AXLARÁVERKARNýir meðferðar og

aðgerðarmöguleikar:A-C liðs áverkar!

Halldór Jónsson jr

Bæklunarskurðdeild Landspítala

Fossvogi

Anatomia: liðbönd

Arbeitsgemeinschaft fur Osteosynthesefragen

Anatomia: vöðvar fram

Anatomia: vöðvar aftur

Anatomia: A-C liðurinn

1. Diarthrodial liður semtengir saman axlarhyrnunaá herðablaðinu og ytrienda viðbeinsins

2. Smá hreyfing íliðnum(Codman), mestsnúningur (5 - 8°).

Orsök: A-C liðs áverka

Greining: A-C liðsáverka

Klínisk

Röntgen

Flokkun: Tossy I – III (1963)

AC liðpoki og liðbönd eru tognuð

CC liðbönd heil

AC liðurinn stendur réttur,

AC liðpoki og liðbönd og eru rifin

CC liðböndin eru tognuð,

Viðbeinsendi hliðraður minna en 100% af hæð sinni.

Flokkun: Tossy I – III (1963)

AC liðpoki og liðbönd og eru rifinCC liðböndin eru rifinViðbeinsendi hliðraður meira en 100% af hæð sinni.

Flokkun: Rockwood I – VI (1989)

Gráða I – III = Tossy

Gráða IV: Viðbein hliðrað caudalt(slitnar vöðvafestur)

Gráða V: Viðbein hliðrað cranialt(slitnar vöðvafestur)

Gráða VI: Viðbein hliðrað ventralt(subcoracoid)

Tíðni:

Campells Operative Orthop 2007: ekki getið

Rockwood and Green 2003: Tíðni ekki getiðEssential Orthopaedics and Trauma, Dandy 2005: ekki getiðOrtopedi, Lindgren og Svenson 2006: vanalegirwww.easytrauma.co.uk: vanalegir

www.wheelessonline.com: ekki getið

Meðferð

AKÚT:

Frumviðgerð á öllu liðböndum eða

Styrking með tilflutningi á CA liðbandieða coracoid vöðvum til viðbeinsins

SEINNI:

Weaver-Dunn aðgerð

Meðferð

“VIÐHALD”

Meðferð

Campells Operative Orthopaedics 2007

Flokkun: Rockwood VI gráður

Meðferð: Gráða I – III: ekki aðgerð ogGráða IV – VI alltaf aðgerð.

Gráða III fer í Weaver-Dunn aðgerð efviðvarandi óþægindi.

Meðferð

Rockwood & Green 2007

Flokkun: Rockwood VI gráður

Meðferð: Gráða I: ekki aðgerð

Gráða II – III: ekki aðgerð - aðgerð

Gráða IV – VI: alltaf aðgerð

(margir kostir í stöðunni)

Meðferð

Essential Orthoapedics and Trauma, Dandy 2003

Flokkun: 6 gráður

Meðferð: Aðgerð á 3 - 6

Meðferð

Ortopedi, Lindgren og Svenson 2006

Flokkun: subtotal eða total liðhlaup

Meðferð: Kerfisbundin styrktarþjálfuneða aðgerð.

ATH: Eftir 1 ár eru 95% með góðastarfsemi í öxlinni óháð meðferð.

Ókostur við ekki aðgerð, er kúla fráviðbeininu sem er hægt að laga seinna.

Meðferð

www.easytrauma.co.uk, uppfært 9/12/2006

Flokkun: Rockwood I - VI

Meðferð:

Gráða I – II: Ekki aðgerð

Gráða III: Umdeild

Gráða IV – VI: Aðgerð (ýmsar)

Meðferð

www.wheelessonline.com, uppfært 6/4/2007

Flokkun: Gráða I - V

Meðferð:

Ekki mælt með neinni sérstakri meðferðheldur farið gegnum rannsóknarniðurstöður.

Meðferð

Ullevål sykehus; Jan-Erik Madsen

Verklagsreglur, uppfærðar 2006

Flokkun: Gráða I - VI

Meðferð: Gráða I – III: Ekki aðgerðGráða IV – VI: Aðgerð

Meðferð

Aker sykehus; Knut Strömsöe

Verklagsreglur, uppfærðar 2002

Flokkun: Gráða I - III

Meðferð: Gráða I – II: Ekki aðgerðGráða III: Aðgerð

Meðferð: Balser hook plate (1981)

Bjerre, Strömsöe, 2001

29 sjkl (26 menn og 3 konur), meðalaldur 33 (23-72)

24 AC liðhlaup gr III, 2 afleiðingar AC gr III og 3 lat clav fr

Meðaltími frá áv – aðg: 2 dagar (0-60)

CC liðbönd saumuð

Plötur fjarl eftir 14 vikur

Niðurstaða: Balser hook plate

25 sjkl komu til eftirlits eftir 60 vikur (30 – 104)

4 fengu grunnsýkingu; enginn djúpa

Engin plata losnaði

Hreyfing og styrkur aðgerðaraxlar sambærileg og þeirrar heilbrigðu

20 verkjalausir; 4 minniháttar verki, 1 miðlungs verki við athafnir

Fjarvera frá vinnu 5 vikur (1 – 22)

Rtg: sýndi kölkun í CC liðbandi hjá 5

Niðurstaða: aðrar …………

(23 ritrýndar greinar um Clavicular Hook Plate, 2000 – 2007 ogvirkar vefsíður- sjá fyrr):

Litlar og aftursýnar rannsóknir á aðgerð við AC áverkum:

Góður árangur við acromial clavicular brot

Vaxandi vinsæld til “viðhalds” viðgerðum eftir AC liðhlaup

Frekar aðgerð á “virku” öxlinni; varast aðgerð eftir 50 ára

Síður sýkingarhætta en við Kirschner þræði

Þarf að fjarlægja eftir 4 – 6 mánuði

Dýr kostur (implant í stuttan tíma og önnur aðgerð)

Umræða: Efniviður og meðferð AC áverka á LSH

Á LSH 01.01.2002 – 31.12.2007AC tognanir (S43.1) = 95AC liðhlaup (43.5) = 173Ekki verið til sérstakar verklagsreglur:Akút: collar´n cuff, verkjastillingKróniskt: Weaver-Dunn

AO clavicular hook plate til frá 2002

Notuð við akút og krónískum áverkum

Stundum sem stuðningur v/ CA flutning

Umræða: AO clavicular hook plate

- einnig skrúfur

Umræða: Aðgerð

Umræða: Niðurstaða aðgerða á AC liðhlaupum á LSH

01.01.2002 – 31.12.2007

Plötunotkun við AC liðhlaupum: 11

Aukning fyrst og fremst sl. 2 ár.

Verð í dag: 45.000

Ekki fjarlægðar eins og mælst fyrir um (önnur aðgerð)

Kompl: 1 djúpsýking; 1 viðbeinsbrot

(allir skurðir langsum!)

SAMANTEKT fyrir meðferð á AC áverkum

Við erum að fylgja sænsku kennslubókinni

Það þarf nákvæmari greiningu og flokkun

Það þarf meiri fræðslu um kosti og galla op/ ekki op við gráðu III

Það þarf samræmingu í tegund skurðaðgerða

Krókplatan er nýr og spennandi kostur, en dýrt “viðhald” í viðgerð á þessum áverkum

TAKK!