3Nang thai va sinh no de duv tri no i gio ng la thie n chu c caoca cu a nguo i phu nu , la su kie n da c lie t quan tro ng trong cuo cdo i mo i nguo i. Tuv nhie n, da v cu ng la qua trinh vo cu ng phu cta p. 0e sinh ra duo c mo t du a con kho e ma nh, tho ng minh, ca cca p vo cho ng de u pha i co ga ng no lu c tre n ta t ca ca c phuongdie n nhu da m la o che do dinh duo ng da v du , co che do sinhhoa t ho p lv , giu gin su c kho e, de pho ng le nh ta t,... Ch co nhuva v mo i co lo i cho su c kho e va su pha t trie n cu a ca c em le trongtuong lai.Tuv nhien, chuan li truoc khi mang thai cung la cong doanma rat nhieu nguoi coi nhe. Ho thuong ch chu v giu gin suc khoesau khi liet minh da co mang. 0av la dieu hoan toan sai lam,khong tot cho qua trinh mang thai va sinh no. \i vav, trongchuong dau tien cua cuon sach nav, chung toi muon de cap den"Not so dieu can chu v truoc khi mang thai". Khi co ke hoach sinhem le, moi cap vo chong deu can chuan li rat nhieu thu, dieu navse anh huong truc tiep den viec lan se mang thai va sinh ra motdua con nhu the nao. 0av la mot van de khong the xem thuong.Ciao duc thai nhi la phuong thuc giao duc tre tu trong lung merat hieu qua va thu vi. Phuong thuc nav ra doi tu rat lau nhung chuaduoc pho lien va cung chua duoc ch dan mot cach toan dien. Hiennav, tuv giao duc thai nhi da duoc quan tam, chu trong nhieu hontruoc nhung cac la me tre do thieu kinh nghiem va von song nenkhong mav khi thuc hien that tot duoc phuong thuc nav. \i vav,chung toi se gioi thieu toi lan doc nhung kv nang va phuong phapgiao duc thai nhi hieu qua nhat - cong doan khong the lo qua neulan muon sinh ra mot dua con khoe manh, thong minh.L0I N0I 0RU4Cuoc song cua nguoi phu nu trong nhung thang ngav mangthai la rat quan trong loi se truc tiep anh huong den suc khoe, trtue cung nhu su phat trien cua em le sau nav. Phan "Nhung dieucan liet trong khi mang thai" va "Yeu cau trong giai doan dau,giua va cuoi cua thai kv" se gioi thieu den lan tat ca nhung dieucan liet tren moi phuong dien nhu an uong, sinh hoat, lam viec,an mac, trang diem, phong lenh, su dung thuoc,... de lan co theap dung cho minh ngav tu nhung ngav dau mang thai.Nu c dch lie n ta p cuo n sa ch la cung ca p nhu ng kie n thu ckhoa ho c thuo ng thu c ve va n de mang thai va nuo i da v tre choca c ca p vo cho ng tre - nhu ng nguo i chua n li duo c la m cha me .Cuo n sa ch duo c chia la m J pha n lo n lao go m nhu ng va n de ca nchu v truo c khi mang thai, trong khi mang thai va sau khi sinhno . Cuo n sa ch la su ta p ho p kha toa n die n va da v du nhu ng kie nthu c ma ca c ca p vo cho ng tre ca n lie t de sinh ra nhu ng du a conkho e ma nh, tho ng minh.\o i no i dung phong phu , de hie u, minh ho a sinh do ng, ke tho p giu a kie n thu c khoa ho c va do i so ng thu c te , tin cha c ra ngcuo n sa ch se duo c la n do c nhie t tinh do n nha n va hoan nghe nh.5Trong chuong nav, chung toi se chu veu de cap den nhung viec manguoi phu nu can chuan li truoc khi mang thai. Cac cap vo chongthuong khong mav luu tam den van de nav, ho ch that su chu trong dengiai doan sau khi nguoi phu nu da co mang. 0av la mot quan diem hoantoan sai lam. \iec chuan li truoc khi mang thai la vo cung quan trongvoi rat nhieu dieu can luu v nhu phong ngua cac lenh di truven, thoidiem tot nhat de mang thai, an gi de dam lao suc khoe,... Tat ca nhungdieu do deu rat co loi, giup cac cap vo chong sinh ra duoc nhung dua conkhoe manh, thong minh. Neu khong chuan li that tot thi se co rat nhieudieu lan khong the lam lai duoc sau khi da mang thai.Chuan li truoc khi mang thai khong ch la cong viec cua nguoi voma con la nhiem vu cua cac ong chong. Chnh vi vav nguoi ta moi noirang, con cai la su ket tinh cua ca vo va chong.Ch khi lam tot cong doan chuan li truoc khi mang thai thi giaidoan mang thai moi that su mang lai niem vui, hanh phuc cho cuocsong cua moi gia dinh.NHUN 0ILU LRN LHU Y TKU0L KHI MRN THRIL000 0| 800 k000 l0l l0l 00 m08 l0|LHU0N 17N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Nhung nguoi co lenh chua chua khoi duoc hoan toan nen ket honmuon. \ du:1. Ii dang o co quan sinh duc nhu nu lam sinh khong co am dao, namgioi co di tat o duong vat hoac nieu dao.2. Nhung nguoi mac lenh truven nhiem va van dang o trong giai doanphai cach lv nhu lao phoi, viem gan, lenh tim, lenh AIIS.J. Nhung nguoi mac lenh lau, lenh giang mai hoac lenh phong.4. Nhung nguoi mac lenh ve than kinh va van chua chua khoi duoc.5. Nhung nguoi mac lenh dong kinh.Trong cac lenh ke tren, mot so lenh se gav lat loi, kho khan chodoi song tinh duc cua vo chong, mot so lenh co kha nang di truven, gavnguv hiem cho the he sau. Boi vav, neu phat hien thav minh mac mottrong so nhung lenh noi tren, tot nhat la lan nen tim cach chua khoihan roi moi tnh toi chuven ket hon va sinh con.Oot soo mot so oqaot oco hct hoo maoorTa t ca ca c le nh tre n de u co the duo c pha thie n de da ng ne u la n di kie m tra su c kho etruo c khi ke t ho n. Khi lie t minh co le nh, la nca n tch cu c chu a tri, ca ng so m ca ng to t. Pha thie n le nh sau khi ke t ho n kho ng nhu ng se a nhhuo ng de n do i so ng, tinh ca m vo cho ng maco n de la i nhu ng ha u qua vo cu ng nghie mtro ng ne u la n mang thai.1a t oa nhu ng be nh ke tre n de u oo kha na ng duo o ohu a kho ihoa o thuye n gia n. Ba n ne n oho de n khi kho i be nh ro i no i ke t ho nva sinh oon de do i so ng vo oho ng luo n ha nh phu o. e n a n.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy18bRLH KH0R FHU NU MRN THRILuat "Hon nhan va gia dinh" o nuoc ta da ch ro: Nhung nguoi coquan he truc he trong J doi khong duoc phep ket hon voi nhau. Luatphap quv dinh nhu vav la de tat ca cac cap vo chong deu sinh ra duocnhung dua con khoe manh, lao ve hanh phuc gia dinh va gop phannang cao chat luong dan so. Nuc do nguv hiem do nhung nguoi co quanhe ho hang gan ket hon voi nhau mang lai la tuong doi lon, trong do chuveu la tang co hoi gav lenh di truven cho the he sau. Nhung dua conduoc sinh ra loi cac cap vo chong la nhung nguoi co quan he dong huvetthong trong J doi thuong se li di dang, thieu nang tr tue, t le tu vongcao hoac se tro thanh ganh nang cho gia dinh va xa hoi.Theo cac ket qua dieu tra tren the gioi, t le tu vong o tre so sinh lacon cua cac cap vo chong khong co quan he huvet thong la 24, trongkhi t le tuong ung neu dua tre la con cua cac cap vo chong co quan hehuvet thong la 81.Oot soo ohaoq oqaot lo ho hooq qoo hhooqoco hct hoo oot ohoar20e sinh ra duoc nhung dua con khoe manh,thong minh, lao ve hanh phuc gia dinh va gopphan nang cao chat luong dan so, nhung nguoico quan he ho hang gan trong J doi khong nenva cung khong duoc phep ket hon voi nhau.Vie o ke t ho n giu a nhu ng nguo i oo ho ha ng ga n trong B do i sela n gia ta ng oo ho i ga p go nhau ou a oa o gen la n ga y be nh.khie n ti le tre ra do i na o be nh di truye n ou ng ta ng le n. lo tnu a so gen di truye n o bo ne va oon oa i la nhu nhau trong khiti le na y o anh ohi en ho la 1/1G. Vi va y. tra nh ke t ho n vo inhu ng nguo i do ng huye t tho ng ohinh la no t trong nhu ng bie npha p hu u hie u nha n kie n soa t ti le na o be nh di truye n o the he sau.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy9N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Kiem tra suc khoe toan dien truoc khi ket hon la mot viec vo cungcan thiet va quan trong. Trong qua trinh kham se co rat nhieu hang muclien quan den viec mang thai va sinh no sau nav.Ket qua kiem tra se cho liet tinh trang suc khoe, trang thai tinh thancung nhu tien su lenh cua ca hai nguoi. Thong qua ket qua kiem tra, caclac si se dua ra nhung loi khuven hop lv nhat dua vao tinh hinh suc khoethuc te cua tung cap nhu: Khi nao nen mang thai va sinh con, cac lienphap tranh thai an toan de thuc hien ke hoach hoa gia dinh... \oi nhungnguoi mac lenh truven nhiem hoac lenh di truven nguv hiem, lac si cothe tu van de ho tu quvet dinh co nen ket hon va sinh con hav khong,...Lua t "Ho n nha n va gia dinh" o nuo c ta hie n nav kho ng quv dinh ta t ca ca cca p vo cho ng pha i di kie m tra su c kho e toa n die n truo c khi ke t ho n. Tuv nhie n,ca c la n tre ca n chu do ng hon trong va n de na v va to t nha t la ne n tu gia c di kha mde lie t ro ve tinh tra ng cu a minh, da m la o ha nh phu c gia dinh trong tuong lai.Oot soo phot htcm teo sae hhoc tooo tcoteaoe hht hct hoor3Kiem tra suc khoe toan dien truoc khi kethon la mot trong nhung viec lam can thietgiup giam thieu t le mac lenh di truven o treso sinh, nang cao chat luong dan so, dam laocuoc song hanh phuc cua moi gia dinh.lo t so no i dung ohinh ou a qua trinh kie n tra su o kho e toa n die ntruo o khi ke t ho n:1. 1in hie u xen hai nguo i oo pha i la ho ha ng ga n. oo quan hehuye t tho ng trong B do i hay kho ng. tin hie u ve tie n su oa o be nhdi truye n |ne u oo ] ou a oa hai vo oho ng.P. 1in hie u tie n su be nh ta t ou a oa vo va oho ng.B. Kie n tra kinh nguye t ou a vo .4. Kie n tra su o kho e toa n die n.L. Kie n tra nho n na u. ohu o na ng ou a gan. tha n. hoa t do ng ou a he tha nkinh. oo quan sinh du o. ou a hai vo oho ng. le u tha y oa n thie t. ba o sioo the tie n ha nh kie n tra oa nhie n sa o the . la n tinh dioh do .hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy10bRLH KH0R FHU NU MRN THRI\oi vang mang thai ngav sau khi ket hon se khong co loi cho viecsinh ra duoc nhung dua con that su khoe manh. Truoc va sau ngav cuoi,hau nhu tat ca cac cap vo chong deu rat lan ron, met moi vi phai lo toanqua nhieu viec cho ngav trong dai nhat trong cuoc doi minh. Chnh vivav, suc khoe cua ho thuong khong duoc dam lao. Neu thu thai ngavtrong nhung ngav nav, thai nhi se phai chiu kha nhieu anh huong va sekhong the duoc phat trien trong nhung dieu kien tot nhat.\et tu goc do khoa hoc thi tinh trang suc khoe va tinh than cua caccap vo chong se anh huong ro ret toi chat luong trung, tinh trung cungnhu phoi thai neu chung co co hoi ket hop voi nhau. \i vav, cac cap vochong moi cuoi nen cho qua mot thoi gian, khi tinh than va suc khoe dathat su hoi phuc tro lai moi nen tnh toi chuven co con de dam laonhung dieu kien tot nhat cho su phat trien cua em le.Oot soo hhooq oco oot oooq mooq thot oqoosoa hht hct hoor4Trong le cuoi, hau het cac cap doi deu vo cung lan ron voi viec tiepdai lan le, khach khua, nang lv chuc mung hanh phuc,... khien suckhoe va tinh than cua ho deu o trong trang thai met moi, kho chiu, hoantoan khong co loi cho viec mang thai.lhin tu go o do di truye n ho o. de vie o thu thai va nang thaida t hie u qua to t nha t. oa nguo i vo va nguo i oho ng de u oa n oosu o kho e to t. tra ng tha i tinh tha n kho e na nh. thoa i na i. vuive . Be n oa nh do . ho ou ng oa n da n ba o ohe do a n da y du dinhduo ng. ngu du gia o. sinh hoa t tinh du o die u do de oo the nang thaiva sinh oon theo y nuo n.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy11N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Cuoc song trong nhung ngav trang mat ngot ngao cua doi vo chongmoi cuoi thuong khong tuan thu theo lat cu mot quv luat nao. \i vav,ca hai co the se thav met moi, cang thang, mat suc, kha nang mien dichkem. Tat ca nhung veu to nav deu se gav anh huong den chat luong cuatrung va tinh trung.Trong khi di ngh trang mat, cac cap doi se di chuven tu noi navsang noi khac ch trong mot thoi gian ngan. Su thav doi kh hau lien tucnhu vav se khien nhung nguoi co the trang veu de li mac lenh lavnhiem nhu cam cum hoac di ung, me dav - la mot trong nhung nguvennhan gav nen su di dang cua thai nhi. Ben canh do, dieu kien an uong,ve sinh khong duoc dam lao cung de khien ca hai nguoi mac cac lenhviem nhiem o co quan sinh duc hoac lenh ve duong tieu hoa,...\i vav, loi khuven danh cho cac cap vo chong tre, moi ket hon la khongnen thu thai ngav trong kv ngh trang mat de dam lao tot nhat cho suckhoe cua le veu sau nav.Oot soo hhooq oco mooq thot oqoo teooq hooqh/ teooq motrNo t ke t qua nghie n cu u cu a Nv duo c tie n ha nhtre n 200 ca p vo cho ng thu thai ngav trong tua ntra ng ma t cho tha v, t le sa v thai la 20, t le thainhi sinh ra li di da ng la 10 nghia la cao hon ra tnhie u so vo i thu thai trong die u kie n linh thuo ng.lu o dioh ohinh ou a ky nghi tra ng na t la giu p oa o oa p vooho ng no i ouo i thay do i kho ng khi. gia i to a nhu ng oa ng tha ng.ne t no i do vie o ke t ho n nang la i. la n kha ng khit the n tinhoa n ga n bo giu a hai nguo i. 1rong tho i ky na y. hai nguo i ne n ohu ysu du ng bie n pha p tra nh thai de da n ba o y nghia ou a ohuye n di vapho ng tra nh thu thai ngay trong ky nghi tra ng na t.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy512bRLH KH0R FHU NU MRN THRINo t so phu nu ke t ho n va mang thai khi tuo i do i co n qua tre . Lu c do , cothe cu a ho chua the da m duong duo c nhie m vu cung ca p the m cha t dinhduo ng cho mo t ma m so ng mo i. Tu khi la t da u hinh tha nh cho to i khi cha odo i, thai nhi hoa n toa n pha i la v cha t dinh duo ng tu co the me . No t ke t quanghie n cu u cho tha v: Ne u em le sinh ra ca n na ng J kg thi se ca n duo c mecung ca p 1,7kg protein; tu 0,5kg cha t le o tro le n va 0,5kg canxi. Ngoa i ra,ca c cha t kha c ca n thie t cho su pha t trie n cu a co the nhu gluco, sa t hoa c ca cvitamin cu ng de u duo c truve n tu co the me sang thai nhi. Nguo i me cu ngca n co du su c kho e de chiu du ng ta t ca nhu ng thav do i cu a co the ke tu khimang thai nhu o m nghe n, su gia ta ng hoa t do ng cu a ca c co quan nhu tim,gan, tha n cu ng nhu su gia ta ng nhanh cho ng ve the tro ng.T le tre em la con cu a nhu ng la me qua tre sinh ra li tu vong khi chua de n1 tuo i la b. Ngoa i ra, ne u mang thai khi co n qua tre , khung xuong cu a nguo i mechua pha t trie n hoa n thie n co ng vo i vie c pha i tie u hao qua nhie u cha t dinh duo ngtrong qua trinh thai nghe n se khie n tre sinh ra pha n lo n li suv dinh duo ng hoa cli sa v thai, sinh non, thai che t luu, thai li nga t, cha m pha t trie n tr tue ,...Oot soo hhooq oco mooq thot hht taot eooqao tecr6Nguo i me pha i tha t su kho e ma nh thi mo i sinh ra duo c nhu ng du a con kho ema nh, tho ng minh va tra nh duo c nhu ng nguv co do su sinh no mang la i nhu xua thuve t, sa n gia t, nhau long so m,... Ngoa i ra, nhu ng phu nu li ma c ca c chu ng le nhnhu cao huve t a p, le nh tim, le nh phong tha p,... la i ca ng kho ng ne n mang thaiva sinh con qua so m.Khi ohua de n PO tuo i. tuy ta t oa oa o oo quan quan tro ng trongoo the ou a nguo i phu nu da pha t trie n tuong do i hoa n thie nnhung bo xuong thi va n pha i do i to i na n PB tuo i no i thu o sutruo ng tha nh. Vi va y. vie o nang thai va sinh no qua so n sekho ng oo lo i oho qua trinh ha p thu oha t dinh duo ng tu oo the ne ou athai nhi. a nh huo ng to i su o kho e va su pha t trie n ou a oa ne va oon.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy13N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Neu mang thai khi da qua J5 tuoi, thai phu se duoc goi la mang thainguv co cao. Nguven nhan la do luc nav, chuc nang cua luong trung daphan nao li thoai hoa, cac noan lao tro nen gia coi. Ben canh do, vi phaichiu tac dong tu moi truong len ngoai nen cac nhiem sac the cua thainhi cung de li dot lien, dan den t le tre sinh ra li di dang hoac thieunang tr tue tang cao.Rat nhieu nghien cuu khoa hoc da cho thav, t le tre mac cac di tatlam sinh va duoc sinh ra tu cac la me tren J5 tuoi thuong cao gap 2 lanso voi tre la con cua cac la me tu 25-J0 tuoi. Neu la me mang thai vasinh no o do tuoi tren 45 thi t le nav la hon 10 lan.haoq bot lot eao otce mooq thot hht oloo taotr7O nhu ng phu nu tre n BL tuo i. vi xuong oha u va tinh da n ho i ou aho i a n da pha n na o bi la o ho a. oa o kho p xuong oha u gia n. tuoung oo bo p ke n ne n ne u nang thai thi qua trinh sinh no seke o da i. nguy oo sinh kho ta ng oao. lgoa i ra. ho ou ng de bi na o oa oohu ng be nh kha o nhu oao huye t a p hoa o tie u duo ng. Be n oa nh do .do tuo i sinh de ou a nguo i phu nu oa ng lo n thi qua trinh ho i phu o saukhi sinh oa ng oha n. kho ng oo lo i oho su o kho e ou a oa ne va oon. Viva y. nguo i phu nu kho ng ne n nang thai khi da qua lo n tuo i.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy0ua trinh sinh no cua nhung nguoi phu nu mangthai khi da lon tuoi can duoc theo doi va quan tam dacliet. Ngav nav, vi nhieu nguven nhan khac nhau nendo tuoi ket hon va sinh con cua phu nu dang ngavcang duoc nang len. Tuv nhien, neu di kham thai deudan, dinh duong tot va duoc theo doi can than ngavtu dau thi nhung phu nu mang thai khi da lon tuoivan co the sinh con thuan loi, an toan.14bRLH KH0R FHU NU MRN THRINhin tu goc do v hoc thi do tuoi sinh de lv tuong cua nguoi phu nula tu 24 den 29 tuoi.Trong giai doan nav, co the cua ca nguoi nam va nguoi nu deu da phattrien hoan thien, suc khoe dam lao, co quan sinh duc hoat dong tot, chatluong cua trung va tinh trung tot nen t le thai nhi li di dang lam sinh segiam di ro ret, so luong cac ca sinh kho giam. Ngoai ra, do che do dinhduong duoc dam lao nen cac em le sinh ra se rat khoe manh, thong minh,nguoi phu nu cung phuc hoi suc khoe nhanh chong hon.0o tuoi sinh de lv tuong nav chu veu duoc ap dung cho pha nu gioi.Nhu tren da noi, phu nu mang thai va sinh de o do tuoi qua som hav quamuon cung deu khong co loi. Ch trong do tuoi tu 24 den 29 thi co the nguoiphu nu moi khoe manh nhat, co the dam duong tot nhat viec mang thai,sinh no va cho con lu, hoan thanh duoc thien chuc cao ca cua minh.7o taot stoh c lo taooq eao oqaot pha oar8Nam gio i ca ng tre tuo i thi cha t luo ng tinh tru ng sa n xua t ra ca ng tha p.Tinh tru ng ch da t cha t luo ng to t nha t khi nguo i nam o do tuo i tu J0 de n J5tuo i. 0a v cu ng chnh la giai doa n sung su c, kho e ma nh nha t cu a nguo i da no ng va ho hoa n toa n co the truve n la i duo c cho the he sau nhu ng gen tro i to tnha t. Tuv nhie n, nam gio i ne u sinh con o do tuo i lo n qua cu ng kho ng co lo ivi se la m gia ta ng t le tre li di da ng hoa c le nh ta t la m sinh. Ca c nha di truve nho c cho ra ng, do tuo i sinh de lv tuo ng cu a nguo i phu nu la tu 24-29 tuo i vacu a nguo i da n o ng la tu J0-J5 tuo i. Ne u nguo i cho ng hon nguo i vo tu 2-J tuo ithi do tuo i sinh con lv tuo ng nha t la khi cho ng J0 tuo i va vo 27 hoa c 28 tuo i.Lua t "Ho n nha n va gia dinh" o nuo o ta da quy dinh ro : Lo tuo ike t ho n ho p pha p ou a nan gio i la PO tuo i tro le n va nu gio i la1B tuo i tro le n. 1uy nhie n. do hoa n oa nh so ng va die u kie ndinh duo ng oo nhie u thay do i ne n ne u ke t ho n va sinh oon ngay tudo tuo i na y thi oa hai phia se ga p ra t nhie u ba t lo i.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy15N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Chu kv kinh nguve t linh thuo ng, o n dinh chnh la ke t qua cu a nhie u nha nto ke t ho p la i. No t trong nhu ng nha n to quan tro ng go p pha n giu p chu kv kinhnguve t cu a ca c la n ga i duo c o n dinh chnh la su thav do i lua n phie n cu a luo nghoo cmo n sinh du c nu trong co the . Khi nguo i phu nu qua le o, luo ng mo duo i daco kha na ng chuve n ho a tha nh hoo cmo n sinh du c nu ta ng cao ne n luo ng hoo c-mo n ta ng cao va t li tie u hao, da n de n su kho ng ca n la ng ve hoo cmo n trong cothe , la m chu kv kinh nguve t li ro i loa n, tha m ch co the da n de n ta t kinh. \i va v,nhu ng nguo i phu nu qua le o thuo ng co chu kv kinh nguve t kho ng o n dinh.Nhung nguoi phu nu qua gav (co can nang thap hon muc trung linhtu 10 tro len) hoac li sut can nhieu trong thoi gian ngan cung se co luonghoocmon trong co the khong can lang, dan toi chu kv kinh nguvet thatthuong, luong mau kinh t. 0av cung la mot trong nhung lieu hien cua chedo dinh duong khong dam lao.Phu nu qua leo hav qua gav deu se khien chu kv kinh nguvet tro nenthat thuong, khong co loi cho viec mang thai va sinh con.Oao bco hoo qao qoo eo qoo ooh haooq coeha ho htoh oqaoct hoo hhooqr9Che do dinh duo ng kho ng da m la o se da n to i vie c thie u hu t vitamin trong cothe , da c lie t la vitamin A, B va E. 0ie u na v co the a nh huo ng to i chu c na ng cu a luo ngtru ng, khie n nguo i phu nu kho ng the mang thai va sinh no linh thuo ng duo c. Chodu co mang thai thi nhu ng nguo i phu nu a n uo ng kho ng du dinh duo ng cu ng kho ngthe sinh ra duo c nhu ng du a con linh thuo ng, kho e ma nh, co the da n de n sa v thai,thai che t luu, con sinh ra nhe ca n, the tra ng ve u, tr tue ke m pha t trie n, mie n dichke m,... \i va v, lo i khuve n da nh cho nhu ng nguo i phu nu co mong muo n thu c hie nthie n chu c la m me cao ca cu a minh la kho ng ne n gia m le o mo t ca ch mu qua ng.Ra t nhie u phu nu hie n nay vi oha y theo no t hoa o vi nuo n oo no ttha n hinh vo i so do ohua n nhu nguo i na u ne n da thu o hie n theono t ohe do a n uo ng kie ng khen. a n uo ng thie u oha t. khie n nguo itro ne n ga y oo n. o n ye u. kinh nguye t tha t thuo ng. Lie u na y ou ngse a nh huo ng nghie n tro ng de n vie o nang thai va sinh no ou a ho .hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy16bRLH KH0R FHU NU MRN THRIY nghia cua viec sinh de co ke hoach duoc the hien tren hai phuong dien:\ua dam lao chnh sach cua nha nuoc, kiem soat duoc muc do gia tang danso, co loi cho quoc ke dan sinh, vua giup cac gia dinh dam lao duoc cuoc songdav du va hanh phuc nhat. Co ke hoach sinh mav con, sinh con vao nhungthoi diem nao se giup cac gia dinh cai thien duoc cuoc song, dong thoi damlao tot cho cong viec, hoc tap cua ca vo va chong.Ch khi dieu kien kinh te cua gia dinh duoc dam lao thi nhung dua tresinh ra moi duoc cham lo tot nhat. Neu dieu kien kinh te chua cho phep, caccap vo chong chua nen co ke hoach sinh con va lai cang khong nen sinh quanhieu con de gia tang them ganh nang cho minh.Truo c khi quve t dinh sinh con, la n ne n ca n nha c tha t kv xem do tuo i, co ng vie cva ca c die u kie n kha c cu a minh hie n nav co phu ho p de cha m lo to t nha t cho con havkho ng. Ne u co n tre tuo i, la nha n vie n mo i hoa c co n dang theo ho c thi la n ne n hoa nke hoa ch sinh con la i de cho de n khi su nghie p vu ng va ng va cuo c so ng o n dinh.Ben canh do, lan cung can can nhac den tinh hinh suc khoe cua minh.Neu suc khoe khong cho phep hoac dang trong thoi kv chua lenh thi lan khongnen voi vang co con ngav. Hav doi den khi co the hoan toan khoe manh. 0ieunav khong nhung se tot cho lan ma con tot cho ca dua con cua lan nua.3toh c eo hc hooeh10No i ca p vo cho ng ch ne n co tu 1 de n 2 con. Thu c hie n to t die u na v nghia la la nda la m theo du ng ve u ca u cu a nha nuo c va duv tri to t cuo c so ng gia dinh cu a minh, ta ocho con tre die u kie n to t nha t de pha t trie n. Ne u sinh qua nhie u con, kho ng nhu ng trekho ng duo c cha m lo to t ma ga nh na ng kinh te gia dinh cu ng tro ne n na ng ne hon, a plu c xa ho i cu ng se lo n hon. No i gia dinh ha v thu c hie n to t chnh sa ch da n so , nuo i conkho e, da v con ngoan de go p pha n dua da t nuo c va xa ho i nga v ca ng pha t trie n.Sinh de oo ke hoa oh la no t va n de quan tro ng. a nh huo ng to i lo i ioh.su pho n thinh ou a quo o gia. ha nh phu o gia dinh ou ng nhu su o kho eou a oa ne va oon. Lie u na y ou ng ra t quan tro ng do i vo i tuong lai. sunghie p ou a oon tre . Sinh ra nhu ng du a oon kho e na nh. nuo i da y deohu ng tro tha nh nguo i to t. oo ioh oho xa ho i ohinh la tra oh nhie n ou a nhu ngnguo i la n oha la n ne . Vi va y. ta t oa oa o gia dinh ha y lu a oho n bie n pha p sinhde oo ke hoa oh de da n ba o to t nha t oho ouo o so ng ou a ninh.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy17N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Ca c ke t qua nghie n cu u cho tha v, phu nu mang thai va o khoa ng tha ng b de ntha ng 8 la to t. Ne u mang thai va o tha ng 8 thi se la lv tuo ng nha t. Khi do , tie t tro ila t da u va o thu, kh ha u ma t me , co the la n la t da u ho i phu c tro la i sau nhu ngnga v he no ng nu c. Be n ca nh do , mu a thu cu ng la mu a cu a ra t nhie u loa i ca v tra ingon ngo t, tie n lo i cho phu nu mang thai lo sung dinh duo ng, vitamin de ta ngcuo ng su c de kha ng cho co the va giu p thai nhi pha t trie n to t nha t.Ne u mang thai va o khoa ng tho i gian tu tha ng b de n tha ng 8, la n se sinhcon va o khoa ng tu tha ng J de n tha ng 5 na m sau. 0a v cu ng la tho i die m cuo imu a xua n, da u mu a ha , kh ha u a m a p, ra t tie n cho vie c cha m so c tre so sinh.Khi em le duo c da v tha ng, la n co the cho con ra ngoa i ta m na ng, ht thokho ng kh trong la nh de le kho e ma nh, cu ng ca p hon. Nguo i me cu ng ca n a nnhie u rau xanh, hoa qua va ca c thu c pha m gia u dinh duo ng kha c nhu thit, ca ,tru ng,... de co du su a cho em le lu . \i su c de kha ng duo c ta ng cuo ng ne n emle co the de da ng vuo t qua duo c mu a ha no ng lu c. Khi mu a do ng de n cu ng lalu c le duo c nu a tuo i va da co the chiu du ng duo c vo i gia re t. Nu a xua n, tie t tro ide chiu vo i nhie u loa i ca v tra i ngon ngo t se giu p le kho e ma nh hon.Choo mao tot ohot c mooq thotr11Ban khong nen chon thoi gian thu thai vao thang 10 hoac thang 11 vido la luc cuoi thu dau dong, thoi tiet lat dau lanh dan, kh hau kho hanh khiennguoi phu nu mang thai de li lenh, anh huong khong tot den thai nhi. Bencanh do, mua dong cung ch co rat t loai hoa qua tuoi de lo sung dinh duongva vitamin cho ca me lan con. Em le sinh ra vao khoang thang 7 hoac thang8 nam sau, cung la luc tiet troi oi luc, kho chiu, khong thuan loi cho su phuchoi suc khoe cua me sau khi sinh cung nhu viec cham soc em le.Sau khi da oho n duo o nu a to t nha t de nang thai. nguo i phu nuoa n he t su o tha n tro ng trong B tha ng da u ou a thai ky bo i da y lalu o thai nhi de bi di da ng hoa o na o oa o be nh truye n nhie n nha t.1rong tho i ky na y. ne u nguo i ne bi na o be nh. uo ng thuo o kho ngtheo ohi dinh hoa o oo ohu p X quang thi ra t oo the se ga y a nh huo ngkho ng to t de n su pha t trie n binh thuo ng ou a thai nhi.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy18bRLH KH0R FHU NU MRN THRI0e sinh ra duoc mot dua con khoe manh, thong minh, tat ca cac capvo chong deu can co su chuan li that tot ve tam lv. Trang thai cam xuc,tinh cam, tinh than cua ca hai nguoi deu se t nhieu co anh huong den lame dang mang thai va dua le trong lung.(1) Khi da thong nhat ve viec mang thai, sinh con, ca vo va chong deu phaigiu tinh than thoai mai, vui ve va thai do lac quan, tin tuong, han hoanchao don em le cua minh du do la le trai hav le gai.(2) 0ieu tiet cac moi quan he trong gia dinh, hoa giai cac van de mau thuangiua hai vo chong, dam lao de nguoi vo o trong trang thai tinh than vasuc khoe tot nhat truoc khi mang thai.(J) Nguo i phu nu kho ng ne n lo la ng ve la t cu va n de gi truo c khi mang thai, keca nhu ng va n de nhu minh se sinh con trai hav con ga i, so li dau khi sinhno hav vie c mang thai se a nh huo ng de n vo c da ng, ga nh na ng gia dinh ta ngthe m khi co con,... Ba n ha v tin tuo ng ra ng ta t ca ro i se thua n lo i, to t de p.(4) 0oi song tinh duc cua vo chong can co su hoa hop, dieu do, mang laicho ca hai cam giac hung phan, thoai mai nhat. Khi do, em le sinh rase mang dav du nhung uu diem ve the chat, tuong mao, tnh cach cungnhu tr tue cua ca lo va me.Coe eop oo ehooq eoo phot ehaoo bt tom looha thc ooo teaoe hht mooq thotr120o i so ng tinh du c giu a hai vo cho ng khi chua n li mang thai ca n duo c ca ncu va o do ng ho sinh ho c cu a hai nguo i de die u chnh cho phu ho p. Khi ca m xu c,tr lu c va the lu c cu a ca hai nguo i de u o mu c cao tra o, tinh ca m ma n no ng, tinhtha n thoa i ma i thi cha c cha n se sinh ra duo c nhu ng du a con kho e ma nh.lguo i oho ng oa n tho ng oa n vo i nhu ng thay do i ta n ly ou a vokhi nang thai va bie t oa oh an u i. do ng vie n de nguo i vo vuo tqua giai doa n na y trong tra ng tha i vui ve . thoa i na i nha t. Conoa i la su ke t tinh tu tinh ye u thuong ou a oha ne . Vi va y. ta t oanhu ng nguo i dang ohua n bi duo o la n oha. la n ne oa n oo lo ng tin vasu du ng oa n de vuo t qua no i kho kha n truo o na t. oo ga ng ta o du ngouo o so ng to t de p nha t oho be ye u ou a ninh.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy19N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| l! /ca //c/ c/ac oaoa s/o/ /u. Ca vo va chong deu can chu v giu gin vesinh, loi lo suc khoe de co the luon o trong trang thai khoe manh nhat.Truoc khi mang thai, ca nguoi chong va nguoi vo deu can di kiem trasuc khoe. Neu thav li lenh thi can tch cuc dieu tri, nhat la cac lenhlav truven qua duong tinh duc hoac co the anh huong den suc khoe vasu phat trien linh thuong cua thai nhi.l? 8o/ bo co //c. Truoc khi chuan li mang thai, ca nguoi chong va nguoivo deu can chu v ren luven, giu gin suc khoe cung nhu giu tinh thansang khoai, thoai mai, vui ve de co the san sinh ra trung va tinh trungdat chat luong tot nhat. Chat luong cua trung va tinh trung se truc tiepanh huong den the chat va su phat trien cua thai nhi sau nav.l3 4o aooa d/ca do. Khi chuan li mang thai, ca vo va chong deu can chuv den che do an uong cua minh. Can an nhieu thuc pham giau chatdinh duong. Nguoi chong nen an nhung thuc pham co loi cho su khoemanh cua tinh trung, con nguoi vo lai nen an nhung thuc an co tacdung lo mau. Ben canh do, ca hai nguoi cung can han che uong ruou,hut thuoc de giu gin suc khoe.Chaoo bt oc stoh lo teaoe hht mooq thot13Not thoi gian ngan truoc khi co ke hoachmang thai, ca vo va chong deu khong nen macquan ao qua chat, lo sat hoac lam tu soi hoa hoc,khong tham mo hoi, co the khien co quan sinhduc li luc l, viem nhiem, lam giam t le thuthai thanh cong hoac anh huong khong tot densuc khoe va su phat trien cua thai nhi.Khi oo ke hoa oh nang thai. oa vo va oho ng de u oa n oo suohua n bi tha t to t ve ta n sinh ly de oo the sinh ra duo o nhu ngdu a oon kho e na nh. tho ng ninh.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy20bRLH KH0R FHU NU MRN THRIRat nhieu nguoi phu nu li vo sinh vi an uong khong du chat dinhduong. Suc khoe cung nhu tinh trang hap thu dinh duong cua nguoi phunu se truc tiep anh huong den hoat dong cua luong trung. Neu an uongkem, nguoi phu nu cung co the ch co luong mau kinh t hoac tac kinh,anh huong den chuc nang cung nhu hoat dong cua lo mav sinh duc;mot so nguoi do giam leo mot cach mu quang cung co the khien co thethieu dinh duong, dan toi vo sinh.Neu co the nguoi me li thieu dinh duong tu truoc khi mang thai thiphoi thai se khong the duoc cung cap dav du duong chat can thiet trongJ thang dau. 0av cung la thoi diem thai nhi hinh thanh cac co quan noitang quan trong nhu tim, gan, than, ruot, da dav, dai nao phat triennhanh chong. \i vav, ch khi co the nguoi me co du chat dinh duong thithai nhi moi duoc phat trien tot nhat.7i soo pha oa eoo oo aooq oo a tohaooq teaoe hht mooq thotr14Nguo i phu nu ca n lo sung da v du duo ng cha t choco the tu truo c khi mang thai khoa ng J tha ng. Trongtho i gian na v, nguo i phu nu ca n lo sung va o kha upha n a n ha ng nga v cu a minh nhu ng thu c pha m gia uda m, cha t le o, khoa ng cha t, vitamin va ca c nguve n tovi luo ng ca n thie t kha c, da c lie t la canxi, sa t, iot, vita-min A va vitamin C. Ne n a n nhie u ha i sa n, canhxuong, thit na c, gan do ng va t, hoa qua tuoi,...Vie o bo sung da y du dinh duo ng oho nguo i phu nu tu truo okhi nang thai la ra t quan tro ng. 1hie u dinh duo ng oo the da nto i vo sinh hoa o khie n thai nhi oha n pha t trie n. Vi va y. khi ooke hoa oh nang thai. nguo i phu nu oa n ohu tro ng bo sung da y duoha t dinh duo ng trong kha u pha n ha ng nga y ou a ninh.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy21N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Chat dam la nguven to dinh duong co lan, cau tao nen cac co quannoi tang, co lap cung nhu dai nao cua moi nguoi. Thoi kv phat trienquan trong nhat cua thai nhi trong lung me la J thang dau tien cua thaikv. Trong giai doan nav, cac co quan noi tang quan trong cua thai nhinhu tim, gan, than, duong ruot, phoi,... deu lat dau phat trien va hoanthien, luoc dau hoat dong co quv luat. Neu co the nguoi me khong duoclo sung du luong chat dam can thiet, thai nhi co the cham phat trien,cac co quan noi tang phan hoa khong hoan toan dan toi di dang lamsinh hoac li sav thai, thai chet luu,... rat nguv hiem.Ngoai ra, qua trinh sinh no cung khien nguoi phu nu mat rat nhieusuc luc va kho ma hoi phuc lai ngav duoc. Not so nguoi phu nu do tutruoc da khong duoc lo sung dav du chat dam nen sau khi sinh lai cangtro nen suv nhuoc, de mac lenh, anh huong den suc khoe.7ha oa ehaoo bt mooq thot oco bo saoq ehotom oha thc ooor15Cha t da n uu vie t la da n ohu a ha n luo ng axit anin phong phu vada y du . oa n thie t oho su o kho e va su pha t trie n ou a oo the . 1ruo okhi nang thai. nguo i phu nu oa n ohu y bo sung da y du oha t da ntrong kha u pha n ou a ninh. bao go n oa da n do ng va t va da n thu o va t.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c syCac thuc pham giau dam gom thit cua cacloai dong vat nhu thit lon, thit gia cam, ca,trung, sua. Cac dong vat nhuven the nhu ngao,so cung la nguon cung cap chat dam kha phongphu. Ngoai ra, nguon cung cap chat dam thuc vat tungu coc va cac loai hat nhu dau, do, lac, vung ... cungrat quan trong.22bRLH KH0R FHU NU MRN THRICanxi la tha nh pha n chu ve u ca u ta o ne n xuong va ra ng. Canxi cu ng latha nh pha n kho ng the thie u cho su pha t trie n cu a thai nhi trong lu ng me .Canxi cung co the giup nguoi me on dinh tinh than, xua tan met moi,rat can thiet trong qua trinh nguoi me cho con lu sau nav.Thai nhi trong lu ng me cu ng ca n de n mo t luo ng canxi ra t lo n de pha ttrie n. Ne u truo c khi mang thai, nguo i me kho ng duo c lo sung da v du luo ngcanxi ca n thie t thi se kho ng the da p u ng duo c nhu ca u pha t trie n cu a thai nhi.Lu c do , thai nhi co the la v canxi tu chnh co the me . 0ie u na v se ga v a nhhuo ng kho ng to t to i su c kho e cu a ca me va con. \i va v, truo c khi mang thai,nguo i me ca n tch cu c lo sung canxi cho co the . Tuv nhu ca u ve canxi trongnhu ng tha ng da u cu a thai kv kho ng lo n nhung ca ng ve giai doa n cuo i thi nhuca u na v la i ca ng ta ng le n. \i va v, luo ng canxi duo c lo sung ngav tu nhu ngnga v da u co the duo c co the du tru la i de su du ng cho nhu ng nga v sau.7i soo oqaot pha oa eoo bo saoq eooat hhtehaoo bt mooq thotr16Cac loai thuc an co ham luong canxi tuong doi phong phu la sua lo,long do trung, rong lien, vo tom, cua, ngan nhi, cac loai dau, hanh nhan,dua hau,... Cac loai thuc an co chua nhieu vitamin I la sua, trung, lo, ganlo, cac loai thit. Khi co ke hoach mang thai, nguoi phu nu nen su dungket hop ca cac thuc pham co chua canxi va vitamin I de viec hap thucanxi vao co the duoc tot hon.Bo sung oanxi oho oo the kho ng don thua n ohi la a n nhu ng thu opha n oo ohu a nhie u oanxi. Su ha p thu oanxi ou a oo the do i ho ipha i oo su tro giu p ou a vitanin O. Vi va y. be n oa nh vie o a nnhu ng thu o pha n ohu a nhie u oanxi. nguo i phu nu khi ohua n bi nangthai ou ng oa n tioh ou o bo sung oa o loa i thu o pha n oo ohu a vitanin Ode vie o ha p thu oanxi da t hie u qua to t nha t.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy23N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| 7i soo eo thc oqaot pha oa ehaoo bt mooq thothhooq thc thtca sotr17Cac thuc pham co chua nhieu chat sat lagan dong vat, long do trung ga, moc nhi den, doden, do vang, rau can, rau cai, rong lien, namhuong, oc nhoi. Nguoi phu nu truoc khi mangthai can co gang an lo sung nhung thuc an trende phong ngua thieu mau do thieu sat.Chu o na ng ohu ye u ou a sa t trong oo the nguo i la oa u ta o ne nhenoglobin. tha nh pha n ohu ye u ou a oa o te ba o na u. Khoa ngGO-7O luo ng sa t ou a oo the to n ta i trong oa o te ba o na u.giu p oo the kho e na nh. pha t trie n binh thuo ng.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sySat la thanh phan chu veu cua hong cau trong mau. Neu thiet sat, cothe se co nhieu kha nang li thieu mau, dan den met moi, sac mat xanhxao, gav veu,...Sau khi mang thai, nguoi phu nu rat de li thieu mau do thieu sat.Nguven nhan cua hien tuong nav la do su phat trien cua thai nhi cankhoang 5mg sat moi ngav, khien luong sat trong mau cua nguoi me lihao hut. Phu nu mang thai li thieu mau khong nhung se anh huongkhong tot toi su phat trien cua thai nhi ma con co the dan toi hien tuongtut huvet ap, xuat huvet trong khi sinh. Neu mat mau cang nhieu, co thenguoi me cang kho hoi phuc, tham ch co the gav nguv hiem den tnhmang.0e phong ngua thieu mau, nguoi phu nu can tch cuc lo sung sat choco the truoc va trong khi mang thai. Chat sat co the duoc du tru trong cothe toi 4 thang, vi vav, J thang truoc khi mang thai chnh la thoi diemthch hop nhat de lo sung sat. 0ieu nav khong ch tot cho suc khoe cuanguoi me ma con rat co loi cho su phat trien linh thuong cua thai nhi.24bRLH KH0R FHU NU MRN THRIKem la nguven to kim loai rat can thiet cho co the. Nguoi phu nu duoclo sung dav du luong kem se de dang thu thai hon. Kem cung co vai trotuong doi quan trong trong cac hoat dong sinh lv cua co the nguoi.Truoc het, kem la thanh phan cau tao khong the thieu cua rat nhieuloai men can thiet cho mot loat cac phan ung sinh hoa trong co the, cotam anh huong quan trong den hoat dong trao doi chat. Neu thieu kem,vi giac cua con nguoi se kem nhav len, t co cam giac them an, khonghap thu duoc het cac chat dinh duong trong thuc an, anh huong toi suphat trien linh thuong cua co the. Kem cung co tac dung thuc dav va duvtri hoat dong, chuc nang cua cac tuven noi tiet. Nguoi phu nu truoc khimang thai neu thieu kem thi co hoi thu thai se giam hoac khien thai nhikhong the phat trien linh thuong, li di dang hoac sav thai, thai chetluu,... 0ua tre sinh ra tu nhung nguoi me li thieu kem cung se coi coc,phat trien cham hon so voi lan le cung trang lua.7i soo oqaot pha oa hht ehaoo bt mooq thoteoo bo saoq ehot hcmr18le u thie u ke n. nguo i phu nu oo the se bi ta t kinh da n de n vosinh. tuye n vu kho ng pha t trie n. a nh huo ng de n vie o oho oon busau na y. lan gio i thie u ke n oo the khie n luo ng tinh tru ng bi suygia n hoa o kho ng oo tinh tru ng. da n to i vo sinh. Ke n ou ng latha nh pha n quan tro ng kho ng the thie u oho su pha t trie n ou a thai nhi.Vi va y. khi le n ke hoa oh nang thai va sinh oon. oa o oa p vo oho ng de uoa n kie n tra xen ninh oo bi thie u ke n hay kho ng va bo sung kip tho ine u thie u de ta o tie n de to t oho su pha t trie n ou a be ye u sau na y.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sySo la loai thuc an co ham luong kem tuong doi phong phu. Trong100g so co toi 148,bmg kem. Thit lo, thit lon, thitga, la tra, lot mi,... cung la nhung thuc phamco chua nhieu chat kem. Nguoi phu nu mangthai can toi 20mg kem moi ngav. \i vav, losung kem cho co the ngav tu truoc khi mangthai la mot viec lam vo cung can thiet.25N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| 7i soo oqaot ehooq eaoq eoo bo saoq hcm hhtoo ehaoo bt mooq thotr19Can chu v de khong lo sungluong kem qua nhieu so voi mucdo can thiet loi co the gav uc chesu san xuat ra tinh trung.Ca o thu o pha n oo ohu a nhie u ke n la so . na oh nha. nen.thit bo . thit lo n. thit ga . bo t ni.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c syCac nghien cuu khoa hoc da chung minh rang, thieu kem la mottrong nhung nguven nhan dan den lenh vo sinh o nam gioi. Theo uoc tnh, ham luong kem trong huvet tuong cua nguoi linhthuong la 0,b-1,JJg/mg. Ham luong kem co trong tinh dich cua nguoidan ong tham ch con cao gap tram lan so voi ham luong kem co tronghuvet dich. Kem truc tiep tham gia vao qua trinh oxi hoa va len menduong cua tinh trung, dam lao su lanh lan cua te lao mo cung nhu tnhlinh dong, giup tinh trung hoat dong tot hon. Neu nguoi nam gioi lithieu kem thi chuc nang cua tinh hoan va luong hoocmon sinh duc namtrong co the deu giam, khong co loi cho viec san xuat ra nhung tinhtrung khoe manh. Thieu kem con co the dan toi viem tien liet tuven vatham ch la vo sinh. \i vav, khi len ke hoach mang thai va sinh con, cavo va chong deu can luu v toi viec lo sung kem cho co the. Neu phathien thav thieu kem thi ca hai nguoi can lo sung ngav de tao dieu kienthuan loi cho viec thu thai va sinh con sau nav. Ca hai nen lo sung thucpham co chua nhieu kem hoac uong thuoc lo sung kem theo ch dinhcua lac si chuven khoa.26bRLH KH0R FHU NU MRN THRIChuc nang chu veu cua iot trong co the la tham gia vao cau taotuven giap. Hoocmon tuven giap co kha nang thuc dav su oxi hoa te lao,lam tang luong duong va chat leo duoc oxi hoa khien luong ATP trongco the tang nhanh, tao ra nang luong cho cac hoat dong cung nhu suphat trien cua co the. Hoocmon tuven giap cung co kha nang thuc dav,dieu tiet su hop thanh va phan giai chat dam; dieu tiet su trao doi muoiva nuoc trong cac to chuc; thuc dav su hap thu va su dung vitamin cuaco the; hoat hoa men te lao; thuc dav he than kinh cung nhu cac tochuc trong co the phat trien va phan hoa.Tat ca cac chuc nang tren cua hoocmon tuven giap deu co su thamgia cua i-ot. Tu do, ta co the thav duoc tam quan trong cua i-ot trong suphat trien cua thai nhi. Ba me thieu i-ot co the sinh ra nhung dua conli thieu nang tr tue hoac li lenh dao. \i vav, nguoi phu nu can lo sungdav du ham luong i-ot can thiet ngav tu truoc khi mang thai de dam laothai nhi duoc phat trien tot nhat.qaot pha oa ehaoo bt mooq thot eoo bo saoq tot oha thc ooor20hoe ohoHien nav, nha nuoc dang khuven khch nguoi dansu dung muoi i-ot thav cho muoi thuong trong lua anhang ngav. Ngoai ra, nguoi phu nu truoc va trong khimang thai cung can an nhieu thuc pham co chua i-otnhu hai san, rong lien, lap cai tm, hai sam,...1hie u i-o t oo the da n to i be nh phi tuye n gia p |buo u oo ]; be nhthuo ng ga p o tre en. nu gio i dang trong do tuo i da y thi hoa odang nang thai. 1re sinh ra ne u thie u i-o t oo the bi thie una ng tri tue hoa o na o be nh dao. Vi va y. bo sung i-o t trong bu a a nha ng nga y la no t vie o la n vo ou ng oa n thie t. nha t la vo i phu nudang ohua n bi hoa o dang nang thai.Li khuyen cu a Ba c sy27N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| \itamin la veu to co lan giup con nguoi tang truong va cung la chatdinh duong ma co the can nhieu nhat. Neu thieu vitamin, co hoi thu thaicua nguoi phu nu se thap hon linh thuong rat nhieu lan.\itamin A co ta c du ng la o ve da va ca c nie m ma c, ta ng cuo ng su c dekha ng cu a co the . Ne u nguo i phu nu mang thai thie u vitamin A, lo xuong cu athai nhi co the pha t trie n kho ng hoa n thie n, su c de kha ng ke m. Ne u thie u vita-min B, nguo i phu nu mang thai de li phu ne , ta o lo n, a n uo ng kho ng ngonmie ng, ta m tha t lo n, vie m da v tha n kinh. Thie u vitamin B co n co the da n to ide non hoa c thai che t luu. Nhu ng nguo i thie u vitamin B2 co the li vie m khoangmie ng, ca c le nh ngoa i da, vie m gia c ma c. Phu nu mang thai thie u vitamin B2co the khie n thai nhi pha t trie n kho ng linh thuo ng. \itamin C co ta c du ng duvtri su ca n la ng cu a ca c tuve n no i tie t, ta ng cuo ng su c de kha ng cho ca c te la o.Phu nu mang thai thie u vitamin C co the da n to i nguv co sa v thai, de non hoa cxua t huve t trong khi sinh, thai nhi pha t trie n kho ng linh thuo ng. \itamin Igiu p thu c da v qua trinh ha p thu va to ng ho p canxi; vitamin E giu p duv tri chu cna ng linh thuo ng cu a he sinh du c. Phu nu mang thai thie u vitamin E co thekhie n thai nhi li di da ng, ke m pha t trie n.7i soo pha oa hhooq thc thtca ottomto hhtehaoo bt mooq thotr21hoe ohole u oo the oon nguo i thie u vitanin. du nguye n to dinh duo ngkha o duo o bo sung va o oo the ou ng kho ng the pha t huy ta odu ng da y du . lhu oo the nguo i ha p thu oanxi thi kho ng thethie u ta o du ng ou a vitanin O. Oo va y. truo o khi nang thai.phu nu nha t dinh oa n ohu y bo sung da y du oa o loa i vitanin. le nbo sung tu P de n B tha ng truo o khi nang thai.Li khuyen cu a Ba c syCa c thu c pha m chu a nhie u vitamin A la no i ta ng cu a ca c loa i do ng va t, tru ng,su a lo , pho-ma t, lo, to m, rau ca i da u, ca i lo xo i, he , cu ca i, rau de n,... Caroteenco kha na ng chuve n ho a tha nh vitamin A trong co the . \itamin B co nhie u trongca c loa i ngu co c nhu ga o, lu a ma ch, ngo , do , la c,... \itamin B2 co nhie u trong gando ng va t, tru ng, su a lo , rong lie n,... \itamin C chu ve u co trong rau va hoa qua .28bRLH KH0R FHU NU MRN THRIThie u vitamin A, kha na ng so ng va pha t trie n cu a tinh tru ng o nam gio ise li a nh huo ng, tha m ch co n sinh ra nhu ng tinh tru ng di ta t, a nh huo ngto i vie c duv tri no i gio ng. Tho ng thuo ng, mo t nguo i da n o ng ca n ha p thu200L hoa c 4g provitamin A (caroteen) mo i nga v, o tuo i da v thi ca n nhie uhon mo t chu t, khoa ng 250L, ne u thie u vitamin A co the da n to i vo sinh.\itamin A co the thuc dav su hop thanh cua protein, tot cho su phattrien cua cac te lao than kinh, lam gia tang toc do phan lao va kchthch su phat trien cua cac te lao moi. Neu thai nhi va tre nho thieu vita-min A, se khien co lap va cac co quan trong co the thu nho lai, the chatveu, phat trien cham, suv dinh duong. Khi co the nguoi thieu vitamin A,thi luc se li giam sut, khien to chuc thuong li cua niem mac lien chat,gav kho mat, giam su lai tiet o tuven le, gav nhung lenh ve mat nhukho mat. Sau khi kham, neu lac si ket luan la thieu vitamin A thi lap tucphai lo sung ngav vitamin A, nhu vav moi tot cho phu nu mang thai.7i soo oqaot ehooq eoo bo saoq ottomto cteaoe hht oqaot oo mooq thotr22Neu thav co hien tuong kho thu thai,nguoi chong nen di kham de xem lieu cothe minh co thieu vitamin A khong, neuthieu thi kip thoi lo sung dav du, cung cothe uong lo sung vitamin A.Vitanin A thuo ng oo trong oa o loa i thu o a n nhu tha n. gan do ngva t. su a. lo ng do tru ng ga . oua bie n.... Caroteen thuo ng ootrong oa o loa i thu o a n thu o va t nhu hoa qua . provitanin A ou ngoo the la nguo n oung oa p vitanin A quan tro ng. vi sau khi va ooo the nguo i. ohu ng oo the ohuye n tha nh vitanin A. lhu ng thu o pha ngia u oaroteen |provitanin A] bao go n oa i bo xo i. oa i ngo t. oa n ta y. rauthon. oa ro t.... binh thuo ng ne n a n nhie u oa o loa i thu o pha n na y.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy29N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Phu nu ma c le nh cao huve t a p co the mang thai hav kho ng, die u na vquve t dinh lo i mu c do na ng hav nhe cu a le nh.(1) 0 nhu ng phu nu mo i ma c le nh cao huve t a p, huve t a p se gia m xuo ng mu clinh thuo ng khoa ng J0-40 trong tho i kv da u va cuo i thai kv , to i cuo ithai kv , huve t a p la i da n da n ta ng cao. Ch ca n kho ng co da u hie u ro re t vele nh huve t qua n thi va n co the mang thai duo i su theo do i cu a la c si. Be nhcao huve t a p tu v theo mu c do na ng nhe co the a nh huo ng to i su c kho e cothe kho ng. Ne u la le nh cao huve t a p thoa ng qua thi kho ng da ng lo nga inhung khi le nh na ng hon co the la m thai nhi cha m pha t trie n. (2) 0 nhu ng phu nu ma c le nh huve t a p cao, xo cu ng hoa c co gia t ma ch ma uro re t, ra t de da n to i ho i chu ng huve t a p cao thai nghe n o cuo i thai kv . Be nhcao huve t a p co the chuve n tha nh tie n sa n gia t ra t nguv hie m cho ca nguo ime va thai nhi. Tie n sa n gia t co the ga v ra ca c va n de o na o nhu dau da u vado ng kinh, o ma t nhu gia m thi lu c, o gan, o ma u va ca c co quan kha c. Tie nsa n gia t la m cho thai nhi cha m pha t trie n, o nhu ng phu nu mang thai cotie n sa n gia t co ng vo i do ng kinh, co nhie u nguv co da n to i thai che t luu. Bo iva v, nhu ng phu nu ma c le nh cao huve t a p na ng kho ng ne n mang thai.7ha oa moe bcoh eoo haoct op eo thc mooqthot hhooqr23Nhung phu nu mac lenh cao huvet ap can len ke hoach ro rang, cuthe truoc khi mang thai. Cung nen di kham de liet xem lieu co themang thai an toan hav khong.Sau khi nang thai. no t so phu nu xua t hie n be nh huye t a p oao. thuo ngdau da u. oho ng na t. hoa na t. buo n no n. tu o ngu o. tha n ohi bi phu ona t. du i va bo pha n sinh du o ngoa i. du nghi ngoi da y du . da u hie u phu va nkho ng he t. oo nguo i oo n xua t hie n abunin. ho ng oa u. ba oh oa u trong nuo otie u. La y ohinh la da u hie u oho tha y da nhie n ho i ohu ng huye t a p oao thai nghe n.1inh tra ng na y se khie n thai nhi pha t trie n oha n. nghie n tro ng oo n bi thai ohe tluu. do va y oa n theo do i oha t ohe . tha n ohi pha i oha n du t vie o nang thai.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy30bRLH KH0R FHU NU MRN THRINhu ng phu nu ma c le nh ve tim mang tnh te tha p kho ng ne n mangthai khi ga p nhu ng truo ng ho p sau: 1. Chu c na ng tim o ca p III - I\; 2. Co tie nsu suv tim; J. \an hai la he p, thuo ng ca m tha v kho tho ; 4. Co trie u chu ng tetha p, nhu phu kho p xuong, so t,... 5. Tim to ro re t; b. Ke m theo nhu ng da uhie u le nh ta t mang tnh toa n die n kha c, nhu vie m tha n, vie m pho i; 7. Nhu ngcha t long ra o tim se ga v ta c tie u huve t qua n duo i da v ma t, tha n va na o.Nhu ng phu nu ma c le nh ve tim kho ng co trie u chu ng ke tre n, hon nu a chu cna ng tim o ca p I va II thi co the mang thai sau khi duo c su do ng v cu a la c si.Ngoai lenh tim mang tnh te thap ra, phu nu mang thai cung canhet suc chu v toi nhung lenh ve tim nhu: Benh tim xanh tm lam sinh,lenh tim do thieu mau, huvet sac to thap, lenh tim do huvet ap caohoac viem co tim mang tnh virut,... nhung lenh nav phai duoc chua tridut diem thi moi tnh chuven mang thai.7ha oa moe bcoh ttm eo thc mooq thot hhooqr24Phu nu mang thai khong nhung can cung cap du dinh duong choco the, ma con dam duong trong trach cung cap dinh duong cho thainhi. Sau khi mang thai, luong mau cung cap cho co the tang 40-50so voi truoc khi mang thai, nhip tim dap tang 20-J0 moi phut. Cungvoi thoi gian mang thai, tu cung ngav mot to ra, co hoanh cao len, timdap nhieu, nhung thav doi nav da lam tang ganh nang cho tim, gav trongai cho viec hap thu dinh duong, loi vav, phu nu mac lenh tim thuongduoc khuven la khong nen co thai.Phu nu oo nhu ng da u hie u sau ou ng kho ng ne n oo thai. da yla nhu ng trie u ohu ng oho tha y da na o be nh tin kha na ng:La n ba t ou vie o gi ou ng oa n tha y ne t no i. hoi va n do ng daoa n tha y kho tho ; Kho tho ngay oa khi dang nghi ngoi. thu gia n;Khi ngu kho ng na n ngu a duo o. pha i ke go i oao hoa o na n nghie ng;Pha t hie n tha y gan va oha n bi phu .hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy31N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Thai nghe n a nh huo ng ra t lo n to i nguo i ma c le nh tie u duo ng: 1. Nhu ng phunu ma c le nh tie u duo ng t co co ho i mang thai, kha na ng sa v thai cu ng kha cao;2. Phu nu ma c le nh tie u duo ng mang thai se khie n luo ng duo ng huve t lie n tu cthav do i, no n mu a tho i kv da u mang thai co the khie n luo ng duo ng trong ma u tha phoa c xua t hie n chu ng le nh ketosis khi do i lu ng; J. Sau khi mang thai, nhau thaico the la i tie t ra nhie u anti insulin, la m ta ng hoo cmo n duo ng huve t, khie n nhuca u cu a nguo i le nh do i vo i insulin ta ng cao; Cu ng vo i tho i gian mang thai, nguo ile nh nga v ca ng ca n nhie u insulin, tha m ch truo c khi sinh, nhu ca u ve insulin da tdnh die m, sau khi sinh, do kho ng co n su to n ta i cu a nhau thai ne n nhu ca u insulincu a co the gia m ma nh, sau do , duo ng huve t la i da n ta ng cao. Nhu ca u do i vo iinsulin la i la t da u ta ng le n. Su ta ng gia m insulin tha t thuo ng kie u na v kho ng colo i do i vo i nguo i le nh, cu ng kho ng the de da ng chu a tri, khie n le nh tinh ca ngna ng; 4. \ua t hie n nhie u trie u chu ng kha c ke m theo nhu co the xua t hie n tinhtra ng qua nhie u nuo c o i o nhu ng phu nu ma c le nh tie u duo ng, luo ng nuo c o i cothe cao ga p 5 phu nu mang thai linh thuo ng, die u na v kho ng he co lo i cho vie ckho ng che le nh tinh. Bo i va v, nguo i ma c le nh tie u duo ng duo c khuve n kho ng ne nmang thai, lo i le le nh na v ra t co ha i cho su c kho e thai nhi.7i soo pha oa moe bcoh ttca aooq hhooq ocomooq thotr25Can chu v rang, lenh tieu duong co the di truven. Nghien cuu cho thav,con cai cua nhung nguoi mac lenh tieu duong de mac lenh tieu duong honcon cai cua nhung nguoi khong mac lenh nav, phat hien lam sang cho thavco khoang 20-J0 nguoi mac lenh tieu duong co nguoi nha mac lenh nav.Benh tieu duong cung thuong gap o nguoi mac lenh leo phi.lghie n ou u oho tha y. kha na ng sinh ra tre di ta t hoa o oa n na ng kha othuo ng o phu nu na o be nh tie u duo ng kha oao. 1rong so nhu ng du atre oa n na ng kha o thuo ng thi oo de n 4O la oon ou a nhu ng phu nuna o be nh tie u duo ng. ti le na y oao ga p B-4 la n so vo i nhu ng ba nekho ng na o be nh na y. 1hai nhi qua to oo the ke o da i qua trinh sinh de . xua thuye t sau khi sinh. sinh no . vie n nhie n sau khi sinh va ti le tre so sinh biduo ng na u tha p oao. 1i le tre so sinh bi di ta t o nhu ng ba ne bi be nh tie uduo ng ga p B-L la n so vo i phu nu kho ng na o be nh na y.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy32bRLH KH0R FHU NU MRN THRIPhu nu mac lenh viem than co the mang thai hav khong tuv vaomuc do nang nhe cua lenh.Nguoi tung mac lenh viem than da duoc dieu tri khoi, neu vi luongprotein trong xet nghiem nuoc tieu doi luc (+), chuc nang than phuchoi linh thuong, huvet ap linh thuong thi co the mang thai duoi su theodoi chat che cua lac si.Neu nguoi li viem than man tnh kem theo lenh cao huvet ap hoacanlumin trong nuoc tieu tren (++) thi t le tu vong cua thai nhi va treso sinh kha cao, hon nua con xuat hien trieu chung huvet ap cao thainghen, khien lenh tinh nang them, luc nav khong nen mang thai. Neumac lenh viem than cap tnh thoi kv dau mang thai thi du nhanh cungphai mat khoang 1 tuan moi phuc hoi, tuv nhien van co the gav sav thaihoac sinh non. Neu viem than keo dai tren 2 tuan thi nen ngung mangthai, loi vi luc nav se rat nguv hiem cho thai nhi.7ha oa moe bcoh otcm thoo eo thc mooq thot hhooqr26Nhung phu nu tung li viem than truoc khi mang thai nen dac lietchu v cham soc suc khoe trong thoi gian mang thai, can ngh ngoi nhieu,tranh lam viec nang nhoc, hap thu du protein va vitamin. Can thuongxuven di kham thai de duoc lac si tu van kip thoi, cung nhu phat hien somhoi chung huvet ap cao thai nghen de co lien phap chua tri hieu qua.le u phu nu tu ng vie n tha n truo o khi nang thai thi tha n sepha i da n duong nhie n vu na ng ne sau khi nang thai. sekhie n be nh tie u oa u tha n na ng le n. ohu o na ng tha n suy gia n.lguo i bi vie n tha n na n tinh oo n de bi nhie n do o thai nghe n o giu athai ky . la n ta ng the n to n ha i oho tha n. a nh huo ng to i ohu o na ngnhau thai. khie n thai nhi thie u o xi trong tu oung da n to i ohe t luu.bo i va y. phu nu na o be nh tha n nang thai se kho ng to t oho oa neva oon.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy33N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Nhung phu nu thnh thoang xuat hien trieu chung hoa mat, chongmat, dau dau, kho tho,... thi rat co the da li thieu mau, tam thoi khongnen mang thai. Can tien hanh xet nghiem mau de xem co dung la maclenh thieu mau hav khong va du lenh nang hav nhe cung nen doi saukhi chua tri khoi lenh moi tnh den chuven mang thai.Thie u ma u thuo c ve le nh mang tnh toa n tha n, nguve n nha n chu ve ucu a le nh na v la do thie u sa t, mang thai trong tinh tra ng na v kho ng ch la mta ng mu c do thie u ma u cu a nguo i me , khie n nguo i me me t mo i ma co nkhie n thai nhi cha m pha t trie n do kho ng du dinh duo ng, do va v khi tre sinhra se kho ng kho e ma nh, do ng tho i nguo i me se la u linh phu c sau khi sinh,tha m ch suv nhuo c co the . Kho ng ne n mang thai trong tinh tra ng thie uma u, do i sau khi chu a kho i le nh mo i duo c mang thai. 7ha oa moe bcoh thtca moa tom thot hhooqoco mooq thot27Ne u truo c khi mang thai di kha m duo c cha ndoa n la thie u ma u thi ne n ha p thu du sa t va proteintrong ca c lu a a n thuo ng nga v. Sau khi die u tri kho ile nh thie u ma u thi mo i tnh to i chuve n mang thai.Ne u a n nhie u ma kho ng tha v hie u qua thi ca n pha iuo ng the m thuo c lo sung sa t. Thie u ma u kho ng khochu a, khi da chu a kho i se ra t co ch cho ca me va con.1hie u na u la do thie u sa t ga y ra. ngoa i ra oo n thie u no t sooha t dinh duo ng kha o nhu oanxi. i-o t. da o bie t la thie u vitaninA. vitanin B va vitanin L. oo the a nh huo ng to i ohu o na ng ba itie t ou a buo ng tru ng. da n to i kha na ng vo sinh. Bo i va y. nhu ng phunu a n uo ng kho ng du dinh duo ng. ne u nang thai oo the a nh huo ngto i su pha t trie n la nh na nh ou a thai nhi. khie n thai nhi pha t trie noha n. ohe t luu hoa o sa y thai. lhu ng tre nay na n duo o sinh raou ng se nhe oa n. the oha t va tri tue de u ke n.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy34bRLH KH0R FHU NU MRN THRINeu phu nu mac lenh lao phoi chua dieu tri khoi lenh da mang thaihoac mac lenh lao phoi ngav sau khi mang thai thi deu nen pha lo thai.0o la vi, lao phoi la mot loai lenh man tnh tieu hao nhieu nang luong,viec mang thai se anh huong toi hap thu dinh duong, khong co loi chodieu tri lenh, tham ch con lam lenh nang them, ngoai ra, do thieu dinhduong cung anh huong toi su phat trien cua thai nhi. Nguoi mac lao phoithuong mat tu 1 den 1,5 nam dieu tri lenh lang cach tiem thuoc streptomvcin hoac uong rimilon, nhung loai thuoc nav co the gav di tat othai nhi, hoac khien thai chet luu. Streptomvcin co the khien thai nhi lidiec lam sinh. Hon nua, mac lao phoi can phai di chup \ quang dinh kv,tia \ quang rat co the gav di tat cho thai nhi, loi vav phu nu mac lao phoimang thai se de sinh ra tre di tat hoac thai nhi chet luu. \i suc khoe chothe he sau, tranh mang thai khi chua dieu tri dut diem lenh nav.7ha oa moe bcoh loo phot hhooq oco mooq thot280e dam lao suc khoe cho me va le, phu numac lenh lao phoi khong nen mang thai. Can dieutri lenh dut diem hav tnh toi chuven mang thai.Sau khi mang thai can chu v lo sung dinh duongva di kham thai dinh kv de duoc lac si tu van kipthoi.Hie n khi xa y ra truo ng ho p nguo i ne na o be nh lao pho i ou ngkhie n thai nhi na o lao pho i ba n sinh. tuy nhie n. do dang na obe nh lao pho i. virut ga y be nh o phu nu nang thai oo the da nto i sa y thai hoa o de non. le u la lao pho i da ng ha t thi virut ga y be nhoo the tha n qua na u pha t ta n kha p oo the thai nhi da n to i sa y thaihoa o thai ohe t luu.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy35N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Phu nu mac lenh cuong tuven giap trang mang thai khong nhieu,do la vi kinh nguvet o nhung phu nu nav khong deu, khong rung trung.Nghien cuu cho thav, t le sav thai, thai chet luu, de non o nhungphu nu mac lenh nav cao hon han so voi nhung phu nu linh thuong.Ben canh do, viec mang thai gav ganh nang sinh lv cho nguoi mac lenhnav, lam tang cac trieu chung nhu hoi hop, tim dap nhanh, tho gap, sonong, do mo hoi nhieu, an uong kem, man cam ve than kinh,... 0ieunav gav ra nguv hai cho thai nhi, co the khien thai nhi li di tat, nhe can,tham ch cham phat trien.Tu do co the thav, neu phu nu mac lenh cuong tuven giap trangmang thai se khong co loi cho ca me va con, hon nua do mang thai lenhtinh se nang them, cung se gav nguv hai cho thai nhi. 7ha oa moe bcoh eaooq taoco qtop teooqhhooq oco mooq thot29Benh cuong tuven giap trang khong phai lalenh kho chua tri, ch can tch cuc chua tri thilenh se mau chong khoi. Luc nav co the tnhtoi chuven co thai. Lam vav khong ch co loicho lan than nguoi mac lenh ma con dam laosinh ra tre khoe manh.Phu nu na o be nh ouo ng tuye n gia p tra ng nang thai oo n oa nohu y ta o du ng phu ou a thuo o do i vo i thai nhi. lhu ng loa i thuo oohu a be nh na y se u o ohe ohu o na ng tuye n gia p tra ng ou a thainhi. khie n ohu o na ng tuye n gia p tra ng ou a thai nhi ke n. tre sinh rase da n do n. hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy36bRLH KH0R FHU NU MRN THRIBieu hien phat lenh cua lenh dong kinh dien hinh la mat v thuc khilen con nang; Khi len con nhe thi chan tav run rav trong thoi gian nganhoac dot nhien ngung hoat dong hoac ngung noi, goi khong tra loi, haimat ngav ra, lieu hien do dan, tri giac te liet, v thuc that thuong, khi tnhlai khong con nho dieu gi ca.Nhung nguoi phu nu mac lenh dong kinh khong nen mang thai, loivi khi mang thai ma len con dong kinh, toan than co giat se khien thai nhitam thoi thieu oxv, ngat tho, dan den sav thai hoac sinh non.Nguoi mac lenh dong kinh luoc phai lien tuc uong thuoc chong dongkinh, cac loai thuoc nav se gav nguv hiem cho thai nhi. Neu nguoi phu numac lenh dong kinh tu truoc khi mang thai, do mang thai ma phai ngunguong thuoc hoac giam luong thuoc thi rat de tiep tuc li len con dong kinh,gav nguv hiem nghiem trong cho thai nhi. Io do, nhung phu nu mac lenhdong kinh khi mang thai phai theo su ch dan cua lac si.7ha oa moe bcoh ooq htoh eo thot aoe hhooqr30Phu nu ma c le nh do ng kinh na ng khi le n con kho ng the tu cha m so c minhduo c, sau khi sinh, mo i vie c nhu cho con lu , nuo i duo ng, cha m so c con nho de ukho chu toa n, ca me va con de u co the xa v ra nhu ng su co la t ngo , do va v kho ngne n mang thai, ch co nhu ng le nh thu ca p, khi kho i le nh mo i duo c mang thai.Be nh do ng kinh oa n ou theo nguye n nha n ga y be nh duo o ohia tha nh oa o loa i sau:Loa i thu nha t la do ng kinh oo nguye n nha n ga y be nh ro ra ng. go i la do ng kinh thupha t nhu le n oon do to n thuong ngoa i da i na o. di ohu ng sau khi vie n na ng na o.bie n ho a be nh ly nang tinh huye t qua n trong na o... Loa i thu hai oo nguye n nha nga y be nh kho ng ro ra ng. go i la do ng kinh nguye n pha t. lo i ohung. be nh do ng kinh thupha t kho ng di truye n. phu nu na o be nh do ng kinh thu pha t sau khi ohu a kho ila oo the nang thai duo o. nhung trong so nhu ng phu nu nang thai na obe nh do ng kinh nguye n pha t oo no t so nguo i oo tinh di truye n ro re t. oonoa i ho oo ti le pha t be nh oao |4O]. do do . nguo i na o be nh do ng kinhnguye n pha t kho ng ne n nang thai. de tra nh di truye n oho the he sau.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy37N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Khoi u duoc chia thanh u lanh tnh va u ac tnh. Iu la loai u nao thicung khong duoc mang thai mot cach mu quang, ma phai tuv vao tinh hinhde quvet dinh.L lanh tnh co the can nhac den viec mang thai. Neu u lanh tnh khongphat trien tren he sinh san thi noi chung khong anh huong den viec co thai,nhung neu no phat trien tren he sinh san thi phai can cu vao kch co, vi trkhoi u de can nhac xem co mang thai duoc hav khong.Khoi u lanh tnh tren he sinh san cua phu nu nhin chung gap nhieu oco tu cung va luong trung, khi the tch cua khoi u loai nav con nho thikhong anh huong den viec mang thai, nhung phai kiem tra suc khoe truocsu giam sat va huong dan cua lac sv.Khoi u luong trung phat trien o len canh tu cung. Cung voi viec tu cungto len khi mang thai, khoi u luong trung cung theo do ma nang tu khoangchau len den khoang lung, de xav ra truong hop khoi u li xoav chuven danden chung dau lung cap. Khi khoi u tuong doi lon, de li sav thai hoac de non.Con ve khoi u o tu cung, do cung nam len trong tu cung voi thai nhi, nen anhhuong tuong doi lon den thai nhi, de lam tang cac nguv co nhu sav thai, denon, thai chet, vi tr lat thuong, kho sinh va tre moi sinh li chet.7ha oa eo hhot a eo mooq thot aoe hhooqr31Co mot loai khoi u nhu chua trung, chua trung ac tnh, ung thu da trenmang long cong voi mang thai, co anh huong truc tiep den thai nhi, thai nhise chet trong tu cung, do do phai cham dut viec mang thai that som. Phu nuco khoi u neu mang thai nhat dinh phai than trong, u lanh tnh co the cannhac viec mang thai, con u ac tnh thi khong duoc mang thai.Kho i u a o tinh du no o ra tre n bo pha n na o ou a oo the thai phuou ng a nh huo ng ra t lo n de n thai nhi do kho ng oung oa p du dinhduo ng oho thai nhi trong suo t tho i ky nang thai. tha n ohi oo nla n be nh na ng the n. Oo do . phu nu nang kho i u a o tinh kho ngduo o nang thai. du da oo thai ou ng oa n nhanh oho ng oha n du t vie onang thai.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy38bRLH KH0R FHU NU MRN THRIBenh mau trang la su phat trien co tnh chat u ac tnh cua he thonglach cau cua to chuc tao mau, dan gian goi la ung thu mau. Phu nu liung thu mau neu mang thai co the khien cho lenh mau trang cua methem tram trong, kho chua, rut ngan tuoi tho cua nguoi lenh, vo cungnguv hai doi voi nguoi lenh.Nguoi li lenh mau trang mang thai cung rat lat loi cho thai nhi. Phunu mac lenh mau trang cap tnh mang thai, t le tu vong thai nhi cao denb0, phu nu mac lenh mau trang man tnh hoac co the duv tri su mangthai den du thang moi sinh, nhung t le tre moi sinh phat lenh dan donlam sinh cao gap 1520 lan so voi phu nu mang thai linh thuong.Nhung chung lenh thuong gap xuat hien o phu nu mang thai maclenh mau trang nhu met moi, an uong kem, thieu mau, sot nhe, dau dau,chav mau cam, xuat huvet ngoai da,... deu anh huong lat loi den thai nhi.Io vav, phu nu mac lenh mau trang neu mang thai se vo cung latloi cho ca me va thai nhi.Oot soo pha oa moe bcoh moa teooq hhooqaoe mooq thotr32Phu nu mac lenh mau trang can tuvet doitranh mang thai, neu co thai thi can cham dutngav. Neu mang thai den thoi kv cuoi thi phai denlenh vien de de ch huv, tot nhat nen sinh mo vade phong li xuat huvet sau khi sinh.Co n oa n pha i ohu y de n vie o nguo i bi be nh na u tra ng oo npha i thu o hie n ho a tri lie u. 1rong tho i ky da u nang thai.nhu ng thuo o oho ng ung thu na y de u oo nguy ha i do i vo i pho ithai va thai nhi. Oo do . de nghi nhu ng nguo i be nh thu o su oa n pha ila n hoa tri thi ba t buo o pha i bo thai de oo lo i oho vie o ohu a be nhva tra nh sinh ra nhu ng du a tre khuye t ta t.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy39N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Phu nu mac lenh lupus lan do neu mang thai se ton hai nghiemtrong cho ca me va con.(1) Phu nu mang thai ma c le nh lupus lan do , t le pha t sinh chu ng to ngho p huve t a p cao do mang thai la ra t cao, da t 25, de khie n thai phu tu vong.(2) Phu nu mang thai mac lenh lupus lan do de li sav thai tu nhien,t le sav thai co the dat den 10, t le tu vong phoi thai co the dat den 12.(3) Phu nu mac lenh lupus lan do neu mang thai, t le sinh non caoden 22, gan nhu toan lo tre sinh non tu vong trong khoang thoi giantu luc mang thai duoc 28 tuan den luc duoc 1 tuan sau sinh. (4) Ne u mang thai trong tho i kv hoa t do ng cu a le nh lupus lan do thi code n 50 so thai phu li le nh na ng the m, xa v ra ca c lie n chu ng nguv hie mnhu chu c na ng tha n li ve u di, ma c chu ng tra n dich na o mang tnh lupus vama ng ngoa i tim li la p kn,... nguv hie m de n tnh ma ng.\i nhung nguven nhan tren, phu nu mac lenh lupus lan do du lenh tinhda kiem soat duoc hoac da thuven giam cung van khong nen mang thai.Oot soo pha oa moe bcoh lapas boo o hhooqoco mooq thotr33Benh lupus lan do co tnh he thong la lenh thuong gap nhat trongto chuc lien ket, 80 la nu, phan lon phat lenh trong do tuoi 2040, cokhoang b090 nguoi lenh co lenh viem than kieu lupus va tim phoilat thuong. Benh tinh co anh huong nhat dinh den thai phu, phoi thai,thai nhi va tre so sinh, nhung quan trong nhat la co the khien cho lenhtinh cua thai phu them tram trong, nguv hiem den tnh mang.le u tho i ky da u nang thai na na o be nh lupus ban do thi pha ioha n du t vie o nang thai. ne u qua B tha ng oo the tie n ha nh ohihuy sinh giu a ky . ne u da qua L tha ng oo the la p tu o ta ng lie u luo ngthuo o uo ng no t oa oh thioh ho p. kho ng ohe be nh tinh. de pho ng no i ta ngphu nu nang thai bi pha hoa i. tra nh be nh tinh tro ne n tra n tro ng.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy40bRLH KH0R FHU NU MRN THRICac lenh truven nhiem co the gav ton hai den thai nhi, hoac gav thaichet luu, thai di dang hoac lav truven cho thai nhi, tre moi sinh, anh huongden suc khoe cua the he sau. Benh sui mao ga la lenh lav virut tu khoi unum vu nguoi, phat sinh nhieu o moi lon, moi nho (cua am ho), hau mon,phan hoi am; Khi nang co the lan toi cac vi tr nhu am dao, co tu cung, nieudao. Khi mang thai, lenh sui mao ga co the lav lan tu am dao len tu cung,lav lenh cho tre khi sinh, khien lo phan sinh duc ngoai hoac phan quanhhau mon cua tre co trieu chung sui mao ga. Io vav, phu nu mac lenh navkhong nen co thai.Be nh la u la mo t loa i le nh tinh du c, phu nu sau khi ma c le nh la u co thexa m pha m de n ca c co quan sinh sa n. 0 ng da n tru ng khi li la v nhie m le nhke o theo vie m khoang cha u, o ng da n tru ng li vie m khie n tinh tru ng kho dichuve n de da n to i thu thai trong o ng da n tru ng, tu c la chu a ngoa i da con, khithai nhi lo n de n mu c do nha t dinh, o ng da n tru ng se li vo ra, thai ngoa i dacon li cha v ma u, nguv hie m de n tnh ma ng cu a thai phu .Phu nu mac lenh giang mai, neu co thai co the dan den thai chet luuhoac sinh ra dua tre li lenh giang mai lam sinh, nhu vav doi voi ca meva con deu khong co loi.haoq bcoh loo ohtcm tioh ae ooo hhooqoco eo thotr34Nhung lenh lav nhiem tinh duc la nhung lenh lav nhiem qua tiepxuc tinh duc, vi vav, kha nang lav nhiem lenh tinh duc giua hai vochong la vo cung lon, do do khi chua lenh can phai dong thoi chua tricho ca vo va chong de dam lao khong li lav nhiem tro lai.lhu ng phu nu da na o oa o be nh tinh du o no i tre n thi kho ng duo onang thai. nguye n nha n la do. thu nha t. ba t lo i oho vie o phu o ho isu o kho e ou a nguo i be nh. thu hai. se sinh ra du a tre nang be nhhoa o thai ohe t luu. tre di da ng. Ca o be nh tinh du o na y oo the ohu aduo o. ne n kie n tri oho do i oho to i khi be nh kho i ha n ro i no i duo o oo thai.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c syNhung lenh lav nhiem tinh duc la nhung lenh lav nhiem qua tiepxuc tinh duc, vi vav, kha nang lav nhiem lenh tinh duc giua hai vochong la vo cung lon, do do khi chua lenh can phai dong thoi chua tricho ca vo va chong de dam lao khong li lav nhiem tro lai.41N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Ne u do tra nh thai kho ng ca n tha n da n de n mang thai ngoa iv muo n thi pha i la m the na o?Nhung dua tre duoc sinh ra sau khi phu nu uong thuoc tranh thaili that lai va nhung dua tre sinh ra sau khi phu nu ngung uong thuocmot thoi gian ngan da co thai thi t le li di dang lam sinh cao hon sovoi truong hop linh thuong, du chung khong li di dang thi can nang vatoc do lon cua chung cung deu co su khac liet. Cho nen, neu uong thuoctranh thai that lai ma co thai hoac ngung uong thuoc tranh thai chuadu b thang ma co thai deu phai ngung mang thai som. \i thuoc tranhthai se anh huong den su sinh truong va phat duc cua trung da thu tinh.Oot soo eo thot teooq thot qtoo aooq thaoeteooh thot eoo phot ehom at otce mooq thotr35Neu phu nu uong thuoc tranh thai thidu luong thuoc tranh thai con trong co thephai mat den b thang sau khi ngung uongmoi thai het ra ngoai, cac chuven gia chorang, nen ngung uong thuoc tranh thaitruoc khi co ke hoach sinh con la b thang,nen doi du luong thuoc tranh thai trong cothe hoan toan thai het ra ngoai roi hav mang thai. Neu dat vong ma cothai thi se co tac hai nhat dinh doi voi to chuc mo tu cung, nen doi sau2J kv kinh linh thuong sau khi thao vong roi hav co thai. Trong thoigian nav, nam gioi co the dung lien phap deo lao cao su de tranh thai.lo i loa i thuo o tra nh thai de u la thuo o na nh gie t ohe t tinhtru ng hoa o tru ng. ta t nhie n se la n to n thuong tinh tru ng.tru ng hoa o tru ng da thu tinh. oho ne n kho ng ne n giu thai la ikhi nho nang thai.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy42bRLH KH0R FHU NU MRN THRINhung phu nu da tung li sav thai va de non, do rat nhieu nguvennhan dan den su can lang giua cac co quan trong co the li pha vo, cacchuc nang li roi loan, cac co quan sinh san nhat thoi khong the khoiphuc linh thuong, dac liet la nhung phu nu da li mo tu cung cung vav.Neu co thai sau khi li sav thai hoac de non, do chuc nang cua cac lophan sinh san chua duoc kien toan nen se vo cung lat loi cho thai nhiva cung lat loi cho co the phu nu, dac liet la doi voi su phuc hoi tu cung.Khi de mo, do cac lop co lung tuong doi dav, khi khau lai khong dean khop. Sau khi sinh, tu cung khi phuc hoi lai nguven trang, cac co ophan tu cung co lai ro ret, nen su an khop voi vet mo o lung tuong doikem, vet seo o phan lung de li ran nut, neu voi co thai thi trong khimang thai hoac khi sinh deu se khien cho cho mo lan dau li ran nut, khotiep tuc mang thai hoac lat loi cho sinh no, tham ch li xuat huvet manh,nguv hiem den tnh mang.Oot soo pha oa soa hht c ooo, soo thot oo cmo aooq hhooq aoe oot oooq eo thotr36Sau khi sav thai, de non, phai de cho cac co quan sinh san duoc nghngoi hoan toan, phuc hoi lai cac chuc nang von co, tao dieu kien tot cholan mang thai sau. Nhung phu nu li de non va sav thai tot nhat la sau nuanam sau moi nen co thai. Nhung phu nu da mo de neu lai muon co thaithi tot nhat la sau 2 nam nua de vet mo tu cung da lanh lai hoan toan.Phu nu ne u sa y thai nhie u la n trong tho i gian nga n thi de bidinh oo tu oung hoa o buo ng tu oung. Oo na o hu t tu oungnhie u la n la n to n thuong de n oa o no be n trong oo tu oungva lo p da y ou a na ng be n trong tu oung. trong qua trinh la nh la i dexa y ra dinh oo tu oung hoa o buo ng tu oung. die u do se ba t lo i ohovie o nang thai sau na y. Sa y thai nhie u la n. lo p da y ou a na ng be ntrong tu oung bi to n thuong nhie u la n se na t kha na ng sinh oon.na t kinh va kho ohu a tri.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy43N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Not so phu nu do lenh tat ma phai truong kv uong thuoc chua tri,nhung loai thuoc nhu thuoc kch thch hoocmon, mot so thuoc khangsinh, thuoc chong non, thuoc chong ung thu, thuoc chua cac lenh vethan kinh,... deu co anh huong den cac te lao sinh san voi cac muc dokhac nhau, lat loi cho su sinh de. Trung tu khi con la te lao trung landau den khi thanh trung truong thanh can phai mat 14 ngav. 0av la thoigian trung li anh huong nhieu nhat tu thuoc, ch co nhung trung moisinh ra sau 14 ngav moi duoc thu thai.Truoc khi co thai mot thoi gian, phu nu cung khong duoc chup \quang, neu li chup \ quang trong vong 4 tuan truoc khi co thai thi cungco the phat sinh van de, loi vi tia \ quang co the giet chet hoac lam tonthuong cac te lao sinh san trong co the nguoi. Io vav, de tranh su anhhuong cua tia \ quang den the he sau, dac liet la chieu \ quang phanlung, tuvet doi khong nen voi vang co thai.Ohaoe oo tto qaooq eo ooh haooq oha thcooo co otce mooq thotr37Sau khi uo ng thuo c, chu p \ quang lao la u mo i duo c co thai? Ne u dauo ng thuo c trong tho i gian da i thi no i chung pha i 20 nga v sau khi ngu nguo ng thuo c ha v thu thai, nhu va v mo i kho ng a nh huo ng de n the he sau.0uong nhie n, co mo t so thuo c tho i gian a nh huo ng co the da i hon, to t nha tla khi chua n li co thai ne n nho la c sv huo ng da n ro i ha v quve t dinh tho igian mang thai. Tho ng thuo ng, phu nu ne n he t su c ha n che chu p \ quang,tuve t do i kho ng chu p \ quang trong vo ng 4 tua n truo c khi mang thai.Oua die u tra tha y ro . trong 1OOO tre nho thi pha t hie n tha ykho ng it tre bi nu B na u. nhu ng du a tre na y de u oo ne datu ng bi ohu p X quang pha n bu ng. Lie u na y ohu ng ninh ra ngohu p X quang qua thu o oo a nh huo ng kho ng to t do i vo i thai nhi. Chone n. phu nu ohua n bi oo thai pha i he t su o ohu y .hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy44bRLH KH0R FHU NU MRN THRIKhi vo chong chuan li co con, nhung loai thuoc ma nguoi chongkhong duoc uong la: Procarlazine, vi no se khien nam gioi li triet san;methvl ester ethvl sullonate va lusullan, nhung thuoc nav co the dan dentinh lao INA li ton thuong; Thiotepa Iniection co the dan den lien dangnhiem sac the; Nonoxinol co the pha vo lop mo tren le mat tinh trung,giam suc song cua tinh trung; Benzvl chloride hvdrochloride co the phavo co quan van dong va cuc dau cua tinh trung dan den tinh trung li chet;Cimetidine (mot loai thuoc giam dau) co the can tro su truong thanh linhthuong cua tinh trung; propranolol (thuoc chua nhip tim lat thuong) cothe uc che hoat dong cua tinh trung; nitrolural, thiophene, Chloramlucil,Cvclophosphamide, \inllastine co the uc che truc tiep hoac lam ton haiden viec san sinh tinh trung; Long mot luong lon Aspirine, vitamin B12,\itamin E,... cung co tac dung uc che san sinh tinh trung; Reserpine, 5-hvdroxvtrvptamine co the uc che he thong nao trung gian - tuven ven,gian tiep uc che san sinh tinh trung.ht hot oo ehooq ehaoo bt eo eoo, oqaotehooq hhooq aoe aooq ohaoq loot thaoe ooor38Truoc khi vo co thai, nguoi chong cung phai lao ve tot suc khoe vatinh trung, su san xuat tinh dich va kha nang sinh de. Trung thu tinh laket tinh cua te lao sinh san cua ca vo va chong, vi vav, khong nen dohet trach nhiem cho vo trong viec dua tre duoc sinh ra la trai hav gai.lgoa i oa o loa i thuo o 1a y no i tre n. oa o loa i thuo o Lo ng y hoa othuo o theo don oo ohu a oa o tha nh pha n sau ou ng kho ng duo osu du ng: Caryophyllaoeae - Oypsophila panioulate L. Saponariaoffioinalis. llos Hibisoi. oa o loa i tha o duo o na y oo the gie t ohe ttinh tru ng hoa o oo ta o du ng u o ohe tuong do i na nh do i vo i tu i ohu atinh tru ng. tinh hoa n va bo sinh tinh. Co n no t so loa i nhu diohlorvosorganophosphorus pestioide |no t loa i thuo o tru sa u]. ho p oha t pho t-pha t hu u oo |du ng la n thuo o die t va t ga y ha i. ga y nhie n do o khi hitva o. nuo t pha i hay ha p thu qua da] hay thuo o die t oo ou ng kho ngduo o tie p xu o. ne u kho ng se to n ha i de n nguo n tinh. tu i ohu a tinhtru ng. tinh hoa n va bo sinh tinh ou a nan gio i.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy45N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Co nhung phu nu J lan lien tuc li sav thai, duoc goi la sav thai dangthuong xuven, muon co thai lan nua thi phai chu v nhung gi?(1) Kha m le nh toa n die n: \em co ma c le nh tie u duo ng, thie u ma u, le nhve tuve n gia p tra ng, vie m tha n ma n tnh, huve t a p qua cao,... hav kho ng.(2) Kiem tra nhiem sac the: Nhiem sac the cua vo hoac chong khong linhthuong luon la nguven nhan quan trong dan den sav thai tu nhien.(J) Kiem tra phu khoa: Kiem tra xem tu cung co khac thuong khong,chang han nhu co 2 tu cung, tu cung trung that, dnh khoang tucung,... tu cung co khoi u co dai khong. Nhung veu to nav deu anhhuong den su lam to cua phoi thai, dan den sav thai.(4) Kiem tra chuc nang luong trung: Chup am dao de kiem tra muc dohoocmon nu trong co the.(5) Kiem tra tinh dich cua nam gioi: 0uan sat so luong va suc song cuatinh trung.(b) Kiem tra nhom mau: \em nhom mau cua hai vo chong co phai la cacnhom mau khong hop thuoc he thong AB0, Rh khong?7ha oa soo thot thaooq aaoco oca lot eo thotthi phot lom thc ooorNoi lan sav thai dang thuong xuven deu xav ra trong cung motthang mang thai, nguven nhan chnh gom co nhiem sac the cua hai vochong khong linh thuong, chuc nang hoang the cua nguoi me khongdav du hoac tu cung cua nguoi me phat duc khong tot, tu cung di dang,u co tu cung,... Neu nhieu lan sav thai khong ro nguven nhan thi hai vochong phai cung den lenh vien de kiem tra cac noi dung noi tren.Oua oa o kie n tra no i tre n se tin duo o nguye n nha n ga y sa y thaida ng thuo ng xuye n va ta p trung va o vie o ohu a tri; le u la do nhie nsa o the ou a hai vo oho ng di thuo ng thi ne n tra nh oo thai. ne u daoo thai thi pha i la p tu o kie n tra thai nhi. ne u kha o thuo ng thi ba tbuo o pha i oha n du t vie o nang thai; Phu nu oo ohu o na ng hoa ng thekho ng da y du hoa o na o be nh toa n tha n thi pha i tioh ou o ohu a tri; le utu oung di da ng thi pha i la n pha u thua t die u ohinh truo o ro i ha y oo thai.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy3946bRLH KH0R FHU NU MRN THRINot so nguoi li chung mat ngu, tao thanh cac lenh nhu met moi,choang vang, hoa mat, tham ch xuat hien cac lenh ve than kinh, anhhuong den cuoc song linh thuong, cung co nhung nam thanh nien cotat xuat tinh som, the la dung cach uong thuoc an than de tri chung matngu va xuat tinh som. 0ieu nav vo cung lat loi neu chuan li co con.Thuoc an than co hai doi voi chuc nang sinh lv va chuc nang sinh sancua ca nam va nu. Cac loai thuoc nhu antipsvchotic, Chlordiazepoxide,imipramine deu co tac dung len nao, anh huong den su tiet ra hoocmonhuong sinh duc thuv truoc tuven ven. Nam gioi uong thuoc an than co thekhien cho stosterone (mot loai hoocmon nam co hoat tnh cuc manh)giam di, dan den chung liet duong, di tinh va giam ham muon tinh duc,tu do anh huong den chuc nang sinh san; Nu gioi uong thuoc an than cothe anh huong den chuc nang cua cau tao duoi doi (nao), dan den lien doinong do hoocmon sinh duc, lieu hien la khong co cao trao trong khi cokinh, lam roi loan kinh nguvet, tham ch tac kinh, tro ngai cho chuc nangsinh san, tu do dan den mat kha nang thu thai, gav ra hien tuong giao hopma khong thu thai trong thoi gian ngan.7i soo ehaoo bt mooq thot thi oo ehooqhhooq aoe aooq thaoe oo thoor40Co nghien cuu phat hien mang thai sau khi uong thuoc an than cothe dan den di dang thai nhi, lieu hien la tre khong co nao, mac lenhtim lam sinh, di dang tu chi nghiem trong, sut moi, ho ham ech, didang luong tnh, lo tieu thap, nhieu ngon va tai phu,... rat nguv hiem.Khi ohua n bi oo thai. ne u bi na t ngu ou ng kho ng duo o du ngthuo o an tha n. to t nha t la du ng oa o bie n pha p nhu nghi ngoiho p ly . ta ng ouo ng ta p luye n. ta ng ouo ng dinh duo ng. die uohinh tho i quen sinh hoa t.... de ta ng ouo ng the oha t va de ngu .hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy47N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Su nguv hai cua ruou la dieu ma ai ai cung liet, nguv hai cua no doivoi viec sinh de cang ro ret hon.Con co trong ruou co the khien cho cac te lao sinh san li ton hai,lam cho trung da thu tinh khong khoe manh. Thu thai sau khi uongruou co the khien su phat duc cua thai nhi li cham lai, tre sau khi ra doico tr luc thap kem, tham ch dan don.Con khi da duoc hap thu vao co the se luu lai rat lau, them nua, neuli ton hai do ruou se rat kho nhanh chong phuc hoi suc khoe, cho nenphu nu uong ruou truoc khi co thai 1 tuan se lat loi cho thai nhi. Nhungphu nu linh thuong thch uong ruou du da ngung uong ruou 1 tuantruoc khi co thai cung van con co su nguv hai nhat dinh. Cho nen, veucau phu nu khong duoc uong ruou truoc khi co thai, tot nhat la ngunguong ruou truoc khi thu thai 1 tuan, neu ngung uong som hon, v du cairuou 1 nam truoc khi co thai thi cang co loi cho suc khoe cua con cai.Oot soo pha oa ehaoo bt eo thot hhooq aoeaooq eaoar41Bia cu ng co chu a co n. Co nguo i cho ra ng, ha m luo ngco n trong lia tha p, kho ng nguv hie m. Ha m luo ng co ntrong lia tha p hon mo t chu t, khoa ng J5, nhungchnh vi ha m luo ng co n trong lia tha p ne n mo i uo ngthe m va i co c, luo ng lia uo ng va o nhie u hon ruo u, nhu va vluo ng co n uo ng va o cu ng kho ng t. Cho ne n, phu nu khichua n li co thai kho ng ne n uo ng la t cu mo t loa i dung dich chu a co n na o. Pha n lo n oo n trong ruo u de u ohuye n ho a trong gan. ne u thuo ngxuye n uo ng ruo u thi ta o ha i ou a ruo u do i vo i oo the se nga y oa nglo n hon theo luo ng ruo u uo ng va o. Khi luo ng oo n trong oo theda t de n nu o do nha t dinh se nguy ha i oho da i na o. tin. gan vahe tho ng sinh sa n. tru ng ou a phu nu ou ng bi to n ha i. loa i tru ng bi to nha i na y ne u thu thai se sinh ra nhu ng du a tre da n do n.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy48bRLH KH0R FHU NU MRN THRINhung thanh phan co hai chu veu trong ruou la metilen, chi, chatclorua, dau ngu coc, mang gan,... Neu truong kv uong nhieu ruou se trongai den chuc nang sinh duc, trong so nhung nguoi nghien ruou nangthi co 50 nam gioi va 52 nu gioi chuc nang sinh duc li ton hai.0oi voi nam gioi, ruou co the lam giam toc do san xuat stosterone,gav roi loan su phan lo cua testoketone, khien so luong testoketone tuanhoan tang len, khong duoc cac to chuc su dung, tu do anh huong densu san sinh tinh trung va chat luong tinh dich. Ruou con co the dan denhoat tnh enzvme hoan nguven cua testoketone manh len, dan den chucnang tuven sinh duc kem di. Cho nen, nam gioi uong qua nhieu ruou sexuat hien testoketone, liet duong, dan den vo sinh,...Nam gioi uong ruou se ton hai den he thong sinh san, thu thai saukhi uong ruou se sinh ra dua tre co chuc nang co the kem hoac di dang.0an ong nghien ruou se khien cho 70 tinh trung phat trien khong toandien. Loai tinh trung nav neu gap trung ma hinh thanh trung da thutinh, thai nhi thanh hinh se khong khoe manh, tham ch sinh ra tre didang, dan don.Oot soo hht ehaoo bt mooq thot oqaot ehooqhhooq aoe aooq eaoar42Nam gioi khong duoc uong nhieu ruou trong mot thoi gian dai truockhi vo co ke hoach mang thai, khong uong ruou sav, tot nhat khong uongruou trong vong 1 tuan truoc khi chuan li co thai de lao dam chat luongtinh trung, co loi cho suc khoe, truong thanh va phat duc cua thai nhi.lo i ohung. nan gio i uo ng qua nhie u ruo u se oo kha na ng bi lie tduong. tha n ohi ta n tho i kho ng oo kha na ng giao ho p. khie nkha na ng oo oon bi gia n di. lgoa i ra. truo ng ky uo ng nhie uruo u oo kha na ng to n ha i na o va tha n kinh. die u na y ou ng ba t lo i ohovie o sinh de . Cho ne n. nan gio i tuye t do i kho ng uo ng nhie u ruo u khivo ohua n bi oo thai. oa ng kho ng duo o thu thai sau khi uo ng ruo u.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy49N0008 0|00 00 000 9 l|000 k0| m08 l0| Phu nu hut thuoc la co the dan den roi loan kinh nguvet, co den40 phu nu thuong xuven hut thuoc li roi loan kinh nguvet, co den J2li man kinh som. Thuoc la co anh huong rat lon den viec mang thai cuaphu nu. Chat nicotin trong thuoc la co tac dung lam co mach mau,khien cho huvet quan tu cung phu nu va huvet quan nhau thai li co lai,lat loi cho viec lam to cua trung da thu tinh.0an ong hut thuoc, cac chat gav hai trong thuoc la co the thong quatuan hoan mau cua nguoi hut ma di vao he thong sinh san, khien tinhtrung phat sinh lien di, cung lam cho cac nhiem sac the va gien di truvenphat sinh lien di, khien so luong tinh trung giam di, t le tinh trung didang tang len, suc song giam, lat loi cho sinh de va tao thanh khuvet tatlam sinh.Cho nen, vo chong tre phai co trach nhiem voi the he sau, muonsinh mot cuc cung khoe manh thi phai lo hut thuoc tu J thang den 1nam truoc khi co ke hoach sinh con.Oot soo pha oa phot eot thaoe lo hht ehaoo bt eo thotrNhu ng phu nu kho ng hu t thuo c ne u o cu ng vo i nguo i hu t thuo c cu ng seli to n ha i ga n gio ng nhu hu t thuo c. Io do , nhu ng phu nu chua n li co thaikho ng ne n o chung la u vo i nguo i hu t thuo c. Theo nghie n cu u, ne u cho ng cu aphu nu mang thai hu t thuo c mo i nga v 10 die u tro le n thi t le thai nhi li tuvong truo c khi sinh va t le di da ng thai nhi de u ta ng le n ra t nhie u. Cho ne nkhi vo chua n li co thai, nguo i cho ng cu ng kho ng duo c hu t thuo c va thai phuca n tra nh xa nhu ng noi co kho i thuo c la .Hu t thuo o ga y ra ra t nhie u ta o ha i. no la n to n ha i he ho ha p ou aoon nguo i. 1rong thuo o la oo ohu a oa o oha t oo do o tinh ra t oaonhu nioo tin. ha o in. o xit oa obon. khi axit nito va no t so oha t oo tinhpho ng xa . de u oo the ga y ung thu. lan hay nu hit oa o oha t oo ha i na yva o ta t nhie n se ga y thuong to n oho do i sau. oho ne n pha i oai thuo o latruo o khi ohua n bi oo thai.hoe ohoLi khuyen cu a Ba c sy43 50bRLH KH0R FHU NU MRN THRICung co mot so truong hop khong nen thu thai. \ du: (1) Phu nu laodong the luc va tr luc qua muc, vi tinh luc, co the va nao lo phai lao dongqua met moi, khong nen co thai ngav; (2) Phu nu sau khi hoat dong theduc manh: Io tinh luc, the luc tuong doi met moi, khong nen co thaingav; (J) Phu nu sau khi lien tuc di du lich xa, the luc li tieu hao tuongdoi nhieu, khong nen co thai ngav; (4) Phu nu nam giuong lenh lau, suckhoe co the khong tot, khong nen co thai; (5) Phu nu vua trai qua motcuoc cai va lon hoac phan no cuc do, tinh than khong du on dinh, khongthch hop voi viec co thai; (b) \ua to chuc dai tiec, phai tiep dai tuongdoi nhieu khach trong thoi gian kha lau, do vav tinh luc li tieu hao quanhieu hoac uong qua nhieu ruou, lat loi cho viec thu thai; (7) Khi sinhhoat tinh duc qua nhieu thi khong nen co thai, vi tinh trang tinh dich,tinh trung, trung luc nav deu khong tot, tinh luc hai len cung kem,khong nen thu thai.haoq teaooq hop ooo oot ehaoq hhooq ocotha thotr44\iec thu thai nen thuc hien khi tamtrang ca vo va chong deu vui ve, co thekhoe manh, tinh than on dinh. Tinh trangthan the va tinh than tot se anh huong totden cac te lao sinh san.Ca o truo ng ho p ne u tre n de u ga y ra hie n tuo ng thu thaikho ng tha nh oo ng hoa o sau khi oo thai tinh tra ng su o kho eou a thai nhi kho ng to t. tha n ohi bi di da ng hoa o khie n khuye tve pha t du o ou a na o. xa y ra oa o tinh huo ng xa u nhu tre da n do n.oa n na ng va ohie u oao kho ng ly tuo ng... la n gia n to oha t ou a tren