MMMMMMMMMM

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200331

⌫⌫สถานททางานของคณมการจดระเบยบอยในระดบใด

ระดบ วธสงเกต⌦ ทงเศษอาหารและขยะ, วางสงของและเครองมอเครองใชตาง ๆ ไวเกลอนกลาดและมอยกระจดกระจายโดยรอบ⌦ ฝาผนง, หนาตาง, ประต, พน, เครองใชสานกงาน, เครองจกร ฯลฯ มความสกปรก⌦ บรเวณสนาม, ลานจอดรถ และพนทโดยรอบขาดการจดระเบยบ⌦ เครองแบบทพนกงานสวมใสตดคราบสกปรกมอมแมมจากการทางาน⌦ ไมมการจดระเบยบบนโตะทางานและจดปฏบตงาน

ฝาผนง, หนาตาง, ประต, พน ฯลฯ มความสะอาด ไมมสงของทไมจาเปนตองใชอยในจดปฏบตงาน คนหาสงของทจาเปนตองใชไดรวดเรวและนาไปเกบคนทเดมไดโดยงาย บรเวณสนาม, ลานจอดรถ และพนทโดยรอบมความเปนระเบยบเรยบรอยด เครองแบบทพนกงานสวมใสปฏบตงานมความสะอาด มการจดระเบยบบนโตะทางานและจดปฏบตงาน สามารถคนหาสงทตองการใช พบไดภายใน 10 วนาท

มการทาความสะอาดเครองมอและอปกรณตาง ๆ จนดเหมอนของใหม มการตเสนแบงเขต, บรเวณทางเดนโลงและไมมสงของวางเกะกะ กดขวาง สถานททางานมความสวางสดใส เชน มการทาสใหม วางอปกรณ, เครองมอ, วสด และรถเขน ฯลฯ ไวตามจดทมการทาเครองหมายกากบไวเทานน สามารถเขาถงจดตาง ๆ ไดโดยงาย

0

1

2

0

1

2

โดย วระศกด พรกษา

32MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

⌫⌫ ⌫⌫ ⌫⌫ ⌫⌫ ⌫⌫

ในการจดระเบยบสถานททำงาน สามารถนำไอเดย และเทคนคท ไมมความซบซอนแตประสทธภาพสงตอไปนเขาไปจดการ :

การใชยทธการปายแดง (red-tag strategy) การจดระเบยบในโรงงาน (organizing in the factory) การจดระเบยบในสำนกงาน (organizing in the office) การตดแผนปาย (signboards) การปรบปรงสมรรถนะโดยใหทำงานไดงายขน (making

the job easier)

ยทธการปายแดงเปนวธการหนงของหลกการ 5ส ตวแรกคอ สะสาง หรอ เซร (SEIRI) ในภาษาญปน ซงมความหมายใกลเคยงกบคำในภาษาองกฤษหลายคำคอ ORGANIZING,SORTING, CLEARING UP ทำไดโดยการสำรวจดส งของเครองใชทมอยรอบตวในสถานททำงานแลวจดการคดแยกของทจำเปนตองใช และไมจำเปนออกจากกน ฟงดอาจรสกวางายแตเมอปฏบตจรงจะพบปญหาเนองจากไมแนใจวา สงของนนจะใชหรอไมใชอกแลว จงตองใชการกำหนดเวลาเปนเงอนไขหลกเพอชวยใหสามารถตดสนใจไดงายขน และอาศยเครองมอทมประสทธภาพสงแตใหผลลพธทนาพอใจมากทเรยกกนวา “ปายแดง” (red-tag) เขามาชวย ผทเขาใจแนวคดและหลกการนแลว

ในการกำหนดเงอนไขของเวลานน หากเปนสถานประกอบการผลตหรอโรงงานอตสาหกรรมกจะใชเวลาตามแผนการผลต(production schedule) เปนหลก เชน ถามการกำหนดแผนการผลตเปนราย 6 เดอน กจะแยกของทจำเปนตองใชกบทไมจำเปนภายในระยะเวลา 6 เดอนออกจากกน หรอกรณกำหนดแผนการผลตเปนราย 3 เดอนกจะแยกของทจำเปนกบทไมจำเปนภายในระยะเวลา 3 เดอนออกจากกน เปนตน

ตวปายแดงจะทำจากกระดาษสแดงทมขนาดตามมาตรฐานอยางกระดาษขนาด A4, B5 หรอกระดาษทมกาวตดในตว อยางกระดาษ post-it กได ทงนใหพจารณาตามความเหมาะสมกบสงของทจะนำกระดาษไปตดเปนสำคญ เชน ตดลงบนกลองสตอกเกาคางป, สงของทไมมการเคลอนไหวจากการเบกจายเลยในหลายเดอนทผานมาหรอ สตอกตาย (dead stock), แมพมพ, โตะ,เก าอ , เคร องใชสำนกงาน ฯลฯ ดงแสดงไว เปนตวอยางตามรปท 1 และ 2 เมอตดปายแดงกบสงของเหลานแลวจะทำใหเราทราบวามเศษสงของทไมไดใชประโยชนอยมากมายเพยงใด จะทำใหทกคนเรมตระหนกถงความสำคญในการสงซอของและชวยกนกำจดสงไรประโยชนใหหมดไป

ผปฏบตงานไดตรวจสอบและทาความสะอาดอปกรณ / เครองมอดวยตนเองทกวน และรกษาใหอยในสภาพดเสมอ บรเวณเกบสงของและวสดมการตดปายและปดฉลากใหเหนอยางชดเจน แมนพนกงานใหมกสามารถหาของไดพบ สามารถคนหาสงทตองการใช พบไดภายใน 3 วนาท สามารถคนหาเอกสารทเกบเขาแฟม พบไดภายใน 1 นาท

ไดรบคาชมจากลกคาและผมาตดตออยเสมอ สถานททางานมความสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย จนดเปนเรองปกตของสถานทน บรเวณพนททางานและการไหลของการดาเนนงานสามารถมองเหนและทาความเขาใจไดงาย มการทาเครองหมายบรเวณเกบสงของ, ตดปายบอกชนดและจานวนซงถกจดทาไวเปนอยางดและเหนไดชดเจน พนกงานรไดโดยอตโนมตวาเมอใดจะตองเบกหรอสงวสด สถานทและทมงานมกไดรบคะแนนสงสดจากการถกตรวจกจกรรมอยเสมอ เชน กจกรรม 5 ส., BIG Clean ฯลฯแมนจะถกตรวจโดยไมไดรบการแจงลวงหนา

3

4

3

4

จะสามารถนำไปลงมอปฏบตไดทนท และโดยงายทงยงมคาใชจายในการดำเนนการตำมาก ยทธการนเหมาะสำหรบการเรมตนเพอการจดองคการใหเปน “องคการแบบใชการควบคมโดยการมองดดวยตา (Visual Organization)”

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200333

⌫⌫

1.ใหความร / มการแจงแกผรบผดชอบพนทถงเรองปายแดง และเหตการณทจะเกดขนกอนทจะเรมยทธการปายแดง

2.ผบรหารระดบสงขององคการเปนผมอบนโยบายเรองยทธการปายแดง และแตงตงทมตดปายแดง (Red-TaggingTeam; RTT) อยางเปนทางการ สมาชกในทมตองมตวแทนจากทกหนวยงานโดยเฉพาะจากฝายบญช และเขามามสวนรวมดวยความเตมใจ

3.ทมตดปายแดงหารอ และตกลงใจเรองเกณฑในการใชปายแดงกอนการนำไปใช เชน จะตดปายแดงลงบนสงของทไมตองการซงเกบสะสมมานานนบป และไมมแผนทจะใชอกแลวตงแตสปดาหหนาหรอเดอนหนาเปนตนไป (unneeded items),ของหมดอาย (expired), ขนสนม (rusted items) ฯลฯ และแบงกนทำหนาท เชน การออกแบบปายแดง, ควบคมใหมการตดปายแดง, การจดการกบสงของทถกตดปายแดง, การปลดปายแดง, เรยบเรยงความคดเหนทแตกตางกน และ หาขอสรปใหได(บางองคการจะใหพนกงานในหนวยงานตดปายแดงเอง แตวธนมกจะไมคอยไดผลเนองจากผเปนเจาของจะเกดความเสยดายและนำไปซกไวทอน หลงจากนนจะนำกลบมาเกบไวอก)

4.ตดสนใจเรองพนทเปาหมาย เชนจะทำเฉพาะในโรงงานกบโกดงเกบวตถดบ / สนคา หรอรวมสำนกงานดวย ?

5.แบงทมตดปายแดงออกเปนทมขนาดเลก (2 ~ 3 คน)

และแจกจายปายแดงแกสมาชกแตละคน อยางนอยคนละ 4 ปายตดปายแดงในตำแหนงทเตะตาเพอใหมองเหนไดงาย, กรอกขอความลงบนปายแดงใหครบ, ถายรปไว (หากทำได) เพอปองกนการแอบนำกลบมาไวอก

6.เพอใหการปฏบตภารกจตดปายแดงใหเสรจตามเปาหมายของวนนนๆ ควรกนออกไปใหอยหางๆ หรอไมขอความคดเหนจากผเปนเจาของสงทจะถกตดปายแดงเพราะเขาจะรสกเสยดายของ และจะทำใหการทำงานของทมประสบปญหา หากไมมความแนใจในสงของนนใหตดปายแดงเอาไวกอน

7.ทำใหการตดปายแดงเปนงานสนก แตหามใชปายแดงในความหมายเปนการปดรงควานหรอขบไล เชน การหยอกลอกนโดยนำปายแดงไปตดทตวบคคลหรอโตะทำงานของเขา

8.สงรายการสงของทถกตดปายแดงซงตองถกทำลายทงแกฝายปญชเพอตดออกจากรายการทรพยสนของบรษท

9.ทำลายสงของทถกตดปายแดงตามวธการทกำหนดไวโดยเรว

10.ทมตดปายแดงจดทำรายงานประเมนผลการดำเนนงาน, ใหขอเสนอแนะ, ขอสรป, และนำเสนอตอฝายบรหาร (โดยทวไปจะกำหนดใหยทธการปายแดงจบสนภายใน 1 ถง 2 เดอนเทานน)

11.จดทำบอรดแสดงผลงาน (signboards), รกษาและสงเสรมใหมการนำยทธการปายแดงไปปฏบตอยางแพรหลาย

รปท 1 ตวอยางของแบบฟอรมปายแดง

34MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

รปท 2 วธการตดปายแดงลงบนสงของตางๆ

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200335

⌫ หลงจากสนสดยทธการปายแดงแลว เรองทจะทำในลำดบ

ตอมาในโรงงานกคอ การทำความสะอาดเครองจกร และการทาสตเสนพนแบงเขต เพอทำใหเปนสถานททนาทำงาน กจกรรมการทำความสะอาดเครองจกรถอวาเปนจดเรมตนในเรองการบำรงรกษาทวผล (Total Productive Maintenance ; TPM) ซงมความสำคญมากตออตสาหกรรมการผลต และเปนปจจยหลกในการทำใหเครองจกรทำงานไดอยางราบรนตอเนองจนสามารถบรรลเปาหมาย “เครองจกรขดของเปนศนย” (zero breakdown) ไดไมยาก

ในการทำความสะอาดเครองจกรเราตองการเพยงห และตาของพนกงานประจำเคร องใหรบผดชอบในการบำรงรกษาประจำวนแบบงายดวยตนเอง (routine maintenance) โดยจะเรยกใชชางซอมบำรงเฉพาะกรณทเกนความสามารถของพนกงานประจำเครองหรอตองแกไขอาการผดปกตของเครองจกร สวนการทาสนนเรากตองการเพยง สสำหรบทาพน,แปรงทาส และพนกงานททาสเปนเทานน จะเหนวาในทงสองกจกรรมนไมจำเปนจะตองเรยกใชบรการจากบรษทภายนอกแตอยางใด

การบำรงรกษาเครองจกรทพนกงานประจำเครอง ควรทำไดดวยตนเองหลงจากไดรบการฝกอบรมแลวจะมอย 7 ขอ คอ

1.การทำความสะอาดเครองจกรทกวนๆ ละ 5 นาท2.การใชใบรายการตรวจสอบประจำวน (daily checklists)

การตเสนแบงเขตระหวางทางเดนกบพนทปฏบตงาน

รปท 3 การตเสนพนโรงงาน

เพอใหมนใจวาเครองจกรยงอยในสภาพด3.การปรบแตงในเรองเลกนอย เชน จดทสกร และโบลต

หลดหลวม, ขดสนม, แตมส ฯลฯ4.การหลอลนเครองจกรตามกำหนดเวลา5.การเปลยนวสดสนเปลอง เชน หมกเครองบนทก, กระดาษ

กราฟ, ใบมด ฯลฯ6.การสงเกตอาการกอนทเครองจกรจะเกดความขดของ

เชน ความรอนสงผดปกต, การสนสะเทอน, เสยงแปลกๆ7.บนทกขอมลสมรรถภาพการทำงานของเครองจกรผเขยนขอเสนอแนะวา จะเปนการดมากยงขนหากโรงงาน

สามารถจด “วนทำความสะอาดเครองจกร” (Operation Clean-upday) ขนมาสกวนหนง กจะเหนผลลพธของการเปลยนแปลงในทางทดขนอยางชดเจน ทงยงเปนการสงสญญาณใหทกคนทราบวาบรษทเอาจรงเอาจงมากในเรองน⌫⌫

ในการทาสตเสนแบงเขตทพนโรงงานนน เรองทตองใหความสำคญกคอ บคลากรขององคการนนตองทราบความหมายของแตละส เชน สเขยวสำหรบทาพนทปฏบตงาน, สสมเรองแสงทาเปนทางเดนทไมอนญาตใหวางสงกดขวาง, ตเสนสขาวสำหรบการกำหนดจดจอดรถเขนหรอวางสงของ, และตเสนสแดงสำหรบวางเศษของททง เปนตน อยางไรกตามอาจใชรายละเอยดดงแสดงในตารางท 1 เปนแนวทางและพจารณารปท 3 เพอความเขาใจมากยงขน

36MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

รปท 3 การตเสนพนโรงงาน (ตอ)

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200337

⌫ เมอตองจดระเบยบในสำนกงาน ขอแนะนำใหใชหลกการ

5 ขอตอไปนเพอใหสงของทใชอยเปนประจำมาอยในมอไดอยางรวดเรวและเปนระเบยบเรยบรอย ดงน :

1.ขจดการเสยเวลาในการคนหาสงของ สงทตองใชประจำวนไมควรเกบไวในภาชนะทบเพราะจะทำใหยากตอการมองเหนหรอนบจำนวน และเสยเวลาในการคนหา

2.ใสสงของทตองใชตลอดเวลาไวในททงายตอการมองเหน และหยบจบไดทนท

3.เกบคนทเดมไดโดยงาย4.ทำใหเปนทเขาใจไดทนทโดยการมองเพยงแวบเดยว5.หลกเลยงการสะสมสงของเพอไวใชสวนตว โดยทวไป

แลวอปกรณสำนกงาน เชน เอกสาร, กระดาษ, เครองเยบกระดาษ,ตราประทบ ฯลฯ เปนของบรษทจงควรเปนสมบตสวนกลางทตองแบงปนกนใช สงของเพอใชสวนตวใหมไดตามความจำเปนและจายใหตามจำนวนจรงทใชเทานน

ตารางท 1การทาสพนและตเสนโรงงานประเภท รายการ ส ความกวาง

เสน

ชนดของเสน

พน - Floors พนทปฏบตงาน (Operation area)ทางเดน (Walkway)บรเวณพกผอน (Rest area)

เขยวสมเรองแสงนาเงน

10 cm10 cm10 cm

เสนทบเสนทบเสนทบ

เสน -Lines

เสนแบงเขต (Area divider lines)ทางเขาและออก (Entrance and exit lines)ระยะเปดและปดประต (Door-range lines)บอกทศทาง (Direction lines)จดวางสงของสาหรบใชระหวางผลต (for in-process inventory)จดวางสงของสาหรบการทางาน (for operations)จดวางสงของสาหรบสนคาทเปนของเสย (for defective goods)จดวางทเขยบหร หรอสงอน (for ashtrays, etc)

เขยวขาวขาวเหลองขาวขาวแดงขาว

10 cm10 cm10 cm5 cm5 cm5 cm3 cm3 cm

เสนทบเสนประเสนประหวลกศรเสนทบเสนขอบเสนทบเสนประ

⌫ ⌫

นำระบบ 5 ส มาใชในสำนกงานใหมประสทธผลดจดใหเปนระเบยบ, มองเหนไดงาย และรวามสงของ

อยอยางละเทาใดใหถอวาการเกบสตอกกระดาษ, แฟมเอกสาร, เครอง

ใชสำนกงาน ฯลฯ จะเหมอนกบการแบกรบสนคาคงคลงเอาไวซงเปนการสนเปลอง และสญเปลา

นำเครองใชสำนกงานทเกบไวใชสวนตวออกจากโตะทำงานของทกคน และนำมาใชรวมกนเปนของสวนกลาง

ลดการมแฟมเอกสารสวนตวใหเหลอนอยทสด หรอใชระบบสำนกงานไรกระดาษ (paperless office)

ลดงบประมาณการสงซอเครองใชสำนกงาน

38MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

รปท 4 การจดระเบยบในสำนกงานและเครองใชบนโตะทำงาน ตวเลขใน ( ) แสดงถงจำนวนทม

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200339

รปท 5 การจดแบงประเภทสงของและขอมลบนแผนปาย

ยทธการแผนปายSignboard strategy

พนท เครองจกร สงของคงคลง

ปายแสดงชอ พนท หรอ หนวยงาน

ปายแสดงชอ เครองจกร / อปกรณ

ปายแสดง ตาแหนง จดเกบ

ปายแสดง วาเปนอะไร

ปายแสดงวา มอยเทาใด

ในการตดแผนปาย เราอาจจดแบงประเภทของสงทตองการ

ตดแผนปายออกเปน 3 ประเภท คอ พนท (areas), เครองจกร

⌫ ใหใชปายในการชแสดงวาเปนพนทใด ? หรอหนวยงาน

ใด ? เชน สายการผลตท 1, ฝายควบคมคณภาพ ฯลฯ ควรเปนตวอกษรขนาดใหญ, อานไดงาย, และตดในตำแหนงทงายตอ

รปท 6 ปายบอกสถานทและการตดปายทถกวธ

การมองเหน เชน แขวนเหนอประต, ฝาผนง หรอ หอยลงมาจากหลงคา การตดปายควรตดใหยนออกมาเปนมมฉากแทนการตดขนานกบฝาเพราะมองเหนไดแมนอยไกล ดงแสดงในรปท 6

(machines) / อปกรณ, และสงของคงคลง (inventory) ดงแสดงในรปท 5

40MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

ทแผนปายใหระบชอเครองจกร, ชอกระบวนการ, ชอพนกงานผรบผดชอบเครองจกร, และวนทนำเครองจกรเขามา

ใชงาน เปนตน แลวนำไปแผนปายดงกลาวไปตดทตวเครองจกรหรอแขวนไว ดงแสดงในรปท 7

รปท 7 ปายแขวนและการตดปายทตวเครองจกร

รปท 8 แผนปายและวธการตดสำหรบสงของคงคลง

แผนปายสำหรบสงของคงคลงตองมรายละเอยดสำคญ3 อยางคอ สถานทจดเกบ, ชอสงของ, และจำนวน ดงรปท 8

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200341

⌦

ใชการเฝาสงเกตวธการเคลอนไหวในการทำงานของผปฏบตงานททำงานนนเปนประจำ และใชกฎพนฐานเพอคนหาวธการปรบปรงใหสมรรถนะดขนกวาเดม คอ วางสงของไวระหวาง

ชวงหวเขาถงกลางลำตว และอยระดบสายตา,ไมตองบดตวหรอ เออมแขน, พยายามกำจดการทำงานทตอง กม, เงย, โนมตว, บดตว, และหมนตว ฯลฯ พจารณาตวอยางในรปท 9

รปท 9 การปรบปรงสมรรถนะการทำงานโดยใชกฎพนฐาน

ตวอยางท 1 การปรบปรงสมรรถนะโดยเปลยนผงการวางพสด (improvement in parts layout)กอนการปรบปรง หลงการปรบปรง

แผนพลาสตกวางพาดไวทราวดานหลงผปฏบตงานเมอผปฏบตงานตองการใชแผนพลาสตกตองหมนตวไปหยบทกครงการหมนตวไปกลบแตละครงใชเวลา 4 วนาท

เปลยนมาใชตะขอแขวนแผนพลาสตกไวดานหนาผปฏบตงานผปฏบตงานไมตองหมนตวอกตอไป

เวลาทสญเปลาไป 4 วนาทจากการหมนตวถกกำจดทง

ตวอยางท 2 การปรบปรงสมรรถนะโดยทำใหการหยบวสดงายขนและรวดเรว (improvement in picking up parts)

โตะทำงานมขนาดกวางเกนไป

กลองบรรจชนสวนทจะหยบใชอยไกลมอการวางกลองบรรจชนสวนอยในแนวราบทำใหยากตอการมองเหนและเออมไมถง

ลดขนาดความกวางของโตะทำงานใหเหลอ2 / 3 ของความกวางเดมขยบกลองบรรจชนสวนเขามาใกลตวปรบปรงความสงของเกาอและทำใหการวางกลองบรรจชนสวนเทลาดลง จงมองเหนไดงายขนและไมตองเออม

กอนการปรบปรง หลงการปรบปรง

42MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

เพอลดการเคลอนไหวของรางกาย การวางเครองมอ และวสดจงตองอยดานหนา และอยใกลตวผปฏบตงานมากทสดเทา

ทจะสามารถทำได หรออยในระยะมาตรฐานสำหรบการทำงาน(standard working area) ดงแสดงในรปท 10

ขอแนะนำ ใหใชหลกการตอไปนในการออกแบบทาทางการทำงานทเหมาะสมและเปนระบบ ดงน :

1.เรมและจบในแตละครงโดยใชมอทงสองขางทำงาน และเคลอนไหวเพยงครงเดยว

2.ใหแขนทงสองขางเคลอนทแบบสมมาตรกน และในทศทางตรงกนขาม เพอแขนจะเมอยลานอยกวา

3.รกษาการเคลอนไหวของลำตวใหมนอยทสด โดยการจำกดการเคลอนไหวทไมจำเปนออกไป เชน การเคลอนไหวททำใหการทำงานชาลง และการเคลอนไหวทไมเกดประโยชนกบงานเปนตน ซงทำไดโดยการวางวสดทงหมดไวดานหนาให และเยองไปทางซายหรอขวาเลกนอย จะชวยใหปฏบตงานไดงายทสด

4.ใชแรงโนมถวงแทนการใชแรงของกลามเนอ โดยใหชนสวนไหลลงมาหาผปฏบตงานเองตามลกกลงลำเลยงแทนการใหผปฏบตงานไปผลกหรอดงชนงานมาใช และใหทำวธเดยวกนนกบชนสวนททำสำเรจรปแลว

5.เคลอนไหวรางกายอยางมจงหวะหลกเลยงการเคลอนไหวแบบซกแซกหรอเปลยนทศทางอยางกระทนหน การเคลอนไหวทดตองมความตอเนองกนไปเหมอนการไหลของสายนำ, และนมนวล

6.รกษาทาทางการทำงานทร สกสบาย เชนการนงหรอยนทำงานทเหมาะสมกบประเภทของงาน, โตะทำงาน, เกาอหรอเครองจกร ควรเปนแบบปรบระดบได

7.ใชเทาชวย งานบางประเภทเมอมอทงสองขางไมวางกออกแบบใหใชเทาชวยทำงาน เชน เปดปดสวตชควบคมเครองจกรโดยใชสวตชแบบเทาเหยยบ (foot switch)

8.จดเรยงวสดและเครองมอตามลำดบการใชงาน ดงตวอยางในรปท 11

9.ทำดามจบ (handles) และปากคบ (grips) เพอใชหยบจบชนสวนทมรปรางพเศษ, ทำงานไดรวดเรวขน และลดการเคลอนไหวรางกายทไมเกดประโยชนกบงาน

10.นำการทำงานแบบใชมอทงสองขางมาประยกตใชกบงานในปจจบน ดงตวอยางการประกอบปมกดโทรศพทในรปท12 ซงสามารถเพมผลผลตไดสงขน 37%

11.ทำใหมองเหนและอานไดงาย โดยเฉพาะอยางยงสงทเกยวของกบเรองความปลอดภย ดงตวอยางในรปท 13

12.ใชโคดสในการชบงวาเปนอะไรหรอใชกบอะไร (colourcoding identification) ดงตวอยางในรปท 14

13.กำจดความตองการใชเครองมอชนดพเศษ เปนแนวคด

รปท 10 ระยะมาตรฐานสำหรบการทำงาน

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200343

ทไมถกตองหากวศวกรผออกแบบเครองจกรจะอวดความรอบรของตนโดยเลอกใชอปกรณประเภทสกรหวแบน และหวแฉก,โบลต และนต ฯลฯ หลายขนาด และหลากรปราง ทำใหตองใชเครองมอชนดพเศษหลายตวเพอการขนแนนอปกรณเหลานนบรษทสรางเครองจกรชนนำระดบโลกตางกออกแบบใหเครองจกรของตนมอปกรณขนแนนทแตกตางกนใหเหลอนอยทสด และใชเครองมอปกตเพยงไมกชนในการประกอบหรอถอดออก หรอไมตองใชเครองมอขนแนนเลยสกตว ดงรปท 15

14.ใชเครองมอตวเดยวกนได เชน การใชสกรทมหวแบบเดยวกนเพอจะไดใชไขควงชนดเดยวหรอใชโบลต และนตขนาดเดยวหรอใกลเคยงกนเพอใชประแจปากตายหรอประแจเลอน

เพยงตวเดยวในการขนแนน เปนตน ประเดนสำคญของขอนกคอ การทำใหเปนมาตรฐาน (standardize), หลกเลยงความหลากหลายและความซบซอน พจารณารปท 16

15.รกษาสภาพแวดลอมการทำงานใหเปนมตรกบผทำงาน(worker-friendly environment) โดยดแลเรองอณหภม, ควน,กลน, การระบายอากาศ, แสงสวาง, เสยงดงรบกวน, และความสะอาด ฯลฯ ของจดปฏบตงานใหอยในระดบทนาสบาย ซงทดสอบไดงายๆ โดยการถามตวคณเองวาจะยอมทำงานอยทจดนนทกวนหรอไม? หากไดคำตอบวา “ไม” กตองรบทำการปรบปรง

16.ศกษาและนำหลกการของ ECRS (กำจด-Eliminate,รวม-Combine, จดใหม-Rearrange, ทำใหงาย-Simplify) มาใช

รปท 11 การเกบเครองมอไวใกลตวและจดเรยงตามลำดบการนำออกมาใชงาน

กอนการปรบปรง หลงการปรบปรง

รปท 12 การปรบปรงโดยการเปลยนจากการทำงานดวยมอขางเดยวเปนการทำงานดวยมอทงสองขาง

44MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

กอนการปรบปรง หลงการปรบปรง

ไมมการทำเครองหมายไวบนหนาปทมเกจวดทำใหไมทราบวายานความดนทใชเปนเทาใด

มการทำเครองหมายยานความดนสงสดและตำสดไวบนหนาปทมเกจวด

รปท 13 การปรบปรงหนาปทมเกจวดความดนโดยการทำเครองหมายไวในยานความดนทใชงาน

รปท 14 การใชโคดสระบจดทตองหยอดนำมนหลอลนของเครองจกรชวยลดความสบสนและปองกนความผดพลาด

MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 2003MAY 200345

รปท 15 วธการกำจดความตองการใชเครองมอ

รปท 16 การไมใชชนสวนทหลากหลาย ทำใหใชเครองมอตวเดยวกนได

กลาวโดยสรปกคอ การปรบปรงสมรรถนะการทำงานแบบงายทสด แตไดผลตภาพสงขนทำไดโดยจดการกบปจจยขนพนฐานตอไปนอยางมประสทธภาพ :

* พนทปฏบตงานมความสะอาด และมการจดระเบยบเปนอยางด

* อปกรณและเครองจกรไดรบการบำรงรกษาเปนประจำและเกบไวเปนอยางด

* การจดเกบวสดทเปนระเบยบ

* มการตดปาย และปดฉลากบอกรายละเอยด* วางวสด และเครองมอทจำเปนตอการปฏบตงานไว

ใกลตว* ทำใหการปฏบตงานงายขน และมความถกตองตงแต

ครงแรก* พนกงานมสวนรวมในการทำความสะอาด และบำรง

รกษาประจำวนดวยตนเองจนเปนปกตนสย

46MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003 MAY 2003

ตารางท 2 แสดงแผนงานอยางงาย และการกำหนดชวง

เวลาสำหรบใชในการสงเสรมการจดระเบยบสถานททำงาน ตวอกษร “D” ในชองชวงเวลาหมายถง วนเรมทำกจกรรม ( StartDate)

การจดระเบยบในสถานททำงาน และความสะอาด แมน

จะดเปนเรองพนฐาน แตใหผลกระทบมากตอสายตาของผพบเหน ความนยมชมชอบหรอเสอมศรทธาจะเกดขนในวนาทแรกทไดกาวยางไป ณ สถานทนนทงเปนตวอธบายภาพรวมของสถานทนนไดเปนอยางด ลกคาไมสามารถเชอไดสนทใจเลยวาองคการทเขาทำธรกจดวยจะมผลผลตสง, สนคา และบรการด,สงมอบไดตรงเวลา, และปลอดอบตภย ฯลฯ หากภาพทปรากฏตอหนาเปนสภาพแวดลอมในการทำงานทขาดการจดระเบยบผเขยนเชอเปนอยางยงวาองคการทไมประสบความสำเรจในเรองนจะเตบโตยาก และไมสามารถปเสนทางสการทำธรกจระดบโลกไดเลย

1.Hiroyuki Hirano, 5 Pillars of the Visual Workplce,

The Sourcebook for 5S Implementation, Productivity Press,1990

2.Hiroyuki Hirano, JIT Factory Revolution, A pictorialguide to factory design of the future, Productivity Press,1988

3.David Drennan and Steuart Pennington, 12 Laddersto World Class Performance, Kogan Page Limited, 1999

ผเขยน วระศกด พรกษา

ประสบการณ* ทปรกษาดานระบบการบรหารงานคณภาพ ISO9001, การประกนคณภาพและควบคมคณภาพ ใหกบอตสาหกรรมไฟฟาและอตสาหกรรมผลตภณฑยางสำหรบเครองจกรกลการเกษตรและรถยนต

ตารางท 2 แผนงานและกาหนดเวลาการทากจกรรมการจดระเบยบสถานททางานหวขอ กจกรรม ชวงเวลา

12345678

การบรรยายและฝกอบรมเรองความสาคญของการจดระเบยบสถานททางานการจดตงทมสงเสรมการจดระเบยบสถานททางานยทธการปายแดงจดการกบสงของทคดแยกแลววาจาเปนตองใชในพนทกาหนดสถานทจดเกบสงของตามขอ 4ยทธการแผนปายและปดฉลากบนหบหอกจกรรมการปรบปรงประเมนผลการดาเนนงาน

D + 10D + 15D + 20D + 30D + 30D + 45D + 45D + 60