Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
axalgazrduli centri
„progresi”
Sidsis da B, C hepatitebis Sesaxeb
gamocema dafinansebulia fondis _ saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centris mier.
damcvel, e. w. imunur sistemas da mwyobri-dan gamoyavs igi, ris Sedegadac infici-rebul pirs advilad uCndeba sxvadasxva in-feqciuri an simsivnu-ri daavadebebi, da Tu drouli diagnostika da mkurnaloba ar moxda
daavadeba sasikvdilo SedegiT mTavrdeba. Tanamedrove klasifikaciiT daavadebas ewodeba ada-
mianis imunodeficitis virusuli infeqcia (aiv infeqcia), xolo sakuTriv terminiT „Sidsi“ aRiniSneba daavadebis mxolod bolo stadia, rodesac gamoixateba daavadebis ZiriTadi klinikuri niSnebi.
oficialuri monacemebiT, sadReisod msoflioSi Sid-sis virusiT inficirebulia 20 milionamde adamiani.
saqarTveloSi 2010 wlis monacemebiT registrirebu-lia Sidsis virusiT inficirebis 2364 SemTxveva (2010 wels gamovlinda 128 axali SemTxveva), maT Soris: y 1750 - mamakaci y 614 - qali
pacientTa umravlesoba 29-dan 40 wlamdea.Sidsi ganuviTarda 1321 pacients, 504 gardaicvala.
rogor gadaecema aiv infeqcia?
arsebobs aiv infeqciis gadacemis 3 Ziri Tadi gza: y daucveli sqesobrivi kontaqtiT aiv inficirebul
pirTan(vaginaluri, analuri, oraluri); y inficirebul sisxlTan kontaqtiT – ineq-
ci e bis(nemsis gakeTebis) da sxva mani pula-ciebisas(rodesac kanis mTlia no ba irRveva, kani ziandeba) arasteriluri dabinZurebuli samedi-cino instrumentebis gamoyenebiT. yvelaze xSi-rad gadacema narkotikebis ineqciuri moxmarebi-sas xdeba aiv inficirebuli sisxliT dabinZure-buli Spricebisa da nemsebis gamoyenebiT;
y inficirebuli dedidan bavSvze orsulobis, mSobia-robis an ZuZuTi kvebis Sedegad.
rogor davicvaT Tavi Sidsisagan?
y erTi janmrTeli sqesobrivi partnioris yola mniS-vnelovnad amcirebs sqesobrivi gziT aiv inficire-bis Sansebs.
y SemTxveviTi sqesobrivi kavSirebisgan Tavis Seka-veba an aseTi kavSiris SemTxvevaSi prezervativis
gamoyeneba mniSvnelovnad icavs adamians daavade-bis riskisgan.
y ar dauSvaT aiv infeqciaze Seumowmebeli sisxlisa da misi preparatebis gadasxma;
y isargebleT mxoloT erTjeradi an saTanadod gas-terilebuli SpriciT da sxva samedicino instrumen-tebiT;
y orsulma qalebma CaitareT gamokvleva Sidsis virusze, raTa Tavidan aiciloT bavSvis SesaZlo inficireba.
rogor ar gadaecema aiv infeqcia?
dadasturebulia, rom Sidsis virusi ar gadaecema aiv-inficirebulTan: y xelis CamorTmeviT, moxveviT, kocniT; y daxvelebiT , ceminebiT; y saerTo sakvebis an WurWlis gamoyenebiT; y saerTo tualetiT an abazaniT sargeblobiT; y sacurao auziT sargeblobiT; y koRosa da mwerebis nakbeniT; y aiv-inficirebulTan urTierToba samuSao, sazoga-
doebriv da sayofacxovrebo garemoSi;
dedidan Svilze infeqciis gadacemis
prevencia.
saqarTvelo im qveyanaTa ri c xvs miekuTvneba, sadac yvela orsuli uzrunvelyo-filia aiv/Sidsze nebayoflo-biTi konsultirebiTa da tes-
tirebiT, aiv mkurnalobiTa da movliT;aiv inficirebuli dedidan bavSvze Sidsis virusis ga-
dacemis riski 2% - mde mcirdeba, Tu orsuls Cautardeba da miiReba sxva profilaqtikuri zomebi;
statistikuri gamoTvlebis Sedegad SeiZleba iTqvas rom aiv infeqcia/Sidsis registrirebuli SemTxvevebis ukan dgas daaxloebiT 4000-mde araregistrirebuli Se-mTxveva.
damatebiTi informaciisTvis:
organizacia axalgazrduli centri
“progresi”
misamarTi: Coxatauri, rusTavelis q. #10
tel: 8219 2-20-73
mob: 893-35 34 15, 855-91-47-07
el-fosta: [email protected]
ra aris B da C hepatiti?
hepatiti, pirdapiri mniSvnelobiT, RviZlis anTebas niSnavs. misi gamomwvevia virusi.
virusuli hepatitebi sakmaod gavrcelebuli infeq-ciuri daavadebebia. maTi gamovlineba SeiZleba iyos sx-vadasxvagvari, Tumca ZiriTad simptomebs warmoadgens siyviTle da tkivili marjvena ferdqveSa areSi. hepati-tis diagnozis dasasmelad aucilebelia sisxlis analizi, xolo rTul SemTxvevebSi ki RviZlis biofsia.
msoflioSi daaxloebiT 350-400 milioni adamiani B hepatitis virusis qronikuli matarebelia, xolo 180 mi-lioni C hepatitis virusiT aris inficirebuli.
weliwadSi 300 000-mde adamiani am virusebiT gamowveuli RviZlis pa-TologiebiT iRupeba.
saqarTveloSi Catarebuli ga-mokvlevis monacemebiT, yovel 15 adamianSi erTi inficirebulia C hepatitis virusiT, xolo yovel 50 adamianSi erTi B hepatitis virusis qronikuli matarebelia.
RviZlis cirozis, kibosa da RviZlis ukmarisobis gan-viTarebis yvelaze xSiri mizezi swored B da C virusuli hepatitebia.
gadacemis gzebi
B da C hepatitebis gadacemis gzebi erTmaneTis msgav-sia. gadacema SesaZlebelia: y inficirebuli sisxlis an misi romelime komponentis
gadasxmiT, dabinZurebuli nemsis an sxva instrumentis gamoyenebiT;
y vertikaluri gziT (dedisgan Svilze);sqesobrivi (rogorc hetero, ise homoseqsualuri) kon-
taqtiT (C hepatitis SemTxvevaSi, B-sgan gansxvavebiT, sqes-obrivi gziT gadacema iSviaTia, Tumca ar gamoiricxeba).
daavadebis simptomebi
hepatitis ZiriTad simptomad umravlesobas siyviT-le miaCnia. Tumca sakmaod xSiria usiyviTlo formebi, romlebic SedarebiT naklebi simZimis simptomebiT an saerTod SeumCnevlad mimdinareobs.
daavadebis pirveli simptomebi gamovlindeba dasnebo-vnebidan sxvadasxva drois gasvlis Semdeg: 2-4 da zogjer 6 Tvec ki, roca virusi mravldeba, ganicdis adaptacias organizmSi da daavadeba iwyebs gamovlinebas (BB hepatiti).
BB hepatitis SemTxvevaSi daavadeba iwyeba TandaTano-biT, temperaturis mkveTri momatebis gareSe, saxsrebis tkiviliT, zogjer gamonayriT. C hepatitis dros SeiZle-ba aRiniSnos mxolod madis daqveiTeba da saerTo sisuste. ramdenime dReSi suraTi icvleba da umadobasTan erTad viTardeba tkivili marjvena ferdqveSa areSi, gulisre-va, pirRebineba, Sardi muqdeba, ganavali iRebs Ria fers, sisxlSi aRmoCndeba hepatitisaTvis damaxasiaTebeli
cvlilebebi. klinikuri mimdinareobis mixedviT ganarCe-ven mwvave, saSualo simZimis da mZime formebs. arsebobs aseve elviseburi forma, roca viTardeba RviZlis masiuri nekrozi da avadmyofi drois umokles periodSi iRupeba.
qronizacia (rodesac daavadeba iZens xangrZliv, perio-dulad gamwvavebad xasiaTs) damaxasiaTebelia mxolod BB, C daB D DhepatitebisaTvis. qronikuli hepatitebis damaxa-siaTebel niSnebs miekuTvneba advilad daRla, saerTo si-suste, romelic Zlierdeba saRamosaTvis, fizikuri samu-Saos Sesrulebis uunaroba. es simptomebi gardamaval xa-siaTs atarebs, ris gamoc umravlesoba avadmyofobas ara-seriozulad ekideba. hepatitis iseTi niSnebi, rogoricaa gulisreva, tkivili muclis areSi, Zvlebisa da saxsrebis tkivilebi, faRaraTi, siyviTle, qavili, sisxldenebi, siga-mxdre, sisxlZarRvovani varskvlavebi qronikuli virusu-li hepatitis mxolod Sorswasul stadiaze gamovlindeba.
hepatitebis profilaqtika
B da C hepatitebis profilaqti-kisaTvis aucilebelia Tavi Sevika-voT sxva adamianebis biologiur siTxeebTan, gansakuTrebiT ki sisxl-Tan, kontaqtisagan.
hepatitis virusi Sidsis virusi-sagan gansxvavebiT, sakmaod sico-cxlisunariania, ramodenime kvirac
ki Zlebs garemoSi (adamianis organizmis gareT);samedicino dawesebulebebi, maT Soris stomatolo-
giuri momsaxurebis mimwodeblebi, manikuri/pedikuri, parsva saerTo samarTebliT, sadac ar arsebobs gasteri-lebis saTanado aRWurviloba (instrumentebis aduRebul wyalSi moTavseba da garkveuli droiT dayovneba ar klavs B hepatitis viruss. mis gauvnebelyofas sWirdeba wnevis qveS, specialur sasterilizacio aparatSi damuSaveba) ar iyeneben erTjerad samedicino instrumentebs da a.S. jer kidev rCeba maRali riskis Semcvel kerad;
saerTo saparsi mowyobilobis, kbilis jagrisis, frCxi-lebis makratelis gamoyeneba mniSvnelovnad zrdis daava-debis albaTobas, vinaidan maTze, SesaZlebelia, darCeni-li iyos garkveuli raodenobiT B da C hepatitis virusiT dainficirebuli sisxli, romelsac adamiani TvaliT ver aRiqvams, Tumca sruliad sakmarisia imisTvis, rom adamia-ni daavaddes.
saerTo Spricebis da nemsebis gamoyeneba, pirsingis da tatuirebis gakeTeba arasteriluri xelsawyoebiT aseve Seicavs daavadebis risks;
sqesobrivi gziT yvelaze xSirad gadaecema B hepati-tis virusi, Tumca SesaZlebelia, C hepatitis virusis gadacemac.
arsebobs hepatitis gadacemis saSiSroeba “vertikalu-rad” – dedidan Svilze orsulobis, mSobiarobis an ZuZu-Ti kvebis dros. specialuri higienuri wesebis dacvisa da medikamentebis saSualebiT SesaZlebelia axalSobilis dainficirebis Tavidan acileba.
B hepatitiT daavadebis sawinaaRmdegod arsebobs B he-patitis vaqcina. Tumca igi ar icavs C hepatitisgan.
mniSvnelovani informacia
daavadebis SemTxvevaSi saWiroa garkveuli cvli-lebebis Setana sakuTar qcevaSi, Tumca adamians Ta-visuflad SeuZlia gaagrZelos aqtiuri cxovreba, muSaoba, adamianebTan Sexvedrebi, SeuZlia iyolios Svilebi da a.S.;
Tu am sami virusidan erTerTi Cvens sisxlSia, sa-survelia axlobeli adamianebis informireba Tu ro-gor unda moiqcnen, rom ar gaCndes virusis maTze ga-dacemis safrTxe;
sasurvelia ar visargebloT iseTi samedicino dawesebulebiT sadac ar aris sterilizaciisTvis saWiro aRWurviloba. kanoni ar avaldebulebs Sid-sis virusiT, B da C hepatitis virusiT inficirebul adamianebs, rom maT ganacxadon TavianTi daavade-bis Sesaxeb samedicino dawesebulebaSi, samedicino dawesebuleba TviTonaa valdebuli moepyras yvela adamians rogorc inficirebuls, anu gaasterilos mravaljeradi gamoyenebis instrumentebi (romle-bic sisxlTan Tundac mcire dozebiT SexebaSia) da daicvas yvelanairi usafrTxoebis wesebi.
virusuli hepatiti SeiZleba yovelgvari simptome-bis (daavadebis SegrZnebadi/xiluli niSnebis. mag. tki-vili, maRali temperatura da a.S.) gareSe aTeuli wle-bis ganmavlobaSi progresirebdes da sicocxlisaTvis saSiSi gaxdeba mxolod mwvave formis dros an cirozis ganviTarebis SemTxvevaSi;
virusuli hepatitis mkurnaloba aucilebelia da-viwyoT, rac SeiZleba adreul stadiaze, radganac C he-patitiT daavadebulTa daaxloebiT 20 procents uvi-Tardeba cirozi. igi viTardeba, agreTve, B hepatitis SemTxvevaSic. samwuxarod, RviZlis cirozis gankur-neba SeuZlebelia. adreul stadiaze daavadebis aRmo-CenisTvis aucilebelia sisxlis analizis droulad gakeTeba. Tu adamians hqonda SemTxveviTi sqesobrivi kavSiri, an gaikeTa samedicino manipulacia iseT kli-nikaSi sadac ar aris sasterilizacio mowyobiloba da iyeneben mravljerad samedicino iaraRebs, sasurvelia eqimTan gaiaros konsultacia. xSirad rodesac hepati-ti simptomebs iZleva, misi mkurnaloba da gankurneba rTulia.
Tanamedrove medicinis miRwevebis wya lobiT, hepatiti eqve m debareba medikamentozur mkurnalobas da Sedegad an srul gankurnebas an xangrZliv remisias (daavadebis SeCerebas) iZleva
ra aris aiv infeqcia/ Sidsi?
Sidsi (SeZenili imunodeficitis sindromi) aris infe-qciuri daavadeba, romelsac iwvevs adamianis imunodefi-citis virusi (aiv). es virusi uSualod azianebs adamianis