Animal Science and Veterinary Medicine · 2019. 10. 7. · សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកមម មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រសត

សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកមម មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រសត ន្ិងវវជ្ជសាស្រសតសត្វ

វ ៀបវ ៀងវោយ ៖ សួន្ បូរ៉ា មុខវិទ្យា៖ ផលិត្កមមសត្វ

សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកមម

Royal University of Agriculture

មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រសត និ្ងវវជ្ជសាស្រសតសត្វ

Animal Science and Veterinary Medicine

មុខវិទ្យា ផលិត្កមមជ្ជូ្ក

កិច្ចការជ្សាវជ្ាវ វៅវលើជ្រធាន្រទ្យ

ជ្ជូ្កសាច់្

រវជ្ងៀន្វោយសាស្រសាា ចារយ ៖ អិុត្ ម៉ា ណយ

វរៀរវរៀងវោយនិ្សសិត្ជ្កុមទី្យ១

ឆ្ន ាំសិកា ២០១២~ ២០១៣



សមាជិករកុមទី ១

១.សនួ បូរ៉ា

២.អ ុង ស ំ ៣.តាន់ ឈនុអអង

៤.ស ំស ន ៥.សន សារ៉ា

៦.នាង កកូ ូ ៧.រស ីកកកដា

៨.ហួត រទិធី ៩.អ ូ សខុនាម

១០.សុនិ ជីវា ១១.សសម ភារណុ

១២.សទិធិ ចាន់ ១៣.សុមឹ ដារ៉ា

១៤.អៅ អជឿន ១៥.សសម សតូណា

១៦.អៅ រ ៉ាមូា៉ា ជី ១៧.អៅ អុិនភារណុ



អារមភកថា

របទទសកមពុជាមាននទោបាយទីផារទសរ ី កនុងរយះទពលប៉ុន្មម នឆ្ន ាំចុងទរោយទនះតាមរយះោររកីលូតលាស់វស័ិយទសដឋកិចចទីផារបានជាំរញុទសដឋកិចចឯកជនមានសនទុះទៅមុខគួរទអាយចាបអ់ារមមណ៍ រាជរដ្ឋឋ ភបិាលកមពុជាបានទទលួស្គគ ល់ថា ោរអភវិឌ្ឍនស៍ហរាសគឺជាកូនទស្គរមយួននយុទធស្គស្រសតសាំរាប់ោតប់នថយភាពរកីរក និងទធវើទអាយទសដឋកិចចរកីលូតលាស់។ បចចុបបននទនះសហរាសមយួចាំននួកាំពុងរបកតួរបជជង រកទីផារកនុងតាំបនជ់ដលកនុងទន្មះមានសហរាសអាជីវកមមចិញ្ច ឹមរជូកផងជដរ។ ស្គចរ់ជូកជារបភពអាហារជដលរបជាពលរដឋភាគទរចើននិយមទរបើរបាស់ទររះវាបានផដល់នូវរបូទតអីុនដល់ោរលូតលាស់ ទាំងជផនករាងោយ និងស្គម រតីដល់មនុសសជាតិ ទហើយវាកម៏និងាយនឹងបងក ជាអាជលលហសុ ី(Allergy) ដល់ទយើងទឡើយ រពមជាមយួាន ទនះវាផតល់រសជាតិឆ្ង ញ់,ងាយរលាយ,ងាយជកនឆន ...សមរសបជាអាហារសរមាបម់នុសសរគបរ់សទបនិ់ងរគបវ់យ័ ។

បចចុបបននអារស័យទដ្ឋយតរមូវោរបនថយជាតិខ្លល ញ់ និង Cholesterol សរមាបម់នុសសជដលនិយម ទរបើស្គចជ់ាអាហារទន្មះ ទធវើឱ្យោរងារចិញ្ច ឹមរជូកជដលផដល់ស្គចរ់កហមទរចើនជាមទធោបាយមយួ ជដលអនកចិញ្ច ឹមរជូកស្គចរ់តូវជតចាបអ់ារមមណ៏ ទហើយចាាំបាចរ់តូវជសវងរកវធីិស្គស្រសដនិង បទចចកទទសចិញ្ច ឹម ទដើមបបីស្រងគបទ់សចកដីរតូវោរ ទដើមបសីមរសបទៅនឹងបាំណងរបាថាន របស់អនកទរបើរបាស់។

ទសៀវទៅទនះទរៀបចាំទឡើងកនុងទាលបាំណងៈ

-ជយួ ឱ្យអនកចិញ្ច ឹមមានចាំទណះដឹងនិងបទចចកទទសចិញ្ច ឹមបានលអ បទងកើនោរលូតលាស់ទមងនរ់ជូក...ោរទរបើរបាស់ចាំណី (FCR) កម៏ានសភាពទប ចិញ្ច ឹមរយៈទពលខលី និងចាំណាយថវោិតិច។

-ជយួ ទធវើោ៉ងណាឱ្យស្គចរ់ជូកមានគុណភាពខពស់(ស្គចរ់កហមទរចើន កលិនរបទហើរ រសឆ្ង ញ់ )និងមានសុវតថិភាព ដល់សុខភាពមនុសសជាតិ។

ទទះបីជាខ្ុ ាំបាទទរៀបចាំបានទសៀវទៅរជូកស្គចទ់នះ ជដលបានមកពីោររស្គវរជាវនូវឯកស្គរទផសងៗ និងចាំទណះជដលបានដឹង បានទរៀន កទ៏ៅជតមានោរខវះខ្លតរបាកដជាមាន ទហតុទនះទយើងខ្ុ ាំសងឃមឹថាទសៀវទៅទនះនឹងបានជយួ សាំរលួទៅដល់នដអនកអាន និងអនកចិញ្ច ឹមរជូកជាមនិខ្លន ទហើយទបើមានកាំហុសឆគងទដ្ឋយរបោរណាសូមជយួ រះិគនស់្គថ បន្ម ទដើមបឱី្យទសៀវទៅទនះមានភាពរតឹមរតូវ និងោល យជាមតិដដល៏អសរមាបអ់នករសឡាញ់វស័ិយកសិកមមចិញ្ច ឹមរជូក។

2VMC នថងទី១០ កកដ្ឋត ២០១៣



មាតិការ 3 ោរចិញ្ច ឹមរជូកស្គច ់............................................................................................................. 1

ទសចកដីទផដើម ........................................................................................................................ 1

I. អាំពីពូជរជូក ោរបងាក តពូ់ជ និងោរទរជើសទរ ើសពូជ ................................................................. 2

ក.ពូជរជូកជដលមានទៅកនុងរបទទសកមពុជា ............................................................................ 2

១.ពូជរជូកកនុងរសុក ...................................................................................................... 2

២.ពូជរជូកបរទទស ឬពូជរជូន្មាំចូល .................................................................................. 3

ខ.ោរបងាក ត ់ឬោរផលិតពូជរជូក ........................................................................................ 3

១.ោរបងាក តជ់បបធមមជាតិ ................................................................................................ 4

២.ោរបងាក តជ់បបសិបបនិមតិត ............................................................................................ 4

គ.ោរទរជើសទរ ើសកូនរជូកសរមាបចិ់ញ្ច ឹមយកស្គច ់................................................................... 5

II. វធីិស្គស្រសតននោរផដល់ចាំណី និងទឹក .................................................................................... 8

ក.ចាំណី .......................................................................................................................... 8

១.រទបៀបផដល់ចាំណី ......................................................................................................... 8

១.១ោរផដល់ចាំណីសងួត ................................................................................................ 8

១.២. ោរផដល់ចាំណីទសើម ............................................................................................. 8

១.៣. ោរផដល់ចាំណីរបកបទដ្ឋយគុណភាព ...................................................................... 9

១.៤. ោរផដល់ចាំណីទដ្ឋយទសរ ី...................................................................................... 9

១.៥.ោរផតល់ចាំណី ..................................................................................................... 9



២.ទាលោរណ៏រមួននោរផលិតចាំណី.............................................................................. 10

២.១.អាំពីចាំណីសាំរាបចិ់ញ្ច ឹមរជូក ................................................................................. 11

២.២.រទបៀបផស ាំចាំណី ................................................................................................. 13

២.២.១.ោរទរបើរបាស់រតីផ្អអ បជ់ាចាំណីរជូក ................................................................. 16

២.២.២. ោរផ្អអ បស់លឹកដាំឡូងទឈើជាចាំនីរជូក .............................................................. 18

៣.ស្គរធាតុគីមចីាាំបាចម់យួចាំននួសាំរាបោ់រលូតលាស់របស់រជូក .......................................... 19

៣.១.របូទតអីុន និងអាសីុតអាមទីន ............................................................................... 19

៣.២.លីពីត ........................................................................................................... 22

៣.៣.គលុយសីុត (ជាតិសករ ) ........................................................................................ 23

៣.៤.ស្គរធាតុខនិជ ................................................................................................. 25

៣.៤.១.ោល់សយមូ -ផូសវ័រ ៖ .................................................................................. 25

៣.៤.២.អាំបិល (NaCl) ......................................................................................... 25

៣.៤.២.ម៉ាទញ៉សយមូ ( Mg )និងប៉ុតាសយមូ(K) ............................................................ 26

៣.៤.៣.សុ៊លផរួ (ជាតិស្គព នធ់រ័ ) ............................................................................. 26

៣.៤.៤.ជាតិជដក (Fe) .......................................................................................... 27

៣.៤.៥.ជាតិទងជ់ដង (Cu++) ................................................................................ 27

៣.៤.៦.ស័ងកសី (Zn++) ........................................................................................ 28

៣.៤.៧. មង៉ោ់ជណស (Mn) ................................................................................. 28

៣.៤.៨.អីុយ៉ូត (I) ................................................................................................. 28

៣.៤.៩. Se ........................................................................................................ 29

៣.៤.១០. Chromium ......................................................................................... 29



៣.៤.១១. Molybdenum (Mo) ............................................................................. 29

៣.៤.១២. Si ..................................................................................................... 29

៣.៤.១៣. Flour (F) ........................................................................................... 29

៣.៥.វតីាមនី .......................................................................................................... 29

៣.៥.១ វតីាមនី អា (A) ............................................................................................ 30

៣.៥.២. វតីាមនី ទដ (D) ........................................................................................... 30

៣.៥.៣. វតីាមនី អឺ (E) ............................................................................................ 31

៣.៥.៤. វតីាមនី ោ (K) ........................................................................................... 31

៣.៥.៥. វតីាមនី B1 ............................................................................................... 31

៣.៥.៦. វតីាមនី B2 ............................................................................................... 32

៣.៥.៧. វតីាមនី B3(វតីាមនី PP) ............................................................................. 32

៣.៥.៨. វតីាមនី B5 (Pantothenicacid=Calciumpantothenate) .................................. 32

៣.៥.៩. វតីាមនី B 6 ............................................................................................... 33

៣.៥.១០. វតីាមនី B9 (Folic acid) ........................................................................... 33

៣.៥.១១. វតីាមនី B12 ............................................................................................ 33

៣.៥.១២. វតីាមនី ទស (C) ....................................................................................... 34

៤.របទភទចាំណីជដលសមរសបទៅកមពុជា .......................................................................... 34

៥.ោរលូតលាស់ ........................................................................................................ 35

ខ.ទឹក .......................................................................................................................... 35

III. រទុង និងោរស្គងសងរ់ទុង ...................................................................................... 36

IV. ោរជថទាំ និងោររគបរ់គង .......................................................................................... 37



ក.ទឹក .......................................................................................................................... 37

ខ.ខយល់ ........................................................................................................................ 40

គ.ពនលឺ ........................................................................................................................... 40

ឃ.សនូកទឹក និងសនូកចាំណី ................................................................................................ 40

ង.ចាំណី ........................................................................................................................ 40

ច.ោរសាំងាតទលើរជូក ................................................................................................ 40

ឆ.ោរសាំអាតរទុង ........................................................................................................... 40

១.លាងសាំអាត ........................................................................................................... 40

២.សាំអាតលាមក ....................................................................................................... 41

៣.សាំអាតបរទិវណ ....................................................................................................... 42

V. ោរោរររ និងោរពោបាល .......................................................................................... 42

ក.ោរទរបើរបាស់សមាភ រៈឳសថបសុទពទយ .............................................................................. 42

១.ថាន ាំបញ្ជុ ះកាំទៅ និងបាំបាតោ់រឈចឺាប ់........................................................................... 42

២.ថាន ាំវតីាមនី និងថាន ាំប៉ូវកាំលាាំង ....................................................................................... 42

៣.ថាន ាំពោបាលជមង ឺ(Antibiotic) ..................................................................................... 42

៤.ថាន ាំបរាសិត ............................................................................................................. 42

ខ.វធិានោរណ៍ោរររ .................................................................................................... 42

១.បុពវទហតុ៦ោ៉ងជដលន្មាំទអាយសតវឈ ឺ....................................................................... 42

២.ដាំទណាះរស្គយទលើបុពវទហតុ៦ោ៉ង ............................................................................ 43

គ.ោរផដល់វ៉ាកស់្គាំង ........................................................................................................ 43

១.វ៉ាកស់្គាំងជាអវ?ី ....................................................................................................... 43



២.កមមវធីិទរបើរបាស់វ៉ាកស់្គាំងោរររជមងរឺជូក ...................................................................... 43

ឃ. ជមងសឺាំខ្លន់ៗ ជដលទកើតទលើរជូក និងោរពោបាល .............................................................. 46

១.ជាំងឹទបស៉ដរជូក .......................................................................................................... 46

២.ជាំងឺកស្រញ្ជ ិលរជូក ..................................................................................................... 47

៣.ជាំងឺស្គរទឹក ........................................................................................................... 47

៤.ជមងអុឺតោត ម(Food and Mouth Disease) .................................................................. 48

៥.ជមងអឺជងគររជូក .......................................................................................................... 49 ឯកស្គរទោង ................................................................................................................. .៥១


វ ៀបវ ៀងវោយន្ិសសិត្ក្កុមទ្យី១ 1 មុខវិទ្យា៖ ផលិត្កមមសត្វ

ការចិញ្ចមឹរជូកសាច់

អសចកដអីផដើម រជូកជាសតវមយួរបទភទជដលទគចិញ្ច ឹមតាាំងពីយូរណាស់មកទហើយ។ សពវនថងទនះរជូកបានស្គយភាយរគបទិ់សទីទាំងអស់កនុងតាំបនរ់តជាក ់និងតាំបនរ់តូពិច។

ផលរបអោជន៍របសស់តវរជូក

អាចចិញ្ច ឹមទលើនផទដីបានទរចើន សីុចាំណីចាំរះុបានទរចើនមុខ ផដល់ទិននផលស្គច ់ពី ៧០ ទៅ ៧៥% ផដល់ស្គច ់ខ្លល ញ់ ជសបក ឆអឹង ទរាម លាមក ផដល់លាមកសាំរាបទ់ធវើជី និងបញ្ចូ លកនុងឡជីវឧសម័ន ជដលបាំជលងទៅជាឧសម័នសាំរាបដុ់ត បទងកើនមុខរបរទអាយរបជាកសិករ

កតាត សាំខ្លន់ៗ ជដលទធវើទអាយោរចិញ្ច ឹមរជូកស្គចប់ានទិននផលខពស់គឺ ៖

1> អាំពីពូជ ោរបងាក តពូ់ជ និងោរទរជើសទរ ើសពូជរជូក

2> ោរទរៀបចាំ ចាំណី និងទឹក

3> រទុង និងោរស្គងសងត់រទុង

4> ោរជថទាំ និង ោររគបរ់គង

5> ោរ ោរររ និងោរពោបាល



I. អំពីពូជរជូក ការបង្កក ត់ពូជ និងការអរជើសអរ ើសពូជ

ក.ពូជរជូកសដលមានអៅកនងុរបអទសកមពុជា ១.ពូជរជូកកនងុរសុក

1> ពូជរជូកនហណាាំ បានន្មាំចូលពីចិនមកកមពុជាលតាាំងពីសតវតសទី១៩ មានសាំបុរព

ណ៍ទមម ឬពរលកាលតូចជវងដូចស្គជី រតទចៀកបាក ់ ខលួនរកអាញខនងជអន៊បនដិច អាយុ៧ទៅ៩ជខមានទាំងន ់ ៦០គ.រក និងទាំងន១់០០ អាយុ១២ទៅ១៥ជខ។ កូនមយួទលើៗមាន៩ទៅ១២កាល ទាំងនពី់ ៥០០ទៅ៦០០រោម។ មយួឆ្ន ាំអាចផដល់កូនបាន ២ស្គរ។ 2> រជូកកាំពត

ជារជូកមានរបភពពីទខតតកាំពត មានរចមុះជវង ខនងជអន៊ ទរះធាំ រមាមទជើងទរោយបះ៉ដី ទរាមវាតិចទហើយខលីមានសាំបុរទមម ទាំងន៦់០គ.រក ៨ទៅ៩ជខ និងទាំងន១់០០គ.រក ពី១៣ទៅ១៤ជខ។ 3> ពូជរជូកកណដុ រ

ជាពូជរជូកទៅភាគអាសីុដូចទ ម្ ះទនះរស្គបក់ាលដូចកណដុ រ រចមុះរសួច ខលួនខលី ខនងជអន៊ ទរះធាំទហើយធាល កស់ទីដល់ដី ៦០គ.រក កនុងអាយុ១ឆ្ន ាំ កូនមធយម ១៤កាលកនុងមយួសាំបុក។ 4> ពូជរជូកដាំរ ី

វាមានជសបករជួញ ជកបរជភនកមានរចមុះធាំៗ រតងខ់លី កខលី កាលធាំ ខលួនធាំទហើយរោស់ ទជើងមាាំទហើយខលី ដាំទណើ រដូចដាំរ ីទាំងន៦់០គ.រក ៧ទៅ៨ជខ ស្គចរ់ជាយ ជារបទភទរជូកមានខ្លល ញទរចើន។

គុណសមបតតិ និងគុណវបិតតិរជូករសុក គុណសមបតតិ៖ រសួលចិញ្ច ឹម ធននិ់ងអាោសធាតុកនុង

រសុក ធននឹ់ងជមង ឺសីុមនិទរ ើសចាំណី ស្គយកូន និងរកាពូជបានយូរ គុណវបិតតិ៖ ជារបទភទរជូកខ្លល ញ់ ោរលូតលាស់ធាំធាតយ់ឺត ផ្អដ ចទ់ដ្ឋះទៅយូរ ២ជខ



២.ពូជរជកូបរអទស ឬពូជរជូនាចំូល 1> ពូជរជូកយក៉ទសៀរ

សាំបុរ និងទរាមពណ៍ស មានរបភពពីរបទទសអងទ់គលស កាលធាំ មាតទ់ខើចទឡើងទលើបនដិច រតទចៀកធាំ ឈររតង ់មាឌ្ធាំ ខលួនជវង ធាំទសមើរពីស្គម ដល់គូថ ពូជកសរមបខលួននិងបរោិោស មនិសូវទរ ើសចាំណី ស្គយកូន ១០ទៅ១១កាលកនុងមយួសាំបុក ពូជកចិញ្ច ឹមកូន ទឹកទដ្ឋះលអ ឆ្បផ់្អដ ចទ់ដ្ឋះ មានជហសនលអសាំរាបប់ងាក ត ់គុណវបិតតិ ៖ មនិធននឹ់ងជមង ឺពិបាកចិញ្ច ឹម ទរ ើសចាំណីអាហារ រទុងរតូវមានអន្មមយ័។

2> ពូជរជូកទឡនទរឌ្ស សាំបុរនិងទរាមពណ៍ស របភពពីដ្ឋណឺម៉ាក កាលតូច មាតតូ់ចជវងរតង ់ រតទចៀកធាំបាករ់គបជភនក ខលួនជវង ទៅល រកី មានស្គចរ់កហមទរចើន ពូជកសរមបខលួននិងបរោិោស មនិសូវទរ ើសចាំណី ស្គយកូន ១០ទៅ១១ កាលកនុង១សាំបុក ពូជកចិញ្ច ឹមកូន ទឹកទដ្ឋះលអ

3> ពូជរជូកឌុ្យរ ៉កុ សាំបុររកហមរពជលត ឬទតាម ត របភពពីភាគឥស្គនអាទមរកិ អរតាស្គចនិ់ងស្គចរ់កហមទរចើន ពូជកសរមបខលួននិងបរោិោស មនិសូវទរ ើសចាំណី ស្គយកូន ៩ទៅ១០កាលកនុង១សាំបុក ពូជកចិញ្ច ឹមកូន ទឹកទដ្ឋះលអ។ គុណវបិតតិ ៖ ពិបាកចិញ្ច ឹម ទរ ើសចាំណី មនិសូវធននឹ់ងអាោសធាតុ រទុងរតូវមានអន្មមយ័។

4> ពូជរជូកជបក៊ទសៀរ សាំបុរទមម មានចាំនុចពណ៍ស ៦កជនលង របភពពីអងទ់គលស កូនតិច ៧ទៅ៨កាលកនុង១សាំបុក មនិពូជកចិញ្ច ឹមកូន ទឹកទដ្ឋះតិច។

5> ពូជរជូកហាាំទសៀរ សាំបុរទមម និងមានរបទៅពណ៍ស របភពពីអងទ់គលស មានរងវងស់ពទ័ធជុាំវញិស្គម និងទជើងមុខ មាឌ្លមម រតទចៀកឈររតង ់ពូជកសរមបខលួននិងបរោិោស មនិសូវទរ ើសចាំណី រសួលចិញ្ច ឹម ស្គយកូន ១១កាលកនុង១សាំបុក ពូជកចិញ្ច ឹមកូន ទឹកទដ្ឋះទរចើន ខ.ការបង្កក ត់ ឬការផលតិពូជរជូក

អនកទរបើរបាស់ស្គចរ់ជូកភាគទរចើនមនិចូលចិតដស្គចរ់ជូកសាំបូរខ្លល ញ់ទទប ើយទហើយជាទូទៅទគនិយម ទរបើរបាស់ស្គចរ់កហមទធវើជាមហូបអាហារ ប៉ុជនដរជូកមយួចាំននួដូចជាៈជពយជរដន,ឌុ្យរ ៉កុផដល់ស្គចរ់កហម ទដ្ឋយសភាពរងឹ,សវិត,រសជាតិនិងកលិនមនិរបទហើរ ឆ្ង ញ់ទឡើយ ទហតុទនះបានជាមានបញ្ហហ ទចាទ ទឡើងថា



ទតើអនកចិញ្ច ឹមរជូកស្គចគ់ួរឬរតូវទធវើោ៉ងណាទដើមបឱី្យទពលជដលោបស់្គចទ់ៅរជូកទន្មះផដល់ស្គច ់ របទហើរ ឆ្ង ញ់ដល់អនកទទលួទន។

ខ្លងទរោមទនះគឺជាវធីិស្គស្រសដបងាក តរ់ជូកស្គចជ់ដលមានរសជាតិនិងកលិនរបទហើរទហើយមានលកខណៈ សមរសបនឹងោរ ចិញ្ច ឹមតាមជបបរគួស្គរនិង ចាំណាយថវោិតិច។ចាំទរះោរផលិតពូជជដលសាំបូរស្គចគឺ់ទយើងរតូវទធវើោរបងាក តពូ់ជរជូក។ោរបងាក តពូ់ជរជូកគឺទយើងទធវើតាមវធីិ២ោ៉ងគឺ ោរបងាក តជ់បបធមមជាតិ និងោរបងាក តជ់បបសិបបនិមតិត។

១.ការបង្កក ត់សបបធមមជាតិ ជាោរបងាក តទ់ដ្ឋយទរបើទ ម្ ល និងទមរមួាន ។ោរបងាក តជ់បបទនះទធវើទអាយងាយកនុងោរឆលង

ជមងណឺាស់ មានោរទរបើរបាស់បាទរចើនចាំទរះកសិដ្ឋឋ ន។ ២.ការបង្កក ត់សបបសបិបនិមិតត ជាោរបងាក តទ់ដ្ឋយទរបើទឹកជសពមម៉ាតូសូអីុននបាមយួអាចដ្ឋកប់ានរជូកទមទរចើនកាលចាំទរះកសិ

ដ្ឋឋ នទដើមបោីតប់នថយោរចាំណាយ។ោរបងាក តជ់បបទនះវាមនិងាយកនុងោរឆលងជមងទឺន្មះទទទដ្ឋយស្គរមុខទពលបងាក តពូ់ជជសពម៉ាតូសូអីុតរតូវបានទគពិនិតយ អរតាជាបម់ានទរចើន ទមអតខូ់ចចទងកះ និងមោ៉ងទទៀតងាយរសួលកនុងោរន្មាំជសពម៉ាតូសូអីុតពីទរៅរបទទស។ោរបងាក តជ់បបទនះអរតាននកូនមានទរចើនជាោរបងាក តជ់បបធមមជាតិ។ ឧបករណ៍ននោរបងាក តសិ់បបនិមតិតមានដូចជា៖

- ធាន កស់ាំរាបប់ាទឡើង - ជកវរកិតរតងជ់សពម សាំរាបទ់របើលាយសូលុសយងុ

ជសពម និងទមចាំណី - មរីកូទសសន ៍សាំរាបរ់តួតពិនិតយទមជីវតិ

- ទឹកបិត សាំរាបល់ាយជាមយួទមចាំណី - ស្គល យ - ឡាជមល និងពីជបរ៉តសាំរាបទ់របើជាមយួមរីកូ

ទសសន ៍- ដបដ្ឋកជ់សពម ឬទបាល កដ្ឋកជ់សពម - លិងគសិបបនិមតិត - ទូរសាំរាបោ់ល ទសជសពម

- ទូរសាំរាបស់ាំងតួជកវ - ម៉ាសីុនសាំរាបគ់ណន្មកូនជសពម - ជទម៉ូជមរ៉ត សាំរាបរ់តួតពិនិតយកាំទៅសាំរាប៣់៨

- ចាំណីជសពម ោរពិនិតយគុណភាពរបស់ជសពមទគពិនិតយទៅទលើ ៤ចាំនុចគឺ



ភាពរស់ ទយើងយកវាចាបពី់ ៧៥%ទឡើងទៅរហូតដល់១០០% ភាពកកសអិតននជសពម ទមើលភាពងាប ់ ទមើលចលន្ម ទមើលជសពមមនិធមមតា

គ.ការអរជើសអរ ើសកនូរជកូសរមាបច់ញិ្ចមឹយកសាច ់ ទដើមបទីទលួបាននូវកូនរជូកជដលចិញ្ច ឹមយកស្គចល់អ ទយើងចាាំបាចរ់តូវចាប ់ អារមមណ៏ដល់របភព ជដលផលិតកូនរជូក។ ជាោរពិតណាស់ោរចិញ្ច ឹមរជូក របសិនទបើមនិធាន្មនូវកតាដ ពូជ របភពកាំទណើ ត បរទិវណចិញ្ច ឹមមនិធាន្មនូវកមមវធីិចាក ់ ថាន ាំបងាក រ រតួតពិនិតយជមង.ឺ.. ទន្មះោរចិញ្ច ឹមងាយនឹងទទលួ រងនូវ ភាពបរាជយ័ណាស់។ ទដើមបទីចៀសវាងនូវភាពបរាជយ័ននោរចិញ្ច ឹមរជូកស្គចទ់នះ ជាដាំបូងទយើង រតូវយល់ដឹងថាៈ -រជូកស្គចជ់ដលលអជាទូទៅរតូវមានរតាកនិងស្គម រកី រហ័សរហួន កនទុយ វាជានិចចោលបករ់វចិ ជភនកភល ឺ ាម នពពឹកជភនក ឬហូរទឹកជភនក,ជសបក,ទរាម,រទលើប។គរួទចៀសវាងទរ ើសយករជួកណារជូកជដលមាន រតទចៀក ឬកនទុយទវៀច Herni ផចិត ឬ Herni ពងស្គវ ស ថវីតបតិោរចិញ្ច ឹមរជូកស្គច ់ ទយើងទយើងថា លកខណៈទនះមនិសាំខ្លន ់កទ៏យើងរតូវ ទចៀសវាងជដរ។ -គបបរីតូវទរជើសទរ ើសរជូកផ្អដ ចទ់ដ្ឋះជដលមានអាយុ ៦០នថង មានទមងន ់ ១៤-១៦គរក ឬកូនោត ់ជដលមានទមងន១់៨-២០គរកមានខនងជវងទររះថាទបើខលួនខលី(រាងោទរ)ទន្មះភាគទរចើនវាសាំបូរខ្លល ញ់។ មនិរតូវទរ ើសរជូកជដលមាន រតាកតូច ទរះធាំ(ទររះវាជារជូករកិន) ជភនករកហម(កាំពុងរគុនទៅដ ឬ មាន ជមង)ឺ ឈឺសន្មល ក(់ពិបាកពោបាល)។ -រតូវរតួតពិនិតយទលើផលូវដទងហើម (ដកដទងហើមទសមើ)ជសបកទសដើងាម នភាពរជីវរជួញ ទរាមរទលើបទនម់និសងួត ឬរជុះទឡើយ ។ ទៅទលើជសបកមនិរតូវ មានស្គន មកនទួលរកហម ឬពណ៌ស្គវ យទឡើយ ទហើយទៅទលើជសបកមនិរតូវមានទរបះរសោ ឬរមាស់ផងជដរ។ -កូនរជូកជដលចិញ្ច ឹមយកស្គចច់ាាំបាចរ់តូវចាកថ់ាន ាំបងាក រជមងជឺារបចាាំ។ ទពលដឹកន្មាំទៅកជនលងទផសងចាាំបាចរ់តូវចាកថ់ាន ាំ ោរររទឡើងវញិកនុង ករណីជដលពិនិតយទឃើញថារជូកលូតលាស់លអ ាម នសញ្ហា ជមង(ឺជាទូទៅ រតូវចាកថ់ាន ាំោរររ របទភទទបស៉ដ ស្គទឹក ឬរគុនទរះទវៀន...។ ទិននផល និងគណុតម្មលសាច់

រជូកទមមយួកាលអាចផដល់កូន បានពីរស្គកនុងមយួឆ្ន ាំ ទហើយជាមធយម បានកូន១០កាល កនុងមយួស្គរៗ ។ របសិនទបើចិញ្ច ឹមយកស្គច ់ កូនរជូកទាំង ទនះអាចរបមូលបានជាស្គច ់ របជហលជិតមយួទតានកនុងមយួស្គរៗ។ ទហតុទនះទបើ ទរបៀបជាមយួសតវដនទទទៀតទន្មះ ាម នសតវណាមានសមតថភាពផដល់ស្គចរ់ហ័សជបបទនះទទ។ករណីទនះទបើទរបៀបជាមយួទា ពជព ទចៀមទន្មះរជូក មាន អរតាផ្អទ ាំងស្គច ់(Carcase) ខពស់ជាង ទដ្ឋយរជូកផដល់បាន រហូត ៧២-៧៥% រឯីទាបាន ៥០-៦០%និងទចៀម,ពជពបានជត៤៥-៥២%ប៉ុទណាណ ះ។រជូកកនុងរសុកផដល់ស្គចរ់កហមរបមាណជា៤៨-៤៩% ឯរជូកបរទទស ផដល់ស្គច់រកហមរហូតដល់ ៥៥-៦០% ទហើយមនិរតឹមជតផដល់អរតាស្គចខ់ពស់ប៉ុទណាណ ះទទវាជាសតវផដល់នូវស្គចជ់ដល



មាន គុណភាពលអ ទររះកនុង ១០០រោម ស្គចរ់កហមអាចផដល់ជាតិរបូទតអីុន ១៨-២១រោមនិងថាមពល១២៦,៨ គីឡូោឡរ ី។

ទនទឹមទនះជដរវាផដល់នូវជាតិជដកោ៉ងលអដល់ោរបទងកើតរាប់្ មរកហម។ទរោយទពលផ្អដ ចទ់ដ្ឋះរជូកជដលមនិអាច ទធវើពូជបានទគនឹងយកទៅចិញ្ច ឹមយកស្គចទ់ដ្ឋយទរបើទពលចិញ្ច ឹមរបជហល៥-៦ជខអាចបានទមងន៨់០-១០០គីឡូរោម។

ទដើមបវីាយតនមលស្គចរ់ជូកជដលលអ ឬ អនរ់តូវជផអកទលើ ៖

ក-ផ្អទ ាំងស្គច(់Carcase):ចាំទរះរបទទសមយួចាំននួទគទអាយនិយមនយ័ ថាផ្អទ ាំងស្គចគឺ់ជាទមងនទ់រោយទពលោបស់្គច ់ រឯីរបទទសខលះវញិថាផ្អទ ាំងស្គចជ់ាទមងនទ់រោយទពលោបស់្គចជ់តបានទបាះបងទ់ចាល កាល និងរបអបទ់ជើងទាំងបនួ ។

ខ-អរតាស្គចរ់កហមៈ របទទសមយួចាំននួទគគិតស្គចរ់កហមតាមវធីិ រពលះយកតាមជផនកនីមយួៗ ទរោយទពលោបស់្គចគឺ់ ស្គចរ់កហម ខ្លល ញ់ ឆអឹង ជសបក ទហើយជចកនឹងទមងនស់របុននផ្អទ ាំងស្គច ់។ រឯីរបទទសមយួចាំននួបានគិត អរតាស្គចរ់កហមននជផនកនីមយួៗមកជចកនិងជផនកផ្អទ ាំងស្គចន់នជផនកនីមយួៗ ។

គ-គុណភាពស្គច ់៖ គុណភាពស្គចរ់ជូកបានកាំណតទ់លើផ្អទ ាំងស្គច ់តាមស្គថ នភាព pH ពណ៌ស្គច ់ករមតិផុយ របូទតអីុនកនុងស្គច ់ ម៉ាសកូទឡទសដរ ៉លូ (Cholesterol) និងស្គរធាតុខនិជ ពិទសស Macro Elements.... ទៅរបទទសបារា ាំងទគពិទស្គធនក៍រមតិ pH ទរោយទពល ោបស់្គច ់ (១ទម៉ាង) និងទរោយ ២៤ទម៉ាង ។ ទគទឃើញថា pH ថយចុះោ៉ងទលឿនទរោយទពល ោបស់្គច ់ ៤៥ន្មទី ជត វាកអ៏ារស័យនឹងពូជជដរ ដូចជាពូជ Pietrain ស្គចល់អ ជតរជាយ ជូរ ទហើយ pH ថយទពលោបស់្គច ់៤៥ន្មទី ។ ជាធមមតា ករមតិ pH ស្គចគឺ់ ៥,៥-៦,១៥ ជតទទះោ៉ងណាកទ៏ដ្ឋយោលណា pH ៥,៥ ទគថាស្គចទ់ន្មះលអ។

ឃ-សមាសធាតុស្គចរ់ជូក

សមាសធាតុគីមនីនស្គចរ់ជូក ជរបរបួលតាមដាំណាកោ់លលូតលាស់ជត ទទះជាោ៉ងណាកទ៏ដ្ឋយកជ៏ាមធយមវាមាន ជាតិទឹករបមាណ ៦៤% របូទតអីុន ១៦-១៨% ខ្លល ញ់ ២-១៦% ស្គរធាតុខនិជ ៣% ...។



ខ្លងទរោមទនះជាតារាងសមាសធាតុគីម ីកនុងស្គចរ់ជកូ

សមាសធាតុ ទទើបសាំរាល អាយុ២៨នថង ទមងន៥់០គរក ទមងន១់០០គរក

ចាំណីសីុទសរ ី ចាំណីសីុកាំណត ់

ទឹក ៧៧ ៦៦ ៦៣ ៦០ ៦៨

របទូតអីុន ១៨ ១៦ ១៦ ១៥ ១៧

ស្គរធាតុខ្លល ញ់ ២ ១៥ ១៨ ២២ ១២

ស្គរធាតុខនិជ ៣ ៣ ៣ ៣ ៣

របភព Whitlemore et al., ១៩៩៨

II. វិធីសាស្រសតម្នការផដលច់ំណី និងទឹក ក.ចំណី ១.រអបៀបផដលច់ំណី ១.១ការផដលច់ំណីសងតួ

កនុងោរចិញ្ច ឹមជាលកខណៈឧសាហកមម ទដ្ឋយចាំននួរជូកទរចើនទន្មះោរផដល់ចាំណីជាលកខណៈសវ័យរបវតដ ិឬមនិសវ័យរបវតដិសុទធជតមានរបទោជនដុ៏ចាន ។ តាមធមមតា រយៈបទណាដ យននរទុងផដល់របទោជនឱ៏្យចាំណីសងួត បងកជាលាំអងឬ ផង ់លអិតជដលជានិចចោលវាងាយធាល កចូ់លតាមកនលុកគន្មល តទផសងៗ...ជាទហតុទធវើឱ្យពិបាកសាំអាតឬរ ាំងាបទ់មទរាគទហើយទធវើឱ្យលាំអងឬផងល់អិតងាយមានោររកីដុះ ដ្ឋលនូវពពកួផសតិដូចជាៈAspergillus flavus Alflatoxin... ជដលបងកភាព អនដរាយ ដល់រជូក។

១.២. ការផដលច់ំណីអសើម សមរសបជាមយួលកខណៈសររីៈរបស់រជូក ទររះរជូកចូលចិតដសីុ និងផឹក ជាមយួាន ។ចាំណីសងួតមានទរចើននូវលាំអង ឬភាពមដ៉ឋផងន់នចាំណីជដល ងាយទធវើឱ្យ រជូកជួបជមងផឺលូវដទងហើម(រលាកសួត.រលាកទងសួត...)ទបើទធៀបជាមយួចាំណីទសើម ។ទៅរដូវទៅដ រជូកមនិសូវចូលចិតដសីុចាំណីសងួតទទជតវាជបរជាចូលចិតដចាំណី ទសើមឬរាវទៅវញិ។ របទភទកនទកជ់ដលពូត ឬសូនជារាបទ់ធវើឱ្យរជូក មនិសូវជា ចូលចិតដសីុទទជតទបើចងឱ់្យវាចូលចិតដសីុវញិលុះរតាជតទយើងបទងហើរទឹកឱ្យទសើមទលើ ចាំណីពូត ឬរាបទ់ន្មះ។



តាមធមមតាចាំណីទសើម រជាយ រាវ ងាយនឹងជួបបញ្ហហ ផអូម ជូរ ទរោយពីលាយរបមាណជា២-៣ទម៉ាងទរោយ ទហតុទនះទបើរជូកមនិសីុរតូវទបាះទចាលភាល មទររះវាអាចបណាត លឲ្យសតវមានជមងរឺបដ្ឋបរ់ ាំលាយអាហារ។

១.៣. ការផដលច់ំណីរបកបអដាយគុណភាព របសិនទបើផដល់ចាំណីរបកបទដ្ឋយគុណភាពទន្មះរជូកនឹងមានោរលូតលាស់ទលឿន ។ ោរផដល់ខវះ

ឬទលើសតាមោរ កាំណតវ់ាបណាដ លឱ្យមានឥទធិពលទលើោរ លូតលាស់ និងគុណភាពស្គច។់ោរខវះនូវគុណភាពទធវើឱ្យវារកធាំ ប៉ុជនដទបើទលើសវញិបណាដ លឱ្យវាញាតជ់តខ្លល ញ់។

១.៤. ការផដលច់ំណីអដាយអសរ ីវធីិទនះរតូវបានទគនិយមទរបើកនុងករណីចិញ្ច ឹមរជូកស្គច។់ចាំទរះសនូកចាំណីសវ័យរបវតដិជានិចចោលរតូវ

ចាកប់ាំទពញនិង ផដល់រគបទ់ពលជដលវាចងសីុ់ ទហើយជាទូទៅទគផដល់រគបទ់ពលជដលវាឃ្លល ននិងអាចសីុតាមតរមូវោរននោរចង។់ ពឹងទលើលកខណៈទនះទធវើឱ្យទយើងមនិចាំណាយទពលទវលា និងកមាល ាំងទរចើនទដើមបផីដល់ចាំណី។ តាមធមមតាទបើចាំណីមានគុណភាព អនទ់ទះបីជាវាសីុទរចើន កម៏និរគបត់រមូវោរ ននោរលូតលាស់ជដរ ប៉ុជនដោរទរបើសនូកសវ័យ របវតដិផដល់ចាំណីជបបទសរទីរចើន ជបួបញ្ហហ ផសតិកនុងចាំណីទររះចាំណីសដុកទុកកនុងទន្មះយូរ ទហតុទនះគបបឧីសាហ៏សាំអាតវាផង។

១.៥.ការផតលច់ំណី ទពលរជូកទៅតូច(តិចជាង៣០គរក)រតូវផតល់ចាំណីឲ្យបាន ៣ដង/នថង ទពលរជូកទៅតូច(ទរចើនជាង៣០គរក)រតូវផតល់ចាំណីឲ្យបាន២ដង/នថង

គបបផីតល់ចាំណីផស ាំមុននិងផតល់ចាំណីនបតងជាទរោយ។បជនលនបតងរតូវលាងសាំអាតឲ្យបានស្គអ តមុននឹងផតល់ឲ្យវា(ផតល់ទៅទដ្ឋយមនិបាចច់ាំអិន)។ ោរផតល់ចាំណីផស ាំសាំរារបជូ់កស្គចរ់តូវឆលងោតដ់ាំណាកោ់លដូចខ្លងទរោម៖

ដាំណាកោ់លផតល់ចាំណី(គរក)

ទមងន ់១០-៣០គរក ទមងន ់ ៣១-៦០គរក ទមងន ់ ៦១-១០០គរក

កូនោត ់១/២្មបរទទស

១.០០ ២.២០ ២.៤០

កូនោត់្ មបរទទស ១.៣០ ២.៤០ ២.៥០

ពូជបរទទស ១.៦០ ២.៥០ ២.៤០-២.៧០

់ ទដើមបឲី្យមានភាពងាយរសួលទគអាចទរបើវធីិស្គស្រសតមយួថមីកនុងោរផតល់ចាំណីសរមាបរ់ជូកស្គច រជូកជដលមានទមងនទ់រោម៣០គរកៈ ទមងនខ់លួន× ៥.២% រជូកជដលមានទមងនពី់៣១-៧០គរកៈ ទមងនខ់លួន× ៤.២%



រជូកជដលមានទមងនពី់៧១គរកដល់ោបស់្គចៈ់ ទមងនខ់លួន× ៣.៤%

ឧទហរណ៏ៈ រជូកមានទមងន៤់៥គរកទហើយដូទចនះចាំណីជដលរតូវផតល់ គឹ៖ ៤៥គរក×៤.២% =១.៨៩គរក ទដ្ឋយជឡកកនុងករណីរជូកចាបពី់មានទមងន៦់០គ.រកទឡើងទៅ(កូនោតក់នុងរសុក)និង៧០គរកទឡើងទៅ(បរទទស)ទគជតងផតល់តាមវធីិស្គស្រសតមានោរកាំណត(់ផតល់រតឹម៨០-៨៥%ទធៀបនឹងោរផតល់ទសរ)ីទរលគឺទដើមបបីទងកើននូវអរតាស្គចរ់កហមកនុងទពលោបស់្គច។់ ឧទហរណ៏ៈរជូកស្គចម់ានទមងន៩់០គ.រក ទពលជដលទយើងផតល់ករមតិទសរគឺី៖៩០គ.រក×៣.៤%=៣.០៦គ.រកចាំណីផស ាំ ជតគបបផីតល់រតឹម៣.០៦គ.រក×៨០%=២.៤គ.រកបានទហើយ

២.អោលការណ៏រមួម្នការផលតិចំណី បនស ាំចាំណីបានសមរសបវាមនិរតឹមជតទលើកកាំពស់ទិននផលស្គចប់៉ុទណាណ ះទទវាជថមទាំងសនស ាំសាំនចចាំណីបានទទៀតផងជដល ទធវើឱ្យទយើងទទលួនូវភាពចាំទណញកនុងវស័ិយចិញ្ច ឹមរជូក។ ចងផ់ស ាំចាំណីបានសាំទរចទយើងរតូវដឹងពីៈ -តរមូវោរស្គរធាតុចិញ្ច ឹមរបស់រជូក(របូទតអីុន ថាមពល ស្គរធាតុខនិជ វតីាមនី...) -សមាសធាតុគីម ីគុណតនមលននស្គរធាតុចិញ្ច ឹម តនមលននវតថុធាតុទដើម។

តារាង បទដ្ឋឋ នចាំណីផស ាំសាំរាបរ់ជកូកូនោត ់(ពូជបរទទស ×ពូជកនុងរសកុ)

តរមូវោរ ដាំណាកោ់ល១

(១០-៣០គរក)

ដាំណាកោ់ល២

(៣១-៦០គរក)

ដាំណាកោ់ល៣

(៦១-១០០គរក)

ថាមពល (Kcal/kg) ៣០០០ ២៩០០ ២៩០០

របូទតអីុន% ១៧ ១៥ ១៣

ជាតិសរនស ៥ ៦ ៧

ោល់សយមូ% ០.៨ ០.៧ ០.៧

ផូសវ័រ% ០.៦ ០.៥ ០.៦

អាំបិល% ០.៣៥ ០.៥ ០.៥



តារាងបទដ្ឋឋ នចាំណីផស ាំសាំរាបរ់ជកូកូនោត ់(ពូជបរទទស × ពូជបរទទស)

តរមូវោរ ១០-៣០គរក ៣១-៦០គរក ៦១-១០០គរក

ថាមពល (Kcal/kg) ៣១០០ ៣០០០ ៣០០០

របូទតអីុន% ១៩ ១៧ ១៥

ជាតិសរនស ៥ ៧ ៧

ោល់សយមូ% ០.៩ ០.៨ ០.៧

ផូសវ័រ% ០.៦ ០.៨ ០.៥

អាំបិល% ០.៣៥ ០.៥ ០.៥

២.១.អំពីចំណីសរំបច់ិញ្ចមឹរជូក ចាំណីគឺជាកតាត សាំខ្លន ់សាំរាបោ់រលូតលាស់របស់រជូក ទដើមបទីអាយលទធផលលអ។ កនុងផលិតកមមរជូកនថលចាំណីរតូវចាំណាយរបមាណ ៦០ទៅ៨០% នននថលចាំណាយសរបុ។ ោរផដល់ចាំណីរតូវទធវើោ៉ងណា ទអាយរគបរ់ានទ់ាំងបរមិាណ និងគុណភាពសមរសបទៅតាមតរមូវោរជីវជាតិរបស់រជូក។ ទាលោរណ៍រគឹះចាំណីអាហារសាំរាបរ់ជូក ចាំណីជដលមានគុណភាពលអ ទធវើទអាយោរចិញ្ច ឹមរជូកមានោរធាំធាតទ់លឿន។ ដូទចនះទហើយចាំណីជដលមាន ជីវជាតិសមរសបទៅតាមតរមូវោររបស់រជូកមានដូចជា ថាមពល ជាតិស្គច ់វតីាមនី និងស្គរធាតុជរ ៉ជដលស្គរធាតុទាំងទន្មះមានន្មទីដូចខ្លងទរោម៖ ជីវាជាតិចណីំ ថាមពល ជាតិសាច ់ វីតាមនី សរ ៉ាខនិជ

តួន្មទ ីរ ាំលាយអាហារ ទធវើចលន្ម ជថរកា ផលិតកមម

បទងកើតជាតសិ្គច ់ជួលទោសិោស្គច ់សតវធាំធាត ់

ោរររជាំង ឺសីុចាំណីឆ្ង ញ់ រសូបយកជីជាត ិ

សាំរាបោ់រជថរកា លូតលាស់ឆអងឹ ផលិតទឹកទដ្ឋះ រកាមខុងារសររីៈ

សមាសធាតុគីម ី ោបូនអុីរដ្ឋត អាសីុតអាមទីន A, D, E, K, B1, B6, B12,C,PP

Ca,P,Mg,Na,Cl,K, S,Cu,I,Fe,Mn,Zn

របទភទចាំណី -ចុងអងករ -កនទក ់-ទរត -ដាំឡូង

-រតី -កាំពឹស -ជទនលន -កណដូ ប

-រតកួន -ផទី

-សាំបកខយង -ទមៅឆអឹង



-សករ -ខ្លល ញ់ -ជផលទចក -ទឹកទតាន ត

-ចរងិត -សជណដ កដ ី-សជណដ កទសៀង

-ទមម -បជនលនបងត

-សាំោដ ម -អាំបិល

តារាងជីវជាតិរបស់ចាំណី

ទ ម្ ះចាំណី ស្គរធាតុសងួត(%)

ជាតិស្គច(់%)

ទមៅរតីទលខមយួ ៩២ ៥៤

ទមៅរតីទលខពីរ ៨៨ ៣៥

រតីរសស់ ២៥ ៥០

សជណដ កទសៀង ៨៩ ៤៣

ចុងអងករ ៨៨ ៨

កនទក ់ ៨៨ ១១

ទរតទលឿង ៨៧,៣៨ ១០,៥

រតកនួ ៩,២៧ ២៥

ផទី ២១,២៥ ៣៣

សលឹកដាំឡូងជាវ ១៩,៤ ១៥,៤

កាំទបាល ក ២១,២៩ ១៧

សលឹករមុាំ ៨៨ ២៥

សលឹកមន ៨៨ ២៥



២.២.រអបៀបផសចំំណី

ទដើមបទីអាយរជូកជដលទយើងចិញ្ច ឹមធាំធាតប់ានលអ កនុងរយះទពលខលីទយើងរតូវផស ាំចាំណីទដ្ឋយទធវើោ៉ងណាទអាយមានជីវជាតិសមរសប តាមតរមូវោររបស់រជូក ទាំងថាមពល ជាតិស្គច ់វតីាមនី និងជរខ៉និជ។ រពមទាំងគិតទលើ រសជាតិឆ្ង ញ់រជូកចូលចិតតបានទរចើន និងទរបើធនធានជដលងាយរកកនុងមូលដ្ឋឋ ន ជដលមានតនមលទថាកបាំផុត។ រទបៀបផស ាំចាំណី ទដ្ឋយទរបើទមចាំណី សីុភ ី១៥១ ឬ ៧៥១ សាំរាបរ់ជូស្គច ់

ធាតុផស ាំ រជូកស្គចទ់ាំងន ់

១៥ ៣០គ.រក

រជូកស្គចទ់ាំងន ់

៣០ ៦០គ.រក


៦០គ.រក ដល់លក ់

ទមចាំណី ១៥១, ៧៥១

ចុងអងករ ឬ ទរត

កនទកម់ត៉ ់

៣០ គ.រក

៦០ គ.រក

១០ គ.រក

២៨ គ.រក

៥៥ គ.រក

១៧ គ.រក

២៥ គ.រក

៦០ គ.រក

១៥ គ.រក

សរបុ ១០០ គ.រក ១០០ គ.រក ១០០ គ.រក

របូមនតចាំណីផស ាំពីវតថុធាតុទដើមជដលអាចរកបានងាយ

ធាតុផស ាំ កូនរជូក

១៥ ៣០ គ.រក

រជូកជាំទង ់

៣០ ៦០ គ.រក

រជូកទពញវយ័

៦០ ១០០ គ.រក រជូកបា រជុកទម

កនទក/់ចុងអងករ

ទរតរកហមចិន

សជណដ កទសៀង

ោកដូង

ទមៅរតី

ទឹករងូសករទតាន ត

ទមៅខយង

២៥

៤៤

១៥

-

១២

២

១,៥

៣២

៤២

១២

៣

៧

២

១,៥

៤៨

៣១

៨

៣

៦

២

១,៥

៦៥

២៥

៣

២

២

២

១,៥

៦០

២០

៣

៨

៥

២

១,៥



អាំបិល

ទរបមុចិ

(ទមៅជីវជាតិ)

០,៥

០,១៥

០,៥

០,១៥

០,៥

០,១៥

០,៥

០,១៥

០,៦

០,១៥

កាំរតិរបូទតអីុន ២០% ១៧% ១៦% ១៣% ១៤%

សីុដទស ១៩៩៦

ទៅស្គថ នីយចិ៏ញ្ច ឹមសតវធាំៗទគទរបើរបាស់កមមវធីីកាំពយទួរ័ទដើមបគីណន្មោរផស ាំចាំណីជតទដ្ឋយជឡកចាំទរះ ោរចិញ្ច ឹមសតវ តាមសិបបកមមខ្លន តតូច ឬតាមលកខណៈ រគួស្គរទយើងអាចគណន្មតាមវធីិស្គស្រសតស្គមញ្ា ៗ ។ តាមសភាពជាកជ់សដងទគ ជតងទធវើោរលាយចាំណីមយួទលើកៗទសមើ ១០០ ទៅ ១០០០ គីឡូរោម។ ខ្លងទរោមទនះជាឧទហរណ៏កនុងោរចិញ្ច ឹមរជូក យកស្គចជ់ដលរតូវោរមានរបូទតអីុន១៤% កនុងមយួគីឡូរោមចាំណីផស ាំទដ្ឋយទយើងខ្ុ ាំសូមទលើកយកវធីិស្គស្រសដផស ាំជបបងាយៗ តាមជាំហានដូចតទៅ ៖

ជាំហានទី១ ៖ កាំណតច់ាំណីបជនថមដូចជាធាតុខនិជ,វតីាមនី ឬទរបមុចិ..ទហើយរកុមទនះរតូវមានចាំជនក តិចតចួ (វតីាមនី០.៥%,ទរបមចីវតីាមនី១.៥%)របមាណជា២%។ដូទចនះកនុង១០០គីឡូរោមចាំណីផស ាំមានស្គរធាតុទាំងពីរទនះ២%។

ជាំហានទី២ ៖ កាំណតទ់មងនច់ាំណីជដលជារបភពថាមពលដូចជា កនទក ់និងទមៅដាំឡូងម ីឱ្យមានអរតាទប ទដ្ឋយជសវងយល់ពីោរទរបើរបាស់ វាតាម ករមតិអតិបរមាជដលមនិបងកភាពអនដរាយដល់ោរចិញ្ច ឹមឧទហរណ៏ ទយើងអាច ទរបើ កនទក១់០% និងទមៅដាំឡូងម២ី០%កនុងចាំណីផស ាំរបស់រជូកស្គច។់

ជាំហានទី៣ ៖ កាំណតទ់មងនច់ាំណីជដលជារបភពរបូទតអីុន(កាំណតទ់មៅរតី មានរបូទតអីុន៤៥%)គឺយកជត ៥ គ.រក ប៉ុទណាណ ះកនុងោរផស ាំចាំណី១០០គ.រក។

ចាំណីជដលបានកាំណតទ់ៅជាំហានទាំង៣ខ្លងទលើកនុង១០០គីឡូរោមអាច នឹងមានៈ



កនទក ់ ១០គ.រក មានផទុករបូទតអីុន ៖(១២/១០០)× ១០ = ១.២គ.រក

ទមៅដាំឡូងម២ី០គ.រកមានផទុករបូទតអីុនៈ(២.៩/១០០)9២០=០.៥៨គ.រក

ទមៅរតី ៥គ.រក មានផទុករបូទតអីុន ៖(៤៥/១០០)9 ២០ = ២.២៥គ.រក

ទរបមុចីជរ ់ ១.៥ គ.រក

ទរបមុចីវ.ីមនី ០.៥ គ.រក

សរបុចាំណី ៣៧គ.រក មានផទុករបូទតអីុន ៤.០៣ គ.រក។ ទហតុទនះ ចាំណីជដលរតូវទៅសល់សាំរាប ់គណន្ម បនដគឺ១០០-៣៧ = ៦៣គ.រក។ ទរៅពីទនះរបូទតអីុនមាន៤.០៣គ.រកទបើទធៀបជាមយួតរមូវោរ១៤គ.រក កនុង ១០០គ.រក ចាំណីផស ាំ។ទហតុទនះវាទៅខវះរបូទតអីុន ១៤-៤.០៣=៩.៩៧គ.រក។

បន្មទ បម់កទយើងចាាំបាចរ់តូវកាំណតទ់មងនោ់កសជណដ កទសៀង និងទរតទលឿង ទដើមបបីស្រងគបទ់មងនរ់បូទតអីុនជដលខវះកនុង ១០០គ.រក។

តាមវធីិស្គស្រសដពិជគណិតទយើងតាង X =ទមងនទ់រតនិង Y =សជណដ កទសៀង

ទយើងទទលួបានសមោីរ X+Y= ៦៣គ.រក ឬ X = 63-Y (១)

តាមតារាងស្គរធាតុចិញ្ច ឹមទន្មះរបូទតអីុនទរត=៨% សជណដ កទសៀង =៣២%

ទយើងបានសមោីរថមី ៖ (០.០៨. X) +(០.៣២ Y) = ៩.៩៧ គ.រក (២)

តាម១និង២ទយើងបានៈ ០.០៨ (៦៣-Y)+ (០.៣២ Y) =9.97

(៥.០៤ - ០.០៨ Y )+( ០.៣២Y) =៩.៩៧

០.២៤ Y= ៩.៩៧-៥.០៤ = ៤.៩៣

Y = គ.ក្រ

ដូទចនះទយើងរតូវទរបើ :Y=ោកសជណដ កទសៀង =២០.៥៤ គ.រក ឬ ២០.៥០ គ.រក

X=ទរត =៦៣-២០.៥០ =៤២.៥០គ.រក

54.2024.0

93.4



ជាំហានទី៤ ៖សរបុចាំណីជដលមានរបទូតអីុន ១៤%

កនទក ់ ១០គ.រក

ទមៅដាំឡូងម ី ២០ គ.រក

ោកសជណដ កទសៀង ២០.៥០ គ.រក

ទរត ៤២.៥០គ.រក

ទមៅរតី ៥ គ.រក

ទរបមុចីជរ ់ ១.៥ គ.រក

ទរបមុចីវ.ីមនី ០.៥ គ.រក

១០០គ.រក

ដូចទនះទដើមបផីស ាំចាំណីឱ្យមានរបូទតអីុន១៤%ទយើងរតូវោរៈកនទក=់១០គ.រក,ទមៅដាំឡូងម=ី២០គ.រក, សជណដ កទសៀង=២០.៥០គ.រក ទរត=៤២.៥០គ.រក ទមៅរតី =៥គ.រក ទរបមុចីជរ=់១.៥គ.រក ទរបមុចី វតីាមនី =០.៥គ.រក ។

ខ្លងទលើគឺជាឧទហរណ៏ជដលគណន្មជបបងាយ ជតវារានជ់តគណន្ម បាន រតឹមរបូទតអីុនប៉ុទណាណ ះ របសិនទបើ ទយើងចង់គណន្មរកលាំអិត ដល់ ថាមពល ឬោល់សយមូ ឬផូសវ័រ...សូមជសវងរកឯកស្គរ វទិោស្គស្រសដ កសិកមមសដីពី ផលិតកមមរជូកមកអានបជនថម។

២.២.១.ការអរបើរាសរ់តីផ្អា ប់ជាចំណីរជូក

រតីជារបទភទចាំណីជដលសាំបូរទៅទដ្ឋយជាតិស្គច ់ លអជាងទគសាំរាបផ់ដល់ទអាយរជូក។ រតីទៅកមពុជាទយើងសាំបូរទៅរដូវទនស្គទ ចទន្មល ះជខ មករា ដល់ជខ កុមភៈ ទរៅពីទធវើរបហុកផអក ទគអាចហាល និងផ្អអ បទុ់កសាំរាបជ់ាចាំនីសតវជាពិទសសរជូកចូលចិតតសីុចាំណីផ្អអ បណ់ាស់។



រទបៀបទធវើរតីផ្អអ ប ់

1> របឡាករ់តី ជាមយួសករទអាយបានសពវលអ ផ្អអ បរ់យះទពល ១៥ទៅ២០ន្មទី

2> ទរាយ និងរចបល់ កនទកល់ាយជាមយួ លាយរតី និងសករទអាយបានសពវលអ

3> ទសាងផ្អល សទិច រតូវរចកចូលកនុងធុង ឬរងមុខទពលដ្ឋករ់តីចូល

4> ដ្ឋករ់តីចូលកនុងរង ឬ ធុងបងាហ បទ់អាយជណនចងមាតទ់អាយជិត និងទៅសូ៊ទរះទវៀនកង ់កុាំទអាយខយល់ចូលបាន

5> រកាទុកពី ២ទៅ៣សបាដ ហ៍ អាចយកទៅទអាយរជូកសីុបាន និងអាចរកាទុកបានរហូតដល់ ៦ជខ ទៅ១ឆ្ន ាំ។

រទបៀលាយទអាយរជូកសីុ : យកមដងសាំរាបទ់អាយរជូកសីុបាន ៣ទៅ៤នថងទជៀសវាងទបើកគាំរបញឹកញាប ់ោរររោរចូលខយល់ និងទធវើទអាយរតីផ្អអ បដុ់ះផសតិខូចគុណភាព។

ធាតុផស ាំ រជូកស្គចទ់ាំងន ់

១៥ ៣០គ.រក


៣០ ៦០គ.រក


៦០ ១០០គ.រក

រតីផ្អអ ប ់ ០,៤គ.រក ០,៥គ.រក ០,៥គ.រក

ចុងអងករ ឬ ទរត ០,៧គ.រក ១គ.រក ១,៥គ.រក

(បបរ ឬ ោករស្គ)



កនទកម់ដ៉ឋ ០,៧គ.រក ១គ.រក ១,៥គ.រក

សរបុ ២គ.រក ២,៥គ.រក ៣,៥គ.រក

ទគអាចលាយជាមយួបបរ ឬោករស្គជាចាំណីសាំរាបរ់ជូកជាចាំណីដល៍អរបទសើរ។

រអបៀបផដលច់ំណី

បរមិាណចាំណីជដលរជូកសីុកនុងមយួកាលកនុងមយួនថងវាអារស័យទៅទលើអាយុ ទាំងននិ់ងរបទភទចាំណីជដលផដល់ទអាយវាសីុ។

តារាងបរមិាណចាំណីជដលផដល់ទអាយរជូកសីុ១កាលកនុងមយួនថង ទដ្ឋយផដល់ជាចាំណីសងួត

អាយុរបស់រជូក សបាដ ហ៍ទី៤ ៨

១០ ២០ គ.រក

សបាដ ហ៍ទី៨ ១២

២០ ៤០ គ.រក

សបាដ ហ៍ទី១២ ១៦

៤០ ៦០គ.រក

រជូកទពញវយ័

៦០ ១០០ គ.រក

បរមិាណចាំណីសីុមធយម

១កាល/១នថង(គ.រក) ០.៥ ០.៧ គ.រក ១ ១.៥ គ.រក ១.៥ ២ គ.រក ២ ៣.៥ គ.រក

សីុភឆី្ន ាំ ២០០៦

២.២.២. ការផ្អា បស់លកឹដឡំងូអឈើជាចនំរីជកូ ក.សមាា រៈសរំប់ផ្អា ប ់

សលឹកដាំឡូងទឈើរសស់រតូវទបះទងសលឹកទចញទហើយោតទ់អាយទៅតូចៗ ចាំនួន១០០រោម សករទតាន ត ៥ គ.រក ថងប់ាល កសទីក ទរះទវៀនកងស់ាំរាបច់ងមាតថ់ង ់

ខ.រទបៀបផ្អអ ប ់ យកសលឹកដាំឡូងមលីាយជាមយួសករទតាន តទអាយសពវលអមុននឹងរចកចូលថង ់ រចកលាយសលឹកដាំឡូងមជីដលរចបល់រចួដ្ឋកក់នុងថងប់ាល សទីកជារសទបដ់្ឋកចូ់លកនុងថងរ់ចួសងកត់

ទអាយជណនទអាយខយល់ទចញអស់មុននឹងចងមាត។់ គ.ទីកជនលងរកាទុក



រតូវរកាទុកកនុងរទដដ កនុងរងទជៀសវាងោរបាំផ្អល ញទដ្ឋយសតវចនរង ឃ.ោរទរបើរបាស់ ទរោយទពល ១៥នថងទទើបអាចដ្ឋកល់ាយជាមយួចាំណីដន៍ទទទៀតបានជាមធយមពី ០.៥ ទៅ៣ គ.រកកនុងមយួនថង។

៣.សារធាតគុមីចីាាំចម់យួចនំនួសរំបក់ារលតូលាសរ់បសរ់ជកូ

៣.១.របអូតអុនី នងិអាសុតីអាមអីន របូទតអីុនជាសមាសភាពតរមងន់នទោសិោ ទហើយរសបទពលជាមយួាន ទនះជដរវាជាធាតុជដលសរមបសរមួលដល់ ជិវតិរស់ដូចជាៈអរម៉ូន,អងសីុ់ម...ទដើមបបីទងកើតទឡើងនូវអរតាស្គចរ់កហមខពស់ទន្មះ ចាំណីរជូកស្គចច់ាាំបាចរ់តូវមានរបូទតអីុន រគបរ់ាននិ់ងមានករមតិរបូទតអីុនខពស់ជាងរជូកខ្លល ញ់ឬរជូកស្គចល់ាយ ខ្លល ញ់ផងជដរ។

ទរៅពីធាន្មឱ្យបាននូវម៉ាស់របូទតអីុនកនុងចាំណីអាហារទន្មះចាំណីអាហាររបស់រជូកស្គចរ់តូវមានរគបរ់ាននូ់វអាសីុតអាមនីទាំង១០របទភទជដលសាំខ្លនដូ់ចជាៈ Lysine,Tryptophan, Methionin...កនុងទន្មះ Cystineក ៏ អាចជាំនសួឱ្យ Methioninបាន៣០-៤០% ជដរទហើយ Tyrosine អាចជាំនសួឱ្យ Phenyl Alanine បាន៣០-៤០%ជដរ។

រជូកជដលដល់ដាំណាកោ់លលូតលាស់គឺរតូវោរ Lysine ពិតជាខពស់ គឹ រតូវោរចាបពី់១ដល់១.២%កនុងចាំណី។ របហាករ់បជហលាន ជដរកនុង ដាំណាកោ់ល ទនះចាាំបាចរ់តូវោរ Tryptophan , Methionin ផងជដរ។ របសិនទបើខវះ អាសិុតអាមនិ៣របទភទៈ Lysine ,Tryptophan , Methionin កនុងចាំណីរាល់នថង ទទះបីជាកនុង ចាំណីមានរគបរ់ាន ់ឬទលើសអាសីុតអាមទីនទផសងទទៀត កល៏ទធភាព ទរបើរបាស់អាសិុតអាមនី

របស់រជូក ាម ន លទធភាពលអ ឬខពស់បានទឡើយ។



ទដ្ឋយជឡក Treonine រតូវរតូវចាាំបាចផ់ងជដរចាំទរះរជូកស្គចទ់ររះវា ជយួ ទលើកកាំពស់ភាពធនន់នជមងរឺបស់សតវ រជូក។ទបើខវះវាបណាដ លឱ្យោរសាំទោគ បទងកើត អងទី់គរ័ ( Globuline ) ទដើមបរីបឆ្ាំងទល់នឹងជមងមឺាន សភាពថយចុះ ទហើយតរមូវោរ Arginine ចាំទរះរជូកស្គចម់និខពស់ដូចរជូកបនដពូជទទ។

តុលយភាពរវាងអាសីុតអាមនីសាំខ្លន់ៗ រតូវអនុទលាមតាមតារាង ៖

អាសីុតអាមនិ(%)

ទមងន(់គរក)

១-៤ ៥-១០ ១១-២០ ២១-៥០ ៥១-១០០

Lysine

Tryp

Met

Valine

Histidine

PhenylAlanine+Tyrosine

Leucine

Isoleucine

Treonine

Arginine

1.2

0.2

0.65

0.80

0.40

1.00

1.00

0.7

0.8

0.6

1.00

0.18

0.60

Documents

Animal Science and Veterinary Medicine · 2019. 10. 7. · សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកមម មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រសត