Art and Institutions Museums Appendix

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University ART & INSTITUTIONS MUSEUM APPENDIX MUSEUMS AND “ART AND CULTURE

INSTITUTIONS” IN ISTANBUL (in Turkish) 1900-2000 arası gelişmeler:

• Batılı anlamda görsel sanatlar özellikle Tanzimat dönemi ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu’nda gelişmeye başlıyor. 1

• 1901- 1903: İstanbul Salon Sergileri2 • 1916-1952: Galatasaray Lisesi’nde Osmanlı Ressamlar Cemiyeti sergileri; bu

cemiyet Cumhuriyet döneminde Güzel Sanatlar Birliği oluyor 3 • 1923: 1914 Kuşağı ve Çallı Kuşağı’nın Yerebatan’da bir konak odasında sergisi.

Bu sergi giriş ücreti ödenmeden insanların gezebildiği ilk sergi.4 • 1929 -1932: Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği Sergileri. Müstakil

Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliğini kuran sanatçılar:5 Refik Fazıl (Epikman), Cevat Hamit (Dereli), Şeref Kâmil (Akdik), Mahmut Fehmi (Cûda), Nurullah Cemal (Berk), Hale Asaf, Ali Avni (Çelebi), Ahmet Zeki (Kocamemi) Muhittin Sebati, Ratip Aşir (Acudoğlu) ve Fahrettin Arkunlar6

• 1932-1940: Türkiye genelinde Halkevleri Sergileri, 7 • 1933-1936: Türkiye Genelinde İnkılap Sergileri8 • 1938-1944: Yurt Sergileri 9 • 1938-1944: Yurt Sergileri kapsamında her yıl 10 sanatçı değişik illere

gönderiliyor.10 • 1933-1951: Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar’dan ayrılan D-Grubu sergileri.

D-Grubunu oluşturan sanatçılar: Zeki Faik İzer, Nurullah Berk, Elif Naci, Cemal Tollu, Abidin Dino ve heykeltıraş Zühtü Müridoğlu.11

1 Jülide Karahan, “Türkiye’de Medya ve Sanat ilişkisi - Plastik Sanatlar Üzerine Bir İnceleme,” Unpublished Thesis, 2008. 2 Ibid. 3 Ibid. 4 Ibid. 5 Ibid 6 “Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği,” Tr.wikipedia.org, http://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCstakil_Ressamlar_ve_Heykeltra%C5%9Flar_Birli%C4%9Fi (erişim 27 Mart, 2012). 7 Ibid. 8 Ibid. 9 Ibid. 10 Ibid. 11 Ibid.

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University

• 1937: Atatürk’ün emriyle Devlet Resim ve Heykel Müzesi açılıyor. 1939 yılından iyibaren kalıcı ve süreli sergiler başlıyor. Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi Güzel Sanatlar Akademisi’ne (bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) devrediliyor. Müze koleksiyonunda 10140 resim, 651 heykel ve hat eserleri bulunuyor. Ağırlıklı olarak Türk sanatçıların işlerinden oluşan koleksiyonda, Fernandez Arman, Pierre Bonnard, Gustave Deloye, André Derain, François Dubois, François-Claude Hayette, Raoul Dufy, Léopold Lévy, Henri Matisse, Pablo Picasso, Edouard Pignon, Amadeo Preziosi, Robert Rauschenberg ve Maurice Utrillo’nun da işleri bulunuyor. 5 yıldır müzede restorasyon devem ediyor. Müze açıkken eserler kronolojik olarak sanat akımlarına göre sergileniyordu.12 Restorasyon bittikten sonra 1950 yılına kadar üretilen eserlerin Veliaht Dairesi’nde, 1950’den sonra üretilen eserlerin Antrepo 5’de sergilenmesi düşünülüyor.13

• 1940-1951: Yeniler Grubu Sergileri14, Sanatçılar: Nuri İyem, Kemal Sönmezler, Avni Arbaş, Selim Turan, Abidin Dino, Agop Arad, Faruk Morel, Yusuf Karaçay, Fethi Karakaş, Mümtaz Yener, Haşmet Akal ve Ferruh Başağa15

• 1945: İsmail Hakkı Oygar ilk galeriyi açıyor.16 • 1947-1952: Onlar Grubu Sergileri,17 Sanatçılar: Turan Erol, Orhan Peker, Fikret

Otyam, Leyla Gamsız, Adnan Varınca, Osman Oral, Mehmet Pesen, Mustafa Esirkuş, Osman Zeki Oral, Mustafa Esirkuş, Nedim Günsür, Leyla Gamsız, Hulusi Sarptürk, Fahrünisa Sönmez, İvy Stangali, Fikret Alpe, Saynur Kıyıcı, Hayrullah Tiner , Gönül Tiner Mehmet Pesen ve Meryem Özacul18

• 1951: Adalet Cimcoz’un Maya Galerisi açılıyor.19 • 1951-1952: Tavanarası Ressamları Sergileri20 • 1953: Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği Türkiye Şubesi kuruluyor

(AICA).21 • 1970: Özel bankalar, şirketler ve şahıslar sanata yatırım yapmaya başlıyor. 22 • 1973: IKSV kuruluyor.23 • 1977-1987: İki yılda bir, bienal düzeninde, Güzel Sanatlar Akademisi’nin Sanat

Bayramı kapsamında Yeni Eğilimler Sergileri düzenleniyor. Sergilerin amacının Türkiye’de üretilen sanatın ve sanatçıların dünya ile ilişkisini arttırmak ve sanat ile toplumun bütünleşmesini sağlamak olduğu belirtiliyor. 24

12 Serhan Ada in Çağdaş Sanat Konuşmaları 4- Koleksiyon, Koleksiyonerlik ve Müzecilik, ed. Levent Çalıkoğlu, (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2009). 13 Ayşe H. Köksal, “Resim ve Heykel Müzesini Tarihinden Koparma Darbesi. Ya da Veliaht Dairesi’ni İşgal Et!,” E-skop.com/skopbulten, http://www.e-skop.com/skopbulten/resim-ve-heykel-muzesini-tarihinden-koparma-darbesi-ya-da-veliaht-dairesini-isgal-et/493, (erişim 21 Mart, 2012). 14 Jülide Karahan, “Türkiye’de Medya ve Sanat ilişkisi - Plastik Sanatlar Üzerine Bir İnceleme.” 15 “Yeniler Grubu,” Edebiyatsanat.com, http://www.edebiyatsanat.com/sanat-akimlari/1486-yeniler-grubu.html, (erişim 27 Mart, 2012). 16 Jülide Karahan, “Türkiye’de Medya ve Sanat ilişkisi - Plastik Sanatlar Üzerine Bir İnceleme.” 17 Ibid. 18 “Onlar Grubu,” Tr.wikipedia.org http://tr.wikipedia.org/wiki/Onlar_grubu, (erişim 27 Mart, 2012). 19 Jülide Karahan, “Türkiye’de Medya ve Sanat ilişkisi - Plastik Sanatlar Üzerine Bir İnceleme.” 20 Ibid. 21 Ibid. 22 Ibid. 23 Ibid. 24 Ibid.


• 1980’den itibaren hızlanan serbest piyasa politikaları ile birlikte özel kurum ve kişilerin sanat alanında etkinliği artıyor.25

• 1984-1988: Günümüz Türk Sanatı Sergileri – Resim ve Heykel Müzeleri Derneği’nin girişimi olarak.26

• 1984-1988: Öncü Türk Sanatından Bir Kesit Sergileri – Sanatçılar kendi imkanlarılya düzenliyorlar. 27

• 1987: 1. Uluslararası Çağdaş Sanat Sergileri olarak başlayan ilk İstanbul Bienal’i. 28

• 1989: UNESCO bünyesinde Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği (UPSD) kuruluyor. 29Derneğin kurucu üyeleri: Alaaddin AKSOY, Beril ANILANMERT, Bedri BAYKAM, Handan BÖRÜTEÇENE, Mehmet GÜLERYÜZ, Hüsamettin KOÇAN, Bünyamin ÖZGÜLTEKİN, Yusuf TAKTAK. Derneğin şu anki başkanı Bedri Baykam. 30

• 1991: 1. İstanbul Sanat Fuarı31 • 1995- 1998: UPSD Genç Etkinlik Sergileri düzenliyor. Bu sergiler 90’lı yıllarda

genç sanatçıları ve sanatsal üretimi destekleyen en önemli etkinlikler arasında. o 1995 Genç Etkinlik 1 - “Sınırlar ve Ötesi” o 1996 Genç Etkinlik 2 - “Yurt – Yersizyurtsuzlaşma” o 1997 Genç Etkinlik 3 - “Kaos” o 1998 Genç Etkinlik 4 - herhangi bir tema yok ama işlerde kaos, göç ve

sınır konuları ağırlıklı.32 Uzun bir aradan sonra Mayıs 2011 de Beşiktaş Çağdaş Salonu’nda 5. Genç Etkinlik düzenleniyor. 33

2000’ler: Sanat Kurumları ve Sermaye İlişkileri:

• Doğuş Grubu ( Ferit Şahenk) – Garanti Bankası

• Garanti Galeri (kapandı) • Platform Garanti (kapandı) • SALT • Sponsorluk

• IKSV • Siemens Sanat • İstanbul Modern

25 Ibid. 26 Burcu Pelvanoğlu, “Genç Etkinlik Sergleri,” Sanalmuze.org/paneller, http://www.sanalmuze.org/paneller/Ssd/burcu_pelvanoglu_4.htm, (erişim 21 Mart 2012). 27 Ibid. 28 Ibid. 29 Upsd.org.tr, www.upsd.org.tr/ (erişim 22 Mart, 2012). 30 Upsd.org.tr, www.upsd.org.tr/psd_kurucu_uyeler.htm (erişim 22 Mart, 2012). 31 Burcu Pelvanoğlu, “Genç Etkinlik Sergleri.” 32 Ibid. 33 “Genç Etkinlik 5 ‘Özgürlük Sil Baştan’ 12 Nisan’da Başlıyor,” Sondakika.com, http://www.sondakika.com/haber-genc-etkinlik-5-ozgurluk-sil-bastan-12-2649121, (erişim 21 Mart, 2012).


– Santralistanbul kurucularından • Sabancı

– Sakıp Sabancı Müzesi – Akbank Sanat – Kasa Galeri

• Koç – Vehbi Koç Vakfı – Yapı ve Kredi Kültür Sanat – ARTER – TANAS Berlin – Sponsorluk

• IKSV Bienal Ana sponsoru • Suna - İnan Kıraç (Suna Kıraç Koç ailesinden)

– Pera Müzesi • İş Bankası

– İş Sanat • Eczacıbaşı

– İKSV – İstanbul Modern

• Borusan (Ahmet Kocabıyık)

– Borusan Sanat Galerisi (kapandı) – Borusan Müzik Evi – Art Center Istanbul – Borusan Contemporary – Borusan Holding YKB’nı Ahmet Kocabıyık İKSV Yönetim Kurulu Üyesi

• Sevda Elgiz, Can Elgiz – Proje 4L /Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi

Kurumlar:

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University 1987 - .. İSTANBUL BİENALLERİ 34 IKSV bünyesinde 1987’den beri devam ediyor. Kurucu: Sponsorlar kurucu olan Eczacbaşı, 2006 yılından beri sürekli ve ana sponsor Koç Grubu. Bu iki şirketler grubu dışında pek çok şirket ve kamu kurumu da sponsorlar arasında. Bienaller sadece sergiden oluşmuyor, aynı zamanda paneller, konferanslar, sanatçı atölyeleri ve partiler düzenleniyor. Ayrıca her bienalde bir mağaza bulunuyor. 1987 yılında Beral Madra’nın koordinatörlüğünde Uluslararası İstanbul Çağdaş Sanat Sergileri olarak başlıyor. 1995 yılında Rene Block’un küratörlüğünü yaptığı ORIENT/ATION bilenali ile ilk defa bağımsız küratörle düzenlenen İstanbul Bienalleri başlıyor. 2013 yılında düzenlencek 13. İstanbul Bielnal’inin küratörü Fulya Erdemci olacak. Bienal direktörleri: Şu anda Bige Örer Güncel Danışma kurulu: Carolyn Christov-Bakargiev – (Dokumenta 13’de Sanat Direktörlüğü yaptı) Ayşe Erkmen -Sanatçı Melih Fereli - Hou Hanru - Küratör Jack Persekian Sırasıyla İstanbul Bienalleri ve Küratörleri: • 1987 "Geleneksel Yapılarda Çağdaş Sanat" Genel Koordinatör: Beral Madra (Türkiye) • 1989 "Geleneksel Çevrede Çağdaş Sanat" Genel Koordinatör: Beral Madra (Türkiye) • 1992 "Kültürel Farklılık" Yönetici: Vasıf Kortun (Türkiye) • 1995 "ORIENT-ATION – Paradoksal Bir Dünyada Sanatın Görünümü" Küratör: René Block (Almanya) • 1997 "Yaşam, Güzellik, Çeviriler / Aktarımlar ve Diğer Güçlükler Üzerine" Küratör: Rosa Martinez (İspanya)

34 http://bienal.iksv.org/tr

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University • 1999 "Tutku ve Dalga" Küratör: Paolo Colombo (İtalya) • 2001 "Egokaç – Gelecek Oluşum için Egodan Kaçış" Küratör: Yuko Hasegawa (Japonya) • 2003 "Şiirsel Adalet" Küratör: Dan Cameron (ABD) • 2005 "İstanbul" Küratör: Charles Esche (İngiltere) ve Vasıf Kortun (Türkiye) • 2007 "İmkânsız Değil, Üstelik Gerekli: Küresel Savaş Çağında İyimserlik" Küratör: Hou Hanru (Çin/Fransa) • 2009 "İnsan Neyle Yaşar?" Küratör: What, How & for Whom / WHW (Hırvatistan) • 2011 “Untitled” –

Küratörler: Adriano Pedrosa, Jens Hoffman

1992 - .. YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT35 Amacı; “Varoluş nedeni olan kültür ve sanatı en iyi örnekleriyle daha geniş bir çerçeveye yaymak” olarak belirtiliyor. Resim, heykel, tiyatro, fotoğraf, arkeoloji alanlarında sergiler ve çeşitli alanlarda toplantılar, söyleşiler, dinletiler, gösteriler düzenliyor.

Genel Yayın Yönetmeni – Raşit Çavaş Sanat Danışmanı ve küratörler: Ali Akay - Başak Şenova Genel Müdür – Tülay Güngen Genel Müdür Yardımcısı – Veysel Uğurlu Sergi Mekanları:

Kâzım Taşkent Sanat Galerisi Sermet Çifter Salonu Vedat Nedim Tör Müzesi – etnografi, antropoloji Yapı Kredi Kültür Merkezi – sergi alanı ve konuşma

1993 - .. AKBANK SANAT 36 Sabancı Grubu şirketlerinden AKBANK’ın kültür ve sanat kurumu. 2003 yılında çağdaş sanata yöneliyor. Sergi, çağdaş sanat atölyesi, çocuklara yönelik eğitimler, söyleşi, film gösterimleri ve konserler etkinlikleri arasında. Kendini “değişimin hiç bitmediği yer” olarak tanıtıyor. Amaçlarının arasında “genç sanatçılara kendilerini özgürce ifade edebilecekleri ortam sunmak” bulunuyor. Koleksiyon: Kalıcı koleksiyonu yok ve Akbank’a veya Sabancı ailesine ait koleksiyon sergilemiyor. 35 http://www.ykykultur.com.tr/ 36 http://www.akbanksanat.com/

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University Sanat danışmanı: Ali Akay Küratör: Başak Şenova bu kurumda küratörler arasında sıkça adı geçen bir kişi.

Danışma Kurulu: Defne Koz – Ürün Tasarımcısı Derya Bigalı - müdür Faruk Eczacıbaşı – Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Binbaşgil – Akbank Genel Müdür Yardımcısı Han Tümertekin - Mimar Doç. Dr. Hasan Bülent Kahraman Hayri Çulhacı - Leyla Alaton –koleksiyoner, Alarko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Nezih Barut –koleksiyoner, Abdi İbrahim İlaç Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer – Akbank İçra Kurulu Başkanı

1997 - 2006 BORUSAN SANAT GALERİSİ37 2006 yılında kapandı. Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık aynı zamanda koleksiyoner. 1997-2006 yılları arasında İstanbul’da çağdaş sanat alanında pek çok önemli sergiye ev sahipliği yaptı. Yönetim Kurulu:

Zeynep Hamedi- Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık, Cana Ercan Çelik, Ahmet Ertuğ Melih Fereli, Nükhet Özmen, Agah Uğur - Borusan Holding Genel Müdürü

2000 – 2010 PLATFORM GARANTİ ÇAĞDAŞ SANAT MERKEZİ38 2007 yılına kadar sergiler 2010 yılına kadar ise konferans ve konuşmalar devam ediyor. Amacı “çağdaş sanat üretimini ve bu konuda araştırmayı desteklemek” olarak belirtiliyor. Platform aynı zamanda kendini sanatçılar, küratörler ve eleştirmenler için bir buluşma noktası olarak tanımlıyor. Residency –misafir sanatçı programları: 2004 yılında itibaren misafir sanatçı programları başlıyor. Programları Hollanda, Flaman, İsveç, Bask, Norveç, İsviçre, Fransa ve Finn ulusal ve bölgesel fon organizasyonları tarafından destekleniyor. 2004-2006 yılları arasında American Center Foundation ‘ın 3 yıllık bağışı ile Güney Doğu Avrupa ve Güney Doğu Akdeniz ve Batı Asya’dan sanatçılar İstanbul’a davet ediliyor. Açık Toplum Enstitüsü granti ile Kafkaslar bölgesinden sanatçılar ikişer aylık sürelerle

37 http://www.borusansanat.com/_SanatGallery/Galeri.aspx 38 http://platformgaranti.blogspot.com/

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University misafir ediliyor. Güney Doğu Avrupa’da (SEE) misafir sanatçı programı olan “SEE Mobility” projesi kapsamında Backyard Residency programı ile 2006 aylık bir süre için dört sanatçı misafir ediliyor. 2000 - .. İŞ SANAT 39 İş Bankası kültür ve sanat kurumu. İş Sanat özellikle sahne sanatları ve müzik alanında faaliyet gösteriyor. Sergi mekanının ismi Kibele Sanat Galerisi. Sanat yönetmeni: Meriç Soylu Galeride Burhan Doğançay’ın “Mavi Duvarlar”, Şakir Eczacıbaşı’ndan “Kapılar-Pencereler” fotoğraf sergisi, “Bilge Alkor, Zehra Aral kişisel sergilerinin yanı sıra ve “İş Bankası Tarihinin İlanıdır” gibi sergilererin yanında Türkiye İş Bankası’nın resim koleksiyonundan seçkiler de sergileniyor. İş Bankası resim koleksiyonuna 1940’da başlamış. Koleksiyonda 750 sanatçının 2000 resmi bulunuyor. Sanatçılardan bazıları: Osman Hamdi, İbrahim Çallı, Nuri İyem, Fahrelnisa Zeid Abidin Dino, Ergin İnan, Avni Arbaş, Mahmut Cuda, Ferruh Başağa, Semiha Berksoy, Kuzgun Acar, Mehmet Aksoy, Şadi Çalık, Nedim Günsur, Ali Teoman Germaner, Aydın Ayan, Sadi Diren, Balkan Naci İslimyeli, Mehmet Güleryüz, Zekai Ormancı, Güngör Taner, Devrim Erbil, Ender Güzey, Ayfer Karamani, Adnan Turani, Süleyman Saim Tekcan, Mustafa Esirkuş, Şeref Bigalı, Güven Zeyrek Bu yıl Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Türkiye İş Bankasi’nın desteğiyle “Türkiye İş Bankasi Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu Laboratuarı” açildi. İş Bankası koleksiyonundaki resimler burada restore edilecek. Restore edilen resimler İş Bankası’nın açacağı sanat müzesinde sergilenecek.40 2001 - 2005 PROJE 4L / İSTANBUL GÜNCEL SANAT MÜZESİ 2005 - .. PROJE 4L / ELGIZ ÇAĞDAŞ SANAT MÜZESİ41 Sahipleri: Koleksiyonerler Sevda Elgiz ve Can Elgiz Kendini Türkiye’de kurulan ilk uluslararası çağdaş sanat müzesi olarak tanımlıyor. Tanıtımında kar amacı gütmediği, çağdaş sanatın gelişmesini sağlamak için kurulduğu belirtilmiş. Direktörler: 2001 – 2003 Vasıf Kortun 2003 Fulya Erdemci

Şu anda Dr. Necmi Sönmez

39 http://www.issanat.com.tr/tr/anasayfa/ 40 http://www.isbank.com.tr/content/TR/Bizi_Taniyin/Bizden_Haberler/Detay/Turkiyenin_ilk_resim_konservasyon_ve_restorasyon_laboratuvari_acildi-562-2684.aspx 41 http://www.proje4l.org/

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University 2001 - 2005 yılları arası ismi Proje 4L / İstanbul güncel Sanat Müzesi. Vasıf Kortun tarafından kuruluyor, 2003 yılına kadar direktörü Vasıf Kortun, 2003 yılından 2005 yılına kadar ise Fulya Erdemci. Bu dönemde daha çok sanatçıları ve sanat üretimini desteklemek ön planda. 2005 yılında ismi Proje 4L / Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi olarak değişiyor. 2005 yılında itibaren Elgiz koleksiyonu kalıcı olarak sergileniyor ve “özel kolekisyon müzesi” olarak tanımlanıyor. Buna paralel olarak piyasa ve koleksiyonerlere yönelik etkinlikler düzenlemeye başlıyor. Örneğin yurt dışından davet edilen koleksiyonerlerin çağdaş sanat toplama ve paylaşma deneyimlerini anlattığı söyleşiler düzenliyor. 10. Yıl etkinliği olarak Uluslararası kadın koleksiyonerler başlıklı bir konuşma düzenlenmiş. Konuşma için davet edilen koleksiyonerler ABD’den Ella Fontanals Cisneros, İtalya’dan Patrizia Sandretto Re Rebaudengo ve Suudi Arabistan’dan Basma Al-Sulaiman “Çağdaş Sanatın Kraliçeleri” olarak tanıtılıyor. Sanatçılar için açık arşiv odası ve proje odaları var. Açık arşiv odası’nda sanatçıların gönderdiği portfolyolar bulunuyor. Gönderlien porfolyolar izleyicilere gösteriliyor ve isteyen izleyicilerin ilgili sanatçı ile bağlantı kurması sağlanıyor. Bu bağlantının nasıl, sanatçı için hangi şartlar altında kurulduğu belirtilmemiş. Elgiz Koleksiyonu’ndan bazı sanatçılar: Tracey Emin, Jan Fabre, Barbara Kruger, Cindy Sherman, Andy Warhol, Peter Halley, Paul McCarthy, Robert Rauschenberg, Erol Akyavaş, Ömer Uluç, Fahrelnissa Zeid, Nejad Devrim ve Abdurrahman Öztoprak. 2002 - .. SAKIP SABANCI MÜZESİ 42 Sabancı Ailesine ait Atlı Köşk 1998 yılında müzeye dönüştürülüp Sabancı Üniversitesine veriliyor. Müze 2002 yılında ziyarete açılıyor.

Yönetim Kurulu: Güler Sabancı, Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Sevil Sabancı, Yediemin, Sabancı Üniversitesi Dr. Nazan Ölçer, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Prof. Hasan Bülent Kahraman, Kadir Has Üniversitesi Rektör Yardımcısı Pınar Kılıç, Halkla İlişkiler ve Pazarlama Danışmanı Raffi Portakal, Portakal Sanat ve Kültür Evi Sanat Danışmanı Prof. Jean-Francois Jarrige, Paris, Musée de Chantilly eski Müdürü Dr. Mahroukh Tarapor, New York, Metropolitan Sanat Müzesi Uluslararası İlişkiler eski Müdürü Bülent Bankacı, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Genel Sekreteri Doç. Dr. Ahu Antmen, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Prof. Mehmet Baç, Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı

Uluslararası Danışma Kurulu

42 http://muze.sabanciuniv.edu/anasayfa


Prof. Dr. Claus-Peter Haase, Museum für Islamische Kunst, Staatliche Museen zu Berlin eski Müdürü Prof. Dr. Deborah Swallow, Courtauld Sanat Enstitüsü Müdürü, Londra Prof. Dr. Gülru Necipoğlu Kafadar, Harvard Üniversitesi İslam Sanatı Profesörü Prof. Dr. Henry-Claude Cousseau, Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts Müdürü, Paris Prof. Dr. Jean-Francois Jarrige, Musée de Chantilly eski Müdürü, Paris Dr. Mahroukh Tarapor, Metropolitan Sanat Müzesi Uluslararası İlişkiler eski Müdürü, New York Michael Govan, LACMA (Los Angeles County Sanat Müzesi) Müdürü Prof. Dr. Mikhail Piotrovsky, Devlet Hermitage Müzesi Müdürü, St. Petersburg Sir Norman Rosenthal Dr. Stefan Weber, Museum für Islamische Kunst, Staatliche Museen zu Berlin Müdürü Dr. Thomas W. Lentz, Harvard Sanat Müzesi Müdürü

Müze’de Sakıp Sabancı Müzesi koleksiyonunun yanında görsel sanatlar, etnografi vs. gibi çok çeşitli alanlarda büyük sergiler yapılıyor. Sergilerin çoğu Blockbuster sergiler denilen çok geniş izleyici kitlesine hitap eden büyük sergiler; örneğin Salvador Dali, Rembrandt ve Çağdaşları, Picasso, Ağa Han Müzesi Hazineleri vs. Ayrıca müzede 2009 ve 2011 yıllarında Josepf Beuys ve Sophie Calle sergileri düzenlendi. Aynı zamanda İslam eserleri ve Hat sanatı sergileri de düzenleniyor. Yurtdışında da Sakıp Sabancı Müzesi koleksiyonundan seçkilerle sergiler düzenliyorlar; örneğin Lizbon, Gülbenkian Müzesinde hat sanatı sergileri. Sergi dışı etkinlik olarak film gösterimleri ve çocuklara yönelik eğitimler düzenleniyor. Sergiler için çok çeşitli şirket ve kurumlardan sponsorluk alınıyor. Koleksiyonun içeriği hat sanatı, resim, arkeolojik eserler, mobilya dekoratif eserler, at heykelleri’nden oluşuyor. Resim koleksiyonu 1850-1950 yılları arası Osmanlı’da yabancı ressamlar ve yine aynı yıllar arası Türk ressamların eseleri bulunuyor. Örneğin: Raphael, Konstantin Kapıdağlı, Osman Hamdi Bey, Şeker Ahmed Paşa, Süleyman Seyyid, Nazmi Ziya Güran, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Fikret Mualla gibi yerel sanatçılar ile, Fausto Zonaro ve Ivan Ayvazovski. Müzenin bünyesinde eser konservasyon bölümü var. 2004 - .. İSTANBUL MODERN43 İstanbul Modern’in binası Denizcilik İşletmeleri’ne ait antrepo binasından dönüştürülmüş. İstanbul Modern kendisini İstanbul’un ilk modern / çağdaş sanata yönelik müzesi olarak tanımlıyor. Kendini tanımlarken bir yandan iş dünyasında kullanılan “sinerji yaratmak,” “dünya markası” olmak gibi ifadeleri kullanırken bir yandan da akademik dünyanın ve bilgi üretiminin yöneldiği “disiplinler arası olma” gibi ifadelere yer veriyor.

43 http://www.istanbulmodern.org/

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University Yönetim Kurulu: Başkan :Oya Eczacıbaşı Başkan Yardımcıları: Ethem Sancak, Okşan Atilla Sanön Üyeler: Egemen Bağış – Avrupa Birliği Bakanı, Başmüzakereci Dr. Mimar Kadir Topbaş – İBB Başkanı, IKSV Yönetim kurulunda Münir Ekonomi – İKSV yönetim kurulunda Şeli Elvaşvili Hilal Özince Cahit Paksoy Görgün Taner – İKSV Genel Müdürü Hakan Uyanık Arzuhan Yalçındağ – Doğan Yayın Holding Yönetim Kurulu Başkanı

Küratörler: Şef Küratör: Levent Çalıkoğlu Küratör: Çelenk Bafra Fotoğraf Galerisi Küratörü: Engin Özendes Plastik Sanatlar Danışma Kurulu: Rahmi Aksungur, Prof., Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Zeynep İnankur ,Prof. Dr., Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Hüsamettin Koçan, Prof., Okan Üniversitesi Ayla Ödekan, Prof. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi Kaya Özsezgin, Prof., Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Uluslararası Danışma Kurulu: Neal Benezra, Direktör, San Francisco Museum of Modern Art, San Francisco Daniel Birnbaum, Direktör, Moderna Museet, Stockholm Max Hollein, Direktör, Städel Museum, Schirn Kunsthalle ve Liebieghaus Heykel Koleksiyonu, Frankfurt Glenn D. Lowry, Direktör, Museum of Modern Art (MoMA), New York Alfred Pacquement, Direktör, Musée National d'Art Moderne, Centre Pompidou, Paris Sheena Wagstaff, Şef Küratör, Tate Modern, Londra Koleksiyonlar: Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı Koleksiyonu İstanbul Modern Koleksiyonu Oya - Bülent Eczacıbaşı Koleksiyonu ayrıca Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Koleksiyonu ve Türkiye İş Bankası Koleksiyonu’ndan yapıtlar İstanbul Modern’de “sergilenen koleksiyonların Türkiye’de üretilen en önemli sanatçı ve çalışmala ait olduğunu ve yapıtların sosyal, kültürel, ekonomik ve politik dinamikeleri anlatan metinlerle birlikte sergilendiğini” anlatıyor.

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University Müze dahilinde; Ana sergi alanı, fotoğraf galerisi, “çalışma alanı” (sanatçı ve sanat insiyatifleri projeleri için), sinema alanı Etkinliker: Sanatçı atölye çalışmaları Levent Çalıkoğlu Çağdaş Sanat Koleksiyonerliği Seminerleri Sanat tarihi eğitim programları Çocuklara yönelik eğitim programları, Yaratıcı yazarlık atölyesi, Şirketlere kurumsal eğlence organizasyonları için hizmetler 2004 - .. SİEMENS SANAT44 Kendini deneysel çalışmalara yer veren ve genç sanatçılara destek olan, güncel sanata öncülük eden bir kurum olarak tanımlıyor. Koordinatör: Buket Yaman 2004 -2007 yılları arsında Marcus Graf küratör ve danışman. 2007 de sistem değişiyor. Çeşitli küratörlerle grup sergileri ve öğrencilerin katıldığı yarışma sergileri düzenlenmeye başlıyor. Yarışma sergilerinin ismi “Sınırlar, Yörüngeler.” Yarışma değerledirme kurulu: T.Melih Görgün, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi, küratör, Murteza Fidan, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi, küratör Marcus Graf, Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi, kuratör, Levent Çalıkoğlu ,Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi, küratör, Berika İpekbayrak, Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi, sanatçı, Ahu Antmen, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi, sanat eleştirmeni, Borga Kantürk, Dokuz Eylül Üniversitesi Araştırma Görevlisi, Gülsün Karamustafa, sanatçı Alp Yörük, Siemens Kurumsal İletişim Direktörü

Simens Sanat’a sanatçı dosyaları ve sergi önerileri ile de başvurulabiliyor.

Siemens Sanat finansal olarak Siemens ve daimi sponsorlar tarafından destekleniyor. Daimi sponsorlar: Garanti Bankası, İntercity, Osram, Euromessage ve Madebycat. Ayrıca sergiden sergiye değişen sponsorlar da var. 2005 - .. PERA MÜZESİ45 Suna ve İnan Kıraç Vakfı’na ait. Suna Kıraç Koç ailesi üyesi. Vakıf koleksiyonunu sergilemeye yönelik özel müze ve kültür merkezi olarak tanımlıyor kendini. Tanıtım yazısında “seçkin” kelimesini kullanan tek kurum Pera Müzesi. Kendini güncel sanat kurumu olarak tanımlamıyor. 44 http://www.siemens.com.tr/web/811-3264-1-1/siemens_sanat_-_tr/genel/ana_sayfa/ana_sayfa 45 http://www.peramuzesi.org.tr/

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University Müze koleksiyon sergi alanı, süreli sergi mekanları, oditoryum, eğitim odası, “Perakende-Artshop” ve Pera Café’den oluşuyor. Resim koleksiyonunda çoğunlukla 17. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Avrupalı “oryantalist” ressamların yapıtları var. Bugüne kadarki süreli sergiler: Jean Dubuffet, Henri Cartier-Bresson, Rembrandt, Niko Pirosmani, Josef Koudelka, Joan Miró, Akira Kurosawa, Marc Chagall, Pablo Picasso, Fernando Botero, Ikuo Hirayama, Frida Kahlo, Diego Rivera, Francisco de Goya Ayrıca vakfa ait Kütahya çini ve seramikleri koleksiyonu ve Anadolu ağırlık ölçüleri koleksiyonu kalıcı olarak sergileniyor.

2007 - 2012 SANTRALİSTANBUL – Bilgi Üniversitesi46 Santalistanbul amacı: “Gerçekleştirdiği sanatsal ve kültürel etkinlikler çerçevesinde kentsel canlanmaya katkıda bulunmayı hedefleyen kapsamlı, çok boyutlu ve disiplinler arası nitelikte uluslararası bir platform olmayı kendisine amaç edindi.” Santralistanbul’da sergilerin yanısıra konferanslar, eğitim programları, konserler düzenleniyor. Ayrıca santralistanbul uluslararası residency programı da düzenledi. Sergi alanları: Enerji Müzesi (Endüstriyel Arkeoloji Müzesi), çağdaş sanat sergileri ve kültürel etkinlikler için Ana Galeri binası, Galeri 1 binası (Krek tiyatrosu ve sergi alanı). Diğer binalar: Tamirane ve depo alanlarında yeme içme ve konserler için Tamirana ve Otto. Santralistanbul’da en son Mart 2012’de kadar Ahmet Güneştekin’in “Kesişimler, Dönüşümler” sergisi yapıldı. Serginün küratörü M. Ali Hatemi idi. Ana galeri binası artık sergi mekanı olarak kullanılmıyor, Enerji Müzesi ve Galeri 1 binası devam edecek. “Stratejik Kurucu Ortaklar:” Ciner Holding , Doğus Grubu, Anasponsorlar: Kale ve İBB Sponsorlar: Prysmian, Siemens, Eyüp Belediyesi Kurucu direktör: Serhan Ada (Anadolu Kültür A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Kültürel Çeşitlilik Komitesi Başkan Vekili, Eylül 2008-Aralık 2010 arasında, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nda sırasıyla Kent Kültürü Yönetmeni ve Büyük Projeler Koordinatörü)

Bazı sergiler: • 2007 Modern ve Ötesi, ilk sergi. 1950-2000 Türkiye sanatı üzerine. Küratörler:

Fulya Erdemci, Semra Germaner, Orhan Koçak ve Zeynep Rona • 2007 “Kamusal Alan ve Güncel Sanat” projesi kapsamında ENERJİ ODASI!

doküman sergisi. Sergi, proje süresince gerçekleştirilen sanatçı söyleşileri,

46 http://www.santralistanbul.org/main/index/


sanatçıların kendi çalışmalarıyla ilgili belgelemelerive kamusal sanat üzerine makale ve kitaplardan oluşuyor.

• 2009 “Haritasız Dünyanın farklı yerlerinden, tanınan sanatçılar ve henüz ismi duyulmamış, “yenilikçi sanatçı” ve sanatçı kolektiflerinin çalışmalarını içeriyordu. Küratör: Ahmet Atıf Akın

• 2009 “Yüksel Arslan Retrospektifi” Küratör: Levent Yılmaz. Serginin yanısıra Cevat Çapani Ferda Keskin ve Mete Tunçay’ın katıldığı “Çarşamba Konuşmaları”

• 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı – “İstanbul 1910-2010,” toplumsal-mekansal dönüşüme dair bir sergi. Küratörler: İhsan Bilgin, Günkut Akın, Burak Boysan, Sibel Bozdoğan, Murat Güvenç, Tansel Korkmaz, Eda Yücesoy

• 2011 “XX. yüzyılın 20 Modern Türk Sanatçısı” Küratör: Ferid Edgü, Papko / Önder Kocabeyoğlu Koleksiyonundan Fahrelnissa Zeid, Fikret Muallâ, Hakkı Anlı, Abidin Dino, Ferruh Başağa, Selim Turan, Avni Arbaş, Nejad Devrim, İlhan Koman, Mübin Orhon, Adnan Çoker, Burhan Doğançay, Ömer Uluç, Albert Bitran, Yüksel Arslan, Mehmet Güleryüz, Komet, Alaettin Aksoy, Ergin İnan ve Koray Ariş’in yapıtları.

• Ocak 2012 Ergin İnan, “İkili Yüzler” Küratör: Hasan Bülent Kahraman

2008 - .. ART CENTER ISTANBUL47 Borusan Kültür Sanat’ın 2 yıllık süreyi kapsayan misafir sanatçı programı. İstanbul Beyoğlu’nda sanatçı stüdyolarından oluşuyor. Halka açık günleri var. Programa katılacak sanatçıları küratör ve sanat eleştirmenleri jurisi seçiyor. Kriterler aşağıdaki şekilde tanımlanıyor: Alanlar: Resim, heykel, fotoğraf veya multimedya Kavramsal yenilikçilik, özgünlük, teknik yeterlilik. 35 yaşıdan küçük, Türkiye’de çalışan, minimum 4 yıllık sanat eğitimini bitirmiş sanatçılar başvurabiliyor. Art Center istanbul aynı zamanda sanatçı konuşmaları da düzenliyor. Yönetici: İpek Yeğinsü Art Center Yıllık Sergileri: Dr. Necmi Sönmez 2010 yılında açılan Borusan Müzik Evi’nde program süresince üretilen yapıtlardan sergiler düzenliyor. Sergiler:

• 2010 “Mind Models: Birinci Sergi” Ali İbrahim Öcal, Balca Arda Başak Kaptan Bengü Karaduman Burak Bedenlier Damla Tamer Engin Beyaz Ilgın Seymen İrem Tok Lale Delibaş Merve Şendil Özlem Uzun Sibel Diker

47 http://www.artcenteristanbul.org/


• 2011 “Durumun Sorgulanması: İkinci Sergi” Burak Bedenlier, Zeynep Beler, Engin Beyaz, Sibel Diker, Evrim Kavcar, Burçak Konukman, Elif Öner, Nejat Satı, Gükçe Süvari, İlke Yılmaz

• 2012 “What I Love: üçüncü Sergi” Asena Hayal, Berkay Tuncay, Burçak Konukman, İlke Yılmaz, Elif Öner, Evrim Kavcar, Gökçe Süvari, Özge Enginöz, Yağız Özgen, Zeynep Beler.

2009 - .. DEPO48 Tophane Tütündeposu’nda Anadolu Kültür’e bağlı kültür sanat merkezi ve tartışma platformu. Tütündeposu ilk olarak 2005 yılında 9. İstanbul Bienali 2005 yılında sergi alanı olarak kullanılmaya başlanıyor. Özelikle Güney Kafkaslar, Ortadoğu ve Balkan ülkeleri ile bölgesel işbirliği ve bu bölgedeki meseleler ile ilgili sanat pratikleri üzerine yoğunlaşıyor. Etkinlikler: Sergi, Açık Masa tartışma platformu, belgesel gösterimleri, panel ve konferanslar, atölye ve Red Thread isimli akademik e-dergi. Kurucu: Anadolu Kültür / Osman Kavala Proje Yöneticisi: Zeynep Morali Proje Koordinatörü: Asena Günal ‘Red Thread’ Proje Koordinatörü: Balca Ergener Destekleyenlerden bazıları: Açık Toplum Vakfı (Soros Fund Management), Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu, British Council, Goethe İnstitute, Heinrich Böll Stiftung, Chrest Foundation, Eurimages Fund, Fansız Kültür Merkezi, European Cultural Foundation, Bilgi Universitesi, Prince Claus Fund, BEKS - Bellek ve Kültür Sosyolojisi Çalışmaları Derneği, çeşitli Avrupa şehir belediyeleri. Segilerde ağılıklı olarak sanat ve politika arasındaki ilişki, bölgede zemini milliyetçilik olmayan bir dayanışma kurmakta sanatsal işbirliklerinin rolü, kentsel dönüşüm, insan hakları, azınlık hakları, sosyal travmalar ve bunlarla baş etmede sanatın rolü, barış ve geçmişle yüzleşme konuları işleniyor. Bazı sergiler:

• 2012 Kemal’in Rüyası, Ahmet Polat fotoğraf sergisi, Küratör: Foam Amsterdam • 2011 “Ateşin Düştüğü Yer” Türkiye İnsan Haklaı Vakfı 20. Yıl Sergisi A77

Kolektifi, 19 Ocak Kolektifi, Abdo, Ahmet Öğüt, Ali Bozan, anti-pop, Antonio Cosentino, Armağan Pekkaya, Arzu Aydın Deveci, Arzu Başaran, Aşkın Adan, Atıl Kunst, Aylin Kuryel / Emrah Irzık, Azra Deniz Okyay, Banu Cennetoğlu, Barış Doğrusöz, Barış Eviz, BEKS, Berat Işık, Borga Kantürk, Buket Özsoy Güreli, Burak Arıkan, Burak Delier, Burak Karacan, Çağrı Saray, CANAN, Cemil Cahit Yavuz, Cengiz Tekin, Cins, Deniz Rona, Derya Sayın, Dilek Winchester, Dilşat Zulkadiroğlu, Eda Gecikmez, Elçin Ekinci, Emre Zeytinoğlu, Endam Acar, Ender Özkahraman, Erdağ Aksel, Erdal Duman, Erinç Seymen, Erkan Özgen, Erkin Gören, Esat Cavit Başak, Eşber Karayalçın, Evrim Özarslan,

48 http://www.depoistanbul.net/en/index.asp


Extramücadele, Eyüp Öz, Fatih Pınar, Fatih Tan, Ferhat Özgür, Fikret Atay, Fulya Çetin, Gencer Yurttaş, Gülsün Karamustafa, Ha za vu zu / Hafriyat, Hakan Akçura, Hakan Gürsoytrak, Hale Tenger, Halil Altındere, Harald Naegeli, Harun Antakyalı, Helin Anahit, Huri Kiriş, İlhan Sayın, İnci Furni, İnsel İnal, İpek Duben, İrfan Önürmen, Itır Demir, Juan Botella Lucas, Kadir Çıtak, Kardelen Fincancı, Kemal Gökhan Gürses, Kemal Özen, Korkut Canpolat, Manuel Çıtak / Şebnem İşigüzel, Mehmet Ali Boran, Mehmet Çeper, Mehmet Fahracı, Mehtap Yücel, Memet Güreli, Mehmet Öğüt, Metin Üstündağ, Müge Akçakoca, Murat Akagündüz, Murat Başol, Murat Morova, Murat Tosyalı, Mürüvvet Türkyılmaz, Nalan Yırtmaç, Nancy Atakan, Nazım Ünal Yılmaz, Nazım Dikbaş, Neriman Polat, Nihan Çetinkaya, Nurcan Gündoğan, Oda Projesi, Orhan Cem Çetin, Özgür Erkök, Özlem Demirtaş, Özlem Gök, RAD, Rafet Arslan, Selçuk Fergökçe, Selda Asal, Selim Birsel, Şener Özmen, Şerif Kino, Serpil Odabaşı, Sevil Tunaboylu, Şaban Dayanan, Şevket Sönmez, Suat Öğüt, Süreyya Acar, Tan Cemal Genç, Tan Oral, Taner Güven, Tayfun Serttaş, Turgut Yüksel, Ümit Kıvanç, Vahit Tuna, Veysi Altay, Volkan Aslan, Yasemin Özcan Kaya, Yeşim Ağaoğlu, Yonca Saraçoğlu, Yücel Can, Zeren Göktan, Zeynep Özatalay, Zeyno Pekünlü

• 2011 “Devinimsizlikte Devinim” Caner Aslan, Sebastian Diaz Morales, Yang Ah Ham, Leonard Retel Helmrich, Boukje B. Janssen, Rob Johannesma, Jean Bernard Koeman, Sefer Memişoğlu, Fahrettin Gürkan Örenli, Jooyeon Park, November Paynter, Dick Verdult, Arief S. Wiranatakusumah, Patin Zyro, Shin Kyu Moon & Joon Eui Noh

• 2010 “Fikirler Suça Dönüşünce” · .-_-. , Gülçin Aksoy, Nevin Aladağ, Hüseyin Alptekin, Anti-pop, Burak Arıkan, Caner Aslan, Volkan Aslan, Atılkunst, Vahap Avşar, Tufan Baltalar, Ramazan Bayrakoğlu, Bashir Borlakov, Canan, Aslı Çavuşoğlu, Burak Delier, Mehmet Dere, Ersan Deveci, Nazım Hikmet Dikbaş, Elçin Ekinci, Gökçe Erhan, İnci Furni, Murat Gök, Deniz Gül, Özlem Günyol & Mustafa Kunt, Nilbar Güreş, Altan Gürman, Hakan Gürsoytrak, Hazavuzu, iç mihrak, Gözde İlkin, Berat Işık, Gülsün Karamustafa, Ali Kazma, Levent Kunt, Can Kurucu, Ali Miharbi, Ahmet Öğüt, Suat Öğüt, Serkan Özkaya, Şener Özmen, İz Öztat, Nejat Satı, Erinç Seymen, Cengiz Tekin, İrem Tok, Nasan Tur, Nalan Yırtmaç Küratör: Halil Altındere

2010 - .. BORUSAN MÜZİK EVİ49 İstiklal Caddesi’nde sergi alanı ve konser salonundan oluşuyor. Sergiler:

• 2010 “Madde Işık I” ve II, Küratör: Richard Castelli • 2010 “Kozmik Latte” Borusan Sanat Koleksiyonu Seçkisi, Kutluğ Ataman Mel

Bochner Peter Coffin Jim Dine Devrim Erbil Liam Gillick Nol Hennissen Renee Levi Sol Lewitt Robert Mangold Eric Michel Kemal Önsoy Ekrem Yalçindağ, Küratör: Suzanne Egeran

49 http://www.borusanmuzikevi.com/tr/Anasayfa.aspx


• 2010-2012 Art Center İstanbul Sergileri – Borusan Art Center İstanbul residency programı sanatçılarının yapıtlarından oluşan sargiler. Küratör: Dr. Necmi Ersönmez (bkz. Yukarıda Art Center İstanbul)

2010 - .. ARTER 50 "ARTER - Sanat İçin Alan" Vehbi Koç Vakfı (VKV) projesi. Kendini çağdaş sanat alanında “yeni üretimlere destek verecek, sunum imknalarına katkıda bulunacak bir sergileme alanı, sanatçılara ve yapıtlarına görünürlük kazandıracak” bir kurum olarak tanımlıyor. ARTER’in bir müze olmadığı ama ileride başka bir mekanda kurulacak müze kompleksi için bir araştırma ortamı olduğu vurgulanıyor. Aynı zamanda ARTER tarafından desteklenen yeni üretimlerin Ömer Koç tarafından yönetilen VKV koleksiyonunun genişletilmesinde katkıda bulunacağı öngörülüyor. ARTER’de süreili olarak hem VKV koleksiyonunundan sergiler hem de diğer sanatçıların yapıtları sergileniyor. Vehbi Koç Vakfı: 1969 da kuruluyor, ilk özel vakıf. 2007 yılında Ömer Koç VKV koleksiyonunu oluşturmaya başlıyor. Koleksiyonun sergileneceği bir çağdaş sanat müzesi kurulması planlanıyor. VKV Yapı Kredi Sanat galerilerindeki sergilere de sponsor oluyor. Rene Block VKV koleksiyonuna etkisi olan kişilerden. Yürütme Kurulu Başkanı: Ömer M. Koç Vehbi Koç Vakfı Genel Müdürü: Erdal Yıldırım VKV Kültür Sanat Danışmanı: Melih Fereli Genel Koordinatör, Küratör: Bahattin Öztuncay Sergiler Direktörü, Küratör: Emre Baykal Bazı Sergiler:

• 2010 “Starter” ilk sergi VKV koleksiyonundan yapıtlardan oluşuyor. Koleksiyondaki sanatçılar: Adel Abidin, Lene Adler Petersen, Nevin Aladağ, Halil Altındere, Lauri Astala, Fikret Atay, Ay-O, Maja Bajević, Joseph Beuys, Barbara Bloom, Claus Böhmler, George Brecht, KP Brehmer, Elina Brotherus, Stanley Brouwn, John Cage, Sophie Calle, Mircea Cantor, Olga Chernysheva, Giuseppe Chiari, Anetta Mona Chişa & Lucia Tkáčová, Henning Christiansen, John Coplans, Cengiz Çekil, Braco Dimitrijević, Maria Eichhorn, Cevdet Erek, Ayşe Erkmen, Harun Farocki, Robert Filliou, Terry Fox, Dan Graham, Asta Gröting, Nilbar Güreş, Kristján Gudmundsson, Richard Hamilton, Al Hansen, Dick Higgins, Rebecca Horn, K.H. Hödicke,, Joe Jones, Ilya & Emilia Kabakov, Šejla Kamerić, Aino Kannisto, Allan Kaprow, Gülsün Karamustafa, Diána Keller, William Kentridge, Alison Knowles, Servet Koçyiğit, Julius Koller, Jarosław Kozłowski, Arthur Köpcke, Konrad Lueg, George Maciunas, Walter Marchetti, Olaf Metzel, Mandana Moghaddam, Aydan Murtezaoğlu, Zoran Naskovski, Navid Nuur, Miklos Onucsan, Ahmet Öğüt, Erkan Özgen, Ebru Özseçen, Nam June Paik, Dan Perjovschi, Goran Petercol, Sigmar Polke, Sophia Pompéry, Diter Rot, Annette Ruenzler, Reiner Ruthenbeck, Michael Sailstorfer, Karin

50 http://www.arter.org.tr/W3/


Sander, Carles Santos, Stuart Sherman, Serge Spitzer, Superflex, Bülent Şangar, Cengiz Tekin, Endre Tót, Nasan Tur, Ben Vautier, Wolf Vostell, Emmett Williams, Maaria Wirkkala. Küratör: Rene Block

• 2011 “Görünmezlik Taktikleri” Nevin Aladağ, Kutluğ Ataman, Cevdet Erek, Ayşe Erkmen, Esra Ersen, İnci Eviner, Nilbar Güreş, Hafriyat, Ali Kazma, Füsun Onur, Sarkis, Hale Tenger, Nasan Tur, xurban_collective Küratör: Daniela Zyman, Emre Baykal

• 2011 “Beni Bağrına Bas” Particia Piccini, Küratör: Başak Doğa Temür • 2012 “Siyaha Özgürlük” Erdem Helvacıoğlu, Küratör: Melih Fereli • 2012 “Mona Hatoum: Hala Buradasın” Mona Hatoum, Küratör: Emre Baykal

Diğer VKV sanat kurumları

• 2008 yılında VKV tarafından Berlin’de TANAS51 proje alanı kuruldu. TANAS Türkiye’li sanatçı ve küratörlerin Almanya’daki ve diğer bölgelerdeki uluslarası izleyici ve sanat dünyasıyla ilişkiye girmesine yardımcı olcak bir platform olarak tanımlanıyor. Yöneticisi Rene Block. Küratörler Rene Block ve Emre Baykal. Bu sene Mayıs-Temmuz ayları arasında “Turkish art new and superb” sergisi düzenlenecek. Sanatçılar: Mehtap Baydu, Bashir Borlakov, Banu Cennetoğlu, Aslı Çavuşoğlu, Cevdet Erek, Ha Za Vu Zu, Nuri Kuzucan, Ali Miharbi, Yasemin Özcan, Serkan Özkaya, Güneş Terkol, Vahit Tuna

• 2008 Amerikan Hastanesi Sanat Galersi – Operasyon Odası 2011 - ..SALT52 SALT Galata (Karaköy Osmanlı Bankası Binası) ve SALT Beyoğlu (eski Garanti Platform binası) olarak iki binada konumlanıyor. Araştırma ve programlar direktörü: Vasıf Kortun İletişim ve Yönetim direktörü: Sima Benaroya Salt Galata: Osmanlı Bankası Müzesi kalıcı koleksiyonu, araştırma-kütüphane, sergi alanı ve atölye ve konferans alanları var Salt Beyoğlu’nda Forum, sergi katları ve açık sinema ve çatıda “Edible Estate” var. SALT’ın sergi, sanatçı konuşmaları, gösterimler dışında faaliyetleri: Salt araştırma - kütüphane Salt yorumlama - okullar, sivil kuruluşlarıyla işbirlikleri, öğretmenlere ve öğrencilere yönelik eğitim programları Garanti Bankası Garanti Platform ve Garanti Galeri kapandıktan sonra SALT’ı kurdu. Salt kendini “’güncel sanat’, ‘mimarlık ve tasarım’, ‘ekonomik, tarihi ve sosyal çalışmalar’ alanlarında; araştırma, sergi, söyleşi, konferans, atölye çalışmaları, eğitim programları, film gösterimleri ve yayınlar yaparak farklı disiplinleri karşılaştıran… görsel

51 http://www.tanasberlin.de/index.php?lang=en&nav=home 52 http://www.saltonline.org/tr/anasayfa

Çiğdem Armağan VA 544 / Art & Institutions Sabancı University ve maddi kültürde kritik konları değerlendirip disiplinlerarası araştırma ve bilgi üretimine odaklanan” bir kurum olarak tanımlıyor. 2011 - .. BORUSAN CONTEMPORARY53 Borusan Holding’in ofisinin bulunduğu Rumeli Hisarı’ndaki Periliköşk binasında bulunuyor. Borusan Kültür Sanat değil Borusan Holding bünyesinde kurulmuş bir kurum. Borusan Holding koleksiyonun’dan seçkiler ve yine koleksiyon ile bağlantılı sanatçıların yapıtlarının serginlendiği bir mekan olarak kurgulanmış. Sergilerin yanında pek çok kurumda olduğu gib çocuklara yönelik atölyeler de düzenleniyor. Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı, Koleksiyoner: Ahmet Kocabıyık (Aynı zamanda IKSV Yönetim Kururlu Üyesi) Sanat Danışmanı: Thomas Krens, Gugenheim Foundation eski direktörü Necmi Sönmez, koleksiyon seçkilerinden oluşan “Segment” sergilerini düzenliyor. Koleksiyon: Ahmet Kocabıyık’ın sahibi olduğu Borusan Holding koleksiyon 1980 de toplanmaya başlıyor. Kocabıyık ilk olarak 90lı yıllarda “güncel sanatın Türkiye’deki temsilcilerine” odaklanıyor. Daha sonra Türkiye’li sanatçılara odaklanmak tan vazgeçiyor. Koleksiyonda 200 küsur yapıt var. Donald Judd, Sol Le Witt, Peter Kogler, Gerwald Rockenschaub, Marck, Haegue Yang, Abdurrahman Öztoprak, Bülent Evren, Ekrem Yalçındağ, Ardan Özmenoğlu koleksiyonda yapıtları bulunan sanatçılardan bazıları. Bunları dışında Periliköşk için özel tasarlanan yapıtlar var. Sanatçılar: Rene Elevi, Peter Kogler, Paul Schwer, Ekrem Yalçındağ, Jerri Zenuik Koleksiyon’dan yapıtlar sadece Periliköşk’de değil diğer şirket binaları ve fabrikalarda da bulunyor.

53 http://www.borusancontemporary.com/

Documents

Art and Institutions Museums Appendix