Amrahbank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti · Azərbaycan Respublikasında inkişaf etməkdə olan bazar iqtisadiyyatına xas xüsusiyyətlər formalaşmaqdadır. Azərbaycanın iqtisadiyyatı

Amrahbank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti

31 dekabr 2013-cü il tarixinə Beynəlxalq Maliyyə Hesabatı Standartlarına Uyğun Maliyyə Hesabatları və Müstəqil Auditorun Hesabatı

MÜNDƏRİCAT MÜSTƏQİL AUDİTORUN HESABATI MALİYYƏ HESABATLARI Maliyyə Vəziyyəti haqqında Hesabat ...................................................................................................................... 1 Mənfəət və ya Zərər və Sair Məcmu Gəlir haqqında Hesabat ................................................................................ 2 Səhmdar Kapitalında Dəyişikliklər haqqında Hesabat ............................................................................................ 3 Pul Vəsaitlərinin Hərəkəti haqqında Hesabat ......................................................................................................... 4 Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər 1 Giriş ........................................................................................................................................................... 5 2 Bankın Əməliyyat Mühiti ............................................................................................................................ 5 3 Əsas Uçot Siyasətlərinin Qısa Xülasəsi ..................................................................................................... 6 4 Uçot Siyasətinin Tətbiqi Zamanı Əhəmiyyətli Ehtimallar və Mülahizələr .................................................. 13 5 Yeni və ya Yenidən İşlənmiş Standartların və Onlara Dair Şərhlərin Tətbiqi ........................................... 14 6 Yeni Uçot Qaydaları ................................................................................................................................ 15 7 Pul Vəsaitləri və Onların Ekvivalentləri və AMB-də Yerləşdirilmiş Məcburi Ehtiyatlar .............................. 18 8 Digər Banklardan Alınacaq Vəsaitlər ....................................................................................................... 19 9 Müştərilərə Verilmiş Kreditlər və Avanslar ............................................................................................... 20 10 Satıla Bilən İnvestisiya Qiymətli Kağızları ................................................................................................ 28 11 Əmlak, Avadanlıqlar və Qeyri-Maddi Aktivlər .......................................................................................... 29 12 Sair Aktivlər ............................................................................................................................................. 30 13 Digər Banklara Ödəniləcək Vəsaitlər ....................................................................................................... 30 14 Müştəri Hesabları .................................................................................................................................... 30 15 Müddətli Borc Öhdəlikləri ......................................................................................................................... 31 16 Sair Maliyyə Öhdəlikləri ........................................................................................................................... 32 17 Sair Öhdəliklər ......................................................................................................................................... 32 18 Nizamnamə Kapitalı ................................................................................................................................ 32 19 Faiz Gəlirləri və Xərcləri........................................................................................................................... 33 20 Haqq və Komissiya Gəlirləri və Xərcləri ................................................................................................... 34 21 İnzibati və Sair Əməliyyat Xərcləri ........................................................................................................... 34 22 Mənfəət Vergisi ........................................................................................................................................ 35 23 Səhm üzrə Mənfəət ................................................................................................................................. 36 24 Seqmentlər üzrə Təhlil ............................................................................................................................. 36 25 Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi ........................................................................................................... 44 26 Kapitalın İdarə Edilməsi ........................................................................................................................... 53 27 Şərti Öhdəliklər ........................................................................................................................................ 53 28 Maliyyə Alətlərinin Ədalətli Dəyəri ........................................................................................................... 55 29 Maliyyə Alətlərinin Qiymətləndirmə Kateqoriyaları üzrə Təqdim Edilməsi ............................................... 57 30 Əlaqəli Tərəflərlə Əməliyyatlar ................................................................................................................. 58 31 Hesabat Dövründən Sonra Baş Vermiş Hadisələr ................................................................................... 60

Amrahbank ASC Mənfəət və ya Zərər və Sair Məcmu Gəlir haqqında Hesabat

5-60-cı səhifələrdə əlavə olunmuş qeydlər hazırkı maliyyə hesabatlarının tərkib hissəsidir 2

Min Azərbaycan Manatı ilə Qeyd 2013 2012

Faiz gəlirləri 19 18,175 13,403

Faiz xərcləri 19 (6,543) (5,751)

Xalis faiz gəlirləri

11,632 7,652

Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat

37 (151)


ayırmalarındansonra xalis faiz gəlirləri

11,669 7,501

Haqq və komissiya gəlirləri 20 2,737 2,345 Haqq və komissiya xərcləri 20 (392) (289) Xarici valyuta ilə əməliyyatlar üzrə zərər çıxılmaqla gəlir

2,125 1,408

Xarici valyuta mövqeyinin yenidən qiymətləndirilməsi üzrə (gəlir çıxılmaqla zərər)/ zərər çıxılmaqla gəlir

6 (25)

Sair əməliyyat gəlirləri

67 85 İnzibati və sair əməliyyat xərcləri 21 (10,928) (8,416)

Vergidən əvvəlki mənfəət

5,284 2,609

Mənfəət vergisi xərci 22 (1,152) (544)

İL ÜZRƏ MƏNFƏƏT

4,132 2,065

İl üzrə cəmi məcmu gəlir

4,132 2,065

Bankın səhmdarlarına düşən mənfəət üçün səhm üzrə mənfəət, əsas və azaldılmış (bir səhm üzrə AZN ilə) 23 23.08 13.24

Amrahbank ASC Səhmdar Kapitalında Dəyişikliklər haqqında Hesabat


Min Azərbaycan Manatı ilə

Qeyd Nizamnamə kapitalı

Səhm mükafatı

Bölüşdürülməmiş mənfəət /

(Yığılmış zərər)

Cəmi səhmdar

kapitalı

1 yanvar 2012-ci il

14,706 5,140 (558) 19,288

İl üzrə mənfəət - - 2,065 2,065

2012-ci il üzrə cəmi məcmu gəlir - - 2,065 2,065

Səhm emissiyası 18 2,550 - - 2,550

31 dekabr 2012-ci il tarixinə qalıq

17,256 5,140 1,507 23,903

İl üzrə mənfəət - - 4,132 4,132

2013-cü il üzrə cəmi məcmu gəlir - - 4,132 4,132

Səhm emissiyası 18 10,362 - (2,565) 7,797

Vergi güzəşti dövründə verilmiş dividendlər üzrə mənbədən tutulan vergi xərcinin qaytarılması - - 186 186

31 dekabr 2013-cü il tarixinə qalıq 27,618 5,140 3,260 36,018

Amrahbank ASC Pul Vəsaitlərinin Hərəkəti haqqında Hesabat



Əməliyyat fəaliyyəti üzrə pul vəsaitlərinin hərəkəti

Mənfəət vergisindən əvvəl il üzrə mənfəət

5,284 2,609 Qeyri-nağd maddələr üzrə düzəlişlər:


(37) 151 Satış üçün nəzərdə tutulan uzunmüddətli aktivlərin satışından gəlir

- 9

Məzənnə fərqi üzrə gəlir

(6) 25 Hesablanmış faizlərdə xalis dəyişiklik

(454) (755)

Köhnəlmə və amortizasiya 11 926 803 Əmlak və avadanlıqların silinməsi

- 58

Əməliyyat aktiv və öhdəliklərində dəyişikliklərdən əvvəl əməliyyat

fəaliyyəti üzrə daxil olan/(istifadə edilən) pul vəsaitlərinin hərəkəti

5,713 2,900

Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlarda xalis azalma/(artım) 7 57 (1,122) Digər banklardan alınacaq vəsaitlərdə xalis azalma 8 581 571 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslarda xalis artım 9 (16,088) (27,728) Sair maliyyə aktivlərində xalis azalma/(artım)

48 (5)

Sair aktivlərdə xalis artım 12 (2,407) (81) Digər banklara ödəniləcək vəsaitlərdə xalis artım 13 6,067 1 Müştəri hesablarında xalis artım 14 18,501 15,923 Sair maliyyə öhdəliklərində xalis artım 16 107 50 Sair öhdəliklərdə xalis (azalma)/artım 17 (99) 185

Mənfəət vergisindən əvvəl əməliyyat fəaliyyəti üzrə

(istifadə edilən)/daxil olan xalis pul vəsaitləri

12,480 (9,306)

Ödənilmiş mənfəət vergisi

(945) (6) Əməliyyat fəaliyyəti üzrə (istifadə edilən)/daxil olan xalis pul vəsaitləri

11,535 (9,312)

İnvestisiya fəaliyyəti üzrə pul vəsaitlərinin hərəkəti

Əmlak və avadanlıqların alınması 11 (3,024) (527) Satış üçün nəzərdə tutulan uzunmüddətli aktivlərin və digər maddi aktivlərin satışından daxilolmalar

- 30

Qeyri-maddi aktivlərin alınması (678) (1,285)

İnvestisiya fəaliyyəti üzrə (istifadə edilən)/daxil olan xalis

pul vəsaitləri

(3,702) (1,782)

Maliyyələşdirmə fəaliyyəti üzrə pul vəsaitlərinin hərəkəti

Müddətli borc öhdəliklərindən daxilolmalar 15 2,025 5,790 Adi səhmlərin emissiyası 18 7,797 2,550

Maliyyələşdirmə fəaliyyəti üzrə daxil olan/(istifadə edilən)

xalis pul vəsaitləri

9,822 8,340

Məzənnə dəyişikliklərinin pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinə təsiri 6 (25)

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərində xalis (azalma)/artım 7 17,661 (2,779)

İlin əvvəlinə pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri

12,719 15,498

İlin sonuna pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri (Mərkəzi Bankda

yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar çıxılmaqla) 7 30,380 12,719

Amrahbank ASC 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər

5

1 Giriş

Amrahbank Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin (“Bank”) 31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il üçün hazırkı maliyyə hesabatları Beynəlxalq Maliyyə Hesabatı Standartlarına uyğun hazırlanmışdır.

Bank Azərbaycan Respublikasında təsis olunub və bu ölkədə fəaliyyət göstərir. Bank 1 dekabr 1993-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq yaradılmış və 28 dekabr 1993-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı (“Mərkəzi Bank”) tərəfindən qeydiyyata alınmışdır. 14 iyul 2004-cü il tarixində “Amrahbank Məhdud Məsuliyyətli Kommersiya Bankı” hüquqi statusunu və adını dəyişərək “Amrahbank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti” adlanmışdır. Bank Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankının 171 saylı lisenziyası əsasında fəaliyyət göstərir.

31 dekabr 2013-cü və 2012-ci il tarixlərinə Bankın birbaşa səhmdarları aşağıdakı kimi olmuşdur:

31 dekabr 2013 31 dekabr 2012 Səhmdarlar İştirak payı, % İştirak payı, %

Cənab İldırımzadə Yunis Əli oğlu 68.10 57.40 IIB Kaspian İnvestment Kompani 30.64 41.76 Xanım İldırımzadə Elza Abbas qızı 0.42 0.28 Cənab İldırımzadə Əmrah Yunis oğlu 0.42 0.28 Cənab İldırımzadə Xalid Yunis oğlu 0.42 0.28 Cəmi 100 100

Bankın son nəzarətedici tərəfi nizamnamə kapitalında 68.10% iştirak payına sahib olan cənab İldırımzadə Yunis Əli oğludur.

Bankın əsas fəaliyyəti. Bankın əsas fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasında hüquqi və fiziki şəxslər üçün bank xidmətlərinin göstərilməsindən ibarətdir. Bank 29 dekabr 2006-cı il tarixli “Əmanətlərin sığortalanması haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulan əmanətlərin sığortalanması üzrə dövlət proqramında iştirak edir. Əmanətlərin Sığortalanması Fondu fiziki şəxslərin 30,000 AZN-dən çox olmayan bütün əmanətləri üzrə kompensasiya ödənilməsinə zəmanət verir.

Bankın Azərbaycan Respublikasında 20 filialı (31 dekabr 2012: 19 filial) və 2 şöbəsi (31 dekabr 2012: 3 şöbə) fəaliyyət göstərir. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın 506 nəfər işçisi vardır (31 dekabr 2012: 310 nəfər).

Bankın hüquqi ünvanı və fəaliyyət göstərdiyi yer. Bankın hüquqi ünvanı aşağıdakı kimidir:

Yusif Səfərov küçəsi 16,

AZ1025, Bakı Azərbaycan Respublikası

Təqdimat valyutası. Hazırkı maliyyə hesabatlarındakı məbləğlər min Azərbaycan Manatı ilə (“AZN”) ifadə olunmuşdur.

2 Bankın Əməliyyat Mühiti

Azərbaycan Respublikası. Azərbaycan Respublikasında inkişaf etməkdə olan bazar iqtisadiyyatına xas xüsusiyyətlər formalaşmaqdadır. Azərbaycanın iqtisadiyyatı neft və qaz qiymətlərindəki dəyişikliklərə qarşı xüsusilə həssasdır. Azərbaycan Respublikasının hüquq, vergi və tənzimləyici qanunvericiliyi inkişaf etməkdə davam edir və müxtəlif şərhlərə məruz qalır.

Maliyyə bazarlarında davam edən qeyri-müəyyənlik və qeyri-sabitlik, həmçinin digər risklər Azərbaycan Respublikasının maliyyə və korporativ sektoruna əhəmiyyətli dərəcədə mənfi təsir göstərə bilər. Rəhbərlik qüvvədə olan mühasibat uçotu standartlarına uyğun olaraq "çəkilmiş zərər" modelindən istifadə etməklə, kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatların səviyyəsini müəyyən etmişdir. Bu standartlar keçmiş hadisələr nəticəsində yaranmış dəyərsizləşmə üzrə ehtiyatların tanınmasını tələb edir və belə hadisələrin baş vermə ehtimalından asılı olmayaraq, gələcək hadisələr, o cümlədən iqtisadi mühitdəki gələcək dəyişikliklər nəticəsində yarana bilən dəyərsizləşmə üzrə zərərlərin tanınmasını qadağan edir.


6

2 Bankın Əməliyyat Mühiti (davamı)

Bu səbəbdən, maliyyə aktivlərinin dəyərsizləşməsi üzrə yekun zərərlər ehtiyatların mövcud səviyyəsindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqli ola bilər. 4-cü Qeydə baxın.

Azərbaycan iqtisadiyyatının gələcək inkişafı kənar amillərdən, eləcə də iqtisadi artımın qorunub saxlanması, habelə vergi, hüquq və normativ bazaya dəyişikliklərin edilməsi üçün hökumətin həyata keçirdiyi daxili tədbirlərdən asılıdır. Rəhbərlik mövcud işgüzar və iqtisadi şəraitdə Bankın fəaliyyətinin davamlılığını və inkişafını təmin etmək üçün bütün lazımi tədbirlərin görüldüyünü hesab edir.

3 Əsas Uçot Siyasətlərinin Qısa Xülasəsi

Maliyyə hesabatlarının tərtibatının əsasları. Bankın maliyyə hesabatları Beynəlxalq Maliyyə Hesabatı

Standartlarına (“BMHS”) uyğun olaraq, maliyyə alətlərinin ilkin olaraq ədalətli dəyərlə tanınması, satıla

bilən maliyyə aktivlərinin və mənfəət və zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə əks etdirilmiş maliyyə alətlərinin

yenidən qiymətləndirilməsi üzrə düzəlişləri nəzərə alan ilkin dəyər metoduna əsasən hazırlanmışdır.

Hazırkı maliyyə hesabatlarının hazırlanmasında istifadə edilən əsas uçot siyasətləri aşağıda göstərilir.

Həmin uçot siyasətləri başqa cür göstərilmədiyi hallarda bütün dövrlərə müvafiq şəkildə tətbiq

edilmişdir.

Maliyyə alətləri - əsas qiymətləndirmə üsulları. Təsnifat formalarından asılı olaraq maliyyə alətləri ədalətli dəyərlə və ya amortizasiya edilmiş dəyərlə qeydə alınır. Həmin qiymətləndirmə üsulları aşağıda göstərilir.

Ədalətli dəyər əməliyyatın həyata keçirilməsində maraqlı olan, yaxşı məlumatlandırılmış və bir birindən asılı olmayan alıcı və satıcı arasında aktivin mübadilə edilə bildiyi və ya öhdəliyin yerinə yetirildiyi məbləğdir. Ədalətli dəyər fəal bazarda alınıb satılan maliyyə aktivləri üzrə cari tələb qiymətini və maliyyə öhdəlikləri üzrə cari təklif qiymətini əks etdirir. Ədalətli dəyər fəal bazarda alınıb satılan maliyyə aktivləri üzrə cari tələb qiymətini və maliyyə öhdəlikləri üzrə cari təklif qiymətini əks etdirir. Bir-birini əvəzləşdirən bazar riskləri olan aktiv və öhdəliklər ilə əlaqədar Bank qarşılıqlı surətdə əvəzləşdirilən risklər üzrə ədalətli dəyər göstəricilərinin müəyyən edilməsi üçün orta bazar qiymətlərindən istifadə edə bilər və xalis açıq mövqeyə müvafiq tələb və təklif qiyməti tətbiq edə bilər. Maliyyə aləti fəal bazarda o zaman sərbəst surətdə alınıb satıla bilən aktivlər kimi qəbul edilir ki, onların qiymətləri haqqında məlumat fond birjasında və ya digər maliyyə təşkilatından sərbəst və müntəzəm şəkildə əldə edilə bilsin və bu zaman həmin qiymətlər könüllü şəkildə bazar şərtləri çərçivəsində həyata keçirilən real və müntəzəm əməliyyatları əks etdirsin.

Bazar qiymətləri mövcud olmayan maliyyə alətlərinin ədalətli dəyərini müəyyən etmək üçün pul

axınlarının diskontlaşdırılması modeli, könüllü şəkildə həyata keçirilən ən son əməliyyatlar haqqında

məlumata əsaslanan modellər kimi qiymətləndirmə üsullarından, eləcə də investisiya qoyulan

müəssisələr haqqında maliyyə məlumatlarının təhlilindən istifadə edilir. Qiymətləndirmə üsulları

müşahidə edilə bilən bazar məlumatları ilə dəstəklənməyən fərziyyələrin istifadə olunmasını tələb edə

bilər. Bu fərziyyələrin hər hansı birinin mümkün alternativ variantla əvəz edilməsi nəticəsində mənfəət,

gəlir, aktiv və öhdəlik məbləğlərinin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsinə səbəb olacaq hallar barədə

məlumat hazırkı maliyyə hesabatlarında açıqlanır.

İlkin dəyər alış tarixinə aktivi almaq üçün ödənilmiş pul vəsaitlərini və ya onların ekvivalentlərinin məbləğini və yaxud verilmiş digər resursların ədalətli dəyərini əks etdirir və əməliyyat xərclərini ehtiva edir. İlkin dəyərlə qiymətləndirmə yalnız bazar qiymətləri olmayan və ədalətli dəyəri etibarlı şəkildə ölçülə bilməyən pay alətlərindəki investisiyalara, eləcə də açıq bazarda alınıb-satılmayan və pay alətləri ilə ödənilməli və onlara bağlı olan derivativlərə tətbiq edilir.

Əməliyyat xərcləri əlavə xərcləri əks etdirir və birbaşa olaraq maliyyə alətinin alışı, buraxılması və ya satışı ilə əlaqəlidir. Əlavə xərc əməliyyat həyata keçirilmədiyi təqdirdə yaranmayan xərclərdir. Əməliyyat xərclərinə agentlərə (satış üzrə agentlər kimi fəaliyyət göstərən işçilər daxil olmaqla), məsləhətçilərə, brokerlərə və dilerlərə ödənilmiş haqq və komissiyalar, tənzimləyici orqanlar və fond birjalarına ödəmələr, eləcə də mülkiyyət hüququnun köçürülməsi üzrə vergilər və rüsumlar daxildir. Əməliyyat xərclərinə borc öhdəlikləri üzrə mükafat və ya diskontlar, maliyyələşdirmə xərcləri, daxili inzibati və ya saxlama xərcləri daxil edilmir.


7

3 Əsas Uçot Siyasətlərinin Qısa Xülasəsi (davamı)

Amortizasiya edilmiş dəyər əsas məbləğin ödənilməsi çıxılmaqla, lakin hesablanmış faizləri daxil etməklə, maliyyə aktivləri üçün isə dəyərsizləşmə zərərləri üzrə hər hansı silinməni çıxmaqla aktivlərin ilkin dəyərini əks etdirir. Hesablanmış faizlərə ilkin uçot zamanı təxirə salınmış əməliyyat xərclərinin və effektiv faiz metodundan istifadə etməklə ödəniş məbləği üzrə hər hansı mükafat və ya diskontun amortizasiyası daxildir. Hesablanmış faiz gəlirləri və faiz xərcləri, o cümlədən hesablanmış kupon gəlirləri və amortizasiya edilmiş diskont və ya mükafat (verilmə zamanı təxirə salınmış komissiyalar daxil olmaqla, əgər varsa) ayrıca göstərilmir və maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda müvafiq maddələrin balans dəyərinə daxil edilir.

Effektiv faiz metodu maliyyə alətinin balans dəyəri üzrə sabit faiz dərəcəsinin (effektiv faiz dərəcəsi) təmin edilməsi üçün faiz gəlirləri və ya xərclərinin müvafiq dövr ərzində uçota alınması metodudur. Effektiv faiz dərəcəsi, təxmin edilən gələcək pul ödənişlərini və ya daxilolmaları (kreditlər üzrə gələcək zərərlər istisna olmaqla) maliyyə alətinin gözlənilən fəaliyyət müddəti ərzində və ya müvafiq hallarda daha qısa müddət ərzində maliyyə alətinin xalis balans dəyərinə diskontlaşdıran dəqiq dərəcədir. Effektiv faiz dərəcəsi maliyyə aləti üçün nəzərdə tutulan dəyişkən faiz dərəcəsi üzrə kredit spredini əks etdirən mükafatlar və ya diskont və yaxud bazar qiymətlərindən asılı olaraq müəyyən edilməyən digər dəyişkən amillər istisna olmaqla, faiz dərəcələrinin növbəti dəyişdirilmə tarixinə qədər dəyişkən faizli alətlər üzrə pul vəsaitlərinin hərəkətini diskont etmək üçün istifadə edilir. Bu cür mükafatlar və ya diskontlar maliyyə alətinin gözlənilən tədavül müddəti ərzində amortizasiya edilir. Diskont dəyərinin hesablanmasına müqavilə tərəfləri arasında ödənilmiş və ya alınmış effektiv faiz dərəcəsinin tərkib hissəsini təşkil edən bütün komissiyalar daxildir.

Maliyyə alətlərinin ilkin tanınması. Ticarət qiymətli kağızları, derivativlər və mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə əks etdirilmiş digər maliyyə alətləri ədalətli dəyərdə qeydə alınır. Bütün digər maliyyə alətləri əməliyyat məsrəfləri də daxil olmaqla ilkin olaraq ədalətli dəyərdə qeydə alınır. İlkin tanınma zamanı ədalətli dəyər ən yaxşı olaraq əməliyyat qiyməti ilə sübut edilir. İlkin tanınma zamanı yalnız ədalətli dəyər ilə əməliyyat qiyməti arasında fərq olduqda yaranan mənfəət və ya zərər qeydə alınır. Ədalətli dəyər eyni maliyyə aləti ilə aparılan digər cari bazar əməliyyatlarının müşahidəsi və yaxud həmin bazarlardan əldə edilən məlumatlara əsaslanan qiymətləndirmə üsulu ilə sübut edilir.

Qanunvericilik və ya mövcud bazar qaydaları ilə müəyyən edilmiş vaxt çərçivəsində alınıb-satılması nəzərdə tutulan maliyyə aktivləri (“standart şərltərlə həyata keçirilən” alış və satışlar) Qrupun maliyyə aktivini almaq və ya satmaq öhdəliyini qəbul etdiyi əməliyyat tarixində qeydə alınır. Alış üzrə bütün digər əməliyyatlar müəssisənin həmin maliyyə aləti üzrə müqavilə tərəfi olduqda tanınır.

Maliyyə aktivlərinin tanınmasının dayandırılması. Bank aşağıdakı hallarda maliyyə aktivlərinin tanınmasını dayandırır: (a) aktivlər geri alındıqda və ya bu aktivlərlə əlaqədar pul vəsaitlərinin hərəkəti üzrə hüquqların müddəti başa çatdıqda və ya (b) Bank maliyyə aktivlərindən daxil olan pul vəsaitlərinin axını üzrə mülkiyyət hüququnu ötürdükdə və ya ötürülmə haqqında müqavilə bağladıqda və bu zaman (i) həmin aktivlərin mülkiyyət hüququ ilə əlaqədar bütün risk və faydaları əsas etibarilə başqa tərəfə ötürdükdə və ya (ii) bu aktivlərin mülkiyyət hüququ ilə əlaqədar bütün risk və faydaları əsas etibarilə ötürmədikdə və ya saxlamadıqda, lakin, həmin aktivlər üzrə nəzarət hüququnu özündə saxlamadıqda. Nəzarət qarşı tərəfin öz mülkiyyətində olan aktivi satış üzrə məhdudiyyətlər qoymadan əlaqəli olmayan üçüncü tərəfə satmaq üçün praktiki imkana malik olmadığı hallarda saxlanılır.

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri. Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri pul vəsaitlərinin

əvvəlcədən məlum olan məbləğinə asan çevrilə bilən və dəyərin cüzi dəyişməsi kimi riskə məruz qalan

qoyuluşlardır. Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinə Mərkəzi Bankdakı məcburi ehtiyatlar və ilkin

ödəniş müddəti üç aydan az olan banklararası depozitlər daxildir. Verilmə tarixində istifadəsi üç aydan

çox müddətə məhdudlaşdırılmış vəsaitlər pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinə aid edilmir.

Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar. Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar

amortizasiya edilmiş dəyərdə qeydə alınmaqla, Bankın gündəlik əməliyyatlarını maliyyələşdirmək üçün

nəzərdə tutulmayan məcburi ehtiyat depozitlərini əks etdirir və bu səbəbdən pul vəsaitlərinin hərəkəti

haqqında hesabatın tərtib edilməsi məqsədilə pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinə aid edilmir.


8


Digər banklardan alınacaq vəsaitlər. Digər banklardan alınacaq vəsaitlər müəyyən edilmiş və ya

müəyyən edilə bilən tarixlərdə ödənilmək şərtilə Bank tərəfindən kontragent banklara avans şəklində

nağd pul verildiyi zaman qeydə alınır. Bu zaman, Bank yaranmış sərbəst surətdə alınıb satıla bilməyən

qeyri-derivativ debitor borcları üzrə alqı-satqı əməliyyatı aparmaq niyyətində olmur. Digər banklardan

alınacaq vəsaitlər amortizasiya edilmiş dəyərlə əks etdirilir.

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar. Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar müəyyən edilmiş

və ya müəyyən edilə bilən tarixlərdə ödənilmək şərtilə Bank tərəfindən müştərilərə avans şəklində nağd

pul verildiyi zaman qeydə alınır. Bu zaman Bank yaranmış sərbəst surətdə alınıb satıla bilməyən qeyri-

derivativ debitor borcları üzrə alqı-satqı əməliyyatı aparmaq niyyətində olmur. Müştərilərə verilmiş

kreditlər və avanslar amortizasiya edilmiş dəyərlə əks etdirilir.

Amortizasiya edilmiş dəyərlə tanınan maliyyə aktivlərinin dəyərsizləşməsi. Maliyyə aktivinin ilkin

uçotundan sonra baş vermiş bir və ya bir neçə halın (“zərər halları”) nəticəsində yaranmış və etibarlı

şəkildə təxmin edilə bilən maliyyə aktivi və ya maliyyə aktivləri qrupu üzrə daxil olacaq pul vəsaitlərinin

məbləğinə və ya dövrünə təsir göstərən dəyərsizləşmə üzrə zərərlər il üzrə mənfəət və ya zərərə aid

edilir. Ayrıca qiymətləndirilən maliyyə aktivi (əhəmiyyətindən asılı olmayaraq) ilə əlaqədar

dəyərsizləşmə üzrə zərərin baş verməsinə dair Bankda obyektiv dəlil olmadıqda, həmin aktiv analoji

kredit riskinə malik olan maliyyə aktivləri qrupuna aid edilir və dəyərsizləşməyə görə birlikdə

qiymətləndirilir. Maliyyə aktivinin dəyərsizləşməsi məsələsinə baxarkən Bankın nəzərə aldığı əsas

amillər həmin aktivin vaxtı keçmiş statusu və hər hansı girov təminatının realizasiya oluna bilməsidir.

Dəyərsizləşmə üzrə zərərin baş verməsinə dair obyektiv əlamətlərin mövcud olmasını müəyyən edən

əsas meyarlar aşağıda göstərilir:

- hər hansı ödənişin gecikdirilməsi və bu zaman gecikdirilmiş ödənişin hesablaşma sistemlərindəki gecikmə ilə izah edilə bilməməsi;

- borcalanın əhəmiyyətli maliyyə çətinlikləri ilə üzləşməsi və bunun Qrupun borcalan haqqında maliyyə məlumatları ilə təsdiqlənməsi;

- borcalanın müflisləşməsi və ya onun maliyyə strukturunun yenidən təşkil edilməsi riskinə məruz qalması;

- borcalana təsir göstərən milli və ya yerli iqtisadi şəraitin dəyişməsi nəticəsində onun ödəniş statusunda mənfi dəyişikliklərin baş verməsi; və ya

- girovun dəyərinin bazar şərtlərinin pisləşməsi nəticəsində əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşməsi.

Aktivlər üçün dəyərsizləşmə üzrə zərərlərin kollektiv şəkildə qiymətləndirilməsi məqsədilə maliyyə

aktivləri analoji kredit risk xüsusiyyətlərinə əsasən qruplaşdırılır. Həmin xüsusiyyətlər qiymətləndirilən

aktivlərin müqavilə üzrə şərtlərinə uyğun olaraq borcalanlar tərəfindən bütün məbləğlərin ödənilməsi

qabiliyyətinin göstəricisi olmaqla, bu cür aktivlər qrupu üzrə gələcək pul vəsaitləri hərəkətinin təxmin

edilməsi üçün uyğundur.

Dəyərsizləşməyə qarşı məcmu şəkildə qiymətləndirilən maliyyə aktivləri qrupundakı pul vəsaitlərinin

gələcək hərəkəti, həmin aktivlərlə bağlı müqavilə üzrə pul vəsaitlərinin hərəkətinə, keçmişdə baş vermiş

zərər halları nəticəsində yaranacaq vaxtı keçmiş borcların həcminə dair rəhbərlikdə mövcud olan

statistikaya və vaxtı keçmiş borcların geri qaytarılması nailiyyətinə əsasən müəyyən edilir. Keçmiş

dövrlərə təsir göstərməyən cari şəraitin təsirini əks etdirmək və cari dövrdə mövcud olmayan keçmiş

hadisələrin təsirini aradan qaldırmaq məqsədilə, keçmiş illərin statistikası müşahidə edilə bilən cari

məlumatlara əsasən tənzimlənir.

Amortizasiya edilmiş dəyərlə uçota alınan dəyərsizləşmiş maliyyə aktivi ilə bağlı şərtlərə yenidən

baxılarsa və ya bu şərtlər borcalanın və yaxud borcverənin maliyyə vəziyyətindəki çətinliklərə görə

dəyişərsə, dəyərsizləşmənin uçotu şərtlərin dəyişməsindən əvvəlki effektiv faiz dərəcəsinə əsaslanır.

Şərtlərinə yenidən baxılmış aktivin tanınmasının dayandırılması zamanı risk və faydalar əhəmiyyətli

dərəcədə dəyişərsə, yeni aktiv ədalətli dəyərlə tanınır. Bu, adətən ilkin və yeni gözlənilən nağd pul

axınlarının cari dəyərləri arasındakı fərq əhəmiyyətli olduqda müşahidə olunur.


9


Aktivin balans dəyərini effektiv faiz dərəcəsilə diskont edilmiş gələcək pul vəsaitləri hərəkətinin cari dəyərinə (kreditlər üzrə baş verməmiş gələcək zərərlər istisna olmaqla) bərabərləşdirmək üçün aktivlər üçün dəyərsizləşmə üzrə zərərlər ehtiyat hesablarında qeydə alınır. Girov qoyulmuş maliyyə aktivi üzrə təxmin edilən gələcək pul vəsaitləri hərəkətinin cari dəyərinin hesablanması girovun alınması və satılması ilə bağlı məsrəflər çıxılmaqla, girov nəticəsində yarana bilən (girovun olub-olmaması ehtimal edildikdə) pul vəsaitlərinin hərəkətini əks etdirir.

Dəyərsizləşmə üzrə zərərin məbləği sonrakı dövrdə baş vermiş hadisəyə görə azalarsa və həmin

azalma obyektiv olaraq zərərin qeydə alınmasından sonra baş vermiş hadisəyə (məsələn, borcalanın

kredit reytinqinin artması kimi) aid edilərsə, əvvəl qeydə alınmış dəyərsizləşmə üzrə zərər il üzrə

mənfəət və zərər hesabına yaradılmış ehtiyata düzəliş etməklə bərpa edilir.

Aktivlər qaytarıla bilmədikdə onlar, aktivin və ya onun hissəsinin bərpa olunması üçün bütün zəruri

prosedurların tamamlanmasından və zərərin məbləğinin müəyyən edilməsindən sonra müvafiq zərər

ehtiyatından silinir. Əvvəllər silinmiş məbləğlərin bərpa edilməsi il üzrə mənfəət və ya zərərdə

dəyərsizləşmə üzrə zərərin azaldılması kimi uçota alınır.

Kreditlərlə bağlı sair öhdəliklər. Bank kreditlərin verilməsi üçün maliyyə zəmanətləri və öhdəlikləri

buraxır. Maliyyə zəmanətləri müştərinin üçüncü şəxslər qarşısında öz öhdəliklərini yerinə yetirə

bilmədiyi və kreditlər kimi eyni kredit riskinə məruz qaldığı halda, ödənişlərin aparılması üzrə dəyişilməz

öhdəlikləri əks etdirir. Kreditlərin verilməsi üzrə maliyyə zəmanətləri və öhdəlikləri əvvəlcə qaydaya görə

əldə edilmiş komissiya gəlirləri ilə təsdiqlənən ədalətli dəyərlə qeydə alınır. Həmin məbləğ öhdəliyin

qüvvədə olduğu müddət ərzində düz xətt metodu ilə amortizasiya edilir. Bu metod Bankın xüsusi kredit

müqaviləsi imzalayacağı və onu qısa müddətdə satmayacağı ehtimal edildikdə tətbiq edilmir; bu cür

kreditlərin verilməsi öhdəlikləri üzrə komissiya gəlirləri təxirə salınmaqla, kreditin ilkin uçotu zamanı

onun balans dəyərinə daxil edilir. Hər bir hesabat dövrünün sonunda öhdəliklər (i) ilkin uçot zamanı

amortizasiya olunmamış məbləğin qalığı və (ii) hər bir hesabat dövrünün sonunda öhdəliyin yerinə

yetirilməsi üçün tələb olunan xərclər üzrə ən yaxşı təxminlərdən daha yüksək olanı ilə ölçülür.

Satıla bilən investisiya qiymətli kağızlar. Bu kateqoriyaya Bankın qeyri-müəyyən müddət ərzində

saxlamaq niyyəti olan və likvidliyin saxlanması üzrə tələblərdən asılı olaraq və ya faiz dərəcələri,

valyuta məzənnələri və ya səhmlərin qiymətinin dəyişməsi nəticəsində satıla bilən investisiya qiymətli

kağızları daxildir.

Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları ədalətli dəyərlə əks etdirilir. Satıla bilən borc qiymətli kağızları

üzrə faiz gəlirləri effektiv faiz metodu ilə hesablanır və il üzrə mənfəət və ya zərərdə qeydə alınır. Satıla

bilən pay alətləri üzrə dividendlər Bankın ödənişləri əldə etmək hüququ müəyyən edildikdə və

dividendlərin əldə edilməsi ehtimalı yarandıqda il üzrə mənfəət və zərərdə əks etdirilir. Ədalətli

dəyərdəki dəyişikliklərin bütün digər elementləri investisiyanın tanınmasının dayandırılması və ya

dəyərsizləşməsi anınadək sair məcmu gəlirlərdə əks etdirilir. Satıla bilən qiymətli kağızlar üzrə tanınma

dayandırılarkən əvvəllər sair məcmu gəlir kateqoriyasına aid edilmiş mənfəət və ya zərər kapitaldan il

üzrə mənfəət və ya zərərə yenidən təsnifləşdirilir.

Dəyərsizləşmə üzrə zərərlər satıla bilən investisiya qiymətli kağızlarının ilkin uçotundan sonra baş

vermiş bir və ya bir neçə halın (“zərər halları”) nəticəsində yarandıqda il üzrə mənfəət və ya zərərdə əks

etdirilir. Pay qiymətli kağızların ədalətli dəyərinin onun alış dəyərindən əhəmiyyətli dərəcədə və ya uzun

müddət ərzində aşağı olması həmin qiymətli kağızların dəyərsizləşməsini göstərir. Alış dəyəri ilə cari

ədalətli dəyər arasında fərq kimi müəyyən edilən dəyərsizləşmə üzrə yığılmış zərər, ilkin olaraq mənfəət

və ya zərərdə əks etdirilən həmin aktivin dəyərsizləşməsi üzrə zərəri çıxmaqla, sair məcmu gəlirlər

kateqoriyasından il üzrə mənfəət və ya zərərə yenidən təsnifləşdirilir. Pay alətlərinin dəyərsizləşməsi

üzrə zərər bərpa edilmir və sonrakı gəlirlər sair məcmu gəlirlər kimi qeydə alınır. Satıla bilən qiymətli

kağızlar kimi təsnifləşdirilmiş borc alətlərinin ədalətli dəyəri hesabat tarixindən sonrakı dövr ərzində

artarsa və həmin artım obyektiv olaraq dəyərsizləşmə üzrə zərərin mənfəət və ya zərər kimi uçota

alınmasından sonra baş vermiş hadisəyə aid edilə bilərsə, dəyərsizləşmə üzrə zərər il üzrə mənfəət və

ya zərər hesabına bərpa edilir.


10


Əmlak və avadanlıqlar. Əmlak və avadanlıqlar hər hansı yığılmış amortizasiya və ehtiyac yaranarsa, dəyərsizləşmə üzrə zərərlər çıxılmaqla, ilkin dəyərdə uçota alınır. Kiçik həcmli təmir və istismar xərcləri çəkildiyi zaman xərcə silinir.

Rəhbərlik hər bir hesabat dövrünün sonunda əmlak və avadanlıqlar üzrə dəyərsizləşmə əlamətlərinin mövcud olub-olmadığını qiymətləndirir. Əgər bu cür əlamətlər mövcud olarsa, rəhbərlik bərpa dəyərini təxmin edir. Aktivin bərpa dəyəri onun satışı üzrə məsrəflər çıxılmaqla, ədalətli dəyəri və istifadə dəyərindən daha yüksək olan dəyəridir. Aktivin balans dəyəri onun bərpa dəyərinə qədər azaldılır və dəyərsizləşmə üzrə zərər dəyərsizləşmə məbləğinin kapital hesabında göstərilən əvvəlki ilin yenidən qiymətləndirmə ehtiyatından artıq olan həcmdə il üzrə mənfəət və ya zərərə aid edilir. Aktivin satışı üzrə məsrəflər çıxılmaqla ədalətli dəyəri və ya onun istifadə dəyərini qiymətləndirmək üçün istifadə edilmiş təxminlərdə dəyişiklik baş verdiyi təqdirdə, əvvəlki illərdə tanınmış dəyərsizləşmə üzrə zərər ləğv edilir.

Əmlak və avadanlıqların silinməsindən yaranan mənfəət və ya zərər, gəlirin məbləği ilə balans dəyəri

arasındakı fərq kimi müəyyən edilir və il üzrə mənfəət və ya zərərə daxil edilir (sair əməliyyat gəlirləri və

ya xərclərinin tərkibində).

Amortizasiya. Torpaq üçün amortizasiya hesablanmır. Digər əsas vəsaitlər üzrə amortizasiya düz xətt

metoduna əsasən, yəni əsas vəsaitlərin təxmini faydalı istifadə müddəti ərzində aşağıdakı illik

amortizasiya dərəcələrini tətbiq etməklə aktivlərin ilkin dəyərini onların qalıq dəyərinədək azaltmaqla

hesablanır:

Faydalı istifadə müddəti Ofis və kompüter avadanlıqları 4 il Mebel, qurğular və sair 4 il Nəqliyyat vasitələri 4 il İcarəyə götürülmüş aktivlərin yaxşılaşdırılması 3 il

Aktiv faydalı istifadə müddətinin sonunda nəzərdə tutulan vəziyyətə uyğun olduqda, onun satışı ilə bağlı

ehtimal olunan xərclər çıxıldıqdan sonra, Bank tərəfindən əldə oluna biləcək qiymətləndirilmiş məbləğ

aktivin qalıq dəyəridir. Aktivlərin qalıq dəyəri və faydalı istifadə müddəti hər hesabat dövrünün sonunda

nəzərdən keçirilir və lazım olduqda dəyişdirilir.

Qeyri-maddi aktivlər. Qudvildən başqa, Bankın qeyri-maddi aktivləri müəyyən faydalı istifadə müddətinə malik olmaqla əsasən kapitallaşdırılmış proqram təminatından və lisenziyalardan ibarətdir.

Proqram təminatı üzrə əldə edilmiş lisenziyalar onların alınması və tətbiq edilməsi üçün çəkilmiş

xərclərin əsasında kapitallaşdırılır. Bank tərəfindən nəzarət olunan identifikasiya edilə bilən unikal

proqram təminatı ilə birbaşa əlaqəli olan tərtibat xərcləri, çəkilmiş xərclərdən artıq olan əlavə iqtisadi

səmərə gətirəcəyi halda qeyri-maddi aktivlər kimi tanınır. Kapitallaşdırılmış xərclərə proqram təminatını

tərtib edən işçilərə sərf olunan xərclər və ümumi təsərrüfat xərclərinin müvafiq hissəsi daxildir. Proqram

təminatı ilə əlaqədar bütün sair xərclər (məsələn, texniki dəstək xərcləri) çəkildiyi zaman xərcə silinir.

Kapitallaşdırılmış proqram təminatı təxmin edilən faydalı istifadə müddəti (1-10 il) ərzində düz xətt

metoduna əsasən amortizasiya olunur.

Əməliyyat lizinqi. Bank lizinqalan qismində çıxış etdikdə və lizinq obyektlərinin mülkiyyət hüququ ilə bağlı risk və gəlirlər lizinqverən tərəfindən Banka ötürülmədikdə, əməliyyat lizinqi müqavilələri üzrə cəmi ödənişlər lizinqin müddəti ərzində düz xətt metoduna əsasən il üzrə mənfəət və zərərə (icarə xərclərinə) aid edilir.

Digər müqavilələrdə nəzərdə tutulan lizinq a) müqavilənin yerinə yetirilməsi müəyyən aktiv və ya

aktivlərin istifadəsi ilə əlaqəli olub-olmadıqda və b) müqavilədə aktivdən istifadə hüququnun ötürülməsi

nəzərdə tutulub-tutulmadıqda ayrılır.


11


Maliyyə lizinqi üzrə öhdəliklər. Bank lizinqalan qismində çıxış etdikdə və mülkiyyət hüququ ilə

əlaqədar bütün risk və faydalar Banka ötürüldükdə, lizinqə verilmiş aktivlər lizinq münasibətlərinin

yarandığı tarixdən lizinqə verilmiş aktivlərin ədalətli dəyəri ilə minimum lizinq ödənişlərinin cari

dəyərindən daha aşağı olanı ilə əmlak və avadanlıqların tərkibində qeydə alınır. Hər bir lizinq ödənişi

maliyyə lizinqi üzrə borc qalığından daimi faiz dərəcəsinin təmin edilməsi məqsədilə öhdəliyin yerinə

yetirilməsi və maliyyə xərcləri arasında qismən bölüşdürülür. Gələcək maliyyə xərcləri çıxılmaqla, lizinq

üzrə müvafiq öhdəliklər “maliyyə lizinqi üzrə öhdəliklər” sətrinə daxil edilir. Faiz xərcləri effektiv faiz

metoduna əsasən lizinqin müddəti ərzində il üzrə mənfəət və ya zərərə aid edilir. Maliyyə lizinqi

müqaviləsinə əsasən əldə edilmiş aktivlər onların faydalı istifadə müddəti ərzində və ya Bank lizinq

müddətinin sonuna həmin aktiv üzrə mülkiyyət hüququ əldə edəcəyinə kifayət qədər əmin olmadıqda,

daha qısa olan lizinq müddəti ərzində amortizasiya edilir.

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər. Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər kontragent banklar

tərəfindən Banka nağd pul və ya sair aktivlər verildiyi zaman qeydə alınır. Qeyri-derivativ maliyyə

öhdəlikləri amortizasiya edilmiş dəyərlə uçota alınır. Bank verdiyi borcları geri aldıqda, həmin borc

öhdəlikləri maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatdan silinir və öhdəliyin balans dəyəri ilə ödənilmiş məbləğ

arasındakı fərq borcun ödənilməsi üzrə yaranan gəlir və ya xərclərə aid edilir.

Müştəri hesabları. Müştəri hesabları fiziki şəxslər, dövlət müəssisələri və ya hüquqi şəxslər qarşısında

olan qeyri-derivativ maliyyə öhdəliklərini əks etdirir və amortizasiya edilmiş dəyərlə qeydə alınır.

Müddətli borc öhdəlikləri. Müddətli borc öhdəliklərinə rezident maliyyə institutları tərəfindən sabit ödəmə müddəti və sabit faiz dərəcələri ilə verilmiş kreditlər daxildir. Müddətli borc öhdəlikləri amortizasiya edilmiş dəyərlə qeydə alınır.

Mənfəət vergisi. Hazırkı maliyyə hesabatlarında mənfəət vergisi qüvvədə olan və ya hesabat dövrünün sonuna qüvvəyə minmiş yerli qanunvericiliyə uyğun olaraq hesablanmışdır. Mənfəət vergisi xərci cari və təxirə salınmış mənfəət vergisindən ibarətdir və bu və ya digər dövrdə vergi təsiri bilavasitə kapitalda qeydə alınan əməliyyatlar istisna olmaqla, sair məcmu gəlirlərdə və ya birbaşa olaraq kapitalda qeydə alınır.

Cari mənfəət vergisi, cari və əvvəlki dövrlər üzrə vergiyə cəlb edilən mənfəət və ya zərər ilə əlaqədar vergi orqanlarına ödəniləcək və ya onlardan geri alınacaq məbləği təşkil edir. Vergiyə cəlb edilən mənfəət və ya zərər maliyyə hesabatlarının müvafiq vergi bəyannamələrinin təqdim olunmasından əvvəl təsdiqləndiyi halda təxmini göstəricilərə əsasən hesablanır. Mənfəət vergisindən başqa digər vergilər inzibati və sair əməliyyat xərcləri kimi qeydə alınır.

Təxirə salınmış mənfəət vergisi öhdəlik metodundan istifadə etməklə, aktiv və öhdəliklərin vergi bazası və maliyyə hesabatlarının hazırlanması məqsədləri üçün onların balans dəyəri arasında yaranan keçmiş illərin vergi zərəri və bütün müvəqqəti fərqlər üçün hesablanır. İlkin uçot zamanı istisna hal olaraq, əgər əməliyyat maliyyə mənfəəti və vergiyə cəlb edilən mənfəətə təsir göstərmirsə, aktiv və öhdəliyin ilkin qeydə alınması nəticəsində yaranan müvəqqəti fərqlər üzrə təxirə salınmış vergi hesablanmır (biznes birləşməsi halları istisna olmaqla). Təxirə salınmış vergi qalıqları qüvvədə olan və ya hesabat dövrünün sonunda qüvvəyə minmiş vergi dərəcələrinə əsasən müvəqqəti fərqlərin qaytarılacağı və ya keçmiş illərdən yığılmış vergi zərərlərinin istifadə ediləcəyi dövrdə tətbiq edilməli vergi dərəcələrindən istifadə etməklə hesablanır.

Gəlirdən çıxılan müvəqqəti fərqlər üzrə təxirə salınmış vergi aktivləri və keçmiş illərin vergi zərərləri vergi tutulan gələcək gəlirlərin yaranması və bu gəlirlər üzrə çıxılmaların istifadə edilməsi ehtimalını nəzərə alaraq tanınır.

Nizamnamə kapitalı. Adi səhmlər kapital kimi təsnifləşdirilir. Yeni səhmlərin emissiyası ilə birbaşa əlaqəli olan əlavə məsrəflər kapitalda daxilolmaların azalması kimi (vergi çıxılmaqla) göstərilir. Alınmış məbləğin ədalətli dəyərinin buraxılmış səhmlərin nominal dəyərindən artıq olan hissəsi kapitalda səhm mükafatı kimi qeydə alınır.


12


Gəlir və xərclərin tanınması. Bütün borc alətləri üzrə faiz gəlirləri və xərcləri effektiv faiz metodundan istifadə etməklə hesablama metodu ilə qeydə alınır. Bu metoda əsasən, faiz gəlirləri və xərclərinə müqavilə tərəfləri arasında ödənilmiş və ya alınmış və effektiv faiz dərəcəsinin tərkib hissəsi olan bütün komissiya və haqlar, sövdələşmə xərcləri, eləcə də bütün digər mükafat və ya güzəştlər daxildir. Effektiv faiz dərəcəsinə aid olan komissiya haqlarına maliyyə aktivinin yaradılması və ya alınması, yaxud maliyyə öhdəliyinin (məsələn, ödəmə qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi, zəmanətlərin və ya girovun dəyərləndirilməsi və qeydə alınması, maliyyə alətinin təqdim edilməsi şərtlərinin razılaşdırılması və sövdələşmə sənədlərinin hazırlanması haqları) buraxılması ilə əlaqədar əldə edilmiş və ya ödənilmiş komissiya haqları daxildir.

Bazar faiz dərəcələri ilə kreditlərin verilməsi üzrə öhdəlik üçün Bank tərəfindən əldə edilmiş komissiya haqları, Bankın xüsusi kredit müqaviləsini imzalayacağı ehtimal edildikdə və kreditin verilməsindən sonra qısa müddət ərzində onun realizasiyasını planlaşdırmadıqda effektiv faiz dərəcəsinin tərkib hissəsi hesab edilir. Bank kreditlərin verilməsi üzrə öhdəlikləri mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə əks etdirilmiş maliyyə öhdəlikləri kimi təsnifləşdirmir.

Xarici valyutanın çevrilməsi. Bankın funksional və təqdimat valyutası Azərbaycan Respublikasının milli valyutası olan Azərbaycan Manatıdır (“AZN”).

Monetar aktivlər və öhdəliklər Mərkəzi Bankın müvafiq hesabat dövrünün sonuna qüvvədə olan rəsmi

valyuta məzənnəsinə uyğun olaraq Bankın funksional valyutasına çevrilir. Bu cür əməliyyatlar üzrə

hesablaşmaların həyata keçirilməsi və monetar aktiv və öhdəliklərin Mərkəzi Bankın ilin sonuna

müəyyən etdiyi rəsmi məzənnə ilə Bankın funksional valyutasına çevrilməsi nəticəsində yaranan gəlir

və zərər mənfəət və ya zərərdə (xaric valyuta mövqeyinin yenidən qiymətləndirilməsi üzrə zərər

çıxılmaqla gəlir kimi) tanınır. İlin sonuna qüvvədə olan məzənnə ilə çevrilmə ilkin dəyərlə

qiymətləndirilən qeyri-monetar maddələrə tətbiq edilmir. Xarici valyutada olan və ədalətli dəyərlə

qiymətləndirilən qeyri-monetar maddələr, o cümlədən pay alətləri ədalətli dəyərin müəyyən edildiyi

tarixə qüvvədə olan məzənnələrdən istifadə etməklə təqdimat valyutasına çevrilir.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə xarici valyuta qalıqlarının çevrilməsi üçün istifadə olunan rəsmi valyuta

məzənnəsi: 1 ABŞ dolları = 0.7845 AZN (2012: 1 ABŞ dolları = 0.7850 AZN). Gəlir və xərclərin

çevrilməsi üçün istifadə olunan rəsmi valyuta məzənnələri: 1 ABŞ dolları = 0.7845 AZN (2012: 1 ABŞ

dolları = 0.7856 AZN).

Səhm üzrə mənfəət. Səhm üzrə mənfəət Bankın səhmdarlarının mənfəət və ya zərərini hesabat ili ərzində dövriyyədə olan adi səhmlərin orta sayına bölməklə hesablanır.

İşçilər üzrə xərclər və müvafiq ayırmalar. Əmək haqları, Azərbaycan Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna ödənişlər, məzuniyyət və xəstəlik vərəqələri üzrə illik ödənişlər, mükafatlar və pul şəklində olmayan imtiyazlar Bankın işçiləri tərəfindən müvafiq xidmətlər göstərildikdə hesablanır. Bankın yerli qanunvericiliyə uyğun olaraq müəyyən edilmiş haqlar üzrə Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna ödənişlərdən başqa pensiya və analoji ödənişləri həyata keçirmək üçün hər hansı hüquqi və ya işgüzar praktikadan yaranan öhdəliyi yoxdur.

Seqmentlər üzrə hesabat. Seqmentlər üzrə hesabat Bankın fəaliyyəti ilə bağlı qərarları qəbul edən səlahiyyətli şəxsə təqdim edilən daxili hesabatlara əsasən hazırlanır. Gəlirləri, maliyyə nəticələri və ya aktivləri bütün seqmentlərin on faizini və ya artıq hissəsini təşkil edən seqmentlər ayrıca şəkildə açıqlanır.


13

4 Uçot Siyasətinin Tətbiqi Zamanı Əhəmiyyətli Ehtimallar və Mülahizələr

Bank növbəti maliyyə ili ərzində hesabatlarda əks etdirilən məbləğlərə və aktiv və öhdəliklərin balans dəyərinə təsir göstərən ehtimallar və mülahizələr irəli sürür. Həmin ehtimallar və mülahizələr müntəzəm olaraq rəhbərliyin təcrübəsinə və digər amillərə, həmçinin rəhbərliyin fikrincə mövcud şəraitə uyğun olaraq əsaslandırılmış gələcək hadisələr üzrə təxminlərə əsasən təhlil edilir. Uçot siyasətinin tətbiqi zamanı rəhbərlik həmçinin peşəkar mülahizələr və ehtimallar irəli sürür. Maliyyə hesabatlarında əks etdirilən məbləğlərə daha çox təsir göstərən peşəkar mülahizələr və növbəti maliyyə ili ərzində aktiv və öhdəliklərin balans dəyərinə əhəmiyyətli düzəlişlərin edilməsinə səbəb olan ehtimallara aşağıdakılar daxildir:

Kreditlər və avansların dəyərsizləşməsi üzrə zərərlər. Bank müntəzəm olaraq kredit portfeli üzrə dəyərsizləşmənin mövcudluğunu müəyyən etmək üçün onu təhlil edir. Dəyərsizləşmə üzrə zərərin il üzrə mənfəət və zərərdə əks etdirilməsini müəyyən edərkən, Bank kredit portfelində konkret bir kreditin dəyərində azalmanın müşahidə edilməsindən əvvəl kredit portfeli üzrə pul vəsaitlərinin təxmin edilən hərəkətində ölçülə bilən azalmanı əks etdirən nəzərə çarpan əlamətlərin mövcudluğunu müəyyən etmək üçün peşəkar mülahizələr irəli sürür. Bu göstəricilərə, qrupdakı borcalanların ödəniş statusunda və ya qrupdakı aktivlər üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməməsi ilə əlaqədar ölkə səviyyəsində və ya yerli iqtisadi şərtlərdə mənfi dəyişikliyin olduğunu əks etdirən müşahidə edilə bilən məlumatlar daxildir. Rəhbərlik gələcək pul vəsaitləri hərəkətinin proqnozlaşdırılması üçün istifadə edilən kredit portfelindəki aktivlər ilə analoji kredit riskinə və dəyərsizləşmə üzrə obyektiv əlamətlərə malik aktivlər ilə əlaqədar əvvəlki ilin zərərləri haqqında məlumata əsaslanan təxminlər irəli sürür. Gələcək pul vəsaitləri hərəkətinin məbləğini və müddətini təxmin edərkən istifadə edilən metodologiya və mülahizələr, təxmini və həqiqi zərərlər arasındakı hər hansı fərqi azaltmaq məqsədilə müntəzəm olaraq nəzərdən keçirilir. Faktiki və təxmin edilən zərərlər arasındakı fərqlərin 10% artması və ya azalması kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə zərərlərin müvafiq olaraq 292 min AZN (2012: 230 min AZN) artmasına və ya azalmasına gətirib çıxara bilər. Ayrı-ayrı əhəmiyyətli kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə zərərlər, kreditin ödənilməsini və müvafiq kredit üzrə girov qoyulmuş hər hansı aktivin realizasiyasını nəzərə alaraq, həmin ayrı-ayrı kreditlər üzrə diskont edilmiş gələcək pul vəsaitlərinin hərəkəti üzrə təxminlərə əsasən hesablanır. Faktiki zərərlər və pul vəsaitlərinin məbləği və müddəti arasındakı fərqlərə görə yarana bilən ayrı-ayrı əhəmiyyətli kreditlər üzrə diskont edilmiş gələcək pul vəsaitlərinin hərəkəti arasında 10% artım və ya azalma olarsa, bu, müvafiq olaraq kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə zərərin 116 min AZN (2012: 78 min AZN) artmasına və ya azalmasına gətirib çıxara bilər.

Əlaqəli tərəflərlə əməliyyatların ilkin uçotu. Bank adi fəaliyyəti gedişində əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlar aparır. 39 saylı BMS-ə uyğun olaraq maliyyə alətləri ilkin olaraq ədalətli dəyərdə uçota alınmalıdır. Lakin həmin əməliyyatların bazar və ya qeyri-bazar faiz dərəcələrində həyata keçirilməsini müəyyən etmək məqsədilə bu cür əməliyyatlar üçün aktiv bazar mövcud olmadıqda peşəkar mülahizələrdən istifadə etmək lazım gəlir. Mülahizələrin irəli sürülməsinin əsasını əlaqəli olmayan tərəflərlə analoji əməliyyatların qiymətinin müəyyən edilməsi və effektiv faiz dərəcəsinin təhlili təşkil edir. Əlaqəli tərəflərlə əməliyyatların şərtləri haqqında məlumat 30-cu Qeyddə açıqlanır.

Müddətli borc öhdəlikləri. Bank yerli borcverənlərin təklif etdiyi faiz dərəcələrinə nisbətən hökumətdən daha aşağı faiz dərəcələri ilə uzunmüddətli borc vəsaitləri cəlb edir. Bank bu cür vəsait hesabına ayrı-ayrı müştərilərə (xüsusi kreditləşdirmə proqramları çərçivəsində) güzəştli dərəcələr ilə kreditlər vermək imkanındadır. Rəhbərlik bu cür maliyyə alətlərinin ilkin uçotu zamanı yarana biləcək ədalətli dəyər üzrə gəlir və ya zərəri nəzərə almışdır. Həmin əməliyyatlar əlaqəli tərəflərlə aparılmadığına görə, rəhbərlik həmin vəsaitlərin və müvafiq kreditlərin bazar faiz dərəcələrinə uyğun olduğunu və ilkin uçot zamanı gəlir və ya zərərin yaranmadığını hesab edir. Belə bir mülahizə irəli sürərkən, rəhbərlik həmçinin həmin maliyyə alətlərinin ayrıca bazar seqmenti yaratdığını nəzərə almışdır.


14

5 Yeni və ya Yenidən İşlənmiş Standartların və Onlara Dair Şərhlərin Tətbiqi

Aşağıdakı yeni standartlar və onlara dair şərhlər 1 yanvar 2013-cü il tarixindən Bank üçün qüvvəyə minmişdir:

BMHS 13 “Ədalətli dəyərlə qiymətləndirmə” (2011-ci ilin may ayında dərc edilmişdir və 1 yanvar

2013-cü il və ya bu tarixdən sonra başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir) BMHS-yə uyğun

vahid ədalətli dəyər anlayışının, məlumatların açıqlanması üzrə tələblərin və ədalətli dəyərin

qiymətləndirilməsi mənbələrinin tətbiqi ilə əlaqədar olaraq, ədalətli dəyər haqqında məlumat

açıqlamalarının uyğunluğu və keyfiyyətinin təkmilləşdirilməsini təmin edir.

BMS 1 “Maliyyə hesabatlarının təqdimatı” Standartına Dəyişiklik (2011-ci ilin iyun ayında dərc edilmişdir və 1 iyul 2012-ci il və ya bu tarixdən sonra başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir) sair məcmu gəlirlərdə göstərilən maddələrin açıqlanması qaydasına dəyişiklik etmişdir. Bu dəyişikliklərə əsasən müəssisələr sair məcmu gəlirlərdə göstərilən maddələrin gələcəkdə mənfəət və ya zərərə yenidən təsnifləşdirilməsi baxımından onları iki kateqoriyaya bölməlidirlər. 1 saylı BMS-də təklif edilən hesabatın adı indi “mənfəət və ya zərər və sair məcmu gəlir haqqında hesabat” kimi dəyişdirilmişdir. Yenidən işlənmiş standart maliyyə hesabatlarının təqdimatında dəyişikliyə gətirib çıxarmışdır, lakin əməliyyatların və ya qalıqların qiymətləndirilməsinə hər hansı təsir göstərməmişdir.

“Açıqlama – Maliyyə aktivləri və maliyyə öhdəliklərinin qarşılıqlı əvəzləşdirilməsi” – BMHS 7-yə

dəyişiklik (2011-ci ilin dekabr ayında dərc edilmişdir və 1 yanvar 2013-cü il və ya bu tarixdən

sonra başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir). Bu dəyişiklik müəssisənin maliyyə hesabatlarının

istifadəçilərinə əvəzləşdirmə hüququ daxil olmaqla, əvəzləşdirmə haqqında razılaşmaların təsirini və ya

potensial təsirini qiymətləndirmək imkanı yaradan açıqlamalar tələb edir.

Beynəlxalq Maliyyə Hesabatı Standartlarının təkmilləşdirilməsi (2012-ci ilin may ayında dərc

edilmişdir və 1 yanvar 2013-cü il tarixində başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir).

Təkmilləşdirmələr beş standarta edilmiş dəyişikliklərdən ibarətdir. 1 saylı BMHS (i) BMHS-yə uyğun

maliyyə hesabatlarının hazırlanmasına yenidən başlayan müəssisələrin təkrar olaraq 1 saylı BMHS-ni

tətbiq edə bilməsi və ya bütün BMHS-ləri sanki onların tətbiqini heç zaman dayandırmamış kimi

retrospektiv qaydada tətbiq edə bilməsini dəqiqləşdirir və (ii) BMHS-ni ilk dəfə qəbul edən müəssisələri

23 saylı BMS “Borc vəsaitləri üzrə xərclər” standartının retrospektiv tətbiqindən azad edir. Yenidən

işlənmiş 1 saylı BMS retrospektiv düzəlişlər, uçot siyasətindəki dəyişikliklər və ya təqdimat məqsədləri

üçün təsnifləşdirmələrin əhəmiyyətli təsirinə görə dövrün əvvəlinə təqdim edilmiş üçüncü balansın

dəstəklənməsi üçün izahedici qeydlərin tələb olunmadığını aydınlaşdırır. Lakin izahedici qeydlər

müəssisələrin könüllü olaraq əlavə müqayisəli hesabatlar təqdim etmək qərarına gəldiyi halda tələb

olunur. Yenidən işlənmiş 16 saylı BMS-yə uyğun olaraq, bir dövrdən artıq istifadə edilmiş xidmət

avadanlıqları mal-material ehtiyatları kimi deyil, əsas vəsait kimi təsnifləşdirilməlidir. Yenidən işlənmiş

32 saylı BMS-yə uyğun olaraq sahibkarlara ödənişlər ilə bağlı müəyyən vergi məbləğləri 12 saylı BMS

ilə daim tələb olunduğu kimi mənfəət və zərər hesabatında uçota alınmalıdır. Yenidən işlənmiş 34 saylı

BMS onun tələblərinin 8 saylı BMHS-yə uyğunlaşdırılmasını əks etdirir. 34 saylı BMS fəaliyyət seqmenti

üzrə cəmi aktiv və öhdəliklərin həcmi ilə bağlı məlumatların müntəzəm olaraq yalnız fəaliyyətlə bağlı

qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxsə təqdim olunduğu və sonuncu illik maliyyə hesabatlarının

imzalandığı tarixdən həmin məbləğlərdə əhəmiyyətli dəyişikliyin olduğu halda, maliyyə hesabatlarında

açıqlanmasını tələb edir.

Yenidən işlənmiş digər standartlar və onlara dair şərhlər: BMHŞK 20 "Hasilat mərhələsində açıq

işlənmə zamanı emal məsrəfləri" emal işləri nəticəsində yaranan mənfəətin uçota alınma vaxtını və

qaydasını nəzərdə tutur. Bu şərh Bankın maliyyə hesabatlarına təsir göstərməmişdir. 2012-ci ilin mart

ayında dərc edilmiş və 1 yanvar 2013-cü il tarixində başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minmiş BMHS

1-ə dəyişikliklər “Beynəlxalq Maliyyə Hesabatı Standartlarının ilk dəfə qəbul edilməsi - Dövlət

subsidiyaları” BMHS-i ilk dəfə qəbul edən müəssisələri dövlətdən bazar faiz dərəcəsindən aşağı faizlə

götürülmüş kreditlər ilə bağlı uçot tələblərini tam şəkildə retrospektiv qaydada tətbiq etmək tələbindən

azad edir. Bu dəyişiklik Bankın fəaliyyətinə şamil edilmir.


15

6 Yeni Uçot Qaydaları

Bankın 1 yanvar 2014-cü il tarixinə və ya bu tarixdən sonra başlayan illik hesabat dövrləri üçün məcburi

xarakter daşıyan və ya Bank tərəfindən vaxtından əvvəl tətbiq edilməyən bəzi yeni standartlar və onlara

dair şərhlər dərc olunmuşdur.

BMHS 9 “Maliyyə Alətləri: Təsnifləşdirmə və Qiymətləndirmə”. 2009-cu ilin noyabr ayında dərc

edilmiş və 2010-cu ilin oktyabr, 2011-ci ilin dekabr və 2013-cü ilin noyabr aylarında dəyişiklik edilmiş

standartın əsas fərqləri aşağıda göstərilir:

Maliyyə aktivləri iki qiymətləndirmə kateqoriyasına təsnifləşdirilməlidir: ilkin tanınmadan sonra ədalətli dəyərlə qiymətləndirilən aktivlər və ilkin tanınmadan sonra amortizasiya edilmiş dəyərdə qiymətləndirilən aktivlər. Qiymətləndirmə metodunun seçilməsi ilkin tanınma zamanı həyata keçirilməlidir. Təsnifləşdirmə müəssisənin maliyyə alətlərinin idarə edilməsi üzrə biznes modeldən və alət üzrə müqavilədə nəzərdə tutulan nağd pul axınlarının xüsusiyyətindən asılıdır.

Maliyyə aləti yalnız borc aləti olduğu halda, ilkin tanınmadan sonra amortizasiya edilmiş dəyərdə qiymətləndirilir. Eyni zamanda bu aktiv aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir: (i) müəssisənin biznes modelinin məqsədi aktivi saxlamaq yolu ilə onun yaratdığı nağd pul axınlarını əldə etməklə bərabər (ii) aktivin yaratdığı nağd pul axınları yalnız əsas məbləği və faiz ödənişlərini əks etdirməlidir (yəni, maliyyə aləti yalnız ‘kreditin baza xüsusiyyətlərinə’ malik olmalıdır). Bütün digər borc alətləri mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə qiymətləndirilməlidir.

Bütün pay alətləri ilkin tanınmadan sonra ədalətli dəyərlə qiymətləndirilməlidir. Satış üçün nəzərdə tutulan pay alətləri mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə qiymətləndirilməlidir. İlkin tanınma zamanı digər pay alətləri üzrə ədalətli dəyərlə yenidən qiymətləndirmədən yaranan realizasiya edilməmiş və edilmiş gəlir və xərclərin mənfəət və ya zərərdə deyil, sair məcmu gəlirlərdə əks etdirilməsi ilə bağlı son qərar qəbul edilə bilər. Ədalətli dəyərlə yenidən qiymətləndirmə üzrə gəlir və xərclər mənfəət və ya zərərə aid edilmir. Bu seçim hər bir maliyyə aləti üçün fərdi qaydada tətbiq edilə bilər. Dividendlər investisiya üzrə gəlirləri əks etdirdiyinə görə mənfəət və ya zərərə daxil edilməlidir.

Maliyyə öhdəliklərinin təsnifləşdirilməsi və qiymətləndirilməsi ilə bağlı 39 saylı BMS-in əksər tələbləri dəyişdirilmədən 9 saylı BMHS-yə köçürülmüşdür. Əsas fərq ondan ibarətdir ki, müəssisə mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə qeydə alınan maliyyə öhdəliklərinin kredit risklərindəki dəyişikliklərin effektini sair məcmu gəlirlərin tərkibində açıqlamalıdır.

Hecinq uçotunu risklərin idarə edilməsi ilə daha sıx əlaqələndirmək üçün uçot ilə bağlı tələblərə dəyişikliklər edilmişdir. Hazırda standart makrohecinq hallarının uçotunu nəzərdə tutmadığına görə, o, şirkətlərə BMHS 9-da təsvir edilən hecinqin uçotu tələblərini tətbiq etmək və BMS 39-un bütün heclərə tətbiqini davam etdirmək kimi uçot siyasəti arasında seçim imkanı verir.

2013-cü ilin noyabr ayında BMHS 9-a edilmiş dəyişikliklərə əsasən bu standartın məcburi qüvvəyə

minmə tarixi ləğv edilmiş və nəticədə onun tətbiqi könüllü xarakter daşımışdır. Bank BMHS 9-un

mövcud versiyasını tətbiq etməyi planlaşdırmır.

Maliyyə aktivləri və maliyyə öhdəliklərinin qarşılıqlı əvəzləşdirilməsi – 32 saylı BMS-yə dəyişiklik

(2011-ci ilin dekabr ayında dərc edilmişdir və 1 yanvar 2014-cü il və ya bu tarixdən sonra

başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir). Bu dəyişiklik bəzi əvəzləşdirmə meyarlarının tətbiqi

zamanı müəyyən edilmiş uyğunsuzluqların aradan qaldırılması üçün 32 saylı BMS-in tətbiqi üzrə

təlimatı əlavə edir. Buna “əvəzləşdirmə üçün hazırda qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hüquqa malikdir”

anlayışının izahı və brutto əsasda hesablaşma aparılan bəzi sistemlərin netto əsasda hesablaşma

aparılan sistemlərə ekvivalent hesab edilməsi daxildir. Hazırda Bank bu standartın onun maliyyə

hesabatlarına təsirini qiymətləndirir.


16

6 Yeni Uçot Qaydaları (davamı)

BMHŞK 21 “Yığımlar” (20 may 2013-cü il tarixində dərc edilmişdir və 1 yanvar 2014-cü il

tarixində başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir). Bu şərh mənfəət vergisi olmayan yığımların

ödənilməsi üzrə öhdəliklərin uçota alınmasını təsvir edir. Yığımların ödənilməsi ilə nəticələnən öhdəlik

yaradan hadisə dedikdə qanunvericiliyə əsasən yığımın ödənilməsi üzrə öhdəliyin yaranmasına gətirib

çıxaran hadisə nəzərdə tutulur. İqtisadi səbəblərə görə müəssisənin gələcəkdə öz fəaliyyətini davam

etdirmək məcburiyyəti və ya maliyyə hesabatlarını fasiləsiz fəaliyyət prinsipinə əsasən hazırlaması faktı

yığımların ödənilməsi üzrə öhdəlik yaratmır. Aralıq və illik dövrlər üçün maliyyə hesabatlarının

hazırlanması üçün eyni uçot prinsipi tətbiq edilir. Bu şərhin ətraf mühitə çirkləndirici maddələrin

atılmasına görə nəzərdə tutulmuş kvotaların satışı proqramlarından irəli gələn öhdəliklərə tətbiqi

məcburi xarakter daşımır. Hazırda Bank bu standartın onun maliyyə hesabatlarına təsirini

qiymətləndirir.

BMS 36-ya Dəyişikliklər – Qeyri-maliyyə aktivləri üzrə bərpa edilə bilən məbləğ haqqında

məlumatın açıqlanması (2013-cü ilin may ayında dərc edilmişdir və 1 yanvar 2014-cü il tarixində

başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir; əgər BMHS 13 eyni uçot və müqayisə dövrü üçün

tətbiq edilərsə, bu dəyişikliklərin vaxtından əvvəl tətbiqinə icazə verilir). Bu dəyişikliklər bərpa

edilə bilən məbləğ haqqında məlumatın açıqlanması tələbinin ləğv edilməsini nəzərdə tutur, lakin bu

zaman pul vəsaiti yaradan vahid qudvil və ya qeyri-müəyyən istifadə müddətinə malik olan qeyri-maddi

aktivlərdən ibarət olmalı və bu aktivlər üzrə hər hansı dəyərsizləşmə yaranmamalıdır. Hazırda Bank bu

standartın onun maliyyə hesabatlarına təsirini qiymətləndirir.

BMS 19-a Dəyişikliklər – “Müəyyən edilmiş ödənişlər üzrə pensiya planı: İşçilər tərəfindən

ödənişlər” (2013-cü ilin noyabr ayında dərc edilmişdir və 1 iyul 2014-cü il tarixində başlayan illik

dövrlər üçün qüvvəyə minir). Bu standarta edilmiş dəyişikliklərə əsasən işçi tərəfindən ödənişlərin

məbləği onun əmək stajının sayından asılı deyilsə, müəssisələr işçilər tərəfindən ödənişləri xidmətin

göstərildiyi bütün dövrlərə tətbiq etmək əvəzinə işçinin müvafiq xidmətləri göstərdiyi dövrdə xidmətlərin

dəyərinin azalması kimi tanımaq imkanı əldə edir. Hazırda Bank bu standartın onun maliyyə

hesabatlarına təsirini qiymətləndirir.

2012-ci ildə dərc edilmiş BMHS-lərin illik təkmilləşdirilməsi (2013-cü ilin dekabr ayında dərc

edilmişdir və başqa tarix göstərilmədiyi halda, 1 iyul 2014-cü il tarixində başlayan illik dövrlər

üçün qüvvəyə minir). Təkmilləşdirmələr yeddi standarta edilmiş dəyişikliklərdən ibarətdir:

Yenidən işlənmiş BMHS 2 "keçid şərtləri" anlayışına aydınlıq gətirir və "icra şərtləri" və "xidmət şərtləri"

anlayışlarını ayrıca izah edir; Bu dəyişiklik təqdim olunma tarixi 1 iyul 2014-cü il və ya bu tarixdən

sonraya təsadüf edən səhm əsasında ödənişlər üçün qüvvəyə minir.

Yenidən işlənmiş BMHS 3 maliyyə aləti anlayışına uyğun olan şərti ödəniş üzrə öhdəliyin BMS 32-də

nəzərdə tutulan anlayışlara əsasən maliyyə öhdəliyi və ya kapital kimi təsnifləşdirilməsinə və kapital

olmayan maliyyə və qeyri-maliyyə xarakterli bütün şərti ödənişlərin hər bir hesabat tarixində ədalətli

dəyərdə qiymətləndirilməsinə, ədalətli dəyər üzrə dəyişikliklərin isə mənfəət və ya zərərdə

tanınınmasına aydınlıq gətirir. BMHS 3-ə dəyişikliklər alış tarixi 1 iyul 2014-cü il və ya bu tarixdən

sonraya təsadüf edən müəssisələrin birləşməsi üçün qüvvəyə minir.

Yenidən işlənmiş BMHS 8-ə uyğun olaraq fəaliyyət seqmentlərini ümumiləşdirərkən rəhbərliyin irəli

sürdüyü mülahizələrin açıqlanması, o cümlədən ümumiləşdirilmiş seqmentlərin oxşar iqtisadi

xüsusiyyətlərə malik olduğunu müəyyən edərkən ümumiləşdirilmiş seqmentlərin və iqtisadi göstəricilərin

təsviri verilməli və seqment aktivləri hesabatda göstərildikdə seqment aktivləri ilə müəssisənin aktivləri

arasında üzləşdirmə aparılmalıdır.

BMHS 13-ün əsaslarına edilmiş dəyişiklik BMS 39-un bəzi bəndlərinin BMHS 13 dərc olunduqdan sonra

diskontlaşdırmanın təsirinin əhəmiyyətli olmadığı hallarda qısamüddətli debitor və kreditor borclarının

hesab-fakturada göstərilən məbləğdə qiymətləndirilməsi imkanını aradan qaldırmaq məqsədilə

silinmədiyini izah edir.


17

6 Yeni Uçot Qaydaları (davamı)

Yenidən işlənmiş BMS 16 və BMS 38 müəssisənin yenidənqiymətləndirmə modelindən istifadə etdiyi

halda ümumi balans məbləğinin və yığılmış amortizasiyanın necə qeydə alınmasını izah edir.

Yenidən işlənmiş BMS 24-ə uyğun olaraq hesabat verən müəssisəyə və ya hesabat verən müəssisənin

baş müəssisəsinə (“idarəedici müəssisə”) əsas rəhbər işçilər üzrə xidmətlər göstərən və göstərilmiş

xidmətlərə görə idarəedici müəssisə tərəfindən hesablanmış məbləğlərin açıqlanmasını tələb edən

müəssisə də əlaqəli tərəf hesab olunur.

2013-cü ildə dərc edilmiş BMHS-lərin illik təkmilləşdirilməsi (2013-cü ilin dekabr ayında dərc

edilmişdir və başqa tarix göstərilmədiyi halda, 1 iyul 2014-cü il tarixində başlayan illik dövrlər

üçün qüvvəyə minir). Təkmilləşdirmələr dörd standarta edilmiş dəyişikliklərdən ibarətdir.

BMHS 1-in əsaslarına edilmiş dəyişiklik standartın yeni versiyasının hələ məcburi xarakter

daşımadığını, lakin vaxtından əvvəl tətbiq oluna bilməsini izah edir; BMHS-i ilk dəfə tətbiq edən

müəssisə bu standartın əvvəlki və ya yeni versiyasından o şərtlə istifadə edə bilər ki, hesabatda

göstərilən bütün dövrlərə eyni standart tətbiq edilsin.

BMHS 3-ə edilmiş dəyişikliyə əsasən bu standart BMHS 11-ə uyğun olaraq hər hansı birgə fəaliyyətin

yaradılmasının uçotuna tətbiq edilmir. Bu dəyişiklik həmçinin, standartın tətbiqi ilə bağlı istisnanın yalnız

birgə fəaliyyətin öz maliyyə hesabatlarına ais olduğunu aydınlaşdırır.

BMHS 13-ə edilmiş dəyişiklik bu standartda müəssisəyə maliyyə aktivləri və maliyyə öhdəlikləri

qrupunun ədalətli dəyərini xalis şəkildə qiymətləndirmək imkanı verən portfel ilə bağlı istisnanın BMS 39

və ya BMHS 39 çərçivəsində bütün müqavilələrə (qeyri-maliyyə obyektlərinin alqı-satqısı müqavilələri

daxil olmaqla) tətbiq olunduğunu izah edir.

BMS 40-a edilmiş dəyişiklik BMS 40 ilə BMHS 3-ün qarşılıqlı şəkildə istisna olunmadığını aydınlaşdırır.

BMS 40 üzrə təlimat hesabat hazırlayanalara investisiya mülkiyyəti ilə mülkiyyətçinin istifadəsində olan

əmlak arasında fərqi anlamağa kömək edir. Hesabatı hazırlayanlar həmçinin investisiya mülkiyyətinin

alışının müəssisələrin birləşməsi əməliyyatı olub-olmadığın müəyyən etmək üçün BMHS 3-də nəzərdə

tutulan təlimatı öyrənməlidir.

Yuxarıda başqa cür nəzərdə tutulmadığı təqdirdə, yeni standartlar və şərhlərin Bankın maliyyə

hesabatlarına əhəmiyyətli dərəcədə təsiri gözlənilmir.


18

7 Pul Vəsaitləri və Onların Ekvivalentləri və AMB-də Yerləşdirilmiş Məcburi Ehtiyatlar

Min Azərbaycan Manatı ilə 31 dekabr

2013 31 dekabr

2012

Kassa 9,306 3,804 Mərkəzi Bankdakı nostro müxbir hesabları (məcburi ehtiyat depozitlərindən başqa) 18,355 6,078

Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,064 2,121 Digər banklardakı müxbir hesablar və overnayt depozitlər: - Azərbaycan Respublikasında 82 689 - Digər ölkələrdə 2,637 2,148

Cəmi pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 32,444 14,840

31 dekabr 2013-cü il tarixinə pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinin kredit keyfiyyətinə görə təhlili aşağıdakı cədvəldə göstərilir:


Mərkəzi Bankdakı nostro müxbir

hesabları, məcburi ehtiyatlar daxil olmaqla

Digər banklardakı müxbir hesablar və overnayt depozitlər

Cəmi

Vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş

- Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankında 20,419 - 20,419 - Reytinqli Azərbaycan banklarında: - BBB reytinqli - 2 2 - BB reytinqli - 63 63 - CC reytinqli 4 4 - Reytinqsiz Azərbaycan banklarında - 13 13

- İƏİT-yə üzv ölkələrin banklarında - 2,309 2309 - İƏİT-yə üzv olmayan ölkələrin banklarında - 328 328

Cəmi pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri, kassa çıxılmaqla 20,419 2,719 23,138

Standard & Poor’s beynəlxalq reytinq agentliyi Azərbaycan Respublikasına BBB- (2012: BBB-) reytinqi təyin etmişdir.


19

7 Pul Vəsaitləri və Onların Ekvivalentləri və AMB-də Yerləşdirilmiş Məcburi Ehtiyatlar

(davamı)

31 dekabr 2012-ci il tarixinə pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinin kredit keyfiyyətinə görə təhlili aşağıdakı cədvəldə göstərilir:


Mərkəzi Bankdakı nostro müxbir

hesabları, məcburi ehtiyatlar daxil olmaqla

Digər banklardakı müxbir hesablar və overnayt depozitlər

Cəmi


- Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankında 8,199 - 8,199 - Reytinqli Azərbaycan banklarında: - BBB reytinqli - 1 1 - BB reytinqli - 159 159 - Reytinqsiz Azərbaycan banklarında - 528 528

- İƏİT-yə üzv ölkələrin banklarında - 1,632 1,632 - İƏİT-yə üzv olmayan ölkələrin banklarında - 517 517

Cəmi pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri, kassa çıxılmaqla 8,199 2,837 11,036

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinin hər bir kateqoriyasının təxmin edilən ədalətli dəyəri haqqında

məlumat üçün 28-ci Qeydə baxın. Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinin ödəmə müddəti, coğrafi, faiz

dərəcəsi və valyuta təhlili 25-ci Qeyddə göstərilir.

8 Digər Banklardan Alınacaq Vəsaitlər


2013 31 dekabr

2012

Digər banklarda yerləşdirilmiş qısamüddətli vəsaitlər 166 784

Cəmi digər banklardan alınacaq vəsaitlər 166 784

Digər banklardan alınacaq vəsaitlər üçün təminat verilmir. 31 dekabr 2013-cü il il tarixinə digər banklardan alınacaq vəsaitlərin kredit keyfiyyətinə görə təhlili aşağıdakı cədvəldə göstərilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə Digər banklarda

yerləşdirilmiş vəsaitlər

Vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş - BB (Fitch Ratings) 166 Cəmi vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş 166

Bankın rəhbərliyi digər banklardan alınacaq vəsaitlərin dəyərsizləşməsinə dair obyektiv dəlil müəyyən etmədiyinə görə 31 dekabr 2013-cü il tarixinə dəyərsizləşmə üzrə hər hansı ehtiyat ayırmamışdır.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın “Azərbaycan Beynəlxalq Bankında” (2012: Azərbaycan Beynəlxalq Bankı) yerləşdirdiyi vəsaitlər 166 min AZN (2012: 784 min AZN) təşkil etmişdir.


20

8 Digər Banklardan Alınacaq Vəsaitlər (davamı)

31 dekabr 2012-ci il il tarixinə digər banklardan alınacaq vəsaitlərin kredit keyfiyyətinə görə təhlili aşağıdakı cədvəldə göstərilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə Digər banklarda

yerləşdirilmiş vəsaitlər

Vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş - BB+(Fitch Ratings) 784 Cəmi vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş 784

Digər banklardan alınacaq vəsaitlərin hər bir kateqoriyasının təxmin edilən ədalətli dəyəri haqqında

məlumat üçün 28-ci Qeydə baxın. Digər banklardan alınacaq vəsaitlərin ödəmə müddəti, coğrafi, faiz

dərəcəsi və valyuta təhlili 25-ci Qeyddə göstərilir.

9 Müştərilərə Verilmiş Kreditlər və Avanslar


2013 31 dekabr

2012

Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri 21,681 26,156

Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri 53,870 30,168 Fiziki şəxslər - avtokreditlər 7,377 14,034 Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri 7,199 3,801 Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri 2,170 1,469 Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət 7,380 6,024 Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri 2,000 3,516 Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri 911 1,186 Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri 1,217 617 Kredit portfelinin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat çıxılmaqla (4,096) (4,133) Cəmi müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 99,709 82,838


21

9 Müştərilərə Verilmiş Kreditlər və Avanslar (davamı)

2013-cü il ərzində kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatın hərəkəti aşağıdakı kimidir:


Fiziki şəxslər - istehlak

kreditləri

Fiziki şəxslər -

sahibkarlıq kreditləri

Fiziki şəxslər -

avtokreditlər

Fiziki şəxslər -

ipoteka kreditləri

Fiziki şəxslər -

inşaat kreditləri

Hüquqi şəxslər -

ticarət və xidmət

kreditləri


kənd təsərrüfatı

kreditləri


sənaye kreditləri


inşaat kreditləri

Cəmi

1 yanvar 2013-cü il tarixinə dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat 1,207 492 492 1 364 959 135 11 472 4,133

İl ərzində ehtiyatın yaradılması/(qaytarılması) (275) 839 (48) 37 (114) (216) (71) (7) (182) (37)

31 dekabr 2013-cü il tarixinə dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat 932 1,331 444 38 250 743 64 4 290 4,096

2012-ci il ərzində kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatın hərəkəti aşağıdakı kimidir:



kreditləri

Fiziki şəxslər -


Fiziki şəxslər -

avtokreditlər

Fiziki şəxslər -

ipoteka kreditləri

Fiziki şəxslər -

inşaat kreditləri



kreditləri



kreditləri


sənaye kreditləri


inşaat kreditləri

Cəmi

1 yanvar 2012-ci il tarixinə dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat 324 327 501 12 538 1,050 437 15 778 3,982

İl ərzində ehtiyatın yaradılması/(qaytarılması) 883 165 (9) (11) (174) (91) (302) (4) (306) 151

31 dekabr 2012-ci il tarixinə dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat 1,207 492 492 1 364 959 135 11 472 4,133


22


Kredit portfelinin iqtisadi sektorlar üzrə konsentrasiyası aşağıdakı kimidir:


31 dekabr 2013 31 dekabr 2012

Məbləğ % Məbləğ %

Fiziki şəxslərə verilmiş kreditlər 89,302 90% 73,072 88% Ticarət və xidmət 6,637 7% 5,065 6% İnşaat 1,710 2% 3,044 4% Kənd təsərrüfatı 847 1% 1,051 1% Sənaye 1,213 1% 606 1%

Cəmi müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar (ehtiyat ayırmalarından əvvəl) 99,709 100% 82,838 100%

31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın kredit portfelində hər birinin ümumi kredit qalığı 100 min AZN-dən yuxarı olan 57 borcalanı (31 dekabr 2012: 67 borcalan) olmuşdur. Bu kreditlərin cəmi 24,170 min AZN (31 dekabr 2012: 26,256 min AZN) və ya ümumi kredit portfelinin 23%-ni (31 dekabr 2012: 31%) təşkil etmişdir.


23


31 dekabr 2013-cü il tarixinə girov təminatı haqqında məlumat aşağıda göstərilir:



kreditləri

Fiziki şəxslər -


Fiziki şəxslər -

avtokreditlər

Fiziki şəxslər -

ipoteka kreditləri

Fiziki şəxslər -

inşaat kreditləri



kreditləri



kreditləri


sənaye kreditləri


inşaat kreditləri

Cəmi

Təminatsız kreditlər 5,731 1,733 69 81 25 57 - 68 - 7,764 Digər tərəflərin zəmanəti ilə verilmiş kreditlər 3,439 36,669 39 - 303 2,680 - 667 - 43,797

Girovla təmin edilmiş kreditlər:

- daşınmaz əmlak 64 12,510 - 1,513 1,221 3,900 847 478 1,710 22,243

- nəqliyyat vasitələri - 5 6,425 - 136 - - - - 6,566

- avadanlıqlar 2,834 1,057 5 - - - - - - 3,896

- pul depozitləri 1,769 317 - - 160 - - - - 2,246

- sair aktivlər 6,912 248 395 538 5,104 - - - - 13,197

Cəmi müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 20,749 52,539 6,933 2,132 6,949 6,637 847 1,213 1,710 99,709


24


31 dekabr 2012-ci il tarixinə girov təminatı haqqında məlumat aşağıda göstərilir:



kreditləri

Fiziki şəxslər -


Fiziki şəxslər -

avtokreditlər

Fiziki şəxslər -

ipoteka kreditləri

Fiziki şəxslər -

inşaat kreditləri



kreditləri



kreditləri


sənaye kreditləri


inşaat kreditləri

Cəmi

Təminatsız kreditlər 1,488 2,845 45 - 224 1,014 - 234 27 5,877 Digər tərəflərin zəmanəti ilə verilmiş kreditlər

9,682

15,853 408 3 1,305 807 - - - 28,058

Girovla təmin edilmiş kreditlər: - daşınmaz əmlak 3,676 9,477 79 1,465 1,831 1,698 1,051 371 1,377 21,025 - nəqliyyat vasitələri 2,579 110 12,612 - - 498 - 1 - 15,800 - avadanlıqlar 284 839 59 - - 225 - - 26 1,433 - pul depozitləri 4,238 168 339 - 19 823 - - - 5,587

- sair aktivlər 3,002 384 - - 58 - - - 1,614 5,058

Cəmi müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 24,949 29,676 13,542 1,468 3,437 5,065 1,051 606 3,044 82,838

Sair aktivlərə əsasən zinət əşyaları daxildir. Yuxarıda qeyd olunan məlumatda kreditin və ya qoyulmuş girovun balans dəyəri (bunlardan hansı daha aşağı olarsa) göstərilmişdir; digər məlumatlar isə təminatsız kreditlərin tərkibində açıqlanmışdır. Kreditlərin balans dəyəri girov qoyulmuş aktivlərin likvidlik səviyyəsinə görə bölüşdürülmüşdür.


25


31 dekabr 2013-cü il tarixinə kreditlərin keyfiyyətinə görə təhlili aşağıdakı cədvəldə göstərilir:



kreditləri

Fiziki şəxslər -


Fiziki şəxslər –

avto-kreditlər

Fiziki şəxslər -

ipoteka kreditləri

Fiziki şəxslər -

inşaat kreditləri



kreditləri



kreditləri


sənaye kreditləri


inşaat kreditləri

Cəmi


- Yeni iri borcalanlar - 4,253 - 491 1,264 715 - - - 6,723

- Orta həcmli müəssisələrə verilmiş kreditlər - - - - - 4,003 413 1,186 50 5,652 - Fiziki şəxslərə verilmiş kreditlər 17,219 43,936 4,887 1,658 5,142 - - - - 72,842

Cəmi vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş 17,219 48,189 4,887 2,149 6,406 4,718 413 1,186 50 85,217

Vaxtı keçmiş, lakin dəyərsizləşməmiş - ödənişin 30 gündən az gecikdirilməsi 425 260 66 - - - - - - 751 - ödənişin 30 gündən 90 günədək gecikdirilməsi 837 912 475 - - 90 28 - - 2,342 - ödənişin 91 gündən 180 günədək gecikdirilməsi 1,494 2,176 329 - 264 1,176 304 27 - 5,770 - ödənişin 181 gündən 360 günədək gecikdirilməsi 238 780 141 21 4 330 - - - 1,514 - ödənişin 360 gündən artıq gecikdirilməsi 445 268 698 - 230 78 166 - - 1,885

Cəmi vaxtı keçmiş, lakin dəyərsizləşməmiş 3,439 4,396 1,709 21 498 1,674 498 27 - 12,262

Fərdi şəkildə dəyərsizləşmiş kreditlər (ümumi məbləğ) - ödənişin 181 gündən 360 günədək gecikdirilməsi 300 388 213 - - 662 - - - 1,563 - ödənişin 360 gündən artıq gecikdirilməsi 723 897 568 - 295 326 - 4 1,950 4,763

Cəmi fərdi şəkildə dəyərsizləşmiş kreditlər (ümumi məbləğ) 1,023 1,285 781 - 295 988 - 4 1,950 6,326

Dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat çıxılmaqla (932) (1,331) (444) (38) (250) (743) (64) (4) (290) (4,096)

Cəmi müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 20,749 52,539 6,933 2,132 6,949 6,637 847 1,213 1,710 99,709


26


31 dekabr 2012-ci il tarixinə kreditlərin keyfiyyətinə görə təhlili aşağıdakı cədvəldə göstərilir:



kreditləri

Fiziki şəxslər -


Fiziki şəxslər -

avto-kreditlər

Fiziki şəxslər -

ipoteka kreditləri

Fiziki şəxslər -

inşaat kreditləri



kreditləri



kreditləri


sənaye kreditləri


inşaat kreditləri

Cəmi


- Yeni iri borcalanlar - 11,006 513 - - 1,305 385 90 - 13,299

- Orta həcmli müəssisələrə verilmiş kreditlər - - - - - 1,152 165 99 86 1,502 - Fiziki şəxslərə verilmiş kreditlər 21,837 16,847 11,580 1,469 937 823 - 208 60 53,761

Cəmi vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş 21,837 27,853 12,093 1,469 937 3,280 550 397 146 68,562

Vaxtı keçmiş, lakin dəyərsizləşməmiş - ödənişin 30 gündən az gecikdirilməsi 155 11 27 - - 47 - - - 240 - ödənişin 30 gündən 90 günədək gecikdirilməsi 962 1,168 38 - 19 429 489 - 74 3,179 - ödənişin 91 gündən 180 günədək gecikdirilməsi 679 258 44 - 131 6 - - - 1,118 - ödənişin 181 gündən 360 günədək gecikdirilməsi 251 357 191 - 61 47 - - - 907 - ödənişin 360 gündən artıq gecikdirilməsi 905 521 1,198 - 739 547 147 220 70 4,347

Cəmi vaxtı keçmiş, lakin dəyərsizləşməmiş 2,952 2,315 1,498 - 950 1,076 636 220 144 9,791

Fərdi şəkildə dəyərsizləşmiş kreditlər (ümumi məbləğ) - ödənişin 30 gündən 90 günədək gecikdirilməsi - - - - - - - - 853 853 - ödənişin 91 gündən 180 günədək gecikdirilməsi - - - - - - - - 413 413 - ödənişin 181 gündən 360 günədək gecikdirilməsi 553 - - - 1,348 - - - 1960 3,861 - ödənişin 360 gündən artıq gecikdirilməsi 814 - 443 - 566 1,668 - - - 3,491 Cəmi fərdi şəkildə dəyərsizləşmiş kreditlər (ümumi məbləğ) 1,367 - 443 - 1,914 1,668 - - 3,226 8,618

Dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat çıxılmaqla (1,207) (492) (492) (1) (364) (959) (135) (11) (472) (4,133)

Cəmi müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 24,949 29,676 13,542 1,468 3,437 5,065 1,051 606 3,044 82,838


27


Bank BMS 39, Maliyyə alətləri: tanınması və qiymətləndirilməsi, Standartında nəzərdə tutulan portfel

üzrə ehtiyatın yaradılması metodologiyasını tətbiq etmiş və baş vermiş, lakin hesabat dövrünün sonuna

heç bir fərdi kredit üzrə spesifik olaraq müəyyən edilməmiş dəyərsizləşmə zərərləri üçün ehtiyat

yaratmışdır. Bankın siyasəti kreditin dəyərsizləşməsinə dair konkret olaraq obyektiv dəlil müəyyən

edilməyənə qədər hər bir krediti “vaxtı keçməmiş və dəyərsizləşməmiş” kateqoriyasına

təsnifləşdirməkdir. Bu siyasət və portfelin dəyərsizləşməsi metodologiyasının tətbiqi ilə əlaqədar olaraq

dəyərsizləşmə üzrə ehtiyat fərdi şəkildə dəyərsizləşmiş kreditlərin ümumi məbləğindən artıq olmuşdur.

Kreditin dəyərsizləşməsini müəyyən edərkən Bankın nəzərə aldığı əsas amillər onun vaxtı keçmiş statusu və müvafiq girov təminatının (əgər varsa) dəyərini realizasiya etmək imkanıdır. Bunun əsasında yuxarıdakı cədvəldə fərdi şəkildə dəyərsizləşmiş kreditlərin ödəmə müddətləri üzrə təhlili göstərilir.

Vaxtı keçmiş, lakin dəyərsizləşməmiş kreditlərə əsasən təminatlı kreditlər daxildir. Təminatın ədalətli dəyəri gecikdirilmiş faiz ödənişləri və əsas məbləğin ödənilməsinə kifayət edir. Vaxtı keçmiş, lakin dəyərsizləşməmiş kimi göstərilən məbləğlər kreditin yalnız ayrı-ayrı ödənişlərinin vaxtı keçmiş məbləğini deyil, bu cür kreditlərin bütöv qalığını əks etdirir.

Fərdi şəkildə qiymətləndirilən kreditlərə 500 min AZN-dən (2012: 300 min AZN) yuxarı olan və Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiqlənmiş kreditlər daxildir.

Təminatın maliyyə təsiri təminatın dəyərini aşağıdakı aktivlər üçün ayrıca olaraq açıqlamaqla göstərilir: (i) girov təminatı və kreditin keyfiyyətini yaxşılaşdıran digər tədbirləri aktivin balans dəyərinə bərabər və ya ondan artıq olan aktivlər (“dəyərindən artıq təmin edilmiş aktivlər”) və (ii) girov təminatı və kreditin keyfiyyətini yaxşılaşdıran digər tədbirləri aktivin balans dəyərindən az olan aktivlər (“kifayət qədər təmin edilməmiş aktivlər”).

31 dekabr 2013-cü il tarixinə təminatın effekti aşağıda göstərilir:

Dəyərindən artıq

təmin edilmiş aktivlər Kifayət qədər təmin

edilməmiş aktivlər


Aktivlərin balans dəyəri

Təminatın ədalətli dəyəri



Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri 8,116 25,930 12,633 2,643 Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri 30,254 56,000 22,285 6,027 Fiziki şəxslər - avtokreditlər 3,349 11,748 3,584 663 Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri 506 752 1,626 57 Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri 754 1,944 6,195 349 Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət 2,434 8,207 4,203 381 Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri 684 1,941 163 150 Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri 191 440 1,022 29 Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri - - 1,710 69

31 dekabr 2012-ci il tarixinə təminatın effekti aşağıda göstərilir:

Dəyərindən artıq

təmin edilmiş aktivlər Kifayət qədər təmin

edilməmiş aktivlər






Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri 7,895 26,085 17,054 324 Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri 13,089 36,028 16,587 463 Fiziki şəxslər - avtokreditlər 12,535 33,074 1,007 414 Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri 1,406 2,167 62 - Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri 1,606 5,791 1,831 6 Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət 2,613 9,565 2,452 58 Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri 1,051 1,921 - - Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri 372 1,168 234 - Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri 663 3,530 2,381 -


28


Digər yaşayış sahələri və sair aktivlərin ədalətli dəyəri girov kimi qəbul edilmiş aktivlərin şəraiti və yerləşdiyi ərazi nəzərə alınmaqla, Bankın kredit departamenti tərəfindən müəyyən edilmişdir. Bank girovları qiymətləndirmək üçün müstəqil qiymətləndiricilərə müraciət edir.

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avansların hər bir kateqoriyasının təxmin edilən ədalətli dəyəri haqqında

məlumat üçün 28-ci Qeydə baxın. Müştərilərə verilmiş kreditlər və avansların faiz dərəcəsi, ödəmə

müddəti və coğrafi təhlili 25-ci Qeyddə göstərilir. Əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlar haqqında məlumat 30-cu

Qeyddə açıqlanır.

10 Satıla Bilən İnvestisiya Qiymətli Kağızları


31 dekabr 2013

31 dekabr 2012

MilliKart MMC-nin nizamnamə kapitalındakı pay 200 200

Cəmi satıla bilən investisiya qiymətli kağızları 200 200

2006-cı ildə “MilliKart” MMC-nin nizamnamə kapitalına 200 min AZN məbləğində haqq qoyulmuşdur ki, bu da həmin müəssisənin nizamnamə kapitalının 5%-ni təşkil edir. “MilliKart” MMC-nin əsas fəaliyyəti plastik kartların buraxılması və prosessinq xidmətlərindən ibarətdir. Rəhbərlik həmin payın ədalətli dəyərinin onun balans dəyərindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənmədiyini hesab edir.


29

11 Əmlak, Avadanlıqlar və Qeyri-Maddi Aktivlər


Qeyd Torpaq Başa çatdırılmamış

tikililər

Mebel və qurğular

Kompüter və ofis

avadanlıqları

Nəqliyyat vasitələri

İcarəyə götürülmüş

aktivlərin yaxşılaşdı-

rılması

Cəmi əmlak və

avadanlıqlar

Proqram təminatı

üzrə lisenziyalar

Cəmi

1 yanvar 2012-ci il tarixinə ilkin dəyər 6,543 - 1,460 820 559 442 9,824 120 9,944 Yığılmış köhnəlmə/amortizasiya - - (779) (411) (252) (129) (1,571) (73) (1,644) 1 yanvar 2012-ci il tarixinə balans dəyəri 6,543 - 681 409 307 313 8,253 47 8,300 Əlavələr 24 - 99 399 56 28 606 10 616 Silinmələr (yığılmış köhnəlmə/ amortizasiya çıxılmaqla)

- - (50) (16) (30) - (96) - (96)

Köhnəlmə/amortizasiya ayırmaları 21 - - (307) (213) (126) (149) (795) (8) (803)

31 dekabr 2012-ci il tarixinə balans dəyəri 6,567 - 423 579 207 192 7,968 49 8,017

31 dekabr 2012-ci il tarixinə ilkin dəyər 6,567 - 1,455 1,129 578 470 10,199 130 10,329 Yığılmış köhnəlmə/amortizasiya - - (1,032) (550) (371) (278) (2,231) (81) (2,312) 31 dekabr 2012-ci il tarixinə balans dəyəri 6,567 - 423 579 207 192 7,968 49 8,017 Əlavələr - 1,387 175 253 - 1,208 3,023 75 3,098 Silinmələr (yığılmış köhnəlmə/ amortizasiya çıxılmaqla)

-

- - - - - - -

-

Köhnəlmə/amortizasiya ayırmaları 21 - - (256) (243) (104) (309) (912) (14) (926)

31 dekabr 2013-cü il tarixinə balans dəyəri 6,567 1,387 342 589 103 1,091 10,079 110 10,189 31 dekabr 2013-cü il tarixinə ilkin dəyər 6,567 1,387 1,589 1,356 566 1,678 13,143 153 13,296 Yığılmış köhnəlmə/amortizasiya - - (1,247) (767) (463) (587) (3,064) (43) (3,107) 31 dekabr 2013-cü il tarixinə balans dəyəri 6,567 1,387 342 589 103 1,091 10,079 110 10,189

Ofis və kompüter avadanlıqlarına balans dəyəri 104 min AZN (31 dekabr 2012: 164 min AZN) olan maliyyə lizinqi üzrə aktivlər daxildir. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə əmlak və avadanlıqlara Bank tərəfindən istismar olunan, lakin tamamilə köhnəlmiş vəziyyətdə olan 811 min AZN (31 dekabr 2012: 506 min AZN) dəyərində aktivlər daxildir. Başa çatdırılmamış tikililərə baş ofisin tikintisi üzrə kapitallaşdırılmış xərclər daxildir.


30

12 Sair Aktivlər


2013 31 dekabr

2012

Qeyri-maddi aktivlərin alınması üçün qabaqcadan ödənişlər 3,964 3,359 Qabaqcadan ödənilmiş xərclər 738 377 Baş ofisin tikintisi üçün qabaqcadan ödənişlər 2,645 565 Plastik kartlar üzrə qabaqcadan ödənişlər 29 6 Sair 9 63

Cəmi sair aktivlər 7,385 4,370

31 dekabr 2013-cü və 2012-ci il tarixlərinə Bank baş ofisin tikintisi üçün inşaat şirkətinə müvafiq olaraq 2,645 min AZN və 565 min AZN məbləğində qabaqcadan ödənişlər etmişdir. Yuxarıda qeyd olunan bütün aktivlərin hesabat tarixindən sonrakı on iki ay ərzində bərpa ediləcəyi gözlənilir. Əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlar haqqında məlumat 30-cu Qeyddə açıqlanır.

13 Digər Banklara Ödəniləcək Vəsaitlər


2013 31 dekabr

2012

Digər bankların müxbir hesabları və overnayt depozitləri 2,380 521 Digər bankların qısamüddətli depozitləri 5,947 1,739

Cəmi digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 8,327 2,260

31 dekabr 2013-cü il tarixinə qısamüddətli depozitlərə rezident banklarda illik 11%-8% dərəcəsi ilə yerləşdirilmiş 5,932 min AZN məbləğində vəsaitlər (2012: rezident banklarda illik 9%-8% dərəcəsi ilə yerləşdirilmiş 1,739 min AZN məbləğində qısamüddətli depozitlər) daxildir.

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlərin hər bir kateqoriyasının təxmin edilən ədalətli dəyəri haqqında məlumat üçün 28-ci Qeydə baxın. Digər banklara ödəniləcək vəsaitlərin faiz dərəcəsi, valyuta, ödəmə müddəti və coğrafi təhlili 25-ci Qeyddə göstərilir.

14 Müştəri Hesabları


2013 31 dekabr

2012

Dövlət müəssisələri və ictimai təşkilatlar

- Cari/hesablaşma hesabları 451 460 Digər hüquqi şəxslər

- Cari/hesablaşma hesabları 28,862 20,020 - Müddətli depozitlər 7,038 7,834 Fiziki şəxslər

- Cari/tələbli hesablar 5,891 4,633 - Müddətli depozitlər 49,454 39,960

Cəmi müştəri hesabları 91,696 72,907


31

14 Müştəri Hesabları (davamı)

Müştəri hesablarının iqtisadi sektorlar üzrə konsentrasiyası aşağıdakı kimidir:



Məbləğ % Məbləğ %

Fiziki şəxslər 55,345 60 44,593 61 İnşaat 13,866 15 9,973 14 Ticarət və xidmət 12,515 14 8,308 11 Sığorta və digər maliyyə xidmətləri 5,465 6 6,553 9 Nəqliyyat və rabitə 4,028 4 3,011 4 Digər 477 1 469 1

Cəmi müştəri hesabları 91,696 100 72,907 100

31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın müştəri hesablarında vəsaitlərinin qalığı 150 min AZN-dən yuxarı olan 57 müştərisi (31 dekabr 2012: 61 müştəri) olmuşdur. Bu vəsaitlərin ümumi qalığı 46,182 min AZN (31 dekabr 2012: 35,033 min AZN) və ya cəmi müştəri hesablarının 50%-ni (31 dekabr 2012: 48%) təşkil etmişdir.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə müştəri hesablarındakı vəsaitlər müştərilərin kreditlər və avanslar üzrə girov qoyduğu 5,775 min AZN (31 dekabr 2012: 6,519 min AZN) məbləğində bloklaşdırılmış depozitləri əks etdirir.

Müştəri hesablarının hər bir kateqoriyasının ədalətli dəyəri haqqında məlumat üçün 28-ci Qeydə baxın.

Müştəri hesablarının faiz dərəcəsi, ödəmə müddəti, valyuta və coğrafi təhlili 25-ci Qeyddə göstərilir.

Əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlar haqqında məlumat 30-cu Qeyddə açıqlanır.

15 Müddətli Borc Öhdəlikləri

Min Azərbaycan Manatı ilə 31 dekabr 2013 31 dekabr 2012

Şirkətlər/dövlət agentliklərindən alınmış müddətli borc öhdəlikləri 12,400 10,336 Maliyyə lizinqi üzrə öhdəliklər 59 128 Cəmi müddətli borc öhdəlikləri 12,459 10,464

31 dekabr 2013-cü il tarixinə müddətli borc öhdəliklərinə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondundan

götürülmüş 1,562 min AZN (31 dekabr 2012: 2,152 min AZN) məbləğində kreditlər daxildir. Bu kreditlər

üzrə illik faiz dərəcəsi 1% təşkil edir, ödəmə müddətləri isə 2014-cü ilin fevral və 2016-cı ilin sentyabr

aylarında başa çatır.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə müddətli borc öhdəliklərinə fiziki şəxslərə uzunmüddətli ipoteka

kreditlərinin verilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı nəzdində Azərbaycan

İpoteka Fondundan götürülmüş 1,608 min AZN (31 dekabr 2012: 1,080 min AZN) məbləğində kreditlər

daxildir. Bu kreditlər üzrə illik faiz dərəcəsi 4% təşkil edir, ödəmə müddətləri isə 2022-ci ilin noyabr və

2043-cü ilin may aylarında başa çatır.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə müddətli borc öhdəliklərinə İslam İnkişaf Korporasiyası tərəfindən ayrılmış 8,719 min AZN (31 dekabr 2012: 2,597 min AZN) məbləğində borc vəsaitləri daxildir. Həmin borc vəsaitləri üzrə illik faiz dərəcəsi 9%-15% təşkil edir, ödəmə müddətləri isə 2014-cü ilin fevral və 2016-cı ilin mart aylarında başa çatır. Bankın yuxarıda qeyd olunan kredit müqaviləsi üzrə bəzi xüsusi maliyyə sərtlərinə riayət etməsi tələb olunur. Rəhbərlik 27-ci Qeyddə göstərilən pozuntu halları istisna olmaqla, 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bank tərəfindən həmin xüsusi maliyyə şərtlərinə riayət olunduğunu hesab edir. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə xüsusi maliyyə sərtləri pozulmuş borc öhdəlikləri hazırkı maliyyə hesabatlarında “tələb edildikdə ödənilən” kateqoriyasına yenidən təsnifləşdirilmişdir.


32

15 Müddətli Borc Öhdəlikləri (davamı)

Yuxarıda qeyd olunan kreditlərin yerdə qalan 511 min AZN-lik hissəsi (31 dekabr 2012: 102 min AZN) iki xarici bankdan alınmış borc vəsaitlərini əks etdirir. Bu kreditlər üzrə illik faiz dərəcəsi müvafiq olaraq 10%-15% (31 dekabr 2012: 10%) təşkil edir, ödəmə müddətləri isə 2014-cü ilin fevral və sentyabr aylarında başa çatır.

Müddətli borc öhdəliklərinin hər bir kateqoriyasının ədalətli dəyəri haqqında məlumat üçün 28-ci Qeydə baxın. Müddətli borc öhdəliklərinin faiz dərəcəsi, ödəmə müddəti, valyuta və coğrafi təhlili 25-ci Qeyddə göstərilir.

16 Sair Maliyyə Öhdəlikləri

Sair maliyyə öhdəliklərinə aşağıdakılar daxildir:


2013 31 dekabr

2012

Ödənilməkdə olan məbləğlər 227 119 Cəmi sair maliyyə öhdəlikləri 227 119

Sair maliyyə öhdəliklərinin hər bir kateqoriyasının ədalətli dəyəri haqqında məlumat üçün 28-ci saylı

Qeydə baxın. Sair maliyyə öhdəliklərinin ödəmə müddəti, valyuta və coğrafi təhlili 25-ci Qeyddə

göstərilir.

17 Sair Öhdəliklər

Sair öhdəliklərə aşağıdakılar daxildir:


2013 31 dekabr

2012

Mənfəət vergisindən başqa digər vergi öhdəlikləri 351 627 İşçilərə ödəniləcək məbləğlər 54 54 Sair 4 13 Cəmi sair öhdəliklər 409 694

Mənfəət vergisindən başqa digər vergi öhdəliklərinə proqram təminatının quraşdırılması üçün xarici şirkət tərəfindən göstərilmiş xidmətlərə görə ödəmə mənbəyindən tutulan vergilər daxildir.

18 Nizamnamə Kapitalı

Səhmlərin sayı istisna olmaqla, min Azərbaycan Manatı ilə

Tədavüldə olan səhmlərin sayı

Adi səhmlər

Cəmi

1 yanvar 2012-ci il 147,061 14,706 14,706

Emissiya edilmiş yeni səhmlər 25,500 2,550 2,550

31 dekabr 2012-ci il 172,561 17,256 17,256

Emissiya edilmiş yeni səhmlər 103,623 10,362 10,362

31 dekabr 2013-cü il 276,184 27,618 27,618


33

18 Nizamnamə Kapitalı (davamı)

2012-ci il ərzində Bank Bakı Fond Birjası vasitəsilə 50,000 ədəd adi səhm emissiya etmişdir və bu səhmlərin 25,500 ədədi tam olaraq ödənilmişdir. Bu emissiya nəticəsində Bank nizamnamə kapitalını 14,706 min AZN-dən 17,256 min AZN-dək artırmışdır. 31 dekabr 2012-ci il tarixinə səhmlərin orta çəkili sayı 156 min ədəd təşkil etmişdir. 31 dekabr 2012-ci il tarixinə Bankın təsdiq edilmiş, buraxılmış və tamamilə ödənilmiş nizamnamə kapitalı hər birinin nominal dəyəri 100 AZN olan 172,561 ədəd səhmdən ibarət olmuşdur. 2012-ci il ərzində Bank tərəfindən Bakı Fond Birjası vasitəsilə emissiya edilmiş 24,500 ədəd adi səhm 27 sentyabr 2013-cü il tarixində tam olaraq ödənilmişdir. 2013-cü il ərzində Bank Bakı Fond Birjası vasitəsilə 201,383 ədəd adi səhm emissiya etmişdir və bu səhmlərin 79,123 ədədi tam olaraq ödənilmişdir. 2013-cü il ərzində ödənilmiş 24,500 və 79,123 ədəd səhmin 25,650 ədədi bölüşdürülməmiş mənfəətdən nizamnamə kapitalına yönəldilmişdir. Bu emissiya nəticəsində Bank nizamnamə kapitalını 17,256 min AZN-dən 27,618 min AZN-dək artırmışdır. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın təsdiq edilmiş, buraxılmış və tamamilə ödənilmiş nizamnamə kapitalı hər birinin nominal dəyəri 100 AZN olan 276,184 ədəd səhmdən ibarət olmuşdur.

Adi səhmlərin hər birinin nominal dəyəri 100 AZN-dir (2012: 100 AZN). Bu səhmlər bərabər hüquqludur və hər biri bir səs hüququ verir.

19 Faiz Gəlirləri və Xərcləri

Min Azərbaycan Manatı ilə 2013 2012

Faiz gəlirləri

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 18,125 13,350 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər 50 53

Cəmi faiz gəlirləri 18,175 13,403

Faiz xərcləri

Müddətli depozitlər 5,597 4,786 Müddətli borc öhdəlikləri 628 928 Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 318 37

Cəmi faiz xərcləri 6,543 5,751

Xalis faiz gəlirləri 11,632 7,652

Faiz gəlirlərinə fərdi qaydada dəyərsizləşmiş kreditlər üzrə hesablanmış 201 min AZN (2012: 766 min AZN) məbləğində faiz gəlirləri daxildir.


34

20 Haqq və Komissiya Gəlirləri və Xərcləri


Haqq və komissiya gəlirləri - Kassa əməliyyatları 1,847 1,499 - Təqdim edilmiş zəmanət məktubları 282 58 - Hesablaşma əməliyyatları 240 500 - Plastik kartlar üzrə əməliyyatlar 184 176 - Xarici valyuta əməliyyatları 159 102 - Digər 25 10

Cəmi haqq və komissiya gəlirləri 2,737 2,345

Haqq və komissiya xərcləri - Plastik kartlar üzrə əməliyyatlar 159 127 - Hesablaşma əməliyyatları 93 77 - Kassa əməliyyatları 60 22 - Digər 80 63

Cəmi haqq və komissiya xərcləri 392 289

Xalis haqq və komissiya gəlirləri 2,345 2,056

21 İnzibati və Sair Əməliyyat Xərcləri


İşçi heyəti üzrə xərclər

6,344 4,664 Əmlak və avadanlıqlar üzrə əməliyyat lizinqi xərcləri

1,715 1,629

Əmlak və avadanlıqların köhnəlməsi və amortizasiyası 11 926 803 Mühafizə xərcləri

375 356

Rabitə xərcləri

252 217 Ofis təchizatı xərcləri

252 112

Peşəkar xidmətlər

151 113 Kommunal xərclər

130 119

Reklam və marketinq xidmətləri

123 50 Nümayəndəlik xərcləri

114 47

Mənfəət vergisindən başqa digər vergi öhdəlikləri

76 76 Təmir və istismar xərcləri

72 44

Digər

398 186

Cəmi inzibati və sair əməliyyat xərcləri

10,928 8,416

İşçi heyəti üzrə xərclərə 953 min AZN (2012: 653 min AZN) məbləğində sosial sığorta ödənişləri daxildir.


35

22 Mənfəət Vergisi

(a) Mənfəət vergisi xərcinin komponentləri

İl üzrə mənfəət və ya zərərdə qeydə alınmış mənfəət vergisi xərci aşağıdakı komponentlərdən ibarətdir:


Cari il üzrə vergi xərci 1,109 544 Təxirə salınmış vergi (krediti)/xərci 43 -

İl üzrə mənfəət vergisi xərci 1,152 544

(b) Mənfəət vergisi xərci ilə mənfəət və ya zərərin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş müvafiq vergi dərəcəsinə olan hasilinin üzləşdirilməsi

2013-cü ildə Bankın mənfəətinə tətbiq edilən mənfəət vergisi dərəcəsi 20% (2012: 20%) təşkil edir. Gözlənilən və faktiki tətbiq edilən vergi xərclərinin üzləşdirilməsi aşağıda göstərilir.


Vergidən əvvəlki mənfəət 5,284 2,609

Qanunvericiliklə müəyyən edilən dərəcə ilə hesablanmış mənfəət vergisi xərci (20%) 1,056 522

- Gəlirdən çıxılmayan xərclər 96 22

İl üzrə mənfəət vergisi xərci 1,152 544

(c) Müvəqqəti fərqlərin növü üzrə təxirə salınmış vergilərin təhlili

BMHS və Azərbaycanın vergi qanunvericiliyi arasındakı fərqlər nəticəsində maliyyə hesabatlarının hazırlanması və mənfəət vergisinin hesablanması məqsədilə aktiv və öhdəliklərin balans dəyəri arasında müvəqqəti fərqlər əmələ gəlir. Bu müvəqqəti fərqlər üzrə hərəkətlərin vergi effekti aşağıda göstərilir və 20% (2012: 20%) dərəcəsində qeydə alınır.


1 yanvar 2013

Mənfəət və ya zərərə (xərc)/gəlir

kimi yazılmışdır

31 dekabr 2013

Vergi bazasını azaldan müvəqqəti fərqlərin vergi effekti Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 156 (95) 61 Əmlak, avadanlıqlar və qeyri-maddi aktivlər (122) 52 (70) Təxirə salınmış xalis vergi aktivi 34 (43) (9)


1 yanvar 2012

Mənfəət və ya zərərə (xərc)/gəlir

kimi yazılmışdır

31 dekabr 2012

Vergi bazasını azaldan müvəqqəti fərqlərin vergi effekti Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 156 - 156 Əmlak, avadanlıqlar və qeyri-maddi aktivlər (122) - (122)

Təxirə salınmış xalis vergi aktivi 34 - 34


36

22 Mənfəət Vergisi (davamı)

Rəhbərlik 2013-cü və 2012-ci il tarixlərinə mövcud olan təxirə salınmış vergi aktivinin əvəzləşdirilməsi üçün Bankın gələcəkdə vergiyə cəlb olunan mənfəət əldə edəcəyini hesab edir.

23 Səhm üzrə Mənfəət

Səhm üzrə əsas mənfəət/(zərər) pay səhmləri istisna olmaqla, Bankın səhmdarlarına aid olan xalis mənfəəti və ya zərəri il ərzində dövriyyədə olan adi səhmlərin orta sayına bölməklə hesablanır.

Bank potensial olaraq mənfəətin azaldılması effektinə malik olan adi səhmlərə malik deyil. Buna görə, səhm üzrə azaldılmış mənfəət səhm üzrə əsas mənfəətə bərabərdir.

Səhm üzrə mənfəət aşağıdakı kimi hesablanır:

Səhmlərin sayı istisna olmaqla, min Azərbaycan Manatı ilə Qeyd 2013 2012

İl üzrə adi səhmlərin səhmdarlarına aid olan mənfəət (min ədədlə) 4,132 2,065 Dövriyyədə olan adi səhmlərin orta sayı (min ədədlə) 18 179 156

Adi səhm üzrə mənfəət (bir səhm üzrə AZN ilə) 23.08 13.24

24 Seqmentlər üzrə Təhlil

Fəaliyyət seqmentləri – müəssisənin biznes fəaliyyəti zamanı mənfəət əldə edə bildiyi və ya xərc çəkdiyi, əməliyyat nəticələrinin fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxs tərəfindən mütəmadi olaraq nəzərdən keçirildiyi və haqqında ayrıca maliyyə məlumatlarının mövcud olduğu komponentlərdir. Fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxs resursların bölüşdürülməsi və müəssisənin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi ilə məşğul olan şəxs və ya şəxslər qrupu ola bilər. Fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxsin funksiyaları Bankın İdarə Heyəti tərəfindən yerinə yetirilir.

(a) Hesabat seqmentlərinin gəlir mənbəyi olan məhsul və xidmətlərin təsviri

Bankın fəaliyyəti iki əsas fəaliyyət seqmenti üzərində qurulmuşdur:

Fərdi bank əməliyyatları – fiziki şəxslərə bank xidmətlərinin göstərilməsi, fiziki şəxslər üçün cari hesabların açılması, əmanətlərin qəbulu, depozitlərin cəlb edilməsi, pərakəndə investisiya vasitələrinin təqdim edilməsi, dəyərlilərin saxlanması, kredit və debet kartlarının açılması, istehlak və ipoteka kreditlərinin verilməsi;

Korporativ bank əməliyyatları – müəssisələrin hesablaşma və cari hesabları üzrə xidmətlərin göstərilməsi, depozitlərin qəbul edilməsi, overdraft şəklində kredit vəsaitlərinin təqdim edilməsi, kreditlərin və digər maliyyələşdirmə vəsaitlərinin təqdim edilməsi, xarici valyuta və törəmə maliyyə alətləri üzrə əməliyyatların həyata keçirilməsi;

b) Hesabat seqmentlərinin müəyyən edilməsi üçün rəhbərliyin istifadə etdiyi amillər

Bankın seqmentləri ayrı-ayrı müştərilərə yönələn strateji biznes bölmələrini əks etdirir. Hər bir bölmə üçün fərqli marketinq strategiyası və xidmət səviyyəsi tələb olunduğuna görə onlar ayrıca idarə olunur.

Fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxs tərəfindən təhlil edilən seqmentlər üzrə maliyyə məlumatlarına Bankın müştərilərinə verilmiş kreditlər və avanslar daxildir. Lakin burada Bankın əməliyyat nəticələri və maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda göstərilən digər maddələr əks etdirilmir. Bankın maliyyə hesabatları fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxsə təqdim edilir. Belə maliyyə məlumatları fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxsə təqdim edilən daxili seqmentlər üzrə təhlilə qismən uyğun gəlir. Beləliklə, fəaliyyət seqmentlərinin əsasını təşkil etməli olan qismən uyğun gələn maliyyə məlumatlarını müəyyən edərkən rəhbərlik BMHS 8, Fəaliyyət Seqmentləri standartının əsas prinsiplərini tətbiq etmişdir.


37

24 Seqmentlər üzrə Təhlil (davamı)

Rəhbərlik BMHS 8-də nəzərdə tutulan əsas qaydalara uyğun olaraq, iki hesabat seqmentinə malik olduğunu müəyyən etmişdir: fərdi bank əməliyyatları və korporativ bank əməliyyatları.

(c) Fəaliyyət seqmentləri üzrə mənfəət və ya zərərin, aktiv və öhdəliklərin qiymətləndirilməsi

Fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxs Azərbaycan qanunvericiliyinə uyğun olaraq hazırlanmış maliyyə məlumatlarını nəzərdən keçirir. Belə maliyyə məlumatları müəyyən aspektlər baxımından Beynəlxalq Maliyyə Hesabatı Standartlarına uyğun olaraq hazırlanmış məlumatlardan fərqlənir:

(i) satıla bilən investisiya qiymətli kağızlarının ədalətli dəyərindəki dəyişikliklər sair məcmu gəlirlərdə deyil, seqmentlər üzrə mənfəət və ya zərərdə əks etdirilir;

(ii) mənfəət vergisi seqmentlər üzrə bölüşdürülmür;

(iii) kreditlər üzrə ehtiyatlar BMS 39-da nəzərdə tutulan “çəkilmiş zərər” modelinə əsasən deyil, rəhbərliyin peşəkar mülahizələrinə və məlumatların mövcudluğuna əsasən uçota alınır;

Fəaliyyətlə bağlı qərar qəbul edən səlahiyyətli şəxs seqmentlər üzrə fəaliyyət nəticələrini vergidən əvvəlki mənfəətə əsasən qiymətləndirir.

(d) Hesabat seqmentləri üzrə mənfəət və ya zərər, aktiv və öhdəliklər haqqında məlumat

31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il üzrə hesabat seqmentləri haqqında məlumat aşağıda təqdim edilir:


Fərdi bank əməliyyatları

Korporativ bank əməliyyatları

Cəmi

2013 Üçüncü tərəflərdən əldə edilmiş gəlirlər: - Faiz gəlirləri 13,952 4,223 18,175 - Haqq və komissiya gəlirləri 2,106 631 2,737 - Sair əməliyyat gəlirləri 52 15 67

Cəmi gəlirlər 16,110 4,869 20,979

Faiz xərcləri (5,037) (1,506) (6,543) Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat 28 9 37 Haqq və komissiya xərcləri (302) (90) (392) İnzibati və sair əməliyyat xərcləri (7,699) (2,303) (10,002) Xarici valyuta mövqeyinin yenidən qiymətləndirilməsi üzrə zərər 5 1 6

Xarici valyuta ilə əməliyyatlar üzrə zərər çıxılmaqla gəlir 1,636 489 2,125

Seqmentin nəticələri 4,741 1,469 6,210


38





Cəmi

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 23,385 6,995 30,380

Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 1,589 475 2,064 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər - 166 166 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 76,753 22,956 99,709 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları - 200 200

Cəmi hesabat seqmenti üzrə aktivlər 101,727 30,792 132,519

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 6,409 1,918 8,327 Müştəri hesabları 70,584 21,112 91,696 Müddətli borc öhdəlikləri 9,590 2,869 12,459 Sair maliyyə öhdəlikləri 174 53 227

Cəmi hesabat seqmenti üzrə öhdəliklər 86,757 25,952 112,709

Kapital xərcləri 2,385 713 3,098

31 dekabr 2012-ci il tarixində tamamlanan il üzrə hesabat seqmentləri haqqında məlumat aşağıda təqdim edilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə Fərdi bank

əməliyyatları Korporativ bank

əməliyyatları Cəmi

2012 Üçüncü tərəflərdən əldə edilmiş gəlirlər: - Faiz gəlirləri 11,873 1,530 13,403 - Haqq və komissiya gəlirləri 1,802 543 2,345 - Sair əməliyyat gəlirləri 65 20 85

Cəmi gəlirlər 13,740 2,093 15,833

Faiz xərcləri (4,865) (886) (5,751) Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat (134) (17) (151) Haqq və komissiya xərcləri (222) (67) (289) İnzibati və sair əməliyyat xərcləri (5,850) (1,763) (7,613) Xarici valyuta mövqeyinin yenidən qiymətləndirilməsi üzrə zərər (19) (6) (25)

Xarici valyuta ilə əməliyyatlar üzrə zərər çıxılmaqla gəlir 1,082 326 1,408

Seqmentin nəticələri 3,732 (320) 3,412


39





Cəmi

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 9,773 2,946 12,719 Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 1,630 491 2,121 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər - 784 784 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 73,379 9,459 82,838 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları - 200 200 Sair maliyyə aktivləri 48 - 48

Cəmi hesabat seqmenti üzrə aktivlər 84,830 13,880 98,710

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər - 2,260 2,260 Müştəri hesabları 45,820 27,087 72,907 Müddətli borc öhdəlikləri 93 10,371 10,464 Sair maliyyə öhdəlikləri 91 28 119

Cəmi hesabat seqmenti üzrə öhdəliklər 46,004 39,746 85,750

Kapital xərcləri 468 138 606

(e) Hesabat seqmentləri üzrə gəlirlərin, mənfəət və ya zərərin, aktiv və öhdəliklərin üzləşdirilməsi


Cəmi hesabat seqmentləri üzrə gəlirlər 20,979 15,833

Cəmi gəlirlər 20,979 15,833

Cəmi gəlirlərə faiz gəlirləri, haqq və komissiya gəlirləri və sair əməliyyat gəlirləri daxildir.


Cəmi hesabat seqmentinin nəticələri 6,210 3,412

Köhnəlmə və amortizasiya (926) (803)

Vergidən əvvəlki mənfəət 5,284 2,609


Cəmi hesabat seqmenti üzrə aktivlər 132,519 98,710

Təxirə salınmış mənfəət vergisi aktivi - 34 Əmlak və avadanlıqlar 10,079 7,968 Qeyri-maddi aktivlər 110 49 Sair aktivlər 7,385 4,370

Cəmi aktivlər 150,093 111,131


40



Cəmi hesabat seqmenti üzrə öhdəliklər 112,709 85,750

Cari il üzrə mənfəət vergisi öhdəliyi 948 784 Sair öhdəliklər 409 694 Təxirə salınmış mənfəət vergisi öhdəliyi 9 -

Cəmi öhdəliklər 114,075 87,228

31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il üzrə digər əhəmiyyətli gəlir və xərc maddələrinin üzləşdirilməsi aşağıda göstərilir:


Bütün hesabat seqmentləri üzrə ümumi

məbləğ

Düzəliş 1 BMHS üzrə məbləğ

31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il üzrə əhəmiyyətli gəlir və xərclər

Üçüncü tərəflərdən əldə edilmiş gəlirlər: - Faiz gəlirləri 18,175 - 18,175 - Haqq və komissiya gəlirləri 2,737 - 2,737 - Sair əməliyyat gəlirləri 67 - 67 Faiz xərcləri (6,543) - (6,543) Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat 37 - 37 Haqq və komissiya xərcləri (392) - (392) Xarici valyuta ilə əməliyyatlar üzrə zərər çıxılmaqla gəlir 2,125 - 2,125 Xarici valyuta mövqeyinin yenidən qiymətləndirilməsi üzrə zərər çıxılmaqla gəlir 6 6

İnzibati və sair əməliyyat xərcləri (10,002) (926) (10,928)

Düzəlişlər aşağıdakılardan ibarətdir:

(i) Köhnəlmə və amortizasiya;


41


31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il üzrə əhəmiyyətli aktiv və öhdəliklərin üzləşdirilməsi aşağıda göstərilir:


Bütün hesabat

seqment-ləri üzrə ümumi məbləğ

Düzəliş 1

Düzəliş 2

Düzəliş 3

Düzəliş 4

Düzəliş 5

Düzəliş 6

BMHS üzrə

məbləğ

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 30,380 - - - - - - 30,380

Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,064 - - - - - - 2,064

Digər banklardan alınacaq vəsaitlər 166 - - - - - - 166

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 99,709 - - - - - - 99,709

Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları 200 - - - - - - 200

Əmlak və avadanlıqlar - 10,079 - - - - - 10,079 Qeyri-maddi aktivlər - - 110 - - - - 110 Sair aktivlər - - - 7,385 - - - 7,385 Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 8,327 - - - - - - 8,327

Müştəri hesabları 91,696 - - - - - - 91,696 Müddətli borc öhdəlikləri 12,459 - - - - - - 12,459

Cari il üzrə mənfəət vergisi öhdəliyi - - - - 948 - - 948

Sair maliyyə öhdəlikləri 227 - - - - - - 227 Təxirə salınmış mənfəət vergisi öhdəliyi - - - - - 9 - 9

Sair öhdəliklər - - - - - - 409 409


42



(i) Əmlak və avadanlıqlar;

(ii) Qeyri-maddi aktivlər;

(iii) Sair aktivlər;

(iv) Cari il üzrə mənfəət vergisi öhdəliyi;

(v) Təxirə salınmış mənfəət vergisi öhdəliyi;

(vi) Sair öhdəliklər;

31 dekabr 2012-ci il tarixində tamamlanan il üzrə digər əhəmiyyətli gəlir və xərc maddələrinin üzləşdirilməsi aşağıda göstərilir:


Bütün hesabat seqmentləri üzrə

ümumi məbləğ

Düzəliş 1 BMHS üzrə məbləğ

31 dekabr 2012-ci il tarixində tamamlanan il üzrə əhəmiyyətli gəlir və xərclər

Üçüncü tərəflərdən əldə edilmiş gəlirlər: - Faiz gəlirləri 13,403 - 13,403 - Haqq və komissiya gəlirləri 2,345 - 2,345 - Sair əməliyyat gəlirləri 85 - 85 Faiz xərcləri (5,751) - (5,751) Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat (151) - (151) Haqq və komissiya xərcləri (289) - (289) Xarici valyuta ilə əməliyyatlar üzrə zərər çıxılmaqla gəlir 1,408 - 1,408

Xarici valyuta mövqeyinin yenidən qiymətləndirilməsi üzrə zərər çıxılmaqla gəlir (25) - (25)

İnzibati və sair əməliyyat xərcləri (7,613) (803) (8,416)


(i) Köhnəlmə və amortizasiya;


43


31 dekabr 2012-ci il tarixində tamamlanan il üzrə əhəmiyyətli aktiv və öhdəliklərin üzləşdirilməsi aşağıda göstərilir:


Bütün hesabat

seqment-ləri üzrə ümumi məbləğ

Düzəliş 1

Düzəliş 2

Düzəliş 3

Düzəliş 4

Düzəliş 5

Düzəliş 6

BMHS üzrə məbləğ

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 12,719 - - - - - - 12,719

Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,121 - - - - - - 2,121

Digər banklardan alınacaq vəsaitlər 784 - - - - - - 784

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 82,838 - - - - - - 82,838

Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları 200 - - - - - - 200

Təxirə salınmış mənfəət vergisi aktivi - 34 - - - - - 34

Əmlak və avadanlıqlar - - 7,968 - - - - 7,968 Sair maliyyə aktivləri 48 - - - - - - 48 Qeyri-maddi aktivlər - - - 49 - - - 49 Sair aktivlər - - - - 4,370 - - 4,370 Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 2,260 - - - - - - 2,260

Müştəri hesabları 72,907 - - - - - - 72,907 Müddətli borc öhdəlikləri 10,464 - - - - - - 10,464

Cari il üzrə mənfəət vergisi öhdəliyi - - - - - 784 - 784

Sair maliyyə öhdəlikləri 119 - - - - - - 119

Sair öhdəliklər - - - - - - 694 694


(i) Əmlak və avadanlıqlar;

(ii) Təxirə salınmış mənfəət vergisi aktivi;

(iii) Qeyri-maddi aktivlər;

(iv) Sair aktivlər;

(v) Cari il üzrə mənfəət vergisi öhdəliyi;

(vi) Sair öhdəliklər;


44

25 Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi

Bank daxilində risklərin idarə edilməsi maliyyə, əməliyyat və hüquqi risklər ilə əlaqədar həyata keçirilir. Maliyyə risklərinə bazar riski (valyuta, faiz dərəcəsi və digər qiymət riski), kredit riski və likvidlik riski daxildir. Maliyyə risklərinin idarə edilməsi funksiyasının əsas məqsədi risk limitlərinin müəyyən edilməsi və bu limitlərə riayət edilməsidir. Əməliyyat və hüquqi risklərin idarə edilməsində məqsəd bu risklərin azaldılması üçün nəzərdə tutulan daxili qayda və prosedurlara müvafiq qaydada riayət edilməsini təmin etməkdir.

Risklərin idarə edilməsi sistemi. Bankda risklərin idarə edilməsi funksiyasına görə başlıca məsuliyyəti Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti daşıyır. Bank daxilində risklərin idarə edilməsi maliyyə riskləri (kredit, bazar və likvidlik riskləri) və əməliyyat riskləri ilə əlaqədar həyata keçirilir. Maliyyə risklərinə bazar riski (o cümlədən xarici valyuta, faiz dərəcəsi və digər qiymət riskləri), kredit riski və likvidlik riski daxildir. Maliyyə risklərinin idarə edilməsi funksiyasının əsas məqsədi risk limitlərinin müəyyən edilməsi və bu limitlərə riayət edilməsidir. Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti, həmçinin risk və fayda arasında müvafiq balansın təmin edilməsi və Bankın maliyyə fəaliyyətinə mümkün mənfi təsiri azaltmaqdan ibarətdir. Əməliyyat və hüquqi risklərin idarə edilməsində məqsəd, bu risklərin azaldılması üçün nəzərdə tutulan daxili qayda və prosedurlara müvafiq qaydada riayət edilməsini təmin etməkdən ibarətdir.

Bankda risklərin idarə edilməsi metodologiyası, qaydaları və qiymətləndirmə prosedurlarının məqsədi Bankın üzləşdiyi risklərin müəyyənləşdirilməsi, təhlil edilməsi, azaldılması və idarə edillməsindn ibarətdir. Bu, risk səviyyəsi üzrə müvafiq limitlərin və nəzarət mexanizmlərinin yaradılması, eləcə də davamlı qaydada risk səviyyələrinin monitorinqi və limitlər və prosedurlara riayət edilməsi vasitəsilə yerinə yetirilir. Risklərin idarə edilməsi qayda və prosedurları Bankda “qabaqcıl təcrübənin” tətbiq edilməsi məqsədilə bazar şərtləri, yeni təklif olunan məhsul və xidmətlərdə baş verən dəyişiklikləri əks etdirmək üçün müntəzəm olaraq nəzərdən keçirilir.

Risklərin idarə edilməsi strukturu. Risklərin qiymətləndirilməsi, təsdiqlənməsi və monitorinqi ilə bağlı

riskləri idarəetmə qayda və prosedurları Bankın bir sıra ixtisaslaşmış bölmələri, o cümlədən Azərbaycan

qanunvericiliyinin tələblərinə, Mərkəzi Bankın təlimatlarına və qabaqcıl təcrübəyə riayət edən komitələr

və departamentlər tərəfindən həyata keçirilir.

Müşahidə Şurası risklərin idarə edilməsi strukturuna nəzarətə görə ümumi məsuliyyət daşıyır. Buraya

əsas risklərin idarə edilməsi, risklərin idarə edilməsi qaydaları, eləcə də bəzi əsas risk limitlərinin, o

cümlədən iri kredit riskləri, iqtisadi və sənaye sektoru üzrə risk limitlərinin nəzərdən keçirilməsi və

təsdiqlənməsi daxildir. Müşahidə Şurası, həmçinin risklərə nəzarət üzrə müəyyən səlahiyyətləri İdarə

Heyəti, Risklərin İdarə Edilməsi Komitəsi, Kredit Komitəsi və Aktiv və Passivlərin İdarə Edilməsi

Komitəsinə (“APİK”) həvalə edir.

Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti Müşahidə Şurası tərəfindən təyin edilir və birbaşa ona hesabat verir. Risklərin idarə edilməsi strukturunun ümumi vəzifə və səlahiyyətləri aşağıda göstərilir:

Kredit riski. Maliyyə aləti üzrə əməliyyat aparan bir tərəf öz öhdəliyini yerinə yetirməməsi nəticəsində

digər tərəfə maliyyə zərəri vurduqda, Bank kredit riskinə məruz qalır. Kredit riski Bankın qarşı tərəflərlə

həyata keçirdiyi kredit və digər əməliyyatlar nəticəsində ortaya çıxır ki, bu da maliyyə aktivlərinin

yaranmasına, o cümlədən borcalanın və ya qarşı tərəfin müqavilə üzrə öhdəliklərini yerinə yetirə

bilməməsinə gətirib çıxarır.

Bankın məruz qaldığı kredit riskinin maksimal səviyyəsi maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda maliyyə aktivlərinin balans dəyərində əks olunur. Kredit şəklində verilən zəmanət və öhdəliklər üçün maksimal kredit riski öhdəliyin məbləğinə bərabərdir. 27-ci Qeydə baxın. Kredit riski girov təminatı və kreditin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması üçün 9-cu Qeyddə göstərilən digər tədbirlər vasitəsilə azaldılır.


45

25 Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi (davamı)

Əsas kredit risklərinin idarə edilməsi metodları Bankın qəbul etdiyi Kredit Siyasətində qeyd olunur. Bu,

əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş meyarlara əsasən (sahə, müddət, əlaqəli tərəflər, region və.s) limitlərin

təyin edilməsi və kredit portfelinin diversifikasiyasını əhatə edir. Kreditlər, həmçinin başlanğıcda və

müddətin sonuna qədər “ən yaxşı praktika reytinqi” və “qiymətləndirmə sistemləri” əsasında təyin

edilmiş risk dərəcələrinə görə təsnifləşdirilir. Bu vasitələr həmçinin potensial itkilər üçün münasib

ehtiyatların yaradılmasında da istifadə ediləcək. Kredit əməliyyatları ilə bağlı Mərkəzi Bank tərəfindən

müəyyənləşdirilən bütün məhdudiyyət və normativlər Bankın Kredit Siyasətində nəzərə alınıb.

Bundan əlavə, Bank məruz qaldığı kredit riskinə bir borcalan və ya borcalanlar qrupu, eləcə də coğrafi və ya fəaliyyət seqmentləri üzrə limitlər müəyyən etməklə nəzarət edir. Kredit riski səviyyəsinin məhsul, borcalan və sənaye sahələri üzrə limitləri müntəzəm olaraq İdarə Heyəti tərəfindən təsdiqlənir. Bu cür risklərə gündəlik nəzarət olunur və onlar mütəmadi olaraq nəzərdən keçirilir.

Bank verilmiş kreditlərin təsdiqlənməsi prosesinə nəzarət edir. Kredit Komitəsi müstəsna şərtlərlə verilmiş kreditləri yoxlayaraq təsdiqləyir və belə kreditlər İdarə Heyəti tərəfindən təsdiqlənir.

Müştəri münasibətləri üzrə müvafiq kredit işçiləri tərəfindən yaradılmış kredit ərizələri kredit limitinin təsdiqlənməsi üçün müvafiq kredit komitəsinə təqdim edilir. Kredit riski həmçinin hüquqi və fiziki şəxslərin təminat və zəmanətlərini almaqla idarə olunur. Kredit riskinin monitorinqi məqsədləri üçün kredit və risklərin idarə edilməsi departamentlərinin işçiləri müştərinin fəaliyyətinin və maliyyə göstəricilərinin ətraflı təhlili əsasında müntəzəm olaraq hesabatlar hazırlayırlar. Ödəmə qabiliyyəti aşağı olan müştərilər ilə bağlı əhəmiyyətli risklər haqqında məlumat İdarə Heyətinin nəzərinə çatdırılır və onun tərəfindən təhlil edilir. Bank kredit riskinin monitorinqi üçün rəsmiləşdirilmiş daxili kredit reytinqlərindən istifadə etmir. Rəhbərlik vaxtı keçmiş kredit qalıqlarna hər həftə xüsusi nəzarət edir.

Bankın kredit departamenti kredit qalıqlarının ödəmə müddətləri üzrə təhlil aparır və vaxtı keçmiş kreditlərə hər ay xüsusi nəzarət edir. Bununla əlaqədar olaraq, rəhbərlik kreditlərin ödəmə müddətləri və kredit riski haqqında məlumatları təqdim edir.

Balansdankənar maliyyə alətləri üzrə kredit riski həmin maliyyə aləti üzrə əməliyyatların digər iştirakçısı tərəfindən müqavilə üzrə öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilməməsi nəticəsində zərərin yaranması ehtimalı kimi müəyyən edilir. Bank şərti öhdəlikləri və balans üzrə maliyyə alətləri ilə əlaqədar əməliyyatların təsdiqlənməsi prosedurları, riskləri məhdudlaşdıran limitlərdən istifadə və monitorinq prosedurlarına əsaslanan eyni kredit siyasətini tətbiq edir.

Bazar riski. Bank bazardakı ümumi və spesifik dəyişikliklərə məruz qalan (a) valyuta (b) faiz dərəcələri və (c) pay alətləri üzrə açıq mövqelər ilə əlaqədar bazar risklərinə məruz qalır. Rəhbərlik qəbul edilə bilən risklərin səviyyəsi üzrə limitlər müəyyən edir və bu limitlərə hər gün nəzarət edir. Buna baxmayaraq, bu cür yanaşmadan istifadə edilməsi bazarda daha əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş verdiyi halda, müəyyən edilmiş limitlərdən artıq zərərlərin yaranmasının qarşısını almır.

Xarici valyuta riski. Rəhbərlik xarici valyuta riski ilə bağlı hər bir valyuta və ümumilikdə risklərin səviyyəsi üzrə günün sonuna, həmçinin bir gün ərzində limitlər müəyyən edir və bu limitlərə gündəlik nəzarət edir.


46


Hesabat dövrünün sonuna Bankın məruz qaldığı valyuta riski üzrə ümumi təhlil aşağıdakı cədvəldə əks etdirilir:



Monetar maliyyə aktivləri

Monetar maliyyə

öhdəlikləri

Xalis mövqe

Monetar maliyyə aktivləri

Monetar maliyyə

öhdəlikləri

Xalis mövqe

AZN 102,914 (79,464) 23,450 73,264 (57,550) 15,714 ABŞ dolları 28,582 (32,318) (3,736) 24,196 (26,982) (2,786) Avro 860 (912) (52) 1,089 (1,157) (68) Digər 163 (15) 148 161 (61) 100 Cəmi 132,519 (112,709) 19,810 98,710 (85,750) 12,960

Yuxarıdakı cədvələ yalnız monetar aktivlər və öhdəliklər daxildir. Bank hesab edir ki, səhm alətləri üzrə investisiyalar və qeyri-monetar aktivlər əhəmiyyətli valyuta riskinin yaranmasına gətirib çıxarmır.

Bütün digər dəyişənlərin sabit qalması şərtilə, hesabat dövrünün sonuna Bankın funksional valyutasına tətbiq edilən valyuta məzənnələrindəki mümkün dəyişikliklərin mənfəət və zərərə, eləcə də kapitala təsiri aşağıdakı cədvəldə əks etdirilir:


Min Azərbaycan Manatı ilə Mənfəət və ya

zərərə təsir Mənfəət və ya

zərərə təsir

ABŞ dollarının 20% möhkəmlənməsi (2012: 20% möhkəmlənməsi) (747) (557) ABŞ dollarının 20% zəifləməsi (2012: 20% zəifləməsi) 747 557 Avronun 20% möhkəmlənməsi (2012: 20% möhkəmlənməsi) (10) (14) Avronun 20% zəifləməsi (2012: 20% zəifləməsi) 10 14

Risk yalnız Bankın funksional valyutasından fərqli valyutalarda ifadə olunan monetar aktivlər və öhdəliklər üçün hesablanmışdır.

Faiz dərəcəsi riski. Bank bazar faiz dərəcələrinin dəyişməsinin onun maliyyə vəziyyətinə və pul vəsaitlərinin hərəkətinə təsiri ilə əlaqədar riskə məruz qalır. Bu cür dəyişikliklər nəticəsində faiz marjaları arta bilər, lakin faiz dərəcələri üzrə gözlənilməyən dəyişikliklər baş verdiyi təqdirdə faiz marjaları həmçinin azala və ya zərərin yaranmasına səbəb ola bilər. Rəhbərlik faiz dərəcələrinin dəyişməsinin qəbul edilə bilən səviyyəsi üzrə limitlər müəyyən edir və bu limitlərə hər gün nəzarət edir.


47


Aşağıdakı cədvəldə Bankın məruz qaldığı faiz dərəcəsi riski üzrə ümumi təhlil əks olunur. Aşağıdakı cədvəldə Bankın cəmi maliyyə aktiv və öhdəlikləri müqavilə üzrə faiz dərəcələrinin dəyişməsi tarixlərinə və ya ödəmə tarixlərinə görə (bunlardan hansı daha tez olarsa) təsnifləşdirilir:


Tələb edilənədək və

1 aydan az

1-6 ay ərzində

6-12 ay ərzində

1-5 il ərzində

5 ildən çox

Cəmi

31 dekabr 2013

Cəmi maliyyə aktivləri 56,066 28,490 23,823 19,353 4,787 132,519 Cəmi maliyyə öhdəlikləri 50,664 28,664 21,694 10,515 1,172

1,172 112,709 112,709

31 dekabr 2013-cü il tarixinə xalis həssaslıq çatışmazlığı

5,402

(174)

2,129

8,838

3,615

19,810

31 dekabr 2012 Cəmi maliyyə aktivləri 36,966 24,602 17,934 18,203 1,005 98,710 Cəmi maliyyə öhdəlikləri 33,510 21,428 20,871 8,841 1,100 85,750 31 dekabr 2012-ci il tarixinə xalis həssaslıq çatışmazlığı 3,456 3,174 (2,937) 9,362

(95)

12,960

31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın dəyişkən faizli maliyyə alətləri olmamışdır.

Bank öz maliyyə alətləri üzrə faiz dərəcələrinə nəzarət edir. Bankın baş rəhbərliyi tərəfindən təhlil edilmiş hesabatlara əsasən müvafiq hesabat tarixinə faiz dərəcələri aşağıdakı cədvəldə göstərilir.

İllik %

2013 2012

AZN ABŞ dolları

Avro AZN ABŞ dolları

Avro

Aktivlər Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri - - - 6.00 - - Digər banklardan alınacaq vəsaitlər 5.00 - - - 4.30 - Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 21.21 20.19 - 21.21 20.19 -

Öhdəliklər Müddətli depozitlər 10.80 12.08 8.13 10.61 11.97 9.51 Müddətli borc öhdəlikləri 2.58 8.89 - 1.00 8.48 6.00 Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 7.89 10.19 - 8.12 - 6.00

Yuxarıdakı cədvəldə göstərilən “-“ işarəsi Bankın müvafiq valyutada aktiv və öhdəliklərə malik olmadığını bildirir.


48


Coğrafi risk konsentrasiyası. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın maliyyə aktiv və öhdəliklərinin coğrafi konsentrasiyasının təhlili aşağıda göstərilir:


Azərbaycan İƏİT-yə üzv olan ölkələr

İƏİT-yə üzv olmayan

ölkələr

Cəmi

Maliyyə aktivləri Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 27,744 2,309 327 30,380 Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,064 - - 2,064 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər 166 - - 166 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 99,709 - - 99,709 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları 200 - - 200

Cəmi maliyyə aktivləri 129,883 2,309 327 132,519

Maliyyə öhdəlikləri Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 7,506 - 821 8,327 Müştəri hesabları 91,696 - - 91,696 Müddətli borc öhdəlikləri 3,230 - 9,229 12,459 Sair maliyyə öhdəlikləri 227 - - 227

Cəmi maliyyə öhdəlikləri 102,659 - 10,050 112,709

Balans üzrə maliyyə alətlərinin xalis mövqeyi 27,224 2,309 (9,723) 19,810

Kreditlərlə bağlı öhdəliklər 22,549 - - 22,549


49


31 dekabr 2012-ci il tarixinə Bankın maliyyə aktiv və öhdəliklərinin coğrafi konsentrasiyasının təhlili aşağıda göstərilir:


Azərbaycan İƏİT-yə üzv olan ölkələr

İƏİT-yə üzv olmayan

ölkələr

Cəmi

Maliyyə aktivləri Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 10,571 1,631 517 12,719 Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,121 - - 2,121 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər 784 - - 784 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar 82,838 - - 82,838 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları 200 - - 200 Sair maliyyə aktivləri 48 - - 48

Cəmi maliyyə aktivləri 96,562 1,631 517 98,710

Maliyyə öhdəlikləri Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 2,260 - - 2,260 Müştəri hesabları 72,907 - - 72,907 Müddətli borc öhdəlikləri 3,323 1,601 5,540 10,464 Sair maliyyə öhdəlikləri 119 - - 119

Cəmi maliyyə öhdəlikləri 78,609 1,601 5,540 85,750

Balans üzrə maliyyə alətlərinin xalis mövqeyi 17,953 30 (5,023) 12,960

Kreditlərlə bağlı öhdəliklər 12,812 - - 12,812


50


Likvidlik riski. Likvidlik riski maliyyə öhdəliklərindən irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsində Bankın çətinliklərlə üzləşəcəyi riskdir. Bank hər gün overnayt depozitləri, müştəri hesabları üzrə hesablaşmaların aparılması, depozitlərin ödənilməsi, kreditlərin verilməsi və zəmanətlər üzrə ödənişlər üçün mövcud olan pul vəsaitlərindən istifadə etmək riskinə məruz qalır. Bank yuxarıda qeyd edilən bütün tələblər üzrə öhdəliklərin eyni zamanda yerinə yetirilməsi üçün kifayət qədər nağd vəsait saxlamır, belə ki, təcrübəyə əsasən həmin öhdəliklərin yerinə yetirilməsi üçün pul vəsaitlərinin lazımi səviyyəsini kifayət qədər dəqiqliklə proqnozlaşdırmaq olar. Likvidlik riski Bankın Aktiv və Passivlərin İdarə Edilməsi Komitəsi tərəfindən idarə olunur.

Gündəlik likvidlik Aktiv və Passivlərin İdarə Edilməsi Komitəsi tərəfindən təyin edilmiş və Risklərin İdarə Edilməsi departamenti tərəfindən nəzarət edilən təfərrüatlı cədvəl əsasında Xəzinədarlıq departamenti tərəfindən təmin edilir. Bank izafi likvidliyin maliyyətini optimallaşdırarkən aktivlərdəki artımı ödəmək məqsədi ilə kifayət qədər pul vəsaiti və ya onların ekvivalentlərinin mövcud olmasına, öhdəliklərdəki azalmaya və digər qanuni tələblərin yerinə yetirilməsinə xüsusi diqqət yetirərək gündəlik likvidlik riskinə nəzarət edir və hesabat verir.

Likvidlik risklərinin idarə edilməsi məqsədilə, Bank aktiv və öhdəliklərin idarə edilməsi prosesi çərçivəsində müştərilərin və bankların əməliyyatları üzrə gözlənilən gələcək pul vəsaitlərinin hərəkətinə gündəlik nəzarət edir. Bank, həmçinin Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi minimal likvidlik tələblərinə riayət etməlidir. Həmin əmsal yüksək likvidli aktivlərin tələb edildikdə ödənilən öhdəliklərə nisbəti kimi hesablanır. Mərkəzi Bankın normativi 30% olduğu halda, 31 dekabr 2013-cü il tarixinə bu əmsal 63.6% (2012: 63.3%) təşkil etmişdir.

Bank əsasən digər banklara ödəniləcək vəsaitlər, hüquqi və fiziki şəxslərdən cəlb edilmiş depozitlərdən ibarət olan davamlı maliyyələşdirmə bazasının saxlanmasına çalışır. Bank, həmçinin likvidlik üzrə gözlənilməyən tələblərin tez bir zamanda və asanlıqla yerinə yetirilməsi üçün likvid aktivlərin diversifikasiya edilmiş portfellərinə sərmayə yatırır.

Bankda likvidliyin idarə edilməsi aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsini tələb edir: öhdəliklərin ödəmə müddəti başa çatan zaman onların yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan likvid aktivlər üzrə təhlilin aparılması; müxtəlif maliyyələşdirmə mənbələrindən istifadənin təmin edilməsi; maliyyələşdirmə ilə bağlı problemlərin yaranacağı təqdirdə planların mövcud olması, qanunvericilikdə nəzərdə tutulan likvidlik əmsallarına və Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi minimal likvidlik tələblərinə riayət edilməsinə nəzarət edilməsi.

Xəzinədarlıq Departamenti maliyyə aktivləri və öhdəlikləri üzrə likvidlik profilinə dair məlumat əldə edir. Bundan sonra, Xəzinədarlıq Departamenti Bankda kifayət qədər likvidliyin təmin edilməsi məqsədilə, banklarda yerləşdirilmiş qısamüddətli depozitlərdən ibarət olan qısamüddətli likvid aktivlər üzrə portfelin adekvatlığını təmin edir.

Aşağıdakı cədvəldə 31 dekabr 2013-cü il tarixinə öhdəliklər müqavilə üzrə ödəmə müddətlərinə görə təsnifləşdirilir. Cədvəldə göstərilən məbləğlər müqavilə üzrə diskont edilməmiş pul vəsaitləri, o cümlədən kreditlərin verilməsi üzrə ümumi öhdəliklərə görə mübadilə edilməli məbləğləri əks etdirir. Bu cür diskont edilməmiş pul vəsaitləri maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatdakı məbləğlərdən fərqlənir, belə ki, maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatdakı məbləğlər diskont edilmiş pul vəsaitlərinə əsaslanır.

Ödənilməli öhdəliklər sabit olmadıqda, cədvəldə göstərilən məbləğlər hesabat dövrünün sonuna mövcud olan şərtlərə əsasən müəyyən edilir. Valyuta ödənişləri hesabat dövrünün sonuna mövcud olan spot məzənnəsindən istifadə etməklə çevrilir.


51


31 dekabr 2013-cü il tarixinə maliyyə alətlərinin diskont edilməmiş ödəmə müddətlərinə görə təhlili aşağıda göstərilir:



1 aydan az

1-6 ay ərzində

6-12 ay ərzində

1-5 il ərzində

5 ildən çox

Cəmi

Öhdəliklər

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 2,379 6,044 - - - 8,423 Müştəri hesabları 39,067 23,676 22,265 10,363 - 95,371 Müddətli borc öhdəlikləri 10,891 457 452 1,371 2,331 15,502 Sair maliyyə öhdəlikləri 227 - - - - 227 Kreditlərlə bağlı ümumi öhdəliklər 3,853 - - - - 3,853 Maliyyə zəmanətləri 355 4,242 4,437 9,662 - 18,696

Maliyyə öhdəlikləri üzrə cəmi potensial gələcək ödənişlər 56,772 34,419 27,154 21,396 2,331 142,072

Zəmanətlər və akkreditivlər üzrə likvidlik tələbləri yuxarıdakı ödəmə müddətləri üzrə təhlildə göstərilən müvafiq öhdəliklərin məbləğindən çox aşağıdır. Belə ki, Bank adətən müqavilələrə əsasən vəsaitlərin üçüncü şəxslər tərəfindən tələb edilməsini proqnozlaşdırmır. Yuxarıdakı cədvəldə göstərilən kreditlərin verilməsi üzrə müqavilələrdə nəzərdə tutulan öhdəliklərin ümumi məbləği gələcəkdə ödənilməsi tələb olunan nağd vəsaitləri mütləq şəkildə əks etdirmir. Belə ki, bu cür öhdəliklərin əksər hissəsi onların ödəmə müddətlərinin başa çatmasından əvvəl ləğv oluna bilər.

31 dekabr 2012-ci il tarixinə maliyyə alətlərinin diskont edilməmiş ödəmə müddətlərinə görə təhlili aşağıda göstərilir:



1 aydan az

1-6 ay ərzində

6-12 ay ərzində

1-5 il ərzində

5 ildən çox

Cəmi

Öhdəliklər

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər 946 1,721 - - - 2,667 Müştəri hesabları 31,216 18,842 20,020 5,845 75,923 Müddətli borc öhdəlikləri 2,336 4,885 689 2,619 287 10,816 Sair maliyyə öhdəlikləri 119 - - - - 119 Kreditlərlə bağlı ümumi öhdəliklər 3,853 - - - - 3,853 Maliyyə zəmanətləri 355 4,242 4,437 9,662 - 18,696

Maliyyə öhdəlikləri üzrə cəmi potensial gələcək ödənişlər 38,825 29,690 25,146 18,126 287 112,074

Yuxarıdakı cədvəldə müştəri hesabları müqavilə üzrə ödəmə müddətlərinə görə göstərilmişdir. Lakin Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə uyğun olaraq, fiziki şəxslər öz depozitləri üzrə hesablanmış faizləri itirmək şərtilə, həmin depozitləri ödəmə müddətindən əvvəl geri götürə bilər.


52


Bank likvidliyin idarə edilməsi üçün yuxarıda göstərilən diskontlaşdırmanı nəzərə almadan öhdəliklərin ödəmə müddətləri üzrə yuxarıda göstərilən təhlildən istifadə etmir. Bunun əvəzində Bank aşağıda göstərildiyi kimi gözlənilən ödəmə müddətlərinə və likvidlik çatışmazlığına nəzarət edir:



1 aydan az

1-6 ay ərzində

6-12 ay ərzində

1-5 il ərzində

5 ildən çox

Cəmi

31 dekabr 2013

Cəmi maliyyə aktivləri 56,066 28,490

28,490

23,823 19,353 4,787

4,787

132,519

132,519 Cəmi maliyyə öhdəlikləri 50,664 28,664 28,664

21,694 10,515 1,172 1,172

112,709 112,709

31 dekabr 2013-cü il tarixinə xalis likvidlik çatışmazlığı

5,402

(174)

2,129

8,838

3,615

19,810

31 dekabr 2013-cü il tarixinə məcmu likvidlik çatışmazlığı 5,402 5,228 7,357 16,195 19,810

31 dekabr 2012 Cəmi maliyyə aktivləri 36,966 24,602 17,934 18,203 1,005 98,710 Cəmi maliyyə öhdəlikləri 33,510 21,428 20,871 8,841 1,100 85,750

31 dekabr 2012-ci il tarixinə xalis likvidlik çatışmazlığı 3,456 3,174 (2,937) 9,362

(95)

12,960

31 dekabr 2012-ci il tarixinə məcmu likvidlik çatışmazlığı 3,456 6,630 3,693 13,055 12,960

Bank rəhbərliyinin fikrincə aktiv və öhdəliklərin ödəmə müddətlərinin və faiz dərəcələrinin uyğunluğu və/və ya nəzarət olunan uyğunsuzluğu Bankın idarə olunması üçün əsas amillərdir. Ümumiyyətlə, banklarda bu göstəricilərə tam uyğunluq təmin edilmir. Belə ki, əməliyyatlar çox zaman qeyri-müəyyən müddətə aparılır və fərqli xarakterli daşıyır. Bu göstəricilər üzrə uyğunsuzluq potensial olaraq gəlirliliyi artıra, lakin eyni zamanda zərərin baş vermə riskini yüksəldə bilər. Aktiv və öhdəliklərin ödəmə müddətləri, eləcə də ödəmə müddətləri tamamlandıqdan sonra faiz hesablanan öhdəliklərin münasib dəyərlə əvəz edilməsi imkanı, Bankın likvidliyinin və faiz dərəcələri və mübadilə məzənnələrinin dəyişəcəyi halda onun risklərinin qiymətləndirilməsi üçün əsas amillər hesab olunur.

Rəhbərlik hesab edir ki, müştəri hesablarının böyük hissəsinin “tələb edilənədək” statusuna malik olmasına baxmayaraq, həmin vəsaitlərin əmanətçilərin sayına və növünə görə diversifikasiyası, eləcə də Bankın keçmiş təcrübəsi göstərir ki, bu cür vəsaitlər Bankın fəaliyyəti üçün uzunmüddətli və sabit maliyyə mənbəyi yaradır.


53

26 Kapitalın İdarə Edilməsi

Kapitalın idarə olunmasında Bankın məqsədi (i) Mərkəzi Bankın kapital tələblərinə riayət edilməsini və

(ii) Bankın fəaliyyətinin fasiləsizliyini təmin etməkdir. Bankın rəhbərliyi hesab edir ki, idarə olunan

kapitalın ümumi məbləği maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda göstərilən kapitalın məbləğinə

bərabərdir. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın idarə etdiyi kapitalın məbləği 38,885 min AZN (31

dekabr 2012: 24,962 min AZN) təşkil etmişdir. Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi kapitalın adekvatlığı

əmsallarına riayət edilməsinə Bankın Müşahidə Şurasının Sədri, Audit Komitəsinin Sədri, İdarə

Heyətinin Sədri, Baş Mühasib və Daxili Audit Departamentinin Direktoru tərəfindən yoxlanılmış və

təsdiqlənmiş müvafiq hesablamalardan ibarət aylıq hesabatlar vasitəsilə nəzarət edilir.

Mərkəzi Bankın kapitalın məbləği ilə bağlı mövcud tələblərinə görə banklar: (a) məcmu kapitalın

minimum məbləğini 10,000 min AZN həcmində saxlamalı; (b) məcmu kapitalın risk dərəcəsi üzrə

ölçülmüş aktivlərə nisbətini (“məcmu kapitalın adekvatlıq əmsalı”) minimum 12% və (c) 1-ci dərəcəli

kapitalın risk dərəcəsi üzrə ölçülmüş aktivlərə nisbətini (“1-ci dərəcəli kapitalın adekvatlıq əmsalı”)

minimum 6% və ya yuxarı saxlanılmasını təmin etməlidir. Bankın məcmu kapitalı yerli standartlara

uyğun hazırlanmış hesabatlara əsasən hesablanır və aşağıdakı cədvəldə göstərilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə 2013 2012 Yerli uçot qaydalarına uyğun hesablanmış xalis aktivlər 38,885 24,962 Qeyri maddi aktivlər çıxılmaqla (110) (49) Dəyərsizləşmə üzrə ümumi ehtiyatı üstə gəlməklə 4,096 4,133 Cəmi məcmu kapital 42,871 29,046

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının 25 iyul 2012-ci il tarixli qərarı ilə Azərbaycanda fəaliyyət

göstərən bankların məcmu kapitalının minimum miqdarı 50 milyon Manatadək artırılmışdır. Bu qərar

2015-ci ilin yanvar ayından qüvvəyə minir. Rəhbərlik hesab edir ki, Bank 1 yanvar 2015-ci il tarixinə

qədər bu normativə riayət edəcək.

27 Şərti Öhdəliklər

Məhkəmə prosedurları. Adi fəaliyyət gedişində vaxtaşırı olaraq Banka qarşı irəli sürülə biləcək iddialarla əlaqədar, Bankın rəhbərliyi öz təxminlərinə və daxili peşəkarların məsləhətlərinə əsasən hesab edir ki, bu iddialarla bağlı heç bir əhəmiyyətli zərər baş verməyəcəkdir və müvafiq olaraq hazırkı maliyyə hesabatlarında zərərlərin ödənilməsi üçün hər hansı ehtiyat yaradılmamışdır.

Vergi qanunvericiliyi. Azərbaycan Respublikasının vergi qanunvericiliyi müxtəlif şərhlərə və tez-tez baş verə bilən dəyişikliklərə məruz qalır. Bankın əməliyyatları və fəaliyyəti ilə bağlı vergi qanunvericiliyinə dair rəhbərliyin mövqeləri müvafiq vergi orqanları tərəfindən sual altına qoyula bilər. Bankın rəhbərliyi hesab edir ki, onun tərəfindən müvafiq qanunvericiliyin şərhi düzgündür və vergi, xarici valyuta və gömrüklə bağlı Bankın mövqeləri dəyişilməyəcəkdir. Müvafiq olaraq, 31 dekabr 2013-cü il tarixinə potensial vergi öhdəlikləri üzrə hər hansı ehtiyat yaradılmamışdır. Vergi orqanları tərəfindən vergi ödəyicisinin son üç təqvim ilindən çox olmayan fəaliyyəti yoxlanıla bilər. Müəyyən hallarda yoxlama daha artıq dövrləri əhatə edə bilər.


54

27 Şərti Öhdəliklər (davamı)

Kapital məsrəfləri ilə bağlı öhdəliklər. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə Bankın əmlak və avadanlıqları üzrə 6,355 min AZN (31 dekabr 2012: 8,435 min AZN) məbləğində kapital məsrəfləri ilə bağlı müqavilə öhdəlikləri olmuşdur.

Xüsusi maliyyə şərtlərinə riayət olunması. Bank əsasən borc öhdəlikləri üzrə müqavilələrdə nəzərdə

tutulan xüsusi maliyyə şərtlərinə riayət etmək məcburiyyətindədir. Belə xüsusi maliyyə şərtlərinə riayət

edilməməsi Bank üçün mənfi nəticələrə, o cümlədən borc vəsaitləri ilə əlaqədar xərclərin artmasına və

ödəmə müddətinin dəyişməsinə gətirib çıxara bilər. Rəhbərlik hesab edir ki, Bank aşağıdakı pozuntu

halları istisna olmaqla, 31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il ərzində qüvvədə olan xüsusi

maliyyə şərtlərinə əhəmiyyətli dərəcədə riayət etmişdir.

31 dekabr 2013-cü il tarixində tamamlanan il ərzində müəyyən vaxtlarda Bank İslam İnkişaf

Korporasiyası ilə imzalanmış kredit müqaviləsində nəzərdə tutulan aşağıdakı xüsusi maliyyə şərtinə

riayət etməmişdir: məcmu kredit portfelinin 10%-ni təşkil edən ən iri borcalanlara verilmiş kreditlərin

maksimum məbləği cəmi kreditlərin 30%-dən çox olmuşdur. Mərkəzi Bankın əlaqəli tərəflərlə

əməliyyatlar ilə bağlı müəyyən etdiyi normativ maliyyə ilinin sonunda pozulmuşdur. Bununla əlaqədar,

müvafiq maliyyə təşkilatları tərəfindən hər hansı tədbir görülməmiş və ya sanksiya tətbiq edilməmişdir.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə xüsusi maliyyə şərtləri pozulmuş borc öhdəliklərinin cəmi 8,719 min AZN

təşkil etmişdir. Yuxarıda qeyd olunan kredit müqavilələrinə əsasən xüsusi maliyyə şərtlərinə riayət

olunmadıqda, bu müqavilələr üzrə borc öhdəlikləri “tələb edildikdə ödənilən” kateqoriyasına aid edilir. 31

dekabr 2013-cü il tarixinə xüsusi maliyyə şərtləri pozulmuş borc öhdəlikləri hazırkı maliyyə

hesabatlarında “tələb edildikdə ödənilən” kateqoriyasına yenidən təsnifləşdirilmişdir.

Rəhbərlik hesab edir ki, müvafiq kredit müqavilələrində nəzərdə tutulan xüsusi maliyyə şərtlərinin pozulması hesabatın imzalanma tarixinə Banka heç bir mənfi təsir göstərməmişdir.

Kreditlərlə bağlı öhdəliklər. Bu maliyyə alətlərinin əsas məqsədi lazım olduqda müştərilərə maliyyə vəsaitlərinin təqdim edilməsini təmin etməkdir. Müştərinin üçüncü tərəflər qarşısında öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilməyəcəyi halda, Bankın ödənişlər aparması ilə bağlı mütləq öhdəlikləri əks etdirən zəmanətlər və zəmanət akkreditivləri kreditlərlə eyni kredit risk daşıyır. Müəyyən şərtlər çərçivəsində müştərilər adından nəzərdə tutulan məbləğlərdə ödənişlərin həyata keçirilməsi üzrə Bankın yazılı öhdəliklərini əks etdirən sənədli və kommersiya akkreditivlərinə müvafiq mal təchizatı və ya nağd pul depozitləri formasında təminat alınır. Həmin sənədli və kommersiya akkreditivləri birbaşa kreditləşdirmə ilə müqayisədə az risk daşıyır.

Kreditlərin təqdim edilməsi üzrə öhdəliklərə kreditlər, zəmanətlər və ya akkreditivlər formasında kreditlərin verilməsi üçün rəhbərlik tərəfindən təsdiqlənməmiş məbləğlərin istifadə edilməyən hissəsi daxildir. Kreditlərin verilməsi üzrə öhdəliklər ilə əlaqədar Bank istifadə edilməmiş məbləğlərin istifadə edilməli olduğu halda, potensial olaraq istifadə edilməmiş öhdəliklərin ümumi məbləğinə bərabər məbləğdə zərərin yaranması riskinə məruz qalır. Lakin, kreditlərin verilməsi üzrə öhdəliklərin böyük hissəsi müştərilərin ödəmə qabiliyyəti ilə bağlı müəyyən tələblərə əməl etməsindən asılı olduğuna görə, ehtimal edilən zərərlərin məbləği istifadə edilməmiş öhdəliklərin ümumi məbləğindən azdır. Adətən uzunmüddətli öhdəliklər qısamüddətli öhdəliklər ilə müqayisədə daha yüksək kredit riskinə malik olduğu üçün, Bank kreditlərlə bağlı öhdəliklərin ödəmə müddətinə qədər qalan müddətə nəzarət edir. Kreditlərlə bağlı öhdəliklər aşağıdakı kimi olmuşdur:


Təqdim edilmiş zəmanətlər 18,696 8,985 İstifadə edilməmiş kredit xətləri 3,853 3,827

Cəmi kreditlərlə bağlı öhdəliklər 22,549 12,812

İstifadə edilməmiş kredit xətləri və zəmanətlər üzrə müqavilədə nəzərdə tutulan ümumi borc məbləği mütləq şəkildə pul vəsaitləri üzrə gələcək tələbləri əks etdirmir, belə ki, həmin öhdəliklərin müddəti borcalana vəsaitlər təqdim edilmədən başa çata və ya ləğv oluna bilər. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə kreditlərlə bağlı öhdəliklərin ədalətli dəyəri 149 min AZN (31 dekabr 2012: 27 min AZN) təşkil etmişdir.


55

27 Şərti Öhdəliklər (davamı)

Kreditlərlə bağlı bütün öhdəliklər aşağıdakı valyutalarda denominasiya edilir:


AZN 9,959 10,962 ABŞ dolları 12,435 1,798 Avro 155 52

Cəmi 22,549 12,812

28 Maliyyə Alətlərinin Ədalətli Dəyəri

(a) Amortizasiya edilmiş dəyərdə qeydə alınan maliyyə alətlərinin ədalətli dəyəri

31 dekabr 2013-cü il tarixinə amortizasiya edilmiş dəyərdə qeydə alınan maliyyə alətlərinin ədalətli dəyəri təxminən onların balans dəyərinə bərabərdir.

(b) Ədalətli dəyəri müəyyən edərkən istifadə edilən üsullar və ehtimallar

Ədalətli dəyər məcburi satış və ya ləğvetmə halları istisna olmaqla, maraqlı tərəflər arasında cari əməliyyat zamanı maliyyə alətinin mübadilə edilə bildiyi məbləği əks etdirir və ən yaxşı olaraq aktiv bazar qiyməti ilə təsdiqlənir. Bazar qiymətləri mövcud olmadıqda, Bank qiymətləndirmə üsullarından istifadə etmişdir. Fəal bazar qiyməti olmayan sabit faizli maliyyə alətlərinin ədalətli dəyəri analoji kredit riskinə və ödəmə müddətinə malik yeni alətlər üçün mövcud faiz dərəcələrini tətbiq etməklə diskont edilmiş gələcək pul vəsaitlərinin hərəkəti metoduna əsaslanır.

İstifadə edilmiş diskont dərəcələri maliyyə alətinin valyutasından, ödəmə müddətindən və qarşı tərəfin kredit riskindən asılıdır. Bu dərəcələrin təhlili aşağıda göstərilir:

2013 2012

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri Digər banklardakı müxbir hesablar və overnayt depozitlər illik 2% illik 6%

Digər banklardan alınacaq vəsaitlər - Digər banklarda yerləşdirilmiş qısamüddətli vəsaitlər illik 5% illik 4% to 6%

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri illik 22% - 26% illik 22% - 23% Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət illik 3% - 30% illik 7% - 30% Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri illik 7% illik 7% Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri illik 7% - 36% illik 7% - 36% Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri illik 4% - 48% illik 3% - 48% Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri illik 6% - 36% illik 6% - 36% Fiziki şəxslər - avtokreditlər illik 14% - 36% illik 16% - 36% Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri illik 7% - 36% illik 7% - 36% Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri illik 4% - 28% illik 4% - 26%

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər - Digər bankların qısamüddətli depozitləri illik 9% - 11% illik 6% - 9%

Müştəri hesabları - Digər hüquqi şəxslərin müddətli depozitləri illik 5% - 10% illik 4% - 10% - Fiziki şəxslərin müddətli depozitləri illik 2% - 16% illik 2% - 23%

Müddətli borc öhdəlikləri

- Dövlət agentliklərindən alınmış müddətli borc öhdəlikləri illik 1% - 4% illik 1% - 4% - Beynəlxalq maliyyə təşkilatlarından alınmış müddətli borc öhdəlikləri illik 9% - 15% illik 8% - 13%


56

28 Maliyyə Alətlərinin Ədalətli Dəyəri (davamı)

Aşağıdakı cədvəldə ədalətli dəyərin ədalətli dəyər iyerarxiyalarının səviyyələri üzrə təhlili və ədalətli

dəyərlə qiymətləndirilməyən aktivlərin balans dəyəri göstərilir:


Min Azərbaycan Manatı ilə Səviyyə 1 Səviyyə 1

Aktivlər Digər banklardan alınacaq vəsaitlər - Digər banklarda yerləşdirilmiş qısamüddətli vəsaitlər 166 784 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət 6,637 5,065 Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri 1,710 3,044 Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri 847 1,051 Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri 1,213 606 Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri 20,749 24,949 Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri 52,539 29,676 Fiziki şəxslər - avtokreditlər 6,933 13,542 Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri 6,949 3,437 Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri 2,132 1,468 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları - MilliKart MMC-nin nizamnamə kapitalındakı pay 200 200 Sair maliyyə aktivləri - 48

CƏMİ 100,075 83,870

Aşağıdakı cədvəldə ədalətli dəyərin ədalətli dəyər iyerarxiyalarının səviyyələri üzrə təhlili və ədalətli

dəyərlə qiymətləndirilməyən öhdəliklərin balans dəyəri göstərilir:


Min Azərbaycan Manatı ilə Səviyyə 1 Səviyyə 1

Digər banklara ödəniləcək vəsaitlər - Digər bankların müxbir hesabları və overnayt depozitləri 2,380 521 - Digər bankların qısamüddətli depozitləri 5,947 1,739

Müştəri hesabları - Cari/hesablaşma hesabları 29,313 5,093 - Müddətli depozitlər 7,038 39,960 - Cari/tələbli hesablar 5,891 20,020 - Müddətli depozitlər 49,454 7,834 Müddətli borc öhdəlikləri - Dövlət agentliklərindən alınmış müddətli borc öhdəlikləri 3,170 3,232 - Beynəlxalq maliyyə təşkilatlarından alınmış müddətli borc öhdəlikləri 9,230 7,104 - Maliyyə lizinqi üzrə öhdəliklər 59 128 Sair maliyyə öhdəlikləri 227 119

CƏMİ 112,709 85,750


57

29 Maliyyə Alətlərinin Qiymətləndirmə Kateqoriyaları üzrə Təqdim Edilməsi

BMS 39, Maliyyə Alətləri: Tanınması və Qiymətləndirilməsi Standartına uyğun olaraq, Bank maliyyə

aktivlərini aşağıdakı kateqoriyalara təsnifləşdirir: (a) kreditlər və debitor borcları; (b) satıla bilən maliyyə

aktivləri; (c) ödəniş tarixinədək saxlanılan maliyyə aktivləri və (d) mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli

dəyərlə əks etdirilən maliyyə aktivləri (“MZHƏD”). “Mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə əks

etdirilən maliyyə aktivləri” kateqoriyası iki alt-kateqoriyaya bölünür: (i) ilkin tanınma zamanı bu

kateqoriyaya aid edilmiş aktivlər və (ii) ticarət üçün maliyyə aktivləri. Bundan əlavə, maliyyə lizinqi üzrə

debitor borcları ayrıca kateqoriyada göstərilir.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə maliyyə aktivlərinin növləri ilə yuxarıda qeyd edilən qiymətləndirmə kateqoriyalarının üzləşdirilməsi aşağıdakı cədvəldə göstərilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə Kreditlər və

debitor borcları Satıla bilən

aktivlər Cəmi

Aktivlər Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 30,380 - 30,380 Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,064 - 2,064 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər - Digər banklarda yerləşdirilmiş qısamüddətli vəsaitlər 166 - 166 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar - Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət 6,637 - 6,637 - Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri 1,710 - 1,710 - Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri 847 - 847 - Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri 1,213 - 1,213 - Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri 20,749 - 20,749 - Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri 52,539 - 52,539 - Fiziki şəxslər - avtokreditlər 6,933 - 6,933 - Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri 6,949 - 6,949 - Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri 2,132 - 2,132 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları - MilliKart MMC-nin nizamnamə kapitalındakı pay - 200 200

CƏMİ MALİYYƏ AKTİVLƏRİ 132,319 200 132,519


58

29 Maliyyə Alətlərinin Qiymətləndirmə Kateqoriyaları üzrə Təqdim Edilməsi (davamı)

31 dekabr 2012-ci il tarixinə maliyyə aktivlərinin növləri ilə yuxarıda qeyd edilən qiymətləndirmə kateqoriyalarının üzləşdirilməsi aşağıdakı cədvəldə göstərilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə Kreditlər və

debitor borcları Satıla bilən

aktivlər Cəmi

Aktivlər Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 12,719 - 12,719 Mərkəzi Bankda yerləşdirilmiş məcburi ehtiyatlar 2,121 - 2,121 Digər banklardan alınacaq vəsaitlər - Digər banklarda yerləşdirilmiş qısamüddətli vəsaitlər 784 - 784 Müştərilərə verilmiş kreditlər və avanslar - Hüquqi şəxslər - ticarət və xidmət 5,065 - 5,065 - Hüquqi şəxslər - inşaat kreditləri 3,044 - 3,044 - Hüquqi şəxslər - kənd təsərrüfatı kreditləri 1,051 - 1,051 - Hüquqi şəxslər - sənaye kreditləri 606 - 606 - Fiziki şəxslər - istehlak kreditləri 32,912 - 32,912 - Fiziki şəxslər - sahibkarlıq kreditləri 21,713 - 21,713 - Fiziki şəxslər - avtokreditlər 13,542 - 13,542 - Fiziki şəxslər - inşaat kreditləri 3,437 - 3,437 - Fiziki şəxslər - ipoteka kreditləri 1,468 - 1,468 Sair maliyyə aktivləri 48 - 48 Satıla bilən investisiya qiymətli kağızları - MilliKart MMC-nin nizamnamə kapitalındakı pay - 200 200

CƏMİ MALİYYƏ AKTİVLƏRİ 98,510 200 98,710

30 Əlaqəli Tərəflərlə Əməliyyatlar

Tərəflər o zaman əlaqəli hesab olunur ki, onlar bir və ya bir neçə qrupun nəzarəti altında olsun və ya onlardan biri digərinə nəzarət edə bilsin və yaxud maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti ilə bağlı qərar qəbul edərkən digər tərəfə əhəmiyyətli təsir göstərə bilsin. Əlaqəli tərəflər ilə hər hansı mümkün münasibətlər nəzərdən keçirilərkən həmin münasibətlərin mahiyyətinin onların hüquqi formasından üstünlüyü prinsipi tətbiq olunur.

31 dekabr 2013-cü il tarixinə əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlar üzrə qalıqlar aşağıdakı kimidir:


Ümumi nəzarətdə olan

müəssisələr

Baş rəhbərlik

Digər əlaqəli tərəflər

Müştərilərə verilmiş kreditlər və avansların ümumi məbləği (müqavilə üzrə illik faiz dərəcəsi: 9% - 30%) 2,731 30 327

31 dekabr 2013-cü il tarixinə müştərilərə verilmiş kreditlər və avansların dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatlar (60) - (4)

Müştəri hesabları Müddətli depozitlər (müqavilə üzrə illik faiz dərəcəsi: 13%) - 28 261 Cari/hesablaşma hesabları 1,687 38 21


59

30 Əlaqəli Tərəflərlə Əməliyyatlar (davamı)

2013-cü il üzrə əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlardan yaranan gəlir və xərclər aşağıda göstərilir:



müəssisələr

Baş rəhbərlik


Faiz gəlirləri 218 3 50 Faiz xərcləri - 2 31 Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat (12) - (1)

2013-cü il ərzində əlaqəli tərəflərə verilmiş və onlar tərəfindən ödənilmiş kreditlərin ümumi məbləği aşağıda göstərilir:



müəssisələr

Baş rəhbərlik


İl ərzində əlaqəli tərəflərə verilmiş kreditlərin məbləği - 13 82 İl ərzində əlaqəli tərəflərin ödədiyi kreditlərin məbləği - 36 719

31 dekabr 2012-ci il tarixinə əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlar üzrə qalıqlar aşağıdakı kimidir:



müəssisələr

Baş rəhbərlik


Müştərilərə verilmiş kreditlər və avansların ümumi məbləği (müqavilə üzrə illik faiz dərəcəsi: 12% - 22%) 2,440 53 263

31 dekabr 2012-ci il tarixinə müştərilərə verilmiş kreditlər və avansların dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatlar (48) - (3)

Sair aktivlər - 565 - Müştəri hesabları - - 128 Müddətli depozitlər (müqavilə üzrə illik faiz dərəcəsi: 13%) 2 5 209

2012-ci il üzrə əlaqəli tərəflərlə əməliyyatlardan yaranan gəlir və xərclər aşağıda göstərilir:



müəssisələr

Baş rəhbərlik


Faiz gəlirləri 232 12 39 Faiz xərcləri - - 15 Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat (41) - (2)

2012-ci il ərzində əlaqəli tərəflərə verilmiş və onlar tərəfindən ödənilmiş kreditlərin ümumi məbləği aşağıda göstərilir:



müəssisələr

Baş rəhbərlik


İl ərzində əlaqəli tərəflərə verilmiş kreditlərin məbləği 2,709 - 37 İl ərzində əlaqəli tərəflərin ödədiyi kreditlərin məbləği 683 67 50


60

30 Əlaqəli Tərəflərlə Əməliyyatlar (davamı)

Rəhbər işçilərə ödənişlər haqqında məlumat aşağıda təqdim edilir:

Min Azərbaycan Manatı ilə Xərclər Xərclər

Qısamüddətli ödənişlər: - Əmək haqları 206 165

Cəmi 206 165

31 Hesabat Dövründən Sonra Baş Vermiş Hadisələr

2014-cü ilin yanvar və fevral ayları ərzində İslam İnkişaf Korporasiyası Banka 4,588 min AZN

məbləğində yeni kredit xətti ayırmışdır. Bu kreditlər üzrə faiz dərəcəsi bazar faiz dərəcələrinə uyğundur

və ödəmə müddəti müvafiq olaraq 2014-cü ilin iyul və avqust aylarında başa çatır.

2013-cü ildə Bank tərəfindən Bakı Fond Birjası vasitəsilə emissiya edilmiş 122,260 ədəd adi səhm 27 fevral 2014-cü il tarixində tam olaraq ödənilmişdir. Bu emissiya nəticəsində Bank nizamnamə kapitalını 27,618 min AZN-dən 39,844 min AZN-dək artırmışdır. 27 fevral 2014-cü il tarixinə Bankın təsdiq edilmiş, buraxılmış və tamamilə ödənilmiş nizamnamə kapitalı hər birinin nominal dəyəri 100 AZN olan 398,444 ədəd səhmdən ibarət olmuşdur.

Hesabat tarixindən sonrakı dövr ərzində Bankın birbaşa səhmdarları aşağıdakı kimi olmuşdur:

Səhmdarlar İştirak payı, %

Cənab İldırımzadə Yunis Əli oğlu 53.16 IIB Kaspian İnvestment Kompani 45.84 Xanım İldırımzadə Elza Abbas qızı 0.33 Cənab İldırımzadə Əmrah Yunis oğlu 0.33 Cənab İldırımzadə Xalid Yunis oğlu 0.33

Cəmi 100

Bank hesabat tarixindən sonrakı dövr ərzində Mərkəzi Bank tərəfindən müəyyən edilmiş 50 milyon AZN

məbləğində məcmu kapitalın (BMHS-ə uyğun hesablanmış kapitaldan fərqlənən) minimum miqdarı ilə

bağlı tələblərə riayət etmişdir.

Documents

Amrahbank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti · Azərbaycan Respublikasında inkişaf etməkdə olan bazar iqtisadiyyatına xas xüsusiyyətlər formalaşmaqdadır. Azərbaycanın iqtisadiyyatı