[Alev_Alatli]_'Nuke'_Türkiye

8/10/2019 [Alev_Alatli]_'Nuke'_Trkiye

1/224

C o r a l i n e


2/224

ALF A'D A ALE V ALA TLI KL LYAT I

Schrdinger'in Kedisi [Kabus]

Schrdinger'in Kedisi [Rya]

Vi va La Mu er te ! Ya a s n l m

'Nuke' Trkiye!

Val la, Ku rd a Ye di rd in Ben i

O.K. Musti, Trkiye Tamamdr.

kenceci

Ay d n De sp ot iz miKadere Kar Koy A..

Ya se mi nl er T te r mi H l ?

Eyll '98

OR'DA KMSE VAR MI?KTAP 2

'NUKE' TRKYE!Alev Alatl

ALFA

C o r a l i n e


3/224

Alfa Yaynlar : 1020

Alev Alatl Klliyat : 003

' N U K E ' T R K Y E !

Al ev Al at l

Birinci Basm : Kasm 1993

Al t nc Ba s m : Ka s m 200 1

ISBN : 9753169590

Yaync ve Genel Yayn Ynetmeni: M. Faruk Bayrak

Yayn Koordinatr : Rana Grtuna

Editr: Mustafa Demirkanl

Teknik Editr : G l n u r z karab acak

Kapak Tasarm: Mithat nar

Montaj, Bask ve Cilt: Melisa Matbaaclk

Pazarlama ve Sat Mdr : Vedat Bayrak

Satn Alma Mdr : A l i Bayrak

Sevkiyat Sorumlusu : mer Kml

Copyright 2001, ALFA Basm Yaym Dat m Ltd. t i .

Copyright 2001, Alev Alat l

Kitabn tm yayn haklar ALfA Basm Yaym Datm San. ve T/c. Ltd. ti.'ye aittir.

Yaynevinden yazl izin alnmadan ksmen veya tamamen alnt yaplamaz,

hibir ekilde kopya edilemez, oaltlamaz ve yaymlanamaz

Viva la Muerte beni,

" T rk i y e b ug n o k um a z s a

y a r n m u t l a k a o k uy a c a kt r ! "te m e nni s i ne z o r la y a n b i r s y le m i ;

"Trklerin okumadna" dai r sylemi ykt .

'Nuke' Trkiye!'yi yalnzlk

p a ra no y a m i y i l e t i re n o k ur la r m a

i thaf ediyorum.

S a o l u n .C o r a l i n e


4/224

"Trkiye ve Trklere kar

haftalarca sren derin

bi r il gi d u y d u m an ca k,

ilgi asla sempati deil.N e N A T O n e A T n e d e

A t a t r k ' n A vr up al la t rm a

iddias Trk'

b e n i m ark ada m , non frere,

b e n i m be nz e r im , non semblable,

y ap a m a z d .

yle o lmasn da i stemedim.

Trkiye 'den ve Trklerden

istediim bakayd

be lk i de A v r up a ' n n ev ci l

scaklnn antitezi."

Phi l ip Glazebrook,

Kars 'a Seyahat

1984

C o r a l i n e


5/224

www.cizgiliforum.c omCoraline

PA V LO V LE R

I

"Kendi adma yemin ederimki, kutsadn zaman se-

ni kutsayacam, dllendirdiimzaman senin tohumla-

rn yeryzndeki yldzlar, kylardaki kumtaneleri ka-

dar oaltacamve senin tohumun tmdmanlarnn

kapsn tutacak ve dnyann btn uluslar senin tohu-

munla kutsanacak; nk, sen benimsesimi dinledin.

Kutsal Kitap, Tekvin, 22:1618

kinci kuak New England* Pritenlerinin nl lideri Incre-

ase Mather ahfadndan, "Amerikan htilalinin Kz Evltlar"**

Dernei yesi, Bayan Anne AustinAuchincloss ile, kinci Dn-

ya Ha rb i, Pas ifi k f ilos unun "M or Ka lp " ma da ly al eme kli bin ba-

larndan, Auchincloss Sanayi Boyalan fabrikalarnn Yne-

tim Kurulu Bakan Robert Steven Auchincloss'un ilk evltlar

Ellen Catherine AustinAuchincloss, (nam dier Diana Pavlovi !) 1947 yl n n Ma rt ay nda , Ma ss ac hu se tt s De vl et i' ni n ba -

kenti Boston'da dodu.

Au st in A uc hi nc lo ss se rve ti nin ye g ne vr isi ni n nar in an ne

*) ABD'nin kuzeydousundaki alt eyalet; Maine, Vermont, New Hampshire,Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, (y.n.)**) "Daughters of American Revolution" Dernei, AngloSakson kkenli beyazProtestanlarn (WASP) ye olduu bu dernek rkl ile nldr, (y.n:)

1

C o r a l i n e


6/224

doumda baka ocuu olamayacak kadar hrpalanmt vaf-

tiz duyurusu, Nisan'da, Paskalya Yortusu'nun nc gnn-

de yaymland. Tren, Birinci Cemaatiler Kilisesi'nde, arala-

rnda Massachusetts ' in Cumhuriyeti senatrleri ve Boston

Belediye Bakan'nn da olduu sekin bir kalabalk huzurun-

da, bizzat Papaz Cot ton tarafndan ynetildi. Bosto n Glob e Ga-

zetesi habere bir de fotoraf ekledi: Austin ailesinin iki yz yl-

lk vaftiz giysisi olduu sylenen beyaz danteller iinde uyu-

ya n sa ps ar bir be be k. Di p no tt a, fo to ra fn , "y ap t la r na so yl u

bir k ka tm ak la n l " sa na t , Ad a m Sm it h ta ra f nd an "ya ra-

tld" belirtilmiti.

Diana Pavlovi'in kimlik eitimi, isimlerini doru telffuz

edebildii gnden balad.

An ne t ara f, Aust in le r, at al ar n n izi ni 1620' de Am er ik a kta-

sna ilk gmenleri getiren efsanevi Mayflower gemisine kadar

sren Pritenlerdi. ngiltere'den, Tanr'nn istei dorultusun-

da. "Yeni ngiltere'ler kurmak iin ayrlmlar, Atlantik'in ve

nl Kzlderili kabilesi Massachusettslerin "gaddarlklarna

ve h ya ne ti ne , im an ba yr ak la r n bu ba ki r to pr ak la rd a dal ga

landrabilmek iin" katlanmlard. Amerika Birleik Devletle

ri'nin tescilli sahiplerindendiler.

Diana'nn baba taraf, Auchinclosslar, Amerika'ya Austin

lerden on yl sonra, Cemaat Reisleri Papaz Leifghton'n katle-

dilmesini izleyen ylda geldiler. Priten papaz, salt Hazreti

sa'nn buyruklarn yerine getirdii iin ngiliz Kral I. Char

les'n Katolik eilimli Canterbury Bapiskoposu William Laud

tarafndan prangaya vurdurulmu, iine karlar yaan ta bir

hcrede tam on be hafta sreyle bir bana, a braklmt.

Diana'nn mrebbiyesi, Bayan White, her gece uykudan n-

ce, kuzen Jonathan'n "Auchinclosslar: Ksa Bir Aile Tarihi"

isimli kitabndan (aile iin zel olarak az sayda baslm, ma-

roken kapl, altn yaldzlyd) "kkleri"ni okuyordu: "Hcre,

etobur lam sanlar ve fare doluydu. Papaz Lefghton'n v-

cudunun btn kllar dkld, derisi soyuldu. On be hafta

2

sonra hcreden kardlar ve bir kaza baladlar. Yaralarla

kapl srtnda otuz alt krba aklattlar. Kasm aynn sou-

unda tahta boyundurua vurdular. Orada, kollar ve boynu

kstrlmken kzgn demirlerle yzn daladlar. Burnunu ve

kulaklarn kestiler. Bir daha hi kmamak zere yeniden zin-

dana attlar."

Kk Diana, san ve fareleri Walt Disney soyutlamalarn-

dan arndrabilecek yalara geldiinde,

"Peki, ama neden?" diye sormaya balad.

Priten eitimi bu sorularn sorulaca gn bekliyordu.

Diana Pavlovi'in ilk rendii, Tanr'nn Amerika'ya g

eden Pritenleri bu meyanda ngiliz kullarnn arasndan "se-ip ayrm" olduuydu. nk artk, "ngiltere'yi sevmez ol-

mutu Tanr!" Kralie Elizabeth'le balayan dnemde Hristi-

ya nl ar on la rc a m ez he be b l nm l er di . Lo nd ra 'n n "B a-

b i l d e n kal r ya n yo kt u! Da ns , ti ya tr o gib i ma sk el er in al t nd a

blis'in peinden gidiyorlard ehvet dknleri! Sefahat trma-

nr, iffetsizlik erdem olurken, bata Katolikler olmak zere, P

ritenlerin dndaki tm dier mezhepler rk vitraylar, oy-

mal mihraplar, ikonalar, parfml, takl, krmz kadifeli pa

pazlaryla Tanr ile kulu arasndaki gerek iletiimi nleyen

gnah kuyularydlar. yle yozlamlard ki ngilizler, "oru

tutup ibadet edecekleri Noel'i bile elence ile kutluyorlard"!

Oysa Ya hova "Pritenlerden baka kimsenin amad sayfala-

rnda", "Ziyafetlerinizden ireniyorum!" diye haykryordu.

"Bana sunduunuz kurbanlar ve etleri kabul etmeyeceim!

Ruhum lenlerinizden nefret ediyor! Bunlar beni rahatsz edi-

yo r! Bu nl ar ha kk n da ko nu u la nl ar di nl em ek te n us an d m. Ba-

na ellerinizi uzattnzda gzlerimi baka yerlere evirece-

im. Dua ettiinizde dinlemeyeceim!"

Tanr'nn gazab an meselesi, kyamet kapnn ardndayd!

"Heyhat", bir tek Pritenler kulak verdiler Tanr'nn sesine!

"Yeni srailoullan" olarak seildiklerini anladlar, Tan-

r'nn emirlerine itaat etmezlerse, "tpk bir aslann azndan

3

C o r a l i n e


7/224

iki bacak ya da tek bir kulak olarak kurtulabilen kuzucuk gibi"

cezalandrlacaklarn bildiler.

Tek kurtulu umutlar, kendi cemaatlerini mnafklardan

uzak tutmak, idari ya da dini hibir hiyerarinin paras olma-

dan, eitliki bir dzen iinde ibadet etmeye almakt. yle

ya pt l ar . Ne Kr al ne Pap a ne Pi sk op os ne de di ns el sa na t n

kandrmacalar!

Bedensel hazlardan arndlar, ruhlarn pirpak ettiler.

kencelere dar oldular, Tanr'nn adn azlarndan d

rmediler.

Sonunda mkafatn grdler! Yahova, onlar "seti" ve

"toprak vaat etti"!

Cemaat reisleri, Joh n Winthrop, Yahova 'ya inand. Mritle-

rini toplad, Yeni Dnya'y "sa adna fethetmek" zere yola

kt.

Ya ho va , s z n tu tt u, s ra ilo ul la r n Kz l De ni z' de n ge ir-

dii gibi geirdi Pritenleri Okyanus'tan.

Szn tuttu, Yeni Filistin'e, Massachusetts 'e getirdi.

Karaya ayak basar basmaz, sa'nn "ilk nc karakolu"nu,

Diana Pavlovi'in iinde yaad malikneyi ina etti; Mesih,

ye ry z n e ger i d n p ke nd i kra ll n il n ed ec e i za ma n ha-

zr bulsun diye de "bir tepe zerinde bir ehir" balatt.

Y ah o va s z n tu tt u, Ye ni Ku d s' , Bo st on 'u kuts ad .

Szn tuttu, gmenlerin tohumlarn gkyzndeki yldz-

lar kadar oaltt, "Amerika Birleik Devletleri'ni dnyann en

gl ulusu" yapt.

Bundan byle, Tanr'nn sznden kmadklar srece,

"kendilerinin ina etmedikleri byk ve zengin ehirler, ilerini

kendilerinin doldurmadklar iyi eylerle dolu evler, kendileri-

nin biriktirmedikleri sularla dolu sarnlar, ekmedikleri balar

ve zeytinlikler" onlarn olacak, "yiyecek ve doyacaklard".

Gnay Rodoplu, "Bu bizim hi bilmediimiz, gndemimize

asla girmemi bir tarihtir," diyordu, "oysa bu tarihi bilmeden

Bat'y anlayamayz!"

4

Diana Pavlovi, Tanr'nn atalarna tand tm ayrcalkla-

ra karn, kendi durumunun ne denli "umutsuz!" olduunu,

be ya n bit irdi i ha ftan n pa za r g n , Bi ri nc i Ce ma at i le r

Kilisesi'nin "Sebt Okulu"nda* rendi.

"Evet, sizler gazap ocuklarsnz!" diye grledi Papaz Cot

ton, "Cehennem azabna mahkmsunuz! Tanr 'ya kar iledi-

iniz suu, hi ama hibir ey affettiremez! Ne dualarnz ne

iyilikleriniz nler Cehennem ateinde kavrulmanz! dem'in

ocuklar olarak doduunuz anda sonsuza dek lanetlendi-

niz!"

Diana'nn btn bir yaamn biimlendirecek gnah,d em 'i n Ce nn et 't en at l ma s na ne de n ol an g na h, "in sa nl n

'asli' gnah"yd. Yahova, tek bir ey istemiti dem'den, "bir

tek ey"! O da yasak meyveyi yememesi, "iyilik ile ktlk"

arasndaki farkn ne olduunu renmemesiydi!

Oysa ne yapt, dem? Nefsine hkim olamad! Evet, nefsine

hkim olamad! Tanr onu Cennet' inden kovmasayd, teki

meyveyi de, "lmszlk" meyvesini de yiyecekti! Az kalsn yi-

ye ce kt i! Ve iyi li i k t l kten ay rt et me si ye tm iy or mu gib i bir

de lmsz olacakt ! Ama Yahova, gldr! Gldr! ok

gldr! dem'i ve kadnn kovdu Eden Bahesi 'nden! Cen-

net'inden att!

nsanolunun bu "akl almaz" suuna karn, yine de ba-

laycyd Tanr. Yine'de merhametliydi. Bazen merhametine

dizgin vurmaz, gnahlarn unutur, baz kullarn balayve

rirdi. Ama hi kimse, "Hibiriniz!" diye vurguluyordu Papaz

Cotton, bylesi bir umuda kaplmamalyd, nk,"Tanr'nn aff, insana gnahszlndan dolay verilen bir dl

deil, O'nun merhametli yreinden kaynaklanan bir armaan-

dr! Bu armaan kimlere vereceine kendisi karar verir! Bir tek o

bili r h an gi kul lar n Ce he nn em 'i ni n ate in de n ko ruya ca n !"

*) Tanr'nn kinat yaratp bitirdikten sonra dinlendii yedinci gn, pazar.gn. O gn allmaz. ocuklar, Sunday School denilen kilise okullarnagider, (y.n.)

5

C o r a l i n e


8/224

Tanr'nn balad "Sekin Kullar", Priten Cemaati'nin

"Yaayan Azizleri'ydiler. Birlikte yaadklar bu "Evliyalar",

Tanr tarafndan seilen ve "seilmi olduklar ilerine doan"

insanlard. Bir ayin srasnda, bir ilahi okunurken ya da derin

ibadet esnasnda, Tanr'nn onlar baladn, "yreklerini

evreleyen gnah zincirlerinin" krldn "hissediverirlerdi".

0 anda, "erdiklerini" herkes grrd!

Y zl er in e bir k geli r, g zler i ah ir et e diki lir , du da kl ar n da

hafif bir glmseme,

"Evet, aynen! Aynen byle!" diye haykrmaya balarlard.

Bu szler, Kutsal Kitap'ta yazlanlar anladklarn, anlamlarn

"ilerine doduunu" belirten szlerdi.

Diana Pavlovi, bu ve br dnyada olabilecek her eyden

sorumlu olduu bilinciyle byd. rnein, itaatsizlik, "Tanr

istedii iin gl olan" Amerika Birleik Devletleri'nin gelece-

ini bile tehlikeye dreceinden mutlak surette kanmas

gereken bir davrant. te yandan, Cehennem'den kurtulma-

nn ok uzak bir ihtimal de olsa tek yolu, "Tanr'nn dikkatini

ekmeye abalamak" gerekiyordu.

Kk kz, cehennem azabndan kurtulma umudunun "l-

de topluine aramak kadar az" olduunu bilerek sarld, "bir

gn Tanr'nn onu da Yaayan Azizler'in arasna katabilecei

ihtimaline". Priten olmayann hibir ans olmadn biliyor-

du. sa'nn "n" yakalayabilmenin tek yolunun O'na kayt-

sz artsz itaat etmek, her trl arlktan kanmak olduu-

nu biliyordu. Yemede, imede, sevmede, uykuda lmllk; ce-

saret, kendine gven, ihtiyat, tutumluluk ve alkanlk Pri-ten ahlknn temel talaryd. nsanolu, "ermiliin asgari ko-

ullarn" ancak bedenden "kurtulduu", hazlara gem vurduu

zaman salayabilirdi.

Diana, Mrebbiye White'n yardmyla altm sorulu bir g-

nah listesi derlediinde, yedi yandayd. On be yana kadar

her gece, bu listedeki sorularn stnde tek tek dnr, o

gn sa'nn yolundan sapacak bir ey yapp yapmadn, d

6

np dnmediini sorgulard. "Sulu" olduundan kuku-

land zamanlarda, "kendisini yoldan karan" bedenini ceza-

landrmaktan baka kar yolu yoktu. Boston souunda, stl-

mam bir odada, pamuklu bir gecelikle sabahlara kadar dua

etmek, korkun karanlkta uuldayan koruda tek bana yr-

mek, birka hafta sreyle iinde eker bulunan bir yiyecee el

srmemek, iki hafta sessizlik perhizi yapmak, alt dnmlk

n bahenin imlerini bimek, kendisini mahkm ettii ceza

trlerinden bazlaryd.

Ellili yllarda, Bili Halley'in rock'n roll'cular, Elvis Pres

ley'in bacaklarnn arasndan edepsizce sallad gitarna kar-n, inatla sa'nn nn kalbine doaca gn bekledi. AmaTanr'nn dikkatini ekmiyor gibiydi, "kurtulu" mjdesi inatlaesirgendi.

7

C o r a l i n e


9/224

II

"Ey grkemiyle marur ehirler ehri, gzel Kuds!Kartal kanatlarm olayd, umaz mydm sana? Tozunuslatp yattrncaya kadar gzyalarn? Naiz bedenimoyalanrken Bat'da, yreim Dou'dadr benim!"

Yahuda Halevi, spanya, 1141

Oysa iki yz elli kilometre gneyde, Brooklyn doumlu Da

vi d Pa vl ov i 'i n "S e il mi Ku l" ol du u, o cu k an ne si ni n kuc a-

ndan frlayp "hasta ve yoksul bir Yahudi'nin Filistin'e ula-

mak uruna ektii kahrlar" anlatan bir kitab kapp okuma-

ya ba l ad d rt ya nd a bel li ol du .

Baba, Hasidi Mezhebi "Tzadik"lerinden, Rusya gmeni n-

l din limi Rabin* Levi Pavlovi cemaatini toplad,

"Kinatn sahibi bizi bir deha ile kutsad," diye mjdeledi,"bu ocuk okumuyor, adeta yutuyor sayfalar! Tpk su gibi,

ekmek gibi yutuyor!"

"Tanr'ya krolsun, Tanrya krolsun!" diye gzyalar

arasnda mrldand cemaat. Yzleri d, gnlleri ferahlad,

i huzuru ile dndler evlerine.

*) Yahudi din mderrisi, haham, (y.n.)

8

Olay, David'in ilk erkek evlt olmas, Tanr'nn babadan

oula geen Hasidi Cemaati reisliine Yeni Dnya doumlu bir

v ri s se m ek su re ti yl e an av at an la r Ru sy a' da n g m olma-

larn onayladn belirtmesi bakmndan ayrca nemliydi.

ocuun alt kuaklk Pavlovi hanedanna layk olmas, cema-

atini cetlerini aratmayacak ekilde ynlendirebilmesi iin ge-

rekli eitim olaanst bir titizlikle ve derhal yrrle konul-

du.

"nce 'Kanun'," dedi Rabin Pavlovi, "nce Kanun'u re-

neceksin. Kanun'u renmek, Kuds'teki Mabet'i yeniden ina

etmekten daha nemlidir. Tevrat' eline alan, 'Sanki daha bu-

gn almm Sina Da'ndan!' demeyi bilmelidir. 'Musa'nn eli-

ne dedii gn kadar taze' olduunu bilmelidir. Ve bilmelidir

ki, Tevrat'ta yazlandan gayri renecek bir ey yoktur yery-

znde! Felsefe gibi dnyevi bilgileri ne gece ne de gndz olan

bir sa at te ok uy ab il ir si n! "

Ye di y l s re yl e, g nd e ye di sa at Te vr at ok ud u, ez be rl ed i,

sesini ve eklini belleinin derinliklerine gmd David. Tanr

ile insanlarn arasndaki ilikinin srekliliini, insanolunun

att her admn Tanr tarafndan gzetlendiini, yapt her

iin, her dncesinin Tanr'nn ilahi varln gcendirebile

ceini rendi.

lm, ilenilen gnahlarn karl olarak denen bir "be-

del"di. Gerekten gnahsz bir insan asla lmedii gibi, "Filis-

tin'de drt endaze yryen" de asla lmezdi. Ancak bu "Filis-

tin", Mesih'in geri dnp kendi kralln iln ettii Filistin'di,

Ya hu di le ri n Ta nr l ar n a ke nd i Ma be tl er in de , z g rc e ve he p

bir lik te ta p na ca kl ar Fil is ti n' di .

ki bin yllk Yahudi eitimi gerei, cumay izleyen her a

ba t' ta ,* ba ba s n n ha vr as n da bi r ar ay a ge le n ce ma at in huzu-

runda, "seildii" gnden itibaren artk sadece Tzadik'i ve ho

*) Tanr'nn dinlendii yedinci gn, cumartesi. Hristiyanlarn "Sebt Gn"(yn.)

9

C o r a l i n e


10/224

cas olan babasyla ilahiyat tartt. Cemaat, ocuun Tal

mud'un* inceliklerini ne denli iyi kavradna ahit olup defa-

larca hamdsena etti.

David'e bahedilen "k'n, "Cemaat'ini de aydnlatmas

kanlmazd. Birlikte geirdikleri her abat, "Kurtulu"un, ya-

ni "Filistin"in, daha da yaklatn mjdeler gibiydi.

Rabin Pavlovi, David'e, Chmielnick liderliindeki Kazakla-

rn, soydalar yz bin Polonya Yahudisini nasl katlettiklerini

on bir yana girdii gnn gecesi anlatt.

"Sana bunlar alayasn diye anlatyorum," dedi, "nk in-

san bakalarnn aclarn kendi aclarndan renir. Acy tan-mak gerekir. Kibrimizi, ukalalmz, kaytszlmz giderir

ac. Ve bir Tzadik ac ekmeyi herkesten iyi bilmelidir. Cema-

ati iin ac ekmeyi, cemaatinin acsn kendisine mal etmeyi,

onlar adna tamay renmelidir. Vaktinden nce ihtiyarla-

may, yz glerken dahi yerle bir edilen Kuds iin, rzgra

dar taneleri gibi savrulan ulusu iin kan alamay bilmelidir.

nk bir 'Tzadik' Tanr'nn resuldr. Tanr ile cemaati ara-

sndaki kprdr."

Rabin Pavlovi, veliahtna, ilk Tzadik'in Polonya katliamn-

dan sonra vasl olduunu syledi. Hasidi mezhebinin kurucu-

su, takva ehli Ba'al em Tov'un hayatn anlatt,

"Merhametli Ba'al em Tov'un 1748'de lmnden sonra

mritleri dnyann drt bir tarafna daldlar, kendi cemaat-

lerini kurdular."

Bu mritlerden bir tanesi Rusya'nn gneyindeki kk bir

kasabaya yerleen Solomon Pavlovi, David'in dedelerindendi. Bu kk kasabada, Boleviklerin iki yz ocaktan yz altm-

n sndrp, Havra'y yerle bir etmelerinden sonra, artk bu

lkenin de "miyadn doldurduuna" karar veren baba, Rus-

ya 'y "E sa v ve Ed om "u n, ya ni "b lis ve Az ra il ''i n l kes i ol ar ak

lanetledi. Cemaatini toplad, "Amerika'ya g" emri verdi. Se

*) Talmud, Yahud ilerin medeni ve dini kanunlarn ieren tefsir kitab;Minan vegemera denilen iki blmden oluur.

10

kiz gn iinde toparlandlar, be ay sonra New York Devleti'

nin, gmenleri karantina altna ald Ellis adasndaydlar.

"Yahudi Ulusal Sosyal Yardm Komitesi", onlar Brooklyn'in

"Yahudi mahallesi" olarak bilinen kesimine, kendi uluslarnn

insanlar arasna yerletirdi. Rabin Pavlovi kendisine tahsis

edilen katl tula binann birinci katn havrasna, ikinci ka-

tn yeivasna* ayrd. Olu David, ailesine ayrd nc

katta dodu.

"Senin doumun," dedi Rabin, gzyalar ierisinde, "kina-

tn sahibinin tevecchn henz kaybetmediimizin iareti-

dir. Ancak," diye uyard, "Tevrat'sz yaam yar yaamdr. Tev-

rat yoksa, insanolu mekruhtur. Kinatn sahibi, Tevrat oku-

duumuz srece kulak verir bize. Ancak o zaman dinler, o za-

man kabul eder dualarmz, 'Kurtulu'u Tevrat'tan baka me-

guliyetleri olmayanlara vaat etmitir."

Bununla birlikte, Tanr'nn, Yahudileri, "tm uluslardan s-

tn tuttuunu", "sekin" olduklarn anlatt. Tanr, onlarn "ba

ba s "y d . Ad il bir Ta nr ' yd . "s ra ilo ul la r ile ya pt mukav e-

le"yi tek tarafl feshetmezdi. Kendi adna yemin etmiti me-

er ki, onlar sznden ksnlar, bir tek onlar kutsayacak, bir

tek onlarn tohumlarn dllendirecekti. Bu durumda, Hasidile

rin btn yapacaklar, Mesih geri dnp kendi kralln iln

edinceye kadar pr kalmak, d dnyann kkrtmalarna ka-

plmamakt.

New York borsasnn iflasn izleyen otuzlu yllar, Rabin

Pavlovi'in yeni yurttalarnn korkun bir ekonomik krizin

penesinde kvrandklar yllar oldu. Yoksulluk, uzayan isizkuyruklar, birbiri ardna canna kyan iadamlar arasnda, se-

maverlerinden ktlama ay ierek, Tevrat dndaki sohbetle-

rini eski vatanlarna ilikin konularla kstlayarak yaad Hasi

diler. Rabin Pavlovi'in yeivasnda Birleik Devletler yasala-

rnn zorunlu kld dersler, defi bela kabilinden geitirildi.

*) Yahudi din okulu, (y.n.)

11

C o r a l i n e


11/224

Gelecein Tzadik'i David'in her trl "Amerikanizm"den koru

nulmasna al ld. Oys a Yeni Dnya'nn b aka plnlan vard.

Birleik Devletler'in kinci Dnya Sava'na girmesiyle birlikte,

Sam Amca'nn "damarlarnda Amerikan kan dolaan" delikan-

llara duyduu ihtiya rktc boyutlara vard. Rabin Pavlo

vi , ib ad et z g rl n n be de li ni n Ya hu di le r i in so n s n ak

olduu dnlen Amerika'y, "goyim"* topran, benimse-

mek anlamna gelebileceini dehetle fark etti! Bu topraklarda

Mesih'in Filistin'de kendi kralln iln edecei zamana kadar

"misafir oIma"nn diyeti, Hasidilerin en byk nderlerinden

olmaya namzet olan olunun yitirilmesi olabilir miydi?

"Buras Amerika," diye aklad Yahova'ya, "Avrupa deil!

Buras ak bir dnya. Ktphaneler var, kitaplar var, okullar

var , n iv ersi te le r va r! Ya hu di re nc il er i ki ms e um ur sa m yo r!

Nu, Yahova! Olumun senden uzaklamasn istemiyorum!

Ruhsuz bir zek olarak bymesini istemiyorum! Oysa beyni

bir l di ke ni ni n su ya su sa d gib i bi lg iy e su su yo r! Ve be n,

dnyaya dalmasn nleyemeyeceimi gryorum!

Nu, Yahova! Ltuf kabul ettiim dehas laneti olabilir mi?

Bizi cezalandryor musun?"

Rabin Levi Pavlovi hakl kt. Daha da ac olan, David'in

"dnyaya dalmasn" hi beklenmedik bir ekilde, bizzat kendi

eliyle gerekletirmesiydi. yle ki: Mesih'in Filistin'e geri d-

np, kendi kralln kuraca zamana kadar beklemek isteme-

ye n Si yo ni st r gtl er , 1943 y l nd a, "va at ed il mi to pr ak la r" a

g yasaklayarak Hitler'in katliamn kolaylatran ngilizlere

kar silahl direnie getiler. Hzla trmanan, ok sayda ma-

sum insann lmne de yol aan terr, Hasidi Cemaati'nin

d dnyadan zenle korunan yeivalarna, havralarna ve gi-

derek evlerine girdi, Tevrat sohbetleriyle yarr oldu. Birka

y l i in de Ra bi n Pa vl ov i , ko rk ul an yo zl a ma n n "Am er ik a

nizm" deil, "Siyonizm" olduunu dehetle fark etti!

*) Yahudi olmayan, "gvur", (y.n.)

Tanr'nn sznn, yani Tevrat'n esas alnmad, laik bir

Ya hu di va ta n ol am az , Me si h ge lm ed en n ce bir Ya hu di vat a-

nndan sz edilemezdi! Siyonistlere kar kmak, "kendilerine

Ya hu di di ye n bu go yi ml er "i du rd ur ma k, Ya ho va 'n n yo lu nd an

kmalarn nlemek artt! Ne ki, kendisini aylarca uykusuz b-

rakan, byk straplara gark eden kararna antiSiyonist Ya-

hudileri rgtlemek iin Brooklyn sokaklarna kt gn,

komularnn barn delen nefret dolu baklarndan baka re-

fakati bulamad. Birlemi Milletler'in, Kutsal Topraklar'n

bir Ya hu di , bir de Ar ap de vl et i ar as n da pa yl a t r lm as kara -

rn mahallelinin sevin lklar arasnda dinledi; Mesih'in

hkm srecei gerek Filistin, Ben Gurion bakanlnda ya-

ayan srail, nimetlerini paylat Birleik Devletler, Tanr'nn

nderliklerini stlenmesini istedii Hasidiler ile gnde otuz al-

t saatten bin yl yaasa doyamayaca ktphaneler arasnda,

sevgisini, sadakatini, aclarn hangi birine ve ne kadar payla-

tracan bilemeden, binamaz kald David Pavlovi.

1312

C o r a l i n e


12/224

III

"Birinci Dnya Sava'ndan sonra olan bitenin beniakna evirdiini itiraf etmekten utanmyorum. Bekle-diim, barn tekmlyd, savan deil; toplumun ba-r iinde yeniden dzenlenmesiydi, kanl ihtilaller de-il; hmanizmdi, kitle katliamlar deil; artlm demok-rasilerdi, otokratik diktatorya deil; bilimin ilerlemesiydi, propagandann ve gerein yerine geen otoriter slo-ganlar deil; her cephede ilerlemeydi, barbarla geridn deil!"

Pitirim Sorokin, New York, 1941

"Asli srailoullar"nn Tanr'nn isteklerine yz evirdikle-

ri endiesini "Yeni srailoullan" da paylatlar. 1960, Priten

ler iin zellikle kt bir yl oldu. Katolik John Kennedy'nin

ba k an se i lm i ol ma s n , bu to pr ak la r on un gi bi le rd en sak

nabilmeleri iin baheden Tanr 'ya ihanet olarak deerlendir-

diler. Yahova'nn byle bir ihaneti cezasz brakmas dn-

lemezdi "ve nitekim" seimlerin zerinden alt ay gemeden

Kba olay patlak verdi. Amerikallar, Vietnam, Ortadou ve

ran'da yaayacaklar bir dizi yenilginin ilkini Domuzlar Krfe

zi'nde tattlar.

14

Robert Steven Auchincloss, bu felketi, "Tanr, Birleik

Devleti yoksullar karsnda aciz brakarak tedip etti" hkmy-

le aklad. Diana, o gn, Priten ahlkn ekonomik ilkelerini

rendi.

"Yoksulluk gnahtr, yoksullar gnahkrdrlar. Tanr'nn

'al!' emrine itaat etmeyenler ilahi tevecch kazanacak ki-

ilikten yoksun, ie yaramaz serseriler, yoksuldurlar."

te yandan, "ateist komnistlerden", yani Kennedy liberal-

lerinden esinlenen Yahudi destekli Demokratlar, "Yeni Snr"

dedikleri programla "sarho zencilerden beyaz sprntlere"

kadar yzbinlerce ayla tembellie tevik ediyor, zor kazanl-

m Amerikan dolarlarn, "Tanr'nn vazgetii" lkelerde ar-

ur ediyorlard. Zaten, eer Tanr onlardan vazgememi ol-

sayd, bu "yoksul" lkeler de Birleik Devletler gibi servet sa-

hibi olurdu. Amerikan d yardm, Tanr'nn detine ters d-

en bir uygulamayd.

Martin Lu ther King, iki yz bin kiiyi peine takp, nl " z-

grlk Yry"n balattnda, rk ayrmnn yasa zoruyla

kaldr lmas ihtimalinden dehete dtler! Massachusetts

Devleti'ni yz yl nce Tanr'nn istei dorultusunda yaa-

ya bi lm ek i in ku rm u la rd . Ve i md i bu nca em ek le ol u turd uk -

lar okullarn, yemek yedikleri lokantalarn zencilere amala-

r isteniyordu! Her ey bir tarafa, kiinin, hizmet edecei insa-

n semesi en doal hakk olmalyd! Tersi despotizmdi, iddet-

ti, baskyd, Amerika'y Amerika yapan ilkelere aykryd!

"Dnebiliyor musunuz, Mrs. White?" diye gnde birka

kez tekrarlyordu Mrs. Auchincloss, emektar mrebbiyeye,

"Dnebiliyor musunuz? Yaknda o zenciler, cafcafl giysileri,

iki ayda hurdalk ettikleri pahal otomobilleriyle gelecekler ve

bu ra da , bi zi m n ba h em iz de , Ta nr ' da n ko rk an Ame rik al la r-

dan gaspettikleri vergilerle caka satacaklar!"

Gnay, o dnemde Birleik Devletler' in Tennessee Eyale

ti'nin bakentinde, Nashville'de, renciydi. "Bir Trk'n anla-

masna, anlamasna demeyeyim de, kavramasna, idrak etme

15

C o r a l i n e


13/224

sine, iselletirmesine imkn olmayan bir dnemdi," diye an-

latmt.

"niversitede, zenci hademelerle ayn asansre binmeyen

retim yeleri grdm! Biliyor musun, Afrikal renciler, srf

Am er ik al ze nc iler le ka r t r lma sn la r di ye ok ul a re ng r en k

ye re l ky afe tle ri ile gel ir le rd i! Dah a da iro ni k ol an ; Am er ik al

zencileri, beyazlar gibi onlar da kmserlerdi! Neden biliyor

musunuz? Bir, 'kle' olduklar; iki, Amerikan emperyalizmine

hizmet ettikleri iin! Mslman Afrikallar daha da haklcyd

lar. Onlar, bir yandan da kendilerini muhteem slm medeni-

ye ti ni n vr isl er i g rd k le ri i in mar jin al H ri st iy an me zh ep le ri -

ne, kelime yerindeyse, 'taklan' Amerikan zencilerinden bsb-

tn uzak dururlard. Hatrlyorum, bir defasnda o nl zgr-

lk Kilisesi'nde bir gsteri dzenlenmiti. Btn gn srecek

bir g st er i ol du u i in le ye me i me se le si ni n de ha ll ed il me -

si gerekliydi soslu makarna piirilecekti! Yanma, sonradan

Malcolm X'in has adamlarndan olacak biri yanat. 'Are you a

friend?' diye sordu. Meer, harekete olumlu bakp bakmad-

m sorarm. Neyse, evet deyince, Kilise'de yemek datmna

ya rd m c ol ur mu yu m di ye so rd u. 'Peki ,' de di m. Se ne ga ll i bir

kz arkada var, onu da alp gitmek istedim. Hani, o da Afrikal

ya , du yg ud a l k be sl er sa n yo rd um . Am a kz ge lm ed i. Ba ba s ,

'Senegal lerici Birlii'ne mensup bir milletvekiliydi. Anlalan

'solc u' yine ayn kelimeyi kullanacam, 'takld' iin bilmem,

bil ir mi si n, '60' la rd a Se ne ga l, Ku ze y Vi et na m' la ib irl ii ii n-

deydi yan dururmu. Demin, Trk'n anlamasna imkn yoktu

dedim ama, bunu siyah deri renginden irenmek anlamndasyledim. Oysa Amerika'daki rk ayrm, biraz da eitimli soy-

lularn 'maganda' zencilere ierlemeleri eklindeydi ki, bunu

anlarsn. Uyuturucu ticaretinden kazand paray pembe Ka

dillak'a yatran zenci ok da ekilmez olabiliyor. Tabii 'o' zen-

ciyle, Mississippi pamuk tarlasnda ot yolan zenci arasnda

hibir balantnn olmad gereini kime anlatrsn?"

Ben yine hikyemize dneyim, Auchinclosslar, kinci Dn

16

ya Sa va 'n n , Am er ik an to pl um un u ol u tu ra n ce ma at le ri n et-

kinlik hiyerarisini altst etmi olduunu anlamak istememi-

lerdi. Oysa dnyann drt bir tarafnda "Tanr ve memleket"

iin omuz omuza savaan onlarca deiik etnik ve dini kken-

li yzbinlerce delikanlnn, madalyalar ve emekli maalar ile

ye ti nm ey ec ek le ri ni bil me le ri ge re kir di di ye d n y or insa n!

Am er ik a' n n bi ra z ze nc il e me si , ok a da Ya hu di le m es i ile

sonulan acak bu sre, Kennedy'nin bakan seilmesiyle nok-

taland. Ksaca WASP diye bilinen, beyaz, AngloSakson kken-

li Protestan Yeni ngilterelilerin Birleik Devletler zerindeki

ve sa ye tl er i ger i d n lm ez bi i md e sa rs ld . As li ve Ye ni sra

iloullar, yani Yahudilerle Protestanlar, bir arada yaamaktan

te ibirlii yapmak zorunda kaldlar. Son umut krntlar da

yo k ol mu t u. O da yl e: Ya bi rd en fa zla Me si h va rd ya da

tekti, ama herkesi "idare ediyordu"! Ve ne Yeni ne de Eski Ku-

ds'e dnmeye niyeti vard!

Dier taraftan, "nihai silah", atom bombas, "rasyonel insa-

nn emrindeki teknolojinin" yzyln banda umulduu gibi,

dnyay "insana elverir" klmayacan kantlad. nsanolu-

nun rasyonel olmadn, gizli vahiliini renmek iin'Fre

ud'un konferanslarna tanmaya gerek yoktu. Toplama kamp-

lar, Hiroimalar ve her an gndemde olan savalar, insann in-

sana yapabileceinin televizyon ekranlarndan yaylan belge-

leriydi. 1914'ten bu yana gndemde olan muazzamlar, muaz-

zam devletler, muazzam fabrikalar, muazzam makineler, mu-

azzam ehirler, muazzam siyasi partiler, muazzam holdingler,

muazzam sendikalar (Rodoplu'nun Colosus'lar, Byk Makine'si!) bireyi "kimse vazgeilmez deildir" sylemiyle her an

ikame edilebilir konumuna yerletirdi. Marjinalliini defalarca

ve ga dd ar ca y z ne a rp t .

Tanr'nn "Sekin Kullar", hi kimse ile paylaamadklar i

dondurucu yalnzlklarn biimlendiren olaylarda hibir sz

hakkna sahip olmadklarn, giderek artan bir aresizlikle kav-

radlar. Bundan byle, ne bir AustinAuchincloss'un ne de iki

17

C o r a l i n e


14/224

y z yl lk Pa vl ov i ha ne da n v ri si ni n, ke nd is in in ya da ul us u-

nun ya da medeniyetinin geleceine en ufak bir mdahalede

bu lu nm a um ud u ka lm ay ac ak t .

Bireysel zm, "muazzamlar"a, megamachine'e isyand;

onlarn reddiydi. Klk kyafetle baladlar. Protestocularn sa-

y s, pr ot es to ed ilen le ri a ar gib i ol un ca , "er kek le r be ll er in e

kadar uzattklar salarn maviye boyadlar, kzlar usturaya

vu rd ul ar ". Hippy, beatnik, punk gibi, yerleik dzeni uyaraca

dnlen, ancak annelere gzya dktrmekten ileri gide-

meyen kimlikler, "muazzam" niversitelerin sosyal bilimcileri-

ne aratrma malzemesi salayabileceklerinin kefinden son-

ra, "sevimli gariplikler" olarak nitelendirilip pasifize edildiler.

Esrar serbest brakld, dans pistlerinin "dearj" hizmetinden

anne babalar da yararlanr oldular. Ne ki, Bakan Kennedy'nin

ldrld yl, yine atalarndan nl Priten eitimci John

Harvard'n kurduu Harvard niversitesi'nin kz blmne

kaydolan Ellen Catherine, "aylaklkta erdem bulan" iek o-

cuklarnn tanmyla, henz tam bir "antika"yd!

te yandan, Rabin Levi Pavlovi'in kehaneti doruland,

olunun "ltuf" sand dehas, "lanet'i oldu. David, cemaat li-

derliini kk kardeine devredip Harvard'a, "insann i dn-

ya s n n bi li ms el ol ar ak ne ol du u nu " ke f et me ye git ti. Fr eu d' la

tant. Din kardeinin insanolunun "reel" ftratna ilikin ty-

ler rpertici sezileri David'i altst etti. Freud'un izdii insan

tablosu, "sitayikr" olmad gibi, "kiiyi Tanr'dan kopartp

blis ile evlendiriyordu". Freud, "insanolunun dnyaya irkin-

lik ve kllerin rtt bir ufack iyilik kvlcm" ile doduuna,

bu kv lc m n Ta nr , ya ni ru h ol du u na , "bi r ha zi ne gib i kor un-

mas, gl bir atee dnnceye kadar zenle baklmas"

gerektiine, "klleri yok edecek olann yine ate" olduuna,

"zor olann iyiliin dmanlarnn maskesini drebilmek" ol-

duuna, "kaytszlk, tembellik, istibdat ve hatta dehann iyili-

in dman haline dnebildiine" dair Yahudi inancn in-

kr ediyor, dpedz kfre giriyordu.

18

Gen adam, psikoanalist ile haham arasndaki balca far-

kn, psikoanalistin "iyilik" kavramnn bilimsel tanmndan

yo ks un lu u ol du u nu id ra k et ti in de ke mi kl er in e ka da r sar sl -

d. nk insanl korumakta ok ge kalndn fark etmiti.

Dini deerlerin yadsnd bir toplumda, "iyilik" kvlcmn

atelemeye almak abesti, "iyilik" kavramn insandan vaz-

gemi bir megamachine ann anlayabilecei bilimsel te-

rimlerle ifade etmek de olanakszd. Elinde kalan, Byk Maki-

nenin ihtiyalarna gre deien, para ba dorular oldu.

Montaj bantlarnn lgna evirdii iilerin, elerinin ecinsel

olduunu fark eden kadnlarn, bedenlerini istedikleri gibi kul-lanmalarnn ne gibi bir sakncas olduunu soran genlerin,

ok para kazanmak gibi bir istem duyamayanlarn, her eye

karn hayatta kalmalarn salamaya almaktan baka are-

si kalmad. Ancak David Pavlovi bir dehayd. Dehasnn hi

durmadan rettii eitlemeler, akademik kariyerde grlme-

mi bir hzla ykselmesini salad. Otuz be yana geldiinde

kitab ve yze yakn bilimsel makalesi olan nl bir psiko-

loji profesr olarak byk itibar gryordu.

Ellen Catherine (ismi henz Diana olmamt) nce hastas

oldu Profesr Pavlovi' in.

"Ben, hadm bir kraln ynettii, insanlarn ksr, otlarn fo-

sil olduu kra bir toprakta yaamaya alan ii bombo bir

d em k zy m , di pn ot , T .S. El li ot ," di ye ta n tt k en di si ni . So nr a

da meydan okudu.

"Hayat felsefem, iki nokta st ste, kinatta hibir eyin,

hibir anlam olmaddr, nokta."Pavlovi, stne bir ift erkeksi gz taklm gibi silkindi.

"Kendini hep bakalarnn cmleleriyle mi tanmlarsn?"

"Sadece devlerin," dedi, gen kadn, "sadece devlerin."

Bunalm a Batl aydnlarnn iliklerine ileyen umutsuz-

luu ve endielerini yanstan byk eserleri bir rpda sayd.

"Bat'nn k", "Cinnet amz", "Diini Trnana Ta-

kan Akl", "Veba", "Buhran a", "Dava", "1984", "25. Saat".

19

C o r a l i n e


15/224

"Anlyorum," dedi, David Pavlovi.

"Sahi mi? Yirmi beinci saati yaadmzn farknda ms-

nz?"

"Korkarm Gheorghi'yi okumadm," dedi Profesr, ben bir

sulu Yahudiyim, bala beni glcn taknd, "anlatmak

ister misin?"

"Ktphanede var," omuz silkti, uzun uzun sustu gen ka-

dn.

"Sorun nedir?" Ben senin doktorunum, bana syleyebilirsin,

diye italikledi.

"Hl bakireyim," dedi, Ellen Catherine, "ve... kimseye kar-

hibir istek duymuyorum."

Pavlovi gzlklerini kard, temizlemeye koyuldu.

"Anlyorum." Yeniden takt. Ellen Catherine'in soluk pa-

muklu giysisinin altndan belli olan amarsz bedenine, g-

ne yan gl kollarna, sadece tabandan ibaretmi gibi du-

ran sandaletlerinde kpraan kirli ayaklarna, uzun sredir su

y z g rm em i kz l sa l ar n a, g zler in in ye i li ne bak t.

"Sporcu musun?"

"Sinema blmnn sutopu takmndaym."

"Anlyorum... Ben de hareketsizlikten kaslar incelmi bir ki-

tap kurduyum. Yeni ngilterelisin?"

"Boston."

"Priten?"

"Artk deil," dedi Ellen Catherine. Pavlovi, kzn gzn-

den bir an iin parlayp kaybolan endieyi not etti.

Tedavi seanslar haftada birden e, derken yediye kt.

Giderek Mesihlerini, kaybolan cennetlerini, ile iinde geen

ocukluklarn, "seilmi" olmalarnn ykn, insanln gele-

ceine ilikin umutsuzluklarn paylatlar. David Pavlovi, El-

len Catherine'in cinsel isteksizliini her trl fiziksel temas if-

fetsizlik kabul eden Priten eitimine yordu, bilimsel akla-

masn yapt. Ancak kzn karamsarlna, korkularna zm

getiremedi. Ellen Catherine'in yaad an icab "zgr ol

20

maya mahkm" olduunu sylyor, her zgr insan gibi, ya-

amdan "endie, sahipsizlik ve yeis"ten baka bir ey bekle-

mesi gerektiini dnyordu.

David Pavlovi, kinatn, "buyrulmu bir dzen", yani Koz-

mos deil, "kendiliinden olumu" Taxis olduunu anlatt.

"Tmyle anlamsz" olan Taxis'te yaayan insanolu yapt

seimden sadece kendisi sorumlu olduu iin, ne kimseye he-

sap vermek ne de kimseden hesap sormak durumundayd.

Kendisinin kimseye snak olamayaca, "Tzadik cppesi"ni

reddettiinde kantlanmt. Bu bakmdan, Ellen Catherine'e

bir e yl er va at ett ii izl eni min i ve rm ek is te me zd i. Am a o k iyi

arkada olabilirlerdi, bu da en nemlisiydi.

"Deil mi?" diye cevabn beklemedii bir soru sordu.

21

C o r a l i n e


16/224

IV

"Olum, hikmetime dikkat et, anlayma kulan e;ta ki, salam tleri tutasn ve kulaklarn bilgiyi koru-sun, nk yabanc kadnn dudaklar bal damlatr veaz yadan yumuaktr; fakat sonu pelinotu gibi acdr,iki azl kl gibi keskindir; hayatn dz yolunu bulmaz;yollar dolaktr, kendisi de bilmez."

Tevrat, Sleyman'n Meselleri,

5:1,2,3,4,6.

An la y a ka te rc ih ed ip , ru h ve be de n sa l n Da vi d Pav

lovi'e emanet ettiinde, ihanet etmedii lks kalmamt Di

ana'nn. 1968'de, New York'ta, bir yargcn huz urunda, "dinsiz-

ler gibi yapayalnz" nikahlandlar yani, kilise dn yapmad-

lar. David'in kendisine e olarak bir goyim kars semi olma-

s, Bayan Levi'nin yr eine indirdi, alt ay iinde gt gitti Ra

el Pavlovi. On dan bir alt ay sonra Bos ton Gl obe, "kinci Dn-

ya Sa va Pas ifik fi lo sunun 'M or Ka lp ' ma da ly al Em ekl i Bin ba-

s, Auchincloss Sanayi Boyalar'nn eski Ynetim Kurulu Ba-

kan, Robert Steven Auchincloss'un vefatn esefle" bildirdi. Ba-

ba s n n l m z er ine, Di an a, g na hl ar n a bir ta ne da ha ekl edi ,

"sa katilleri"nin ahfadndan olan kocasn John Winthrop'un

22

"nc Karakolu"na, yani baba evine yerlemeye getirdi; Me-

sih'in, Birleik Devletler'deki son meknn da murdar etti.

Dul bayan AustinAuchincloss'un, "mukaddesl ere tecavz"

diye tanmlad bu tanma, evin "salih" sahibi mteveffa bin-

ba n n ke ha ne ti ni bir kez da ha do rul ad , u ur su zl uk la r pe

pee sraland. Tanr, dini btn Amerikallarn zor kazanlm

dolarlarn kendi deti hilafna ve "vazgetii" yabanc lkeler-

de arur eden "szde Hristiyanlar"a, unutamayacaklar bir

dizi ders verdi.

Domuzlar Krfezi hezimetini, Vietnam yenilgisi izledi. Mu-

azzam Amerika'nn bu kavruk, bu ekilsiz, bu cce "Boylar

deniz piyadelerimizin yars kadar bile deil!" deniyordu p-

laklar karsnda aresiz kalmas, ahinlerin yreklerine ta gi-

bi ot ur du . Di er ta raf tan , Ke nn ed y d ne mi ni n Ku ze y Viet -

nam'a gnderilmek zere kan balayacak kadar sava aleyh-

tar gvercinleri, ilerici liberaller, Birleik Devletler'in in Hin

di'ni terk etmesinden sonra Kzl Kmerler'in zafere ulamas-

na, bitmeyen katliamlara, birbiri arkasna iktidar olan eli kan-

l despotlara bakarak, Amerikan mdahalesini knamakla "pek

de iyi bir i yapmam" olduklarn fark ettiler. nc Dnya

lkelerindeki "antismrge" hareketlerinin Bat'nn cokusu-

na demeyecek kadar alelade ve mstebit devletlerle sonu-

land" en cokulu ilericiler tarafndan bile kabul edildi.

1960'larn insanc d uyguda lnn yerini her biri ok yakn ge-

lecekt eki felketlere iaret eden "yeni gereklikler" kar snda

duyulan tedirginlik ald.

OP EC' in 1974'te aniden ykselttii petro l fiyatlar "yeni ger-ekliklerden birisiydi. Benzin faturalarnn artc toplamla-

r, Birleik Devletler'in ithal petrole baml, yani "yabanc pet-

rol reticilerinin insafnda" olduu "dehet verici gerekliini"

gn na karverdi. Enerji, Birleik Devletler'in "emrine

amade" olmaktan karak, "modernleebilmeleri iin" bunca

ya rd m et tik ler i bi rt ak m "n an k r en ta ri li le ri n" te ke li ne gir mi -

ti. Oysa Amerika tekerlek zerinde yaard. Enerjisi kstlan

23

C o r a l i n e


17/224

m bir Amerika, tekerleklerin durduu Amerika'yd! Ve "bar-

ba rl ar " hi ut an ma da n, "e it li kt en ba hs ed iy or la rd " ! "Am er i-

kan yaam biimini mahvetmek" pahasna eitlik istiyorlard!

Am er ik a' ya "s ay c a ei t ve ha lif "ti ler . Pe tr ol sa ha la r n g z g-

re gre "istimlk" etmek niyetindeydiler. Bunu beceremedikle-

ri takdirde, "dnya mal" diye tanmladklar petroln "nasl

paylalaca kararn gelimi kapitalist lkelere brakacakla-

rna, kendileri karar vermeye" kalkyorlard!

Am er ik a' n n Bi rl e mi Mi ll et le r' de ki eli si , n l siy as etbi

limcisi, Patrick Moynihan, "Tek ilgilendikleri ey eitlik!" diye

isyan ediyordu, "Anlalan, onlar ne retim ilgilendiriyor ne

de zgrlk! Oysa biz zgrlk partisindeniz!"

Bu cmleyi duyduum zaman hibir ey anlamadm ha-

trlyorum. Gn ay aklamt :

"Petrol kimin, ne kadar tketeceine ilikin kurallarn ge-

limi kapitalist lkeler tarafndan deil de, Moynihan'n bu

'yeni milletler' dedii kimselerce konulmas, dnya dzeninin

bo zu lm as , Ba t 'y Ba t ya pa n me ka ni zm an n 'a bl uk a al t na

alnmas', dnyann gelmi gemi en muhteem medeniyeti-

nin Amerikan medeniyetinin atrdamas olarak algland.

Moynihan Efendi bunu sylyor! zleyen cmlelere bak: Bat

demokrasilerinin kollarn kavuturup, eski smrgelerinin

kendilerine zorbalk etmelerine izin veremeyeceklerini syl-

yo r. Za te n, ' u ba yr ak la r bir a ac ak ' ol sa la rm , 'se rb es t kala-

cak enerjinin hacmi, kendilerini bile artrm'!" Yine anla-

madm grnce, ac ac glm, "Zenginliin Tanrsal bir

hak olduuna inanan bir ulusun ne denli kstah, ne denli haklc, ne denli saldrgan olabileceini senin Trk kafan anlamaz,

arkadam," demiti. Hakl kt. Bu konumadan bealt yl

sonra Amerika gerekten de bayrak at. Bu defa da, Irak' yer-

le bir edip, petrol meselesini toptan halletmeye hazrlanrken,

ayn Moynihan, buralarn aslnda Trklere ait olduunu, Sevr

An tl a ma s ile ka yb et ti kler in i s yl y or , Or ta do u 'n un ja nd ar -

maln stlenmemizi istiyordu! Her neyse!

24

1979 Kasm'nda, ranl rencilerin Tahran'daki Amerikan

Sefareti'ni uluslararas hukuku bir kenara iterek igal etmele-

ri, "ran'a ok byk iyilikler etmenin dnda hibir kabahat-

leri olmayan, elliye yakn masum Amerikaly" rehin almalar,

Birleik Devletler'e yaplabilecek hakaretlerin en ar oldu.

Hkmetlerinin rehineleri kurtarmaktan aciz kalmas, Ameri-

kallarn "Nuke, ran!" "ran'a nkleer bomba!" gibi yrekten

tevikine karn askeri mdahaleden kanmas, dnyann en

gl devleti olup olmadklar hususunda kukular dourdu.

ran, Arapsrail atmas gibi, petrol gibi, yetmili yllarn al-

tst edici sorunlarnn odak noktas haline geldi. Amerikallar-la Mslman dnya arasndaki ilikilerin sembol oldu. "Alla

h ekber" zikri, Amerikan nefreti ya da "medeniyet dmanl-

"; "ayetullah" lakab, "uydurma bir yirminci yzyl unvan";

"Muh amm ediz m", Mekke, araf, Snni, ii, moll a ve Humeyni,

neeli, salkl, kck burunlu, prl prl sal Amerikan o-

cuklarn yok etmeye ynelik bir gelimenin gstergeleri; tele-

vi zy on ek ra nl ar n da h em en he r ge ce bo y g st er en , "k en di ken-

dilerini krbalayan sapk delikanllar", dnyann son medeni-

ye ti ni te hd it ed en M sl m an la r ol ar ak de h et sa ld lar .

ran ihtilalinin, "1789 ihtilalinden bu yana ilk halk ihtilali"

olduunu syleyenler vard, ancak ciddiye alnmadlar, nk

Am er ika l la r, Ji m Jo nes gi bi "p ey ga m be r le re, on la r n bir s z

ile topluca intihar eden ya da cinayet ileyen mritlerine al-

kndlar. Humeyni mritlerine Jones'un mritlerinden daha

fazla sempati duyulmas beklenemezdi. Nitekim, bilim evrele-

ri, ayaklanma srasnda yz elli bin ranlnn lm olmasn,"ranllarn ehadet kompleksi" eklinde yorumlayp geitir-

diler.

te yandan, olaylar, akademisyenlere, gazetecilere, brok-

ratlara, okuluslu petrol irketlerinin uzmanlarna yepyeni ka-

riyer sahalar at. Amerikan karlarnn korunmas iin Orta-

dou, Mslmanlk, ran gibi konularda yetimi uzmanlara ih-

tiya vard. Ve bata hkmet olmak zere, i dnyas ve ni

25

C o r a l i n e


18/224

ve rs itel er bu ih ti ya c ka r l am ay a y ne ld il er . Bu y ne li , Ro

doplu'ya Profesr Sernea'y, daha sonra da Diana'y getirdi.

yle ki; nl bir din adamnn srail'e srt evirmi olu

olarak, David Pavlovi' in hayat nda Ortado u'nun yeri byk-

t. Blgeye ilikin her bilimsel faaliyete, bu arada Cord Vak

f'nn, Princeton niversitesi "Orient Aratrmalar Faklte

si"nde finanse ettii seminerlere sevinerek katld. Princeton

seminerleri zellikle retici oldu. David, "Mslman Afri-

ka'da Klelik ve likin Kurumlan" adl ilk toplantda siyah Af-

rikallarn, "gemite lkelerinde kle olarak satlmadk adam

b ra km ay an " M sl m an Afr ika l la rd an ko rk tuklar n , on la rakar derin bir nefret beslediklerini rendi. kinci seminerin

konusu, Osmanl mparatorluu'nun "millet" sistemiydi; ko-

numaclar, Ortadou Mslmanlarnn aslnda birbirleriyle

hibir kken ball olmayan uluslardan olutuunu anlatt-

lar. nc seminerde, blge toplumlarnn davranlarn in-

celeyebilmek iin gerekli "psikoanalitik teknikler"in neler ola-

bi le ce i tar t ld ; "M s l ma nl ar n bi r ha ya l d ny as n da ya a -

dklarna, ailelerinin baskc, liderlerinin ounlukla psikopat,

toplumlarnn ocuksu" olduuna karar verilmekle birlikte, ko-

nunun derinden incelenmesi arsnda bulunuldu.

David Pavlovi'in, ihanet ettii cemaatine bir tr "hafifleti-

ci sebep" sunmak istemiyle kariyerinin gndemine ald ura-

, Rabin Levi Pavlovi'in hi beklenmedik mdahalesiyle yn

deitirdi.

26

V

"...Ve o, peygamberlerin adn ve soyunu bildirdikle-ri kimsedir. O, zulm ve adaletsizlikle dolmu yeryz-n eitlik ve adaletle dolduracak olandr.

O, Allah'n yeryznde ezan okunmayan bir tek yerkalmayncaya kadar elleriyle yeryznn Doulularn

ve Batllarn fethedecek ahstr. Peygamber'in bildir-dii Mehdi'dir. Ve o, sa bin Meryem'in indii zaman ar-kasnda namaz klaca kimsedir. Hazreti Veliyyi

Asr'dr. Kaybolmu olan 12. imamdr."

Risalet'l 'tikadetl'l mamiye.

Hamursuz Bayram'nn ziyaretine getirdii torunlarna il-

gin bir eylermi gibi bakt, Rabin Pavlovi. Okamad, gzle-

ri dolma d, am a kalar da atlmad . Sema veri yakt, kuru

zm, fndk ikram etti. Dnyada olup biteni dinledi.

"Nu! Olum," dedi, bir sre sonra, olaan bir ses tonuyla,"gryorum ki Amerika l l n Yahudiliine baskn km."

ayndan bir yudum iti,

"Syle bana David," dedi, "Rza ah Pehlevi'yi hatrlyormusun?"

Cevap istemeyen bir soruydu, Profesr ban nne edi.

"Rza ah Pehlevi ran'n bana getii zaman, biz eski va

tanmzdaydk." Duralad, "Nu!" diye nledi yeniden, "Bir dos

27

C o r a l i n e


19/224

tum vard, Ali Buharayi." smin bir eyler hatrlatmasn ister

gibi bekledi, umduu tepkiyi ald, sonra srdrd,

"Gryorum ki hatrlyorsun. Memnun oldum. Ali Buharayi

bi ze o k y ar d m ett i. Bo l ev ik ka tl ia m nd an so nr a T rk iy e ze -

rinden Yeni Dnya'ya gememizi o salad."

Gelinine bakmadan, gelinine anlatt,

"Ali Buhariyi Farsi'ydi," dedi, "Ttn taciriydi, ama nl bir

limdi de. Rza ah'n zindanlarnda ld. Niin ld? nk R-

za ah, Farsi topraklarna Tanr'nn kanunlar yerine kendi ka-

nunlarn getirdi. Tanr'ya elik, ortaklk taslad. Reform ad altn-

da Mslmanlarn kutsal kitaplarnn yasaklad pek ok iler

ya pt . Kar k an aye tu lla hla r tr l ik enc ele rle l drd . kin ci

Dnya Sava'nda Almanya ile birlik oldu. Mttefikler, Suriye ve

Irak' igal edince Hitler'e ticaret merkezi olarak hizmet verdi.

Bunun zerine Rusya ve ngiltere birleip ran' igal ettiler. Rza

Han'n yerine olunu geirdiler. Bu sizin tandnz ehinah Mu

hammed Rza Pehlevi'dir.

Benim gzm hep stnde oldu Muham med Rza'nn. Gr-

dm ki o da Tanr'y vicdanlarndan karmak iin elinden ge-

leni ardna koymad. Tanr'nn emirlerine ftursuzca kar gel-

di."

Gelinindeki belli belirsiz kprdanmay sezinledi,

"Tanr'nn ayetlerini Mslmanlara biz verdik," diye akla-

d, "slm'n kelimei ehadeti olan 'lailahe illallah', brani

ce'nin 'Allah'tan baka Allah kimdir' hkmnn Aramca terc-

mesinin 'lailahe illallah'nn aynsdr. Yakub'un babas shak,

smail'in kardeidir. Beni srail namyla maruf Yahudiler, shak'a ve dolaysyla smail'e hesap verirler ve kezalk dolay-

syla Yahudiler ve slmlar kardetirler. Tanr'nn emirlerine

uyduklar, irk ve tuyan zerine kurulu sistemleri reddettik-

leri srece Mslman topraklar Yahudileri en iyi arlayan

topraklar oldu.

Nu! Tanr'nn kanunlarnn geerli olduu Mslman top-

raklarnda Yahudiler katliam grmedi. Ama ah, Farsileri Bat

28

llatrmak yolunda ok ey yapt. ran' goyim bir Bat'nn kar-

sna kendilerine benzeyen bir toplum olarak karabilirse,

onlarla ilikilerinin daha iyi olacan, tahtn koruyabileceini

dnd. Oysa Farsi ulemas, '0' gelinceye kadar her trl

devlet ekil ve ynteminin kanunsuz olduunu biliyorlard."

"sa Mesih! Bir mesih daha!"

Diana aknln seslendirmemiti, ama Rabin Pavlovi

kalp kulayla duydu gelininin sesini,

"Onlarn itihatlarna ve mezhep anlaylarna gre," diye

aklad, "Mesih, kaybolan 12. imamdr. Mslman peygambe-

rinin lmnden sonra imam dedikleri Tzadik'Iik hakknn

Al i' ye ait ol du u na , M sl m an la ra on un ha ne da n n n ba kan -

lk etmesi gerektiine inanrlar. te, ehlibeyt hanedannn 12.

imam Muhammet Mehdi, onuncu yzyln balarnda domu

ve ka yb ol mu t ur ."

Yo ru lm u gib i du ra la d , ge ri ye ya sl an d , Te vrat oku yor

muasna sallanmaya, mrldanmaya balad,

"Ve o peygamberlerin adn ve soyunu bildirdii Mehdi'dir.

Tanr'nn kanununu ondan baka kimse ayakta tutamaz. O, is-

tedii kadar, hatta dnyann mr boyunca kayp kalabilir,

ama yine de ondan baka bir Tzadik olmayacaktr."

Sustu, bir sre daha sessiz salland, gzlerini at, gelinine

dikti. Kadn nefesini tuttu. Neden sonra,

"Tanrm!" diyerek iini ekti Rabin Levi, "Hayr. ran'da

olup bitenleri izlememe goyim basn imkn vermiyor. Kalbi-

min gzyle okumaya, kula ile duymaya alyorum. Biliyo-

rum ki, Farsiler bizim yapamadmz bir eyi, Tanr'nn kanu-

nu olduuna inandklar bir nizam, insan yaps yasalarn ye-

rine koymaya alyorlar. Fakat Nu! Humeyni'ye gvenmiyo-

rum!"

"Neden ama?"

"Humeyni, Mslman Ben Gurion'udur! te bundan!"

Birden fkelenmi, yandan beklenmeyen bir iddetle do

rulmutu,

29

C o r a l i n e


20/224

"Ben Gurion goyimi gibi, Humeyni de bekleyemedi Meh

di'yi!"

Oluna dnd,

"Hatrla!" diye grledi, "Evet, imam kayptr ve bir gn gele-

cektir! Ama o gelinceye kadar bizim elimiz kolumuz bal dur-

mamz, slm d uygulamalara seyirci kalmamz mmkn

m? Bu, slm' ve hkmlerini fiilen kaldrmamz demek deil

mi? Niin aksini yapp slm' uygulamay dnmeyelim?

'mamn geliini beklerken tam bir sorumluluk yklenmez mi

bi ze ?' di ye n H um ey ni de il mi ? S y le ba na Da vi d, Me si h' si z s-

rail'i Filistin belleyen goyim Siyonistlerin savunmas da bu de-

il miydi?"Gelinine dnd,

"Humeyni, Tanr'nn sznn esas alnmad bir ran kur-

maya kalkt," dedi, "oysa Mehdi gelmeden kurulan bir ran,

Tanr'nn sznn geerli olmad, Mslmanlarnn kitab-

nn merkez alnmad bir ran'dr. Laik bir ran'dr. Ben Guri

on'un laik srail'i gibidir."

Ban kederle nne edi.

"Anlyorum," diye mrldand akn gelini.

"Nu!" dedi Rabin Levi, gaipten haber verirmiesine kslan

sesiyle, "Kavgalar byyecek, ok insan lecek! Ama belki de,

Bat'nn bozduunu ran dzeltecek. Ykmlar Tanr'nn dze-

nine yol aacak. nk Diana," dedi, gelinini yepyeni bir isim-

le benimseyerek,

"nsanolunun yeryzndeki varlnn anlam retim ara-

larna sahip olmak, retim ilikilerini gl olann dorultu-

sunda dzenlemeye kalkmak, dnyevi nimetler uruna kan

aktmak, eyaya ya da bilgiye satmak ya da satlmak deildir,"

oluna bakmadan hatrlatt,

"nsan Tanr'ya kulluk etmek iin yaratld. Kulluk grevini

ihmal etmemek iin yaratld. Hayatta kalabilmek iin birtakm

maddi artlara ihtiyac vardr, ancak ondan asl istenen, yaa-

mn Tanr'nn rzas iin dzenlemektir. Nu! Diana! Servet na

30

sl datlacak, retim nasl yaplacak, ne kadar tketilecek,

kimler, neye, ne kadar ve kime vekleten sahip olacaklar? B-

tn bunlar, insanoluna braklmayacak kadar hayati sorun-

lardr. Bunun byle olduu da, goyimlerin insanoluna ilikin

hibir sorunu zememi olmalarnn tasdikindedir. nsano-

luna brakldnda, tereya yerine elik, ila yerine silah veri-

lir ocuklara.

Nu, Diana! nsan, insann eline teslim edilemeyecek kadar

kymetlidir. ran'n yapmaya alt, Tanr rzasna gre yaa-

mak, dorular baka insanlara, lkelere anlatmaya almak,

bu nu hi ss ed iy or um .

Nu! ran'n sava kanunun kfre kar savadr. nsanTann'ya ortak koan muazzamlara kar savadr. Kadercili-

in reddidir."

"Humeyni'ye gvenmediinizi sanmtm, yanl m anla-

dm?"

"Humeyni varsa, dostum eriatmedari de var," diye araya

girdi Rabin. David, hayretle babasnn yzne bakt, dostu?

Rabin Pavlovi, Amerika'nn oluna neleri kaybettirdiini

zntyle grd,

"Dostum," dedi, elini kalbine gtrd, Profesr o zaman

anlad kalp yoluyla tantklarn.

"Fakat, baba," dedi Diana, ilk kez kaynpederine, kocas

kalarn "yapma" anlamnda kaldrd; Rabin yadrgamad,

"...Mslmanlar srail'e dman..." dedi ve daha szler a-

zndayken kavrad,

"Ama bugnn srail'i, Yahova'nn Filistin'i deil, yle mi?"

Rabin cevap vermedi, ama gzlerinde belli belirsiz bir prl-t vard.

"Yahudi goyimi! Kanunsuz bir devletin, kanunsuz devletle-

re kar, kanunsuz sava! Ve siz tabii ki taraf Olmayacaksnz,

deil mi?"

Otuz yl nce valiahtna sylediklerini bu kez de gelinine

tekrarlad Rabin,

31

C o r a l i n e


21/224

"brahim'in, Yakub'un topra... Eretz Yisroel, Mesih gelme-

den kurulamaz. Kutsal Topraklar ancak Mesih tarafndan kut-

sanabilir. Ben Gurion'un srail'i kutsal deildir. Uruna dk-

len kanlarn hibir ilahi gerekesi olamaz."

"yle grnyor," dedi, Ellen Catherine, "neden srail'e

g etmediinizi anlyorum."

"Ben halkm Rusya'dan Amerika'ya getirdim," diye srdr-

d Rabin ve Profesr Pavlovi babasnn gnlndeki yerini go

yi m ka r s na ka pt rd n hi ss et ti ; be kl em ed i i bir bu ru kl uk

sard gnln,

"Nu! Diana, Amerika'ya getirdiim gibi srail'e de gtrebi-

lirdim. Yapmadm. Niin? nk gerek goyim topranda ya-amak, Yahudi goyiminin arasnda yaamaktan evladr. 'Alda-

tclar sizi Tanr ile aldatmasn,' der Kitap. Ben Gurion, Yaho

va 'n n ad n an ar ak al da t yo r, sa pt r y or , d ny ev i ni me tl er e

uak ediyor Yahudileri. srailoullarna vaat edilen topra, H

ristiyanlara teslim etti. Nasl m etti? Onlarn yntemlerini yer-

letirerek etti. Nu! srail, Yahud i deil artk! Zulm defetmek is-

teyenler, zalimlerin yollarn benimsediler. Ben halkm bura-

da, Birleik Devletler'de, bu aldatmacalardan uzak tutmaya

altm.

Nu! Diana, Mesih'in ereflendirmedii srail'e asla gitmeye-

ceim."

"Ya ran? ran'a gider miydiniz?'

David Pavlovi nefesini tuttu.

"Hayr," dedi Rabin Levi, soruyu hi de sama bulmadn

be li rt en bir ifa de yle, Da vi d, ta ri hi nd en ne de nl i ko pm u oldu -

unu bir kez daha fark etti."Hayr, ama Tanr'nn yollarn kim bilebilir?"

"Yani, 'k' Mslman Dou'dan gelebilir mi? yle bir ihti-

mal var m?"

Bu kez aka glmsedi Rabin Levi,

"Batl gz, k k kvlcmlar gremez, " dedi. B an hafif-

e pencereden ya na evirdi, Catherine'e geceyi gndz yapan

Brooklyn Kprs'n gsterdi.

32

"Bunca neonun, bunca n arasnda, kck bir kvlc-

m kim grebilir? Nu, Diana, senin John Winthrop ite bunda

ya n ld . "

Joh n Winthrop'u tanyor olmasn a armad, "Dian a" adn

kabullendii gibi kabullendi Ellen Catherine,

"Ik, sigara ateinin lamba yerine getii karanlklardan

gelecektir," diye fsldad, "bizim teknokrasimizi eninde so-

nunda fethedecek olan Orient, Bat'nn bugnk barbarl ile

ya pt gib i te kn ol oj in in ad n a ta p na kl ar in a ed ip n n de

eilmek yerine, sokaklar ve evleri aydnlatmak iin kullanacak

elektrii. Dou'dan gelecek insanlar yaamn gizlerini ve insan

ruhunu, neon tplerinin aydnl ile bomayacaklar. Teknolo-jik me de ni ye ti n ma ki ne le ri ni ke nd i ru hlar n n ve de ha la r n n

gc ile dizginleyecekler ve denetim altna alacaklar, tpk or-

kestrasn igdsel bir mzik anlayla yneten orkestra efi

gibi ynetecekler teknolojiyi."

"Gheorghiu'yu beenirim," dedi Rabin Levi, olunu bir kez

daha altst ederek.

"Nu, Diana, o Romen pek ok eyi anlyor," gzlerini esefle

krptrd, "ama sylemiyor," dedi.

"Dou'dan gelecek insanlarn ruhlar ve dehalar dedii e-

yin K inat n Sa hi bi 'n in Ka nu nu 'n u uy gu la ma kt an t e b ir e y ol -

madn sylemiyor. nsana atfettii zelliklerin Tann'nn yan-

smalar olduunu sylemiyor. Gheorghiu aaca bakmaktan or-

man kaybetmi Diana. Dnyada olan biten her eyi teknolojik

emperyalizmin gdmnde grmek yanltr, kaderciliktir. Bu

dnce, Yahova'nn vaadine inanmamak demektir. Kfrdr."

"'25. Saat,' diyor," dedi, Diana, "insanolunun kurtuluu-

nun mmkn olmad saat, Mesih iin bile ok ge olan bir sa-

at. Son saat deil, son saatten bir sonraki saat. Bat medeniye-

tinin bu dakika iinde olduu saat. imdi."

"Gheorghiu bir goyim, Diana. Btn syledikleri goyikayt!

Orwell gibi. 25. Saat diye bir ey yok. Mesi h iin saat yok. Ghe

orgihiu iin bile ok ge deil!"

33

C o r a l i n e


22/224

Konumann sonu gelmi gibi ayaa kalkt, kapya doru iki

adm att, dnd,

"Evet, Diana," dedi, "onaylyorum."

Torunlarn duygularn belirten hibir iaret vermeksizin

szd,

"Orient'e gitmenin bir yolunu bulmalsn. ocuklarn baka

ans olmayabilir. David'e yaplan o teklif zerinde dnme,

lisiniz."

"Hangi teklif?" Ellen Catherine, hayretle kocasna dnd!

"Sana syleyecek zamanm olmad," diye kekeledi Profesr

Pavlovi. Babasndan hibir eyi gizleyemeyecei bilgisiyle

ocukluundaki gibi sarslmt,"Cord Vakf, stanbul Sosyal Bilimler niversitesi iin ko-

nuk profesr istiyor. Dekan sebt iznimi* kullanabileceimi

syledi."

"Sultan kinci Beyazd'n memleketi," diye mrldand Rabin

Pavlovi. "Sefaradlara da snak oldu, Ekenazlara da." **

Bir kocasna, bir kaynpederine bakt Diana Pavlovi. Yal

adam, omuzlar ar bir bor yknn altnda eziliyormuas

na dk, yavaa dar kt.

*)"Sebt izni", Amerikan niversitelerinde retim yelerine belirli aralklarla

dinlenmek, kendilerini gelitirmek amacyla tannan bir yl sreli cretli izinhakkdr. Sebt ya da abatgn geleneinden kaynaklanr, (y.n.)**) 1492'de Kral Ferdinand ve Kralie zabel'in nl "Kov a Ferman" ilespanya'dan srlen Yahudileri, kinci Beyazt kabul etmi, hatta kadrgalargndererek aldrmt. "Sefarad", branice'de "spanya" demektir. Trk

Yahu diler ine bu neden le spany ollar anlamn a gelen "Sefaradl ar" denir."Ladino" diye bilinen eski bir spanyolca konuurlar. "Ekenaz"lar, Kta

Avrupa s Ya hudile ridir . Onlar n "Yid di" denilen Alma nca kkenli bir di llerivardr . Rabin P avlov i, kinc i Dn ya Harb i'nde, Almany a'dan kapTrkiye'ye snanlardan bahsediyor, (y.n.)

34

VI

Diana Pavlovi, Gnay Rodoplu ve benim Ziya Bar sohbet-

lerimizi hatrlarsnz. O yorucu gece, Diana bize stanbul'a gel-

me kararlarnn en "kt tahminlerinin de tesinde" tartma-

lara neden olduunu anlatmt. Anlalan, annesi, Mrs. Aus

tinAuchincloss, aziz eini gen yata kaybetmi olmann d-

nda, "hayatndaki en byk d krkl" olarak nitelendirdi-i kzn, "o korkun zenci Malcolm X'in nmayilerine katlan,

o saygn evi beyaz sprntlerle (hippiler!) dolduran, Yahudi

gettosunu Boston'un gbeine tayan" kzn, epeyce bir s-

redir onulmaz bir yitirmilik duygusuyla anyordu.

Gnay, "Yirmi drt saatte bir yeni bir entelektel, sanatsal,

sosyal ya da teknolojik akm gelitiren Birleik Devletler'de,

35

C o r a l i n e


23/224

kuaklar aras elikinin anlalmaz bir yan olmadn"n sy-

lerdi. Ancak yal kadnn, "Catherine sadece bana deil, Ame-

rika'y Amerika yapan btn deerlere ters," diye szlandna

bak l r sa, Di an a' n n ai le si nd e du ru m da ha da va hi md i. Bu nu n-

la beraber, Mrs. Auchincloss'un kznn onulmaz yabancla-

masna ilikin olarak Mrebbiye White'a sunduu kant, ken-

di adma gln bile bulmadm:

"Yani dnebiliyor musunuz Mrs. White! Bacaklarn bile

tra etmiyor!"

Diana, annesinin geen Noel'de kendisine hediye ettii

Schick marka, sevimli, sessiz, eker pembesi elektrikli tra

makinesini (sfatlar onun!) kullanmad iin fkelendiini an-lattnda adamakll skldm hatrlyorum. Ancak itiraf et-

meliyim ki yal kadnn fkesini kabartann, estetik kaygdan

te bir ey olmu olmasn ilgin buldum. Meer Mrs. Auc

hincloss, Diana'nn bacaklarnn yakksz durumunu (ne de-

yi m! ) "g et to ka k n " de di i Ya hu di ko ca s n n kz z er in de ki

etkisine verir, en ok da buna sinirlenirmi,

"Biliyor musunuz, o adam ne dedi bana? 'Ama neden Mrs.

Au ch in cl os s, ' d ed i, an ne de mi yo r! Be n de izin ve rm em , zat en !

'bence insan kl doal, scak ve gerekten de ok gzel!'"

Mrebbiye White, ban esefle sallam, ne diyeceini bile-

miyormu gibi susmutu,

"Hi olmazsa torunlarm kurtarabilseydim! Dnn bir

kere, ona 'Katyuka' diyorlar! Bana syler misin, neden Mary,

Suzan gibi gzel Hristiyan isimleri deil de, 'Katyuka'?"

"Anladm kadaryla Rus ismiymi, Madam."

"Peh! Biliyorum, tabii! O, o Yahudi gmenin bann altn-

dan kyor btn bunlar! Ama Tanr'ya kr. Ona deil, sev-

gili mteveffa kocama ekti torunlarm!"

Bu noktada gzleri dalyor, burnunu ekiyordu.

"ok yakkl bir adamd Binba, yle deil mi Mrs. Whi-

te? nsanlar, 'John Wayne'in tpkbasm' derlerdi!"

Mrs. White, her seferinde onaylyordu.

36

"yle derlerdi efendim."

"Mteveffa eim torunlarnn saygn zel okullarda okuma-

larn isterdi. Onlara syledim. Masraflarn karlamay bile

teklif ettim! Bir bykanne daha fazla ne yapabilir? Ama, ha-

yr ! He rh an gi bir o cu k gi bi 201 nu ma ra l ha lk ok ul un a gi di yo r

torunum! imdi de Orient'e gtreceklermi! Muhammedilerin

arasna!"

Bu, emektarn henz bilmedii bir gelimeydi, yrei yerin-

den oynad, ama yine de terbiyeli bir lkla karlad,

"Oh, hayr! Olamaz! Buna msaa de edemezsiniz Madam !"

Mrs. White'in tepkisi, Diana'nn annesinin kararn dorula-

m, yerinde duramyormu gibi kalkm, salonun iinde bir-

ka kez gitmi gelmiti kadn.

"Evet, gtreceklermi!" diye yineledi, "Ama, nce benim

cesedimi inemeleri gerekecek!"

Meseleyi hemen o gn orada halletmeye karar verdi.

"Ltfen, Mrs. White, Peter'a syleyin otomobili hazrlasn.

Wi nt hr op ma li k ne si ne gi di yo ru m. i md i! " Bir sa at so nr a en

gzel yllarn geirdii, ama imdi "utanlacak halde" dedii

Wi nt hr op ma li k ne si ni n de va sa sa ha nl n da yd .

Diana'nn anlatt olay oradaymm gibi gryorum: Mrs.

Au st in A uc hi nc lo ss , to pu kl ar n vu ra ra k y r yo r, sa ha nl n

ortasna geliyor, ikinci kata trmanan kavisli merdivenin (bak-

nz, Amerikan filmleri!) banda duruyor ve yukar sesleniyor,

"Miss Ellen Catherine AustinAuchincloss! Bir dakika iinde

aada ol! Seninle konuacaklarm var!"

Oturma salonuna yneliyor, tozlu kapy eldivenini kirlet-mekten korkar gibi parmann ucuyla itiyor, giriyor. Koca-

man bir Ankara kedisinin "Her tarafa ty dktnden emi-

nim!" istemeye istemeye indii kanepeye iliiyor. Evin bakm-

szlna duyduu fke kulaklarn uuldatyor. Diana'nn

"Merhaba, anne"sini duymazdan geliyor, patlyor.

"O Muhammedilerin arasna girmeyi dndne gre

deli olmalsn!"

37

C o r a l i n e


24/224

Diana, kendisini en yakn koltua atyor.

"Anne, tekrar balama ne olur!" diye inliyor.

"Otur!" diye emrediyor, Mrs. Auchincloss, "Otur ve dinle!"

Diana, annesinin yannda getirdii byk evrak antasn o

zaman gryor. Nedir diye bakarken, yal kadn antasna

saldryor, bir sre kilitin sresiyle urayor, amay nihayet

ba a r yo r, fo to ko pi le rd en ol u mu gi bi du ra n kal n bir do sy a

karyor,

"Buna bak!" diyor, dosyay kznn yzne doru sallaya-

rak, "Bak, Gustave Flaubert ne yazyor!"

Diana, arm kalmtr,"Gustave Flaubert! sa Mesih! Anne, sen Flaubert okumaz-

sn ki! Bana da yasaklamtn, hatrlamyor musun?"

"Evet, evet! Ama bu yazdklar baka! Dinle!"

Al t n bir zi nc ir le bo yn un a as t ke le be k g zl k le ri ni bur-

nunun ucuna yerletiriyor, okumaya hazrlanyor. Diana ba-

ryor,

"Anne, ltfen! Gpegndz de olmaz ki!"

Mrs. Auchincloss, tnmyor, iaretledii sayfay ayor, ba-

lyor,

"Mohammed Ali'nin Mohammed Ali, Msr Sultan'ydsoyta-

rs bir gn kalabal elendirmek iin Kahire'de, pazaryerinde

bir kadn yakalad. Bir dkknn kenarna sktrarak onunla

herkesin iinde cinsel ilikide bulundu. 0 srada dkknc sk-

net iinde piposunu iiyordu."

Duraklyor, gzlnn zerinden tavart seyreden Di

ana'y szyor."Duyuyor musun?.. 'Kahire'den Kubra'ya giden yol zerinde

bir zamanlar gen bir adam vard. Herkesin gz nnde iriya

r bir maymunun altna yatar, onunla cinsel ilikide bulunur,

bylece halk gldrrd."'

Tekrar duraklyor, yine kzn szyor.

"Son gnlerde bir dilenci ld. Delinin biriydi. Buna karn

halk onun kutsal olduuna inanrd. Onu Tanr'ya yakn sayar

38

lard. Btn Mslman kadnlar bu dilencinin yanna gider ve

zerine ierlerdi. Sonunda adam, kadnlarn idrarndan bitkin

dt ve ld."

Diana'nn sabrszlandn fark ediyor, okumay hzlandr-

yo r.

"Kahire'de rlplak dolaan bir molla vard. Sabahtan ak-

ama kadar hareket halindeki cinsel organ akta, gezer dola-

r, edepsizlik ederdi. Bir takke kafasna, bir takke de cinsel or-

gannn zerine geirir, yle dolanrd. eyecei zaman, takke-

yi kaldrrd."

"Aferin ona!" diyor Diana, oturduu yerden. Annesi yineduymazdan geliyor,

"Bu esnada ocuu olmayan kadnlar yanna yaklar, idra-

rn avularna doldurur, ellerini, yzlerini ykard."

Ya l ka d n yi ne du ra l yo r, Di an a ta va nl ar se yr et me yi sr-

drmektedir,

"Eeee? Buna ne diyorsun kk hanm?"

Patlama sras Diana'dadr,

"Ne diyeyim istiyorsun, anne?"

Mrs. AustinAuchincloss'un nefesi skyor,

"sa Mesih! Byle bir kepazelik, bir rezalet, bir, bir, bir..."

Lfn sonunu getiremiyor, boulacakm gibi ksrmeye bal-

yo r.

Diana, bu defa da acyor,

"Bak, anne," diyor ak vermemeye alan bir ses tonu ile,

"tek bir kelimesine bile inanmyorum!"

("Oysa," demiti, 0 akam bize, "beni etkilemeyi pekl dabe ce rm i ti !" )

"Ne demek ' inanmyorum'? nanmyorum da ne demek?"

Mrs. Auchincloss, artk ngr ngrdr. "te kitap, 1973 bas-

m! Burada, Bost on'da baslm! Ad, 'Mektuplar' !"

Diana bakyor, sahici bir kitap, lf saptryor,

"Sen nereden buldun? yle pek gezmezsin de..."

"Mrs. White getirdi."

39

C o r a l i n e


25/224

"Bana okuyasn diye?.."

Mrs. Auchinloss, muzafferane bir tavrla arkasna yaslan-

yo r,

"Herhalde!"

Diana, iini ekiyor.

"O.K.! Okudun ite." Olaan bir tavrla ayaa kalkyor, "Ve

be n sa na te e kk r ed er im . Bir fin can ka hv ey e ne de rs in ?"

"Hayr, tabii ki! Cildime dikkat ederim!"

"Ben alacam," diyerek uzaklamaya alyor Diana, ama

Mrs. Auc hincloss o dadan kmasna izin vermiyor,

"Miss Auchincloss, derhal geri dn ve otur! Seninle henziim bitmedi!"

"Nedir, anne?"

"Senin o Quaker Komitesi yeliine de derhal son vermeni

istiyorum! Bir AustinAuchincloss o, o, Homeyni canavarna

ya rd m ed em ez ! lk en i hi d nm ez mi si n se n? "

"Mr. Humeyni bir canavar deil anne," diye yantlyor Di-

ana, sabrla.

"Tabii ki, o bir canavar! Daha dn New York Post yazd. Mr.

Carpozi..."

Diana, Mr. Carpozi 'yi kmsemeye karar veriyor (oysa

hi de yle kmsenecek birisi deil, Trkiye'deki karl

rnein, Emin laan olmal).

"Mr. Carpozi de kim?"

"O nl gazeteci! 'Ayatollah'n Mein Kampf' isimli kitabn

ya za r !"

Diana kulaklarna inanamamaktadr,"Hadi, anne! Humeyni'nin 'Mein Kampf isimli bir kitabnn

olamayacan sen de biliyorsun!" (Diana, annesiyle arasnda

geen bu diyalogu zetlerken, Gnay'n glmeye baladn

hatrlyorum. Amerikallarn yok etmeye karar verdikleri her

lidere, ilk i olarak "Hitlerlik" sfatn yaktrdklarn syle-

miti. Nitekim, ok sonralar, Saddam'a da ayn unvan takt-

lar.)

40

"Nasl olmaz! Manor Yaynevi'nden kt! smi. 'Ayatollah

Homeyni'nin Mein Kampf'!" diye rpnyor kadn.

"Ve sende bir nsha var, yle mi?"

Hayr, yoktur, nk Mrs. AustinAuchincloss, eseri kitap-

da grmtr, ama "yle bir sprntye" para vermek iste-

medii iin satn almamtr,

"Ben, Alman Hitler'in kitabn da almamtm. Bilirsin, Hit

ler'den nefret ederim!"

"sa Mesih, anne! Ne ilgisi var imdi?"

"O lgn Arap da tpk Hitler gibi! Bir deli! Bir zorba! Nefret

dolu bir insan!"Bu noktada artk Diana da lk lktr,

"Anne, Mr. Humeyni Arap bile deil! O bir ranl!"

Mrs. Auchincloss, gzn olsun krpmaz.

"ranl, Arap, Trk!" der, tkrr gibi, "Muhammedi ite!

Oriental!"

Diana, "Hibir yolu yoktu," diyordu rak kadehinin iine,

"annem olacak bu kadna bir ey anlatmann hibir yolu yoktu!"

Konuyu deitirmeye alm, bu defa da, Trkiye'de ola-

caklar srete evi kiralamak isteyen be ocuklu zenci Profe-

sr Tillich'ten dolay kavga etmilerdi. Mrs. Auchincloss, ba-

ba evi ni bir ze nc iy e ki ra la ma kt an sa l me yi ye l iy or du , nite-

kim titreme nbetine tutulduuna baklrsa, lm yakn gi-

bi yd i. Di an a y in e a c d ,

"Hadi anne, hadi! Mrs. Tillich'in benden daha kt bir ev

kadn olmas mmkn deil! O da Sarah Hala gibi!"

Sarah Hala dedii, bahvanlarnn karsyd. Gerekten de,Diana'nn "ev kibiri" dedii temizlik patolojisi kurbanyd. Di-

ana, Mrs. Tillich'in nicedir bakmsz kalan evi nasl toparlaya-

can anlatt. Mrs. Auchincloss sakinleti, ancak hemen ardn-

dan sknetinin bedelini talep etti,

"Bak Catherine, geli nedenim Ktyuka!" diye aklad,

"Dndm, dnyorum ki, onu bu yl burada benimle bra-

kabilirsin!"

41

C o r a l i n e


26/224

Diana, bu konuyu daha nce de konutuklarn hatrlatyor,

"David'le ben, Katyuka'nn farkl deneyimleri olsun istiyo-

ruz," diye tekrarlyor, "bu bir yln farkl deneyimler gelitir-

mesine yardmc olac ana inanyoruz."

"Catherine! Raporlar var! Bak, burada!"

Ya l ka d n ev ra k a nt as n a bir kez da ha sa ld r y or ve yay -

lm atei balyor,

"Trkiye'de her be ocuktan birisinin tberkloz olduu-

nu biliyor musun? Czzamn ok yaygn olduunu biliyor mu-

sun? Tanr akna, czzaml kylerin etrafna Batllar grme-

sin diye duvar ekiyorlar! Her yl, Trkiye'de grev yapanAm er ik an as ke ri pe rs on el in in ya r s ha st al an d kl ar i in ger i

gnderiliyorlar! Ailelerinin yzde doksan ikisi ilk yl iinde yu-

murtalk iltihabna yakalanyorlar! Dizanteri ve sarlk olanlar

bu ra ka m n d nd a! Ya ni , Ca th er in e! Ye me k i in uy gu n et bi le

bu la ma ya ca ks n ! Et le r te ny al ! T rk o cu kl ar n n y zd e do ks a-

nnda barsak kurdu var! Onlar pislie alk! Ama ya Katyu

ka? Ya bebek? Bu seni korkutmuyor mu? Sizin PX ayrcalkla-

rnz da olmayacak! stelik hai sorunu da var! Trk kadnla-

rnn ocuklarn uyutmak iin onlara afyonlu su iirdiklerini

bil iy or mu yd un ? Ye me kl er in de bi le ha i ku llan yo rlar ! Se n

nasl byle bir..."

Ya l ka d n bit irme k bi lm iy or . So nu nd a, Di an a pe s ed iy or ,

"Anne, gerekten harikasn sen! Nereden buldun bunlar?"

"Yani! Seni ikna etmenin baka bir yolu olmadn dn-

dm! te, kendin gr: Dnya Salk Tekilat raporlar, Birleik

Devletler Kara Kuvvetleri'nin tabiyeleri, Af rgt'nn yayn-lar... ite!"

Ksa bir sessizlik oluyor,

"Peki, ne diyorsun?" diye steliyor, Mrs. Auchincloss.

"Ne dememi istiyorsun?"

"Gitmiyoruz demeni istiyorum!"

"mknsz istiyorsun!"

" N i i n a m a ? "

42

Yi ne ke nd in de n ge m i gib i ba rm ay a ba l y or ya l ka d n.

Yi ne fr lay an bo yu n da ma rl ar , yi ne r ke n Di an a,

"Anne! Lfen kendine gel! Hastalanacaksn!"

"Miss AustinAuchincloss! Konuyu deitirme! Cevap ver

ba na , ni i n? Ni i n im k ns z is ti yo ru m? "

Kahveden oktan vazgeen Diana, annesinin karsna yer-

leiyor, gzlerinin iine bakyor.

"Anne, bak" diyor, ne denli iten olduunu yansttn um-

duu bir tavrla.

"Anne, bak, Katyuka'nn bir seenei olsun istiyorum. Bir-

leik Devletler dnda bir seenei. Her koula uyum salaya-bi le ce k e ki ld e b y s n is ti yo ru m. An l yo r mu su n be ni ?"

Mrs. AustinAuchincloss'a gre, Birleik Devletler dnda-

ki dnya btnyle ilkeldir. Gzleri hayretle alyor,

"Ama Catherine! Katyuka niin ilkellie uyum salasn ki?"

Diana, bu noktada duralad, Boaz Kprs'ne, Ziya Bar'n

kalabalna grmeden bakt,

"Dorusunu isterseniz, bu sorunun kolay bir cevab yoktu,"

diye sylendi. Derin bir nefes alm,

"Bak anne, yle inanyorum ki, dnyann gidiat Katyuka

ve k k Da vi d' i ha ya tl ar n n bir no kt as n da ilke l ya a m ko-

ullarna zorlayacak," diye srdrmt,

"ocuklar, ayakta kalabilmek iin amansz bir sava ver-

mek zorunda kalacaklar. Ama bu savaa hazr deiller. Tersi-

ne, Birleik Devletler'in dzeni onlar bu sava asla kazana-

mayacaklar biimde ekillendiriyor. nk dzenin kendisi

e'um bir komplonun eseri. Komplonun varln hissediyo-rum , ama nerede, ne zaman baladn, ne kadar sreceini

kestiremiyorum. Btn bildiim, ittifakn giderek gleniyor,

her gn biraz daha geniliyor olduu. Sanki bir hortuma yaka-

landk ve bu hortum etimizi kemiimizden syracak, iskeleti-

mizi unufak edecek. Bunu seziyorum. Farelerin gemiyi terk et-

me zamannn geldiini sezdikleri gibi seziyorum. Ancak bizim

y ze bi le ce i mi z bir ky m z da yo k. Am a bel ki o cu kl ar n bir

43

C o r a l i n e


27/224

ans olabilir diye dnyorum! Baka yaam biimlerine,

ba k a se e ce kl er e ha z r ve da ha n em li si a k ol ur la rs a bir

anslar olabilir diye umuyorum. Onlara zgr olmak ans ta-

nmak zorunda olduumuzu hissediyorum. Ve bunu gecikme-

den, imdi yapmalyz. nk, akas, Amerikan medeniyeti-

nin bu komplo karsnda daha uzun yllar direnebileceinden

emin deilim!"

Mrs. Auchincloss'un ilk tepkisi, "Offf! Ne kadar marazi bir

ocuksun, Ellen Catherine!" oldu. Evet, "Kzllar" tehlikesini

teslim ediyordu ama, Amerika'nn gcne duyduu gven

lmcl bir tehditle kar karya olduklarn kabullenmesine

engeldi. Oysa Diana, szn ettii tehlikenin "Kzllar" olmad-n syledi. Hayr, nkleer savatan da bahsetmiyordu! Di

ana'nn sezinledii komplo, "bizim mekanik klelerimiz" diye

adlandrd yksek teknoloji rnleri ile Amerikan toplumu-

nu rgtleyen, yneten bilim adamlar ve mhendislerin

"me'um" ibirliiydi.

"Teknoloji ana uyum salayacak ekilde eitiliyor, r-

gtleniyor, ynetiliyor olmamz, bizim mekanik klelerimizin

zaferidir," diyordu Diana. "Mekanik klelerimiz egemenlikleri-

ni srdrebilmek iin bizim boyunduruumuz altna giriyor-

lar. Bu eytani yolla, biz onlar kle sanrken, aslnda, onlar bi-

zi esir alm durumdalar! Teknokrasi ylesine iyi rgtlendi ki,

teker teker hepimizin beynini ykyor. Amerikal, artk teknolo-

jiy i ke nd is in e k le et me ye n z g r in sa nd an nef ret ed iy or .

Evinde bilgisayar olmayan aalyor, ihtiya duymayana ay-

lak diyor. Bir zamann toprak sahibi Gneyliler gibi. nsann

deerini, sahip olduu kle, bu durumda, mekanik kle says-na gre saptyoruz. Amerika Birleik Devletleri klelerin sr-

tnda ykseliyor! Putperest Roma gibi! Eski Yunan gibi! Kina-

tn merkezini mekanik kleler ele geirdiler! Ve kle sahipleri,

kleleri olmadan yaayamyorlar! Hayatta kalmann tek kou-

lu mekanik klelere uyum salamak! Bylesi bir bamll

dehet verici bulmuyor musun? Klesi olmasa san taraya

44

mayacak bir Scarlet O'Hara figrn ackl bulmaz msn? Bu

ba m l l a a l k bu lm uy or mu su n? Ay n ko nu ma ger i d n-

m olmamz dehet verici deil mi?"

Bu noktada, Mrs. Auchincloss, kzn, Diana'nn o gne ka-

dar annesinin azndan hi duymad bir kfrle dllendirdi

(yklem, Diana'nn!).

"Bull shit! Bana bu kadar iyi hizmet veren bir makineye ne-

den kle olmayaym?"

"Tekrar dn, sahibini kendi olmadan kprdamayacak ha-

le getiren bir kle, kle olmaktan kmaz m? nsan en kolay

mlkiyet yoluyla esir olmaz m? Paray dn, ne kadar ok bi-rikirse, vazgemesi o kadar zor olmaz m? Sen paray deil, pa-

ra seni kullanmaya balamaz m?"

"Ne var bunda? Servet gnah deil ki?"

"1929'u hatrla! ntihar edenler milyonerlerdi, yoksullar de-

il! Anlamyor musun anne, teknokrasi ruhu idi eder! Ruhu-

muzun ldnn farknda deil misin? Amerika'nn ld-

nn farknda deil misin?"

"Delisin sen! Miss AustinAuchincloss, dpedz samal-

yo rs un ! yi H ri st iy an la r n ru hu hi b ir za ma n l me z! Bi r Pr i

ten, Kutsal Ruh'un lmszln her an iinde duyar!"

Ne garip bir muhabbetti! Ne garip bir anakz konumas!

Gelimiliklerine mi, yoksa uukluklarna m vermem ge-

rektiini kestirememitim. Bylesi meseleleri dert edinmeleri

tuzlarnn kuru olduundan, daha da akas rahat battn-

dan myd? Yoksa, bunlar sahici meselelerdi de biz mi farkna

va ra m yo rd uk ? Ha t rl ar sa n z, o y ll ar , y zl er ce Am er ik an aile -sinin benzer gerekelerle Alaska'nn ku umaz kervan ge-

mez yrelerine gtkleri, elektriin, hatta suyun olmad s-

szda Robinson Crusoe hayat srdrmeye altklar yllard.

Onlar ca metr e karn altnda, i et yemekt en buzlu sud a ykan-

maya varncaya dek, her trl ilkel artlar altnda yaamay

reniyorlard. Diana'nn annesine (ve dolaysyla, bize!) dil-

lendirdii kayglaryla biraz da bu gelimeleri anlamak ihtiya

45

C o r a l i n e


28/224

cyla ilgilendiimi itiraf etmeliyim! Ne var ki, Pavlo vilerin Tr-

kiye servenleri, kayglarnn telmihi dorultusunda ancak ks-

men ekillendi. Bununla beraber, daha sonra olacaklar yo

rumlayabilmek iin Diana'nn dnya grn onun anlatm-

na mmkn olduunca sadk kalarak aktarmaya alacam.

Diana, bu konular annesiyle "ilk ve son defa" konumaya

niyetlendiinden, etkilenmemeye gayret ediyor, eteindeki

talarn tmn dkp kurtulmak istiyordu,

"Sen zgrlk partisinden deil misin? Anne, teknokratlar-

la ibirlii yapan szde klelerimizin bizi biimlendirdiini,

eittiini, belirli kalplara dktn grmyor musun? Bizi

rekabete zorladklarn, kendileri kadar dakik, hzl, becerikli

ve us ta ol ma m z ta le p ett ikl eri nin fa rk nda de il mi si n? Bu k-

inatn merkezi biz insanlar deil miydik, anne? Hatrlasana,

Kutsal Kitap ne der? Kle sahipleri olarak bizim birbirimizle

olan ilikimizi de onlarn, mekanik klelerimizin belirledii

doru deil mi? Tpk bir makinenin paralar gibi, hesapl bir

ahenk iinde olmamz dayatlmyor mu? Seninle, annekz ili-

kilerimiz bile hesapl deil mi? Bana olan sevgini, ancak para-

s olduumuz mekanizmann ileyiini engellemediim srece

idame ettirebildiin doru deil mi? En ufak bir uyumsuzluk

gsterdiimde beni skartaya kardn doru deil mi? Beni

hibir zaman ben olduum iin sevemediin doru deil mi?"

David Pavl ovi'l e evliliinin, Byk Makine'n in dilileri ara-

sna sokulan bir omak gibi grld iin dlandn anlat-

maya alyordu. Mrs. AustinAuchincloss'un Boston ehir

Kulb'nde ya da Amerikan Devriminin Kz Evltlar Dernei'nde kendisine "onur vermeyen" bir kz evlad, asla iselle

tiremediini anl atmaya alyordu.

"Yani Tanr akna, anne! Benden yle vazgetin ki, tavan

arasna bile kaldrmyor, dorudan pe atyorsun! Ama unu

da bilmeni istiyorum. pe attn ben'im yerime, Katyuka'y

ikna etmene izin vermeyeceim! nan bana, maliyeti ne olursa

olsun bunu yapmayacam! Makinelerin skt etmesi pahas

46

na yapmayacam! Trkiye iyi bir ans. Bu ans ailemin kur-

tuluu iin kullanacam!"

Bylesi bir ithamn herhangi bir anneyi perian edeceini

dnrdm, ama anlalan yle olmam, Mrs. Auchincloss

kadim dorular tekrarlamakla yetinmiti,

"Sama! Tanr'nn sevgisi bile koulsuz deildir. Kendine

deni yerine getirmeli, grevini yapmalsn."

"Kadim dorularn" neler olduuna girmeden nce yine bir

parantez ap, Mrs. Auchincloss'un bu cmlesine okurun dik-

katini ekmeliyim. nk bu cmle, Diana'nn rahmetli G

nay'a tutkuyla balanm olmasnn nedenini aklayan bir

cmledir. Hatrlayacanz gibi, Rodoplu, lgen'i Zeus'la, Ms-lman Allah'n Priten Tanr'syla karlatrm, "koullu sev

gi"nin nass deil, kltrel dayatma olduunu aklayvermiti.

O anda bu aklamann Diana'y neden o kadar sarstn anla-

mamtk. Meer, Rodoplu'nun dnsel dzlemde getirdii

aklamay, Nesibe pratikte dorulamaktaym, Diana'nn, bu

iki Trk kadnna boyutlarnn tarifi imknsz bir akla balan-

masnn srrnn bu sarsc kefinde yatyor olduunu ok son-

ra anladm. Biz yine hikyemize dnelim.

Mrs. Auchincloss, kznn kayglarn imann yitirmesine

ba l ad . Ki li se 'y e d nm es in i is te di .

"Ama, artk benim iin ok geti ! Anlyor musunuz?"dedi,

Diana bize. Dudaklar bklmt, gzyalar rak bardann

iine dt decekmi gibiydi,

'"ok ge, anne,' dedim," dedi, '"Senin iin bile ok ge!

nk artk ne sen Mayfair gvertesinde Yeni Kuds'e doru

yo l al an bir P ri te n' si n ne Pa pa z Co tt o n g nd e al tm so ru yl akendisini denetleyen bir evliya. Patiska elbiselerinin yerini

kamir kazaklarn ald. Yeni Kuds'te artk kokain satclar,

kadn tccarlar dolayor. Harvard'da gnde ne kadar mariju

ana tketildiini bilmek ister misin? Ne dersin, John Amca me-

zarnda dnmemi midir? Anlamyor musun, Tanr 'nn elinden

Kyamet Gn'n bile aldk. Bu gidile Yeni srailoullan'nn

47

C o r a l i n e


29/224

Mesih'i, geri dnmeye karar verdii zaman ayan basacak

toprak paras bulamayacak!'"

"Bu ok acmasz olmu, yle deil mi?" Bunu soran, Ro

doplu'ydu.

"Belki!" dedi Diana, hafife omuzlarn silkerek, "Ama ken-

dimi kontrol etmek ihtiyacn duymadm, 'Bu dnyada olup bi-

ten her eyin Tanr'nn istei dorultusunda gerekletiini bi-

liyoruz,' dedim. 'Bu dnya, insan idrakinin alamayaca kadar

b y k bir se ma vi d ze ni n pa r as d r . Ki mb il ir , be lk i de Ta nr ,

biz Am er ik al l ar K ya me t G n 'n ge r ek le t ir el im di ye yar at-

t!'"

Bu da yetmemi, "Teknokrasi, yani Amerika, kendisini yok

etmeden insan ycelmeyecek. Amerika yok olunca, k Ori

ent'ten gelecek. Orient'ten, anne, Asya'dan. Ve ben, Katyuka

bu mu ci ze ye ta n k ol su n is ti yo ru m! " di ye s t ne s t ne git-

miti. Rodoplu, Diana'ya, yal kadna bunu niye yaptn sor-

du. Amerikal kadnn cevab, "Niye yapmasaydm?" oldu.

"Annenizi sever misiniz?"

Diana, bu soruya cevap vermedi.

"Ik Orient'ten gelecek, dediim zaman nasl sradn

grmeliydiniz! apkasndaki iekler iddetle titremeye bala-

d. 0 zaman fazla ileri gittiimi dnmeye baladm."

An ca k an la l an, yi ne bir ha ta ya pm , ya l ka d na bir ge-

miye binip dnya seyahatine kmasn nermiti. Binecei ge-

minin bir Amerikan gemisi olmas halinde gvencede olaca-

n aklamasna ramen, akl hl entarili Homeynilerde olan

Mrs. Auchincloss, hakarete uram gibi kalknm,

"O, o, o," diye kekelemiti, "o seks dkn barbarlarn

arasnda benim ne iim var?"

"Eski dnyay iyanlarn veba sat bir dehliz gibi grr,"

diye aklad Diana, "ona gre, Orient bir yana, Londra khne,

Paris o terbiyesiz Franszlarla doludur. Yine de, bir Amerikan

gemisine binebileceini, Amerikan oteller zincirinde kalabile-

ceini syledim. stanbul'a bile gelebilir, Hilton'da kalabilirdi,

48

yle deil mi? Ama bklmeyecekti! 'O Muhammedi lkesine

asla ayak basmam!' diye haykrd! te," Gnay'la benim gzle-

rimizin iine bakt,

"te, hepsi bu!"

49

C o r a l i n e


30/224

VII

Babasnn iten desteine karn, Trkiye'ye gelmek Profe-

sr David Pavlovi iin de kolay olmamt. En yakn dostu,

meslekta, Osmanl Medeniyeti ve Messeseleri Krss Ba-

kan Profesr George Kevorkian, Pavlovi'in sebt iznini Trki-

ye 'd e ge i rm e kar ar n du yu nc a ka la r n kal dr d,

"imdi de, 'Project: Homo slamicus,' ah, dostum!" diye si-tem etti, ban esefle sallad, "Baka bir proje stlenmeni di-

lerdim."

"Onu incittiimi biliyordum," dedi, Profesr Pavlovi,

"Ama akas Mehmet, bu hususta ne yapabileceimi de bil-

miyordum!"

Ak a m st y d . Be be k' te kir

Documents

[Alev_Alatli]_'Nuke'_Türkiye