46
1 dafinansebulia evrokavSiris mier aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis gansazRvra Tbilisis, baTumisa da zugdidis mosaxleobaSi

aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

1

dafinansebulia evrokavSiris mier

aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da

diskriminaciis gansazRvra Tbilisis, baTumisa

da zugdidis mosaxleobaSi

K

Page 2: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

2

winasityvaoba da madlierebis gamoxatva msoflios mravali qveynis gamocdileba aCvenebs, rom aiv infeqcia/SidsTan asocirebuli stigma xels uSlis am daavadebis prevenciasa da mkurnalobaze mimarTuli programebis warmatebiT ganxorcielebas. stigmis winaaRmdeg farTomasStabiani brZolis gareSe, Sidsis epidemiasTan brZola mizans ver miaRwevs da es daavadeba misgan gamomdinare uaryofiTi SedegebiT kvlav seriozul problemad darCeba mravali sazogadoebisaTvis. stigmisa da diskriminaciis xarisxis gansazRvris mizniT ganxorcielda mosaxleobis gamokiTxva saqarTvelos sam did qalaqSi – TbilisSi, baTumsa da zugdidSi. kvleva Catarda saqarTveloSi evrokomisiis dafinansebiT proeqtis - “erTiani moZraoba aiv-Tan asocirebuli stigmis winaaRmdeg” - farglebSi. evrokavSiris finansuri daxmarebiT proeqti xorcieldeba sazogadoebrivi gaerTianeba bemonis mier sakonsultacio-sainformacio centr - TanadgomasTan mWidro TanamSromlobiT. proeqtis ZiriTadi mizania, Seamciros aiv inficirebul/SidsiT daavadebul pirTa socialuri da fsiqologiuri problemebiT gamowveuli tanjva; xeli Seuwyos mosaxleobaSi negatiuri ganwyobis Semcirebas ormagad stigmatizirebuli socialuri jgufebis mimarT. am jgufebSi moiazrebian adamianebi, romlebic gansakuTrebiT mowyvladni arian aiv/Sidsis mimarT – ineqciuri narkotikebis momxmareblebi, komerciuli seqsis muSaki qalebi da homoseqsualuri qcevis mamakacebi. upirveles yovlisa madlierebas gamovxatavT evrokavSiris, saqarTveloSi evrokomisiis delegaciis mimarT, romelTa mxridan finansuri mxardaWeris gareSec kvlevis Catareba SeuZlebeli iqneboda. zogad mosaxleobaSi kvlevis ganxorcielebisas, gansakuTrebiT ki regionebSi, erT-erTi umniSvnelovanesi pirobaa savele samuSaoebis warmatebiT Catareba. mkvlevarebi madlobas moaxseneben bemonis TanamSromlebs TbilisSi da Tanadgomas warmomadgenlebs baTumsa da zugdidSi gamokiTxvis procesis organizebisa da gaweuli daxmarebisaTvis. gansakuTrebiT unda aRiniSnos mkvlevarTa jgufis enTuziazmi da profesionalizmi. qalbatonebi – nino badriZe da mzia tabataZe da batoni giorgi geleiSvili dasTanxmdnen, kvlevis angariSi moemzadebinaT rogorc qarTul, ise inglisur enaze. maTi Tavdauzogavi Sromis Sedegad kvlevis Sedegebi xelmisawvdomi gaxda ufro farTo auditoriisaTvis. madloba unda movaxsenoT baton daviT yazaiSvils, proeqtis direqtors, romlis organizaciuli xelmZRvanelobiT uzrunvelyofili iqna kvlevis warmatebiT ganxorcieleba. dasasrul, mklevarTa mTeli jgufi madlierebas gamoTqvams im 793 moxalisis mimarT TbilisSi, baTumsa da zugdidSi, romlebmac dagviTmes dro da monawileoba miiRes gamokiTxvaSi. maT mier gaziarebuli Sexedulebebi da pasuxebi gadamwyveti iyo kvlevis miznebis warmatebiT ganxorcielebisaTvis.

Page 3: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

3

gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave mas Tan axlda aiv infeqciasTan asocirebuli stigma da diskriminacia. sayovelTaod aris aRiarebuli, rom stigmisa da diskriminaciis gamo adamianebi eridebian aiv infeqciaze testirebas; Tavs ikaveben, sxvas gaumJRavnon aiv-inficirebis sakuTari statusi; sifrTxiles iCenen, miakiTxon Sesabamis samsaxurebs mxardaWerisa da zrunvisaTvis; imave mizeziT pacientebi agvianeben mkurnalobis dawyebas da uWirT mkurnalobis rekomendebuli reJimebis dacva. yovelive amis gaTvaliswinebiT, aiv infeqciasTan dakavSirebuli stigma da diskriminacia saboloo jamSi xdeba imis ZiriTadi mizezi, rom diskriminaciis gamo stigmatizirebuli mosaxleobisaTvis mkveTrad mcirdeba normaluri cxovrebis SesaZleblobebi (Gofman). zogadad, stigma aris garkveuli socialuri jgufebis mimarT adamianTa negatiuri ganwyobis Sedegi; xolo diskriminacia warmoadgens sxva adamianebis mier uaryofiTi ganwyobis da damokidebulebebis gamo garkveuli qmedebis (an, piriqiT, umoqmedobis) ganxorcielebas am stigmatizebuli jgufis wevrebis mimarT1. diskriminacia ar ganixileba, rogorc damoukidebeli movlena da konceptualurad igi ar gamoiyofa stigmisagan. rogorc mravali eqsperti ganmartavs, diskriminacia warmoadgens stigmis Sedegs da igi “amoqmedebuli” stigmaa (Carael et al., 2000). aiv infeqciasTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis raodenobrivi Sefaseba mniSvnelovania jandacvis politikis SemuSavebisaTvis. igi exmareba programis menejerebs, donor organizaciebs da am dargSi dasaqmebul sxva profesionalebs, ukeT gansazRvron stigmisa da diskriminaciis gamomwvevi mizezebi; Seafason da gansazRvron, Tu romeli midgomebi aris efeqturi da warmatebis momtani; daadginon, romeli meTodologia da ra saxis aqtivobebi unda daigegmos samizne jgufebis da adgilobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT da gansazRvron maTi ganxorcielebis gzebi. winamdebare kvleva “aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis gansazRvra Tbilisis, BbaTumisa da zugdidis mosaxleobaSi” ganxorcielda evrokomisiis mier dafinansebuli proeqtis - “erTiani moZraoba aiv-Tan asocirebuli stigmis winaaRmdeg” farglebSi. kvlevis umTavresi mizani iyo, proeqtis samizne qalaqebSi Seefasebina mosaxleobis informirebulobis done aiv infeqcia/Sidsis Sesaxeb da raodenobrivad ganesazRvra am daavadebasTan asocirebuli stigmis masStabebi. am mizniT kvlevaSi ramdenime sakvanZo sakiTxi iqna Seswavlili:

aiv infeqciis gadacemis SiSi da aiv inficirebul/SidsiT daavadebul pirTan kontaqtisgan Tavis Sekaveba

1 International HIV/AIDS Allinace; Family Health international; http://www.aidsalliance.org

Page 4: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

4

zneobriv Rirebulebebze dafuZnebuli damokidebulebebi, dadanaSauleba, gankiTxva, aiv-Tan asocirebuli sircxvilis grZnoba

amoqmedebuli stigma (diskriminacia) aiv inficirebul/ SidsiT daavadebul pirebTan damokidebuleba aiv inficirebis statusis gamJRavneba.

KgamokiTxvis meTodologia da mosalodneli xarvezebi cnobilia, rom zogad mosaxleobaSi raodenobrivi kvlevis Casatareblad da sando statistikuri monacemebis misaRebad uaRresad mniSvnelovania kvlevaSi monawileTa SerCevisaTvis adekvaturi meTodologiis gamoyeneba. mosaxleobis kvlevisaTvis erT-erTi yvelaze aRiarebuli SerCevis meTodi SemTxveviTi SerCeva, anu randomizaciaa. amasTan, mravali mecnieruli naSromis mixedviT da eqspertTa rekomendaciebiT, aiv infeqciasTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis SeswavlisaTvis yvelaze xelsayrelia satelefono gamokiTxva, romelic xorcieldeba zogadi mosaxleobis randomulad SerCeul sakvlev jgufSi. randomuli gziT SerCeuli telefonebis gamoyenebiT mosaxleobis gamokvleva sakmaod martivia gansaxorcieleblad. Tumca, saqarTvelos adgilobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, mkvlevarebis azriT, zemoT aRniSnuli meTodologia arc ise xelsayreli gadawyvetileba iqneboda garkveuli obieqturi mizezebis gamo. zogierTi maTgani mocemulia qvemoT:

qveyanaSi, gansakuTrebiT ki regionebSi, satelefono cnobarebi an ar arsebobs, an araa srulyofili; aseve ar arsebobs sando kompiuterizebuli sistema telefonebis randomulad SesarCevad;

ar arsebobs dasabuTebuli informacia satelefono xazebiT ojaxebis mocvis Sesaxeb, gansakuTrebiT regionebSi;

regionebSi xangrZlivi satelefono saubrebi sakmaod didi raodenobis respondentebTan did TanxasTan iqneboda asocirebuli, romelic kvlevis biujetSi gaTvaliswinebuli ar iyo;

imis gaTvaliswinebiT, rom satelefono gamokiTxvis kultura qveyanaSi ar arsebobs, sakmaod rTuli iqneboda winaswar gansazRvruli raodenobis mosaxleobis daTanxmeba ucnob adamianTan satelefoni interviuze, romelic saSualod naxevari saaTi gagrZeldeboda;

saqarTvelos mosaxleoba sakmaod uxerxulad grZnobs Tavs, ucnobebTan isaubros iseT Temebze, rogoricaa aiv/Sidsi da sqesobrivi gziT gadamdebi infeqciebi. amitom interviuze dasTanxmdeboda mxolod garkveuli kategoriis adamianebi, ris gamoc iqmneboda ASerCevis cdomilebis realuri safrTxe (Selection Bias)

imis gaTvaliswinebiT, rom saqarTveloSi, gansakuTrebiT regionebSi, xSiria mravalwevriani ojaxebi, sadac ramdenime Taoba erTad cxovrobs, satelefono intervius dros

Page 5: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

5

respondentTa privatuloba SesaZloa SezRuduli yofiliyo, rac imoqmedebda gamokiTxulTa gulaxdilobasa da gulwrfelobaze.

am ASezRudvebisa da mosalodneli xarvezebis gaTvaliswinebiT, mkvlevarebma gadawyvites gamokiTxva ganexorcielebinaT ufro mosaxerxebeli meTodologiiT, romelic ufro advilic iqneboda da finansurad nakleb danaxarjebTan iqneboda asocirebuli. cnobilia, rom mimoxilviTi kvlevebis dros, roca sasurvelia naklebi danaxarjebiT miviRoT sinamdvilesTan daaxloebuli informacia, xSirad rekomendebulia e.w. mosaxerxebeli SerCevis wesis gamoyeneba (Convenience sampling); rogorc Tavad saxeli migvaniSnebs, kvlevaSi xdeba im monawileTa SerCeva, romelTa rekrutireba ufro mosaxerxebelia. es meTodi ar emyareba albaTobis principebs da igi xSirad gamoiyeneba sawyisi, sabaziso kvlevebisas, radgan sakmaod kargad aRwers realur suraTs da amasTan, SesaZlebeli xdeba SerCevis randomizaciisaTvis aucilebeli mniSvnelovani droisa da finansuri resursebis dazogva2. yovelive zemoT aRniSnulidan gamomdinare, mkvlevarebi SeTanxmdnen, gamokiTxvaSi gamoeyenebinaT monawileTa SerCevis mosaxerxebeli meTodologia, romelic mniSvnelovnad ar Secvlida gamokiTxvis Sedegebs. Tumca, Sedegebze saubrisas gaTvaliswinebuli unda iqnes SerCevis am meTodTan dakavSirebuli mosalodneli xarvezebi: monawileTa SerCevisas garkveuli cdomilebis riski; naklebad warmomadgenlobiTi (reprezentatuli) jgufi; saWiro sifrTxile unda iqnes daculi kvlevis Sedegebis zogad mosaxleobaze ganvrcobisas. gamokiTxva ganxorcielda saqarTvelos sam qalaqSi – TbilisSi, qveynis dedaqalaqSi (sadac registrirebul inficirebulTa umravlesoba cxovrobs) da dasavleT saqarTvelos or qalaqSi –baTumsa da zogdidSi, sadac oficialuri statistikiT SedarebiT maRalia aiv infeqciis gavrceleba adgilobriv mosaxleobaSi. sul gamokiTxuli 793 respondentisgan, 393 monawile SerCeuli iqna TbilisSi, 203 moqalaqe iqna gamokiTxuli baTumSi, xolo zugdidSi 203 piri iqna moziduli kvlevaSi monawileobisaTvis. respondentebTan pirispir interviuebi TbilisSi ganxorcielda noemberSi; xolo interviuerebi baTums da zugdids ewvivnen dekemberSi. gamokiTxvaSi monawileTa SerCeva xdeboda quCebSi, skolebSi, kafeebSi, sadgurebis da bazrobis teritoriaze da sxv. monawileTa asaki meryeobda 17-dan 60 wlamde. saSualod, yoveli xuTidan erTi adamiani uars ambobda kvlevaSi monawileobaze (uaris Tqmis maCvenebeli samive qalaqSi saSualod 20%-s ar aRemateboda). umetes SemTxvevaSi gamokiTxva administrirebuli iyo interviueris mier: igi xmamaRla ukiTxavda monawiles kiTxvebs da Tavadve moniSnavda respondentebis mier SerCeul pasuxebs. gamokiTxvaSi

2 Designing Surveys and Questionnaires; David S. Walonick; A Public Service of StatPac Inc.

Page 6: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

6

monawileTa saSualod 10% uxerxulobis gamo, iTxovda, rom Tavad gascnobodnen kiTxvars da damoukideblad SeevsoT is. samive qalaqSi gamokiTxul respondentTa ganawileba sqesisa da asakobrivi jgufebis mixedviT warmodgenilia cxrilSi #1. cxrili # 1

gamokiTxvaSi monawile qalaqebi

qali respondentebi asakobrivi

jgufebis mixedviT

kaci respondentebi asakobrivi

jgufebis mixedviT

orive sqesis respondentebi

asakobrivi jgufebis mixedviT

sul

<25 25-45 45+ <25 25-45 45+ <25 25-45 45+

Tbilisi 70 136 31 48 81 19 118 217 50 385

baTumi 38 78 17 20 46 4 58 124 21 203

zugdidi 25 50 29 36 45 20 61 95 49 205

sul 133 264 77 104 172 43 237 436 120 793

kvlevis instrumenti gamokiTxvisaTvis SemuSavebuli iqna struqturirebuli kiTxvari, romelic Semowmebuli iqna samizne jgufebSi (ix. kiTxvari danarTi #1). kiTxvarSi ramdenime SekiTxvis saSualebiT Sefasebuli iyo respondentTa codna aiv infeqcia/Sidsis Sesaxeb. garkveuli kiTxvebis bloki ki miznad isaxavda, Seeswavla gamokiTxulTa damokidebuleba inficirebuli pirebis mimarT. ZiriTadad, es SekiTxvebi hipoTezuri xasiaTis iyo da arkvevda, ramdenad mzad iyvnen respondentebi inficirebul pirebTan sayofacxovrebo kontaqtisaTvis: mag.: produqtebis SeZenis survili aiv inficirebuli gamyidvelisagan; an sadili ojaxSi, sadac erT-erTi wevri inficirebuli iqneboda, a.S. ararealur, hipoTezur SekiTxvebze pasuxebis analizisas gaTvaliswinebuli unda iqnes yvela is xarvezi, rac Tan axlavs maT gamoyenebas nebismieri kvlevis dros:

hipoTezuri kiTxvebi xSirad mkafio araa da SesaZloa, pasuxebi emyarebodes respondentebis mier ararealuri situaciis individualur aRqmasa da warmodgenebs;

aseTi SekiTxvebis gamoyenebisas gamoricxuli araa, monawilis pasuxebi ufro asaxavdes socialurad misaReb qcevas da ara realur qmedebebs. am saxis cdomileba kvlevebSi cnobilia, rogorc “socialurad sasurveli pasuxebis cdomileba” (Social

Desirability Bias); hipoTezur SekiTxvebze gacemuli pasuxebi ver iZleva informacias

stigmisa da diskriminaciis gamomwvev realur mizezebze. Sevsebuli kiTxvarebis pasuxebis analizi moxda socialuri mecnierebebisaTvis mowodebuli statistikuri programis SPSS

(Statistical Package for Social Sciences) saSualebiT. gamokiTxvaSi monawile respondentebis codnis donis, stigmisa da diskriminaciis

Page 7: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

7

raodenobrivi SefasebisaTvis gamoTvlili iqna procentuli maCveneblebi. sxvadasxva cvladebs Soris damokidebulebis da maTi statistikuri mniSvnelobis gansazRvrisaTvis gamoyenebuli iqna xi-kvadratis testi (Pearson Chi-square test).

aiv/SidsTan asocirebuli stigmis SefasebisaTvis saqarTveloSi ganxorcielebuli kvlevebi

1. 2006-2007 wlebSi saqarTveloSi Catarda kvleva “aiv/SidsTan asocirebuli stigma da diskriminacia”. kvleva ganxorcielda fsiqiatriaSi globaluri iniciativis (GIP – Global Initiative on

Psychiatry) mier dafinansebuli proeqtis “mentaluri janmrTeloba da aiv/Sidsis problemebi saqarTveloSi”. kvlevam Seiswavla aiv inficirebulTa/SidsiT daavadebulTa mimarT mosaxleobis damokidebuleba saqarTvelos Semdeg qalaqebSi: Tbilisi, quTaisi, zugdidi, Telavi da axalcixe. kvleva ganxorcielda mkvlevarTa jgufis mier mentaluri janmrTelobisa da aiv/Sidsis saqarTvelos eqspertTa centris mxardaWeriT. igi aerTianebda Tvisobriv da raodenobriv kvlevas sxvadasxva jgufebSi: aiv inficirebuli pirebi, medicinis muSakebi da axalgazrdebi. raodenobrivi kvleva Catarda mxolod studentebSi da misi mizani iyo, Seefasebina axalgazrdebis codna aiv infeqciaze da maTi damokidebuleba inficirebuli pirebis mimarT. garkveul saintereso sakiTxebze (sadac SesaZlebeli iyo Cveni kvlevis Sesadarisi monacemebis moZieba) mkvlevarebma warmoadgines orive kvlevis Sedegebis Sedareba. winamdebare angariSSi, moxerxebulobis mizniT, fsiqiatriaSi globaluri iniciativis mier dafinansebuli kvleva moxsenebuli iqneba rogorc GIP

3 kvleva. 2. meore kvleva am mimarTulebiT ganxorcielda 2007 wels. kvleva

saxelwodebiT “saqarTveloSi aiv inficirebul/SidsiT daavadebul pirTa mowyvladobis Sefaseba” ganxorcielda saqarTvelos strategiuli kvlevebis institutis mier gaeros ganviTarebis programis (UNDP) mxardaWeriT.4 kvlevis ZiriTadi mizani iyo, SeefasebinaT Tu ramdenad xelmisawvdomia aiv inficirebul pirTaTvis ganaTlebis, jandacvis da dasaqmebis SesaZleblobebi. kvleva iTvaliswinebda aiv-inficirebul pirTa Soris CaRrmavebul interviuebs (21 piri); aseve fokus-jgufebis Catarebas jandacvis, ganaTlebis, dasaqmebis da arasamTavrobo seqtoris warmomadgenlebTan. interviuebis da diskusiebis gamarTvaSi strategiuli kvlevebis instituts exmareboda ori

3 HIV/AIDS Related Stigma and Discrimination in Georgia; Mental Health and HIV/AIDS Expert Centre in

Georgia; Global Initiative on Psychiatry. Tbilisi, Georgia, June 2007 4 Vulnerability Assessment of People living with HIV/AIDS in Georgia; National Report; Final Draft; United

Nations Development Programme; The Strategic Research Institute; Tbilisi 2007

Page 8: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

8

adgilobrivi arasamTavrobo organizacia: “SidsiT daavadebulTa daxmarebis fondi” da “axali gza”.

sadReisod, sxva kvleva qveynis zogad mosaxleobaSi aiv-Tan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis Sesaswavlad ar Catarebula. aqedan gamomdinare, winamdebare angariSSi aRwerili kvleva gansxvavebulia zemoT naxsenebi ori kvlevisagan. sainteresoa, rom samive kvlevis Sedegad mniSvnelovani informacia iqna mopovebuli gansxvavebuli meTodologiis gamoyenebiT sxvadasxva samizne jgufSi. arc erTi maTgani warmoadgens duplikacias. ufro metic, TiToeuli kvlevis Sedegebi avsebs erTmaneTs da exmareba dargis eqspertebs da dainteresebul pirebs, ufro srulyofili warmodgena SeeqmnaT qveyanaSi aiv-Tan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis problemebis irgvliv.

gamokiTxvis Sedegebi codna aiv infeqcia/Sidsis Sesaxeb aiv infeqcia/Sidsis Sesaxeb codnis donis Sefaseba moxda 7 standartuli kiTxvis saSualebiT, romelic mowodebulia jandacvis msoflio organizaciis, UNAIDS-is da sxva saerTaSoriso organizaciebis rekomendaciebSi5. msgavsi SekiTxvebi aris gamoyenebuli gaeros specialuri asambleis deklaraciis mier gaeros wevri-qveynebis mier aiv/Sidsis dargSi miRweuli progresis Sesafaseblad6. Cveni kvlevis farglebSi codnis done damakmayofileblad iqna miCneuli mxolod im SemTxvevaSi, rodesac respondenti sworad pasuxobda codnis Sefasebis yvela, Svidive kiTxvas. momdevno analizisaTvis aseT respondentTa jgufs movixseniebT, rogorc “kargad informirebul respondentebs”; maT, vinc arasworad upasuxa Svididan Tundac erT SekiTxvas, angariSSi vuwodebT “naklebad informirebul respondentebs”. zemoT aRwerili kriteriumebis mixedviT, kvlevaSi monawile samive qalaqSi gamokiTxulTa codnis donis Sefasebisas aRmoCnda, rom saSualod respondentTa 24.3% (193/793) kargad aris informirebuli aiv/Sidsis Sesaxeb (cxrili #1). codnis donis mixedviT mcire sxvaoba aRiniSna TbilisSi, baTumsa da zugdidSi gamokiTxulTa Soris. TbilisSi respondentTa 31.7% sworad pasuxobs dasmul SekiTxvebs (respondenti mamakacebis 33.1% da qalebis 30.8%). baTumSi es procenti TiTqmis 2-jer ufro mcirea da 14.3% utoldeba. am SemTxvevaSic mamakacebis codnis done mcired aRemateba qalebis codnis dones (16.7% da 13.0%, Sesabamisad). rac Seexeba zugdids, gamokiTxulTa 20.5% kargad aris informirebuli aiv

5 HIV/AIDS Knowledge, Attitude and Practice Survey Tool, UNAIDS, 2006

6 Monitoring of Declaration of Commitment of HIV/AIDS; Guidelines on Construction of Core Indicator, 2008

Reporting; UNAIDS

Page 9: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

9

infeqcia/Sidsis gadacemis gzebis Sesaxeb. gansxvaveba qal da mamakac respondentebs Soris zugdidis mosaxleobaSi SedarebiT ufro mniSvnelovania. gamokiTxul respondentebs Soris Svidive SekiTxvaze sworad upasuxa mamakacebis 25%-ma da qalebis mxolod 16.2%-ma. cxrili # 2 kargad informirebuli respondentebis procentuli ganawileba qalaqebis da sqesis mixedviT

qalaqi

sworad upasuxa Svidive kiTxvas

(%)

mamakacebis %, romlebmac

sworad upasuxes Svidive kiTxvas

qalebis %, romlebmac sworad upasuxes Svidive kiTxvas

Tbilisi 31.7% (122/385) 33.1% (49/148) 30.8% (73/237) baTumi 14.3% (29/203) 16.7% (12/72) 13.0% (17/131) zugdidi 20.5% (42/205) 25.0% (25/100) 16.2% (17/105) sul: 24.3% (193/793) 26.9% (86/320) 22.6% (107/473)

rogorc cxrilidan Cans, kargad informirebuli mamakacebis procenti aRemateba kargad informirebul qal respondentTa procents. es sxvaoba minimaluria qalaqebSi Tbilissa da baTumSi, xolo statistikurad sarwmuno sxvaobas iZleva zugdidis mosaxleobaSi. grafiki # 1 -kargad informirebuli respondentebis procentuli ganawileba qalaqebis mixedviT

32%

14%

21%24%

0%

10%

20%

30%

40%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

aiv infeqcia/Sidsze codnis donis

Sefaseba

grafikSi # 2 moyvanili informacia gviCvenebs kargad informirebuli respondentebis procentul ganawilebas sqesis mixedviT TbilisSi, baTumsa da zugdidSi.

Page 10: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

10

grafiki # 2 - kargad informirebuli respondentebis procentuli maCveneblebi sqesisa da qalaqis mixedviT

16.7%

25.0%

33.1%

16.2%

13.0%

30.8%

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

Tbilisi baTumi zugdidi

mamakacebis %

qalebis %

respondentTa codnis donis Sefasebam asakobrivi jgufebis mixedviT mcire sxvaoba gvaCvena sxvadasxva qalaqSi. gamokiTxulTa pasuxebis analiziT dadginda, rom yvelaze metad informirebulebi 25 wlamde asakis mosaxleobaa, Tumca aRniSnuli sxvaoba ar iZleva statistikurad sarwmuno gansxvavebas. gamokiTxuli respondentebi, yvelaze metad informirebulebi iyvnen aiv infeqciis sqesobrivi gziT gadacemasa da mis prevenciul RonisZiebebze. SedarebiT ufro dabali maCvenebeli iqna miRebuli aiv infeqcia/Sidsis sayofacxovrebo nivTebiT an kontaqturi gziT gadacemis Sesaxeb swori pasuxebis Sefasebisas. SekiTxvaze aiv /SidsiT dainficirebis safrTxe Semcirdeba Tu pirovnebas eyoleba erTi erTguli, janmrTeli partniori, swori pasuxi gasca gamokiTxulTa 88.7%-ma. qalaqebis mixedviT es maCveneblebi Semdegnairad ganawilda: Tbilisi – 89.6%, baTumi - 86.7%, zugdidi – 88.8%. im respondentTa procentuli ganawileba asakisa da sqesis mixedviT, vinc sworad upasuxa dasmul SekiTxvas, meryeobs 75%-dan 96%-mde. am SemTxvevaSi yvelaze kargad informirebulebi aRmoCndnen 45 wlis da meti asakis Tbilisis qali respondentebi, xolo yvelaze naklebad informirebulebi amave asakis baTumSi mcxovrebi mamakacebi (75%). SekiTxvaze - aiv/SidsiT dainficirebis riski Semcirdeba, Tu pirovneba yoveli sqesobrivi kontaqtis dros gamoiyenebs prezervativs - sworad upasuxa gamokiTxulTa 86.3%-ma. am SemTxvevaSic yvelaze maRali maCvenebeli q. Tbilisze modis (91.4%), rasac mohyveba zugdidi (82.9%) da baTumi (76.9%). kiTxva # 4, 5 da 6 mimarTuli iyo imis dasadgenad, Tu ramdenad sworad arian respondentebi informirebulebi imis Sesaxeb, rom aiv

Page 11: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

11

infeqcia/Sidsi ar gadadis sayofacxovrebo nivTebiT, kontaqtiT an haer-wveTovani gziT. kiTxvaze # 4, adamiani SeiZleba dainficirdes, Tu gadakocnis aiv/SidsiT inficirebul pirs, pasuxi “ara” gasca gamokiTxulTa 76.8%-ma. am SemTxvevaSic Tbilisis macxovreblebi ufro informirebulebi aRmoCndnen aiv infeqciis gadacemis/ar gadacemis Sesaxeb (86.2%), vidre baTumis (71.9%) da zugdidis (63.9%) mosaxleoba. kiTxva # 5 (pirovneba SeiZleba dainficirdes aiv/SidsiT inficirebuli piris xelis CamorTmeviT) da kiTxva #6 (pirovneba SeiZleba dainficirdes, Tu gamoiyenebs aiv/SidsiT inficirebulis Wiqas, TefSs an sxva WurWels) sworad upasuxa respondentebis 89.3% da 63.2%, Sesabamisad. koRos nakbeniT virusis gadacemis Sesaxeb SekiTxvis swori pasuxebis simcirem mniSvnelovnad Seamcira “kargad informirebuli respondentebis” saerTo procenti. gamokiTxulTa Soris SekiTxvas “aiv infeqcia gadaecema koRos nakbeniT” mxolod 43%-ma upasuxa “ara”. am sakiTxze codnis done mniSvnelovnad dabali iyo qalaq baTumSi, sadac mosaxleobis mxolod 33%-ma SesZlo swori pasuxis gacema, rac saSualod 1.5-jer ufro dabalia Tbilisis (46.2%) da zugdidis (48.8%) maCveneblebTan SedarebiT. grafiki # 3 - aiv infeqcia/Sidsze codnis donis Sefasebisas sworad gacemuli pasuxebis procentuli ganawileba qalaqebis mixedviT

0 20 40 60 80 100

erTi janmrTeli mudmivi partniori

sqesobrivi kontaqtisas

prezervativis gamoyeneba

dainficirdeba inficirebulis

gadakocniT

dainficirdeba inficirebulis

xelis CamorTmeviT

dainficirdeba inficirebulis

WurWlis gamoyenebiT

sul

zugdidi

baTumi

Tbilisi

Page 12: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

12

informirebulobis donis dasadgenad aseve gamoyenebuli iqna SekiTxva “aiv inficirebuli SeiZleba janmrTelad gamoiyurebodes (ar hqondes daavadebis raime niSnebi)?” am SekiTxvaze swori pasuxi (“diax”) gasca respondentTa 60.2%-ma. qalaqebis mixedviT monacemTa analizma aCvena, rom rogorc wina SekiTxvebze, am SekiTxvazec swori pasuxi yvelaze did procentSi Tbilisis mosaxleobam icoda (68.1%), rac daaxloebiT 1.3-jer aRemateba baTumisa (54.7%) da zugdidis (50.7%) respondentebis swori pasuxebis procents. mkurnalobis efeqturobis Sesaxeb cnobili iyo respondentTa daaxloebiT 78%-isaTvis (66.8% - 85.5%).

cxrili # 3 - respondentebis mier sworad gacemuli pasuxebis procentuli ganawileba qalaqebis mixedviT

SekiTxva Tbilisi baTumi zugdidi sul aiv/SidsiT inficirebuli SesaZloa janmrTelad gamoiyurebodes (ar hqondes daavadebis raime niSnebi) (“diax”)

68.1% 54.7% 50.7% 60.2%

mkurnaloba axangrZlivebs SidsiT daavadebulis sicocxles da aumjobesebs misi sicocxlis xarisxs (“diax”)

85.5% 74.9% 66.8% 77.9%

grafiki # 4

68.1

85.5

54.7

74.9

50.7

66.860.2

77.9

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90Tbilisi

baT

umi

zugdidi

sul

aivinficirebuliSesaZloajanmrTeladgamoiyurebodes

mkurnalobaaxangrZlivebsSidsiTdaavadebulissicocxles

rogorc zemoT aRvniSneT, kvlevaSi monawile 793 respondentidan 193-ma swori pasuxi gasca yvela kiTxvas. kargad informirebulma jgufma sul gamokiTxulTa 24% Seadgina. informirebulobis done SedarebiT ufro maRalia q. TbilisSi, xolo Semdeg baTumsa da zugdidSi. qveyanaSi arsebuli sxva kvlevebis Sedegebis Sedarebam aCvena, rom zogad mosaxleobaSi aiv/Sidsis Sesaxeb informirebulobis done maRalia vidre maRali riskis mqone jgufebSi, kerZod, komerciuli

Page 13: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

13

seqsis muSak qalebSi da homoseqsualuri qcevis mamakacebSi. qcevis zedamxedvelobis da biomarkerebis kvlevebi ganxorcielda meZavebSi7, ineqciuri narkotikebis momxmareblebSi8 da homoseqsual mamakacebSi9. monacemebis Sedarebisas aRmoCenili iqna Semdegi10:

aiv infeqciis Sesaxeb codnis done meZav qalebSi - Tbilissa da baTumSi gamokiTxul qalTa mxolod 4.3%-ma SeZlo, gaeca swori pasuxi kvlevis dros dasmuli xuTive kiTxvisaTvis (1. erTi erTguli, janmrTeli partnioris yola amcirebs aiv-is risks; 2. kondomis gamoyeneba yoveli seqsis dros amcirebs aiv-is risks; 3. aiv inficirebuli SeiZleba gamoiyurebodes janmrTelad; 4. SeiZleba aiv gadaeces koRos nakbeniT; 5. SeiZleba virusi gadaeces aiv inficirebulTan sakvebis miRebiT/WurWlis gaziarebiT?).

aiv infeqciis Sesaxeb codnis done done homoseqsualuri qcevis

mamakacebSi – 2005 wels TbilisSi gamokiTxuli 70 mamakacidan verc erTma respondentma sworad ver upasuxa aiv infeqciaze codnis Sesafaseblad dasmul yvela kiTxvaze.

aiv infeqciis Sesaxeb codnis done ineqciuri narkotikebis

momxmareblebSi – es jgufi gacilebiT ukeT informirebuli aRmoCnda sxva maRali riskis mqone jgufebTan SedarebiT. gamokiTxulTa saSualod 40%-ma sworad upasuxa kiTxvarSi mocemul 4 SekiTxvas (1. erTi erTguli, janmrTeli partnioris yola amcirebs aiv-is risks; 2. kondomis gamoyeneba yoveli seqsis dros amcirebs aiv-is risks; 3. SeiZleba aiv gadaeces koRos nakbeniT; 4. SeiZleba virusi gadaeces aiv inficirebulTan sakvebis miRebiT/WurWlis gaziarebiT?). aqve unda gaviTvaliswinoT, rom ineqciuri narkotikis momxmareblebma mxolod 4 kiTxvas upasuxes. SeiZleba vivaraudoT, rom Cveni kvlevis msgavsad 7 kiTxva rom yofiliyo Setanili kiTxvarSi, kargad informirebul respondentTa procentuli wili SedarebiT mcire aRmoCndeboda.

mkvlevarebi aseve dainteresdnen GIP kvlevaSi3 monawile axalgazrdebis codnis doniT aiv/Sidsis Sesaxeb. unda aRiniSnos, rom GIP kvlevaSi monawileoba miiRo kolejebisa da umaRlesi saswavleblebis 350-ma studentma qalaqebSi – Tbilisi, quTaisi, zugdidi, axalcixe da Telavi. maTgan mxolod 17%-ma upasuxa sworad

7 qcevis zedamxedvelobis kvleva biomarkeris komponentiT quCaSi momuSave meZav qalebSi TbilisSi; da dawesebulebebSi momuSave meZav qalebSi baTumSi; 2006 weli. sggi/aiv Sidsis prevenciis proeqti; federacia gadavarCinoT bavSvebi; aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagento 8 qcevis zedamxedvelobis kvleva biomarkeris komponentiT ineqciuri narkotikis momxmareblebSi Tbilissa da baTumSi; 2006 weli; sggi/aiv Sidsis prevenciis proeqti; federacia gadavarCinoT bavSvebi; aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagento 9 qcevis zedamxedvelobis kvleva biomarkeris komponentiT homoseqsualuri qcevis mqone mamakacebSi TbilisSi; 2005 weli. globaluri fondi 10

Monitoring the Declaration of Commitment on HIV/AIDS; Georgia Country Report 2006; United Nations

General Assembly Special Session on HIV/AIDS

Page 14: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

14

aiv-is gadacemis Sesaxeb dasmul 6 kiTxvas. es procentuli maCvenebeli ufro dabalia vidre Cveni kvlevis dros miRebuli kargad informirebuli respondentebis procentuli wili (24%). amasTan xazgasmiT unda aRiniSnos, rom kiTxva – SeiZleba Tu ara virusi gadaeces koRos nakbeniT – ar iyo gaTvaliswinebuli GIP kvlevis kiTxvarSi. rogorc cnobilia, msoflios mraval qveyanaSi Catarebuli kvlevebi, maT Soris saqarTveloSi ganxorcielebuli gamokiTxvebic aCvenebs, rom yvelaze xSirad swored am SekiTxvaze scemen mcdar pasuxebs respondentebi. savaraudod, Cvens kvlevaSi gamoyenebuli yvela kiTxva rom yofiliyo gaTvaliswinebuli axalgazrdebis gamokiTxvisas (GIP kvleva), swori pasuxebis wili mniSvnelovnad mcire aRmoCndeboda. SekiTxvaze, SidsiT daavadebulis momvlels SeiZleba Tu ara, gadaedos aiv infeqcia (kiTxva #9), respondentTa umravlesobam 86.3% gasca swori pasuxi (“ara”), xolo SekiTxvaze - bavSvi SeiZleba dainficirdes, Tu iTamaSebs aiv inficirebul bavSvTan erTad (kiTxva #10) - pasuxi “ara” miRebuli iqna respondentTa 89.5%-isagan. cxrili # 4 - kiTxvebze #9, 10 swori pasuxebis procentuli ganawileba sqesisa da qalaqebis mixedviT

Tbilisi baTumi zugdidi md. mamr. md. mamr. md. mamr.

kiTxva # 9 SidsiT daavadebulis momvlels SeiZleba gadaedos es daavadeba

85.1 86.9 91.7 79.4 86.0 91.4

kiTxva # 10 bavSvi SeiZleba dainficirdes, Tu iTamaSebs aiv inficirebul bavSvTan erTad

95.3 92.4 86.1 85.5 82 89.5

aiv inficirebulebis mimarT damokidebulebis dasadgenad gamoyenebuli iqna saerTaSoriso gaidlainebiT rekomendebuli kiTxvebi. SekiTxvaze, iyidian, Tu ara aiv inficirebuli gamyidvelisgan xils, bostneuls an raime sxva produqts (kiTxva # 11), mxolod respondentebis 42.5% (337/793) gasca dadebiTi pasuxi. aqve unda aRiniSnos, rom yvelaze mcire procenti swori pasuxisa miRebuli iqna zugdidSi mcxovrebi respondentebisgan (34.6%; 71/205). amasTan erTad, baTumis mosaxleobaSi qalebi ufro xSirad arian Tanaxma, SeiZinon produqti inficirebuli gamyidvelisgan (45.8%; 60/131), vidre mamakacebi (33.3%; 24/72). saintereso iyo imis aRmoCena, rom gamokiTxuli studentebis 71% GIP kvlevaSi kargad aris informirebuli, rom

Page 15: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

15

produqtebis yidva aiv inficirebuli gamyidvelisagan usafrTxoa virusis gadacemis TvalsazrisiT. SedarebiT ufro maRali maCvenebelia miRebuli SekiTxvaze - Tu isadileben ojaxSi, sadac erT-erTi wevri aiv inficirebulia (kiTxva # 15). am SekiTxvaze respondentTa 56.2% (446/793 respondenti) dadebiT pasuxs iZleva. am SekiTxvazec aRiniSneba sxvaoba Tbilissa da danarCen qalaqebs Soris (ix. cxrili #5). mkvlevarebi dainteresdnen GIP kvlevaSi miRebuli SedegebiTac. aRmoCnda, rom axalgazrdebis mxolod sakmaod mcire nawili ar iqneboda winaaRmdegi, esadila aiv inficirebuli adamianis saxlSi. aseTTa wili sul gamokiTxul studentTa 14%-s ar aRemateboda. grafiki # 5 kiTxvebze # 11 da 15 sworad gacemuli pasuxebis procentuli ganawileba qalaqebis mixedviT.

47.341.4

34.642.5

64.2

52.245.4

56.2

010

20304050

6070

Tbilisi

baTumi

zugdidi

sul

Tu maRaziisgamyidveliaiv/SidsiTinficirebulia,iyidiT misgan raimeproduqts (`diax~)

me SemiZliavisadilo ojaxSi,sadac erT-erTiwevri aivinficirebulia(`diax~)

rac Seexeba sxvadasxva dawesebulebebSi aiv inficirebulebis swavlasa da muSaobas, miRebulia Semdegi Sedegebi: SekiTxvebze - aiv inficirebul maswavlebels aqvs Tu ara ufleba,A aswavlos moswavleebs (kiTxva #12) da inficirebul mowafes/students SeuZlia Tu ara, iswavlos sxvebTan erTad (kiTxva #13) - dadebiTi pasuxi gasca mTlianad respondentebis 60.5%-ma da 76.3%-ma, Sesabamisad. respondentTa umravlesoba - 79.4% acxadebs, rom SeuZliaT imuSaon samsaxurSi, Tu misi erT-erTi kolega aiv inficirebuli aRmoCndeba (630/793). Zalian saintereso aRmoCnda GIP kvlevaSi monawile axalgazrdebis damokidebuleba aiv inficirebul kolegasTan mimarTebaSi. sakmaod aratolerantuli damokidebuleba aCvena gamokiTxulTa umravlesobam da mxolod 18%-ma aRniSna, rom isini imuSavebdnen inficirebuli adamianis mxardamxar.

Page 16: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

16

cxrili # 5

SekiTxva Tbilisi baTumi zugdidi sul

11

Tu maRaziis gamyidveli aiv/SidsiT inficirebulia, iyidiT Tu ara misgan xils da bostneuls an raime produqts (`diax~)

47.3%

41.4%

34.6%

42.5%

12

Tu maswavlebeli aiv/SidsiT inficirebulia, mas ufleba aqvs, aswavlos moswavleebs (`diax~)

74.5% 52.2% 42.4%

60.5%

13

Tu mowafe/studenti aiv/SidsiT inficirebulia, mas SeuZlia sxvebTan erTad iswavlos (`diax~)

88.6% 71.4% 58.0%

76.3%

14

me SemiZlia vimuSao samsaxurSi, sadac Cemi kolega aiv inficirebulia (`diax~)

86.2% 71.4% 74.6%

79.4%

15

me SemiZlia visadilo ojaxSi, sadac erT-erTi wevri aiv inficirebulia (`diax~)

64.2% 52.2% 45.4%

56.2%

grafiki # 6 - aiv inficirebulebis mimarT damokidebuleba saqarTvelos sxvadasxva qalaqebSi (kiTxva 11-15)

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

100.0

kiTxva

#11

kiTxva

#12

kiTxva

#13

kiTxva

#14

kiTxva

#15

Tbilisi

baTumi

zugdidi

sul

Page 17: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

17

informirebuloba da aiv inficirebulebis mimarT damokidebuleba pirebs, romlebmac sworad gasces pasuxi 1-7 SekiTxvas, pirobiTad ewodaT “kargad informirebulebi”, xolo maT, vinc sworad ver upasuxa Tundac erT SekiTxvas - “naklebad informirebulebi”. kiTxvaris Sedegebis analizma saSualeba mogvca dagvedgina aiv asocirebuli stigmis da diskriminaciis xarisxi “kargad informirebul” pirebsa da “naklebad informirebul” respondentebs Soris. kiTxvaze - “Tu maRaziis gamyidveli aiv inficirebulia, iyidiT misgan, xils da bostneuls an raime sxva produqts?” kargad informirebulebis 66.3%-ma (128/193) upasuxa “diax”, xolo amave jgufis 23.3% (45/193) gasca uaryofiTi pasuxi. am kiTxvaze krostabulacia “kargad informirebul” da “naklebad informirebul” respondentebs Soris avlens statistikurad sarwmuno gansxvavebas (Pearson Chi-Square

12.63, P= 0,002). analizma aCvena, rom naklebad informirebuli respondentebis mxolod 34.5% (209/606) Tanaxmaa, iyidos produqti aiv inficirebuli gamyidvelisagan, xolo 47% (285/606) uars acxadebs msgavs qmedebaze. statistikurad sarwmuno gansxvaveba “kargad informirebul” da “naklebad informirebul” respondentebs Soris gamovlinda Semdeg kiTxvebze gacemul pasuxebSic: kiTxva #12 (Tu maswavlebeli inficirebulia, aqvs Tu ara ufleba, moswavleebs aswavlos - Chi-Square

7.39, P=0,025); kiTxva #14 (me SemiZlia vimuSao samsaxurSi, sadac Cemi kolega aiv inficirebulia - Chi-Square 6.32, P= 0,04); kiTxva #15 (me SemiZlia visadilo ojaxSi, sadac erT-erTi wevri aiv inficirebulia - Chi-Square 15.84, P=0,000); da kiTxva #16 (imkurnalebdiT aiv inficirebul eqimTan? - Chi-Square 9.74, P=0,008). kargad informirebul da naklebad informirebul pirebs Soris “diax” da “ara” pasuxebis Tanafardoba ixileT cxrilSi # 6. xolo SekiTxvaze # 13 - “Tu moswavle/studenti inficirebulia, SeuZlia Tu ara sxvebTan erTad iswavlos” - pasuxebSi statistikurad sarwmuno sxvaoba kargad da naklebad informirebul pirebs Soris miRebuli ar iqna. cxrili # 6 kargad da naklebad informirebuli pirebis pozitiuri damokidebuleba aiv inficirebulebis mimarT

#

kiTxva

kargad informirebuli

naklebad informirebuli

pasuxi "diax"

(%) pasuxi "diax"

(%)

11

Tu maRaziis gamyidveli aiv/SidsiT inficirebulia, iyidiT Tu ara misgan xils da bostneuls an raime produqts (`diax~)

128 66.3 209 34.5

Page 18: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

18

12 Tu maswavlebeli aiv/SidsiT inficirebulia, mas ufleba aqvs moswavleebs aswavlos (`diax~)

165 85.5 317 52.3

13 Tu mowafe/studenti aiv/SidsiT inficirebulia, mas SeuZlia sxvebTan erTad iswavlos (`diax~)

175 90.7 436 71.9

14 me SemiZlia vimuSao samsaxurSi, sadac Cemi kolega aiv inficirebulia (`diax~)

183 94.8 453 74.8

15 me SemiZlia visadilo ojaxSi, sadac erT-erTi wevri aiv inficirebulia (`diax~)

157 81.3 292 48.2

16 imkurnalebdiT aiv inficirebul eqimTan? (`diax~)

98 50.8 130 21.5

cxrili # 7 - kargad da naklebad informirebul pirebis negatiuri damokidebuleba aiv inficirebulebis mimarT

# kiTxva

kargad informirebuli

naklebad informirebuli

pasuxi "diax"

(%) pasuxi "diax"

(%)

11

Tu maRaziis gamyidveli aiv/SidsiT inficirebulia, iyidiT Tu ara misgan xils da bostneuls an raime produqts (`ara~)

45 23.3 285 47.0

12

Tu maswavlebeli aiv/SidsiT inficirebulia, mas ufleba aqvs moswavleebs aswavlos (`ara~)

18 9.3 192 31.7

13

Tu mowafe/studenti aiv/SidsiT inficirebulia, mas SeuZlia sxvebTan erTad iswavlos (`ara~)

16 8.3 103 17.0

15 me SemiZlia visadilo ojaxSi, sadac erT-erTi wevri aiv inficirebulia (`ara~)

25 13.0 203 33.5

respondentebis codnis done aseve mniSvnelovan sxvaobas iZleva aiv inficirebulebTan piradi urTierTobis gagrZelebaze. gamokiTxul respondentTa Soris, romlebic kargad informirebulebad iqnen miCneulni, SekiTxvaze “rom gaigoT, Tqveni megobari aiv inficirebulia, gaagrZelebdiT masTan megobrobas?” (kiTxva # 27), pasuxi “ara” gasca respondentebis mxolod 4.7%-ma (9/193), xolo naklebad informirebulebs Soris pasuxi “aras” procentuli maCvenebeli TiTqmis 2-jer maRali aRmoCnda - 8.9% (54/606).

Page 19: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

19

grafiki # 7

4,7

8,9

0

2

4

6

8

10

rom gaigoT Tqveni megobari inficirebulia,

gaagrZelebT masTan megobrobas? (`ara~)

kargad

informirebuli

naklebad

informirebuli

aRsaniSnavia is faqtic, rom kargad informirebuli respondentebis 16.1% (31/193) Tvlis, rom aiv inficirebuli adamiani saSiSia sazogadoebisaTvis; amave azrisaa naklebad informirebuli pirebis 37.8% (229/606), rac orjer ufro maRalia. grafiki # 8

Sedegebis analizi aseve saSualebas iZleva, davadginoT ramdenad gansxvavdeba kargad informirebuli da naklebad informirebuli respondentebis grZnobebi/damokidebuleba aiv inficirebuli pirebis mimarT. aRmoCnda, rom kargad informirebuli respondentebi ufro xSir SemTxvevaSi TanagrZnobas gamoxataven, naklebad aqvT SiSi, sibrazis grZnoba da/an zizRi aiv inficirebulebis mimarT, vidre naklebad informirebul pirebs (grafiki #9).

diax 16,1%diax- 37,8%

“kargad informirebuli”respondentebi

“naklebad informirebuli”respondentebi

pasuxi “diax” # 21 SekiTxvaze“aiv/SidsiT inficirebuli adamiani saSiSia sazogadoebisaTvis”

Page 20: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

20

grafiki # 9

respondentebis grZnobebi/damokidebuleba aivinficirebulebis mimarT (%)

19,2

37,6

2,6 6,92,6 5,3

81,3

70,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

SiSi brazi zizRi TanagrZnoba

"kargad informirebuli" "naklebad informirebuli"

kiTxva #16 – imkurnalebdiT aiv inficirebul eqimTan? TbilisSi gamokiTxulTa 28.8% aRniSna, rom imkurnalebda inficirebul eqimTan; dadebiTi pasuxebi baTumSi gamokiTxulTa 23.6%, xolo zugdidis respondentTa 32.7%-Si dafiqsirda. qalaqebs Soris da aseve, TviT qalaqebSi asakisa da sqesis mixedviT ganawilebisas statistikurad sando gansxvaveba ar dafiqsirebula. sul samive qalaqSi gamokiTxulTa Soris 28.5%-ma aRniSna, rom Caitarebda mkurnalobas aiv inficirebul eqimTan. grafiki # 10

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #16

imkurnalebdiT aiv inficirebul eqimTan?

pasuxi "ki"

kiTxva #17 – Tqven, an Tqveni ojaxis wevri aiv/SidsiT inficirebuli rom aRmoCndeT, amas saidumlod SeinaxavdiT? kiTxvaze dadebiTi pasuxi gasca Tbilisis respondentTa 52.2%-ma, baTumSi - 46.3%-ma, xolo zugdidSi gamokiTxulTa 54.1%-ma. erTad samive qalaqSi pasuxi “ki” respondentTa 51.2%-ma gasca.

Page 21: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

21

grafiki # 11

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #17 Tqven an Tqveni ojaxis wevri aiv

inficirebuli rom aRmoCndeT, amas saidumlod

SeinaxavdiT?

pasuxi "ki"

kiTxva 18 – Tqven rom aiv/SidsiT daavadebuli iyoT, vis etyodiT amis Sesaxeb? respondentebma upasuxes SekiTxvas: Tqven rom inficirebuli iyoT, vis etyodiT amis Sesaxeb? kiTxvarSi mocemuli iyo savaraudo pasuxis ramdenime varianti. monawileebs SeeZloT, SemoexazaT yvela swori pasuxi. sul 787-ma upasuxa am kiTxvas. TbilisSi 377, baTumSi 208 da zugdidSi 202 respondentis pasuxebis analizma aCvena, rom dedaqalaqis macxovreblebi zogadad ufro gulaxdilebi iqnebodnen. Tumca es gansxvaveba statistikurad mniSvnelovani ar aris. respondentTa umetesobam (78.3%) aRniSna, rom eqims ar daumalavda sakuTar aiv-statuss. qalaqebis mixedviT es maCvenebeli Semdegnairad ganawilda: Tbilisi 81.2%; baTumi 77.9% da zugdidi 73.3%. Semdgomi yvelaze maRali procentuli maCvenebeli modis sqesobrivi partnioris Setyobinebaze – 46.8%; Tumca es maCvenebeli sakmaod dabalia, Tu gaviTvaliswinebT, rom partnioris Setyobinebis aucilebloba daculia saqarTvelos kanoniT aiv infeqcia/Sidsis Sesaxeb. aseTi Sedegi moulodneli ar aris: nebismier SemTxvevaSi, rodesac adamiani Seityobs, rom inficirebulia, sakmaod stresul mdgomareobaSi imyofeba da mxolod garkeuli drois Semdeg, rodesac eqimi konsultantis mier miwodebulia adekvaturi informacia mis mier sxva adamianis inficirebis safrTxis Sesaxeb, inficirebuli iwyebs sakuTari pasuxismgeblobis (ara marto iuridiuli) gaanalizebas da Tavad iRebs gadawyvetilebas, rom sqesobrivi partnioris informireba mizanSewonilia. kvlevis SedegebiT aRmoCnda, rom TbilisSi gamokiTxulTa SedarebiT maRali procenti (59.2%) fiqrobs, rom etyoda partniors, Tu igi inficirebuli aRmoCndeboda; es maCvenebeli mcirdeba da TiTqmis Tanabaria baTumisa da zugdidis macxovrebelTa Soris (32.2% da 32.5%, Sesabamisad).

Page 22: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

22

TbilisSi gamokiTxulebi aseve ufro gulaxdilebi aRmoCndnen megobrebTan: 35% ambobs, rom ar daumalavda megobars sakuTari aiv inficirebis faqts. aseTTa procentuli raodenoba SedarebiT naklebia baTumisa da zugdidisaTvis (19.2% da 19.8%, Sesabamisad). sul respondentTa 22.7% gaumxels naTesavs/ojaxis wevrs, Tu igi inficirdeba. naTesavebTan mimarTebaSi sakmaod msgavsi maCvenebeli iyo miRebuli TbilisSi (28.1%) da zugdidSi (24.3%); baTumSi gamokiTxulTagan saSualod mxolod yoveli me-10 (11.5%) gaumxelda naTesavs, rom igi inficirebulia. baTumSi gamokiTxulTa 20.2% aRniSnavs, rom ar miaCnia, rom unda damalos sakuTari aiv inficirebis statusi; aseTi pasuxis procentuli wili orjer naklebia TbilisSi (10.3%) da zugdidSi (10.9%) gamokiTxulTa Soris. sakmaod mcire aRmoCnda im respondentTa procentuli wili, vinc aRniSna, rom aravis gaumxelda sakuTari inficirebis Sesaxeb informacias – 3.4%. es pasuxi qalaqebis mixedviT Semdegnairad ganawilda: TbilisSi 4.5%, baTumSi 1.0% da zugdidSi 4.0%. grafiki # 12 – aiv inficirebis statusis gamJRavneba

78.3

46.8

26.922.7

13.1

3.4

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

1

aiv inficirebuli rom iyoT, vis etyodiT

amis Sesaxeb?

eqimi sqesobrivi partniori

megobari naTesavi

ar damalavda aravis

kvlevis kiTxvarSi mocemuli SesaZlo pasuxebis garda, samma respondentma baTumSi aseve miuTiTa, rom etyoda moZRvars da erTma 25 wlamde axalgazrda gogonam aRniSna, rom etyoda fsiqologs. kiTxva 19: - Tu aravis gaumxeldiT (Tqvens aiv statuss), ra iqneboda amis mizezi? kvlevis momdevno kiTxva miznad isaxavda, gagvego, ra aris is ZiriTadi barierebi, ris gamoc adamianebi cdiloben, damalon TavianTi aiv inficirebis statusi. kvlevis instrumentis mixedviT, am kiTxvaze mxolod maT unda epasuxaT, vinc me-18 kiTxvaze pasuxis gacemisas

Page 23: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

23

aRniSna, rom aravis gaumxelda inficirebis Sesaxeb informacias. aseTTa raodenoba mxolod 27 iyo samive qalaqSi gamokiTxulTa Soris. Sevsebuli kiTxvarebis gacnobisas, aRmoCnda, rom am kiTxvas upasuxa respondentTa umravlesobam – sul 667. analizma aCvena, rom ZiriTadi mizezi aris SiSi imisa, rom mas miatoveben sayvareli adamianebi, axloblebi da megobrebi. ase fiqrobs sul gamokiTxulTa 58.6%. qalaqebis mixedviT miRebuli Sedegebi TiTqmis identuria: 60.1% TbilisSi, 58.0% baTumSi da 56.9% zugdidSi. momdevno mizezi, romelic respondentTa umravlesobam daasaxela, aris sircxvilis grZnoba: gamokiTxulTa 42.5% aRniSnavs, rom damalavda sakuTari aiv inficirebis statuss, raTa Tavidan aecilebina sircxvilis grZnoba. aseT respondentTa procentuli wili SedarebiT maRali iyo zugdidSi, vidre Tbilissa da baTumSi. es maCvenebeli qalaqebis mixedviT Semdegia: TbilisSi 37.4%; baTumSi 35.7%, xolo zugdidSi - 57.4%. es sayuradReboa, radgan sircxvili, romelic asocirdeba aiv inficirebasTan, amZafrebs am daavadebasTan dakavSirebul stigmas da Tavis mxriv, warmoadgens arsebuli stigmis Sedegs. aiv inficirebis statusis gaumJRavneblobisaTvis sxvadasxva mizezi arsebobs. es mizezebi kompleqsuria da xSirad bevri maTgani erTdroulad ganapirobebs adamianTa damokidebulebas am sakiTxisadmi. kvlevam aCvena, rom gamokiTxulTa sakmaod didi nawili fiqrobs, rom aiv statusis gamJRavnebis Sedegad pirovnebebs SesaZloa, SeezRudoT uflebebi. adamianis uflebebis SezRudvis SiSiT respondentTa saSualod 30% ecdeboda, saidulod Seenaxa inficirebis faqti. es procentuli maCvenebeli yvelaze maRalia TbilisisaTvis – 36.2%, xolo msgavsia baTumisa da zugdidisaTvis (22.8% da 24.5%, Sesabamisad). aqve unda aRiniSnos, rom samma respondentma TbilisSi da orma gamokiTxulma zugdidSi pasuxebis SesaZlo variants daumata, rom zogadad “stigmisa da diskriminaciis” SiSiT isini sifrTxiliT moekidebodnen TavianTi aiv inficirebis statusis gamJRavnebas.

Page 24: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

24

grafiki # 13 – aiv dadebiTi statusis gaumJRavneblobis ZiriTadi mizezebi

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Tbilisi (318) baTumi (171) zugdidi (188) saerTo (677)

aiv inficirebis statusis gaumJRavneblobis

ZiriTadi mizezebi

mitovebis SiSi sircxvili uflebis Selaxva

kiTxva #20 – Tu Tqvenma megobarma giTxraT, rom inficirebulia, amis Sesaxeb sxvas etyodiT? samive qalaqSi sul gamokiTxulTa 22.6%-ma aRniSna, rom ar Seinaxavda megobris saidumlos. Sesabamisad respondentTa umravlesoba aravis etyoda, rom misi megobari inficirebulia. TbilisSi gamokiTxulTa 25.5%, baTumis respondentTa 5.9%, xolo zugdidSi kvlevis monawileTa 33.7% aRiarebs, rom gaamJRavnebda megobris inficirebis Sesaxeb konfidencialur informacias sxvebTan. am SemTxvevaSi baTumSi miRebuli Sedegebi iZleva statistikurad sando gansxvavebas ori danarCeni qalaqis monacemebTan SedarebiT. calke qalaqebSi SeimCneva Semdegi kanonzomiereba – Tbilissa da baTumSi ufro meti mamakaci etyoda sxvas megobris inficirebis Sesaxeb. zugdidSi ki piriqiT, dasmul kiTxvaze dadebiT pasuxs ufro xSirad qalebi iZleodnen.

Page 25: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

25

grafiki # 14

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #20

Tu Tqvenma megobarma giTxraT, rom inficirebulia,

amis Sesaxeb sxvas etyodiT?

pasuxi "ki"

kiTxva #21 – aiv/SidsiT daavadebuli adamiani saSiSia sazogadoebisaTvis? am kiTxvaze dadebiTi pasuxebis procentuli maCveneblebi Semdegnairad ganawilda: TbilisSi 21.5%, baTumSi 39.4% da zugdidSi 46.3%; samive qalaqSi sul gamokiTxulTa 32.5%-ma upasuxa, rom inficirebuli saSiSia sazogadoebisaTvis. Tumca miRebuli Sedegebi gviCvenebs, rom TbilisSi daaxloebiT orjer naklebi adamiani Tvlis ase, vidre baTumsa da zugdidSi. grafiki # 15

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #21

aiv/SidsiT daavadebuli adamiani saSiSia

sazogadoebisaTvis

pasuxi "ki"

kiTxva #22 – saxelmwifom unda uzrunvelyos aiv/SidsiT inficirebulis ufaso mkurnaloba? gamokiTxulTa umravlesoba (94.2%) miiCnevs, rom saxelmwifom unda uzrunvelyos aiv inficirebulTa/SidsiT daavadebulTa ufaso mkurnaloba. aseve maRali iyo dadebiTi pasuxebis ganawileba TiToeuli qalaqis mixedviT - 95.6%, 91.1% da 94.6% TbilisSi, baTumsa da zugdidSi, Sesabamisad.

Page 26: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

26

grafiki # 16

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #22

saxelmwifom unda uzrunvelyos aiv/SidsiT

inficirebulis ufaso mkurnaloba?

pasuxi "ki"

kiTxva #23 – adamianis aiv inficireba RvTis sasjelia TbilisSi respondentTa 14.3%, baTumSi 11.8%, xolo zugdidSi 22.0% fiqrobs, rom aiv inficireba RvTis sasjelia. sul samive qalaqSi gamokiTxulTa 15.6% iziarebs am mosazrebas. pasuxebSi asakisa da sqesis mixedviT statistikurad sando gansxvaveba ar dafiqsirebula. grafiki # 17

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #23

adamianis aiv inficireba RvTis sasjelia

pasuxi "ki"

kiTxva #24 – Tu adamians Sidsi daemarTa, man es Tavisi saqcielis gamo daimsaxura samive qalaqis pasuxebis analizma aCvena, rom kvlevaSi monawileTa 34.6% fiqrobs, rom adamianis inficireba misi saqcielis damsaxurebaa. qalaqebis mixedviT es maCvenebeli Semdegnairad ganawilda: TbilisSi 26.2%, baTumSi - 35.5% da zugdidSi - 49.3%. gansakuTrebiT unda aRiniSnos, rom zugdidis respondentTaTvis es maCvenebeli orjer ufro maRalia, vidre TbilisSi gamokiTxulTa Soris.

Page 27: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

27

grafiki # 18

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #24

Tu adamians Sidsi daemarTa, man es Tavisi saqcielis

gamo daimsaxura

pasuxi "ki"

kiTxva 25: sazogadoebaSi aiv/Sidss ZiriTadad avrceleben aiv infeqciis gamoCenisTanave am daavadebis gavrceleba asocirebuli iqna sazogadoebis garkveul jgufTan, kerZod mamakacebTan, romelTac seqsi aqvT mamakacebTan. garkveuli wlebis Semdeg, infeqciis sxva jgufebSi gavrcelebis Semdeg sazogadoeba aseve gamoyofs sxva jgufebs, romlebic xels uwyoben zogad mosaxleobaSi aiv/Sidsis gavrcelebas. kvleva dainteresda, gaego, romel jgufs “adanaSaulebdnen” respondentebi saqarTveloSi infeqciis gavrcelebis gamo. yvelaze metma respondentma aRniSna, rom ineqciuri narkotikis momxmareblebi arian infeqciis ZiriTadi gamavrceleblebi sazogadoebaSi. sul gamokvleulTa 88.8% fiqrobs ase. xolo qalaqebis mixedviT es maCvenebeli ase ganawilda: Tbilisi 83.5%, baTumi 91.2% da zugdidi 86.7%. es damokidebuleba garkveulwilad asaxavs qveyanaSi arsebul oficialur statistikas. sul registrirebul SemTxvevaTa 60%-mde swored ineqciuri narkotikebis momxmarebelze modis. unda aRiniSnos, rom qveyanaSi arsebuli oficialuri statistikis da sxvadasxva mecnieruli kvlevebis mixedviT komerciuli seqsis muSaki qalebis wili inficirebaSi uaRresad umniSvneloa. qcevis Seswavlis da biomarkerebis kvlevebis mixedviT, romelic ramdenime raundad Catarda meZav qalebSi Tbilissa da baTumSi, komerciuli seqsis biznesSi CarTul qalTa Soris aiv infeqciis gavrceleba ar aRemateba 1%; amasTan gamokiTxul meZav qalTa udidesi umravlesoba aRniSnavs, rom TiTqmis yovelTvis iyenebs prezervativs klientTan sqesobrivi kontaqtis dros; ufro metic, swored mamakacebis mxridan wanaaRmdegobis gamo xdebian meZavebi iZulebulni, hqondeT daucveli seqsi fasian klientebTan. miuxedavad am realobisa, saqarTveloSi gamokiTxuli 788 respondentisgan 80.5% fiqrobs, rom infeqciis gavrcelebis erT-erT ZiriTad safrTxes komerciuli seqsis muSaki qalebi qmnian. aseTi pasuxebi qalaqebis mixedviT umniSvnelod gansxvavdeba da maRalia

Page 28: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

28

samive qalaqSi: Tbilisi 83.5%, baTumi 75.5% da zugdidi 79.8%. aseve msgavsi iyo pasuxebis ganawileba asakobrivi jgufebis mixedviT. grafiki # 19

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi (381) baTumi (171) zugdidi (188) sul (788)

aiv/Sidss sazogadoebaSi ZiriTadad avrceleben

ineqciuri narkot. momxm. komerc. seqsis muSaki qalebi

homoseqsuali mamakacebi samedicino dawesebulebebi

saintereso iyo imis aRmoCena, rom komerciuli seqsis muSaki qalebis “dadanaSaulebis” procentuli maCvenebeli SedarebiT maRali aRmoCnda gamokiTxul qalTa Soris, vidre kac-respondentebSi. am gansxvavebis tendencia Tanabrad iyo SenarCunebuli yvela qalaqSi. ase magaliTad, TbilisSi gamokiTxul qalTa 86.8% aRniSnavs, rom meZavi qalebi arian mosaxleobaSi infeqciis erT-erTi ZiriTadi gamavrceleblebi da aseve fiqrobs Tbiliseli mamakacebis 78.1%; baTumSi es maCvenebeli qalebisaTvis 79.8% aRwevs, xolo mamakacebSi 70.0%; zugdidSi ki mdedrobiTi sqesis respondentTa 86.2%, xolo kac-respondentTa 72.7% fiqrobs, rom meZavebi xels uwyoben aiv/Sidsis gavrcelebas saqarTveloSi. aqve unda aRiniSnos, rom es sxvaoba miuTiTebs mxolod tendenciaze sxvadasxva sqesis respondentTa Soris, Tumca igi statistikurad mniSvnelovani ar aris. savaraudod, es gansxvaveba sqesis mixedviT asaxavs qalebisa da kacebis gansxvavebul damokidebulebas zogadad komerciuli seqsis biznesis mimarT. grafiki # 20

86.8

78.1 79.870

86.2

72.7

0

50

100

aiv/Sidss sazogadoebaSi avrceleben

meZavi qalebi (%)

qalebi 86.8 79.8 86.2

kacebi 78.1 70 72.7

Tbilisi BbaTumi zugdidi

Page 29: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

29

kvlevaSi monawileTa daaxloebiT naxevari (49%) aRniSnavs, rom homoseqsuali mamakacebisgan SeiZleba moxdes infeqciis gavrceleba zogad mosaxleobaSi. SedarebiT maRalia aseTi pasuxebis procentuli wili Tbilisel respondentebSi (56.4%), vidre baTumsa da zugdidSi gamokiTxulTa Soris (39.7% da 43.8%, Sesabamisad. gamokiTxulTa Zalian umniSvnelo nawili (2.3%) fiqrobs, rom jandacvis sistemaSi daSvebuli Secdomebis da/an gulgrilobis gamo xdeba infeqciis gavrceleba qveyanaSi. kiTxva #26 – aiv inficirebulis mimarT ganvicdi: SiSs (1), brazs (2); TanagrZnobas (3); zizRs (4); sxva kvlevam aCvena, rom samive qalaqSi respondentTa udidesi nawili, miuxedavad sqesisa da asakisa, uTanagrZnobs aiv inficirebul/SidsiT daavadebul adamians. aseTi pasuxebis procentuli wili mTel jgufSi 76.1%-ia; Tumca aqve unda aRiniSnos, rom zugdidSi es maCvenebeli SedarebiT dabali (59.7%) aRmoCnda TbilisTan da baTumTan SedarebiT (86.6% da 74.1%, Sesabamisad). TanagrZnobis garda, respondentTa garkveuli nawili ganicdis SiSs aiv inficirebuli adamianebis mimarT. es maCvenebeli yvelaze dabalia TbilisSi da igi 24%-s udris; baTumSi 33.8% aRniSnavs, rom eSinia aiv inficirebuli adamianis, xolo zugdidSi am maCvenebelma 55.6%-s miaRwia. Tumca, moulodneli aRmoCnda GIP kvlevis Sedegebi – gamokiTxul studentTa 76% aRniSnavs, rom ganicdis SiSs inficirebulTa mimarT, romelic gacilebiT maRalia vidre Sesabamisi procentuli maCvenebeli Cvens kvlevaSi samive qalaqis mixedviT (34.5%). sainteresoa, aRiniSnos, rom moxda raodenobrivad pasuxebis gadafarva; kerZod, gamokiTxulTa garkveuli nawili uTanagrZnobs aiv inficirebulebs, Tumca ar uaryofen, rom aseve gaaCniaT SiSi inficirebuli adamianebis mimarT. gamokiTxulTa mcire nawili ar malavs, rom ganicdis sibrazes inficirebul pirTa mimarT. aseTTa procentuli wili TbilisSi 4.1%-ia, baTumsa da zugdidSi es maCvenebeli ufro maRalia da daaxloebiT 8%-s udris. ufro metic, samwuxarod, gamokiTxulTa garkveuli, Tumca mcire nawili, aRniSnavs, rom ezizReba inficirebuli adamiani. aseTi mkveTrad negatiuri damokidebulebis procentuli maCvenebeli yvelaze dabali isev Tbilisis respondentebze modis (2.7%), xolo baTumisa da zugdidis pasuxebis analizma aCvena rom es maCvenebeli Sesabamisad 6% da 7.7%-s aRwevs. Tumca unda aRiniSnos, rom kidev ufro SemaSfoTebeli Sedegi iqna nanaxi GIP kvlevis angariSSi. am kvlevis farglebSi gamokiTxul studentTa TiTqmis mesamedi (29%) ar malavs, rom ganicdis zizRis grZnobas im adamianTa mimarT, vinc inficirebulia an SidsiT aris daavadebuli.

Page 30: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

30

grafiki # 21

0

20

40

60

80

100

damokidebuleba aiv inficirebuli piris mimarT

TanagrZnoba SiSi brazi zizRi

TanagrZnoba 86.6 74.6 59.7 76.1

SiSi 24.0 33.8 55.6 34.5

brazi 4.1 8.0 8.2 6.1

zizRi 2.7 6.0 7.7 4.8

Tbilisi

(367)

baTumi

(201)

zugdidi

(196)

sul

(764)

mkvlevarebi dainteresdnen, ramdenad gansxvavdeboda aiv inficirebulTa mimarT damokidebuleba kargad informirebul da naklebad informirebul jgufebs Soris. monacemTa damatebiTi analizi iqna Catarebuli ori kategoriisaTvis, sadac kargad informirebuli jgufi warmoadgens im respondentebs, romlebmac sworad upasuxes aiv-is codnis Sesaxeb dasmul yvela kiTxvas (kiTxvebi #1-7). am jgufis monacemebi Sedarebuli iqna naklebad informirebulTa pasuxebTan. rogorc mosalodneli iyo, kargad informirebulTa udidesi umravlesoba ufro TanagrZnobiT aris ganwyobili da am jgufSi ufro mcire nawili ganicdis SiSs, brazs da zizRs inficirebulis mimarT: 81.3% aRniSnavs, rom TanaugrZnobs, Tumca 19.2% informirebulobis maRali donis miuxedavad mainc ganicdis SiSs inficirebulis mimarT; aqve unda aRiniSnos, rom naklebad informirebulTa Soris SiSis gancda procentulad 2-jer metma (37.6%) aRniSna. naklebad informirebulTa Soris aseve TiTqmis orjer maRalia maTi wili, vinc ganicdis sibrazes da zizRs inficirebulTa mimarT. meti TvalsaCinoebisaTvis es maCveneblebi grafikulad aris warmodgenili qvemoT.

Page 31: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

31

grafiki # 22

81.3

70.6

19.2

37.6

2.6

6.9

2.65.3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

inficirebulis mimarT damokidebuleba

informirebulobis donis mixedviT (%)

kargad inform. naklebad inform.

kargad inform. 81.3 19.2 2.6 2.6

naklebad inform. 70.6 37.6 6.9 5.3

TanagrZnoba SiSi brazi zizRi

kiTxva #27 – rom gaigoT Tqveni megobari inficirebulia, gaagrZelebT masTan megobrobas? TbilisSi gamokiTxulTa 81%, baTumSi - 68% da zugdidSi - 61% acxadebs, rom gaagrZelebs megobrobas aiv inficirebul megobarTan. saSualod, es maCvenebeli samive qalaqisaTvis 72.5%-s aRwevs. msgavsi maCvenebeli migvaniSnebs, rom adgilobrivi socialur-kulturuli Taviseburebebidan gamomdinare megobrobis instituti ufro Zlieri SeiZleba iyos, vidre aiv/SidsTan dakavSirebuli stigma. Tumca imave argumentis gamo ar unda gamovricxoT socialuri normebidan gamomdinare respondentis mxridan mkvlevaris winaSe sakuTari Tavis “ukeT” warmoCenis mcdeloba, ris gamoc igi cdilobs kiTxvas gasces is pasuxi, romelsac, misi azriT, ufro mouwoneben (e. w. socialurad sasurveli pasuxebis cdomileba).

Page 32: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

32

grafiki # 23

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #27

rom gaigoT Tqveni megobari inficirebulia,

gaagrZelebT masTan megobrobas?

pasuxi "ki"

kiTxva #28 – eqims ufleba aqvs aiv inficirebuls momsaxurebaze uari uTxras sul gamokiTxulTa mcire nawilma (9.3%) aRniSna, rom eqims ufleba aqvs, uari uTxras aiv inficirebul pacients momsaxurebis gawevaze. qalaqebis mixedviT es maCvenebeli Semdegnairad ganawilda: TbilisSi 7.3%, baTumSi 6.9% da zugdidSi ki orjer meti – 15.6%. asakobrivi jgufebisa da sqesis mixedviT mniSvnelovani gansxvaveba ar dafiqsirebula; Tumca zugdidSi gamokiTxul qalTa Soris ufro xSirad iyo am kiTxvaze dadebiTi pasuxi vidre zugdidis mamakac respondentTa Soris. grafiki # 24

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #28

eqims ufleba aqvs aiv inficirebuls momsaxurebaze

uari uTxras?

pasuxi "ki"

kiTxva #29 – aiv/SidsiT daavadebuli pirebi izolaciaSi unda imyofebodnen? sakmaod moulodneli aRmoCnda, rom gamokiTxulTa 17.5% fiqrobs, rom inficirebuli pirebi izolaciaSi unda imyofebodnen. gansakuTrebiT maRali aRmoCnda aseTTa procentuli wili baTumisa (29.1%) da zugdidis respondentTa (25.9%) Soris. TiTqmis 3-4 jer naklebia aseTi mosazrebis gavrcelebis sixSire Tbilisel respondentTa Soris.

Page 33: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

33

mkvlevarebma aseve Seadares Sedegebi GIP kvlevis monacemebTan. 350 gamokiTxuli studentebis 32% miesalmeba inficirebuli adamianebis izolacias sazogadoebisagan. samwuxarod, axalgazrda respondentebs Soris am ideis momxreTa procentuli wili ufro maRali aRmoCnda vidre Cvens kvlevaSi calke aRebul nebismier qalaqSi miRebuli Sesabamisi maCvenebeli. grafiki # 25

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #29

aiv/SidsiT daavadebuli pirebi izolaciaSi unda

imyofebodnen

pasuxi "ki"

kiTxva #30 - aiv/SidsiT inficirebulebis saxelebi da gvarebi xelmisawvdomi unda iyos yvelasaTvis? sul gamokiTxulTa 21.1% Tvlis, rom inficirebulTa vinaoba yvelasTvis xelmisawvdomi unda iyos. pasuxma “ki” TbilisSi Seadgina 13%, baTumSi 24.1%, xolo zugdidSi 33.2%, rac 2.5-jer aRemateba Tbilisis Sesabamis maCvenebels. grafiki # 26

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #30

aiv/SidsiT inficirebulebis saxelebi da gvarebi

xelmisawvdomi unda iyos yvelasaTvis

pasuxi "ki"

aqve sainteresoa, aRiniSnos, rom GIP kvlevaSi monawile axalgazrdebis umetesoba fiqrobs, rom inficirebulTa saxelebi sazogadoebisaTvis xelmisawvdomi unda iyos da aseTTa procentuli wili 56%-s aRwevs (SeadareT Cveni kvlevis monacemebs: TbilisSi 13%, baTumSi 24.1%, xolo zugdidSi 33.2%).

Page 34: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

34

kiTxva #31 - aiv infeqciaze gamokvleva savaldebulo unda iyos yvelasaTvis? miRebuli Sedegi cxadyofs, rom gamokiTxulTa did nawils (68.5%) surs, rom aiv-ze testireba savaldebulo iyos. msgavsi mosazreba samive qalaqSi maRalia da Tanabrad nawildeba asakisa da sqesis mixedviT. savaldebulo testirebis momxre aRmoCnda TbilisSi gamokiTxulTa 60.8%, baTumSi 76.4%, xolo zugdidSi 75.1%. grafiki # 27

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #31

aiv infeqciaze gamokvleva savaldebulo unda iyos

yvelasaTvis

pasuxi "ki"

kiTxva #32 - stomatologi, romelTanac Tqven dadixarT, aiv inficirebulsac unda moemsaxuros? saSualod, gamokiTxulTa 74%-ze mets ar surs, rom mas da aiv inficirebuls erTi stomatologi hyavdeT. TbilisSi gamokiTxulTa 24.7%, baTumSi – 25.6%, xolo zugdidSi 27.3% winaaRmdegi araa, rom misma piradma stomatologma samedicino momsaxureba gauwios aiv inficirebul pacientsac. grafiki # 28

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tbilisi baTumi zugdidi sul

kiTxva #32

stomatologi, romelTanac Tqven dadixarT, aiv

inficirebulsac unda moemsaxuros?

pasuxi "ki"

Page 35: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

35

kiTxva #33 – saidan gaqvT informacia aiv/Sidsis Sesaxeb? saerTaSoriso gamocdileba aCvenebs, rom aiv/SidsTan asocirebuli stigma da diskriminacia korelaciaSia mosaxleobis informirebulobis donesTan, rac am kvlevis farglebSic dadasturda. swored amitom mkvlevarebi dainteresdnen, gaegoT, saidan iRebs mosaxleoba informacias aiv/Sidsis Sesaxeb da ra saxis sainformacio wyaro aris ufro popularuli. sul 760 respondentis pasuxebi gaanalizda. gamokiTxulTa udidesi umravlesoba (82%) aRniSnavs, rom televizia maTTvis aiv/Sidsze informaciis miRebis umTavresi wyaroa. respondentTa TiTqmis naxevari (46.7%) ambobs, rom informacias iRebs saganmanaTleblo bukletebiT; mesamedze meti (37.1) informacias beWdviTi mediis, presis saSualebiTac iRebs; SedarebiT naklebia radios (15.3%), saskolo da saganmanaTleblo dawesebulebebis, an internetis roli da es maCvenebeli ar aRemateba saSualod 3%-s. igivea im respondentTa procentuli wili, visac informacia miuRia arasamTavrobo organizaciebis da sxvadasxva programebis gziT. sakmaod mcirea im respondentTa wili, romlebic informacias ojaxis wevrebisa da megobrebisgan iReben (2.1%). gansakuTrebiT sainteresoa, rom samedicino dawesebulebebis roli yvelaze umniSvnelo aRmoCnda (1.2%) yvela dasaxelebul sainformacio wyaros Soris. grafiki # 29

82.0

46.7

37.1

15.3

3.2 3.2 2.11.2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

televizia

bukl

eti

presa

radio

skol

a/inst. interneti

arasamTavrobo

ojaxi, megobrebi

samedic. daw.

aiv/Sidsze informaciis wyaro

zemoT warmodgenili grafikuli gamosaxuleba naTlad aCvenebs TiToeuli sainformacio wyaros popularulobis xarisxs aiv/Sidsze informaciis miRebis TvalsazrisiT. qvemoT mocemulia grafiki, romelic warmoadgens am indikatoris mniSvnelobebs qalaqebis mixedviT, romelic adasturebs rom zogadi tendenciebi sakmaod msgavsi iyo Tbilisis, baTumisa da zugdidisaTvis.

Page 36: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

36

grafiki # 30

0.010.020.030.040.050.060.070.080.090.0

televizia

bukl

eti

presa

radio

skol

a/inst. interneti

arasamTavro

bo

ojaxi, megobrebi

samedic. daw.

Tbilisi (365) baTumi (197) zugdidi (198) sul (760)

kiTxva #34 – vis usaubria TqvenTan aiv/Sidsis Sesaxeb? respondentebma aseve upasuxes kiTxvas imis Sesaxeb, Tu visTan hqoniaT saubari aiv/Sidsis Temaze. rogorc warmodgenilia grafikze qvemoT, gamokiTxulTa 51.2% aRniSnavs, rom ufro xSirad megobarTan usaubria aiv/Sidsis Temaze. SedarebiT maRalia es maCvenebeli Tbilisis respondentTa Soris (59.2%), mcirdeba baTumisaTvis (48.9%) da ar aRemateba 39.1%-s zugdidisaTvis. grafiki # 31

0

10

20

30

40

50

60

megobari eqimi ojaxi aqciebi aravis

vis usaubria TqvenTan aiv/Sidsis Sesaxeb

Tbilisi (348) baTumi (184) zugdidi (197) sul (729)

unda aRiniSnos, rom rodesac respondentebma upasuxes kiTxvas aiv/Sidsze informaciis miRebis wyaros Sesaxeb, mxolod 1.2%-ma (9 respondentma 763 gamokiTxulisgan) ganacxada, rom iRebs informacias samedicino dawesebulebebidan. Tumca momdevno kiTxvaze pasuxebis analizma aCvena, rom gacilebiT mets, saSualod 28% (205/729) eqimTan usaubria aiv/Sidsis Temaze. yvelaze maRali procentuli wili zugdidze modis (34%); es maCvenebeli umniSvnelod mcirdeba baTumSi (28.8%) da TbilisSi (24.4%) gamokiTxulTaTvis.

Page 37: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

37

respondentTa daaxloebiT meoTxedi (25.5%) aseve aRniSnavs, rom ojaxSi usaubriaT am Temaze. zugdidSi gamokiTxulTa 30.5%, baTumSi 26.1% da TbilisSi 22.4% saubrobs aiv infeqcia/Sidsze ojaxis wevrebTan. sainteresoa, aRiniSnos, rom TbilisSi gamokiTxulTa TiTqmis 15%, baTumSi 22% da zugdidSi 14% acxadebs, rom maTTan aravis usaubria aiv/Sidsis Temaze. aseve unda aRiniSnos, rom aseTi pasuxebis udidesi umetesoba modis reproduqciuli asakis respondentebze. qalaqebis mixedviT pasuxebSi mniSvnelovani gansxvaveba ar dafiqsirebula.

Page 38: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

38

daskvnebi da rekomendaciebi mosaxleobis gamokiTxvam aCvena, rom stigma aiv inficirebulTa mimarT sakmaod did masStabebs iRebs saqarTveloSi. miuxedavad imisa, rom bolo ramdenime wlis manZilze mimdinareobs farTomasStabiani saganmanaTleblo kampaniebi, mosaxleobis informirebulobis done araadekvaturia. es gansakuTrebiT aisaxa qalaqebis mixedviT. TbilisSi SedarebiT maRalia mosaxleobaSi aiv/Sidsis informirebulobis done, vidre baTumsa da zugdidSi. gansxvaveba codnis donis mixedviT aRiniSneba sqesis mixedviTac. kerZod, samive qalaqSi mamakacebi ufro metad arian gaTviTcnobierebulebi aiv-is gadacemis gzebis Sesaxeb, vidre qali respondentebi. aRniSnuli sxvaoba naklebad aris gamoxatuli q. TbilisSi, SedarebiT didia baTumSi da maRalia zugdidis misaxleobaSi. aRniSnulidan gamomdinare gansakuTrebuli yuradReba unda iqnes gamaxvilebuli arsebuli tendenciebis mizezebis dadgenaze da xarvezebis gamosworebaze. kvlevis Sedegebi pirdapir mianiSnebs, rom prevenciuli RonisZiebebiT da sainformacio kampaniebiT mosaxleobis mocva unda gascdes Tbilisis farglebs da gavrceldes sxva qalaqebsa da regionebze. qali respondentebis naklebad informirebulobis problemis gadawyveta gansakuTrebul midgomebs moiTxovs. mniSvnelovani resursebi unda iqnes mimarTuli qalebSi saganmanaTleblo saqmianobis gafarToebis mizniT. es problema kidev ufro mwvavea, imis gaTvaliswinebiT, rom qalebi gansakuTrebulad mowyvladni arian aiv infeqciis TvalsazrisiT, rasac ganapirobebs rogorc biologiuri, aseve socialuri, kulturuli, ekonomikuri da sxva faqtorebi. sasurvelia, qveyanaSi SemuSavdes aiv prevenciisa da mosaxleobis informirebis erTiani strategiebi, romelSic asaxuli iqneba genderuli specifika. kvlevam aseve daadastura, rom informirebulobis done mniSvnelovnad gansazRvravs inficirebulTa mimarT damokidebulebas. kargad informirebuli respondentebi ufro xSirad TanagrZnobas gamoxataven aiv pozitiuri adamianebis mimarT da naklebad ganicdian sibrazes an zizRs. aqedan gamomdinare, gansakuTrebuli aqcenti unda gakeTdes zogadi mosaxleobis informirebulobis gazrdaze, rac, savaraudod, Seamcirebs aiv-Tan asocirebuli stigmis xarisxs. informirebulobis donis Seswavlam aCvena, rom mosaxleobaSi ZiriTadad ician aiv infeqciis sqesobrivi gziT gadacemis gzebis Sesaxeb (monogamuri urTierToba da kondomis gamoyeneba sqesobrivi kontaqtebis dros). Tumca meti yuradReba unda mieqces crurwmenebis da e.w. “mcdari miTebis” winaaRmdeg brZolas. saganmanaTleblo muSaobis dros gansakuTrebuli xazgasmaa saWiro, rom aiv infeqcia ar gadaecema koRos nakbeniT. aseve unda davarwmunoT mosaxleoba, rom sayofacxovrebo pirobebSi aiv infeqciis gadacemis saSiSroeba ar arsebobs. mosaxleobis garkveuli nawili fiqrobs, rom bavSvi SeiZleba dainficirdes inficirebul bavSvTan TamaSis dros an

Page 39: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

39

janmrTel pirs SeiZleba gadaeces virusi SidsiT daavadebuli adamianis movliT. msgavsi mcdari Sexedulebebis Sesacvlelad swori gzavnilebis ganmeorebiTi miwodeba aucilebeli iqneba ganaTlebis donis asamaRleblad. kvlevam daadastura, rom Zalian bevri jer kidev ganicdis SiSs aiv inficirebuli adamianebis mimarT. unda aRiniSnos, rom im respondentTa Sorisac, vinc uTanagrZnobs inficirebul adamianebs, garkveuli jgufi ambobs, rom aseve aqvT SiSi. gamokiTxulTa didi nawili Tvlis, rom dainficirebis SemTxvevaSi maT sayvareli adamianebi, megobrebi da axloblebi miatoveben. aseve xSiria sircxvilis gancda, rac afiqrebinebs respondentebs, rom aiv inficirebis SemTxvevaSi am informacias saidumlod Seinaxavdnen. SeiZleba vivaraudoT, rom kvlevis monawileebi axdenen sakuTari Sexedulebebis sxvebze proecirebas. SesaZloa, swored maT eSiniaT aiv pozitiur adamianebTan urTierTobis da miaCniaT, rom aiv/Sidsi samarcxvinoa. sasurvelia, Catardes ufro CaRrmavebuli interviuebi da fokus-jgufebis kvleva, rom moxdes imis ukeT gaanalizeba, ra aris SiSis mizezi. Semdeg ki Sedegebze dayrdnobiT unda ganxorcieldes misadagebuli sainformacio masalebis momzadeba. sasurveli Sedegebis misaRwevad unda moxdes sainformacio masalebisa da mokle gzavnilebis winaswari testireba samizne populaciebSi. mosaxleobis informirebuloba ar unda atarebdes erTjeradi aqciebis xasiaTs, rogorc es ZiriTadad xdeba saqarTveloSi aiv prevenciis proeqtebis farglebSi. rogorc cnobilia, saqarTvelo aiv infeqciis dabali gavrcelebis qveynebs miekuTvneba, radgan mozrdil mosaxleobaSi aiv infeqciis prevalentoba 0.1%-s ar aRemateba. dabali prevalentobis gamo saxelmwifo Tu donori organizaciebis dafinansebiT mimdinare programebi ZiriTidad iTvaliswineben mizanmimarTul muSaobas maRali riskis mqone jgufebTan, xolo zogadi mosaxleobis ganaTlebaze an stigmis sawinaaRmdego da inficirebulTa uflebebis Sesaxeb sainformacio kampaniebi weliwadSi mxolod 2-jer Tu igegmeba (1 dekembers -SidsTan brZolis msoflio dRis, an maisis Tvis mesame kviras - SidsiT gardacvlilTa xsovnis saerTaSoriso dRis aRsaniSnavad). saganmanaTleblo kampania unda iyos regularuli xasiaTis da unda iyenebdes sainformacio wyaroebis yvela SesaZlo saSualebas. gamomdinare iqidan, rom masmedias aqvs mosaxleobis farTo masebis mocvis SesaZleblobebi, mas SeuZlia, gadamwyveti roli Seasrulos aiv-Tan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis winaaRmdeg brZolis TvalsazrisiT. TbilisSi, baTumsa da zugdidSi Catarebuli gamokiTxvis mixedviT respondentTa udidesi umravlesoba (80%-ze meti) acxadebs, rom televizia maTTvis aiv/Sidsze informaciis miRebis umTavresi wyaroa. msgavsi statistika miRebulia msoflios mraval

Page 40: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

40

qveyanaSi Catarebuli kvlevebis Sedegadac (aSS, didi britaneTi, indoeTi)11. yovelive amis gaTvaliswinebiT uaRresad mniSvnelovania, rom saqarTveloSi SemuSavdes erovnuli standartebi mediis warmomadgenlebisaTvis, rom garantirebuli iqnes aiv/Sidsis Temis gaSuqeba iseTi formiT, romelic gamoricxavs inficirebulTa gankiTxvas, dadanaSaulebasa da stigmas. media-standartebi unda iTvaliswinebdes saerTaSoriso rekomendaciebiT mowodebuli umTavresi principebis dacvas - pasuxismgebloba, eTikuroba, mgrZnobiaroba, Tanamonawileoba, pirovnuli siZliere, TanagrZnoba da ndoba (es midgoma inglisur enaze cnobilia, rogorc RESPECT:

Responsible, Ethical, Sensitive, Participative, Empowering, Compassion and Trust).12

media-standartebis SemuSavebis Semdeg aucilebeli iqneba specialuri treningebis mowyoba masmediis warmomadgenelTaTvis. rogorc zemoT iyo aRniSnuli, kvlevis Sedegebma daadastura, rom televizia aiv infeqciaze informaciis miRebis umTavres wyaros warmoadgens zogadi mosaxleobisaTvis. udavoa, rom prevenciuli sainformacio-saganmanaTleblo video klipebis satelevizo Cveneba an/da ToqSous organizeba mosaxleobis informirebulobisa da stigmis winaaRmdeg brZolisaTvis erT-erTi saukeTeso gzaa. Tumca gasaTvaliswinebelia, rom satelevizio eTeris gamoyeneba SesaZloa, sakmaod did finansebTan iqnes dakavSirebuli da aqedan gamomdinare, informaciis sxva, ufro iafi wyaroebis moZieba da maTi efeqturi gamoyeneba uaRresad mniSvnelovania. kvlevis Sedegebis mixedviT mosaxleoba aseve aqtiurad iRebs informacias dabeWdili bukletebis da presis saSualebiT. sainformacio bukletebis gavrceleba unda moxdes ufro aqtiurad; amisTvis gamoyenebuli unda iqnes sxvadasxva seqtori, rogorc saxelmwifo, aseve kerZo biznesi. aqtiuri advokatireba unda ganxorcieldes, rom moxdes damsaqmebelTa da menejerTa sensitizacia aiv/Sidsis Temaze. unda moxdes biznes seqtoris darwmuneba, rom adreuli investireba aiv/Sidsis profilaqtikaSi mkveTrad Seamcirebs nebismieri seqtoris samomavlo danaxarjebs, romelic saWiro gaxdeba Sors wasuli epidemiis mier gamowveuli uaryofiTi Sedegebis winaaRmdeg sabrZolvelad. aqtiuri saqmianoba unda Catardes, rom moxdes organizaciebis xelmZRvanelTa mobilizeba, raTa maT xeli Seuwyon aiv prevenciuli RonisZiebebis ganxorcielebas. gansakuTrebuli muSaoba unda Catardes axalgazrdebSi da amisaTvis saukeTeso gza iqneba skolebSi, kolejebsa da institutebSi saganmanaTleblo Sexvedrebis, leqcia-saubrebis, konkursebis, Tematuri gamofenebis an kulturuli

11

Global Media AIDS Initiative: The Media and HIV/AIDS: Making a difference; UNAIDS, Kaiser

Family Foundation 12

Putting HIV on the front page; UNAIDS

Page 41: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

41

RonisZiebebis mowyoba. gansakuTrebuli aqcenti unda gakeTdes aiv inficirebuli pirebis mimarT mosaxleobaSi gavrcelebuli negatiuri damokidebulebis mizezebze. respondentTa Zalian mcire nawili aRniSnavs, rom informacias aiv/Sidsze iRebs samedicino dawesebulebebidan. gansakuTrebuli yuradReba unda mieqces am sakiTxs da moxdes samedicino personalis treningebi da maTi mobilizeba, rom ufro agresiulad CaerTon aiv prevenciis strategiebis ganxorcielebaSi. gansakuTrebiT mniSvnelovani iqneba pirveladi jandacvis rgolis gaaqtiureba am mimarTulebebiT. sainformacio masalebi unda iyos xelmisawvdomi jandacvis dawesebulebSi. poliklinikebSi, saavadmyofoebSi sasurvelia, moewyos sainformacio masalebis kuTxe, mosacdelebSi momlodine mosaxleobas unda mieces saSualeba, waikiTxos saintereso da gasageb enaze miwodebuli informacia aiv Sidsis Sesaxeb; mosacdelisa da kabinetis kedlebze sasurvelia, gamoikras palakatebi, rogorc aiv-is gadacemis gzebis Sesaxeb, aseve stigmis winaaRmdeg mimarTuli gzavnilebiT. informacia ise unda iqnes Sedgenili, rom atarebdes pozitiur muxts da mkiTxvelSi iwvevdes TanagrZnobas inficirebulTa mimarT da aRvivebdes infeqciis Sesaxeb ufro meti informaciis miRebis survils. dadebiTi ganwyobis sainformacio masalebis magaliTebia saqarTvelos pozitiurTa jgufis mier dabeWdili plakati – “Sidsi megobrobiT ar gadadis”; an zimbabveSi 2005 wels stigmis sawinaaRmdego kampaniis devizi (slogani) – “nu iqnebi uaryofiTi dadebiTi statusis mimarT” (Do not be negative about being

positive). aiv inficirebulebTan sasurvelia, moxdes individualuri interviuebi an jgufuri ganxilva, rom Seswavlili iqnes yvelaze gavrcelebuli formebi maTi uflebebis darRvevisa an diskriminaciis TvalsazrisiT. miRebul monacemebze dayrdnobiT, unda Seiqmnas specifikuri sainformacio masala, romelic miznobrivad iqneba gamoyenebuli (magaliTad, dasaqmebis uflebebis SezRudvis dros dawesebulebSi; eqimis mier servisze uaris Tqmis Sesaxeb - samedicino dawesebulebebSi). kvlevis Sedegebidan gamomdinare, aiv inficirebis SemTxvevaSi respondentTa 46.8%-ma aRniSna, rom Tanaxmaa, gaumxilos Tavisi aiv statusi regularul sqesobriv partniors. aucileblad migvaCnia, aiv inficirebulebTan da zogad mosaxleobaSi damatebiTi muSaoba (treningebi, individualuri saubrebi da a.S) partniorisTvis aiv statusis SetyobinebisaTvis mzaobis amaRlebis mizniT, rac aucilebelia aiv infeqciis prevenciisaTvis. rekomendebulia, saqarTveloSi gaZlierdes mecnieruli kvlevebis Catarebis profesiuli unar-Cvevebi, rac erT-erTi umTavresi da aucilebeli winapirobaa mtkicebulebebze dafuZnebuli strategiebis SeqmnisaTvis. winamdebare angariSSi warmodgenili kvlevis Sedegad miRebuli sabaziso monacemebi saSualebas miscems mkvlevarebs,

Page 42: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

42

mecnierulad Seafason ama Tu im meTodologiis da strategiis efeqtianoba. erT-erTi mniSvnelovani rekomendaciaa, qveyanaSi moxdes adekvaturi resursebis (rogorc finansuri, aseve adamianuri) mobilizeba, raTa SesaZlebeli iqnes msgavsi kvlevebis Catareba garkveuli periodulobiT. kvlevebi saSualebas mogvcems, moxdes mosaxleobis informirebulobis da stigmisa da diskriminaciis TvalsazrisiT sazogadoebis ganwyobisa da realuri faqtebis Seswavla, miRweuli progresis Sefaseba da arsebuli problemebis identificireba. da bolo, Tumca aranaklebi mniSvnelobis mqone rekomendaciaa, gafarTovdes muSaoba aiv inficirebulebTan.MmaTi aqtiuri Tanamonawileoba stigmisa da diskriminaciis masStabebis Sesamcireblad gamarjvebisaken gadadgmuli mniSvnelovani nabijebi iqneba. saerTaSoriso gamocdileba aCvenebs, rom inficirebuli pirebis, an maTi ojaxis wevrebis gamosvlebs, mowodebebs, piradi istoriebis gaziarebas xSirad pozitiuri gavlena gaaCnia zogad mosaxleobaze da ubiZgebs sazogadoebas pasiuri TanagrZnobidan gadainacvlos ufro aqtiuri Tanadgomisa da qmedebebisaken.

Page 43: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

43

gamoyenebuli literatura

1. International HIV/AIDS Allinace; Family Health international;

http://www.aidsalliance.org

2. Designing Surveys and Questionnaires; David S. Walonick; A Public Service of

StatPac Inc.

3. HIV/AIDS Related Stigma and Discrimination in Georgia; Mental Health and

HIV/AIDS Expert Centre in Georgia; Global Initiative on Psychiatry. Tbilisi,

Georgia, June 2007

4. Vulnerability Assessment of People living with HIV/AIDS in Georgia; National

Report; Final Draft; United Nations Development Programme; The Strategic

Research Institute; Tbilisi 2007

5. HIV/AIDS Knowledge, Attitude and Practice Survey Tool, UNAIDS, 2006

6. Monitoring of Declaration of Commitment of HIV/AIDS; Guidelines on Construction

of Core Indicator, 2008 Reporting; UNAIDS

7. qcevis zedamxedvelobis kvleva biomarkeris komponentiT quCaSi

momuSave meZav qalebSi TbilisSi; da dawesebulebebSi momuSave

meZav qalebSi baTumSi; 2006 weli. sggi/aiv Sidsis prevenciis

proeqti; federacia gadavarCinoT bavSvebi; aSS saerTaSoriso

ganviTarebis saagento

8. qcevis zedamxedvelobis kvleva biomarkeris komponentiT

ineqciuri narkotikis momxmareblebSi Tbilissa da baTumSi; 2006

weli; sggi/aiv Sidsis prevenciis proeqti; federacia

gadavarCinoT bavSvebi; aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagento

9. qcevis zedamxedvelobis kvleva biomarkeris komponentiT

homoseqsualuri qcevis mqone mamakacebSi TbilisSi; 2005 weli.

globaluri fondi

10. Monitoring the Declaration of Commitment on HIV/AIDS; Georgia Country Report

2006; United Nations General Assembly Special Session on HIV/AIDS

11. Global Media AIDS Initiative: The Media and HIV/AIDS: Making a difference;

UNAIDS, Kaiser Family Foundation

12. Putting HIV on the front page; UNAIDS

Page 44: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

44

danarTi

kvlevis kiTxvari qalaqi sqesi asaki profesia gvinda SevafasoT, ra mdgomareobaa aiv infeqcia/SidsTan dakavSirebiT saqarTveloSi. amitom, gTxovT, dagviTmeT cotaodeni dro da SemoxazeT pasuxebi, romelsac Tqven eTanxmebiT. gaxsovdeT, kiTxvari anonimuria da masze ar aris miTiTebuli Tqveni saxeli da gvari. Tqveni pasuxebi metad mniSvnelovania Cveni kvlevisaTvis. winaswar gixdiT madlobas.

1 aiv/SidsiT dainficirebis riski Semcirdeba, Tu

pirovnebas eyoleba erTi, mudmivi, janmrTeli partniori

1. ki 2. ara 3. ar vici

2 aiv/SidsiT dainficirebis riski Semcirdeba, Tu pirovneba yoveli sqesobrivi kontaqtis dros gamoiyenebs prezervativs

1. ki 2. ara 3. ar vici

3 aiv/SidsiT inficirebuli SesaZlebelia janmrTelad gamoiyurebodes (ar hqondes daavadebis raime niSnebi)

1. ki 2. ara 3. ar vici

4 adamiani SeiZleba dainficirdes, Tu gadakocnis aiv/SidsiT inficirebul pirs

1. ki 2. ara 3. ar vici

5 pirovneba SeiZleba dainficirdes aiv/SidsiT inficirebuli piris xelis CamorTmeviT

1. ki 2. ara 3. ar vici

6 pirovneba SeiZleba dainficirdes, Tu gamoiyenebs aiv/SidsiT inficirebulis Wiqas, TefSs an sxva WurWels.

1. ki 2. ara 3. ar vici

7 aiv/Sidsi gadadis koRos nakbeniT 1. ki 2. ara 3. ar vici

8 mkurnaloba axangrZlivebs SidsiT daavadebulis sicocxles da aumjobesebs misi cxovrebis xarisxs

1. ki 2. ara 3. ar vici

9 SidsiT daavadebulis momvlels SeiZleba gadaedos infeqcia

1. ki 2. ara 3. ar vici

10 bavSvi SeiZleba dainficirdes, Tu aiv/SidsiT inficirebul bavSvTan erTad iTamaSebs

1. ki 2. ara 3. ar vici

11 Tu maRaziis gamyidveli aiv/SidsiT inficirebulia, iyidiT misgan xils da bostneuls an raime sxva produqts?

1. ki 2. ara 3. ar vici

12 Tu maswavlebeli aiv/SidsiT inficirebulia, mas ufleba aqvs moswavleebs aswavlos

1. ki 2. ara 3. ar vici

Page 45: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

45

13 Tu mowafe/studenti aiv/SidsiT inficirebulia, mas SeuZlia sxvebTan erTad iswavlos

1. ki 2. ara 3. ar vici

14 me SemiZlia vimuSao samsaxurSi, sadac Cemi kolega aiv inficirebulia

1. ki 2. ara 3. ar vici

15 me SemiZlia visadilo ojaxSi, sadac erT-erTi wevri aiv inficirebulia

1. ki 2. ara 3. ar vici

16 imkurnalebdiT aiv inficirebul eqimTan? 1. ki 2. ara 3. ar vici

17 Tqven an Tqveni ojaxis wevri aiv/SidsiT inficirebuli rom aRmoCndeT, amas saidumlod SeinaxavT?

1. ki 2. ara 3. ar vici

18 Tqven, rom aiv/SidsiT daavadebuli iyoT, vis etyodiT amis Sesaxeb? (SesaZlebelia ramdenime pasuxis Semoxazva)

1. megobars 2. naTesavs 3. sqesobriv partniors 4. eqims 5. aravis 6. ar mimaCnia, rom unda

davmalo Cemi daavadeba 7. sxva (miuTiTeT) _______________________

19 inficirebis SemTxvevaSi Tu aravis gaumxeldiT statuss, ra iqneboda amis mizezi (SesaZlebelia ramdenime pasuxis Semoxazva)

1. sircxvili 2. SiSi, rom mimatoveben 3. uflebebi Semelaxeba 4. sxva (miuTiTeT) _______________________

20 Tu Tqvenma megobarma giTxraT, rom inficirebulia, amis Sesaxeb sxvas etyodiT?

1. ki 2. ara 3. ar vici

21 aiv/SidsiT inficirebuli adamiani saSiSia sazogadoebisaTvis

1. ki 2. ara 3. ar vici

22 saxelmwifom unda uzrunvelyos aiv/SidsiT inficirebulis ufasod mkurnaloba

1. ki 2. ara 3. ar vici

23 adamianis aiv/SidsiT inficireba RvTis sasjelia

1. ki 2. ara 3. ar vici

24 Tu adamians Sidsi daemarTa, man es daavadeba Tavisi saqcielis gamo daimsaxura

1. ki 2. ara 3. ar vici

Page 46: aiv/SidsTan asocirebuli stigmisa da diskriminaciis …bemonidrug.org.ge/wp-content/uploads/2014/07...3 gamokiTxvis miznebi Sidsis daavadebis pirvelive SemTxvevebis gamovlenisTanave

46

25 aiv/Sidss sazogadoebaSi ZiriTadad avrceleben : (SesaZlebelia ramdenime pasuxis Semoxazva)

1. homoseqsuali mamakacebi 2. meZavebi 3. narkomanebi 4. sxva (miuTiTeT) _______________________

26 aiv inficirebulebis mimarT ganvicdi: (SesaZlebelia ramdenime pasuxis Semoxazva)

1. SiSs 2. brazs 3. TanagrZnobas 4. zizRs 5. sxva (miuTiTeT) _________________________

27 Tu gaigebT, rom Tqveni megobari inficirebulia, gaagrZelebT masTan megobrobas?

1. ki 2. ara 3. ar vici

28 eqims ufleba aqvs uari uTxras aiv/SidsiT inficirebuls momsaxurebaze

1. ki 2. ara 3. ar vici

29 aiv/SidsiT inficirebuli pirebi unda imyofebodnen izolaciaSi

1. ki 2. ara 3. ar vici

30 aiv/SidsiT incificirebulebis saxelebi da gvarebi xelmisawvdomi unda iyos yvelasaTvis

1. ki 2. ara 3. ar vici

31 aiv infeqciaze gamokvleva savaldebulo unda iyos yvelasTvis

1. ki 2. ara 3. ar vici

32 stomatologi, romelTanac Tqven dadixarT, aiv/SidsiT inficirebulsac unda moemsaxuros

1. ki 2. ara 3. ar vici

33 saidan gaqvT informacia aiv/Sidsis Sesaxeb? (SesaZlebelia ramdenime pasuxis Semoxazva)

1. televiziidan 2. radiodan 3. bukletebidan 4. presidan sxva wyarodan -----------------

34 vinmes usaubria TqvenTan aiv/Sidsis Sesaxeb? (SesaZlebelia ramdenime pasuxis Semoxazva)

1. megobars 2. eqims 3. ojaxis wevrs 4. sxva (miuTiTeT) ---------------------------------------------

didi madloba daxmarebisaTvis