Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Dolnego Śląska

ANALIZA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA NOWYCH MIEJSC PRACY NA TERENIE

WROCŁAWIA I DOLNEGO ŚLĄSKA

Wrocław-Poznań, 23 maj 2013

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Agenda1. Informacje o projekcie.

2. Metodologia badania.

3. Główne wnioski z przeprowadzonych analiz.

4. Rekomendacje.

5. Dyskusja.

ANALIZA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA NOWYCH MIEJSC PRACY NA TERENIE WROCŁAWIA I DOLNEGO ŚLĄSKA

2


3

Przedmiotem zamówienia była usługa polegająca na przeprowadzeniu badań i analiz oraz opracowaniu raportu na temat: „Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Dolnego Śląska” realizowanego w ramach projektu „Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji”.

Celem głównym badania było: •ukazanie w jakich sektorach gospodarki powstają nowe miejsca pracy w województwie dolnośląskim, •charakterystyka nowych miejsc pracy pod względem koniecznych kompetencji zawodowych, oferowanych pracownikom zarobków, •ukazanie oczekiwań i wymagań pracodawców wobec potencjalnych pracowników zatrudnianych w nowych miejscach pracy.

Cel główny


4

Metody badania

• Ankieta CATI

• Ankieta CAWI

• Indywidualne wywiady pogłębione z przedsiębiorcami i IRP

• Zogniskowane wywiady grupowe

• Desk research (w tym analiza wskaźnikowa, prognoza branż)

• Analiza ofert pracy

• Case study

5

Podział terytorialny. Rozkład próby


Powiaty w podregionachwoj. dolnoœl¹skiego

Podregion m.Wroc³aw (1)

Podregion wroc³awski (8)

Podregion wa³brzyski (5)

Podregion legnicko-g³ogowski (6)

Pod. jeleniogórski (9)

31,3%

21,7%

17,8% 16,5%12,7%

6

Zróżnicowanie terytorialne województwa

• Zbiorczy Wskaźnik Rynku Pracy wykazał, że blisko 27% całego potencjału województwa skupiona jest w stolicy Dolnego Śląska.

• Najsłabsze obszary to podregion jeleniogórski (16,3% potencjału województwa) i podregion wałbrzyski (17% potencjału województwa).

• Wyniki te potwierdzone zostały w badaniach IDI i FGI. Pracownicy badani w ramach FGI wskazywali na fakt, iż ogólna sytuacja dotycząca stanu szeroko pojętego rynku pracy najlepiej wygląda w przypadku miasta Wrocławia.

• Na terenie podregionu wrocławskiego sytuacja ta także jest relatywnie dobra, choć gorsze są warunki płacowe i formy zatrudnienia pracowników.

• W przypadku trzech podregionów leżących w oddaleniu od stolicy regionu, określenie sytuacji na rynku pracy dokonane przez respondentów cechowało się zbliżonym, negatywnym klimatem.


7

Charakterystyka firm• Największą grupę przedsiębiorstw tworzących nowe miejsca

pracy stanowiły firmy zatrudniające od 1 do 9 osób (88,5%), w drugiej kolejności przedsiębiorstwa, w których pracuje od 10 do 49 pracowników (6,5%), w trzeciej zaś – od 50 do 249 osób (4,5%).

• W odniesieniu do ogółu przedsiębiorstw, wśród przedsiębiorstw zatrudniających na nowych miejscach pracy widoczny jest zwiększony odsetek przedsiębiorstw średnich i dużych.


8

Charakterystyka firm• Największą grupę przedsiębiorstw tworzących nowe miejsca pracy stanowiły

firmy z sekcji G, zajmujące się handlem hurtowym i detalicznym, naprawą pojazdów samochodowych i motocykli (20,5%).

• Drugą w kolejności największą grupę firm stanowiły przedsiębiorstwa z sekcji M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (16,7%)

• Trzecią i czwartą stanowią sekcje: F - branża budowlana i C – przetwórstwo przemysłowe (odpowiednio 15% i 7%).

• Przeprowadzona prognoza rozwoju branż wskazuje na przewidywany rozwój sekcji G (handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych i motocykli), sekcji M (działalność profesjonalna, naukowa i techniczna), sekcji F (budownictwo) oraz sekcji C (przetwórstwo przemysłowe). W badaniach CATI są to najczęściej wskazywane branże zatrudniające na nowych miejscach pracy.

• Wszystkie te sektory gospodarki charakteryzują się niedopasowaniem kadrowym.


9

Charakterystyka firm• Ponad połowa przedsiębiorstw tworzących nowe miejsca pracy to podmioty

gospodarcze prowadzone przez osobę fizyczną. Przeszło co piąta firma to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (21%).

• Blisko 75% firm tworzących nowe miejsca pracy powstało w ostatnim dziesięcioleciu, w tym 10% w roku 2012 i na początku 2013 roku.

• W przypadku przeszło 95% badanych podmiotów udziałów nie posiadają instytucje zagraniczne (osoby fizyczne zamieszkałe zagranicą lub firmy zarejestrowane poza granicami kraju).

• Jedynie 12% badanych podmiotów tworzących nowe miejsca pracy eksportuje towary i usługi. Odsetek podmiotów, które importują jest o 2 punkty procentowe wyższy.


10

Charakterystyka firm• Firmy tworzące nowe miejsca pracy zlokalizowane na

terenie województwa dolnośląskiego są raczej w dobrej kondycji, z czego aż 43,5% wskazuje, że firma dobrze funkcjonuje, a 9% bardzo dobrze ocenia swoją sytuację.

• Ponadto prawie 40% badanych wskazuje, że nie ma aktualnie żadnych kłopotów związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

• Odsetek wskazań na główne problemy w badaniach CAWI jest wyższy niż w przypadku badań CATI, co oznacza, że podmioty niezatrudniające nowych pracowników są w gorszej sytuacji.


11

Forma zatrudnienia• Praktycznie wszyscy pracownicy uznali, że najbardziej

pożądaną formą zatrudnienia jest umowa o pracę na czas nieokreślony.

• Nowi pracownicy zatrudniani są przede wszystkim na umowę o pracę – takie związanie pracownika z pracodawcą oferuje aż 61% badanych firm i instytucji.

• Także przeprowadzona analiza ofert pracy potwierdza fakt, że w ofertach najczęściej oferowano umowę na okres próbny (44,5%) oraz na umowę o pracę na czas określony (32,1%).


12

Wynagrodzenia• Średni poziom oferowanych wynagrodzeń na nowych stanowiskach

pracy na terenie całego województwa deklarowany przez pracodawców zbliżał się do poziomu 2,5 tysiąca złotych.

• Najwyższy był na terenie miasta Wrocławia (2 683 złote), najniższy natomiast na terenie podregionu jeleniogórskiego (1 837 złotych).

• Minimalna wartość oczekiwanego wynagrodzenia wskazywana przez pracowników rozpoczyna się od kwoty 1 600 zł na terenie podregionu jeleniogórskiego, najwyższa jest natomiast na terenie podregionu wrocławskiego i miasta Wrocław (3 000 zł).

• W zebranych ofertach pracy, najczęściej wskazywaną kwotą wynagrodzenia była także wartość 1 600 złotych, a więc było to minimalne wynagrodzenie określone ustawowo.

• Pracownicy za główny motyw poszukiwania nowej pracy wskazali kwestie finansowe.


13

Dodatki pozapłacoweNajbardziej pożądaną przez pracowników pozapłacową zachętą do pracy są:•dopłaty do form wypoczynku, •bony świąteczne i upominkowe, •imprezy firmowe o charakterze integracyjno-rozrywkowym, •możliwość skorzystania z opieki zdrowotnej poza strukturami NFZ,•karty umożliwiające korzystanie z szeroko pojętej kultury fizycznej.

Ponad połowa pracodawców zadeklarowała, że nie stosuje zachęt pozapłacowych wśród pracowników zatrudnionym na nowych miejscach pracy.Dodatki pozapłacowe oferowane są najczęściej przez dużych pracodawców prywatnych.Zachęty pozapłacowe stosowane przez pracodawców to przede wszystkim: szkolenia (21,2%), posiadanie służbowego telefonu komórkowego (17,7%), samochodu służbowego (10,7%) oraz zniżki przy zakupie towarów lub usług firmowych (10,0%).


14


Nowi pracownicy• Według badanych pracodawców tworzących nowe miejsca pracy

(badania CATI) czynniki, które mają wpływ na zatrudnianie nowych pracowników to przede wszystkich potrzeba rekrutacji nowych pracowników ze specyficznymi kwalifikacjami.

• Większość pracodawców pozytywnie oceniła stopień przygotowania pracowników zatrudnionych na nowych miejscach pracy (69,5%).

• Za najbardziej kluczowy u nowo zatrudnionych pracowników został uznany wymiar związany z zaangażowaniem i motywacją pracownika.

• Decydujące znaczenie dla wielu pracodawców ma również samodzielność, umiejętność samodzielnego myślenia i podejmowania decyzji.

15


Nowi pracownicy• Przedsiębiorcy zatrudniający pracowników na nowych miejscach pracy

w ciągu minionego roku wskazali, że najczęściej poszukiwani byli pracownicy produkcji i pracownicy fizyczni oraz pracownicy budowlani, pracownicy biurowi i administracji oraz sprzedawcy i nauczyciele.

• W opinii przedsiębiorców na rynku pracy w woj. dolnośląskim brakuje przede wszystkim specjalistów w zakresie programowania (informatyków o wąskich specjalizacjach), z drugiej strony również osób z wykształceniem średnim zawodowym takich jak np. spawacze, ślusarze, mechanicy. Na rynku brakuje również wąsko wyspecjalizowanych pracowników np. w dziedzinie automatyki przemysłowej. Istnieje również popyt na sprzedawców towarów czy usług.

• Natomiast zgodnie z deklaracjami pracodawców dotyczących najbliższego roku, poszukiwani będą pracownicy budowlani i pracownicy produkcji oraz pracownicy fizyczni, opiekunki, oraz sekretarki i pracownicy administracji.

16


Nowi pracownicy• Pracownicy oraz przedstawiciele IRP w ramach badania wskazywali, że

główną cechą decydującą o zatrudnieniu są znajomości. • Bardzo istotne jest posiadanie umiejętności miękkich, szczególnie

komunikacyjnych, ale istotne są również także takie cechy jak samodzielność, kreatywność oraz tzw. pierwsze wrażenie.

• Aby zatrudnić pracownika, przedsiębiorcy wymieniali potrzebę posiadania przez pracownika takich umiejętności jak np. znajomość obsługi komputera, znajomość języków obcych, znajomość programów graficznych, posiadanie wykształcenia kierunkowego.

• Pracodawcy poszukują u pracowników takich cech jak: zaangażowanie w pracę, umiejętność samodzielnego myślenia, chęć zdobywania nowych umiejętności, komunikatywność, uczciwość wobec pracodawcy, a także dyspozycyjność.

17


Problemy z pracownikamiObjęci badaniem pracodawcy wymaniali przede wszystkim takie problemy z pracownikami jak: •Nadmierne korzystanie z przywilejów przysługujących pracownikom (np. korzystanie ze zwolnień lekarskich); •Brak zaangażowania ze strony pracownika;•Postawy roszczeniowe;•Zbyt niski stopień przygotowania do wykonywania zawodu (również w przypadku absolwentów szkół zawodowych);•Zbyt mała kreatywność i samodzielność myślenia; •Niższe kompetencje niż deklarowane na rozmowie kwalifikacyjnej.

18


System kształcenia• W opinii przedsiębiorców system kształcenia nie jest dostosowany do

potrzeb rynku pracy. • Brakuje przede wszystkim wystarczającej liczby absolwentów

kierunków technicznych, a także absolwentów szkół zawodowych.

• Badani przedstawiciele instytucji rynku pracy także zwrócili uwagę na brak zajęć praktycznych w nauczaniu.

• Uczniowie i studenci są uczeni jedynie teorii - po zakończeniu edukacji nie posiadają żadnych umiejętności praktycznych, które są najbardziej pożądane na rynku pracy.

19


System kształcenia• Badani sugerują także likwidację części kierunków

nauczania, po których znalezienie pracy w zawodzie jest praktycznie niemożliwe

• Jednoczesne konieczne jest zwiększenie nacisku na szkolnictwo zawodowe.

• Istotne według badanych jest także odpowiednie wyposażenie szkolnych i uczelnianych pracowni, laboratoriów czy warsztatów w sprzęty umożliwiające uczniom i studentom efektywną naukę warsztatową. Potwierdza to przedstawione wcześniej opinie dotyczące poszukiwanych profili edukacyjnych u pracowników.

20

IRP• Na pytanie o to, jakie instytucje wspierają lokalny rynek

pracy zdecydowana większość badanych pracowników wskazała na powiatowe urzędy pracy (główny obszar wskazań), agencje pośrednictwa pracy, uczelniane biura karier oraz lokalne samorządy.

• Oferta tychże instytucji, w opinii pracowników skupia się przede wszystkim na (1) pośrednictwie pracy, (2) organizacji szkoleń i kursów, (3) udzielaniu dotacji na założenie własnej działalności gospodarczej (4) subsydiowaniu pracy pracowników w szczególnej sytuacji na rynku pracy (np. niepełnosprawni), a także (5) zapewnieniu ubezpieczenia zdrowotnego osobom bezrobotnym.

• Pracownicy biorący udział w badaniu wykazali się niewielką wiedzą na temat wsparcia, jaki są w stanie uzyskać od IRP.


21

IRP• Powiatowe urzędy pracy w opinii osób pracujących, które korzystały z ich usług, oferują

atrakcyjne formy doszkalania (w tym w większości współfinansowane ze środków UE), jednakże liczba miejsc dla szkolonych jest zbyt mała. Ponadto harmonogram umiejscawia te szkolenia tylko w części roku kalendarzowego.

• Badani zwrócili uwagę na otrzymywanie od urzędu pracy ofert pracy niedopasowanych do kwalifikacji i umiejętności kandydata, a także na ich nieatrakcyjność (zarówno jeśli chodzi o zarobki, jaki i o charakter samej pracy).

• Analizując oferty pracy ze względu na miejsce zamieszczenia ogłoszenia zauważyć można, że specjaliści oraz przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy poszukiwani są przede wszystkim w niepublicznych źródłach ofert. W źródłach publicznych znalazły się ogłoszenia skierowane do następujących grup: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, specjaliści oraz operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń.

• Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy, zdaniem respondentów, jest fakt niezgłaszania przez przedsiębiorców do IRP zapotrzebowania na pracowników innych niż niewykwalifikowanych robotników, pracowników fizycznych do prac interwencyjnych lub stażystów.


22

Czynniki rozwoju• Za znaczący czynnik rozwoju uznać można Specjalne

Strefy Ekonomiczne (SSE). • Respondenci wyróżnili stworzone na Dolnym Śląsku

strefy ekonomiczne jako obszary o większym potencjale gospodarczym, co powinno mieć przełożenie na atrakcyjność lokalnych rynków pracy.

• Respondenci docenili istnienie stref w okolicach, określając ich istnienie jako istotny czynnik zarówno lokalnego, jak i regionalnego rozwoju gospodarczego.


23

Czynniki rozwojuPracownicy wskazując, jakie działania władz samorządowych, które mogłyby się przyczynić do poprawy sytuacji rynku pracy na terenie woj. dolnośląskiego najczęściej wskazywali m.in. na:•Konieczność organizacji szkoleń i kursów, w ramach których nastąpi poprawa posiadanych kompetencji i kwalifikacji.•Rozpropagowanie i promocja gmin położonych w atrakcyjnych regionach turystycznych (podregion jeleniogórski, podregion wałbrzyski).•Wraz z promocją turystyczną regionu, konieczna jest rozbudowa infrastruktury służącej do obsługi turystów i zapewnienia im atrakcji. Badani zwrócili także uwagę, że niezwykle istotna jest sama atrakcyjność danej miejscowości, stan dróg, kwestie komunikacyjne, to wszystko wpływa na potencjalne zainteresowanie obszarem ze strony inwestora, dlatego tak ważne są działania władz samorządowych mające na celu poprawę infrastruktury podległych im terenów.


24

Główne rekomendacje


• Tworzenie nowych miejsc pracy na terenach słabo rozwiniętych, zwłaszcza na terenach wiejskich.

• Rozwijanie kwalifikacji w ramach rozwijających się branż i sektorów gospodarki z uwzględnieniem wymogów pracodawców.

• Rozwijanie programów związanych ze stażami i praktykami.

• Tworzenie darmowej oferty szkoleniowej zgodnej z oczekiwaniami pracodawców.

25

Główne rekomendacje


• Podjęcie działań mających na celu zwiększenie wymiany informacji pomiędzy pracodawcami oraz instytucjami rynku pracy.

• Promocja działań IRP, mająca na celu popularyzację stosowanych rozwiązań.

• Podjęcie działań mających na celu zwiększenie liczby ofert pracy wymagających wysokich kwalifikacji w Powiatowych Urzędach Pracy.

• Dostosowanie systemu kształcenia do potrzeb pracodawców.


26

Dziękujemy za uwagę! Zapraszamy do dyskusji!

Siedziba spółki:

Public Profits Sp. z o.o.Bazar Poznańskiul. Paderewskiego 861-770 Poznań

Dział Badań:

ul. Murna 361-771 Poznań

tel.+48 61 860 95 80fax.+48 61 860 95 81

[email protected]

Documents

Analiza społeczno-ekonomiczna nowych miejsc pracy na terenie Wrocławia i Dolnego Śląska