BB--DD‹‹NN

Allah, insanlar›n sosyal yaflamlar›n› düzenlemek için,peygamberleri vas›tas› ile sözlü, yaz›l› ve vahiy yoluyla, ku-rallar ihtiva eden bilgiler göndermifltir. Bu kurallar› içerendine “‹slam” dini bu dine tam anlam›yla uyanlara da “Müs-lüman” denir. ‹slam dininin içerdi¤i kurallar, manevi vemaddi kurallard›r. Manevi kurallar, insan nefsini kontrolalt›na alan kurallard›r. Bu da iman etmektir, yani Allah’›nbirli¤ine, meleklerine, kitaplar›na, peygamberlerine ve k›ya-met gününe inanmaktan ibaret olan kurallard›r. Maddi ku-rallar ise, iki bölümden oluflan dini ve sosyal kurallard›r.Bunlardan dini kurallar, namaz, oruç, ibadet ve dualard›r.Sosyal kurallar ise, aktif hayatta uygulanan ve güzel ahlakadayal› kurallard›r. Bunlar, sosyal yaflam ve hukuk kurallar›-d›r. Bütün bunlar›n amac›, seçkin karaktere sahip insanla-r›n yetiflmesini sa¤lamak ve onlar›n ikinci bir kâinat haya-t›nda yer almalar›n› sa¤lamakt›r. ‹flte Kur’an bu kurallar›içeren bir Kitap’t›r.

‹slam, Allah’›n, peygamberler vas›tas›yla ak›l sahibi in-sanlara tebli¤ edilen, onlara dünya ve ahiret hayat›nda sa-adet yollar›n› gösteren bir inanç sistemidir. Bu sisteminözü; Allah’›n birli¤ine, Meleklerine, Allah’›n indirdi¤i Ki-tap’lar›na, Allah’›n görevlendirdi¤i peygamberlere ve K›ya-metin gelece¤ine kalben inanmak (iman etmekte) ve iyi ifl-ler yapmakt›r.

405

Allah’›n peygamberleri vas›tas›yla insanlara tavsiye etti¤idin, ‹slam’d›r. Bu din, Adem a.s’dan beri, Allah taraf›ndaninsanlar için en güzel din olarak kabul edilmifltir. Hz. Mu-hammed’e kadar gelen Kitap’larda insanlara bu din tavsi-ye edilmesine ra¤men, bütün peygamberlerin insanlaraönerdikleri ‹slam dini yolundan büyük ölçüde sapmalar ol-mufl, peygamberlere indirilen kitaplar muhafaza edilememiflve içeriklerinin bir k›sm› de¤ifltirilmifl, bir k›sm› da insan-lardan saklanm›flt›r.

Son peygamber olan Muhammed a.s.’a, bu dinin ihyaedilmesi emredilmifltir. Muhammed as’a, di¤er peygamber-lere emredildi¤i gibi, emredilen bu din, son flekliyle vetoplumlar›n geliflmesine uygun olarak vahiy edilmifltir. Budin, Yahudi ve H›ristiyanlar›n atalar›na da emredilen birdindir. Bu din evrenseldir. Kuran’›n tavsiye etti¤i dinireddedenler, asl›nda kendi peygamberlerinin dinini reddet-mektedirler.

Bu din, do¤ruluk ve sap›kl›¤› birbirinden ay›rm›flt›r.Bu dinde zorlama yoktur. Allah’a inan›p, bu dini kendile-rine inanç yolu seçenler, hiçbir flekilde kopmayan bir kul-pa tutunmufl olurlar.

Kuran’›n bize tavsiye etti¤i dinin birçok özellikleri bu-lunmaktad›r. Bu özellikleri aç›klayan ayetler özetlendi¤inde,ortaya flu sonuçlar ortaya ç›kmaktad›r.

‹slam dini, insanlara dünya hayat›nda do¤ru ve yanl›flla-r› bir birinden ay›rmak için ve insanlar›n do¤ru bir yoluizlemelerini sa¤lamak için, her topluma, peygamberleri va-s›tas›yla önerilen bir dindir. Allah taraf›ndan insanlara em-redilen din, Adem a.s.’dan Hz. Muhammed’e kadar kural-lar› de¤iflmemifl bir dindir. ‹slam dininde alternatifler yok-tur. Günümüzde uydurulan ›l›ml› islam, radikal ‹slam gibikavramlar ‹slam dininde yoktur.

406

Allllahh’›n ‹‹nsanllar ‹‹çin KKabbull EEtttti¤i DDin ((HakkDin)

Din ile ilgili olarak Kuran’la indirilen ayetlerin anlam-lar› net bir flekilde aç›kt›r. Bu bak›mdan bu ayetlerle ilgi-li olarak yorum k›sm›nda detayl› aç›klamalara girilmeyecek-tir. Sadece ‹slam dini ile ilgili ayetlerin tümüne ait toplubir de¤erlendirme yap›lacakt›r.

Allah’›n insanlar için raz› oldu¤u din, do¤ruluk ve sa-p›kl›¤› birbirinden kesin olarak ay›ran bir dindir. Allah, budinin seçilmesinde, insanlar için herhangi bir zorlama ya-p›lmamas›n› emretmektedir (2/256).

Allah kat›nda geçerli din ‹slam’d›r. ‹nsanlara bu din’ianlatan Kitap’lar indirildikten sonra, peygamberlerin gös-terdi¤i do¤ru yolu seçenlerle, bu yolu inkar edenler ara-s›ndaki ç›karlar ve k›skançl›klar nedeniyle ayr›l›klar bafl gös-termifl ve guruplaflmalar meydana gelmifltir (3/19).

Allah, ‹slam dinini benimseyen ve bu dini uygulayan ‹b-rahim a.s.’› dost edinmifltir. Allah’a yönelen ve ‹brahima.s.’›n dinini seçerek iyi ifller yapan insanlar, Allah’›n dost-lu¤unu kazanacak olanlard›r. Ayet bize, Kuran’la emredi-len Din’in yeni bir din olmad›¤›n›, bu Din’in ‹brahima.s.’›n dini oldu¤unu anlatmaktad›r. Kuran’›n baflka ayetle-rinde de Musa a.s.’a ve ‹sa a.s.’a emredilen dinlerin dedo¤ruluk ve sap›kl›¤› bir birinden ay›ran ‹slam dini oldu-¤u görülecektir (4/125).

‹slam Din’inin ‹brahim peygambere emredilen din ol-du¤unu bildiren ayetlerden baz›lar› da flunlard›r: (Habi-bim!) De ki: “fiüphesiz RRabbim bbeni ddo¤ru yyola, ddosdo¤-ru ddine, AAllah’› bbirleyen ‹‹brahim’in ddinine iiletti. OO, oortakkoflanlardan dde¤ildi. fiüphesiz bbenim nnamaz›m, kkurban›m(ibadetim), hhayat›m vve öölümüm hhepsi ââlemlerin RRabbi AAl-lah iiçindir. OO’nun oorta¤› yyoktur. BBana MMüslümanlar›n iilkiolmam eemredildi” Ayetlerde, ‹slam dininin, ‹brahim a.s.’›ndini oldu¤u ve Muhammed as’a bu din emredildi¤i anla-t›lmaktad›r (6/161-163).

‹slam dini, insanlar› ayd›nlatmak ve do¤ru yola iletmekve onlar› e¤itmek için peygamberler vas›tas›yla dünya insa-n›na, uyar›lar ve ö¤ütler fleklinde gönderilmifltir. Bu konuile ilgili olarak Kur’an, Nuh a.s.’dan itibaren gelen pey-gamberler hakk›nda detayl› bilgiler vermifltir. Nuh a.s.’dan

407

Muhammed a.s.’a kadar insanlara sürekli olarak gönderi-len ve ayn› prensipleri ihtiva eden uyar›lar›n nedeni, yer-yüzünde yaflayan insanlar› do¤ruya ve güzele yöneltmektir.Allah insan›, kendisine ibadet etsin diye yaratm›flt›r. Bu iba-detin do¤ru yap›lmas› için Allah, insanlara e¤iticiler gön-dermifltir. Allah’›n gösterdi¤i yolu seçenler kurtulufla ere-cek, uymayanlar ise hem cezaland›r›lacak hem de ölümdensonraki sosyal hayatta yer alamayacaklard›r. Bu bize, yara-t›l›fl safhas›n›n ahlak ve e¤itim yönü ile devam etti¤ini gös-termektedir.

Kur’an bize, Allah’›n, ‹slam’› bütün dinlere üstün k›l-mak için peygamberlerini gönderdi¤ini ve sonuçta ‹slam’›nbütün dinler üstünde yer alaca¤›n› bildirmektedir. Anlafl›-l›yor ki, insan›n yarat›l›fl safhas› devam etmektedir. Allahinsan› belirli bir noktaya ulaflt›rmak için, peygamberler va-s›tas› ile insanlar› e¤itmekte ve planlad›¤› noktaya ulaflt›r-may› amaçlamaktad›r (9/32-33).

‹nsanlar bafllang›çta ayn› inanc› paylaflan bir ümmetti.Kendilerine do¤ru yolu gösteren kitaplar inince, bu kitap-lara inananlarla ç›kar kayb›na u¤rayanlar aras›nda ihtilaflarç›kt› ve guruplaflmalar meydana geldi. ‹nsanlar aras›nda ç›-kan bu din ihtilaflar› nedeniyle kimse dünya hayat›nda ce-zaland›r›lmad› ve cezaland›rma planlanmad›. Çünkü yarat›-l›fl, planl› bir programd›r ve bu program yürürlükte kala-cakt›r. Hesaplaflma ahiret hayat›nda yap›lacakt›r (10/19).

Allah, ‹brahim a.s.’›n ümmetini Müslümanlar olarakisimlendirmifltir. Allah, peygamberini bu Kuran’la, insanla-r› islam dini konusunda e¤itmek ve iman edenleri de budinle insanlara örnek olmalar› amac›yla görevlendirmifltir.Bu konuda Allah’›n emri fludur: ‘Allah yolunda hakk›ylaçal›fl›n. Namaz› k›l›n, zekât› verin ve en güzel yard›mc›, engüzel koruyucu olan Allah’›n ipine s›ms›k› sar›l›n’.(22/78).

Allah, insanlara ö¤üt al›p düflünmeleri için pefl pefle ki-taplar indirdi. Kuran’dan önce indirilen kitaplara imanedenler, Kur’an onlara okundu¤u zaman: “ Biz ona inan-d›k, Rabbimizden gelen gerçek bir Kitap’t›r. Biz ondan ön-ce de Müslümanlardand›k” diyenlere, gösterdikleri sab›rnedeniyle, Rableri kendilerine mükâfat› iki kat verecektir.(28/51-54).

408

Muhammed a.s., dini Allah’a has k›larak ibadet eden veKuran’a indirilinceye kadar kendilerine uyar›c› gelmemiflolan bir toplumun ilk Müslüman olan ferdidir. (39/11-12)

‹nsanlar› Allah yoluna davet eden ve iyi ifller yapan ve:“Ben Müslümanlardan›m diyenden daha güzel sözlü kimolabilir ki? ‹yilikle kötülük bir de¤ildir, kötülü¤e iyiliklekarfl›l›k verirseniz, o zaman sizinle düflman›n›z aras›nda birdostluk do¤ar. Bu güzel davran›fllara sab›rla ulaflabilirsiniz.Ayetlerde, sab›r göstermenin, kötülü¤e karfl›l›k iyi davran›fl-larda bulunman›n ‹slam’›n özelliklerinden baz›lar› oldu¤uanlat›lmaktad›r (41/33-35).

Allah Nuh a.s.’a; ‹brahim a.s.’a; Musa a.s.’a ve ‹sa a.s.’adin konusunda tavsiye ettiklerini size de Kuran’la bir dinyolu tavsiye etmifltir. Dini dosdo¤ru uygulayanlar›n ve dinkonusunda ayr›l›¤a düflmeyenleri Allah hidayete (kurtulu-fla) erifltirecektir (42/13).

‹slam› din olarak kabul edenlerin, kalben iman etmele-ri kendi ç›karlar› için tavsiye edilmektedir. ‹man, kalpler-de hissedilen, Allah ve Resul’üne karfl› olan ba¤l›l›kt›r.‹man edenler, Allah yolunda mallar›yla ve canlar›yla müca-dele veren, do¤rular› savunan insanlard›r. (49/14-15).

‹slam Allah nezdinde do¤ru olan dindir. Allah, do¤ruolan dini, bütün dinlere üstün k›lmak için peygamberinigörevlendirmifltir. Allah’a ortak koflanlar, hofl görmese bi-le, Allah’›n insanlar için kabul etti¤i din üstün gelecektir(61/9).

Kuran’dan önce kurtulufl yolunu göstermek için, indiri-len kitaplarda insanlara, Allah’› bir tan›malar›, yararl› iflleryaparak Allah’a kulluk etmeleri, namaz› k›lmalar› ve zekâ-t› vermeleri emredilmiflti. Buna ra¤men Kitap Ehli’nden,Allah’›n emrettiklerini reddeden baz›lar› ve Allah’a ortakkoflanlar olmufltu. ‹man edenlerle bunlar aras›nda ç›kan ih-tilaf nedeniyle bölünmeler ve guruplaflmalar meydana gel-di. Allah, ‹man etmeyenleri do¤ru yola iletmek için ken-dilerine, dosdo¤ru hükümler içeren, tertemiz sahifeleriokuyan peygamberini Kuran’la gönderdi (98/1-5).

Yukar›da özet olarak anlat›lanlar bizi flu sonuca ulaflt›r-maktad›rlar:

• Allah yan›nda geçerli din “‹slam” d›r.• “‹slam” Allah’› bir kabul eden bir dindir.

409

• “‹slam” dinini seçenlerin iman ederek (Allah’a içteninanmalar›) ve güzel ifller yapmalar›, ahiret hayat› için ken-dilerine yapacaklar› bir yat›r›m olaca¤› belirtilmektedir.(bak: Müminler)

• “‹slam” Sadece Kuran’la insanlara emredilmifl yenibir din de¤ildir.

• Kuran’la emredilen din, daha önce Nuh a.s.; ‹bra-him a.s.; Musa a.s. ve ‹sa a.s.’a tavsiye edilen bir dindir.

• Bütün peygamberler, insanlara bu dini ö¤retmek içinayn› din prensipleriyle geldiler ve ayn› gaye için görevlen-dirildiler.

• Peygamberlerin zaman aral›klar›yla görevlendirilmele-rinin nedeni, insanlara peygamberler arac›l›¤› ile daha ön-ce gelen uyar›lar› unutmalar›, gelen bilgilerin kaybedilmesive baz› bilgilerin saklanmas› ve içeriklerinin de¤ifltirilmesinedeniyle, insanlara tekrar tekrar hat›rlatma yapmak ve yolgöstermektir.

• Sonuç olarak Allah, insan› bir gaye için yaratm›flt›r.Bu gaye de Allah için çal›flmakt›r. ‹flte insan, dünya haya-t›nda hem e¤itilmekte hem de k›yamet sonras› hayat içinseçime tabi tutulmaktad›r. ‹nsan›n dünya hayat›ndaki dav-ran›fllar›, belirli özelliklere sahip bir nefis karakterini mey-dana getirmektedir. Nefis, insana hem iyi hem de kötüolan her fleyi emreden bir ruh karakteridir. Bu karakterdünya hayat›ndaki yaflam tarz› ile düzenlenebilinen bir ka-rakter fleklidir. Dünya yaflam› sonucunda bu karakterlerdeniyiler ve kötüler aras›nda ay›klanma yap›lmaktad›r. Dünyahayat›, bilim alan›nda bir tekâmül ve karakter tipini belir-leme hayat›d›r ve yarat›l›fl›n devam›d›r.

MüminllerMüminler, Allah’›n insanlar için uygun gördü¤ü dine

uyanlar ve Kuran’la bildirilen görevleri yerine getirenlerdir.‹man ve ‹man edenlerle (Müminler) ilgili Kur’an ayetleribize, müminlerin kim olduklar›n› bildirmektedirler. Ayr›camüminler için ö¤ütler, uyar›lar, müminlere yap›lan ilahiyard›m ve müminlerin ahiret hayat› hakk›nda bizi ayd›nlat-maktad›rlar.

Müminller kkimllerddir?Müminler, görmedikleri halde Allah’a inanan, namaz›

410

k›lan, kazand›klar›ndan ihtiyaç sahiplerini yararland›ran, in-dirilen Kuran’a ve Kuran’dan önce indirilen Kitap’laraiman eden ve ahirete kesin olarak inananlard›r. ‹flte bun-lar, Allah’›n gösterdi¤i hidayet yolunu seçerek kurtuluflaerecek olanlard›r (2/3-5). ‹nsanlar›n iyilik ölçüsü sadece fle-kilsel olarak flu veya bu dine ba¤l› olmalar› de¤ildir. ‹yilikölçüsü, ibadetle gerçekleflen zihinsel faaliyetlerin, iyi yönlüaktif faaliyetlerle birlefltirilmesidir. Zihinsel faaliyetler, Al-lah’a, ahiret gününe, meleklere, indirilen kitaplara, görev-lendirilen peygamberlere iman etmektir. Kur’an bize, bude¤erlerin iyilik için kâfi olmad›¤›n› bildirmektedir. As›l iyi-lik, bu de¤erlerle birlikte insanlar›n, mallar›ndan seve se-ve yak›nlar›na, yetimlere, miskinlere, yolculara, dilenenlerevermeleri, mallar›ndan, köleleri ve esirleri kurtarmak içinharcama yapmalar›; namaz› dosdo¤ru k›lmalar›, zekât› ver-meleri, yapt›klar› sözleflmelere sad›k kalmalar›; s›k›nt›da,hastal›kta ve savafl zamanlar›nda sab›r göstermeleri oldu¤u-nu bildirmektedir. ‹flte bu vas›flar› tafl›yanlar do¤ru olan-lard›r. Muttaki olanlar da bunlard›r (2/177). Peygamberkendisine Allah taraf›ndan indirilene iman etmifl bir kifli-dir. Müminler de, peygambere ve O’na indirilene iman et-mifllerdir. Müminler, Allah’a, meleklerine, kitaplar›na, pey-gamberlerine iman ederek: “Rabbimiz! Senin Peygamberle-rin aras›nda bir ay›r›m yapmay›z. Bize söylediklerini iflittikve itaat ettik. Aff›n› dileriz. Dönüfl sanad›r” diyenlerdir(2/285).

Kur’an, peygambere iman edenlerle ‹brahim a.s.’a enyak›n olanlar› ayn› de¤erde kabul etmekte ve Allah’›n dost-lu¤unu kazanacaklar›n› bildirmektedir. Bu ayet bize bütünpeygamberlerin ayn› maksatla görevlendirildiklerini ve gö-revlerinin insanlar› dosdo¤ru bir yola iletmek oldu¤unugöstermektedir. ‹man, sadece Kuran’la insanlardan talepedilmifl bir inanç flekli de¤ildir. ‹man, ‹slam ve ‹slam’›n ge-re¤ini yerine getirmektir. ‹man, insanlara indirilmifl bütünKitap’larla tavsiye edilmifl bir din ve Allah’›n gösterdi¤i biryolda ilerleme fleklidir (3/68).

Sonradan iman edenlerle ilgili olarak Kur’an bize fluaç›klamalar› yapmaktad›r. Yapmakta olduklar› yanl›fll›klar-dan dönerek: “Rabbimiz iman ettik, bizim günahlar›m›z›ba¤›flla ve bizi ateflin azab›ndan koru” diyerek içten pifl-

411

manl›k gösterenler, do¤ru yolda olanlar, Allah yolundakimücadelelerinde zorluklar karfl›s›nda sab›r gösterenler, mal-lar›ndan ihtiyaç sahiplerini yararland›ranlar ve seher vaktin-de ba¤›fllanma dileyenler. ‹flte bunlar Rablerine karfl› gel-mekten korkup sak›nmalar› nedeniyle Rab’leri kat›nda, ze-mininden ›rmaklar akan cennetlerde tertemiz efllerle birlik-te sürekli olarak yer alacaklard›r (3/15-17).

Gerçek müminler, Allah ad› an›ld›¤›nda yürekleri ürpe-ren, Allah’›n ayetleri okundu¤unda imanlar› artan ve Al-lah’a güvenen kimselerdir. Bunlar namazlar›n› k›lan, sahipolduklar› imkânlardan, ihtiyac› olanlar› yaraland›ranlard›r.Bunlara Rableri kat›nda ba¤›fllanma, üstün bir r›z›k ve yap-t›klar› iyi ifllere karfl›l›k dereceli mükâfatlar vard›r. Bu ayet-lerle de iman›n sadece fikirsel bir inanç olmad›¤›, buinanç duygusunun aktif faaliyetlerle desteklenmesi gerekti-¤i tekrarlanmaktad›r (8/2-4).

Müzminlerin di¤er bir özelli¤i de, yeryüzünde iktidar sa-hibi olarak namaz› dosdo¤ru k›lmalar›, zekât› vermeleri,do¤ru olan fleyleri emretmeleri ve insanlar› inkârc›l›ktan sa-k›nd›racak davran›fllarda bulunmalar›d›r (22/41).

Kur’an bize, müminün süresinde, müminleri flöyle tarifetmektedir: “ Müminler, namazlar›n› huflu içinde (Allah’akarfl› sayg› ile boyun e¤erek) k›lanlard›r; bofl fleylerden yüzçevirenlerdir; zekât› hakk›yla verenlerdir; eflleri ve cariyele-ri haricindeki kimselere karfl› mahrem yerlerini koruyanlar-d›r; emanete h›yanet etmeyen ve verdikleri söze sad›k ka-lanlard›r; namazlar›n› devaml› k›lanlard›r. ‹flte bunlar, Fir-devs cennetlerinin varisleridirler ve orada ebedi olarak ka-lacaklard›r (23/1-11).

Müminlerin baflka bir özelli¤i de, Allah’›n, isminin an›l-mas›na izin verdi¤i yerlerde (ibadete uygun alanlarda), Al-lah ad›n› sabah akflam anmalar›, kalplerin ve gözlerin al-lak bullak olaca¤› bir günün (k›yamet) gelece¤inden kor-karak, hiç bir ticaret ve al›flveriflin kendilerini namaz k›l-maktan ve Allah’› anmaktan ve zekât› vermekten al›koya-mad›¤› kimselerdir. Allah, bu müminleri, yapt›klar›n›n engüzeliyle mükâfatland›racak ve lütfünden fazlas›yla verecek-tir (24/36-38).

Müminler ahiret gününe inanan, namazlar›n› k›lanlar vezekâtlar›n› verenlerdir. ‹flte bunlar, Rabb’in gösterdi¤i hi-

412

dayet yolunu (dosdo¤ru yol) izleyenlerdir ve kurtulufla ere-cek olanlard›r (31/4-5)

Müminler, Allah’a ve Resulüne karfl› hiçbir kuflkuya ka-p›lmadan iman ederek, Allah yolunda mallar›yla ve canla-r›yla cihad edenlerdir. ‹flte onlar, sad›k olan kimselerdir.Ayet, bize, iman›n sadece inançla sa¤lanamayaca¤›, buinanc›n iyi yönlü faaliyetlerle de desteklenmesi gerekti¤inibildirmektedir (49/15).

‹man edenler, kendilerinden önce gelen müminlere kar-fl› kin beslemeyenlerdir, onlar için af dileyerek onlar› say-g› ile yâd edenlerdir. Ayet bize, daha önceki peygamberle-re iman edenlere sayg› göstermemizi ve onlar için Al-lah’tan af dilememiz gerekti¤ini hat›rlatmaktad›r (59/10).

Yukar›daki bölümlerde din, iman ve mümin konular› ileilgili ayetler özetlendi¤inde flu sonuca var›lacakt›r:

Allah, kitaplar› ve peygamberleri vas›tas›yla insanlara hakdin olan, Allah’› bir kabul eden ‹slam dinini emretmekteve bu dine uyanlar›n iman etmelerini istenmektedir. ‹man,Allah’›n indirdi¤i kitaplar ve peygamberleri vas›tas›yla em-retti¤i yolun izlenmesidir. Bu yol, kalben duyulan, güzelduygulara sahip kimselerin ilerleyece¤i bir yoldur. Bu yolaaç›lan kap›n›n anahtar›, maneviyatt›r. Bunlar, Allah’a ba¤-l›l›k, meleklere, indirilen kitaplara, bu kitaplar› ve semavibilgileri tafl›yan görevlilere (Meleklere) ve yaflam hayat›n›nson bulaca¤›na ve yeniden bir diriliflin gerçekleflece¤ineiçenlikle inanmaktad›r. Bu duygulara sahip kimselerin izle-yece¤i yol ise, iyi ifller yapmakt›r. ‹flte bu manevi duygula-ra aç›lan kap›dan izlenen yolun ad› imand›r. Bu yoldaolanlara da mümin denilmektedir. Müminlerden yapmala-r› istenenler flunlard›r:

• Namaz k›lmak ve namazda devaml› olmak.• Yak›nlara sevgi göstermek ve yard›m etmek.• Yetimlere, düflkünlere, yoksul ve yolcuya yak›nl›k gös-

termek ve yard›m etmek.• Köleleri mal karfl›l›¤› ile kurtarmak.• Köleleri azat etmek.• Yap›lan sözleflmelere sad›k kalmak.• Zorluklar karfl›s›nda sab›r göstermek.• Davran›fllar›nda dürüst olmak.• Yap›lan hatalar nedeniyle, seher vaktine, Rab’bimiz-

413

den ba¤›fl dilemek.• Allah’a gönülden boyun e¤mek.• Kuran’a uymak.• Allah yolunda can ve mal ile mücadele vermek.• Güzel davran›fllar göstermek ve güzel ifller yapmak.• Yetim ve yoksulu doyurmak.• Takva göstermek. Kur’an bize, takvay› ve muttakileri

flöyle tarif etmektedir.1. Bollukta ve darl›kta ihtiyaç sahipleri için harcama

yapmak.2. Öfkeyi yenmek3. Kusurlar› atfetmek.4. Yap›lan kusurlardan dolay› Allah’tan af dilemek.5. fieytan›n vesvesesi karfl›s›nda düflünüp do¤ruyu ara-

mak ve bulmak.6. Rabb’in emirlerine karfl› gelmekten sak›nmak.7. Allah’›n emirlerine uymak.8. Allah’› sevmek.9. Hayâs›zl›klardan kaç›nmak.10.Dan›flarak ifl yapmak.11.Haks›zl›klar karfl›s›nda yard›mlaflmak.Allah’›n yan›nda en makbul insan, takvada en ileri olan-

d›r. Kur’an bize, takvan›n ahiret hayat› için en iyi az›k ol-du¤unu bildirmektedir.

Müminllere iillahhi yyardd›mBedir savafl›nda zay›f ve korku içerisinde bulunan mü-

minlere Allah taraf›ndan yard›m sa¤lan›r. Bu yard›m›Kur’an flu ayetlerle dile getirmektedir.

Savafl bafllamadan önce Peygamber Muhammed a.s., mü-minleri mevzilendirmeye çal›flmaktad›r. Ancak müminleriçerisindeki baz› guruplarda çözülme ve savafltan kaçma be-lirtileri bafllar. Bunun üzerine Allah, müminlere yard›miçin meleklerden üç bin kifliyi görevlendirerek müminlerizafere ulaflt›r›r (3/121-124). Ve Allah, Muhammed a.s.’a flumüjdeyi verir: “E¤er sabreder ve takva gösterirseniz, düfl-manlar›n›z›n size ani bir bask›n yapmas› halinde Rabbinizsize, meleklerden niflanl› befl bin kifliyle yard›m ulaflt›racak-t›r” (3/125).

414

Kur’an, Allah’›n müminlere yapm›fl oldu¤u bu yard›m›nsebeplerini flöyle anlatmaktad›r:

• Allah bu yard›m› müminlere müjde olsun ve kalple-ri huzur bulsun diye yapm›flt›r, diyor ve flu uyar›y› yap›yor.“Yard›m ve zafer ancak üstün ve güçlü; hüküm ve hikmetsahibi olan Allah’›n kat›ndand›r.”

• Allah’›n müminlere yapt›¤› bu yard›m›n di¤er bir se-bebi ise, küfre sapanlardan, ileri gelenleri, müminlere sal-d›rmaktan cayd›rmak ve müminleri yok etme umutlar›n›k›rmakt›r. ‹nkârlar›ndan dolay› müminlere karfl› olan mü-cadelelerinde zararl› ç›kmalar›n› sa¤lamakt›r (3/126-127).

Kur’an, inkârc›lara da flu uyar›y› yapmaktad›r: “Zulümyapanlara ceza takdiri veya zulüm yapanlar›n tövbe etme-leri halinde, tövbelerinin kabul edilip edilmemesi Allah’›ntakdirine aittir. Göklerde ve yerde olanlar›n tümü Allah’›n-d›r. Allah, diledi¤ini ba¤›fllar, diledi¤ini de cezaland›r›r. Al-lah ba¤›fllayand›r, esirgeyendir (3/128-129).” Kuran’›n buuyar›s›, inkar edenlerin ve zülüm yapanlar›n hatalar›ndandönmeleri ve Allah’tan af dilemeleri halinde, affedilebile-cekleri hat›rlatmas›n› yapmaktad›r.

Yukar›daki ayetlerle, müminlerin sab›r ve takva göster-meleri tavsiye edilmektedir. Bu takdirde Allah’›n mümin-lere yard›mc› olaca¤› ve onlar› zafere ulaflt›raca¤›n›, inkâredenlerin ise hüsrana u¤rat›laca¤› ve bunlardan tövbeedenler için, Allah’›n ba¤›fllayan ve esirgeyen oldu¤u bildi-rilmektedir.

Daha önce cehalet içerisinde bulunan toplumlara, Al-lah’›n, kendi toplumlar› içerisinden, kendilerine gönderdi-¤i peygamberlerle, onlar›n e¤itimlerini sa¤lamas›, onlar› kö-tülüklerden ar›nd›rmas›, onlara bilgi ve beceri ö¤retmesi,müminler için Allah’›n bir lütfüdür (3/164).

Kuran’›n afla¤›daki ayetleri, Allah’›n yard›m›na nail ola-cak ve kurtulufla erecek olanlar›n kim olduklar›n› bildir-mektedirler.

“Ey Muhammed! Sana indirilen hikmetli Kitap’›n ayet-leri, ihsanda bulunanlar için, yol gösterici ve rahmet sa¤-lay›c› bir de¤ere sahiptirler. Bu rahmete nail olacak olankifliler, namazlar›n› devaml› k›lanlar, zekatlar›n› verenler veahiret hayat›na kesin olarak inananlard›r (31/1-5). Bu ayet-ler, namaz›n, zekât›n ve ahiret hayat›na olan inanc›n, Al-

415

lah’a yap›lan bir ihsan olarak kabul edildi¤ini, bunlara kar-fl›l›k, bu ihsan› yapanlar›n, kurtulufla erecekleri ve Allah’›nrahmetine nail olacaklar›n› bildirmektedirler.

Allah Kuran’da Peygamberimize flöyle buyurmaktad›r.Habibim! “Biz Musa’ya, ‹srailo¤ullar›na yol göstermek içinKitap’› (Tevrat’›) verdik. Musa’n›n ümmetinden sab›r gös-tererek bizim ayetlerimize kesin inananlardan, insanlara yolgösteren toplumlar oluflturduk. Sana da ayn›s›n› verece¤i-mizden sak›n flüpheye düflme! (32/23-24).

Yukar›daki ayetler bize, peygamberlerin gönderilifl sebe-binin insanlar› e¤itmek, onlar› do¤ru yola iletmek ve imaneden toplumlarla, peygamberler sonras› toplumlara yol gös-termek ve onlar› e¤itmek oldu¤unu bildirmektedirler.

Müminlere yap›lan ilahi yard›m› bildiren ayetler bizleriflu sonuca götürmektedirler. Allah, insanlar› e¤itmek içinPeygamberler görevlendirmifl ve Kitap’lar indirmifltir. Pey-gamberlere ve Kitap’lara iman edenler, peygamberden son-ras› nesillerin e¤itiminde görev almaktad›rlar.

Allllahh’›n MMüminllere YYaptt›¤› yyardd›m öörnekklleriKur’an bize Allah’›n müminlere yard›m etti¤ini bildir-

mektedir. Bu yard›m›n nas›l gerçeklefltirildi¤i ve neden ya-p›ld›¤› afla¤›daki ayetlerle anlat›lmaktad›r. ‹nsanlar kendiiradeleriyle hareket etmelerine ra¤men, yard›ma ihtiyac›olan ve yard›m dileyen müminler yard›m görmektedirler.Buna makabil belirli s›n›rlar› aflan inançs›zlar ise cezalan-d›r›lmaktad›rlar. Bu durum bize insan›n bafl›bofl olmad›¤›-n› kontrol alt›nda bulundu¤unu göstermektedir.

Allah taraf›ndan insanlara konulan yasaklar, insanlar›nimtihan› içindir. Allah çok merhametlidir ve yasaklara uy-mayanlar için, affedilmelerini sa¤layacak kurallar koymufltur.Bundan gaye, insan›n nefsini disiplin alt›na almak ve e¤it-mektir. (5/94-95)

Allah, Muhammed a.s.’a, toplum hayat›na nas›l ve ne-den müdahale etti¤ini ve hakk› üstün k›lmak için mümin-lere nas›l yard›m etti¤ini, Musa a.s.’›n bir olay›n› anlatarakbildirmektedir.

“ Musa a.s.’a daha ileri bir bilim ö¤renmesi için, Al-lah’›n derin ilim verdi¤i bir zatla buluflmas› söylenir ve bu-luflma yerinin iki denizin birleflti¤i yer olaca¤› bildirilir.

416

(Bu kiflinin H›z›r a.s. oldu¤u söylenmektedir). Musa, H›z›ra.s. ile buluflur ve kendisine, bilimini artt›rmak için arka-dafll›k etmeyi teklif eder. H›z›r a.s. Musa’ya, yaflanacak olay-larla ilgili olarak kendisine aç›klama yap›lmad›kça soru sor-mamas› flart›yla arkadafll›¤› kabul eder. Yol arkadafll›¤› bafl-lar ve bir nehrin karfl› k›y›s›na geçmek üzere gemiye bi-nerler, H›z›r gemiyi delerek su almas›n› sa¤lar. Musa, ge-midekilerin bo¤ulaca¤›ndan korkar ve bunun nedenini so-rar. H›z›r a.s. ona sözleflmeyi hat›rlat›r, Musa özür diler.Seyahat devam eder, H›z›r yolda karfl›laflt›klar› bir çocu¤uöldürür. Musa dayanamaz ve sebebini sorar, sözleflme ken-disine yeniden hat›rlat›l›r, Musa tekrar özür diler ve bu-nun tekrarlamayaca¤›n› bildirir. Bir köye ulafl›rlar, köydenyiyecek isterler ama köylüler bunlar› misafir etmeye yanafl-maz, Sabahleyin köyden ayr›ld›klar›nda H›z›r, bir evin y›-k›k duvar›n› onar›r. Musa yine dayanamaz ve kendilerinemisafirperverlik göstermeyen köyün duvar›n› karfl›l›k alma-dan neden onard›¤›n› sorar. H›z›r, Musa’ya ayr›l›k zaman›-n›n geldi¤ini ama olaylar›n nedenini kendisine aç›klayaca-¤›n› söyler ve devam eder.

Geminin fakir insanlara ait oldu¤unu ve onlar›n geçi-mini sa¤lad›¤›n›, çevrede bulunan zalim bir k›ra’l›n gemi-ye el koymamas› için gemiyi delerek özürlü hale getirdi¤i-ni söyler.

Öldürdü¤ü çocu¤un ana ve babas›n›n mümin insanlarolduklar›n›, çocu¤un büyüdü¤ünde zulüm yoluna sapaca¤›-n› ve anne ve babas›n› azg›nl›¤a zorlayabilece¤i ihtimalininbulundu¤unu bu bak›mdan çocu¤u öldürdü¤ünü anlat›r.

Köye gelince, oradaki bahçe duvar›n›n içinde bir hazi-nenin sakl› oldu¤unu ve evin fakir kalm›fl iki çocu¤a aitoldu¤unu, duvar›n y›k›l›p hazinenin ortaya ç›kmas›n› vebaflkalar›n›n eline geçmesini önlemek için duvar› onard›¤›-n› söyler ve sözlerine devam ederek: “Bütün bu iflleri, ba-na Allah’tan gelen emirler sonucunda yapt›m” der.(18/60-82)

417

Bu ayetler bize, toplum hayat›n›n gözetim ve denetimalt›nda bulundu¤u ve müminlerin korunmas› amac›yla top-lum hayat›n›n baz› safhalar›na müdahale edildi¤ini bildir-mektedirler.

Allah, baz› hallerde müminlerin kalplerine giren flüphe-leri gidermek için onlara mucizeler göstermifltir. Üzeyira.s.’a gösterilen mucize (2/259), Babil halk›na gösterilenmucize(2/243) bunlara örnektir.

Allah, gerekti¤i hallerde müminlere yard›m için karar-lar almakta ve muhtelif flekillerde icra etmektedir. (3/13);(8/42-44); (8/48-54); (8/17-19)

Allah, insanlar›n en iyi flekilde yaflamalar› için, kâinatdüzeninin nas›l kuruldu¤unu, nesillerin gemilerle tafl›nd›¤›-n› ve kendilerine belli bir süreye kadar dünyada yaflamaimkân› sa¤land›¤›n› (36/33-44) süre/ayetlerle bildirmekte-dir.

Baz› hallerde Allah, müminlerin olaylardan ders almala-r› için felaketlerine göz yumdu¤u, baz› hallerde ise melek-leri vas›tas› ile yard›m ederek onlar› zafere ulaflt›rmakta-d›r.(3/152-155); (8/5-14); (33/9-13); (33/25-27); (4/45)

Yarat›lan varl›klar için kurallar ve prensipler konulmufl-tur. Bu kurallara uyarak yaflayan toplumlar› koruyan ve de-netleyen güçler vard›r. Toplumlar bu kural ve prensiplerind›fl›na ç›kmad›kça, toplumlar›n hayat›nda bir de¤iflme ol-maz. Bu kurallar› çi¤neyenler ise çeflitli flekillerde yok ol-makta veya felakete u¤ramaktad›rlar.(13/11)

Allah, flirk koflanlarla iflbirli¤i yap›lmamas›n› ve bu ne-denden dolay› ekonomik imkânlar›n daralaca¤›ndan kork-mamalar›n›, Allah’›n lütfü ile meydana gelecek bu daral-man›n telafi edilece¤ini bildirmektedir.(9/28)

Allah, baz› hallerde müminlere güven vermek için ge-lecek hakk›nda bilgiler vererek onlar› müjdelemekte-dir.(30/2-6)

Allah, peygamberlerin görevlerini yap›p yapmad›klar›n›da denetlemektedir.(72/26-28)

Allah, her canl›n›n r›zk›n› temin etmekte ve diledi¤i fle-kilde artt›rmaktad›r.(29/60); (29/62); (39/52); (62/11)

‹nsanlar, dünyaya yerlefltirilmifl ve imtihan edilmek içintercihlerinde serbest b›rak›lm›fllard›r. ‹nsanlar sadece “‹man

418

ettik” demekle imtihan› kazanamayacaklar›n› bilmelidirler.Allah yolunda mücadele verenler, asl›nda kendi nefisleriiçin mücadele vermektedirler.

Allah insanlara, anne ve babalar›na karfl› güzel davran-may› ilke edinmelerini tavsiye etmifltir. Buna ra¤men: “On-lar, sizi Allah’a karfl› ortak koflmay› telkin ederlerse, onla-ra itaat etmeyin” buyurmaktad›r ve insanlar›, dünya haya-t›ndaki faaliyetleri konusunda uyarmaktad›r.(42/8); (29/2-13).

Yukar›daki özet bilgilere ait detaylar afla¤›daki ayetlerdemevcuttur.

Üzeyir a.s. harabe haline gelmifl bir köye gelir. Yok,olan her fleyin Allah taraf›ndan nas›l diriltilece¤i konusun-da kuflku duyar. Bunun üzerine Allah onu öldürür. Yüz y›lölü kal›r. Uyan›nca çürümüfl ve kemik y›¤›n› haline gelmiflefle¤ini ve bozulmam›fl yiyeceklerini görür. Sadece bir günuyudu¤unu san›r. Allah, ona yüz y›l uyudu¤unu ve bu ola-y›n insanlara al›nacak bir ibret olmas› için meydana geldi-¤ini söyler. Bunun üzerine Üzeyir Allah’›n kudretini idrakeder. (2/259)

Binlerce olduklar› halde, ölüm korkusundan dolay› yurt-lar›ndan ç›k›p gidenleri görmedin mi? Allah onlara “Ölün”dedi. Sonra onlar› diriltti. fiüphesiz Allah insanlara karfl›lütufkârd›r. Lakin insanlar›n ço¤u flükretmez. (2/243)

Karfl› karfl›ya gelen iki toplulukta, sizin için andolsun birayet (ibret) vard›r. Bir topluluk, Allah yolunda vurufluyor-du, di¤eri ise kâfirdi. Kâfirler göz görmesiyle karfl›lar›nda-kini kendilerinin iki kat› görüyorlard›. ‹flte Allah, diledi¤i-ni yard›m› ile destekler. fiüphesiz bunda, basiret sahipleriiçin gerçekten bir ibret vard›r. (3/13)

Hani sen, müminleri savaflmak için elveriflli yerlere yer-lefltirmek için evinden erkenden ayr›lm›flt›n. Allah iflitendir,bilendir. O zaman sizden iki grup, neredeyse, ‘çözülüp ge-ri çekilmek’ istemiflti. Oysa Allah onlar›n (velisi) yard›mc›-s›yd›. Art›k müminler, yaln›zca Allah’a tevekkül etmelidir-ler.

419

Andolsun, siz güçsüz iken Allah size Bedir’de yard›m›y-la zafer verdi. fiu halde Allah’tan korkup-sak›n›n ki, O’naflükredebilesiniz. Sen müminlere: “Rabbinizin size melekler-den indirilmifl üç bin kifliyle yard›m-iletmesi size yetmezmi?” diyordun. Evet, e¤er sabrederseniz, korkup-sak›n›rsa-n›z ve onlar da aniden üstünüze çullan›verirlerse, Rabbinizsize meleklerden niflanl› befl bin kifliyle yard›m ulaflt›racak-t›r. Allah bunu (yard›m›) size ancak bir müjde olsun vekalpleriniz bununla tatmin bulsun diye yapt›. ‘Yard›m vezafer (nusret) ancak üstün ve güçlü, hüküm ve hikmet sa-hibi olan Allah’›n kat›ndand›r. (ki bununla) küfre sapan-lar›n ileri gelenlerini kessin (onlar› helak etsin) ya da‘umutlar› suya düflmüfller olarak onlar› tepesi afla¤› getirsinde geri dönüp gitsinler.’ (Allah’›n) Onlar›n tövbelerini ka-bul etmesi veya zalimler olduklar›ndan dolay› azarland›rma-s› iflinden sana bir fley (sorumluluk ve görev) yoktur. Gök-lerde ve yerde olanlar›n tümü Allah’›nd›r. Kimi dilerse ba-¤›fllar, kimi dilerse azapland›r›r. Allah ba¤›fllayand›r, esirge-yendir. (3/121-129)

Andolsun ki Allah, müminlere, içlerinden kendilerineonlara bir peygamber göndermekle lütufta bulunmufltur. Kio, onlara Allah’›n ayetlerini okuyor, onlar› ar›nd›r›yor veonlara Kitap ve hikmeti ö¤retiyor. Ondan önce ise onlarapaç›k bir sap›kl›k içindeydiler. (3/164)

Siz Allah’›n izniyle düflmanlar›n›z› öldürürken, Allah va-adini yerine getirmifl ve galibiyetinizi sa¤lam›flt›. Bir süresonra zaafa düflerek, peygamberin verdi¤i emir konusundatart›flmaya kalkt›n›z ve asi oldunuz. Dünyay› isteyeniniz devard› ahireti isteyeniniz de. Sonra Allah sizi denemek içinyard›m›n› kald›rd›, ma¤lup oldunuz. Ama yine de sizi ba-¤›fllad›. Zaten Allah, müminlere karfl› çok lütufkârd›r. Sizo zaman durmaks›z›n uzaklafl›yor, kimseye dönüp bakm›-yordunuz. Peygamber de sürekli sizi arkadan ça¤›r›yordu.O savaflta Allah size keder üstüne keder verdi. Bunun ne-deni, bundan sonra bafl›n›za gelecekler ve kaybedecekleri-nize üzülmemeniz içindir. Sonra o kederin arkas›ndan Al-lah size öyle bir güven indirdi ki, bir k›sm›n›z›n uyukla-mas›na bir k›sm›n›z›n da cahiliye devrindekine benzer so-rumsuzlu¤a kap›larak: “Bu iflten bize ne var ki? Biz evleri-mizde kalsayd›k öldürülmezdik ” diyorlard›. Resulüm! De

420

ki: “ e¤er evlerinizde de olsayd›n›z, üzerlerine öldürülme-si yaz›lm›fl olanlar, yine devrilecekleri yere gidecekti. Allahbunu sinelerinizdekini denemek ve kalplerinizde olan› ar›n-d›rmak için yapt›. Allah, sinelerin özünde sakl› olan› bilen-dir. Uhud savafl›nda, fleytana uyarak savafltan kaçanlar ol-mufltu. Ama Allah onlar› ba¤›fllad›. Çünkü Allah, ba¤›flla-yand›r, yumuflak davranand›r. (3/152-155)

Allah, sizin düflmanlar›n›z› daha iyi bilendir; bir veli (engüvenilir bir dost) olarak Allah yeter, bir yard›mc› olarakda Allah yeter. (4/45)

Ey iman edenler, siz ihraml› iken size yasaklanan av, Al-lah’›n emirlerine uyman›z konusunda sizin için bir imti-hand›r. Buna uymayanlar için fliddetli bir azap vard›r. Eyiman edenler! ‹hraml› iken av› öldürmeyin. Sizden bile bi-le ihraml› iken av öldürene, ceza olarak, ehil iki kifli ne-zaretinde tespit edilecek ve öldürdü¤ü hayvana denk birkurban (büyük bafl veya küçük bafl)’› Kâbe’ye ulaflt›rarakkurban etmesidir. Yahut düflkünlere yemek yedirme fleklin-de kefaret ya da yapt›¤›n›n a¤›rl›¤›n› tatmak üzere bunla-ra denk oruç tutma vard›r. Allah geçmifltekileri affetmifltir,kim tekrar yaparsa Allah ondan öç al›r. Allah güçlüdür, öçal›c›d›r. (5/94-95)

Muhammed a.s. savafl için yola ç›kma emrini al›r amaetraf›ndakilerin bir k›sm› isteksizdir. Göz göre göre ölümegönderiliyormuflças›na peygamberle tart›fl›yorlard›. Allah, sa-vafla girmeleri halinde onlara zafer vaat etmiflti. Müminle-rin bir k›sm› ancak kervan›n yolunu kesebileceklerini vekureyfl ordusu ile savaflacak durumda olmad›klar›n› ilerisürmelerine ra¤men savafl, Allah’›n yard›m› ile kazan›l›r.Çünkü Allah, hakk› gerçeklefltirmek ve bat›l› geçersiz k›l-mak istiyordu. Savaflta Allahtan yard›m isteyen müminlereAllah, üç bin melek gönderir. Allah, bu yard›m› müminle-re bir müjde olsun ve kalpleri yat›fls›n diye yapm›flt›r. Al-lah, ‹slam mücahitlerini sakinlefltirmek için, uyuklamalar›n›sa¤lam›fl, ard›ndan ya¤mur ya¤d›rarak içlerindeki fleytanpisli¤ini temizlemifl ve üzerinde bulunduklar› kumluk ala-n›n›n su ile sertleflmesini sa¤lam›flt›. Rabbin meleklere:“Ben sizinleyim, inananlar› destekleyin” dye vahyetti. “Beninkar edenlerin kalplerine korku salaca¤›m, art›k onlar›nboyunlar›n› vurun parmaklar›n› do¤ray›n” dedi. Bu onlar›n

421

Allah’a ve peygambere karfl› koymalar›ndand›r. Kim Allah’ave peygamberine karfl› koyarsa, bilsin ki, Allah’›n cezas› flid-detlidir, Bu yenilgi Allah’›n kâfirlere olan azab›d›r. Ayr›cakâfirlere cehennem ateflinin azab› vard›r. (8/5-14)

Kureyfl ordusu ile karfl›laflan ‹slam mücahitlerinin komu-tan› Muhammed a.s., Allah’tan yard›m dileyerek bir avuçtopra¤› Allah ad›na düflman saflar› üzerine savurur. Düfl-man görmez olur ve zafer müminlerin olur. Böylece Allah,kâfirlerin hileli düzenini bofla ç›kar›r. Ey kâfirler! E¤er sizfetih istiyorsan›z, iflte size fetih geldi! E¤er inkârdan vazge-çerseniz bu sizin için daha iyidir. Yeniden peygambere düfl-manl›¤a dönerseniz, biz de yard›ma döneriz. Toplulu¤unuzçok bile olsa, sizden hiç bir fleyi savamaz. Çünkü Allah mü-minlerle beraberdir.(8/17-19)

Hat›rlay›n; hani siz say›ca azd›n›z ve yeryüzünde zay›fb›rak›lm›fllard›n›z, insanlar›n sizi kap›p yakalay›vermelerin-den korkuyordunuz. ‹flte O, sizi (yerleflik k›l›p) bar›nd›ran-d›, sizi yard›m›yla destekledi ve size temiz fleylerden r›zk-lar verdi. Umulur ki flükredersiniz. (8/26)

E¤er Allah’a ve hak ve bat›l›n ayr›ld›¤› gün, iki ordu-nun birbiri ile karfl›laflt›¤› ‘Bedir savafl›nda’ kulumuza in-dirdi¤imize inanm›flsan›z, bilin ki ganimet olarak ald›¤›n›zherhangi bir fleyin beflte biri Allah’a, Resulüne, onun ak-rabalar›na, yetimlere, yoksullara ve yolcuya aittir. Allah, herfleyi hakk›yle bilendir. Hat›rlay›n ki ‘Bedir savafl›nda’ siz va-dinin yak›n kenar›nda (Medine taraf›nda ) idiniz, onlar dauzak taraf›nda (Mekke taraf›nda) idiler. Kervan da sizdendaha afla¤›da (deniz sahilinde ) idi. Savafla bafllama zama-n› konusunda tart›flmaya girseydiniz, savafl zaman›n› tayinetme konusunda anlaflmazl›¤a düflecektiniz. Fakat Allah,ölenlerin de kalanlar›n da bir belge haline dönüflmesi için(ibret olmas› için ) savafl emrini vermifltir. fiüphesiz Allah,gerçekten iflitendir, bilendir. Allah, onlar› uykunda sana azgösteriyordu. Çok göstermifl olsayd›, y›lacak ve bu husustaçekiflmeye bafllayacakt›n›z. Fakat Allah sizi kurtard›; çünküO, kalplerde olan› bilir. Karfl› karfl›ya geldi¤inizde Allah,daha önce kararlaflt›rd›¤› iflin gerçekleflmesi için onlar›n sa-y›s›n› gözlerinizde az gösteriyor sizi de onlar›n gözlerindeço¤alt›yordu. Bunlar, kararlaflt›r›lm›fl emrin gerçekleflmesiiçin yap›lm›flt›r. Verilen emirler, Allah’›n diledi¤i flekilde

422

gerçekleflir. (8/42-44)Bedir savafl›nda fleytan kâfirlerin yapt›klar›n› kendilerine

süslü göstermifl ve onlara: “Sizi yenecek ordu yoktur, bende size yard›m edece¤im” demiflti. ‹ki ordu karfl›lafl›nca fley-tan onlara: “Ben sizin göremediklerinizi görüyorum” diye-rek onlar›n yan›ndan uzaklaflm›flt›. Münaf›klar ve kalplerin-de hastal›k bulunanlar, Müslümanlar› dinleri aldatt› diyor-lard›. Ama üstün güçlü, hüküm ve hikmet sahibi olan Al-lah’a dayanan Müslümanlar üstün gelmifllerdir. Melekler,kâfirler ordusunun askerlerini önden ve arkadan yakaraköldürüyorlard›. Bu, kâfirlerin zulümleri nedeniyle hak et-tikleri ceza idi. T›pk› Firavun ailesi ve ondan öncekilerinAllah’›n ayetlerini inkâr etmeleri ve zulüm yapmalar› ne-deniyle helak olduklar› gibi. Yoksa Allah, kimseye haks›zyere zulmetmez. Bir toplum, kendi hatalar› nedeniyle birde¤iflikli¤i hak etmeden, Allah’›n onlara verdi¤i nimetler-de bir de¤ifliklik olmaz. Firavun ve ailesi ve onlardan ön-cekiler buna örnektir. Onlar Rablerinin ayetlerini yalanla-d›lar, günahlar› nedeniyle helak edildiler. (8/48-54)

Ey iman edenler! Müflrikler ancak bir pisliktirler. Onuniçin bu y›llardan sonra Mescid-i Haram’a yaklaflmas›nlar.E¤er yoksulluktan korkarsan›z (ticaret imkânlar›n›z›n dara-laca¤›ndan korkarsan›z), biliniz ki Allah, dilerse sizi kendilütfünden zengin edecektir. fiüphesiz Allah, iyi bilendir,hikmet sahibidir. (9/28)

‹nsanlar›n hem geçmiflinde hem de gelece¤inde Allah’›nemriyle onlar› koruyan denetleyicileri vard›r. Bir toplum ya-rad›l›fl kurallar›ndan sapmad›kça, kendilerini de¤ifltirecekherhangi bir etkiye maruz kalmazlar. (Toplumlar›n geçmifl-teki faaliyetleri denetlenmifltir. Gelecekleri de denetim al-t›nda olacakt›r. Yarat›l›fl prensiplerinden sap›lmad›kça, top-lumlar bir de¤iflime u¤rat›lmaz. Gerekli de¤iflimi de kimseengelleyemez.) (13/11)

(Ashab-› Kehf) Sen, yoksa Kehf ve Rakim Ehlini bizimflafl›lacak ayetlerimizden mi sand›n? O gençler, ma¤araya s›-¤›nd›klar› zaman, demifllerdi ki: “Rabbimiz, kat›ndan bizebir rahmet ver ve iflimizden bize do¤ruyu kolaylaflt›r (bizibaflar›l› k›l). Böylelikle ma¤arada y›llar y›l› onlar›n kulakla-r›na (a¤›r bir uyku) vurduk. Sonra iki gruptan hangisininkald›klar› süreyi daha iyi hesap etti¤ini belirtmek için on-

423

lar› uyand›rd›k. Biz sana onlar›n haberlerini bir gerçek(olay) olarak aktarmaktay›z. Gerçekten onlar Rablerineiman etmifl gençlerdi ve biz de onlar›n hidayetlerini artt›r-m›flt›k. Onlar›n kalpleri üzerinde (sabr› ve kararl›l›¤›) rap-tetmifltik; (K›rala karfl›) k›yam ettiklerinde demifllerdi ki:“Bizim Rabbimiz, göklerin ve yerin Rab’bidir; ilah olarakbiz O’ndan baflkas›na kesinlikle tapmay›z, (e¤er tersini)söyleyecek olursak, andolsun, gerçe¤in d›fl›na ç›kar›z.”“fiunlar, bizim kavmimizdir; O’ndan baflkas›n› ilahlar edin-diler, onlara apaç›k bir delil getirmeleri gerekmez miydi?Öyleyse Allah’a karfl› yalan düzüp-uydurandan daha zalimkimdir? ‹çlerinden biri demiflti ki: “Mademki siz onlardanve Allah’tan baflka tapt›klar›ndan kopup-ayr›ld›n›z, o halde,(da¤lara çekilip) ma¤araya s›¤›n›n da Rabbiniz size rahme-tinden (bolca bir miktar›n›) yays›n ve iflinizden size bir ya-rar kolaylaflt›rs›n.” (Onlara bakt›¤›nda) Görürsün ki, günefldo¤du¤unda onlar›n ma¤aralar›na sa¤ yandan yönelir, bat-t›¤›nda onlar› sol yandan keser-geçerdi ve onlar da onun(ma¤aran›n) genifl bofllu¤una dalard›. Bu, Allah’›n ayetle-rindendir. Allah, kime hidayet verirse, iflte hidayet bulanodur, kimi de sapt›r›rsa onun için asla do¤ru yolu göste-rici bir veli bulamazs›n. Sen onlar› uyan›k san›rs›n, oysaonlar (derin bir uykuda) uyuflmufllard›r. Biz onlar› sa¤ ya-na ve sol yana çeviriyorduk. Onlar›n köpekleri de iki ko-lunu uzatm›fl-yatmaktayd›. Onlar› görmüfl olsayd›n, geri dö-nüp onlardan kaçard›n, onlardan içini korku kaplard›. Böy-lece, aralar›nda bir sorgulama yaps›nlar diye onlar› dirilt-tik (uyand›rd›k). ‹çlerinden bir sözcü dedi ki: “Ne kadarkald›n›z?” Dediler ki: “Bir gün veya günün bir (kaç saat-lik) k›sm› kadar kald›k.” Dediler ki: “Ne kadar kald›¤›n›z›Rabbiniz daha iyi bilir; flimdi birinizi bu paran›zla flehregönderin de, hangi yiyecek temizse baks›n, size ondan birr›z›k getirsin; ancak oldukça nazik davrans›n ve sak›n sizikimseye sezdirmesin.” “Çünkü onlar üzerinize ç›k›p gelir-lerse, sizi tafla tutarlar veya dinlerine geri çevirirler; bu du-rumda ebedi olarak kurtulufl bulamazs›n›z.” Böylece onlar›(fiehir halk›na) duyurduk ki, Allah’›n vaadinin gerçek ol-du¤unu ve k›yametin mutlaka gelece¤ini, onda asla flüpheolmad›¤›n› bilsinler. (Fakat onlar meseleyi böyle ele ala-caklar› yerde) kendi aralar›nda onlar›n (Ma¤arada uyuyan-

424

lar) durumunu tart›fl›yorlard›. Baz›lar›: “Onlar›n üzerine birbina yap›n. Çünkü Rableri onlar› daha iyi bilendir,” dedi-ler. Fakat onlar›n ifline galip gelenler ise: “Mutlaka on-lar›n üstüne bir mescit yapaca¤›z” dediler. (Sonra gelenkuflaklar) Diyecekler ki: “Üç’tüler, onlar›n dördüncüsü deköpekleridir.” Ve: “Befltiler, onlar›n alt›nc›s› köpekleridir”diyecekler. (Bu,) Bilinmeyene (gayba) tafl atmakt›r. “Yedi-dirler, onlar›n sekizincisi de köpekleridir” diyecekler. Deki: “Rabbim, onlar›n say›s›n› daha iyi bilir, onlar› pek az(insan) d›fl›nda da kimse bilemez.” Öyleyse onlar konusun-da aç›kta olan bir tart›flmadan baflka tart›flma ve onlar hak-k›nda bunlardan hiç kimseye bir fley sorma. Hiç bir fleyhakk›nda: “Ben bunu yar›n mutlaka yapaca¤›m” deme. An-cak: “Allah dilerse” (yapaca¤›m, de). Unuttu¤un zamanRabbini zikret ve de ki: “Umulur ki, Rabbim beni bundandaha yak›n bir baflar›ya yöneltip iletir.” Onlar ma¤aralar›n-da üç yüz y›l kald›lar ve dokuz (y›l) daha katt›lar, Dediki: “Ne kadar kald›klar›n› Allah daha iyi bilir. Göklerin veyerin bilinmeyenlerini O bilir. O, ne güzel görmekte ve negüzel iflitmektedir. O’nun d›fl›nda onlar›n bir velisi yoktur.Kendi hükmünde hiç kimseyi ortak k›lmaz.” (18/9-26)

Musa, Allah’›n kendisinde buluflmas›n› istedi¤i zatla bu-luflmak üzere yard›mc›s›yla birlikte yola koyulur. Hedef ikidenizin birleflti¤i yerdir. (Ayette bu iki denizin hangi de-nizler oldu¤u konusunda bir bilgi yoktur. Kur’an bize K›-z›l denizin do¤u k›s›mlar› ile M›s›r aras›ndaki topraklardayaflanan olaylardan söz etmektedir. Dolay›s›yla Musa’n›n git-mek istedi¤i yeri, K›z›ldeniz ile Akdeniz veyahut ta Akde-niz ile Nil nehrinin birleflti¤i alan olmal›d›r). Yanlar›ndakibal›¤›n canlan›p denize girece¤i yer, buluflacaklar› kifli ilekarfl›laflacaklar› yerdir. Musa ve yard›mc›s› iki denizin bir-leflti¤i yere ulafl›rlar ve bir kayal›kta konaklarlar. Ertesi günyollar›na devam ederler. Musa yard›mc›s›na yorulduklar›n›ve dinlenmeleri gerekti¤ini bildirir ve yemek için az›¤› ç›-karmas›n› söyler. Genç adam Musa’ya akflam konaklad›kla-r› kayal›kta bal›¤›n canlanarak denize girdi¤ini ve fleytan›nkendisine olay› unutturdu¤unu bu bak›mdan kendisine bil-dirmedi¤ini söyler. Musa, arad›klar› yerin oras› oldu¤unuanlar ve izlerini takip ederek geriye dönerler. Orada Al-lah’›n rahmet ve ilim verdi¤i bir adamla karfl›laflt›lar.

425

Musa bilgine, do¤ru yolu bulabilmesi için kendisindeilim ö¤renmesi gerekti¤ini bu bak›mdan kendisine kat›l›pkat›lamayaca¤›n› sorar.

Bilgin Musa’ya: “Sen benimle beraberli¤e sabredemezsin.‹çyüzünü (sebebini) kavrayamad›¤›n bir bilgiye nas›l sabre-dersin?” der.

Musa: “‹nflallah sen beni sabreder bulacaks›n. Senin em-rine karfl› gelmem” der. Bilgin Musa’n›n kendisine kat›lma-s›n› kabul eder ve Musa’ya: “Bana tabi olursan, sana o ko-nuda bilgi verinceye kadar hiçbir fley hakk›nda bana sorusorma!” dedi.

Bunun üzerine kalk›p gittiler; sonunda bir sudan karfl›-ya geçmek üzere bir gemiye bindiklerinde bilgin gemiyi de-ler. Musa bilgine, gemideki insanlar›n bo¤ulaca¤›n› ve böy-le bir fleyi neden yapt›¤›n› sorar. Bilgin Musa’ya “Ben sa-na, gerçekten sen yan›mda sab›r gösteremezsin dememiflmiydim!” der. Musa, verdi¤i sözü unuttu¤unu söyler ve bil-ginden özür diler. Yollar›na devam ettiler, derken bir o¤-lan çocu¤a rastlad›lar. Bilgin hemen çocu¤u öldürdü. Mu-sa bilgine, masum bir çocu¤u öldürmekle çok kötü bir iflyapt›¤›n› söyler ve nedenini sorar. Bilgin Musa’ya: “ Bensana benimle asla beraber sab›r gösteremezsin demedimmi?” diyerek ilk ikaz›n› hat›rlat›r. Musa, bilginden yenidenözür diler ve kendisine bir f›rsat daha verilmesini, olacak-lar konusunda bir daha soru sormayaca¤›n›, sordu¤u tak-dirde arkadafll›¤a son verebilece¤ini bildirir.

Yollar›na devam ettiler ve bir kasaba halk›na geldiler.Kent halk›ndan yiyecek istediler. Ama kent halk› onlar› ko-nuk etmeye yanaflmad›lar. Kentten ayr›ld›klar›nda bilgin, y›-k›lmaya yüz tutmufl bir duvar› yeniden infla ederek düzelt-ti. Musa, kendilerini konuk etmeyen kasaba halk›na ait du-var› neden düzeltti¤ini, isteseydi karfl›l›¤›nda bir ücret ala-bilece¤ini ve nedenini sorar.

Bilgin Musa’ya sorusu nedeniyle arkadafll›klar›n›n sonbuldu¤unu, ama kendisine olaylar›n nedenini anlataca¤›n›söyler ve sözüne devam eder:

“Deldi¤im gemi denizde çal›flarak geçimlerini sa¤layanyoksullar›nd›, onu kusurlu yapmak istedim, çünkü o iflçile-rin ötelerinde bir k›ral vard›. K›ral zorba biriydi ve hergördü¤ü sa¤lam gemiye el koyuyordu. Böylece k›ral›n ge-

426

miye el koymas›n› önledim.”“O¤lan çocu¤una gelince: Anas›-babas› iki mümin idi,

onlar› azg›nl›¤a ve kâfirli¤e zorlamas›ndan korktuk. Rable-rinin o çocuktan daha temiz ve onlara daha çok merha-met eden birini vermesini istedik.” “Duvar ise, flehirde ikiyetim erkek çocu¤a aitti. Duvar›n alt›nda onlar›n bir hazi-nesi vard›; babalar› da iyi bir kimse idi. Rabbin onlar›n er-ginlik ça¤›na ulaflmas›n› ve Rablerinden bir rahmet olarakhazinelerini ç›karmalar›n› istedi. Ben bunlar› kendili¤im-den yapmad›m. ‹flte nedenlerini sormak için sab›rs›zland›-¤›n ifllerin içyüzleri budur” diyerek Musa’dan ayr›l›r.(18/60-82)

‹nsanlar sadece “‹man ettik” demekle imtihan› kazana-mayacaklard›r. Sizden öncekiler de s›navdan geçirildiler. Al-lah, do¤ru olanlar› da yalanc›lar› da bilir. Kötülük yapan-lar, yapt›klar›n›n kendilerine kâr kalaca¤›n› san›yorlar. ‹yiifller yaparak Allah’a kavuflmay› isteyenler için ecel süresiyaklaflarak gelmektedir. Cihad edenler (Allah yolunda mü-cadele verenler) kendi nefisleri için mücadele vermektedir-ler. ‹nananlar ve iyi ifller yapanlar›n günahlar› örtülecek veyapt›klar›n›n karfl›l›¤› fazlas›yla verilecektir. Biz, insan›n an-ne ve babas›na karfl› güzelli¤i ilke edinmesini tavsiye ettik.E¤er onlar, sizi Allah’a karfl› ortak koflmay› telkin ederler-se, onlara itaat etmeyin. ‹man edip iyi ifller yapanlar, Sa-lih insanlar›n gurubuna kat›lacaklard›r. ‹nsanlardan baz›la-r›, Allah’a iman ettik derler ama eziyet görecek olurlarsa,bundan Allah’› sorumlu tutarlar. Ama onlara bir fayda do-kunursa, biz iman edenleriz diyerek samimiyetsizlik göste-rirler. Böyle insanlar›n kalplerindeki duygular Allah taraf›n-dan bilinmektedir. Allah, iman edenleri de, münaf›klar› da(ikiyüzlüleri) bilmektedir. Onlar k›yamet günü hem kendigünahlar›n› hem de kand›rd›klar› insanlar›n günahlar›n› ta-fl›yarak gelecekler ve sorgulanacaklard›r. (29/2-13)

Kendi r›zk›n› tafl›yamayan nice canl› vard›r ki, onu dasizi de Allah r›z›kland›rmaktad›r. O, iflitendir, bilendir.(29/60)

Allah, kullar›ndan diledi¤ine r›zk› yay›p geniflletir, dile-di¤ine de k›sar. Hiç flüphesiz Allah, her fleyi bilendir.(29/62)

427

Bizansl›lar yeryüzünün en çukur yerinde (Lut gölü) ye-nilgiye u¤rad›lar. Hâlbuki onlar, bu yenilgiden sonra bir-kaç y›l içinde galip geleceklerdir. Eninde sonunda emir Al-lah’›nd›r. O gün müminler de Allah’›n yard›m›yla sevine-ceklerdir. Allah, diledi¤ine yard›m eder. O, mutlak güç sa-hibidir, çok esirgeyicidir. (30/1-5)

Allah’›n r›z›klar› geniflletip daraltmas›nda, iman edenleriçin al›nacak dersler vard›r. (30/37)

Allah’›n ayetlerine kesinlikle inananlar ve sabredenlere,Allah buyru¤u ile içlerinden kendilerini do¤ru yola iletenrehberler tayin edilir. (32/24)

Ey iman edenler; Allah’›n sizin üzerinizdeki nimetini ha-t›rlay›n. Size sald›ran ordular›n üzerine rüzgâr ve sizin gör-medi¤iniz ordular› göndererek size yard›m eden Allah’›nnimetini unutmay›n. Düflman size hem yukar› taraftan hemde afla¤› taraftan sald›rmaktayd›. Korku had safhada idi.Orada müminler imtihan edilmek için bir sars›nt›ya u¤ra-t›lm›fllard› (müminlerin iman dereceleri ölçülmüfltü). O za-man, münaf›klar ve kalplerinde hastal›k bulunanlar (iman-lar› zay›f olanlar): “Me¤er Allah ve Resulü bize sadece ku-ru vaatlerde bulunmufllar!” diyorlard›. Onlardan bir gurupda demifllerdi ki: “Art›k burada durman›n s›ras› de¤il, ge-ri dönün!” diyorlard›. ‹çlerinden bir k›sm› da evlerinin em-niyetini bahane ederek savafl alan›ndan uzaklaflmak içinpeygamberden izin istiyorlard›. Oysa evleri tehlikede de¤il-di. Sadece kaçmak istiyorlard›. (33/9-13)

(Ey müminler!) Allah, inkâr edenleri kiniyle geri çevir-di, bir hayra ulaflamad›lar. Savaflta insanlara Allah’›n yard›-m› yetti. Allah kuvvetli oland›r, güçlü oland›r. Allah, kitapehlinden, kafirleri destekleyenleri kalelerinden indirmifl,kalplerine korku salm›flt›; onlardan kimisini öldürüyor ki-misini de esir al›yordunuz. Yerlerini, yurtlar›n›, mallar›n› vehenüz aya¤›n›z›n dahi basmad›¤›n›z yerleri Allah size mi-ras olarak verdi. Allah, her fleye kadir oland›r. (33/25-27)

428

Ölü toprak, onlar için mühim bir delildir. Biz ona ya¤-murla hayat verdik ve ondan dane ç›kard›k. ‹flte onlar bun-dan yerler. Biz yeryüzünde nice hurma bahçeleri ve üzümba¤lar› yaratt›k ve oralarda birçok p›narlar f›flk›rtt›k. Ta ki,onlar›n meyvelerinden ve elleriyle bunlardan imal ettikle-rinden yesinler. Hala flükretmeyecekler mi? Yerin bitirmek-te olduklar›ndan, kendi nefislerinden ve daha bilmediklerinice fleylerden bütün çiftleri yaratan Allah çok yücedir. Ge-ce de kendileri için bir ayettir. Gündüzü ondan s›y›r›p-yü-zeriz, hem onlar art›k karanl›kta kal›vermifllerdir. Güneflde, kendisi için tespit edilmifl bir kararl› yörüngede ak›pgitmektedir. Bu, üstün ve güçlü olan, bilen Allah’›n takdi-ridir. Aya gelince, biz onun için de birtak›m u¤rak yerle-ri takdir ettik; sonunda o, eski bir hurma dal› gibi döner.Ne güneflin aya eriflip yetiflmesi gerekir, ne de geceningündüzün önüne geçmesi. Her biri bir yörüngede yüzüpgitmektedir. Onlar›n soylar›n› dolu gemilerle tafl›mam›z dakendileri için bir ayettir. Onlar için, bunun gibi binecek-leri baflka fleyler de yaratt›k. Dilesek onlar› suda bo¤ar›z.O zaman ne onlar›n imdad›na koflan olur, ne de onlarkurtar›l›rlar. Ancak bizim taraf›m›zdan bir rahmet ve bellibir zamana kadar dünyadan yararland›rmam›z baflka.(36/33-44)

Allah, diledi¤ine r›zk› geniflletir, diledi¤ine de k›sar.Bunda iman edenler için ö¤renilecek dersler vard›r.(39/52)

Allah dileseydi bütün insanlar› tek ümmet yapabilirdi.Ancak O, müminlerle zalimleri ay›rmak için, insanlar› ter-cihlerinde serbest b›rakm›flt›r. (42/8)

Habibim! Bir ç›kar ve e¤lence gördüklerinde, seni terkederek ona koflarlar ve seni ayakta b›rak›rlar. De ki: “Al-lah kat›nda insanlara sa¤lanacak fleyler, ticaretten de e¤len-ceden de daha güzeldir!” (62/11)

Elif, Lam, Mim. (Resulümüz Muhammed’e) Rumlar en

429

yak›n bir yerde yenildiler (Yerin en çukur yeri olan Lutgölü çevresinde); onlar bu yenilgilerinden sonra üç ila do-kuz y›l aras›nda galip geleceklerdir. ‹fl, önünde sonundaAllah’a aittir. ‹flte o gün, insanlar, istedi¤ine yard›m edenAllah’›n yard›m›na sevinecekler. O güçlüdür, merhametli-dir. Bu, Allah’›n vaadidir. Allah vaadinden caymaz; fakatinsanlar›n ekserisi bilmezler. (30/1-6)

Görülmeyeni bilen Allah, görülmeyeni peygamberlerin-den diledi¤i d›fl›ndakilere göstermez. Allah, peygamberlere,Rablerinden gelen tebli¤ emirlerini, tebli¤ edip edemedik-lerini denetlemek için peygamberleri izleyen gözcüler sa-lar. Onlar›n yapt›klar›n› ilmiyle kuflat›r ve her fleyi bir birsayar. (yap›lan her fley kay›t alt›na al›nmaktad›r). (72/26-28)

Müminllerin iimttihhan eeddillmesi‹nsanlar, bazen musibetlerle karfl›laflmaktad›rlar. Bu mu-

sibetlerin ço¤u da kendi günahlar› nedeniyle meydana gel-mektedirler. Müminlerin karfl›laflt›klar› musibetlerin gerçek-leflmesi, Allah’›n iznine ba¤l›d›r. Allah, müminlerin imanderecelerini ölçmek ve iman etmeyenleri a盤a ç›karmakiçin, baz› hallerde insanlar› denemektedir. Kur’an, afla¤›da-ki ayetlerle bu musibetlere dair örnek vermektedir.

Müminler Uhud savafl›nda zaiat vermifl ve yenik düflmüfl-lerdi. Oysa Bedir savafl›nda müminler, düflmana bunun ikikat› zaiat verdirmifl ve galip gelmifllerdi. Bu galibiyet Al-lah’›n yard›m› ile gerçekleflmiflti. Bu savaflta Allah, mümin-lere üç bin melekle yard›m sa¤lam›flt›. Uhud savafl›ndama¤lup olan müminler, Allah’›n kendilerine neden yard›m-da bulunmad›¤›n› ve yenilginin nedenini tart›fl›yorlard›. Bukonu ile ilgili olarak peygambere indirilen ayette, yenilgi-nin sebebinin kendi hatalar› oldu¤unu, Allah’›n bu yenil-giye müsaade edifl sebebinin, iman edenlerin ay›rt edilme-si ve aralar›ndaki münaf›klar›n a盤a ç›kmas› için oldu¤u-

430

nu bildirmektedir(3/165-167). Nitekim Uhud savafl›nda,mümin rolü oynayan baz› münaf›klar›n: “Biz savaflmay› bil-meyiz, bilseydik size kat›l›rd›k” diyerek savafltan kaçm›fllarve müminlerin yenilgisine neden olmufllard›.

Allah her fleyi bilmektedir. Müminlerin de aralar›ndakikiflilerin içyüzünü görmeleri için, Allah baz› musibetleringerçekleflmesine müsaade ederek insanlar› s›namaktad›r.

Müminllerin aahhirett hhayatt›Kur’an bize, iman eden ve iyi ifller yapanlar›n, ahiret

hayat›ndaki yerlerinin, gösterdikleri sab›r ve Allah’a dayan-malar› nedeniyle, zemininden ›rmaklar akan cennetler ola-ca¤›n› ve bu cennetlerdeki köflklere yerlefltirileceklerini bil-dirmektedir. Bu onlar›n mükafat› olacakt›r (29/58-59).

Kuran’da “‹nsan Süresinde” Allah, insanlar› uyarmaktave belirli özelliklere sahip olan kiflilerin cennetteki yerleri-ni tarif etmektedir. Afla¤›daki ayetlerde, insan›n güzel özel-likleri s›ralanmakta ve bu güzel özellilere sahip insanlar›nyerleflecekleri cennetlerin güzellikleri anlat›lmaktad›r. Bukonuda Allah flöyle buyurmaktad›r.

“‹nsan yarat›lmadan önce, insan›n yaflamas›na elveriflliortamlar›n sa¤lanmas› için, uzun devirler gelip geçti. Son-ra insan›, karmafl›k özelliklere sahip bir damla sudan ya-ratt›k. ‹nsan› davran›fllar›nda denemek için kendisine gör-me ve iflitme duyular›n› verdik. Allah’a flükredici mi yoksanankör mü olaca¤›n› belirlemek için ona yol gösterdik(Peygamberler ve kitaplarla) (76/1-3). Nankörler için zin-cirler, demir halkalar ve alevli bir atefl haz›rlad›k (76/4).‹yi olanlar için ise cenneti. Cennettekiler, katk›s› kâfurolan bir kadehten cennet flarab› içerler. Bu cennet flarab›,Allah kullar›n›n içti¤i bir kaynaktan ç›kmaktad›r (76/5-6).Orada ne yak›c› bir günefl, ne de dondurucu bir so¤ukvard›r. Orada olanlar, koltuklara kurulmufl olarak bulunur-lar. Cennet a¤açlar›n›n dallar› üzerlerine sarkar; kolaycakopar›labilen meyvelerden yararlan›rlar. Yanlar›nda, gümüfl

431

kaplar ve billur kâselerle ve gümüfl beyazl›¤›nda billur gi-bi fleffaf kupalarla dolafl›l›r ki, sakileri, bu cennet flarab›n›gere¤i kadar takdir ederek sunarlar. Ayr›ca ad› sel sebilolan bir çeflmeden, kar›fl›m› zencefil olan bir içkiyi de ka-dehlerle sunarlar (76/13-18). Orada o insanlar›n etraf›ndaöyle ölümsüz genç nedimler dolafl›r ki, onlar› gördü¤ün-de, etrafa saç›l›p da¤›lm›fl inciler san›rs›n. Ne yana bakar-san bak, y›¤›nla nimet ve ulu bir saltanat görürsün. Onla-r›n üzerinde hafif ipek ve a¤›r ifllenmifl atlastan yeflil elbi-seler vard›r. Gümüflten bileziklerle bezenmifllerdir. Rablerionlara tertemiz bir flarap içirmifltir. Onlara flöyle denir.‘fiüphesiz, bu, sizin için bir mükâfatt›r. Sizin gayretiniz kar-fl›l›¤›n› bulmufltur.’ (76/19-22)”

Peki, yukar›daki mükâfat› kimler hak edecektir? Kur’an,bize, bu mükâfat› görebilecekleri afla¤›daki ayetlerle tarifetmektedir.

Onlar, dünyada iken, adaklar›n› yerine getirenler ve k›-yamet gününden korkanlard›r (76/7). Onlar, mala olan ar-zular›na ve kendi ihtiyaçlar›na ra¤men, karfl›l›k bekleme-den, yoksula, yetime ve esire yemek yedirenlerdir (76/8-10).

Allah, yukar›daki özelliklere sahip insanlar›, zorlu birgünün flerrinden koruyacak, yüzlerine parlakl›k ve gönülle-rine sevinç verecektir. Bunlar, sabretmelerine karfl›l›k onla-ra cenneti ve cennetteki ipekleri lütfedecektir (76/7-12).

Müminller iiçin KKur’an öö¤üttlleriKur’an bize, müminlerin do¤ru yolu bulmalar› ve kur-

tulufla ermeleri için, müminlerin uymalar› gereken kuralla-r› ö¤ütlemektedir. Bu kurallar, Kur’an surelerinin muhte-lif ayetlerinde dile getirilmifltir. Bu ö¤ütlerden gaye insan-lar› e¤itmek, güzel davran›fllarda bulunmalar›n› sa¤lamakve güzel ahlakl› bir disipline sokmakt›r. Bu ö¤ütler, s›ras›y-la afla¤›da yer almaktad›rlar.

• Hac zaman› belirlenmifl aylardad›r. Bu aylarda hac-ca gidenler, afla¤›daki kurallara uymal›d›rlar.

432

1. Kad›nlara yaklaflmak,2. Günah say›lan davran›fllara yönelmek,3. Kavga etmek, yasaklanm›flt›r.

Hay›r ad›na yapaca¤›n›z her fley, ahiret hayat› için sizebir az›k olacakt›r. Az›¤›n en hay›rl›s› da takvad›r. Yapt›kla-r›n›z› Allah bilmektedir. Ey temiz ak›l sahipleri! Akl›n›z›kullan›n ve Allah’a karfl› gelmekten sak›n›n! (2/197).

• Allah, iman edenlerin dostudur. Allah iman edenle-ri karanl›klardan ayd›nl›¤a ç›kar›r. ‹nkâr edenlerin dostuise ta¤uttur (Allah yerine tap›lan fleyler), ta¤ut onlar› ay-d›nl›klardan karanl›klara sürükler. Ta¤utu dost edinenler,ahiret hayat›nda ateflin halk›ndan olacaklard›r ve oradaebedi olarak kalacaklard›r (2/257).

• Namaz› k›lanlar, zekât› verenler ve iyi ifller yapanla-r›n mükâfatlar› Allah kat›nda verilecektir. Onlara korkuyoktur, mahzun da olmayacaklard›r (2/277).

• Sabredenler, do¤ru olanlar, gönülden boyun e¤enler,infak edenler, seher vaktinde ba¤›fllanma dileyerek: “Rab-bimiz flüphesiz biz iman ettik, art›k bizim günahlar›m›z› ba-¤›flla ve bizi ateflin azab›ndan koru” diyenler için, Rablerikat›nda, içinde temelli kalacaklar›, zemininden ›rmaklarakan cennetler, tertemiz efller ve Allah’›n r›zas› vard›r(3/15-17).

• Allah, iman edip iyi ifller yapanlar›n mükâfat›n› ek-siksiz olarak verecektir. Allah, zalim olanlar› sevmez (3/57).

• Rabbinizin ma¤fireti için, takvada yar›fl›n. Eni göklerve yerler kadar olan cennetler, muttakiler için haz›rlanm›fl-t›r. Bunun için,

1. Bollukta ve darl›kta infak edin. (ihtiyaç sahiple-rini

yararland›r›n).2. Öfkenizi yenin.3. Ba¤›fllay›c› olun.4. ‹hsanda bulunun. Allah, ihsanda bulunanlar› se-

ver.

433

5. Çirkin bir hayâs›zl›kta bulundu¤unuzda, ya danef-

sinize zulmetti¤inizde (bir kötü ifl yapt›¤›n›zda), hemen Allah’› an›n ve ba¤›fllanma dileyin.

Günah ifllemekte ›srar etmeyin. Bu kurallara uyanlar,

Allah taraf›ndan ba¤›fllanacak ve yerleri cennet ola-

cakt›r (3/133-136).

• Mallar›n›z ve canlar›n›zla imtihan edilmektesiniz. Siz-den önce kendilerine kitap verilen ve Allah’a ortak koflantoplumlardan eziyet görecek olursan›z, e¤er bu eziyetlerekarfl› sabreder ve iman›n›z› korursan›z (takva gösterirseniz),bu sizin azminizin bir göstergesi olacakt›r (3/186).

• Kur’an bize, insan haklar› konusunda Allah’›n koy-du¤u s›n›rlar› bildirmektedir. Bu s›n›rlara uyanlar ve Pey-gambere itaat edenler, zemininden ›rmaklar akan cennet-lere girecekler ve büyük kurtulufl ve mutlulu¤a erecekler-dir (4/13).

• ‹man edip Salih amellerde (insanlara yararl› davra-n›fllarda) bulunanlar, zemininde ›rmaklar akan, güzel ikli-me sahip olan, içinde ebedi olarak kalacaklar› cennetleregireceklerdir. Orada onlar için tertemiz efller vard›r (4/57).

• Allah’a ve Resul’e itaat edenlerin yeri, Allah’›n birfazl› olarak, peygamberler, flehitler ve do¤ru olanlar›n ya-n›nda olacaklard›r (4/69-70).

• Ey Resulüm! Kendilerine savafltan elinizi çekin, na-maz› k›l›n, zekât› verin dedi¤imiz kimselere, zorunlu hal-lerde savafl›n denildi¤inde; Allah’tan korkar gibi düflman-dan korkanlara de ki: “Dünya menfaati önemsizdir, Al-lah’tan korkanlar için ahiret daha hay›rl›d›r ve onlara k›lpay› kadar haks›zl›k edilmez” (4/77). Bu ayet bize, savafl-tan uzak durmam›z›, gerekti¤i durumlarda da dünya haya-

434

t›na kanmaks›z›n ve korkmadan savaflmam›z gerekti¤ini, bunedenle ahiret hayat›nda daha kârl› ç›kaca¤›m›z› bildirmek-tedir.

• Allah, iyi kimseler için mükâfat, kötü kimseler içinde ceza vaadetmifltir. Erkek olsun, kad›n olsun, herkes flu-nu bilmelidir ki; iman edip Salih amellerde bulunanlar veAllah’›n dost edindi¤i ‹brahim a.s.’›n dinine tabi olarak Al-lah’a teslim olanlar, cennetle mükâfatland›r›lacaklard›r.Kim de kötülük yaparsa, cezaland›r›lacakt›r. Bu cezay› daAllah’tan baflkas› engelleyemez (4/122-126).

• Ey iman edenler, sizden önce kendilerine Kitap ve-rilenlerden, dininizi alay ve oyun konusu edinenleri ve in-kârc›lar› dost edinmeyin. Sizin dostunuz ancak Allah,O’nun Resulü ve namaz› k›lan ve zekât› veren müminler-dir. Kim Allah’›, O’nun Resulünü ve iman edenleri dostedinirse, hiç flüphe yok, galip gelecek olanlar Allah’›n ta-raftarlar›d›r (5/55-57).

• Ey iman edenler, üzerinizdeki yükümlülük kendi ne-fislerinizdir. Siz do¤ru yolda iseniz, kötü yolda olanlar si-ze zarar veremez. Tümünüzün dönüflü Allah’ad›r. O, sizeyapmakta olduklar›n›z› haber verecektir (yapt›klar›n›z› ha-t›rlatacakt›r) (5/105).

• Kur’an ayetleri hakk›nda ileri geri konuflanlar›n ya-n›na oturmay›n. Onlar›n bu konuflmalar›ndan dolay› sizinbir sorumlulu¤unuz olmaz. Ancak onlar›n Allah’a karfl› gel-mekten sak›nmalar› için, sizin onlara hat›rlatma borcunuzvard›r (6/68-6). Ayetler bize, Kur’an ayetleri konusundaileri geri konuflanlarla münakaflaya girmememizi, onlarayapt›klar›n›n yanl›fl oldu¤unu hat›rlatmam›z› ve oradanuzaklaflmam›z› ö¤ütlemektedirler.

• Ey Âdemo¤ullar›, içinizden size, ayetlerimizi anlatmaküzere bir Peygamber geldi¤inde, ona uyar ve iyi ifller ya-parsan›z, sizin için korku ve üzüntü olmayacakt›r (7/35).

• Tevrat ve ‹ncil’de gelece¤i bildirilen ümmi (okumayazma bilmeyen) olmas›na ra¤men, ona bir Kitap verilerek

435

görevlendirilen peygamber, onlara iyilik yapmalar›n› emret-mekte ve kötülükleri yasaklamaktad›r. Ayr›ca onlara dahaönce gelen peygamberlerin emrettikleri a¤›r flartlar› da or-tadan kald›rarak, yüklerini hafifletmektedir. Bu peygambe-re inananlar, ona sayg› gösterip düflmanlar›na karfl› yard›medenler ve onunla birlikte indirilen Nur’u (Kur’an’›) izle-yenler, iflte kurtulufla erecek onlar bunlard›r (7/157).

• Allah buyuruyor ki: “Kitaba s›ms›k› sar›lanlar ve na-mazlar›n› k›lanlar, salih olan kimselerdir. Biz, onlar› karfl›-l›ks›z b›rakmayaca¤›z” (7/170).

• Takva gösterenler, kendilerine fleytandan gelen birvesvese dokundu¤u zaman, düflünüp gerçe¤i görenlerdir(7/201). Ayet bize, fleytan›n vesveselerinden korunmam›ziçin, takvaya yönelmemizi ö¤ütlemektedir.

• Ey iman edenler, Allah’a ve Resulüne itaat ediniz vesiz, Kur’an’› iflitip duydu¤unuz halde ondan yüz çevirmeyi-niz! Kur’an onlara okundu¤unda, duyduklar› halde duy-mazdan gelenler gibi olmay›n›z. fiüphesiz Allah kat›ndahayvanlar›n en kötüsü, düflünmeyen sa¤›r ve dilsizlerdir. Al-lah onlarda bir hay›r görseydi elbette onlara iflittirirdi. Fa-kat iflittirseydi bile, yine onlar yüz çevirerek dönerlerdi. Eyiman edenler! Peygamber, size hayat verecek fleylere sizidavet etti¤i zaman, Allah’a ve Resulüne uyun! Bilin ki Al-lah, kifli ile kalbi aras›na girerek kalbinize hayat verecek-tir. Unutmay›n sonuçta O’nun huzurunda toplanacaks›n›z(8/20-24).

• Ey iman edenler! Allah ve Peygambere ihanet etme-yin! Hem siz, bile bile emanetlerinize de ihanet etmeyin!Ve biliniz ki çocuklar›n›z ve mallar›n›z sizin için bir imti-han konusudur. Allah yan›nda ise, büyük mükafat vard›r.Ey iman edenler, Allah’a karfl› gelmekten sak›n›rsan›z, si-ze, do¤ru ile yanl›fl› birbirinden ay›racak anlay›fl› verecek-tir. Böylece kötülüklerinizi örtecek ve sizi ba¤›fllayacakt›r.Çünkü Allah, büyük lütuf (ihsan) sahibidir (8/27-29).

• Allah ve Resulüne itaat edin, birbirinizle çekiflmeyin,sonra korkuya kap›l›r ve gücünüzü kaybedersiniz. Sab›rl›

436

olun. Allah, sabredenlerle beraberdir. Ayr›ca, refah›n ken-dilerini fl›martt›¤›, insanlar› Allah yolundan al›koyanlar veyurtlar›n› terk eden kimseler gibi olmay›n. Allah, onlar›nyapaca¤› kötülüklerden sizi koruyacakt›r (8/46-47).

• ‹man edip bask› karfl›s›nda hicret ederek yurtlar›n›terk edenler ve Allah yolunda, mallar›yla ve canlar›yla ci-had edenler, Allah kat›nda derece itibariyle daha büyükbir de¤ere sahiptirler. ‹flte kurtulufla ve mutlulu¤a erecekolanlar bunlard›r. Allah onlara, taraf›ndan rahmet ve hofl-nutluk ile kendileri için, içinde tükenmez nimetler bulu-nan cennetler müjdeler. Onlar orada ebedi kal›c›d›rlar.fiüphesiz büyük mükafat Allah kat›ndad›r (9/20-22).

• Ey iman edenler! Allah’a ortak koflanlar, Kalpleri te-miz olmayan zararl› kimselerdir (pisliktirler). Bu y›llardansonra Mescit-i Haram’a (Kâbe ve civar›na) yaklaflmas›nlar!Bundan dolay› ticari bir kayba u¤ramaktan ve fakirli¤e düfl-mekten korkarsan›z, o takdirde Allah dilerse, sizi fazl›ndanzengin k›lacakt›r. Allah her fleyi bilendir, her fleyi hikmet-li oland›r (9/28).

• Ey Muhammed! De ki: Allah’›n bizim için yazd›¤›n-dan baflkas› bize asla eriflmez. O bizim mevlam›zd›r. Onuniçin müminler yaln›z Allah’a dayan›p güvensinler (9/51).Bu ayet bize, vuku bulacak musibetlerin Allah’›n iznineba¤l› oldu¤unu, Allah izin vermedikçe bu musibetlerin vu-ku bulmayaca¤›n› bildirmektedir.

• Ey iman edenler! ‹nanç ve davran›fllar›n›zla Allah’ayak›nlafl›n ve do¤ru olanlarla beraber olun (9/119).

• ‹man edenler ve iyi ifller yapanlar, iman etmeleri ne-deniyle, Rableri onlar› zemininden ›rmaklar akan, nimet-lerle donat›lm›fl cennetlere iletecektir. Onlar›n oradaki du-as›: “Allah›m ssen nne yyücesin” dir. Onlar›n oradaki dilekle-ri bar›fl ve güzelliktir. Dualar›n›n sonu da: “Gerçek hhamd,alemlerin RRabbi oolan AAllah’›nd›r” olacakt›r (10/9-10).

• ‹man edenler ve takva gösterenler, Allah’›n velileri-dirler (Allah’›n dostlar›d›rlar). Onlar için korku ve hüzünolmayacakt›r. Dünya hayat›nda da ahiret hayat›nda da on-

437

lara müjde vard›r, bu Allah’›n de¤iflmez bir vaadidir (sö-

züdür). ‹flte büyük kurtulufl ve mutluluk budur (10/62-64).

• Ey Muhammed! Sana indirilenin gerçek oldu¤unu

ancak temiz ak›l sahipleri anlar, Allah’›n emirlerini yerine

getirenler ve verdikleri sözlerinde duranlar, Allah’›n ulaflt›-

r›lmas›n› emretti¤i fleyleri yerine ulaflt›ranlar, yapacaklar›

kötü fleylerin hesab›n› Allah’a vermekten korkanlard›r. Ve

onlar yine, Rablerinin r›zas›n› isteyerek sabreden, namaz›

dosdo¤ru k›lan, kendilerine verdi¤imiz r›zklardan gizli ya

da aç›k olarak Allah yolunda harcayan ve kötülü¤ü iyilik-

le savan kimselerdir. ‹flte onlara, ulaflacaklar› güzel sonuç

vard›r. Onlar, adn cennetlerine gireceklerdir. Babalar›ndan,

efllerinden ve soylar›ndan güzel davran›fllarda bulunanlar

da ayn› cennette olacaklard›r. Orada, melekler cennetin ka-

p›lar›ndan yanlar›na girdikçe, onlar› selamlayacaklar ve flöy-

le diyeceklerdir: “Sabretmeniz nnedeniyle uulaflt›¤›n›z bbu sson

yerde ssize sselam oolsun” (13/19-24).

438

• “‹man etmifl kullar›ma söyle”, al›flverifl ve dostlu¤ungeçerli olmayaca¤› bir gün gelmeden önce (ölüm gelme-den), namazlar›n› dosdo¤ru k›ls›nlar ve onlara vermifl ol-du¤umuz r›z›ktan aç›k ya da gizli bir flekilde ihtiyaç sahip-lerini yararland›rs›nlar (14/31).

• Kim f›rsat bilip ve çarçabuk dünya hayat›n› tercihederse, ona diledi¤imiz miktar›n› hemen veririz, ama son-ra cehennemi tahsis ederiz; oraya k›nanm›fl ve kovulmuflolarak girer. Kim de ahireti diler ve bir mümin olarak onayarafl›r bir çaba ile çal›fl›rsa, iflte onlar›n çal›flmalar› Allahkat›nda makbuldür. Hepsine, onlara da bunlara da (dün-yay› isteyenlere de ahireti isteyenlere de) Rabbinin ihsan›n-dan veririz. Rabbinin ihsan› hiç kimse için k›s›tlanm›fl de-¤ildir (17/18-20).

• Andolsun, Biz Musa’ya ve Harun’a, do¤ruyu ve yan-l›fl› birbirinden ay›ran, görmedikleri halde Rabbine candansayg› gösteren ve k›yamet gününden korkan muttakiler içinö¤üt verici ve onlara yol gösterici olmas› için Tevrat’› ver-dik (21/48-49). Bu ayetler bize, Tevrat’›n Kur’an gibi, mut-takilere (Allah’a yak›nlaflmak isteyenlere) yol göstermek,ö¤üt vermek, do¤ru ve yanl›fl› birbirinden ay›rmak için in-dirilmifl bir e¤itim kitab› oldu¤unu bildirmektedirler.

• Allah’a ortak koflmay›n, O’nun birli¤ini tan›yan mü-minler olun. Kim Allah’a ortak koflarsa o, gökten düflüpparçalanm›fl da kendisini kufllar kapm›fl yahut rüzgar onuuzak bir yere sürüklemifl bir nesne gibidir. Kim de Allah’›nhükümlerine sayg› gösterirse, flüphesiz bu, kalplerin takva-s›ndand›r (22/31-32).

• Allah, iman edenleri korur. Hain ve nankörleri desevgisinden mahrum eder. Müminlere yap›lan zülüm nede-niyle, müminlerin savaflmalar›na izin verilmifl ve Allah on-lara yard›m etmifltir. Onlar s›rf: “Rabbimiz Allah’t›r” de-meleri nedeniyle zulme u¤ram›fllard›r. Yurtlar›ndan zorla vehaks›z yere ç›kar›lm›fllard›r. Bu nedenle Allah, bir k›s›m in-

439

sanlar›n kötülüklerini di¤er bir k›s›m insanlarla savmakta-d›r. Bu böyle olmasayd›, mutlak surette, içlerinde Allah’›nad› bol bol an›lan Manast›rlar, Kiliseler, Havralar ve Mes-citler y›k›l›r giderdi. Allah, kendisine yard›m edenlere mu-hakkak surette yard›m eder. Allah’›n yard›m etti¤i kimse-ler, kendilerine yeryüzünde iktidar verdi¤i takdirde, nama-z› k›lan, zekât› veren, iyili¤i emreden ve kötülüklerden sa-k›nd›ranlard›r. Bu ifllere karar vermek Allah’a aittir. Allah,her fleye gücü yetendir (22/38-41).

• ‹man eden ve güzel ifller yapanlar için ba¤›fllanma veüstün bir r›z›k vard›r (22/50).

• Ey iman edenler, kurtulufla ermeniz için rükû edin,secdeye var›n, Rabbinize ibadet edin ve hay›r iflle-yin(22/77). Ayet namaz› ve iyi ifller yapmay› ö¤ütlemekte-dir.

• Kur’an, insanlar›n düflünüp ö¤üt almalar› için aral›k-s›z olarak ve bölümler halinde indirilmifltir. Kendilerine siz-den önce Kitap verdiklerimizden ona iman edenler, Kur’anonlara okundu¤u zaman: “Ona iman ettik. Çünkü o, Rab-bimizden indirilen bir gerçektir, asl›nda biz, daha önce deMüslüman idik” diyenlere, bofl söz iflittikleri zaman ondanyüz çevirenlere ve “bizim iflimiz bize, sizin iflleriniz size, si-ze selam olsun” diyerek, onlardan arkadafll›klar›n› kesenle-re, sab›r göstermeleri, kötülü¤ü iyilikle savmalar› ve kendi-lerine verilen r›z›ktan ihtiyaç sahiplerini yararland›rmalar›n-dan ötürü mükâfatlar› iki kat verilecektir(28/51-55). Ayet-ler bize, Kendilerine daha önce kitap vermifl olanlardan,kitaplar›nda emredilen iyi iflleri yapanlar›n ‹slam kabuledildi¤i, Kur’an, tan›malar› durumunda da Müslümanl›kla-r›n›n iki kat pekiflece¤i, buna karfl›l›k iki kat mükafat ala-caklar›n› bildirmektedirler.

• fiüphesiz iman eden ve güzel davran›fllarda bulunan-lar için, içinde devaml› kalacaklar› ve nimetleri bol cen-netler vard›r. Bu, Allah’›n verdi¤i gerçek bir sözdür. O,mutlak güç ve hikmet sahibidir (31/8-9).

• Allah buyurmaktad›r: “Bizim ayetlerimize iman eden-

440

ler, ayetlerimizle onlara bir hat›rlatma yap›ld›¤› zaman, ki-birlik göstermeden secdeye kapanarak Rab’i hamd ile tes-bih edenlerdir. Bunlar, kendilerine r›z›k olarak verdikleri-mizden, ihtiyaç sahiplerini yararland›ran, Rabbine umutlaibadet için yataklar›ndan uzaklaflanlard›r. Yapt›klar›na kar-fl›l›k kendilerini ne büyük mutluluklar bekledi¤ini kimse bi-lemez. Bilinmelidir ki, mümin olan kimse ile yoldan ç›k-m›fl kimse bir olamazlar. fiüphesiz iman eden ve iyi iflleryapanlar için, yapt›klar›na karfl›l›k olarak, var›p kalacaklar›cennet konaklar› vard›r (32/15-19). Ayetler, müminleri gü-zel ifller yapmaya, özellikle geceliyin ibadete davet etmek-tedirler.

• Ey iman edenler, Allah’› s›kça ve çokça gece ve gün-düz an›n. Sizi karanl›klardan ayd›nl›¤a ç›karmak için üze-rinize rahmetini (Kuran’›) gönderen O’dur. Melekleri desizin için dua etmektedirler. Çünkü Allah, müminlere kar-fl› çok merhametlidir. Müminler, Allah’a kavuflacaklar› gün,Allah’›n onlar› iltifat› “Selam” d›r. Allah müminlere çokde¤erli mükâfat haz›rlam›flt›r (33/41-44).

• Ey iman edenler, ifllerinizin düzelmesi ve günahlar›-n›z›n ba¤›fllanmas› için takva sahibi olun ve sözü do¤ruolarak söyleyin. Allah ve Peygamberine itaat edenler, bü-yük bir kurtulufla ereceklerdir (33/70-71).

• Rabbimiz buyuruyor ki: “Ey inanan kullar›m! Rabbi-nize karfl› gelmekten sak›n›n. Bu dünyada iyilik yapanlaraiyilik vard›r. Vefa gösterip sabredenler için Allah›n yeri çokgenifltir (39/10).

• Ey Muhammed! Akl›n› kullanarak sözün en güzeline(Kuran’a) uyan, ta¤uta (Allah d›fl›nda tap›lan fleyler) kul-luk etmekten kaç›narak, Allah’a yönelen kullar›m› müjde-le! Onlar, Allah’›n hidayetine ermifl kimselerdir (39/17-18).

• Allah hakk›nda yalan söyleyenden ve Kuran’› yalan-layandan daha zalim kim olabilir? ‹nkârc›lara cehennemdebir yer mi yoktur! Peygambere ve Kuran’a iman edenler,iflte onlar takva sahibidirler. Onlar için Rableri kat›nda is-tedikleri her fley vard›r. ‹flte iyilik edenlerin mükâfat› bu-dur (39/32-35).

441

• Size dünyada verilen her fley, dünya hayat›n›n geçicinimetidir. ‹man eden ve Allah’a güvenip dayanan, büyükgünah ve hayâs›zl›klardan sak›nan, k›zg›nl›k an›nda bile ba-¤›fllamay› bilen, Allah’a yönelerek namaz k›lan, kararlar›dan›flarak alan, kendilerine r›z›k olarak verilenlerden ihti-yaç sahiplerini yararland›ran ve haks›zl›k karfl›s›nda yard›m-laflanlar için, Allah kat›nda daha hay›rl› ve kal›c› nimetlervard›r (42/36-39).

• “Allah Rabbimizdir” diyerek, Allah’›n emirleri do¤rul-tusunda uygulama yapanlar için, korku ve hüzün olmaya-cakt›r. Onlar, yapmakta olduklar›na karfl›l›k mükâfat olarak,içinde ebedi olarak kalacaklar› cennet halk›ndan olacaklar-d›r (46/13-14).

• Allah, inkâr edenlerin ve insanlar› Allah yolundanal›koyanlar›n yapt›klar›n› bofla ç›karm›flt›r. Buna karfl›l›kiman edip güzel ifller yapanlar› ve Muhammed a.s.’a Al-lah’tan indirilen gerçe¤e inananlar›n günahlar›n› ba¤›flla-m›fl ve durumlar›n› düzeltmifltir. Bu durum, inkâr eden vegeçersiz fleylerle u¤raflanlarla, iman eden ve Allah’tan indi-rilen Kuran’a uyanlar için, Allah’›n insanlara verdi¤i birmisaldir (47/1-3). Ayetler bize, islam›n yükseliflini ve put-perestli¤in düflüflünü misal olarak vermektedir.

• Ey iman edenler! E¤er siz, Allah’a yard›m ederseniz,O da size yard›m eder ve sa¤lam bir yere basman›z› sa¤-lar. ‹nkâr edenlere gelince, onlar›n hakk› y›k›md›r. Allah,onlar›n yapt›klar›n› bofla ç›karm›flt›r. Bunun sebebi, Al-lah’›n indirdi¤ini be¤enmemeleridir. Bu nedenle Allah, on-lar›n yapt›klar›n› bofla ç›karm›flt›r (47/7-9).

• Allah, hidayeti bulanlara hidayet katarak kalplerinde-ki takvay› artt›rm›flt›r (47/17).

• Ey iman edenler! Allah’a itaat edin ve Peygambereitaat edin, dünya hayat›nda yapt›klar›n›z› bofla ç›karmay›n.‹nkâr edenler ve insanlar› Allah yolundan al›koyanlar veinkarc› olarak ölenler için kesinlikle af olmayacakt›r

442

(47/33-34).• Ey insanlar! Sizi bir erkek ve bir difliden yaratt›k. Bir-

birinizi tan›man›z için, sizi soylar ve boylar haline getirdik.Sizin içinizden Allah yan›nda en de¤erli olan›n›z, takvacaen iyi olan›n›zd›r. ‹çinizde bulunan en iyi takva sahipleri-ni Allah bilmektedir. Onlar›n yapt›klar›ndan Allah’›n habe-ri vard›r (49/13).

• Takva sahiplerinin yeri, cennetteki p›nar bafllar›d›r.Çünkü onlar, dünyada iken güzel davran›fllarda bulunuyor-lard›, geceleri az uyuyor ve seher vaktinde Allah’tan gü-nahlar›n›n aff›n› diliyorlard›. Ayr›ca mallar›ndan da muh-taç ve yoksullar için pay ay›r›yorlard› (51/15-19).

• Cennettekiler flöyle derler: “Biz daha önceleri akra-balar›m›za flefkatle muamele ederdik ve biz, dünyada ikeniyili¤i bol ve esirgemesi çok olan Allah’tan yard›m diler-dik. Bu nedenle Allah bizi cehennemin iliklere kadar iflle-yen s›ca¤›ndan korudu (52/26-28).

• K›yamet günü, mümin erkeklerle mümin kad›nlar›nnurlar›, onlar› önlerinde ve sa¤ yanlar›nda takip eder gö-rürsünüz. Onlar, içinde ebedi olarak kalacaklar›, zeminin-den ›rmaklar akan cennetlerle müjdelenirler. ‹flte büyükkurtulufl iman eden bu kimselerin olacakt›r (57/12).

• Allah ve O’nun Resulüne iman edenler, iflte onlar,Rableri kat›nda flehitler ve do¤ru olanlar›n mertebesine eri-flirler. Orada onlara güzellik ve mükâfat vard›r. ‹nkâr edenve Kuran’› yalanlayanlar ise, cehennemin halk›ndan olacak-lard›r. Biliniz ki dünya hayat› süs, övünme, mal-mülk veçocuk edinmekten ibaret olan geçici bir oyun ve oyalan-ma hayat›d›r. Bu hayat, bir ya¤mur misali, ekicileri sevin-diren ve ya¤murla yefleren ekinlerin sonradan sarar›p yokolmas› gibidir. Ahirette ise, fliddetli azap ve Allah’tan ba-¤›fllanma ve hoflnutluk vard›r. Dünya hayat› aldat›c› bir ge-çimlikten baflka bir fley de¤ildir. Bu bak›mdan Allah ve Re-sulüne iman ederek ve Allah’tan ba¤›fllanma dileyerek, ge-

443

niflli¤i yer ve gök kadar olan cennetlerde yer edinmek içinyar›fl›n. Bu sizin için Allah’›n bir lütfüdür. Allah, lütfünüdiledi¤ine verir. Allah, büyük lütuf sahibidir. Yeryüzündevuku bulan ve sizin bafl›n›za gelen herhangi bir musibetyoktur ki, biz onu yaratmadan önce, bir Kitap’ta yaz›lm›flolmas›n. fiüphesiz bu, Allah’a göre kolayd›r (57/19-22).(57/22 ayetinde yeryüzünde meydana gelen ve insanlarazarar veren musibetlerin Allah takdiri ile olufltu¤unu, butakdirin gerekti¤inde kullan›labilinece¤i bildirilmektedir.)

• Allah’a ve ahiret gününe inanan bir toplumun baba-lar›, o¤ullar›, kardeflleri yahut akrabalar› da olsa, Allah’a veResulüne düflman olanlarla dostluk etti¤ini göremezsin. ‹fl-te onlar›n kalbine Allah, iman yazm›fl ve kat›ndan bir ruhile onlar› desteklemifltir. Onlar› içlerinden ›rmaklar akancennetlere sokacak, orada ebedi kalacaklard›r. Allah onlar-dan raz› olmufl, onlar da Allah’tan hoflnut olmufllard›r. ‹fl-te onlar, Allah’›n taraf›nda olanlard›r. ‹yi bilin ki, kurtulu-fla erecekler de sadece Allah’›n taraf›nda olanlard›r(58/22).

• ‹man edip güzel ifller yapanlar, Rablerine sayg› duy-malar› nedeniyle yarat›lm›fllar›n en hay›rl›lar›d›rlar. Bunlariçin Rableri kat›ndaki ödülleri, içinde ebedi olarak kalacak-lar› içinden ›rmaklar akan Adn cennetleridir. Allah onlar-dan raz› olmufltur. Kendileri de Allah’›n bu lütfündenmemnun olmufl olarak yaflayacaklard›r. ‹flte bu, Rabbindeniçi titreyerek O’na karfl› gelmekten korku duyan kimse için-dir (98/7-8).

Müminller iiçin KKur’an uuyar›llar›Kuran’›n din konusu ile ilgili uyar›lar›, ayetlerin Ku-

ran’daki s›ralar›na göre afla¤›daki metinlerde yer almakta-d›rlar.

• Ey insanlar! Yak›t› insanlardan ve tafllardan olacakolan ve inkârc›lar için haz›rlanm›fl olan cehennemden sa-

444

k›nman›z için, sizi ve sizden öncekileri yaratan, yeryüzünüsizin için yaflam yeri yapan, gö¤ü sizin için koruyucu kal-kan k›lan ve gökyüzünden indirdi¤i su ile size, r›zk olacakmuhtelif ürünleri yeflerten Rabbinize kulluk edin ve O’naortak koflmay›n. Kulumuza indirdi¤imiz Kuran’dan flüpheediyorsan›z, Allah d›fl›nda istedi¤iniz kimselerden yard›msa¤layarak onun bir benzerini yapmaya çal›fl›n ki, o zamanhakl› ç›kars›n›z. Ama Kuran’›n bir benzerini kesin olarakyapamazs›n›z. Ey Muhammed! ‹man edip Salih amellerdebulunanlar› müjdele, onlar altlar›ndan ›rmaklar akan cen-netlerde tertemiz eflleriyle birlikte ebedi olarak yaflayacak-lard›r. Orada kendilerine verilecek r›z›klardan ürünleri tat-t›klar›nda, daha önce dünyada bunlar›n benzerini yedikle-rini hat›rlayacaklard›r (2/21-25).

• Dünya hayat› inkâr edenler için süslü k›l›nm›flt›r. Busüslü hayata kananlar, sahip olduklar› varl›klara güvenerek,iman etmifl baz› müminlerle alay etmektedirler. Oysa tak-va sahibi olanlar›n yeri, mahfler günü, kendileri ile alayedenlerin üstünde olacakt›r. Allah diledi¤ine hesaps›z r›zkverir (2/212).

• ‹nsanlar bafllang›çta tek bir ümmetti. Allah, onlaramüjde verici ve uyar›c› olarak peygamberlerini gönderdi.Peygamberlerle birlikte, toplum içindeki ihtilaflar› çözmekve aralar›nda adaletle hüküm vermek için, dosdo¤ru olanve hakk’› emreden Kitap’lar indirdi. Ancak, indirilen buKitap’lar›n emrettikleri adaleti içlerine sindiremeyen ve ç›-karlar› bozulanlar›n, bu Kitap’lar› reddetmeleri nedeniyle,toplumun muhtelif kesimleri aras›nda büyük ihtilaflar ç›k-t›. Allah, Peygamberlere ve Kitap’lara iman edenleri hida-yete erifltirdi. Allah, diledi¤ini do¤ru yola yöneltip iletir.Müminler, kkendilerinden öönce ggelip ggeçen ttoplumlar›nçektikleri ss›k›nt›lara vve zzorluklara kkatlanmadan, ccennete ggi-receklerini ssanmas›nlar. DDaha öönceki ttoplumlar ööyle ss›k›n-t› ççektiler kki, PPeygamber vve oonunla bbirlikte iiman eedenler:

445

“Allah’›n yyard›m› nne zzaman!” ddiyecek hhale ggelmifllerdi. Al-lah’›n yard›m› müminler için yak›nd›r (2/212-214). Buayetler bize, ‹man edenler, iman etmeyenlerin bask›lar›namaruz kalabileceklerini, müminlerin, imanlar›n› muhafazaetmeleri ve sab›rl› davranmalar› halinde, kârl› ç›kacaklar›-n› ve ahiret hayat›nda iman etmeyenlerin üstünde yer ala-caklar›n› bildirmektedirler.

• Müminler, kendileri için meydana gelebilecek birtehlikeden sak›nmak nedeni hariç, müflrikleri dost edinme-sinler. Bunu yapanlar, Allah’tan yard›m beklemesinler. Buuyar› sizin, Allah’›n emirlerine karfl› gelmekten sak›nman›ziçindir. Dönüflünüz Allah’ad›r (3/28)

• Allah, sizin içinizde saklad›¤›n›z› da a盤a vurdu¤u-nuzu da bilmektedir. Allah, göklerde olanlar› da, yerde deolan her fleyi bilecek kudrettedir. Herkesin, iyilik olarakyapt›klar›n› da kötülük olarak yapt›klar›n› da karfl›s›nda ha-z›r bulaca¤› bir günde, sizin: “keflke bu kötülükleri yapma-sayd›m” dememeniz için, Allah sizi uyarmaktad›r. ÇünküAllah, kullar› için çok flefkatlidir (3/29-30).

• Allah, sizin düflmanlar›n›z› sizden daha iyi bilmekte-dir. Bu bak›mdan size bir dost olarak Allah yeter, bir yar-d›mc› olarak da Allah kâfidir (4/45).

• Ey iman edenler, müminleri b›rak›p inkârc›lar› dostedinmeyin ve Allah’›n yan›nda aleyhinize meydana gelecekbir delil b›rakmaktan kaç›n›n. Gerçek flu ki, münaf›klarahirette, cehennem ateflinin en alt kat›nda yer alacaklard›r.Ancak bunlardan tövbe edenlerle kendilerini düzeltenler,Allaha s›¤›nanlar ve dinlerini Allah’a has k›lanlar hariçtir.‹flte onlar, müminlerle beraber olacaklard›r. Allah, mümin-lere büyük mükâfat verecektir (4/144-146).

• ‹nsanlar içinde müminlere en fliddetli düflmanl›¤›gösterenler, Allah’a ortak koflanlarla iflbirli¤i yapan Yahudi-lerdir. Müminlere sevgi bak›m›ndan en yak›n olanlar ise,“Biz H›ristiyanlar›z” diyenlerdir. Bu, onlar›n içindeki müte-

446

vaz› papaz ve rahiplerin davran›fllar› nedeniyledir (5/82).• Rabbin emrine uyanlar için güzel bir mükâfat vard›r.

Rabbin emirlerine uymayanlar ise, dünya mal›na ve onunmisline sahip olsalar bile, mallar› onlar› kötü bir sorgula-ma ve cehennem azab›ndan koruyamaz (13/18).

• Allah’a verdikleri sözü bozanlar (iman ettikten sonraimanlar›ndan dönenler) ve Allah’›n emretti¤i yoldan irti-batlar›n› kesenler ve yeryüzünde fesat ç›karanlar, lanete u¤-rayacak ve en kötü mekân› yurt edineceklerdir. Allah, di-ledi¤ine r›zk›n› bollaflt›r›r ya da daralt›r. Dünya hayat›ndasahip oldu¤unuz varl›klar sizi fl›martmas›n, bunlar›n sizesa¤lad›¤› fayda geçici bir fleydan baflkas› de¤ildir. ‹nkâredenler, Muhammed gerçekten Peygamberse, Allah ona,kendisini zengin k›lacak bir mucize vermeli de¤il miydi di-yorlar. fiüphesiz Allah, diledi¤ini flafl›rt›p sapt›r›r, kendisineyönelenleri de do¤ru yola yöneltip-iletir. Bunlar, imanedenler ve Allah’›n zikriyle kalpleri huzur bulanlard›r.Kalplerin huzur bulmas›, Allah’› anma sonucu de¤il midir?‹man eden ve iyi ifller yapanlara ne mutlu! Var›lacak yer-lerin en güzeli onlar›n olacakt›r (13/25-29)

• Allah, iman edenlerin ve do¤ru sözlü olanlar›n, dün-ya hayat›nda da, ahiret hayat›nda da ayakta sapasa¤lamdurmalar›n› sa¤lar. Zalimleri de, zulümleri nedeniyle karan-l›klara sokar. Biliniz ki Allah, diledi¤ini yapar (14/27).

• Takva sahipleri cennette ve p›nar bafllar›nda, gö¤üs-lerindeki kötülükler silinmifl olarak, tahtlar üzerinde kar-deflçe oturacaklard›r. Orada onlara hiçbir yorgunluk do-kunmayacakt›r. Onlar oradan hiçbir flekilde ç›kar›lmayacak-lard›r. Ey Muhammed! Kullar›ma hat›rlat, Ben ba¤›fllaya-n›m, esirgeyenim ve benim cezam ise, elemli bir ceza ola-cakt›r (15/45-50).

• ‹man eden ve iyi ifller yapanlar›n bu güzel davran›fl-lar›n› karfl›l›ks›z b›rakmayaca¤›z. Zemininden ›rmaklar akanAdn cennetleri onlar›nd›r. Orada, tahtlar üzerinde kurula-

447

rak alt›n bileziklerle süslenecek, yeflil ipekten ince ve ka-l›n dokulu elbiseler giyeceklerdir. Bu, onlar›n güzel davra-n›fllar›n›n karfl›l›¤› olacakt›r (18/30-31).

• ‹man edenler ve güzel ifller yapanlar için Firdevs cen-netleri bir konaklama yeri olacakt›r. Orada ebedi olarakkalacaklar ve oradan ayr›lmak istemeyeceklerdir (18/107-108).

• Allah, Hidayete eriflenlerin hidayetini artt›r›r. Allah’aolan manevi ba¤l›l›kla beraber, yap›lan güzel ifller ise, Al-lah yan›nda daha makbuldür ve karfl›l›¤› daha iyidir(19/76). Ayette, iman edenlerin Allah’›n hidayetine erecek-leri, hidayetle birlikte yap›lacak Salih amellerin ise, Allahyan›nda daha de¤erli olaca¤› ve bunlara verilecek karfl›l›-¤›n daha büyük olaca¤› anlat›lmaktad›r.

• ‹man edip Salih amellerde bulunanlar için, Rahmanolan Allah, onlar için kalplerde bir sevgi k›lacakt›r(19/96).

• ‹nsanlardan kimi Allah’a yaln›z bir yönden kullukeder. fiöyle ki: Kendisine bir iyilik dokunursa buna pekmemnun olur, ama bir zarara u¤rad›¤› zaman, dinden ç›-kar. ‹flte onlar hem dünyay› hem de ahireti kaybederekhüsrana u¤rayacaklard›r. O, Allah’› b›rak›p kendisine nefaydas›, ne de zarar› dokunacak olan fleylere yalvaranlar bü-yük bir sap›kl›k içindedirler. Hem onlar, zarar› faydas›ndandaha yak›n olan fleylere yalvarmakla kötü bir arkadafl vekötü bir yard›mc› edinmifl olurlar. Muhakkak ki Allah,iman edip Salih amel iflleyenleri altlar›ndan ›rmaklar akancennetlere koyar. fiüphesiz ki Allah, ne dilerse yapar(22/11-14).

• Hiç flüphesiz Allah, iman edenleri ve iyi ifller yapan-lar› zemininden ›rmaklar akan cennetlere sokar. Oradakielbiseleri ipektir, süsleri de alt›n bilezikler ve incilerdir.Onlar orada iltifatlar›n en güzelini duyacaklar ve daima Al-lah’a hamd edecekleri bir ortama kavuflacaklard›r (22/23-

448

24).• Allah, iman edenleri, hain ve inkârc›lardan korumak-

tad›r. Allah, hain ve inkârc›lar› sevmez (22/38).• Ey Muhammed! Senden önce görevlendirdi¤imiz hiç-

bir Resul (Peygamber) ve Nebi (uyar›c›) olmas›n ki, Al-lah’tan dilek diledikleri zaman, fleytan onlar› yan›ltarak, di-leklerine befleri arzular katmaya kalk›flmas›n (Onlara vahiyindi¤i zaman, vahyedilen fleylerle beraber, kalplerine ilgisizfleyler sokmaya çal›fl›r). Ne var ki Allah, fleytan›n kataca¤›fleyi iptal eder. Sonra Allah, kendi ayetlerini, laf›z ve ma-na bak›m›ndan sa¤lam olarak, Resul ve Nebi’lerin kalbineyerlefltirir. Allah bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. Al-lah, fleytan›n böyle yapmas›na müsaade eder ki, kalplerin-de hastal›k olanlar ve kalpleri kat›laflanlar için, fleytan›nkatt›¤› fleyi bir deneme vesilesi yaps›n. Zalimler, gerçektenhaktan oldukça uzak bir ayr›l›k içindedirler. Bir de, ken-dilerine ilim verilenler, indirilen ayetlerin gerçekten Rab-bin taraf›ndan gelmifl bir gerçek oldu¤unu bilsinler de onainans›nlar. Bu takdirde kalpleri huzur ve tatmine kavuflsun.fiüphesiz ki Allah, iman edenleri, kesinlikle dosdo¤ru biryola yöneltir. ‹nkâr edenler, kendilerine k›yamet saati an-s›z›n gelinceye yahut da kendileri için hay›r yönünden k›-s›r bir günün azab› (K›yamet saati veya ölüm saati) gelin-ceye kadar Kur’an için bir flüphe içindedirler. O gün mülkAllah’›nd›r. ‹nsanlar aras›nda hüküm verilir. Bu hüküm ge-re¤i, iman edip iyi davran›fllarda bulunanlar, Naim (nimet-leri bol) cennetlerinin içindedirler (22/52-56). Bu ayetler-de, Peygamberlerin dahi fleytan›n verdi¤i vesveselerin etki-sinde kalarak yan›labilece¤ini, ancak Allah’›n onlar› yan›l-g›dan ve fleytan›n vesvesesinden korudu¤unu, böylece pey-gamberlerin, tebli¤leri kusursuz bir flekilde alma imkân›nakavufltuklar›n› anlatmaktad›rlar. Kur’an, fleytan›n kalplereyapt›¤› vesveselere müsaade edilifl sebebini flöyle aç›klamak-tad›r: fieytana verilen bu imkân, insanlar› denemek içindir.

449

Resul ve Nebi’ler, Allah’tan gelen bilgileri, eksiksizce vedo¤ru olarak insanlara iletmektedirler. Kalpleri temiz olan-lar, bu ayetlere iman ederek hatalar›ndan dönerler ve ha-ta yapmamaya çal›fl›rlar. Kalplerinde hastal›k bulunanlar vekalpleri kat› olanlar ise, bu ayetlere inanmazlar ve fleyta-n›n kalplerine soktu¤u vesveseler do¤rultusunda davran›flgösterirler. Bu durum, iman edenlerle iman etmeyenlerinay›rt edilmesini sa¤lamaktad›r.

• Ey Peygamber! Biz seni, flu nedenlerle görevlendir-dik:

1. Ahiretteki hesap gününde, insanlara Kuran’› teb-li¤

etti¤ine dair tan›kl›k yapmak. (‹nsanlar›n, biz buan›n gelece¤ini bilmiyorduk, uyar›lsayd›k

yanl›fl fley leri yapmazd›k dememeleri için.)2. Allah’a Kitap’lar›na iman edenleri güzel bir ahi-

ret hayat› ile müjdelemek.

3. ‹nsanlar›, do¤ru ifller ve yanl›fl ifller konusundauyar

mak.4. ‹nsanlar›, Allah’a ve O’nun izniyle imana davet

edi ci olarak, çevresini ayd›nlatan bir bilgi kay-na¤›

olarak gönderdik. Müminlere müjde ver. Gerçekten onlar içi Allah’›n büyük lütfü vard›r (33/45-

47)• Allah ve Resulünü incitenlere Allah, dünya ve ahiret-

te lanet etmifl ve onlara horlay›c› bir azap haz›rlam›flt›r.Mümin erkeklere ve mümin kad›lara hak etmedikleri hal-de eziyet edenler ise, iftira suçu ve apaç›k bir günah yük-lenmifl olurlar. Ey peygamber, efllerine, k›zlar›na ve mümin-lerin kad›nlar›na söyle, tan›n›p eziyet görmemeleri için d›flgiysileriyle örtünsünler, Bu onlar için en uygun korunma

450

yoludur. Allah ba¤›fllayand›r esirgeyendir. And olsun ikiyüz-lüler, kalplerinde hastal›k bulunanlar (fuhufl düflüncesi ta-fl›yanlar), flehirde yalan haber yayanlar, bu hallerden vaz-geçmezlerse, onlar› lanetlemek ve flehirde görüldükleri yer-de yakalan›p öldürülmeleri için sana, onlarla savaflma izniveririz de onlar, flehri terk etmek zorunda kal›rlar. Bu ka-nun, daha önce gelip geçmifl toplumlar için de ayn› flekil-de uygulanm›fl bir kanundur. Allah’›n kanununda asla birde¤ifliklik bulamazs›n (33/57-62). Bu ayetlerde Peygambe-rin ve müminlerin efllerine ve k›zlar›na iftira edildi¤i, ta-ciz edildikleri ve onlar için dedikodular yap›ld›¤›n› bildiril-mektedirler. Bunlara meydan vermemek için, kad›n ve k›z-lar›n sokakta tan›nmayacak flekilde giyinmeleri tedbir ola-rak tavsiye edilmektedir. Ayr›ca, kötü niyetli kiflilerin, dedi-kodu yayanlar›n ve k›flk›rt›c›lar›n uyar›lmas› ve tutumlar›n-dan vazgeçmemeleri halinde, flehirden ç›kar›lmalar› ve kar-fl› koyanlar›n öldürülmeleri emredilmektedir. Kur’an, bukanunun Allah’›n yeni bir emri olmad›¤›n›, bu kanunungelip geçmifl di¤er toplumlar için de uyguland›¤›n› bildir-mektedir.

• Allah, mümin erkeklerin ve mümin kad›nlar›n tövbe-sini kabul etmek ve münaf›k erkek ve münaf›k kad›nlar›cezaland›rmak için, göklerin, yerin ve da¤lar›n, yüklenmek-ten korktu¤u emaneti, zalim ve cahil olan insana yüklemifl-tir. Allah af dileyen kullar› için ba¤›fllayand›r, merhametedendir (33/72-73). Ayetler bize, insan›n üstün bir flekildeyarat›lmas› nedeniyle büyük bir sorumluluk tafl›d›¤›n› bil-dirmektedirler. Bu sorumluluklar, indirilen Kitap’larla be-lirtilmifl ö¤üt ve uyar›lard›r. Ama insanlardan ço¤unun busorumluluklar› tafl›yamayacak kadar cahil ve zalim oldukla-r› bildirilmektedir. Bu sorumlulu¤u tafl›yabilenlerin ba¤›flla-narak kurtulufla erecekleri, sorumluluklar› tafl›yamayanlar›nise, bu sorumsuzluklar›n hesab›n› vererek ahiret hayat›ndanyararlanamayacaklar› bildirilmektedir. Kuran’›n di¤er bö-

451

lümleri göz önüne al›nd›¤›nda, insan›n cennette iken gös-terdi¤i cehalet sonucunda nefsine zulmetmifltir (Bak.Âdem’in cennetten indirilmesi). Cennete yerlefltirilen in-san, Allah’a vermifl oldu¤u sözünde durmam›flt›r. Sözündedurmayan insan, Allah’tan af dilemifltir. Bu nedenle Allah,insan› dünya hayat›yla denemek kayd› ile affetmifltir. ‹fltedünya hayat›, sorumlu ve sorumsuz insanlar›n belirlenece-¤i bir yer olarak seçilmifltir. Dünya hayat› sonucunda, as-l›nda cezal› olarak cennetten ç›kar›lan insan›n, ya affedile-ce¤i yahut ta cezaland›r›laca¤› anlafl›lmaktad›r.

• Ey Muhammed, sen ancak Kuran’a uyan ve görme-di¤i halde Rahman’dan korkan kimseleri uyarabilirsin. Okimseleri, ba¤›fllama ve onlara verilecek üstün bir karfl›l›k-la müjdele (36/11).

• Ey Muhammed, azab› hak eden kimseyi sen atefltenkoruyamazs›n. Fakat Rabbinden sak›nanlara Allah’›n verdi-¤i söz fludur. ‘Onlar cennet bahçelerinde çok katl› köflk-lerde oturacaklard›r.’ (39/19-20).

• Körle gören, ‹yilik iflleyenle kötülük yapan da birde¤ildir. Bu konuda çok düflünmelisiniz (40/58).

• Yeryüzünde gezip dolafl›n ve sizden önceki küfre sa-pan nesillerin nas›l bir sona u¤rad›klar›n› görün. Allah, on-lar› yerle bir etti. O kâfirler (peygamberi ve Kuran’› inkareden) için de bunun bir benzeri vard›r. Çünkü Allah,iman etmekte olanlar›n velisidir. Kâfirlerin ise, onlar›n ve-lisi yoktur. fiüphesiz Allah, iman edip iyi ifller yapanlar›, al-t›ndan ›rmaklar akan cennetlere sokar. ‹nkâr edenler ise,yaflamak için yiyen hayvanlar misali bir süre dünyada me-talan›rlar. Ama onlar›n son konaklama yeri atefl alan›d›r(47/10-12).

• Ey iman edenler! Allah’› an›n ve O’nun indirdi¤i Ku-ran’a s›ms›k› sar›l›n. Daha önce kendilerine Kitap verilen-lerden ço¤unun, zaman geçtikçe, kendilerine verilen Ki-tap’lar› unuttuklar› gibi olmay›n ve size indirileni unutma-

452

y›n (57/16).• Allah’a ve Resulüne karfl› gelenler, kendilerinden ön-

ce gelen kavimlerin helak edildi¤i gibi helak edilecekler-dir. Allah aç›k anlaml› ayetler indirmifltir, buna ra¤men buaç›k anlaml› ayetleri yalanlayanlar için küçültücü bir azapvard›r. Allah, göklerde ve yerde olan her fleyi bilmektedir.Üç kiflinin gizli konuflmas› olsa, mutlaka dördüncüsüO’dur! Befl kifli olsalar, mutlaka alt›nc›s› O’dur! Bundandaha az veya daha çok ta olsalar ve her nerede bulunsa-lar, mutlaka O, onlarla beraberdir. K›yamet günü Allah,onlar› hep birlikte diriltecek ve unutmufl olduklar› yapt›k-lar›n› onlara hat›rlatacakt›r. ‹flte o zaman, kâfirler için pekafla¤›lay›c› bir azap vard›r (58/5-7). Ayetler bize, Allah’›nbizimle beraber her yerde bulundu¤unu, yapt›klar›m›z›n vekonufltuklar›m›z›n tümünü bildi¤ini ve bunlar›n kaydedildi-¤ini, k›yamet gününde hep beraber yeniden dirilece¤imizi,yapt›klar›m›z› unutmufl olsak bile, bunlar›n bize hat›rlat›la-caklar›n› bildirmektedirler.

• Ey iman edenler! Allah’a karfl› gelmekten sak›n›n!Ve nefsinizin, ba¤›fllanmas› için, yar›n ne sunaca¤›na ba-k›n. Allah, yapmakta olduklar›n›zdan haberdard›r. Yapaca-¤›n›z kötü fleyler bak›m›ndan Allah’tan korkun. Allah’›unutan, bu yüzden Allah’›n da onlara kendi nefisleriniunutturdu¤u kimseler gibi olmay›n. ‹flte onlar, fas›klar›n takendileridir! Cehennem ehli, cennet ehli ile bir olmaz!Cennet ehli gerçekten kurtulufla eren kimselerdir! E¤erbiz, Kuran’› bir da¤›n üzerine indirmifl olsayd›k, do¤rususen onu, Allah’›n azametinden dehflete düflmüfl ve korku-sundan boyun e¤mifl ve paramparça olmufl görürdün! Bizbu misalleri insanlara, olur ki düflünürler diye veriyoruz(59/18-21).

• fiüphesiz ki takva sahipleri için büyük bir kurtuluflvard›r. Bulunduklar› yerde onlar›n bahçeleri, üzüm ba¤la-r› olacakt›r. Orada gö¤üsleri henüz tomurcuklanm›fl yafl›t

453

k›zlar kendilerine lezzetli içeceklerle dolu kadehler suna-caklard›r. Cennetlerde olanlar orada bofl sözler veya yalansözler iflitmeyeceklerdir. Bunlar Rabbinden muttakiler içinverilecek ba¤›fllard›r (78/31-36).

• Ebrar’›n (özü sözü temiz olan hay›rl› insanlar) sicil-leri ‹lliyun ad› verilen ve Allah’a yak›n Meleklerin kay›tyapt›klar› flerefli bir Kitap’ta yaz›l›d›r. Ebrar olanlar, elbet-te nimetler içindedirler. Orada tahtlar üzerinde oturaraketraf› seyrederler. Onlar, sevinç p›r›lt›lar› tafl›yan yüzlerin-den tan›n›rlar. Orada onlara mühürlü ve kar›fl›m› tesnimolan kat›ks›z misk flarab›ndan içirilir. Tesnim, Allah’a ya-k›n olanlar›n içti¤i bir p›nardan akmaktad›r. Ebrar, cennet-teki tahtlar üzerinde oturur bir halde, dünya hayat›ndakendilerini horlayarak gülüp geçen, kendileriyle alay edenve iman etmelerinden dolay›, kendilerine sap›k diyen ka-firlerin cehennemdeki haline güleceklerdir (83/18-36).

• Allah, buyurmaktad›r ki: Burçlar› ihtiva eden gö¤eandolsun. Ve gelece¤i vaadedilen güne, o güne tan›k ola-cak olanlara ve tan›kl›k edecekleri fleye de and olsun ki,tutuflturduklar› ateflin etraf›nda oturarak, müminlere yapt›k-lar›n› seyreden kahrolas› Uhdud Ehli var ya; iflte onlar,müminlerden; üstün ve güçlü olan, övülmeye lay›k, gökle-rin ve yerin sahibi olan Allah’a iman ettiklerinden dolay›intikam al›yorlard›. Bilinsin ki, mümin erkeklere ve müminkad›nlara, imanlar›ndan vazgeçmeleri için iflkence uygula-yanlar ve daha sonra uygulad›klar› bu iflkenceden dolay›tövbe etmeyenler için cehennem azab› vard›r. Hem onlariçin bu dünyada da atefl azab› vard›r. ‹man edip iyi iflleryapanlara gelince: Onlar için alt›ndan ›rmaklar akan cen-netler vard›r. ‹flte büyük kurtulufl ve mutluluk budur. Do¤-rusu Rabbinin zorlu yakalay›fl› fliddetlidir. Çünkü O, yara-t›l›fl› bafllatan ve onu iade edendir. O, ba¤›fllayand›r, seven-dir. O, Arfl’›n sahibidir. O, her diledi¤ini yap›p gerçeklefl-tirendir. Küfre sapan Firavun ve Semud Kavminin bafl›na

454

gelenler, küfre sapanlar için birer örnektir. Ve andolsunki, Kur’an, Levh-i Mahfuz’da korunmufl flerefli bir Kitap’t›r(85/1-22).

• ‹kamet etmekte oldu¤un bu beldeye (Mekke’ye), do-¤an çocu¤a andolsun ki, Biz insan› büyük bir özenle ya-ratt›k. ‹nsan, kendisine kimsenin güç yetiremeyece¤ini misan›yor? Övünerek: “‹slam düflmanl›¤› u¤runda y›¤›n y›¤›nmal harcad›m” diyor. Kendisini kimsenin görmedi¤ini misan›yor? Biz, ona iki göz, bir dil ve iki dudak vermedikmi? Ona do¤ru ve e¤ri yolu göstermedik mi? Fakat o, sarpyokuflu aflamad›. O sarp yokufl nedir bilir misin? Köleazad etmek veya aç aç›k olan bir yetimi veya aç aç›k biryoksulu doyurmakt›r. Sonra, bütün bunlar› yaparken, imanedenlerden olmak, birbirlerine sabr› tavsiye edenlerden vebirbirlerine merhameti tavsiye edenlerden olmakt›r. ‹flteonlar, Ashab› Meymene, yani sicil defterleri sa¤ ellerineverilecek olanlard›r. Ayetlerimizi inkâr edenler ise, Ashab›Mefleme, yani sicil defterleri sol ellerine verilecek olanlar-d›r, bunlar, kap›lar› s›ms›k› kapat›lm›fl bir ateflin içinde ola-caklard›r (90/1-20).

‹man EEttmeyenller‹nsanlar›n ço¤u kendilerine yol gösterici olarak gelen

peygamberlerini kendi ç›karlar› için yalanlad›lar. Peygam-berlerini yalanlayan bu insanlar tarih boyunca peygamber-lerine karfl› ve Allah’tan gelen kitaplara karfl› ayn› tavr› ser-gilemifllerdir. ‹leri sürdükleri bahaneler hep ayn› olmufltur.‹man etmeyen bu insanlar›n gösterdikleri bahaneler, bu ba-hanelerine karfl› kendilerine yap›lan ö¤üt ve uyar›lar, on-lar›n hem dünyada hem de ahirette karfl›laflacaklar› durum-lar›n› anlatan ayetler afla¤›da bölümler halinde verilmifller-dir.

Kur’an, iman etmeyenlerin muhtelif davran›fllar sergile-diklerini bildirmektedir. ‹nançs›zlar›n bu davran›fllar›na gö-

455

re teflkil ettikleri guruplar flunlard›r. Bunlar kâfirler (Pey-gamberlere ve Allah’tan indirilen kitaplara inanmayanlar),münaf›klar, fas›klar ve müflriklerdir.

KâfirllerKâfirler, Peygamberlere ve Allah’tan indirilen kitaplara

inanmayan kimselerdir.• fiüphesiz, küfredenleri uyar›p korkutsan da, uyarma-

y›p korkutmasan da, onlar için fark etmez; iman etmezler.Allah, onlar›n kalplerini ve kulaklar›n› mühürlemifltir; göz-lerinin üzerinde de perdeler vard›r. Ve büyük azap onla-r›nd›r (2/6-7). Nas›l oluyor da Allah’› inkâr ediyorsunuz?Oysa ölü iken sizi O diriltti; sonra yine sizi öldürecek, yi-ne diriltecektir ve sonra yaln›zca O’na döndürüleceksiniz(2/28). Allah, iman edenlerin velisi (dostu ve destekçisi)d›r. Onlar› karanl›klardan nura ç›kar›r; küfredenlerin veli-leri ise ta¤ut’tur. Onlar› da nurdan karanl›klara ç›kar›rlar.‹flte onlar, ateflin halk›d›rlar, onda sürekli olarak kalacak-lard›r. Allah, kendisine mülk verdi, diye Rabbi konusunda‹brahim’le tart›flmaya gireni görmedin mi? Hani ‹brahim:“Benim Rabbim diriltir ve öldürür” demiflti; o da: “Ben deöldürür ve diriltirim” demiflti. (O zaman) ‹brahim: “fiüpheyok, Allah günefli do¤udan getirir, (hadi) sen de onu ba-t›dan getir” deyince, o küfre sapan böylece afallay›p kal-m›flt›. Allah, zalimler toplulu¤unu hidayete erdirmez.(2/257-258

• fiüphesiz küfredenler, onlar›n mallar› da, çocuklar›da kendilerine Allah’tan (gelecek azaba karfl›) hiçbir fleykazand›rmaz. Ve onlar ateflin yak›t›d›rlar. T›pk› Firavun ai-lesi ve onlardan öncekilerin gidifl tarz› gibi. Ayetlerimizi ya-lanlad›lar, böylece Allah günahlar› nedeniyle onlar› yakala-y›verdi. Allah, (ceza ile) sonuçland›rmas› pek fliddetli olan-d›r. Küfredenlere de ki: “Yak›nda yenilgiye u¤rat›lacaks›n›zve toplan›p cehenneme sürüleceksiniz.” Ne kötü yatakt›r o.

456

Karfl› karfl›ya gelen iki toplulukta, sizin için andolsun birayet (ibret) vard›r. Bir topluluk, Allah yolunda vurufluyor-du, di¤eri ise kâfirdi ki göz görmesiyle karfl›lar›ndakini ken-dilerinin iki kat› görüyorlard›. ‹flte Allah, diledi¤ini yard›-m›yla destekler. fiüphesiz bunda, basiret sahipleri için ger-çekten bir ibret vard›r. (3/10-13)

• Hiç flüphesiz din, Allah kat›nda ‹slâm’d›r. Kendileri-ne Kitap verilenler, ancak kendilerine ilim geldikten son-ra, aralar›ndaki ‘k›skançl›k ve hakka baflkald›rma’ yüzündenayr›l›¤a düfltüler. Kim Allah’›n ayetlerine küfrederse, ger-çekten Allah, hesab› pek çabuk görendir. E¤er seninle çe-kiflip tart›fl›rlarsa, de ki: “Ben, bana uyanlarla birlikte, ken-dimi Allah’a teslim ettim.” Ve kendilerine kitap verilenler-le ümmilere (Kur’an’ ininceye kadar kendilerine kitap ve-rilmemifl olanlar), de ki: “Siz de teslim oldunuz mu?” E¤erteslim oldularsa, gerçekten hidayete ermifllerdir. Fakat yüzçevirdilerse, art›k yaln›zca sana düflen duyurup bildirme(tebli¤)dir. Allah, kullar› hakk›yla görendir. Allah’›n ayet-lerine küfredenler, peygamberleri haks›z yere öldürenler veinsanlardan adaleti emredenleri öldürenler; iflte onlaraac›kl› bir azab› müjdele. Onlar, yapt›klar› dünyada ve ahi-rette bofla gitmifl olanlard›r. Ve onlar›n yard›mc›lar› yok-tur. Kendilerine Kitaptan bir pay verilenleri görmedin mi?Aralar›nda Allah’›n Kitab› hükmetsin diye ça¤r›l›yorlar da,onlardan bir bölümü yüz çeviriyor. Onlar, iflte böyle arkadönenlerdir. Bu, onlar›n: “Atefl bize say›l› günler d›fl›ndakesinlikle dokunmayacak” demelerindendir. Onlar›n bu if-tiralar›, dinleri konusunda kendilerini yan›lg›ya düflürmüfl-tür. Fakat onlar›, gelmesinde flüphe edilmeyen bir gün içintoplad›¤›m›z ve hiçbir haks›zl›¤a u¤ramaks›z›n herkese ka-zand›¤› fleyler tastamam ödendi¤i zaman halleri nice olur?(3/19-25)

• Allah, inkârc›lar hakk›nda flöyle buyurmufltur: “Ey ‹sa!Seni vefat ettirece¤im, seni nezdim’e yükseltece¤im, seni

457

inkâr edenlerden ar›nd›raca¤›m ve sana uyanlar› k›yametekadar kâfirlerden üstün k›laca¤›m. Sonra dönüflünüz banaolacakt›r. ‹flte o zaman ayr›l›¤a düfltü¤ünüz fleyler hakk›n-da aran›zda ben hüküm verece¤im. ‹nkar edenler var ya,onlar› dünya ve ahirette fliddetli bir azaba çarpt›raca¤›m;onlar›n hiç yard›mc›lar› da olmayacak (3/55-56). Kendile-rine apaç›k belgeler geldi¤i ve peygamberin hak oldu¤unaflahit olduklar› halde, imanlar›ndan sonra küfre sapan birkavmi Allah nas›l hidayete erdirir? Allah, zulmeden bir kav-mi hidayete erdirmez. ‹flte bunlar›n cezas›, Allah’›n, melek-lerin ve bütün insanlar›n lanetlerinin üzerine olmas›d›r.‹çinde temelli kal›c›d›rlar. Onlar›n azab› hafifletilmez veonlar gözetilmezler. Ancak bundan sonra tövbe edenler.‘Salih olarak davrananlar’ baflka. Çünkü Allah, gerçektenba¤›fllayand›r, esirgeyendir. (3/86-89)

• Do¤rusu, imanlar›ndan sonra küfredenler, sonra kü-fürlerini artt›ranlar; bunlar›n tövbeleri kesinlikle kabul edil-mez. ‹flte bunlar, sap›klar›n ta kendileridir. fiüphesiz küf-redip kâfir olarak ölenler, bunlar›n hiç birisinden, yeryüzüdolusu alt›n olsa ve bunu fidye olarak verse de, kesin ola-rak kabul edilmez. Onlar için ac›kl› bir azab vard›r ve on-lar›n yard›mc›lar› yoktur (3/90-91). Tevrat indirilmeden ev-vel, ‹srail’in kendine haram k›ld›klar›ndan baflka, ‹srailo¤ullar›na bütün yiyecekler helal idi. De ki: “fiu halde e¤erdo¤ruysan›z, Tevrat’› getirin de onu okuyun.” Art›k bun-dan sonra kim Allah’a karfl› yalan düzüp-uydurursa, iflte on-lar, zalim olanlard›r.(3/93-94) Baz› yüzlerin a¤araca¤›, ba-z› yüzlerin de kararaca¤› gün... Yüzleri kapkara kesilecekolanlara: “‹man›n›zdan sonra inkâr ettiniz, öyle mi? Öyley-se inkâr etmenize karfl›l›k olarak azab› tad›n” (denilir).(3/106)

• Gerçekten küfredenlerin ise, ne mallar›, ne çocukla-r›, onlara Allah’tan yana bir fley sa¤layamaz. ‹flte onlar, ate-flin halk›d›rlar, onda temelli olarak kalacaklard›r. Onlar›n

458

bu dünya hayat›ndaki harcamalar› kendi nefislerine zulmet-mifl olan bir kavmin ekinine isabet ederek ekini yok edenkavurucu so¤ukluktaki bir rüzgâra benzer. Allah, onlarazulmetmedi, fakat kendi nefislerine kendileri zulmetmekte-dirler. Ey iman edenler, kendinizden olmayan› s›rdafl edin-meyin. Onlar size kötülük ve zarar vermeye çal›fl›rlar, sizezorlu bir s›k›nt› verecek fleyden hofllan›rlar. Gerçekten kinve düflmanl›klar› a¤›zlar›ndan dökülen sözlerinden belli ol-maktad›r. Kalplerinde saklad›klar› düflmanl›klar› ise dahabüyüktür. Size ayetlerimizi aç›klad›k; belki ak›l erdirirsiniz.Sizler, iflte böylesiniz: onlar› seversiniz, oysa onlar sizi sev-mezler. Siz Kitab›n tümüne inan›rs›n›z, onlar sizinle karfl›-laflt›klar›nda “inand›k” derler, kendi bafllar›na kald›klar›ndaise, size karfl› olan kin ve öfkelerinden dolay› parmak uç-lar›n› ›s›r›rlar. De ki: “Kin ve öfkenizle ölün.” fiüphesiz Al-lah, sinelerin özünde sakl› duran› bilendir. Size bir iyilikdokununca onlar› tasaland›r›r, size bir kötülük isabet edin-ce ise onunla sevinirler. E¤er siz sabreder ve sak›n›rsan›z,onlar›n ‘hileli düzenleri’ size hiç bir zarar veremez. fiüp-hesiz, Allah, yapmakta olduklar›n› kuflatand›r (3/116-120).(Allah’›n) Onlar›n tövbelerini kabul etmesi veya zalimlerolduklar›ndan dolay› cezaland›rmas› iflinden sana bir fley(sorumluluk ve görev) yoktur.(3/128)

• Kâfirler için haz›rlanm›fl bulunan ateflten sak›n›n!(3/131)

• Ey iman edenler, e¤er küfre sapanlara itaat ederse-niz, sizi topuklar›n›z üzerinde gerisin geri çevirirler, böyle-ce büyük hüsrana u¤rayanlara dönersiniz. (3/149)

• Kendisi hakk›nda hiç bir ispatl› delil indirmedi¤i fle-yi Allah’a ortak kofltuklar›ndan dolay› küfredenlerin kalp-lerine korku salaca¤›z. Onlar›n bar›nma yerleri atefltir. Za-limlerin konaklama yeri ne kötüdür. (3/151)

• (Habibim!) Küfürde ‘büyük çaba harcayanlar’ seniüzmesin. Çünkü onlar, Allah’a hiç bir fleyle zarar veremez-

459

ler. Allah, onlar› ahirette pay sahibi k›lmamay› ister. On-lar için büyük bir azap vard›r. Onlar, imana karfl›l›k küf-rü sat›n alanlard›r. Onlar için ac›kl› bir azap vard›r. O küf-re sapanlar, kendilerine tan›d›¤›m›z süreyi sak›n kendileriiçin hay›rl› sanmas›nlar, biz onlara, ancak günahlar› dahada arts›n, diye süre vermekteyiz. Onlar için afla¤›lat›c› birazap vard›r. 3/176-178). ‹nkârc›lar›n refah içinde diyar di-yar dolaflmas›, sak›n seni üzmesin! O onlar için k›sa biryararlanma süresidir. Sonra onlar›n varaca¤› yer cehennem-dir. O ne kötü var›fl yeridir! (3/196-197).

• Kim Allah’a ve Peygamberine karfl› isyan eder ve s›-n›rlar›n› aflarsa Allah onu, devaml› kalaca¤› bir atefle sokarve onun için alçalt›c› bir azap vard›r(4/14).

• Onlar, cimrilikte bulunurlar, insanlara da cimrili¤iemrederler (önerirler) ve Allah’›n fazl›ndan kendilerineverdi¤ini gizli tutarlar. Biz o kâfirlere afla¤›lat›c› bir azaphaz›rlam›fl›zd›r. (4/37)

• Ayetlerimize karfl› küfre sapanlar› flüphesiz atefle so-kaca¤›z. Derileri yan›p döküldükçe, azab› tatmalar› için on-lar› baflka derilerle de¤ifltirece¤iz. Gerçekten, Allah, güçlüve üstün oland›r. Hüküm ve hikmet sahibidir. (4/56)

• O, size Kitapta: “Allah’›n ayetlerine küfredildi¤ini veonlarla alay edildi¤ini iflitti¤inizde, onlar bir baflka söze da-l›p geçinceye kadar, onlarla oturmay›n, yoksa siz de onlargibi olursunuz” diye indirdi. Do¤rusu Allah, münaf›klar›nda, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplayacak oland›r.(4/140)

• Allah’› ve peygamberlerini (tan›may›p) küfre sapan,Allah ile peygamberlerinin aras›n› ay›rmak isteyen ve “Ba-z›s›na inan›r›z, baz›s›n› tan›may›z” diyen ve bu ikisi aras›n-da bir yol tutturmak isteyenler; ‹flte onlar, gerçekten kâfirolanlard›r. Kâfirlere afla¤›lat›c› bir azap haz›rlam›fl›zd›r.(4/150-151)

• fiüphesiz, küfredenler ve Allah yolundan al›koyanlar,

460

gerçekten uzak bir sap›kl›kla sap›tm›fllard›r. Gerçek flu ki,küfredenler ve zulmedenler, Allah onlar› ba¤›fllayacak de-¤ildir, onlar› bir yola da iletecek de¤ildir; Ancak, ondaebedi kalmalar› için cehennem yoluna iletilecektir. Bu daAllah’a pek kolayd›r.(4/167-169)

• Küfre sapanlar ve ayetlerimizi yalanlayanlar, iflte on-lar, ateflin halk›d›rlar(5/10). Küfre sapanlar ve ayetlerimiziyalanlayanlar; iflte onlar, ç›lg›n ateflin arkadafllar›d›r-lar(5/86).

• Allah bahira (kula¤› çentilen), saibe (sal›verilen), va-sile (erkek ve difli ikizler do¤uran) ve ham (on defa yav-rulamas›ndan sonra yük vurulmayan) hayvanlar›n adanma-s›n› emretmemifltir. Fakat kâfirler, yalan yere Allah’a iftiraetmektedirler ve onlar›n ço¤unun da kafalar› çal›flmaz.(5/103)(‹slam öncesi Araplar›n bat›l inanç ve adetlerindenbiri de baz› sebep ve bahanelerle birtak›m hayvanlar› put-lara kurban etmeleri, onlar› putlar ad›na serbest b›rakma-lar› idi.)

• De ki: “Sizi karan›n ve denizin karanl›klar›ndan kimkurtarmaktad›r ki, siz (aç›ktan ve) gizliden gizliye ona yal-vararak dua etmektesiniz: Andolsun, bizi bundan kurtar›r-san, gerçekten flükredenlerden oluruz. demifltiniz. De ki:“Ondan ve her türlü s›k›nt›dan sizi Allah kurtarmaktad›r.Sonra siz yine flirk koflmaktas›n›z.” De ki: “O, size üstünüz-den ya da ayaklar›n›z›n alt›ndan azap göndermeye veya si-zi parça parça birbirinize k›rd›r›p kiminizin fliddetini kimi-nize tatt›rmaya güç yetirendir.” Bak, iyice kavray›p anlama-lar› için ayetleri nas›l çeflitli biçimlerde aç›klamaktay›z? Se-nin kavmin, O (Kur’an), hak iken onu yalanlad›. De ki:“Ben, üzerinize bir vekil de¤ilim.” Her bir haber için ka-rarlaflt›r›lm›fl bir zaman vard›r. Yak›nda siz de bileceksiniz.Ayetlerimiz konusunda alayl› tart›flmalara dalanlar› gördü-¤ünde onlar bir baflka söze geçinceye kadar onlardan uzakdur. E¤er fleytan sana unutturacak olursa, bu durumda ha-

461

t›rlad›ktan sonra, art›k zulmeden toplulukla beraber otur-ma. Onlar›n bu davran›fllar›ndan dolay› korkup sak›nanlarüzerinde herhangi bir sorumluluk yoktur. Fakat belki ko-runurlar diye hat›rlatma yapman›z gerekir. Umulur ki kor-kup sak›n›rlar. Dinlerini bir oyun ve e¤lence konusu edi-nenleri ve dünya hayat› kendilerini ma¤rur k›lanlar› b›rak.Kuran’la hat›rlat ki, bir nefis, kendi kazand›klar›yla helakedüflmesin; Böylesinin Allah’tan baflka ne bir velisi, ne debir flefaatçisi vard›r; her türlü fidyeyi verse de kabul olun-maz. ‹flte onlar, kazand›klar› günahlar nedeniyle helake u¤-rayanlard›r; küfre sapt›klar›ndan dolay› onlar için ç›lg›ncakaynar sular ve ac›kl› bir azap vard›r. De ki: “Allah’› b›ra-k›p da bize yarar› veya zarar› olmayan fleylere mi tapal›m?Allah bizi hidayete erdirdikten sonra, fleytanlar›n sapt›r›pflaflk›n olarak çöle düflürmek istedikleri arkadafllar›n›n da:“Do¤ru yola, bize gel” diye kendisini ça¤›rd›¤› kimse gibitopuklar›m›z üzerinde gerisin geri mi döndürülelim?” Deki: “Hiç flüphesiz Allah’›n yolu, as›l yoldur. Ve biz âlemle-rin Rabbine kendimizi teslim etmekle emrolunduk;” Bir de:“Namaz› k›l›n ve O’ndan korkup sak›n›n diye de emrolun-duk. Huzuruna götürülüp toplanaca¤›n›z O’dur. O, gökle-ri ve yeri hak olarak yaratand›r. O’nun “ol” deyiverdi¤i günher fley oluverir, O’nun sözü hakt›r. Sur’a üfürüldü¤ü gün,mülk O’nundur. Gizliyi ve a盤› bilendir. O, hüküm ve hik-met sahibi oland›r, haberdar oland›r.(6/63-73)

• Kâfirler, kendilerine bir mucize geldi¤i takdirde, onakesinlikle inanacaklar›na dair Allah ad›na yemin ederler.Ama onlara Allah’tan bir mucize gelse bile ona inanmaz-lar. Bu nedenle biz onlar›n gönüllerini ve gözlerini, dahaönce kendilerine indirilen mucizelere inanmayanlar gibitersine çevirece¤iz. Ve onlar› azg›nl›klar› içerisinde flaflk›nolarak b›rakaca¤›z. Biz onlara melekleri indirseydik, ölülerde onlarla konuflsayd› ve her fleyi toplay›p karfl›lar›na ge-tirseydik, Allah dilemedikçe yine de inanacak de¤illerdi. Fa-

462

kat insanlar›n ço¤u bunu bilmezler. Biz her peygamberecinlerden ve insanlardan olan fleytanlar› düflman k›ld›k.Bunlar yald›zl› sözlerle bir birlerini aldatmaktad›rlar. Senonlar› uydurduklar› fleylerle bafl bafla b›rak. Kâfirler bu yal-d›zl› sözlere kans›nlar ve iflledikleri suçlar› da ifllemeye de-vam etsinler (6/109-113).

• Ölü iken hayat verdi¤imiz ve kendisine yolunu ayd›n-latacak ›fl›k verdi¤imiz kimse ile cehalet içerisinde kal›p on-dan hiç ç›kmayacak durumdaki kimse bir olur mu? Kâfir-lere, yapt›klar› süslü görülmektedir. ‹flte her kasabada bumisale benzeyen günahkâr liderler vard›r, onlar orada boz-gunculuk yapmaktad›rlar, ama sadece kendilerini aldatmak-tad›rlar ama fark›nda de¤illerdir. Onlara ayd›nlat›c› bir bil-gi geldi¤inde, Allah’›n elçilerine verilenin benzeri bize deverilmedikçe, kesinlikle gelen bilgiye inanmay›z diyorlar. Al-lah, peygamberli¤ini kime verece¤ini daha iyi bilir. Suç ifl-leyenler, yapmakta olduklar› hilelere karfl›l›k Allah taraf›n-dan afla¤›l›k ve çetin bir azap eriflecektir (6/122-124). Böy-lece biz, kazand›klar› dolay›s›yla zalimlerin bir k›sm›n› birk›sm›n›n bafl›na geçiririz.(6/129) De ki: “Ey kavmim, bü-tün yapabilece¤inizi yap›n; flüphesiz ben de yap›yorum. Buyurdun (dünyan›n) sonu, kimindir, bilip ö¤reneceksiniz.Gerçek flu ki zalimler kurtulufla ermeyeceklerdir.”(6/135).Ya da: “Kitap bize de indirilseydi, flüphesiz onlardan dahaçok do¤ru yolda olurduk” dememeniz için iflte size Rabbi-nizden apaç›k bir belge, bir hidayet ve bir rahmet gelmifl-tir. Allah’›n ayetlerini yalanlayandan ve insanlar› ondan al›-koyup do¤ru yoldan çevirenden daha zalim kimdir? Ayet-lerimizden al›koyup insanlar› do¤ru yoldan çevirenlere, buengelleme ve çevirmelerinden dolay› pek çetin bir azaplakarfl›l›k verece¤iz. Onlar, kendilerine meleklerin gelmesinimi, ya da Rabbinin gelmesini mi veya Rabbinin baz› ayet-lerinin gelmesini mi gözlüyorlar? Rabbinin ayetlerinden ba-z›lar›n›n gelece¤i gün, daha önce iman etmemiflse veya

463

iman›yla bir hay›r kazanmam›flsa, hiç kimseye iman› yararsa¤lamaz. De ki: “Bekleyin, biz de flüphesiz beklemekteyiz.”(6/157-158).

• Ayetlerimizi yalanlayanlar ve onlar› önemsemeyenler,devaml› olarak cehennem halk›ndan olacaklard›r. Yalansöyleyerek Allah’a iftira edenden veya Allah’›n ayetlerini ya-lanlayandan daha zalim kim olabilir? Onlar›n Kitapta be-lirtilen nasipleri kendilerine eriflecektir. Sonunda elçileri-miz gelip canlar›n› al›rken: “Allah’› b›rak›p tapt›klar›n›z ne-rede?” diyecekler. O zaman küfre sapt›klar›n› itiraf edecek-lerdir (7/36-37).

• Allah buyuruyor ki: “Yeryüzünde ayetlerime haks›z ye-re sayg›s›zl›k edenleri, ayetlerimden mahrum b›rakaca¤›m.Onlar, kendilerine gelen hiçbir ayete inanmazlar, ayd›nl›kyolunu da yol edinmezler. Ama azg›nl›k yolunu görürler-se, hemen ona saparlar. Bu durum, onlar›n ayetlerimizi ya-lanlamalar›ndan ve onlardan gafil olmalar›ndan ileri gel-mektedir. Hâlbuki ayetlerimizi yalanlayanlar›n ve ahiret gü-nüne kavuflmayacaklar›n› sananlar›n yapt›klar› ifller bofla gi-decektir. Onlar, yapmakta olduklar›ndan baflka bir fley içinmi cezaland›r›lacaklar›n› san›yorlar?(7/146-147). Ayetlerimiyalanlayanlar›, hiç bilmedikleri bir yerden yavafl yavafl hela-ke sürükleyece¤iz. Onlara mühlet tan›yaca¤›m ama cezamçetin olacak. Onlar hiç düflünmüyorlar m› ki, arkadafllar›Muhammed’de delilik yoktur? Oysa o, apaç›k bir uyar›c›d›r.Onlar Allah’›n göklerdeki ve yerdeki hükümranl›¤›n›, yarat-t›¤› her fleyi ve ecellerinin yaklaflt›¤›n› görmüyorlar m›? Ohalde Kuran’dan baflka hangi söze inanacaklar? Allah kimiflafl›rt›rsa, art›k onun için yol gösteren olmaz ve Allah on-lar› azg›nl›klar› içinde flaflk›n olarak b›rak›r (7/182-186).

• Bir sure indirildi¤inde onlardan baz›s›: “Bu, hangini-zin iman›n› artt›rd›?” der. Ancak iman edenlere gelince;onlar›n iman›n› artt›rm›flt›r ve onlar müjdeleflmektedirler.Kalplerinde hastal›k olanlar›n ise, i¤rençliklerine i¤rençlik

464

(murdarl›k) ekleyip artt›rm›fl ve onlar kâfirler olarak öl-müfllerdir. Görmüyorlar m› ki, gerçekten onlar her y›l, birveya iki defa belaya çarpt›r›l›yorlar da sonra tövbe etmiyor-lar ve ö¤üt al›p düflünmüyorlar. Bir sure indirildi¤inde, ba-z›s› baz›s›na bakar ve: “Sizi bir kimse görüyor mu?” diye-rek s›rt çevirir giderler. Gerçekten onlar, kavramayan birtopluluk olmalar› dolay›s›yla, Allah onlar›n kalplerini çevir-mifltir. (9/124-127)

• Onlara ayetlerimiz apaç›k belgeler olarak okundu¤un-da, bizimle karfl›laflmay› ummayanlar, derler ki: “Bundanbaflka bir Kur’an getir veya onu de¤ifltir.” De ki: “Benimonu kendi nefsimin bir öngörmesi olarak de¤ifltirmem, be-nim için olacak fley de¤ildir. Ben, yaln›zca bana vahyolu-nana uyar›m. E¤er Rabbime isyan edersem, kuflkusuz ben,büyük günün azab›ndan korkar›m.” De ki: “E¤er Allah di-leseydi, onu size okumazd›m ve onu size bildirmezdi. Benondan önce sizin içinizde bir ömür sürdüm. Siz yine deak›l erdirmeyecek misiniz?” Allah’a hakk›nda yalan uydu-rup iftira edenden ve O’nun ayetlerini yalanlayandan da-ha zalim kimdir? fiüphesiz O, suçlu günahkârlar› kurtulu-fla erdirmez. Allah’› b›rak›p kendilerine zarar vermeyecek,yararlar› da dokunmayacak fleylere kulluk ederler ve: “Bun-lar Allah kat›nda bizim flefaatçilerimizdir” derler. De ki:“Siz, Allah’a göklerde ve yerde bilmedi¤i bir fley mi haberveriyorsunuz? O, sizin flirk katmakta olduklar›n›zdan uzakve yücedir.” (10/15-18).

• Bunlar Muhammed’e: “Gerçekten Peygambersen,Rabbin sana bir mucize indirmifl olmaz m›yd›?” diyorlar(10/20).

• De ki: “Allah hakk›nda yalan uydurup iftira edenler,kurtulufla ermezler.”(10/69)

• (Resülüm!) Kafirlerin seni yalanlamalar›na flafl›yorsan,as›l flafl›lacak fley onlar›n: “Biz toprak oldu¤umuz zaman ye-niden mi yarat›laca¤›z?” demeleridir. ‹flte onlar, Rablerini

465

inkar edenlerdir.; iflte onlar, k›yamet gününde boyunlar›natasma tak›lacak olanlard›r. Onlar atefl ehlidir ve onlar ora-da ebedi kalacaklard›r! Müflrikler senden iyilikten önce kö-tülü¤ü çabucak istiyorlar. Hâlbuki onlardan önce ibret al›-nacak nice azap örnekleri gelip geçmifltir. Do¤rusu insan-lar da kötülük ettikleri halde, Rabbin onlar için ma¤firetsahibidir. Bununla beraber Rabbinin azab› çok fliddetlidir.Kâfirler diyorlar ki: “Ona Rabbinden bir mucize indirsey-di ya!” Hâlbuki sen, ancak bir uyar›c›s›n. Her toplumunda bir rehberi olmufltur (13/5-7). El aç›p yalvarmaya lay›kolan sadece Allah’t›r. O’nun d›fl›nda el aç›p dua ettikleri,onlar›n isteklerini hiçbir fleyle karfl›layamazlar. Onlar ancaka¤›zlar›na gelsin diye suya do¤ru iki avucunu açan kimsegibidir. Hâlbuki suyu a¤z›na götürmedikçe, su onun a¤z›-na girecek de¤ildir. Kâfirlerin duas› kuflkusuz hedefi flaflanbir duad›r (13/14). (Resülüm!) Onlara de ki: “Göklerin veyerin Rabbi kimdir?” fiüphesiz “Allah” diyeceklerdir. De ki:“O halde, Allah’› b›rak›p da kendinize fayda ya da zararvereme gücüne sahip olamayan dostlar m› edindiniz? Kör-le gören bir olur mu hiç? Ya da karanl›kla ayd›nl›k eflitolur mu?” Yoksa onlar, Allah gibi yaratan ortaklar m› bul-dular? Allah birdir, karfl› durulmaz güç sahibidir (13/16).Rablerine icabet edenlere daha güzeli vard›r. O’na icabetetmeyenler ise, yeryüzündekilerin tümü ve bununla birlik-te bir kat› daha onlar›n olsa mutlaka (kurtulmak için) bu-nu fidye olarak verirlerdi. Sorgulaman›n en kötüsü onlariçindir. Onlar›n bar›nma yerleri cehennemdir, ne kötü biryarat›kt›r o! (13/18)

• (Ey Muhammed,) Allah’› sak›n zulmedenlerin yap-makta olduklar›ndan habersiz sanma, Allah onlar› yaln›zcagözlerin dehfletle belirece¤i bir güne ertelemektedir. Baflla-r›n› dikerek koflarlar, gözleri kendilerine dönüp çevrilmez.Kalpleri de (sanki) bombofltur. Azab›n kendilerine gelece-¤i gün ile insanlar› uyar›p korkut. O gün zulmedenler,

466

flöyle diyecekler: “Bizi yak›n bir süreye kadar ertele ki, Se-nin ça¤r›na cevap verelim ve peygamberlere uyal›m.” Oysadaha önce, kendiniz için hiç zeval yoktur diye and içen-ler sizler de¤il miydiniz? Siz, kendi nefislerine zulmedenle-rin yerlefltikleri yerlerde oturmufltunuz. Onlara ne yapt›¤›-m›z size aç›klanm›flt› ve size örnekler vermifltik. Gerçek fluki, onlar hileli düzenler kurdular. Oysa onlar›n düzenleri,da¤lar› yerlerinden oynatacak da olsa, Allah kat›nda onla-ra haz›rlanm›fl düzen (kötü bir karfl›l›k) vard›r. Allah’›, sa-k›n peygamberlerine verdi¤i sözden dönen sanma. Gerçek-ten Allah azizdir, intikam sahibidir. Yerin baflka bir yere,göklerin de baflka göklere dönüfltürüldü¤ü gün, onlar tekolan, kahhar olan Allah’›n huzuruna ç›kar›lacaklard›r. Ogün suçlu günahkârlar›n zincirlere vurulduklar›n› görürsün.Giyimleri katrandand›r, yüzlerini de atefl bürümektedir. Buazab, Allah’›n her nefsi kendi kazand›¤›yla cezaland›rmas›içindir. Hiç flüphesiz Allah, hesab› pek çabuk görendir. ‹fl-te bu Kur’an uyar›l›p korkutulsunlar, gerçekten O’nun yal-n›zca bir tek ilah oldu¤unu bilsinler ve temiz ak›l sahiple-ri iyice ö¤üt al›p düflünsünler diye bir ö¤üt ve uyar›d›r.(14/42-52)

• Allah’›n ayetlerine inanmayanlar› Allah hidayete ulafl-t›rmaz ve onlar için ac›kl› bir azap vard›r. Yalan›, yaln›zcaAllah’›n ayetlerine inanmayanlar uydurur. ‹flte yalanc›lar›nas›l kendileri de onlard›r (16/104-105).

• Allah bir flehri örnek verdi: (Halk›) Güvenlik ve hu-zur içindeydi, r›zk› da her yerden bol bol gelmekteydi; fa-kat Allah’›n nimetlerine nankörlük etti, böylece Allah yap-t›klar›na karfl›l›k olarak, ona açl›k ve korku elbisesini tat-t›rd›. Andolsun, onlara kendi içlerinden bir peygamber gel-miflti, fakat onu yalanlad›lar; böylece onlar, zulümlerine de-vam ederken azab onlar› yakalay›verdi. O halde, ey insan-lar, Allah’›n size verdi¤i r›zktan helal ve hofl olarak yeyinve Allah’›n nimetine flükredin; e¤er ona kulluk ediyorsan›z(16/112-114).

• Ve flüphesiz, ahirete inanmayanlar, için de ac›kl› bir

467

azab haz›rlam›fl›zd›r (17/10). Kur’an okudu¤un zaman se-ninle ahirete inanmayanlar aras›nda görünmez bir perdek›ld›k. Ve onlar›n kalpleri üzerine, onu kavray›p anlamala-r›n› engelleyen kabuklar, kulaklar›na da bir a¤›rl›k koyduk.Sen Kur’an’da sadece Rabbini “bir ve tek” (ilah olarak)and›¤›n zaman, ‘nefretle kaçar vaziyette’ gerisin geriye gi-derler(17/45-46).

• Kâfirler Peygambere: “Bize yerden p›narlar f›flk›rtma-d›kça yahut içinden nehirler geçen ba¤ ve bahçelere sahipolmad›kça veya gökten üzerimize tafl ya¤d›rmad›kça veyaAllah ve melekleri bize göstermeden veya alt›ndan bir evesahip olmadan yahut ta gökyüzüne yükselip oradan bizeokuyaca¤›m›z bir kitap getirmedi¤in sürece sana inanmaya-ca¤›z” dediler. Habibim, onlar›n inançs›zl›¤›na as›l fley, Re-sulün bir insan olarak seçilmesidir. Oysa yeryüzünde yafla-yanlar insan de¤il de melek olsalard›, elbette onlara Pey-gamber olarak Melek gönderecektik. (Resülüm!) Onlara deki: “Benimle sizin aran›zda peygamberlik konusunda flahitolarak Allah yeter; kuflkusuz O, kullar›n› görendir, yapt›k-lar›ndan haberi oland›r. Allah, kimi hidayete ulaflt›r›rsa, ifl-te o, hidayet bulmufltur, kimi de sapt›r›rsa onlar içinO’nun d›fl›nda asla veliler bulamazs›n. K›yamet günü, bizonlar› yüzükoyun körler, dilsizler ve sa¤›rlar olarak haflre-deriz. Onlar›n bar›nma yerleri cehennemdir; atefli sükûnbuldukça, ç›lg›n alevini onlara artt›r›r›z. Bu, flüphesiz, on-lar›n ayetlerimizi inkâr etmelerine ve: “Biz kemikler halinegeldikten, toprak olup ufaland›ktan sonra m›, gerçektenbiz mi yeni bir yarat›l›flla diriltilece¤iz?” demelerine karfl›-l›k cezaland›r›r›z. Görmüyorlar m›; gökleri ve yeri yaratanAllah, onlar›n benzerini yaratmaya gücü yeter ve onlar içinde kendisinde flüphe olmayan bir süre (ecel) k›lm›flt›r. Zul-medenler ise ancak inkârda ayak direttiler (17/90-99).

• Küfre sapanlar, beni b›rak›p kullar›m› veliler edindik-lerini mi sand›lar? Gerçekten biz cehennemi kâfirler içinbir durak olarak haz›rlam›fl›z. De ki: “Davran›fl (tarz› olanameller) bak›m›ndan en çok hüsrana u¤rayacak olanlar› si-

468

ze haber vereyim mi?” “Onlar›n, dünya hayat›ndaki bütünçabalar› bofla gitmiflken, kendilerini gerçekte güzel ifl yap-makta san›yorlar.” ‹flte onlar, Rablerinin ayetlerini ve O’nakavuflmay› inkâr edenlerdir. Art›k onlar›n yap›p ettikleribofla ç›km›flt›r, k›yamet gününde onlar için bir tart› tutma-yaca¤›z. ‹flte, küfre sapmalar›, ayetlerimi ve peygamberleri-mi alay konusu edinmelerinden dolay› onlar›n cezas› ce-hennemdir. (18/102-106)

• Onlara apaç›k olan ayetlerimiz okundu¤unda, o küf-re sapanlar, iman edenlere derler ki: “‹ki gruptan hangi-si, makam bak›m›ndan daha iyi, topluluk bak›m›ndan da-ha güzeldir?” Onlardan önce nice insan kuflaklar›n› y›k›mau¤ratt›k, onlar mal (giyim, kuflam ve tefrifl) bak›m›ndan da,gösterifl bak›m›ndan da daha güzeldiler. De ki: “Kim sa-p›kl›k içindeyse, Rahman (olan Allah), ona süre tan›d›kçatan›r; kendilerine vaat edileni ya azab› veya k›yamet saati-ni gördükleri zaman art›k kimin yeri (makam, mevki) da-ha kötü, kimin askeri-gücü daha zay›fm›fl, ö¤reneceklerdir.Allah, hidayet bulanlara hidayeti artt›r›r. Sürekli olan salihdavran›fllar, Rabbinin kat›nda sevap bak›m›ndan daha ha-y›rl›, var›lacak sonuç bak›m›ndan da daha hay›rl›d›r. Ayet-lerimizi inkâr edip, bana: “Elbette mal ve çocuklar verile-cektir” diyeni gördün mü? O, gayba m› tan›k oldu, yoksaRahman olan Allah’›n kat›ndan bir ahit mi ald›? Asla; de-mekte oldu¤unu yazaca¤›z ve onun için azaptan da süretan›d›kça tan›yaca¤›z. Onun söylemekte oldu¤una biz mi-rasç› olaca¤›z; o bize, ‘yapayaln›z tek bafl›na’ gelecektir.Kendilerine güç (izzet) sa¤las›nlar diye, Allah’tan baflkailahlar edindiler. Hay›r; (o yalanc› ilahlar) onlar›n tap›n›fl-lar›n› inkâr edecekler ve onlara karfl› çeliflkiye düflecekler.Görmedin mi, biz gerçekten fleytanlar›, küfre sapanlar›nüzerine gönderdik, onlar› tahrik edip k›flk›rt›yorlar. Onla-ra karfl› acele davranma; biz onlar için ancak sayd›kça say-maktay›z. Takva sahiplerini bir heyet halinde Rahman(olan Allah’›n huzuruna toplayaca¤›m›z gün, suçlu günah-kârlar› da, susam›fllar olarak cehenneme sürece¤iz. Rahma-

469

n›n kat›nda ahit alm›fllar›n d›fl›nda (onlar) flefaate malikolamayacaklard›r. (19/73-87)

• Rabbinin uyar›lar›na uymayan insano¤luna Rabbi flöy-le seslenmiflti: “Bir k›sm›n›z bir k›sm›n›za düflman olarak,hepiniz oradan (cennetten) inin. Art›k size benden bir yolgösterici gelecektir; kim benim hidayetime uyarsa art›k oflafl›r›p sapmaz ve mutsuz da olmaz.” “Kim de benim zik-rimden yüz çevirirse, art›k onun için s›k›nt›l› bir geçim var-d›r ve biz onu k›yamet günü kör olarak haflredece¤iz.”“Mahfler günü kör olarak haflredilenler: “Ben görmekteolan biriyken, beni niye kör olarak haflrettin Rabbim?” di-yecek. (Allah da) Der ki: “‹flte böyle, sana ayetlerimiz gel-miflti, fakat sen onlar› unuttun, bugün de sen iflte böyleunutulmaktas›n.” (Resülüm!) ‹flte biz ölçüsüzce davrananla-r› ve Rabbinin ayetlerine inanmayanlar› böyle cezaland›r›-r›z; ahiretin azab› ise gerçekten daha fliddetli ve daha sü-reklidir. Kendilerinden önceki kuflaklardan nicelerini y›k›-ma u¤ratmam›z, onlar› do¤ruya yöneltmedi mi? Oysa bu-gün kendileri onlar›n kald›klar› yerlerde (tarihi kal›nt›lar›üzerinde) gezinip durmaktad›rlar. fiüphesiz bunda sa¤duyusahipleri için ayetler vard›r. E¤er Rabbinden geçmifl bir sözve ad› konulmufl (belirlenmifl) bir süre (ecel) olmasayd›kuflkusuz (y›k›m azab›) kaç›n›lmaz olurdu (20/123-129).

• Habibim!) ‹nsanlar›n hesaba çekilecekleri gün yakla-fl›yor (insanlar ecellerine yaklaflmaktad›rlar). Hal böyle ikenonlar, gaflet içindedirler ve iman etmekten yüz çeviriyor-lar. Rablerinden kendilerine ne zaman yeni bir ihtar gel-se, onlar bunu, hep alaya alarak, kalpleri oyuna, e¤lence-ye dalarak dinlemifllerdir. O zalimler flöyle f›s›ldanmaktad›r-lar: Bu Muhammed, sizin gibi bir befler olmaktan baflkanedir ki! Siz flimdi gözünüz göre göre büyüye mi kap›l›-yorsunuz? Onlara cevap olarak Peygamber: “Rabbim gökteve yerde söylenmifl her sözü bilir, O, hakk›yla iflitendir, bi-lendir” dedi. Onlar ise cevap olarak: “Hay›r, bunlar saçmasapan rüyalard›r ve onlar› kendisi uydurmufltur. Belli ki o,daha önce gelenlerin ayetlerini bize ileten bir flairdir” de-

470

diler. Habibim, bunlardan önce helak etti¤imiz hiçbir bel-de iman etmemiflti; flimdi bunlar m› iman edecekler? Bizsenden önce de, kendilerine vahiy verdi¤imiz kiflilerdenbaflkas›n› peygamber olarak göndermedik. Ey inkârc›lar, bil-miyorsan›z bilenlerden sorunuz. Biz onlar›, yemek yemezcesetler k›lmad›k ve onlar ölümsüz de¤illerdi. Sonra onla-ra verdi¤imiz söze sad›k kald›k, böylece onlar› ve diledik-lerimizi kurtard›k da ölçüsüz davrananlar› y›k›ma u¤ratt›k.Andolsun, size, bütün yaflam›n›za ait bilgileri kapsayan birKitap indirdik. Yine de ak›llanmayacak m›s›n›z? Biz, zulme-den, ülkelerden nicesini k›r›p geçirdik ve bunun ard›ndanbir baflka kavmi meydana getirdik. Bizim zorlu azab›m›z›hissettikleri zaman, oradan büyük bir h›zla uzaklafl›p kaç›-yorlard›. Onlara: “Uzaklafl›p kaçmay›n, içinde fl›mar›p azd›-¤›n›z refaha ve yurtlar›n›za dönün; çünkü sorguya çekile-ceksiniz.” dedik. Onlar ise: “Yaz›klar olsun bize” dediler.“Gerçekten biz, zalimmifliz.” Onlar›n bu yak›nmalar›, bizonlar› biçilmifl ekin, sönmüfl ocak durumuna getirinceyekadar son bulmad›. Biz, bir oyun ve oyalanma konusu ol-sun diye gö¤ü, yeri ve ikisi aras›nda bulunanlar› yaratma-d›k. E¤er biz, bir oyun ve oyalanma edinmek isteseydik,bunu, kendi kat›m›zdan edinirdik. Yapacak olsayd›k, böyleyapard›k. Hay›r, biz hakk› bat›l›n üstüne f›rlat›r›z, o daonun beynini darmada¤›n eder. Bir de bakars›n ki, o, yokolup gitmifltir. Allah’a karfl› nitelendire geldiklerinizden do-lay› eyvahlar size. Göklerde ve yerde kim varsa O’nundur,O’nun yan›nda olanlar, O’na ibadet etmekte büyüklü¤e ka-p›lmazlar ve onlar yorgunluk da duymazlar. Gece ve gün-düz, hiç durmaks›z›n tesbih ederler. Yoksa onlar, yerdenbirtak›m ilahlar edindiler de, onlar m› ölüleri diriltecek-ler? E¤er her ikisinde (gökte ve yerde) Allah’›n d›fl›ndailahlar olsayd›, hiç tart›flmas›z, ikisi de bozulup gitmiflti. Ar-fl›n Rabbi olan Allah, onlar›n nitelendire geldikleri fleyler-den yücedir. O, yapt›klar›ndan sorulmaz, oysa onlar sorgu-ya çekilirler. Yoksa O’ndan baflka ilahlar m› edindiler? Deki: “Kesin kan›t (burhan›n›z›) getirin. ‹flte benimle birlik-

471

te olanlar›n zikri (Kitab›) ve benden öncekilerin de zikri.”Hay›r, onlar›n ço¤u hakk› bilmiyorlar, bundan dolay› yüzçevirmektedirler. Senden önce hiç bir peygamber gönder-medik ki, ona flunu vah yetmifl olmayal›m: “Benden baflkailah yoktur, öyleyse bana ibadet edin.” “Rahman olan Al-lah çocuk edindi” dediler. O, bu yak›flt›rmadan yücedir.Hay›r, onlar (melekler) ikrama lay›k görülmüfl kullard›r.Onlar sözle bile olsa O’nun önüne geçmezler ve onlarO’nun emriyle yap›p etmektedirler. O, önlerindekini de,arkalar›ndakini de bilmektedir; onlar, kendisinden hoflnutolunandan baflkas› için de flefaat etmezler;. Ve onlar,O’nun haflmetinden içleri titremekte olanlard›r. Onlardanher kim ki: “Gerçekten ben, O’nun d›fl›nda bir ilah›m” di-yecek olsa, bu durumda biz onu cehennemle cezaland›r›-r›z. Zalimleri biz böyle cezaland›rmaktay›z. O küfre sapan-lar görmüyorlar m› ki, bafllang›çta göklerle yer, birbiriylebitiflik iken, biz onlar› ay›rd›k ve her canl› fleyi sudan ya-ratt›k. Yine de onlar inanmayacaklar m›? Yer onlar› sars-mas›n diye onun üstünde da¤lar yaratt›k. Ve orada iniflyollar› açt›k. Ta ki maksatlar›na ulaflabilsinler. Gökyüzü-nü korunmufl bir tavan k›ld›k; onlar ise ayetlerimizden yüzçevirmektedirler. Geceyi, gündüzü, günefli ve ay› yaratanO’dur; her biri bir yörüngede yüzüp gitmektedirler.(21/1-33)

• (Resülüm!) Küfre sapanlar seni gördüklerinde, seniyaln›zca alay konusu edinmektedirler ve: “Sizin ilahlar›n›z›diline dolayan bu mu?” diyorlar. Oysa Rahman olan Al-lah’›n sözünü (Kitab›n›) inkâr edenler kendileridir. ‹nsanaceleci olarak yarat›ld›. Size ayetlerimi yak›nda gösterece-¤im. fiimdi hemen acele etmeyin. “E¤er do¤ruyu söylüyoriseniz, bu va’id (edilen günün sorgu ve azab›) ne zaman-d›r?” diyorlar. O küfre sapanlar, yüzlerinden ve s›rtlar›n-dan atefli püskürtmeyecekleri ve hiç yard›m alamayacaklar›zaman› bir bilselerdi. Hay›r, onlara apans›z gelecek de,böylece onlar› flaflk›na çevirecek; art›k ne onu geri çevir-meye güçleri yetecek ve ne de onlara süre tan›nacak. An-

472

dolsun, senden önceki peygamberlerle de alay edildi, fakatonlar› alaya alanlar›, o alaya ald›klar› sar›p kuflat›verdi. Deki: “Gece ve gündüz sizi Rahman olan Allah’tan kim ko-ruyabilir?” Hay›r, onlar Rablerini zikirden yüz çevirenlerdir.Yoksa onlar›n, bize karfl› kendilerini, engellemeyle koruya-bilecek ilahlar› m› var? Onlar›n kendi nefislerine bile yar-d›ma güçleri yetmez ve onlar bizden yak›nl›k bulamaz-lar.(21/36–43)

• Her kim, Allah’›n, dünya ve ahirette Resulüne aslayard›m etmeyece¤ini zannediyorsa, Gücü yetiyorsa gö¤e t›r-mans›n ve Allah’tan peygamberine gelen yard›m› engelle-sin de görelim(22/15). Biz Kuran’› aç›k anlaml› ayetlerleindirdik. Allah diledi¤ini de hidayete erdirir. ‹flte bu Ku-ran’a karfl› insanlar iki guruba ayr›lm›fllard›r. Bunlardan in-kâr edenler için ateflten bir elbise biçilmifltir. Onlar›n bafl-lar›n›n üstünden de kaynar sular dökülecektir! Bununla,kar›nlar›n›n içindeki organlar ve derileri eritilecektir! Birde onlar için demir kamç›lar vard›r. Çekecekleri ›zd›rab-tan dolay›, oradan her kaçmak istediklerinde, oraya geridöndürüleceklerdir. Ve onlara “Bu azab› tad›n” denilecek-tir. Ama iman edip iyi davran›flta bulunanlar, zemininden›rmaklar akan cennetlere kabul edileceklerdir. Bunlar ora-da alt›n bileziklerle incilerle bezeneceklerdir. Giyeceklerielbiseler ise ipektir. Onlar orada sözün en güzelini duya-caklard›r ve övgüye lay›k Allah’›n yoluna iletileceklerdir.(Habibim!) Biz, küfre sapanlar, insanlar› Allah yolundanal›koyanlar, herkese eflit olarak k›ld›¤›m›z Mescid-i Ha-ram’dan al›koyarak zülüm yaparak haktan ayr›lanlar, flunubilmelidirler ki, onlara ac› bir azap tatt›raca¤›z(22/19-25).

• E¤er seni yalanl›yorlarsa, onlardan önce Nuh, Âd,Semud kavmi de yalanlam›flt›. ‹brahim’in kavmi ve Lut’unkavmi de: Medyen halk› da (yalanlam›flt› peygamberlerini).Musa da yalanlanm›flt›. Böylelikle Ben, o küfre sapanlarabir süre tan›d›m, sonra onlar› yakalay›verdim. Nas›lm›fl be-nim (her fleyi alt üst edip kökten de¤ifltiren) ink›la-b›m(22/42-44). Küfre sapanlar ise, k›yamet saati onlara

473

apans›z gelinceye ya da kesintiye u¤ram›fl bir günün azab›onlara yetiflinceye kadar ondan (Kuran’dan) yana flüpheiçinde kalacaklard›r(22/55). Küfre sap›p ayetlerimizi yalan-layanlar; art›k onlar için de afla¤›lat›c› bir azap vard›r(22/57). Onlara karfl› apaç›k olan ayetlerimiz okundu¤u za-man, sen o küfre sapanlar›n yüzlerindeki ‘red ve inkâr›’tan›yabilirsin. Neredeyse, kendilerine karfl› ayetlerimizi oku-yan›n üzerine çullan›verecekler. De ki: “Size, bundan dahakötü olan›n› haber vereyim mi? Allah, onu küfre sapanla-ra Atefli vaadetmifl bulunmaktad›r; o ne kötü bir durakt›r.”(22/72)

• Ey insanlar, size bir misal verildi; flimdi onu dinle-yin: Sizin, Allah’›n d›fl›nda tapmakta olduklar›n›z hepsi biraraya gelseler dahi gerçekten bir sinek bile yaratamazlar.E¤er sinek onlardan bir fley kapacak olsa, bunu da ondangeri alamazlar. ‹steyen de güçsüz, istenen de. Onlar, Al-lah’›n kadrini hakk›yla takdir edemediler. fiüphesiz Allah,güç sahibidir, azizdir. (22/73-74) O, önlerindekini de, ar-kalar›ndakini de bilmektedir. Bütün ifller de Allah’a dön-dürülür. (22/76)

• Küfre sapanlar ise; onlar›n amelleri dümdüz bir ara-zideki seraba benzer; susayan onu bir su san›r. Nihayet onayetiflip geldi¤inde, onu bir fley olarak bulmay›verir ve ken-di yan›nda Allah’› bulur. (Allah da) Onun hesab›n› tamolarak verir. Allah, hesab› çok seri görendir. Ya da (küfre-denlerin amelleri) engin bir denizdeki karanl›klara benzer;onun üstünü bir dalga kaplar, onun da üstünde bir dal-ga, onun da üstünde bir bulut vard›r. Bir k›sm›, bir k›s-m› üzerinde olan karanl›klar; elini ç›kard›¤›nda onu bileneredeyse göremeyecek. Allah kime nur vermemiflse, art›konun için nur yoktur. (24/39-40) Aralar›nda hükmetmesiiçin onlar Allah’a ve Resulüne ça¤r›ld›klar› zaman, onlar-dan bir grup yüz çevirir. E¤er hak onlar›n lehlerinde ise,ona boyun e¤erek gelirler. Bunlar›n kalplerinde hastal›k m›var? Yoksa kuflkuya m› kap›ld›lar? Yoksa Allah’›n ve Resu-lünün kendilerine karfl› haks›zl›k yapaca¤›ndan m› kork-

474

maktad›rlar? Hay›r, onlar zalim olanlard›r.(24/48-50). Ye-minlerinin olanca gücüyle Allah’a and içtiler; e¤er sen on-lara emredersen (savafla) ç›kacaklar diye. De ki: “And iç-meyin, bu bilinen (örf üzere) bir itaattir. Allah, yapmaktaolduklar›n›zdan haberi oland›r.” De ki: “Allah’a itaat edin,peygambere de itaat edin. E¤er yine de yüz çevirirseniz,art›k onun (peygamberin) sorumlulu¤u kendisine yükleti-len, sizin de sorumlulu¤unuz size yükletilendir. E¤er onaitaat ederseniz, hidayet bulmufl olursunuz. Peygambere dü-flen, apaç›k bir tebli¤den baflkas› de¤ildir.” (24/53-54). Küf-re sapanlar›n, yeryüzünde (Allah’›) aciz b›rakacaklar›n› san-ma. Onlar›n son bar›nma yerleri atefltir. Ne kötü bir dö-nüfltür o (24/57).

• Kafirler Allah d›fl›nda, hiç bir fleyi yaratmayan, üste-lik kendileri yarat›lm›fl olan, kendi nefislerine bile ne za-rar, ne yarar sa¤layamayan, öldürmeye, yaflatmaya ve yeni-den diriltip yaymaya güçleri yetmeyen birtak›m ilahlar edin-diler. Küfre sapanlar dediler ki: “Bu Kur’an, olsa olsa an-cak onun uydurdu¤u bir yaland›r, onu kendisi düzüp uy-durmufl ve ona bir baflka topluluk da yard›mda bulunmufl-tur.” Böylelikle onlar, hiç flüphesiz haks›zl›k ve iftira ile gel-diler. Ve dediler ki: “Bu, Geçmifllerin uydurdu¤u masallar-d›r, bir baflkas›na yazd›rm›fl olup kendisine sabah akflamokunmaktad›r.” (Resülüm!) de ki: “Kur’an’›, göklerde veyerde gizli olan› bilmekte olan Allah indirmifltir. KuflkusuzO, çok ba¤›fllayand›r, çok esirgeyendir.” (25/3-6)

• Dediler ki: “Bu peygambere ne oluyor ki, yemek ye-mekte ve pazarlarda dolaflmaktad›r? Ona, kendisiyle birlik-te uyar›c› olacak bir melek de indirilmesi gerekmez miy-di?” “Ya da kendisine bir hazinenin b›rak›lmas› veya on-dan yemekte oldu¤u bir bahçesi olmas› gerekmez miydi?Siz olsa olsa, ancak büyülenmifl bir adama uymaktas›n›z.”(Habibim!) Bir bak›ver; senin için nas›l örnekler verdilerde böyle sapt›lar. Art›k onlar hiç bir yol da bulamazlar.Diledi¤i takdirde, sana bundan daha hay›rl›s› olarak alt›n-dan ›rmaklar akan cennetler veren ve senin için köflkler

475

k›lan Allah ne yücedir. Hay›r, onlar k›yamet saatini yalan-lad›lar; biz k›yamet saatini yalan sayanlara ç›lg›nca yananbir atefl haz›rlad›k. Atefl, onlar› uzak bir yerden gördü¤ün-de, onlar bunun gazapl› öfkesini ve u¤ultusunu iflitirler. El-leri boyunlar›na ba¤l› olarak, onun s›k›fl›k bir yerine at›l-d›klar› zaman, orada yok oluflu isteyip ça¤›r›rlar. Onlaradenir ki: “Bugün bir yok oluflu ça¤›rmay›n, birçok kere yokoluflu isteyip ça¤›r›n”. Sor onlara, bu mu daha hay›rl›, yok-sa takva sahiplerine vaadedilen ebedi cennet mi? Ki onlariçin bir mükâfat ve son durakt›r.” “‹çinde ebedi kal›c›larolarak, orada her istedikleri onlar›nd›r; bu, Rabbinin birvaadidir.” Onlar› ve Allah’tan baflka tapt›klar›n› bir arayagetirip toplayaca¤› ve: “fiu kullar›m› siz mi sapt›rd›n›z, yok-sa kendileri mi yolu sap›tt›lar” diyece¤i gün; Derler ki:“Sen yücesin; senin d›fl›nda baflka veliler edinmemiz bizeyak›flmaz, ancak onlar› ve atalar›n› sen meta verip yarar-land›rd›n, öyle ki seni anmay› unuttular ve böylece y›k›mau¤rayan bir kavim oldular.” Onlara: “‹flte (ilahlar›n›z) sizinsöylemekte olduklar›n›z› yalanlad›lar; bundan böyle azab›ne geri çevirmeye gücünüz yetebilir, ne de bir yard›ma.Sizden kim zulmederse, ona büyük bir azap tatt›r›r›z.” de-nilecek. Senden önce, gerçekten yemek yiyen ve pazarlar-da gezen peygamberlerden baflkas›n› göndermifl de¤iliz.Biz, sizin bir k›sm›n›z›, bir k›sm› için deneme (fitne konu-su) yapt›k. Sabredecek misiniz? Senin Rabbin görendir. Bi-ze kavuflmay› ummayanlar, dediler ki: “Bize meleklerin in-dirilmesi ya da Rabbimizi görmemiz gerekmez miydi?” An-dolsun, onlar kendi nefislerinde büyüklü¤e kap›ld›lar vebüyük bir azg›nl›kla bafl kald›rd›lar. Melekleri göreceklerigün, suçlu günahkârlara bir müjde yoktur. Ve o gün me-lekler onlara derler ki: “Size sevinçli haber yasakt›r, yasak.”Böylece onlar›n yapmakta olduklar› her bir iyi ifli ele al›-r›z, onu saç›lm›fl zerreler haline getirerek de¤ersiz k›lar›z(25/7-23). Gö¤ün bulutlarla parçalanaca¤› ve meleklerinbir indirilme ile indirilece¤i gün; ‹flte o gün, gerçek mülk,Rahman olan Allah’›nd›r. Küfredenler için de oldukça zor-

476

lu bir gündür. O gün, zulme sapan, ellerini h›nçla ›s›ra-rak flöyle der: “Ah keflke, peygamberle birlikte bir yol edin-mifl olsayd›m, vah yaz›klar bana, ne olurdu da filan› dostedinmeseydim. Çünkü o, gerçekten bana gelmifl bulunduk-tan sonra beni zikirden (Kuran’dan) sapt›rm›fl oldu. fiey-tan da insan› ‘yapayaln›z ve yard›ms›z’ b›rakand›r.” O günpeygamber de onlar için: “Rabbim gerçekten benim kav-mim, bu Kuran’› terkedilmifl bir kitap olarak b›rakt›lar” di-yerek tan›kl›k edecektir (25/25-30). O gün yüzükoyun ce-henneme do¤ru sürülüp toplanacak olanlar; iflte onlar, yerbak›m›ndan çok kötü, yol bak›m›ndan da sap›k olanlard›r(25/34). ‹nsan› sudan yarat›p onu, nesep ve sihriyyet sahi-bi k›lan (Kan ve akrabal›k ba¤› oluflturan) O’dur. SeninRabbin güç yetirendir. Allah’›n b›rak›p kendilerine yararda, zarar da sa¤layamayacak fleylere ibadet etmektedirler.Kâfir, as›l kendi Rabbine karfl› fleytana arka ç›kand›r(25/54-55). Onlara: “Rahman (olan Allah)a secde edin” denildi¤izaman, “Rahman da neymifl? Biz senin bize emretti¤ine misecde edecek mifliz?” derler ve bu davet, onlar›n nefretiniartt›r›vermektedir (25/60).

• (Resülüm!) Onlar mümin olmayacaklar diye neredey-se kendini kahredeceksin öyle mi? Dilersek, onlar›n üzeri-ne gökten bir ayet (mucize) indiririz de, ona boyunlar›e¤ilmifl kal›verir. Onlara Rahman olan Allah’tan yeni biruyar› gelmeyiversin, hiç tart›flmas›z ondan yüz çevirirler.Gerçekten yalanlad›lar; fakat alay konusu edinmekte olduk-lar› fleyin haberi kendilerine pek yak›nda gelecektir. Yeryü-züne bir bakmad›lar m› ki, biz onda her güzel (kerim)çiftten nice ürünler bitirdik. Hiç flüphe yok, bunda bir al›-nacak dersler vard›r; ancak onlar›n ço¤u mümin de¤ildir-ler. Hiç flüphe yok, senin Rabbin, gerçekten O, üstün vegüçlü oland›r, merhamet sahibi oland›r (26/3-9).

477

• Onlar, dünya hayat›n›n yaln›zca görünen yüzünü bi-lirler. Ahiretten ise gafil olanlard›r. Kendi nefisleri konu-sunda düflünmüyorlar m›? Allah, gökleri, yeri ve bu ikisiaras›nda olanlar› ancak hak ile ve belirlenmifl bir süre(ecel) olarak yaratm›flt›r. Gerçekten, insanlardan ço¤u Rab-lerine kavuflmay› inkâr etmektedirler. Yeryüzünde gezipdolaflm›yorlar m›? Böylece kendilerinden öncekilerin nas›lbir sona u¤rad›klar›n› görsünler. Onlar, güç bak›m›ndankendilerinden daha üstün idiler, topra¤› alt üst etmifller(ekmifller, madenler, sular aray›p ç›karm›fllar) ve onu, ken-dilerinin imar etti¤inden daha çok imar etmifllerdi. Pey-gamberleri de, onlara aç›k delillerle gelmiflti. Demek ki Al-lah onlara zulmetmiyordu, ancak onlar kendi nefislerinezulmediyorlard›. Sonra kötülük yapanlar›n u¤rad›klar› son,Allah’›n ayetlerini yalan saymalar› ve onlar› alay konusuedinmeleri dolay›s›yla çok kötü oldu. (30/7-10)

• Andolsun ki biz, bu Kuran’da insanlar için her çeflitmisale yer vermiflizdir. fiayet onlara bir mucize getirsen in-kârc›lar kesinlikle flöyle diyeceklerdir: “Siz ancak inan›lma-yacak fleyleri ortaya atmaktas›n›z” (30/58).

• Baz› insanlar hiçbir dayana¤› olmayan sözler kullana-rak insanlar› Allah yolundan al›koymaya çal›flmakta ve on-larla alay etmektedirler. ‹flte onlara ac›kl› bir azap vard›r.Onlara ayetlerimiz okundu¤u zaman, kulaklar›nda a¤›rl›kvarm›fl gibi duymazdan gelmekte ve önemsememektedirler.‹flte onlar› ac›kl› bir azapla müjdele (31/6-7).

• Allah’›n gökte olanlar› da, yerde olanlar› da buyru-¤unuz alt›na verdi¤ini, nimetlerini aç›k ve gizli olarak sizebolca ihsan etti¤ini görmez misiniz? Buna ra¤men insan-lardan, Allah hakk›nda hiçbir bilgisi olmadan, do¤ruluk de-receleri ve ayd›nlat›c› bir Kitap bulunmadan tart›flanlar var-d›r. Onlara: “Allah’›n indirdi¤ine uyun” denildi¤inde; On-lar: “Hay›r, biz babalar›m›z›, üzerinde buldu¤umuz yolauyar›z” derler. Ya fleytan, onlar› alevli atefle ça¤›r›yor idiy-

478

se! ‹yi davran›fllar içinde kendini bütünüyle Allah’a verenkimse, gerçekten en sa¤lam kulpa tutunmufl olur. Zatenbütün ifllerin sonu Allah’a var›r. (Resülüm!) ‹nkâr edenle-rin inkâr› seni üzmesin. Onlar›n dönüflü ancak bizedir. ‹fl-te o zaman yapt›klar›n› kendilerine hat›rlat›r›z. Allah, kalp-lerde olan› flüphesiz çok iyi bilir. Onlar› biraz faydaland›-r›r, sonra kendilerini a¤›r bir azaba sürükleriz. Andolsunki onlara: “Gökleri ve yeri kim yaratt›?” diye sorsan, mut-laka “Allah” diyeceklerdir. De-ki, öyleyse övgü de yaln›z Allah’a mahsustur, ama onla-

r›n ço¤u bilmezler (31/20-25).• Mahfler gününde o günahkârlar›n, Rableri huzurun-

da bafllar›n› öne e¤ecekleri ve: “Rabbimiz! Gördük, duy-duk, flimdi bizi dünyaya geri gönder de, iyi ifller yapal›m,art›k kesin olarak inand›k” diyecekleri zaman› bir görsen!Biz dilesek, elbette herkese hidayetini verirdik. Fakat “Ce-hennemi hem cinlerden hem insanlardan bir k›sm›yla dol-duraca¤›m” diye benden kesin bir söz ç›km›flt›r. O gün on-lara flöyle diyece¤iz: “Bu güne kavuflmay› unutman›z›n ce-zas›n› flimdi tad›n bakal›m! Do¤rusu biz de sizi unuttuk;yapt›klar›n›zdan ötürü ebedi azab› tad›n!” (32/12-14).

• Yoldan ç›kanlar›n varaca¤› yer atefltir. Oradan herç›kmak istediklerinde geri çevrilirler ve kendilerine: Yalan-d›r deyip durdu¤unuz cehennem azab›n› tad›n! denilir. Enbüyük azaptan önce (ahiret azab›ndan önce), onlara mut-laka en yak›n azaptan (dünya hayat› s›k›nt›lar›n›) da tatt›-raca¤›z; olur ki imana dönerler (32(20-21). Resulüm, inkâr-c›lar sana iman edenlerin ne zaman üstünlük sa¤layaca¤›-n›, bu gerçekse, kendilerine bu fetih gününü göstermeni,ancak o zaman iman edeceklerini sormaktad›rlar. Onlaraflunu söyle: “Fethin gerçekleflece¤i gün, art›k inkâr eden-lere imanlar› bir fayda sa¤lamayacakt›r ve onlara iman et-meleri için de süre tan›nmayacakt›r”. (Habibim!) Sen onla-ra ald›rma ve bekle. Zaten onlar da beklemektedirler

479

(32/28-30). (Habibim!) Nitekim Allah, o inkâr edenleri hiç-bir fayda elde edemeden öfkeleri ile geri çevirdi. Allah’›nyard›m› savaflta müminlere yetti. Allah, güçlüdür mutlak ga-liptir. Allah, inkârc›lara yard›m eden ehli kitaptan olanlar›da kalelerinden indirdi ve kalplerine korku düflürdü. Birk›sm›n› öldürüyor bir k›sm›n› da esir al›yordunuz (33/25-26).

• Gerçekten Allah, kâfirleri lanetlemifl ve onlar için ç›l-g›n bir atefl haz›rlam›flt›r. Orda ebedi olarak kal›c›d›rlar.Onlar ne bir veli, ne de bir yard›mc› bulamayacaklard›r.Onlar›n yüzlerinin ateflte evirilip çevrilece¤i gün, derler ki:“Eyvahlar bize, keflke Allah’a itaat etseydik ve peygambereitaat etseydik.” Ve diyecekler ki: “Rabbimiz, gerçekten biz,efendilerimize ve büyüklerimize itaat ettik, böylece onlarbizi yoldan sapt›rm›fl oldular.” “Rabbimiz, onlara azaptaniki kat›n› ver ve onlara büyük bir lanet ile lanet et.”(33/64-68)

• Ayetlerimizi hükümsüz b›rakmak için yar›fl›rcas›na u¤-raflanlar için de, en kötüsünden, elem verici bir azap var-d›r (34/5).

• Kâfir olanlar birbirlerine: “Çürüyüp paramparça ol-du¤umuz vakit, yeniden dirilece¤imizi söyleyen adam› sizegösterelim mi! Acaba o deli mi yoksa Allah’a iftira m› edi-yor?” diyorlar. Hay›r! Ahirete inanmayanlar derin bir sap›k-l›k içindedirler ve ceza görecekler. Onlar gökteki, yerdeki,önlerindeki ve arkalar›ndaki mucizeleri görmüyorlar m›?Dilersek onlar› yere bat›r›r›z, ya da gökten üzerlerine taflya¤d›r›r›z (34/7-9).

• Biz seni, ancak bütün insanlara bir müjde verici veuyar›c› olarak gönderdik. Ancak insanlar›n ço¤u bilmiyor-lar. Onlar: “E¤er do¤ru söyleyenler iseniz, bu vaad (k›ya-met günü) ne zamanm›fl?” derler. De ki: “Sizin için belir-lenmifl bir gün vard›r ki, siz ondan ne bir an ertelenebi-lirsiniz, ne de öne al›nabilirsiniz.” Küfretmekte olanlar di-

480

yorlar ki: “Biz kesin olarak, ne bu Kuran’a inan›r›z, nede ondan önceki (indirile)ne.” (Habibim!) Sen o zulmet-mekte olanlar›, Rableri huzurunda tutuklanm›fl olarak birgörsen; sözü (suçlamalar›) birbirlerine karfl› evirip çevirir(birbirlerine yöneltirler). Aldananlar kendilerini aldatanla-ra diyecekler ki: “E¤er sizler olmasayd›n›z, gerçekten biz-ler mümin (kimse)ler olurduk.” Aldatanlar, aldatt›klar›kimselere diyecekler ki: “Size hidayet geldikten sonra, sizibiz mi ondan al›koyduk? Hay›r, siz (zaten) suçlu günah-kârlard›n›z.” Aldat›lanlar da kendilerini aldatanlara: “Hay›r,siz gece ve gündüz hileli düzenler (kurup) bizim Allah’›inkâr etmemizi ve O’na efller koflmam›z› bize emrediyordu-nuz” diyecekler. Azab› gördüklerinde de piflmanl›klar›n›saklarlar; biz de küfredenlerin boyunlar›na halkalar geçire-ce¤iz. Onlar, yapmakta olduklar›ndan baflkas›yla m› ceza-land›r›lacaklard›? (34/28-33).

• Onlara apaç›k olan ayetlerimiz okundu¤unda: “Bu, si-zi babalar›n›z›n tapmakta olduklar› ilahlardan, al›koymak is-teyen bir adamdan baflkas› de¤ildir. Ve bu Kur’an düzü-lüp uydurulmufl bir yalan iftiradan baflka bir fley de de¤il-dir.” dediler. Küfre sapanlar da kendilerine Kur’an geldi-¤i zaman için: “Bu, apaç›k olan bir büyüden baflka bir fleyde¤ildir” dediler. Oysa biz onlara ders alacaklar› kitaplarvermemifltik ve kendilerine senden önce bir uyar›c› da gön-dermemifltik (34/43-44).

• Küfredenler; onlar için fliddetli bir azap vard›r. ‹manedip salih amellerde bulunanlar ise; onlar için de bir ba-¤›fllanma ve büyük bir ecir vard›r (35/7). Kâfirler atefl için-de, onlar flöyle 盤l›k atarlar ve: “Rabbimiz, bizi ç›kar, yap-t›¤›m›zdan baflka salih bir amelde bulunal›m.” O zamanonlar flu cevab› alacaklar: “Size orada (dünyada), ö¤üt ala-bilecek olan›n ö¤üt alabilece¤i kadar ömür vermedik mi?Size uyar›p korkutan da gelmiflti. Öyleyse azab› tad›n; ar-t›k zalimler için bir yard›mc› yoktur (35/37). (Ey insan-

481

lar!) Sizi yeryüzünde halifeler (Yeryüzü yöneticiler) yapanO’dur. Sizden kim inkâr ederse, kendini inkâr etmifl olur.Küfür, Allah kat›ndaki cezay› artt›rmaktan ve küfredenlerizarara sokmaktan baflka ifle yaramaz (35/39).

• Yeminlerinin olanca güçleriyle, kendilerine bir uyar›-c› gelecek olsa, ümmetlerin herhangi birinden mutlaka da-ha do¤ru yolda olacaklar›na dair, Allah’a and içmifllerdi.Ancak onlara uyar›c› geldi¤inde, nefretlerinden baflkas›n›artt›rmad›. (Hem de) Yeryüzünde büyüklük taslayarak vekötülü¤ü tasarlay›p düzenleyerek. Oysa hileli düzen, kendisahibinden baflkas›n› sar›p kuflatmaz. Art›k onlar öncekile-rin, kanunundan (onlara uygulanandan) baflkas›n› m› bek-liyorlard›? Sen, Allah’›n kanununda kesinlikle bir de¤iflik-lik bulamazs›n ve sen, Allah’›n kanununda asla bir de¤ifl-me de bulamazs›n. Yeryüzünde gezip dolaflm›yorlar m› ki,böylelikle kendilerinden öncekilerin nas›l bir sona u¤rad›k-lar›n› görsünler; üstelik onlar, kuvvet bak›m›ndan kendile-rinden daha güçlüydüler. Göklerde de, yerde de Allah’›aciz b›rakacak hiç bir fley yoktur. Hiç flüphesiz O, bilen-dir, güç yettirendir (35/42-44).

• Ey ‹nsan! Hikmet dolu Kur’an hakk› için, flüphesizsen Peygamberlerdensin ve do¤ru yol üzerindesin. BuKur’an, üstün ve çok merhametli Allah taraf›ndan indiril-mifltir. Atalar› uyar›lmam›fl, bu yüzden kendileri de gafletiçinde kalm›fl bir toplumu, uyarman için indirilmifltir. Andolsun ki onlar›n ço¤u, gafletlerinin cezas›n› hak etmifller-dir. Çünkü onlar iman etmiyorlar. Biz, onlar›n boyunlar›-na halkalar geçirdik. O halkalar çenelere kadar dayanmak-tad›r. Bu yüzden kafalar› yukar› kalk›kt›r. Önlerine bir setve arkalar›na bir set çektik. Bu yüzden onlar art›k gerçe-¤i görmezler. Onlar› uyarsan da uyarmasan da onlar içinbirdir, inanmazlar (36/5-10).

• Onlara yapmakta oldu¤unuz veya yapm›fl oldu¤unuzifller nedeniyle Allah’tan korkun; umulur ki size merhamet

482

olunur denildi¤inde, ald›rmazlar. Onlara Rab’lerinin ayet-lerinden bir ayet gelmeye-dursun, ille de ondan yüz çevirmifllerdir. Allah’›n size

r›z›k olarak verdiklerinden, hayra sarf ediniz denildi¤inde,kâfirler müminlere diyorlar ki: “Allah’›n diledi¤i takdirdedoyuraca¤› kimseleri biz mi doyuraca¤›z? Siz gerçekten apa-ç›k bir sap›kl›k içindesiniz”. Onlar: “Bizi tehdit etti¤iniz k›-yamet için e¤er do¤rular› söylüyorsan›z, bunun ne zamangelece¤ini söyleyiniz” diyorlar. Onlar, birbirleriyle çekiflipdururken kendilerini ans›z›n yakalayacak korkunç bir sesibekliyorlar. ‹flte o anda onlar ne bir vasiyette bulunabilir-ler, ne de ailelerine dönebilirler. Nihayet Sur’a üfürülecek.Bir de bakars›n ki onlar, kabirlerinden kalk›p koflarak Rab-lerine giderler. ‹flte o zaman: “Eyvah, eyvah! Bizi kabrimiz-den kim kald›rd›? Bu Rahman’›n vadetti¤idir. Peygamber-ler gerçekten do¤ru söylemifller! diyecekler (36/45-53).

• K›yamet günü kâfirlere: “Ayr›l›n bir tarafa ey günah-kârlar! Ey Âdemo¤ullar›! Size fleytana tapmay›n, çünkü osizin apaç›k bir düflman›n›zd›r, bana kulluk ediniz, do¤ruyol budur” demedim mi? fieytan sizden pek çok milletikand›r›p sapt›rd›, hala ak›l erdiremiyor musunuz? ‹flte, busize vaadedilen cehennemdir. ‹nkâr›n›z nedeniyle bugünoraya girin” denilecek. O gün onlar›n a¤›zlar›n› mühürle-riz; yapt›klar›n› bize elleri anlat›r, ayaklar› da flahitlik eder.Dilersek onlar›n gözlerini büsbütün kör ederdik. O zamando¤ru yolu bulmaya kofluflurlar, ama nas›l göreceklerdi?E¤er dilersek olduklar› yerde onlar›n flekillerini de¤ifltirir-dik te, ne ileriye gitmeye güçleri yeterdi ne de geri gel-meye! (36/59-67).

• Putperestler: E¤er bizden önceki nesillere verilen ki-taplardan, bize de bir kitap verilmifl olsayd› “Gerçekten biz-ler de, Allah’›n muhlis kullar›ndan olurduk.” Fakat Kur’angelince, onu tan›may›p küfrettiler (inkar ettiler); yak›ndayapt›klar› yanl›fl› bileceklerdir (37/167-170).

483

• Sad ve ö¤üt veren Kuran’a yemin ederim ki, küfre-denler (Kuran’› inkar edenler) bir gurur ve ayr›l›k içinde-dirler. Onlardan önce nice nesilleri helak ettik, onlar fer-yad ettiler ama art›k kurtulufl zaman› yoktu. Onlar, kendiaralar›ndan kendilerine bir uyar›c›n›n gelmesine flaflt›lar vekâfirler: “Bu, tanr›lar› tek bir tanr› yapan yalanc› bir sihir-bazd›r, söyledikleri tuhaf fleylerdir” dediler. Onlardan ilerigelenler, Halka: “Yürüyün ve tanr›lar›n›za ba¤l›l›¤›n›z› gös-terin, son dinde de bunun söylediklerini iflitmedik, Kur’an,aram›zdan Muhammed’e mi indirildi? Kur’an ancak biruydurmad›r” diyerek halk› göreve davet ettiler ve Kur’anhakk›nda flüphe içine düfltüler. Hay›r! Onlar henüz azab›tatmad›lar. (Resulüm!) Aziz ve lütufkâr olan Rabbinin rah-met hazineleri onlar›n yan›nda m›d›r? Yahut göklerin, ye-rin ve ikisi aras›nda bulunanlar›n hükümranl›¤› onlar›nelinde midir? Böyle bir iddialar› varsa, göklerin yollar›ndanyükselsinler de görelim! Onlar çeflitli guruplardan oluflmuflbir ordudur. ‹flte flurada bozguna u¤rat›lacaklard›r. Onlar-dan önce Nuh kavmi, Ad kavmi, kaz›klar sahibi Firavun,Semud, Lut kavmi ve Eyke halk› da peygamberleri yalan-lad›lar. ‹flte bunlar da peygamberlere karfl› birleflen toplu-luklard›r. Onlardan her biri gönderilen peygamberleri ya-lanlad›lar de, bu yüzden kendilerine azab›m hak oldu.Bunlar da ancak, bir an gecikmesi olmayan korkunç birses beklemektedirler. (Resulüm!) Alayc› bir ifade ile: “Rab-bimiz! Bizim pay›m›z› hesap gününden önce ver” diyenle-rin söylediklerine sabret, kulumuz Davut’u, o güç sahibi za-t› hat›rla. O, hep Allah’a yönelirdi (Davut kafirleri yok ede-cek güce sahip olmas›na ra¤men, kafirlerin dediklerine kar-fl› sabretmifl ve daima Allah’a yönelmiflti) (38/1-17).

• Biz gökyüzünü, yeryüzünü ve ikisi aras›nda bulunanfleyleri gereksiz yaratmad›k. Bu, küfredenlerin zann›d›r.Ateflten (görecekleri azaptan) dolay› vay o küfretmekteolanlara. Yoksa biz, iman edip salih amellerde bulunanlar›

484

yeryüzünde bozgunculuk ç›karanlar gibi (bir) mi tutaca¤›z?Ya da muttakileri yoldan ç›kanlar gibi (bir) mi tutaca¤›z?(38/27-28)

• (Resülüm!) Hakk›nda azap hükmü gerçekleflmifl kim-seyi ve ateflte olan› sen mi kurtaracaks›n! (39/19). K›yametgününde yüzünü azab›n fliddetinden korumaya çal›flan,kendini ona emin k›lan gibi-midir? O gün zalimlere: “Kazand›¤›n›z› tad›n” denile-

cek(39/24). E¤er yerde ne varsa hepsi ve onunla birliktebir misli daha zulmedenlerin olsayd›, k›yamet günü azab›nfenal›¤›ndan kurtulmak için elbette bunlar› feda ederlerdi.Hâlbuki o gün onlar için, Allah taraf›ndan, hiç hesaba kat-mad›klar› fleyler ortaya ç›kacakt›r. Onlar›n kazand›klar› kö-tülükler o gün a盤a ç›kacak, alay ettikleri fley kendilerinisaracakt›r (39/47-48).

• (Resulüm!) ‹nkâr edenler: “Kur’an okunurken dinle-meyin ve gürültü yaparak onun sesini bast›r›n diyorlar. ‹fl-te o inkâr edenlere fliddetli bir azap tatt›raca¤›z ve onlar›yapt›klar›n›n en kötüsü ile cezaland›raca¤›z. ‹flte bu Allahdüflmanlar›n›n cezas›, atefltir. Ayetlerimizi inkâr etmelerin-den dolay›, orada onlara ceza olarak ebedi kalacaklar› ce-hennem yurdu vard›r (41/26-28). Ayetlerimiz hakk›ndado¤ruluktan ayr›l›p, e¤rili¤e sapanlar bize gizli kalmaz. Ohalde, ateflin içine at›lan m› daha iyidir, yoksa k›yamet gü-nü güvenle gelen mi? Diledi¤inizi yap›n! Kuflkusuz O, yap-t›klar›n›z› görendir. Kendilerine Kitap geldi¤inde onu in-kâr edenler, flüphesiz bunun sonucuna katlanacaklard›r.Halbuki o, eflsiz bir Kitap’t›r (41/40-41). E¤er biz onu ya-banc› dilden bir Kur’an k›lsayd›k, inkarc›lar:: “Ayetleri taf-silatl› bir flekilde aç›klanmal› de¤il mi? Arap’a yabanc› dil-den kitap olur mu?” diyeceklerdi. Onlara de ki: “O, ina-nanlar için do¤ru yolu gösteren bir k›lavuzdur ve kalplereflifad›r. ‹nanmayanlara gelince, onlar›n kulaklar›nda bira¤›rl›k vard›r ve Kur’an onlara kapal›d›r. Kuran’›n ne de-

485

di¤ini anlam›yorlar(41/44).• Allah, kimi sapt›r›rsa, art›k bundan sonra onun hiç

bir velisi yoktur. Azab› gördükleri zaman, o zalimleri birgörsen; “Geri dönmeye bir yol var m›?” derler. Onlar› gö-rürsün; zilletten bafllar› önlerine düflmüfl bir halde, ona(atefle) sunulurlarken göz ucuyla sezdirmeden bakarlar.‹man edenler de: “Gerçekten hüsrana u¤rayanlar, k›yametgünü hem kendi nefislerini, hem de yak›n akraba veya yan-dafllar›n› da hüsrana u¤ratm›fllard›r” dediler. Haberiniz ol-sun; gerçekten zalimler, kal›c› bir azap içindedirler. Onla-r›n Allah’›n d›fl›nda kendilerine yard›m edecek velileri yok-tur. Allah kimi sapt›r›rsa, art›k onun için hiç bir (ç›k›fl)yolu yoktur(42/44-46).

• (Resulüm!) Senden önce de hangi memlekete uyar›-c› göndermiflsek, mutlaka oran›n varl›kl› kiflileri (Toplumaegemen olanlar): “Babalar›m›z› bir din üzerinde bulduk,biz de onlar›n izlerine uyar›z,” derlerdi. Peygamberleri on-lara: “Ben size, babalar›n›z› üzerinde buldu¤unuz dindendaha do¤rusunu getirmiflsem, yine mi bana uymazs›n›z?”dediklerinde onlar: “Do¤rusu biz sizinle gönderilen fleyeinanm›yoruz” demifllerdi. Biz de onlardan intikam ald›k. ‹fl-te peygamberlerini yalanlayanlar›n sonu bu oldu(43/23-25).Hay›r; Ben onlar› ve atalar›n›, kendilerine hak ve onu aç›k-layan bir peygamber gelinceye kadar metaland›r›p yaflatt›m.Ancak kendilerine hak gelince, dediler ki: “Bu bir büyü-dür, do¤rusu biz ona (karfl›) kâfir olanlar›z.” Ve dedilerki: “Bu Kur’an, iki flehirden birinin büyük bir adam›na in-dirilmeli de¤il miydi?” Senin Rab’binin rahmetini onlar m›paylaflt›rmaktad›rlar? Dünya hayat›nda, onlar›n geçimlikleri-ni aralar›nda biz paylaflt›rd›k. Birbirlerine ifl gördürmeleriiçin kimini ötekine derecelerle üstün k›ld›k. Senin Rabbi-nin rahmeti, onlar›n toplay›p y›¤makta olduklar›ndan dahahay›rl›d›r. E¤er insanlar (Allah’a karfl› isyanda birleflip) tekbir ümmet olacak olmasayd›, Rahmana (Allah’a karfl›) küf-

486

redenlerin evlerine gümüflten tavanlar ve üzerinde ç›k›pyükselecekleri merdivenler yapard›k. Evlerine kap›lar veüzerine yaslan›p dayanacaklar› koltuklar ve daha nice çeki-ci süsler de verirdik. Bütün bunlar, yaln›zca dünya hayat›-n›n metas›d›r. Ahiret ise, senin Rabbinin kat›nda muttaki-ler içindir (43/29-35). Meryem o¤lu ‹sa, bir misal olarakanlat›l›nca, senin kavmin hemen ba¤r›flmaya bafllad›lar vedediler ki: Bizim tanr›lar›m›z m› hay›rl›, yoksa o mu? Bu-nu seninle tart›flmaya girmek için söylediler. Do¤rusu on-lar kavgac› bir toplumdur. ‹sa, sadece kendisine nimet ver-di¤imiz ve ‹srailo¤ullar›na örnek k›ld›¤›m›z bir kuldur(43/56-59). Onlar, hiç fluurunda de¤ilken, kendilerineapans›z geliverecek olan, k›yamet saatinden baflkas›n› m›gözlüyorlar? Muttakiler hariç olmak üzere, o gün, dostla-r›n kimi kimine düflmand›r (43/66-67). fiüphesiz günahkâr-lar, cehennem azab› içinde ebedi kalacak olanlard›r. On-lardan azap hafifletilmeyecektir ve orada onlar, umutlar›n›kaybetmifl kimselerdir. Biz onlara zulmetmedik; ancak on-lar›n kendileri zalimlerdir. (Cehennem bekçisine:) “Ey Ma-lik (bekçi), Rabbin bizim iflimizi bitirsin” diye hayk›racak-lar. O: “Gerçek flu ki siz, burada kalacak olanlars›n›z” di-yecek. “Andolsun, biz size Hakk› getirdik, fakat sizin bir-ço¤unuz hakk› çirkin görüp tiksinenlerdendiniz” (43/74-

78).• (Habibim Muhammed!) E¤er kesin olarak inan›yor-

san›z, bilin ki Allah, göklerin, yerin ve ikisi aras›nda bulu-nanlar›n Rabbidir. O’ndan baflka ilah yoktur; diriltir ve öl-dürür. Sizin de Rabbinizdir ve geçmifl atalar›n›z›n da Rab-bidir. Hay›r, onlar flüphe içindedirler; oynay›p oyalan›yor-lar. Öyleyse sen, gö¤ün aç›kça bir duman getirece¤i günügözle; bu duman insanlar› sar›p kuflat›verecektir. ‹flte bu,ac›kl› bir azapt›r. ‹flte o zaman insanlar: “Rabbimiz, azab›üstümüzden aç›p gider; çünkü biz art›k iman ettik” diye-cekler. Onlar için ö¤üt al›p düflünmek nerede? Onlara,

487

aç›klayan bir peygamber gelmiflti. Sonra, ondan yüz çevir-diler ve dediler ki: “Bu, ö¤retilmifltir, bir delidir.” (Ey in-kârc›lar!) Biz sizden bu azab› biraz aç›p giderece¤iz; amayine siz sözünüzden dönecek olanlars›n›z (44/7-15). Belkionlar ö¤üt al›p düflünürler diye, biz Kuran’›, senin dilinlekolaylaflt›rd›k. Öyleyse sen gözleyip bekle; gerçekten onlarda gözleyip beklemekte olanlard›r (44/58-59).

• ‹flte bu Kur’an bir hidayettir. Rablerinin ayetlerini in-kâr edenler ise, Onlar için, en i¤renç olan›ndan ac› birazap vard›r (45/11). Yoksa kötülüklere bat›p yara alanlar,kendilerini iman edip salih amellerde bulunanlar gibi k›-laca¤›m›z› m› sand›lar? Hayatlar› ve ölümleri de bir mi ola-cak? Ne kötü hüküm veriyorlar (45/21). fiimdi sen, kendihevesini ilah edinen ve Allah’›n bir ilim üzere kendisinisapt›rd›¤›, kula¤› ve kalbi üzerine mühür vurdu¤u ve gö-zü üstüne de bir perde çekti¤i kimseyi gördün mü? Art›kAllah’tan sonra ona kim hidayet verecektir? Siz yine deö¤üt al›p düflünmüyor musunuz? Diyorlar ki: “(Bütün olupbiten,) Bu dünya hayat›m›z ölüm ve yaflamdan baflkas› de-¤ildir, bizi ancak zaman yoklu¤a sürüklemektedir. Oysaonlar›n bu konuda bilgileri yoktur, sadece zannediyorlar.Onlara aç›k belgeler olarak, ayetlerimiz okundu¤u zaman,onlar›n (sözde savunma) delilleri: “E¤er do¤ru sözlüler ise-niz, atalar›m›z› (diriltip) getirin” demekten baflkas› de¤il-dir. De ki: “Allah sizi diriltiyor, sonra sizi öldürüyor, son-ra da kendisinde hiç bir kuflku olmayan k›yamet günü O,sizi bir araya getirip toplayacakt›r. Ancak insanlar›n ço¤ubilmezler.” Göklerin ve yerin mülkü Allah’›nd›r. K›yametsaatinin kopaca¤› gün, (iflte) o gün, bat›lda (dünya haya-t›nda geçersiz fleylerle u¤raflanlar) olanlar hüsrana u¤raya-caklard›r (45/23-27).

• Biz gökleri, yeri ve ikisi aras›nda bulunanlar› ancakhak ve ad› konulmufl bir ecel (belli bir süre) olarak yarat-t›k. Küfredenler ise, uyar›l›p korkutulduklar› fleyden yüz çe-

488

virmekte olanlard›r (46/3). Küfretmekte olanlar, iman et-mekte olanlar için diyorlar ki: “E¤er O (Kur’an veya iman)hay›rl› bir fley olsayd›, ona bizden önce koflup yetiflemez-lerdi.” Oysa onlar, onunla hidayete ermediklerinden: “Bu,eski bir yaland›r” diyorlar (46/11). ‹nkar edenler, atefle arzolunacaklar› gün onlara flöyle denilecek: “Dünya’daki haya-t›n›zda bütün güzel fleylerinizi harcad›n›z, onlar›n zevkinisürdünüz. Bugün ise yeryüzünde haks›z yere büyüklük tas-laman›zdan ve yoldan ç›kman›zdan dolay› alçalt›c› bir azapgöreceksiniz (46/20). Küfredenler atefle sunulacaklar› gün,(onlara flöyle denir:) “Bu gerçek de¤il miymifl?” Onlar:“Rabbimize and olsun, evet (öyledir)” derler. (Allah da:)“Öyleyse küfretmekte olduklar›n›zdan dolay› azab› tad›n”dedi. (Habibim!) Art›k sen sabret; peygamberlerden azimsahiplerinin sabrettikleri gibi, onlar için de acele etme. On-lar, tehdit edildikleri fleyi (azab›) gördükleri gün, sankikendilerini gündüzün yaln›zca bir saati kadar yaflam›fllar gi-bi sanacaklar. (Bu) Bir tebli¤dir. Art›k fas›k olan bir ka-vimden baflkas› y›k›ma u¤rat›l›r m›? (46/34-35). Allah, in-kar edenlerin ve Allah yolundan al›koyanlar›n ifllerini, bo-fla ç›karacakt›r (47/1). ‹flte böyle; hiç flüphesiz, küfreden-ler bat›l olana uymufllar; ve hiç flüphesiz, iman edenler deRablerinden olan hakka uymufllard›r. ‹flte Allah, insanlarakendi örneklerini böyle verip göstermektedir (47/3). ‹nkâredenlere gelince onlar›n hakk› y›k›md›r. Bunun nedeni, Al-lah’›n indirdi¤ini be¤enmemeleridir. Bu nedenle Allah, on-lar›n amellerini bofla ç›karm›flt›r.. Onlar, yeryüzünde gezipdolaflm›yorlar m› ki, kendilerinden öncekilerin nas›l bir so-na u¤rad›klar›n› görsünler. Allah, onlar› yerle bir etti. Okâfirler için de bunun bir benzeri vard›r. ‹flte böyle; çün-kü Allah, iman etmekte olanlar›n velisidir; kâfirlerin ise,onlar›n velisi yoktur. fiüphesiz Allah, iman edip salih amel-lerde bulunanlar›, alt›ndan ›rmaklar akan cennetlere sokar.‹nkâr edenler ise, metalan›rlar ve hayvanlar›n yemesi gibi

489

yerler; atefl, onlar için bir konaklama yeridir (47/8-12).• K›yamet günü, gök sars›l›p çalkalan›r. Da¤lar bir yü-

rüyüflle yerlerinden oynayacak. ‹flte o gün, yalanlayanlar›nvay haline. Ki onlar, ‘dald›klar› saçma bir u¤rafl›’ içindeoynay›p oyalananlard›r. Cehennem atefline, ‘küçültücü birsürüklenme ile’ sürüklenecekleri gün; Onlara flöyle denir:“‹flte sizin yalanlamakta oldu¤unuz atefl budur.” “Bu da birbüyü mü, yoksa siz mi görmüyorsunuz.” “Girin ona; art›kister sabredip dayan›n, ister sabretmeyin. Sizin için birdir.Siz ancak, yapt›klar›n›zla cezaland›r›l›yorsunuz” (52/9-16).fiüphesiz zulmedenlere, Ondan baflka da azap vard›r. Fa-kat çoklar› bilmezler (52/47).

• Allah ve peygamberlerine iman edenler, iflte onlar,Rableri yan›nda sözü özü do¤ru olanlar ve flehitlik merte-besine erenlerdir. Onlar›n mükâfatlar› ve nurlar› vard›r.‹nkâr edip de ayetlerimizi yalanlayanlara gelince, onlar dacehennemin adamlar›d›r (57/19).

• Ey iman edenler, benim de düflman›m, sizin de düfl-man›n›z olanlar›, veliler edinmeyin. Siz onlara karfl› sevgiyöneltiyorsunuz; oysa onlar Haktan size gelene küfretmifl-ler, Rabbiniz olan Allah’a inanman›zdan dolay›, peygambe-ri de, sizi de (yurtlar›n›zdan) sürüp ç›karm›fllard›r. E¤ersiz, benim yolumda cihad etmek ve benim r›zam› aramakamac›yla ç›km›flsan›z (nas›l) onlara karfl› hâlâ sevgi besli-yorsunuz? Ben, sizin gizlemekte olduklar›n›z› da, a盤a vur-duklar›n›z› da bilirim. Kim sizden bunu yaparsa, art›k o,elbette yolun ortas›ndan flafl›r›p sapm›fl olur. E¤er onlar si-zi ele geçirecek olurlarsa, size düflman kesilirler, ellerini vedillerini kötülükle size uzat›rlar. Onlar sizin küfre sapma-n›z› içten arzu etmektedirler (60/1-2). ‹slam’a ça¤›r›ld›¤›halde Allah’a karfl› yalan uydurandan daha zalim kim ola-bilir! Allah, zalimler toplulu¤unu do¤ru yola erdirmez. On-lar a¤›zlar›yla Allah’›n nurunu söndürmek istiyorlar. Hâlbu-ki kâfirler istemese de Allah nurunu tamamlayacakt›r. Müfl-

490

rikler istemeseler de dinini bütün dinlere üstün k›lmakiçin peygamberini hidayet ve hak ile gönderen O’dur(61/7-9).

• Bundan önce küfre sapm›fl bulunanlar›n haberi, sizegelmedi mi? ‹flte onlar, ifllerinin vebalini tatt›lar. Onlar içinac› bir azap vard›r. Bu, kendilerine apaç›k belgelerle pey-gamberler geldi¤i halde onlar›n “bizi bir befler mi hidaye-te ulaflt›racak?” demeleri ve bu yüzden küfre saparak yüzçevirmeleri nedeniyledir. Allah da (onlara karfl›) müsta¤nioldu¤unu (hiç bir fleye ihtiyac› olmad›¤›n›) gösterdi. Allahgani’dir, hamid’dir. Küfre sapm›fl bulunanlar, kendilerininkesin olarak diriltmeyeceklerini öne sürdüler. De ki: “Ha-y›r, Rabbim ad›na andolsun siz, muhakkak diriltileceksiniz,sonra mutlaka yapt›klar›n›z size haber verilecektir. Bu daAllah’a göre oldukça kolayd›r (64/5-7). ‹nkâr eden ve ayet-lerimizi yalanlayanlara gelince, iflte onlar cehennem ehli-dirler. Orada ebedi kalacaklard›r. Ne kötü gidilecek yerdiroras›! (64/10).

• Rablerine (karfl›) küfretmekte olanlar için cehennemazab› vard›r. Ne kötü dönüfl yeridir o! ‹çine at›l›p b›rak›l-d›klar› zaman, o kaynay›p feveran ederken, onun korkunçhomurtusunu iflitirler. Öfkesinin fliddetinden neredeyse pat-lay›p parçalanacak. Her bir grup, içine at›ld›¤›nda, bekçi-leri onlara sorar: “Size bir uyar›c› korkutucu gelmedi mi?”Onlar: “Evet” derler. “Bize gerçekten bir uyar›c› korkutu-cu geldi. Fakat biz yalanlad›k ve: “Allah hiç bir fley indir-medi, siz yaln›zca büyük bir flaflk›nl›k (ve sap›kl›k) içinde-siniz, dedik. E¤er dinlemifl olsayd›k, ya da ak›l etmifl olsay-d›k, flu ç›lg›nca yanan ateflin halk› aras›nda olmayacakt›k.”diyecekler. Böylece kendi günahlar›n› itiraf edecekler. Ç›l-g›nca yanan ateflin halk›na (Allah’›n rahmetinden) uzakl›kolsun(67/6-11). Yoksa gökte olan›n üzerinize tafl ya¤d›ran(f›rt›nal›) bir rüzgâr göndermeyece¤inden emin misiniz?Siz o takdirde, benim uyarmam nas›lm›fl, bilip ö¤renecek-

491

siniz. Andolsun, kendilerinden öncekiler de yalanlad›. Fa-kat beni inkâr etmelerine karfl›l›k verdi¤im azap nas›lm›flgördüler! Onlar, üstlerinde dizi dizi kanat aç›p kapayarakuçan kufllar› görmüyorlar m›? Onlar› Rahman olan Al-lah’tan baflkas› bofllukta tutmuyor. fiüphesiz O, her fleyihakk›yla görendir. Rahmana karfl› size yard›m edecek olankimmifl? fiu sizin ordunuz mu? (Habibim!) Kâfirler yaln›z-ca bir gurur (kesin bir aldan›fl) içindedirler. E¤er Allah,r›zk›n› tutup kesecek olsa, sizin r›zk›n›z› verecek olan kim-mifl? Hay›r; onlar, bir azg›nl›k ve nefret içinde, inatla di-renmektedirler. fiu halde yüzükoyun sürünerek yürüyen midaha çok hidayete erer, yoksa dosdo¤ru yol üzerinde, düm-düz yürümekte olan m›?(67/17-22).

• Biz, yak›n bir azap ile sizi uyard›k. O gün kifli ön-ceden yapt›klar›na bakacak ve inkârc› kifli: “Keflke toprakolsayd›m diyecektir (78/40).

• Kiyamet günü, o gün yalanc›lar›n vay haline! O gü-nü ancak yalanc›lar ve zorbalar yalanlayabilirler. Onlaraayetlerimiz okundu¤u zaman: “Bunlar eski hikâyelerdir” di-yorlar. Hay›r! Bilakîs onlar›n ifllemekte olduklar› kötülük-ler, kalplerini kirletmifltir. Hay›r! O gün onlar Rablerinigörmekten mahrum b›rak›lacaklard›r. Sonra onlar cehen-neme girecekler. Sonra onlara: “‹flte yalanlam›fl oldu¤unuzcehennem budur “ denilecek (83/10-17).

• Art›k kim taflk›nl›k edip azarsa ve dünya hayat›n› se-çerse, hiç flüphesiz cehennem, onun için bir bar›nma ye-ridir (79/37-39).

Fas›kkllarBunlar iman ettikten sonra, verdikleri sözden dönen

kimselerdir.• fiüphesiz Allah, bir sivrisine¤i olsun, ondan üstün ola-

n›n› olsun herhangi bir fleyi örnek vermekten çekinmez.Böylece iman edenler, kuflkusuz bunun Rablerinden hak

492

oldu¤unu bilirler; küfredenler ise, “Allah, bu örnekle neyiamaçlam›flt›r?” derler. Oysa Allah, bununla birço¤unu sap-t›r›r, birço¤unu da hidayete ulaflt›r›r. O bununla ancak fa-s›klar› sapt›r›r. Onlar öyle (fas›klar) ki, kesin söz verdiktensonra, sözlerinden dönerler. Allah’›n, ziyaret edilip hal vehat›r›n›n sorulmas›n› istedi¤i kimseleri, ziyaretten vazgeçer-ler ve yeryüzünde fitne ve fesat ç›kar›rlar. ‹flte onlar ger-çekten zarara u¤rayanlard›r (2/26-27).

• Hani Allah peygamberlerden ‘kesin bir söz (misak)’alm›flt›: “Andolsun size Kitap ve hikmetten verip, sonra si-ze beraberinizdekini do¤rulayan bir peygamber geldi¤inde,ona kesin olarak iman edecek ve ona yard›mda bulunacak-san›z.” Demiflti ki: “Bunu ikrar ettiniz ve bu a¤›r yükümüald›n›z m›?” Onlar: “‹krar ettik” demifllerdi de “Öyleyse fla-hit olun, ben de sizinle birlikte flahit olanlardan›m” demifl-ti. Art›k kim bundan sonra s›rt çevirirse, onlar fas›k olan-lard›r (3/81-82).

• Allah, sizin düflmanlar›n›z› daha iyi bilendir; bir veli(en güvenilir bir dost) olarak Allah yeter, bir yard›mc› ola-rak da Allah yeter. Kimi Yahudiler, kelimeleri ‘konulduk-lar› yerlerden’ sapt›r›rlar ve dillerini de e¤ip bükerek vedine bir kin ve h›nç besleyerek: “Kelimelerin anlamlar›n›de¤ifltirerek dile getirdiler. Allah, onlar› küfürleri dolay›s›y-la lanetlemifltir. Böylece onlar, az bir bölümü d›fl›nda, inan-mazlar. Ey Kitap verilenler, yan›n›zdakini do¤rulay›c› ola-rak indirdi¤imiz Kitab’a inan›n. Baz› yüzleri silip arkalar›-na döndürmeden ya da, cumartesi adamlar›n› lanetledi¤i-miz gibi onlar› da lânetlemeden önce buna inan›n. Hat›r-lay›n ki Allah’›n emri daima yap›la gelmifltir. Gerçekten,Allah, kendisine flirk koflulmas›n› ba¤›fllamaz. Bunun d›fl›n-da kalan› ise, diledi¤ini ba¤›fllar. Kim Allah’a flirk koflarsa,do¤rusu büyük bir günahla iftira etmifl olur. Kendilerini(övgüyle) temize ç›karanlar› görmedin mi? Hay›r; Allah, di-ledi¤ini temizleyip yüceltir. Onlar, ‘bir hurma çekirde¤in-

493

deki ip ince iplik kadar’ bile haks›zl›¤a u¤rat›lmazlar. Al-lah’a karfl› nas›l yalan düzüp uyduruyorlar, bir bak. Bu,apaç›k bir günah olarak yeter. Kendilerine Kitap’tan birpay verilenleri görmedin mi? Onlar putlara ve ta¤uta ina-n›yorlar ve inkâr edenlere: “Bunlar inananlardan daha do¤-ru yoldad›r” diyorlar. ‹flte bunlar, Allah’›n kendilerini la-netledi¤idir. Allah’›n kendisini lanetledi¤i kifliye, hiç biryard›mc› bulamazs›n. Yoksa onlar›n mülk’ten bir paylar› m›var? E¤er böyle olsayd›, insanlara ‘çekirde¤in s›rt›ndaki kü-çücük bir tomurcu¤u’ bile vermezlerdi. Yoksa onlar, Al-lah’›n kendi fazl›ndan insanlara verdiklerini mi k›skan›yor-lar? Do¤rusu biz, ‹brahim ailesine Kitab’› ve hikmeti ver-dik; onlara büyük bir mülk de verdik. Böylece, onlardankimi ona inand›, kimi ona s›rt çevirdi. Ç›lg›n atefl olarakcehennem yeter. Ayetlerimize karfl› küfre sapanlar›, flüphe-siz atefle sokaca¤›z. Derileri yan›p döküldükçe, azab› tatma-lar› için, onlar› baflka derilerle de¤ifltirece¤iz. Gerçekten Al-lah, güçlü ve üstün oland›r. Hüküm ve hikmet sahibidir(4/45-56).

• Siz, insanlar için ç›kar›lm›fl hay›rl› bir ümmetsiniz;maruf (iyi ve ‹slâm’a uygun) olan› emreder, münker olan-dan sak›nd›r›r ve Allah’a iman edersiniz. Kitap ehli deinanm›fl olsayd›, elbette kendileri için hay›rl› olurdu. ‹çle-rinden iman edenler vard›r, fakat ço¤unlu¤u f›ska sapan-lard›r. Onlar size, ezadan baflka kesinlikle bir zarar vere-mezler. E¤er sizinle savafl›rlarsa, size arkalar›n› dönüp ka-çarlar. Sonra kendilerine yard›m da edilmez (3/110-111).

• Ey Kitap ehli, Kitap’tan gizlemekte olduklar›n›z›n ço-¤unu size aç›klayan ve bir-ço¤undan geçiveren elçimiz geldi. Size Allah’tan bir nur

ve apaç›k bir Kitap da geldi. Allah, r›zas›na uyanlar› bu-nunla kurtulufl yollar›na ulaflt›r ve onlar› kendi izniyle, ka-ranl›klardan nura ç›kar›r. Onlar› dosdo¤ru yola yöneltipiletir. Andolsun, “Gerçek flu ki, Allah Meryem o¤lu Me-

494

sih’tir” diyenler küfretmifltir. De ki: “O, e¤er Meryem o¤-lu Mesih’i, onun annesini ve yeryüzündekilerin tümünü he-lak (yok) etmek isterse, Allah’tan bunu önleme¤e kimingücü yetebilir? Göklerin, yerin ve bunlar aras›ndakilerin tü-münün mülkü Allah’›nd›r; diledi¤ini yarat›r. Allah her fle-ye güç yettirendir. Yahudi ve H›ristiyanlar: “Biz Allah’›n ço-cuklar›y›z ve sevdikleriyiz” diyorlar. De ki: “Peki, ne diyesizi günahlar›n›zdan dolay› cezaland›r›yor? Hay›r, siz O’nunyaratt›¤›ndan, birer beflersiniz. O, diledi¤ini ba¤›fllar, dile-di¤ini cezaland›r›r. Göklerin, yerin ve bunlar aras›ndakile-rin tümünün mülkü Allah’›nd›r. Son var›fl Ona’d›r.” Ey Ki-tap ehli, peygamberlerin aras› kesildi¤i dönemde: “Bizemüjdeci de, bir uyar›c› da gelmedi” dememeniz için sizeAllah’tan gelen Kitap’› apaç›k anlatan peygamber geldi.Böylece size müjdeci de, uyar›c› da gelmifltir art›k. Allahher fleye güç yetirendir (5/15-19).

• Andolsun, insanlar içinde, müminlere en fliddetli düfl-man olarak Yahudiler ve müflrikleri bulursun. Onlardan,iman edenlere sevgi bak›m›ndan en yak›n olanlardan da:“H›ristiyanlar›z” diyenleri bulursun. Bu, onlardan (bir-tak›m) papaz ve rahiplerin olmas› ve onlar›n gerçekte bü-yüklük taslamamalar› nedeniyledir (5/82).

• Onlar, siz birbirinizi namaza ça¤›rd›¤›n›zda onu alayve oyun (konusu) edinirler. Bu, gerçekten onlar›n ak›l er-dirmeyen bir topluluk olmalar›ndand›r. De ki: “Ey Kitapehli, yaln›zca Allah’a, bize indirilene ve önceden indirile-ne inanmam›z ve sizin ço¤unuzun fas›klar olman›z nede-niyle mi, bizden hofllanm›yorsunuz?” De ki: “Allah kat›nda,‘kesinleflmifl bir ceza olarak’ bundan daha kötüsünü habervereyim mi? Allah’›n kendisine lanet etti¤i, ona karfl› ga-zapland›¤› ve onlardan maymunlar ve domuzlar k›ld›¤› ileta¤uta tapanlar; iflte bunlar, yerleri daha kötü ve dümdüzyoldan da daha çok sapm›fllard›r.” Size geldiklerinde:“‹nand›k” derler. Oysa onlar küfürle girmifllerdir ve yine

495

onunla ç›km›fllard›r. Allah, gizli tutmakta olduklar›n› dahaiyi bilir. Onlardan ço¤unun günahta, düflmanl›kta ve ha-ram yiyicilikte çabalar›na h›z katt›klar›n› görürsün. Yapmak-ta olduklar› ne kötüdür. Bilgin-yöneticileri (Rabbaniyyun)ve yüksek bilginleri (Ahbar), onlar› günah söz söylemele-rinden ve haram yiyiciliklerinden sak›nd›rmal› de¤il miydi?Yapmakta olduklar› bu tür fiiller ne kötüdür. Yahudiler:“Allah’›n eli s›k›d›r” dediler. Onlar›n elleri ba¤land› ve söy-lediklerinden dolay› lanetlendiler. Hay›r; O’nun iki eli aç›k-t›r, nas›l dilerse infak eder. Andolsun, Rabbinden sana in-dirilen, onlardan ço¤unun tu¤yanlar›n› ve küfürlerini artt›-racakt›r. Biz de onlar›n aras›na k›yamet gününe kadar sü-recek düflmanl›k ve kin sal›verdik. Onlar ne zaman savaflamac›yla bir atefl alevlendirdilerse, Allah onu söndürmüfl-tür. Yeryüzünde bozgunculu¤a çaba harcarlar. Allah isebozguncular› sevmez. E¤er, Kitap ehli olanlar iman edipsak›nsalard›, elbette onlar›n kötülüklerini örter ve onlar›‘nimetlerle donat›lm›fl’ cennetlere sokard›k. Ve e¤er onlarTevrat’›, ‹ncil’i ve kendilerine Rablerinden indirileni (Ku-ran’›) ayakta tutsalard›, elbette üstlerinden ve ayaklar›n›nalt›ndan (say›s›z nimeti) yiyeceklerdi. ‹çlerinde afl›r› olma-yan (mutedil) bir ümmet vard›r. Onlardan ço¤unun yap-makta olduklar› ise ne kötüdür!. Ey Peygamber, Rabbindensana indirileni tebli¤ et. E¤er bu görevini yapmayacak olur-san, O’nun elçili¤ini tebli¤ etmemifl olursun. Allah seni in-sanlardan koruyacakt›r. fiüphesiz, Allah, kâfir olan bir top-lulu¤u hidayete erifltirmez (5/58-67).

• Ayetlerimizi yalanlayanlara gelince, yoldan ç›kmalar›n-dan dolay› onlar azap çekeceklerdir (6/49).

• Yahudi olanlara her t›rnakl› (hayvan›) haram k›ld›k.S›¤›rlardan ve koyunlardan, s›rtlar›na veya ba¤›rsaklar›nayap›flan veya kemi¤e kar›flanlar d›fl›nda iç ya¤lar›n› da on-lara haram k›ld›k. ‘Azg›nl›k ve hakka tecavüzde bulunma-lar›’ nedeniyle onlar› böyle cezaland›rd›k. Biz flüphesiz do¤-

496

ru olanlar›z (6/146). ‹nkâr edip de (insanlar›) Allah yo-lundan al›koyanlar var ya, iflte onlara, yapmakta olduklar›bozgunculuklar sebebiyle, azaplar›n› kat kat artt›raca¤›z(16/88). Dillerinizin uydurdu¤u yalana dayanarak “Bu he-laldir, flu da haramd›r” demeyin, çünkü Allah’a karfl› yalanuydurmufl oluyorsunuz. Kuflkusuz Allah’a karfl› yalan uydu-ranlar kurtulufla eremezler. (Kazand›klar›) pek az bir men-faattir. Hâlbuki onlar için elem verici bir azap vard›r. Sa-na anlatt›klar›m›z›, daha önce, Yahudi olanlara da haramk›lm›flt›k. Biz onlara zulmetmedik, fakat onlar kendilerinehaks›zl›k ediyorlard› (16/116-118).

• Ayetlerimizden bir fley ö¤rendi¤i zaman, onu alay ko-nusu edinir. ‹flte onlar için afla¤›lay›c› bir azap vard›r(45/9).

• Kendilerine Tevrat yükletilip de sonra onu (içindekiderin anlamlar›, hikmet ve hükümleriyle gere¤i gibi) yük-lenmemifl olanlar›n durumu, koskoca kitap yükü tafl›yanefle¤in durumu gibidir. Allah’›n ayetlerini yalan saymaktaolan kavmin durumu ne kadar kötüdür. Allah, zalim olanbir kavmi hidayete erdirmez. De ki: “Ey Yahudi olanlar,e¤er siz, bütün insanlardan ayr› olarak yaln›zca sizlerin ger-çekten Allah’›n velileri (dost ve sevgili kullar›) oldu¤unu-zu öne sürüyorsan›z, flu halde ölümü temenni edin; e¤erdo¤ru sözlü iseniz bunu çekinmeden yap›n bakal›m. Amaonlar, önceden yapt›klar›ndan dolay› ölümü asla temennietmezler. Allah, zalimleri çok iyi bilir. De ki: “Hiç tart›fl-mas›z sizin kendisinden kaçmakta bulundu¤unuz ölüm,flüphesiz sizinle karfl›lafl›p sizi buluflacakt›r. Sonra da görü-leni de görülmeyeni bilen Allah’a döndürüleceksiniz de Osize bütün yapt›klar›n›z› haber verecektir (62/5-8).

Münaf›kkllarBunlar Allah’a ve ahiret gününe inanm›fl gözükerek as-

l›nda inanmayan kimselerdir.

497

• ‹nsanlardan öyleleri vard›r ki: “Biz Allah’a ve ahiretgününe iman ettik.” derler; oysa onlar inanm›fl de¤ildirler.(Sözde) Allah’› ve iman edenleri aldat›rlar. Oysa onlar, yal-n›zca kendilerini aldatmaktad›rlar da fluurunda de¤ildirler.Kalplerinde hastal›k vard›r. Allah da hastal›klar›n› artt›rm›fl-t›r. Yalan söylemekte olduklar›ndan dolay›, onlar için ac›k-l› bir azap vard›r. Kendilerine: “Yeryüzünde fesat ç›karma-y›n” denildi¤inde: “Biz yaln›zca ›slah edicileriz” derler. Ha-beriniz olsun; gerçekten, as›l fesatç›lar bunlard›r, ama flu-urunda de¤ildirler. Ve yine kendilerine: “‹nsanlar›n imanetti¤i gibi siz de iman edin” denildi¤inde: “Beyinsizleriniman etti¤i gibi mi iman edelim?” derler. Bilin ki, gerçek-ten as›l düflük ak›ll›lar kendileridir, ama bilmezler. ‹manedenlerle karfl›laflt›klar› zaman: “‹man ettik” derler. fieytan-lar›yla bafl bafla kald›klar›nda ise, derler ki: “fiüphesiz, si-zinle beraberiz biz müminlerle yaln›zca alay ediyoruz.” der-ler. Allah da onlarla alay eder ve tu¤yan (azg›nca taflk›n-l›k) lar› içinde flaflk›nca dolaflmalar›na (belli bir) süre izinverir. ‹flte bunlar, hidayete karfl›l›k sap›kl›¤› sat›n alm›fllar-d›r; fakat bu al›flveriflleri bir yarar sa¤lamam›fl; hidayeti debulmam›fllard›r. Bunlar›n örne¤i, atefl yakan adam›n örne-¤ine benzer ki onun atefli çevresini ayd›nlatt›¤› zaman, Al-lah onlar›n ayd›nl›¤›n› giderir ve göremez bir flekilde ka-ranl›klar içinde b›rak›verir. Onlar sa¤›rd›rlar, dilsizdirler,kördürler. Bundan dolay› dönmezler. Ya da bunlar, karan-l›klar, gök gürültüsü ve flimfleklerle yüklü, gökten fliddetlibir ya¤mur f›rt›nas›na tutulmufl gibidirler ki, y›ld›r›mlar›nsald›¤› dehfletle; ölüm korkusundan parmaklar›yla kulakla-r›n› t›karlar. Ama Allah kâfirleri çepeçevre kuflat›c›d›r. Ça-kan flimflek, neredeyse gözlerini kap›verecek; önlerini herayd›nlatt›¤›nda biraz yürürler, üzerlerine karanl›k bas›verin-ce de kalakal›rlar. Allah dileseydi, iflitmelerini de görmele-rini de gideriverirdi. Hiç flüphe yok Allah, her fleye güçyetirendir (2/8-20).

498

• Sana indirilene ve senden önce indirilene gerçekteninand›klar›n› öne sürenleri görmedin mi? Bunlar, ta¤utunönünde muhakeme olmay› istemektedirler; oysa onlar onureddetmekle emrolunmufllard›r. fieytan da onlar› büsbütünsapt›rmak istiyor. Onlara: “Allah’›n indirdi¤ine ve peygam-bere gelin” denildi¤inde, o münaf›klar›n senden kaçabil-diklerince kaçt›klar›n› görürsün. Elleriyle yapt›klar› yüzün-den bafllar›na bir felaket gelince hemen, biz yaln›zca iyiliketmek ve aray› bulmak istedik diye yemin ederek sana ge-lirler. ‹flte bunlar›n, Allah kalplerinde olan› bilmektedir. Ohalde sen, onlardan yüz çevir, onlara ö¤üt ver ve onlaranefislerine iliflkin aç›k ve etkileyici söz söyle. Biz peygam-berlerden hiç kimseyi ancak Allah’›n izniyle kendisine ita-at edilmesinden baflka bir fleyle göndermedik. Onlar ken-di nefislerine zulmettiklerinde flayet sana gelip Allah’tanba¤›fllama dileselerdi ve peygamber de onlar için ba¤›flla-ma dileseydi, elbette Allah’› tövbeleri kabul eden, esirge-yen olarak bulurlard›. Hay›r, öyle de¤il; Rabbine andolsun,aralar›nda çekifltikleri fleylerde seni hakem k›l›p sonra se-nin verdi¤in hükme, içlerinde hiç bir s›k›nt› bulmaks›z›n,tam bir teslimiyetle teslim olmad›kça, iman etmifl olmazlar.E¤er gerçekten biz, onlara: “Kendinizi öldürün ya da yurt-lar›n›zdan ç›k›n” diye yazm›fl olsayd›k, onlardan az bir bö-lümü d›fl›nda, bunu yapmazlard›. Onlar, kendilerine veri-len ö¤üdü yerine getirselerdi, bu flüphesiz onlar için ha-y›rl› ve daha sa¤lam olurdu. Biz de onlara, o zaman yan›-m›zdan büyük bir ecir verirdik. Ve onlar› mutlaka dosdo¤-ru yola yöneltip iletirdik. (4/60-68)

• ‹çinizden baz›lar› vard›r ki, cihad konusunda peka¤›r bir davran›fl gösterirler. E¤er size bir felaket eriflirse:“Allah bana lütfetti de onlarla beraber bulunmad›m” der.E¤er Allah’›n bir lütfü size eriflirse, sanki sizinle onun ara-s›nda zahiri bir dostluk yokmufl gibi: “Keflke onlarla bera-ber olsayd›m da, ben de büyük bir baflar› kazansayd›m”

499

der (4/72-73). fiu halde münaf›klar konusunda ikiye bö-lünmeniz ne diye? Oysa Allah, onlar› kazand›klar› dolay›-s›yla tepetaklak etmifltir. Allah’›n sapt›rd›¤›n› hidayete erifl-tirmek mi istiyorsunuz? Allah kimi sapt›r›rsa, art›k sen onakesin olarak bir yol bulamazs›n. Onlar, kendilerinin küfresapmalar› gibi, sizin de küfre sapman›z› istediler. Böylelik-le bir olacakt›n›z. Öyleyse Allah yolunda hicret edinceyekadar onlardan veliler (dostlar) edinmeyin. fiayet yine yüzçevirirlerse, art›k onlar› tutun ve her nerede ele geçirirse-niz öldürün. Onlardan ne bir veli (dost) edinin, ne de biryard›mc›. Ancak sizinle aralar›nda antlaflma bulunan bir ka-vime s›¤›nanlar ya da hem sizinle, hem kendi kavimleriylesavaflmak istemeyip ve bundan dolay› gö¤üslerini s›k›nt›bas›p da size gelenler dokunulmazd›r. Allah dileseydi, on-lar› da üstünüze sald›rt›r, böylece sizinle çarp›fl›rlard›. E¤ersizden uzak durur (geri çekilir), sizinle savaflmaz ve bar›flflartlar›n› size b›rak›rlarsa, art›k Allah, sizin için onlar›naleyhinde bir yol k›lmam›flt›r. Hem sizden hem kendi top-lumlar›ndan emin olmak isteyen baflkalar›n› da bulacaks›-n›z. Bunlar her ne zaman fitneye davet edilirlerse hemenona bafl afla¤› dalarlar. Bunlar e¤er sizden uzak durmaz,bar›fl teklif etmez ve sizden ellerini çekmezlerse, onlar› ya-kalay›n ve rastlad›¤›n›z yerde öldürün. ‹flte onlar üzerinesizin için apaç›k yetki verdik (4/88-91).

• Onlar, insanlardan gizlerler de Allah’tan gizlemezler.Oysa O, kendileri, sözde plan olarak hoflnut olmayaca¤› fle-yi geceleri düzenleyip kurarlarken, onlarla beraberdir. Al-lah, yapmakta olduklar›n› kuflatand›r. ‹flte siz böylesiniz;dünya hayat›nda onlardan yana mücadele ettiniz. Peki, k›-yamet günü onlardan yana Allah’la mücadele edecek kim-dir? Ya da onlara vekil olacak kimdir? (4/108-109).

• Gerçek flu, iman edip sonra küfre sapanlar, sonra yi-ne iman edip sonra küfre sapanlar sonra da küfürleri ar-tanlar... Allah onlar› ba¤›fllayacak de¤ildir, onlar› do¤ru yo-

500

la da iletecek de¤ildir. Münaf›klara müjde ver: Onlar içingerçekten ac›kl› bir azap vard›r. Onlar, müminleri b›rak›pkâfirleri dostlar (veliler) edinirler. ‘Kuvvet ve onuru (izze-ti)’ onlar›n yan›nda m› ar›yorlar? fiüphesiz, ‘bütün kuvvetve onur,’ Allah’›nd›r. O, size Kitap’ta: “Allah’›n ayetlerineküfredildi¤ini ve onlarla alay edildi¤ini iflitti¤inizde, onlarbir baflka söze dal›p geçinceye kadar, onlarla oturmay›n,yoksa siz de onlar gibi olursunuz” diye indirdi. Do¤rusuAllah, münaf›klar›n da, kâfirlerin de tümünü cehennemdetoplayacak oland›r. Onlar sizi gözetleyip-durmaktalar. SizeAllah’tan bir fetih (zafer ve ganimet) gelirse: “Sizinle bir-likte de¤il miydik?” derler. Ama kâfirler galip gelirse: “Si-ze üstünlük sa¤lamad›k m›, müminlerden size gelecek teh-likeleri önlemedik mi?” derler. Allah, k›yamet günü aran›z-da hükmedecektir. Allah, kâfirlere müminlerin aleyhindekesinlikle yol vermez. Gerçek flu ki, münaf›klar (sözde), Al-lah’› aldatmaktad›rlar. Oysa O, onlar› aldatand›r. Namazakalkt›klar› zaman, isteksizce kalkarlar. ‹nsanlara gösterifl ya-parlar ve Allah’› ancak çok az anarlar. Arada bocalay›p du-rurlar. Ne onlarla, ne bunlarla. Allah kimi sapt›r›rsa, art›ksen ona yol bulamazs›n. Ey iman edenler, müminleri b›ra-k›p kâfirleri veliler (dostlar) edinmeyin. Kendi aleyhinizdeAllah’a apaç›k olan kesin bir delil vermek ister misiniz?Gerçekten münaf›klar, ateflin en alçak tabakas›ndad›rlar.Onlara bir yard›mc› da bulamazs›n. Ancak tövbe edenler,›slah edenler, Allah’a s›ms›k› sar›lanlar ve dinlerini kat›k-s›z olarak Allah için (halis) k›lanlar baflka; iflte onlar mü-minlerle beraberdirler. Allah, müminlere büyük bir ecir ve-recektir. E¤er flükreder ve iman ederseniz, Allah azab›n›z-la ne yaps›n? Allah flükrün karfl›l›¤›n› verendir, bilendir(4/137-147).

• Ey Peygamber, kalpleri inand›¤› halde a¤›zlar›yla“inand›k” diyenlerle Yahudilerden küfür içinde çaba harca-yanlar seni üzmesin. Onlar, yalana kulak tutanlar, sana gel-

501

meyen di¤er topluluk ad›na kulak tutanlar (haber topla-yanlar) d›r. Onlar, kelimeleri yerlerine konulduktan sonrasapt›r›rlar, “Size bu verilirse onu al›n, o verilmezse ondankaç›n›n” derler. Allah, kimin fitneye düflmesini isterse, ar-t›k sen Allah’a karfl› onun lehine hiç bir fleye yapamazs›n.‹flte onlar, Allah’›n kalplerini ar›tmak istemedikleridir. Dün-yada onlar için bir afla¤›lanma, ahirette de onlar için bü-yük bir azap vard›r (5/41). Senden, yaln›zca Allah’a ve ahi-ret gününe inanmayan, kalpleri kuflkuya kap›l›p da kuflku-lar›nda karars›zl›¤a düflenler izin ister. E¤er savafla ç›kmakisteselerdi, herhalde ona bir haz›rl›k yaparlard›. Ancak Al-lah, savafla gönderilmelerini çirkin gördü de ayaklar›n› do-lad› ve: onlara: “Siz de oturanlarla birlikte oturun” denil-di. Sizinle birlikte ç›ksalard›, size kötülük ve zarardan bafl-ka bir fley ilave etmez ve aran›za mutlaka fitne sokmak üze-re içinizde çaba yürütürlerdi. ‹çinizde onlara haber tafl›yan-lar vard›r. Allah, zulme sapanlar› bilir. Andolsun, daha ön-ce onlar fitne aram›fllard›. Ve sana karfl› birtak›m ifller çe-virmifllerdi. Sonunda onlar, istemedikleri halde hak geldive Allah’›n emri ortaya ç›k›p size üstünlük sa¤lad›. Onlar-dan bir k›sm›: “Bana izin ver ve beni fitneye katma” der.Haberin olsun, onlar fitnenin ta içine düflmüfllerdir. Hiçflüphesiz cehennem, o küfre sapanlar› mutlaka çepeçevrekuflat›c›d›r. Sana iyilik dokunursa, bu onlar› fenalaflt›r›r, sa-na bir musibet isabet edince ise: “Biz önceden tedbirimizialm›flt›k” derler ve sevinç içinde dönüp giderler. De ki: “Al-lah’›n bizim için yazd›klar› d›fl›nda, bize kesinlikle hiç birfley isabet etmez. O bizim mevlam›zd›r. Ve müminler yal-n›zca Allah’a tevekkül etmelidirler.” De ki: “Siz bizim içiniki güzellikten (flehitlik veya zaferden) birinin d›fl›nda bafl-kas›n› m› beklemektesiniz? Oysa biz de, Allah’›n ya kendikat›ndan veya bizim elimizle size bir azap dokunduraca¤›-n› beklemekteyiz. Öyleyse siz bekleyedurun, kuflkusuz bizde sizlerle birlikte bekleyenleriz.” De ki: “‹steyerek ya da

502

istemeyerek infak edin; sizden kesin olarak kabul edilme-yecektir. Çünkü siz bir fas›klar toplulu¤u oldunuz.” ‹nfakettiklerinin kendilerinden kabulünü engelleyen fley, Allah’›ve Resulünü tan›mamalar›, namaza ancak isteksizce gelme-leri ve hofllar›na gitmiyorken infak etmeleridir. fiu haldeonlar›n mallar› ve çocuklar› seni imrendirmesin; Allah bun-larla ancak onlar› dünya hayat›nda azabland›rmak ve can-lar›n›n onlar küfür içindeyken zorlukla ç›kmas›n› ister.Gerçekten sizden olduklar›na dair Allah ad›na yemin eder-ler. Oysa onlar sizden de¤ildirler. Ancak onlar ödleri ko-pan bir topluluktur. E¤er onlar bir s›¤›nak ya da kalacakma¤aralar veya girebilecekleri bir yer bulsalard›, h›zla ora-ya yönelip koflarlard›. Onlardan sadakalar konusunda seniyad›rgayacaklar vard›r. Ondan kendilerine verilirse hofllan›r-lar, ondan kendilerine verilmedi¤i zaman da bu sefer ga-zaplan›rlar. E¤er onlar, Allah’›n ve Resulünün verdiklerinehoflnut olsalard› ve: “Bize Allah yeter; Allah pek yak›ndabize fazl›ndan verecek, O’nun Resulü de. Biz gerçekten an-cak Allah’a ra¤bet edenleriz” deselerdi ya! Sadakalar, Al-lah’tan bir farz olarak yaln›zca fakirler, düflkünler, zekâtiflinde görevli olanlar, kalpleri ›s›nd›r›lacaklar, köleler, borç-lular, Allah yolunda olanlar ve yolda kalm›fllar içindir. Al-lah bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. ‹çlerinden pey-gamberi incitenler ve: “O her sözü dinleyen bir kulakt›r”diyenler vard›r. De ki: “O sizin için bir hayr›n kula¤›d›r.Allah’a iman eder, müminlere inan›p güvenir ve sizdeniman edenler için de bir rahmettir. Allah’›n Resulüne ezi-yet edenler, onlar için ac›kl› bir azap vard›r.” Sizi hoflnutk›lmak için Allah’a yemin ederler; oysa mümin iseler, hofl-nut k›l›nmaya Allah ve Resulü daha lay›kt›r. Bilmiyorlar m›,kim Allah’a ve Resulüne karfl› koymaya çal›fl›rsa, gerçektenonun için, onda ebedi kalmak üzere cehennem atefli var-d›r? ‹flte en büyük afla¤›lanma budur. Münaf›klar, kalple-rinde olan› kendilerine haber verecek bir surenin aleyhle-

503

rinde indirilmesinden çekiniyorlar. De ki: “Alay edin. fiüp-hesiz, Allah, kaç›nmakta olduklar›n›z› a盤a ç›karand›r.”Onlara sorarsan, andolsun: “Biz dalm›fl, oyalan›yorduk” der-ler. De ki: “Allah ile O’nun ayetleriyle ve Resulüyle mi alayetmekteydiniz? Özür belirtmeyiniz. Siz, iman›n›zdan sonraküfre sapt›n›z. Sizden bir toplulu¤u ba¤›fllasak da, bir top-lulu¤unuzu gerçekten suçlu günahkâr olmalar› nedeniyleazabland›raca¤›z. Münaf›k erkekler ve münaf›k kad›nlar,baz›s› baz›s›ndand›r; kötülü¤ü emrederler, iyilikten al›koyar-lar, ellerini s›ms›k› tutarlar. Onlar Allah’› unuttular, O daonlar› unuttu. fiüphesiz, münaf›klar f›ska sapanlard›r. Al-lah, erkek münaf›klara da, kad›n münaf›klara da ve bütünkâfirlere, içinde ebedi kalmak üzere cehennem ateflini va-ad etti. Bu, onlara yeter. Allah onlar› lanetlemifltir ve on-lar için sizden önceki münaf›klar ve kâfirler gibi süreklibir azap vard›r. Onlar sizden kuvvet bak›m›ndan daha güç-lü, mal ve çocuklar bak›m›ndan daha çoktular. Onlar ken-di paylar›yla yararlanmaya bakt›lar; siz de, sizden öncekile-rin kendi paylar›yla yararlanmaya kalk›flmalar› gibi, kendipaylar›n›zla yararlanmaya bakt›n›z ve siz de (dünya ve zev-ke) dalanlar gibi dald›n›z. ‹flte onlar›n dünyada bütün ya-p›p ettikleri ahirette bofla ç›kacakt›r ve iflte onlar kayba u¤-rayanlard›r. Onlara, kendilerinden öncekilerin Nuh, Ad,Semud kavminin, ‹brahim kavminin, Medyen ahalisinin veyerle bir olan flehirlerin haberi gelmedi mi? Onlara pey-gamberleri apaç›k deliller getirmifllerdi. Demek ki Allah,onlara zulmediyor de¤ildi, ama onlar kendi nefislerine zul-metmektelerdi. Mümin erkekler ve mümin kad›nlar birbir-lerinin velileridirler. ‹yili¤i emreder, kötülükten sak›nd›r›r-lar, namaz› dosdo¤ru k›larlar, zekât› verirler ve Allah’a veResulüne itaat ederler. ‹flte Allah’›n kendilerine rahmetedece¤i bunlard›r. fiüphesiz, Allah, üstün ve güçlüdür, hü-küm ve hikmet sahibidir. Allah, mümin erkeklere ve mü-min kad›nlara içinde ebedi kalmak üzere, alt›ndan ›rmak-

504

lar akan cennetler ve Adn cennetlerinde güzel meskenlervaad etmifltir. Allah’tan olan hoflnutluk ise en büyüktür. ‹fl-te büyük kurtulufl ve mutluluk budur. Ey Peygamber, kâ-firlerle ve münaf›klarla cihad et ve onlara karfl› sert ve cay-d›r›c› davran. Onlar›n bar›nma yerleri cehennemdir, ne kö-tü bir yatakt›r o! Onlar Allah ad›na and içerek inkâra sap-mad›klar›n› söylüyorlar. Oysa andolsun, onlar küfür sözü-nü söylemifllerdir ve ‹slaml›klar›ndan sonra küfre sapm›fl-lard›r ve eriflemedikleri bir fleye yeltenmifllerdir. Oysa inti-kama kalk›flmalar›n›n, kendilerini Allah’›n ve Resulününbol ihsan›ndan zengin k›lmas›ndan baflka bir nedeni yok-tu. E¤er tövbe ederlerse kendileri için hay›rl› olur, e¤eryüz çevirirlerse Allah onlar› dünyada da, ahirette de ac›k-l› bir azapla azabland›r›r. Onlar için yeryüzünde bir koru-yucu dost ve bir yard›mc› da yoktur. Onlardan kimi de:“Andolsun, e¤er bize bol ihsan›ndan verirse gerçekten sa-daka verece¤iz ve Salihlerden olaca¤›z” diye Allah’a ahdet-miflti. Onlara kendi bol ihsan›ndan verince ise, onunla cim-rilik yapt›lar ve yüz çevirdiler; onlar böyle s›rt dönenlerdir.Böylece O da, Allah’a verdikleri sözü tutmamalar› ve yalansöylemeleri nedeniyle, kendisiyle karfl›laflacaklar› güne ka-dar, kalplerinde nifak› (sonuçta köklü bir duygu olarak)yerleflik k›ld›. Onlar bilmiyorlar m› ki, elbette Allah, onla-r›n gizli tuttuklar›n› da, f›s›ldaflt›klar›n› da biliyor. Gerçek-ten Allah, gayb›n bilgisine sahip oland›r. Sadakalar konu-sunda, müminlerden ek ba¤›fllarda bulunanlar› ve emekle-rinden baflkas›n› bulamayanlar› yad›rgayarak bunlarla alayedenler; Allah as›l onlar› alay konusu k›lm›flt›r ve onlariçin de ac›kl› bir azap vard›r. Sen, ister onlar için ba¤›fl-lanma dile ya da istersen onlar için ba¤›fllanma dileme.Onlar için yetmifl kere ba¤›fllanma dilesen de, Allah onla-r› kesinlikle ba¤›fllamaz. Bu, gerçekten onlar›n Allah’a veResulüne karfl› nankörlük etmeleri dolay›s›ylad›r. Allah fa-s›klar toplulu¤una hidayet vermez. Allah’›n Resulüne mu-

505

halif olarak savafltan geri kalanlar, oturup kalmalar›na se-vindiler ve Allah yolunda mallar›yla ve canlar›yla cihad et-meyi çirkin görerek: “Bu s›cakta savafla ç›kmay›n” dediler.De ki: “Cehennem ateflinin s›cakl›¤› daha fliddetlidir. Kefl-ke kavray›p anlasalard›!” Öyleyse kazand›klar›n›n cezas› ola-rak az gülsünler, çok a¤las›nlar. Bundan böyle, Allah senionlardan bir toplulu¤un yan›na döndürür de, yine savaflaç›kmak için senden izin isterlerse, de ki: “Kesin olarak be-nimle hiç bir zaman savafla ç›kamazs›n›z ve kesin olarakbenimle bir düflmana karfl› savaflamazs›n›z. Çünkü siz otur-may› ilk defa hofl gördünüz; öyleyse geride kalanlarla bir-likte oturun.” Onlardan ölen birinin namaz›n› hiç bir za-man k›lma, mezar› bafl›nda durma. Çünkü onlar, Allah’ave Resulüne karfl› küfre sapt›lar ve fas›klar olarak öldüler.Onlar›n mallar› ve evlatlar› seni imrendirmesin; Allah bun-larla, ancak onlar› dünyada azabland›rmak ve canlar›n›nonlar küfür içindeyken zorluk içinde ç›kmas›n› istiyor. “Al-lah’a iman edin, O’nun Resulü ile cihada ç›k›n” diye birsure indirildi¤i zaman, onlardan servet sahibi olanlar, sen-den izin isteyip: “Bizi b›rak›ver, oturanlarla birlikte olal›m”dediler. Savafltan geri kalanlarla birlikte olmay› seçtiler. On-lar›n kalpleri mühürlenmifltir. Bundan dolay› kavray›p an-lamazlar. Ama peygamber ve onunla birlikte olan mümin-ler, mallar›yla ve canlar›yla cihad ettiler; iflte bütün hay›r-lar onlar›nd›r ve kurtulufla erenler onlard›r. Allah onlariçin, temelli kalacaklar› alt›ndan ›rmaklar akan cennetlerhaz›rlad›. ‹flte büyük kurtulufl ve mutluluk budur. Bedevi-lerden özür belirtenler, kendilerine izin verilmesi için gel-diler. Allah’a ve Resulüne yalan söyleyenler de oturup kal-d›. Onlardan küfre sapanlara pek ac›kl› bir azab isabetedecektir.(9/45-90). Münaf›klardan öyleleri vard›r ki, mü-minlere zarar vermek, hakk› inkar etmek, müminlerin ara-s›na ayr›l›k sokmak ve daha önce Allah ve Resülüne karfl›savaflm›fl adam› beklemek için bir mescit kuranlar var ve:

506

“Bununla iyilik-etmekten baflka bir fley istemedik” diye mutlaka yemin

edecek olanlar da vard›r. Halbuki Allah onlar›n kesinlikleyalanc› olduklar›na flahitlik eder. Onun için orada asla na-maz k›lma! ‹lk gün takva üzerine kurulan mescit (KubaMescidi) içinde namaz k›lman elbette daha do¤rudur. On-da temizlenmeyi seven adamlar vard›r. Allah da çok temiz-lenenleri sever. Binas›n›n temelini, Allah korkusu ve hofl-nutlu¤u üzerine kuran kimse mi hay›rl›d›r, yoksa binas›n›ntemelini göçecek bir yar›n kenar›na kurup onunla birliktekendisi de cehennem atefli içine yuvarlanan kimse mi? Al-lah, zulme sapan bir toplulu¤a hidayet vermez. Onlar›nkalpleri parçalanmad›kça, kurduklar› bina kalplerinde birflüphe olarak sürüp gidecektir. Allah bilendir, hüküm vehikmet sahibi oland›r (9/107-110).

• Kendilerine dokunan (k›tl›k ve hastal›k gibi) birs›k›nt›dan sonra insanlara bir rahmet (esenlik) tatt›rd›¤›-m›z zaman, bir de bakars›n ki ayetlerimiz hakk›nda bir tu-zak kurmaya çal›fl›rlar. Oysa Allah’›n tuza¤› daha süratlidir.Allah’›n elçileri (melekleri) kurduklar› tuzaklar› kaydetmek-tedirler. Sizi karada ve denizde gezdiren O’dur. ‹çinde bu-lundu¤unuz gemiler, sevinece¤iniz bir flekilde tatl› bir rüz-gârla ak›p giderlerken, ani bir f›rt›naya yakalan›p dalgala-r›n aras›nda sürüklendi¤i zaman gemidekiler Allah’a duaetmeye bafllarlar ve: “Andolsun e¤er bizi bundan kurtara-cak olursan mutlaka sana flükredenlerden olaca¤›z.” derler.Ama Allah onlar› kurtar›nca, onlar hemen haks›z yere, yer-yüzünde taflk›nl›¤a koyulurlar. Ey insanlar, sizin taflk›nl›¤›-n›z, ancak kendi nefisleriniz aleyhinedir; bununla sadecefani dünyan›n menfaatini elde edersiniz. Sonra sizin dönü-flünüz bizedir, biz de yapmakta olduklar›n›z› size haber ve-rece¤iz. Dünya hayat›n›n durumu; gökten indirdi¤imiz birsu gibidir. ‹nsanlar›n ve hayvanlar›n yedikleri yeryüzü bit-kileri bu su ile geliflip yay›l›rlar ve yeryüzünü süslerler. Öy-

507

leki yer, güzelli¤ini tak›n›p süslendi¤i ve ahalisi de gerçek-ten ona güç yetirdiklerini sanm›fllarken (iflte tam bu s›ra-da) gece veya gündüz ona emrimiz gelir de onu dün san-ki yerinde yokmufl gibi kökünden kopar›larak biçilmifl birhale getiririz. Düflünen bir topluluk için biz ayetleri böylebirer birer aç›klar›z (10/21-24).

• Allah, hanginizin amelinin daha güzel olaca¤› husu-sunda sizi imtihan etmek için, Arfl’› su üzerinde iken, gök-leri ve yeri alt› günde yaratand›r. (Resülüm!) Yemin ede-rim ki: “Ölümden sonra mutlaka dirileceksiniz” desen, ka-fir olanlar derhal: “Bu, aç›k bir büyüden baflka bir fley de-¤ildir” derler. Andolsun, onlardan azab› say›l› bir süreye ka-dar ertelersek, mutlaka: “Onu al›koyan nedir?” derler. Ha-beriniz olsun; azab›n onlara gelece¤i gün, onlardan geriçevrilecek de¤ildir ve alaya almakta olduklar› fley de kendi-lerini çepeçevre kuflatacakt›r (11/7-8).

• Allah’a verdikleri sözü, onu kesin olarak onaylad›k-tan sonra bozanlar, Allah’›n ulaflt›r›lmas›n› emretti¤i fleyikesip koparanlar ve yeryüzünde bozgunculuk ç›karanlar; ifl-te onlar, lanet onlar içindir ve yurdun kötü olan› da on-lar içindir. Allah diledi¤ine r›zk› geniflletir yayar ve daral-t›r da. Onlar ise dünya hayat›na sevindiler. Oysaki dünyahayat›, ahiretteki s›n›rs›z mutluluk yan›nda geçici bir me-tâ’dan baflkas› de¤ildir. Küfre sapanlar: “Ona Rabbindenbir ayet (mucize) indirilseydi ya!” derler. De ki: “fiüphesizAllah, diledi¤ini flafl›rt›p sapt›r›r, kendisine kat›ks›zca yöne-leni de dosdo¤ru yola yöneltip iletir” (13/25-27).

• Onlar, dünya hayat›n› ahirete tercih ederler, Allah’›nyolundan al›koyarlar ve onu çarp›tmak isterler (veya ondaçarp›kl›k ararlar). ‹flte onlar, uzak bir sap›kl›kiçindedirler(14/3). Allah, iman edenleri, dünya hayat›ndave ahirette sapasa¤lam sözle sebat içinde k›lar. Zalimleri deflafl›rt›p sapt›r›r; Allah diledi¤ini yapar. Allah’›n nimetiniküfre de¤ifltirenleri ve kavimlerini ‘y›k›m ve azab’ yurdunakonduranlar› görmedin mi? Ki bu yer cehennemdir. Onayaslan›rlar. Ne kötü bir karar yeridir o! O’nun yolundan

508

sapt›rmak için Allah’a efller kofltular. De ki: “Yararlan›n.Çünkü elbette sizin var›fl yeriniz atefledir.” (14/27-30)

• Yecuc ve Mecucun sedleri (yanarda¤ faaliyetleri bafl-lad›¤›nda) aç›ld›¤›nda, onlar her bir tepeden ak›n ederler;Gerçek olan vaad yaklaflm›flt›r, iflte o zaman, küfre sapan-lar›n gözleri yuvalar›ndan f›rlayacak: “Eyvahlar bize, bizbundan tam bir gaflet içindeydik, hay›r, bizler zulme sap-m›flt›k” diyecekler. Gerçekten siz de, Allah’›n d›fl›nda tap-t›klar›n›z da cehennemin odunusunuz, siz ona varacaks›n›z.(21/96-98)

• (Baz› insanlar) “Allah’a ve Peygambere inand›k veitaat ettik” diyorlar; ondan sonra da içlerinden bir gurupyüz çeviriyor. Bunlar inanm›fl de¤illerdir (24/47).

• Andolsun, e¤er münaf›klar, kalplerinde hastal›k bulu-nanlar ve flehirde k›flk›rt›c›l›k yapan (yalan haber yayan)lar bu tutumlar›na bir son vermeyecek olurlarsa, gerçektenseni onlara sald›rt›r›z, sonra orada seninle pek az bir sü-re komflu kalabilirler. Lanete u¤rat›lm›fllar olarak; neredeele geçirilseler yakalan›rlar ve öldürüldükçe sürekli öldürü-lürler. Bu, daha önceden gelip geçenler hakk›nda uygula-nan Allah’›n kanunudur. Allah’›n kanununda kesin olarakbir de¤ifliklik bulamazs›n (33/60-62).

• Gerçek flu ki, biz emanetleri (‹nsana verilen kabili-yetler ve bunlar›n sorumlulu¤u) göklere, yere ve da¤larasunduk da onlar bunu yüklenmekten kaç›nd›lar ve ondankorkuya kap›ld›lar; onu insan yüklendi. Çünkü o, çok za-lim, çok cahildir. fiundan ki: Allah, münaf›k erkekleri vemünaf›k kad›nlar›, müflrik erkekleri ve müflrik kad›nlar›azabland›racak; mümin erkeklerin ve mümin kad›nlar›n datövbesini kabul edecektir. Allah çok ba¤›fllayand›r, çok esir-geyendir (33/72-73).

• Yeminlerinin olanca güçleriyle, kendilerine bir uyar›-c› gelecek olsa, ümmetlerin herhangi birinden mutlaka da-ha do¤ru yolda olacaklar›na dair, Allah’a and içtiler. An-cak onlara uyar›c› geldi¤inde, nefretlerinden baflkas›n› ar-t›rmad›. Hem de yeryüzünde büyüklük taslayarak ve kötü-

509

lü¤ü tasarlay›p düzenleyerek. Oysa hileli düzen, kendi sa-hibinden baflkas›n› sar›p kuflatmaz. Art›k onlar öncekilerinkanunundan baflkas›n› m› gözlemektedirler? Sen, Allah’›nkanununda kesinlikle bir de¤ifliklik bulamazs›n ve sen, Al-lah’›n kanununda kesinlikle bir dönüflüm de bulamazs›n(35/42-43).

• Onlar›n aras›nda, seni dinleyenler vard›r. Fakat seninyan›ndan ç›k›nca kendilerine bilgi verilmifl olanlara “Az ön-ce ne demiflti?” diye sorarlar. Bunlar, Allah’›n kalplerinimühürledi¤i, heva ve heveslerine uyan kimselerdir. (47/16)

• (Mahfler gününde) O gün, münaf›k erkekler ile mü-naf›k kad›nlar, iman etmekte olanlara derler ki: “Ne olur,bize bir göz at›n, sizin nurunuzdan birazc›k al›p yararlana-l›m.” Onlara: “Arkan›za dünyaya dönün de bir nur aray›pbulma¤a çal›fl›n” denilir. Derken aralar›nda kap›s› olan birsur çekilmifltir; onun iç yan›nda rahmet, d›fl yan›nda da oyönden azap vard›r. Münaf›klar onlara seslenirler: “Biz siz-lerle birlikte de¤il miydik?” Müminler derler ki: “Evet amasiz kendi bafl›n›z› belaya soktunuz; f›rsat beklediniz; flüphe-ye düfltünüz ve kuruntular sizi aldatt›. O çok aldatan fley-tan sizi, Allah hakk›nda bile aldatt›. Nihayet Allah’›n em-ri gelip çatt›. Bugün art›k ne sizden ne de inkâr edenler-den bedel kabul edilir, varaca¤›n›z yer atefltir. Size yaraflanodur”. Oras› ne kötü bir dönüfl yeridir! (57/13-15).

• Allah’›n kendilerine karfl› gazapland›¤› bir kavmi ve-li (dost ve müttefik) edinmekte olanlar› görmedin mi? On-lar, ne sizdendirler, ne de onlardan. Kendileri de gerçe¤iaç›kça bildikleri halde, yalan üzere yemin etmektedirler. Al-lah, onlara fliddetli bir azap haz›rlam›flt›r. Do¤rusu onlar›nyapmakta olduklar› ne kötüdür. Onlar, yeminlerini bir si-per edindiler, böylece Allah’›n yolundan al›koydular. Art›konlar için alçalt›c› bir azap vard›r. Ne mallar›, ne çocuk-lar› onlara Allah’a karfl› hiç bir fleyle bir yarar sa¤layamaz.Onlar, ateflin halk›d›r, içinde ebedi olarak kal›c›d›rlar. On-lar›n tümünü Allah’›n diriltece¤i gün, sizlere yemin ettik-leri gibi O’na da yemin edeceklerdir ve kendilerinden bir

510

fley üzerine olduklar›n› sanacaklard›r. Dikkat edin; gerçek-ten onlar, yalan söyleyenlerin ta kendileridir. fieytan onla-r› sar›p kuflatm›flt›r; böylelikle de onlara Allah’›n zikriniunutturmufltur. ‹flte onlar, fleytan›n f›rkas›d›r. Dikkat edin;flüphesiz fleytan›n f›rkas›, hüsrana u¤rayanlar›n ta kendile-ridir. Hiç flüphesiz Allah’a ve Resulüne karfl› (onlar›n koy-duklar› s›n›rlar› tan›may›p kendileri s›n›r koymaya kalk›fl-anlar) baflkald›ranlar; iflte onlar, en çok zillete düflenleraras›nda olanlard›r (58/14-20).

• Münaf›kl›k etmekte olanlar› görmüyor musun ki, on-lar, Kitap Ehlinden küfre sapan kardefllerine derler ki: “An-dolsun, e¤er siz yurtlar›n›zdan sürülüp ç›kar›lacak olursa-n›z, biz de sizlerle birlikte mutlaka ç›kar›z ve size karfl›olan hiç kimseye, hiç bir zaman itaat etmeyiz.” E¤er sizekarfl› savafl›l›rsa elbette size yard›m ederiz.” Oysa Allah, fla-hitlik etmektedir ki onlar, gerçekten yalanc›d›rlar. Andol-sun, onlar sürülüp ç›kar›lacak olurlarsa, kendileri onlarlabirlikte ç›kmazlar. Onlara karfl› savafl›l›rsa da kendilerineyard›mda bulunmazlar; yard›m etseler bile arkalar›na dö-nüp kaçarlar. Sonra kendilerine yard›m edilmez. Onlar›niçlerinde size karfl› duyduklar› korku, Allah’a karfl› olankorkular›ndan daha fliddetlidir. Böyledir, çünkü onlar an›l-mayan bir topluluktur. Onlar, iyice korunmufl flehirlerdeveya duvar arkas›nda olmaks›z›n sizinle toplu bir halde sa-vaflmazlar. Kendi aralar›ndaki çarp›flmalar› ise pek fliddetli-dir. Sen onlar› birlik san›rs›n, oysa kalpleri paramparçad›r.Bu, gerçekten onlar›n ak›l etmeyen bir kavim olmalar› do-lay›s›yla böyledir. Kendilerinden önce yak›n geçmiflte olan-lar›n durumu gibi; onlar, yapt›klar›n›n sonucunu tatm›fllar-d›r. Onlar için ac› bir azap vard›r. fieytan›n da durumugibi; çünkü insana “Küfret” dedi, o da küfre sap›nca: “Ger-çek flu ki, ben senden uza¤›m. Do¤rusu ben, âlemlerinRabbi olan Allah’tan korkar›m” dedi. Sonunda onlar›n ak›-betleri, flüphesiz ateflin içinde ikisinin de ebedi olarak ka-l›c› olmalar›d›r. ‹flte zalim olanlar›n cezas› budur. (59/11-17)

511

• Münaf›klar sana geldikleri zaman: “Biz gerçekten fla-hadet ederiz ki, sen kesin olarak Allah’›n elçisisin” dedi-ler. Allah da bilmektedir ki sen elbette O’nun elçisisin. Al-lah, flüphesiz münaf›klar›n yalan söylemekte olduklar›na fla-hitlik etmektedir. Onlar, yeminlerini bir siper edinip Al-lah’›n yolundan al›koydular. Do¤rusu flu ki onlar, ne kötüfley yapmaktad›rlar. Bu, onlar›n iman etmeleri sonra küf-retmeleri dolay›s›yla böyledir. Böylece kalplerinin üzerinedamga vurulmufltur, art›k onlar kavrayamazlar. Sen onlar›gördü¤ün zaman cüsseli yap›lar› be¤enini kazanmaktad›r.Konufltuklar› zaman da onlar› dinlersin. Oysa onlar sankisütun gibi dayand›r›lm›fl ahflap kütük gibidirler. Bu daya-n›ks›zl›klar›ndan dolay› da her ça¤r›y› kendileri aleyhindesan›rlar. Onlar düflmand›rlar, bu yüzden onlardan kaç›n›psak›n. Allah onlar› kahretsin nas›l da çevriliyorlar. Onlara:“Gelin Allah’›n Resulü sizin için ma¤firet (ba¤›fllanma) di-lesin,” denildi¤i zaman bafllar›n› yana çevirdiler. Sen, onla-r›n büyüklük taslam›fllar olarak yüz çevirmekte olduklar›n›görürsün. Senin onlar ad›na ma¤firet dilemen ile ma¤firetdilememen onlar için birdir. Allah, onlara kesin olarakma¤firet etmeyecektir. fiüphesiz Allah, fas›k olan bir kav-me hidayet vermez. Onlar ki: “Allah’›n Resulü yan›nda bu-lunanlara hiç bir infak (harcama)da bulunmay›n, sonundada¤›l›p gitsinler.” derler. Oysa göklerin ve yerin hazineleriAllah’›nd›r. Ancak münaf›klar kavram›yorlar. Derler ki:“Andolsun, Medine’ye bir dönecek olursak, gücü ve onu-ru çok olan, düflkün ve zay›f olan› elbette oradan sürüpç›karacakt›r.” Oysa izzet (güç, onur ve üstünlük) Allah’›n,O’nun Resulü’nün ve müminlerindir. Ancak münaf›klar bil-miyorlar (63/1-8).

MüflrikkllerBunlar Allah’› tan›malar›na ra¤men O’na efl ve ortaklar

koflan kimselerdir.

512

• ‹nsanlar içinde, Allah’tan baflkas›n› “efl ve ortak” tu-tanlar vard›r ki, onlar (bu efl ve ortaklar›), Allah’› severgibi severler. ‹man edenlerin Allah’a olan sevgisi ise, dahagüçlüdür. O zulmedenler, azaba u¤rayacaklar› zaman, hiçtart›flmas›z bütün kuvvetin tümüyle Allah’›n oldu¤unu veAllah’›n verece¤i azab›n gerçekten fliddetli oldu¤unu birbilselerdi. Öyle ki (o gün) kendilerine uyulanlar, kendile-rine uyanlardan kaç›p uzaklaflacaklard›r. Art›k onlar azab›görmüfllerdir ve aralar›ndaki bütün ba¤lar ve iliflkiler deparçalan›p kopmufltur (2/165-166).

• Ne zaman onlara: “Allah’›n indirdiklerine uyun” de-nilse, onlar: “Hay›r, biz, atalar›m›z› üzerinde buldu¤umuzfleye (gelene¤e) uyar›z” derler. Peki ya atalar›n›n akl› birfleye ermez ve do¤ru yolu da bulmam›fl idiyseler? Küfre sa-panlar›n örne¤i, ça¤›rma ve ba¤›rmadan baflka bir fleyi duy-mayan, duydu¤u fleyin anlam›n› bilmeyen hayvana hayk›ra-n›n örne¤i gibidir. Onlar, sa¤›rd›rlar, dilsizdirler, kördür-ler; bundan dolay› ak›l erdiremezler (2/170-171).

• Gerçekten, Allah, kendisine flirk koflulmas›n› ba¤›flla-maz. Bunun d›fl›nda kalan› ise, diledi¤ini ba¤›fllar. Kim Al-lah’a flirk koflarsa, do¤rusu büyük bir günahla iftira etmiflolur. Kendilerini övgüyle temize ç›karanlar› görmedin mi?Hay›r; Allah, diledi¤ini temizleyip yüceltir. Onlar, ‘bir hur-ma çekirde¤indeki ipince iplik kadar’ bile haks›zl›¤a u¤ra-t›lmazlar. Allah’a karfl› nas›l yalan düzüp uyduruyorlar, birbak. Bu, apaç›k bir günah olarak yeter. Kendilerine Ki-tap’tan bir pay verilenleri görmedin mi? Onlar putlara veta¤uta inan›yorlar ve inkâr edenlere: “Bunlar inananlardandaha do¤ru yoldad›r” diyorlar. ‹flte bunlar Allah’›n kendi-lerini lanetledi¤idir. Allah’›n kendisini lanetledi¤ine hiç biryard›mc› bulamazs›n. Yoksa onlar›n mülk’ten bir paylar› m›var? E¤er böyle olsayd›, insanlara ‘çekirde¤in s›rt›ndaki kü-çücük bir tomurcu¤u’ bile vermezlerdi. Yoksa onlar, Al-lah’›n kendi fazl›ndan insanlara verdiklerini mi k›skan›yor-

513

lar? Do¤rusu biz, ‹brahim ailesine Kitab’› ve hikmeti ver-dik; onlara büyük bir mülk de verdik. Böylece, onlardankimi ona inand›, kimi ona s›rt çevirdi. Ç›lg›n atefl olarakcehennem yeter. Ayetlerimize karfl› küfre sapanlar› flüphe-siz atefle sokaca¤›z. Derileri yan›p döküldükçe, azab› tatma-lar› için onlar› baflka derilerle de¤ifltirece¤iz. Gerçekten, Al-lah, güçlü ve üstün oland›r. Hüküm ve hikmet sahibidir.(4/48-56)

• Andolsun, insanlar içinde, müminlere en fliddetli düfl-man olarak Yahudiler ve müflrikleri bulursun. Onlardan,iman edenlere sevgi bak›m›ndan en yak›n olanlardan da:“H›ristiyanlar›z” diyenleri bulursun. Bu, onlardan (birta-k›m) papaz ve rahiplerin olmas› ve onlar›n gerçekte bü-yüklük taslamamalar› nedeniyledir. (5/82)

• (Resülüm!) Müflrikler, Allah’›n üretip türetti¤i ekinve hayvanlardan, Allah için de bir pay ay›rd›lar, sonra ken-di zanlar›nca: “Bu Allah’›nd›r, bu da ortaklar›m›z›nd›r” de-diler. Kendi ortaklar› için olan pay, Allah taraf›na geçmez,ama Allah’a ait olan kendi ortaklar›n›n taraf›n›n pay›na ge-çer dediler. Ne kötü hüküm veriyorlar? Yine bunun gibionlar›n ortaklar›, müflriklerden ço¤una çocuklar›n› öldür-meyi ve hem onlar› helake düflürmek, hem de kendi aleyh-lerinde dinlerini karmakar›fl›k k›lmak için, yapt›klar›n› ken-dilerine süslü gösterdiler. Allah dileseydi bunu yapmazlar-d›; sen onlar› düzmekte olduklar› iftiralarla b›rak. Ve ken-di zanlar›nca dediler ki: “Bu hayvanlar ve ekinler dokunul-mazd›r. Onlar› bizim dilediklerimiz d›fl›nda baflkas› yiye-mez. Baz› hayvanlar›n da s›rtlar› (hayvanlar›n baz›lar›nabinme yasa¤› koydular) haram k›l›nm›flt›r,” dediler. Öylehayvanlar da vard›r ki, O’na iftira etmek suretiyle: “Onla-r›n üzerlerinde Allah’›n ismini anmazlar,” dediler. Yalan ye-re iftira düzmekte olduklar›ndan dolay› O, onlara cezalar›-n› verecektir. Bir de dediler ki: “Bu hayvanlar›n kar›nlar›n-da olan yavrular, yaln›zca bizim erkeklerimize aittir, eflleri-mize ise haramd›r. E¤er yavru ölü do¤arsa, o zaman on-lar da bunda ortakt›rlar,” dediler. Allah, bu düzmelerinincezas›n› verecektir. fiüphesiz O, hüküm ve hikmet sahibi

514

oland›r, bilendir. Çocuklar›n› hiç bir bilgiye dayanmaks›z›nak›ls›zca öldürenler ile Allah’a karfl› yalan yere iftira dü-züp Allah’›n kendilerine r›z›k olarak verdiklerini haram k›-lanlar, elbette hüsrana u¤ram›fllard›r. Onlar, gerçekten fla-fl›r›p sapm›fllard›r ve do¤ru yolu bulamam›fllard›r (6/136-140). Oysa hayvanlardan yük tafl›yan› ve tüylerinden döflekyap›lanlar› yaratan O’dur ve Allah: “Allah’›n size verdi¤ir›z›ktan yiyin, fleytan›n ard›na düflmeyin, flüphesiz o, siziniçin apaç›k bir düflmand›r” buyurmufltur. Allah, difli ve er-kek olmak üzere, (binek ve g›da olmak üzere) sekiz efl ya-ratt›. Koyundan iki, keçiden iki... (Resülüm!) De ki: “O,bunlar›n erkeklerini mi, yoksa bu iki diflinin rahimlerindebulunan yavrular› m› haram etti? E¤er do¤ru iseniz, banabunlarla ilgili Allah’›n emirlerini gösterin. Ve de ki: Deve-den de iki, s›¤›rdan da iki çift yaratt›. O bunlar›n erkekle-rini mi, diflilerini mi yoksa bu iki diflinin rahimlerinde bu-lunan yavrular› m› haram k›ld›? Yoksa Allah’›n size böylevasiyet etti¤ine flahit mi oldunuz?” Bilgisizce Allah’a karfl›yalan uydurandan daha zalim kim olabilir? Allah, o zalim-ler toplulu¤unu do¤ru yola iletmez (6/143-144).

• fiayet seni yalanlayacak olurlarsa, de ki: “Rabbiniz ge-nifl rahmet sahibidir. Onun fliddetli çarpmas›, suçlu günah-kârlar toplulu¤undan geri çevrilemez. fiirk koflanlar diye-cekler ki: “Allah dileseydi ne biz flirk koflard›k, ne de ata-lar›m›z ve hiç bir fleyi de haram k›lmazd›k.” Onlardan ön-cekiler de, bizim zorlu azab›m›z› tad›ncaya kadar böyle ya-lanlad›lar. De ki: “Sizin yan›n›zda, bize ç›karabilece¤iniz birilim mi var? Siz ancak zanna uymaktas›n›z ve siz ancak zanve tahminle yalan söylersiniz.” De ki: “En ‘üstün ve apa-ç›k’ delil Allah’›nd›r. E¤er o dileseydi elbette tümünüzü hi-dayete yöneltip iletirdi.” De ki: “Gerçekten Allah’›n bunuharam k›ld›¤›na flahadet edecek flahitlerinizi getirin.” fiayetonlar, flahadet edecek olurlarsa sen onlarla birlikte flahadetetme. Ayetlerimizi yalan sayanlar›n ve ahirete inanmayanla-r›n heva (istek ve tutku) lar›na uyma; onlar (birtak›m güç-leri ve varl›klar›) Rablerine denk tutmaktad›rlar (6/147-150).

• (Ey insanlar!) O, sizi tek bir nefisten yaratt› ve ken-

515

disiyle durulup yat›flmas› için ondan da eflini var etti. Onu(eflini) örtüp bürüyünce, o da bir yük yüklendi ve bunun-la bir süre gezindi. Nitekim a¤›rlafl›nca, ikisi Rableri olanAllah’a dua ettiler: “E¤er bize Salih bir çocuk verirsen, an-dolsun flükredenlerden olaca¤›z.” dediler. Ama O, onlara(Âdem’in çocuklar› erkek ve kad›nlara) Salih bir çocuk ve-rince, kendilerine verdi¤i fley konusunda ona ortaklar k›l-maya bafllad›lar. Allah, onlar›n flirk koflmakta olduklar›ndanyücedir. Kendileri yarat›l›p dururken, hiç bir fleyi yaratama-yan fleyleri mi ortak kofluyorlar? Oysa bu flirk kofltuklar›güçler ve nesneler ne onlara bir yard›ma güç yetirebilir,ne kendi nefislerine yard›m etme¤e. Onlar› hidayete ça¤›-r›rsan›z size uymazlar. Onlar› ça¤›rsan›z da, suskun dursa-n›z da size karfl› tutumlar› birdir. Allah’tan baflka tapt›kla-r›n›z sizler gibi kullard›r. E¤er do¤ru sözlüler iseniz, he-men onlar› ça¤›r›n da size icabet etsinler. Onlar›n yürüye-cek ayaklar›m› var? Ya da tutacaklar› elleri mi var? Veyagörecek gözleri mi var? Yoksa iflitecek kulaklar› m› var? Deki: “Ortak koflmakta olduklar›n›z› ça¤›r›n, sonra bir düzen(tuzak) kurun da bana göz bile açt›rmay›n.” Hiç flüphesiz,benim velim Kitab’› indiren Allah’t›r ve O Salihlerin ko-ruyuculu¤unu (velili¤ini) yap›yor. O’ndan baflka tapt›klar›-n›z ise size yard›ma güç yetiremezler, kendilerine de. E¤eronlar› do¤ru yola ça¤›r›rsan›z iflitmezler. Onlar› sana bakargibi görürsün, oysa onlar görmezler bile. (Resulüm!) Senaf (veya kolayl›k) yolunu benimse, ‹slâm’a uygun olan› (ör-fü) emret ve cahillerden yüz çevir (7/189-199).

• Allah vve RResulünden kkendileriyle aantlaflma yyapm›floldu¤unuz mmüflriklere bbir iihtard›r! (Ey müflrikler!) Bundanböyle yeryüzünde size tan›nm›fl bir süre olarak dört ay(müminlere savafl›n yasakland›¤› dört aylar) dolafl›n (Haya-t›n›zdan endifle etmeden gezin ve düflünün). Ve bilin kiAllah’› aciz b›rakacak de¤ilsiniz. Gerçekten Allah, küfre sa-panlar› hor ve afla¤›l›k k›l›c›d›r. Ve siz insanlar bu da si-zin için bir duyurudur).

Büyük HHac ((Hac-› EEkber) ggünü, AAllah’tan vve RResulün-den iinsanlara bbir dduyuru: Kesin olarak Allah, müflriklerdenuzakt›r, O’nun Resulü de... E¤er tövbe ederseniz bu sizin

516

için daha hay›rl›d›r; yok e¤er yüz çevirirseniz, bilin ki Al-lah’› elbette aciz b›rakacak de¤ilsiniz. Küfre sapanlar› ac›k-l› bir azabla müjdeleyin. Ancak müflriklerden kendileriyleantlaflma imzalad›klar›n›zdan, antlaflmadan bir fleyi eksiltme-yenler (antlaflmay› tam olarak uygulayanlar), ve size karfl›hiç kimseye yard›m etmeyenler baflka; art›k antlaflmalar›n›,süresi bitene kadar tamamlay›n. fiüphesiz, Allah muttakiolanlar› sever. Haram aylar (süre tan›nm›fl dört ay) s›yr›-l›p bitince müflrikleri buldu¤unuz yerde öldürün, onlar› tu-tuklay›n, kuflat›n ve onlar›n bütün geçit yerlerini kesip tu-tun. E¤er tövbe edip namaz k›larlarsa ve zekât› verirlerseyollar›n› aç›verin. Gerçekten Allah, ba¤›fllayand›r, esirgeyen-dir. E¤er müflriklerden biri, senden ‘aman isterse’, onaaman ver; öyle ki Allah’›n sözünü dinlemifl olsun, sonraonu ‘güvenlik içinde olaca¤› yere ulaflt›r’. Bu, onlar›n el-bette bilmeyen bir topluluk olmalar› nedeniyledir. MescidiHaram yan›nda kendileriyle anlaflt›klar›n›z d›fl›nda, müflrik-lerin Allah kat›nda ve Resulünün kat›nda nas›l bir ahdiolabilir? fiu halde o (anlaflmal› olanlar), size karfl› (do¤ru)bir tutum tak›nd›kça, siz de onlara karfl› do¤ru bir tutumtak›n›n. fiüphesiz Allah, muttaki olanlar› sever. Nas›l olabi-lir ki! E¤er size karfl› galip gelirlerse, size karfl› ne ‘akra-bal›k ba¤lar›n›’, ne de ‘sözleflme hükümlerini’ gözetip ta-n›rlar. Sizi a¤›zlar›yla hoflnut k›larlar, kalpleri ise karfl› ko-yar. Onlar›n ço¤u f›ska sapanlard›r. Allah’›n ayetlerine kar-fl›l›k az bir de¤eri sat›n ald›lar, böylece O’nun yolunu en-gellediler. Onlar›n yapmakta olduklar› gerçekten ne kötü-dür. Onlar hiç bir mümine karfl› ne akrabal›k ba¤lar›n›,ne de sözleflme hükümlerini gözetip tan›rlar. ‹flte bunlar,haddi aflmakta olanlard›r. E¤er onlar tövbe edip namaz›k›larlarsa ve zekât› verirlerse, art›k onlar sizin dinde kar-defllerinizdir. Bilen bir topluluk için ayetleri böyle birer bi-rer aç›klar›z. Ve e¤er antlaflmalardan sonra, yine yeminle-rini bozarlarsa ve dininize h›nç besleyip sald›r›rlarsa, budurumda küfrün önderleriyle çarp›fl›n. Çünkü onlar, ye-minleri olmayan kimselerdir; belki cayarlar. Yeminlerini bo-zan, peygamberi yurdundan sürmeye çabalayan ve sizinleilk defa savafla bafllayan bir toplulukla savaflmaz m›s›n›z?

517

Korkuyor musunuz onlardan? E¤er inan›yorsan›z, kendisin-den korkman›za Allah daha lay›kt›r. Onlarla çarp›fl›n›z. Al-lah, onlar› sizin ellerinizle azabland›rs›n, hor ve afla¤›l›k k›l-s›n ve onlara karfl› size zafer versin, müminler toplulu¤u-nun gö¤sünü flifaya kavufltursun. Ve kalplerindeki öfkeyi gi-dersin. Allah diledi¤inin tövbesini kabul eder. Allah bilen-dir, hüküm ve hikmet sahibidir. Yoksa siz, içinizden cihadedenleri ve Allah’tan ve Resulünden ve müminlerden bafl-ka s›r dostu edinmeyenleri Allah bilip ortaya ç›karmadanb›rak›l›verece¤inizi mi sand›n›z? Allah yapmakta olduklar›-n›zdan haberi oland›r. fiirk koflanlar›n, kendi küfürlerinebizzat kendileri flahitler iken, Allah’›n mescitlerini onarma-lar›na hak ve yetkileri yoktur. ‹flte bunlar, yapt›klar› boflagitmifl olanlard›r. Ve bunlar ateflte temelli kalacak da olan-lard›r. Allah’›n mescitlerini, yaln›zca Allah’a ve ahiret gü-nüne iman eden, namaz› dosdo¤ru k›lan, zekât› veren veAllah’tan baflkas›ndan korkmayanlar onarabilir. ‹flte, hida-yete erenlerden olduklar› umulanlar bunlard›r. Hac›lara suda¤›tmay› ve Mescid-i Haram’› onarmay›, Allah’a ve ahiretgününe iman eden ve Allah yolunda cihad edenin yapt›k-lar› gibi mi sayd›n›z? Bunlar Allah kat›nda bir olmazlar. Al-lah zulme sapan bir toplulu¤a hidayet vermez. ‹man eden-ler, hicret edenler ve Allah yolunda mallar›yla ve canlar›y-la cihad edenlerin Allah kat›nda büyük dereceleri vard›r. ‹fl-te kurtulufla ve mutlulu¤a erenler bunlard›r (9/1-20).

• Ey iman edenler, müflrikler ancak bir pisliktirler; öy-leyse bu y›llar›ndan sonra art›k Mescid-i Haram’a yaklaflma-s›nlar. E¤er ihtiyaç içinde kalmaktan korkarsan›z, Allah di-lerse sizi kendi fazl›ndan zengin k›lar. Hiç flüphesiz Allah,bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. Kendilerine kitap ve-rilenlerden, Allah’a ve ahiret gününe inanmayan, Allah’›nve Resulünün haram k›ld›¤›n› haram› tan›mayan ve hak di-ni (‹slâm’›) din edinmeyenlerle, küçük düflürülmüfller ola-rak cizyeyi kendi elleriyle verinceye kadar savafl›n. Yahudi-ler: “Üzeyir Allah’›n o¤ludur” dediler; H›ristiyanlar da:“Mesih Allah’›n o¤ludur” dediler. Bu, onlar›n a¤›zlar›ylasöylemeleridir; onlar, bundan önceki küfredenlerin sözleri-ni taklit ediyorlar. Allah onlar› kahretsin; nas›l da çevrili-

518

yorlar? Yahudiler Allah’› b›rak›p bilginlerini; H›ristiyanlarda Meryem o¤lu Mesih’i (‹sa’y›) Rabler edindiler. Hâlbu-ki onlara ancak tek ilaha kulluk etmeleri emrolundu.O’ndan baflka tanr› yoktur. O, bunlar›n ortak kofltuklar›fleylerden uzakt›r. A¤›zlar›yla Allah’›n nurunu söndürmekistiyorlar. Oysa kâfirler istemese de Allah, kendi nurunu ta-mamlamaktan baflkas›n› istemiyor. Müflrikler istemese de odini (‹slam’›) bütün dinlere üstün k›lmak için peygambe-rini hidayetle ve hak din ile gönderen O’dur. Ey imanedenler, gerçek flu ki, (Yahudi) bilginlerinden ve (H›risti-yan) rahiplerinden ço¤u, insanlar›n mallar›n› haks›zl›klayerler ve Allah’›n yolundan al›koyarlar. Alt›n› ve gümüflübiriktirip de Allah yolunda harcamayanlar ise, onlara daac›kl› bir azab› müjdele. Bunlar›n üzerlerinin cehennemateflinde k›zd›r›laca¤› gün, onlar›n al›nlar›, bö¤ürleri ves›rtlar› bunlarla da¤lanacak (ve:) “iflte bu, kendileriniz içiny›¤›p saklad›klar›n›zd›r; y›¤›p saklad›klar›n›z› tad›n” (deni-lecek). Gerçek flu ki, Allah kat›nda aylar›n say›s›, göklerive yeri yaratt›¤› günden beri Allah’›n kitab›nda on ikidir.Bunlardan dördü haram aylard›r. ‹flte dosdo¤ru olan he-sap budur. Öyleyse bu aylarda Allah’›n koydu¤u yasaklar›çi¤neyerek kendinize zulmetmeyin. Müflrikler siz topyekûnsavafl açarlarsa siz de topluca onlara karfl›l›k verin. Bilinizki Allah, muttakilerle beraberdir 9/28-36).

• Kendilerine onlar›n gerçekten ç›lg›n ateflin arkadafl-lar› olduklar› aç›kland›ktan sonra, yak›nlar› dahi olsa, müfl-rikler için ba¤›fllanma dilemeleri, peygambere ve imanedenlere yaraflmaz. ‹brahim’in babas› için ba¤›fllanma dile-mesi, ona yaln›zca verdi¤i bir söz dolay›s›yla idi. Kendisi-ne, onun gerçekten Allah’a düflman oldu¤u aç›klan›nca on-dan uzaklaflt›. Do¤rusu ‹brahim, çok duygulu, yumuflakhuyluydu. Bir toplulu¤a, Allah, hidayet verdikten sonra,korkup sak›nacaklar› fleyleri kendilerine aç›klay›ncaya ka-dar, onlar› sap›kl›¤a sürükleyecek de¤ildir. fiüphesiz Allah,her fleyi bilendir.(9/113-115)

• Allah, sakl› tuttuklar›n›z› ve a盤a vurduklar›n›z› bi-lir. Allah’tan baflka yakard›klar› hiç bir fleyi yaratamazlar,üstelik onlar yarat›l›p durmaktad›rlar. Ölüdürler, diri de¤il-

519

dirler; ne zaman dirileceklerinin fluuruna da varamazlar. Si-zin ilah›n›z tek bir ilaht›r. Ahirete inanmayanlar›n kalple-ri ise inkârc›d›r ve onlar müstekbir (büyüklenmekte) olan-lard›r. fiüphesiz ki, Allah, onlar›n sakl› tuttuklar›n› ve aç›-¤a vurduklar›n› bilir; gerçekten O, müstekbirleri sevmez.Onlara Rabbiniz ne indirdi?” dendi¤inde, “Eskilerin masal-lar›” dediler. K›yamet gününde kendi günahlar›n›n tümü-nü ve bilgisizce sapt›rd›klar›n›n günahlar›n›n bir k›sm›n›da yükleneceklerdir. Bak, ne kötü yük yükleniyorlar. On-lardan öncekiler, hileli düzenler kurmufllard› da, Allah’›nazap emri onlar›n kurduklar› yap›lar›n temellerine gelince,üstlerindeki tavan tepelerine çöktü; azap onlara fluurundaolmad›klar› yerden gelmiflti. Sonra (Allah) k›yamet günüonlar› afla¤›l›k k›lacak ve: “Peygamberlerimi onlarla tehditetti¤iniz ve bana ortak kofltuklar›n›z hani nerede?” diyecek-tir. Onlardan bilgin olanlar o gün hatalar›n› itiraf edecek-lerdir. Melekler bu müflriklerin canlar›n› al›rken, onlar yap-t›klar› kötülükleri inkâr edeceklerdir. Melekler ise onlara:“Allah yapt›klar›n›z› çok iyi bilendir. O halde, içinde ebe-di kalaca¤›n›z cehennemin kap›lar›ndan girin!” diyecekler-dir. Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür. (Allah’tan) Sak›nanla-ra: “Rabbiniz ne indirdi?” denildi¤inde, “Hay›r” indirdi der-ler. Bu dünyada güzel davran›fllarda bulunanlara güzellikvard›r; ahiret yurdu ise daha hay›rl›d›r. Takva sahiplerininyurdu ne güzeldir. Adn cennetleri; ona girerler, onun al-t›ndan ›rmaklar akar, içinde onlar›n her diledikleri fley var-d›r. ‹flte Allah, takva sahiplerini böyle ödüllendirir. Ki me-lekler, güzellikle canlar›n› ald›klar›nda: “Selam size” derler.“Yapt›klar›n›za karfl›l›k olmak üzere cennete girin.” (Küfresapanlar) Kendilerine meleklerin gelmesinden veya Rabbi-nin emrinin gelmesinden baflka bir fley mi gözlüyorlar? On-lardan öncekiler de öyle yapm›flt›. Allah onlara zulmetme-di, fakat onlar kendi nefislerine zulmediyorlard›. Böyleceiflledikleri kötülükleri kendilerine isabet etti ve alaya ald›k-lar› fley, kendilerini sar›p kuflat›verdi. fiirk koflmakta olan-lar dediler ki: “E¤er Allah dileseydi, O’nun d›fl›nda hiç birfleye kulluk etmezdik, biz de, atalar›m›z da ve O’nsuz hiçbir fleyi haram da k›lmazd›k.” Onlardan öncekiler de böy-

520

le yapm›flt›. fiu halde peygamberlere düflen apaç›k bir teb-li¤den baflkas› m›? Andolsun, biz her ümmete: “Allah’a kul-luk edin ve ta¤uttan kaç›n›n” diye tebli¤ etmesi için birpeygamber gönderdik. Böylelikle, onlardan kimine Allahhidayet verdi, onlardan kiminin üzerine de sap›kl›k hak ol-du. Art›k, yeryüzünde dolafl›n da yalanlayanlar›n u¤rad›kla-r› sonucu görün. (Resulüm!) Sen, onlar›n hidayet bulma-lar›n› ne kadar tutkuyla istesen de, Allah, flüphesiz sapt›r-d›¤›na hidayet vermez, onlar için yard›m edecek yoktur.Olanca yeminleriyle: “Öleni Allah diriltmez” diye yemin et-tiler. Hay›r; bu, O’nun üzerinde hak olan bir vaattir, an-cak insanlar›n ço¤u bilmezler. Hakk›nda ihtilafa düfltükle-ri fleyi onlara aç›klamas› ve küfre sapanlar›n kendilerininyalanc› olduklar›n› bilmesi için diriltecektir Biz bir fleyinolmas›n› istedi¤imiz zaman, ona söyleyecek sözümüz sade-ce “Ol!” dememizdir, o da hemen oluverir. Zulme u¤rat›l-d›ktan sonra, Allah yolunda hicret edenlere gelince, onla-r› dünyada güzel bir flekilde yerlefltirece¤iz. E¤er bilirlerseahiretin mükâfat› daha büyüktür. Onlar sabredenler veRablerine tevekkül edenlerdir. Biz senden evvel kendileri-ne vahyetti¤imiz erkeklerden baflkas›n› peygamberler olarakgöndermedik. E¤er bilmiyorsan›z, zikir ehline sorun. Pey-gamberlerimizi apaç›k deliller ve kitaplarla gönderdik. Sa-na da zikri (Kuran’›) indirdik ki, insanlara kendileri içinindirileni aç›klayas›n ve onlar da iyice düflünsünler, diye.Art›k kötülü¤ü örgütleyip düzenleyenler, Allah’›n, kendile-rini yerin dibine geçirmeyece¤inden veya fluuruna varama-yacaklar› yerden azab›n gelmeyece¤inden emin midirler? Yada onlar, dönüp dolaflmaktalarken, onlar› yakalay›vermeye-ce¤inden mi emindirler? Ki onlar bu konuda Allah’› acizb›rakacak de¤ildirler. Veya onlar› bir korku üzerinde ceza-land›rmayaca¤›ndan m› emindirler? Öyleyse Rabbin, ger-çekten flefkatli ve merhamet sahibidir. Allah’›n yaratt›¤›herhangi bir fleyin gölgesinin sa¤a do¤ru ve kuzey yönün-de Allah’a secde ederek (Allah’›n kanunlar›na uyarak) na-s›l döndü¤ünü görmüyorlar m›? (16.19.48).

• Nimet olarak size ulaflan ne varsa, Allah’tand›r, son-ra size bir zarar dokundu¤unda yine ancak O’na yalvar-

521

maktas›n›z. Sonra sizden zarar› kald›rd›¤›nda, sizden birgrup, hemen Rablerinin kendilerine verdiklerine karfl› nan-körlük etmek için flirk koflarlar. Öyleyse yararlan›n, ilerdebileceksiniz. Bir de kendilerine r›z›k olarak verdiklerimiz-den, mahiyetlerini bilmedikleri putlar›na pay ay›r›yorlar.Andolsun Allah’a karfl› düzmekte olduklar›n›zdan dolay›mutlaka sorguya çekileceksiniz. Onlar, k›zlar›n Allah’a aitoldu¤unu iddia ediyorlar. Hâflâ! Allah bundan münezzeh-tir. Be¤endikleri erkek çocuklar da kendilerinin oluyor.Onlardan birine k›z çocuk müjdelendi¤i zaman içi öfkeyletaflarak yüzü simsiyah kesilir. Kendisine verilen müjdeninkötülü¤ünden dolay› topluluktan gizlenir; onu afla¤›lanaraktutacak m›, yoksa topra¤a gömecek mi? Bak, verdikleri hü-küm ne kötüdür? Ahirete inanmayanlar›n kötü örneklerivard›r, en yüce örnekler ise Allah’a aittir. O, güç sahibioland›r, hüküm ve hikmet sahibidir. E¤er Allah, insanlar›zulümleri nedeniyle sorguya çekecek olsayd›, yeryüzündehiçbir canl› b›rakmazd›. Fakat onlar takdir edilen bir sü-reye kadar erteliyor. Onlar›n ecelleri gelince ne bir saatertelenebilirler, ne de öne al›nabilirler. Onlar, Allah’a, hofl-lar›na gitmeyen fleyleri uygun görürler, En güzel sonucunkendilerinin oldu¤unu anlatan dilleri de yalan›n örne¤iniveriyor. Hiç flüphesiz onlar için sadece atefl vard›r ve on-lar atefle terk olunacaklard›r. Allah’a, andolsun ki, sendenönceki ümmetlere de peygamberler gönderdik, fakat fley-tan o ümmetlerin baz›lar›na yap›p ettiklerini süslü göster-di de onlar iman etmediler. ‹flte o fleytan bugün de oiman etmeyenlerin velisidir. Ve onlar için elem verici birazap vard›r. Biz Kitap’› ancak, hakk›nda ihtilafa düfltüklerifleyi onlara aç›klaman ve inanan bir kavime rahmet ve hi-dayet olmas› d›fl›nda baflka bir amaçla indirmedik. Allahgökten su indiriyor ve onunla yeryüzünü ölümünden son-ra diriltiyor. fiüphesiz ki bunda dinleyen bir toplum içinbir ibret vard›r. Sizin için hayvanlarda da elbette ibretlervard›r, size onlar›n kar›nlar›ndaki fers (yar› sindirilmifl g›-dalar) ile kan aras›ndan, içenlerin bo¤az›ndan kolayl›klakayan dupduru bir süt içirmekteyiz. Hurmal›klar›n veüzümlüklerin meyvelerinden kurduklar› çardaklarda hem

522

sarhoflluk verici içki, hem güzel bir r›z›k edinmektesiniz.fiüphesiz akl›n› kullanabilen bir topluluk için, gerçektenbunda bir ayet vard›r. Rabbin bal ar›s›na vahyetti: “Da¤lar-da, a¤açlarda ve onlar›n kurduklar› çardaklarda kendineevler edin. Sonra meyvelerin tümünden ye, böylece Rabbi-nin sana kolaylaflt›rd›¤› yollarda uçuver” dedi. Onlar›n ka-r›nlar›ndan türlü renklerde flerbetler ç›kar, onda insanlariçin bir flifa vard›r. fiüphesiz düflünen bir topluluk için ger-çekten bunda bir ayet vard›r. Allah sizi yaratt›, sonra siziöldürüyor, sizden kimini de bildiklerini unutacak hale ge-linceye kadar yaflland›r›yor. fiüphe yok, Allah bilendir, herfleye güç yetirendir. Allah, r›z›kta kiminizi kiminize üstünk›ld›; üstün k›l›nanlar, r›z›klar›n› ellerinin alt›nda bulunan-lara verip de bu hususta kendilerini onlara eflit k›lmazlar.Durum böyle iken, üstün k›l›nanlar Allah’›n nimetini in-kâr m› ediyorlar? Allah size kendi nefislerinizden efller ya-ratt› ve size efllerinizden de çocuklar ve torunlar olufltu vesizi güzel fleylerden r›z›kland›rd›. fiimdi onlar, bât›la m›inan›yorlar ve Allah’›n nimetini inkâr m› ediyorlar? Al-lah’›n d›fl›nda, kendileri için göklerden ve yerden hiç birr›zka, hiç bir fleye malik olmayan ve buna güçleri yetme-yen fleylere mi tap›yorlar? Art›k Allah’a benzerler arama¤akalk›flmay›n; çünkü Allah bilir, siz ise bilmezsiniz. Allah, hiçbir fleye gücü yetmeyen ve baflkas›n›n mülkünde olan ile,taraf›m›zdan kendisine güzel bir r›z›k verdi¤imiz, böylelik-le ondan gizli ve aç›k infak eden kimseyi örnek olarak gös-terdi; bunlar hiç eflit olur mu? Hamd Allah’›nd›r; fakat on-lar›n ço¤u bilmezler. Allah flu örne¤i de verdi: ‹ki kifli;bunlardan birisi dilsiz, hiç bir fleye gücü yetmez ve her fle-yiyle efendisinin üstünde bir yük, o, onu hangi yöne gön-derse bir hay›r getirmez; flimdi bu, adaletle emreden vedosdo¤ru yol üzerinde bulunanla eflit olabilir mi? Göklerinve yerin gayb› Allah’a aittir. K›yametin kopmas› ise, gözaç›p kapama gibi veya daha az bir zamandan ibarettir. fiüp-he yok, Allah her fleye güç yetirendir. Allah sizi anneleri-nizin karn›ndan siz hiç bir fley bilmez halde iken ç›kard›.Size, flükredesiniz diye kulaklar, gözler ve gönüller (düflü-nen kafalar) verdi. Ta ki flükredesiniz. Gö¤ün bofllu¤unda

523

boyun e¤dirilmifl (musahhar k›l›nm›fl) kufllar› görmüyorlarm›? Onlar› böyle bofllukta Allah’tan baflkas› tutmuyor. fiüp-hesiz, iman eden bir topluluk için bunda ayetler vard›r.Allah, size evlerinizi, içinde güvenlik ve huzur bulaca¤›n›zyerler k›ld› ve size hayvan derilerinden hem göç gününde,hem de yerleflme gününde kolayl›kla tafl›yabilece¤iniz evler;yünlerinden, yapa¤›lar›ndan ve k›llar›ndan bir zamana ka-dar giyimlikler, döflemelikler ve ticaret için bir meta k›ld›.Allah, sizin için yaratt›¤› fleylerden gölgeler k›ld›. Da¤lardada sizin için bar›naklar siperler k›ld›, sizi s›caktan koruya-cak elbiseler, sizi savafl›n›zda zorluklara karfl› koruyacak gi-yimlikler (z›rhlar) de var etti. ‹flte O, üzerinizdeki nimeti-ni böyle tamamlamaktad›r, umulur ki teslim olursunuz. Fa-kat onlar yüz çevirirlerse, sana düflen yaln›zca apaç›k birtebli¤dir. Onlar, Allah’›n nimetini bilmektedirler, sonra dainkâr etmektedirler; onlar›n ço¤u küfre sapanlard›r. Herümmetten bir flahit gönderece¤imiz gün; art›k ondan son-ra ne küfredenlere özür dilemeleri için izin verilecek, nede Allah’tan hoflnutluk dilekleri kabul edilecek. O zulme-denler, azab› gördüklerinde, ne azap onlara hafifletilecek,ne de onlara süre tan›nacak. O flirk koflanlar, flirk kofltuk-lar›n› gördükleri zaman: “Rabbimiz, seni b›rak›p bizim tap-makta oldu¤umuz ortaklar›m›z bunlard›r” diyecekler. On-lar da bunlara: “Siz gerçekten yalan söyleyenlersiniz” diyesözü geri çevirip f›rlatacaklar. O gün art›k Allah’a teslimolmufllard›r ve uydurduklar› yalanc› ilahlar da onlardan çe-kilip uzaklaflm›flt›r. (16/53-87)

• Rabbiniz size erkekleri seçti de meleklerden diflilerimi kendine edindi? Gerçekten siz büyük bir söz söylemek-tesiniz. Andolsun, biz bu Kuran’da çeflitli aç›klamalar yap-t›k, ö¤üt al›p-düflünsünler diye, oysa bu, onlar›n daha dauzaklaflmalar›ndan baflkas›n› artt›rm›yor. De ki: “E¤er söy-ledikleri gibi O’nunla beraber ilahlar olsayd›, onlar arfl›nsahibine mutlaka bir yol ararlard›.” O, onlar›n dediklerin-den münezzeh, yüce ve büyük bir yükseklikle yüksektir. Ye-di gök, yer ve bunlar›n içindekiler O’nu tesbih etmekte-dir; O’nu övgü ile tesbih etmeyen hiç bir fley yoktur, an-cak siz onlar›n tesbihlerini kavram›yorsunuz. fiüphe yok O,

524

halim oland›r, ba¤›fllayand›r. Kur’an okudu¤un zaman se-ninle ahirete inanmayanlar aras›nda görünmez bir perdek›ld›k. Ve onlar›n kalpleri üzerine, onu kavray›p anlamala-r›n› engelleyen kabuklar, kulaklar›na da bir a¤›rl›k koyduk.Sen Kuran’da sadece Rabbini “bir ve tek” (ilah olarak) an-d›¤›n zaman, nefretle kaçar vaziyette gerisin geriye gider-ler. Biz onlar›n seni dinlediklerinde ne için dinlediklerini,gizli konuflmalar›nda da o zalimlerin: “Siz büyülenmifl biradamdan baflkas›na uymuyorsunuz” dediklerini çok iyi bili-riz. Sana nas›l örnekler vererek sapt›klar›na bir bak, art›konlar›n bir yola güçleri yetmemektedir. Dediler ki: “Biz ke-mikler haline geldikten, toprak olup ufaland›ktan sonram›, gerçekten biz mi yeni bir yarat›l›flla diriltilece¤iz?” Deki: “‹ster tafl olun, ister demir, ya da gö¤üslerinizdebüyümekte olan veya büyüttü¤ünüz bir yarat›k olun.” “Bizikim (hayata) geri çevirebilir” diyecekler. De ki: “Sizi ilkdefa yaratan.” Bu durumda sana bafllar›n› alayl›ca sallaya-caklar ve diyecekler ki: “Ne zamanm›fl o?” De ki: “Umulurki pek yak›nda.” (17/40-51). Rabbin, göklerde ve yerdeolan herkesi en iyi bilir. Andolsun, biz peygamberlerin birk›sm›n› bir k›sm›na üstün k›ld›k ve Davud’a da Zebur ver-dik. Resulüm de ki: “Allah’› b›rak›p da ilah olarak ilerisürdüklerinize yalvar›n. Ne var ki onlar, sizin s›k›nt›n›z› neuzaklaflt›rabilirler, ne de de¤ifltirebilirler. Onlar›n tapt›kla-r› da, hangisi daha yak›nd›r diye Rablerine yaklaflmak içinbir vesile ar›yorlar. O’nun rahmetini umuyorlar ve azab›n-dan korkuyorlar. fiüphesiz senin Rabbinin azab› korkunç-tur (17/55-57). Onlar neredeyse, sana vahyetti¤imizden bafl-kas›n› bize karfl› düzüp uydurman için seni fitneye düflü-receklerdi; o zaman da seni dost edineceklerdi. E¤er bizseni sa¤lamlaflt›rmasayd›k, andolsun, sen onlara az bir fleyde olsa e¤ilim gösterecektin. Bu durumda, biz sana, haya-t›n da kat kat ac›s›n›, ölümün de kat kat ac›s›n› tatt›r›r-d›k; sonra bize karfl› bir yard›mc› bulamazd›n. Neredeyseseni bu yerden (yurdundan) ç›karmak için tedirgin ede-ceklerdi; bu durumda kendileri de senden sonra az bir sü-reden baflka kalamazlar. Bu, senden önce gönderdi¤imizpeygamberler hakk›ndaki kanun da budur. Bizim kanunu-

525

muzda hiçbir de¤ifliklik bulamazs›n (17/73-77).• (Resulüm!) Sen de sabah akflam O’nun r›zas›n› iste-

yerek Rablerine dua edenlerle birlikte sabret. Dünya haya-t›n›n (aldat›c›) süsünü isteyerek gözlerini onlardan kayd›r-ma. Kalbini bizi zikretmekten gaflete düflürdü¤ümüz, ken-di istek ve tutkular›na (hevas›na) uyan ve iflinde afl›r›l›¤agidene itaat etme. Ve de ki: “Hak Rabbinizdendir”; art›kdileyen iman etsin, dileyen küfre saps›n. fiüphesiz biz za-limlere bir atefl haz›rlam›fl›z, onun duvarlar› kendilerini çe-peçevre kuflatm›flt›r. E¤er onlar yard›m isterlerse, kat› birs›v› gibi yüzleri kavurup yakan bir su ile yard›m edilirler.Ne kötü bir içkidir o ve ne kötü bir destektir (18/28-29).

• Andolsun, bu Kuran’da insanlar için Biz her örnek-ten çeflitli aç›klamalarda bulunduk. ‹nsan, her fleyden çoktart›flmac›d›r. Kendilerine hidayet geldi¤i zaman insanlar›inanmaktan ve Rablerinden ba¤›fllanma dilemelerinden al›-koyan fley, ancak evvelkilerin sünnetinin (uygulamalar›n)kendilerine de gelmesi ya da azab›n onlar› karfl›larcas›nakendilerine gelmesini beklemeleridir. Biz peygamberleri,müjde vericiler ve uyar›c› olmak d›fl›nda baflka bir amaçlagöndermemekteyiz. Küfre sapanlar ise, hakk› bat›l ile ge-çersiz k›lmak için mücadele etmektedirler. Onlar benimayetlerimi ve uyar›lar›m› alay konusu edindiler. KendisineRabbinin ayetleri ö¤ütle hat›rlat›ld›¤› zaman, onlara s›rt çe-viren ve kendi yapt›klar›n› unutandan daha zalim kimdir?Biz gerçekten, onlar›n kalpleri üzerine onu kavray›p anla-malar›n› engelleyen bir perde gerdik) kulaklar›na da bira¤›rl›k koyduk. Sen onlar› hidayete ça¤›rsan bile, onlarsonsuza kadar asla hidayet bulamazlar. Senin Rabbin rah-met sahibi ve ba¤›fllay›c›d›r. E¤er Rabbin onlar› yapt›klar›yüzünden cezaland›rmak isteseydi, onlara azab› çabucak ve-rirdi. Fakat kendilerine belirlenmifl belli bir süre vard›r ki,art›k o süre sonunda kaç›p kurtulacaklar› bir yer bulama-yacaklard›r (18/54-59).

• Görmedin mi, biz gerçekten fleytanlar›, küfre sapan-lar›n üzerine gönderdik, onlar› tahrik edip k›flk›rt›yorlar.Onlara karfl› acele davranma; biz onlar için ancak sayd›k-ça saymaktay›z. Takva sahiplerini bir heyet halinde Rahman

526

olan Allah’›n huzuruna toplayaca¤›m›z gün, Suçlu günah-kârlar› da, susam›fllar olarak cehenneme sürece¤iz. Rahma-n›n kat›nda ahit alm›fllar›n d›fl›nda onlar, flefaate malik ola-mayacaklard›r. “Rahman çocuk edinmifltir” dediler. Andol-sun, siz oldukça çirkin bir cesarette bulunup geldiniz. Rah-man’a çocuk isnad›nda bulunmalar› nedeniyle, neredeysegökler paramparça olacak, yer çatlayacak ve da¤lar y›k›l›pgöçüverecekti. Rahman olan Allah’a çocuk edinmek yarafl-maz. Göklerde ve yerde olan herkesin her fleyin tümü.Rahman olan Allah’a, yaln›zca kul olarak gelecektir. Andol-sun, onlar›n tümünü kuflatm›fl ve onlar› say› olarak da say-m›fl bulunmaktad›r. Ve onlar›n hepsi, k›yamet günü O’na,yapayaln›z tek bafllar›na geleceklerdir(19/83-95). Biz, onlar-dan önce nice insan kuflaklar›n› y›k›ma u¤ratt›k; flimdiyseonlardan hiç birini hissediyor ya da onlar›n f›s›lt›lar›n› du-yuyor musun? (19/98)

• Evet, biz onlar› ve atalar›n› yararland›rd›k; öyle ki,ömür onlara hiç bitmeyecekmifl gibi uzun geldi. Fakat flim-di, bizim gerçekten yere gelip onu çevresinden eksiltmek-te oldu¤umuzu (ömürlerinin devaml› kalmayaca¤›n›) gör-müyorlar m›? fiu halde, üstün gelenler onlar m›? De ki:“Ben sizi yaln›zca vahiy ile uyarmaktay›m. Ancak sa¤›r olan-lar, uyar›ld›klar›nda ça¤r›y› iflitmezler.” Andolsun, onlaraRabbinin azab›ndan ‘bir ufak esinti’ dokunacak olsa hiçtart›flmas›z; “Eyvahlar bize, gerçekten bizler zulme sapanlar-m›fl›z” diyecekler. Biz ise, k›yamet gününe ait duyarl› tera-ziler koyar›z da art›k, hiç bir nefis hiç bir fleyle haks›zl›¤au¤ramaz. Bir hardal tanesi bile olsa onu getiririz. Hesapgörücüler olarak biz yeteriz (21/44-47). (Ey müflrikler!)Gerçekten siz de, Allah’›n d›fl›nda tapt›klar›n›z da cehen-nemin odunusunuz, siz ona varacaks›n›z. E¤er onlar ger-çek ilahlar olsalard›, ona girmeyeceklerdi. Oysa onlar›n tü-mü içinde temelli kal›c›d›rlar. Orda kendileri için, ‘kemik-leri çat›rdatan inlemeler’ vard›r. Onlar orda iflitmezler de(21/98-100).

• Müflrik, Allah’tan baflka, kendisine ne zarar› doku-

527

nan, ne yarar› olan fleylere yakar›r. ‹flte bu, en uzak birsap›kl›kt›r. Ya da zarar›, yarar›ndan daha yak›n olana ta-par; tapt›¤›, ne kötü yard›mc› ve ne kötü yoldaflt›r (22/12-13). Kendisine ortak koflmaks›z›n Allah’›n hanifleri (O’nunbirli¤ini tan›yan) olun. Kim Allah’a ortak koflarsa sanki o,gökten düflerken kufllar onu havada kapm›fl gibidir, yakut-ta rüzgâr›n sürükleyip helak olaca¤› bir mekana at›lm›fl gi-bidir (22/31). Halk› zulmediyorken y›k›ma u¤ratt›¤›m›z ni-ce ülkeler vard›r ki, flimdi onlar›n altlar› üstlerine gelmifl›p›ss›z durmakta, kullan›lamaz durumdaki kuyular› terkedil-mifl bulunmakta, yüksek saraylar› ç›n ç›n ötmektedir. Yer-yüzünde gezip dolaflm›yorlar m›, böylece onlar›n kendisiy-le akledebilecek kalpleri ve kendisiyle iflitebilecek kulaklar›oluversin? Çünkü gerçek flu ki, gözler kör olmaz, ancak si-nelerdeki kalpler körelir. Onlar senden, azab›n çarçabukgetirilmesini istiyorlar; Allah, vaadine kesin olarak muhale-fet etmez. Gerçekten, senin Rabbinin kat›nda bir gün si-zin saymakta olduklar›n›zdan bin y›l gibidir. Nice ülkelervard›r ki, halk› zulmediyorken ben ona bir süre tan›d›m,sonra yakalay›verdim; dönüfl yaln›zca banad›r (22/45-48).Ayetlerimiz konusunda acze düflürücü çabalar harcayanlar,onlar da alevli ateflin halk›d›r (22/51). Onlar, Allah’› b›-rak›p da Allah’›n kendisine ispatlay›c› bir delil indirmedi-¤i ve haklar›nda kendilerinin hiç bir bilgileri olmayan fley-lere tapmaktad›rlar. Zulme sapanlar için hiç bir yard›mc›yoktur (22/71).

• (Resulüm!) Kendi istek ve tutkular›n› (hevas›n›) ilahedineni gördün mü? fiimdi ona karfl› sen mi vekil olacak-s›n? Yoksa sen, onlar›n ço¤unu söz iflitir ya da akl›n› kul-lan›r m› say›yorsun? Onlar, ancak hayvanlar gibidirler; ha-y›r, onlar yol bak›m›ndan daha da flaflk›n ve afla¤›d›rlar(25/43-44).

• Cehennem de azg›nlar için sergilenir. Ve onlara: “Ta-p›nmakta olduklar›n›z nerede?” denilir. Allah’›n d›fl›ndaolan ilahlar; size yard›mlar› dokunuyor mu veya kendileri-ne yard›mlar› oluyor mu? Art›k onlar ve azg›nlar onun içi-ne dökülüverilmifltir. Ve ‹blis’in bütün ordular› da. Oradabirbirleriyle çekiflip tart›flarak derler ki: “Andolsun biz ger-

528

çekten Allah’a, karfl› apaç›k bir sap›kl›k içindeymifliz,”“Çünkü sizi (yalanc› olanlar›) âlemlerin Rabbiyle eflit tutu-yorduk. “Bizi suçlu günahkârlardan baflka sapt›ran da ol-mad›.” “Art›k bizim için ne bir flefaatçi var, ne de candanyak›n bir dost. Bizim bir kere daha dünyaya dönüflümüzmümkün olsayd› da iman edenlerden olabilseydik.” Hiçflüphe yok, bunda bir ayet vard›r, ama onlar›n ço¤u imanetmifl de¤ildirler. Ve hiç flüphe yok, senin Rabbin, güçlüve üstün oland›r, esirgeyendir (26/91-104).

• Onlar gemiye bindikleri zaman, dini yaln›zca O’na‘halis k›lan gönülden ba¤l›lar’ olarak, Allah’a yalvar›p ya-kar›rlar. Ama onlar› karaya ç›kar›p kurtar›nca da, hemenflirk koflarlar ve kendilerine yararlan›p metalanmalar› içinverdi¤imiz verdi¤imiz nimetlere nankörlük ederler. Ancakonlar yak›nda bileceklerdir. Görmediler mi ki, çevrelerin-de insanlar kap›l›p mallar› ya¤ma edilirken, biz Haremolan (Mekke’yi)i güvenilir ve dokunulmaz k›ld›k. Yine deonlar, bat›la inan›p Allah’›n nimetlerine nankörlük mü edi-yorlar? Allah hakk›nda yalan uydurup iftira edenlerden ve-ya kendisine hak geldi¤i zaman onu yalan sayandan dahazalim kimdir? Küfre sapanlara cehennem içinde bir konak-lama yeri mi yok? (29/65-8).

• Hay›r, zulmetmekte olanlar, hiç bir bilgiye dayanmak-s›z›n kendi heva (istek ve tutku) lar›na uymufllard›r. Al-lah’›n sapt›rd›¤›n› kim hidayete erdirebilir? Onlar›n hiç biryard›mc›lar› yoktur (30/29). ‹nsanlar›n kendi ellerinin ka-zand›¤› dolay›s›yla, karada ve denizde fesat ortaya ç›kt›.Umulur ki, dönerler diye Allah onlara yapmakta oldukla-r›n›n bir k›sm›n› kendilerine tatt›rmaktad›r. De ki: “Yeryü-zünde gezip dolafl›n, böylece daha öncekilerin nas›l bir so-na u¤rad›klar›n› görün. Onlar›n ço¤u müflrik olanlard›r”(30/41-42). ‹flte Allah, bilmeyenlerin kalplerini böyle dam-galamaktad›r (30/59).

• ‹flte böyle; hiç flüphesiz Allah, O, Hak oland›r ve hiçflüphesiz O’nun d›fl›nda tapmakta olduklar› tanr›lar isebat›ld›r (geçersiz bofl fleylerdir). Hiç flüphe yok Allah,yücedir, büyüktür (31/30).

529

• Kendisine Rabbinin ayetleri hat›rlat›ld›ktan sonra, on-lardan yüz çevirenden zalim kimdir? Gerçekten biz, suçlugünahkârlardan intikam al›c›lar›z (32/22). Görmüyorlar m›;biz, suyu çorak topra¤a sürüyoruz da onunla ekin bitiriyo-ruz; ondan hayvanlar› da, kendileri de yemektedir? Yine degörmüyorlar m›? (32/27).

• Allah, münaf›k erkekleri ve münaf›k kad›nlar›, müfl-rik erkekleri ve müflrik kad›nlar› azabland›racak; mümin er-keklerin ve mümin kad›nlar›n da tövbesini kabul edecek-tir. Allah çok ba¤›fllayand›r, çok esirgeyendir (33/73).

• De ki: “Allah’›n d›fl›nda tanr› diye öne sürdüklerini-zi ça¤›r›n: Onlar›n göklerde ve yerde bir zerre a¤›rl›¤›ncabile hiç bir fleye güçleri yetmez; onlar›n bu ikisinde hiçbir ortakl›¤› olmad›¤› gibi, O’nun bunlardan hiç bir des-tekçi olan› da yoktur (34/22) .

• E¤er putlar› ça¤›r›rsan›z, sizin ça¤r›n›z› iflitmezler. Fa-raza iflitseler bile, size cevap veremezler. K›yamet günündede ortakl›klar›n› reddedecekler. (Resulüm!) gerçek bilgile-ri sana Rabbin vermektedir (35/14). Müflriklere de ki: “Al-lah’› b›rak›p da tapt›¤›n›z ortaklar›n›z›n yeryüzünde yarat-t›klar› herhangi bir fleyi gördünüz mü, varsa gösterin? Yok-sa onlar›n göklerde bir ortakl›lar› m› var? Yahut size bukonuda Allah’›n verdi¤i bir kitap var da ona göre mi ha-reket ediyorsunuz? Hay›r! O zalimler birbirlerine, aldat-maktan baflka bir fley vaat etmiyorlar (35/40).

• Yard›m görürler umuduyla, onlar Allah’tan baflkailahlar edindiler. Onlar›n o ilahlar›n›n kendilerine yard›metmeye güçleri yetmez; oysa kendileri, onlar için haz›r bu-lundurulmufl askerlerdir. Öyleyse onlar›n sözleri seni hüz-ne kapt›rmas›n. Gerçekten biz, onlar›n saklamakta oldukla-r›n› da, a盤a vurduklar›n› da biliyoruz. ‹nsan, bizim ken-disini bir damla sudan yaratt›¤›m›z› görmüyor mu? fiimdio, apaç›k bir düflman kesiliyor. Kendi yarat›l›fl›n› unutarakbize bir örnek veriyor ve diyor ki: “Çürümüfl bozulmuflken,bu kemikleri kim diriltecekmifl?” De ki: “Onlar›, ilk defayarat›p infla eden diriltecek. O, her yaratmay› bilir.” Ki O,size yeflil a¤açtan bir atefl k›land›r; siz de ondan yak›yorsu-

530

nuz (36/74-80).• Onlar (puta tap›c›lar), her ne kadar flöyle diyor idiy-

seler de: “E¤er yan›m›zda öncekilerden bir zikir (kitap) bu-lunmufl olsayd›, gerçekten bizler de, Allah’›n muhlis kulla-r›ndan olurduk.” Fakat Kitap gelince onu tan›may›p küf-rettiler; yak›nda bileceklerdir. Andolsun, peygamber olarakgönderilen kullar›m›za flu sözümüz geçmifltir: Hiç tart›flma-s›z onlar, muhakkak nusret (yard›m ve zafer) bulacaklar-d›r. Ve hiç flüphesiz, bizim ordular›m›z; üstün gelecek olan-lard›r. Öyleyse sen, bir süreye kadar onlardan yüz çevir.Ve onlar› seyret; onlar da azab› yak›nda göreceklerdir. fiim-di onlar, bizim azab›m›z› m› acele istiyorlar? Fakat azaponlar›n sahas›na indi¤i zaman, uyar›l›p korkutulanlar›n sa-bah› ne kadar da kötü olur. Sen bir süreye kadar onlar-dan yüz çevir. Ve seyret; onlar da yak›nda azab› görecek-lerdir (37/167-179).

• Haberin olsun; halis (kat›ks›z) olan din yaln›zca Al-lah’›nd›r. O’ndan baflka veliler edinenler flöyle derler: “Biz,bunlara bizi Allah’a daha fazla yaklaflt›rs›nlar diye ibadetediyoruz.” Hiç flüphesiz Allah, kendi aralar›nda, hakk›ndaihtilaf ettikleri fleyler için hüküm verecektir. Gerçekten Al-lah, yalanc›, kâfir olan kimseyi hidayete erifltirmez (39/3).Onlara de ki: “Siz, O’nun d›fl›nda dilediklerinize ibadetedin.” De ki: “Gerçekten hüsrana u¤rayanlar, k›yamet gü-nü hem kendilerini, hem de yak›nlar›n› hüsrana u¤ratan-lard›r. Haberiniz olsun; bu apaç›k olan hüsran›n kendisi-dir.” Onlar›n üstlerinde ateflten tabakalar, altlar›nda da ta-bakalar vard›r. ‹flte Allah, kendi kullar›n› bununla tehditedip korkutuyor. Ey kullar›m öyleyse benden korkup sak›-n›n (39/15-16). Allah’a karfl› yalan söyleyenden ve kendi-sine gelen Kuran’› yalanlayandan daha zalim kimdir? Kâ-firler için cehennemde bir konaklama yeri mi yok?(39/32).

• (Resulüm!) müflrikler sana: “Bizi kendisine ça¤›rmak-ta oldu¤un fleye karfl› kalplerimiz bir örtü içindedir, kulak-lar›m›zda bir a¤›rl›k, bizimle senin aranda da bir perdevard›r. Art›k sen, yapabilece¤ini yap, biz de gerçekten ya-p›yoruz.” diyorlar. Onlara de ki: “Ben, ancak sizin benze-

531

riniz olan bir beflerim. Bana yaln›zca, sizin ilah›n›z›n birtek ilah oldu¤u vahyolunuyor. Öyleyse O’na yönelin veO’ndan ma¤firet dileyin”. Vay haline o müflriklerin. Ki on-lar, zekât› vermeyenler ve onlar ahireti inkâr edenlerdir.Gerçek flu ki, iman edip Salih amellerde bulunanlar ise;onlar için kesintisi olmayan bir ecir vard›r. De ki: “Ger-çekten siz mi yeri iki günde yaratana karfl› küfre sap›yorve O’na birtak›m efller k›l›yorsunuz? O, âlemlerin Rabbi-dir.” Yeryüzünün üstünde sars›lmaz da¤lar var etti, ondabereketler yaratt› ve isteyip arayanlar için eflit olmak üze-re oradaki r›z›klar› dört günde takdir etti. Sonra, kendisiduman halinde olan gö¤e yöneldi; böylece ona ve yere de-di ki: “‹steyerek veya istemeyerek gelin.” ‹kisi de: “‹steye-rek (itaat ederek) geldik” dediler. Böylelikle onlar› iki güniçinde yedi gök olarak tamamlad› ve her bir gö¤e emrinivahyetti. Biz dünya gö¤ünü de kandillerle süsleyip donat-t›k ve bir koruma alt›na ald›k. ‹flte bu üstün ve güçlü olan,bilen Allah’›n takdiridir. Bu durumda e¤er onlar yüz çe-virirlerse, art›k de ki: “Ben sizi, Ad ve Semûd kavimlerininy›ld›r›m›na benzer bir y›ld›r›mla uyar›p korkuttum”. Onla-ra “Yaln›zca Allah’a kulluk edin” diye önlerinden ve arka-lar›ndan peygamberler gelince, dediler ki: “E¤er dileseydiRabbimiz melekler indirirdi. Bundan dolay› biz, sizin ken-disiyle gönderildi¤iniz fleye karfl› küfredenleriz (inanm›yo-ruz).” Ad kavmine gelince; onlar yeryüzünde haks›z yerebüyüklendiler ve dediler ki: “Kuvvet bak›m›ndan bizden da-ha üstün kimmifl?” Onlar, gerçekten kendilerini yaratan Al-lah’› görmediler mi? O, kuvvet bak›m›ndan kendilerindendaha üstündür. Oysa onlar, bizim ayetlerimizi bilerek inkârediyorlard› (41/5-15).

• K›yamet saatinin bilgisi O’ndad›r. Onun bilgisi d›fl›n-da hiçbir meyve çekirde¤i kabu¤unu yar›p ç›kamaz, hiçbirdifli gebe kalamaz ve do¤uramaz. K›yamet gününde Allahkendisine ortak koflanlara: “Ortaklar›m nerede!” diye ses-lendi¤i gün onlar: “Buna dair bizden tan›kl›k edecek kim-senin bulunmad›¤›n› arz ederiz” diyeceklerdir. Böylece ön-ceden yalvar›p durduklar putlar›n›n kendilerine zarardanbaflka bir fayda sa¤lamad›¤›n› ve kendileri için art›k kaça-

532

cak yer olmad›¤›n› anlayacaklard›r (41/47-48).• Yoksa onlar›n, Allah’›n izin vermedi¤i bir dini geti-

ren ortaklar› m› var? E¤er Allah’›n insanlara vermifl oldu-¤u erteleme sözü olmasayd›, aralar›nda derhal hüküm ve-rilirdi. fiüphesiz zalimlere can yak›c› bir azap vard›r(42/21).

• Siz haddi aflan kimseler oldunuz diye, sizi Kuran’lauyarmaktan vaz m› geçelim? Daha önceki milletlere nicepeygamberler göndermifltik. Onlar, kendilerine gelen herpeygamberi mutlaka alaya al›rlard›. Biz bunlardan dahazorba olanlar›n› da helak ettik. Nitekim öncekilerde onla-r›n örne¤i vard›r. Andolsun ki, onlara gökleri ve yeri kimyaratt›? diye sorarsan; onlar: “Güçlü olan, her fleyi bilenAllah yaratt›” derler(43/5-9). Ama onlar, kullar›ndan birk›sm›n› onun parças› olarak kabul ettiler. Gerçekten insanaç›kça nankörlük etmektedir. Yoksa O, yaratt›klar›ndan k›z-lar› kendine edindi ve erkekleri size mi ay›r›p b›rakt›? Oy-sa onlardan biri, O Rahman olan Allah için verdi¤i örnekile k›z çocu¤unun do¤umuyla müjdelendi¤i zaman, yüzüsimsiyah kesilmifl olarak kahr›ndan yutkundukça yutkunu-yor. Onlar, süs içinde büyütülüp savafl edemeyecek olank›zlar› m› Allah’a yak›flt›r›yorlar? Onlar ki kendileri Rah-man›n kullar› olan melekleri difliler k›ld›lar. Kendileri on-lar›n yarat›l›fllar›na flahit mi oldular? Onlar›n flahitlikleri ya-z›lacak ve bundan dolay› sorumlu tutulacaklar. Dediler ki:“E¤er Rahman dilemifl olsayd›, biz onlara ibadet etmezdik.”Onlar›n bundan yana hiç bir bilgileri yoktur. Onlar, yal-n›zca zan ve tahminle yalan söylemektedirler. Yoksa biz,bundan önce kendilerine bir Kitap verdik de flimdi onam› tutunuyorlar? Hay›r; dediler ki: “Gerçek flu ki biz, ata-lar›m›z› bir ümmet üzerinde bulduk ve do¤rusu biz onla-r›n izleri (eserleri) üstünde do¤ru olana yönelmifl kimsele-riz.” ‹flte böyle; senden önce de herhangi bir memleketebir peygamber göndermifl olmayal›m, mutlaka onun refahiçinde fl›mar›p azan önde gelenleri flöyle demifllerdir: “Ger-çek flu ki, biz, atalar›m›z› bir ümmet (din) üzerinde bul-duk ve do¤rusu biz, onlar›n izlerine (eserlerine) uymuflla-r›z” (43/15-23). Andolsun, biz size hakk› getirdik, fakat si-

533

zin birço¤unuz hakk› çirkin görüp tiksinenlerdiniz. Yoksaonlar, ifli s›k› m› tuttular? ‹flte flüphesiz biz de ifli s›k› tutan-lar›z. Yoksa onlar, gerçekten s›r tuttuklar›n› ve bizim arala-r›ndaki f›s›ldamalar›n› iflitmedi¤imizi mi san›yorlar? Hay›r,iflitiyoruz ve onlar›n yanlar›ndaki elçilerimiz de her fleyi ya-z›yorlar. (43/78-80)

• De ki: “Gördünüzmü haber verin; Allah’tan baflkatapmakta olduklar›n›z, yerden neyi yaratm›fllar, bana göste-rin? Yoksa onlar›n göklerde bir ortakl›¤› m› var? E¤er do¤-ru sözlüler iseniz, bundan önce bir kitap ya da ilim kal›n-t›s› (veya bir eser) varsa, bana getirin.” Allah’› b›rak›p k›-yamet gününe kadar kendisine icabet etmeyecek olan fley-lere tapmakta olandan daha sap›k kimdir? Oysa onlar, bun-lar›n tapmalar›ndan habersizdirler. ‹nsanlar (bir araya ge-tirilip) haflrolundu¤u zaman, Allah’tan baflka tapt›klar› on-lara düflman kesilirler ve onlar›n kendilerine ibadet etme-lerini de tan›mazlar. Onlara aç›k belgeler olarak ayetleri-miz okundu¤u zaman, o küfredenler kendilerine gelmiflolan hak için dediler ki: “Bu, apaç›k bir büyüdür.” Yoksa:“Kendisi onu uydurdu” mu diyorlar? De ki: “E¤er onu benuydurdumsa, bu durumda siz, Allah’tan bana gelecek olanhiç bir cezay› önlemeye malik olamazs›n›z. Sizin kendisi(Kur’an) hakk›nda, ne taflk›nl›klar yapmakta oldu¤unuzu Odaha iyi bilendir. Benimle sizin aran›zda flahit olarak O ye-ter. O, çok ba¤›fllayand›r, çok esirgeyendir.” (46/4-8).

• Art›k onlar, k›yamet saatinin kendilerine apans›z gel-mesinden baflkas›n› m› gözlüyorlar? ‹flte onun iflaretleri gel-mifltir. Fakat kendilerine geldikten sonra ö¤üt al›p düflün-meleri onlara neyi sa¤lar?(47/18). Hiç flüphesiz, inkâredenler, Allah’›n yolundan al›koyanlar, sonra kendileri kâ-firler iken ölenler; iflte Allah, onlara kesinlikle ma¤firet et-meyecektir (47/34).

• Peygamberlerini hidayet ve hak din üzere gönderenO’dur. Öyle ki onu (hak din olan ‹slâm’›) bütün dinlerekarfl› üstün k›lacakt›r; müflrikler hofl görmese bile (61/9).

• Kitap ehlinden ve müflriklerden küfre sapanlar ken-dilerine apaç›k bir delil gelinceye kadar, bulunduklar› du-rumdan kopup ayr›lacak de¤illerdi. O delil de Allah’tan

534

gönderilmifl bir elçi ki, tertemiz sahifeleri okumaktad›r;Onlar›n içinde dosdo¤ru ‘yaz›l› hükümler’ vard›r. Kitap eh-linden olanlar, ancak kendilerine apaç›k belgeler geldiktensonra f›rkalara ayr›ld›lar. Oysa onlar, dini yaln›zca O’na ha-lis k›lan hanifiler (Allah’› birleyenler) olarak sadece Allah’akulluk etmek, namaz› dosdo¤ru k›lmak ve zekât› vermek-ten baflkas›yla emrolunmad›lar. ‹flte en do¤ru (dimdik vesapasa¤lam olan) din budur. Hiç flüphesiz, kitap ehlindenve müflriklerden küfre sapanlar, içinde sürekli kal›c›lar ol-mak üzere cehennem ateflindedirler. ‹flte onlar, yarat›lm›fl-lar›n en kötüleridir (98/1-6).

‹bbaddettAfla¤›daki konularda, ibadetin nedeni ve ibadetin flekli

hakk›nda bize fikir verilmektedir. • Ey müminler! Herkesin yöneldi¤i bir hedefi vard›r.

Siz hay›r ifllerinde yar›fl›n. Nerede olursan›z olun sonundaAllah hepinizi bir araya getirecektir. fiüphesiz Allah, herfleye kadirdir. Ey Muhammed! nereden yola ç›karsan ve ne-rede olursan ol, namaz k›laca¤›n zaman yüzünü Mescit-iHaram’a çevir, bu sana Rabbinden bir emirdir. Biliniz kiAllah yapt›klar›n›zdan habersiz de¤ildir. Ey müminler, sizde namaz k›laca¤›n›z zaman, yüzünüzü ayn› yöne çevirereknamaz›n›z› k›l›n. Böyle yaparsan›z, kat› bir inatla size hak-s›zl›k yapanlar›n d›fl›nda, insanlar›n sizin aleyhinize kulla-nabilecekleri bir tenkit için bahaneleri kalmaz. Siz onlar-dan korkmay›n, benden korkun ki üzerinizdeki nimetimitamamlayay›m. Umulur ki do¤ru yolu bulursunuz. Sizinüzerinizdeki nimetimi tamamlamak için, kendi içinizden si-ze, ayetlerimizi okuyan, sizi kötülüklerden ar›nd›ran Ki-tap’taki hikmetleri okuyarak, sizi e¤iten ve size, bilmedik-lerinizi ö¤reten bir peygamber gönderdik. Bundan dolay›,beni an›n ki, ben de sizi anay›m. Ve size verdi¤im bu ni-metler için bana flükredin, sak›n nankörlük etmeyin. Eyiman edenler, sab›r ve namaz ile Allah’tan yard›m isteyin!Muhakkak ki Allah, sabredenlerle beraberdir (2/148-153).

• Hac ibadetinizi bitirdi¤inizde, “Rabbimiz bize dünya-da iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi ateflin azab›ndankoru” diyerek Allah’› büyük bir coflku ile an›n. ‹flte bunu

535

diyenler için, yapt›klar› iyiliklerin karfl›l›¤› verilecektir. Fa-kat sadece, “Rabbimiz bize dünya mal›n› ver” diyerek di-lekte bulunanlar, ahiret imkânlar›ndan yararlanamayacaklar-d›r. Allah, hesab› pek seri görendir (2/200-202).

• Akflam vaktine ulaflt›¤›n›zda ve sabah vaktine eriflti¤i-nizde, Allah’› tesbih edin. Gece vaktinde ve ö¤len vaktin-de de Allah’a hamd edin (30/17-18). Ayetler insanlara sa-bah, akflam, yats› ve ö¤len vakti ibadet etmelerini, yani na-maz vakitlerini bildirmektedirler.

• Ey iman edenler! Müminlere karfl› merhametli olanve müminleri karanl›klardan (cehaletten) ayd›nl›¤a (bilimve medeniyete) ç›karmak için üzerinize rahmet veren (si-ze yard›m sa¤layan), melekleri de sizin için af dileyen Al-lah’› an›n ve O’nu sabah akflam tesbih edin (33/41-43)

• Allah’›n Kitab›’n› okuyanlar, namaz› k›lanlar ve r›zkolarak kendilerine verdiklerimizden gizli veya aç›k olarakinfak edenler (ihtiyaç sahiplerini yararland›ranlar), kesinolarak zarara u¤ramayacaklar› bir ticaret yapm›fl olurlar.Çünkü onlara, yapt›klar›n›n karfl›l›¤› ödenecek ve Allahkendi fazl›ndan kendilerine katk› yapacakt›r. Çünkü AllahGafur (ba¤›fllayan), fiekur (kullar›na mukafaat›n› fazlas›ylaveren) dir (35/29-30).

• Ey Muhammed! Bafl›na bir s›k›nt› gelince, Rabbineyönelerek yalvaran, sonra Allah kendisine bir nimet verin-ce, önceden yalvarm›fl oldu¤unu unutan ve insanlar› Allahyolundan sapt›rmak isteyenler, küfürlerinde biraz e¤lenmiflolabilirler. Ama onlar, ahiret hayat›nda cehennem halk›n-dan olacaklard›r. Geceleyin secde eden, namaz k›lan, ahi-retteki cehennem azab›ndan çekinen ve Rabbin rahmetinidileyen kimse ile inkarc› kimse hiç bir olur mu? Do¤rusuancak temiz ak›l sahipleri bunun bilincindedirler. Taraf›m-dan kullar›ma de ki: Rabbiniz buyuruyor ki: “Ey iman edenkullar›m! Rabbinize karfl› gelmekten sak›n›n! Bu dünyadaiyilik edenlere iyilik vard›r. Allah’›n arz› genifltir, sabreden-lere iyiliklerinin karfl›l›¤› hesaps›zca ödenir” ve de ki: “Bensadece Allah’a ibadet edilen bir dine tabi olmam ve Müs-lümanlar›n ilki olmakla emrolundum. Ve ben, Rabbime is-yan etti¤im takdirde, büyük bir günün azab›ndan korkmak-

536

tay›m ve ben, dinimi yaln›zca O’na has k›larak, Allah’a iba-det ederim” (39/8-14).

• Ey ‹man edenler! Mallar›n›z ve çocuklar›n›z›n varl›-¤›, sizi Allah’› anmaktan al›koymas›n (varl›klar›n›za ve gü-cünüze güvenerek Allah’› unutmay›n)! Böyle yapanlar,sonuçta zararl› ç›kacak olanlard›r (63/9).

• Resulüm! Senin, gecenin üçte ikinsine yak›n k›sm›n›,bazen yar›s›n›, bazen de üçte birini, yatmadan ibadetle ge-çirdi¤ini ve beraberinde bulunanlardan bir gurubun daböyle yapt›¤›n› Rabbin elbette biliyor. Gece ve gündüzüniçinde olup bitenleri iyiden iyiye ölçüp biçen ancak Al-lah’t›r. O sizin bu uzun ibadet flekline dayanamayaca¤›n›z›bildi¤i için, sizi ba¤›fllad›. Bundan böyle, Kuran’dan kola-y›n›za geleni okuyun. Allah bilmektedir ki, içinizde hasta-lar bulunacak, bir k›sm›n›z Allah’›n lütfünü aramak üzereyeryüzünde yol tepecek, di¤er bir k›sm›n›z da Allah yolun-da çarp›flacaklard›r. O halde, Kuran’dan kolay›n›za geleniokuyun, namaz› k›l›n, zekât› verin ve Allah’a gönül hofllu-¤u ile ödünç verin (‹htiyaç sahiplerini yararland›r›n). Dün-yada kendiniz için ne iyilik haz›rlarsan›z, Allah kat›nda onubulursunuz; hem de daha üstün ve mükafatça daha büyükolmak üzere. Allah’tan ma¤firet (ba¤›fllanma) dileyin, flüp-hesiz Allah çok ba¤›fllay›c›, çok esirgeyicidir (73/20).

NamazAfla¤›daki ayetlerde namaz vakitleri, namaz k›lma flekil-

leri (normal halde ve ola¤anüstü durumlarda), abdest al-ma flekli ve namaz›n nedeni ve namaz›n faydalar› konusun-da bilgiler verilmifltir.

Namaz›n nneddeni• Ey iman edenler, sabrederek ve namaz k›larak Allah’tan

yard›m dileyin. Allah sabredenlerle beraberdir. Ayet bize, Na-maz k›larak Allah’tan yard›m dileyebilece¤imizi ve dile¤imizingerçekleflmesi için sabretmemizi ö¤ütlemektedir (2/153).

537

Namaz kk›llma mmikkttar›• Namazlar›n›z› ve orta namaz› devaml› ve Allah’a ba¤-

l›l›kla k›l›n. Meallerde orta namaz, gün ortas› namazlar›olarak yorumlanm›flt›r. Ayette bütün namazlar›n devaml› k›-l›nmas› emredilmektedir. Bu durumda ayetin türkçeye, or-ta namaz› olarak tercüme edilen k›sm›ndan maksat, vasatnamaz veya di¤er bir tabirle ne az ne de afl›r› namaz an-lam›n› tafl›m›fl olmal›d›r (2/238).

Olla¤anüsttü ddurumllardda nnamaz• Yürümekte iken veya binek iken, durup namaz k›l-

man›z sizin için bir tehlike arz ediyorsa, o zaman namaz-lar›n›z› yürürken veya binek iken k›l›n. Güvenli¤e girdi¤i-niz zaman, size ö¤retildi¤i flekilde Allah’› an›n (namaz›n›-z› k›l›n).

• Yeryüzünde yolculuk yaparken, kâfirlerin size zararverece¤inden korkarsan›z, namaz›n›z› k›s›tlaman›zda sizebir günah yoktur. fiüphesiz kâfirler sizin apaç›k düflman›-n›zd›r. Ey Muhammed! Kâfirler, sizin tedbirsiz oldu¤unuzbir zamanda, size sald›rmak için f›rsat kollayacaklard›r. Bunedenle, sen de içlerinde bulundu¤un zaman, bir k›sm›n›zsilahlar› ile birlikte arkan›zda yer als›nlar ve siz namaz k›-larken sizi korusunlar. Namaz k›lanlar da, silahlar›n› yan-lar›nda bulundursunlar. Namaz bittikten sonra, guruplaryer de¤ifltirerek, namaz k›lmayanlar, seninle ayn› flekildenamazlar›n› k›ls›nlar. Namaz k›lanlar›n, ya¤mur, hastal›k ve-ya bir s›k›nt› durumunda silahlar›n› ç›kararak namaz k›l-malar›nda bir sak›nca yoktur. Önlemlerinizi al›n. KuflkusuzAllah, böyle haince davranan o kâfirlere horlay›c› bir azaphaz›rlam›flt›r. Namaz› bitirince de, güvenli¤inizi sa¤layacakflekilde ayakta veya oturur iken veya yerde uzanm›fl vaziyet-te (siperde) Allah’› an›n. Huzura kavuflunca da (tehlikebitince) namaz› dosdo¤ru k›l›n; çünkü namaz, müminlerüzerine vakitleri belirlenmifl bir farzd›r (4/101-103).

Abbddestt aallma flekklli• Ey iman edenler, namaz k›laca¤›n›z zaman yüzünüzü

ve ellerinizi dirseklere kadar y›kay›n ve bafl›n›za mesh edin(bafl›n›z› ›slak ellerinizle s›vazlay›n), ayaklar›n›z› da bilekkemiklerine kadar y›kay›n. E¤er cünüpseniz boy abdesti(bütün vücudunuzu y›kay›n) al›n. E¤er hasta iseniz teyem-

538

müm edebilirsiniz. Ayr›ca yolculukta iseniz ya da ihtiyaç gi-derme yerinden gelmiflseniz ya da kad›nlara dokunmuflsa-n›z da su bulamam›flsan›z, temiz bir topra¤a el avuçlar›n›-z› sürün sonra ellerinizi yüzünüze ve kollar›n›za sürerek te-yemmüm ediniz. Allah size bu ifllemleri zorluk olsun diyeistemiyor. Fakat Allah sizi ar›nd›rmak ve sizin üzerinizdekinimetini tamamlayarak, ahirette güzel bir yer edinmenizive kendisine bu nedenle flükretmenizi istiyor. Ey mümin-ler, iman ederek ve Allah’a: “‹flittik ve itaat ettik” diyerekverdi¤iniz sözünüzü unutmay›n ve Allah’›n üzerinizdeki ni-metini hat›rlay›n! Allah, sinelerinizde tafl›d›¤›n›z duygular›bilmektedir (5/6-7).

Namaz kkoonusundda uuyar›• Huzurunda toplanaca¤›n›z Allah’a karfl› gelmekten sa-

k›n›n ve namaz›n›z› k›l›n (6/72).• Resulüm! Seni ben seçtim. Sana vahiy olunan› dinle.

Gerçekten ben; Ben Allah’›m, Ben’den baflka ilah yoktur.fiu halde Bana ibadet edin ve beni anarak namaz k›l›n(20/13-14).

• Hepiniz O’na yönelerek O’na karfl› gelmekten sak›-n›n, namaz› k›l›n. Dinlerini parçalayarak küçük guruplaraay›ran ve yapt›klar› ile övünen müflriklerden olmay›n!(30/31-32).

Namaz›n ffayddallar›• ‹man edenler, iyi ifl iflleyenler, namaz k›lanlar ve ze-

kât› verenler için, Rab’leri kat›nda kendileri için mükâfatvard›r. Orada onlar için korku ve hüzün olmayacakt›r(2/277).

• Resulüm! Sana Kitap’tan vahyedileni oku ve namaz›-n› devaml› k›l. Namaz, insanlar› hayâs›zl›klardan ve kötü-lüklerden al›koyar, Allah’› anmak elbette ibadetlerin en bü-yüyüdür. Allah yapt›klar›n›z› bilir (29/45).

Namaz›n kk›ll›namayaca¤› ddurumllar vve tteyemmümEy iman edenler, sarhofl iken, ne dedi¤inizin bilincine

varmadan ve cünüp iken, yolcu olman›z durumu hariç, gu-sül etmeden namaza durmay›n›z. E¤er hasta veya yolculuk-

539

ta iseniz ya da ayak yolundan gelmiflseniz (Tuvaletten) ya-hut kad›nlara dokunmufl da su bulamam›flsan›z, bu durum-da, teyemmüm ediniz (el avuçlar›n›z› temiz bir topra¤a ve-ya temiz bir yere sürerek abdest al›r gibi yaparak yüzünü-ze ve kollar›n›za sürünüz). fiüphesiz Allah affedicidir, gü-nahlar› ba¤›fllayand›r (4/43).

Namaz kk›ll›nacakk vvakkittller• Gündüzün iki ucunda (sabah ve akflam) ve gecenin

bafllang›c›nda (yats› vakti) namaz k›l›n›z. Ö¤üt almak iste-yenlere ö¤üdümüz fludur: “‹yilikler, kötülükleri engeller”(iyilik yaparak kötülükleri savunuz) (11/114).

• Güneflin do¤uflu ile bat›fl› aras›nda namaz k›l›n›z (Ö¤-le ve ikindi). Fecir vaktinde de okunan Kuran’a (sabah na-maz›) Melekler tan›kl›k etmektedir. Ey Muhammed, gece-nin bir vaktinde uyan›p teheccüd namaz› k›lmak sana mah-sus bir ibadettir. Bu, Rabbinin seni övülecek bir makamaulaflt›rmas› içindir. Ve bu namaz› k›larken de ki: “Rabbim!Girece¤im yere dürüstlükle girmemi sa¤la; ç›kaca¤›m yer-den de dürüstlükle ç›kmam› sa¤la. Bana taraf›ndan, yard›medici bir güç ver.” Yine de ki: “Hak geldi; bat›l y›k›l›p git-ti.” Zaten bat›l y›k›lmaya mahkumdur (17/78-81).

• Akflam ve sabah vakitlerine eriflti¤inizde Allah’› tes-bih edin. Yats› ve ö¤lene erdi¤iniz vakitlerde yine Allah’›hamd ile tesbih ediniz (ö¤le ve yats› namazlar›) (3/17-18).

• Ey iman edenler! Allah’› sabah akflam tesbih ederek,çokça an›n (33/41-42).

• Resulüm! Sen müflriklerin dediklerine bakma ve sab-ret. Rabbini güneflin do¤uflundan önce (sabah) ve bat›fl›n-dan önce (ikindi) tesbih et. Ve gecenin bir bölümünde(yats›) ve secdelerin ard›ndan da O’nu tesbih et (50/39-40).

Namazdda SSes TToonu• Namaz k›larken dualar›n›z› yüksek sesle okumay›n,

k›s›k sesle de okumay›n, orta fliddette bir sesle okuyun. Du-alar›n›zda ister Allah deyin, ister Rahman deyin, bütün gü-zel isimler O’nundur, hangisini derseniz olur. Ve deyin ki:“Hamd (övgü); çocuk edinmeyen, mülkte orta¤› olmayanve düflkünlükten dolay› yard›mc›ya da ihtiyac› bulunmayan

540

Allah’ad›r.” Ve O’nu tekbir edebildikçe, tekbir edin(17/110-111).

DuallarKuran’›n baz› sürelerinin baz› ayetleri dua ile ilgili

ayetlerdir. Bu ayetler, bizim Allah’tan yard›m dilememizive fleytandan korunmam›z› sa¤lamaktad›rlar. Kur’an bizedualar›n nedenini ve bize sa¤layacaklar› faydalar› afla¤›da-ki ayetlerle dile getirmektedir.

Allah dualar konusunda flöyle buyurmaktad›r: “Kullar›mbenim hakk›mda senden bilgi isterlerse, ben onlara yak›-n›m. Bana dua ettikleri vakit, dua edenin dile¤ine karfl›l›kveririm. Do¤ru yolu bulmalar› için benim davetime uysun-lar”(2/186).

• “Biz size, aran›zdan ayetlerimizi okuyacak, sizi her kö-tülükten ar›tacak, size Kitap’› ve hikmeti (Allah’›n takdiri-ni ve gücünü) ö¤retecek ve bilmediklerinizi bildirecek birpeygamber gönderdik. Art›k Beni an›n, Ben de sizi ana-y›m; Bana flükredin, nankörlük etmeyin. Ey insanlar! Sab›rve namazla yard›m dileyin. Allah, muhakkak ki sabreden-lerle beraberdir.” (2/151-153)

• Kullar›m Beni sana soracak olurlarsa, Ben onlara pekyak›n›m. Bana dua etti¤i zaman, dua edenin duas›na ce-vap veririm. Öyleyse, onlar da benim ça¤r›ma cevap ver-sinler ve Bana iman etsinler. Umulur ki do¤ru yolu bul-mufl olurlar (2/186).

• Kim izzeti (flan ve fleref) istiyorsa, o halde bilsin kiizzet tamam›yla Allah’›nd›r. Güzel söz O’na yükselir; salihamel de (iyi ve güzel ifller yapmak) o güzel sözü yüksel-tir. Kötülüklerle tuzak kuranlara gelince, onlar için pekfliddetli bir azap vard›r. Onlar›n tuzaklar› da darmada¤›nolur (35/10).

• Rabbiniz dedi ki: “Bana dua edin, size icabet ede-yim. Do¤rusu bana icabet etmekten büyüklenen (kibirlikgösteren) ler; cehenneme boyun bükmüfl olarak girecekler-dir (40/60).

Muhammed As’›n Duas›• Ey Peygamber! Gecenin bir k›sm›nda uyanarak, sana

mahsus bir nafile olmak üzere namaz k›l. Böylece Rab-

541

binin, seni, övgüye de¤er bir makama gönderece¤ini uma-bilirsin. Ve flöyle niyaz et: ““Rabbim! GGirrece¤¤im yyerre ddüü-rrüüsttllüükklle ggirrmemi ssa¤¤lla; çç›kkaca¤¤›m yyerrden dde ddüürrüüsttllüükklleçç›kkmam› ssa¤¤lla. BBana ttarraff›ndan,, hhakkkk›ylla yyarrd›m eedici bbirrkkuvvett vverr.”” YYine dde kki: ““Hakk ggelldi; bbatt›ll yy›kk›ll›p ggitttti. ZZa-tten bbatt›ll yy›kk›llmaya mmahhkkûmdurr”” (17/79-81).

Mümin Duas›• (“Amenerresülü” Miraç gecesinde, Peygamberimize

vas›tas›z flekilde vahyolunan bu ayetler, ilahi emirler karfl›-s›nda mutlak itaate yönelen müminlerin, inançlar›ndaki sa-dakati ifade etmektedirler. (Bu ayetlerin yatmadan önceokunmas› hadislerde tavsiye edilmifltir.)

• Rabbimiz! PPeygamberrllerrin aarrs›ndan hhiççbirrini aay›rrtt eett-meyiz,, iiflittttikk,, iittaatt eettttikk. AAffff›n› ddillerriz. DDönüüfl ssanad›rr. RRab-bimiz! EE¤¤err uunuttacakk vveya yyan›llacakk oollurrsakk,, bbizi ssorrumlluttuttma. RRabbimiz,, bbizden ööncekkillerre yyüükklledi¤¤in ggibi,, bbize ddea¤¤›rr yyüükk yyüükklleme. RRabbimiz! BBize ggüücüümüüzüün yyettmeyece¤¤ifleyi ttafl›ttma,, bbizi aaffffett,, bbizi bba¤¤›fllla,, bbize aac›. SSen mmevllam›z-s›n,, kkaffirrllerre kkarrfl› bbize yyarrd›m eett (2/285-286).

Musa as’›n Duas›Tur da¤›nda, Allah Musa ile konuflurken yan›nda bulu-

nan kabile reisler: Musa’dan, Allah’›n kendilerine görün-meden kendisine inanmayacaklar›n› bildirirler. Musa da,Allah’tan kendisine görünmesini isteyince, Allah Musa’yakendisini göremeyece¤ini, ama karfl›daki da¤a bakmas›n› ozaman durumu anlayaca¤›n› bildirir. Da¤ parçalan›r ve çev-rede deprem olur. Musa bay›l›r. Uyan›nca afla¤›daki duay›yaparak Allah’tan af diler:

““Ey RRabbim! DDilleseydin oonllarr› dda bbeni dde hhellakk eederr-din. ‹‹ççimizden bbirrttakk›m bbeyinsizllerrin iifllledi¤¤i ggüünahh yyüüzüün-den hhepimizi hhellakk eedecekk mmisin?? BBu iifl,, ssenin iimttihhan›n-dan bbaflkka bbirr fley dde¤¤illdirr. OOnunlla ddilledi¤¤ini ssaptt›rr›rrs›n,,dilldi¤¤ini dde ddo¤¤rru yyolla iillettirrsin. SSen bbizim ssahhibimizsin,, bbi-zi bba¤¤›fllla vve bbize aac›! SSen bba¤¤›flllayanllarr›n een iiyisisin. BBizebu ddüünyada dda iiyillikk yyaz aahhirretttte dde. fifiüüphhesiz bbiz ssanadöndüükk.” diye dua eden Musa’ya Allah buyurdu ki: ““Kimidillerrsem oonu aazab›ma uu¤¤rratt›rr›m; rrahhmettim iise hherr fleyi kku-flatt›rr. OOnu,, SSakk›nanllarra,, zzekkatt› vverrenllerre vve aayettllerrimize

542

inananllarra yyazaca¤¤›m”” ((7/1155-1156)

Kooruyucu DDuallarFatiha• Bismillllahhirrrrahhmanirrrrahhim. RRahhman ((merrhhamett eeden)

ve RRahhim ((kkorruyan) oollan ââllemllerrin RRabbine,, ddin ggüünüünüün((hherr fleyin hhuzurrunda ttopllanaca¤¤› ggüün,, mmahhflerr ggüünüü) mma-llikkine hhamd oollsun. RRabbimiz! AAncakk ssana iibadett eederriz vveancakk ssenden yyarrd›m ddillerriz. BBizi,, kkendillerrine nnimett vverrdi-¤¤in mmuttllu kkimsellerrin yyolluna iillett; oo ssapm›flllarr›n vve ggazabau¤¤rram›flllarr›n yyolluna dde¤¤ill (1/1-7).

Felak• Karranll›¤¤› yyarr›p ssabahh› oorrttaya çç›kkarran yyüüce AAllllahh’’›m!

YYarratttt›¤¤›n fleyllerrin flerrrrinden,, kkarranll›kk ççökkttüü¤¤üü zzaman ggece-nin flerrrrinden,, ddüü¤¤üümllerre üüfflleyenllerrin ((büüyüücüüllerrin) flerrrrin-den vve hhasett eetttti¤¤i zzaman,, hhasettççinin flerrrrinden ssana ss›¤¤›n›-rr›m (113/1-5).

Nas• ‹nsanllarr›n RRabbi oollan,, iinsanllarr›n mmallikki ((muttllakk ssa-

hhip vve ssullttan›na),, iinsanllarr›n ggerrççekk iillahh› oollan AAllllahh’’›m! BBe-ni,, iinsanllarr›n ggö¤¤üüsllerrine vvesvese vverrerrekk,, kkallpllerre ssinsicevesvese vve kkuflkku ddüüflüürren; ggerrekk ccinllerrden vve ggerrekkse iin-sanllarrdan oollan hherr hhannas›n flerrrrinden kkorru (114/1-6).

Muhhttellif DDuallar• ““Rabbimiz UUnutturrsakk vveya hhattaya ddüüflerrsekk bbizi sso-

rrumllu ttuttma. EEy RRabbimiz! BBizden ööncekkillerre yyüükklledi¤¤ingibi,, bbize dde aa¤¤›rr yyüükk yyüükklleme. EEy RRabbimiz! BBize ggüücüü-müüzüün yyettmedi¤¤i iiflllerr dde yyüükklleme. BBize aac›! SSen bbizimmevllam›zs›n. KKâffirrllerr ttopllullu¤¤una kkarrfl› bbize yyarrd›m eett””((2/2886).

• ““Rabbimiz bbizi hhidayette eerriflttirrdikktten ssonrra kkallpllerrimi-zi kkayd›rrma vve yyan›ndan bbize bbirr rrahhmett bba¤¤›fllla. fifiüüphhesizba¤¤›fl› een ççokk oollan SSensin SSen. RRabbimiz! KKendisinde flüüp-hhe oollmayan bbirr ggüünde iinsanllarr› mmuhhakkkkakk ssen ttopllayacakk-s›n. DDo¤¤rrusu AAllllahh,, vvaadinden ccay›p ddönmez ((3/88-9).

• Gökkllerrin vve yyerrin yyarratt›ll›fl›nda,, ggece iille ggüündüüzüünbirrbirri aarrd›nca ggellip ggidiflinde,, aakkll›sellim ssahhipllerri iiççin ggerr-

543

ççekktten aaçç›kk iibrrettllerr vvarrd›rr. OOnllarr,, aayakktta ddurrurrkken,, ootturrurr-kken,, yyanllarr› üüzerrinde yyattarrkken,, hherr vvakkitt AAllllahh’’› aanarrllarr,,gökkllerrin vve yyerrin yyarratt›ll›fl› hhakkkk›nda dderrin dderrin ddüüflüünüürr-llerr vve flöylle dderrllerr: ““Rabbimiz! SSen bbunu bbofluna yyarrattma-d›n. SSeni ttesbihh eederriz. BBizi ccehhennem aazab›ndan kkorru. EEyRabbimiz! DDo¤¤rrusu ssen,, kkimi ccehhenneme kkoyarrsan,, aarrtt›kkonu rrüüsvay eettmiflsindirr. ZZallimllerrin hhiçç yyarrd›mc›llarr› yyokktturr.Ey RRabbimiz! GGerrççekk flu kki bbiz,, ““Rabbinize iinan›n”” ddiyeimana çça¤¤›rran bbirr ddavettççiyi ((Peygamberr’’i,, KKurran’’›) iiflittttikk,,hhemen iiman eettttikk. AArrtt›kk bbizim ggüünahhllarr›m›z› bba¤¤›fllla,,kköttüüllüükkllerrimizi öörrtt,, rruhhumuzu iiyillerrlle bberraberr aall,, EEyRabbimiz! RRabbimiz! BBize,, ppeygamberrllerrin vvas›ttas›ylla vvaadettttikkllerrini dde iikkrram eett vve kk›yamett ggüünüünde bbizi rrezill rrüüsvaettme; flüüphhesiz ssen vvaadinden ccaymazs›n! BBunun üüzerrineRabllerri,, oonllarr›n dduallarr›n› kkabull eetttti. DDedi kki: ““Ben eerrkkekkollsun kkad›n oollsun --kki hhep bbirrbirrinizdensiniz- iiççinizden,,ççall›flan hhiççbirr kkimsenin yyaptt›¤¤›n› bbofla çç›kkarrmayaca¤¤›m.Onllarr kki,, hhicrrett eettttillerr,, yyurrttllarr›ndan çç›kkarr›lld›llarr,, bbenim yyo-llumda eeziyette uu¤¤rrad›llarr,, ççarrp›fltt›llarr vve öölldüürrüülldüüllerr,, aandoll-sun,, bben dde oonllarr›n kköttüüllüükkllerrini öörrttece¤¤im vve oonllarr› aall-tt›ndan ››rrmakkllarr aakkan ccennettllerre kkoyaca¤¤›m. BBu mmüükkâffatt,,Allllahh ttarraff›ndand›rr. AAllllahh; kkarrfl›ll›¤¤›n een ggüüzelli OO’’nun kka-tt›ndad›rr”” ((3/1190-1195).

• Resullüüm dde kki: ““Ba¤¤›fllla vve mmerrhhamett eett RRabbim!Sen mmerrhhamettllillerrin een iiyisisin ((23/111188). Diyerek af dile-yin.

• ((Ana-babam›z iiççin) ““Rabbim! KKüüççüükkllüü¤¤üümde oonllarrbeni nnas›ll yyettiflttirrmiflllerrse,, flimdi dde ssen oonllarra ööylle rrahh-mett eett!”” ((117/244).

• ((fifiüükküürr dduas›) ““Rabbim! BBana vve aana-babama vverrdi-¤¤in nnimette flüükkrrettmemi vve rraz› oollaca¤¤›n yyarrarrll› iifl yyapma-m› ttemin eett. BBenim iiççin dde,, zzüürrrriyettim iiççin dde iiyilli¤¤i dde-vam eettttirr. BBen ssana ddöndüüm vve eellbetttte kki bben MMüüsllüüman-llarrdan›m”” ((446/115).

• Peygamberr vve mmüüminllerrin dduas›: ““Rabbimiz! NNurru-muzu ttamamlla,, bbizi bba¤¤›fllla. SSen hherr fleye kkadirrsin ((66/88).

544

OOrruuçç• Ey iman edenler, oruç, sizden önceki nesillere em-

redildi¤i gibi size de emredilmifltir. Umulur ki oruç tutar-san›z ve Allah’›n emirlerine karfl› gelmekten sak›n›rs›n›z.Oruç say›l› günlerde tutulur. Hasta olanlar veya bir sefer-de (yolculukta) bulunanlar, oruç tutam›yorlarsa, oruç tut-mad›klar› günler say›s›nca baflka günlerde oruç tutsunlar.Oruç tutmaya dayanamayanlar, oruç yerine, oruç tutmalar›gereken süre için bir yoksulu doyuracak kadar fidye (be-del) ödesinler. Tutulan oruca ra¤men hay›r yapanlar (yok-sul doyuranlar) daha güzel bir fley yapm›fl olurlar. Bilinizki oruç tutmak, sizin için en kazançl› yoldur. ‹nsanlar içinhidayet olan, do¤ru yolu gösteren, do¤ru ile yanl›fl› birbi-rinden ay›ran ve apaç›k anlaml› belgeleri tafl›yan Kur’an,Ramazan ay›nda indirilmifltir. Sizden bu ay’› karfl›layanlar,bu ayda oruç tutsunlar. Hasta olanlar veya yoculukta bulu-nanlar, baflka bir zaman, oruç tutmad›klar› gün say›s› ka-dar oruç tutsunlar. Allah size kolayl›k diler, size zorluk di-lemez. Size tan›nan bu kolayl›¤›n nedeni, oruç günü say›-s›n› tamamlaman›z, size do¤ru yolu göstermesine karfl›l›k,Allah’› tazim etmeniz ve sonradan kazanacaklar›n›z içinflükretmeniz içindir. Ey Muhammed, kullar›m beni sana so-racak olurlarsa: “Ben onlara çok yak›n›m. Bana dua edil-di¤i zaman, dua edenin dile¤ine karfl›l›k veririm.” O hal-de kullar›m da benim ça¤r›ma cevap versin ve bana imanetsinler ki, do¤ru yolu bulsunlar. Oruç gecesinde kad›nla-r›n›za yaklaflman›z size helal k›l›nd›. Onlar sizin için birerörtü (sizi hayâs›zl›klardan sak›nd›rarak huzur ve sükûna ka-vuflturan), siz de onlar için birer örtüsünüz. Allah, sizi ka-d›nlar konusunda nefislerinize hâkim olamayaca¤›n›z› bildi-¤i için, size oruç gecesinde kad›nlar›n›za yaklaflman›za izinverdi. Fecir vakti, size beyaz iplik siyah iplikten ay›rt edi-linceye kadar yiyin, için, sonra geceye kadar oruç tutun.Mescitlerde ibadete çekilmifl oldu¤unuz zamanlarda, kad›n-larla birleflmeyin. Bunlar Allah’›n koydu¤u s›n›rlard›r. Sa-k›n bu s›n›rlar› aflmay›n. Allah, sak›nman›z için size ayet-lerini aç›klay›c› olarak indirmifltir. Umulur ki günah iflle-mekten korunursunuz (2/183-187).

545

HacKâbe• Bir zamanlar Rabbi, ‹brahim’i birtak›m kelimelerle s›-

nam›flt›. ‹brahim onlar› tam olarak yerine getirince: “Benseni insanlara önder yapaca¤›m” demiflti. ‹brahim de: “So-yumdan da önderler yap ya Rabbim!” dedi. Allah, zalim-ler için söz veremem buyurdu. Bir zamanlar ‹brahim, ‹s-mail ile beraber Kabe’nin temellerini yükselttiklerinde flöy-le diyorlard›: “Ey Rabbimiz! Bizden bunu kabul buyur, flüp-hesiz sen iflitensin, bilensin.” ‹brahim de demiflti ki: “EyRabbim! Buray› emin bir flehir yap, halk›ndan Allah’a veahiret gününe inananlar› çeflitli meyvelerle besle.” Allahbuyurdu ki: “Kim inkâr ederse, onu dünya hayat›ndan azbir süre faydaland›r›r, sonra onlar› cehennem azab›na sü-rüklerim. Ne kötü var›lacak bir yerdir oras›!” Biz, Kâbe’yiinsanlara güvenli bir toplanma yeri k›ld›k. ‹brahim ve ‹s-mail’e bu evi, tavaf edenler, ibadete kapananlar, rükû vesecde edenler için temiz tutmalar›n› emrettik. Siz de ‹bra-him’in makam›nda namaz k›l›n (2/124-127).

K›ble• Ey müminler, sizin insanlar üzerinde tan›k (Allah’›n,

insanlar› do¤ru yola iletmek için, Peygamberler görevlen-dirdi¤in ve onlarla birlikte Kitap’lar indirdi¤in ve bu Ki-tap’lar›n insanlara tebli¤ edildiklerine dair ahirette tan›kl›kedeceksiniz), Peygamberi de sizin üzerinize tan›k olmas›için, sizi mütevaz› bir toplum yapt›k. Resulüm, Kâbe’yi si-zin için k›ble yapmam›z›n nedeni, sana uyanlar› ve k›ble-yi reddedenleri ay›rmak içindir. K›ble de¤iflikli¤i, Allah’›nhidayet verdi¤i kimselerden baflkas›na elbette a¤›r gelir. Al-lah; iman edenlerin çabas›n› bofla ç›karacak de¤ildir. fiüp-hesiz Allah, insanlara flefkat edendir, insanlar› esirgeyendir.Resulüm, Biz senin, yüzünü çok defa gö¤e do¤ru çeviripbir k›ble yönünü belirlemeye çal›flt›¤›n› biliyoruz. Art›k yü-zünü, hoflnut olaca¤›n Mescit-i Haram’a çevir. Bundan böy-le her nerede bulunursan›z, yüzünüzü onun bulundu¤u yö-ne çeviriniz. fiüphesiz kendilerine Kitap verilenler, bu em-rin Rabbinden gelen bir gerçek oldu¤unu bilmektedirler.Allah, yapmakta olduklar›n›zdan gafil de¤ildir. ‹nsanlardan

546

bir tak›m beyinsizler, k›blenizi neden de¤ifltirdi¤inizi sorgu-lamaktad›rlar. Onlara de ki: “Do¤u da Allah’›nd›r, Bat› da.Allah, diledi¤ini dosdo¤ru yola yöneltip iletir.” And olsunki Habibim! Sen Ehl-i Kitab’a her türlü ayeti (mucizeyi)getirsen yine de onlar senin k›blene dönmezler (dininegirmezler). Sen de onlar›n k›blesine dönecek de¤ilsin. On-lar da birbirlerinin k›blesine dönmezler. Sana gelen ilim-de (bilgilerden) sonra e¤er onlar›n arzular›na uyacak olur-san, iflte o zaman sen Hakk’› çi¤neyenlerden olusun(2/142-145).

• Nereden yola ç›karsan ç›k namazda yüzünü Mescit-iHaram taraf›na çevir. Bu emir, Rabbinden sana gelen ger-çektir. Biliniz ki Allah yapt›klar›n›zdan habersiz de¤ildir(2/149).

Hac ziyareti• Kâbe’nin yan›nda bulunan Safa ile Merve Allah’›n

koydu¤u iflaretlerdendir. Her kim evi (Kâbe’yi) hac ederveya umre yaparsa, art›k bu ikisini tavaf etmesinde kendi-si için bir sak›nca yoktur. Kim gönüllü olarak bir hay›r ya-parsa karfl›l›¤›n› al›r. fiüphesiz Allah, flükrün karfl›l›¤›n› ve-rendir, flükredenleri bilendir (2/158).

• Hacc› da Umreyi de Allah için tamamlay›n. Mescid-i Haram d›fl›nda oturanlar›n›zdan; e¤er hasta olan varsa ve-ya Hac ve Umre ziyaretinizi s›n›rlayan bir düflman engelivarsa, o zaman size kolay gelen (maddi imkânlar›n›z nis-betinde) bir kurban gönderin. Kurban yerine var›ncaya ka-dar bafllar›n›z› t›rafl etmeyin. Fakat içinizden hasta olan ve-ya bafl›nda bir rahats›zl›¤› bulunan kimse, vaktinden öncet›rafl olmak zorunda ise, bu takdirde onun fidye olarak yaoruç ya da sadaka veya kurban kesmesi gerekir. Güvenli¤ekavufltu¤unuzda, hac günlerine kadar kim umre ile yarar-lanmak isterse, umrede bir kurban kesmesi gerekir. Kur-ban kesme imkân› bulamayan kimse, hac günlerinde üç,memleketine döndü¤ü zaman yedi gün olmak üzere top-lam on gün oruç tutsun. Allah’tan korkun ve bilin ki Al-lah, muhakkak cezas› pek çetin oland›r (2/196).

• Hac vakti bilinen aylard›r (fievval, Zilkade ve Zilhic-ce. Bak: Hayrat neflriyat ‹lim Araflt›rma Merkezi Meal he-

547

yetinin haz›rlad›¤› KU’RAN’KER‹M VE MUHTASARLI ME-AL‹). Hac yapanlar bilsinler ki hac’da kad›na yaklaflmak,günah say›lan davran›fllara yönelmek, kavga etmek yoktur.Ne hay›r ifllerseniz Allah onu bilir. Ey müminler! Ahiretiçin az›k edinin. Bilin ki az›¤›n en hay›rl›s› takvad›r. Ey te-miz ak›l sahipleri! Emirlerime muhalefetten sak›n›n. Hacmevsiminde ticaret yaparak, Rabbinizden gelecek bir lütfü(kazanc›) araman›zda, size herhangi bir günah yoktur. Ara-fat’tan ayr›l›p ak›n etti¤inizde ,Mefl’ar-i Haram tepesi ya-n›nda (Müzdelife’de) Allah’› zikredin! Sonra insanlar›n selgibi akt›¤› yerden siz de ak›n. Allah’tan ma¤firet (ba¤›fllan-ma) isteyin. Çünkü Allah, affedici ve esirgeyicidir. Hac iba-detinizi bitirince, babalar›n›z› and›¤›n›z gibi, hatta ondandaha kuvvetli bir flekilde Allah’› an›n. Allah’tan sadecedünya hayat›n› dilemeyin, sadece dünya hayat›n› dileyenle-re ahiret hayat›ndan bir nasipleri olmayacakt›r. Allah’tanhem dünya hayat›nda hem de ahiret hayat›nda iyilik ve ce-hennem azab›ndan korunma dileyin. Böyle dilekte bulu-nanlar için, dünya hayat›nda yapacaklar› iyiliklerin karfl›l›-¤› vard›r. Mina’da bulunaca¤›n›z say›l› günlerde Allah’› tek-birlerle an›n. Acele edip de Mina’dan Mekke’ye, ilk ikigün sonunda dönmek isteyenler için bir sak›nca yoktur, da-ha fazla kalanlar için de günah yoktur. Allah’a karfl› gel-mekten sak›n›n ve bilin ki hepiniz O’nun huzurunda top-lanacaks›n›z. Allah’›n emirlerine uyarak ulaflt›¤›n›z bu hida-yetten önce, yanl›fl yolda ilerleyenlerden oldu¤unuzu unut-may›n›z (2/196-203).

• Bir zamanlar ‹brahim’e, evin (Kâbe’nin) yerini belir-leyip haz›rlad›¤›m›z zaman ona flöyle emretmifltik: “Banahiç bir fleyi ortak koflma. Tavaf edenler, ayakta ibadetedenler, rükû ve secde edenler için evimi temiz tut. ‹nsan-lar için hacc› duyur ki, gerek yaya ve gerekse uzak yollar-dan develerle gelenler, kendileri için bir tak›m yararlargörsünler. Kendileri için r›z›k olarak verdi¤imiz hayvanla-r›n üzerine Allah’›n ad›n› ans›nlar ve sonra y›kan›p temiz-lensinler, adaklar›n› yerine getirsinler, zorluk çeken yoksu-lu doyursunlar ve Kâbe’yi tavaf etsinler”(22/26-29).

‹nsanlar için kurulan ilk mabet• fiüphesiz âlemlere bereket ve hidayet kayna¤› olarak

548

insanlar için kurulan ilk mabet Mekke’deki Kâbe’dir. Ora-

da aç›k alametler (iflaretler) ve ‹brahim’in makam› vard›r.

Oraya giren emniyette olur. Yoluna gücü yetenlerin (Ora-

y› ziyaret etme imkân›na sahip olanlar›n) o evi hac et-

mesi, Allah’›n insanlar üzerindeki bir hakk›d›r. Kim inkâr

ederse bilmelidir ki, Allah bütün âlemlerden müsta¤nidir

(Allah’›n hiç kimseye ihtiyac› yoktur) (3/96-97).

Hacc’›n nedeni• Allah, Beyt-i Haram olan Kâbe’yi, o sayg›ya lay›k evi,

haram ay›, hac kurban›n› ve kurban›n boynuna as›lan ger-

danl›klar›, maddi ve manevi yönden insanlar›n belini do¤-

rultmaya sebep k›ld›. Bu da Allah’›n, göklerde ve yerde ne

varsa hepsini bildi¤ini ve Allah’›n her fleyi bilici oldu¤unu,

sizin de bilip anlaman›z içindir (5/97).

Hac’›n manevi birli¤i sa¤lad›¤›n› ve güçlendirdi¤ini,

maddi yönden ise, sosyal dayan›flmaya ortam haz›rlad›¤› bil-

dirilmektedir.

Hac konusunda uyar›• Ey iman edenler! Allah’›n koydu¤u s›n›rlara, haram

olan aya, kurbanl›k hayvanlara, onlardaki gerdanl›klara

(süslere) ve Rabbin lütuf ve r›zas›n› aramak için, Beyt-i Ha-

ram’a gelenlere sak›n sayg›s›zl›k etmeyin. ‹hramdan ç›kt›k-

tan sonra art›k avlanabilirsiniz. Sizi Mescit-i Haram’dan al›-

koyduklar›ndan dolay› bir toplulu¤a olan kininiz, sak›n si-

zi haddi aflmaya sürüklemesin. ‹yilik ve takva konusunda

yard›mlafl›n, günah ifllemekte ve haddi aflmakta yard›mlafl-

may›n ve Allah’tan korkup sak›n›n. Gerçekten Allah, ceza

ile sonuçland›rmas› pek fliddetli oland›r (5/2).

549

Dindde YYasakkllar• Haram ayda savaflmak büyük bir günaht›r. ‹nsanlar›

Allah yolundan çevirmek, Allah’› inkar etmek, Mescit-i Ha-ram’›n ziyaretine mani olmak ve halk› oradan ç›karmak iseAllah kat›nda daha büyük günaht›r. Fitne (savafl, anarfli,din ve vicdan hürriyetine karfl› bask›) de, adam öldürmek-ten daha büyük bir günaht›r. Sizde kim bask› karfl›s›ndadininden döner ve kâfir olarak ölürse, onlar›n yapt›klar› ifl-ler dünyada da ahirette de bofla gider. Onlar›n yeri de-vaml› kalacaklar› cehennemdir (2/217).

• Ey Muhammed; de ki: “Allah’›n kullar› için yaratt›¤›ziynet ve temiz r›zklar› haram k›lan nedir? Bunlar dünyahayat›nda insanlar›nd›r, k›yamet gününde de yaln›z onlariçindir.” De ki: “Rabbim sadece, aç›k ve gizli fenal›klar›,günah ifllemeyi, haks›z yere tecavüzü, Allah’a ortak koflma-y›, Allah’a karfl› bilmedi¤iniz fleyleri söylemenizi haram k›l-m›flt›r” (7/32-33).

• Göklerin ve yerlerin yarat›ld›¤› günden beri, Allahkat›nda aylar›n say›s› on ikidir. Bunlardan dördü haram(yasak) aylard›r. Bu aylarda kendinize zulmetmeyin. Sizin-le savafl›lmad›kça siz de savaflmay›n. Yasak aylar›n yerlerinide¤ifltirmeyin, aynen uygulay›n (9/36-37).

• Aile hayat›nda Allah’›n helal k›ld›¤› fleyi kendinizeharam k›lmay›n›z. Bu konuda bir yemininiz varsa, kefaretödeyerek yemininizi bozabilirsiniz (66/1-2).

Dindde RRuhhbbanll›kkRuhbanl›k, kendisini dünya hayat›ndan k›s›tlayarak, inzi-

vaya çekilerek ibadet etmektir. • Meryem o¤lu ‹sa’ya ‹ncil’i verdik; ona uyanlar›n gö-

nüllerine flefkat ve merhamet duygular› koyduk; ‹sa’yaiman edenlerin, Allah r›zas›n› kazanmak için türettikleriruhbanl›¤›, uyulmas› gerekli bir yaflam biçimi yazmad›k.Ruhbanl›¤› türetenler, buna gere¤i gibi uymad›lar. Bunun-la birlikte onlardan iman edenlere ecirlerini verdik, onlar-dan birço¤u da Allah’›n emirlerine karfl› hareket edenler-di (Fas›klard›) (57/27).

Ayet’te ruhbanl›¤›n Allah taraf›ndan yaz›lm›fl bir yaflambiçimi olmad›¤›, ço¤u kimselerin ruhbanl›¤› kendi ç›karla-

550

r› için kulland›klar›, Bununla birlikte ruhbanl›¤› sadece Al-lah r›zas› için yapanlara mükafatlar›n›n verildi¤i bildiril-mektedir.

Kurbban KKesmekk• Allah Beyt-i Haram olan Kabe’yi insanlar için Haram

aylarda, kurbanl›klar ve kurbanl›klar›n boyunlar›ndaki süs-lerle bir hareketlenme (Allah’› anma ticaret yapma, ihtiyaçsahiplerini yararland›rma ve yard›mlaflma ve dayan›flmaiçin) yeri k›ld›. Bu, Allah’›n her fleyi bildi¤ini, insanlar›nda bilmesi içindir. Allah her fleyi bilendir (5/97). Ayettekurban kesme nedeninin sosyal bir dayan›flmay› sa¤lad›¤›da anlat›lmaktad›r.

• Biz, her ümmete kurban kesmeye uygun hayvan cin-sinden kendilerine r›z›k olarak verdiklerimiz üzerine Al-lah’›n ad›n› anarak kurban kesmeyi gerekli k›ld›k. Ey Mu-hammed! Allah ad› an›ld›¤›nda kalpleri titreyerek O’na tes-lim olanlar›, bafllar›na gelen zorluklara karfl› sab›r gösteren-leri, namaz k›lanlar› ve kendilerine r›z›k olarak verdi¤imizfleylerden Allah için harcayanlar› müjdele. Biz büyük baflhayvanlar› da, Allah ad›na kurban olarak kesmenizde, siziniçin hay›r k›ld›k. Onlar› ayakta iken Allah’›n ad›n› anarakkurban edin. Onlardan hem kendiniz yiyin, hem de ihti-yac›n› gizleyen ve gizlemeyen fakirlere yedirin ve bu hay-vanlar› istifadenize sunan Allah’a flükredin. Onlar›n ne et-leri, ne de kanlar› Allah’a ulafl›r; fakat O’na sadece takva-n›z ulafl›r. Ey Muhammed, güzel davrananlar› müjdele. Herkim Allah’›n emir ve yasaklar›na sayg› gösterirse, bu Allahkat›nda kendisi için daha hay›rl›d›r. Size haram k›l›nanla-r›n d›fl›ndaki hayvanlar, size helal k›l›nm›flt›r. Allah’a ortakkoflmay›n, O’nun birli¤ini tan›yan müminler olun. Takvasahibi olun ve Allah’›n hükümlerine sayg› gösterin. Hacibadetinde ve kurbanl›k hayvanlarda sizler için birtak›m ya-rarlar vard›r. (Resulüm) ‹nsanlar aras›nda hacc› ilan et.Hacca gelsinler ve Allah’›n kendilerine r›zk olarak verdi¤ikurbanl›k hayvanlar üzerine belli günlerde Allah’›n ad›n›anarak kurban kessinler. Ondan yesinler ve yoksula, fakireyedirsinler. Sonra temizlensinler adaklar›n› yerine getirsin-ler ve Kâbe’yi tavaf etsinler. Ey Muhammed! Kesilen kur-

551

banlar›n ne etleri ne de kanlar› Allah’a ulaflmaz, ama Al-lah’a ulaflan, kurbanlar›n›z› keserek gösterdi¤iniz takvad›r.‹flte böyle, kurbanlar›n emrinize verilifl nedeni, size verilenbu hidayete karfl›l›k Allah’› tekbir etmenizdir. Habibim, ih-sanda bulunanlar› müjdele (22/27-37).

‹nddirillen KKittabb’llar› KKoorumakk• Allah taraf›ndan apaç›k belgelerle indirilen kitaplar›

ve bu kitaplar›n içeri¤ini gizleyenler Allah’›n lanetine u¤-rayacaklard›r. Hem de bu kitaplar› insanlara aç›klayan pey-gamberlerin de lanetine u¤rayacaklard›r. Bunu yapan vekâfir olarak ölenlerin üzerine, Allah’›n, meleklerin ve bü-tün insanlar›n laneti olacakt›r. Lanet içinde temelli kal›c›-d›rlar, onlar›n azab› hafifletilmez ve onlar gözetilmezler.Allah buyuruyor ki: “Ancak tövbe edenler, kendilerini dü-zeltenler ve indirileni aç›klayanlara gelince, art›k onlar›ntövbelerini kabul ederim. Ben, tövbeleri kabul edenim, esir-geyenim (2/159-162).

• Allah’›n indirdi¤i Kitap’tan bir fleyi göz ard› edip sak-layanlar ve flahsi ç›karlar› için kullananlar; onlar›n yedikle-ri, kar›nlar›nda ateflten baflkas› de¤ildir. Allah k›yamet gü-nü onlarla konuflmaz ve onlar› ar›nd›rmaz. Ve onlar içinac›kl› bir azap vard›r. Onlar, hidayete karfl›l›k sap›kl›¤›; ba-¤›fllanmaya karfl›l›k azab› sat›n alm›fllard›r. Allah’›n kitab›hak olarak indirilmifltir. Kitap konusunda anlaflmazl›¤a dü-flenler ise uzak bir ayr›l›k içindedirler (2/174-176).

• Ehl-i Kitaptan bir gurup, okuduklar›n›, kitaptan sana-s›n›z diye kitab› okurken, dillerini e¤ip bükerler. Hâlbukiokuduklar› kitaptan de¤ildir. Söyledikleri Allah kat›ndan ol-mad›¤› halde: “Bu Allah kat›ndand›r” derler. Onlar bile bi-le Allah’a iftira ediyorlar. Allah’›n ahdini ve yeminlerini azbir de¤ere karfl›l›k satanlar, iflte onlar; ahirette onlar içinhiç bir pay yoktur, k›yamet gününde Allah, onlarla konufl-maz, onlar› gözetlemez ve onlar› ar›nd›rmaz. Ve onlar içinac›kl› bir azap vard›r (3/77-78).

Dindden DDönenller• Habibim, Sana Haram ayda savaflma konusunda so-

ranlara de ki: “O ayda savaflmak büyük günaht›r. ‹nsan-

552

lar› Allah yolundan al›koymak, Allah’› inkar etmek, ‹nsan-lar›n Mescid-i Haram’› ziyaretlerini engellemek ve halk›oradan sürmek, Allah kat›nda daha büyük bir günaht›r..Fitne (Savafl k›flk›rt›c›l›¤›, anarfli ç›karmak, din ve vicdanhürriyetini bask› alt›na almak) de adam öldürmekten da-ha büyük bir günaht›r (suçtur). Bütün bunlara ra¤men, siz-den kim bask› karfl›s›nda dininden döner ve dinden dön-müfl halde kafir olarak ölürse, onlar›n yapt›klar› ifller, dün-yada da ahirette de bofla gider. Onlar›n devaml› olarak ka-lacaklar› yer cehennemdir (2/217).

• Ey iman edenler, içinizden kim dininden geri döner(irtidat eder) se, Allah onlar›n yerine, kendisinin onlar›sevdi¤i, onlar›n da kendisini sevdi¤i, müminlere karfl› alçakgönüllü, kâfirlere karfl› ise güçlü ve onurlu, Allah yolundacihad eden ve k›nay›c›n›n k›namas›ndan korkmayan birtopluluk getirir. Bu, Allah’›n bir fazl›d›r, onu diledi¤ine ve-rir. Allah rahmetiyle genifl oland›r, bilendir (5/54)

Dini AAllay KKoonusu EEddinenller• Ey iman edenler, sizden önce kendilerine Kitab ve-

rilenlerden, dininizi alay ve e¤lence konusu yapanlar› vekafirleri (inkarc›lar) dost edinmeyiniz ve gerçekten mümin-ler iseniz, bu konuda Allah’a karfl› gelmekten sak›n›n›z. Birbirinizi namaza ça¤›rd›¤›n›z zaman, sizi alaya alarak kendi-lerine bir e¤lence konusu yapanlar ancak ak›ls›z kimseler-dir. Ey Muhammed! Ehl-i Kit ab’dan böyle davrananlarade ki: “Bizim Allah’a, bize indirilen Kuran’a ve bizdenönce size indirilenlere inand›¤›m›z için mi bizden hofllan-m›yorsunuz? Siz bunu yaparak do¤ru yoldan sapm›fl oluyor-sunuz.” ‹flte bunlar›n ve ta¤uta (Allah d›fl›nda tap›lan fley-ler) tapanlar›n yeri, Allah’›n lanetledi¤i ve bir k›sm›n› may-mun ve domuza çevirdi¤i kimselerin yerinden, daha kötübir yerde olacakt›r (5/57-60).

Dini BBöllenller• (Habibim!) Dinlerini parçalayarak guruplara ay›ranla-

r›n yapt›klar›ndan sorumlu de¤ilsin Allah, onlar›n yapt›kla-r›n› kendilerine hat›rlatacak ve gere¤ini yapacakt›r (6/159

553

Dini YYallanllayanllar• Ey iman edenler! Hepiniz ‹slam’a girin (Allah’›n

emirlerine uyun). Size apaç›k bir has›m olan fleytana uy-may›n. Size apaç›k yol gösterici aç›klamalar geldikten son-ra, yine de do¤ru olan yoldan saparsan›z, bilin ki AllahAzizdir, Hâkîmdir (Allah verece¤i karar› mutlaka uygular).‹nkâr edenler, inanmalar› için, Allah’›n melekleri bulutla-r›n gölgeleri aras›ndan gelerek kendilerine görünmeleriniistiyorlar, böyle bir durumda meleklerin kendilerini an›n-da yok edece¤ini ve her fleyin Allah’a dönece¤ini bilmeli-dirler. Kendilerine apaç›k ayetler verildikten sonra, bu ayet-leri de¤ifltiren ve bu yüzden ceza gören ‹srail o¤ullar›ndanbu konuda bilgi al›n. Dünya hayat› inkâr edenler için çe-kici k›l›nm›flt›r. Onlar varl›klar›yla övünerek iman edenler-le alay ederler, bilinmeli ki, ahirette muttakilerin yeri, in-kârc›lar›n yerinin üstünde olacakt›r. Ayr›ca bilinsin ki, Al-lah diledi¤ine hesaps›z r›zk verendir (2/208-212).

• Ey insan! Seni yaratan, sonra flekil veren ve denge-leyerek istedi¤i bir yap›ya sokan Rabbine karfl› seni alda-tan nedir? Biliniz ki, dini yalanlayanlar›n üzerlerinde göz-lemciler vard›r, gözlemciler, onlar›n yapt›klar› her fleyi bil-mektedirler ve yapt›klar›n› kaydetmektedirler. Sizden iyiolanlar, ahiret hayat›nda kuflkusuz nimetler içinde olacak-lard›r. Kötülükler iflleyenler de azg›n ateflin içinde yer ala-caklard›r ve oradan ç›kamayacaklard›r. O gün hiçbir kim-se, baflkas› için bir fley yapamaz. O gün ifl Allah’a kalm›fl-t›r (82/6-19).

• Dini yalanlayanlar; yetimi itip kakanlard›r, yoksuludoyurmak için çaba harcamayanlard›r, namaz› gösterifl içink›lanlard›r. Ve hay›r ifllerini engelleyenlerdir (107/1-7).Ayetlerde dini yalanlayanlar›n karakter profilleri k›smen çi-zilmektedir.

Ehhll-i KKittap Afla¤›daki ayetler bize, Kur’an indirildikten sonra, ken-

dilerine daha önce Kitap verilmifl olanlar›n durumunu bil-dirmektedirler. Bunlar›n bir k›sm›n›n Allah’a ve ahiret gü-nüne iman ettikleri, insanlar› iyilik yapmaya sevk ettiklerive adaletle hüküm verdikleri anlafl›lmaktad›r. Bunlar›n da

554

inançlar› nedeniyle ‹slam olduklar› bildirilmektedir. Amabunlardan ço¤unun gerçekleri bilmelerine ra¤men, onlaraindirilen Kitap’lar› hat›rlatmak üzere gelen peygambere veKuran’a muhalefet ettikleri ve müminlere kin ve düflman-l›k güttükleri anlafl›lmaktad›r.

• Allah, kendilerine Kitap ve hikmet verdi¤i peygam-berlerden, kendilerini ve kendilerine indirilen Kitap’lar›do¤rulayacak ve kendilerinden sonra gelecek olan peygam-berler konusunda söz ald›. Bu söze göre peygamberler,kendilerinden sonra gelecek peygamber ve indirilecek Ki-tap’lar konusunda ümmetlerini bilgilendirecekler ve üm-metlerinden, gelecek peygambere yard›mc› olmalar› konu-sunda söz alacaklard›. Onlar, bu yükümlülü¤ün alt›na gir-meyi kabul ediyoruz demifllerdi. Bunun üzerine Allah:“Öyleyse flahit olun, Ben de sizinle birlikte flahit olanlarda-n›m” demiflti. ‹flte peygamberlerine bu sözü verdikten son-ra, sözlerinden dönenler, fas›k olanlard›r. Peki, bu fas›klarAllah’›n dininden baflka din mi ar›yorlar? Oysa göklerdeolan her ne varsa, O’na boyun e¤mekte veya O’na boyune¤mek zorunda kalarak O’na teslim olmufllard›r. Her fleyindönüflü de O’nad›r. Ey Muhammed Kitap Ehline de ki:“Biz Allah’a, bize indirilene, ‹brahim, ‹smail, ‹shak, Yakupve torunlar›na indirilene, Musa’ya, ‹sa’ya ve peygamberlereRablerinden verilenlere iman ettik. Onlardan hiçbiri ara-s›nda ayr›cal›k gözetmeyiz. Ve biz O’na teslim olmufllar›z.”Kim ‹slam dan baflka din ararsa, ondan o din asla kabuledilmez ve ‹slam d›fl›nda o dini seçenler ahirette kayba u¤-rayacak olanlard›r. Kendilerine peygamberlerle gelen apa-ç›k belgelere tan›k olduktan sonra, bu belgeleri inkâredenleri Allah nas›l hidayete (dosdo¤ru yola) iletsin? Al-lah, zulmeden bir kavmi hidayete erdirmez. ‹flte bunlar›ncezas›; Allah’›n, bütün meleklerin ve bütün insanlar›n la-netini yüklenmeleridir. O lanet içinde temelli olarak kal›-c›d›rlar. Onlar›n azab› hafifletilmez ve onlar gözetilmezler.Ancak bu inkârlar›ndan sonra tövbe edenler hariçtirler.Çünkü Allah affedicidir, koruyand›r. Ama iman ettiktensonra inkâra kalk›flanlar ve inkârlar›n› artt›rarak sürdüren-lerin tövbeleri kesinlikle kabul edilmez. ‹flte bunlar, dela-lete düflenlerin ta kendileridir. ‹nkâr edenler ve inkârlarile birlikte ölenler, bunlar›n hiç birisinden, yeryüzü dolu-

555

su alt›na sahip olsalar ve bu alt›n› fidye olarak verseler, yi-ne de onlar›n tövbesi kabul edilmez. ‹flte bunlar için elemverici bir azap vard›r ve onlar› bu azaptan kimse kurtara-maz (3/81-91).

• Siz, insanlar içerisinde ç›km›fl hay›rl› bir ümmetsiniz.‹nsanlar› iyili¤e ça¤›r›r ve onlar› inkâra sapmaktan sak›nd›-r›rs›n›z ve Allah’a inanmaktas›n›z. E¤er sizden önce kendi-lerine Kitap verilenler de size indirilene iman etselerdikendileri için daha iyi olurdu. Onlardan iman edenler devard›r, ama ço¤u fas›k olanlard›r. Fas›k olanlar size ezadanbaflka kesinlikle zarar veremezler. E¤er sizinle savafl›rlarsa,yenilerek gerisin geriye kaçacaklard›r ve o zaman kendile-rine yard›mc› da bulamazlar. Onlar nerede bulunurlarsabulunsunlar, Allah’a verdikleri söze ve müminlerin himaye-sine s›¤›nmad›kça, kendilerine vurulan zillet damgas›ndankurtulamayacaklard›r. Onlar, Allah’›n h›flm›na u¤ram›fllard›rve miskinli¤e mahkûm edilmifllerdir. Çünkü onlar, haddiaflarak Allah’›n ayetlerini inkâr eden ve peygamberleri hak-s›z yere öldürenlerin yolunda yürüyenlerdir. Ehli Kitabamensup olanlar›n hepsi bir de¤ildir. Onlardan, istikametsahibi bir topluluk vard›r ki, gece saatlerinde secdeye ka-panarak Allah’›n ayetlerini okuyorlar. Bunlar, Allah’a veahiret gününe inananlard›r, iyili¤i ve güzeli emredeler, in-sanlar› inkârdan ve kötülüklerden sak›nd›r›rlar ve hay›r ifl-lerinde yar›fl›rlar. ‹flte bunlar Salih olanlard›r. Onlar hay›r-dan ne yaparlarsa, elbette yapt›klar› hay›rlardan yoksun b›-rak›lmazlar. Allah, muttakileri bilendir (3/110-115).

• Ehl-i Kitap’tan Allah’a iman edenler, size indirilene(Kuran’a) ve kendilerine indirilenlere tam bir samimiyetleve Allah’a boyun e¤erek iman edenler vard›r. Allah’›n ayet-lerini (Kitaplar›n›) ç›karlar› için tahrif etmezler. ‹flte onla-r›n Rableri kat›nda ecirleri (mükâfatlar›) vard›r. fiüphesizAllah, hesab› çabuk oland›r. Ey iman edenler! Sabredin;sebat gösterin; haz›rl›kl› ve uyan›k bulunun. Allah’tan kor-kun ki baflar›ya eriflebilesiniz (3/199-200).

Ehhlli kkittabba uuyar›llarAfla¤›daki ayetler, Kitap indirilen bütün ümmetleri uyar-

maktad›rlar. • Ey Muhammed! Allah sana hak olan Kitab›, daha ön-

556

ce indirilen Kitap’lar› do¤rulay›c› olarak gönderdi. Dahaönce insanlara hidayet (yol gösterici) olan Furkan, Tevratve ‹ncil’i indirmiflti. Bilinmelidir ki Allah’›n indirdi¤i ayet-leri (Kitap’lar›) inkâr edenler için fliddetli bir azap vard›r.Allah, suçlunun hakk›ndan gelen mutlak güç sahibidir(3/3-4).

• Resulüm! Ehli Kitaba de ki: “Gelin sizinle bizim ara-m›zda eflitlik sa¤layacak konularda anlaflal›m ve Allah’tanbaflkas›na tapmayal›m, Allah’a hiçbir fleyi ortak koflmayal›mve Allah’› b›rak›p birbirimizi rehber edinmeyelim. Bu tek-lifini reddederlerse art›k: “fiahit olun biz Müslümanlar›z”(onlarla iflbirli¤inden kaç›n›n) de! (3/64).

• Ey Kitap Ehli ‹brahim hakk›nda niçin münakafla edi-yorsunuz? Hâlbuki Tevrat ta ‹ncil de ondan sonra indiril-di. Hiç ak›l erdirmez misiniz? ‹flte siz öyle kimselersiniz vebilginiz olmayan fleyler konusunda tart›flmaktas›n›z. Tart›fla-caksan›z, bilgi sahibi olmad›¤›n›z ‹brahim konusunda de-¤il, Musa ve ‹sa konusunda tart›fl›n›z. ‹brahim ne Yahudine de H›ristiyan’d›. ‹brahim Allah’a ortak koflanlardan dade¤ildi, fakat ‹brahim hakka yönelmifl bir Müslüman d›. ‹n-sanlardan ‹brahim’e en yak›n olanlar, onun yolunu izleyen-ler, bu peygamber (Muhammed a.s.) ve iman edenlerdir.Allah müminlerin dostudur (3/65-68).

• Ey Ehli-i Kitap! Size Resulümüzle, daha önce size in-dirilen Kitap’lar›n muhteviyat›ndan gizlediklerinizin ço¤unusize aç›klayan ve o Kitap’larla size emredilmifl olanlar›n ço-¤unu kald›ran, Allah’tan bir nur ve apaç›k bir Kitap gön-derdik. Allah bu Kitap’la insanlardan, Allah’›n r›zas›n› ara-yanlar› selamet (emniyetli) yollar›na ulaflt›r›r ve onlar› ce-haletten ayd›nl›¤a ç›kar›r ve onlara kurtulufl yolunu göste-rir. Meryem o¤lu ‹sa Mesih Allah’t›r diyenler küfre (inkâ-ra) sapm›fl kimselerdir. De ki: Öyleyse Allah, Meryem o¤-lu Mesih’i, anas›n› ve yeryüzündekilerin hepsini imha et-mek isterse, bundan dolay› Allah’› kim engelleyebilir? Gök-lerin, yerin ve bunlar›n aras›ndakilerin tümünün mülkü Al-lah’›nd›r; Allah diledi¤ini yarat›r. Allah her fleye hakk›ylagücü yetendir”. Yahudiler ve H›ristiyanlar: “ Biz Allah’›nçocuklar›y›z ve sevdikleriyiz” derler. Onlara de ki: “Peki sizAllah’›n çocuklar› ve sevdikleriyseniz, sizi neden günahlar›-n›zdan dolay› cezaland›r›yor? Hay›r, siz, O’nun yaratt›¤›

557

kullardan birer beflersiniz. O, diledi¤ini ba¤›fllar, diledi¤inide cezaland›r›r. Göklerin ve yerin ve bunlar›n aras›ndaki-lerin tümünün mülkü Allah’›nd›r, son var›fl O’nad›r”. EyKitap Ehli, peygamberlerin aras› kesildi¤i dönemde: “Bizemüjdeci ve uyar›c› gelmedi” dememeniz için size aç›klama-lar yapan Resulümüz Muhammed’i hem müjdeci hem deuyar›c› olarak gönderdik (5/15-19).

• Biz, yol gösterici ve ayd›nlat›c› olan Tevrat’›, insan-lar aras›nda adaletle hüküm verilmesi için indirdik. Pey-gamberler Tevrat’›, ona iman eden Yahudilere, kendileriniAllah’a adam›fl irfan sahibi kiflilere ve Tevrat’› ezberleyerekilim yapanlara (din bilginlerine) miras b›rakt›lar. Onlarabu Kitap’ta, ‹nsanlardan korkmamalar›n›, Allah’tan kork-malar›n›, ayetlerimize de¤er vermelerini ve Allah’tan indi-rilen bu Kitap’la adaletle hüküm vermelerini, bu Kitap’lahüküm vermeyenlerin kâfir olacaklar›n› söyledik ve bu Ki-tap’ta onlara flunu emrettik: “Cana can, göze göz, difle difl,buruna burun, eziyete karfl›l›k eziyet, yaralamalara da ayn›-s›na karfl›l›k bir ödeflmedir. Kim de hakk›n› ba¤›fllarsa, buba¤›fl, günahlar›na karfl›l›k mahsup edilecektir (kefaret ola-cakt›r). Kim Allah’›n indirdi¤i ile hükmetmezse iflte onlarzalim olanlard›r” dedik. Sonra, Tevrat’›n baz› k›s›mlar›n›do¤rulayan Meryem o¤lu ‹sa’y›, ‹ncil ile gönderdik. ‹ncil,yol gösterici ve ayd›nlat›c› ve ondan önce indirilen Tevrat’›do¤rulayan, takva sahipleri için bir rehber ve bir ö¤üttür.‹ncil’de de Allah, insanlar aras›nda, ‹ncil’le indirilen ayet-lerle hüküm verilmesini ve ‹ncil’deki ayetlere göre adalet-le hüküm vermeyenlerin fas›klardan olacaklar›n› bildirdi.Ey Muhammed! Sana da, daha önce indirilen Kitap’lar›do¤rulamak ve onlar› korumak üzere hak olarak Kuran’›indirdik. Art›k insanlar aras›nda, Allah’›n sana indirdi¤i ilehükmet; sana gelen gerçe¤i b›rak›p da onlar›n arzular›nauyma. Ey Muhammed! Her birinize bir fleriat (hukuk sis-temi) ve takip edilecek bir yol verdik. Allah dileseydi siz-leri tek bir ümmet yapard›. Ama Allah sizi, size verdikle-riyle denemek için farkl› ümmetler yapt›. O halde hay›r ifl-lerinde yar›fl›n. Hepinizin dönüflü Allah’ad›r, Allah orada,hakk›nda ihtilafa düfltü¤ünüz konular› size hat›rlatacakt›r(44-48).

• Andolsun, “Allah üçün üçüncüsüdür” diyenler küfre

558

sapm›fllard›r. Oysa tek bir ilahtan baflka ilah yoktur. E¤er

söylemekte olduklar›ndan vazgeçmezlerse, onlardan küfre-

denlere mutlaka ac›kl› bir azap dokunacakt›r. Allah’›n bir-

li¤i bir gerçek iken yine de tövbe edip Allah’tan bir ba-

¤›fllanma istemeyecekler mi? Oysa Allah ba¤›fllayand›r, esir-

geyendir (5/73-74).

559

• ‹man edenlere en fazla kin güdenler Yahudiler veAllah’a flirk (ortak) koflanlard›r. ‹man edenlere nispeten ya-k›n olanlar ise, “Biz H›ristiyanlar›z” diyenlerdir. Bu, H›ris-tiyanlar›n içindeki Papaz ve Rahiplerin bulunmas› ve onla-r›n müminlere büyüklük taslamamalar› (sayg›l› davranmala-r›) nedeniyledir (5/82).

Ehhlli kkittap’›n ddavran›flllar›• Ehli Kitap’tan bir gurup sizi flafl›rt›p sapt›rmak iste-

mektedirler, fakat onlar ancak kendi nefislerini flafl›rt›p sap-t›rmaktad›rlar da bunun fluurunda de¤illerdir. Kitap Ehli-nin, gerçe¤i gördükleri halde, neden do¤ru olan›, gerçekd›fl› olanla sapt›rmak için Allah’›n ayetlerini inkâr etmele-ri anlafl›l›r de¤ildir? Ehli Kitap’tan bir gurup, kendilerineuyanlara: “Müminleri dinlerinden çevirmek için onlara in-dirilmifl olana, görünüflte inan›r gibi davran›n onlardan ay-r›l›nca da inkâr edin ve sizin dininize uyandan baflka hiç-bir kimseye inanmay›n. Ayr›ca size verilenin benzerinin,baflka herhangi bir kimseye verildi¤ine yahut Rabbinizinhuzurunda onlar›n size karfl› deliller getireceklerine deinanmay›n” (Kuran’a inanmay›n) demektedirler. Ey Mu-hammed! De ki: “Do¤ru yol ancak Allah’›n yoludur”. Vede ki: “Lütuf ve ihsan Allah’›n elindedir. Onu diledi¤ineverir. Allah’›n rahmeti genifltir ve O, her fleyi hakk›yla bi-lir. O, kime dilerse rahmetini tahsis eder. Allah, büyük lü-tuf ve ihsan sahibidir”. Buna karfl›l›k Kitap Ehlinden öyle-si vard›r ki, ona yüklerle mal emanet b›raksan, onu sananoksans›z iade eder. Onlardan öylesi de vard›r ki, ona birdinar emanet b›raksan, tepesine dikilip durmazsan, onu sa-na iade etmez. Bu da onlar›n, Allah’a bile bile iftira ata-rak flöyle demelerindendir: “Kitab’›m›za göre, Ehli Ki-tap’tan olmayanlar›n mal›n› yemek bize bir sorumluluk ge-tirmez (haram de¤ildir)” demeleridir. Hay›r, gerçek onla-r›n dedi¤i de¤ildir. Her kim verdi¤i sözü yerine getirir vekötülükten sak›n›rsa, bilsin ki Allah sak›nanlar› sever. Al-lah’a karfl› verdikleri sözü (Peygamberlerine ve indirilen Ki-tab’a iman edeceklerine dair) ve yeminlerini ç›karlar› çinde¤ifltirenlere gelince, iflte bunlar›n ahirette bir pay› yok-tur. K›yamet günü Allah onlarla konuflmayacak, onlara bak-

560

mayacak ve onlar› temize ç›karmayacakt›r (affetmeyecektir).Onlar için ac›kl› bir azap vard›r. Ehli Kitap’tan baflka birgurup da, okuduklar›n› Kitap’tan sanas›n›z diye, kitab›okurlarken, Kitap’la ilgili olmayan fleyleri söylerler ve Al-lah’a iftira ederek, bunlar Allah’›n Kitab’›nda yaz›l› olanfleylerdir derler. Allah’›n kendisine Kitap, hikmet ve pey-gamberlik verdi¤i hiçbir insan: “Allah d›fl›nda bana da kul-luk edin” demesi mümkün de¤ildir. Bilakis flöyle demesigerekir: “Okumakta ve ö¤renmekte oldu¤unuz Kitap uya-r›nca, Rabbinize ba¤l› kimseler olunuz” der. Melekleri vepeygamberleri rehber edinmenizi emretmez. ‹slama girdik-ten sonra insanlar›n inkâra dönmelerini emretmez. HaniAllah, peygamberlerinden: “Ben size kitap ve hikmeti ver-dikten sonra, size verilenleri tasdik edecek bir peygambergeldi¤inde ona mutlaka inan›p yard›m edeceksiniz” diyesöz alm›fl ve: “Kabul ettiniz ve bu ahdimi yüklendiniz mi?”dedi¤inde: “Kabul ettik” cevab›n› vermifllerdi. Bunun üze-rine Allah, o halde flahit olun bende sizinle birlikte flahit-lik edenlerdenim buyurmufltu. Allah’a verilen bu sözdendönenler yoldan ç›km›fl kimselerdir. Bunlar, göklerde veyerde bulunan her fleyin, isteyerek veya kerhen boyun e¤e-rek teslim olduklar› ve sonuçta O’na dönecekleri Allah’›ndininden baflka bir din mi ar›yorlar? Resulüm! Onlara deki: “Biz Allah’a, bize indirilene, ‹brahim, ‹smail, ‹shak, Ya-kup ve Yakup’un o¤ullar›na indirilenlere; Musa, ‹sa ve di-¤er peygamberlere Rableri taraf›ndan verilenlere iman et-tik. Onlar› birbirinden ay›rt etmeyiz. Biz ancak O’na tes-lim oluruz”. Kim ‹slam’dan baflka bir din ararsa, bilsin ki,kendisinden böyle bir din asla kabul edilmeyecek ve o,ahirette ziyan edenlerden olacakt›r. Kendilerine aç›k bel-gelerle gelen ve bunlara tan›k olup da iman ettikten son-ra inkâr eden toplumlar› Allah nas›l hidayete erdirsin? Al-lah, zulmeden toplumlar› hidayete erdirmez. ‹flte bunlar›ncezas›, Allah’›n, meleklerin ve bütün insanlar›n lanetlerininüzerlerinde olmas›d›r. Bu lanet içinde temelli kalacaklar-d›r, olar›n azab› hafifletilmez ve onlar gözetilmezler. An-cak tövbe edip kendilerini düzeltenler için Allah ba¤›fl-layand›r, esirgeyendir. Do¤rusu, iman ettikten sonra inkârasapanlar ve inkarlar›nda ›srar edenlerin tövbeleri kabuledilmeyecektir. ‹flte bunlar yanl›fl yola sapanlard›r. ‹nkar

561

edenler, inkarlar› içinde ölürlerse, yeryüzündeki bütün al-t›n› fidye olarak ödeme imkan›na sahip olsalar bile, elimbir cezadan kurtulamazlar ve kendilerini kurtaracak bir yar-d›mc› da bulamazlar (3/69-91).

• Ey Kitap Ehli, Allah’›n ayetlerini neden reddediyor-sunuz? Allah’›n gönderdiklerine tan›k oldu¤unuz halde,iman edenlerin yolunu engelleyerek onlar› neden sapt›r-maya çal›fl›yorsunuz? Biliniz ki Allah, yapt›klar›n›za tan›kt›rve Allah, yapt›klar›n›zdan gafil de¤ildir (3/98-99).

• Siz, insanlar›n iyili¤i için ortaya ç›kar›lm›fl en hay›rl›ümmetsiniz; iyili¤i emreder kötülüklerden sak›nd›r›rs›n›z veAllah’a inan›rs›n›z. Ehli Kitap da inansayd›, elbette bu,kendileri için daha iyi olurdu. Gerçi içlerinden iman eden-ler vard›r; fakat ço¤u yoldan ç›km›fllard›r. Kitap Ehlindenyoldan ç›km›fl olanlar, sizi incitmekten baflka size bir zararveremezler. Sizinle savafla girecek olsalar bile, yenileceklerve size arkalar›n› dönüp kaçacaklard›r ve kendilerine yar-d›m edecek kimseyi de bulamayacaklard›r. Onlar neredebulunurlarsa bulunsunlar, Allah’›n onlara yard›m için uzat-t›¤› ipe sar›lmad›kça ve insanlar›n yard›m›na s›¤›nmad›kçakendilerine zillet damgas› vurulmufltur. Allah’›n h›flm›nau¤ram›fllar ve miskinli¤e mahkûm edilmifllerdir. Çünkü on-lar, Allah’›n ayetlerini inkâr ediyorlar ve haks›z yere pey-gamberleri öldürüyorlard›. Bu da onlar›n isyan etmifl vehaddi aflm›fl olmalar›ndand›r. Bunlar›n hepsi bir de¤ildir,Ehli Kitap içinde istikamet sahibi bir topluluk vard›r ki,gece saatlerinde secdeye kapanarak Allah’›n ayetlerini okur-lar. Onlar, Allah’a ve ahiret gününe inan›rlar, iyili¤i em-rederler, kötülüklerden menederler, hay›rl› ifllere kofluflur-lar. ‹flte bunlar iyi insanlard›r. Onlar›n yapt›klar› hiçbirhay›r karfl›l›ks›z b›rak›lmayacakt›r. Allah takva sahipleriniçok iyi bilir (3/110-115).

• Gerçek flu ki, iman edenlerle, Yahudilerden, Sabii’ler-den (Yahya as’a tabi olanlar) ve H›ristiyanlardan Allah’a veahiret gününe inanan ve Salih amellerde bulunanlar içinkorku ve hüzün olmayacakt›r (5/69).

• De ki: “Ey Kitap Ehli! Dininizde haks›z yere haddiaflmay›n. Daha önceden sapan, birçoklar›n› sapt›ran veyolun do¤rusundan uzaklaflan bir topluma uymay›n (5/77).

562

Ehhlli kkittap’lla iilliflkkiller• Resulüm de ki: “Ey Ehli Kitap! Sizinle bizim aram›z-

da müflterek olan bir konuda anlaflal›m: Allah’tan baflkas›natapmayal›m; O’na hiçbir fleyi efl tutmayal›m ve Allah’›b›rak›p da kimimiz kimimizi rehber edinmeyelim (Bir-birimizden dinimizi de¤ifltirmemizi istemeyelim)”. E¤er on-lar bu teklifini kabul etmezlerse, iflte o zaman onlara deki: “Biliniz ki, bizim yolumuz ‹slam yoludur”. Dedikten son-ra onlarla baflka türlü bir anlaflmaya girme (3/64).

• Ey iman edenler! ‹çinizden kalplerinde hastal›k bulu-nan baz› kimselerin: “Bafl›m›za bir felaket gelmesinden kor-kuyoruz” diyerek, birbirini dost edinen (müminlere karfl›ittifak kuran) Yahudi ve H›ristiyanlara koflarak onlar› dostedinenler, onlardand›r. fiüphesiz Allah, zalimler top-lulu¤una yol göstermez. Umulu ki Allah bir fetih yahutkat›ndan gelecek bir emir sonucunda, böyle yapanlar, iç-lerinde gizlemifl olduklar› fleyden piflman olacaklard›r. Ozaman iman edenler; Ehli Kitap’a, dostluk göstermelerin-den dolay› yapt›klar bofla giden ve hüsrana u¤rayanmünaf›klar›n haline bakarak, flöyle diyeceklerdir: “‹flte Al-lah’a yemin ederek sizinle dost olduklar›n› söyleyenlerinsonu budur” diyeceklerdir. Ayetlerde müminler ikaz edil-mekte ve müminlere karfl› ittifak yapm›fl olan Yahudi veH›ristiyanlar›n taraf›na, korkular› ve ç›karlar› nedeniylegeçen, imandan yoksun kimselere uymamalar› hat›rlat›l-maktad›r. (5/51-53).

• Ey iman edenler! Dininizi alay ve e¤lence konusuedinenleri ve inkârc›lar› dost edinmeyin. E¤er müminler-seniz bu konuda Allah’tan korkun (5/57).

• Müflriklerin, Allah d›fl›nda tapt›klar› fleyleri kötüle-meyin, sonra onlar da bilinçsizce misilleme yaparak Allah’›kötüleyebilirler (6/108).

• Ehli Kitap’tan zülüm yapanlar haricindeki kimselerlegüzel sözler d›fl›nda münakaflaya giriflmeyin ve onlara deyinki: “Biz, bize indirilene ve size de indirilene iman ediy-oruz. Bizim ‹lah›m›z ve sizin de ‹lah›n›z tektir ve biz O’naboyun e¤enlerdeniz” (29/46).

• Ey iman edenler! ‹brahim a.s, ve onunla beraber

563

olanlarda, düflmanlar›n›za karfl› yapaca¤›n›z davran›fllar›n›z-da, sizin için gerçekten güzel örnekler vard›r. Onlar,kavimlerine demifllerdi ki: “Biz, sizden ve Allah’› b›rak›pda tapt›klar›n›zdan uza¤›z (sizin tapt›klar›n›za tapmay›kabul etmiyoruz). Bu nedenle siz, tek bir Allah’a inan›n-caya kadar sizi tan›m›yoruz, bundan böyle siz Allah’›n bir-li¤ini kabul edinceye kadar aram›zda sonsuza dek bir kinve düflmanl›k bafllam›flt›r”. Diyerek toplumlar› ilen olan ilifl-kilerini kesmifllerdi. fiu kadar ki ‹brahim babas›na: “Andol-sun senin için Allah’tan af dileyece¤im. Fakat Allah’tansana gelecek herhangi bir fleyi önleme¤e gücüm yetmez”demiflti. Bundan sonra ‹brahim ve yan›ndaki müminler Al-lah’a niyaz ederek flöyle dediler: “Rabbimiz! Ancak sanadayand›k ve sana yöneldik, dönüfl ancak sanad›r”. Bu dav-ran›fl, Allah’› ve ahiret gününü arzu edenler için güzel birdavran›flt›r. Olur ki böyle davran›rsan›z, Allah sizinle vedüflman olduklar›n›z aras›nda bir dostluk meydana getirir.Allah, sizinle din u¤runda savaflmayan ve sizi yurtlar›n›zdanç›karmayanlara iyilik yapman›z› ve onlara adil davranman›z›yasaklamaz. Çünkü Allah adaletli olanlar› sever. Allah, yal-n›z sizinle din u¤runda savaflanlar›, sizi yurtlar›n›zdanç›karanlar› ve ç›kar›lman›z için onlara yard›m edenleri dostedinmenizi yasaklar. Kim onlarla dost olursa iflte zalimleronlard›r (60/7-9)

Tövbbe EEttmekkKuran’›n tövbe ile ilgili ayetleri afla¤›da yer almaktad›r-

lar. Tövbe, yap›lan yanl›fl ifllerden dolay› piflmanl›k getir-mek ve ba¤›fllanmak için Allah’tan af dilemektir. Ayetlerdede görülece¤i gibi, Allah affedici ve tövbeleri kabul edi-cidir.

• Kim kötü ifl yapar ya da nefsine eziyet edecek birdavran›flta bulunduktan sonra Allah’tan af dilerse, Allah’›ba¤›fllay›c› ve merhamet edici bulur (4/110).

• “Tövbe süresinin 101, 102, 103,104 üncü ayetlerindetövbe ile ilgili olarak flu bilgiler verilmektedir.

Çevrenizde bulunan ve sizin de fark›nda olmad›¤›n›zmünaf›klar›n (mümin görüntüsü verenlerin) Allah taraf›n-dan bilindi¤ini, cezalar›n›n iki kat olaca¤›, ancak bunlar-

564

dan hatalar›n› itiraf edenler için, Allah’›n ba¤›fllayan ve

esirgeyen oldu¤u bildirilmektedir. Hata yapanlardan tövbe

edenler, Allah’tan af diledikten sonra, mallar›ndan ihtiyaç

sahiplerine verecekleri sadakalar›n kendilerini temiz-

leyece¤ini ve tövbelerini de sadakalar›n› da kabul edecek

olan›n Allah oldu¤u bildirilmektedir. Peygamber zaman›n-

daki bedevileri hedef alan bu ayetler, her devrin bütün

toplumlar› için bir uyar› niteli¤indedirler (9/101-104)

• Ey iman edenler! Samimi bir tövbe ile Allah’a

dönün. Umulur ki Rabbiniz, Peygamberi ve onunla iman

edenleri utand›rmayaca¤›, nurlar› önlerini ve sa¤ yanlar›n›

ayd›nlat›r vaziyette: “Rabbimiz! Bize nurumuzu tamamla,

bizi ba¤›flla, çünkü sen her fleye kadirsin” diyecekleri bir

günde, sizin de kötülüklerinizi örter ve sizi alt›ndan ›rmak-

lar akan cennetlere sokar (66/8).

565

Din KKoonusundda KKur’an UUyar›llar›Allah’›n Kuran’la insanlara önerdi¤i din, do¤rulu¤u

sap›kl›ktan ay›ran, Allah’›n birli¤ine iman edilen ‹slamdinidir. Kuran’›n bu din konusundaki uyar›lar› flunlard›r.

A-Manevi Uyar›lar• Do¤rulu¤u sap›kl›ktan ay›ran dinde zorlama yoktur.

Ama sap›kl›ktan kaç›nan ve Allah’a iman edenler, ken-dilerini emniyete alacak olan sa¤lam bir kulpa tutunmuflolurlar. ‹nsanlar›n bu konudaki tutum ve davran›fllar›bak›m›ndan Allah, her fleyi duyand›r, her fleyi bilendir(2/256).

• ‹man etmeyenler, göklerde ve yerde bulunan herfleyin isteyerek veya kerhen teslim olduklar› ve sonuçta ken-disine dönecekleri Allah’›n dininden baflka bir din miar›yorlar? (3/83).

• Allah’›n ayetlerini inkâr edenler bilsinler ki, Allahonlar›n yapt›klar›na tan›kt›r. Gerçekleri bildikleri halde,gerçekleri sapt›rmak ve müminleri Allah yolundan çevir-meye kalkanlardan da habersiz de¤ildir.

• Ey iman edenler! Kendilerine Kitap verilenlerden siziAllah yolundan sapt›rmak isteyen bir guruba boyun e¤ecekolursan›z, sizi iman›n›zdan sonra tekrar küfre döndürecek-lerdir. ‹çinizde Allah’›n peygamberi varken ve size Allah’›nayetleri (sizi do¤ru yola iletecek ö¤üt ve uyar›lar) okun-makta iken nas›l inkâra yelteniyorsunuz? Allah’a ba¤lanan-lar, kesinlikle do¤ru yola iletileceklerdir. Ey iman edenler!Allah’a karfl› gelmekten kesin olarak sak›n›n ve mutlakaMüslüman olarak ölmeye çal›fl›n. Hep birlikte Allah’›nipine (size kurtulufl yolunu gösterecek Allah’›n kitab›na)s›ms›k› yap›fl›n, Allah’›n size olan nimetini hat›rlay›n veparçalanmay›n. Bir zamanlar birbirinize düflman guruplaridiniz, Allah’›n size verdi¤i nimetlerle gönülleriniz birleflti,kardefller oldunuz ve sizi bekleyen ateflin k›y›s›ndan uzak-laflarak kurtuldunuz. Allah, ayetlerini, sizin do¤ru yolu bul-man›z, insanlar› hay›r yapmaya ça¤›rman›z, iyili¤i emret-meniz ve kötülükleri yasaklayan bir toplum olman›z içinsize aç›klamaktad›r. Ey iman edenler! Kendilerine apaç›kbilgiler gelmesine ra¤men, ihtilafa düflerek bölünenler gibi

566

olmay›n. Bir gün gelecek ki, baz› yüzler a¤aracak ve baz›yüzler de kararacakt›r. ‹flte o gün yüzü kararacak olan in-kârc›lar›n tadacaklar› büyük bir azap vard›r. O gün yüzleria¤aranlar, Allah’›n rahmetinde devaml› olarak kalacaklar-d›r. Bu olacak olanlar› size bildiren Allah’›n ayetleri, sizedo¤ru yolu göstermek için indirilmifl ayetlerdir. Allah,âlemlere zulüm isteyen de¤ildir. Göklerde olanlar da, yer-de olanlar da Allah’›nd›r ve bütün ifller (yarat›lan her fley)Allah’a döndürülecektir.

Ey müminler! Sizler; insanlara iyili¤i emreden, insanlar›kötülüklerden meneden ve Allah’a inanan en hay›rl› birümmetsiniz (Allah’›n insanlar için raz› oldu¤u dine men-sup olan insanlars›n›z). Ehli Kitap’tan olanlar›n da hepsiiman etselerdi onlar için daha iyi olurdu. Onlardan imanedenler de vard›r ama ço¤u iman etmeyenlerdir. ‹man et-meyenler size rahats›zl›ktan baflka kesinlikle bir zararveremezler. E¤er zarar vermek için sizinle savafl›rlarsa bileyenilip gerisin geriye giderler ve kendilerine size karfl› yar-d›m edecek kimseleri de bulamazlar. Size zarar vermek is-teyenler, her nerede bulunurlarsa bulunsunlar, Allah’›nayetlerini inkâr etmeleri ve peygamberlerini haks›z yere öl-dürmeleri nedeniyle zillet damgas› yemifl, Allah’›n h›flm›nau¤ram›fl ve miskinli¤e mahkum edilmifl kimselerdir. Onlar,Allah’›n ipine sar›lmad›kça (insanlara yol gösteren Allah’›nayetlerine uymad›kça) ve müminlerin himayesine s›¤›n-mad›kça bu durumdan kurtulamayacaklard›r. Bununlaberaber, Ehli Kitap’›n tümü bir de¤ildir. Onlardan bir top-luluk vard›r ki, gece vakti uyanarak Allah’›n ayetleriniokumakta ve secdeye kapanmaktad›rlar. Bunlar, Allah veahiret gününe iman ederler, güzeli ve do¤ruyu emrederlerve insanlar› inkârdan sak›nd›r›rlar. ‹flte bunlar Salih olan-lard›r. Onlar, hay›rdan ne ifl yaparlarsa, karfl›l›¤›ndan mah-rum b›rak›lmayacaklard›r. Allah, bu muttakileri bilendir.‹nkâr edenlerin ne çocuklar› ne de mallar› onlar› Allah’akarfl› koruyamazlar. Onlar ateflin halk› olacaklar ve oradatemelli kalacaklard›r. Onlar›n dünya hayat›ndaki varl›klar›ahiret hayat›nda, zalimlerin ekinini kas›p kavuran ve yokeden bir rüzgâr›n yapt›¤› gibi olacakt›r. Ey iman edenler!Kendi d›fl›n›zdakileri s›rdafl edinmeyin. Çünkü onlar, sizefenal›k etmekten asla geri durmazlar, hep s›k›nt›ya düfl-

567

menizi isterler. Size gerçekten olan kin ve düflmanl›klar›a¤›zlar›ndan dökülen sözlerden belli olmaktad›r. Kalplerin-de saklad›klar› düflmanl›klar ise daha büyüktür. Ey mümin-ler, iflte siz öyle kimselersiniz ki, onlar sizi sevmedikleri hal-de siz onlar› seversiniz. Siz bütün Kitap’lara inan›rs›n›z; on-lar ise, sizinle karfl›laflt›klar›nda “inand›k” derler; sizden ay-r›ld›klar› zaman da size olan kinlerinden dolay› parmak-lar›n›n ucunu ›s›r›rlar. fiüphesiz Allah, kalplerin içindekinihakk›yla bilendir. Böylelerini kinleriyle bafl bafla b›rak›n.Size bir iyilik dokunursa, bu onlar› tasaland›r›r; bafl›n›zabir musibet gelirse, buna da sevinirler. Onlar›n bu tav›r-lar›na karfl› sabreder ve korunursan›z (iman›n›z› korur-san›z), onlar›n hilesi size bir zarar veremez. fiüphesiz Al-lah, onlar›n yapt›klar›n› çepeçevre kuflatand›r. ‹flte bu ayet-lerdeki aç›klamalar, sizin akl›n›z› kullanarak hareket et-meniz ve iman›n›z› koruman›z içindir (3/98-120).

• Dünya hayat›na aldanarak dinlerini oyun ve e¤lencekonusu yapanlar› bir tarafa b›rak ve onlar› Kuran’la uyar.Hiçbir nefis kazand›klar› nedeniyle, Allah’›n yard›m› vekendisine flefaat edecek biri olmaks›z›n her türlü fidyeyiverse de, kendisini helak olmaktan kurtaramaz. ‹flte onlara,küfre sapmalar› nedeniyle, kaynar sular içinde ac›kl› birazap vard›r (6/70).

• Allah buyuruyor ki:- Allah’a hiçbir fleyi ortak koflmay›n.- Anne-babaya iyilik yap›n.- Yoksulluk endiflesiyle çocuklar›n›z› öldürmeyin.

Sizin de onlar›n da r›zklar›n› biz vermekteyiz.- Çirkin kötülüklere aç›k ya da gizli bir flekilde

yaklaflmay›n.- Allah, kifliyi öldürmenizi yasaklam›flt›r. Bu bak›m-

danhakl› bir nedeniniz olmad›kça kimseyi öldür-

meyin.- Yetim mal›na en iyi bir flekil d›fl›nda yaklafl-

may›n. Yetim rüfltüne eriflince mal›n› kendisine verin.

- Ölçü ve tart›y› do¤ru olarak yap›n.- Hiçbir kimseye, gücünün kald›rabilece¤i d›fl›nda

568

bir yük yüklemeyin.- Yak›nlar›n›z› ilgilendirse bile, her konuda dürüst

olun ve adil davran›n.- Allah’a verdi¤iniz sözünüzde sad›k kal›n.

‹flte bunlar Benim size tavsiyelerimdir. Bu, benim dos-do¤ru olan yolumdur, bu yola uyun, sizi benim yolumdanay›racak baflka yollara uymay›n. Umulur ki yanl›fl yola gir-mekten sak›narak korunursunuz (6/151-153).

• Ey Âdemo¤ullar›! Biz sizin çirkin yerlerinizi örtecekve sizi güzellefltirecek giysiler var ettik. Allah yan›nda ise,sizi koruyan ve süsleyen bu elbiselerin daha güzeli, takvaelbisesidir. Bu size Allah’›n bir hat›rlatmas›d›r. EyÂdemo¤ullar›! fieytan inanmayanlar›n dostudur. Ebeveyn-lerinizin takva elbiselerini s›y›rarak hata yapmalar›na ve on-lar›n cennetten ç›kmalar›na neden oldu¤u gibi, sak›n sizide belaya u¤ratmas›n! Çünkü fleytan ve taraftarlar›, sizinonlar› göremedi¤iniz bir yerden sizi görmektedirler. Onlar,size örnek olacak çirkin bir hayâs›zl›k yapt›klar› zaman:“Atalar›m›z da öyle yap›yorlard›, yapt›klar›m›z, Allah’›n em-retti¤i fleylerdir” diyerek Allah’a iftira etmektedirler. OysaAllah, çirkin hayâs›zl›klar› emretmez. Allah, adaletle davran-may› emretti. Unutmay›n ki Allah, bafllang›çta sizi yaratt›¤›gibi, sonunda ona döneceksiniz. Onun için her mescidinyan›nda bulundu¤unuzda, Allah’›n huzurunda içtenlikledua edin. Biz sizlerden bir gurubu do¤ru yola ilettik, siz-den bir gurup da do¤ru yolda olduklar›n› sanarak fleytan›dost edinmeleri nedeniyle sap›k yola sapt›lar. EyÂdemo¤ullar›! Yiyin, için fakat israf yapmay›n›z. Her secdeetti¤inizde de güzel elbiselerinizi giyininiz (7/26-31).

• Yahudiler, Uzeyr Allah’›n o¤ludur dediler. H›ristiyan-lar da Mesih (‹sa) Allah’›n o¤ludur dediler. Bunlar, ken-dilerinden önce gelip geçen inkârc›lar›n söyledikleri sözleritekrarlamaktad›rlar. Gerçekleri sapt›ranlar›n Allah can›n› al-s›n. Onlar Allah’› b›rak›p hahamlar›n› ve rahiplerini reh-ber edindiler. Oysa onlara emredilen ve Meryem o¤luMesih (‹sa) in onlara söyledi¤i fley, tek bir tanr›ya ibadetetmeleriydi. Ki O, ona ortak koflulanlardan uzak olan tekbir ilaht›r. Kâfirler (inkârc›lar) böyle gerçek d›fl› sözlerüreterek, Allah’›n nurunu a¤›zlar›yla söndürmek istemek-

569

tedirler. Hâlbuki kâfirler hofllanmasalar da Allah nurunutamamlamaktan (insanlar› ayd›nlatmaktan) asla vazgeçmez.“O, müflrikler be¤enmeseler de O’nu bütün dinlerin üs-tüne ç›karmas› için peygamberini hidayetle ve hak din ilegönderen zatt›r (9/33; 61/9).

• Ey iman etmifl olanlar! Gerçekten hahamlardan verahiplerden pek ço¤u insanlar›n mallar›n› bat›lla (uydurmasebeplerle) yiyiyorlar ve Allah yolundan engelliyorlar. Alt›nve gümüfl y›¤arak onlar› depolayanlar ve onlar› Allahyolunda harcamayanlar› elem verici bir azapla müjdele(9/30-34).

• Huzurumuza ç›kacaklar›n› beklemeyenler, dünyahayat›na raz› olup rahat bulanlar ve ayetlerimizden gafilbulunanlar yok mu? ‹flte onlar›n, kazanmakta olduklar›günahlar yüzünden varacaklar› yer atefltir! ‹man edipgüzel ifller yapanlar› da, Rableri imanlar› dolay›s›yla alt›n-dan ›rmaklar akan nimetlerle donat›lm›fl cennetlere yönel-tir (10/7-9).

• Ey insanlar! Rabbinizden size bir ö¤üt, kalplerinizeflifa, müminler için bir hidayet ve rahmet gelmifltir(Kur’an). Bununla sevinin. Bu, dünyada toplad›klar›n›zdandaha hay›rl›d›r (10/57-58).

• Allah’›n size indirdi¤i r›z›klar›, Allah’a iftira ederekhelal ve haram diye ay›rmay›n. Allah’a karfl› yalan uyduran-lar, k›yamet günü ne ile karfl›laflacaklar›n› san›yorlar? Al-lah, insanlara karfl› büyük ihsan sahibidir. Ancak, ne yaz›kki insanlar›n ço¤u, Allah’›n verdi¤i bu ihsan için flükret-mezler (10/59-60).

• Bulundu¤unuz her durumda, her Kur’anokudu¤unuzda ve yapt›¤›n›z her ifl esnas›nda sizin üzeriniz-de tan›k olmaktay›z. Ne yerde ne de gökte, zerre a¤›rl›¤›n-ca bir fley Rabbinizden gizli kalmaz, bunun daha küçü¤üde daha büyüyü de. Bunlar›n hepsi bir kitapta kaydedil-mektedirler (10/61).

• Biliniz ki, iman edenler ve Allah’a karfl› gelmektensak›nanlar, Allah›n dostlar›d›rlar ve onlar için korku vehüzün olmayacakt›r. Onlara müjdeler olsun ki, dünyahayat› da ahiret hayat› da onlar›nd›r. Bu, Allah’›n verdi¤ibir sözdür ve Allah’›n sözünde hiçbir de¤ifliklik olmaz

570

(10/62-64).• Resulüm! ‹nkârc›lar›n sözleri seni üzmesin. Çünkü

bütün üstünlük Allah’›nd›r. O, iflitendir, bilendir. Haberinizolsun; flüphesiz göklerde kim var, yerde kim var tümü Al-lah’›nd›r. Allah’tan baflkas›na tapanlar bile, Allah’a ortakkofltuklar› varl›klara ve güçlere gerçekte uymazlar. Onlaryaln›zca bir zanna uyarlar ve onlar ancak zan ve tahmin-de bulunarak yalan söylemektedirler. Allah, dinlenmeniziçin geceyi, gündüzü de sizi ayd›nlat›c› olarak yaratm›flt›r.fiüphesiz ifliten bir toplum için gece ve gündüzün düzenin-de gerçekten Allah’›n varl›¤›n› kan›tlayan gerçekler vard›r.“Allah çocuk edindi” diyenler bilsinler ki, O, bundanyücedir; O, hiçbir fleye ihtiyac› olmayand›r. Göklerde veyerde ne varsa, O’nundur. Allah için bilmedi¤iniz ve ispat›olmayan bir fleyi söylemeyiniz. Allah hakk›nda yalan uy-durup iftira edenler, kurtulufla ermezler. Onlar için dün-yada geçici bir meta vard›r, sonra dönüflleri bizedir; sonraküfre sapmalar› nedeniyle fliddetli bir azap tadacaklard›r.Onlara örnek olarak Nuh’un olay›n› anlat›n. Hani Nuhkavmine demiflti ki: “Ey kavmim! E¤er aran›zda bulunmamve Allah’›n emirlerini size nakletmem size a¤›r geliyorsa,bilin ki benim dayana¤›m ve güvencem Allah’t›r. Siz deniyetinizi içinizde saklamay›n ve ortaklar›n›z› da toplayarakkarar verin ve karar›n›z› hemen bana bildirin. Bana Müs-lümanlardan olmam emredildi ve size söylediklerim içinherhangi bir ücret de istemiyorum (ç›kar beklemiyorum).Düflünün ve verece¤iniz karar için de sonradan piflman ol-may›n. E¤er benim size söylediklerimi reddediyorsan›zbiliniz ki, size tebli¤ ettiklerim Allah’›n emriyledir”. Fakatonlar onu yalanlad›lar; biz de onu ve onunla beraber olan-lar› gemi ile kurtard›k ve onlar›, yeryüzünün yöneticileriyapt›k. Ayetlerimizi yalanlayanlar› da suda bo¤duk. ‹flte in-kârc›lar›n u¤rad›¤› bu sonuç, size ibret olmal›d›r. SonraNuh’un ard›ndan birçok peygamberi kendi toplumlar›namucizelerle gönderdik. Ama onlar da kendilerine gelenbelgeleri yalanlad›lar. Bu yüzden haddi aflanlar›n kalplerinimühürledik. Daha sonra Musa ve Harun’u, Firavun ve kav-mine aç›klamalarla gönderdik. Fakat o suçlu ve günahkârkavim, bunlar› da yalanlad›lar ve taraf›m›zdan onlara gön-derilen yol gösterici belgeleri de “sihirdir” diyerek reddet-

571

tiler. Musa onlara, bu belgelerin bir sihir olmad›¤›n› söy-lediyse de, Firavun ve çevresi, Musa ve Harun’un, ken-dilerini atalar›n›n yolundan sapt›rmak istediklerini ileri sür-erek onlar› suçlad›lar ve onlara inanmad›lar. Firavun söy-lediklerini ispatlamak için de, sihirbazlar› toplayarak Musave Harun’un karfl›s›na getirir. Allah, büyücülerin sihrinigeçersiz k›lar. Musa hakl› ç›kar ama Firavun’un korkusunedeniyle, Musa’ya ancak kendi kavminin gençleri haricin-de kimse iman etmedi. Musa kendisine iman eden kav-mine: Ey kavmim! E¤er Allah’a inand›ysan›z ve Müslümanolduysan›z, art›k sadece O’na güvenip dayan›n dedi. Onlarda Allah’a dua ederek: “Ey Rabbimiz! O zalimler top-lulu¤unu bize musallat etme ve bizi Rahmetinle onlardankurtar” dediler. Allah buyuruyor ki: “Musa ve kardeflineflöyle vahyettik. ‘M›s›r’da kavminiz için evler haz›rlay›n veevlerinizde namaz k›l›n ve müminleri müjdeleyin’ dedik”.Musa da Rabbine seslenerek: “Rabbim! Sen dünya hayat›n-da Firavun ve çevresine zenginlik ve ihtiflam verdin. On-lar, insanlar› senin yolunda sapt›rmaktad›rlar. Rabbimiz!Onlar› yerin dibine bat›r, kalplerini ba¤la. Çünkü onlar,fliddetli bir azap görene kadar iman etmeyecekler” dedi.Allah Musa’ya, dualar›n› kabul etti¤ini ve dosdo¤ru olanyolda davam etmelerini bildirir. Allah, ‹srailo¤ullar›n›denizden geçirdi, bunlar› düflmanl›kla takip eden Firavunve askerleri suda bo¤ulurlar. Bo¤ulaca¤›n› anlayan Firavun:“‹srailo¤ullar›n›n, kendisine inand›¤› ilahtan baflka ilah ol-mad›¤›na inand›m ve ben de Müslümanlardan›m” diyerekiman etti. Allah’a karfl› isyan› ve ç›kard›¤› fesat yüzünden,Allah, firavunun sadece bedenini kurtard›. (Firavun’un bubedeni as›rlarca sonra k›z›l denizde bulunmufltur). Allah ‹s-railo¤ullar›n›, hofllar›na gidecek güzel bir yere yerlefltirdi vegüzel r›z›klar verdi, onlar orada aralar›nda ihtilaf olmadanyaflad›lar. Daha sonra ‹srailo¤ullar›na indirilen yeni bilgilernedeniyle (‹sa a.s. ve ‹ncil) aralar›nda ihtilaf bafllad›. EyMuhammed! ‹srailo¤ullar›n›n bu ihtilaf› nedeniyle Allah,k›yamet günü hükmünü verecektir. Sen de sana indirilen-den kuflku duyarsan, senden öncekilere indirilen kitaplar›okuyanlara sor. Sana gelen, Rabbinden bir gerçektir. Kufl-kuya kap›lanlardan olma ve Allah’›n ayetlerini yalan sayan-lardan olma! Sonra hüsrana u¤rayanlardan olursun. Ger-

572

çekten haklar›nda Rabbinin hükmü sabit olanlar (azab›hak edenler), kendilerine istedikleri bütün mucizeler gel-mifl olsa bile, elem verici azab› görünceye kadar inan-mayacaklard›r. Bunlardan Yunus’un kavmi müstesnad›r.Halk›n› yok etti¤imiz ülkelerden herhangi bir ülke halk›,keflke kendilerine azap gelmeden önce iman etselerdi deimanlar› kendilerine fayda verseydi! Yunus’un kavmi imanedince, kendilerinden dünya hayat›ndaki rüsval›k (rezillik)azab›n› kald›rd›k ve onlar› bir süre dünya nimetlerindenfaydaland›rd›k. Resulüm! E¤er Rabbin dileseydi, yeryüzün-dekilerin hepsi elbette iman ederlerdi. Onlar› imana zor-lamak senin görevin de¤ildir. Allah’›n izni olmadan, hiçbirnefsin iman etme imkân› yoktur. Allah, iman etmek içinak›l erdiremeyenleri de i¤rençlik içinde b›rak›r (ahirethayat›ndaki cehennem atefli içindeki durum). Ey Muham-med! ‹nsanlara, yerde ve gökte olanlara bakarak ak›llar›n›kullanmalar›n› ve iman etmelerini söyle. Ne yaz›k ki inan-mayan bir topluma gelen uyar›lar ve kan›tlar, onlar›n imanetmeleri için bir fayda sa¤lamaz. Onlar, kendilerinden ön-ce gelip geçmifl toplumlar›n bafllar›na gelenlerden baflkabir fley mi bekliyorlar, beklesinler bakal›m, sen de bekle.Felaketin gelece¤i bir günde peygamberlerimizi ve onlarlabirlikte iman edenleri kurtarmak, bizim üzerimizde birhakt›r. Resulüm! ‹nsanlara de ki: “Ey insanlar, e¤er benimdinimden yana bir kuflku içindeyseniz, bilin ki ben Müs-lümanlardan olmakla ve sizin hayat›n›za son verecek olanAllah’a ibadet etmekle ve bana hanif (Allah’›n birli¤initan›y›c›) olarak yüzümü dine çevirmem ve müflriklerden ol-mamam ve Allah’› b›rak›p da bana fayda veya zarar vere-meyecek fleylere tapmamam ve zalimlerden olmamakla em-rolundum. Sizin Allah’tan baflka ibadet ettiklerinize benibadet etmiyorum.” E¤er Allah sana bir zarar dokundurur-sa, onu yine O’ndan baflka giderecek yoktur. E¤er sana birhay›r dilerse, O’nun keremini geri çevirebilecek de yoktur.O, hayr›n› kullar›ndan diledi¤ine erifltirir. Ve O, ba¤›fllayan-d›r, esirgeyendir. De ki: “Ey ‹nsanlar! Size RabbinizdenHak (Kur’an) gelmifltir. Art›k kim do¤ru yola gelirse, an-cak kendi için gelmifl olur, kim de saparsa, o da ancakkendi aleyhine sapm›fl olur. Ben sizin üzerinizde vekilde¤ilim”. Resulüm! Sen, sana vahyolunana uy ve Allah hük-

573

münü verinceye kadar sabret. O, hüküm verenlerin enhay›rl›s›d›r (10/65-109).

• Allah, adaletle davranmay›, iyilik yapmay›, akrabayayard›m etmeyi emreder; çirkin iflleri, fenal›k ve azg›nl›¤› dayasaklar. Bu, sizin hat›rlaman›z için bir ö¤üttür (16/90).

• Ey nefislerini ziyana sokan kullar›m! Hiçbir yard›mgöremeyece¤iniz hesap verme günü gelip çatmadan önceRabbinize yönelin ve O’na teslim olun. Allah’›n rahmetin-den umudunuzu kesmeyin. fiüphesiz Allah, bütün günah-lar› ba¤›fllar. Çünkü O, ba¤›fllayand›r, esirgeyendir (39/53-54).

B-Sosyal Uyar›lar• Allah’›n insanlar için Kuran’la sosyal hayat›m›zla ilgi

olarak yapt›¤› aç›klay›c› uyar›lar afla¤›da yer almaktad›rlar1. Allah ile beraber baflka ilahlar edinmeyin! Yoksa

ahiret hayat›nda k›nanm›fl ve kendi bafl›n›za yaln›z olarakve yard›mc›s›z b›rak›lm›fl olursunuz. Rabbiniz, sadece ken-disine kulluk etmenizi, ana-baban›za da iyi davranman›z›kesin bir flekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi sizinyan›n›zda yafllan›rlarsa, kendilerine “ Öf ” bile demeyin;onlar› azarlamay›n; ikisine de güzel söz söyleyin. Onlar›nüzerine alçak gönüllülükle kanatlar›n›z› gererek onlar›koruyun ve onlar için: “Rabbim! Küçüklü¤ümden onlarbeni nas›l yetifltirmifllerse, flimdi de sen onlara öyle rahmetet!” diyerek dua edin.

2. Allah sizin kalplerinizdekini çok iyi bilmektedir. E¤ersiz iyi olursan›z, flunu bilin ki Allah, kötülüklerden yüzçevirerek tövbeye yönelenler için son derece ba¤›fllay›c›d›r.

3. Bir de akrabaya, yoksula, yolcuya hakk›n› ver.4. Gereksiz yere saç›p savurma. Zira gereksiz yere saç›p

savuranlar fleytan›n dostlar›d›rlar. fieytan ise, Rabbinize kar-fl› çok nankördür. E¤er yard›ma ihtiyac› olanlara yard›miçin yeteri derecede imkâna sahip de¤ilseniz, onlar›n gön-lünü güzel sözlerle al›n›z.

5. Eli s›k› olmay›n; büsbütün eli aç›k da olmay›n; son-ra elinizin boflalmas› nedeniyle çaresiz kal›r ve mahzunolursunuz. Allah, diledi¤ine r›zk› sererek verir, diledi¤inede r›zk›n› daralt›r. O, kullar›ndan haberdard›r, kullar›n›

574

görendir.6. Yoksulluk endiflesiyle çocuklar›n›z› öldürmeyin; onlara

da size de biz r›zk veririz, flüpheniz olmas›n ki, onlar› öl-dürmek büyük bir hata ve suçtur.

7. Zina yapmaya yaklaflmay›n, zina kabul edilemez çir-kin bir hayâs›zl›kt›r ve kötü bir yoldur.

8. Hakl› bir sebep olmad›kça, Allah’›n öldürmeniziyasaklad›¤› bir kimseyi öldürmeyin. Haks›z yere öldürülenkimsenin velisine, hakk›n› almas› için yetki verdik. Ancakbu hakk› elde eden veli de k›stasta ileri gitmesin.

9. Yetim mal›na, yetim rüfltüne erinceye kadar, en güzelbir niyet d›fl›nda dokunmay›n.

10. Verdi¤iniz sözü de yerine getirin. Çünkü verilen söz,sorumlulu¤u gerektirmektedir.

11. Ölçtü¤ünüz zaman tastamam ölçün ve do¤ru teraziile tart›n. Bu, hem daha iyidir hem de neticesi bak›m›n-dan daha güzeldir.

12. Hakk›nda bilginiz olmayan bir fleyin ard›na düfl-meyin; çünkü kulak, göz ve kalp, bunlar›n hepsi ondandolay› sorumluluk alt›na girerler. (Görmedi¤iniz, duy-mad›¤›n›z fleyler konusunda yalan bir iddiada bulunmay›n.)

13. Yeryüzünde böbürlenerek dolaflmay›n; çünkü siz, neyeri yarabilirsiniz ne de da¤larla ululuk yar›fl›na girebilir-siniz. Size bütün bu say›lanlardan kötü olanlar, Rabbinizyan›nda sevimsiz fleylerdir. ‹flte bunlar, Rabbinin sanavahyetti¤i hikmetlerdir. Allah ile baflka ilah edinmeyin son-ra k›nan›r ve Allah’›n rahmetinden uzaklaflt›r›lm›fl olarakcehenneme at›l›rs›n (17/22-39).

14. Peki, inkâr ederseniz, çocuklar› ak saçl› ihtiyarlaraçevirecek bir günden kendinizi nas›l koruyacaks›n›z? Gök-yüzü bile o günün dehfletiyle yar›lacakt›r. Allah’›n vaadimutlaka yerine gelir. ‹flte bu anlat›lanlar›n hepsi birerö¤üttür. Art›k kim dilerse Rabbine varan bir yol tutar(73/17-19).

Allllahh’’›n ‹‹nsanllarra ÇÇa¤¤rr›s›Afla¤›daki ayetlerde, Allah’›n insanlara verdi¤i nimetler

s›ralanmakta örnekler verilmekte ve insanlar imana davetedilmektedir.

• Allah, iman edenlere ve iyi ifller yapanlara ba¤›fllan-

575

ma ve yapm›fl olduklar› güzel ifllere karfl›l›k, büyük mükâ-fat vaad etmifltir (5/9).

• Allah, sizi annelerinizin karn›ndan hiç bir fley bilmezhalde iken ç›kard›. Gerçekleri görmeniz ve size verilennimetlere flükretmeniz için size duyma, görme ve kalbi ver-di. Gök bofllu¤unda uçma imkân› verilmifl kufllar› görmüyormusunuz? Onlar› orada tutan Allah’tan baflkas› de¤ildir. ‹fl-te bunda iman eden kavimler için örnekler vard›r. Allahevlerinizi size dinlenme yeri k›ld›, sizin için davarlar›nderilerinden, gerek göçebe hayat›n›zda ve gerekse yerleflikhayat›n›z için kolayca tafl›yabilece¤iniz bar›naklar (çad›rlar),bu hayvanlar›n yünlerinden, yapa¤›lar›ndan ve k›llar›ndangeçici olarak giyimlikler, döflemelikler ve ticaret için birmeta k›ld›. Allah, yaratt›¤› fleylerden size gölgelikler sa¤lad›ve da¤lardan siperler k›ld›. Sizi s›caktan ve zorluklara kar-fl› koruyacak giysiler yapman›z› sa¤lad›. ‹flte bunlar, Allah’›nsizin üzerinizdeki nimetlerindendir. Umulur ki Allah’aboyun e¤ersiniz (16/78-81).

• Bitiflik olduklar› halde, taze su ihtiva eden deniz iletuzlu su ihtiva eden deniz sular›n›n kar›flmas›n› engelleyendo¤a kanunlar›n› da var eden Allah’t›r (25/53).

• Allah gökleri ve yerleri gerekti¤i flekilde yaratt›. ‹fltebu yarat›l›flta da müminler için Allah’›n kan›tlar› vard›r(29/44).

• Allah’›n verdi¤i nimetlerle gemilerin sudaki ak›fl›n›görmez misin? Size sa¤lanan bu imkân, Allah’›n nimet-lerine kavuflman›z› sa¤lamak içindir. ‹flte bunda, flükreden-ler ve sabredenler için ayetler vard›r (Allah’›n kan›tlar› var-d›r) (31/31).

• Ey insanlar! Allah’a ihtiyac› olan fakirler sizlersiniz.Allah ise Ganiy (hiçbir fleye ihtiyac› olmayan) dir, Hamid(Övülmeye lay›kt›r) t›r. Dileyecek olursa, sizi yok eder vesizin yerinize yepyeni bir nesil yarat›r. Bu, Allah’a göre güçbir ifl de¤ildir (35/15-17).

• Allah, yeryüzünü sizin için bir beflik yapt› ve yeryüzüüzerinde oluflturdu¤u yollarla ulafl›m›n›z› sa¤lad› ve O, gök-ten kararl› bir miktarda su indirerek ölü bir beldeye hayatverendir. Sizin, ölümünüzden sonra dirilmeniz öyle olacak-t›r. Ve O, bütün çiftleri yaratand›r, size binek hayvanlarla

576

ve gemilerle seyahat imkan› sa¤layan yine O’dur (43/10-12).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Fecr’e ve Hacc›n ongecesine, çifte ve teke, her fleyi karanl›¤› ile örttü¤ü ankigeceye yemin ederim ki, bunlarda ak›l sahibi için elbettebir yemin de¤eri vard›r. Rabbinin Ad kavmine ve yükseksütunlu eflsiz binalar›n kuruldu¤u flehirlerin sahibi ‹remhalk›na ve vadilerdeki kayalarda yerleflim yeri kuran Semudhalk›na ve kuleler infla eden Firavun’a yapt›¤›n› görmedinmi? Onlar flehirlerde azg›nlaflm›fl, fesad› yayg›nlaflt›r›p art-t›rm›fllard›. Bu yüzden Rabbin, onlar›n üstüne azap kam-ç›s› ya¤d›rd›. Çünkü Rabbin her an gözetlemektedir. Rab-bin, varl›k ve darl›k ile insan› imtihan etmektedir. Kimi in-sana varl›k verilince, “Rabbim ikramda bulundu” der, im-tihan için r›zk› k›s›l›nca da “Rabbim bana ihanet etti” der.‹flte bunlar; yetimlere ikramda bulunmazlar, yoksulu yedir-mek için birbirini teflvik etmezler, helal haram demedenmiras› yerler ve miras› afl›r› derecede sevenlerdir (mirastanpay da¤›tmazlar). Rabbin emri geldi¤i, meleklerin saf safdizildi¤i ve yeryüzünün parça parça döküldü¤ü zaman, herfley ortaya ç›kacakt›r. O gün cehennem de getirilmifltir, in-san yapt›klar›n› birer birer hat›rlar. Ve: “Keflke dünyahayat›nda kendim için bir fleyler yapsayd›m” der. Fakat buhat›rlaman›n kendisine bir faydas› olmaz. Art›k o gün, Al-lah’›n edece¤i azab› kimse edemez. O’nun vuraca¤› ba¤›kimse vuramaz. O gün iman edenlere ve güzel ifller yapan-lara da : “Ey huzura kavuflmufl insan! Sen O’ndan hoflnut,O da senden hoflnut olarak Rabbine dön. Seçkin kul-lar›m›n aras›na kat›l ve cennetime gir!” denilecektir (89/1-30).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Ey Muhammed! Seninbulundu¤un beldeye (Mekke’ye), babaya ve ondan mey-dana gelen çocu¤a yemin ederim ki biz, insan› büyük birözenle yaratt›k. ‹nsan, hiç kimsenin kendisine güç yetire-meyece¤ini mi san›yor? “ Pek çok mal› harcad›m diyor,kimse onu görmedi mi san›yor? Biz ona iki göz, bir dil veiki dudak vermedik mi? Ona iki yolu, do¤ru ve e¤riyi gös-termedik mi? Fakat o, sarp yokuflu aflamad›. O sarp yokuflnedir bilir misin? Köle azad etmek veya açl›k günündeyak›n› olan bir yetimi veya aç aç›k bir yoksulu doyurmak-

577

t›r. Sonra iman edenlerden, birbirine sabr› tavsiye edenler-den ve birbirine ac›may› ö¤ütleyenlerden olmakt›r. ‹fltebunlar sa¤dakilerdir. Ayetlerimizi inkâr edenler ise, iflte on-lar soldakilerdir. Cezalar›, kap›lar› üzerlerini s›ms›k› kapat›l-m›fl bir atefltir (90/1-20).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Günefle ve kuflluk vaktin-deki ayd›nl›¤›na, günefli takip etti¤inde aya, onu a盤aç›kartt›¤›nda gündüze, onu örttü¤ünde geceye, gökyüzüneve onu bina edene, yere ve onu yay›p döfleyene, nefse veona birtak›m kabiliyetler verip de iyilik ve kötülükler ilhamedene yemin ederim ki, nefsini kötülüklerden ar›nd›rankurtulufla ermifl, onu kötülüklere gömen de ziyan etmifltir.Semud kavmi azg›nl›¤› yüzünden Allah’›n elçisini yalanlad›.Onlardan en bedbaht› deveyi kesmek için at›ld›¤›nda, Al-lah’›n Resulü onlara: “Allah’›n devesine ve onun su hak-k›na dokunmay›n” dedi. Ama onlar onu yalanlad›lar vedeveyi kestiler. Bunun üzerine Rableri günahlar› sebebiyleonlara büyük bir felaket gönderdi de hepsini helak etti.(Semud kavmi peygamberini yalanlad›lar ve ona: “gerçekbir peygamber isen, bize bir mücize göster” derler. Allah,flartl› olarak bir deve gönderdi ve belde suyunun deve ilehalk aras›nda bölüfltürülmesini emretti. Devenin hakk›natecavüz ettikleri takdirde belaya u¤rayacaklar› bildirdi. On-lar inanmad›lar ve deveyi kestiler) (91/1-15).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Karanl›¤› ile etraf›bürüyüp örttü¤ü zaman geceye, aç›l›p a¤ard›¤› zaman gün-düze, erke¤i ve difliyi yaratana yemin ederim ki, gerçek-ten sizin çabalar›n›z farkl› ve çeliflkilidir. Sizden kim, ken-disine verdi¤imiz r›zk›ndan verir ve sak›n›rsa, en güzeli detasdik ederse, biz de onu en kolaya haz›rlar›z. Ama kimcimrilik eder, kendini müsta¤ni (minnet duymayan) sayarve en güzeli de yalanlarsa, biz de onu en zora haz›rlar›z.Düfltü¤ü zaman da mal› kendisine hiç fayda vermez. Do¤-ru yolu göstermek bize aittir. fiüphesiz ahiret de dünya dabizimdir. Ey insanlar! Alev alev yanan bir ateflle sizi uyar-d›m. O atefle ancak yalanlay›p yüz çeviren kötüler girer.Temizlenmek üzere, karfl›l›k beklemeden, Allah r›zas›n›kazanmak için mal›n› hayra veren iyiler, ateflten uzak tutu-lacak ve orada hoflnut olacaklard›r (92/1-21).

• Bismillahirrahmanirrahiym. ‹ncire, zeytine, Sina

578

da¤›na ve flu emin beldeye yemin ederim ki, biz insan› enmükemmel bir flekilde yaratt›k sonra onu afla¤›lar›nafla¤›s›na indirdik. Fakat iman edip Salih amel iflleyenleriçin eksilmeyen devaml› bir ecir (karfl›l›k) vard›r. Art›kbundan sonra (ceza günü bafllad›ktan sonra), ceza günükonusunda seni kim yalanlayabilir? Allah hüküm verenlerinen üstünü de¤il midir? (95/1-8).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Yaratan Rabbinin ad›ylaoku! O, insan› bir afl›lanm›fl yumurtadan yaratt›. Oku! ‹n-sana bilmediklerini belleten, kalemle yazmay› ö¤reten Rab-bin, en büyük kerem sahibidir. Gerçek flu ki insan, ken-dini kendine yeterli görerek azar. Kuflkusuz dönüfl Rab-binedir. Namaz k›larken, bir kulu men edeni gördün mü?Ne dersin, o do¤ru yolda ise ya da takvay› emrediyorsa!Ne dersin o namaz k›lan peygamberi engelleyen ve onuyalanl›yor ve do¤ru yoldan yüz çeviriyorsa! Bu adam yap-t›klar›n› Allah’›n gördü¤ünü bilmez mi! Hay›r, hay›r! E¤eryapt›klar›ndan vazgeçmezse, derhal onu aln›ndan, o yalan-c›, günahkâr› aln›ndan yakalar›z ve cehenneme atar›z. O,hemen gidip meclisini ça¤›rs›n, biz de zebanileri ça¤›r›r›z.Hay›r! Ona uyma! Allah’a secde et ve yaln›zca O’na yak-lafl (96/1-19).

• Har›l har›l koflanlara, nallar›yla k›v›lc›m saçanlara, an-s›z›n sabah bask›n› yapanlara, orada tozu dumana katan-lara, derken ortada bir toplulu¤un ta ortas›na girenlereyemin ederim ki insan, Rabbine karfl› pek nankördür. fiüp-hesiz buna kendisi de flahittir ve o, mal sevgisine de afl›r›derecede düflkündür. ‹nsan düflünmez mi ki, kabirlerdebulunanlar diriltilip d›flar› at›ld›¤› zaman ve kalplerde giz-lenenler ortaya kondu¤u zaman hali ne olacak! fiüphesizo gün Rableri, onlardan tamam›yla haberdard›r (100/1-11).

• Bismillahirrahmanirrahim. Çokluk kuruntusu sizi oderece oyalad› ki, nihayet kabirleri ziyaret ettiniz. Hay›r!Yak›nda bileceksiniz1 Elbette yak›nda bileceksiniz! Gerçeköyle de¤il! Kesin bilgi ile bilmifl olsayd›n›z, orada mutlakacehennem atefli görürdünüz. Sonra ahirette onu ç›plak göz-le göreceksiniz. Nihayet o gün, dünyada yararland›¤›n›znimetlerden elbette hesaba çekileceksiniz (102/1-8).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Asra (geçen yüzy›llar)yemin ederim ki insan, gerçekten ziyan içindedir. Bundan

579

ancak iman edip iyi amel iflleyenler, birbirlerine hakk› tav-siye edenler ve sabr› tavsiye edenler müstesnad›r (1003/1-3).

• Bismillahirrahmanirrahiym. Arkadan çekifltirmeyi,yüze karfl› e¤lenmeyi adet edinen herkesin vay haline! Oki, mal toplam›fl ve onu say›p durmufltur. Mal›n›n ken-disine ebedi kalaca¤›n› zanneder. Hay›r! Andolsun ki o,hutameye at›lacakt›r. Hutamenin ne oldu¤unu bilir misin?Allah’›n, tutuflturulmufl, t›rman›p kalplerin ta üstüne ç›kanateflidir. Onlar uzat›lm›fl sütunlara ba¤lanm›fllar ve ovaziyette o atefl üzerlerine kapat›lm›flt›r (104/1-9).

Allllahh’›n MMükkâfattllandd›raca¤› KKimsellerAfla¤›daki ayette, Allah’›n be¤endi¤i erkek ve kad›nlar›n

özellikleri belirtilmifltir. Bu özelliklere göre, Allah yan›ndamakbul olan erkek ve kad›nlar flu özellikleri tafl›mal›d›rlar.

1. Müslüman olmak (Allah’›n birli¤ine inanmak).2. Mümin olmak (Allah’a, Meleklerine, Kitap’lar›na,

Peygamberlerine ve Ahiret gününe inanmak).3. Allah’a itaat edenler olmak (Allah’›n Kitap’lar›nda

bildirdi¤i kurallara uymak)4. Do¤ru olmak.5. Sab›rl› olmak.6. Mütevaz› olmak.7. Sadaka veren olmak (‹mkânlar›ndan ihtiyaç sahip-

lerini yararland›rmak).8. Oruç tutmak.9. Irzlar›n› (namuslar›n›) korumak.10. Allah’› çokça zikretmek.Allah, bu özellikleri tafl›yan erkek ve kad›nlar için büyük

bir ba¤›fllanma ve mükafat haz›rlam›flt›r (33/35).

Kenddi NNefisllerine ‹‹hhanett EEddenller• Kendi nefislerine ihanet edenlerden (günah iflleyen-

lerden) yana mücadeleye giriflmeyin (onlar›n günah ifl-lemelerine yard›mc› olmay›n). Allah, günah iflleyerek nefis-lerine ihanet edenleri sevmez. Onlar, yapt›klar›n› insanlar-dan gizleyebilirler ama yapt›klar›n› Allah’tan gizleyemezler.Allah her fleyi kuflatand›r ve gizlice hain planlar yapanlar›

580

görmektedir. ‹flte, dünya hayat›nda bu hainlere, planlar›n-da yard›mc› olanlar bilsinler ki, k›yamet gününde hainleriAllah’a karfl› savunabilecek ya da onlara vekil olacak yok-tur (4/107-109).

Allllahh’a OOrttakk KKooflanllar• Habibim ya Muhammed! De ki: “ Gökten ve yerden

size r›z›k veren, size görme ve duyma özelli¤i sa¤layan, ölü-den diriyi ç›karan, yine diriden ölüyü ç›karan, kâinat›yöneten, Allah olan gerçek Rabbinizdir. Buna ra¤men O’nanas›l ortak koflars›n›z? ‹flte sizin Rabbiniz olan Allah, sizebu nimetleri verendir, bunlar› inkâr ederek adaletten nas›lsapars›n›z? Allah’a ortak kofltuklar›n›zdan, yaratmay› bafl-latacak ve sonra onu iade edecek olan var m›d›r? Bunara¤men nas›l çevriliyorsunuz? Sizin Allah’a ortak kofltuk-lar›n›zdan, sizi kurtulufl yoluna erifltirebilecek biri var m›?Buna ra¤men isyana nas›l karar veriyorsunuz? Allah’a isyanedenlerin ço¤u zanna kap›larak hüküm vermektedirler.Hâlbuki zan, hiçbir zaman gerçeklerin yerini tutmaz! ‹flteRabbinin isyan edenler hakk›ndaki, “fiüphesiz ki onlariman etmezler!” sözü gerçekleflmifl oldu. fiüphesiz Allah,onlar›n yapt›klar›n› hakk›yla bilendir (10/31-36).

‹nsanllar›n ‹‹zllenmesi• Kuran’›n 36/12 ayeti, her insan›n izlendi¤ini ve yap-

t›klar›n›n kay›t alt›na al›nd›¤›n› bildirmektedir. “fiüphesiz kiölüleri ancak biz diriltiriz! Hem onlar ölmeden önce yap-t›klar›n›, hem de ölümlerinden sonra geride b›rakt›klar›eserlerinin tümünü say›l› olarak apaç›k bir kitapta top-lamaktay›z.” (36/12). Ayette, hay›r veya fler için yap›laneserlerin de topluma olan etkilerinin kay›t alt›na al›nd›¤›n›bildirilmektedir. Bu da, dünya hayat›nda b›rakt›¤›m›z eser-lerden de sorumlu tutulaca¤›m›z anlam›n› tafl›maktad›r.

Gellecekk HHakkkk›ndda BBillgi• Kur’an, flu ayetlerle gelecek hakk›nda peygamberimizi

bilgilendirmifltir. “Elif Lam Mim (Bunlar› anlam› muh-temelen “‹le Muhammed” yani “Muhammed’e” olmal›d›r).Yerin en çukur yerinde Rum (Bizans) ordular› yenilgiyeu¤rad› Fakat bu yenilgiden sonra, birkaç y›l içinde

581

yenecekler. Müminler de Allah’›n yard›m›yla zafere ulafl›psevineceklerdir. Allah, diledi¤ine yard›m eder. Bu, Allah’›nbir vaadidir. Allah, vaadinden geri dönmez. Ama insanlar›nço¤u buna inanmazlar. Allah, güçlü oland›r, esirgeyendir.(Semavi dine mensup Bizans ordular›n›n, Mecusi dininemensup ‹ranl›lara Lut gölü vadisinde yenilmesi, Mekkemüflriklerini sevindirmiflti. Onlar Allah’›n, indirdi¤i kitap-lara inananlara yapaca¤› vaadedilen yard›m konusunda,müminlerle alay ediyorlard›. Bunun üzerine Allah, bu ayet-lerle müminleri gelecekte bir zaferle müjdelemifltir. Gerçek-ten bir süre sonra ‹ran ordular› yenilir, müminler de put-perestlere karfl› zafer kazan›rlar). (30/1-6).

Peygambberller KKoonusundda UUyar›• Allah, murdar olan›, temiz olandan ay›rt edinceye

kadar müminleri, sizin kendisi üzerinde bulundu¤unuzdurumda b›rakacak de¤ildi. Allah sizi gayb üzerine muttalik›lacak ta de¤ildir. Ama Allah, peygamberlerinden dile-di¤ini seçer. Öyleyse siz de Allah’a ve Resulüne iman edin.E¤er iman eder ve korkup sak›n›rsan›z, sizin için büyükecir vard›r (3/179).

• Ey insanlar peygamber size Rabbinizden adaletle gel-mifltir. Ona inanman›z sizin için daha hay›rl›d›r. Onu red-dederseniz bilin ki göklerde ve yerde olanlar›n tümü Al-lah’›nd›r. Allah, hüküm ve hikmet sahibidir (4/170).

• Ey Kitap Ehli, dininiz konusunda taflk›nl›k yap-may›n›z. Allah’a karfl› gerçek olandan baflkas›n› söy-lemeyiniz. Meryem o¤lu Mesih ‹sa ancak Allah’›n peygam-beridir, Meryem’e b›rakt›¤› kelimesidir, O’ndan bir ruhtur.Öyleyse Allah’a ve peygamberine iman edin, “üçtür”demeyin, kendi yarar›n›z için buna son verin. Allah, ancakbir tek ‹laht›r. O, çocuk sahibi olmaktan yücedir. Gökler-de ve yerde her ne varsa O’nundur. Allah, vekil olarakyeter. Mesih, Allah’a kul olmaktan çekinmez ve Allah’ayak›n yüksek derece sahibi melekler de Allah’a kul olmak-tan çekinmezler. (Burada, Allah’a ‹sa’dan da yak›n melek-ler oldu¤u bildirilmektedir). Kim büyüklük taslar ve Allah’aibadet etmekte çekimser olursa, bilsinler ki Allah, onlar›huzurunda toplayacakt›r. Ama iman edenler ve güzel ifller

582

yapanlar, onlar›n mükâfatlar› eksiksizce ödenecek ve Allah,fazl›ndan ekleyecektir. Allah’a kulluk etmekte çekimser dav-rananlar ve büyüklenenler, ac›kl› bir azapla cezalan-d›r›lacaklard›r ve Allah’tan baflka bir koruyucu ve yard›m-c› da bulamayacaklard›r (4/171-173).

• Ey insanlar! fiüphesiz size Rabbinizden kesin birkan›t geldi. Size apaç›k bir nur indirdik. Allah’a iman edipO’na s›ms›k› sar›lanlara gelince, Allah onlar› kendinden birrahmet ve lütuf içine dald›racak ve onlar› kendine do¤rugiden bir yola götürecektir (4/174-175).

• Ey inananlar! Allah’›n dininin yard›mc›lar› olun.Nitekim Meryem o¤lu ‹sa, Havarilere: “Allah’a giden yoldayard›mc›lar›m kimlerdir?” deyince, Havariler: “Allah’›ndininin yard›mc›lar› biziz” demifllerdi. ‹srailo¤ullar›n›n birtak›m› böylece inanm›fl, bit tak›m› da inkar etmiflti; amabiz, inananlar› düflmanlar›na karfl› destekledik de üstüngeldiler (61/14).

Doosddoo¤ru YYooll• Allah’tan inen apaç›k ayetler, ö¤üt alabilecek kim-

seler için Allah’a ulaflan dosdo¤ru yolu göstermektedirler.Bu yola girenler, Rableri kat›nda, bar›fl yurdunda Allah’›ndostlu¤unu bulacaklard›r (6/126-127).

Dünyan›n SSoon VVarislleri• Andolsun, biz Zikir’den sonra Zebur’da da: “Hiç flüp-

hesiz Arz’a (dünyaya) Salih kullar›m varisçi olacakt›r” diyeyazd›k. Gerçek flu ki kulluk eden bir topluluk için bunda(Kuran’da) ‘aç›k bir mesaj’ (veya gerçek bir ç›k›fl yolu) var-d›r. (21/105-106)

Din KKoonusundda ‹‹hhttillafa DDüflenller• ‹sa a.s. toplumunu uyararak flöyle dedi: “Muhakkak

ki Allah, benim de, sizin de Rabbinizdir, bunun için O’nakulluk edin, iflte do¤ru olan yol budur”. Ama onlar kendiaralar›nda ihtilafa düflerek guruplara ayr›ld›lar. Onlarbüyük bir günü (ölüm sonras›) görecekleri zaman, dinkonusunda ihtilafa düflmeleri ve küfre sapmalar› nedeniylebüyük bir ac› tadacaklard›r. Ama bugün o zalimler apaç›k

583

bir sap›kl›k içindedirler. Resulüm! Sen onlar› piflmanl›k veüzüntü günü hakk›nda uyar. Çünkü onlar, bir gaflet içinedalm›fl olduklar› halde ve henüz iman etmemiflken bakar-s›n o gün gelip çatm›fl olabilir. Yeryüzüne ve onun üzerin-dekilere ancak biz varis oluruz ve onlar ancak bize dön-dürüleceklerdir (19/37-40).

Kureyfl’llillere UUyar›• Allah Kureyfl’i emniyet ve selamete ulaflt›rd›¤› ve on-

lara yaz ve k›fl ticaretini kolaylaflt›rd›¤› için, onlar da,Kâbe’nin Rabbine flükür için ibadet etsinler. O Rab ki, on-lar aç iken doyurdu, Korku içinde iken onlar›n emniyetinisa¤lad›. (Ayetler bize, Rab’in sa¤lad›¤› imkânlar› unut-mamam›z› ve bize sa¤lad›¤› nimetler için flükretmemizihat›rlatmaktad›rlar). (106/1-4).

Allllahh’›n ‹‹nsanllara EEmirlleri• Allah, adaletle davranman›z›, ihsan sahibi olman›z› ve

akrabalar›n›za yard›m etmenizi emreder. Hayâs›zl›klar›, çir-kin iflleri, inkâr› ve baflkas›na eziyet etmenizi yasaklamak-tad›r. Umulur ki bunlar› unutmaz ve uygulars›n›z (16/90).

Ey insan! 1. Allah’tan baflka ilah edinme! Yoksa ahiret hayat›nda

k›nanm›fl ve yaln›z bafl›na b›rak›lm›fl olarak oturup kal›rs›n!2. Rabbinden baflkas›na kulluk etme.3. Anne-babaya iyilikle davran. fiayet onlardan birisi

veya ikisi yan›nda yafll›l›¤a ulafl›rlarsa, onlara: “öf” biledeme ve onlar› azarlama, onlara ac›yarak kanat ger ve:“Rabbim! Ben küçükken beni nas›l korudularsa, Sen de on-lar› öyle koru” diyerek onlar için Allah’tan yard›m dile.

4. Rabbiniz içinizdeki duygular› bilmektedir. Onun içinduygular›nla Allah’a yönel ki, seni ba¤›fllas›n.

5. Akrabaya pay›n› ver.6. Miskinlere ve yolda kalm›fllara da imkânlar›ndan bir

pay ver.7. ‹sraf yapma. ‹sraf yapanlar, fieytan›n kardeflleridirler.

fieytan ise, Rabbine nankörlük edendir.8. Yard›m için imkân›n yoksa yard›m yapman gereken-

lere tatl› sözler söyleyerek gönüllerini al.9. Elini büsbütün s›k› tutma (çok cimri olma). Avucun-

584

dakileri de saç›p savurma. Sonra s›k›nt›ya düfler ve üzülür-sün.

10. Allah’›n rahmetinden umudunu kesme. Rabbin,diledi¤ine hesaps›z r›z›k verir, diledi¤ine de belirli miktar-da bir r›z›k takdir eder. O, kullar›ndan haberi oland›r, kul-lar›n› görendir.

11. Çocuklar›n›z› yoksulluk korkusu nedeniyle öldür-meyin, bu büyük bir hata olur. Onlar› da sizin de r›zk›n›z›biz vermekteyiz.

12. Zinaya yaklaflmay›n, zina çirkin bir hayâs›zl›kt›r vekötü bir yoldur.

13. Allah’›n yasak k›ld›¤› nefsi (kifliyi) hakl› bir nedenolmaks›z›n öldürmeyin. Haks›z olarak öldürülen bir kim-senin velisine, hakk›n› alma yetkisini verdik. Bu hakkasahip olan kifli de hakk›n› almada ölçüyü tafl›rmas›n.

14. Yetim mal›na, en iyi bir niyet d›fl›nda yaklaflmay›n.Yetim, rüfltüne eriflti¤inde mal›n› kendisine verin. Ahdevefa edin, çünkü ahit bir sorumluluktur.

15. Ölçüyü ve tart›y› do¤ru yap›n. Bu, sizin için dahahay›rl›d›r ve sonuç bak›m›ndan da daha güzeldir.

16. Hakk›nda bilgi sahibi olmad›¤›n bir fleyin ard›nadüflme! Çünkü kulak, göz ve kalb bunlar›n hepsi ondansorumlu olur (duymad›¤›n, görmedi¤in fleyler konusundayalan yere davran›flta bulunma).

17. Yeryüzünde böbürlenerek yürüme (Mütevaz› ol).Çünkü sen, ne yeri yarabilirsin ne de da¤larla boy öl-çüflebilirsin. ‹flte böyle, Rabbinizin yan›nda sevimsiz olacakfleyleri yapmay›n.

Ey Muhammed! Bunlar sana vahye dilen hikmetlerdir.Allah ile beraber baflka ilah edinme! Yoksa k›nanm›fl vekovulmufl olarak cehenneme at›l›rs›n! (17/22-39).

Günahh ‹‹flllemekk• Ey insanlar! Günah›n (yasak fleylerin) a盤›n› da giz-

lisini de terk edin. Çünkü günah kazananlar, bu günah›nkarfl›l›¤›n› ödeyeceklerdir (6/120).

Peygambberllere ‹‹ttaatt EEddiniz• Allah ve Resulüne itaat edenler, Allah’›n korumas› al-

t›na girerler (3/132).

585

• Allah’a ve peygamberlerine iman edenler ve peygam-berlerden hiçbiri aras›nda ay›r›m yapmayanlar›n mükâfat-lar› sonradan (ahiret hayat›nda) verilecektir. Allah, onlar›ba¤›fllayacak ve koruyacakt›r (4/152).

• Allah’a itaat edin, Resule de itaat edin ve kötülük-lerden sak›n›n. E¤er yüz çevirirseniz siz bilirsiniz. Elçimizingörevi sadece Allah’›n mesaj›n› size aç›kça duyurmakt›r(5/92).

• Ey Ademo¤ullar›! ‹çinizden size, ayetlerimizi bildirenbir peygamber geldi¤inde, ayetlerimizin gere¤ini yerinegetirerek durumlar›n› düzeltenler için, korku ve hüzün ol-mayacakt›r (7/35).

• Sizden, iman eden ve iyi ifller yapanlara Allah’›n sözüvard›r: “Onlar›, bana kulluk ettikleri ve bana ortak kofl-mad›klar› için, kendilerinden önce yeryüzünde güç ve ik-tidar sahibi k›l›nanlar gibi, kendilerini de güç ve iktidarsahibi k›laca¤›m, onlar için raz› oldu¤um dini de sa¤lam-laflt›raca¤›m. Onlar›n korkular›n› giderip, onlar› güvenli¤eerifltirece¤im. Ama, imandan dönerek küfre sapanlar, fas›kolanlard›r.” Allah’›n korumas› alt›na girmeniz için namaz›k›l›n, zekat› verin ve elçiye itaat edin (24/55-56).

• Mümin erkekler ve mümin kad›nlar, Allah veResülünün verdi¤i karara uysunlar. Bu karara muhalefetedenler, gerçek bir sap›kl›¤›n içine girmifl olurlar (33/36).

• Allah’a itaat edin. Peygambere de itaat edin. Onlar-dan yüz çevirirseniz, biliniz ki, peygambere düflen aç›k birduyurmad›r. Allah’tan baflka hiçbir ilah yoktur. Müminleryaln›zca Allah’a dayan›p güvensinler (64/12-13).

Pis fieyllerdden SSakk›nmakk• Temiz ve kirli fleyler bir de¤ildir. Kirli fleyler size hofl

görünse de, selamete eriflmeniz için onlardan kaç›n›n(5/100).

Güünahhllarrdan ssakk›nmakk• E¤er yasakland›¤›n›z büyük günahlardan sak›n›rsan›z,

sizin küçük günahlar›n›z› örteriz ve sizi flerefli bir yeresokar›z (4/31)

586

Allllahh YYan›nda ‹‹nsanllarr›n EEflittlli¤¤i• Afla¤›daki ayetlerde, insanlar aras›ndaki varl›k fark-

lar›n›n Allah kat›nda geçersiz oldu¤unu anlatmaktad›rlar.Ayr›ca peygamber de bu konuda uyar›lmaktad›r. Resulüm!Rableri’nin r›zas›n› isteyerek sabah akflam ibadet edenleri,huzuruna geldiklerinde, yan›nda bulunan varl›kl› kiflileriniste¤ine uyarak kovma! Onlar›n fakirli¤i, senin huzurunagelmelerine engel de¤il, senin de varl›kl› kiflilerle oturur-ken onlar›n sana gelmek istemeleri de onlar için bir en-gel teflkil etmez. Onlar› kovacak olursan zalimlerden olur-sun. Ayetlerimize inananlar, sana geldiklerinde onlar› sev-gi ile karfl›la. ‹nsanlar›n, fakl› varl›klara sahip k›l›n-malar›n›n nedeni, onlar›n bir k›sm›n›n di¤erleriyle imtihanetmemiz içindir. Ayetlerimize bu flekilde aç›kl›k getir-memizin nedeni de, suç teflkil edecek konular› belirtmekiçindir (6/52-55).

Dindde YYardd›mllaflmakk• Ey iman edenler! Siz de Havariler gibi Allah’›n yar-

d›mc›lar› olun. Nitekim Meryem o¤lu ‹sa havarilere: “Al-lah’a giden yolda bana kim yard›m edecek” diye sordu¤un-da havariler: “Allah yolunda yard›mc›lar biziz” demifllerdi.Bu yard›m gerçeklefltikten sonra, ‹srailo¤ullar›’ndan birtopluluk iman etmifl, di¤er bir topluluk da karfl› ç›km›flt›.Sonunda Allah, iman edenleri düflmanlar›na karfl› destek-ledi ve üstün gelmelerini sa¤lad› (61/14).

Dindde fiahhsi SSoorumllullukk• Allah bize, dinde sorumluluk konusunda Kuran’la flu

misalleri verdi.11. ‹nkkârr eedenllerr kkonusunda mmisall: Nuh’un ve Lut’un

kar›lar› kullar›m›zdan iki kiflinin nikâhlar› alt›ndayken,kocalar›na ihanet ettiler. Kocalar› peygamber olmalar›nara¤men, kad›nlar›na, Allah’tan gelen hiçbir belay› onlardansavamad›lar. Bu ihanetleri nedeniyle onlara: Haydi, ateflegirenlerle beraber siz de girin denildi.

2. Allllahh,, iinananllarra dda FFirravun kkarr›s›n› mmisall ggöstterrdi:O: “Rabbim beni firavundan ve onun kötü iflinden koruve beni zalimler toplulu¤undan kurtar, bana kat›nda cen-

587

nette bir ev yap” demiflti. 3. Allllahh,, iiffffettini kkorrumufl oollan ‹‹mrran kk›z› MMerryem’’i dde

örrnekk ggöstterrdi: “Biz, ona ruhumuzdan üfledik. O da Rab-binin kelimelerini ve kitaplar›n› tasdik etti. O, Rabbinegönülden ba¤l› olanlardand› (66/10-12).

Allllahh YYoollu• Ö¤üt al›p düflünsünler diye kendilerine aç›k anlaml›

ayetler indirdik. Bu ayetlerin tarif etti¤i yol, dosdo¤ru olanyoldur. Bu yolu takip edenler için, Rableri kat›nda bar›flyurdu vard›r. Onlar, yapm›fl olduklar› güzel fleyler nedeniy-le Allah’›n sevgili kullar› olacaklard›r (6/126-127).

fieyttanddan SSakk›nmakk• Ey Âdemo¤ullar›! Biz, sizin çirkin yerlerinizi örtecek

ve sizi koruyup süsleyecek elbiseler var ettik. Bunlardandaha faydal› bir elbise daha vard›r ki, o da takva el-bisesidir. Umulur ki Allah’›n bu ö¤üdünden yararlan›rs›n›z.Ey Âdemo¤ullar›! fieytanlar, iman etmeyenlerin dostlar›d›r-lar. fieytan, ebeveynlerinizin takva elbiselerini s›y›rtarak on-lar› suç ifllemeye sevk etti ve onlar›n cennetten at›lmalar›naneden oldu. Sak›n, sizi de onlar gibi bir belaya u¤rat-mas›n! Çünkü fleytan ve taraftarlar› sizi, kendilerini göre-meyece¤iniz yerden sizi görmektedirler. fieytan›n dostlar›,çirkin bir hayâs›zl›k ifllediklerinde: “Babalar›m›z da ayn›fleyi yapmaktayd›lar, bizim yapt›klar›m›z, Allah’›n emretti¤ifleylerdir” diyerek Allah’a iftira etmektedirler. Ey Muham-med! Müminlere de ki: “Rabbim adaletle davranmay› em-retti. Her mescidin yan›nda, Allah’a yönelerek secdeyevar›n ve dua edin. O, bafllang›çta sizi yaratt›¤› gibi, sonun-da da dönüflünüz O’nad›r”. Allah, insanlardan bir k›sm›nahidayet verdi, br k›sm› da sap›kl›¤› hak etti. Çünkü bun-lar Allah’› b›rak›p fleytanlar› dost edinmifllerdi üstelik do¤-ru bir yol tuttuklar›n› san›yorlard› (7/26-30).

• Rahman olan Allah’› anmayanlar, yanlar›nda ken-dilerinden ayr›lmayan bir fleytana ba¤lanm›fl olurlar. O fley-tan, onlar› do¤ru yoldan al›koyar, ama onlar, kendilerinido¤ru bir yolda ilerlediklerini san›rlar. fieytan› dost edinen-ler, öldükten sonra ne kötü bir dost edindiklerini an-layacaklar ama piflmanl›klar› kendilerine bir fayda sa¤-

588

lamayacakt›r. Onlar, fleytana kanarak yapt›klar› zülümnedeniyle azab› tadacaklard›r (43/36-39).

Allllahh YYoollundda MMücaddelle• ‹man edenler, Allah yolunda hicret edenler ve Allah

yolunda cihad edenler, Allah’›n rahmetini umabilirler. Al-lah ba¤›fllayand›r, esirgeyendir (2/218).

• Allah yolunda cihad edenler, kendi nefisleri lehinebir ifl yapm›fl olurlar. Bilin ki Allah’›n, sizin yapaca¤›n›zcihad’a ihtiyac› yoktur (29/6).

• Ey Nebi, kâfir ve münaf›klara karfl› ciddi bir flekildemücadele ver. Onlar›n dönüflü, çok kötü bir yer olancehennemdir (66/9).

Allllahh kkatt›ndda BBullunanllar• Allah kat›nda bulunanlar, O’na ibadette kusur etmez-

ler, O’na secde ederler ve O’nu tesbih ederler (7/206).

Allllahh’›n ‹‹man KKoonusundda UUyar›llar›• Allah’a iman eder ve Allah’›n size verdi¤i hidayete

flükrederseniz, Allah azab›n›z› de¤il, flükrünüzün karfl›l›¤›n›vermek ister. Allah flükredenleri bilir (4/147).

• Allah, iman edenlere ve Salih amel iflleyenlere ba¤›fl-lanma ve büyük karfl›l›k vaad etmifltir. Allah’›n ayetleriniyalanlayanlar ve onlar› inkâr edenler ise, alevli ateflin hal-k›ndan olacaklard›r. Ey iman edenler! Size el uzatmaya yel-tenen (size kötülük yapmak isteyen) bir toplulu¤un elinisizden çekmifl ve sizi onlardan korumufl olan Allah’›n, sizeolan nimetini unutmay›n. Allah’a karfl› gelmekten sak›n›n.Müminler, daima Allah’a güvenip-dayans›n (5/9-11)

• Allah’a ve Resulüne iman edin. Sizi, üzerinde tasar-rufa yetkili k›ld›¤› fleylerden ihtiyaç sahiplerini yararlan-d›r›n. Sizden iman edenler, ihtiyaç sahiplerini yararland›r›r-larsa, onlar için büyük bir karfl›l›k vard›r. Peygamber sizi,Rabbinize iman etmeye ça¤›rd›¤› halde niçin Allah’a inanm›yorsunuz? Hâlbuki o, sizden kesin söz alm›flt›. E¤erinan›yorsan›z, sizi karanl›klardan (cehaletten) ayd›nl›¤aç›karmak için, kuluna apaç›k ayetleri indiren O’dur. fiüp-hesiz Allah, size karfl› çok flefkatli, çok merhametlidir

589

(57/7-9).• Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve peygamberine

inan›n ki, Allah size rahmetinden iki kat versin ve size›fl›¤›nda yürüyece¤iniz bir nur lütfetsin ve sizi ba¤›fllas›n.Allah çok ba¤›fllayand›r, çok esirgeyendir. Böylece ehlikitap, Allah’›n size verece¤i lütfü engelleyemeyeceklerini veo lütfün Allah’›n elinde oldu¤unu ve onu diledi¤ineverece¤ini anlam›fl olacaklar. Çünkü Allah pek büyük birihsan sahibidir (57/28-29).

• Allah’a ve peygamberine indirilen ayd›nlat›c› Kitabaiman edin. Sizler mutlaka dirileceksiniz ve yapt›klar›n›zönünüze konulacakt›r. Bu, Allah için çok kolayd›r. Allahyapt›klar›n›zdan haberdard›r (64/7-8).

• Ey iman eden ak›l sahipleri! Allah size, iman edipSalih amel yapanlar›, karanl›klardan ayd›nl›¤a ç›karmakiçin uyar›c› bir Kitap indirmifl ve onu size aç›klayan birpeygamber göndermiflti. Kim Allah’a inan›p ve faydal› iflyaparsa, Allah onu, alt›ndan ›rmaklar akan, içinde güzelr›z›klar bulunan, içinde ebedi kalacaklar› cennetlere sokar.Allah’a karfl› gelmekten korkun (65/10-11).

Allllahh’›n MMüminlleri ‹‹mttihhan›

• Ey müminler! Bir yenilgi karfl›s›nda gevfleklik göster-

meyin ve üzüntüye kap›lmay›n, e¤er gerçekten müminseniz,

sonuçta üstün gelecek olan sizler olacaks›n›z. E¤er bir

mücadele sonucunda siz bir ac›ya u¤rad›ysan›z, mücadele

etti¤iniz taraf da bir ac›ya u¤ram›flt›r. Allah, iman edenleri

ortaya ç›karmak ve Allah yolunda mücadele eden flehitler

edinmek (sa¤lam imana sahip olanlar› kendisine ulafl-

malar›n› sa¤lamak), ayr›ca iman edecekleri günahlar›ndan

temizlemek ve kâfirleri helak etmek için, insanlar aras›nda

zafer ve yenilgiyi döndürüp durur. Hiç kimse, Allah yolun-

590

daki çabas›n› ve bu çabadaki sabr›n› ispat etmeden cen-

nete girece¤ini sanmas›n! Allah yolunda ölmeyi temenni

edenler, ölümle yüz yüze geldikleri zaman, liderleri de öl-

se veya öldürülse bu mücadelelerinden geri dönmesinler.

Allah yolundaki mücadeleden geri dönerek imanlar›ndan

vazgeçenler bilsinler ki, Allah’a asla en ufak bir zarar

veremezler (müminlerin zaferini engelleyemezler). Allah

ise, flükredenleri (do¤ru yolda ilerleyenleri) mükâfatlan-

d›racakt›r. Allah, bu konuda peygamberle birlikte savaflan

müminlere flu uyar›y› yapmaktad›r: “Muhammed ancak bir

peygamberdir. Ondan önce de peygamberler gelip geçmifl-

ti. fiimdi o ölür ya da öldürülürse, eski dininize mi

döneceksiniz! Kim böyle geri dönerse, Allah’a hiçbir flekil-

de zarar vermifl olmayacakt›r. Allah, flükredenleri (her tür-

lü flartlara katlanarak sabredenleri) mükâfatland›racakt›r.

Her nefsin ölümü ancak Allah’›n izniyle mümkündür. Her

nefsin ölüm zaman› belirlenmifltir. Tercih sizindir, kim

dünya nimetini isterse, kendisine ondan veririz; kim de

ahiret mükâfat›n› isterse, ona da ondan veririz, flükreden-

leri (sabrederek s›k›nt›ya katlananlar›) ise mükâfatlan-

d›raca¤›z.” Nice peygamberler vard›r ki, beraberlerindeki

Allah erleriyle beraber, bafllar›na gelenlerden dolay› hiçbir

zaaf ve gevfleklik göstermediler ve boyun e¤meden savafl-

t›lar. Onlar›n, Allah’tan dilekleri flöyle idi: “Rabbimiz!

Günahlar›m›z› ve ifllerimizdeki taflk›nl›klar›m›z› ba¤›flla;

ayaklar›m›z› senin yolundaki mücadelemizde sa¤lamlaflt›r;

591

kâfirler toplulu¤una karfl› bizi zafere ulaflt›r”. ‹flte bunlara,

Allah yolundaki mücadelelerinde gösterdikleri sab›r

nedeniyle Allah, hem dünya nimetini ve bundan daha iyisi

olan, ahiret hayat›n›n güzel sevab›n› verdi. Çünkü Allah,

iyilik edenleri sever. Ey iman edenler! E¤er inkâr edenlere

uyarsan›z, onlar sizi topuklar›n›z üzerinde gerisin geriye

küfre döndüreceklerdir (eski dininize çevireceklerdir). O

zaman hüsrana u¤rayanlardan olursunuz! Oysa sizin Mev-

la’n›z (koruyucunuz) Allah’t›r ve O, yard›mc›lar›n en hay›r-

l›s›d›r (3/139-150).

592