12
Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื ่อความ) พินทุสร กังวาลพิวัฒน์ , นักศึกษาแพทย์ชั ้นปีที6 ภาควิชาเวชศาสตร์ฉุกฉิน คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี ผู ้ป่วยชายไทย อายุ 59 ปี มาที่ห้องฉุกเฉินด้วยอาการพูดไม่ได้ มา 1 ชม. ก่อนมาโรงพยาบาล ผู ้ป่วยมีประวัติ กล้ามเนื ้อหัวใจขาดเลือด ได ้รับการใส่ขดลวดหลอดเลือดแล้ว 3วันก่อนมารพ. ผู ้ป่วยมีประวัติว่ามีไข้ ไม่มีปวดศีรษะ ไม่มี อ่อนแรง ไม่มีชา ไม่มีเกร็งกระตุก หลังจากนั้น 1 ชม.ก่อนมารพ. ผู ้ป่วยพูดไม่ค่อยได้ ตอบคาถามได้บ้างเป็นบางครั ้ง ฟังรู เรื่อง ทาตามคาสั่งได้ ไม่มีหน้าเบี ้ยว ไม่มีอ่อนแรง ไม่มีชา ไม่บ่นปวดศีรษะ ไม่มีคลื่นไส้อาเจียน ตรวจร่างกายแรกรับ พบว่าผู ้ป่วยมีสัญญาณชีพอยู ่ในเกณฑ์ปกติ ตื่นรู ้ตัวดี ไม่ซีด ไม่เหลือง ตรวจระบบหลอด เลือดและหัวใจปกติดี ระบบการหายใจปกติดี ตรวจท้องปกติ ตรวจร่างกายระบบประสาทพบ รูม่านตาขนาด 3 มม. หดตัว ตอบสนองต่อแสงเท่ากันทั้งสองข ้าง กลอกลูกตาได้สุดทุกทิศทาง ไม่มีหน้าเบี ้ยว Gag reflexปกติ ลิ้นไก่อยู ่จุดกึ่งกลาง ลิ้น เบี้ยวไปด ้านขวา แขนขาออกแรงได้ปกติ Deep tendon reflex 2+ ทั้งสองข ้าง แพทย์ได้ส่งตรวจภาพถ่ายสมองโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ า (MRI brain) พบว่า มีบริเวณที่สมองขาดเลือด เฉียบพลันหลายตาแหน่ง สัมพันธ์กับแขนงของหลอดเลือด Middle cerebral artery ข้างซ้าย ได้แก่ left frontal operculum กระจายไปถึง left insular cortex (Broca’s area) และ cortical area ของ left middle frontal, left superior frontal และparietal lobes รวมถึง left pre- and post central gyrus โดยนึกถึงสาเหตุจากภาวะเส้น เลือดอุดกั้นจากลิ่มเลือด(Embolism)มากที่สุด ส่วนการตรวจค้นเบื ้องต ้นอื่นๆ ได้แก่ ผลการตรวจนับเม็ดเลือดอย่าง สมบูรณ์ (Complete blood count ; CBC) และการตรวจเกลือแร่ในเลือดเบื้องต ้น (blood chemistry) พบว่าอยู ่ใน เกณฑ์ปกติ อภิปราย ผู ้ป่วยรายนี ้ มาด ้วยอาการพูดไม่ได้มา 1 ชม.ก่อนมารพ. โดยพบว่าพูดไม่ค่อยได้ ตอบคาถามได้เป็นบางคา แต่ ฟังความเข้าใจ ทาตามคาสั่งได้ จากลักษณะอาการดังกล่าว ทาให้นึกถึงภาวะ Broca’s aphasia การตรวจร่างกายทาง ระบบประสาท พบลิ้นเบี้ยวไปทางขวา ทาให้นึกถึงพยาธิสภาพในสมองซีกซ้าย ซึ่งสัมพันธ์กับอาการแสดงทางการสื่อสาร เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ มีสมองซีกซ้ายเป็นตัวควบคุมการสื่อสารเป็นหลัก สาหรับพยาธิสภาพที่เป็นสาเหตุ นึกถึงโรค

Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

  • Upload
    dodang

  • View
    226

  • Download
    3

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

Aphasia (ภาวะบกพรองทางการสอความ)

พนทสร กงวาลพวฒน ,

นกศกษาแพทยชนปท6

ภาควชาเวชศาสตรฉกฉน

คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

ผ ปวยชายไทย อาย 59 ป มาทหองฉกเฉนดวยอาการพดไมได มา 1 ชม. กอนมาโรงพยาบาล ผ ปวยมประวต

กลามเนอหวใจขาดเลอด ไดรบการใสขดลวดหลอดเลอดแลว 3วนกอนมารพ. ผ ปวยมประวตวามไข ไมมปวดศรษะ ไมม

ออนแรง ไมมชา ไมมเกรงกระตก หลงจากนน 1 ชม.กอนมารพ. ผ ปวยพดไมคอยได ตอบค าถามไดบางเปนบางครง ฟงร

เรอง ท าตามค าสงได ไมมหนาเบยว ไมมออนแรง ไมมชา ไมบนปวดศรษะ ไมมคลนไสอาเจยน

ตรวจรางกายแรกรบ พบวาผ ปวยมสญญาณชพอยในเกณฑปกต ตนรตวด ไมซด ไมเหลอง ตรวจระบบหลอด

เลอดและหวใจปกตด ระบบการหายใจปกตด ตรวจทองปกต ตรวจรางกายระบบประสาทพบ รมานตาขนาด 3 มม. หดตว

ตอบสนองตอแสงเทากนทงสองขาง กลอกลกตาไดสดทกทศทาง ไมมหนาเบยว Gag reflexปกต ลนไกอยจดกงกลาง ลน

เบยวไปดานขวา แขนขาออกแรงไดปกต Deep tendon reflex 2+ ทงสองขาง

แพทยไดสงตรวจภาพถายสมองโดยใชคลนแมเหลกไฟฟา (MRI brain) พบวา มบรเวณทสมองขาดเลอด

เฉยบพลนหลายต าแหนง สมพนธกบแขนงของหลอดเลอด Middle cerebral artery ขางซาย ไดแก left frontal

operculum กระจายไปถง left insular cortex (Broca’s area) และ cortical area ของ left middle frontal, left

superior frontal และparietal lobes รวมถง left pre- and post central gyrus โดยนกถงสาเหตจากภาวะเสน

เลอดอดกนจากลมเลอด(Embolism)มากทสด สวนการตรวจคนเบองตนอนๆ ไดแก ผลการตรวจนบเมดเลอดอยาง

สมบรณ (Complete blood count ; CBC) และการตรวจเกลอแรในเลอดเบองตน (blood chemistry) พบวาอยใน

เกณฑปกต

อภปราย

ผ ปวยรายน มาดวยอาการพดไมไดมา 1 ชม.กอนมารพ. โดยพบวาพดไมคอยได ตอบค าถามไดเปนบางค า แต

ฟงความเขาใจ ท าตามค าสงได จากลกษณะอาการดงกลาว ท าใหนกถงภาวะ Broca’s aphasia การตรวจรางกายทาง

ระบบประสาท พบลนเบยวไปทางขวา ท าใหนกถงพยาธสภาพในสมองซกซาย ซงสมพนธกบอาการแสดงทางการสอสาร

เนองจากประชากรสวนใหญ มสมองซกซายเปนตวควบคมการสอสารเปนหลก ส าหรบพยาธสภาพทเปนสาเหต นกถงโรค

Page 2: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

หลอดเลอดสมอง(Stroke)มากทสด เนองจากอาการเกดขนอยางเฉยบพลน ซงจะตองวนจฉยแยกตอไปวาเปนภาวะเสน

เลอดสมองอดตน (Ischemic stroke) หรอ เสนเลอดในสมองแตก (Hemorrhagic stroke) เนองจากแนวทางการรกษา

แตกตางกน ซงในผ ปวยรายน ไดสงตรวจภาพถายทางรงสวทยาโดยใชคลนแมเหลกไฟฟา พบวาเปน Ischemic stroke

หลายต าแหนง

จากพยาธสภาพทเกดขนหลายต าแหนง ท าใหนกถงภาวะลมเลอดอดกน (Embolism) มากกวาภาวะหลอด

เลอดแขงตว (Thrombosis) ซงจะตองตรวจคนเพมเตมตอไปวาลมเลอดมาจากสวนใดของรางกาย เชน หวใจ หรอ

หลอดเลอดแดง (artery to artery embolism) เปนตน โดยการท า Duplex ultrasound บรเวณคอ ท า

Transcranial Doppler (TCD) เพอด Intracranial arteries หรออาจเลอกการถายภาพทางรงสวทยาดหลอดเลอด

เชน CT angiography , MR angiography เปนตน

การรกษาโรคหลอดเลอดสมองชนดเสนเลอดอดตน ขนอยกบระยะเวลาเปนส าคญ ในผ ปวยรายน มาพบแพทย

หลงจากมอาการ 1 ชม. อาจมบทบาทของ intravenous rt-PA หากผ ปวยอยในขอพจารณาในการใหยาและไมมขอหาม

ในการใชยาใดๆ ให ASA 325 มก. ถาไมมขอหาม ควบคมระดบความดนโลหตใหนอยกวา 220/130 มม.ปรอท

ควบคมระดบนาตาลในเลอดใหอยระหวาง 80-180 มก.% และพจารณาใหสารน าตามความเหมาะสม

Aphasia (ภาวะบกพรองทางการสอความ)

เปนความผดปกตของกระบวนการสอความหมายในดานความเขาใจและการใชภาษา เปนผลใหมความผดปกต

ของทกษะทางภาษาอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน เชน การฟงเขาใจภาษา การพด การอาน การเขยน เปนตน

นอกจากนอาจมปญหาการสะกดค า การค านวณ หรอการนกหาค าศพทค าพดทถกตองรวมดวย

โดยภาวะดงกลาว ไมไดเกดจากความบกพรองทางสตปญญา ความผดปกตของระบบรบสมผสตางๆ และความ

ผดปกตในดานความแขงแรงหรอความสามารถในการควบคมกลามเนอ อยางไรกตาม อาจพบความผดปกตของระบบ

ประสาทรบสมผสและความผดปกตในดานความแขงแรงหรอการควบคมกลามเนอรวมดวย

กายวภาคทางระบบประสาท

ศนยกลางการสอความ

Broca's area (Brodmann's area 44) อยบรเวณ posterior inferior frontal gyrus ท าหนาทควบคมการ

สอภาษาพด

Wernicke's area (Brodmann's area 22) อยบรเวณ posterior two-thirds of the superior

temporal gyrus ท าหนาทเชอมโยงกบสมอง เพอแปลความหมายค า

Page 3: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

The angular gyrus ใน inferior parietal lobule ท าหนาทประมวลภาษาเขยน

นอกจากน สมองสวนอนๆ ยงมผลตอการสอความหมายและแปลผลอกดวย รวมทงสมองนอย(Cerebellum)

ดวยเชนกน

สมองซกเดน

ประชากรสวนใหญ มสมองซกเดนในเรองภาษาอยซกซาย ทงน ความถนดของมอซาย-ขวา นนมผลตอสมอง

ซกเดน โดยพบวา 90-95% ของผ ทถนดมอขวา มสมองซกซายเดนในดานภาษา และ พบวา 31-70% ของผ ทถนดมอ

ซาย กมสมองซกซายเดนในดานภาษาดวยเชนกน อยางไรกตาม พบวาผ ปวยทมสมองซกขวาเดนในดานภาษา นน

มกจะมความรนแรงในภาวะบกพรองการสอความนอยกวา แสดงถง ความเชอมโยงของสมองทงสองซก ในดานการสอ

ความ และหากสมองซกซายมการพฒนาทผดปกตในชวงวยกอนอาย6ป สมองซกขวาอาจท าหนาทควบคมทกษะทาง

ภาษาบางอยางแทนได ตวอยางผ ปวยทมความผดปกตของสมองซกเดนทางดานภาษา เชน ผ ปวย Temporal lobe

epilepsy เปนตน

พยาธสภาพ

พยาธสภาพใดกตาม ทกระทบตอศนยกลางการสอความและระบบเชอมโยง สามารถกอใหเกดภาวะบกพรอง

ทางการสอความไดทงสน โดยสาเหตทพบบอยทสด ไดแก ภาวะสมองขาดเลอด (Ischemic stroke) สาเหตอนๆ ไดแก

ภาวะเสนเลอดในสมองแตก (Hemorrhagic stroke) เนองอก (Neoplasm) ฝหนองในสมอง(Brain abscess)

สมองอกเสบ (Encephalitis) และอบตเหตทางสมอง (Traumatic brain injury) นอกจากน ภาวะบกพรองทางการ

สอความ ยงอาจเกดรวมกบภาวะสมองขาดเลอดชวคราว (Transient ischemic attacks ; TIA) , ไมเกรน และภาวะชก

ไดเชนกน หรอภาวะบกพรองทางการสอความทมความรนแรงมากขนเรอยๆ อาจเปนอาการแสดงของโรคความเสอมทาง

ระบบประสาทไดเชนกน

การประเมนทางคลนค

โดยทวไป การตรวจขางเตยง สามารถประเมนภาวะบกพรองทางการสอได โดยมหวขอในการประเมนดงตอไปน

ความคลอง (Fluency) – ลกษณะการพดไมคลอง ไดแก พดตะกกตะกก พดเปนค าหรอวลสนๆ พดผดไวยกรณ หยดพด

ระหวางค าบอยและนานกวาปกตเพราะตองหยดนกหาค าพด

ใจความ (Content) – การใชค าผด การออกเสยงผด การสรางค าขนใหม

การพดทวนซ า (Repetition) – ทดสอบโดยการใหพดทวนค า โดยเพมระดบความซบซอนของค ามากขนเรอยๆ การพดสง

ทเรยงล าดบ เชน การนบเลข การไลวน/เดอน

Page 4: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

การเรยกชอสงของ (Naming) – ทดสอบโดยการใหเรยกชอสงของทใชบอยในกจวตรประจ าวนไปจนถงสงทใชนานๆครง

ความเขาใจค าพด (Comprehension) – ประเมนโดยการใหท าตามค าสง โดยเรมจากค าสงขนตอนเดยว เชน หลบตา,

แลบลน เปนตน จากนนจงเพมล าดบขนตอน เชน ชสองนว, ปดตาแลวชไปทหนาตาง , ยนขน หมนตว ตบมอสองครงแลว

นงลง เปนตน จากนน อาจตงค าถามทตองการค าตอบวาใชหรอไมใช เพอทดสอบความเขาใจ

การอาน (Reading) – ทดสอบโดยการใหอานขอความ หรอ ศพทตางๆ การทดสอบความเขาใจจากการอาน อาจ

ทดสอบโดยใหท าตามค าสงทเปนขอความ หรอ จบคภาพกบค า

การเขยน (Writing) – ใหเขยนสะกดค า และแตงประโยค

กอนทจะประเมนผ ปวยทมอาการ Aphasia จะตองทราบสถานะเกยวกบระดบการรสกตว (Level of

consciousness) การไมรสกสบสน และการตรวจสภาพจต (Mental Status Examination) ของผ รบการประเมนกอน

และตองทราบวาสมองขางใดของผ รบการประเมนเปนสมองขางเดน

กลมโรคในภาวะบกพรองการสอความ (APHASIA SYNDROMES)

Broca's aphasia

ผ ปวยจะมความบกพรองดานการพดและการเขยนหนงสอเดนชดกวาดานอน โดยจะสามารถฟงเขาใจค าพดของ

ผ อน หรออานหนงสอไดแตไมสามารถพดบอกความตองการของตวเองหรอพดคยได

ปญหาทางการพดและภาษาพอสรปไดดงน

1. พดไมชด ปญหาการพดไมชดทเกดจากผ ปวยอะเฟเซยชนดน มกเปนการพดไมชดทเกดจากความบกพรองของ

สมองสวนทควบคมการจดวางต าแหนงอวยวะทเกยวของกบการพด (Apraxia) หรอการพดไมชดทเกดจาก

ความบกพรองของระบบประสาทและกลามเนอของอวยวะทเกยวของกบการพด (Dysarthria) ซงจะมความ

มากนอยตามความรนแรงของพยาธสภาพของโรค

2. พดผดไวยากรณ (Agrammatism) จะปรากฏไดทงการพดและการเขยนถายงประโยคยาวและซบซอนมาก

ความผดพลาดของการใชไวยากณยงมมากขน ผ ปวยจงใชเฉพาะประโยคทมโครงสรางทางภาษางายๆเปนสวน

ใหญ

3. พดเฉพาะค าส าคญของประโยค (Telegraphic) รปประโยคทพดมกไมมค าขยาย (เชน ค าบพบท ค าคณศพท

ฯลฯ) ประโยคทพดจงสน และมแตค าส าคญของประโยค

4. ปญหาในการนกคดหาค าพดหรอค าศพทตางๆ (Word finding difficulty) ผ ปวยจะใชเวลาในการนกค าศพท

ตาง ๆ นานมกใชค าพดงายๆ หรอคนเคยไดดกวาค าพดทไมคอยไดใชหรอคนเคยในชวตประจ าวน การพดทเปน

Page 5: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

แบบอตโนมตจะพดไดดกวาค าพดทตองคดหาค าศพท เชน ใช ไมใช สวสด เปนตน แตในรายทเปนรนแรงจะพด

ไมไดเลย

5. พดไมคลอง พดตะกกตะกก หยดพด ระหวางค าบอยและนานกวาปกตเพราะตองหยดนกหาค าพด

6. ปญหาในการพดตาม โดยเฉพาะประโยคหรอวลทยาวมากขน จะมความล าบากในการพดตามมากขน

7. การพดสงทเรยงล าดบ (Serial Speech) เชนการนบเลข ไลวนเดอน ฯลฯ ผ ปวยจะพดไดดหรอพดไดกอน

ค าศพทอนๆ แตในรายทเปนรนแรงจะพดสงทเรยงล าดบไมได

8. พดใชเสยงหนงแทนเสยงหนง (Literal Paraphasia) หรอใชค าหนงแทนอกค าหนง (Verbal Paraphasis)โดย

ไมรตว เชน พด “ไต” แทน “ไก” หรอ “ต เยน” แทน “ทว” เปนตน ในรายทเปนรนแรงผ ปวยจะพดค าแปลกๆ ฟง

ไมรเรองหรอพดตดตอกนยาว ๆ โดยไมรวาตวเองพดไมถกตอง

9. ปญหาในการคดค านวณ หรอนบเงนตรา

Wernicke's aphasia

ผ ปวยจะมความบกพรองดานการฟงค าพด และการอานหนงสอเดนชดกวาความบกพรองดานอน จงพบวา

ผ ปวยเหลานมกจะพดไดคลองและชดเจนอตราและจงหวะการพดอยในเกณฑปกต รปประโยคทพดมลกษณะทางไว

ยกรณถกตอง มการใชเสยงหรอค าอนแทนเสยงหรอค าทตองการจะพดนอย แตบางรายมการสรางค าพดใหมๆ ขนมาเอง

ได (Neogistic Jargon)

ปญหาดานการรบรพอสรปไดดงน

1. ผ ปวยจะฟงไมเขาใจค าพดมากขนถาประโยคนนยาและซบซอนมากขนจงพบวาเมอพดคยกบผ ปวย ผ ปวยจะพด

โตตอบไมตรงกบเรองทพด ในรายทมปญหาระดบปานกลางจะฟงค าสงตางๆ ไดบาง แตในรายทเปนรนแรงจะไม

สามารถท าตามค าสงงายๆ ไดเชน ชปาก ชเสอ เปนตน

2. ในรายทมอาการนอยจะอานหนงสอได แตจะอานตกหลนเปนบางค าหรออานประโยคทใชค าศพท แตจะอานตก

หลนเปนบางค าหรออานประโยคทใชค าศพท หรอไวยากรณซบซอนไมเขาใจ สวนในรายทมอาการรนแรงจะอาน

หนงสอไมไดเลยถงแมจะเปนค างายๆ

3. ปญหาในการเขยนสะกดค า และแตงประโยคไมถกตองตามหลกไวยากรณในรายทเปนรนแรงทจะเขยนหนงสอ

ตามค าบอกไมไดเลย

4. ปญหาในการพดตาม เนองจากผ ปวยฟงไมเขาใจค าพดทใหพดตาม

5. ปญหาในการคดค านวณ หรอนบเงนตรา อาจบกพรองไดจากความบกพรองดานเขาใจภาษา

Conduction aphasia

มพยาธสภาพบรเวณ arcuate fasciculus ผ ปวยมความเขาใจภาษาดทงภาษาพดและภาษาเขยน พดไดคลอง

แตไมสามารถพดตามได

Page 6: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

Global aphasia

เกดจากความผดปกตทง Broca’s และ Wernicke’s areas ผ ปวยไมเขาใจทงภาษาพดและภาษาเขยน พดไม

คลองหรอพดไมไดเลย ไมสามารถพดตามได ท าตามค าสงไมได พดบอกชอสงของไดไมดหรอไมไดเลย ทงนพยาธสภาพท

เกดขน มกมบรเวณกวาง ผ ปวยจงมกมอาการออนแรงครงซกขวา และอาจสญเสยการมองเหนภาพดานขวารวมดวย

อยางไรกตาม ปจจบนมการรายงานผ ปวย พบผ ปวยจ านวนหนง มภาวะบกพรองทางการสอความทงหมด แตไมพบอาการ

ออนแรงแตอยางใด (Global aphasia without hemiparesis ; GAWH)

Transcortical motor aphasia

มพยาธสภาพบรเวณ medial frontal หรอ anterior border zone ซงเปนบรเวณทตดตอระหวาง Broca’s

area กบ supplementary motor area ผ ปวยมความเขาใจภาษาดทงดานการฟงและการอาน พดตามไดด แตจะพด

ไมคลอง รจกสงของแตพดบอกชอไมได เรมตนและจบประโยคไดไมคลอง อาการดงกลาว อาจเกดจากพยาธสภาพเรมตน

หรอเปนชวงฟนจากภาวะ Broca's aphasia

Transcortical sensory aphasia

มพยาธสภาพบรเวณ medial frontal หรอ posterior border zone ซงเปนบรเวณทตดตอระหวาง

Wernicke’s area กบ posterior parietal temporal association area ผ ปวยไมเขาใจภาษาพดแตจะพดไดคลอง

แตกตางจากภาวะ Wernicke's aphasia คอ พดตามไดด มกจะอานขอความไดแตไมเขาใจความหมาย บอกชอสงของ

ไมได มการใชค าหรอเสยงอนแทนค าหรอเสยงทตองการจะพด

Transcortical mixed aphasia

มพยาธสภาพบรเวณรวมกนระหวาง anterior และ posterior border zone หรอ isolation of speech

areas ผ ปวยไมเขาใจภาษาพดและภาษาเขยน พดไมคลอง คลาย Global aphasia แตสามารถพดตามไดด รจกสงของ

แตบอกชอไมคอยได

Anomic aphasia

มพยาธสภาพไดหลายต าแหนง ไดแกบรเวณ basal temporal lobe, anterior inferior temporal lobe,

the temporo-parieto-occipital junction หรอ the inferior parietal lobe เปนภาวะทผ ปวยมความล าบากใน

การนกคดค าศพท (Word finding difficulty) เปนปญหาน าซงอาจเกดขนไดในผ ปวยอะเฟเซยทกประเภทผ ปวยจะพด

ไดคลอง ชดเจน ถกหลกตามไวยากรณ แตจะพดออมคอมอธบายถงสงทตองการจะพดแทนค าศพททนกไมออกหรอใชค า

อนแทนค าทตองการจะพด เชน “สงทใชกบตา” แทน “แวนตา” “สงทใชใสน าดม”แทนค าวา “แกว” เปนตน ในรายทเปน

รนแรงมากจะมทาทางลงเลใจทจะพด อตราการพดชาลง สวนดานการฟงค าพดปกตด และสามารถสอความหมายใน

สถานการณตาง ๆ ได แตผ ปวยบางรายไมสามารถเขาใจค าพดทเขานกไมออกได ส าหรบปญหาดานความเขาใจในการ

Page 7: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

อานและการเขยนจะแตกตางกนไปตามระดบความรนแรง ซงมตงแตนอยไปหามาก ส าหรบความบกพรองในการคด

ค านวณเลข การนบเงนตราจะมปญหานอยมาก

การตรวจวนจฉยเพมเตม

ผ ปวยทกรายทมภาวะบกพรองทางการสอความทไดรบการวนจฉยครงแรก โดยเฉพาะรายทมอาการเกดขน

เฉยบพลน ควรไดรบการตรวจคนเพมเตม โดยเฉพาะภาพถายรงสของสมอง ไดแก การถายภาพโดยใชคลนแมเหลกไฟฟา

(Magnetic Resonance Imaging) หรอการเอกซเรยคอมพวเตอร (Computed Tomography) เนองจาก อาจเปน

อาการแสดงของโรคหลอดเลอดสมอง ซงเปนสาเหตสวนใหญของภาวะAphasia

ในกรณทผ ปวยมอาการแสดงของภาวะAphasia ชวคราว ควรนกถงภาวะชกหรอภาวะสมองขาดเลอดชวคราว

(TIA) การตรวจวดคลนไฟฟาสมอง (Electroencephalography ; EEG) หรอการถายภาพรงสของสมอง อาจชวยในการ

วนจฉยสาเหต

สวนอาการแสดงทคอยเปนคอยไป และมความรนแรงมากขนเรอยๆ อาจนกถงโรคความเสอมทางระบบประสาท

(Neurodegenerative disease) โดยเฉพาะผ ปวยสงอาย หรอสาเหตจากเนองอกในสมอง

การรกษา

การรกษาภาวะบกพรองทางการสอความ ขนอยกบพยาธสภาพทเปนสาเหตในผ ปวยแตละราย

สวนการบ าบดทางภาษาและการพด ผ ปวยควรเรมตนทนททแพทยลงความเหนวามอาการปลอดภย ไมเปนท

นาวตกแลว แมวาผ ปวยบางรายจะมการฟนตวเอง (Spontaneous recovery) บางสวนกตาม จากการศกษาพบวา

ผ ปวยทไดรบการบ าบดรกษาทางภาษาแตเนนๆ จะมการพฒนาภาษาและการพดดกวาผ ปวยทไมไดรบการบ าบดรกษา

อยางเหนไดชด เพราะการชวยใหผ ปวยตดตอสอความหมายกบผ อนไดจะลดความวตกกงวล และมผลดทางดานจตใจ

ตลอดจนชวยปองกนไมใหผ ปวยสรางนสยการสอความหมายทไมด เชน การใชพยกหนาสายศรษะ ในการตอบค าถาม

แทนการพดวา ใช ไมใช เปนตน ในการบ าบดทางภาษานน ผ ปวยควรไดรบการรกษาจากนกแกไขการพดโดยตรง เพอให

ผ ปวยไดรบการสอนทกษะทางภาษาอยางถกตองตามหลกวชาการและใหค าปรกษาครอบครวของผ ปวยในการดแลและ

สงเสรมทกษะทางภาษาตงแตเนนๆ เพราะโอกาสในการฟนตวกลบคนของผ ปวยจะนอยลงเรอยๆ เมอระยะเวลาตงแตเกด

โรคนานมากขน

เอกสารอางอง

1. Mesulam MM. Large-scale neurocognitive networks and distributed processing for

attention, language, and memory. Ann Neurol 1990; 28:597.

2. Dronkers NF. A new brain region for coordinating speech articulation. Nature 1996; 384:159.

Page 8: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

3. Dronkers NF, Wilkins DP, Van Valin RD Jr, et al. Lesion analysis of the brain areas involved in

language comprehension. Cognition 2004; 92:145.

4. Damasio H, Grabowski TJ, Tranel D, et al. A neural basis for lexical retrieval. Nature 1996;

380:499.

5. Tranel D, Damasio H, Damasio AR. A neural basis for the retrieval of conceptual knowledge.

Neuropsychologia 1997; 35:1319.

6. Blank SC, Scott SK, Murphy K, et al. Speech production: Wernicke, Broca and beyond. Brain

2002; 125:1829.

7. Alexander MP, Naeser MA, Palumbo CL. Correlations of subcortical CT lesion sites and

aphasia profiles. Brain 1987; 110 ( Pt 4):961.

8. Crinion J, Turner R, Grogan A, et al. Language control in the bilingual brain. Science 2006;

312:1537.

9. Hillis AE, Wityk RJ, Barker PB, et al. Subcortical aphasia and neglect in acute stroke: the role

of cortical hypoperfusion. Brain 2002; 125:1094.

10. de Boissezon X, Démonet JF, Puel M, et al. Subcortical aphasia: a longitudinal PET study.

Stroke 2005; 36:1467.

11. Marien P, Engelborghs S, Fabbro F, De Deyn PP. The lateralized linguistic cerebellum: a

review and a new hypothesis. Brain Lang 2001; 79:580.

12. Mariën P, Saerens J, Nanhoe R, et al. Cerebellar induced aphasia: case report of cerebellar

induced prefrontal aphasic language phenomena supported by SPECT findings. J Neurol Sci

1996; 144:34.

13. Karaci R, Oztürk S, Ozbakir S, Cansaran N. Evaluation of language functions in acute

cerebellar vascular diseases. J Stroke Cerebrovasc Dis 2008; 17:251.

14. Ackermann H, Mathiak K, Riecker A. The contribution of the cerebellum to speech

production and speech perception: clinical and functional imaging data. Cerebellum 2007;

6:202.

15. Szaflarski JP, Binder JR, Possing ET, et al. Language lateralization in left-handed and

ambidextrous people: fMRI data. Neurology 2002; 59:238.

16. Isaacs KL, Barr WB, Nelson PK, Devinsky O. Degree of handedness and cerebral dominance.

Neurology 2006; 66:1855.

17. Knecht S, Dräger B, Deppe M, et al. Handedness and hemispheric language dominance in

healthy humans. Brain 2000; 123 Pt 12:2512.

18. Hagmann P, Cammoun L, Martuzzi R, et al. Hand preference and sex shape the architecture

of language networks. Hum Brain Mapp 2006; 27:828.

Page 9: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

19. Shaywitz BA, Shaywitz SE, Pugh KR, et al. Sex differences in the functional organization of the

brain for language. Nature 1995; 373:607.

20. Rathore C, George A, Kesavadas C, et al. Extent of initial injury determines language

lateralization in mesial temporal lobe epilepsy with hippocampal sclerosis (MTLE-HS).

Epilepsia 2009; 50:2249.

21. Gaillard WD, Berl MM, Duke ES, et al. fMRI language dominance and FDG-PET

hypometabolism. Neurology 2011; 76:1322.

22. Gaillard WD, Berl MM, Moore EN, et al. Atypical language in lesional and nonlesional

complex partial epilepsy. Neurology 2007; 69:1761.

23. Goodglass, H. Understanding Aphasia. Academic Press, San Diego 1993. p.104.

24. Okuda B, Kawabata K, Tachibana H, et al. Postencephalitic pure anomic aphasia: 2-year

follow-up. J Neurol Sci 2001; 187:99.

25. Devere TR, Trotter JL, Cross AH. Acute aphasia in multiple sclerosis. Arch Neurol 2000;

57:1207.

26. Little RD, Goldstein JL. Alexia without agraphia in a child with acute disseminated

encephalomyelitis. Neurology 2006; 67:725.

27. Mao-Draayer Y, Panitch H. Alexia without agraphia in multiple sclerosis: case report with

magnetic resonance imaging localization. Mult Scler 2004; 10:705.

28. Eriksen MK, Thomsen LL, Olesen J. Implications of clinical subtypes of migraine with aura.

Headache 2006; 46:286.

29. Vincent MB, Hadjikhani N. Migraine aura and related phenomena: beyond scotomata and

scintillations. Cephalalgia 2007; 27:1368.

30. Johnston SC, Gress DR, Browner WS, Sidney S. Short-term prognosis after emergency

department diagnosis of TIA. JAMA 2000; 284:2901.

31. Ois A, Gomis M, Rodríguez-Campello A, et al. Factors associated with a high risk of

recurrence in patients with transient ischemic attack or minor stroke. Stroke 2008; 39:1717.

32. Aladdin Y, Snyder TJ, Ahmed SN. Pearls & Oy-sters: selective postictal aphasia: cerebral

language organization in bilingual patients. Neurology 2008; 71:e14.

33. Profitlich T, Hoppe C, Reuber M, et al. Ictal neuropsychological findings in focal

nonconvulsive status epilepticus. Epilepsy Behav 2008; 12:269.

34. Loddenkemper T, Kotagal P. Lateralizing signs during seizures in focal epilepsy. Epilepsy

Behav 2005; 7:1.

35. Quigg M, Geldmacher DS, Elias WJ. Conduction aphasia as a function of the dominant

posterior perisylvian cortex. Report of two cases. J Neurosurg 2006; 104:845.

Page 10: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

36. Pearl PL, Carrazana EJ, Holmes GL. The Landau-Kleffner Syndrome. Epilepsy Curr 2001; 1:39.

37. Nieuwenhuis L, Nicolai J. The pathophysiological mechanisms of cognitive and behavioral

disturbances in children with Landau-Kleffner syndrome or epilepsy with continuous spike-

and-waves during slow-wave sleep. Seizure 2006; 15:249.

38. Mendez, MF, Cummings, JL. Alzheimer's disease. In: Dementia. A Clinical Approach, 3rd ed,

Butterworth-Heinemann, Philadelphia 2003. p.67.

39. Neary D, Snowden JS, Gustafson L, et al. Frontotemporal lobar degeneration: a consensus on

clinical diagnostic criteria. Neurology 1998; 51:1546.

40. Josephs KA, Boeve BF, Duffy JR, et al. Atypical progressive supranuclear palsy underlying

progressive apraxia of speech and nonfluent aphasia. Neurocase 2005; 11:283.

41. Alladi S, Xuereb J, Bak T, et al. Focal cortical presentations of Alzheimer's disease. Brain

2007; 130:2636.

42. Ogar J, Slama H, Dronkers N, et al. Apraxia of speech: an overview. Neurocase 2005; 11:427.

43. DE RENZI E, VIGNOLO LA. The token test: A sensitive test to detect receptive disturbances in

aphasics. Brain 1962; 85:665.

44. Hillis AE, Rapp BC, Caramazza A. When a rose is a rose in speech but a tulip in writing. Cortex

1999; 35:337.

45. Berthier ML. Poststroke aphasia : epidemiology, pathophysiology and treatment. Drugs

Aging 2005; 22:163.

46. Hillis AE. Aphasia: progress in the last quarter of a century. Neurology 2007; 69:200.

47. Yang ZH, Zhao XQ, Wang CX, et al. Neuroanatomic correlation of the post-stroke aphasias

studied with imaging. Neurol Res 2008; 30:356.

48. Ochfeld E, Newhart M, Molitoris J, et al. Ischemia in broca area is associated with broca

aphasia more reliably in acute than in chronic stroke. Stroke 2010; 41:325.

49. Kertesz A, Lau WK, Polk M. The structural determinants of recovery in Wernicke's aphasia.

Brain Lang 1993; 44:153.

50. Balasubramanian V. Dysgraphia in two forms of conduction aphasia. Brain Cogn 2005; 57:8.

51. Catani M, Jones DK, ffytche DH. Perisylvian language networks of the human brain. Ann

Neurol 2005; 57:8.

52. Bang OY, Heo KG, Kwak Y, et al. Global aphasia without hemiparesis: lesion analysis and its

mechanism in 11 Korean patients. J Neurol Sci 2004; 217:101.

53. Hanlon RE, Lux WE, Dromerick AW. Global aphasia without hemiparesis: language profiles

and lesion distribution. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1999; 66:365.

Page 11: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

54. Taubner RW, Raymer AM, Heilman KM. Frontal-opercular aphasia. Brain Lang 1999; 70:240.

55. Freedman M, Alexander MP, Naeser MA. Anatomic basis of transcortical motor aphasia.

Neurology 1984; 34:409.

56. Kumral E, Bayulkem G, Evyapan D, Yunten N. Spectrum of anterior cerebral artery territory

infarction: clinical and MRI findings. Eur J Neurol 2002; 9:615.

57. Boatman D, Gordon B, Hart J, et al. Transcortical sensory aphasia: revisited and revised.

Brain 2000; 123 ( Pt 8):1634.

58. Alexander MP, Hiltbrunner B, Fischer RS. Distributed anatomy of transcortical sensory

aphasia. Arch Neurol 1989; 46:885.

59. Maeshima S, Nakagawa M, Terada T, et al. Transcortical mixed aphasia from ischaemic

infarcts in a non-right handed patient. J Neurol 1999; 246:504.

60. Maeshima S, Toshiro H, Sekiguchi E, et al. Transcortical mixed aphasia due to cerebral

infarction in left inferior frontal lobe and temporo-parietal lobe. Neuroradiology 2002;

44:133.

61. Takeda M, Tachibana H, Shibuya N, et al. Pure anomic aphasia caused by a subcortical

hemorrhage in the left temporo-parieto-occipital lobe. Intern Med 1999; 38:293.

62. Wirkowski E, Echausse N, Overby C, et al. I can hear you yet cannot comprehend: a case of

pure word deafness. J Emerg Med 2006; 30:53.

63. Stefanatos GA, Gershkoff A, Madigan S. On pure word deafness, temporal processing, and

the left hemisphere. J Int Neuropsychol Soc 2005; 11:456.

64. Otsuki M, Soma Y, Sato M, et al. Slowly progressive pure word deafness. Eur Neurol 1998;

39:135.

65. Rheims S, Nighoghossian N, Hermier M, et al. Aphemia related to a premotor cortex

infarction. Eur Neurol 2006; 55:225.

66. Mendez MF. Aphemia-like syndrome from a right supplementary motor area lesion. Clin

Neurol Neurosurg 2004; 106:337.

67. Fox RJ, Kasner SE, Chatterjee A, Chalela JA. Aphemia: an isolated disorder of articulation. Clin

Neurol Neurosurg 2001; 103:123.

68. Ackermann H, Ziegler W. [Akinetic mutism--a review of the literature]. Fortschr Neurol

Psychiatr 1995; 63:59.

69. Cartlidge N. States related to or confused with coma. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2001; 71

Suppl 1:i18.

70. Nagaratnam N, Nagaratnam K, Ng K, Diu P. Akinetic mutism following stroke. J Clin Neurosci

2004; 11:25.

Page 12: Aphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ · PDF fileAphasia (ภาวะบกพร่องทางการสื่อความ)

71. Medina J, Weintraub S. Depression in Primary Progressive Aphasia. J Geriatr Psychiatry

Neurol 2007; 20:153.

72. Kauhanen ML, Korpelainen JT, Hiltunen P, et al. Aphasia, depression, and non-verbal

cognitive impairment in ischaemic stroke. Cerebrovasc Dis 2000; 10:455.

73. Thomas SA, Lincoln NB. Factors relating to depression after stroke. Br J Clin Psychol 2006;

45:49.

74. Gerson SN, Benson F, Frazier SH. Diagnosis: schizophrenia versus posterior aphasia. Am J

Psychiatry 1977; 134:966.

75. Kuperberg, G, Caplan, D. Language dysfunction in schizophrenia. In: Neuropsychiatry, 2nd

ed, Schiffer, RB, Rao, SM, Fogel, BS (Eds), Lippincott, Williams and Wilkins, Philadelphia 2003.

p.444.

76. Sambunaris A, Hyde TM. Stroke-related aphasias mistaken for psychotic speech: two case

reports. J Geriatr Psychiatry Neurol 1994; 7:144.

77. Covington MA, He C, Brown C, et al. Schizophrenia and the structure of language: the

linguist's view. Schizophr Res 2005; 77:85.

78. Hillis AE, Boatman D, Hart J, Gordon B. Making sense out of jargon: a neurolinguistic and

computational account of jargon aphasia. Neurology 1999; 53:1813.

79. Ericson EJ, Gerard EE, Macken MP, Schuele SU. Aphasic status epilepticus: electroclinical

correlation. Epilepsia 2011; 52:1452.