Anket HazÕ rlama - yunus.hacettepe.edu.tryunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2009/bby606/Anket_Hazirlama_Kilavuzu.pdf · 5 Önsöz Bu kÕlavuz anket yöntemi ile veri toplamayÕ

Archester Houston

AnketHaz rlama

lavuzu

www.istatistikmerkezi.com2

PROFESYONEL YARDIM

Anket Tasar ,

Veri Analizi,

Tezlerinizin Ara rma Bölümlerinin Haz rlanmas ,

Tez Önerisinin Haz rlanmas

konular nda profesyonel yard m almak için;

(216) 5504560, (505) 4087123 ve (533) 4210028 numaraltelefonlar ya da

www.istatistikmerkezi.com adresi “Bize Ula n” menüsünükullanarak bizimle irtibat kurabilirsiniz.

Anket Haz rlama K lavuzu

Archester Houston

statistik Merkezi’nin ® bir hizmetidir.

zin al nmaks n al nt ve ço altma yap labilir.

http://www.istatistikmerkezi.com


www.istatistikmerkezi.com 3

statistik Merkezi Hakk nda

statistik Merkezi; akademisyen ve ö rencilere yapacaklarbilimsel çal malara destek olmak, bilimsel çal malar s ras ndakar la klar problemlere çözüm getirmek ve bilgi al veri inikolayla rmak için olu turulmu bir ileti im portal r.

Bu kapsamda statistik Merkezi taraf ndan yap lan çal malarda özetlenmi tir;

Bilimsel ara rmalar n alt yap n olu turulmas (Tez /ara rma önerilerinin haz rlanmas ),

Bilgi toplama arac n (anket, görü me formu) haz rlanmas ,

Ara rma plan n olu turulmas ,

Verilerin analizi ve yorumlanmas ,

Ara rma raporunun haz rlanmas (tezler/makalelerinara rma bölümleri)

Veri analizi ve anket tasar e itimleri.

Misyonumuz

Bilgi ve birikimleri bir araya getirmek, beraber üretmenin vepayla man n hazz ya amakt r.

Vizyonumuz

statisti in bilimsel çal malarda do ru kullan nauzmanl z ve etkinli imiz ile liderlik etmektir.

lkelerimiz

Bilgi ve deneyimin payla ld kça ço ald na inan r,sa lad z hizmetin kalitesinden ödün vermeyiz. Her birtalebi proje anlay ile alarak hizmette bütünsellik sa lar z.



rt bize b rak n,

Siz kelebekle ilgilenin…



Önsöz

Bu k lavuz anket yöntemi ile veri toplamay planlayanirketlere referans bir kaynak olu turmak amac yla

derlenmi tir. K lavuz mü teri tatmin anketleri ile çal an tutumanketlerinin haz rlanmas na yard mc olacak nitelikte olup,soru maddelerinin haz rlanmas , talimatlar n yaz lmas ,anketin uygulanmas ve elde edilen sonuçlar n sunumubölümlerinden olu maktad r.

lavuz okuyucular anket konusunda uzman yapma amacta mamaktad r. Daha fazlas ö renmek isteyenler içinyararlan labilecek kaynaklar k lavuzun son bölümündeverilmi , uzman yard ma ihtiyaç duyulabilecek alanlar k lavuziçerisinde belirtilmi tir.

Okuyuculara anket konusunda verece imiz ilk ve en önemlitavsiye ise anketin amac n ve sonuçlar n nas lkullan laca n i e ba lamadan önce do ru bir ekildebelirlenmesidir.





çindekilerKalite ofisi hakk nda.................................................................... 3

Önsöz.............................................................................................. 5

çindekiler..................................................................................... 7

Anket Nedir?................................................................................. 9

Ne Zaman Anket Kullanmal m?............................................... 11

Anketin Haz rlanmas ...................................................................13

Anketin amac nedir?..........................................................13Sonuçlar kimler kullanacak?.............................................14Hangi bilgilere ihtiyaç var?............................................... 14Anketi haz rlamaktan kimler sorumlu olacak?.............. 14Anket kime uygulanacak?...................................................15Anket nas l uygulanacak?...................................................15Hangi kaynaklara ihtiyaç olacak?.....................................16Hangi anket maddeleri kullan lacak?...............................16Anket bilgilerinin analizi nas l yap lacak ve nas lraporlanacak?....................................................................... 17Ankete kaç ki inin cevap vermesi gerekiyor?.............. 17Anket yöntemini izlerken kullan lacak basamaklarnelerdir?................................................................................ 18

Anket Maddelerinin Olu turulmas ...........................................19

Cevap Format n Seçimi................................................... 21Derecelendirme ölçekleri..................................................21Maddeleri s ralamak........................................................... 23Tercihleri belirlemek..........................................................24Yorumlar ve aç k uçlu sorular...........................................25Demografik sorular.............................................................25



Maddelerin Gözden Geçirilmesi.................................................29

Anketin Giri i ve Talimatlar ...................................................... 33

Anketin Test Edilmesi................................................................. 35

Anketin Uygulanmas .................................................................... 39

Anket Sonuçlar n Özetlenmesi...............................................41

Frekans da mlar ....................................................... 41Yüzdeler.......................................................................... 41Bir uyar notu................................................................. 44

Örnekleme...................................................................................... 45

Anket Sonuçlar n Sunulmas ................................................... 47

Sonuç............................................................................................... 49



Anket Nedir?Anket, sistematik bir veri toplama yöntemidir. Veriler,önceden belirlenmi insanlara bir dizi soru sorarak elde edilir.Anket yöntemi ile çok farkl türde veri toplamak mümkündür.nsan davran lar , i performanslar , bilgi düzeyleri,

tercihleri, tutumlar , inançlar , duygular vb. bunlardan sadecebirkaç r. Ancak anketten yararl bilgiler elde edebilmek içinanketin haz rl k ve uygulama sürecine özel önemgösterilmelidir. Ayr ca “zaman” ve “maliyet” göz önüneal nmas gereken di er hususlard r.

Bu elkitab size anket haz rlama ve uygulama konusundagenel bir bak aç kazand racakt r. Ayr ca anketmaddelerini özel bilgi gereksinimlerinizi elde etmenizisa layacak ekilde nas l haz rlayabilece inize ili kin ipuçlarverecektir. Bununla birlikte elkitab ndaki bilgiler, sizi anketkonusunda uzman yapmayacakt r ve bilimsel niteliklianketlerin haz rlanmas için yeterli de ildir. Bunun için konuile ilgili daha ayr nt olarak haz rlanm kaynaklarincelemenizi ve özellikle anketin haz rlanmas safhas nda“uzman yard m”a ba vurman tavsiye ediyoruz.





Ne Zaman Anket Kullanmal m?Anket, en popüler veri toplama yöntemlerinden biriolmas na kar n, ancak uygun artlar alt ndakullan lmas halinde yarar sa layacakt r.

Anketi, di er yöntemlere göre daha h zl , dahakolay ve/ya da daha ucuz oldu u zamanlardakullan n. Bazen di er veri toplama metotlar nkullan daha uygun olabilir. Örne in, bir klini egiden ki i say belirlemek için, basitçedan madaki hasta imzalar ya da günlükkay tlar inceleyebilirsiniz.

Bilgi daha önceden belirli bir formda bulunmuyorsaanket kullanmay dü ünebilirsiniz. Konu ile ilgiliverilerin, ar ivlerde, kay tlarda ya daveritabanlar nda bulunup bulunmad na bakmakçok büyük zaman, para ve emek tasarrufu sa lar.Örne in, çal anlara geçen sene gördüklerikurslar n isimlerini ve tarihlerini sormadan önce, bubilgileri elde etmek için e itim dosyalar nabakabilirsiniz.





Anketin Haz rlanmas

Anketin ilk maddesini kaleme almadan öncedaki sorulara cevap vermelisiniz.

Anketin amac nedir?Anketler, a da s ralanan amaçlar içinkullan labilirler.

Mü teri ihtiyaçlar belirlenmesi / mü teritatmininin ölçümü,

Organizasyonun güçlü ve zay f taraflar nbelirlenmesi,

yile tirmeye aç k alanlar n tespiti,

Yeni ya da var olan politikalar n/programlar netkinliklerinin ölçümü,

Net bir amaç olmad sürece, anket için harcanançabalar çok farkl , bazen de birbirine z t alanlarayönelebilir. Bu da kaynaklar n ziyan olmas na,yarars z veriler elde edilmesine ve anketihaz rlayanlar ve kat lanlar için hayal k kl na yol



açacakt r.

Bunun için, “özel” olun ve anketi uygularkensadece neler olup bitti ini görmeye dikkat edin.Ayr ca anket uygulamas , anketi dolduranlar nhatta anketin uyguland ö renenlerin ilgilerininorganizasyonunuza yönelmesine neden olacakt r.Bu ilgi kaç lmaz olarak insanlarda bir tak mbeklentilere yol açar. Örne in çal anlar n tatminiölçen bir anket yapt ysan z, herkes sizdentatminsizli e yol açan alanlarda bir tak miyile tirmeler yapman bekleyecektir.

Sonuçlar kimler kullanacak?Anketin sonuçlar kimlerin kullanaca ve bilgigereksinimlerinin neler oldu unu belirleyin. Eldeedilecek verilere dayal ne tür kararlar verilecek?Detayl cevaplara m ihtiyaçlar var yoksa “büyükresim” onlar için yeterli mi? Bilgilerin onlara nas lsunulmas tercih ediyorlar?

Hangi bilgilere ihtiyaç var?Anketin amac na ula mas için öncelikle hangibilgilere ihtiyaç oldu unu belirleyin. Örne in birspor merkezine alet temin etmekle ilgileniyorsan z,o zaman insanlar n spor merkezini ne s kl klakulland klar , hangi aletlerden yararland klar vekullan lan saat miktar sorabilirsiniz. nsanlardanayr ca yüzme havuzunun, ko u bantlar n,egzersiz makinelerinin, du alanlar n, havlu



hizmetinin, vb. kalitelerini de erlendirmeleriniisteyebilirsiniz. lerde do abilecek ihtiyaçlarkar lamak istiyorsan z, ilgi alanlar vebeklentilerini aç klamalar isteyebilirsiniz. Bukonular n her birisi, bir ya da birden fazla anketinkonusu olabilir.

Anketi haz rlamaktan kim sorumlu olacak?Anketler genelde küçük tak mlar taraf ndanhaz rlan r. Tak olu tururken, üyelerin konu ile azçok ilgisi olmas na dikkat edin. Ayr ca planlama veistatistik teknikler hakk nda tecrübesi olan ki ileritak ma dahil etmeye çal n.

Anket kime uygulanacak?lgilendi iniz verileri ne tip insanlar size

sa layabilirler? Tek bir s fa ya da organizasyona aitler yoksa çe itli s flardan ve seviyelerden

mi geliyorlar? Bir organizasyonda m çal yorlaryoksa sadece organizasyonun hizmet ya daürünlerini mi tüketiyorlar?

Anket nas l uygulanacak?Anket uygulaman n çe itli yollar vard r. Bunlardanen yayg n olanlar yüz yüze görü meler, telefonanketleri ve posta anketleridir.

Bunlar içerisinden istedi iniz verileri en verimliekilde sa layacak metodun seçilmesi önemlidir.



Yüz yüze görü me yöntemi kullan larak çok detaylveriler elde edilebilir. Ancak bu yöntem özel bir

itim gerekir; bu da ekstra zaman ve maliyetdemektir. Ayr ca ayr nt verilerin analiz ve yorumugüç olacakt r.

Görü meler nispeten az say da ki iden olu angruplarda detayl bilgi toplamak istedi inizdefaydal rlar. Yaz anketlere göre, meselelerin vetercihlerin daha geni kapsamda ke fedilmelerindekullan labilirler. Yaz anketler ise daha az detaylveri sa lamalar na ra men, k sa zamanda büyükmiktarlarda veri toplanmak için uygundurlar.

Hangi kaynaklara ihtiyaç olacak?Anket için gerekli personel ve di er kaynaklarbelirleyin. Yap lacak anketin tipine ba olarak,kaynaklar aras nda proje müdürü, e itimlimülakatç lar, istatistikçiler, bask maliyetleri,posta/telefon giderleri, verilerin girilmesi ve

lenmesi gösterilebilir.

Hangi anket maddeleri kullan lacak?Veri ihtiyac na dayanarak, elinizdeki mevcutanketlerden birini kullan p kullanmayaca za,düzeltip düzeltmeyece inize ya da tamamen yenibir anket olu turup olu turmayaca za kararverin. (Anket maddelerini olu turmas na dahasonra de inece iz.)



Anket bilgilerinin analizi nas l yap lacak ve nas lraporlanacak?

Anket sonuçlar özetlerken, yorumlarken veraporlarken hangi metotlar kullanaca za kararverin. Veriler çetele tablosu, yüzde ya da ortalamagibi basit metotlar kullan larak özetlenebilir. Anketverilerine dayal al nacak kararlara ba olarakdaha karma k analitik metotlar n kullan dagerekli olabilir. Bu karma k metotlar, yönetici veçal anlar gibi iki farkl gruba ait sonuçlar nkar la lmas içeren varyans analizleri ya da itatmini ve i b rakma e ilimleri gibi iki ayr de kenaras ndaki ili kinin incelenmesini içeren regrasyonanalizleri olabilir.

Anket bilgilerini nas l sunaca za karar verin.Bunun için izleyenlerin ilgi ve tercihlerini göz önüneal n. Basit grafikleri mi, istatistik tablolar myoksa yaz özetleri mi tercih ediyorlar? irketpolitikas de tirmeyi dü ünen yöneticilereyap lan sunu ekli ile d ardan gelen mü terilereyap lan sunu ekli farkl olabilir. E er sonuçlarfarkl gruplara sunmak zorundaysan z, detayseviyesini ve verilerin sunumunu de ik ilgiseviyelerine göre yeniden biçimlendirmenizgerekebilir.

Ankete kaç ki inin cevap vermesi gerekiyor?Kaynaklar n k tl olmas nedeniyle ilgilendi inizgrubun tümüne anket uygulamak mümkünolmayabilir. Örne in bir üniversitede yap lan



ara rmada tüm ö retim üyelerine anket formugöndermek oldukça maliyetli olacakt r.

Büyük bir grubu temsil edecek nitelikteki veriyisa layacak daha küçük ir grubun büyüklü ünübulmak için kullan lan yönteme örnekleme denir.Cevaplay miktar belirlerken örneklemekonusunda bilgi sahibi birisinin yard al n.Uygun olmayan örnekler, yan lt sonuçlar

kmas na, hatal yorumlamalara ve verimsizfaaliyetlere sebep olurlar.

Anket yöntemini kullan rken izlenecek basmaklarnelerdir?

er yukar da verilen sorular cevaplad ysan z vebir anket yapman n faydal olacadü ünüyorsan z, size u basamaklar yard mcolacakt r. Bunlar; anket maddelerini haz rlamak,cevap format na karar vermek, maddeleri gözdengeçirmek, anketin giri paragraf ve talimatlarolu turmak, anketi test etmek, örnekleme yapmak,anket sonuçlar özetlemek ve sonuçlarsunmak/yay nlamak eklinde özetlenebilir. Bubasamaklar tamam yla yeni bir anket haz rlarkenya da haz r olan bir anketi de tirirkenkullan labilir.



Anket Maddelerinin Olu turulmas

lgilenilen her bir konu için anket sorular yaz n veakl za gelen her eyi ama her eyi not edin.Ba lang çta daha fazla madde olmas daha azmadde olmas ndan iyidir. Mükemmel soruhaz rlamaya odaklanmay n. lk ba ta, tüm konularade inmek süslü cümlelerle anlat m yapmaktandaha önemlidir. Anket maddelerini olu turmak için,beyin f rt nas , a aç diyagramlar ve di er fikirüreten metotlar yararl olacakt r.

Bir anket maddesinin ta mas gereken özellikleriralayacak olursak;

aç kça yaz lm

fadeler net olmal ve kolay anla labilmelidir.Anketi cevaplayan insanlar n al k olmad klarteknik terim, k saltma ve jargonlar kullanmaktankaç n.

k sa

Konuya mümkün oldu unca çabuk gelin. Anketinmaddelerini yan tlayan ki inin dikkati da lmamas



ve ankete konsantre olabilmesi için konu dkelimeleri ve fikirleri ortadan kald n.

belirli

Her seferinde bir fikir üzerinde odaklan n. Hermadde bir tek davran , tav r, fikir, olay ya da konuile ilgili olmal r. Bunun için “ve”, “ya da” gibiba laçlar kullanmay n

aç k

nsanlar ne soruldu unu tahmin etmeyezorlamay n. fadenizin herkes taraf ndan aynekilde anla ld ndan emin olun. E er gerekliyse

ek aç klamalar yap n.



Cevap Format n Seçimi

Soru maddelerinin yan s ra kullan lacak cevapmetotlar da belirlemelisiniz. Anketler geneldeinsanlar n bir ifadeye ne kadar kat ld klar , bireyin ne kadar önemli oldu unu yada bir eyin nekl kla yap ld ö renmeye yöneliktir. A da

bu amaçlar kar lamak için kullan labilecek bazcevap formatlar verilmi tir.

Derecelendirme ölçekleriAnketlerde genelde ürün ya da hizmetlerin belirlibir ölçe e göre derecelendirilmeleri istenir. Bazanketlerde ise insanlara verilen ifadelere ne kadarkat ld klar ya da kat lmad klar sorulur.Derecelendirme ölçeklerine ait birkaç örnek

da verilmi tir:

S1. Amirim çal anlar n önemli kararlarakat lmalar te vik eder.

A KES NL KLE KATILMIYORUM



B KATILMIYORUM

C KARARSIZIM

D KATILIYORUM

E KES NL KLE KATILIYORUM

S2 Ald z hizmetten ne kadar tatminoldunuz?

A H Ç TATM N OLMADIM

B TATM N OLMADIM

C KARARSIZIM

D TATM N OLDUM

E ÇOK TATM N OLDUM

S3 Lütfen size sa lanan hizmetin kalitesinide erlendirin.

A ÇOK KÖTÜ

B KÖTÜ

C ORTA

D

E ÇOK

Derecelendirme ölçeklerini haz rlarken uçnoktalar n z t anlamda olduklar ndan emin olun.

er bu yap lmazsa, anketten al nan yan tlar ntarafl olma riski ortaya ç kar. Örne in a daki



derecelendirme ölçekleri sizin ho unuza gidecekcevaplar sa layabilir ama ihtiyac z olan bilgiyivermez.

A GENELDE TATM NKAR

B TAMAMIYLA TATM NKAR

C SON DERECE TATM NKAR

D MÜKEMMEL

Baz derecelendirme seçenekleri ise siz fark ndaolmadan çok hatal sonuçlar verebilir. Örne in

daki seçeneklerin kullan lmas n yaratacamahsuru siz bulun.

A KES NL KLE KATILMIYORUM

B KISMEN KATILMIYORUM

C KARARSIZIM

D KISMEN KATILIYORUM

E KES NL KLE KATILIYORUM

Maddeleri s ralamakDi er bir genel cevap format , ki ilere bir seçeneklistesindeki maddeleri farkl kriterlere (örnek: önemderecesi) göre s ralamalar istemektir. Bu veriler,seçeneklerde yer alan hususlar n öncelik s rasbelirlemenize yard mc olacakt r. Örne in bir



lokantan n mü terileri ücreti, yeme in kalitesindenve mönünün çe itlili inden daha yüksekderecelendiriliyorlarsa, yönetimin maliyet konusunuöncelikli olarak ele almas gerekti i söylenebilir.

Lütfen a daki 5 iyile tirme amaçlar önemras na göre “1” en önemliyi, “5” en önemsizi

temsil edecek ekilde s ralay z.

___ ÇABUK BA ARI ELDE ETMEK

___ ÜRET N M KTARINI ARTTIRMAK

___ F YATLARI DÜ ÜRMEK

___ B KEN SAYISINI AZALTMAK

___ HATA M KTARINI DÜ ÜRMEK

Tercihleri belirlemekBu cevap format , ifade ya da tercihlerden olu anbir liste eklindedir. Cevaplay lardan onlar içinuygun olan tercihlerin hepsini yuvarlak içine alarak

aretlemeleri istenir. Ankete kat lanlar tercihleriaras nda bir derecelendirme yapmad klar ndan butür sorular n cevapland lmas , s ralamasorular ndan daha kolayd r.

Sürecin performans analizini yaparkenyararland z istatistik yöntemleri yan ndakiharfi i aretleyerek belirtin.

A PARETO D YAGRAMLARI

B H STOGRAMLAR

C DA ILMA D YAGRAMLARI



D G AT EMALARI

E KONTROL KARTLARI

Yorumlar ve aç k uçlu sorularDördüncü soru/cevap ekli genel nitelikli sorularave ankete kat lanlar n ek yorumlar yapmalar namüsaade eder. Bu sorularda genelliklecevaplay lara, kendileri için önemli olanlar veistediklerini kendi cümleleriyle yazabilmeleri içinbo bir alan b rak r. Örnekler a da

ralanm r.

- Kendimizi nas l geli tirebilece imizkonusunda önerileriniz var m ?

- Bizim sa layamad z ve ihtiyac zduydu unuz ürün ya da hizmetler neler?

- Bilmemizi istedi iniz ek bir husus var m ?

Bu bilgiler hiç dokunulmam konular ortayakarmak, belirli bir konuda fikir edinmek ya da

seçenekleri belirlemek için çok yararl r. Buyöntemin kötü taraf ise sorulara verilen cevaplaryorumlaman n çok zor olmas r.

Demografik sorularDemografik sorular genelde kat mc lar s f, yaya da e itim seviyesi gibi kriterlere dayal olarakdaha küçük ve özellikli gruplara ay rmak içinkullan r. E er anketin amaçlar ndan birisi iki farklgrubun verdi i yan tlar aras ndaki önemli



farkl klar belirlemek ise bu ayr rma önemlidir.

Demografik sorular, insanlara kendilerinitan mlamalar için, örne in isimlerini ya da verginumaralar isteyen sorulardan olu abilir. Ancakdemografik sorular n cevaplay lar n kimli iniortaya ç kartacak olmas onlar n kendilerinirahats z hissetmelerine ve dürüst cevapvermemelerine yol açabilir. Olas endi eleriazaltmak için, anket cevaplar n nas lkullan laca anlatan bir aç klama ve cevaplar ngizlili ini içeren bir taahhüt yararl olabilir.

Demografik sorulara ait örnekler a daverilmi tir.

Ait oldu unuz ya kategorisini i aretleyiniz.

__ 20’N N ALTINDA

__ 20-29

__ 30-39

__ 40-49

__ 50-59

__ 59’UN ÜSTÜ

itim durumunuz

__ CAH L

__ LK OKUL

__ ORTA OKUL

__ L SE



__ ÜN VERS TE

__ YÜKSEK L SANS

__ DOKTORA

Medeni haliniz

__ BEKAR (H Ç EVLENMEM )

__ EVL

__ BO ANMI / AYRI

__ DUL





Maddelerin Gözden Geçirilmesi

Taslak soru maddelerini ve cevap formatlarhaz rlad ktan sonra, a daki özelliklere uyupuymad klar inceleyin.

anketin amac na uygun

Amac n d na ç kan maddeler gerekli bilgiyisa lamayacakt r. Ankette yer alan her bir soru içinözel bir nedeniniz oldu undan emin olun. Herzaman anketin amac na ve bu amacdestekleyecek bilgi çe idine odaklan n. Maddelerile anketin amac kar la rarak, maddelerindaha önce belirlenen konularla ilgili olmassa lay n.

anket yap lan bireyler için uygun

Ankete insanlar n bilmedikleri, cevapveremeyecekleri maddeleri eklemeyin. Örne in birma azan n mü terileri, ma azan n yerle imi vehizmetleri ile ilgili sorulara cevap verebilirler amama azan n yang na kar al nan tedbirlere uyupuymad hakk ndaki sorular cevaplayamazlar.



uygun sonuçlar sa layabilecek yetenekte

Elde edilen verilerin nas l özetlenece ini belirleyin.Sonuçlar n özeti, ankete kat lanlar n ihtiyaçduydu u nitelikteki bilgiyi sa lamal r. Sonuçlarbasit grafik barlar ile mi sunulacak yoksa geli mianalizlere mi tabi tutulacak? Anketi kullananlar nbilgi gereksinimlerini kar lamak için ne kadardetay yeterli olacak? Örne in anketi kullananlargenel bir bilgi istiyorlarsa, ondal kl say larkullanmaya gerek olmayabilir. Di er yandan, e erkullan lar kalite özellikleri aras ndaki farklar nayr kesin olarak bilmek isterlerse, onlarasadece yorumlardan olu an bir liste vermek yeterliolmayacakt r.

Uygunsuz ve fazla maddeleri ç kar n ve kapalifadeleri anla r bir dille yaz n. Maddelerin

dakiler gibi olmamalar na dikkat edin.

belirsiz

Yanl yorumlanabilecek kelime ve ifadelerdenkaç n.

1- Heyecanl turlardan zevk al yor musunuz?

2- Düzenli çal ma al kanl z var m ?

çak an

Birbiri ile çak an cevap seçeneklerini vermektenkaç n. Çak an seçenekler bilgilerinyorumlanmas zorla r ve anketi yan tlayan içinkavram karma as na yol açabilir



Haftada kaç saat spor yap yorsunuz?

1- Ç

2- HAFTADA B R SAATTEN AZ

3- HAFTADA 1-2 SAAT

4- HAFTADA 2-3 SAAT

5- HAFTADA 3-4 SAAT

6- HAFTADA 4 SAATTEN FAZLA

Yönlendiren

nsanlar , arzulad z cevaplara yönlendirecekipuçlar vermekten kaç n.

Periyodik bak m hizmetleri için çok fazla paraödemek zorunda b rak ld dü ünüyormusunuz?

Çift tarafl olan

Ayn madde içerisinde iki ayr konu olmamas nadikkat edin.

Memur beni dikkatlice dinledi ve ricam yerinegetirmesi k sa bir zaman ald .

da listelenen ifadelerin bulunabilirlik vekalite durumlar de erlendirin.

VER ML K VE/VEYA KAL TE GEL RMEÇABALARIMIZIN PLANLI, YÜKSEK KATILIMCIPLANLAMA SÜREC VARDIR.



Bulunabilirlik Hiç K smen Organizasyon çap nda

0 1 2 3 4 5 6 7

Kalite Çok Kötü Tatminkar Mükemmel

Lüzumsuz

Ayn soruyu tekrar tekrar sormaktan kaç n.Birbirinin tekrar olan maddeleri anketten ç kar n.Daha sonra geriye kalan maddelerin anlamlar naç k olup olmad inceleyin ve istenen bilgileritoplamak için yeterliliklerini kontrol edin. Maddelerikendi incelemenize ek olarak test edin.



Anketin Giri i ve Talimatlar

Anketler genelde, anketin amac ve verilerin nas lkullan laca anlatan k sa bir giri paragraf ileba lar. Bazen bu bilgiler ankete ili tirilmi bir kapakmektubunda verilir. Giri paragraf , anketin nas ldoldurulaca anlatan k sa kurallar takip eder.

Bu bölüme cevap kutucuklar n nas laretlenece ini ya da cevap ka n nas l

doldurulaca gösteren örnekler dahil edilebilir.Özellikle ankette demografik maddeler mevcutsa,insanlara güven vermek için, verecekleri yan tlar ngizli kalaca na dair bir ifade bu bölümde yeralmal r. Son olarak insanlar n doldurduklaranketleri nas l, ne zaman ve nereyegöndereceklerini anlatan kurallar eklemeyiunutmay n.





Anketin Test Edilmesi

Taslak bir anket haz rlad ktan sonra, anketigeli tirmek ve muhtemel hatalar belirlemek içintest edebilirsiniz. Test, anket geni kitlelereda tmadan önce, güvenilirlik ve geçerlili indenemin olmak için yap r. Test genelde büyük grubutemsil eden daha küçük bir gruba uygulan r. E ertest yapmay planl yorsan z a daki maddelersize yard mc olacakt r.

Süreci aç klay nTeste kat lacak grubu bir araya toplay n.Kat mc lardan, anketi ald klar zamande erlendirmelerini, anlam aç k olmayan sorular ,eksik ba klar ve geli tirilmesi gereken noktalarbelirlemelerini isteyin.

Yorumlar yaz olarak al nKat mc lardan ankette ile ilgili yorumlar notalmalar isteyin. Baz bireylerin grup içerisinde



rahatça tenkitte bulunamayabilecekleriniunutmay n. Toplant n sonunda doldurulananketleri toplay n ve her bir yorumu inceleyin.

Zaman ihtiyaçlar hesaplay nnsanlar n anketi ne kadar zamanda

tamamlad klar ölçün. Bu bilgiyi anketin çok muuzun oldu una ya da uzat p uzat lmayaca nakarar vermek için kullan n. Doldurmas 15dakikadan fazla süren bir anket muhtemelen çokuzundur.

Bir grup tart mas yap nHerkes anketi tamamlad ktan sonra, gruptan geribildirim almak için, anketin her bölümünü gruplaberaber inceleyin. Test için yap lan oturumdansonra bilgileri kaydedin ve bu bilgiler üzerindeçal n. lk ba ta bir ey ifade etmeyen bazyorumlar, biraz daha inceledikten sonra, çokfaydal olabilirler. Önemli konular n anket d nda

rak p b rak lmad sorgulay n. Ayr ca ba kademografik sorular eklemeye ihtiyaç olupolmad ara n.

Anketi düzeltmek için testten elde edilen bilgilerikullan n. Anlam aç kl artt rmak için maddeleriyeniden yazmak, istenen bilgileri vermeyenmaddeleri ç karmak ya da önemli konularda dahado ru bilgi sa lamak için yeni maddeler eklemekgerekebilir.



Elinizde anketin son halini haz rlanmas veörneklemin belirlenmesi tamamland ktan sonraanketi uygulaman n zaman gelmi tir.





Anketin Uygulanmas

Yaz metotlar uygulaman n, posta ve ki iselgörü me olmak üzere iki genel yolu vard r. Buradabirini ya da di erini kullan rken göz önündebulundurman z gereken noktalar a daözetlenmi tir.

Posta anketleriPosta anketlerinin en yayg n uygulama eklicevaplay lara soru formunun yan nda, dönüadresi yaz ve pul yap lm bir zarfgöndermektir. E er binlerce anket postalanacaksa,postalama masraflar için yeterli bütçeyiay rmal z. Anket sürecini planlarken anketingidece i adrese varmas , kat lan ki inin anketidoldurmas ve anketin geri gönderilmesi için gereklizaman göz önüne al n. Uzak adreslere postalanananketlerin (ör; deniza ) geri dönmesi 6-12 haftaaras sürebilir. Yerel anketlerin geri gelmesi için busüre 2-3 hafta aras nda de ebilir.



Bireysel anketlerKi isel görü me farkl yollardan yap labilir.Yollardan bir tanesi ankete kat lan ki iye ürünü yada hizmeti ald yerde anketi doldurmasistemektir. Bu durumlarda sadece çok k saanketleri uygulamak pratik olacakt r. Anketiuygulayan ki i genelde anket tamamlanana kadarmü terinin yan nda durur ve anketi tamamlayanki iye küçük bir te ekkür hediyesi verebilir. kincibir yol ankete kat lacak ki ilere, anketi doldurmalariçin belirli bir yere gelmelerini istemektir. Üçüncüyol ise ankete kat lacak ki ileri i yerlerinde ya daevlerinde ziyaret edip, mü teri tatmini anketinidoldurmalar istemektir.



Anket Sonuçlar n Özetlenmesi

Anketi uygulad ktan sonra sonra, sonuçlarözetlemeli, analiz etmeli ve yorumlamal z.Sunum ve anla lmay kolayla rmak için verilencevaplar s fland lmas ve bir araya getirilmesigerekecektir. A da verilerin özetlenmesindeyayg n olarak kullan lan metotlardan baz larverilmi tir.

Frekans da mlarFrekans da mlar anket maddelerine verilenyan tlar aras ndaki de ikli i göstermenin en basityöntemlerinden biridir.

Bu da mlar, anket sorular na verilen cevaplar nbasitçe say lmas ve grupland lmas ile eldeedilebilir. Frekans da mlar kolayyorumlanabilmeleri için genelde tablolar ya dagrafik barlar halinde sunulurlar.

Ankete kat lanlar n say çok fazla olabilir. Anketbilgilerini düzenlemenin bir yolu da ankete



kat lanlar s flar halinde dü ünmektir.

fland rma, kat mc lar , benzer özelliklerinedayanarak, organizasyonla olan ili kileri (içeriden,tüketici, tedarikçi), faaliyet alanlar ya dakulland klar hizmet ya da ürünlerin çe idine göregrupland rmakt r. S fland rma farkl gruplarbelirleme ve tecrübelerini ay rt etmede kullan langenel bir yöntemdir. Ankete kat lanlar belirleyip,verilerinin gerekti i gibi s fland p analizedilebilmesi için, ankette demografik maddeler

Çok yi yi Orta Kötü Çok KötüSpor tesisleri 4 22 13 9 7Yemek Salonu 1 10 13 23 8Kütüphane 13 24 8 7 3Dinlenme Salonu 9 13 16 12 5

ekil 1 Bir ankete verilen cevaplar n frekans da gösterenbir örnek

Spor tesisleri

4

22

13

97

0

5

10

15

20

25

Çok yi yi Orta Kötü Çok Kötü

ekil 2 Frekans da n çubuk grafik yard ile gösterimine aitbir örnek



kullan r.

YüzdelerAnket verilerini özetlemenin en basit yollar ndanbirisi de yüzdelerdir. Yüzde, belirli bir cevaptercihinin toplam say n, toplam cevap say nabölümünden elde edilen sonucun 100’le çarp lmasile elde edilir. Örne in 1000 ki iye uygulanan birankettin 1nci sorusunda A seçene ini

aretleyenlerin say 125 olsun. Buradan Aseçene ini i aretleyenlerin yüzdesi;125/1000=0.125, =.125 100 = 12.5, %12.5 olarakbulunur. Yüzdeler tablolar, grafik barlar ya da pastadiyagram yard ile gösterilir.

ekil 3 Frekans da n pasta diyagram yard ilegösterimine ait bir örnek

Spor tes is leriÇok yi

7%

yi40%

Orta24%

Kötü16%

Çok Kötü13%

Çok yiyi

OrtaKötü

Çok Kötü



Bir uyar notuAnket haz rlanmas nda tecrübeli birisi ya da biristatistikçi olmad müddetçe analizlerinizi frekansda , toplamlar ve ortalamalar üzerindeyo unla n. Korelasyon ya da regrasyonanalizleri gibi daha karma k metotlar nkullan n gerekli olmas halinde bu metotlarayabanc olmayan birinin yard na ba vurun.



Örnekleme

Bask , posta, telefon ula m ve personelmaliyetlerini en aza indirebilmek için anketiilgilenilen kitlenin tümüne uygulamak yerine, bukitleyi temsil eden daha küçük bir grup seçilir. Bualt küme ya da küçük grup ‘örneklem’ olarakadland r.

Anketi doldurmalar için belirlenecek insanlarrlar ve üyeleri belirlenmi bir topluluk

içerisinden seçilirler. Bu topluluk organizasyonuntüm üyelerini içerebilece i gibi, anket ile ara lanözellikleri ta yan (ankete konu olan) insanlardanda olu abilir. Örne in bir i tatmin anketinde hedefkitle organizasyonun tüm üyeleri iken, servishizmetleri ile ilgili bir anketin hedef kitlesi sadecebu hizmetten yararlananlar olacakt r.

Önemli kurallardan bir tanesi de öreneklemintamamen rasgele olu turulmas r. Rasgeleörnekleme herkesinin ankete kat lmak için e itans bulunmas r. Rasgele olu turulmayan tüm

örneklerden elde edilen sonuçlar gerçe i yani as ltoplulu un özelliklerini/görü lerini



yans tmayacakt r.

Örneklemin büyüklü ü ise sorular n türü, hedefkitlenin özellikleri ve istenen do ruluk oran na görede ecektir. Do ru örneklem büyüklü ünün tespitiiçin mutlaka bir uzman ba vurman tavsiyeediyoruz.



Anket Sonuçlar n Sunulmas

Anket verilerini toplay p, analizini yapt ktan sonrayap lmas gereken en önemli faaliyet sonuçlar nsunulmas r. Sonuçlar n sunumunu,organizasyondaki farkl gruplar için düzenlemekdurumunda kalabilirsiniz. Örne in, sürecin içindeçal anlara yap lan sunumlar belirli bir ürün ya dahizmet ihtiyac na odaklanmal r. Bir süreçteçal an insanlar o sürecin i leyi ini bildiklerindennas l geli tirilece i hakk nda fikir verebilirler.

Anket sonuçlar n bir özeti, cevaplay laramümkün oldu u durumlarda belirlenenproblemlerin ve endi elerin ele al nd bir tart maortam nda sunulmal r. Cevaplay lar n anketlereolan ilgisini yok etmenin en emin yolu elde edilensonuçlar bir kö eye atmakt r.





Sonuç

Anketlerden, iyile tirme çabalar destekleyecek bilgilerinsa lamas için yararlan labilir. Anketler d mü teri ihtiyaçlar ,mevcut tatmin düzeyleri, iyile tirmeler hakk ndaki fikirler veyap lan iyile tirmelerin etkileri hakk nda bilgi edinmek içinkullan labilir. Bu bilgilere dayal olarak, organizasyonungelecekteki iyile tirme gayretlerinin nereye odaklanacahakk nda karar al nabilir.

Özet olarak bir ankete haz rlarken a dakileri akl zdankarmay n.

Anket yapmak için anla r bir amac z olsun.

Anketinizi, ara lan konu ve hedef kitlenizi gözönüne alarak haz rlay n.

Anketlerin k sa ve basit olmas na özen gösterin.

Sonuçlar yöneticilere, müdürlere ve cevaplay laraduyurun.

Sonuçlar , iyile tirmeleri çabalar n planlanmas s ras ndakullan n.



PROFESYONEL YARDIM

Anket Tasar ,

Veri Analizi,

Tezlerinizin Ara rma Bölümlerinin Haz rlanmas ,

Tez Önerisinin Haz rlanmas

konular nda profesyonel yard m almak için;

(216) 5504560, (505) 4087123 ve (533) 4210028 numaraltelefonlar ya da

www.istatistikmerkezi.com adresi “Bize Ula n” menüsünükullanarak bizimle irtibat kurabilirsiniz.

rt bize b rak n,

Siz kelebekle ilgilenin…



Documents

Anket HazÕ rlama - yunus.hacettepe.edu.tryunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/spring2009/bby606/Anket_Hazirlama_Kilavuzu.pdf · 5 Önsöz Bu kÕlavuz anket yöntemi ile veri toplamayÕ