PowerPoint Sunusu

BAIMSIZ DENETM YNETMELNDEZELLKL HUSUSLAR

1REFERANS

Kamu gzetimi kurumu660 sayl Kamu Gzetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlar Kurumunun Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname, 02.11.2011 tarihli Resmi Gazetede yaymlanmtr.

2REFERANS

Kamu Gzetimi KurumuKHKnn amac, uluslararas standartlarla uyumlu Trkiye Muhasebe Standartlarn oluturmak ve yaymlamak, bamsz denetimde uygulama birliini, gerekli gveni ve kaliteyi salamak, denetim standartlarn belirlemek, bamsz deneti ve bamsz denetim kurulularn yetkilendirmek ve bunlarn faaliyetlerini denetlemek ve bamsz denetim alannda kamu gzetimi yapmak yetkisini haiz Kamu Gzetimi, Muhasebe ve Denetim Standartlar Kurumunun (KGMDK) kurulu, tekilat, grev, yetki ve sorumluluklarna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.

3REFERANSDaha nce SPK, TRMOB,BDDK gibi kurumlar tarafndan gerekletirilen denetim, bu Kararnameye dayanarak kurulan Kamu Gzetimi Kurumuna devredilmi ve Trkiyede denetim messesesi tek elde toplanmtr. Kurum, uluslararas denetim standartlarna uygun yasal dzenlemelerin (tebli, ynetmelik vs) almalarn yapmaktadr.

4REFERANS

Kamu Gzetimi Kurumu

Bamsz Denetimin Hukuki Anlam Finansal tablo ve dier finansal bilgiler dahil olmak zere denetime tabi konularn, belirlenmi kstaslara uygunluu hususunda hedef kullanclara gvence salamak amacyla, bamsz denetimin konusu hakknda, mesleki etik ilkelere bal kalmak ve mesleki phecilik iinde bulunmak suretiyle,Trkiye Denetim Standartlar erevesinde yeterli ve uygun denetim kanttoplanmas ve bu kantlara dayanarak ulalan sonu veyagrlerin rapora balanmasdr.

5REFERANS

Bamsz denetim:Denetimin amac, finansal tablolar ve dier finansal bilgiler dhil olmak zere denetime tabi konularn belirlenmi bir kstasa uyumlu olup olmad hususunda kullanclara TDS erevesinde gvence salayacak bir gr oluturulmasdr.

6REFERANSBamsz denetim:Denetim, kullanclara denetim konusunun denetim kstasna uyumuyla ilgili makul veya snrl gvence salar. Snrl olduu ilgili mevzuatnda veya denetim szlemesinde aka belirtilmemi ise denetim makul gvence verecek ekilde gerekletirilir. Makul ve snrl gvence seviyesinin gerektirdii denetimin kapsam TDS erevesinde belirlenir. 7REFERANS

Makul gvenceMakul gvence, bir btn olarak finansal tablolarn nitelik ve nicelik bakmndan nemli bir yanllk iermediine dair bir sonuca varmak iin yeterli ve uygun bamsz denetim kantnn toplanmasdr. Makul gvence bamsz denetimin tm aamalarnda gz nnde bulundurulur. nemlilik, kullanclarn kararlarn nemli derecede etkileyecek hususlarn varldr.

8REFERANS

Denetimin konusu

Denetimin konusunu, 6102 sayl Trk Ticaret Kanunu, 660 sayl KHK ve dier mevzuat hkmleri uyarnca denetime tabi tutulan hususlar oluturur.

9REFERANS

Denetimin Konusu

6102 sayl Trk Ticaret Kanununda da denetimle ilgili hkmler yer almakta ve Ynetmelikte de bu hkmlere atfta bulunulmaktadr. Ynetmelikte, denetimin konusu, 6102 sayl Kanun hkmlerine gre denetlenmesi ngrlen finansal tablolar, yllk faaliyet raporlar, risklerin erken saptanmas ve ynetimine ilikin sistem ile dorudan veya dolayl olarak denetim kurulular ve denetiler tarafndan sair mevzuat uyarnca denetlenmesi, incelenmesi veya deerlendirilmesi ngrlen dier hususlar olarak tanmlanmtr.

10REFERANS

Riskin Erken Saptanmas Pay senetleri borsada ilem gren irketlerde, ynetim kurulu, irketin varln, gelimesini ve devamn tehlikeye dren sebeplerin erken tehisi, bunun iin gerekli nlemler ile arelerin uygulanmas ve riskin ynetilmesi amacyla, uzman bir komite kurmak, sistemi altrmak ve gelitirmekle ykmldr. Dier irketlerde bu komite denetinin gerekli grp bunu ynetim kuruluna yazl olarak bildirmesi hlinde derhl kurulur ve ilk raporunu kurulmasn izleyen bir ayn sonunda verir. 11REFERANS

Genel Kabul Grm Denetim Standartlar ilk olarak Amerikan Sertifikal Kamu Muhasebecileri Enstits (AICPA) tarafndan 1947 ylnda gelitirilerek kabul edilmi ve bu kabul daha sonra dier lkelere de yaylmtr.

12REFERANSGenel Kabul Grm Denetim StandartlarDenetinin her denetim faaliyetinde uymas gerekli olan kurallar dizisidir (standartlardr). Bu standartlar denetiye denetim faaliyetinde bir Klavuz olarak hizmet edecei gibi, denetim almasnn kalitesi de bu standartlara uygunluk derecesiyle llr. 13REFERANSGenel Kabul Grm Denetim StandartlarGenel Standartlar

a- Mesleki eitim ve yeterlilikb- Bamsz davranabilmec- Meslein gerektirdii dikkat ve zenin gsterilmesi

14REFERANSDenetinin mesleki kiiliini ve sorumluluunu hedef alan standartlardr. Gerekletirilecek denetim faaliyetinin kalitesinden emin olmak iin denetinin sahip olmas gereken zellikleri ve alnmas gereken nlemleri aklamaktadr. 15REFERANSGenel StandartlarDenetim Yapmaya Kimler YetkilidirYnetmelikte denetimin sadece Kurum tarafndan denetim yapma yetkisi verilmi denetim kurulular ve denetiler tarafndan yaplaca belirtilmitir. KAYKlerin ve faaliyet alanlar, iletme byklkleri, alan says ve benzeri ltlere gre Kurum tarafndan belirlenen iletmelerin denetimi ise yalnzca denetim kurulular tarafndan gerekletirilecektir.

16REFERANSGenel StandartlarKamu Yararn lgilendiren Kurulular (KAYK) Halka ak irketler, bankalar, sigorta, reassrans ve emeklilik irketleri, faktoring irketleri, finansman irketleri, finansal kiralama irketleri, varlk ynetim irketleri, emeklilik fonlar, 28/7/1981 tarih ve 2499 sayl Sermaye Piyasas Kanununda tanmlanm olan ihralar ve sermaye piyasas kurumlar ile faaliyet alanlar, ilem hacimleri, istihdam ettikleri alan says ve benzeri ltlere gre nemli lde kamuoyunu ilgilendirdii iin Kurum tarafndan bu kapsamda deerlendirilen kurululardr.

17REFERANSGenel StandartlarDenetim Yapmaya Kimler YetkilidirDeneti Olabilmek in Gerekli artlar- Meslek mensubu olmak- Hukuk, siyasal gibi okullardan en az lisans seviyesinde mezun olmak- Trkiyede yerleik olmak- Medeni haklar kullanma ehliyetine sahip olmak- Uygulamal 3 yllk mesleki eitimi tamamlam olmak- Kurum tarafndan yaplan denetilik snavnda baarl olmakTrk Ceza Kanununun 53 nc maddesinde belirtilen sreler gemi olsa bile; kasten ilenen bir sutan dolay bir yl veya daha fazla sreyle hapis cezasna ya da affa uram veya hkmn aklanmas geri braklm olsa bile devletin gvenliine kar sular , anayasal dzene ve bu dzenin ileyiine kar sular ve casusluk, zimmet, irtikap, rvet, hrszlk, dolandrclk, sahtecilik, gveni ktye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat kartrma, sutan kaynaklanan malvarl deerlerini aklama veya kaaklk sularndan mahkum olmamak.Faaliyet izninin daha nce Kurum tarafndan iptal edilmemi olmas.Bamsz denetim mesleinin gerektirdii eref ve haysiyete uymayan bir durumda bulunmamak

REFERANS18Genel StandartlarDenetim Yapmaya Kimler YetkilidirDaha nce alnan Bamsz Denetim Lisans Belgeleri ile, sigortaclk ve zel emeklilik alanlar hari dier alanlarda snav art aranmakszn bamsz denetim yaplabilecek. Sigortaclk ve zel emeklilik konularnda da bamsz denetim yapabilmek iin bu alana ilikin snavda baarl olunmas gerekmektedir.Yeminli Mali Mavirler ve 15 yllk SMMMler, yukarda saylan artlar tamalar kaydyla snav art aranmadan deneti olabilecekler. Ancak uygulamal mesleki eitime tabi tutulmamak iin eitim program yerine Kurumca yaplacak snava girebileceklerdir.

19REFERANSGenel StandartlarGenel StandartlarDenetim Yapmaya Kimler Yetkilidir

Bu Ynetmeliin yaym tarihi itibaryla, Yeminli Mali Mavir olmaya hak kazananlar ile Serbest Muhasebeci Mali Mavir olmaya hak kazanan 15 yllk mesleki tecrbeye sahip olanlar, 1/1/2014 tarihinden nce biten hesap dnemleri iin; 2012 hesap dnemine ilikin 3568 sayl Kanun uyarnca szleme imzalam olduklar mkellefleriyle snrl olmak ve 6102 sayl Kanun ile bu Ynetmelikte yer verilen kstlamalar sakl kalmak zere Kurumdan izin almak kaydyla bu Ynetmelik hkmleri erevesinde denetim yapabilirler. Bunlara Bamsz Deneti Belgesi, kimlii ve mhr verilmez. Bu hkm sz konusu hesap dneminden sonras iin kazanlm hak oluturmaz.

20REFERANSDenetim Yapmaya Kimler YetkilidirYnetmelik, Deneti olmak isteyenlerin en az 3 yl sreyle, finansal tablo denetimi dahil olmak zere mesleki konularda deneti yannda ya da denetim kuruluunda uygulamal eitim almalar artn getirmitir. 3568 sayl Kanun erevesinde tasdik ve vergi denetimi hizmetlerinde geen sreler ile kamu kurum ve kurulularnda denetim yetkisini haiz olanlarn, bu kamu kurum ve kurulularnda geirdikleri sreler uygulamal mesleki eitim sresinden saylmaktadr. En az on be yl mesleki tecrbeye sahip olanlarda uygulamal mesleki eitim art aranmayacaktr.21REFERANSGenel StandartlarGenel StandartlarMesleki etik ilkelere uymaDenetim kurulular, denetiler ve denetime katlanlardan, her bir denetimden nce ve her halkarda ylda en az bir kez, bamszlk, tarafszlk ve sr saklamayla ilgili kurulu politika ve srelerine uygun davrandklarna ve davranacaklarna ilikin yazl taahht alr. 22REFERANSGenel StandartlarBamszlk

Denetim kuruluu ve denetiler, denetimleri esasen ve eklen bamsz olarak gerekletirir. a) Esasta bamszlk; denetinin drstlk, tarafszlk ve mesleki phecilik iinde hareket etmesini teminen, mesleki muhakemesini olumsuz etkileyebilecek tesirlerden ari olarak gr aklamasdr.b) ekilde bamszlk; denetim kuruluunun, denetinin veya bir denetim ekibi yesinin; konuya ilikin tm durum ve artlar deerlendiren makul ve bilgi sahibi nc kiilerde, drstlk, tarafszlk ve mesleki phecilikten dn verdii intiban oluturabilecek durum ve davranlardan saknmasdr.

23REFERANSBamszln korunmas Denetim kurulular ve denetiler, denetim almalarnda denetlenen kurulutan bamsz ve tarafsz olmak zorundadrlar ve hibir ekilde denetlenen kurulularn karar alma mekanizmalarna katlamazlar. 24REFERANSGenel StandartlarGenel StandartlarBamszln korunmas Denetim kuruluu veya denetilerde, bamszln zedelendiine dair kanaat olumas halinde bamszln ortadan kalkt kabul edilir. Bamszl zedeleyen veya ortadan kaldran baz durumlar unlardr:

25REFERANSGenel StandartlarBamszl Zedeleyen ya da Ortadan Kaldran Hususlara) Denetim kuruluunun ortaklar, kilit yneticileri, denetileri ve bunlarn boanm dahi olsa eleri ile 3 nc dereceye kadar (3 nc derece dahil) kan ve kayn hsmlar veya denetim kurulular tarafndan denetlenen iletme veya denetlenen iletme ile ilgili olanlarla dorudan veya dolayl olarak menfaat, ortaklk, kilit ynetici sfatyla i, olaan ekonomik ilikiler dnda bor veya alacak ilikilerine girilmi olmas,

26REFERANSBamszl Zedeleyen ya da Ortadan Kaldran Hususlarb) Gemi yllara ilikin denetim cretinin, geerli bir nedene dayanmakszn, denetlenen iletme tarafndan denmemesi,c) Denetim cretinin, denetim sonular ile ilgili artlara balanm olmas ,denetimin kalitesine dair belirsizlikler oluturmas, denetim kuruluu tarafndan denetlenen iletmeye sunulan dier hizmetler (denetim d) dikkate alnarak belirlenmesi,) Bamszl zedeleyen dier hallerin ortaya kmas.

27REFERANSGenel StandartlarGenel StandartlarBamszln korunmas Denetim kuruluu ve denetiler, denetlenen iletmeye, 3568 sayl Kanun erevesinde tasdik, vergi danmanl ve vergi denetimi dnda, danmanlk veya baka bir hizmet veremez, bunu denetim anda yer alan kurulular, ilikili denetim kuruluu ve dier iletmeleri araclyla yapamaz. Denetim kuruluunun gerek kii ortaklar, denetileri ve kilit yneticileri tarafndan verilen hizmetler de bu kapsamda deerlendirilir.

28REFERANSeffaflk raporunun hazrlanmas ve duyurulmasBir takvim ylnda KAYK denetimi yapm denetim kurulular, ilgili takvim yln mteakip ay iinde yllk effaflk raporunu Kuruma bildirir ve kendi internet sitelerinde yaymlar. Bu rapor denetim kuruluunun ynetim organ bakan tarafndan imzalanr ve denetim kuruluuna ilikina) Hukuki yaps ve ortaklar hakknda aklama, b) Kilit yneticileri ve sorumlu denetileri hakknda aklama,c) inde yer ald denetim ann hukuki ve yapsal zelliklerine ilikin aklama,) likili denetim kurulular ve dier iletmelere ve bu ilikilerin mahiyetine ilikin aklama, d) Organizasyon yaps hakknda aklama,e) Kalite gvence sistemi incelemesinin en son ne zaman yapldna dair bilgi, f) Bir nceki ylda denetim hizmeti verdii KAYK mterilerinin listesi, gibi bilgileri ierir.

29REFERANSGenel Standartlareffaflk raporunun hazrlanmas ve duyurulmasKAYK denetimine ilikin listelerde yer almakla birlikte bir takvim yl ierisinde KAYK denetimi yapmayan denetim kurulular bu durumu internet sitelerinin effaflk raporlaryla ilgili blmnde aklar. 30REFERANSGenel Standartlar

alma Alan Standartlar

Denetim kapsamnn ve denetim ilemlerinin belirlenmesinden denetim bulgularnn raporlanmasna kadar olan srete uygulamalarn ne ekilde olmas gerektiini belirleyenstandartlardr.

31REFERANSa- Denetimi planlama ve gzetim. b- kontrol sistemi hakknda bilgi edinmec- Yeterli ve gvenilir kant toplama

32REFERANS

alma Alan Standartlar

Denetim kantDenetim konusunda denetim kstas erevesinde nemli uyumsuzluklar bulunup bulunmad hususunda gvence verilmesini teminen gr bildirmeye ynelik olarak deneti tarafndan elde edilen ve hedeflenen gvence seviyesi iin yeterli ve uygun bilgi, belge ve beyanlardr. Bu kantlar, denetimin TDS erevesinde ve mesleki phecilik iinde planlanmas ve gerekletirilmesi suretiyle elde edilir ve tevsik edilir.

33REFERANS

alma Alan Standartlar

33Denetim Kant - Mesleki phecilikDenetim, denetimin konusunda nemli uyumsuzluklara yol aabilecek koullarn mevcut olabilecei gz nnde bulundurularak mesleki phecilik iinde planlanmal ve gerekletirilmelidir. Mesleki phecilik iinde olmak, sorgulayc bir yaklamla, elde edilen kantn geerlilii hakknda eletirel deerlendirmeler yaplmasn ve sorumlular tarafndan sunulan bilgi, belge ve aklamalarla elien veya bunlarn gvenilirliinde pheye yol aan kantlara kar dikkatli olunmasn ifade eder.

34REFERANS

alma Alan Standartlar Denetim sreci, her bir hesap dnemi iin iletmenin i teklifiyle balar, TDSye gre planlanr, programlanr, yrtlr ve denetim sonucunun raporlanmasyla sona erer. Raporun verilmesinden sonraki ykmllklere ilikin hkmler sakldr. Bu sre TDS erevesinde belgelendirilir.

35REFERANS

alma Alan Standartlar

Kalite kontrol sistemi oluturmaMterinin Teklifi Denetim Srecine DahildirDenetim kurulular faaliyetlerini, asgari artlar Kurumca belirlenen bir kalite kontrol sistemi erevesinde yrtmek zorundadr. Bu sistemin uygulanmasnda, Kurum dzenlemelerine gre oluturularak Kuruma bildirilen kalite kontrol sistemine ilikin yazl politika ve srelere uyulur. Sz konusu politika ve sreler Kurum dzenlemelerine paralel bir ekilde gncellenerek uygulanr.

36REFERANS

alma Alan Standartlar

Denetimlerde sorumluluk1-Denetim raporlarnn TDSye aykr olmas ile bu raporlardaki bilgi ve kanaatlerin yanl, eksik ve yanltc olmas nedeniyle doabilecek zararlardan, denetim kurulular ve denetiler ayr ayr hukuken sorumludurlar. 2-dari yaptrmlar, mevzuata aykrlklar tespit edilen denetim kurulular ve denetiler hakknda uygulanr. Kurumca gerekli grlen hallerde, denetim ekiplerinde grevlendirilen ve ilem ve eylemleriyle mevzuata aykrla neden olan denetiler hakknda da yaptrm uygulanr. 3-Denetim ekiplerinde, deneti olarak grevlendirilenler dnda, denetime yardmc olmak zere yer alan kiilerin sebep olduu mevzuata aykrlklardan, idari yaptrmlar bakmndan bu kiiler deil, gzetiminde altklar denetim kurulular ve denetiler sorumlu tutulur. Denetime yardmc olmak zere yer alan kiilerin genel hkmler, bamszlk, tarafszlk ve sr saklama ykmllklerinden doan sorumluluk halleri sakldr.

37

alma Alan Standartlar

REFERANSDenetim ekiplerinin oluturulmasMevzuat uyarnca sadece denetim kurulular tarafndan yaplmas gereken denetimler, iin gerektirdii say ve nitelikte denetiden oluan denetim ekipleri tarafndan gerekletirilir. in gerektirdii deneti saysnn, denetlenen iletmenin bykl, faaliyetleri ile tabi olduu dzenlemelerin zellii ve benzeri hususlarn dikkate alnarak belirlenmesi esastr. Ancak denetim ekipleri denetiden az olamaz. Denetim ekiplerindeki sorumlu deneti ve belirlenen dier kademeler iin en az birer yedek deneti belirlenir. Yedek denetiler yerini aldklarnn sorumluluklarn stlenebilecek nitelikte olmaldr. REFERANS

alma Alan Standartlar

alma Alan Standartlar

Denetim ekiplerinin oluturulmas

Denetim ekiplerinde; sz konusu denetim iin yetkisi bulunmayan denetiler, deneti yardmclar, bilgi sistemleri denetimi de dahil olmak zere teknik bilgisine bavurulacak uzmanlar ve denetime yardmc dier kiiler de deneti olarak grevlendirilmemek kaydyla yer alabilir.REFERANSSorumlu deneti olabilme artlara) KAYKler nezdinde yaplacak denetimler iin 15 yllk mesleki tecrbeye sahip olmas ve bu srenin en az iki ylnda fiilen deneti, kdemli deneti veya badeneti unvan ile mevzuatta denetim ngrlen alanlarda denetimlerde bulunmu olmas.b) Dier denetimler iin ise 10 yllk mesleki tecrbeye sahip olmas ve bu srenin en az bir ylnda fiilen deneti, kdemli deneti veya badeneti unvan ile denetimlerde bulunmu olmas gerekmektedir.

REFERANS

alma Alan Standartlar

Bu standartlar, denetim faaliyeti sonucunda oluan deneti yargsnn ilgili taraflara ne ekilde, aklanacan belirlemektedir. Kaliteli bir denetimin son halkas, iyi hazrlanm bir denetim raporudur. Esasen denetim raporu, mali tablolar zerinde bir uzmann inceleme yaptn gsteren tek kanttr. Mali tablolardan yararlanan taraflar, mali tablolarla birlikte yaymlanan deneti raporunu grrler. Bu rapora gre mali tablolara gvenirler veya gvenmezler. Dolaysyla denetim raporunun herkesin anlayabilecei bir ekilde ve dilde olmas gerekir.

41REFERANSRaporlama Standartlar

Raporlama Standartlar

a- Genel Kabul Grm Muhasebe lkelerine uygunlukb- Genel Kabul Grm Muhasebe lkelerinde deimezlik (Devamllk)c- Mali tablolardaki aklama yeterliliid- Gr bildirme

42REFERANSRaporlama Standartlar

Denetim raporu dzenleme ykmll

- Denetim faaliyeti sonucunda Kurumun belirledii ekil ve esaslara gre denetim raporu dzenlenir. Bu rapor, gr bal altnda:a) Denetim konusunda ayr ayr veya toplu olarak denetim kstasna gre nemli saylabilecek herhangi bir uyumsuzluun veya aykrln bulunmad durumlarda olumlu gr,b) Denetim konusunda ayr ayr veya toplu olarak denetim kstasna gre nemli uyumsuzluklar veya aykrlklar bulunduu ya da yeterli ve uygun denetim kant toplanamad, ancak bunlarn denetim konusunun genelini etkilemedii durumlarda snrl olumlu gr,

43REFERANSc) Yeterli ve uygun denetim kant elde edildikten sonra, tespit edilen uyumsuzluklarn veya aykrlklarn ayr ayr veya toplu olarak nemli olduu ve denetim konusunun genelini etkiledii durumlarda olumsuz gr veya) Denetim konusunun genelini etkileyen nemli hususlarda denetim grne dayanak olacak yeterli ve uygun denetim kantnn elde edilemedii durumlarda ya da yeterli kant toplanmasna ramen gr oluturmay engelleyen belirsizliklerin sonradan ortaya kt durumlarda gr bildirmekten kanldna ilikin grierir.44REFERANSRaporlama Standartlar

Denetim raporu dzenleme ykmll

Ynetmelikte ne kan Dier Hususlar45REFERANSDenetim kurulular ve denetilerin stlenemeyecekleri baz denetimler unlardr:a) 6102 sayl Kanun uyarnca stlenemeyecekleri denetimler.b) Bamszl zedeleyecek denetimler.c) Denetlenen iletmenin zelliine gre denetim kadrosunun say, nitelik veya tecrbe bakmndan yetersiz olduu denetimler.) yl gemedike; denetim kurulular son on ylda yedi yl, denetim kurulularnda alanlar da dahil olmak zere denetiler ise son yedi ylda be yl denetim almas yrttkleri denetim mterilerine ilikin denetimleri.

46REFERANSDenetim Faaliyetine likin KstlamalarDenetim Faaliyetine likin Kstlamalard) Szleme kabul srelerine ilikin Kurum tarafndan yaplan dzenlemelere aykr denetimler.e) Denetim kuruluunun veya denetinin mevcut i yk sebebiyle salkl bir ekilde yrtlmesi mmkn olmayan denetimler.Yukarda geen srelerin hesabnda ayn denetim a iinde bulunan kurulular ile ilikili denetim kurulular tarafndan yaplan denetimlerde geen sreler topluca dikkate alnr. alt denetim kuruluuna baklmakszn, denetinin ayn denetim mterisinde geirdii sreler birlikte dikkate alnr.

47REFERANSDenetim Faaliyetine likin KstlamalarDenetiler, denetilik grevinden ayrlmalarndan itibaren iki yl gemedike son iki ylda denetiminde bulunduu denetim mterisinde ve bal ortaklklarnda kilit ynetici olarak grev alamazlar. Denetiler sadece bir denetim kuruluu adna denetim yapabilirler. stihdam edildikleri denetim kuruluuyla ilikileri sona ermedike baka bir denetim kuruluunda ya da mstakilen denetim faaliyetinde bulunamazlar.

48REFERANS

dari Yaptrmlar ve Tedbirler

Ynetmeliin 39 uncu maddesinde 660 sayl Kanun Hkmnde Kararname ile TTK nn bamsz denetim hkmlerine ve Kurum dzenlemelerine aykr hareket ettikleri tespit edilenlere idari yaptrm uygulanaca hkm altna alnmtr.Kurum Tarafndan Uygulanacak Yaptrmlar:UyarFaaliyet iznini askya alma Faaliyet iznini iptal etme

49REFERANSUYARIDenetim kurulular ve denetilere aadaki hallerde uyar yaptrm uygulanr:a) Denetim faaliyetinin, fiilin arlna gre daha ar bir yaptrm gerektirmeyen ekilde, TDSye aykr olarak yrtlmesi,b) Bamszl tehdit eden hususlara ilikin gerekli nlemlerin alnmamas ve bunlara ilikin deerlendirmelerin kayda geirilmemesi,c) Denetim kuruluunda kalite kontrol sisteminin oluturulmamas,) Her denetimden nce ve mutlaka ylda en az birkez, bamszlk, tarafszlk ve sr saklamayla ilgili kurulu, politika ve srelerine uygun davranldna ve davranlacana ilikin yazl taahhtn verilmemi olmas

50REFERANSUYARId) Denetim kurulular ve denetilerin dorudan veya dolayl reklam yapamayacaklar, tabela veya basl katlarnda mesleki ve akademik unvanlar dnda baka unvan veya sfat kullanamayacaklarna ilikin reklam yasana uyulmamase) Haksz rekabet yasana uyulmamasf) Kurum siciline tescilden itibaren her 5 ylda bir srekli eitim programnn denetiler tarafndan tamamlanmas ya da denetim kuruluu tarafndan bu eitim programnn tamamlanmasnn salanmamas

51REFERANSUYARIg) KAYKler nezdinde yaplacak denetimler iin grevlendirilecek sorumlu denetinin15 yllk mesleki tecrbeye sahip olmas ve bu srenin en az iki ylnda fiilen deneti, kdemli deneti veya badeneti unvan ile mevzuatta denetim ngrlen alanlarda denetimlerde bulunmu olmas, dier denetimler iin ise 10 yllk mesleki tecrbeye sahip olmas ve bu srenin en az bir ylnda fiilen deneti, kdemli deneti veya badeneti unvan ile denetimlerde bulunmu olmas artlarna uyulmamas ) Denetim kuruluu veya deneti ile denetlenen iletme arasnda yazl olarak dzenlenen denetim szlemesinin Ynetmelikte saylan asgari hususlar iermemesi52REFERANSUYARIh) Mesleki sorumluluk sigortasnn yaptrlmamas,) Kuruma yaplacak bildirimlerin zamannda, tam ve doru olarak yerine getirilmemesi,i) Denetim kurulular ve denetilerin, ticari defterlerini, denetim raporlarn ve almalarda kullandklar her trl belgeyi on yl sreyle saklamak ve gerektiinde Kuruma ibraz etmek ykmllne uyulmamasj) effaflk raporunun hazrlanmamas, zamannda Kuruma bildirilmemesi veya yaymlanmamas,k) Kurumca belirlenen cret tarifesine uyulmamas,l) Mevzuat uyarnca denetim raporlarnn sresi iinde tamamlanmamas veya hazrlanan raporlarn usulne uygun olarak ilgili yerlere gnderilmemesi,53REFERANSUYARIm) Denetim kurulular ve denetiler tarafndan, i) Denetim sonularnn, 6102 sayl Kanuna ve bu Ynetmelie uygun ekilde raporlayp sunulmamas, denetim faaliyeti ve sonular konusunda genel kurula aklamalarda bulunulmamas,ii) 6102 sayl Kanun uyarnca gerekli hallerde riskin erken saptanmas ve ynetimi komitesinin kurulmasn nermek, byle bir sistem varsa bunun yaps ve uygulamalarn aklayan ayr bir rapor dzenlenerek denetim raporuyla birlikte ynetim kuruluna sunulmamas,iii) 6102 sayl Kanunun denetilerin seimi, grevden alnmas ve szlemenin feshine ilikin hkmlerine uyulmamas,iv) Denetim szlemesinin feshi halinde, fesih tarihine kadar elde edilen sonularn bir rapor haline getirilerek genel kurulun bilgisine sunulmamas,54REFERANSAada belirtilen aykrlklarda bulunulduunun tespit edilmesi halinde, denetim kurulularnn ve denetilerin faaliyet izinleri fiilin arl dikkate alnarak, iki yl gememek zere Kurul kararyla belirlenen sreyle askya alnr:a) Uyar yaptrmn gerektiren fiilin, uyarya ramen devam veya yaptrmn kesinlemesinden itibaren iki yl iinde tekerrr ya da bu sre iinde uyar yaptrmn gerektiren farkl fiillerin nc defa ilenmesi.b) TDS erevesinde gerekli mesleki zen ve titizlik gsterilmeksizin geree aykr gr bildirilmesi.c) Yaplan denetim almalarnda, TDS erevesinde drstlk, tarafszlk, bamszlk, mesleki yeterlilik ve zen, sr saklama, meslee uygun davran ve dier etik ilkelere uyulmamas, kaliteli ve gvenilir denetimler gerekletirilmemesi.

55REFERANSFAALYET ZNN ASKIYA ALMA 55) Ynetmeliin, denetim kuruluu ve denetiler, denetlenen iletmeye, 3568 sayl Kanun erevesinde tasdik, vergi danmanl ve vergi denetimi dnda, danmanlk veya baka bir hizmet veremez, bunu denetim anda yer alan kurulular, ilikili denetim kuruluu ve dier iletmeleri araclyla yapamaz. Denetim kuruluunun gerek kii ortaklar, denetileri ve kilit yneticileri tarafndan verilen hizmetler de bu kapsamda deerlendirilir. hkmne aykr olarak hizmet verilmi olmas,

56REFERANSFAALYET ZNN ASKIYA ALMA 56d) Aada sralanan denetim kstlamalarna uyulmamas.i) Bamszl zedeleyecek denetimler, denetim kuruluunun ortaklar, yneticileri, denetileri ve bunlarn eleri ile 3 nc dereceye kadar (3 nc derece dahil) kan ve kayn hsmlar veya denetim kurulular tarafndan mteri veya mteriyle ilgili olanlarla dorudan veya dolayl olarak menfaat, ortaklk, kilit ynetici sfatyla i, olaan ekonomik ilikiler dnda bor veya alacak ilikilerine girilmi olmasGemi yllara ilikin denetim cretinin geerli bir nedene dayanmakszn mteri tarafndan denmemesiDenetim cretinin, denetim sonular ile ilgili artlara balanm olmas, denetimin kalitesine dair belirsizlikler oluturmas, denetim kuruluu tarafndan mteriye sunulan denetim d dier hizmetler dikkate alnarak belirlenmesi

57REFERANSFAALYET ZNN ASKIYA ALMA 57FAALYET ZNN ASKIYA ALMA ii) Denetlenen iletmenin zelliine gre denetim kadrosunun oluturulmamas (say, nitelik vs)iii) yl gemedike; denetim kurulular son on ylda yedi yl, denetim kurulularnda alanlar da dahil olmak zere denetiler ise son yedi ylda be yl denetim almas yrttkleri denetim mterilerine ilikin denetimi stlenmesiiv) Szleme kabul srelerine ilikin Kurum tarafndan yaplan dzenlemelere aykr davranlmas

58REFERANSv) Denetim kuruluunun veya denetinin mevcut i yk sebebiyle salkl bir ekilde yrtemeyecei denetimin stlenilmesi.vi) Denetiler, denetilik grevinden ayrlmalarndan itibaren iki yl gemedike son iki ylda denetiminde bulunduu denetim mterisinde ve bal ortaklklarnda kilit ynetici olarak grev yapamazlar.vii) Denetiler, sadece bir denetim kuruluu adna denetim yapabilirler. Szkonusu denetim kuruluuyla ilikileri sona ermedike baka bir denetim kuruluunda ya da mstakil olarak denetim yapamazlar.

59REFERANSFAALYET ZNN ASKIYA ALMA e) Denetim kurulular tarafndan yaplan denetimlerde denetim ekibinin iin gerektirdii kadar say ve nitelikte denetiden olumas gerektii ve her halkarda denetim ekibinin en az 3 denetiden oluaca ve her deneti iin birer yedek deneti belirlenmesi hkmlerine aykr davranlmas

60REFERANSFAALYET ZNN ASKIYA ALMA FAALYET ZNNN PTAL :

61REFERANSAada belirtilen aykrlklarda bulunulduunun tespit edilmesi halinde, denetim kurulularnn veya denetilerin faaliyet izinleri Kurul kararyla sresiz olarak iptal edilir:a) Faaliyet izninin askya alnmasn gerektiren fiilin, yaptrmn kesinlemesinden itibaren iki yl iinde tekerrr veya bu sre iinde faaliyet iznini askya almay gerektiren farkl fiillerin nc defa ilenmesi.b) Yetki belgesinin kasten yanl veya yanltc beyanlarda bulunmak suretiyle ya da hukuka aykr dier yollarla alnmas.c) Yetkilendirme artlarnn tanmadnn sonradan anlalmas veya artlarn sonradan kaybedilmesi.

FAALYET ZNNN PTAL :

62REFERANS) Denetim Raporunda aklanacak gr yazlarnda kastl olarak; olumlu gr bildirilmesi gerekirken olumsuz, olumsuz gr bildirilmesi gerekirken olumlu, gr bildirmekten kanlmas gerekirken olumlu gr bildirilmesi.d) Denetime olan gveni sarsacak veya denetimi geersiz klacak derecede bamszln ve tarafszln kaybedilmi olmas.e) Faaliyet izinlerinin iptalini gerektiren mevzuata aykr dier durumlarn tespit edilmesi.Faaliyet izni iptal edilenler, kendilerine verilen mhr, yetki belgesini ve kimlii Kurum tarafndan belirlenen sre ierisinde iade ederler. Aksi halde bu eylemi Cumhuriyet Savclna bildirilir.

DAR YAPTIRIMLARLA LGL DER HKMLER- Kurumca yaplan denetimler veya incelemeler neticesinde, dzeltilmesi imkan dahilinde olan hallerde, yaptrm karar verilmeden nce tespit edilen aykrlk ve eksikliklerin giderilmesi iin Kurumca ayrca sre verilebilir. Verilen sre sonunda aykrlk ve eksikliklerin giderilmediinin tespiti halinde karlnda ngrlen idari yaptrm uygulanr.-lgililere savunma yaplmas iin on gnden az olmamak zere sre verilir. Verilen sre iinde savunma yapmayanlar savunma hakkndan vazgemi saylrlar. -Kurum uyar yaptrm dnda fiilin arln dikkate alarak gerekesini belirtmek suretiyle bir derece hafif yaptrm uygulamaya yetkilidir. -Gerekli deerlendirmeler yaplarak Kurulca alnm olunan karar ilgililere tebli edilir. Yarg yolu ak olmak zere, Kurul kararlar kesindir, itiraz edilemez. Kurul kararlar ilgilinin siciline ilenir.

63REFERANSDAR YAPTIRIMLARLA LGL DER HKMLER-Denetim kurulularnda tespit edilen aykr fiillerden dolay istihdam edilen denetilere yaptrm uygulanmas denetim kuruluunun hukuki ve cezai sorumluluunu ortadan kaldrmaz. -Kurum, aykrl yapanlarn deneti veya denetim kuruluu olmamas halinde gerekli ilemleri tesis eder. - Ynetmelik hkmleri uyarnca, denetim kurulular ve denetiler hakknda alnan yaptrm ve tedbir kararlar Kurumca gerekli grlen ilgili dier kurumlara da bildirilir. -Hakknda faaliyet iznini askya alma karar verilenler bu sre iinde, faaliyet izninin iptali karar verilenler ise iptal karar sonrasnda yeni szleme yapamazlar. Ancak, bunlarn devam eden denetim ilerinin tamamlanmasyla snrl olarak faaliyetlerinin devamna Kurul tarafndan karar verilebilir.

64REFERANSDENETM KURULUU YA DA DENETNN DENETM FAALYETNN DURUDURULMASI HALLERa) Medeni Kanun uyarnca gaiplik, temyiz kudretinin yitirilmesi, kstllk ve benzeri haller ile denetinin fiil ehliyetini yitirmesi veya denetim kuruluunun faaliyetinin fiilen veya kayden sona ermesi veya hakknda mahkeme tarafndan bir tedbir karar verilmi olmas sonucu, denetim faaliyetinin yrtlmesinin sonradan imknsz hale gelmesi.b) Yllk inceleme plan erevesinde veya ihbar ve ikayetler ve dier kurumlardan gelen bildirimlerle ilgili olarak yaplan ilk deerlendirmeler sonucunda, faaliyet izninin askya alnmasn veya iptal edilmesini gerektiren durum nedeniyle, denetim kuruluunun veya denetinin faaliyete devam etmesinin telafisi zor ve imkansz zararlara yol aaca ihtimalinin bulunmas.

65REFERANSMcbir SebeplerMcbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aada Ynetmelikte aadaki ekilde sralanmtr:a) Yangn, deprem, sel felaketi gibi afetler,b) Grev,c) Ar kaza, ar hastalk ve tutukluluk,) Medeni Kanun uyarnca gaiplik hali ile defter ve belgelerin iradesi dnda elden km olmas,d) Kurum tarafndan kabul edilebilecek benzeri dier haller.Mcbir sebep, meydana geldii tarihi izleyen yirmi gn iinde Kuruma bildirilir. Bildirimin yaplmasnn imknsz olduu hallerde bu sre imkanszln fiilen ortadan kalkt tarihten itibaren ilemeye balar ve bu tarihten sona erdii tarihe kadar bu Ynetmelikte geen sreler ilemez Mcbir sebep halinin denetim kuruluu ve denetiden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemi olmas, denetim kuruluu ve denetinin bu engeli ortadan kaldrmaya gcnn yetmemi bulunmas ve bu durumun tevsik edici belgelerle birlikte Kuruma bildirilmesi zorunludur. Herkese malum olan mcbir sebep hallerinde bildirim ve tevsik edici belge aranmaz.66REFERANSTeekkr Ederiz

67REFERANS67