อคคญญสตร                 [๕๖] ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ มสมยบางครงบางคราว โดยลวง ระยะกาลยดยาวชานานทโลกนจะพนาศ เมอโลกกาลงพนาศอย โดยมาก เหลาสตวยอมเกดในชนอาภสสรพรหม สตวเหลานนไดสาเรจทางใจ มปตเปนอาหาร มรศมซานออกจากกายตนเองสญจรไปไดในอากาศ อยในวมานอนงาม สถต อยในภพนนสนกาลยดยาวชานาน ดกรวาเสฏฐะ และภารทวาชะ มสมยบางครง บางคราว โดยระยะกาลยดยาวชานาน ทโลกนจะกลบเจรญเมอโลกกาลงเจรญ อยโดยมาก เหลาสตวพากนจตจากชนอาภสสรพรหมลงมาเปนอยางน และสตวนน ไดสาเรจทางใจ มปตเปนอาหาร มรศมซานออกจากกายตนเอง สญจรไปไดในอากาศอยในวมานอนงาม สถตอยในภพนนสนกาลยดยาวชานาน กแหละ

สมยนนจกรวาลทงสนนแลเปนนาทงนน มดมนแลไมเหนอะไร ดวงจนทรและ ดวงอาทตยกยงไมปรากฎ ดวงดาวนกษตรทงหลายกยงไมปรากฎ กลางวนกลาง คนกยงไมปรากฎ เดอนหนงและกงเดอนกยงไมปรากฎฤดและปกยงไมปรากฎ เพศชายและเพศหญงกยงไมปรากฎ สตวทงหลาย ถงซงอนนบเพยงวาสตวเทานน ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ

ครนตอมา โดยลวงระยะกาลยดยาวชานาน เกดงวนดนลอยอยบนนาทวไป ไดปรากฎแกสตวเหลานนเหมอนนมสดทบคคลเคยว ใหงวด แลวตงไวใหเยนจบเปนฝาอยขางบน ฉะนนงวนดนนนถงพรอมดวยส กลน รส มสคลายเนยใสหรอเนยขนอยางด ฉะนน มรสอรอยดจรวงผงเลกอนหาโทษมได ฉะนน ฯ

   ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ตอมามสตวผหนงเปนคนโลนพดวา ทานผเจรญทงหลายนจกเปนอะไร แลวเอานวชอนงวนดนขนลองลมด เมอเขาเอานวชอนงวนดนขนลองลมดอยงวนดนไดซาบซานไปแลว เขาจงเกดความอยาก ขน ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ แมสตวพวกอนกพากนกระทาตามอยางสตวนน เอานวชอนงวนดนขนลองลมด

เมอสตวเหลานนพากนเอานวชอนงวนดนขนลองลมดอย งวนดนไดซาบซานไปแลว สตวเหลานนจงเกดความอยากขน ตอมาสตวเหลานนพยายามเพอจะปนงวนดนใหเปนคาๆ ดวยมอแลวบรโภค ดกรเสฏฐะและภารทวาชะ ในคราวทพวกสตวพยายามเพอจะปนงวนดนใหเปนคาๆ ดวยมอแลวบรโภคอยนน

เมอรศมกายของสตวเหลานนกหายไปแลว ดวงจนทรและดวง อาทตยกปรากฏ เมอดวงจนทรและดวงอาทตยปรากฏแลว ดวงดาวนกษตรทงหลาย กปรากฏ เมอดวงดาวนกษตรปรากฏแลว กลางคนและกลางวนกปรากฏ เมอ กลางคนและกลางวนปรากฏแลวเดอนหนงและกงเดอนกปรากฏ เมอเดอนหนง และกงเดอนปรากฏอย ฤดและปกปรากฏดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ดวย เหตเพยงเทานแล โลกนจงกลบเจรญขนมาอก ฯ

   [๕๗] ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครนตอมาสตวเหลานนพากนบรโภคงวนดนรบประทานงวนดน มงวนดนเปนอาหาร ดารงอยไดสนกาลชานาน ดวยเหตทสตวเหลานนมวเพลนบรโภคงวนดนอย รบประทานงวนดน มงวนดน เปนอาหาร ดารงอยไดสนกาลชานาน สตวเหลานนจงมรางกายแขงกลาขนทกท ทง ผวพรรณกปรากฏวาแตกตางกนไป สตวบางพวกมผวพรรณงาม สตวบางพวกม ผวพรรณไมงาม

ในสตวทงสองพวกนน สตวพวกทมผวพรรณงามนนพากนดหมน สตวพวกทมผวพรรณไมงามวา พวกเรามผวพรรณดกวาพวกทาน พวกทานมผวพรรณเลวกวาพวกเรา ดงน เมอสตวทงสองพวกนนเกดมการไวตวดหมนกนขน เพราะทะนงตวปรารภผวพรรณเปนปจจย งวนดนกหายไป

เมองวนดนหายไปแลว สตวเหลานนจงพากนจบกลม ครนแลว ตางกบนถงกนวา รสดจรง รสดจรง ดงน ถงทกวนนกเหมอนกน คนเปนอนมากไดของทมรสดอยางใดอยางหนง มกพดกนอยางนวา รสอรอยแทๆรสอรอยแทๆ ดงน พวกพราหมณ ระลกไดถงอกขระ ทรกนวาเปนของด เปนของโบราณนนเทานนแตไมรชดถง เนอความแหงอกขระนนเลย ฯ

วาดวยกระบดนเปนตนเกดขน

   [๕๘] ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครนตอมา เมองวนดนของสตว เหลานนหายไปแลวกเกดมกระบดนขน กระบดนนนปรากฏลกษณะคลายเหด กระบดนนนถงพรอมดวยส กลนรส มสเหมอนเนยใส หรอเนยขนอยางดฉะนน ไดมรสอรอยดจรวงผงเลกอนหาโทษมไดฉะนนดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครงนน สตวเหลานนพยายามจะบรโภคกระบดน สตวเหลานนบรโภคกระบดนอย รบประทานกระบดน มกระบดนเปนอาหาร ดารงอยไดสนกาลนาน ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ โดยประการทสตวเหลานนบรโภคกระบดนอย รบประทานกระบดนมกระบดนเปนอาหาร ดารงอยไดสนกาลชานาน สตวเหลานนจงมรางกายแขงกลา ขนทกททงผวพรรณกปรากฏวาแตกตางกนไป สตวบางพวกมผวพรรณงาม สตวบางพวกมผวพรรณไมงาม

   ในสตวทงสองจาพวกนน สตวพวกทมผวพรรณงาม พากนดหมนสตวพวกทมผวพรรณไมงามวาพวกเรามผวพรรณดกวาพวกทาน พวกทานมผวพรรณเลวกวาพวกเรา ดงน เมอสตวทงสองพวกนน เกดมการไวตวดหมนกนขน เพราะทะนงตวปรารภผวพรรณเปนปจจย กระบดนกหายไป เมอกระบ ดนหายไปแลว กเกดมเครอดนขน เครอดนนนปรากฏคลายผลมะพราวทเดยว เครอดนนน ถงพรอมดวยส รส กลน มสคลายเนยใส หรอเนยขนอยางด ฉะนนไดมรสอรอยดจรวงผงเลกอนหาโทษมไดฉะนน ฯ

   ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครงนน สตวเหลานนพยายามจะบรโภค เครอดนสตวเหลานนบรโภคเครอดนอย รบประทานเครอดน มเครอดนเปนอาหาร ดารงมาไดสนกาลชานาน โดยประการทสตวเหลานนบรโภคเครอดนอย รบประทานเครอดน มเครอดนนนเปนอาหารดารงมาไดสนกาลชานาน สตวเหลานนจงมรางกายแขงกลาขนทกท ทงผวพรรณกปรากฏวาแตกตางกนไป สตวบางพวกมผวพรรณงาม สตวบางพวกมผวพรรณไมงาม

ในสตวทงสองพวกนนสตวพวกทมผวพรรณงาม พากนดหมนพวกทมผวพรรณไมงามวา พวกเราม ผวพรรณดกวาพวกทานพวกทานมผวพรรณเลวกวาพวกเราดงน เมอสตวทงสองพวกนนเกดมการไวตวดหมนกนเพราะทะนงตวปรารภผวพรรณเปนปจจย เครอดนกหายไป เมอเครอดนหายไปแลว สตวเหลานนกพากนจบกลม ครนแลวตางกบนถงกนวา เครอดนไดเคยมแกพวกเราหนอ เดยวนเครอดนของพวกเราไดสญหายเสยแลวหนอ ดงน ถงทกวนนกเหมอนกน คนเปนอนมากพอถกความระทมทกขอยางใดอยางหนงมากระทบ กมกบนกนอยางนวา สงของของเราทงหลายไดเคยมแลวหนอ แตเดยวนสงของของเราทงหลายไดมาสญหายเสยแลวหนอดงน พวกพราหมณระลกไดถงอกขระทรกนวาเปนของดเปนของโบราณนนเทานนแตไมรชดถงเนอความแหงอกขระนนเลย ฯ

   [๕๙] ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครนตอมา เมอเครอดนของสตวเหลานนหายไปแลว กเกดมขาวสาลขนเองในททไมตองไถ เปนขาวไมมรา ไมม แกลบ ขาวสะอาด กลนหอมมเมลดเปนขาวสาร ตอนเยนสตวเหลานนนาเอา ขาวสาลชนดใดมาเพอบรโภคในเวลาเยนตอนเชาขาวสาลชนดนนทมเมลดสก

กงอกขนแทนท ตอนเชาเขาพากนไปนาเอาขาวสาลใดมาเพอบรโภคในเวลาเชา ตอนเยนขาวสาลชนดนนทมเมลดสกแลวกงอกขนแทนท ไมปรากฏวาบกพรอง ไปเลย ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครงนนพวกสตวบรโภคขาวสาลทเกด ขนเองในททไมตองไถ พากนรบประทานขาวสาลนน มขาวสาลนนเปนอาหาร ดารงมาไดสนกาลชานาน

กโดยประการทสตวเหลานนบรโภคขาวสาลอนเกดขนเองอย รบประทานขาวสาลนนมขาวสาลนนเปนอาหาร ดารงมาไดสนการชานาน สตวเหลานนจงมรางกายแขงกลาขนทกททงผวพรรณกปรากฏวาแตกตาง กนออกไป สตรกมเพศหญงปรากฏ และบรษกมเพศชายปรากฏนยวา สตรกเพงดบรษอยเสมอ และบรษกเพงดสตรอยเสมอ เมอคนทงสองเพศตางกเพงดกนอยเสมอ กเกดความกาหนดขน เกดความเรารอนขนในกาย เพราะความเรารอนเปนปจจยเขาทงสองจงเสพเมถนธรรมกน ฯ

   ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ กโดยสมยนนแล สตวพวกใดเหนพวกอนเสพเมถนธรรมกนอย ยอมโปรยฝนใสบาง โปรยเถาใสบาง โยนมลโคใสบาง พรอมกบพดวาคนชาตชว จงฉบหาย คนชาตชว จงฉบหาย ดงน แลวพดตอไปวา กทาไมขนชอวาสตวจงทาแกสตวเชนนเลา ขอทวามานน จงได เปนธรรมเนยมมาจนถงทกวนน ในชนบทบางแหงคนทงหลาย โปรยฝนใส บาง โปรยเถาใสบาง โยนมลโคใสบาง ในเมอเขาจะนาสตวทประพฤตชวราย ไปสตะแลงแกง พวกพราหมณมาระลกถงอกขระทรกนวาเปนของด อนเปนของ โบราณนนเทานน แตพวกเขาไมรชดถงเนอความแหงอกขระนนเลย ฯ

   [๖๐] ดกรวาเสฏฐะและภารวาชะ กสมยนนการโปรยฝนใสกนเปนตนนนแล   สมมตกนวาไมเปนธรรม มาในบดน สมมตกนวาเปนธรรมขน กสมยนน สตวพวกใด เสพเมถนกน สตวพวกนนเขาบานหรอนคมไมได สนสองเดอนบาง สามเดอนบาง ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ เมอใดแล สตวทงหลายพา กนเสพอสทธรรมนนอยเสมอ เมอนน จงพยายามสรางเรอนกนขน เพอเปนท กาบงอสทธรรมนน ครงนน สตวผหนง เกดความเกยจครานขน

จงไดมความ เหนอยางนวา ดกรทานผเจรญ เราชางลาบากเสยนกระไร ทตองไปเกบขาวสาล มา ทงในเวลาเยนสาหรบอาหารเยน ทงในเวลาเชาสาหรบอาหารเชา อยากระ นนเลย เราควรไปเกบเอาขาวสาลมาไวเพอบรโภคทงเยนทงเชาเสยคราวเดยวเถด ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ตอแตนนมาสตวผนนกไปเกบเอาขาวสาลมาไว เพอบรโภคทงเยนทงเชาเสยคราวเดยวกน ฉะนแล ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครงนน สตวผหนงเขาไปหาสตวผนนแลวชวนวา ดกรสตวผเจรญมาเถด เรา จกไปเกบขาวสาลกน สตวผนนตอบวา ดกรสตวผเจรญ ฉนไปเกบเอาขาวสาลมาไวเพอบรโภคพอทงเยนทงเชาเสยคราวเดยวแลว ตอมา สตวผนนถอตามแบบ อยางของสตวผนน จงไปเกบเอาขาวสาลมาไวคราวเดยวเพอสองวน แลวพดวา ไดยนวา แมอยางนกดเหมอนกนทานผเจรญ ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ตอ มาสตวอกผหนง เขาไปหาสตวผนน แลวชวนวา ดกรสตวผเจรญ มาเถด เรา จกไปเกบขาวสาลกน สตวผนนตอบวา ดกรสตวผเจรญฉนไปเกบเอาขาวสาล มาไวเพอบรโภคพอทงเยนทงเชาเสยคราวเดยวแลว ฯ   ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครงนนแล สตวผนนถอตามแบบอยางของ สตวนนจงไปเกบเอาขาวสาลมาไวคราวเดยว เพอสวน แลวพดวา แมอยางน กดเหมอนกน ทานผเจรญดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ตอมาสตวอกผหนงเขาไปหาสตวผนน แลวชวนวา ดกรสตวผเจรญ มาเถด เราจกไปเกบขาวสาล กน สตวผนนตอบวา ดกรสตวผเจรญ ขาพเจาไดไปเกบขาวสาลมาไวคราวเดยว เพอสวนแลว ครงนนแล สตวผนน ถอตามแบบอยางของสตวนนจงไปเกบ ขาวสาลมาไวคราวเดยว เพอแปดวน แลวพดวา แมอยางนกดเหมอนกนทานผเจรญเมอใด สตวทงหลายเหลานนพยายามเกบขาวสาลสะสมไวเพอบรโภคกน ขน เมอนนแลขาวสาลนนจงกลายเปนขาวมราหอเมลดบาง มแกลบหมเมลด บาง ตนทถกเกยวแลวกไมกลบงอกแทน ปรากฏวาขาดเปนตอนๆ (ตงแตนนมา) จงไดมขาวสาลเปนกลมๆ ฯ

   [๖๑] ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ในครงนน สตวเหลานนพากนมาจบกลม ครนแลวตางกมาปรบทกขกนวา ดกรทานผเจรญ เดยวน เกดมธรรม ทงหลายอนเลวทรามปรากฏขนในสตวทงหลายแลว ดวยวา เมอกอนพวกเราได เปนผสาเรจทางใจ มปตเปนอาหาร มรศมซานออกจากกายตนเอง สญจรไปไดในอากาศ อยในวมานอนงาม สถตอยในวมานนนสนกาลยดยาวชานาน บาง ครงบางคราวโดยระยะยดยาวชานาน เกดงวนดนลอยขนบนนา ทวไปแกเราทกคน งวนดนนนถงพรอมดวยส กลน รส พวกเราทกคนพยายามปนงวนดนกระทาใหเปนคาๆ ดวยมอทงสองเพอจะบรโภค เมอพวกเราทกคน พยายามปนงวนดนกระ ทาใหเปนคาๆ

ดวยมอทงสองเพอจะบรโภคอย รศมกายกหายไป เมอรศมกาย หายไปแลว ดวงจนทรดวงอาทตยกปรากฏขน เมอดวงจนทรดวงอาทตยปรากฏขน แลว ดาวนกษตรทงหลายกปรากฏขน เมอดวงดาวนกษตรทงหลายปรากฏขนแลว กลางคนและกลางวนกปรากฏขน เมอกลางคนและกลางวนปรากฎขนแลว เดอน หนงและกงเดอนกปรากฏขน เมอเดอนหนงและกงเดอนปรากฏขนแลวฤดและ ปกปรากฏ                   พวกเราทกคนบรโภคงวนดนอย รบประทานงวนดน มงวนดนเปน อาหารดารงชพอยไดสนกาลชานาน เพราะมธรรมทงหลายทเปนอกศลชวชาปรากฏ ขนแกพวกเรา งวนดนจงหายไปเมองวนดนหายไปแลว จงมกระบดนปรากฏขน กระบดนนนถงพรอมดวยส กลน รสพวกเราทกคนบรโภคกระบดน เมอพวกเราทกคนบรโภคกระบดนนนอย รบประทานกระบดนมกระบดนเปนอาหาร ดารงอยไดสนกาลชานาน เพราะมธรรมทงหลายทเปนอกศลชวชาปรากฏขนแกพวกเรา กระบดนจงหายไป เมอกระบดนหายไปแลว จงมเครอดนปรากฏขน เครอดนนน ถงพรอมดวยส กลน รส พวกเราทกคนพยายามบรโภคเครอดน เมอพวกเรา ทกคนบรโภคเครอดนนนอย รบประทานเครอดน มเครอดนเปนอาหาร ดารงอย ไดสนกาลชานาน เพราะมธรรมทงหลายทเปนอกศลชวชาปรากฏขนแกพวกเรา เครอดนจงหายไป               เมอเครอดนหายไปแลว จงมขาวสาลปรากฏขนเองในทไมตองไถ เปนขาวทไมมรา ไมมแกลบ ขาวสะอาด กลนหอม มเมลดเปนขาว สาร ตอนเยนพวกเราทกคนไปนาเอาขาวสาลชนดใดมาเพอบรโภคในเวลาเยน ตอนเชาขาวสาลชนดนนทมเมลดสกกงอกขนแทนท ตอนเชาพวกเราทกคนไปนาเอาขาวสาลชนดใดมาเพอบรโภคในเวลาเชา ตอนเยน ขาวสาลชนดนนทมเมลด สกกงอกขนแทนท ไมปรากฏวาบกพรองไปเลย เมอพวกเราทกคนบรโภคขาวสาล ซงเกดขนเองในทไมตองไถอย รบประทานขาวสาลนน มขาวสาลนนเปนอาหาร ดารงอยไดสนกาลชานาน เพราะมธรรมทงหลายทเปนอกศลชวชาปรากฏขนแก พวกเรา ขาวสาลนนจงกลายเปนขาวมราหมเมลดบางมแกลบหอเมลดไวบาง แมตนทเกยวแลวกไมงอกขนแทนท ปรากฏวาขาดเปนตอนๆ จงไดมขาวสาล เปนกลมๆ อยากระนนเลย พวกเราควรมาแบงขาวสาลและปกปนเขตแดนกน เสยเถดดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครนแลว สตวทงหลายจงแบงขาวสาล ปกปนเขตแดนกน ฯ

   [๖๒] ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครงนนแล สตวผหนงเปนคน โลภ สงวนสวนของตนไว ไปเกบเอาสวนอนทเขาไมไดใหมาบรโภค สตว ทงหลายจงชวยกนจบสตวผนนครนแลว ไดตกเตอนอยางนวา แนะสตว ผเจรญ กทานกระทากรรมชวชานก ทสงวนสวนของตนไว ไปเกบเอาสวนอนท เขาไมไดใหมาบรโภค ทานอยาไดกระทากรรมชวชาเหนปานนอกเลย ดกร วาเสฏฐะและภารทวาชะ สตวผนนแล รบคาของสตวเหลานนแลว แมครง ท ๒   ... แมครงท ๓ สตวนนสงวนสวนของตนไว ไปเกบเอาสวนอนทเขาไมได ใหมาบรโภค สตวเหลานนจงชวยกนจบสตวผนน ครนแลว ไดตกเตอนวา แนะ สตวผเจรญ ทานทากรรมอนชวชานก ทสงวนสวนของตนไว ไปเอาสวน ทเขาไมไดใหมาบรโภค ทานอยาไดกระทากรรมอนชวชาเหนปานนอกเลย สตว พวกหนงประหารดวยฝามอ พวกหนงประหารดวยกอนดนบาง พวกหนงประหาร ดวยทอนไม ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ กนยเพราะมเหตเชนนนเปนตนมา การถอเอาสงของทเจาของไมไดใหจงปรากฏ

การตเตยนจงปรากฏ การกลาวเทจ จงปรากฏ การถอทอนไมจงปรากฏ ครงนนแล พวกสตวทเปนผใหญจงประชม กน ครนแลว ตางกปรบทกขกนวาพอเอย กการถอเอาสงของทเจาของไมได ใหจกปรากฏ การตเตยนจกปรากฏ การพดเทจจกปรากฏการถอทอนไมจก ปรากฏ ในเพราะบาปธรรมเหลาใด บาปธรรมเหลานนเกดปรากฏแลวในสตวทงหลาย อยากระนนเลย พวกเราจกสมมตสตวผหนงใหเปนผวากลาวผทควร วากลาวไดโดยชอบใหเปนผตเตยนผทควรตเตยนไดโดยชอบ ใหเปนผขบไล ผทควรขบไลไดโดยชอบ สวนพวกเราจกแบงสวนขาวสาลใหแกผนน ดงน ดกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ครนแลว สตวเหลานนพากนเขาไปหาสตวท สวยงามกวา นาดนาชมกวา นาเลอมใสกวา และนาเกรงขามมากกวาสตวทกคน แลว จงแจงเรองนวา ขาแตสตวผเจรญ มาเถดพอ ขอพอจงวากลาวผทควรวากลาวไดโดยชอบ จงตเตยนผทควรตเตยนไดโดยชอบ จงขบไลผทควรขบไลได โดยชอบเถด สวนพวกขาพเจาจกแบงสวนขาวสาลใหแกพอ ดกรวาเสฏฐะและ ภารทวาชะ สตวผนนแลรบคาของสตวเหลานนแลว จงวากลาวผทควรวากลาวได โดยชอบ ตเตยนผทควรตเตยนไดโดยชอบขบไลผทควรขบไลไดโดยชอบ  สวนสตวเหลานนกแบงสวนขาวสาลใหแกสตวทเปนหวหนานน ฯ