“การศกษาความสมพนธระหวางเนอเยอออนในชองคอ กระดกใบหนา พนทกระดก

กรามลาง กบ ภาวะนอนกรนในทหาร”

“Studying the relationship between the oropharyngeal soft tissue, facial

bones, jaw and snoring problem in military force.”

ผดาเนนการวจย

นพ. ศระ เจยมวงษา

อาจารยทปรกษา

พ.อ.ประสทธ มหากจ

งานวจยนเปนสวนหนงของการฝกอบรมแพทยประจาบาน

เพอวฒบตร สาขาโสต ศอ นาสกกรรม

ปการศกษา 2549-2551

ก

คารบรองจากสถาบนฝกอบรม

ขาพเจาขอรบรองวารายงานฉบบนเปนผลงานของ นพ. ศระ เจยมวงษา ทไดทาการวจย

ขณะรบการฝกอบรม ตามหลกสตรการฝกอบรมแพทยประจาบาน สาขาโสต ศอ นาสกวทยา

โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ระหวางป พ.ศ. 2549-2551 จรง

พนเอก อาจารยทปรกษาหลก

( ประสทธ มหากจ )

พนเอก ผอานวยการ กองโสต ศอ นาสกกรรม

( สรศกด พทธานภาพ ) โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา

ข

บทคดยอ

ชอเรอง “การศกษาความสมพนธระหวางเนอเยอออนในชองคอ กระดกใบหนา พนทกระดกกราม

ลาง กบภาวะนอนกรนในทหาร”

ผดาเนนการวจย : นพ.ศระ เจยมวงษา

อาจารยทปรกษา : พอ. ประสทธ มหากจ

บทนา

การนอนกรน นอกจากจะกอใหเกดเสยงราคาญแกเพอนรวมหองแลว ยงมอนตรายแอบแฝงทคน

ทวไปยงไมทราบตระหนกถง ในดานของผทนอนกรนเองอาจไดรบออกซเจนไปเลยงสมองทไม

เพยงพอ หวใจตองทางานหนกเพอสบฉดเลอดมากขน เกดภาวะของกลามเนอหวใจหนาตว เสยงตอ

การเกดโรคกลามเนอหวใจขาดเลอด ความดนโลหตสง สมองไมไดรบการพกผอนเตมท จงมอาการ

งวงนอนในเวลากลางวน ประสทธภาพการทางานลดลง เสยงตอการเกดอบตเหตทงจากการทางาน

และการขบขยวดยานพาหนะ การรกษาภาวะนอนกรนตองรถงปจจยทมสวนเกยวของทกอใหเกด

การนอนกรน จงจะทาใหการรกษาไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาความสมพนธของเนอเยอออนในชองคอ ขนาดกระดกใบหนา โหนกแกมและกราม

ลาง ขนาดพนทใตกรามลาง เปรยบเทยบกนระหวางคนทนอนกรนและไมนอนกรนซงไมใชคน

อวนโดยศกษาในกลมตวอยางทหารทพกในโรงเรอนเดยวกน

รปแบบการวจย : prospective descriptive study

วธดาเนนการวจย : ทาการศกษาวจยในทหารทนอนในโรงเรอนรวมกนโดยแบงเปน2กลม คอ กลม

ทนอนกรน เปนประจา(เพอนรวมหองเคยบอกใหทราบ) และกลมทไมเคยนอนกรน

ทง 2 กลมตองตอบแบบสอบถาม ชงน าหนก วดสวนสง วดระยะหางระหวางโหนกแกม วด

ระยะหางมมคาง 2 ขาง และวดรปรางของกระดกกรามลาง โดยใชเสนแผนอลมเนยมทมคณสมบต

คงตว ดดเขารปไดงาย มาดดใหไดรปรางตามขอบลางของกระดกกรามลาง จากมมคางดานหนงไป

อกดานหนง แลวนาแผนอลมเนยมทดดไดรปแลวมาวาดเสนทาบลงบนกระดาษกราฟเพอนบ

จานวนชองหาพนทเปนตารางเซนตเมตร

ค

จากนนนาขอมลทไดในแตละกลมมาหาวามปจจยอะไรทสมพนธกบการนอนกรนโดยใชวธ Fisher

‘exact test, t-test และ Mann-Whitney U test ระดบนยสาคญท 0.05

ผลการวจย

อาการคดจมก และอาการ น ามกไหล/จาม พบบอยในกลมทนอนกรนมากกวาไมกรนอยาง

มนยสาคญทางสถต(p=0.009และ p<0.001 ตามลาดบ )

อาการคอแหง แสบคอตอนเชาหลงจากตนนอน อาการงวงนอนในเวลากลางวน สมาธใน

การทางานลดลงและหงดหงดงาย พบมากกวาในกลมทนอนกรน อยางมนยสาคญทางสถต(p<0.05)

ลกษณะเนอเยอออนในชองคอระหวางกลมทนอนกรนกบไมนอนกรนมความแตกตางกน

อยางมนยสาคญ (p <0.003) โดยพบลกษณะของ tonsillar hypertrophy มากทสด

พบวาระยะหางระหวางโหนกแกม (Zm-Zm) มความแตกตางกนระหวาง2 กลมอยางม

นยสาคญทางสถต (P=0.035) โดยกลมทนอนกรนจะแคบกวากลมทไมนอนกรน

ขนาดของกรามลาง (Go-Go) และพนทของกระดกกรามลาง (Area) พบวาไมมความ

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตระหวาง 2 กลม แตพบวาแนวโนมคาทวดไดในกลมทนอน

กรนจะมขนาดนอยกวากลมทไมนอนกรน

รอยละ 58.57 ของกลมตวอยางทงหมดรสกวาเสยงกรนของเพอนรวมหองรบกวนการ

นอนของตนเอง

รอยละ 51.43 เคยถกปลกใหตนเนองจากเสยงกรนดงของเพอนรวมหอง

รอยละ 57.86 รสกหงดหงดกบเสยงกรนของเพอนรวมหอง

เปอรเซนเหลานแสดงใหเหนถงขนาดของปญหานอนกรน ทกระทบกลมตวอยางมากกวาครง

สรปผลการวจย

การศกษานพบวาลกษณะเนอเยอออนในชองคอมผลตอการนอนกรนโดยพบลกษณะของ

ตอมทอนซลโต (tonsillar hypertrophy) ในกลมทนอนกรนมากกวากลมทนอนไมกรนอยางม

นยสาคญทางสถต

ขนาดของกระดกโหนกแกมในกลมคนทนอนกรนจะแคบกวาในกลมทไมนอนกรนอยาง

มนยสาคญทางสถต สวนขนาดของกระดกกรามลาง และพนทของกระดกกรามลางไมพบความ

แตกตางกนในกลมทศกษา แตมแนวโนมวากลมทนอนกรนจะมขนาดแคบกวากลมทไมกรน

คาสาคญ : การนอนกรน, ขนาดของกระดกกรามลาง, พนทกระดกกรามลาง, ขนาดกระดกโหนก

แกม

ง

ABSTRACT

TOPIC : Studying the relationship between the oropharyngeal soft tissue, facial bones,

jaw and snoring problem in military force.

RESEARCH BY : SIRA CHIAMWONGSA , MD

ADVICER : Prasit Mahakit ,MD

INTRODUCTION : Snoring, not only disturbing your roommate or sleepmate, moreover, a

harmful problem that we can’t imagine how dangerous it is. People who snoring while they sleep

don’t receive enough oxygenated blood to feed their brain, therefore, their heart must work harder

so that their brain can receive enough oxygenated blood and because of that, their heart might

suffer a critical problem, the cardiac muscle might become tight or expand which might cause

many problem such as coronary heart disease, hypertension and not enough resting which cause a

drowsy problem at midday, lower performance from working and the higher chance to risk an

accident from workplace and driving. To cure the snoring problem, we must know what is the

major problem that cause snoring so that the cure would be much more easier and effective.

OBJECTIVE : To study the relationship between the oropharyngeal soft tissue, width

between the zygomatic bones and size of lower jaw compared between people who are snoring

and who are not which particulary not overweight by researching in the group of soldier that sleep

in the same garrison.

STUDY DESIGN : PROSPECTIVE DESCRIPTIVE STUDY

จ

METHOD : To research the soldier that sleep in the same garrison by divide into 2 groups,

snoring people(which told by their roommate) and not snoring people.

Both of these 2 groups must answer the question form, measure their weight and height, measure

the width between both side of their chins and to measure the side of their jaw by using an

aluminium string which has a steady shape after bending and flexibility to change the shape. Bend

along the shape of their jaw from angle of mandible one side to another side. Then draw their jaw

shape on the graph paper by put the jaw shape aluminium string on the paper and draw the line on

it for measure the space of square centimeter.

After finish with all the upper part, take all the information of both group and look for the major

factor that relate to snoring problem by using 3 methods, Fisher ‘exact test, t-test and Mann-

Whitney u test.

RESULT

Nasal congestion, runny nose and sneezing were more found in the snoring group than control

group statistically significant (p=0.009) and (p<0.001)

Dry mouth and sore throat after wake up, drowsy at midday, lower concentration when working

and get moody very easy were more found in the snoring group than control group statistically

significant (p<0.05)

Appearance of the oropharyngeal soft tissue between snoring and not snoring group are different

in statistically significant ( p < 0.003) . Mostly found an appearance of tonsillar hypertrophy

shape

Found out that the width between the zygomatic bones (Zm-Zm) were different between these 2

groups in statistically significant (p=0.035) .The snoring group have a smaller(narrow)cheek

bones than the other group.

The side of jaw (Go-Go) and the area of the jaw were found out that there are not different in

statistically significant between 2 groups but can be found that the group of snoring people trend

to have a jaw smaller than the other group.

ฉ

58.57 % from all the group that has been research feel that the sound of snoring of

their roommate disturbing them.

51.43 % were woke up because of the noise from snoring by their roommate.

57.86 % were annoy by the noise from snoring of their roommate.

These amount reflect the size of snoring problem that mostly sample group were met.

CONCLUSION

This research found out that the oropharyngeal soft tissue is the major factor of

snoring problem by found out that the group of snoring people have tonsillar hypertrophy shape

more than the other group with statistically significant

The size of bone cheek in the group of snoring people are a bit narrow than the other group in the

statistically significant. The size and the area of the lower jaw are no different in these 2 groups,

but trend to be more narrower in the snoring group .

KEY WORDS : Snoring, Size of the jaw, area of the jaw, size of the cheek bone.

ช

กตตกรรมประกาศ ( Acknowledgement)

ขอขอบคณ

อาจารยทปรกษางานวจย

พ.อ. ประสทธ มหากจ

ผชวยนกวจย (วเคราะหสถต)

คณพรรณภา เตงตระกลเจรญ

ซ

สารบญ

หนา

คารบรอง ก

บทคดยอภาษาไทย ข

บทคดยอภาษาองกฤษ ง

กตตกรรมประกาศ ช

สารบญเรอง ซ

บทท 1 หลกการและเหตผล 1

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 3

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา 6

บทท 4 ผลการศกษา 13

บทท 5 การอภปรายผล 21

บทท 6 สรปผลการศกษา 23

สารบญแผนภมและตาราง

Table 1 Baseline characteristics 13

Table 2 ผลกระทบของการนอนกรน 15

Table3 ความชกของการนอนกรน 16

Table 4 ปจจยทมความสมพนธกบการเกดอาการนอนกรน 17

Table 5 เปรยบเทยบปจจยระหวางกลมนอนกรน และไมนอนกรน 18

รปท 1 รปรางของเพดานออน จาแนกตามกลมนอนกรน และไมนอนกรน 19

รปท 2 เปรยบเทยบคาเฉลยขนาดกระดกโหนกแกม (Zm-Zm) 19

จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

รปท 3 เปรยบเทยบคามธยฐานขนาดกระดกกรามลาง (Go-Go) 19

จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

รปท4 เปรยบเทยบคามธยฐานพนทกระดกกรามลาง (ตารางเซนตเมตร) 19

จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

เอกสารอางอง 24

ภาคผนวก

ก. ใบยนยอมเขารวมโครงการวจย 26

ข. หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมการวจย (Informed Consent) 29

ค. แบบสอบถามโครงการวจยนอนกรน 31

ฌ

1

บทท 1 หลกการและเหตผล

1. ทมาและความสาคญของปญหาททาการวจย

การนอนกรน เปนสงทหลายคนคดวาเปนเรองธรรมดา จนละเลยใหความสาคญกบการ

นอนกรน ซงจรง ๆ แลวการนอนกรนทเราคดวาธรรมดานนจะนามาซงปญหาหลายอยางมาก ทง

ดานสขภาพและดานสงคม ทสาคญคอ บางรายอาจมภาวะหยดหายใจเปนระยะรวมดวย ทาให

ประสทธภาพการทางานลดลง การเรยนแยลง และเพมอตราเสยงตอการเกดอบตเหตขณะขบข

ยวดยานหรอการทางานเกยวกบเครองจกรกล โดยเฉพาะในเดกเลกจะมปญหาในการเรยนรและ

พฒนาการของเดกได ในระยะยาวอาจมปญหาเรองโรคหวใจและควมดนโลหตสง

จากการสารวจในคนอเมรกน พบวา รอยละ 24 ของผชายและ รอยละ 9 ของผหญง

ในชวงอายกลางคนมปญหานอนกรน และเมออายมากขนในคนสงอาย พบ รอยละ 28 – 67 ของ

ผชาย และรอยละ 20 – 45 ของผหญงมปญหาดงกลาว

มการสารวจในยโรปเมอป 1995 พบ รอยละ 5 ของผชาย และรอยละ 2 ของผหญง ม

ปญหาการนอนกรนทกคน [1][2]

การนอนกรนแบงออกเปน 3 กลม คอ

1. Primary snoring หรอ นอนกรนราคาญ ผปวยจะม apnea-hypopnea index นอยกวา 5

ครง/ชวโมง และไมมอาการงวงนอนเวลากลางวน

2. Upper airway resistance syndrome ผปวยม apnea-hypopnea index นอยกวา 5 ครง/

ชวโมง และมการเพมขนของ arousal index (มากกวา 5 ครง/ชวโมง) การทดสอบการนอน

(Polysomnography) พบวา ความถของการสะดงตน (arousal) สมพนธกบการนอนกรนโดยทม

ความดนในชองอกเปนลบผดปกต (< - 10 cmH2O วดโดย midesophageal pressure monitoring)

หรอมการเพมขนของ diaphragmatic electromyogram activity

ผปวยกลมนจะมอาการงวงนอนในเวลากลางวน

3. Obstructive sleep apnea syndrome ผปวยจะม apnea-hypopnea index มากกวา 5

ครง/ชวโมง มกมคา O2 sat ต ากวา 90% และมอาการงวงนอนในเวลากลางวน [2]

การรกษาภาวะนอนกรน จะขนอยกบชนดของการนอนกรน ความรนแรงของการอด

กนทางเดนหายใจ ความผดปกตของผลทดสอบการนอน polysomnography การทางานของระบบ

หมนเวยนโลหตของผปวย สาเหตของการนอนกรนมาจากเนอเยอออน หรอจากโครงสรางกระดก

หรอทงสองอยางรวมกน โดยแบงการรกษาเปนแบบไมผาตด ไดแก behavioral treatment ,positive

airway pressure devices ,oral appliances , positioning devices ถาไมไดผลอาจตองใชการรกษา

2

แบบผาตด ไดแก laser-assisted uvulopalatoplasty , snoreplasty , pillar soft palate implants ,nasal

surgery ,tongue base reduction procedures , maxillofacial procedures , tracheostomy [3]

การศกษาเพอใหทราบถงปจจยทสมพนธกบการนอนกรน จะเปนประโยชนตอการ

พยากรณโรค และการรกษาทถกตอง

2 วตถประสงคของการวจย

วตถประสงคหลกของการวจย

เพอศกษาความสมพนธของเนอเยอออนในชองคอ ขนาดกระดกในหนา โหนกแกม

ขนาดพนทใตกรามลาง เปรยบเทยบกนระหวางคนทนอนกรนและคนทไมนอนกรน ซงไมใชคน

อวน โดยศกษากลมตวอยางในทหาร

วตถประสงครองของการวจย

ทราบถงความชกของปญหาการนอนกรนทรบกวนเพอนรวมหอง

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงขนาดของพนทใตกรามลาง ขนาดโครงกระดกใบหนา และลกษณะเนอเยอ

ออนในของคอของคนทนอนกรน มความแตกตางจากคนทไมกรน เพอประโยชนในการใชเปน

ปจจยเสยงในการคาดการณวาจะมโอกาสนอนกรนได

2. นาขอมลความแตกตางของสรระทวดไดนนไปใชในการประกอบการพจารณาผาตด

รกษาแกไขภาวะนอนกรน

3. กระตนใหคนนอนกรนตระหนกถงผลกระทบของการนอนกรน ซงมกพบรวมกบการ

อดกนทางเดนหายใจ อนจะนาไปสภาวะหวใจและสมอง ไดรบออกซเจนไมเพยงพอ ทาใหมอาการ

ขาดสมาธ ออนเพลย เหนอยงาย กลามเนอหวใจโต ความดนโลหตสง หลบในเวลากลางวนเสยงตอ

การเกดอบตเหตได การวนจฉยและรกษาแตเนนๆ จะเปนประโยชนตอคนไข ในการปองกน

ภาวะแทรกซอนทจะเกดขนได

4. ใชเปนฐานขอมลในการศกษาสรระดงกลาวในคนไทยทนอนกรนและไมนอนกรน

เนองจากยงไมมการศกษาเกบขอมลมากอน และโครงสรางใบหนาของคนไทยและคนชาตตะวนตก

แตกตางกนมาก อาจเปนประโยชนในการวจยตอไปในอนาคต

3

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม

OZTURK Ersin และคณะ ไดทาการศกษาเรอง ผลของเนอเยอในชองคอตอภาวะนอน

กรน “The effect of pharyngeal soft tissue components on snoring” โดยอาศยภาพ MRI ชองคอเพอ

วดขนาดเนอเยอออนในตาแหนงตาง ๆ เปรยบเทยบกนระหวางกลมนอนกรน (จานวน 56 คน โดย

เปนชาย 35 คน หญง 21 คน) กบกลม Control group ทไมนอนกรน (จานวน 39 คน โดยเปนชาย 23

คน หญง 16 คน) พบวา มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตในขนาดเฉลยของ paraphaiyngral

wall thicknesses (P < 0.5) ซงหนากวากลมนอนกรน และขนาดของ oropharyngeal air column area

(P < 0.01) ซงในกลมทนอนกรนจะแคบกวา [4]

Tsuiki และคณะ ไดทาการศกษาบนสมมตฐานวาความไมสมดลระหวาง upper-airway

soft tissue volume กบ craniofacial size มผลตอ pharyngeal airway obstruction ในระหวางนอน

หลบ โดยวธวดขนาดลน tongue-cross-section area และ craniofacial dimensions โดยวดจากภาพ

lateral cephalograms เปรยบเทยบระหวางกลมตวอยางนอนกรน 50 คน และ ไมกรน 55 คน พบวา

ในผปวยทนอนกรนจะมขนาดลน เมอเทยบกบ Maxillomandible size ทใหญกวา ขนาดลนของกลม

ทไมนอนกรน [5]

M.A. ciscar และคณะ ไดศกษาความสมพนธของ soft tissue รอบทางเดนหายใจ

สวนบนทงขณะหลงและตน กบการนอนกรนโดยใช MRI โดยวดในคน 17 คน ทมภาวะ OSA โดย

วดทงขณะหลบและตน และศกษาในคนปกต 8 คน พบ

1. VP ( velopharynx ) จะเลกกวาในคนนอนกรน

2. ความแปรปรวนของ VP area ระหวาง respiratory cycle ในคนนอนกรนมมากกวาใน

กลม controls

3. VP แคบลงทงในดาน AP และ lat โดยพบทงคนนอนกรนและคนปกต โดยคนนอน

กรนจะแคบลงมากกวา

4. ขนาด airway area สมพนธกบขนาดของ lateral pharyngeal wall

5. soft palate และ parapharyngeal fatpads ในคนนอนกรนจะมเยอะกวา

สรปวา การเปลยนแปลงของ VP area และขนาด ∅ ระหวางหายใจในคนนอนกรนม

มากกวาในคนปกต โดยเฉพาะชวงนอนหลบ บงชวาคนนอนกรนจะมการเลกลงของ velopharynx

ซงเปนสาเหตหลกของการอดตน [6]

4

Hvi และคณะ ไดศกษาขนาดของ Mandible plane ถงกระดก Hyoid และระยะจาก

เสนตงฉากทลากจากกระดกตนคอท 3 ถงกระดก Hyoid พบวา มขนาดยาวกวาในกลมทเปน OSA

ทมดชนมวลกายมากกวา 30 กก./ตรม. และมมของเสนทลากจาก Sella มายง Nasion กบเสนทลาก

จาก Nation ถงตาแหนงททามมระหวางจมกกบรมฝปากบน (SNA) จะแคบกวาในผปวยนอนกรน

หยดหายใจ [7]

Hans และคณะไดศกษาในผปวยนอนกรนหยดหายใจทมดชนหยดหายใจ > 20 ครง/

ชม. (กลม A) 60 คน และผปวยททมอาการนอนกรนเสยงดงและมดชนหยดหายใจ < 20 ครง/ชม.

(กลม B) จานวน 60 คน พบวา หากใชแบบคดกรอง CRIS ซงประกอบดวยตวแปรสาคญ คอ 1.

อาย 2. ดชนมวลกาย 3. cephalometric measures 14 ตวแปร สามารถแบงกลมไดถก รอยละ

72.3 หากถาใชตวแปร 4 ตวในการประเมนเพอคดกรองอาย ดชนมวลกาย ระยะระหวาง

Mandible และ Hyoid และขนาดความยาวของลน พบวา วนจฉยไดถกตองรอยละ 72.3 ในกลม A

และรอยละ 78.7 ในกลม B [8]

Nelson และคณะ ไดตดตามศกษาในระยะยาว (longitudinal study) เรองปจจยเสยง

จากโครงสรางใบหนาในเดกทจะมผลตอปญหานอนกรนและนอนกรนหยดหายใจในผใหญ พบวา

จากการประเมนดวยภาพถายกะโหลกศรษะ ( cephalometry) พบวาระยะระหวางกระดก Mandible

และกระดก Hyoid ในผปวยนอนกรนหยดหายใจและคนทวไปตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

และ Posterior airway space จะแคบกวาอยางมนยสาคญทางสถตเชนกนในผปวยนอนกรน ซงสรป

ไดวา กระดก hyoid ทต าในวยเดกจะมเปนปจจยเสยงตอการเกดโรคนอนกรนหรอโรคกรนหยด

หายใจในผใหญ

อยางไรกตามพนทชองคอ (Pharyngeal air space, PAS) ทเลกลงและระยะระหวางผนงหลงคอถง

สนกระดกจมกดานหลง (Posterior nasal spine) ทเพมขน มผลทาใหเพดานออนยาวขนเกยวของ

กบการเกดโรคนอนกรนและความรนแรงของการหยดหายใจขณะนอนหลบ โดยเนอเยอออนท

เปลยนแปลงไปททาใหเกดนอนกรน เกดจากแรงดดของชองปอดทเพมขนมากอยางเรอรง

(Chronic sucking affect) และการสะสมของไขมนตามอายทเพมขนมผลตอเนอเยอออนท

เปลยนแปลงทพบ ขณะทคาตวแปรทวดไดจากกระดกใบหนาไมไดเปลยนมากนกจากวยรนถง

วยผใหญ ซงเปนเครองบงชวากระดกใบหนานนจะเปนตวแปรทนาศกษาในผปวยทมอาการนอน

กรนตงแตวยรน ทไมมปญหาการอดตนของโพรงจมกหรอการลดขนาดของชองคอจากตอม

ทอนซลทโต [9]

5

Robertson C. และคณะไดศกษาเปรยบเทยบกอนและหลงการใชอปกรณเลอนกราม

ขณะนอน (Mandibular advancement splint) ในคนไขทมปญหานอนกรนหยดหายใจ โดยวดคาตว

แปร SNA, SNB และ ความยาวของ ANS – PNS และระยะระหวางฟนกรามลางซท 1 (mandibular

1st molar) และฟนซกอนฟนกรามบนซท 1 (Maxillary 1st Premolar) ตลอดจนลกษณะ overbite และ

overjet ซงพบวาหลงใชอปกรณดงกลาว 24 – 30 เดอนพบมการเปลยนแปลงอยางมนยสาคญทาง

สถต ซงการศกษานหากมตวแปรทสาคญในการบงชวาผปวยมความเสยงตอการเกดภาวะนอนกรน

หยดหายใจในอนาคต การใชอปกรณระยะยาวดงกลาวกนาจะมประโยชนในการเปลยนแปลง

โครงสรางของใบหนาเพอลดความรนแรงของโรคนอนกรนหยดหายใจ แตจากการศกษาน พบวา

ไมพบตวแปรใดทบงชวาเปนตวแปรทสาคญในการคดกรองผปวยเพอทาการรกษาดวยอปกรณ

ดงกลาวขางตนได [10]

เนองจากยงไมมการศกษา ขนาดโครงสรางใบหนาในคนไทยอยางจรงจง ซง

การศกษาในตางประเทศจะอาศยเครองเอกเรยราคาแพง แตการวจยนจะปรบประยกตใชใหเหมาะ

กบประเทศไทย

6

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา

แบบแผนการวจย Prospective descriptive study

ประชากรททาการศกษา

ทหารทนอนรวมกนในโรงเรอนเดยวกน

การคานวณขนาดตวอยาง

จากการศกษา pilot study ในทหารในกลมทนอนกรน 10 ราย และกลมทไมนอนกรน 10

ราย สามารถคานวณขนาดตวอยางได ดงน

α = 0.05 (Zα/2 = Z0.025 = 1.96)

1 - β (Power of test) เทากบ 80%, β เทากบ 0.84

n = number of sample size in each group

µc = คาเฉลยขนาดกระดกกรามบนในกลมทนอนกรน เทากบ 12.27 เซนตเมตร (SD = 0.66)

µt = คาเฉลยขนาดกระดกกรามบนในกลมทไมนอนกรน เทากบ 12.75 เซนตเมตร (SD = 1.49)

S2p = ความแปรปรวนรวมของขนาดกระดกกรมบนในกลมนอนกรนและไมนอนกรน

n = 2 (Zα / 2 + Zβ)2 S2p

(µc - µt)2

n = 2 (1.96 + 0.84)2 0.675

(12.27 – 12.75)2

n = 72 / group

ดงนน การศกษาในครงนจงใชขนาดตวอยางอยางนอย 72 ราย ตอกลมหรอ 144 ราย

7

สถตทใชในงานวจย

1. สถตเชงพรรณา ไดแก จานวน รอยละ เมอขอมลเปนแบบแจงนบ หากเปนขอมล

ตอเนอง และมการแจกแจงแบบปกตจะนาเสนอดวยคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน หากพบวา

มการแจกแจงแบบไมปกตจะนาเสนอดวยคามธยฐาน คาต าสด และคาสงสด

2. สถตเชงอนมาน เปรยบเทยบขนาดกระดกกรามบน ขนาดกระดกกรามลางดวยสถต

Independent t-test หรอ Mann-Whitney U test และเปรยบเทยบรปรางเพดานออนดวยสถต Chi-

square test หรอ Fisher’s exact test ในกลมนอนกรนและไมนอนกรน

Inclusion criteria

- ทหารทนอนในโรงเรอนกองรอย

- ทหารทมภาวะนอนกรน และมคา BMI อยในชวง 18.5 – 24.9

- ทหารทไมมอาการนอนกรน และมคา BMI อยในชวง 18.5 – 24.9

- ไมมประวตเคยผาตดบรเวณคอมากอน

- ไมมกอนเนอในจมก หรอภาวะอดตนของจมกเรอรง สนจมกคด จากประวตและการตรวจ

รางกาย

- ไมมความผดปกตของกระดกใบหนาชดเจน

Exclusion criteria

- ทหารทมสนจมกคด รดสดวงจมก จากการสองตรวจจมกดานหนา

- ทหารทเคยผาตดตอมทอนซล หรอเคยผาตดชองคอ

- ทหารทเคยบาดเจบในชองคอ โพรงจมก จนมแผลเปนดงรง หรอเคยประสบปบตเหตกระ

ดกใบหนาแตกหก

- ทหารทมคา BMI มากกวา 24.9

8

การดาเนนการวจย และเกบรวบรวมขอมล

ใชแบบสอบถามและทาการตรวจรางกาย วดขนาดโครงสรางกระดกใบหนาระหวาง

โหนกแกม ขนาดกระดกกรามลาง ตรวจชองคอเพอดลกษณะเนอเยอในชองคอ โดยดาเนนการวจย

ในกลมทหารทพกอาศยนอนอยรวมกนในคายทหารในชวงตงแต 1 พฤษภาคม 2550 ถง 31

มกราคม 2552 โดยแบงเปนกลมทนอนกรนและไมนอนกรน

กลมทนอนกรน คดจากการทผเขารวมการวจยเคยถกคนทนอนรวมหองบอกวานอน

กรน หรอถกระบชอในแบบสอบถามของผเขารวมวจยคนอนวาเปนคนนอนกรน

กลมทไมนอนกรน คดจากผเขารวมวจยทไมเคยมคนทนอนรวมหองบอกวานอนกรน

และไมถกระบชอวาเปนคนนอนกรนในแบบสอบถามของผทเขารวมวจยคนอนตอบ

เครองมอทใชวด ขนาดกระดกใบหนาระหวางโหนกแกม ขนาดกระดกกรามลาง

ระหวางมมคางทง 2 ขาง จะใชเครองมอวดทเรยกวา “เขาควาย” วดขนาดแลวมาเทยบกบไมบรรทด

หนวยเปนเซนตเมตร

เครองมอทใชวด รปรางกระดกกรามลางเพอหาพนท โดยใชแผนอลมเนยม ซงมความ

คงตวมากแตออนพอทจะดดรปไดงายตามทตองการ นามาทาบวดกบความโคงของกระดกกรามลาง

จากมมคางดานหนงไปอกดานหนง แลวนามาวาดรปลงกระดาษเพอตตารางหาพนท หนวยเปน

ตารางเซนตเมตร

9

เครองมอในการวดคอ อลมเนยมแผนแบน , “เขาควาย” , ไมบรรทด

แสดงวธวดขนาดกระดกโหนกแกม

10

แสดงวธวดรปรางกระดกกรามลาง

11

รปรางของกระดกกรามลางทวดได

นาโครงอลมเนยมมาทาบวาดรปลงบนกระดาษกราฟเพอหาพนท

12

การวเคราะหผลการวจย

- วเคราะหดวามคาความแตกตางทางสถตอยางมนยสาคญของขอมลทวดไดในทหารท

นอนกรนและไมนอนกรน

- วเคราะหและเปรยบเทยบรอยละของรปแบบ รปราง ลกษณะเนอเยอออนในชองคอท

พบในแตละกลมทหารทนอนกรนและไมนอนกรน

- วเคราะหวาขอมลทศกษาตวใดเปนปจจยเสยงในการททาใหนอนกรนได

13

บทท 4 ผลการศกษา

ผลการศกษาขอมลกลมตวอยาง มอายเฉลย (mean±SD ) 26.83±10.38 เปนเพศชายทงหมด ม BMI

นอยกวา 27.5 กก. /ตร.ม. ขอมลทวไป ประวตการสบบหร, ประวตการดมแอลกอฮอล, การใชยานอนหลบ ,อาการทางจมก, อาการเจบคอจากตอมทอนซลอกเสบ, อาการคอแหง, แสบคอตอนเชา , อาการงวงนอนตอน

กลางวน สามารถแจกแจงไดดงตารางท 1 (table 1)

Table 1 Baseline characteristics (n=140)

ลกษณะขอมลทวไป จานวน รอยละ

อาย (ป)

คาเฉลย±สวนเบยงเบนมาตรฐาน 26.83±10.38

คามธยฐาน (คาต าสด – คาสงสด) 22 (18 – 58)

Body mass index

< 18.5 12 8.57

18.5 - 24.9 97 69.29

25.0 - 29.9 31 22.14

คาเฉลย±สวนเบยงเบนมาตรฐาน 22.28±2.71

คามธยฐาน (คาต าสด – คาสงสด) 22.12 (16.33 – 27.36)

ประวตการสบบหร

ไมสบ 51 36.43

สบ 89 63.57

ประวตการดมแอลกอฮอล

ไมดม 35 25.00

ดมทกวน 5 3.57

ดมบางวน 39 27.86

ดมนานๆ ครง 61 43.57

การใชยานอนหลบ

ไมใช 131 93.57

ใชทกวน 1 0.71

ใชบางวน 5 3.57

ใชนานๆ ครง 3 2.14

14

ประวตการมโรคประจาตว

ไมม 117 83.57

ม 23 16.43

อาการทางจมก

นามกไหล/จาม

ไมม 58 41.43

ทกวน 3 2.14

บางวน 36 25.71

คดจมก

ไมม 50 35.71

ทกวน 6 4.29

บางวน 35 25.00

นานๆ ครง 49 35.00

อาการเจบคอจากตอมทอนซลอกเสบ

ไมม 82 58.57

บอย 5 3.57

บางชวง 12 8.57

นานๆ ครง 41 29.29

อาการคอแหง แสบคอตอนเชา

ไมม 60 42.86

ทกวน 5 3.57

บางวน 35 25.00

นานๆ ครง 40 28.57

อาการงวงนอนตอนกลางวน

ไมม 20 14.29

ทกวน 17 12.14

บางวน 68 48.57

นานๆ ครง 35 25.00

สมาธในการทางานลดลง/หงดหงดงาย

ไมม 58 41.43

15

ทกวน 4 2.86

บางวน 48 34.29

นานๆ ครง 30 21.43

ผลกระทบจากเสยงนอนกรนของเพอนรวมหอง ทมตอผถกวจย ในดานการกรนรบกวน

การนอน ,เสยงกรนเคยปลกใหตน , หงดหงดกบเสยงกรน ดงแสดงในตารางท 2 (table 2 )

Table 2 ผลกระทบของการนอนกรน

จานวน รอยละ

การกรนรบกวนการนอน

ไมม 58 41.43

ทกวน 5 3.57

บางวน 45 32.14

นานๆ ครง 32 22.86

เสยงกรนเคยปลกใหตน

ไมม 68 48.57

ทกวน 2 1.43

บางวน 37 26.43

นานๆ ครง 33 23.57

หงดหงดกบเสยงกรน

ไมม 59 42.14

ทกวน 8 5.71

บางวน 36 25.71

นานๆ ครง 37 26.43

16

ในกลมทนอนกรน มความถในการนอนกรน ทานอนททาใหนอนกรน ดงตารางท 3 (table 3)

Table3 ความชกของการนอนกรน

จานวน รอยละ

Snoring

No snoring 69 49.29

snoring 71 50.71

ความถในการนอนกรน

ทกวน 18 25.35

บางวน 33 46.48

นานๆ ครง 20 28.17

ทานอนททาใหนอนกรน

ทกทา 5 7.04

นอนหงาย 32 45.07

ไมแนนอน 34 47.89

เมอนาขอมลทงสองกลม มาหาความสมพนธกนจะพบวา อาการทางจมก, shape , อาการ

คอแหง แสบคอตอนเชา , อาการงวงนอนตอนกลางวน ,อาการสมาธในการทางานลดลง/หงดหงด

งาย มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ( p < 0.05) ดงตารางท 4 ( table 4) โดยลกษณะ

ตอมทอลซลโต จะพบมากทสดในกลมทนอนกรน

17

Table 4 ปจจยทมความสมพนธกบการเกดอาการนอนกรน

ปจจย

การนอนกรน

p-value นอนกรน (n=71) ไมนอนกรน (n=69)

จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ประวตการสบบหร 50 70.42 39 56.52 0.087

ประวตการดมแอลกอฮอลทกวน 4 5.63 1 1.45 0.366*

ประวตใชยานอนหลบ 5 7.04 4 5.80 1.000*

อาการทางจมก

อาการน ามกไหล/จาม 53 74.65 29 42.03 <0.001

คดจมก 53 74.65 37 53.62 0.009

shape 0.003*

Natural type 17 23.94 24 34.78

Elongated uvula 4 5.63 7 10.14

Enlarged uvula 2 2.82 0 0.00

Parallel type 13 18.31 12 17.39

Webbed type 1 1.41 0 0.00

Large tongue dorsum 6 8.45 14 20.29

Tonsillar hypertrophy 18 25.35 3 4.35

Shallow oropharynx 1 1.41 0 0.00

Posterior arch narrowing 8 11.27 6 8.70

Imbedded type 0 0.00 2 2.90

Anterior arch narrowing 1 1.41 0 0.00

Wide soft palate 0 0.00 1 1.45

อาการเจบคอจากตอมทอนซลอกเสบ 33 46.48 25 36.23 0.218

อาการคอแหง แสบคอตอนเชา 48 67.61 32 46.38 0.011

งวงนอนตอนกลางวน 67 94.37 53 76.81 0.003

สมาธในการทางานลดลง/หงดหงดงาย 50 70.42 32 46.38 0.004

* Fisher’s exact test

18

จากการวดขนาดของโครงกระดกใบหนา พบวาขนาดของกระดกโหนกแกม(Zm-Zm)

มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ( p < 0.035 ) โดยกลมทไมนอนกรนจะมขนาดกวาง

กวากลมทนอนกรน ดงตารางท 5 (table 5)

Table 5 เปรยบเทยบปจจยระหวางกลมนอนกรน และไมนอนกรน

Variables

การนอนกรน

p-value นอนกรน ไมนอนกรน

Mean±SD Median

(Min – Max) Mean±SD

Median

(Min – Max)

Age (yrs) 23.79±7.18 21

(20 – 57)

29.96±12.15 22

(18 – 58)

0.001b

Zm_Zm (cm) 13.01±0.80 13.00

(10.90 – 14.80)

13.29±0.77 13.30

(11.80 – 14.80)

0.035a

Go_Go (cm) 12.12±0.94 12.05

(9.80 – 14.50)

12.13±1.17 12.10

(9.00 – 16.70)

0.864b

BMI (kg/m2) 21.97±2.57 21.89

(16.98 – 27.36)

22.59±2.83 22.48

(16.33 – 26.75)

0.144b

Area (cm3) 60.11±11.31 58.76

(13.79 – 94.37)

61.00±7.15 59.64

(47.44 – 84.64)

0.470b

a. t-test

b. Mann-Whitney U test

กราฟแสดงการเปรยบเทยบ รปรางของเพดานออน จาแนกตามกลมนอนกรน และไมนอนกรน

เปรยบเทยบคาเฉลยขนาดกระดกโหนกแกม (Zm-Zm) จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

เปรยบเทยบคามธยฐานขนาดกระดกกรามลาง (Go-Go) จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

เปรยบเทยบคามธยฐานพนทกระดกกรามลาง (ตารางเซนตเมตร) จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

ดงแสดงในรปท 1-4

19

รปรางรางของเนอเยอออนในชองคอ จาแนกตามกลมนอนกรนและไมนอนกรน

23.94

5.63

2.82

18.31

1.41

8.45

25.35

1.41

11.27

01.41

0

34.78

10.14

0

17.39

0

20.29

4.35

0

8.7

2.9

01.45

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Natural type Elongateduvula

Enlargeduvula

Parallel type Webbedtype

Largetonguedorsum

Tonsillarhypertrophy

Shalloworapharynx

Posteriorarch

narrowing

Imbeddedtype

Anteriorarch

narrowing

Wide softpalate

รอยละ

นอนกรน (n=71) ไมนอนกรน (n=69)

รปท 1 รปรางของเพดานออน จาแนกตามกลมนอนกรน และไมนอนกรน

13.0113.29

024

68

1012

141618

นอนกรน ไมนอนกรน

Zm-Zm (cm)

p=0.035

รปท 2 เปรยบเทยบคาเฉลยขนาดกระดกโหนกแกม (Zm-Zm) จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

20

12.05 12.10

02468

101214161820

นอนกรน ไมนอนกรน

Go-Go (cm)

p=0.864

รปท 3 เปรยบเทยบคามธยฐานขนาดกระดกกรามลาง (Go-Go) จาแนกตามกลมอาการนอนกรน

58.76 59.64

0

1020

30

40

5060

70

80

นอนกรน ไมนอนกรน

พนทกระดกกราม

ลาง (cm3)

p=0.470

รปท4 เปรยบเทยบคามธยฐานพนทกระดกกรามลาง (ตารางเซนตเมตร) จาแนกตามกลมอาการ

นอนกรน

21

บทท 5 อภปรายผล

จากผลการศกษาดงกลาว กลมตวอยางทงกลมนอนกรนและไมนอนกรน อายม median

ใกลเคยงกน (median นอนกรน = 21, กลมไมนอนกรน = 22) ไมใชคนอวน และมลกษณะชอง

โพรงจมกอยในเกณฑปกต พบวามความแตกตางกนระหวางทงสองกลมหลายอยาง โดยพบ

ลกษณะของเนอเยอในชองคอของกลมนอนกรน และไมนอนกรน มความแตกตางกน อยางม

นยสาคญทางสถต (P<0.003) ลกษณะของเนอออนในกลมคนนอนกรนท พบมากวาคนทวไปจะ

พบวาเปนลกษณะของ Tansillar hypertrophy มากทสด รองลงมาคอ แบบ Parallel Type และ

Posterior Arch Narrowing ตามลาดบ ซงทง 3 แบบ ไมวาจะเปนเนอตอมทอนซลทโตมาก ผนง

เพดานออนทยอยหรอผนงชองคอดานหลงทเบยดแคบ จะทาใหมการตบแคบของทางเดนหายใจ

สวนชองคอ การสนตวของเพดานออนทยอย จนกอใหเกดเสยงกรนตามมาได

อาการทางจมก คดจมกและน ามกไหล จะพบวาในกลมคนทนอนกรน มากกวา กลมไม

นอนกรนอยางมนยสาคญ ทางสถต (P<0.009 และ P<0.001 ตามลาดบ) เนองจากอาการ คดจมก

น ามกไหล จามบอยๆ ไมวาจะเกดจากการตดเชอเปนหวด หรอภมแพ อาจทาใหเกดการบวมเนอเยอ

โพรงจมก ทางเดนหายใจสวนบนตบแคบลง ทาใหการไหลเวยนอากาศผดปกต เกดเปนเสยงกรน

ได

อาการคอแหง แสบคอตอนเชา หลงจากตนนอน อาการงวงนอนในเวลากลางวน สมาธใน

การทางานลดลง หงดหงดงาย พบในกลมตวอยางนอนกรน มากกวา กลมไมนอนกรน อยางม

นยสาคญทางสถต (P<0.05) ซงอาการเหลานเปนผลมาจากการนอนกรน หายใจผานทางปาก สมอง

ไดรบการพกผอนไมเตมท อาจไดรบออกซเจนลดลง จากการอดกลนทางเดนหายใจ จงสงผลใหงวง

นอนในตอนกลางวน หงดหงดงายได

ระยะหางระหวางโหนกแกม (Zm-Zm) ในกลมนอนกรนและไมนอนกรน พบวา มความ

แตกตางอยางมนยสาคญทางสถต (P<0.035) โดยในกลมทไมนอนกรน จะมขนาดกวางกวา แสดง

ถงการมกระดกโครงสรางใบหนาสวนโหนกแกมทมขนาดกวางน อาจชวยสะทอนถงการมชองทาง

เดนหายใจสวนโพรงจมกทกวางไดในทางออม แตการจะวดใหไดคาทแนนอน อาจตองอาศยวธการ

ใชภาพรงสเขามาชวย ซงอาจตองทาการศกษาเพมเตมตอไป

สวนขนาดกรามลาง (Go-Go) และพนทกรามลาง (Area) แมผลการศกษาจะไมพบวามคา

ความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต แตกมแนวโนมวาจะพบในกลมทนอนกรนจะมขนาดกราม

ลาง และพนทกรามลางนอยกวา กลมทไมนอนกรน ซงอาจตองใชขนาด Sample Size ทมากกวาน

จงจะเหนความแตกตางทางสถต

22

Mean Go-Go กลมไมนอนกรน = 12.12 ± 0.94 กลมนอนกรน = 12.10

Mean Area กลมไมนอนกรน = 61.00 ± 7.15 กลมนอนกรน = 60.11 ±11.31

สวนเรองผลกระทบจาการนอนกรนตอเพอนรวมหอง พบวา

58.57 % รสกวาเสยงนอนกรนของเพอนรวมหองรบกวนการนอนหลบของเพอน

รวมหอง

51.43 % เคยถกปลกตน เนองจากเสยงนอนกรนดงของเพอนรวมหอง

57.86 % รสกหงดหงดกบเสยงกรนของเพอนรวมหอง

จงจะเหนไดวาเสยงนอนกรน มผลตอการนอน สภาพจตใจของเพอนรวมหองมากกวาครง

ทตองหงดหงดกบเสยงกรน อาจสงผลถงความสมพนธระหวางบคคลได จงเปนปญหาทพวกเรา

ตองใสใจ และชวยกนแกไขตอไป

23

บทท 6 สรปผลการศกษา

การศกษานซงเปนการศกษาดโครงสรางของกระดกใบหนาและลกษณะเ นอเยอออนใน

ชองคอทมผลตออาการนอนกรน ซงพบวา ปจจยทมผลตอการนอนกรน ม ลกษณะของเนอเยอออน

ชนดตอมทอนซลโตในคนทนอนกรนมากกวาคนทวไปอยางมนยสาคญทางสถต สวนลกษณะ

โครงสรางขนาดกระดกโหนกแกม พบวา มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต โดยคนทไม

นอนกรนจะมขนาดกวางกวาคนทนอนกรน แตกระดกกรามลาง (Mandible) และพนทใตกระดก

กรามลางไมแตกตางกนในกลมศกษา (นอนกรน) และกลมควบคม (Control group) อาจเนองจาก

ตาแหนงการวด แนวการวดอาจไมเหมาะสมจงทาใหผลการศกษาตางจากการศกษาอน สวนเรอง

ผลกระทบจากการเสยงกรนของเพอนรวมหอง พบวามมากกวาครงทรสกราคาญ หงดหงดและถก

รบกวนการนอน อนอาจสงผลตอความสมพนธระหวางบคคลไดในระยะยาว

การนอนกรนเปนอาการทมปจจยเสยงหลายปจจยทเกยวของ การทราบถงปจจยเหลาน

สามารถนามาใชในการคดกรองผปวยกลมเสยงเพอทาการวนจฉยและรกษาตอไป

24

เอกสารอางอง

เอกสารอางอง

1. Cumming 4th edition :sleep apnea and sleep disorder breathing :1701

2. Bear SE.Et al : sleep apnea Syndrome : Correction with surgical

Advancement of the mandible. J. oral Surgery 38 : 583, 1980

3. Byron J. Bailey 4th edition :snoring and obstructive sleep apnea : 654-662

4. Ozturk Ersin ,The effect of pharyngeal soft tissue components on snoring, Clinical

imaging , 2007, vol. 31, pp. 259-263

5. Tsuiki et al : Anatomical balance of the upper airway and obstructive sleep apnea.: Japan

Somnology Center, Neuropsychiatric Research Institute, Tokyo, Japan :2008

Jun;108(6):1009-15 6. M.A. Ciscar et al :Magnetic resonance imaging of the pharynx in OSA patients and

healthy subjects , ERS journal Ltd 2001

7 Hui DS, Ko FW, Chu AS, Fok JP, Chan MC, Li TS, Choy DK, Lai CK, Ahuja A, Ching

AS. Cephalometric assessment of craniofacial morphology in Chinese patients with

obstructive sleep apnoea. Respir Med. 2003 Jun; 97 (6) : 640-6.

8 Hans MG, Nelson S, Pracharktam N, Baek SJ, Strohl K, Redline S. Subgrouping

persons with snoring and/or apnea by using anthropometric and cephalometric measures.

Sleep Breath. 2001 Jun; 5 (2) : 79-91.

9 Suchitra Nelson, PhD,a Banu Cakirer, DDS PhD,b and Yen-Yu Lai, DDSc. Longitudinal

changes in craniofacial factors among snoring and nonsnoring Bolton-Brust study

participants. American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics: 2003 : 123

(3) : 338-344.

10 Christopher Robertson*, Peter Herbison** and Michael Harkness. Splint therapy in

sleep disordered patients. Dental and occlusal changes during mandibular advancement.

European Journal of Orthodontics 25 (2003) 371-376.

11 Fujita S. et al; Evaluation of effectiveness of Uvulopalato pharyngoplasty.

Laryngoscope 95 : 70,1985

12 Baor. Ms Toiber F.Sdatrud JB. Etal; pharyngeal narrowing Occlusion

During central sleep Apnea J. Appl physio 78;1806,1995

13 Bayadi SE. Millman RP, Tishler PV Et al; A Family study of sleep apnea.

Anatomy an physiologic interactions. Chest 98:554, 1990

14 Hudge DW. The role of upper airway anatomy and physiology in

25

Obstructive sleep apnea, chest Med 13:383,1992

15 Hudge DW. Vartagle site of airway narrowing among obstructive sleep

Apnea patients. J Appl physiol.61:1403,1986

16 Isonos, Remmers JE, Tanana A,et al; Anatomy of pharynx in Patients with

Obstructive sleep apnea in normal subjects. J Appl Physical 82:1919,1997

17 Katsantonis GP, Mass Cs, walsh JN; The predictive efficacy of the Muller

Maneuver in uvulopalato pharyngoplasty. Laryngoscope; 677-680,1989

18 Lyberg T. Krogstasd O, Djupesland G; cephalometric analysis in patients

With obstructive sleep apnea syndrome. Skeletal morphology.

Laryngology 103:287,1989

19 Lyberg T. Krogstasd O, Djupesland G; cephalometric analysis in patients

With obstructive sleep apnea, Soft tissue morphology. J Laygol. Otol

103:293,1989

20 Nelson S, Hans M: Contribution of crani facial factors increasing

Apneic activity among obese and nonobese habitual Snorers. Chest

111:154,1997

26

ภาคผนวก (Appendix)

ก. ใบยนยอมเขารวมโครงการวจย

เอกสารชแจงขอมลแกผเขารวมโครงการวจย

(Research Subject Information sheet)

ชอโครงการวจย : “การศกษาความสมพนธระหวางเนอเยอออนในชองคอ กระดกใบหนา

พนทกระดก กรามลาง กบ ภาวะนอนกรนในทหาร”

Studying the relationship between the oropharyngeal soft tissue, facial

bones, jaw and snoring problem in military force.

วนทชแจง...................................................................

ชอและสถานททางานของผวจย : นพ. ศระ เจยมวงษา

กองโสต ศอ นาสกกรรม โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา

ชอผวจยรวม

ผใหทนวจย : ทนสวนตว

ทานไดรบการเชญชวนใหเขารวมในโครงการวจยน แตกอนททานจะตกลงใจเขารวม

หรอไม โปรดอานขอความในเอกสารนทงหมด เพอใหทราบวา เหตใดทานจงไดรบเชญใหเขา

รวมในโครงการวจยน โครงการวจยนทาเพออะไร หากทานเขารวมโครงการวจยนทานจะตองทา

อะไรบาง รวมทงขอดและขอเสยทอาจจะเกดขนในระหวางการวจย

ในเอกสารน อาจมขอความททานอานแลวยงไมเขาใจ โปรดสอบถามผวจยหรอผชวย

ผวจยททาโครงการนเพอใหอธบายจนกวาทานจะเขาใจ ทานจะไดรบเอกสารน 1 ชด กลบไปอาน

ทบานเพอปรกษาหารอกบญาตพนอง เพอน หรอแพทยททานรจก ใหชวยตดสนใจวาควรจะเขา

27

รวมโครงการวจยนหรอไม การเขารวมในโครงการวจยครงนจะตองเปนความสมครใจของทาน ไม

มการบงคบหรอชกจง ถงแมทานจะไมเขารวมในโครงการวจย ทานกจะไดรบการรกษาพยาบาล

ตามปกต การไมเขารวมหรอถอนตวจากโครงการวจยน จะไมมผลกระทบตอการไดรบการบรการ

การรกษาพยาบาลหรอผลประโยชนทพงจะไดรบของทานแตอยางใด

โปรดอยาลงลายมอชอของทานในเอกสารนจนกวาทานจะแนใจวามความประสงคจะเขา

รวมในโครงการวจยน คาวา “ทาน” ในเอกสารน หมายถงผเขารวมโครงการวจยในฐานะเปน

อาสาสมครในโครงการวจยน หากทานเปน ผแทนโดยชอบธรรมตามกฎหมายของผทจะเขารวมใน

โครงการวจย และลงนามแทนในเอกสารนโปรดเขาใจวา “ทาน” ในเอกสารนหมายถงผเขารวมใน

โครงการวจยเทานน

ทมาของโครงการวจย

การนอนกรน กอใหเกดปญหาตอสขภาพรางกายและจตใจ ทงของผนอนกรนเองและผท

นอนรวมหอง ซงเปนทยอมรบกนแลววา การนอนกรนทรนแรงมภาวะหยดหายรวมดวยนน จะม

ผลตอการขาดออกซเจนในรางกาย หวใจตองทางานหนกขน ความดนโลหตสง กลามเนอหวใจ

หนาตว และมโอกาสทจะเปนโรคกลามเนอหวใจขาดเลอดสงขน มผลกระทบตอการทางานในชวง

กลางวน เนองจากอาการงวงนอน เสยงตอการเกดอบตเหตจากการทางานหรอขบขยวดยานพาหนะ

ในเดกเลกจะมผลตอสมาธในการเรยน ทาใหเรยนแยลงได และยงมผลตอการเขาสงคม เนองจาก

การตองนอนรวมหองกบคนอน ซงเสยงกรนจะกอความราคาญ นอนไมหลบใหกบเพอนรวมหอง

จนทาใหไมมใครอยากนอนรวมดวยได

วตถประสงคของโครงการวจย

เพอศกษาถงความสมพนธของเนอเยอออนในชองคอ ขนาดกระดกใบหนา และพนทใต

กรามลาง เปรยบเทยบกนระหวางคนทนอนกรนและไมนอนกรน เพอนามาเปนขอมลในการวาง

แนวทางรกษาแกไขภาวะนอนกรน

ทานไดรบเชญใหเขารวมโครงการวจยนเพราะคณสมบตทเหมาะสมดงตอไปน

เปนทหารทนอนในโรงเรอนกองรอย

เปนทหารทมอาการนอนกรน

เปนทหารทไมมอาการนอนกรน

ไมมประวต เคยผาตดบรเวณชองคอมากอน

ไมมกอนเนอในจมก หรอภาวะอดตนของจมกเรอรง จากประวตและการตรวจรางกาย

ไมมความผดปกตของกระดกใบหนาชดเจน

มคา BMI อยในชวง 18.5-24.9

ทานไมสามารถเขารวมโครงการวจยไดหากทานมคณสมบตดงตอไปน

28

เปนทหารทมสนจมกคด มรดสดวงจมก

เคยไดรบการผาตดตอมทอมซล หรอเคยผาตดบรเวณชองคอมากอน

เคยไดรบบาดเจบในชองคอ โพรงจมก จนมแผลเปนดงรง หรอเคยประสบอบตเหตกระดก

ใบหนาแตกหก

มคา BMI มากกวา 24.9

โครงการวจยนเกบขอมลจากทหาร หนวยกองพนทหารราบ จานวนทงสน 144 นาย

โดยทาการสารวจคนละ 1 ครง

ผทเขารวมโครงการน จะถกแบงออกเปน 2 กลม คอกลมนอนกรน และกลมไมนอนกรน กลม

ตวอยางละ 72 คน ตอบแบบสอบถามคนละ 1 ชด และทาการตรวจรางกาย โดยจะวดสวนสง ชง

น าหนก วดความกวางของโหนกแกม 2 ขาง วดรปรางของกระดกกรามลาง สองดชองคอโดยใชไม

กดลนแตะเบา ๆ

เนองจากเปนเพยงการวดขนาดของรางกายโดยไมบรรทด แผนอลมเนยมดดรปได การใช

ไมกดลน กดแตะลนเบาๆ ไมทาใหเกดอาการอาเจยนขน จงไมนาจะมความเสยงรายแรงใดๆ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงการวจย

ไดทราบถงความสมพนธ โครงสรางใบหนา เนอเยอออนในชองคอ พนทกระดกกรามลาง

ในผทนอนกรนและไมนอนกรน วามความแตกตางกนหรอไมอยางไร ซงยงไมมการศกษาเกบ

ตวเลข ในคนไทย อนอาจนาไปใชในการพยากรณและแกไขภาวะนอนกรนได

ผเขารวมโครงการวจยนไมตองเสยคาใชจายใดๆ ทงสน แตจะไดรบคาตอบแทนเปนคาเดนทาง

มารวมโครงการวจย คนละ 60 บาทตอครง

หากเกดอนตรายใดๆ ทเกยวของกบโครงการวจยน ทานสามารถตดตอ นพ.ศระ เจยม

วงษา และ พอ.นพ.ประสทธ มหากจ แผนกห คอ จมก รพ.พระมงกฎ หรอโทร 081-8580606 โดย

จะไดรบการดแลรกษาจากแพทยท รพ.พระมงกฎ ไดทนทวงท

หากทานมคาถามทเกยวของกบโครงการวจย กรณาสอบถาม นพ.ศระ เจยมวงษา เบอร

โทร 081-8580606

หากทานรสกวาไดรบการปฏบตอยางไมเปนธรรมในระหวางโครงการวจยน

ทานอาจแจงเรองไดท สานกงานพจารณาโครงการวจย พบ. เบอรโทร 02-3547600-28 ตอ 94270

ขอมลสวนตวของทานทไดจากโครงการวจยครงน จะถกนาไปใชเพอประโยชนทางวชาการ โดยไม

เปดเผยชอ นามสกล ทอย ของผเขารวมโครงการวจยเปนรายบคคล และจะมการนาสงขอมลไปให

ผใหทนวจยหรอคณะกรรมการจรยธรรม

ทานสามารถถอนตวจากโครงการวจยไดตลอดเวลา โดยจะไมมผลเสยใดๆเกดขน

29

หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมการวจย (Informed Consent)

รบรองโดยคณะอนกรรมการพจารณาโครงการวจย พบ.

ชอโครงการวจย : “การศกษาความสมพนธระหวางเนอเยอออนในชองคอ กระดกใบหนา

พนทกระดก กรามลาง กบ ภาวะนอนกรนในทหาร”

วนทลงนาม ……………….

กอนทจะลงนามในใบยนยอมใหทาการวจยน ขาพเจาไดรบการอธบายจากผวจยถง

วตถประสงคของการวจย วธการวจย อนตราย หรออาการทอาจเกดขนจากการวจย หรอจากยาท

ใช รวมทงประโยชนทคาดวาจะเกดขนจากการวจยอยางละเอยด และมความเขาใจดแลว

ผวจยรบรองวาจะตอบคาถามทขาพเจาสงสยดวยความเตมใจและไมปดบงซอนเรน จน

ขาพเจาพอใจ

ขาพเจาเขารวมในโครงการวจยนดวยความสมครใจ โดยปราศจากการบงคบหรอชกจง

ขาพเจามสทธทจะบอกเลกการเขารวมในโครงการวจยเมอใดกได และการบอกเลกนจะ

ไมมผลตอการรกษาพยาบาลทขาพเจาจะพงไดรบในปจจบนและในอนาคต

ผวจยรบรองวาจะเกบขอมลเกยวกบตวขาพเจาเปนความลบ และจะเปดเผยเฉพาะในรป

ของสรปผลการวจยโดยไมมการระบชอนามสกลของขาพเจา การเปดเผยขอมลเกยวกบตวขาพเจา

ตอหนวยงานตางๆ ทเกยวของ จะกระทาดวยเหตผลทางวชาการเทานน

ผวจยรบรองวาหากเกดอนตรายใดๆ จากการวจย ขาพเจาจะไดรบการรกษาพยาบาล

ตามทระบในเอกสารชแจงขอมลแกผเขารวมโครงการวจย

ขาพเจาจะไดรบเอกสารชแจงและหนงสอยนยอมทมขอความเดยวกนกบทนกวจยเกบไว

เปนสวนตวขาพเจาเอง 1 ชด

ขาพเจาไดอานขอความขางตนแลว มความเขาใจดทกประการ และลงนามในใบยนยอม

ดวยความเตมใจ

ลงชอ ……………………………….….ผเขารวมโครงการวจย

(………………………………………..ชอ-นามสกล ตวบรรจง )

ลงชอ ……………………………….…ผดาเนนโครงการวจย

30

(………………………………………..ชอ-นามสกล ตวบรรจง )

ลงชอ.......................................................พยาน

(...............................................................ชอ -นามสกล ตวบรรจง )

ลงชอ.......................................................พยาน

( .............................................................ชอ -นามสกล ตวบรรจง )

ในกรณทผเขารวมในโครงการวจยยงไมบรรลนตภาวะ (อายนอยกวา 18 ป) / ไม

สามารถตดสนใจไดดวยตนเอง (โรคจต-หมดสต) และไมสามารถลงลายมอชอดวยตนเอง

ขาพเจา…………………………………………ในฐานะผแทนโดยชอบธรรมตาม

กฏหมายอนญาตให ……………………………………. เขารวมในโครงการวจยในครงน

ลงชอ ……….……………………………..ผแทนโดยชอบธรรมตามกฏหมาย

(………………………………………...…ชอ-นามสกล ตวบรรจง )

ลงชอ ...........................................................พยาน

(...................................................................ชอ -นามสกล ตวบรรจง )

ลงชอ ...........................................................พยาน

(...................................................................ชอ -นามสกล ตวบรรจง )

31

แบบสอบถามโครงการวจยนอนกรน

ชอ-สกล_______________________อาย___ปหนวย_______________

ขอมลผถกวจย

1.เพอนรวมหองบอกวาคณนอนกรนหรอไม ไม ใช____ทกวน____บางวน____นานๆครง

(ถาตอบไม ใหขามมาทาขอ 3 เลย)

2.การนอนกรนมอาการเมอ ทกทาทางการนอน นอนหงาย ไมแนนอน

3.คณสบบหรหรอไม ไมสบ สบ ___มวน/วน ___ป

4.คณดมสราหรอไม ไม ใช ___ทกวน___บางวน___นานๆครง

5.คณใชยานอนหลบหรอไม ไม ใช ___ทกวน___บางวน___นานๆครง

6.คณมโรคประจาตวหรอไม ไม ม ระบโรค _______________

การรกษา_______________

7.คณมอาการทางจมกบอยหรอไม ไมม ม ระบในขอ 7.1 , 7.2

7.1 มน ามกไหล/จาม ไมม ม ___ทกวน___บางวน___นานๆครง

7.2 คดจมก ไมม ม ___ทกวน___บางวน___นานๆครง

8.คณเคยไดรบการผาตดบรเวณชองคอมากอนหรอไม เคย ไมเคย ระบโรค__________

การผาตด_________

9.คณมอาการเจบคอจากตอมทอนซลอกเสบ ไม ใช___บอย___บางชวง___นานๆครง

หรอไม

10.คณมอาการคอแหง แสบคอตอนเชาหรอไม ไม ใช___บอย___บางวน___นานๆครง

11.คณมอาการงวงนอนตอนกลางวนหรอไม ไม ใช___บอย___บางวน___นานๆครง

12.คณมสมาธในการทางานลดลง/หงดหงดงาย ไม ใช___บอย___บางวน___นานๆครง

หรอไม

32

ขอมลเพอนรวมหอง

1.เพอนรวมหองของคณมใครบางทนอนกรน

ชอ กรนมาก กรนปานกลาง กรนนอย

1.1___________________ ______ _________ ______

1.2___________________ ______ _________ ______

1.3___________________ ______ _________ ______

2.เสยงกรนรบกวนการนอนของคณ ไมรบกวน รบกวน___ทกวน___บางวน___นานๆครง

หรอไม

3.เสยงกรนเคยปลกคณใหตนหรอไม ไม ใช ___ทกวน___บางวน___นานๆครง

4.คณหงดหงดกบเสยงกรนหรอไม ไม ใช ___ทกวน___บางวน___นานๆครง

-รปรางของเพดานออน

ตามรปดานลางซงเปน Variations on palatal anatomy From Ikematsu T.study Of Snoring

ผถกวจยมลกษณะเนอเยอออนในชองคอ ตามรปท_____

33

- ขนาดกระดกโหนกแกม (Zm-Zm) = __________________________เซนตเมตร

- ขนาดกระดกกรามลาง(Go-Go) = __________________________เซนตเมตร

- พนทกระดกกรามลาง (Area) = _______________________ ตาราเซนตเมตร

- นาหนก = _________ กโลกรม

- สวนสง = _________ เซนตเมตร

- BMI = _________ กโลกรม / ตารางเมตร

ผตรวจ________________

วนท ________________________

34

35