TRNG I HC NGOI THNG KHOA KINH T V KINH DOANH QUC T

CHUYN NGNH KINH T i NGOI ooo

KHA LUN TT NGHIP ti:

NH GI C PHIU THEO PHNG PHP DCF TI

VIT NAM - TRNG HP CNG TY c PHN

DABACO VIT NAM

Sinh vin thc hin

Lp

Kha

Gio vin hng dn

Hong Trung nh Nht 45C PGS.TS. Nguyn nh Th

U'.c4 \ J0

H Ni-5/2010

MC LC LI M U /

CHNG 1. KHI QUT CHUNG V NH GI C PHIU THEO

PHNG PHP DCF 4

1.1. Gii thiu mt s vn l thuyt v nh gi c phiu 4 1.1.1. Khi nim c phiu 4 /. 1.2. Khi nim v nh gi c phiu 5

1.2. Gii thiu v phng php DCF 5 1.2. . Xc nh gi tr lung thu nhp 6 1.2.2. Xc nh t l chit khu 9 1.2.2.1. M hnh nh gi ti sn vn (CAPM) 9 1.2.2.2. Chi ph von bnh qun gia quyn 14

1.2.3. Xc nh gi tr c phiu theo m hnh DCF 15 1.2.3. . Xc nh gi tr c phiu theo FCFF 15 1.2.3.2. Xc nh gi c phiu theo FCFE l

1.3. Kinh nghim nh gi c phiu theo phng php DCF 18 1.4. Mt vi nhn xt v phng php chit khu lung thu nhp 21 CHNG . NG DNG PHNG PHP DCF TRONG NH GI C

PHIUDBACO (DBC - HNX) 23

2.1. Gii thiu v cng ty c phn DaBaCo 23 2.1.1. Lch s hnh thnh 23 2.1.2. C cu s hu 25 2.1.3. Lnh vc kinh doanh 26 2.1.4 . Chin lc phi trin 26 2.1.5. V th cng ty 26 2.1.6 Trnh cng ngh 28 2.1.7. Cng ty con v cng ty lin kt 28 2.1.8. Tinh hnh hot ng sn xut kinh doanh v ti chinh ca cng ty trong

nhng nm gn y 29 2.1.8. . Tng hp ch so ti chnh ca cng ty 29 2.1.8. . Hot ng sn xut kinh doanh 34

2.1.9 Gii thiu v cc d n ca cng ty s trin khai trong nm 2010 39

2.1.9.1. D n khu cng nghip Qu V HI 39 2.1.9.2. Kh u nh Huyn Quang li 44 2.1.9.3. Khu th mi en -Phirng nh Bng-T S -Bc Ninh 45

2.2. nh gi c phiu DBC theo phng php DCF 47 2.2. . Xc nh gi tr lung tin 47 2.2.1.1. Xc nh FCFF 47 2.2.1.2. Xc nh FCFE 52

2.2.2 . Xc nh t l chit khu 52 2.2.2. . M hnh nh gi ti sn vn (CAPM) 52 2.2.2.2 . Chi ph vn bnh qun gia quyn (W CC) 54

2.3. Xc nh gi c phiu DBC theo phng php DCF 55 2.3. . Xc nh theo FCFF 55 2.3.2. Xc nh theo FCFE 57

2.4. Phn tch nhy ca m hnh 58 2.4.1. Khi VACC thay i 58 2.4.2. Khi tc tng trng trong giai on tng trng n nh thay i. .59

2.5. Nhng kh khn tn ti trong cng tc nh gi c phiu Vit Nam v nh gi c phiu DaBaCo Vit Nam theo phng php DCF 59 2.5.1. Mi trng kinh doanh nhiu bin ng gy kh khn cho vic lp k

hoch ti chnh di hn 59 2.5.2. Cha c thi quen lp k hoch ti chnh di hn do kh xc nh

c lung thu nhp 60 2.5.3. Kh khn lin quan n xc nh t l chit khu 61 2.5.4. Xc nh h s b-ta 61 2.5.5. Xc nh mc tn nhim ca doanh nghip 61 2.5.6. Cha tun th ng cc chun mc k ton 63 2.5.7. Cha c phng ban chuyn mn v nh gi c phiu 64 2.5.5. Hin nay trn th trng thiu cc t chc nh gi chuyn nghip v c lp vi cc cng ty chng khon 64 2.5.9. Khung php l v nh gi c phiu cha hon thin 65 2.5. lo. S bai cn xng v thng tin tip tc lm cho nhng nh u t nh l chu thit 66 2.5.11. Vic cng b thng tin cn thiu y v chnh xc 66 2.5.12. S thiu hiu bit ca nh u t 68

2

CHNG 3. KIN NGH, GII PHP VN DNG PHNG PHP

NH GI DCF VO VIT NAM 70

3.1. Bi hc kinh nghim t trng hp ca DaBaCo v mt vi kin ngh cho cng tc nh gi c phiu cho cc cng ty c phn ti Vit Nam 70 3.2. Cc gii php nng cao kt qu ca cng tc nh gi c phiu theo phng php DCF ti Vit Nam 72 3.2.1. v Pha doanh nghip 72 3.2.1.1. Xy dng cc k hoch kinh doanh v ti chnh di hn 72 3.2.1.2. Thc hin ng cc quy nh v nguyn tc k ton 73 3.2.1.3. Thnh lp cc phng ban chuyn mn v nh gi c phiu 73 3.2.1.4. Thc hin vic cng b thng tin 74

3.2.2. Ve pha nh nc 75 3.2.2. .Hon thin khung php l v nh gi v h thng vn bn php lut

c lin quan 75 3.2.2.2. Bin php lin quan n thng tin v th trng 75

3.2.3. Chuyn nghip ha cng tc nh gi ca t chc t vn nh gi v cc

nh u t 78 3.2.3. . oi vi t chc t vn nh gi 78 3.2.3.2 . i vi nh u t 79

KT LUN 84

DANH MC TI LIU THAM KHO 86

DANH MC BANG BIU. 87

3

L I M U

1. Tnh cp thit c a ti

Cng cuc i mi ca Vit Nam ang din ra mt cch ton din v

su sc trn nhiu lnh vc. S kin Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc

ca t chc thng mi th gii WTO nh du mt bc ngot quan trng

trong tin trnh hi nhp nn kinh t th gii. Nen kinh t tng trng nhanh,

trong 5 nm qua GDP ca Vit Nam tng bnh qun 7.0%/nm mc d nn

kinh t th gii gp nhiu kh khn do khng hong kinh t. K hoch pht

trin kinh t x hi trong nm 2006 - 2010 vi d kin v tc tng trng

mc cao bnh qun 7.5% - 8%/nm s to iu kin gip kinh t Vit Nam

bc vo giai on "ct cnh", giai on cng nghip ha, hin i ha t

nc. Sau hn lo nm hot ng, th trng chng khon vit Nam thc s

c nhng thnh tu ng k, ch s VN-index cao nht t 1070 dim. S

pht trin ca th trng chng khon khin cho vic nh gi c phiu tr

nn ht sc cn thit. nh gi c phiu gip cho cc nh u t nh l ca

Vit Nam ch ng hn, trnh c hin tng giao dch theo tm l by n

v thng phi gnh chu ri ro khi cc nh u t nc ngoi hoc l nh

u t c nhn ln trn th trng chng khon Vit Nam "lm gi". i vi

cc doanh nghip cho bn chng khon ln u ra cng chng th vic xc

nh gi c phiu tham chiu cho ngy giao dch u tin cng l mt cng

vic rt cn thit v ht sc nhy cm. Vic xc nh ny c th dn n s

thnh cng hay tht bi ca t pht hnh ra cng chng. Cng tc nh gi c

phiu Vit Nam hin nay phng php chit khu lung tin t do vn cha

c p dng nhiu v nhng kh khn lin quan n qu trnh nh gi nh

l xc nh lung tin...

Hin nay, trong ngnh sn xut thc n chn nui ch c duy nht mi

mt doanh nghip c nim yt trn th trng chng khon tp trung l

cng ty c phn dabaco vi m chng khon l DBC. Vi mong mun c th

gp p dng hiu qu phng php nh gi tin tin trn th trng ti chnh

th gii (DCF) v p dng vo nh gi c phiu trn th trng chng khon

Vit Nam, t c th xut cc bin php nng cao cng tc nh gi c

phiu trn th trng chng khon v i t Nam, em chn ti " nh gi c phiu theo phng php DCF ti Vit Nam - Trng hp cng ty c phn

DaBaCo Vit Nam " cho kha lun tt nghip ca mnh.

2. Mc ch nghin cu

Th nht, nghin cu v phng php nh gi c phiu theo phng

php DCF.

Th hai, p dng phng php DCF vo vic nh gi c phiu cng ty

nim yt ti HNX- Cng ty c phn Dabaco ( DBC).

Th ba, a ra gii php khc phc nhng kh khn tn ti trong cng

tc nh gi c phiu ni chung v i vi phng php DCF ni ring ti

Vit Nam.

3. i tung v phm v i

Kha lun ny tp trung vo nghin cu phng php nh gi DCF.

Trong i su vo nh gi c phiu cng ty c phn Dabaco Vit Nam

cng ty u tin trong ngnh thc n chn nui v cng ty ang m rng

ngnh ngh kinh doanh sang lnh vc bt ng sn nim yt trn th trng

chng khon Vit Nam.

4. Phng php nghin cu

Tm hiu cc ngun ti liu trong v ngoi nc tm ra l lun c bn

v nh gi c phiu v i su vo vo phng php chit khu dng tin t

do (DCF). ng thi tip cn vi cc cng ty chng khon v cc t chc

2

trong nc tm hiu thc trng p dng v nhng kh khn v thun li khi p

dng phng php DCF.

Thu thp s liu thng qua bn co bch, bo co ti chnh, cc bo co

phn tch v cng ty c phn Dabaco... Dng phng php h thng, thng

k v phn tch cc s liu thu thp.

Tin hnh nh gi c phiu ca cng ty c phn Dabaco (DBC) p

dng phng php DCF.

Kt hp l lun hc, tm hiu, cc c s php l trong nc vi

nhng kt qu thu thp c a ra nhn nh v kh nng p dng

phng php nh gi c phiu DCF, ng thi xut cc gii php nhm

nng cao cng tc nh gi c phiu trn th trng chng khon Vit Nam.

5. Cu trc kha lun

Chng : Khi qut chung v nh gi c phiu theo phng php

DCF

Chng 2: ng dng phng php DCF trong nh gi c phiu

DaBaCo( DBC)

Chng 3: Kin ngh, gii php vn dng phng php DCF vo

Vit Nam

Do hn ch v thi gian cng nh v mt kin thc nn phm vi iu tra

v phn tch, nh gi trong kha lun cha thc s ton din, y v

chnh xc. Em rt mong nhn c s gp t cc thy c v bn c vn

trong kha lun ny c gii quyt mt cch ton din v su sc hn.

Em xin chn thnh cm n s gip v ch bo tn tinh ca PGS.TS

Nguyn nh Th cng cc thy c v ban lnh o cng ty c phn DabaCo

trong sut qu trnh hon thnh kha lun.

H Ni, 4/2010

Sinh vin

Hong Trung nh

3

CHUNG KHI QUT CHUNG V NH GI C PHIU THEO

PHNG PHP DCF 1.1. Gii thiu mt s vn l thuyt v nh gi c phiu

1.1.1. Khi nim c phiu

C phiu c hiu l bng chng xc nhn quyn s hu doanh nghip

ca ngi u t vo cng ty c phn. Theo iu 6 khon 2 lut chng khon

2006 ca Vit Nam th c phiu c nh ngha nh sau: " c phiu l loi

chng khon xc nhn quyn v li ch hp php ca ngi s hu i vi

mt phn vn c phn ca t chc pht hnh".

C phiu c th c tn ti di dng chng chi, bt ton ghi s, hoc

d liu in t. Khi mua c phiu th nhng ngi u t s tr thnh cc c

ng, l ch s hu ca cng ty. Mc s hu ty thuc vo t l c

phn m c ng nm gi. L ch s hu, cc c ng cng nhau chia s

nhng thnh qu cng nh tn tht trong qu trnh hot ng ca cng ty.

Trong trng hp xu nht l cng ty phi thanh l ph sn thi c ng ch

nhn c nhng g cn li sau khi cng ty trang tri xong cc khon ngha

v khc (thu, n ngn hng, tri phiu...) C phiu l cng c khng c thi

hn. Theo tnh cht ca cc quyn li m c phiu mang li c hai loi c

phiu c bn l c phiu ph thng v c phiu u i.

C phiu ph thng l loi c phiu in hnh nht. Nu mt cng ty

ch c php pht hnh mt loi c phiu, n s pht hnh c phiu ph

thng, Ngi nm gi c phiu ph thng s c hng cc quyn: Quyn

nhn c tc, quyn mua c phiu mi v quyn b phiu.

C phiu u i theo lut doanh nghip Vit Nam 2005 c 4 loi c

phiu u i: c phiu u i quyn biu quyt, c phiu u i c tc, c

phiu u i c th hon li, v c phiu u i khc.

4

Trong phm v i kha lun ny, cc phng php nh gi c phiu ch

tp trung vo nh gi loi c phiu ph thng ca cng ty c phn Dabaco

Vit Nam.

1.1.2. Khi nim v nh gi c phiu

Cc nh u t ti chnh ni chung v cc nh u t c phiu ni

ring, nu c nh nm gi c phiu lu di u mun bit rng gi c phiu

ngi ta cho bn cho mnh c hp l hay khng, tc l c ph hp vi gi tr

ca cng ty pht hnh ra c phiu hay khng. H mun bit gi tr ni ti

ca c phiu, gi tr ny c xc nh l gi tr hin ti ca cc khon thu

nhp m cc nh u t thu c trong tng lai. Chnh v th chng ta c th

a ra khi nim v nh gi c phiu nh sau: nh gi c phiu l qu trnh

lng ha cc khon thu nhp m nh u t k vng thu c trong thi

gian nm gi c phiu.

nh gi c phiu s gip nh u t a ra quyt nh c nn u t

vo mt loi c phiu no hay khng. Nu khi tnh ton, gi tr thc ca c

phiu cao hn gi th trng ca c phiu, iu c ngha l c phiu ang

c bn vi gi thp hn gi tr ni ti ca c phiu, khi ngi ta s

khuyn mua c phiu ny v gi ca c phiu s tng tr v gi tr ni ti

ca n. Ngc li khng nn mua nhng c phiu ang c bn vi gi cao

hn gi tr ni ti ca n, v mt thi gian ti, gi c phiu s gim tr v

vi gi tr thc ca mnh.

1.2. Gii thiu v phng php DCF

y l phng php nh gi c phiu da trn vic quy gi tr cc

lung thu nhp trong tng lai v gi tr hin ti bng cch chit khu chng

vi mt mc li sut chit khu ph hp vi mc ri ro ca doanh nghip

pht co phiu. Nguyn tc chit khu l ghp lung thu nhp vi t l chit

khu ph hp vi ni dung ca lung thu nhp . V d: Thu nhp ca doanh

nghip ng vi chi ph vn ca doanh nghip, thu nhp thuc vn c phn

5

ng vi chi ph vn c phn; Thu nhp trc (sau) thu th chit khu bng t

l chit khu trc hoc sau thu, thu nhp theo gi tr danh ngha (thc t) th

t l chit khu cng l danh ngha (thc t) tng ng...

Phng php nh gi c phiu theo lung tin (DCF) da trn nguyn

tc c bn nht l c tnh gi tr tt c cc lung thu nhp t do m t chc

pht hnh s thu c trong tng lai v quy chng v gi tr hin ti bng

cch chit khu cc lung thu nhp theo mt mc li sut chit khu thch

hp. Xt trn phm vi ton cng ty, lung tin khng c gi li u t

gi l lung tin t do s dng:

Lung tin t do = Doanh thu - Chi ph - u t

1.2.1. Xc nh gi tr lung thu nhp

Lung thu nhp thuc vn c phn ca doanh nghip l lung thu nhp

cn li sau khi thanh ton tt c cc nhu cu ti chnh ca cng ty v c

tnh nh sau:

Thu nhp t hot ng kinh doanh - Chi ph hot ng kinh doanh

= Thu nhp trc li vay, thu v v khu hao ( EBITDA) - Li vay vn (nu cng ty c vn vay)

Thu nhp trc thu - Thu = Thu nhp rng + khu hao

= Lung thu nhp t hot ng kinh doanh - c tc u i (nu c)

- Chi tiu vn - Thay i vn lu ng - Thanh ton gc vay (nu c)

+ s tin thu c t cc t vay n mi ( nu c)

Lung thu nhp t do thuc v vn c phn

Trong :

Thu nhp rng: gi tr ny c th b nh hng bi li sut v l bt

thng xy ra tng nm. V cc khon mc bt thng ny c th dn ti thu

nhp bo co khc xa vi thu nhp hot ng trong sut nm nn chng b

6

loi ra trong qu trnh nh gi khi d tnh thu nhp trong tng lai. Nhng

cng c th cc khon pht sinh ny l do ti c cu ti chnh v ti c cu ti

sn, nn n cng c tc ng ng k ti lung thu nhp d tnh v t l chit

khu khi nh gi khi nh gi, do vy c th dn ti chnh lch ln v gi tr

tnh ton.

Khu hao: Khu hao c xc nh l cc chi ph khu tr thu trn

bo co thu nhp.

Chi tiu vn: Capex vit tt ca cm Capital Expenditure(s)

L cc qu c cng ty s dng nng cp hoc tu mi cc loi

ti sn vt cht nh bt ng sn (nh ca - t ai), nh my sn xut,

hoc trang thit b. Loi ph tn ny c s dng pht trin sn xut v

duy tr hot ng ca doanh nghip. Nhng chi ph nh th bao gm tt c

mi th t vic sa mi toa nh n vic xy mi c mt nh my sn xut.

Lng chi ph cng ty phi s dng da trn quy m ca doanh

nghip v ngnh cng nghip m n ang hot ng. Mt trong nhng ngnh

phi u t vn v chi ph nhiu nht bao gm cng nghip du kh, cng

nghip vin thng,v h thng phn phi gas - in - nc. Di phng din

k ton, Capex l mt khon chi ph nng cp c tnh vo nguyn gi khi

loi ti sn phi l ti sn mua mi hoc l mt khon cng ty b ra lm

tng tui th v/hoc hiu qu cho ti sn hin c. Nu mt khon chi c

tnh l nguyn gi th n phi c chuyn gi tr vo ti sn, iu ny i hi

cng ty phi tnh khu hao li cho ti sn trong sut thi gian s dng hu ch

ca n. Tuy nhin nu chi ph ch c s dng duy tr ti sn trng

thi ban u th chi ph s c tr dn vo cc k tip theo ca nm.

Chi ph vn ln hay nh ph thuc vo mc ch yu cu tng trng

ca cng ty. Chi ph von tng cao khi cng ty bc vo thi k tng trng v

s gim khi cng ty chuyn t tng trng cao n n nh.

7

Thay i vn lu ng l chnh lnh gia nhu cu vn lu ng ca

nm hin ti so vi nm trc .

Nhu cu v vn lu ng: y l phn chnh lch gia ti sn lu ng

v ti sn n ngn hn ca cng ty.

Trn thc t, khi xc nh gi tr doanh nghip ngi ta thng hay

nh gi hai loi dng tin t do nh sau: Dng tin t do i vi von ch s

hu (FCFE) v dng tin t o i vi doanh nghip ( FCFF), c gi chung

l FCF. FCFF c gi l dng tin cn li sau khi tr i cc khon chi ph

hot ng v thu, FCFF cng c hiu l tng cc dng tin t do i vi

tt c cc nh u t ca doanh nghip bao gm: c ng, ch n v c ng

u i. Trong khi , FCFE l dng tin cn li sau khi tr i cc khon chi

ph hot ng, thanh ton li vay, thanh ton n v tt c cc khon chi tiu vn khc.

Ta c cng thc tnh FCFF v FCFE nh sau:

FCFF =(NI+chi ph li vay)(l-T) + khu hao - chi tiu vn +Thay i vn lu ng

Trong :

NI Thu nhp t hot ng kinh doanh

T l thu sut thu thu nhp doanh nghip

(NI+ chi ph li vay ) =5 EBIT ( t h u nhp trc thu v li vay)

FCFF = EBIT(l-T) + Khu hao - Chi tiu vn - Thay i vn lun ng

FCFE = Thu nhp thun + khu hao - Chi tiu vn + Thay i

vn lu ng - thanh ton cho cc ch n' + pht hnh n' mi

Trong :

Thu nhp thun = ( EBIT - tr li n vay )( - T)

T l thu sut thu thu nhp doanh nghip

8

1.2.2. Xc nh t l chit khu

C hai cch thng dng xc nh t l chit khu, l: M hnh

nh gi ti sn vn (CAPM) dng xc nh chi ph vn c phn v cch

tnh chi ph vn bnh qun gia quyn xc nh chi ph vn ca doanh

nghip.

1.2.2.1. M hnh nh gi ti sn vn (CAPM)

T l chit khu hay mc li sut yu cu (r c ) ca nh u t, cn phi

da vo mc ri ro ca cng ty pht hnh. Nu cng ty c ri ro cng

cao th nh u t s i hi mt mc t sut li nhun cng ln c th b

p ri ro . T l chit khu hay chi ph vn c phn c ngha v cng

quan trng, v ch cn s khc bit t - 2 % s liu ny cng khin cho gi

tr doanh nghip thay i ng k. Li sut chit khu lung thu nhp thuc

vn c phn c th xc nh qua m m hnh CAMP - Du pont.

CAPM gi nh rng chi ph c hi ca vn c phn bng vi thu nhp

t cc chng khon phi ri ro cng vi chi ph b p ri ro, theo cng thc:

re =rf+(rm - r f ) * p

Trong :

re l chi ph vn c phn

r f l t sut li nhun phi ri ro

rm l t sut li nhun d tnh ca danh mc th trng

rm ~ ff l mc n b ri ro th trng

p l ri ro h thng ca vn c phn hay l mc ri ro

ca cng ty

{'",,: ~'/ )* p ' Mc b ri ro khi u t vo c phiu

9

Ta c th biu din cng thc trn bng th trn th trng chng

khon nh sau:

Biu 1.1: ng th trng chng khon

(SML-Stock Maket Line)

Return

Beta

ng th trng chng khon SML c coi l mt tiu ch chun

mc nh gi mi phng n u t. Vi vic chp nhn ri ro nht nh

i vi mt phng n u t ( c o bng h s p ). SML cho chng ta

bit li nhun thu c ca phng n u t phi l bao nhiu mi c th

b p c ri ro m cc nh u t phi gnh chu.

Xut pht t ngha ng SML, nu tt c cc chng khon c

nh gi chnh xc nht thit phi nm trn ng SML. Nhng im nm

trn hoc di ng SML u biu hin tnh trng gi khng phn nh ng

gi tr cn bng trn th trng. Nu l im nm pha trn SML, chng t

chng khon c nh gi thp hn gi tr thc ca chng. Trong trng

hp ny nn mua chng khon . Ngc li vi nhng im nm di

ng SML th khng nn mua loi chng khon vi gi ca chng cao hn

gi tr thc.

10

Trong m hnh CAMP h s p ch xt phn ri ro h thng ca cng

ty. Qua cng thc trn ta c th thy mc ri ro t l thun vi mc li

sut yu cu. nu cng ty c cng ln th mc li sut yu cu i vi c

phiu ca cng ty cng cao.

tnh c r e (mc li sut yu cu i vi cng ty), chng ta s i

tm hiu su hn v h s v phng php tnh h s ny.

Vic u t vo c phiu lun gn vi ri ro, y ri ro c nh

ngha l xc sut c th xy ra khin li sut ca vic u t lch ra khi t l

li sut yu cu ( r e ) . Mt s ri ro pht sinh t ni ti ca cng ty v cng ty

c th kim sot c mt cch tng i. Cn mt s nhn t nm ngoi tm

kim sot ca cng ty v c th nh hng ti nhiu cng ty cng mt lc.

Trong u t, nhng ri ro cc yu t ni ti gy ra, n c th kim sot c

v ch tc ng ti mt ngnh hay mt cng ty gi l ri ro khng h thng.

Ngc li nhng ri ro do cc yu t nm ngoi cng ty, khng kim sot

c v c nh hng rng ri n c th trng v tt c cc loi chng

khon c gi l ri ro h thng.

Ri ro phi h thng

L mt phn ri ro gn lin vi mt cng ty hay mt ngnh cng

nghip c th no , ngoi nhng ri ro gn lin vi ton b th trng,

Nhng yu t c th l kh nng qun l ca cng ty, th hiu tiu dng

ca khch hng, nh cng hay mt s yu t khc gy ra s thay i trong

thu nhp t c phiu ca cng ty. Nhng ri ro ny thuc v ri ro kinh doanh

v ri ro ti chnh.

Ri ro h thng

Ri ro th trng : l ri ro xut pht t nhn nh ca cc nh u t

c phiu , gi c c phiu c th dao ng mnh trong khi thu nhp ca cng

ty vn khng thay i. Ri ro ny xut hin do c nhng phn ng ca cc

l i

nh u t vi cc s kin hu hnh hay v hnh. l cc s kin kinh t, ti

chnh, x hi .... S nh gi li nhun cng ty st gim c th l nguyn

nhn lm cho phn ln cc loi c phiu thng b lm gi.

Ri ro li sut: y chnh l tc ng ca lm pht ti cc khon u

t. Nu chng ta coi khon u t l mt khon tiu dng ngay, ta c th thy

rng khi mt ngi mua c phiu, anh ta b mt c hi mua hng ha dch v

trong thi gian nm gi c phiu, khi gi c tng ln do lm pht thi cc nh

u t b mt mt phn sc mua.

Nh vy o mc ri ro ca mc sinh li ca mt loi c phiu,

chng ta cn phi xc nh c tng mc ri ro h thng v phi h thng, tuy

nhin, cc nh kinh t chng minh c rng, ri ro phi h thng c th

loi tr bng cch a dng danh mc u t. V do khi tnh ton mc li

sut yu cu ngi ta khng xt n mc ri ro phi h thng, v cho rng y

l phn ri ro s khng c tr gi, hay khng c b p. Nh vy l l

do hnh thnh m hnh CAPM, trong li sut yu cu c tnh ton da

trn cc h s p, h s nh gi ri ro h thng ca mt c phiu.

Cch tnh h s p

H s p c tnh ton da trn s liu qu kh v li sut u t ca

mt chng khon v li sut ca danh mc th trng, ta c cng thc nh

sau:

*SM l tch sai ca chng khon cn nh gi vi danh

mc th trng

o M l phng sai ca danh mc th trng

12

ngha: H s ri ro h thng c tnh mc bin ng gi c

phiu so vi bin ng ca ton b th trng. Chng hn, p = ch ra rng

gi c phiu ca cng ty chuyn ng cng nhp vi ton th trng. Nu

p > , gi c phn ang vt ra ngoi xu th th trng. Nu p < ,iu

c ngha l c phiu dao ng n nh hn th trng, hay mc bin ng nh

hn th trng. Him khi mt cng ty c h s p m, nu vic xy ra th

gi c phiu ca cng ty c xu hng i tri chiu vi th trng.

H s ri ro h thng ph thuc vo vic liu c phiu ca cng ty c

c nim yt hay khng. cc nc trn th gii, nu cng ty thc hin

cho bn ra cng chng, th cc nh u t c th s dng cc h s p c

cng b rng ri lm thc o. Vic xc nh ri ro h thng ny c cn c

vo cc h s ti chnh ca tng cng ty.

Tuy nhin, phng php ny ch c th thc hin c khi th trng

chng khon hot ng c mt thi gian di.

Li sut phi ri ro l thu nhp t mt chng khon hoc mt danh

mc u t chng khon khng c ri ro tn dng v hon ton khng chu tc

ng ca cc bin ng kinh t. Thng thng ngi ta li sut tri phiu

chnh ph lm li sut phi ri ro, c bit l li sut tn phiu kho bc. V khi

u t vo nhng chng khon ny, nh u t chc chn s nhn li mt

khon tin mua chng khon v khon li nh nh trc.

Mc b p ri ro th trng l phn chnh lch gia t sut li

nhun d tnh t danh mc th trng so vi t l li sut phi ri ro. y l t

l khon tin thu hi m nh u t hy vng c c vt ra ngoi mc li

sut phi ri ro, b p cho vic nh u t phi gnh chu mc ri ro

cao hn khi u t vo th trng c phiu. C phiu cng ri ro th mc li

sut yu cu khi u t vo c phiu cng phi ln. L do l ch ri ro

cao thi mc b ri ro cng ln tng ng.

13

Nh vy, p dng phng php CAPM, chng ta cn phi xc nh

3 nhn t : T l li sut phi ri ro ( r f ), mc b p ri ro th trng

Vm ~rj\ v ri ro h thng ca vn c phn ( p ).

1.2.2.2. Chi ph vn bnh qun gia quyn

Chi ph vn bnh qun gia quyn l mt i lng rt quan trng

chit khu dng tin v hin ti, Bn cht ca chi ph vn l chi ph c hi

s dng cc ngun vn u t vo hot ng kinh doanh ca doanh nghip.

Ngun vn ca doanh nghip th bao gm vn ch s hu ( vn c ng) v

vn vay. Mi loi ngun vn c chi ph s dng vn khc nhau, trong chi

ph vn vay thp hn do chu ri ro t hn so vi vn ch s hu.

Ta c cng thc tnh chi ph vn bnh qun gia quyn: ( WACC)

WACC = - * TAI - T) + - * re D + E D + E

Trong : D l gi tr vn vay, ;, l chi ph vn vay ( hay li sut yu

cu i vi vn vay)

E l gi tr vn ch s hu, ;l chi ph vn ch s hu (

hay l li sut yu cu i vi ch s hu)

T l thu sut thu thu nhp doanh nghip

Chi ph vn vay rd c xc nh chnh bng li sut tr cho ngi cho

vay sau khi tr i thu thu nhp li vay.

Cn chi ph vn ch s hu I"e c tnh theo m hnh CAMP nh

trnh by trn.

v= D+E gi tr th trng ca doanh nghip

Cc t l D/V.E/V c gi l c cu vn, tng ng vi t l vn n v

vn c phn trn tng ngun vn ca doanh nghip.

14

Chi ph vn bnh qun gia quyn c s dng chit khu lung thu nhp ca doanh nghip ch khng dng chit khu lung thu nhp thuc

ring vn c phn.

1.2.3. Xc nh gi tr c phiu theo m hnh DCF

Gi tr c phiu theo m hnh DCF c tnh ton bng cch chit khu

tt c cc lung thu nhp t do m t chc pht hnh s thu c trong tng

lai v gi tr hin ti theo mt mc li sut chit khu thch hp. Do , khi

xc nh c lung tin t do s dng v mc li sut chit khu, ta c cng

thc tnh gi tr c phiu theo m hnh DCF nh sau:

1.2.3. . Xc nh gi tr co phiu theo FCFF

Gi tr thc ca cng ty c tnh theo cng thc:

t(i+wAccy Trong :

PV gi tr hin ti ca dng tin t do i vi doanh nghip

WACC chi ph von bnh qun gia quyn

Nu doanh nghip c FCFF tng trng vi tc g hng nm

p V = F C F F

(VACC-g) Trong :

FCFF l lung tin t do ca doanh nghip nm th nht

g l tc tng trng ca FCFF hng k (nm)

Nu doanh nghip c FCFF tng trng theo hai giai on, gi s vi

giai on u FCFF tng trng vi tc tng trng cao (hg), sau i

vo giai on tng trng n nh (st).

p _f FCF b[CF^)mcq-gj\ 0 &+WAcqj (1+WACQJ

15