ÇALIŞANLARIN SAĞLIK GÖZETİMİ VE YASAL DÜZENLEMELERapp.csgb.gov.tr/isggm/oshaturkey/sunumlar/92.pdf · Halk Sağlığı Anabilim Dalı ... •Çalışma ortamının değerlendirilmesi

ÇALIŞANLARIN SAĞLIK GÖZETİMİ VE YASAL DÜZENLEMELER

Prof. Dr. Nurhan İNCE

İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi,

Halk Sağlığı Anabilim Dalı

SUNUM PLANI

Sağlık gözetimi tanımı, kapsamı

ILO 161 sayılı sözleşme

Avrupa Birliği Direktifleri

Ulusal Mevzuat

VII.ULUSLARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONFERANSI 5-7 MAYIS 2014, İSTANBUL

SAĞLIK GÖZETİMİ

ÇALIŞMA ORTAMININ GÖZETİMİ + ÇALIŞANIN SAĞLIK GÖZETİMİ


ÇALIŞANLARIN SAĞLIK GÖZETİMLERİ :

- Erken Kontrol Muayenesi,

- İşe Dönüş Muayeneleri,

- Aralıklı Kontrol Muayenesi (AKM),

- İşten Ayrılma Muayenesi ve Geç Muayeneleri,

- Uygun Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) kullanımını,

- Bağışıklamayı,

- Erken Tanıyı,

- Yer-İş Değişikliği,

- Eğitim,

- Kayıtların tutulması, verilerin değerlendirilmesi ve bildirilmesi


YOL HARİTASI:

•İşyerinin faaliyetlerinin ayrıntısı (hammadde vs..)

•Çalışma ortamının değerlendirilmesi (fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik vs.)

•İşyerindeki halihazırdaki sağlık uygulamaları

•Yasal gereklilikler

•İşyerinde uygulanan özel bir politikanın var olup olmadığı

•Uygulanan kalite sistemleri /güvenlik kültürü

•Sağlık risklerinin belirlenmesi


Görevlerin tanımlanması (organizasyon şeması)

Görevlerin kapsamındaki faaliyetlerin tanımlanması (çalışma süreleri vardiyalar vs.)

Ulusal Meslek Standartları

meslek tanımı,

mesleğin uluslararası sınıflandırma sistemindeki yeri,

sağlık, güvenlik ve çevre ile ilgili düzenlemeler,

meslek ile ilgili diğer mevzuat, çalışma ortamı ve koşulları


Çalışanların sağlık gözetiminin klinik açıdan değerlendirilmesi sürecinde;

•Ayrıntılı bir iş öyküsünün alınması

•Çalışanın yaptığı tüm işlerin ayrıntılı tanımlanması (geçmiş dahil)

•Maruziyet ölçümleri

•İşin yürütümü sırasında kişisel koruyucu kullanma durumu

•İş dışı etkenlerin varlığı (hobiler, yaşadığı yer, ek iş, alışkanlıklar gibi)

•Öz ve soygeçmişi

•Psikolojik durumu

•Klinik bulguları ve bu bulguların zaman yer ilişkisi

•Diğer çalışanlarda benzer bulguların bulunup bulunmadığı


ULUSLARARASI DÜZENLEMELER

161 No’lu ILO Sözleşmesine göre işveren,

İşyerlerinde sağlığa zararlı risklerin tanımlanması ve değerlendirilmesi

Çalışanın sağlığını etkileyebilecek çalışma ortamında ve iş uygulamalarındaki faktörlerin gözetimi

İşin planlanması ve organizasyonu konusunda tavsiyede bulunma, yeni donanımın sağlık açısından değerlendirilmesi ve test edilmesi gibi iş uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik programların geliştirilmesine katılım,

İş sağlığı, güvenliği, hijyen ve ergonomi, kişisel ve müşterek koruyucularla ilgili öneride bulunma

İş ile ilişkisi bakımından, çalışanların sağlığının gözetimi

İşin çalışana uygunluğunun geliştirilmesi

Mesleki rehabilitasyon önlemlerine katkıda bulunma

İş sağlığı, hijyen ve ergonomi alanlarında bilgi, eğitim ve öğretim sağlamada işbirliği

İlkyardım ve acil durum tedavi hizmetlerini örgütleme

İş kazaları ve meslek hastalıklarının analizine katılma konusunda yükümlüdür.


AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFLERİ

1989/391 sayılı AB Çerçeve Direktifi

Risk değerlendirmede özellikle küçük işletmelere yönelik olarak;

Sağlık gözetimlerinin etkinliğini arttırmak,

Riskli gruplara özel önlemler geliştirmek,

Çalışan ve işverenleri sağlık odaklı yaklaşımlara özendirmek ,

Koruyucu sağlık hizmetlerini güçlendirmek,

Rehabilitasyon ve işe dönüş ile ilgili düzeltmeler yapmak hedeflenmiştir


A. İşyerleri, iş ekipmanları ve kişisel koruyucular

Direktif2009/104/EC İş ekipmanlarının kullanımı

Direktif 92/58/EEC Güvenlik ve/veya Sağlık belirtileri

Direktif 89/656/EEC Kişisel koruyucuların kullanımı


B. Kimyasal ajanlara maruziyet ve güvenlik Direktif 2009/161/EU Mesleki maruziyet limit değerleri Direktif 2009/148/EC İşyerlerinde asbestoza maruziyet Direktif 2004/37/EC İşyerlerinde karsinojen ve mutajenler Direktif 98/24/EC İşyerlerinde riskli kimyasal ajanlar


C. Fiziksel ajanlara maruziyet

Directive 2013/35/EU Elektromanyetik alanlar.

Direktif 2003/10/EC Gürültü

Direktif 2002/44/EC Vibrasyon


D. Biyolojik Ajanlara maruziyet

Direktif 2000/54/EC İşyerinde biyolojik ajanlar

E. Aşırı yüklenmenin önlenmesi, ergonomi ve psikososyal riskler

Direktif 90/269/EEC Elle taşıma işleri

F. Sektöre veya çalışana özel diğer durumlar

Direktif 94/33/EC Genç işçiler

Direktif 92/104/EEC Maden endüstrisi

Direktif 92/85/EEC Gebe çalışanlar


SAĞLIK GÖZETİMİ İLE İLGİLİ ULUSAL MEVZUAT

Anayasa’nın 50. Maddesinde “kimsenin yaşına, cinsiyetine ve gücüne uygun

olmayan işlerde çalıştırılamayacağına”,

56. Maddesinde de “herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama

hakkına sahip olduğuna” dikkat çekilmektedir.

1930 yılında çıkan Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda sağlık gözetiminin

sürekliğini (özellikle periyodik muayene vs..) öngören maddeleri

bulunmaktadır.


“İşçi Sağlığı İş Güvenliği Tüzüğü ”nün (1974) neredeyse yarısı (5-108.

Maddeler) çalışanın sağlık gözetimine ayrılmıştır.

2. Kısım: Sağlık Şartları ve Güvenlik Tedbirleri

3. Kısım: İşyerinde Kullanılan Alet, Edevat, Makine ve Ham Maddeler

Yüzünden Çıkabilecek Hastalıklara Engel Olacak Tedbirler

4. Kısım: İşyerlerinde İş Kazalarına Karşı Alınacak Tıbbi Tedbirler ve

İşyerlerinde Bulundurulması Zorunlu olan İlkyardım ve Tedavi Levazımı ile

Sıhhi Tesisatlara ayrılmıştır.


4857 sayılı İş Kanununda (2003) :

1. madde: Çalışma koşulları hak ve sorumluluklar

77. Madde: İşverenlerin İSG konusunda önlem alması, işçilerin buna uyması

78. madde: Risk değerlendirmesi

80. madde: İSG kurulları

81. madde: İş sağlığı ve güvenliği birimi ile çalışanlarının istihdamı

85-89 madde: Ağır ve tehlikeli işler, kadınlar, gebeler, emziklilerin çalışma koşulları


Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (2003)

Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik (2004)

Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik (2004)

Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (2004)

Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelik (2004)

Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği (2004)

Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2011)


Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge (2011)

1) Bölgesindeki tüm çalışanların ve işyerlerinin, özellikle sağlık açısından tehlikeli işyerlerinin kayıtlarına ulaşarak koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinin sunulması için, işyeri ve diğer kurumlarla işbirliği yapar. İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinde görevli olan işyeri hekimleri ile işbirliği yapar. İşyeri hekimleri ve aile hekimleri arasında oluşabilecek problemleri çözer ve koordinasyon içinde çalışmasını sağlar.

2) İlgili mevzuata uygun olarak sağlık ve güvenlik birimi kurabilir ve/veya ihtiyacı olan personeli hizmet satın alma yöntemiyle temin edebilir.


İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu (2012)

15, 16 ve 17. Maddeleri doğrudan sağlık gözetimi ile ilgilidir.

İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği (2012)

İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (2012)

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik (2013)

Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik(2013)

Tozla Mücadele Yönetmeliği (2013)

Yönetmeliğin 4. Bölümü tamamı ile sağlığın gözetimi ile ilgilidir.


Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik (2013)

Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik (2013)

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik (2013)

İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik (2013)

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (2013)

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik(2013)

Kanserojen Veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (2013)

Geçici Veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı Ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik (2013)

Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (2013)


Teşekkür Ederim.

Documents

ÇALIŞANLARIN SAĞLIK GÖZETİMİ VE YASAL DÜZENLEMELERapp.csgb.gov.tr/isggm/oshaturkey/sunumlar/92.pdf · Halk Sağlığı Anabilim Dalı ... •Çalışma ortamının değerlendirilmesi