GROUP 5

POWERPOINT PRESENTATION

ANG REPUBLIC NG ROME AT ANG IMPERYONG ROMAN

Ang Pagsisimula ng Rome

•Ang Rome ay itinatag sa kalagitnaan ng ikalawang siglo B.C.E

•Unang Roman na nagsalita ng Latin, isang sangay ng wikang nabibilang sa Indo-Europeo

Ayon sa alamat, itinatag ng kambal na magkakapatid na lalaking sina Romulus at Remus ang lungsod at kaharian ng Roma noong Abril 21, 753 BK. Nagbuhat ang dalawang magkapatid na ito mula sa lahi ng prinsipeng Troyanong si Aeneas. Pagkaraan ng maraming mga pagtatalo, pinatay ni Romulus si Remus, at pinangalanan ang lungsod mula sa kanyang pangalan, bilang Roma.

Ang Republikang Romano

(509 B.C.E)

Pagtatag ng Republika

►Noong 509 B.C.E nag-alsa ang mga Roman laban sa dayuhang Etruscan

►Ang lipunang Roman ay binubuo ng dalawang uri

•Patrician na hango sa salitang Latin na patres o “Mga Ama”-sila ay mayayamang may ari ng lupa-sila ang bumubuo sa mataas na lipunan sa Rome

•Plebelian na binubuo ng mga karaniwang tao tulad ng mga magsasaka at mangangalakal

Senate

• Ang 300 kasapi ng mga Senate na tinawag na mga Senador, ay mga Patrician

► Ang pagtatag ng mga Roman ng Lehislatura na binubuo ng Senate at ilang Assembly

► Assembly of Centuries

•Pamamahala ng usaping pandigma

Emperium

► hawak ng dalawang consul na pinipili mula sa mga patrician• Veto• Praetor• Censor► pangunahan ang hukbo, ingatan ang salapi ng pamahalaan, at tumayo bilang kahulu-hulihang hukom

Pakikibaka ng mga Plebeian para sa pantay na karapatan

► Assembly of Tribes•binubuo ng mga plebeian

► Tribune•nilikha upang pangalagaan ang karapatan ng mga plebeian

► Twelve Tables• Ang unang nakasulat na batas sa Roma• Isinulat sa 12 bronze tablets na naka post sa Roman Forum at pampublikong lugar

ANG ROME BILANG MAKAPANGYARIHAN SA MEDITERRANEAN

Latin League• Ipagtanggol ang estado nito• makakuha ng karagdagang lupa na maaaring sakahin

Balakid sa pagtatatag ng Rome ng monopolyo ng kapangyarihan sa Italy• Ang kolonyang Greek sa timog - matagal ng naninirahan ang mga Greek sa lugar kung kaya madalas na tawagin ang bahaging ito bilang magna Graecia o Greater Greece• Paghingi ng tulog kay Pyrrhus• Sa pagsapit ng 270 B.C.E ang Rome ang naging pangunahing lungsod sa gitna at Timog Italy

Pyrrhus

ROME LABAN SA CARTHAGE

Carthage

• Itinatag ng mga Phoenician• Panibagong kalaban sa pagiging ganap na panginoon sa Mediterranean Sea

► Mula 264 hanggang 146 B.C.E, sumabak ang Rome at ang Carthage sa tatlong digmaan na tinatawag na Digmaang Punic

Unang Digmaang Punic (264 – 241 B.C.E)

►Nanalo ang Rome sa Unang digmaang Punic• Sinakop nila ang Sicily, Sardinia, at Corsica• Nagsagawa ang rome ng plota at sinanay ang mga sundalo nito upang maging tagapag sagwan

Ikalawang Digmaang Punic (218 – 202 B.C.E)

• Sinalakay ni Hannibal ang ang lungsod ng Saguntum sa Spain•Tinawid ni Hannibal ang timog France at bundok ng Alps ksama ang kanyang 40,000 sundalo• Tinalo ng hukbo ni Hannibal ang isang malaking hukbo ng Rome sa Cannae noong 216 B.C.E

• Sa ngalan ng pamumuno ni Scipio Africanus, sinalakay ng Roman ang Hilagang Africa • Natalo si Hannibal sa labanan sa Zama• Sinuko ng Carthage ang Spain at nagbayad ng buwis taon – taon sa Rome

Mapa ng ikalawang Digmaang Punic

Hannibal

Scipio Africanus

Ikatlong Digmaang Punic (149 – 146 B.C.E)

► Marcus Porcius Cato• pinuno at manunulat• Pagsalakay ng Carthage sa isang kaalyado ng Rome

• Pagkuha ng Rome sa lahat ng pag-aari ng Carthage sa Hilagang Africa

Marcus Porcius Cato

Tagumpay sa Silangan

► Tinalo ng Rome ang Macedonia• Pagsapit ng 100 B.C.E lahat ng lupain sa baybayin ng Mediterranean Sea ay nasakop na ng Rome• Mare Nostrum o Aming Dagat

Kabihasnang Roman

► Sa pagsakop ng Rome sa mga lungsod ng Greece, libo – libong Greek ang tumungo sa Italy

►Tinangay ng mga Heneral ng Rome ang mga gawaing sining at aklat ng Greece sa pagbalik nila sa Rome

► Naimpluwensyahan ng Greece ang kabihasnang nabuo sa Rome

Batas► Twelve Tables• Ito ay batas para sa lahat• Ginamit upang alamin ang kaukulang parusa para sa isang krimen• Nakasaad ang mga karapatan ng mga mamamayan

Panitikan► nangsimula noong kalagitnaan ng ikatlong siglo B.C.E• Livius Andronicus, nagsalin ng Odyssey sa Latin• Marcus Plautus at Terence, unang manunulat ng Comedy• Laucretius at Catullus, mga manunulat• Cicero, isang manunulat at orador na nagpahalaga sa batas

Livius Andronicus

Marcus Plautus

Terence Afer

Titus Lucretius Carus

Gaius Valerius Catullus

Cicero

Arkitektura

► Ang mga Roman ang tumuklas ng Semento► Arch na natutunan ng mga Roman sa Etruscan► Bassilica isang bulwagan na nag sisilbing korte► Colesseum na isang ampitheater para sa mga labanan ng gladiator

Colesseum

The arch of Constantine St Peter's Basilica (Basilica di San Pietro)

Inhenyera

► Nagtayo ng mga daan at tulay upang pag – ugnayin ang mga imperyo► Appian Way nag – uugnay sa Rome at timog Italy► Aqueduct daan ng tubig patungo sa lungsod

Aqueduct

Tirahan ng Mayayaman

► Yari sa ladrilyo, bato at marmol ang mga bahay ►may malawak na bulwagan o atrium

Tirahan ng Mahihirap

►Nakatira sa bahay paupahan

Libangan

►Sa pahahon ng republic ang mga pampublikong paliguan ang sentro ng libangan ng mga Roman.Ngayon ay Colesseum

Tirahan ng Mayayaman

Tirahan ng Mahihirap

pampublikong paliguan

Pananamit

► Dalawang kasuotan ng mga lalaking Roman• Tunic kasuotang pambahay• Toga isinusuot sa ibabaw ng tunic

►Dalawang uri ng kasuotan ng mga babaeng Roman• Stola kasuotang pambahay• Palla isinusuot sa ibabaw ng stola

Agrikultura

►pagtatanim ng trigo, barley, gulay at prutas►pag aalaga ng tupa at baka

Tunic

Toga

Stola

Palla

MGA PAGBABAGO DULOT NG PAGLAWAK NG KAPANGYARIHANG ROMANO

►Patuloy ang pagkakasangkot ng Rome sa mga usaping panlabas• dinagdagan ng Senate ang kapangyarihan at katanyagan nito

► Nasira ang timog na bahagi ng Italy dahil sa hukbo ni Hannibal

► Ang yaman na pumasok sa Rome mula sa napanalunan sa mga digmaan ay napakinabangan lamang ng mga mayayaman

ANG BANTA NG DIGMAANG SIBIL

► Itinuring ng magkapatid na Tiberius at Gaius Gracchus, kapwa tribune, ang lumalaking agwat sa pagitan ng mayayaman at mahihirap

► Tiberius• nagpanukala ng batas sa pagsasaka kung saan ang mga lupang nakamit sa pamamagitan ng digmaan ay ipamamahagi upang magkaroon ng bukirin ang mahihirap• nagnais na limitahan ang lupang pwedeng ariin ng mayayaman• pinatay ng isang grupo ng mayayaman

► Gaius Gracchus• itinuloy ang nasimulan ng kapatid• Sinalakay ng isang pangkat ng mga senador kasama ang mga ang inupahang hukbo at alipin

► Nilinaw ng kamatayan ng magkapatid na Gracchus ang mainit na tunggalian ng mga patrician sa Senate at ng mga plebeian at alipin

Gaius Gracchus, Tribune of the People

SI JULIUS CAESAR BILANG DIKTADOR

• Siya ang naging Gobernador ng Gaul kung saan matagumpay nitang napalawak ang mga hangganan ng Rome hanggang sa France at Belgium• nagpanukala ng reporma sa mga lalawigan tulad ng pagbababa ng buwis at pagkakaloob ng lupa sa mga beterano ng hukbo

► Ginawang diktador si Caesar sa kanyang pagbalik sa Rome• Binawasan niya ang kapangyarihan ng Senate• Nabigyan ng Roman Citizenship ang lahat ng mga naninirahan sa Italy

• Sinaksak si Caesar ng unang grupo ng senador na pangunguna ni Brutus matalik na kaibigan ni Caesar at si Gaius Cassius• Binuo ni Julius Caesar, Pompey at Marcus Licinius Crassus ang first Triumvirate

AUGUSTUSUnang Roman Emperor

► Bago mamatay si Caesar, ginawa niyang tagapagmana ang kanyang apo sa pamangkin na si Octavian

► Pinamunuan ni Octavian ang Rome at ang kanlurang bahagi ng imperyo

► Bilang pinuno ng hukbo, si Octavian ay tinawag na Emperador

► Ginawag ng Senate kay Octavian ang titulong Augustus• Ang katagang Augustus ay karaniwang ginagamit patungkol sa isang banal na lugar o akto, nagpapahiwatig ng hindi pangkaraniwan

LIMANG SIGLO NG IMPERYO

► Ang unang dalawa at kalahating siglo ng imperyo ay nagsimula noong 27 B.C.E hanggang 180 B.C.E o kadalasang tinatawag na Pax Romana

►Pag unlad ng panitinkan ng Pax Romana• Ang makatang sina Virgil, Horace at Ovid ay nabuhay sa panahong ito• Sinulat ni Virgil ang Aenid (unang siglo B.C.E) ulat ng paglalakbay ng Aeneas pagkatapos ng pagbagsak ng Troy• Ovid, binigyang buhay ang mga mitong Greek at Roman sa akda niyang Metamorphoses (8 C.E)• Pliny the Elder, ang Natural History (circa 77 – 79 C.E)• Tacitus, ang Histories of Annals (circa 115 – 116 B.C.E)• Livy, (27 – 26 B.C.E) From the Founding of the City

MGA EMPERADOR PAGKATAPOS NI AUGUSTUS

► Namatay si Augusus noong 14 C.E• Tiberius hanggang sa katapusan ng imperyo noong 476 C.E• Caligula (37 – 41 C.E)• Nero (54 – 68 C.E)• Claudius (41 – 54 C.E)

► Dinastiyang Flavian• Vespasian (67 – 79 C.E)

► Limang Mahuhusay na Emperador• Nerva (96 – 98 C.E)• Trajan (98 – 117 C.E)• Antoninus Pius (138 – 161 C.E)• Hadrian (117 – 138 C.E)• Marcus Aurelius (161 – 180 C.E)

Mga Nasakop ng Roman Empire

• Italya• Carthage• Macedonia• Sicily• Corsica• Mesopotamia• Egypt• Sardinia• Gaul (France)• England• Espanya• Greece• Asia Minor

Tatak ng Imperyo

Kanlurang ImperyoSilangang Imperyo