© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

ALAIN TERRAILLON

Avrupa Yatırım Bankası

Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları (PPP):PPP’lerin Finansman Boyutu

"İmtiyazlar ve Kamu Özel Sektör Ortaklıkları"Ankara, 10-11 Mart 2008

"İmtiyazlar ve Kamu Özel Sektör Ortaklıkları"Ankara, 10-11 Mart 2008

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

UGenel BakışGenel Bakış

Giriş• PPP nedir• Proje finansmanı nedir• Risk dağılımı

PPP’lerin finansal yapıları• Öz sermaye, borç, mezzanine ve alt yüklenici

finansmanının rolü

Ana mukrizlerle ilgili hususlar• Ana mukrizler PPP işlemlerindeki riskleri nasıl

değerlendiriyorlar?

Kamu Sektörü ile ilgili hususlar• Kamu sektöründeki karşı taraf için finansman neden

önemlidir?

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Sermaye varlıklarından ziyade, hizmet sunma yoluyla kamu altyapısının sağlanması

• Kamu sektörü, hizmet ihtiyacını belirler• Özel sektör, varlıkları tasarlar, finanse eder, yapar, işletir

(genellikle devreder) Esas olarak (kamu değil) özel sektör finansmanı

• Mali ortam ve Avrupa Ekonomi ve Para Birliği• Kamu bileşenini hariç tutmaz (örneğin Yapısal Fonlar /

Uyum Fonları) Kamu hizmetlerinin etkinlik ve kalitesinin arttırılması

• Altyapıya olan yatırımı hızlandırır• Özel sektörün sahip olduğu etkinliğe ulaşır

PPPPPP (Kamu-Özel Sektör Ortaklığı) nedir (Kamu-Özel Sektör Ortaklığı) nedir??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

UPPPPPP’lerin özellikleri’lerin özellikleri

Varlıkların tedariki değil, hizmet sözleşmeleri, Girdiden ziyade, çıktıların özellikleriHizmetin sunulmasına ilişkin ödemelerTasarım, inşa ve işletmeye ilişkin sürecin tümüne

yönelik yaklaşımRisk aktarımını desteklemek amacıyla özel sektör

finansmanıEn küçük projeler hariç olmak üzere Proje

Finansmanı

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

UProje FinansmanıProje Finansmanı

Proje Finansmanı aşağıdaki hususları esas alan özel bir finansman türüdür :

‘Bağımsız’ bir proje Müstakriz olarak Özel Amaçla kurulmuş bir Şirket (SPC) Borcun öz sermayeye oranın yüksek olması (‘sermaye

yoğunluğu’) Borç verme projenin nakit akışına bağlıdır (bilançoya değil) Mukrizler proje güvencesi olarak fiziki varlıklardan ziyade

proje sözleşmelerine dayanırlar Rucü etme imkanının olmadığı finansman (yani,

yatırımcılardan alacak talep edilmez) Belirli bir proje ömrünün olması (yani, ‘yenilenebilen’ kurum

borcunun aksine, proje kapsamında geri ödenecek olan borç kapanır)

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Prensipte, PPP’ler Paranın Karşılığını şu yollarla iyileştirebilir:

Zaman ve bütçe yönünden proje uygulamasını kolaylaştırarak ve teşvik ederek

• Hizmet yoksa / ödeme yok • Maliyet kontrolüne teşvikler

Proje ömrü boyunca sermaye ve bakım harcamalarının optimizasyonu

Tasarım ve finansman yapılarında yenilik Operasyonel risk yönetiminin geliştirilmesi

Optimum risk dağılımı düşük risk maliyetiDüşük risk maliyeti Paranın Karşılığında artış

Pops Pops ve Paranın Karşılığıve Paranın Karşılığı

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Risk, teşvik ve ödülün tahsis edilmesi PPP işlemlerinde paranın karşılığını elde etmede kilit unsurdur• Risklerin daha iyi bir şekilde yönetilmesi projenin toplam maliyetini

düşürür• Düşük maliyet ise paranın karşılığını garanti altına alır

Risklerin doğru bir şekilde aktarılması karşılanabilirliğin garanti altına alınması açısından da son derece önemlidir• Daha önce fiyatlandırılmayan riskler fiyatlandırılır• Fiyatlandırmanın etkisi, belirlenmiş mevcut bütçeler üzerindedir

(belirlenmemiş gelecek bütçeler üzerinde değil) Özel sektör finansörleri, PPP proje risklerinin üstlenilmesi,

tahsis edilmesi ve yönetilmesinde liderlik rolünü üstlenirler

PPP işlemlerinin YapılandırılmasıPPP işlemlerinin Yapılandırılması

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Hizmet sunma standartlarının karşılanması• Örneğin: proje tasarımı hizmet ihtiyacını

karşılayamıyorsa, özel sektörün bu durumun düzeltilmesinden doğan masrafları karşılaması gerekir

Hangi risklerHangi riskler??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Hizmet sunma standartlarının karşılanması• Örneğin: proje tasarımı hizmet ihtiyacını karşılayamıyorsa, özel

sektörün bu durumun düzeltilmesinden doğan masrafları karşılaması gerekir

Yapım sırasında aşılan maliyet• Örneğin: ekstra temellere ihtiyaç duyulan dengesiz zemin koşulları

özel riski oluşturur Zamanında tamamlama

• Örneğin: zemin koşullarından dolayı ilgili tesis geç teslim edilmişse, teslimat yapılana kadar ödeme yapılmaz

Hizmet sunumunun ardında yatan ve gelecekte ortaya çıkacak maliyetler

• Örneğin: mevcut bir binanın gizli kusurlarının ortaya çıkma riski Herhangi bir binanın fiziksel olarak hasar görmesi Bazı projelerde piyasa riski

Hangi risklerHangi riskler??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

EIB

Yapım

Yerel yönetim(Kurucu)

Ticari Bankalar /

Tahvil sahipleri

Yapım İşleriAlt Sözleşmesi

Ana Kredi

Birleşik Krallıkta Eğitim alanında PPPBirleşik Krallıkta Eğitim alanında PPP

İmtiyaz Sözleşmesi

Öz Sermaye sağlayanlar

Yemek, temizlik,güvenlik, enerji vs.

Müstakriz / İmtiyaz Sahibi

(SPC)

Hizmet Alt Sözleşmesi

Proje ÖmrüBakım işleri

Proje ÖmrüAlt Sözleşmesi

Eğitim Bakanlığı

Eğitim hizmetleri

Öğrenciler

DoğrudanAnlaşmalar

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

EIB

Yapım İşleriOrtak Girişimi

İrlandaOfisi

Ticari Bankalar

Yapım işleri sözleşmesi

Ana /İkincil Kredi

Ana kredi

İrlanda İrlanda DBFO DBFO Yolu Yolu - A55A55 projesiprojesi

DBFOSözleşme

si

HyderLaing

Tarmac

LaingTarmac

Yapım garantisi

Öz sermaye/

İkincil borç

Doğrudan Anlaşma

Müstakriz/ İmtiyaz Sahibi

Doğrudan

Anlaşma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Ana borç Mezzanine borç (yüksek riskli ve yüksek faizli

borç) Öz sermaye Alt yüklenici finansmanı

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Ana borç

Genellikle sermaye ihtiyacının % 80-90’ını karşılar Diğer tüm sermayelere göre faiz ve geri ödeme açısından

önceliği vardır PPP yüklenicisinin düzeltilmeyen başarısızlığına ilişkin

riski en aza indirmeye çalışır:• Gereken özenin gösterilmesi yönünde disiplinli bir yaklaşım• Risklerden sıyrılmak• Önemli başarısızlıkların düzeltilmesi için müdahalede bulunma

yetkisi ve girişimi Duruma uygun olarak fiyatlandırılır

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Ana borcun kaynakları

Bankadan alınan borç Sermaye piyasalarından alınan borç

• Bir monoline sigortacıdan alınan finansal bir teminat (‘wrap’) ile birlikte from (riski monoline üstlenir)

• Garantisi yoktur ancak bir derecelendirme kuruluşu tarafından derecelendirilmiştir (yatırımcılar riski üstlenir)

Avrupa Yatırım Bankası• Teminat / wrap ile birlikte ya da değil

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Öz sermaye

Genellikle sermaye ihtiyacının % 10-20’sini karşılar Faiz getiren hissedar kredileridir (‘ikincil borç’) Kâr payı getiren hisselere bölünmüş sermayedir Ana risk alma ayağını oluşturur – yine risklerin

arasından sıyrılmaya çalışır Öz sermaye finansörlerine bu riski almaları için

ödeme yapılır

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Öz sermaye

Genellikle sermaye ihtiyacının % 10-20’sini karşılar Faiz getiren hissedar kredileridir (‘ikincil borç’) Temettü getiren hisselere bölünmüş sermayedir Kaynakları arasında yükleniciler ile (giderek artan bir

şekilde) kurumsal öz sermaye yatırımcıları vardır Ana risk alma ayağını oluşturur – yine risklerin

arasından sıyrılmaya çalışır Öz sermaye finansörlerine bu riski almaları için ödeme

yapılır

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Mezzanine borç

Risklerin aktarılmasında ana borç ile öz sermaye arasında yer alır

Geri ödeme, ana borçlanmadan önceki kötü performanstan etkilenir

Getirisi ana borçtan daha fazladır Genellikle ana borcu veren bankalar tarafından

sağlanır (yani, daha büyük risk / getiri dilimini kabul etmeye hazır olan bankalar)

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Alt Yüklenici Finansmanı

SPV (ile mukrizler) yüklenicilerin beklenmeyen durum yükümlülüklerini yerine getirmeleri yönünde güvence isterler• Ana şirket garantileri• Akreditifler• Kesin teminat / kefalet senedi

Garanti vs. sağlayanların SPV’ye karşı rücu etme hakkı yoktur

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U SPV tarafından üstlenilen risklerin en aza indirilmesi• SPV’nin alabileceği risklerin maksimum değerini sermaye

yoğunluğu belirler Kabul edilebilir proje yapısı

• Proje anlaşması, alt yükleniciler, finansman anlaşmaları, güvence paketi, sigorta

Kabul edilebilir finansal yapı• Yeterli likidite• Rezerv hesapları (borç hizmeti, yaşam döngüsü vs.)• Sağlam nakit akışları ve kabul edilebilir ‘şelale’• Yeterli karşılama oranları

Ana Mukrizlere ilişkin hususlarAna Mukrizlere ilişkin hususlar

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Kredi ömrü karşılama oranı:

Borcun ömrü boyunca borç servisi için mevcut bulunacak nakit akışı NPV’si

Ödenmemiş borç anaparası

Yıllık borç servisi karşılama oranı:

Borç servisi için mevcut nakit akışı

İlgili dönemde yapılması gereken borç servisi

Karşılama OranlarıKarşılama Oranları

Borç geri ödemelerindeki (potansiyel) eksiklikleri karşılamak üzere fazla nakit ana mukrizlerinin hazır bulundurulmaları gerekmektedir

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Oranları kullanarak Farz edelim ‘başlangıç’ minimum LLCR 1.30 ve

ADSCR 1.20 olsun Diyelim, LLCR 1.15 ve ADSCR 1.10 iken öz sermaye

dağıtımları dursun (‘hapsetme’) LLCR 1.10 ve ADSCR 1.05 iken müstakriz temerrüde

düşsün (‘temerrüt’)

Diğer faktörler Diğer hapsetme ve temerrüt olaylarının meydana

geldiği pek çok durum (finanse edilmeyen rezerv hesapları, proje anlaşması temerrütleri, ödeme aczi vs.)

Mukrizler nakit parayı nasıl kontrol Mukrizler nakit parayı nasıl kontrol edereder??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Sigorta SPV’nin mali kayıpları karşılayamaması SPV’nin

üstlendiği risklerin, mümkün olan en kapsamlı şekilde, sigorta altına alınması gerektiği anlamına gelir

Müstakrizlerin sözleşme gereği bir dizi sigorta sağlamaları gerekmektedir (yapım işleri, maddi hasar, 3. şahıs sorumluluğu, iş aksaması vs.)

Mukrizler sigorta danışmanlarını devreye sokarlar ve gelecekteki sigorta maliyetine ilişkin belirtiler, yapılan görüşmelerde önemli bir konu olarak gündeme gelir

Peki sigorta edilen bir riskin sigorta edilemez hale gelmesi durumunda ne olur?

Finansal YapılanmaFinansal Yapılanma

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

URisk Risk ve ödülve ödül

• İşler yolunda gitmezse ne olur?

• Kamu sektörü açısından sonuçları

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Yapım ve tasarım riskleri

Ağır MS Hafi f MS

Mücbir Sebep/ Sigorta

Haci m/ kalan değer

Alt yükleniciler: Yapım ve ekipman, ‘Ağır’ ve ‘Hafi f’ MS

SPV Kamusektörü

Hissedarlar Öz sermayeBankalar

Tahvil sahipleri

Vergi mükellefleri

Risklerin konumu nedirRisklerin konumu nedir??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Kamu sektörü temerrütleri Hatanın olmadığı temerrüt durumları (Mücbir

Sebep) Özel sektör (imtiyaz sahibi) temerrütleri

İşler yolunda gitmezseİşler yolunda gitmezse

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Yetki• Kamu sektörü sözleşmeyi imzalayabilir mi?

Kamu sektörü mukavelesi• Kamu sektörü ödemeye zorlanabilir mi?• Kamu sektörü temerrütleri

Fesih tazminatı• Kamu sektörünün temerrüdünün ardından borca

ilaveten öz sermaye bedeli

Kamu sektörü temerrütleriKamu sektörü temerrütleri

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U İşin sonlandırılmasının nedeni herhangi bir hatadan kaynaklanmamaktadır

Kamu sektörü genellikle özel sektörden kamu sektörüne risk aktarılmasını önlemek için bir takım sınırlar koymaya çalışır

Birleşik Krallık sözleşmeleri, kötü hava gibi, bütün ‘Doğal Afetleri’ içermez• Savaş, iç savaş, silahlı çatışma, terör;• Yükleniciden kaynaklanmayan nükleer, kimyasal, biyolojik kirlilik• Süpersonik hızda hareket eden araçların neden olduğu basınç

dalgaları Mücbir sebebin sona ermesinin ardından öz sermaye ve

borcun geri dönmesi (öz sermayenin geri dönüşü değil)

Mücbir SebepMücbir Sebep

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Birleşik Krallıktaki sözleşmelerde aşağıdaki durumlar tanımlanmıştır:• Yangın, patlama, fırtına, sel, deprem, isyan• Örneğin enerji şirketlerinin enerji tedarik edememe durumu• Sahalara gelen arızi zararlar• Yakıt sıkıntıları• Yapımla ilgili genel grevler (ancak yükleniciye özgü grevler

değil)• Arkeolojik bulgular

Ancak sadece işin bitirilmesinden muafiyet söz konusudur – hizmet yoksa ödeme yok ilkesi hala geçerlidir

Muafiyet durumlarıMuafiyet durumları

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

İmtiyaz sahibinin temerrüdü, imtiyaz sözleşmesinin koşullarının yerine getirilememesi anlamına gelir

Alt yüklenicilerin işine son verilmesi (ödeme aczi, kötü performans, yolsuzluk vs.)• Teknik anlamda özen gösterilmesi• Sorumluluk üst sınırlarının önemi

Ana mukrizlerin devreye girmesi• Mukrizlerin projeyi kurtarmak için müdahalede bulunma yetisi• Kamu sektörü, projenin kontrol altına alınmasında mukrizlere

güvenir• Doğrudan Anlaşmaların önemi ve imtiyaz sahibinin değiştirilmesi

imkanı İmtiyazın sona erdirilmesine ilişkin tazminat

İmtiyaz sahibinin temerrüdüİmtiyaz sahibinin temerrüdü

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

PPP projelerinde risk alma konusunda alt yükleniciler kilit rol oynarlar Mukrizler, icraatta bulunmayan yüklenicileri değiştirmeye yönelik

sözleşmeden doğan hakları ve pratik seçenekleri araştırırlar İşe son verilmesi halinde genellikle alt yüklenicilerin fesih tazminatı

ödemeleri gerekir Mukrizler sınırsız tazminat için çaba sarf ederken, yükleniciler bunu

sınırlandırmaya çalışırlar (Birleşik Krallık PPP yapım sözleşmelerinde üst sınır genellikle sözleşme değerinin % 50’sidir)

Mukrizler ödenecek tazminatın, yeni bir yüklenicinin getireceği ek maliyetleri karşılamaya yetecek miktarda olmasını sağlamaya çalışırlar

Mukrizler coğrafi açıdan uzak ya da yüksek düzeyde ihtisaslaşmayı öngören projeleri özellikle riskli olarak değerlendirirler

Alt yüklenicilerin değiştirilmesiAlt yüklenicilerin değiştirilmesi

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Mukrizler için tazminatın boyutları fesih nedenine bağlıdır Mukrizler, yetkili kurumun temerrüdünden kaynaklanan

fesih durumlarında ya da yetkili kurumun gönüllü olarak işe son vermesi halinde her zaman için tam tazminat talep edecektir

Birleşik Krallık PPP’leri: Yolsuzluk-Rüşvet ve Mücbir Sebepten kaynaklanan fesihlerde mukrizler tam tazminat alırlar

Diğer imtiyaz sahibi temerrütlerine ilişkin tazminatlarda ise ya Piyasa Değeri (yeniden ihaleye çıkma) ya da Adil Değer (yeniden ihaleye çıkma olmadan) yöntemleri esas alınır

Fesih tazminatıFesih tazminatı

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Birleşik Krallık okul ve hastane PPP’lerinin bir özelliği İmtiyazlarda ‘likit piyasa’nın eksikliği durumu olmaması

halinde geçerlidir (en az iki tane potansiyel isteklinin olması şeklinde tanımlanır)

İmtiyaz sahibinin temerrüdünde, kamu kuruluşu imtiyaz sözleşmesinin henüz vadesi geçmemiş kısmını ‘satar’

İstekliler gelecekteki nakit akışlarını satın almak için ne kadar bir bedel (sermaye) ödeyeceklerine karar verirler; bunu yaparken söz konusu nakit akışlarını elde etmek için hizmet sunmaları gerektiğini de göz önünde bulundururlar

Mukrizlerin tazminatı = teklif sermaye tutarı Teklif yoksa (ya da negatif teklif varsa), tazminat sıfırdır

Piyasa değerini esas alan Piyasa değerini esas alan fesih tazminatıfesih tazminatı

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Sadece likit piyasanın olmadığı durumlarda geçerlidir İmtiyaz süresince gelecekteki nakit akışının bugünkü

değeri eksi gelecekteki maliyetlerin bugünkü değeri eksi düzeltme masrafları = mukriz tazminatı

Teoride, adil değerin esas alındığı ve piyasa değerinin esas alındığı tazminat aynı olmalıdır

Pratikte ise mukrizler daima adil değerin daha kesin olmasını tercih ederler

Adil değeri esas alan Adil değeri esas alan fesih tazminatıfesih tazminatı

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Net bir kamu sektörü mukavelesi Kamu sektörü tarafından üstlenilen risklerin iyi bir

şekilde anlaşılması Müstakriz tarafından alınan risklerin sınırlandırılması Sağlam sigorta düzenlemeleri Alt yükleniciye verilen hizmetlerde likit bir piyasa Müdahale etme hakları Fesih halinde uygun tazminat

SonuçSonuç: : Ana mukrizlerin ihtiyacı nedirAna mukrizlerin ihtiyacı nedir??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Ana mukrizin azami özen göstermesi• Kamu sektörü, ana mukrizin azami özen göstermesiyle,

tedarik edebilirlik konusunda bir takım güvenceler sağlar Proje uygulanmaya başladıktan sonra kamu sektörü ile

çıkarların açık bir şekilde belirlenmesi• İyi bir proje performansı mukrizlere geri ödemenin

yapılmasında kilit unsurdur Kamu sektörü, projenin kontrol edilmesi ve sorunlarla

baş edilmesi görevini ana mukrizlerden bekler• Mukrizler bu görevi yerine getirmek için kontrolü ve gerekli

yetkileri alır• Kamu sektörü aşırı ‘sıkı’ karşılama oranlarından ve diğer

finansal parametrelerden kaçınmalıdır

Ana MukrizlerAna Mukrizler: : kamu kamu sektörünün en iyi dostusektörünün en iyi dostu!!

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Kamu finansmanı mı özel sektör finansmanı mı? Ana borç: Banka mı yoksa tahviller mi? Yeniden finansman Finansman rekabeti Finansman piyasasında yenilikler

Kamu sektörüne ilişkin hususlar Kamu sektörüne ilişkin hususlar

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Ulusal finansman seçenekleri• Hibe ya da krediler?

Kamu finansmanı:• Önceden belli sermaye mi yoksa devam eden gelirler mi?• bütçe kaynakları ve paranın karşılığı

Özel sektör finansmanı• Banka tarafından kabul görmenin test edilmesi• Karşılanabilirliğin test edilmesi• Paranın karşılığının test edilmesi (kamu sektörü ile

karşılaştırma)

Kamu finansmanı mı, özel sektör Kamu finansmanı mı, özel sektör finansmanı mıfinansmanı mı??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Tahviller: Tahvil sahibinin, tahvilin ihraç edilmesinin ardından İhraç eden tarafa anapara tutarını ödemesinin karşılığında tahvil sahibine belli bir faiz oranının ödendiği bir borçlanma aracıdır

Geri ödeme önceden kararlaştırılan bir geri ödeme planına göre yapılır

Proje şirketleri tarafından ihraç edilen tahviller, Derecelendirme Kuruluşları tarafından derecelendirilirler

Yatırım düzeyindeki tahvil [minimum BBB- (S&P) / Baa3 (Moody’s)] monoline wrap aracılığıyla AAA’ya dönüştürülmüştür

Değişken, sabit ya da endekse dayalı olabilir

Banka mı, tahvil miBanka mı, tahvil mi??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Büyüklük: Birleşik Krallıkta kamu tahvilleri genellikle 75 milyon Avrodan az olmaz

Vadeler: geleneksel olarak tahviller daha uzun vadeler sunarlar (Birleşik Krallıktaki bazı PPP’lerde 40 yıla kadar)

Esneklik: genellikle banka borçlanması daha esnektir, (takas edilebilen) tahvil koşulları ise sabittir. Projede yapılan değişiklikler banka finansmanında daha kolay halledilir (birden fazla tahvil sahibi)

Erken itfa koşulları: tahviller açısından dezavantajlı olabilir

Banka mı, tahvil miBanka mı, tahvil mi??

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U PPP işlemleri tipik olarak, belli bir aşamada, daha iyi finansman koşullarından yararlanmak amacıyla yeniden finanse edilir

Bu aşama genellikle yapım sonrasında, projenin en riskli kısmı tamamlandıktan sonradır

Banka borçlanmasından tahvile geçilerek ya da ana borçta artışa gidilerek yeniden finansman yapılabilir (yani, daha düşük risk profilini yansıtarak öz sermayede azaltmaya gidilir)

Kamu sektörüne ilişkin hususlar:• Yeniden finansmandan kendisine bir pay çıkarmaya çalışmalı mıdır?• Artan ana borç göstergeleri var mıdır; kamu sektörünün acil durum

yükümlülüğünde potansiyel bir artış var mıdır?

Yeniden finansman Yeniden finansman

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U

Borç servisini karşılamak için oluşturulan ramp-up ve stand-by sırasında gelirlerde düşüş yaşanır;

Eğer stand-by, 5 yıllık ramp-up süresinde geri ödenebilirse, teminata ihtiyaç olmaz;

Ancak gelirler stand-by’ın 5 yıllık ramp-up süresinde geri ödenmesine yetmiyorsa, teminata ihtiyaç duyulur – o zaman da teminat, projenin ömrü içerisinde ana borç servisinden geriye kalan gelirlerden ödenir.

MechanicsMechanics ofof LGTTLGTT

© OECD

A jo

int

initi

ativ

e of

th

e O

EC

D a

nd t

he E

urop

ean

Uni

on,

prin

cipa

lly f

inan

ced

by t

he E

U Gerçekçi risk paylaşımı beklentileri

Açık ve net bir yasal ve kurumsal çerçeve

Deneyimli danışmanların etkin bir şekilde kullanılması

Ancak yine de yeni kamu sektörü becerilerine ihtiyaç duyulması; işi avukatlara bırakamazsınız!

Odaklanmış, kendini adamış ve deneyimli bir kamu sektörü ekibi – PPP Görev Gücü

Şeffaf ve rekabetçi ihale

Mukrizlerin endişelerinin anlaşılması

SonuçSonuç: : Kamu sektörü açısından sonuçlarKamu sektörü açısından sonuçlar