1 / 16

Besiyerlerinde pH Ayarı

SOLUNUM YOLU KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

A. Boğaz kültürü

KÜLTÜRLERİN

DEĞERLENDİRİLMESİ KILAVUZU

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ARAŞTIRMA VE

UYGULAMA HASTANESİ ©

2 / 16

SOLUNUM YOLU KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

A. Boğaz kültürü

1. KKA’da üreyen beta hemolitik koloniler değerlendirmeye alınır:

2. Katalaz negatif, Gram pozitif kok olduğu teyit edilir.

3. Yeterli koloni var ve laboratuarda Grup A str. identifikasyonu için lateks kiti mevcutsa serolojik

tanımlama yapılır (bkz. Serolojik testler).

4. Koloni yetersiz ve/veya serolojik tanı için kit mevcut değilse kuşkulu koloniden yarım plak KKA’ya

sürmek suretiyle pasaj yapılır. Ekim üzerine basitrasin (0.04 U) ve SXT diskleri yerleştirilerek bir gece

inkübe edilir. Basitrasin etrafında herhangi genişlikte inhibisyon zonu ve SXT’ye direnç varsa bakteri S

pyogenes (A grubu beta hemolitik streptokok) olarak rapor edilir. Basitrasine dirençli suşlar –varsa-

streptokok tiplendirme kiti ile C ve G grubu antiserumlarla tiplendirilir. Sonuç C veya G ise rapor edilir;

aksi halde “normal boğaz florası” şeklinde rapor yazılır.

5. Basitrasine dirençli olduğu halde A (ve C, G v.d. bazı) antiserumlarla reaksiyon veren küçük beta

hemolitik koloniler S.milleri olarak tanımlanır; boğaz kültüründe rapor edilmezler.

6. Geniş beta hemolizli, katalaz negatif, kısmen dallanma gösteren Gram pozitif basiller Arcanobacterium

haemolyticum olarak tanımlanır ve patojen olarak rapor edilir.

7. A, C ve G grubu streptokoklarla A.hemoliticum dışındaki üremeler –normal şartlarda- dikkate alınmaz;

rapor edilmez.

8. Normal flora (ağırlıklı olarak alfa hem.str., neisserialar ve difteroidlerden oluşur) kaybolmuş veya

azalmışsa bu da rapor edilir.

B. Epiglot kültürü; Öncelikle H.influenza, daha sonra S.aureus ve S.pneumoniae açısından incelenir.

C. Balgam kültürü

1. Öncelikle ekim öncesinde balgam direkt mikroskopik incelemeye alınarak kalitesi aşağıdaki tabloya göre

değerlendirilir. Sonuca göre işleme devam edilir veya örnek reddedilerek tekrarı istenir.

2. Direkt örnekten –pürülan/mukuslu bölgeden alınarak- iki lam arasında bastırıp çekmek veya öze ile

yaymak suretiyle yayma hazırlanır; kurutulur ve Gram’la boyanır. İmmersiyon objektifinde incelenerek

lökosit varlığı ve miktarı (yok/nadir/orta/bol), normal solunum yolu florasının durumu

(normal/azalmış/kaybolmuş), hakim mikroorganizma varlığı, hücre içi mikroorganizma varlığı, potansiyel

patojenlerin varlığı araştırılır ve not edilir.

3. Potansiyel patojenlerden (PP) herhangi biri (poliklinik hastalarında Hemophylus influenzae, S.pneumoniae,

Moraxella catarrhalis, S.pyogenes, meningokok; yatan hastalarada S.aureus, KNS, enterokok,

P.aeruginosa, Acinetobacter spp., S.maltophyla, çeşitli enterobactericeae üyeleri ) ürememişse “normal

ÜSY florası” şeklinde rapor edilir.

4. Bir veya iki PP üremişse her biri identifye edilir/antibiyogramı yapılır; kabaca miktarları ile birlikte

rapor edilir; normal floranın da miktarı kabaca belirtilir.

5. İkiden fazla PP üremişse hakim olan ikisine identifikasyon ve antibiyogram yapılır, kabaca miktarları

belirlenir. Normal floranın da miktarı kabaca belirtilir. Hakim PP yok ise her bir PP kabaca tanımlanır

(örnek: Gram neg. Ferm.basil; Staphylococcus spp.) ve kabaca miktarı belirtilir.

6. PP normal floradan baskın ise identifikasyon ve antibiyogram yapılır; değilse kaba tanımlama yeterli.

7. Normal flora üyelerinden birinin saf/hakim üremesi durumunda kabaca miktarı belirtilir, identifiye edilir

antibiyogram yapılmaksızın rapor edilir.

3 / 16

BALGAM DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ (Bartlett ve Murray’a göre)

10X Objektifle İnceleme Alanındaki

Ortalama Hücre Sayısı

Grup Epitel Lökosit

1 25 10

2 25 10-25

3 25 25

4 10-25 ≥25

5 <10 ≥25

Değerlendirme: 1-3 rededilir; 4-5 incelemeye alınır

D. Bronkoalveoler lavaj ve “protected/ unprotected bronchoscopy brush”kültürleri

1. BAL, ETA ve Protected brush örnekleri için semikantitatif kültür yapılır.

2. Bütün örnekler için Gram boyama yapılır ve sonuçlar balgamdaki gibi not edilir.

3. Bütün PP’ler miktarlarına bakılmaksızın kabaca sayılır ve identifiye edilirler

4. Hakim üremişler veya üreme miktarları orta/yoğun derecede ise en fazla iki PP’ye antibiyogram yapılır.

5. Normal floradan bir üye saf üremişse sadece identifiye edilir.

6. Saf olmayan normal flora üremeleri “normal solunum yolu florası ile uyumlu” olarak rapor edilir.

PROTECTED BRUSH/ BRONKOSKOPİ ÖRNEĞİNDE

KANTİTATİF KÜLTÜR DEĞERLENDİRMESİ

1. Fırçayı 1mL steril SF veya BHI içinde vorteksleyin

2. Besiyeri plağına 10 uL ekim yapın

3. Üreyen koloni sayısını 100’le çarparak mL’deki bakteri sayısını bulun.

4. Her bir farklı koloni için 103 anlamlı kabul edilir.

Plaktaki koloni sayısı Gerçek koloni sayısı (CFU/mL)

<10 103

10-100 103-104

100-1 00 104-105

>1000 >105

ENDOTRAKEAL ASPİRAT VE BAL KÜLTÜRLERİNİN KANTİTATİF DEĞERLENDİRMESİ

Örnek İşlem Yorum

Endotrakeal aspirat 1. Gram boyama yapın

1. Nötrofil içi potansiyel patojen varlığı

anlamlı.

4 / 16

ENDOTRAKEAL ASPİRAT VE BAL KÜLTÜRLERİNİN KANTİTATİF DEĞERLENDİRMESİ

2. Örnek hacmi> 250

mikron ise 0.01ml ekim

yapın. 100-250 mikron

ise üzerine 1 ml steril SF

ekleyerek buradan 0.01

ml ekim yapın

2. Potansiyel patojen koloni sayısını,

sulandırma yapılmamışsa 100 ile;

yapılmışsa 1000 ile çarpın. 105 cfu/ml

anlamlı.

BAL

1. Sedimentten Gram

boyama yapın.

2. Mayiden 0.01 ml ekim

yapın.

1. Hücrelerin % 1'den fazlası skuamöz

epitel ise ciddi tükrük kontaminasyonu

vardır. Her (100X) mikroskop alanında

baskın potansiyel patojenin görülmesi

anlamlı.

2. Potansiyel patojen koloni sayısını, 100 ile

çarpın; 105 cfu/ml anlamlı.

Mini-BAL BAL ile aynı BAL ile aynı; ancak 103 cfu/ml anlamlı.

E. Akciğer aspiratı ve biyopsisi

1. Bir veya iki PP üremesi varsa her birine identifikasyon/antibiyogram ve kabaca sayım gereklidir.

2. İkiden fazla PP üremişse her birine sadece identifikasyon ve sayım yapılır

3. Normal flora üyeleri varsa kabaca tanımlamak ve miktar belirtmekle yetinilir.

ARB MİKROSKOPİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

Carbolfuchsin (Kinyoun/EZN) ile boyamada

1000X büyütme ile

Görülen basil sayısı Değerlendirme/rapor

0/300A* A B görülmedi

1-2/300 A Sonuç kuşkulu; tekrarlayın

1-9/100 A 1+

1-9/10 A 2+

1-9/ A 3+

>9/ A 4+

*A: Taranan mikroskop alanı

5 / 16

İDRAR KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

A. Kültür incelemesi öncesindeki işlemler

1. İdrarın steril toplandığından ve uzun süre bekletilmediğinden (oda ısısında en fazla 2- +4C’de en fazla

8 saat) emin olunmalıdır. Zorunlu hallerde +4C’de 24 saat de kabul edilebilir.

2. Foley sonda uçlarından kültür talepleri kabul edilmez.

3. Direkt idrardan 10 ul, bir lam üzerinde yaymadan kurutulup Gram’la boyandığında her alanda görülecek

aynı morfolojide ortalama 1 bakteri, 105cfu/ml anlamına gelecektir. Kliniklerden hızlı tanı/karar

talep edildiğinde bu yöntemi kullanın.

B. Değerlendirme

1. 18-24 saatlik inkübasyonda üreme olmayan kültürler negatif olarak rapor edilir; ancak şu durumlarda

ilave inkübasyon gerekir:

Saat 16.00’dan sonra ekilen örnekler ertesi gün saat 14.00’e kadar inkübe edilerek tekrar

incelenir.

Suprapubic idrarlar –24 saat daha inkübe edilir.

Maya veya nonspesifik mantar kültürü istenen idrarlar 24 saat de oda ısısında inkübe edilir.

Koloniler çok küçük ise 24 saat daha inkübe edilir.

2. Üreme görülen plaklardaki mikroorganizmalar:

a. Sayılır: Xx10y cfu/ml şeklinde belirtilir. Örnek: <104 cfu/ml.

b. Tanımlanır: Plaktaki koloni morfolojisi, Gram boyamadaki görüntüsüne göre genel bir tanım

verilir. Örnek: Gram negatif basil, Gram pozitif kok v.b.

c. İdentifiye edilir: Cins ve mümkünse tür düzeyinde tanımlama yapılır. Örnek: E.coli, Enterococcus

spp. v.b..

d. Antibiyogram yapılır.

3. Kültürdeki üremeler idrarın toplanma yöntemine göre değerlendirilir (Tablo 2, 3, 4).

4. Şu mikroorganizmalar idrar örneklerinde muhtemel kontaminasyon olarak değerlendirilir ve

değerlendirmeye (sayımlar dahil) alınmazlar:

6 / 16

TABLO 1. İdrar kültürlerinde patojen ve non-patojen mikroorganizmalar

İdrar kültürlerinde muhtemel patojenler İdrar kültürlerinde muhtemel kontaminantlar

Enterobacteriaceae

Pseudomonas aeruginosa

Diğer gram negatif basiller

Enterococcus türleri

Beta-hemolitik streptokoklar

Mayalar

Corynebacterium urealyticum

Staphylococcus aureus

Staphylococcus saprophyticus -

(sadece 12 - 60 yaş kadınlarda)

Aerococcus urinae*

Diğer KNS*

Lactobacillus

Difteroidler (C. Urealyticum hariç*)

Viridans streptokoklar (A. Uriae hariç)

Bacillus species

S.saprophyticus dışı KNS*

Enterokok dışı D grubu steptok.

*Diğer kontaminantlardan en az 10 kat fazla sayıda olduklarında patojen sayılmalılar

C. Prostat infeksiyonunun idrar kültürü ile değerlendirilmesi

1. Prostatit şüpheli hastadan 4 idrar örneği alınır: İlk akım (İA), orta akım (OA), prostat masajı esnasında

(PM), prostat masajı sonrası (PMS). Bu örneklerdeki patojen üremelerine göre değerlendirme yapılır (Tablo

5).

TABLO 2. Aseptik şartlarda alınmayan –voided/işeme- idrar örneklerinde (orta akım idrar, bebeklerden

poşetle alınan idrar, kalıcı sondadan alınan idrar v.b.) kültür sonuçlarının yorum/rapor kriterleri. Patojen

mikroorganizma

tür sayısı (1, 2, 3)

Her bir patojen tür için

koloni sayısı

Yaklaşık

CFU/mL

Yapılacak işlem Rapor

1 <10 <10 x 103 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme1,2

olmadı

1 >10 (<100) 10 x 103 Tanımla+AB yap 10-100 x 103

cfu/mL

2 Her ikisi >100 >100 x 103 Her birini

Tanımla+AB yap

>100 x 103

cfu/mL

2 Biri >100

Biri <100

>100 x 103

<100 x 103

Tanımla+AB yap

Göz ardı et

>100 x 103

cfu/mL

2 Her ikisi <100 <100 x103 CFU/L İşlemi sonlandır Anlamlı üreme

olmadı

3 Her biri <100 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme

olmadı

3 Herhangi biri >100 İşlemi sonlandır Karışık üreme/

kontaminasyon

1. 12-60 yaş arası kadınlarda beta hemolitik streptokok üremelerini sayısına bakmadan GBS açısından

değerlendiriniz.

2. Kadınlarda Sayı>102 cfu/mL ve LE (Lökosit Esteraz) + ise üreme anlamlı olabilir

7 / 16

TABLO 3. Sonda ile (bir defada girip çıkma yoluyla) alınan idrar kültür sonuçlarının yorum/rapor kriterleri.

Patojen

mikroorganizma

tür sayısı (1, 2, 3)

Her bir patojen tür için

koloni sayısı

Yaklaşık

CFU/mL

Yapılacak işlem Rapor

1 <10 <10 x 103 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme1,2

olmadı

1

>10 10 x 103 Tanımla+AB yap 10-100 x 103

cfu/mL

2

Her ikisi >10

10 x 103

Tanımla+AB yap

10-100 x 103

cfu/mL

2

Biri >10

Biri <10 veya diğerinden

10 kat daha az sayıda

10 x 103

LIS’e açıklama

girin; izolat olarak

giriş yapmayın

Tanımla+AB yap

-

10-100 x 103

cfu/mL

Kabaca tanımla3

3

>10

Diğerleri <10 veya

diğerinden 10 kat daha az

sayıda

>10 x 103

LIS’e açıklama

girin; izolat olarak

giriş yapmayın

Tanımla+AB yap

-

10-100 x 103

cfu/mL

Kabaca tanımla3

4 Tamamı <10 İşlemi sonlandır Anlamlı üreme1,2

olmadı

4 Tamamı >10 İşlemi sonlandır Karışık üreme/

kontaminasyon

1. 12-60 yaş arası kadınlarda beta hemolitik streptokok üremelerini sayısına bakmadan GBS açısından

değerlendiriniz.

2. Semptomatik hastalarda >102 cfu/mL ve LE (Lökosit Esteraz) + ise üreme anlamlı olabilir

“Gram pozitif kok”, “Gram negatif basil” v.b.

8 / 16

TABLO 4. Aseptik şartlarda (suprapubik aspirasyon, sistoskopi veya nefrostomide alınan idrar kültür sonuçlarının yorum/rapor kriterleri.

Patojen mikroorganizma

tür sayısı

Her bir patojen tür

için koloni sayısı

Yaklaşık

CFU/mL

Yapılacak işlem

Kaç olursa olsun Kaç olursa olsun Uygun sulandırma faktörü ile

çarparak sayıyı bul

Tanımla+AB yap

TABLO 4. Prostat infeksiyonunu değerlendirme kriterleri.

Masaj öncesi

örneklerde üreme

Masajla alınan örnekte üreme Masaj sonrası örnekte

üreme

Muhtemel Tanı

İA OA PM PMS

- - + - Prostatitis

- - + + Prostatitis

+ + + + Cystitis+Prostatitis

+ + - ++ (10 kat > OA) Cystitis+Prostatitis

+ + - + Urethritis/Cystitis

+ - - - Kontaminasyon

- - - - İnfeksiyon yok

IA : İlk akım, OA: Orta akım, PMS: Masaj sonrası

9 / 16

KAN KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

1. 1. GENEL OLARAK KAN KÜLTÜRLERİ

A. Kan kültürü cihazından üreme sinyali alındığında

1. Şişeden steril şartlarda alınmış bir damladan yayma hazırlayıp Gramla boya. Gözlenen bakteri

morfolojisine göre pasaj yap.

2. Bir gece inkübasyondan sonra patojen üremelerini standart usullerle identifiye et ve antibiyogram

yap.

3. Kontaminant üremelerinde dikkatli olmak gereklidir. KNS, Propionibacterium acnes ve

difteroidler başlıca kontaminantlardır.

4. KNS’yi çift şişede üremişse identifiye et; antibiyogram yap; “kontaminasyon olabilir” uyarısıyla

rapor et.

5. Hastanın kliniği varsa difteroid ürmelerini “Corynebacterium jeikeum” olabilir şeklinde rapor et.

6. “P.acnes’i (katalaz pozitif/anaerop) “kontaminasyon olabilir” şeklinde rapor et.

7. İlgili bölümü telefonla üremeden haberdar et.

B. 7(yedi) gün dolmasına rağmen üreme sinyali olmayan şişelerden

1. Boyalı preparat hazırlayıp, mikroskopide özellik yoksa “7 gün içinde üreme olmadı” şeklinde

rapor et.

C. 15 (onbeş) gün üreme olmayan brucella şüpheli şişelerden

1. Kör pasaj v.d. işlemleri tekrarla.

2. KATETER VE KATETERDEN ALINMIŞ KAN KÜLTÜRLERİ

A. Yarı-kantitatif yöntem

1. Kan kültüründe üreyen aynı türden patojen/potansiyel patojen bakteri sayısı 10’la çarpılır

(inokülasyon miktarı 1/10 mL olduğu için).

2. Çıkan sayı 103 cfu/mL ise sonuç kateter kökenli bakteriyemi destekler.

B. Kantitatif yöntem

Kateter içinden alınan eşit miktarda ve eş zamanlı kan kültürü, periferik bir venden alınan kan kültüründen

1. en az 2 saat erken veya

2. En az 5-10 kat daha yoğun üreme gösterirse;

Bu sonuçlar kateter kökenli bakteriyemiyi destekler

10 / 16

BOS KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

1. BOS’un hacmini kaydedin

2. Görüntüsünü değerlendirin; berrak, kanlı, bulanık, ksantokromik v.b.

3. Hacim >1 ml ise 20 dk. 1500-3000Xg’de veya dah yüksek devirde çevirin.

4. Santrifüjün kendiliğinden durmasını bekleyin/müdahale etmeyin.

5. Süpernatanı geride 0.5-1 ml bırakacak şekilde alın ve diğer çalışmalar için 1 hafta süreyle saklayın.

6. Sedimenti 30 sn. iyice vorteksleyin (mutlaka!!!).

7. Otomatik pipetle steril şartlarda plaklara ve sıvı besiyerlerine 1-2 damla ekim yapın.

8. Ekilen vasatları mumlu kavanozda 35C’de 48-72 saat inkübe edin.

9. Sedimenten, alkolle yıkanmış lam üzerine bir damla koyup yaymaksızın kurutarak ve metanolle fiske

ederek Gramla boyayın.

10. Preparatları hemen inceleyerek sonuçları telefonla ilgili bölüme/doktora bildirin.

Gram boyama sonucu

+

- Pozitif sonucu rapor et

Bakteriyel antijen testi yap (kit varsa)

+ -

Pozitif sonucu rapor et Kültür sonucunu bekle

+ -

İdentifikasyon ve antibiyogram 5-7 gün inkübasyon

+ -

İdentifikasyon ve antibiyogram Negatif sonucu rapor et

ŞEKİL 1.

BOS KÜLTÜRÜ DEĞ. İÇİN PARTİK ŞEMA

11 / 16

TABLO 1. SIK GÖRÜLEN MENENJİT ETKENLERİ

Hasta yaş grubu Etken

Yenidoğan E.coli, S.agalactia (GBS), L.monocytogenes, herpes simplex 2 virusu

İnfant (<2 ay) S.agalactia, L.monocytogenes, E.coli

Çocuk (2ay-10 yaş) Viruslar, H.influenzae, S.pneumoniae, N.meningitidis

Genç erişkin (>10-18 yaş) Viruslar, N.meningitidis

Erişkin (>18-70 yaş) S.pneumonae, N.meningitidis

Yaşlı (>70 yaş) S.pneumoniae, GNB, L.monocytogenes

AIDS v.b. Cryptococcus neoformans

11. Plakları en az 72 saat, sıvı vasatları 5-7 gün bekletmeden atmayın.

12. Bütün BOS izolatlarına identifikasyon ve antibiyogram gereklidir.

13. Hastanın doktoru, izolatı kontaminant olarak yorumlarsa ileri işlemlere geçilmez.

14. KNS ve difteroidler VP/VA shunt, kafa travması v.b. durumlarda etken olabilir.

15. H.influenza ve N.meningitidis için beta laktamaz (sefinaz diski) testi yapılmalıdır (Bkz. Antibiyotik

Duy.Testleri).

16.

Laboratuarda kit mevcutsa BOS’ta aranacak antijenler için kılavuz.

TABLO 3. BOS’TA ANTİJEN TAYİNİ

Yaş grubu Gram boyama sonucu Aranacak antijen

Yenidoğan (<6 hafta) Gram-pozitif kok (ikili/zincir)

Gram-negatif basil

Grup B streptokok

E.coli K1 (N.meningitidis

serogrup B ile çapraz r.)

Diğer yaş grupları Gram-negatif basil (küçük)

Gram-negatif diplokok

Gram-pozitif kok (ikili/zincir)

H.influenzae

N.meningitidis

S.pneumoniae

İmmünokompromize hasta Maya hücresi C.neoformans

TABLO 2. BETA LAKTAMAZ (L) TESTİ SONUÇLARININ YORUMU

L + Mikroorganizma Dirençli olduğu beta-laktam antibiyotik

Haemophylus influenzae Ampicillin, amoxicillin

Neisseria meningitidis Ampicillin, amoxicillin, penicillin

Moraxella catarrhalis Ampicillin, amoxicillin, penicillin

Staphylococcus spp. Ampicillin, amoxicillin, penicillin, carbenicillin,

ticarcillin, mezlocillin, piperacillin

12 / 16

STERİL VÜCUT SIVILARI KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Kastedilen sıvılar:

1. Eklem sıvısı/sinoviyal sıvı

2. Plevra sıvısı (torasentez sıvısı/ampiyem materyali)

3. Periton sıvısı (assit/ parasentez sıvısı)

4. Perikard sıvısı

5. Cul-de-sac sıvısı

1. Bütün bu sıvıların kültürleri Gram yayma sonucu ile birlikte değerlendirilecektir.

2. Aerop plakları 24 saat inkübasyondan sonra incele; negatifleri yeniden inkübe et, 48-72 saat sonra

tekrar incele.

3. Gram yayma sonuçlarını morfoloji ve miktar açısından plaktaki üremelerle karşılaştır; yorumu buna

göre yap.

4. BACTEC şişelerindeki kültürleri 7 gün süreyle izle. Pozitif tüp/şişelerden Gram yayması yap. Sonuç,

direkt preparat bulguları ile uyumlu ise pasaj yap; aksi halde pasaj yapma.

5. Üreme sonuçlarına göre:

A. Bir veya iki tür mikroorganizma üremişse:

1. Her ikisine identifikasyon ve antibiyogram yap; kabaca miktar ve oran belirlemesi yaparak rapor et.

B. İkiden fazla mo. üremişse

1. Plak üremelerinden kabaca miktar belirlemesi yap.

2. Hakim olan bir veya iki mo. için identifkasyon ve antibiyogram yap.

3. Hakim üreme yoksa kabaca tanımlama ile yetin ve daha ileri işlem için durumu ilgili hekime bildir.

C. Üreme olmadı ise

1. “7 gün içinde üreme olmadı” şeklinde; anaerop kültür de yapılmış ise “7 gün içinde aerop ve anaerop

üreme olmadı” şeklinde rapor et.

13 / 16

DIŞKI KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

1. Dışkı kültürlerinde rutin olarak aranacak mikroorganizmalar salmonella ve şigella türleridir.

2. Bunun için EMB’deki laktoz negatif, SS’teki laktoz negatif ve/veya H2S pozitif üremeler dikkate alınır.

3. Belirtilen özellikteki kolonilerden TSİ’ye ekim, IMVİC, Lizin/Ornitin Dekarboksilaz ve üreaz testleri

için ekimler yapılır. Bir gece 35C’de inkübasyona bırakılır.

4. Ertesi gün ekim sonucu profilleri salmonella veya şigella ile uyumlu ise anti-serumlar ile serolojik

identifikasyona geçilir.

5. Kılavuza uygun olarak antibiyogram yapılır ve rapor edilir.

GENİTAL KÜLTÜRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

A. Üretral akıntı kültürü

1. Akıntı örneğinden yayma yapılıp Gram’la ve metilen mavisi ile boyanır.

2. Erkek hasta örneğinde nötrofiller içinde Gram negatif diplokoklar görülürse kültür sonucu beklenmeksizin

“gonokok/Neisseria gonorrhoeae” tanısı/ raporu verilir. Bayan hasta örneğinde aynı bulgularla mutlaka

kültür sonucu beklenerek doğrulama yapılır.

3. Varsa Thayer-Martin Agar, yoksa çukulatamsı agarda üreyen tipik kolonilerden Gram boyama, oksidaz ve

katalaz testleri yapılır. Katalaz negatif, oksidaz pozitif, gram negatif diplokoklar hızlı şeker testine alınır.

Sonuçlar aşağıdaki tabloya göre değerlendirilir:

Tablo 1. Neisseriaların identifikasyonu

Tür TMA

üreme

22C’de

BA,ÇA

üreme

Glukoz Maltoz Laktoz Sukroz Fruktoz

N.cinerea v - - - - - -

N.meningitidis + - + + - - -

N.gonorrhoeae + - + - - - -

N.lactamica + + + + + - -

N.polyaccharea v + + + - v -

N.subflava v + + + - v v

Diğer - + -/+ -/+ - -/+ -/+

4. Diğer potansiyel patojenlerin (S.aureus, Enterobakteriaceae üyeleri, enterokok v.b) saf veya hakim

kültürleri standart yöntemlerle identifikasyon ve antibiyograma alınır. Yayma sonuçlarıyla birlikte rapor

edilir.

5. Yaymada bol nötrofil var/bakteri görülmüyorsa antibiyotik kullanımı sorgulanır. Klinikten danışılırsa

klamidya ve mikoplazma infeksiyonu ihtimalleri hatırlatılır.

B. Kadın genital bölgesi kültürleri

Bakterilerden gonokok, S.agalactia, S.pyogenes, L.monocytogenes ve H.ducrei için identifikasyon

gereklidir.

14 / 16

B.1.Serviks kültürleri

1. Özellikle gonokok açısından incelenir.

2. Yayma ile birlikte değerlendirilir.

3. Klamidya, viral etkenler (herpes), S.pyogenes, S.agalactia, Listeria, aktinomiçes v.b. de potansiyel etkenler

arasındadır.

B.2.Vajen kültürleri

1. Kültürler her zaman Gram yayma sonucu ile birlikte yorumlanır. Öncelikle bakteriyel vajinozis (BV),

Candida ve Trichomonas vaginalis inf. açısından değerlendirilir. Vajen, serviks ve endoserviksteki

normal flora üyelerinin varlığı “normal vajen florası” olarak rapor edilir. Bu bölgeler dışındaki genital

bölgelerin kültürlerinde normal vajen florası üyeleri varsa her biri kabaca tanımlanmalıdır.

2. BV tanısı için clue cell varlığı, Lökosit/Epitel oranının <1 oluşu yanında esas olarak Tablo 2’deki

skorlamaya başvurulur. Gardnerella vaginalis üremesi normal floraya baskın değilse dikkate alınmaz.

Hakim üreme varsa identifikasyon (Gram değişken, Katalaz negatif ince basil-kokobasiller) yapılmalı ve

rapor edilmelidir.

3. Candida için SDA’daki üreme dikkate alınır. Üreme yoğun ve hakimse germ-tüp testi ile albicans-non-

albicans ayrımı yapılır; kabaca miktar da belirtilerek rapor edilir. Üreme yoğun ve hakim değil ise “maya

görüldü” şeklinde rapor yeterlidir.

4. T.vaginalis için Diamond besiyerindeki ekim 2-7 gün süre ile mikroskopta günlük olarak incelenerek

değerlendirme yapılır.

5. Diğer etkenler, hakim veya saf üremişlerse yayma ile birlikte değerlendirilip, normal flora kaybına eşlik

eden potansiyel patojenlerin (GNB, S.aureus, S.pneumoniae, Haemophylus spp., N.meningitidis,

Anaeroblar) üremeleri de identifikasyona alınmalıdır.

6. Püberte öncesi kız çocuklarında gonokok da vajinit etkeni olabilir; araştırılmalıdır. Yine bu grupta

S.pyogenes, H.influenzae, E.coli v.b. etkenler de potansiyel vajinit etkenleri olarak akılda tutulup

araştırılmalı; hakim ve klinikle uyumlu üremeler identifikasyon ve antibiyograma alınmalıdır. Bu grup

hastalarda G.vaginalis üremesi –cinsel isitismar göstergesi olduğundan- rapor edilmelidir.

C. Diğer kültürler

1. Bartolin bezi, endometriyum, cul-de-sac v.b. örnekler püy kültürü gibi değerlendirilir. Uygun olanlar

anaerop ekime de tabi tutulur.

Tablo 2. Bakteriyel Vajinozis Skorlaması (BV) (Nugent Kriterlerine Göre).

15 / 16

Tablo 2. Bakteriyel Vajinozis

Skorlaması (BV)

(Nugent Kriterlerine Göre).

Kriter Sayı Puan

A) Lactobacillus

İmmersion ob.’de her

alanda

>30

5-30

1-4

<1

0

0

1

2

3

4

B) Mobiluncus’la uyumlu

bakteri

İmmersion ob.’de her

alanda

>5

1-4

0

2

1

0

C)

G.vaginalis/bacteroides’le

uyumlu bakteri

İmmersion ob.’de her

alanda

>30

5-30

1-4

<1

0

4

3

2

1

0

Değerlendirme:

BVS= PA+PB+PC

BVS= 0-3 Normal/ BV değil

BVS= 4-6 Sınırda; testi tekrarla

BVS= 7-10 BV

16 / 16

PÜY KÜLTÜRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

A. CİLT-CİLT ALTI DOKULARININ KÜLTÜRLERİ

1. Gram yayması ile değerlendirme esastır.

2. Gramda bol epitel bulunması cilt kontaminasyonunu destekler; bu durumda izolatlar minimum

değerlendirmeye tabi tutulur.

3. Gramda potansiyel patojen görülmesi veya bol PNL ile birlikte miks bakteri görülmesi (anaerop inf.

işareti) durumunda ilgili klinik telefonla haberdar edilir.

4. Kültürdeki 3 çeşit saf patojen üremesine, Gram boyama sonuçları direkt preparat sonuçları ile uyumlu

ise identifkasyon ve antibiyogram yapılır.

5. >3 çeşit üreme durumunda ise Gram boyama sonuçları direkt preprat sonucu ile uyumlu olan izolatlar

identifkasyon ve antibiyograma alınır; diğerleri kabaca tanımlanır.

6. Potansiyel patojenler (S.aureus, S.pyogenes, P.aeruginosa v.b.) her durumda identifikasyon ve

antibiyograma alınır.

7. >3 çeşit üreme var; direkt preparat sonuçları uyumsuz; deri florası ile uyumlu üreme mevcut ise

identifikasyon ve ab. yapılmaz. Kabaca tanımlama yapılarak rapor edilir; plaklar saklanır.

Örnek raporlar:

“ >3 enterik GNB üredi. İleri inceleme istiyorsanız lütfen mikrobiyoloji lab. ile görüşün”

“ >3 difteroid basil ve gram pozitif kok üredi; deri florası ile uyumlu. İleri inceleme istiyorsanız lütfen

mikrobiyoloji lab. ile görüşün”

“ … günde üreme yok; inkübasyon …. gün daha sürecek.”

B. GÖZ/KULAK/SİNÜS KÜLTÜRLERİ

1. Gram yayması ile değerlendirme esastır.

2. Göz kültürleri mutlaka iki taraflı ve karşılaştırmalı olarak değerlendirilmelidir.

3. S.aureus, S.pneumoniae, H.influenza, P.aeruginosa, Moraxella lacunata gözden en sık izole edilen

patojenlerdir; hatırda tutulmalıdır.

4. Dış kulakta S.aureus, P.aeruginosa, Aspergillus türleri, orta kulakta H.influenza, S.pyogenes,

M.catarrhalis, S.pneumoniae başlıca etkenlerdir.