nie vasgemaak nie, maar na beraming behoort dit soos volg te lyk:
Drylobag Silosak R6 500 - R7 000 Kapitaaltoerusting (waaier, brander en elektroniese beheerder) R70 000 Indien toerusting afgeskryf word
oor ‘n tydperk van vyf jaar en die toerusting word twee keer per jaar op net twee sakke gebruik, beloop die droog- en bergingskostes sowat R60/ton. In die geval van grond-bone waar daar nagenoeg 70 ton in die sak geberg word, sal die drogings- en bergingskoste tussen R110 en R120/ton beloop. Die voordeel van die sakke is ook dat dit enige plek geplaas kan word. Graan kan vir sowat 18 maande geberg word, maar daar is gevalle waar dit vir twee jaar geberg is sonder enige probleme, aldus Swart. Volgens hom sal die Drylobag Silosakke binne die volgende 6 tot 8 maande in Suid-Afrika beskikbaar wees. Daar sal geen minimum hoeveelheid sakke wees wat bestel moet word nie. Vir enige navrae oor Drylobag Silosakke kan Swart by 082 886 7404 geskakel word of stuur ‘n e-pos na [email protected].
Drylobag International is tans besig met die kommersialisering en onderhandel met vervaardigers en verspreidingsagente nternasionaal.
15 @agri Mei 2013
16
The Minister of Agriculture, Forestry and Fisheries, Tina Joemat-Pettersson, held a bilateral meeting with the German Minister of Food, Agriculture and Consumer Protection, Ilse Aigner regarding issues relating to current agricultural and trade policies, world food security and cooperation in vocational training. In the beginning of the month, Germany made an undertaking to increase trade in Africa, and South Africa in particular. South Africa exports close to R3 billion in fresh citrus fruit annually to the European Union (EU). Germany is one of the major markets for SA citrus in the off-season of EU producers which includes mainly Spain, Italy and Greece. Approximately 40% of SA citrus exports go to the EU. The meeting culminated in the signing of a statement of intent regarding cooperation in the field of initial and continuing vocational training for favourable economic development of an agricultural holding and for providing the population with safe food.
Joemat-Pettersson highlighted some of these issues, among others South African citrus exports to the EU. South Africa mainly exports wines, paper and processed fruits and vegetables including fresh grapes and other products to Germany. As part of the trade partnership between the two countries, South Africa is looking at an agreement for the protection of Geographical Indications (GIs) with regard to agricultural products such as cheese, meat products, olive oil, etc. The EU has a well-developed GI protection system. South Africa has just started with products like Rooibos and honeybush. “South Africa’s partnership with Germany has historical roots. Moreover, our part-nership since the advent of democracy has grown from strength to strength. To-days bilateral will enhance the skills of our officials. “This has major benefits not only for the Department but for the general South Afri-can public. We welcome this move and look forward to even more investment op-portunities”, Joemat-Pettersson said.
Joemat-Pettersson discusses trade policies, world food security with German counterpart
German Minister Ilse Aigner
(left) here with Minister Ti-
na Joemat-Petterrson. A
statement of cooperation of
initial and continuing train-
ing for favourable economic
development was signed by
the two ministers.
16 @agri Mei 2013
17
Vir enige navrae skakel Clivé Burger by 083 708 3974 of Miranda
van der Walt by 083 709 0688. Of stuur ‘n e-pos na
[email protected] of [email protected] vandag
nog!
Besoek ook ons webwerf by
www.leesagri.spmdesigns.co.za
Advertensietariewe is agter in hierdie boek en op die webwerf.
Sakpaspryse! Pakkette vir elke behoefte
Kan jy bekostig om nie in @agri te adverteer nie? Waarvoor wag dan?
17 @agri Mei 2013
18
19
Patricia de Lille en geselskap besoek Kimberley
Patricia de Lille, die burgemeester van Kaapstad, dr. James Selfe, voorsitter van die DA se Feder-
ale Raad, en Mmusi Maimane, woordvoerder van die ANC het op Werkersdag besoek in Kimberley
afgelê. Hulle en die leierskap van Noord-Kaap het ‘n warm ontvangs gekry en dit het weer eens
duidelik geword dat Noord-Kaapenaars reg is vir verandering.
20
Katoenaanbod sal volgende seisoen heel moontlik
onder druk wees
A lhoewel die ICAC
raam dat wêreldka-
toenvoorrade tot 18
miljoen ton teen Julie
2014 sal styg, wat nege
maande se wêreldkatoen-
verbruik verteenwoordig
(die hoogste voorraad-tot-
verbruikverhouding sedert
die 1940’s), verminder die
Chinese nasionale katoen-
reserwe die wêreld se
“vrye” katoenvoorrade wat
vir die mark beskikbaar is
tot ‘n geraamde 9 miljoen
ton teen Julie 2013 en 7,5
miljoen ton teen Julie
2014. Volgens die ICAC
beteken dit dat die voor-
raad-tot-verbruik verhoud-
ing vir die wêreld (minus
die Chinese reserwe) ná ‘n
geraamde 37% in 2012/13
en tot ‘n geraamde 30% in
2013/14 sal val, wat vol-
gende seisoen potensiële
druk op die aanbod van
katoen in die wêreld sal
plaas en wat opwaartse
druk op pryse tot gevolg
kan hê.
Die Cotlook A-indeks (‘n
aanwyser van wêreldka-
toenpryse) het tussen Au-
gustus 2012 en April 2013
gemiddeld op 86 VSA c/lb
te staan gekom. Gebaseer
op eindvoorrade/verbruik
in die wêreld minus China;
op Chinese invoere en
prystendense, projekteer
die International Cotton
Advisory Committee
(ICAC) op hierdie stadium
‘n gemiddelde Cotlook A-
indeks van 88 VSA c/lb vir
hierdie seisoen (2012/13)
en sowat 122 VSA c/lb vir
2013/14. Hierdie projek-
sies is ook gebaseer op
die aanname dat die Chi-
nese regering sal volhou
met hulle huidige beleid
met betrekking tot reserwe
-katoenvoorrade, aldus
Hennie Bruwer, hoof
uitvoerende beampte van
Katoen SA.
Die ICAC verwag dat
wêreldkatoenproduksie
met 5% hierdie seisoen
sal afneem en met ‘n ver-
dere 6% tot 24,6 miljoen
ton in 2013/14 sal
afneem. Wêreldkatoen-
verbruik aan die ander
kant is besig om te styg
met ‘n beraamde 7%
hierdie seisoen en ‘n ver-
20 @agri Mei 2013
21
dere 2% in 2013/14. Die
verbruik deur Chinese
spinners sal egter na ver-
wagting vir die 4de agter-
eenvolgende seisoen
afneem tot sowat 8
miljoen ton in 2013/14.
Wat die plaaslike
vooruitskouing betref, dui
die 4de skatting vir die
2012/13-produksiejaar op
‘n totale katoenoes van 35
309 bale vesel wat ‘n da-
ling van 45% teenoor die
vorige seisoen verteen-
woordig, maar wat min of
meer onveranderd van
die vorige maand se skat-
ting is.
Volgens Bruwer sal ná
raming 31 809 bale vesel
geproduseer word van
RSA geproduseerde ka-
toenpluksel.
Die balans van 3 500 bale
vesel het betrekking op
verwagte Swaziland ge-
produseerde katoen wat
deur die Swaziland-
pluismeule gepluis sal
word.
Kommersiële koringoes is kleiner
D ie grootte van die kommersiële koring-
oes is aangepas na 1,870 miljoen ton. Dit is 2,37% minder as die finale oes-beraming wat in Februar-ie vanjaar deur die Oesskattingskomitee ge-doen is. Vir gars is die nuwe berekende grootte 298 000 ton, wat 0,60% groter is as die finale oes-beraming van 296 230 ton. Die finale oesskatting vir canola is 79 000 ton, wat ook af is met 0,82%.
Hierdie herberekende
oesgetalle is as finaal
deur die oesskatting-
skomitee aanvaar. Die
oes-skattingskomitee het
op 7 Mei in ‘n vergadering
hierdie getalle vir kom-
mersiële koring, gars en
canola vir 2012
aangekondig.
Die oesskattingskomitee
het ook alle produsente
en rolspelers in die bedryf
bedank vir die inligting
wat voorsien is op ‘n
gereelde grondslag ten
einde akkurate oesskat-
tings te kan bepaal.
Ten tyde van die verga-
dering het die oes-
skattingskakelkomitee
ook besluit dat die finale
herberekende grootte
van die mielie-oes vir
2012, soos vrygestel in
November verlede jaar,
hersien moet word. Dit
is hoofsaaklik omdat die
werklike lewering van
mielies in die tydperk
vanaf November 2012
tot Februarie 2013 aan-
sienlik meer was as wat
die projeksies toegelaat
het.
Die finale mielie-oes vir
2012 is dus hersien tot
12,121 miljoen ton. Die
vorige getal wat in No-
vember bekendgestel is,
was 11,830 milljoen ton.
Dit verteenwoordig ‘n
toename van 290 656
ton.
21 @agri Mei 2013
22
SAB wys Garsboer van die Jaar aan SAB (South African Breweries) het vanjaar weer eens alles uit die
boeke gehad en gespog met hul raakvat garsprodusente toe die Gars-
boer van die Jaar vir ‘n besproeiingsgebied by die Flamingo Casino in
Kimberley aangewys is. Die Afrikaanse sanggroep, Adam, was die aand
se gaskunstenaars. Hier is ‘n paar foto’s wat van die streekwenners
geneem is. - Clivé Burger, redakteur
G arsprodusente
het verlede jaar
ten spyte van
die reën goeie
garsopbrengste gehad. In
die Taung-gebied is die
hoogste opbrengste nóg vir
die area behaal en is daar
produsente wat tot 6,6 ton/
ha gestroop het.
Andrew Wolf, ‘n direkteur
van SAB in die verskaffers-
kant, het gesê ‘n belangrike
deurbraak is gemaak wat
nuwe garsvariëteite betref.
Aanplantings is op 2 000
plotte grond gedoen, terwyl
5 000 enkele rye nagevors
is vir die regte variëteit.
“SAB bestee geweldig baie
tyd en geld in navorsing om
te verseker dat die produ-
sent die keuse het om die
regte variëteit te plant. Dit
beteken op die einde dat
beter gars, beter bier
verseker.”
Hy het egter benadruk dat
waterkwaliteit ‘n reuse rol in
kwaliteit van gars speel.
Altesaam R600 000 is on-
langs in alle boerdery-areas
bestee op toetse om die
beste produk vir die pro-
dusent daar te stel.
Dit neem 3,5 liter water om
1 liter water te maak as
mens dit in konteks sou
sien op die plaas self.
Sowat 150 liter word in ‘n
aanleg gebruik om 1 liter
bier te maak.
Die geheim is om die per-
fekte balans te kry om op
water en elektrisiteit te be-
spaar maar steeds goeie
oeste af te haal. Die Vry-
staatse Universiteit en die
Wintergraantrust het saam
‘n program ontwerp vir on-
twikkeling. Die “Go Farm-
ing” inisiatief wat in Afrika
begin is se doel is om ook
kleinboere in die waarde-
ketting te kry.
‘n Nuwe maltaanleg het die
maatskappy sowat R700
miljoen gekos, maar word
verwelkom deur die boere.
Dit sal nou tot 270 000 ton
pleks van sowat 150 000
ton kan hanteer. Sowat
110 000 ton gars sal ekstra
benodig word om in die
aanvraag te voldoen.
Streekwenners
Van links is Attie Scholtz van Douglas
(wenner in die GWK-gebied, < 200 ton),
Nico van Rensburg van Jan Kempdorp
(wenner in die Vaalharts-streek, < 200
ton), Miller Dippenaar van Hartswater
(wenner van die Vaalharts-streek, > 200
ton) en Schalk Human van Douglas
(wenner van die GWK-streek, > 200 ton).
22 @agri Mei 2013
23
Hieronder is ‘n lys van die verskillende streke (Vaalharts, Taung en GWK-gebied) se nomi-
nasies en wenners in hakies. Daar word in medium (< 200 ton geproduseer) en groot (>200
ton) kategorieë meegeding.
Groot Taung-gebiede
Vaalharts Pudimoe
Miller Dippenaar (wenner) Mathews Senokwane (wenner) Pieter Nel Joseph Jantjies Sydney Visser John Phemelo GWK Tshidiso Schalk Human (wenner) Alucios Lechuti (wenner) Gert Faber Alfred Galodikwe Leonard Louw July Rantwane
Medium Bosele
Vaalharts Joseph Moretlwe Paul Mooki Nico van Rensburg (wenner) Victor Moreki Louis Jordaan Cornelius Uys GWK Attie Scholtz (wenner) Hilton Megaw Michael Jacobs Die nasionale Kleinboerprodusent vir die Jaar uit Taung was Mathews Senokwane, met Joseph Moretlwe in die tweede plek, en Alucios Lechuti derde. Schalk Human is aangewys as die garsprodusent vir die GWK-streek terwyl Miller Dippenaar die wenner in die Vaalharts-streek is. Dippenaar is as die Garsprodusent van die Jaar vir 2012 aangewys.
Die Taung-streekwenners is van links Joseph Moretlwe,
tweede, Mathews Senokwane, Kleinboer Garsprodusent
van die Jaar vir 2012, en Alucios Lechuti, derde.
Miller Dippenaar van
Hartswater is
aangewys as SAB se
Garsprodusent van
die Jaar vir 2012.
Personeel van SAB is van links Gawie Kotze, bestuurder: land-
boudienste (besproeiing), Andrew Wolf, direkteur: waardeketting,
Burrie Erasmus, landboukundige:projekte, Joahnnes Tokome,
landboukundige adviseur, en Frikkie Lubbe, landboukundige:
besproeiing. Wolf is van Johannesburg en die res van Kimberley.
Die sanggroep,
Adam, was die
gaskunstenaars
vir die aand.
23 @agri Mei 2013
24
Die sensitiewe kind Vanaf vandeesmaand kyk
ons vir ‘n ruk lank na die
gewoontes en maniertjies
van kinders. Ons as ouers
is nie altyd seker of ons
ons kinders reg hanteer en
of ons inderwaarheid
goeie ouers is nie. Elke
kind verskil. En so ook
elke ouer. Soms is dit net
nodig om te hoor dat alles
normaal is, sekere aanpas-
sings is net nodig.
H oe ken jy ‘n sensitiewe
kind uit en watter
uitdagings beleef hul?
Die baie sensitiewe kind is
dikwels intelligent en kreatief
en stel hulself maklik in op
ander mense en hul gevoelens.
Hul toon dikwels ‘n diepe em-
patie en omgee vir ander men-
se.
Tog is hul ook klouerig en
huilerig, soms ook
baasspelerig en veeleisend.
Soms is hul al hierdie ei-
enskappe terselfde tyd! Hul
kan lang vloermoere gooi oor
kleinighede (byvoorbeeld “my
skoen voel snaaks”).
Hul skree wanneer jy hul by
‘n bekende oppasser los.
Onderwysers kla dat die kind
aandagafleibaar is omdat hul
aan te veel dinge op een slag
aandag gee.
Ouers van sensitiewe kinders
voel dikwels gefrustreerd, hul-
peloos, kwaad en gemani-
puleer deur hul buierige klein
“prins” of “prinsessie”.
Die sensitiewe baba of kleu-
ter
Hierdie is dikwels die koliek,
geïrriteerde en veeleisende
baba. Hulle huil omtrent die
hele tyd gedurende hul eerste
lewensjaar (of so voel dit vir
die uitgeputte ouer) en wil
voortdurend vasgehou word.
Normale aktiwiteite soos doek
omruil, eet en slaap word
dikwels ‘n oorlog tussen ouer
en baba. Nuwe klanke, reuke,
mense en beelde sal hul
dikwels oorweldig en laat
huil.
Hierdie baba word dan
dikwels die klouerige en
veeleisende kleuter. Hulle is
klaerig en kan oor en oor
“mamma-mamma” sê. Die
kleuter kan vreeslike
“tantrums” gooi wanneer hul
van hul ouers geskei word.
Hulle slaap nie goed nie en
kan dikwels aggressief tee-
noor ander kinders optree, met
ander woorde hulle kan knyp
of byt wanneer hulle bang of
bedreigd voel. Hulle is
dikwels te versigtig en bang
om te eksploreer en te skaam
om maatjies te maak.
Die sensitiewe voorskoolse
kind
Hierdie kind se taalgebruik is
dikwels baie goed en kan
uitgebreide verduidelikings
vir sommige bang gevoelens
gee (bv. “Ek weet as jy my lig
afsit gaan die skelms my kom
kry. Toe die lig aan was het
hulle klaar gesien waar ek is
en daarom moet ek nie in my
bed slaap nie).
Met hul uitgebreide logika
kan hulle jou “dwing” om al-
les te doen wat hul wil hê
byvoorbeeld “die broodjie
maak my mond seer” of “jy
koop die verkeerde pap, want
hierdie pap se boks is ‘n ander
kleur en dit proe snaaks”.
24 @agri Mei 2013
25
Hulle is steeds veeleisend en
baie angstig in die omgewing
van nuwe ervarings.
Die sensitiewe skoolgaande
kind
Sensitiewe skoolkinders kan
hulself verloor in ‘n ryk ver-
beeldingswêreld. Hulle kan
buierig, selfgesentreerd en
veeleisend voorkom. Soms sal
hulle fantasie vermy omdat dit
hulle angstig maak en kan daa-
rom ook passief en skaam
wees.
In die skool absorbeer hulle die
skoolwerk baie vinnig of hulle
kan oorweldig voel deur so baie
nuwe dinge en mense. Hulle is
dikwels op die kantlyn waar
hulle die ander kinders se akti-
witeite dophou en is baie sensi-
tief vir speelgrond-politiek en
daarom soms bitter eensaam.
Later in die skool kan hulle die
een oomblik sterk, empaties en
volwasse voorkom. Later die
dag kan hul huilerig raak en
onder die tafel inkruip. Dit voel
dikwels soos ‘n wipwaentjie-rit
saam met jou kind.
Die sensitiewe tiener
Die sensitiewe tiener is dikwels
angstig en probeer dinge vermy
soos toets skryf en om op te
tree voor mense. Hul voel
dikwels angstig vir geen ooglo-
pende rede. Soms is hul vrees-
lik geïrriteerd en sluit hulle
hulself af van die buitewêreld.
Hulle sukkel dikwels om te
slaap en soek ‘n plek waar dit
“stil” is. Jou tiener kan ook kla
van hoofpyne of maagprobleme
vanweë die hoë stresvlakke.
Hulle kan ook geneig wees om
te rook, dwelms en alkohol te
gebruik om hul oorsensitiwiteit
te probeer beheer.
Hoe beleef die sensitiewe kind
sy wêreld? Is hy werklik
stout?
Dink jou in hoe jy sal voel as jy
‘n rock-konsert bygewoon het
nadat jy die vorige aand die een
koppie koffie na die ander
weggeslaan het. Harde klanke
sal waarskynlik regdeur jou
beweeg en flitsende ligte en
malende liggame sal jou totaal
oorweldig.
Baie sensitiewe kinders voel so
op ‘n daaglikse basis. Daar is
geen beskerming tussen hulle
en die wêreld nie. Hulle voel
dikwels asof dinge met hulle
gebeur en dat hul geen beheer
daaroor het nie. Dit is asof hul
‘n baie “dun vel” het teen men-
se en moontlike vernede-ring.
Dink hoe ons sintuie vir ons
plesier verskaf. Ons word kal-
meer deur sagte aanraking, ‘n
arm om die skouer. Ons geniet
die reuk van vars, skoon klere
en ons glimlag vir die helder
gesig van ‘n hanswors. Hierdie
sensasies is egter baie anders
vir die sensitiewe kind.
Aanraking kan grof ervaar
word en sommige geluide kan
so hard soos ‘n ramshoring
klink. Sekere reuke en helder
kleure kan totaal oorweldigend
wees!
As gevolg van hierdie oorweld-
iging reageer hul dikwels met
‘n huilery, angstigheid en ag-
gressie. Om bloot ‘n kind as
“stout” te sien kan dus nie
verder van die waarheid af
wees nie!
Aangesien die sensitiewe kind
so ingestel is op verskillende
sensasies, ervaar hul die wêreld
in stukkies eerder as ‘n geheel.
Hulle sien die detail raak, maar
mis die groter prentjie. Ons
grootmense moet egter ook
seker maak dat ons die “groot
prentjie” sien as ons in kontak
is met sensitiewe kinders.
Sensitiewe ouerskap en hoe
kan jy jou kind help?
Die sensitiewe kind is nie ‘n
maklike kind om groot te maak
nie. Gelukkig kan ons ons
kinders help om te ontwikkel
tot ‘n kreatiewe mens met
uitsonderlike insig. Deur mid-
del van ouerlike leiding, kan
jou kind se sensitiewe
“antenna” op die wêreld tot sy
voordeel gebruik word.
Moet ook nie voel dat as jy ‘n
“beter” ouer dus meer geduldig,
streng en empaties kon wees,
sou jou kind baie “makliker”
gewees het nie. Ouers wissel
dikwels tussen ongeduld en
woede teenoor oorbeskerming
en bederf.
Om take vir hom te doen, sal
hom/haar selfs meer hulpeloos
en afhanklik laat voel. Skree en
slaan sal ook die gedrag ver-
erger aangesien die kind bang
en onveilig voel.
Dikwels “split” ons ook die
rolle met een ouer as die
“kwaai” een en die ander een
weer die “sagte” ouer. Die vol-
gende kan dalk help om jou
sensitiewe kind beter te
hanteer:
Verstaan wat “agter” die
sensitiwiteit sit.
Die sensitiewe kind is nooit
bloot melodramaties en maak
‘n bohaai oor “niks” nie. Hul
ervaar inderdaad emosies en
25 @agri Mei 2013
26
sensasies meer intens as ander
mense.
Help jou kind om ‘n emo-
sionele responsskaal te on-
twikkel.
Help jou kind om insedente
op ‘n skaal van 1 tot 10 te
plaas. Dink saam met hom
wat ‘n 10 kan wees (bv.
huis brand af) en wat ‘n 1
kan wees (om ‘n halfuur
vroeër bed toe te gaan).
Plaas dan ook iets wat op ‘n
5 sal lê. So kan ‘n kind ge-
help word om die intensiteit
van sy emosies en ervarings
te kan weergee, maar ook
om die toepaslikheid daar-
van te toets.
Erken jou kind se ge-
voelens.
Aanvaar dat jou kind se ge-
voelens sterk en buite sy/haar
beheer is. Moenie dinge sê soos
“jy is oorsensitief” of jy
“oorreageer” nou nie. Sulke
opmerkings laat die kind selfs
slegter voel asof daar iets met
hul verkeerd is. Jou kind sal
heel waarskynlik leer om sy
emosies effektief te hanteer en
bo sy tydgenote uit te styg.
Ander voel weer dat effektiewe
ouerskap vier elemente moet hê
naamlik:
Empatie
Die sensitiewe kind het meer
empatie en buigsaamheid
nodig. Terselftertyd het hul ook
meer struktuur en fermheid
nodig. Gebruik dus meer van
beide. Probeer dus meer ‘n sag-
ter empatiese stemtoon kweek
wanneer hulle oorweldig is,
sonder om in te gee.
Struktuur en limiete
Struktuur en perke is noodsaak-
lik aangesien die kind se lig-
gaam en wêreld dikwels buite
beheer voel. Die idee is om
soos ‘n “Smokey the Bear” te
wees - warm en vriendelik met
‘n ferm boodskap van individu-
ele verantwoordelikheid.
Aanmoediging van inisia-
tief
Gevoelens van hulpeloosheid is
ongemaklik vir die kind en in-
dien dit voortduur, kan die kind
kwaad word vir homself en
selfs depressiewe simptome
ontwikkel.
Help jou kind om maniere te
kry wat hul meer veilig en
effektief kan laat voel. Soos om
bv. die baba se speelding ‘n
entjie weg te sit en haar/hom
aan te moedig van die kantlyn
af (al gooi hul ‘n “lifelike tan-
trum”!). Leer jou jong kind om
aan meer as een oplossing te
dink en moedig hulle aan om
die probleem te hanteer.
Selfobservasie
Maak jou kind bewus van sy
gevoelens en “coping” mega-
nismes. Help hulle onderskei
tussen verskillende emosies en
ook tussen die intensiteit daar-
van.
Moedig hulle aan om meer uit
te brei oor die gevoel. Jou doel
is om jou kind te help om meer
te doen as om bloot op hul ge-
voelens te reageer met bv.
woede en vermyding.
Die sensitiewe seun
Ouers van sensitiewe seuns
vind dat dit dikwels moeilik is
vir hul sensitiewe seun om nie
emosioneel te word wanneer hy
met konflik op probleme in
aanraking kom nie. Dit voel
dikwels of die seun “pieperig”
of “’n sissie” is en nie kan
opstaan vir homself nie.
Moenie probeer om hom
“sterk” te maak nie, maar help
hom eerder om sy emosies te
kommunikeer en te hanteer.
Erken ook sy goeie hart en so-
siale vaardighede as sterk punte
eerder as om op sy emosionele
“sagtheid” te fokus.
Sensitiwiteit kan ook ‘n
aanwins vir die seun wees en
waak-saamheid en persepsie
van sy omgewing verbeter.
Hulle kan dinge duideliker
“sien” en beter daarvolgens be-
plan.
Natuurlik kan dit ook hul per-
soonlike verhoudings verdiep
en versterk. Vermy dit ook om
jou sensitiewe kind teen die
wêreld te probeer beskerm
maar stel hom geleidelik aan
moeilike situasies bekend, selfs
al bied hy weerstand.
Die sensitiewe seun word later
die uitsonderlike onderwyser,
dokter, kunstenaar, man en pa!
Elizma van der Smit (B.A., B.A.
Honns.,M.A. Klin. Psig. (PU vir
CHO), M.Phill (PPL) (RAU))
(Bron: internet)
Volgende maand lees ons meer oor die sensories gevoelige kind
en gesels met ‘n ouer wat die pad gestap het.
26 @agri Mei 2013
27
Hollandse boontjiesop
In die koue winteraande is daar mos niks lekkerder as
heerlike sop nie. Hier is ‘n staatmaker-resep sommer vir
enige aand in die week.
250g rooi gespikkelde suikerbone
1 klein gerookte Hollandse wors
500g sopvleis en -bene
2 groot uie, in skywe gesny
15ml sout
30ml alfabet- of nommernoedels
2ℓ water (ongeveer)
5 groot aartappels
Metode
1. Week die bone in kookwater sowat 8 uur lank met die deksel op.
2. Sny die wors in dun skyfies.
3. Plaas die bone, wors en die res van die bestanddele in ʼn drukkastrol met die
aartappels heel bo-op.
4. Kook dit 1½ uur lank oor matige hitte. Skakel die plaat af en laat dit afkoel.
5. Verwyder die aartappels en druk dit fyn. Skep dit terug in die kastrol en roer dit
goed deur.
27 @agri Mei 2013
28
