Bai tong hop- Muc tieu - Bien so va Phan tich so lieu-Handoutvientimmach.vn/FileUpload/Documents/7pdf.pdfTitle Bai tong hop- Muc tieu - Bien so va Phan tich so lieu-Handout.ppt Author

1

 §¹i c¬ng vÒ  

Môc tiªu, BiÕn sè vµ Ph©n tÝch sè liÖu %

Lu Ngäc Ho¹t

Viện YHDP vµ YTCC, §H Y Hµ Néi

MT cụ thể: ü  Xác định tỷ lệ cao HA của

người cao tuổi tại huyện A. ü  Xác định một số yếu tố liên

quan đến tình trạng cao HA. ü  Đánh giá hiệu quả của một số

giải pháp can thiệp làm giảm tỷ lệ tăng huyết áp.

Tên đề tài: Huyết áp của người dân tại huyện A năm 2005 và một số yếu tố ảnh hưởng

MT chung: Xác định tỷ lệ cao HA của người cao tuổi tại huyện A năm 2005 và một số yếu tố ảnh hưởng

Mối liên quan giữa tên đề tài, mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể

Mục

tiê

u 3

Mục

tiê

u 2

Mục

tiê

u 1

Mục tiêu chung %%

Tên đề tài

Mục

tiê

u 3

Mục

tiê

u 2

Mục

tiê

u 1

Mục tiêu chung

Tên đề tài

Cao HA của người cao tuổi tại huyện A năm 2005 và một số yếu tố ảnh hưởng • Xác định tỷ lệ cao HA của người cao tuổi tại huyện A năm 2005 và một số yếu tố ảnh hưởng

ü  Xác định tỷ lệ cao HA của người cao tuổi tại huyện A.

ü  Xác định một số yếu tố liên quan đến tình trạng cao HA.

ü  Đề xuất (và thăm dò) một số giải pháp can thiệp làm giảm tỷ lệ tăng huyết áp.

Mục

tiê

u 3

Mục

tiê

u 2

Mục

tiê

u 1

Mục tiêu chung

Biến số 1 Biến số 2 Biến số 3 Biến số 4

Mối liên quan giữa một số thành phần của NC



Tên đề tài

§Þnh nghÜa BiÕn sè%

• §Æc tÝnh cña ngêi, vËt sù viÖc, hiÖn tîng biÕn thiªn theo çc ®iÒu kiÖn kh¸c nhau • Do ngêi nghiªn cøu lùa chän phï hîp

víi tõng môc tiªu nghiªn cøu • TriÓn khai nghiªn cøu chÝnh lµ thu thËp

sè liÖu cho çc biÕn sè nµy • §èi lËp víi biÕn sè lµ çc h»ng sè

2

Ph©n lo¹i theo b¶n chÊt cña biÕn sè

BiÕn ®Þnh lîng

BiÕn ®Þnh tÝnh

BiÕn liªn tôc

BiÕn rêi r¹c

BiÕn tû suÊt

BiÕn kho¶ng chia

BiÕn danh môc

BiÕn thø h¹ng

BiÕn nhÞ ph©n

Bµi tËp 1: Ph©n lo¹i çc biÕn sè §Þnh tÝnh

§Þnh lîng

Danh môc

Thø h¹ng

NhÞ ph©n

Kho¶ng chia

Tû suÊt

Liªn tôc

Rêi r¹c

Tuæi

Hµm lîng ®êng huyÕt

§é cËn, viÔn cña m¾t (®i èp)

Sè lîng hång cÇu

NhiÖt ®é kh«ng khÝ

Giíi

D©n téc

Tr×nh ®é v¨n ho¸

Sè vi khuÈn/vi trêng

Bµi tËp 1: Ph©n lo¹i çc biÕn sè §Þnh tÝnh

§Þnh lîng

Danh môc

Thø h¹ng

NhÞ ph©n

Kho¶ng chia

Tû suÊt

Liªn tôc

Rêi r¹c

Tuæi X X X

Hµm lîng ®êng huyÕt

X X X

§é cËn, viÔn cña m¾t (®i èp)

X X X

Sè lîng hång cÇu X X X

NhiÖt ®é kh«ng khÝ X X X

Giíi X X

D©n téc X X

Tr×nh ®é v¨n ho¸ X X

Sè vi khuÈn/vi trêng

X X X

Ph©n lo¹i theo mèi t¬ng quan gi÷a çc biÕn sè

BiÕn ®éc lËp (ph¬i nhiÔm)

BiÕn phô thuéc (bÖnh)

YÕu tè nhiÔu

l  NhiÔu lµ yÕu tè lµm sai lÖch ¶nh hëng cña ph¬i nhiÔm víi bÖnh (thay ®æi ®é lín vµ ý nghÜa thèng kª)

l  BiÕn ®éc lËp, phô thuéc vµ nhiÔu ®îc x¸c ®Þnh bëi ngêi nghiªn cøu vµ chØ cã ý nghÜa trong nghiªn cøu ®ã.

3

Tiªu chuÈn cña 1 yÕu tè nhiÔu%

v  Ph¶i lµ 1 yÕu tè nguy c¬ ®èi víi bÖnh v  Ph¶i cã liªn quan ®èi víi ph¬i nhiÔm nh

ng kh«ng lÖ thuéc vµo ph¬i nhiÔm

v  Kh«ng ph¶i lµ yÕu tè trung gian gi÷a ph¬i nhiÔm vµ bÖnh

v  Ph¶i thùc sù t¸c ®éng lªn mèi t¬ng quan gi÷a ph¬i nhiÔm vµ bÖnh (kh¼ng ®Þnh khi ph©n tÝch sè liÖu)

v  Cã thÓ ®æi chç cho yÕu tè ph¬i nhiÔm tuú theo môc ®Ých ngêi lµm nghiªn cøu

Trêng hîp nµo sau ®©y lµ nhiÔu?%

E

E

E

D E E D D

D

D

D

D

E

E

E D

D E

F F F

F F

F

F F

F F

Bµi tËp NÕu muèn x¸c ®Þnh çc biÕn sè cÇn vµ ®ñ cho mét nghiªn cøu th× cÇn dùa vµo çch nµo díi ®©y (chän çch mµ Anh/ChÞ cho lµ hîp lý nhÊt)?

A.  Kinh nghiÖm cña çc nghiªn cøu tâng tù ®· ®îc t¸c gi¶ kh¸c triÓn khai,

B.  C©y vÊn ®Ò ®îc ph¸t triÓn tõ ®Ò tµi nghiªn cøu

C.  KÕ ho¹ch tr×nh bµy phÇn kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ bµn luËn

D.  Môc tiªu nghiªn cøu

Ph©n biÖt thèng kª m« t¶ vµ thèng kª suy luËn%

• Thèng kª m« t¶: ‒  lµ m« t¶ kÕt qu¶ thu ®îc tõ mÉu nghiªn cøu ‒ biÓu thÞ ®é lín, sù ph©n bè cña çc tham sè cña

mÉu nghiªn cøu nh , ®é lÖch chuÈn, çc tû lÖ, b¶ng, biÓu, ®å thÞ sù ph©n bè theo çc biÕn sè kh¸c nhau nh tuæi, giíi, ®Þa d...

• Thèng kª suy luËn: ‒  lµ qu¸ tr×nh ngo¹i suy kÕt qu¶ nghiªn cøu tõ mÉu

ra quÇn thÓ nghiªn cøu. ‒ bao gåm 2 ph¬ng ph¸p: íc lîng vµ kiÓm ®Þnh

4

QuÇn thÓ ®Ých%

QuÇn thÓ nghiªn cøu%

MÉu%

Tham sè quÇn thÓ %(µ, σ, P...)%MÉu x¸c suÊt%

- NgÉu nhiªn ®¬n !- NgÉu nhiªn hÖ thèng!- MÉu ph©n tÇng !- MÉu chïm !- MÉu nhiÒu bËc !

MÉu kh«ng x¸c suÊt%- MÉu kinh nghiÖm %- MÉu thuËn tiÖn !- MÉu chØ tiªu!- MÉu cã môc ®Ých.%

Chän mÉu %

¦íc lîng %•  ®iÓm%•  kho¶ng %

KiÓm ®Þnh gi¶ thuyÕt%

Suy luËn th«ng kª (ChØ ¸p dông cho mÉu x¸c suÊt víi cì mÉu ®ñ lín) %

KÕt luËn ngo¹i suy !

C¸c test thèng kª

Gi¸ trÞ p

Lùa chän!

M« t¶ c¸c tham sè mÉu%(tr×nh bµy kÕt qu¶ nghiªn có) %

Tham sè mÉu%( , s, p...)!XBiÕn sè !

Thèng kª m« t¶ %

Thèng kª suy luËn%

1. Thèng kª m« t¶ %

Bµi tËp Nếu một người nghiên cứu muốn thu thập số liệu về huyết áp tối đa của các đối tượng NC, cách thu thập nào dưới đây Anh/Chị cho là hợp lý nhất?

A. Phân huyết áp thành các nhóm (ví dụ < 90 mmHg; 90-120; 121-140...) sau đó chọn nhóm thích hợp

B. Ghi đầy đủ trị số huyết áp tối đa của từng đối tượng.

C. Phân đối tượng thành hai loại có và không cao huyết áp tối đa

D. Phân thành các nhóm: huyết áp thấp, bình thường, cao và rất cao

Bµi tËp Nếu một người nghiên cứu muốn thu thập số liệu về số điếu thuốc lá một người hút trung bình/ngày, cách thu thập nào dưới đây Anh/Chị cho là hợp lý nhất?

A.  Phân thành các nhóm (ví dụ < 5 điếu; 5-10; 11-15; 16-20...) sau đó chọn nhóm thích hợp

B.  Ghi chính xác số điếu thuốc hút trung bình mà đối tượng đã trả lời.

C.  Phân đối tượng thành hai loại: hút trên 1 bao hoặc dưới một bao

D.  Phân thành các nhóm: hút nhẹ, hút trung bình, hút nhiều, hút rất nhiều.

5

VÝ dô 1: M« t¶ ®Æc ®iÓm cña c©n nÆng khi ®Î cña 500 trÎ míi sinh t¹i bÖnh viÖn M:%

1. Khi c©n nÆng tÝnh b»ng gram (biÕn ®Þnh lîng)!

è §o lêng ®é tËp trung cña sè liÖu:

- Gi¸ trÞ trung b×nh: víi sè liÖu ph©n bè chuÈn - Gi¸ trÞ trung vÞ: víi bé sè liÖu ph©n bè kh«ng chuÈn

è §o lêng ®é ph©n t¸n cña bé sè liÖu: - Kho¶ng dao ®éng (Max ‒ Min) - §é lÖch chuÈn

2. Khi c©n nÆng tÝnh theo mèc < hoÆc ≥ 2500 gram (biÕn ®Þnh tÝnh)!

è Tû lÖ trÎ cã c©n nÆng < 2500 gr

¦u ®iÓm cña ph©n tÝch sè liÖu díi d¹ng ®Þnh lîng (vÝ dô c©n nÆng khi ®Î cña trÎ)%

BA XX >>PA = PB = 10% %

2500 gr %

50 trÎ 450 trÎ

B

2500 gr %

50 trÎ 450 trÎ

A 2500 gr %

50 trÎ 450 trÎ

A

¦u ®iÓm cña ph©n tÝch sè liÖu díi d¹ng ®Þnh lîng (tiÕp) (Huyết ¸p tối đa)%

PA = PB = 60% %

120 mmHg %

300 người 200 người A

120 mmHg %

300 người 200 người B

BA XX ≈sB >> sA %

Çc néi dung chÝnh cña thèng kª m« t¶ %

I. Tæng hîp çc biÕn sè%‒ Víi çc biÕn ®Þnh tÝnh:!• TÇn sè (frequency)!• Tû sè (ratio)!• Tû lÖ (proportion)!• Tû suÊt (rate)!

‒ Víi çc biÕn ®Þnh lîng: !• §o lêng ®é tËp trung: gi¸ trÞ trung b×nh,

trung vÞ, mèt!

• §o lêng ®é ph©n t¸n: ph¬ng sai, ®é lÖch chuÈn, %

6

C¸c néi dung chÝnh cña thèng kª m« t¶ %II. Tr×nh bµy sè liÖu b»ng b¶ng: %‒  B¶ng 1 chiÒu %‒  B¶ng 2 chiÒu%

III. Tr×nh bµy sè liÖu b»ng biÓu vµ ®å thÞ %‒  §å thÞ cét: %• Cét rêi, !• Cét chång, !• Cét liªn tôc !

‒  §å thÞ h×nh trßn%‒  BiÓu ®å gÊp khóc %‒  BiÓu ®å ®a gi¸c %‒  BiÓu ®å chÊm (®¸m m©y)%‒  B¶n ®å %

1/ Tæng hîp sè liÖu víi c¸c biÕn ®Þnh tÝnh

1.1. TÇn sè (frequency):%

•  BiÓu thÞ sè lÇn xuÊt hiÖn cña 1 quan s¸t nµo ®ã%•  VD : Ph©n bè nhãm d©n téc trong sè 22 ngêi

nghiªn cøu.

22 %Tæng céng%

6%Nïng %

12 %Tµy%

4%Kinh %

TÇn sè%§Õm sè lÇn xuÊt hiÖn%Gi¸ trÞ biÕn%

1.2. Tû sè (ratio):%

•  Lµ ph©n sè mµ mÉu sè kh«ng bao hµm tö sè

n  Tö sè vµ mÉu sè cã thÓ kh¸c nhau vÒ ®¬n vÞ ®o lêng

n  HÖ sè k cã thÓ lµ 1, 10, 100, 1000... n  VÝ dô:

a%--- x k % b%

sè häc sinh nam ----------------------sè häc sinh n÷

sè giêng bÖnh ----------------------------d©n sè trong khu vùc

7

1.3. Tû lÖ (proportion):%

: Lµ 1 ph©n sè mµ mÉu sè bao hµm tö sè, do vËy c¶ mÉu vµ tö ®Òu ph¶i cïng ®¬n vÞ

a%------- x k %a + b%

n  HÖ sè k cã thÓ lµ 1, 10, 100, 1000... n  Khi k = 100, ta cã tû lÖ phÇn tr¨m (percentage)!n  VÝ dô:%

sè häc sinh nam Tû lÖ häc sinh nam = ----------------------- tæng sè häc sinh

sè ngêi m¾c sèt rÐt Tû lÖ m¾c sèt rÐt = ---------------------------------- tæng sè ngêi ®îc kh¸m

1.4. Tû suÊt (rate):%•  Lµ 1 d¹ng ®Æc biÖt cña tû lÖ khi nã ®îc ®o l

êng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh •  VÝ dô:

sè biÕn cè xÈy ra trong 1 kho¶ng thêi gian ------------------------------------------------------------ x k d©n sè trung b×nh trong kho¶ng thêi gian ®ã

n  HÖ sè k cã thÓ lµ 1, 10, 100, 1000... n  VÝ dô:%

sè ngêi bÞ sèt rÐt t¹i huyÖn A n¨m 2000 ------------------------------------------------------------- x 100 d©n sè trung b×nh cña huyÖn A trong n¨m ®ã

2/ Tæng hîp sè liÖu víi c¸c biÕn ®Þnh lîng

2.1. §o lêng ®é tËp trung:

Bµi tËp Tham số nào là thích hợp nhất để đo lường độ tập trung của bộ số liệu dưới đây: 12, 15, 17, 20, 23, 24, 26, 28, 80

A.  Trung vị B.  Khoảng phần trăm C.  Giá trị trung bình D.  Độ lệch chuẩn

8

•  §îc tÝnh b»ng tæng sè c¸c gi¸ trÞ quan s¸t ®îc chia cho sè lÇn quan s¸t.

•  Gi¸ trÞ trung b×nh chØ tÝnh ®îc víi c¸c sè d¹ng liÖu sè (biÕn ®Þnh lîng)

•  VÝ dô:!‒  ChiÒu cao cña 7 em g¸i ®o ®îc nh sau: ‒  141, 141, 143, 144, 145, 146, 155 cm (tæng

céng tÊt c¶ chiÒu cao lµ 1015 cm)

‒  V× vËy trung b×nh b»ng 1015/7, tøc lµ 145 cm.

n

X

nXXXX

n

ii

n∑==

+++= 121

...

v  Trung b×nh sè häc (trung b×nh céng): •  Lµ gi¸ trÞ gi÷a cña 1 bé sè liÖu khi chóng ®îc s¾p

xÕp theo thø tù t¨ng dÇn hoÆc gi¶m dÇn. •  Gi¸ trÞ nµy chia sù ph©n bè cña sè liÖu thµnh hai

phÇn b»ng nhau !

•  VÝ dô:!‒  ta cã bé sè liÖu: 47, 41, 44, 43, 42, 40, 72 kg. ‒  ®Ó tÝnh trung vÞ, tríc hÕt s¾p xÕp sè liÖu theo thø tù:

40, 41, 42, 43, 44, 47, 72 kg.

‒  trung vÞ sÏ lµ gi¸ trÞ cña quan s¸t thø (n+1)/2, tøc lµ (7+1)/2 =4, vµ gi¸ trÞ thø 4 = 43 kg lµ trung vÞ.

‒  Víi bé sè liÖu: 40, 41, 42, 43, 44, 47, 49 vµ 72 th× trung vÞ lµ gi¸ trÞ trung b×nh céng cña gi¸ trÞ thø 4 vµ thø 5 = (43+44)/2 = 43,5

v  Trung vÞ (gi¸ trÞ trung t©m):

•  Lµ gi¸ trÞ quan s¸t ®îc nhiÒu lÇn nhÊt trong bé sè liÖu •  Trong bé sè liÖu díi ®©y:141, 141, 143, 144, 145, 146,

155 th× 141 ®îc coi lµ mèt v× quan s¸t ®îc nhiÒu lÇn nhÊt.

•  Mèt Ýt cã gi¸ trÞ trong ®o lêng ®é tËp trung cña bé sè liÖu khi ë d¹ng ®Þnh lîng, nhng cã gi¸ trÞ víi bé sè liÖu ph©n nhãm, hoÆc biÕn ®Þnh tÝnh

•  VÝ dô: Trong b¶ng díi, nhãm tuæi 36-45 lµ mèt

Nhãm tuæi

TÇn sè Nhãm tuæi

TÇn sè Nhãm tuæi TÇn sè

< 5 15 26-35 67 56-65 43

5-15 24 36-45 120 66-75 27

16-25 32 46-55 94 >75 12

v  Mèt: Ph©n biÖt vÒ gi¸ trÞ trung b×nh, trung vÞ vµ mèt:

Mèt = 10 Trung vÞ = 11 Trung b×nh = 11,3

§o lêng (cm)

9

VÝ dô ph©n bè chuÈn%

Freq

uenc

y

bwt 709 % 4990 %

0 %

29 %

Ph©n biÖt vÒ gi¸ trÞ trung b×nh, trung vÞ vµ mèt (tiÕp):

•  Gi¸ trÞ trung b×nh ®îc sö dông thêng xuyªn h¬n vµ cã gi¸ trÞ khi bé sè liÖu lµ 1 ph©n bè chuÈn. %

•  Khi bé sè liÖu ph©n bè kh«ng chuÈn, trung vÞ cã ý nghÜa h¬n:%

•  VÝ dô: !‒  Víi bé sè liÖu nµy: 40, 41, 42, 43, 44, 47, 72 th× gi¸

trÞ trung b×nh = 47, trong khi gi¸ trÞ trung vÞ b»ng 43.

‒  NÕu ta thay gi¸ trÞ 72 trong bé sè liÖu trªn = 51, gi¸ trÞ trung vÞ kh«ng ®æi, nhng gi¸ trÞ trung b×nh chØ cßn lµ 44!

2/ Tæng hîp sè liÖu víi çc biÕn ®Þnh lîng (tiÕp)

2.2. §o lêng ®é ph©n t¸n:

v  Kho¶ng sè liÖu (range): %‒  Lµ hiÖu gi÷a hai gi¸ trÞ ®o lêng cao nhÊt vµ thÊp nhÊt

trong mét bé sè liÖu. ‒  Kho¶ng sè liÖu (R) = Xmax ‒ Xmin

•  VÝ dô: nÕu c©n nÆng cña 7 phô n÷ lµ 40, 41, 42, 43, 44, 47 vµ 72 kg, kho¶ng quan s¸t sÏ lµ 72 - 40 = 32 kg.%

1

)(1

2

2

−

−=∑=

n

XXis

n

i

v  Ph¬ng sai (variance)%‒  Lµ tæng b×nh ph¬ng çc

kho¶ng çch gi÷a gi¸ trÞ quan s¸t so víi gi¸ trÞ trung b×nh chia cho sè çc quan s¸t trõ ®i 1.

v §é lÖch chuÈn (standard deviation)%

2ss =

10

v  VÝ dô minh ho¹:

X

v  VÝ dô minh ho¹ (tiÕp):

6

10

0

30

Σ

1 2 1 0 4 B×nh ph¬ng kho¶ng chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ quan s¸t so víi gi¸ trÞ trung b×nh

1 2 -1 0 -2 Kho¶ng chªnh lÖch so víi gi¸ trÞ trung b×nh

7 8 5 6 4 Tû lÖ phô n÷ lµm kinh tÕ giái (Xi)

01 00 99 98 97

)( XXi −

5,2410

1

)(1

2

2 ==−

−=∑=

n

XXis

n

i

X

2)( XXi −

58,15,2 ==⇒ s

v  HÖ sè biÕn thiªn (coeficient of variation)%•  Lµ tû sè gi÷a ®é lÖch chuÈn vµ trÞ tuyÖt ®èi cña gi¸ trÞ trung

b×nh

•  HÖ sè biÕn thiªn ®îc biÓu thÞ b»ng tû lÖ phÇn tr¨m (%) vµ biÓu thÞ møc ®é biÕn thiªn cña ®é lÖch chuÈn so víi gi¸ trÞ trung b×nh

•  Gióp cho viÖc so s¸nh møc ®é ph©n t¸n cña nhiÒu bé sè liÖu víi nhau:

•  VÝ dô:!

•  CV cña c©n nÆng nam =12/60 = 20% •  CV cña c©n nÆng n÷ = 8/54 = 15% •  VËy bé sè liÖu cña c©n nÆng nam ph©n t¸n h¬n

XsCV =

8 54 C©n nÆng n÷ thanh niªn 12 60 C©n nÆng nam thanh niªn s X

• Thèng kª m« t¶: Quan t©m ®Õn mÉu NC ‒ Tæng hîp sè liÖu: • tû lÖ, tû sè, tû suÊt • §é tËp trung, ®é ph©n t¸n cña bé sè liÖu ®Þnh lîng

‒ Tr×nh bµy kÕt qu¶ nghiªn cøu: • B¶ng • BiÓu ®å, ®å thÞ

• Thèng kª suy luËn: quan t©m ®Õn quÇn thÓ ‒ ¦íc lîng : • §iÓm, • Kho¶ng

‒ KiÓm ®Þnh gi¶ thuyÕt • Kh¸c nhau • T¬ng quan

11

2. Thèng kª suy luËn %

2.1. ¦íc lîng ®iÓm, kho¶ng%

Ph©n biÖt íc lîng vµ kiÓm ®Þnh%

•  íc lîng: ‒ ngo¹i suy tõ tham sè mÉu ra tham sè quÇn thÓ: ‒  tõ trung b×nh cña mÉu ( ) sang TB quÇn thÓ (µ) ‒  tõ tû lÖ cña mÉu (p) sang tû lÖ cña quÇn thÓ (P) ‒  tõ OR, RR, r cña mÉu ra quÇn thÓ.

• KiÓm ®Þnh gi¶ thuyÕt: ‒  so s¸nh 2 hoÆc nhiÒu quÇn thÓ NC tõ sù kh¸c biÖt

cña 2 hoÆc nhiÒu mÉu rót ra tõ c¸c quÇn thÓ ®ã. ‒  kiÓm ®Þnh mèi t¬ng quan cña quÇn thÓ dùa theo

mèi t¬ng quan thu ®îc tõ mÉu

X

VÝ dô: C©n nÆng khi ®Î cña trÎ míi sinh t¹i huyÖn A: tham sè mÉu vµ quÇn thÓ %

TrÎ s¬ sinh% t¹i huyÖn A %

5000 trÎ %

MÉu%500 trÎ %

12802954±=± sXTham sè mÉu:

??±=±σµTham sè QT:

íc lîng hay kiÓm ®Þnh?

VÝ dô: C©n nÆng khi ®Î cña trÎ míi sinh t¹i huyÖn A: tham sè mÉu vµ quÇn thÓ %


5000 trÎ %

MÉu%500 trÎ %

Tû lÖ trÎ (p) cã c©n nÆng < 2500 gram = 20%

íc lîng hay kiÓm ®Þnh?

Tû lÖ trÎ (P) cã c©n nÆng < 2500 gram = ?

12

VÝ dô: C©n nÆng khi ®Î cña trÎ míi sinh t¹i huyÖn A vµ huyÖn B %


5000 trÎ %

TrÎ s¬ sinh% t¹i huyÖn B %

6000 trÎ %

MÉu%500 trÎ %

MÉu B %500 trÎ %

?

12802954± 8862785±>íc lîng hay kiÓm ®Þnh?

* ¦íc lîng ®iÓm:%X=µ

P = p !+ Víi biÕn ®Þnh lîng: è

+ Víi biÕn ®Þnh tÝnh: è

n  Nhîc ®iÓm cña íc lîng ®iÓm:

n  VÝ dô ®iÓm thi cña 9 sinh viªn

Sinh viªn sè 1 2 3 4 5 6 7 8 9

§iÓm ®¹t ®îc 9 8 7 9 6 4 5 8 3

NÕu coi 9 sinh viªn nµy lµ 1 quÇn thÓ è

56,69

385469789=

++++++++=µ

NÕu chän ngÉu nhiªn1 mÉu cã 2 SV, ta sÏ cã 36 c¬ héi.

N!%---------%

n!(N-n)!%

* ¦íc lîng ®iÓm (tiÕp)%MÉu sè:

CÆp sinh viªn sè:

§iÓm cña tõng sinh viªn

§iÓm trung b×nh cña 2 sinh viªn

1

1, 2

9

8

8,5 2

1, 3

9

7

8,0 3

1, 4

9

9

9,0 4

1, 5

9

6

7,5 5

1, 6

9

4

6,5 6

1, 7

9

5

7,0 7

1, 8

9

8

8,5 8

1, 9

9

3

6,0 9

2, 3

8

7

7,5 10

2, 4

8

9

8,5 11

2, 5

8

6

7,0 12

2, 6

8

4

6,0

36

8,9

8

3

5,5

* ¦íc lîng ®iÓm (tiÕp)%TÇn sè quan s¸t víi c¸c trung b×nh mÉu kh¸c nhau (ph©n bè mÉu):

TB mÉu 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0 8,5 9,0

TÇn sè 1 1 2 2 4 5 5 4 4 3 4 1

13

VÝ dô ph©n bè chuÈn%

Freq

uenc

y

bwt 709 % 4990 %

0 %

29 %

* ¦íc lîng kho¶ng %

+ Víi biÕn ®Þnh lîng: è

+ Víi biÕn ®Þnh tÝnh: è

+ C«ng thøc tæng qu¸t:

Tham sè quÇn thÓ = tham sè mÉu ± Zα/2.SE

SE (Sai sè chuÈn) = ®é lÖch chuÈn cña c¸c trung b×nh mÉu

¦íc lîng kho¶ng cßn dïng víi nhiÒu tham sè mÉu kh¸c nh OR, RR, r...

nsZX 2/αµ ±=

nppZpP )1.(2/

−±= α

* Nguyªn lý íc lîng kho¶ng vµ kho¶ng tin cËy %

µ

2.2. KiÓm ®Þnh gi¶ thuyÕt%

* So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a 2 nhãm %

14

VÝ dô 2: So s¸nh c©n nÆng khi ®Î cña trÎ míi sinh t¹i huyÖn A so víi huyÖn B:%


5000 trÎ %


6000 trÎ %

MÉu A %500 trÎ %

MÉu B %500 trÎ %

1. Khi c©n nÆng cña trÎ díi d¹ng gram%


5000 trÎ %


5000 trÎ %

MÉu A %500 trÎ %

MÉu B %500 trÎ %

?

Test t!

12802954± 8862785±>

2. Khi c©n nÆng cña trÎ díi d¹ng < hoÆc ≥ 2500 gram%


5000 trÎ %


5000 trÎ %

MÉu A %500 trÎ %

MÉu B %500 trÎ %

>%

?

Test χ2 hoÆc Fisher test!

pA = 25% pB = 22%


* So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a > 2 nhãm %

15


5000 trÎ %


5000 trÎ %

MÉu A %500 trÎ %

MÉu B %500 trÎ %

12802954± 10242645±>

1. Víi biÕn ®Þnh lîng%

TrÎ s¬ sinh% t¹i huyÖn C %

5000 trÎ %

MÉu C %500 trÎ %

8862785±<

? ?

Test ANOVA %


5000 trÎ %


5000 trÎ %

MÉu A %500 trÎ %

MÉu B %500 trÎ %

>

2. Víi biÕn ®Þnh tÝnh%

TrÎ s¬ sinh% t¹i huyÖn C %

5000 trÎ %

MÉu C %500 trÎ %

>

? ?

Test χ2 %

pA = 25% pB = 21% pc = 16%

Kh«ng %ghÐp cÆp %

t test !cho cÆp%

test t-student hoÆc Z test %

Khi so s¸nh trªn 2 nhãm %

ANOVA %(F test) %

Ph©n tÝch%sù %

kh¸c nhau

BiÕn ®Þnh tÝnh%

BiÕn ®Þnh lîng%

GhÐp cÆp %

Kh«ng %ghÐp cÆp %Víi tÊt c¶ c¸c lo¹i

nghiªn cøu%

McNemar’s test (χ2) %

χ2 hoÆc Fisher test %

Khi so s¸nh % 2 nhãm%

GhÐp cÆp %

Kh«ng %ghÐp cÆp %

GhÐp cÆp % t test !cho cÆp%

Tæng hîp ph©n tÝch sù kh¸c nhau

Phân bổ tùy ý

Tổng số bệnh nhân

Can thiệp mới Can thiệp cũ (hoặc dùng

Placebo)

Tỷ lệ khỏi

Lần điều trị thứ nhất

Can thiệp mới Can thiệp cũ (hoặc dùng

Placebo) Lần điều trị

thứ hai

Nhóm B

Nhóm B

Nhóm A

Nhóm A

Tỷ lệ khỏi

Tỷ lệ khỏi

Tỷ lệ khỏi

16


KiÓm ®Þnh mèi t¬ng quan gi÷a 2 biÕn nhÞ ph©n %

KiÓm ®Þnh mèi quan hÖ nh©n qu¶

Ph©n tÝch Sù "T¬ng quan"

§o lêng ®é lín cña mèi t

¬ng quan %

BiÕn nhÞ ph©n%

BiÕn ®Þnh lîng%

NC ngang/ %NC bÖnh-chøng%

Tû suÊt chªnh (OR)%

NC thuÇn tËp/%NC Thö nghiÖm %

Nguy c¬ t¬ng ®èi (RR)

vµ OR!

Víi tÊt c¶ c¸c lo¹i nghiªn cøu%

Ph©n tÝch t¬ng quan vµ

håi quy%

Test ý nghÜa TK cña mèi t

¬ng quan%

BiÕn nhÞ ph©n%


χ2 hoÆc χ2 cña

McNemar’s %

Ph©n tÝch t¬ng quan vµ

håi quy%%


%

BiÕn ®Þnh lîng%

M«Ý liªn quan gi÷a tuæi vµ huyÕt ¸p tèi ®a %

sbp

age 17 70 110

220 - HÖ sè t¬ng quan r

- Ph¬ng tr×nh håi quy tuyÕn tÝnh

B¶ng lùa chän test thèng kª %BiÕn ®éc

lËp BiÕn Phô thuéc

1 biÕn ®Þnh tÝnh >2 biÕn ®Þnh tÝnh

1 ®Þnh lîng

1 ®Þnh tÝnh, 1 ®Þnh l

îng

NhiÒu biÕn ®Þnh tÝnh vµ/hoÆc

®Þnh lîng

Cã 2 nhãm

Trªn 2 nhãm

1 biÕn ®Þnh lîng

Test t Test ANOVA

Factorial design (thõa sè)

HÖ sè t¬ng quan r hoÆc håi quy tuyÕn tÝnh

ANCOVA Ph©n tÝch håi quy ®a biÕn

1 biÕn nhÞ ph©n

OR, RR, χ2 hoÆc Fisher test

χ2 hoÆc Fisher test

Ph©n tÝch tÇng

Test t Factorial design (thõa sè)

Håi quy logistics

1 biÕn ®Þnh tÝnh



Ph©n tÝch tÇng

ANOVA Factorial design (thõa sè)

17

Mét sè test thêng dïng%

Ø  Test t student: Ø  Test Khi b×nh ph¬ng Ø  Test ANOVA Ø  Håi quy vµ hÖ sè t¬ng quan Ø  Test Khi b×nh ph¬ng cña Mc. Nemar Ø  Test t ghÐp cÆp Ø  Mét sè test phi tham sè kh¸c nh test

Mann-Whitney U test, Wilcoxon signed-rank test

)( 2χ

Test t ghÐp cÆp%

x1 x2 d = x1 ‒ x2

1,5 1,7 - 0,2

1,7 1,9 - 0.2

2,1 2,2 - 0,1

1,6 1,9 - 0,3

2,4 2,4 0

Tæng - 0,8

- 0,8/5 = - 0,16 d

Chøc n¨ng h« hÊp cña 5 bÖnh nh©n hen tríc vµ sau khi dïng thuèc !

( )

( ).14,3

051,016,0

051,05114,0

114,0)}1/(])({[ 2

−=−

==

===

=

−−∑=

d

d

d

d

SEdt

nsSE

sndds

Tra b¶ng t víi ®é tù do %

n - 1 = 4, ta cã p < 0,04 %§K: Ph©n bè cña d ph¶i chuÈn

Test cña Mc. Nemar %

Tríc ®iÒu trÞ Tæng

ThÊp BT

Sau ®iÒu trÞ

ThÊp a b a + b

BT c d c + d

Tæng a + c b + d

2χ

;cbOR =

Chøc n¨ng h« hÊp cña bÖnh nh©n hen tríc vµ sau khi dïng thuèc !

cbcb+

−=

22 )(χ

Mann-Whitney U test%•  ChØ ®Þnh: So s¸nh 2 nhãm ®éc lËp khi sè liÖu lµ ®Þnh

lîng hoÆc thø h¹ng, ph©n bè kh«ng chuÈn

•  VÝ dô: So s¸nh t¸c dông ®iÒu trÞ ®au ®Çu cña Aspirin vµ placebo th«ng qua viÖc tù cho ®iÓm cña bÖnh nh©n

Aspirin n=8 7,5 8,3 9,1 6,2 5,4 8,3 6,5 8,4

Placebo n=10 3,1 5,6 4,5 6,2 5,1 5,3 5,5 4,1 4,3 4,2

•  XÕp thø tù c¸c gi¸ trÞ ®iÓm trªn kh«ng ph©n biÖt nhãm

Quan s¸t 3,1 4,1 4,2 4,3 4,5 5,1 5,3 5,4 5,5 Thø tù 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Quan s¸t 5,6 6,2 6,2 6,5 7,5 8,3 8,3 8,4 9,1 Thø tù 10 11,5 11,5 13 14 15,5 15,5 17 18

18

Mann-Whitney U test (tiÕp)%•  TÝnh tæng xÕp h¹ng cña nhãm ®iÒu trÞ (aspirin): •  T = 8+11,5+13+14+15+16+17+18 = 112,5 •  TÝnh Z theo c«ng thøc:

•  Tra b¶ng Z ta ®îc p

19

C¸c bíc x¸c ®Þnh mèi t¬ng quan gi÷a 2 biÕn ®Þnh lîng%

1.  Chän biÕn thÝch hîp ®Ó x¸c ®Þnh mèi t¬ng quan:!

2.  BiÓu thÞ mèi t¬ng quan gi÷a 2 biÕn thÝch hîp b»ng biÓu ®å chÊm:!

3.  ViÕt ph¬ng tr×nh håi quy tuyÕn tÝnh nÕu thÝch hîp !

4.  X¸c ®Þnh hÖ sè t¬ng quan (r)!

1. Chän biÕn thÝch hîp ®Ó x¸c ®Þnh mèi t¬ng quan:%

* VÝ dô nµo díi ®©y lµ thÝch hîp ®Ó x¸c ®Þnh mèi t¬ng quan gi÷a 2 biÕn ®Þnh lîng:

• Hµm lîng chÊt ®éc trong m¸u vµ chÊt ®éc trong níc tiÓu trªn 1 nhãm ®èi tîng nghiªn cøu !

• Hµm lîng mì trong thøc ¨n vµ hµm lîng mì trong m¸u cña ngêi ¨n thêng ¨n thøc ¨n ®ã,!

• Sè lîng hång cÇu trong m¸u vµ ®é cao n¬i ngêi ®ã sèng so víi mÆt biÓn !

• ChiÒu cao thanh niªn gi÷a vïng thµnh thÞ vµ n«ng th«n !• ChiÒu cao cña bè liªn quan ®Õn chiÒu cao cña con !

2. BiÓu thÞ mèi t¬ng quan gi÷a 2 biÕn thÝch hîp b»ng biÓu ®å chÊm:%

•  VÏ ®å thÞ •  Quan s¸t ®å thÞ, m« t¶ mèi t¬ng quan:

Ø  Cã t¬ng quan hay kh«ng? !Ø  T¬ng quan lµ tuyÕn tÝnh hay kh«ng? !Ø  T¬ng quan tuyÕn tÝnh cã râ rµng hay kh«ng? !Ø  T¬ng quan lµ thuËn hay nghÞch !Ø  Cã thÓ viÕt ph¬ng tr×nh håi quy tuyÕn tÝnh cho mèi

t¬ng quan hay kh«ng? !

Ø  Lµm thÕ nµo ®Ó c¶i thiÖn vµ x¸c ®Þnh ®óng mèi t¬ng quan gi÷a hai biÕn sè nµy? !

• B»ng biÖn ph¸p lµm s¹ch sè liÖu? • B»ng c¸ch t¸ch chia nhá bé sè liÖu?

gr sbp age:

sbp

age 17 70 110

220

20

gr sbp age, s([_n])

drop in 70 sb

p

age 17 70 110

220

1

2

3 4

5

6

7

8

9 10

11 12

13

14

15 16 17

18 19 20

21 22

23 24

25 26

27

28 29

30

31 32

33 34

35

36 37

38 39

40

41 42

43

44

45

46

47

48 49

50 51

52

53

54 55 56

57 58 59

60 61

62 63

64 65

66

67 68

69

70

sbp

age 17 70 110

185

- predict yhat - gr sbp yhat age, c(.l)

age

sbp

Fitted values

17 70 110

185

3. Ph¬ng tr×nh håi quy tuyÕn tÝnh

3.1. ViÕt ph¬ng tr×nh: %D¹ng tæng qu¸t: , 'y = a + bx '!trong ®ã: ,!•  X gi¸ trÞ cña biÕn ®éc lËp !•  Y gi¸ trÞ cña biÕn phô thuéc øng víi gi¸ trÞ X !•  b hÖ sè håi quy biÓu thÞ ®é dèc cña ®êng håi quy:%

•  a lµ sè chÆn ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc: %•  Gi¸ trÞ a lµ b»ng y khi x b»ng 0 (zero). !

∑ ∑∑ ∑ ∑

∑∑

−

−=

−

−−=

nx

x

nyx

yx

xxyyxx

bi

i

iiii

22

2 )(

))((

)())((

xbya −=

21

3.2. Xem xÐt mèi liªn quan gi÷a Y vµ X cã ý nghÜa thèng kª hay kh«ng?

•  KiÓm ®Þnh víi test t theo c«ng thøc: %

•  Tra b¶ng t víi ®é tù do = n - 2 ®Ó x¸c ®Þnh t t¬ng øng víi α%•  KÕt luËn dùa vµo sù kh¸c biÖt gi÷a t tra tõ

b¶ng vµ t tÝnh tõ c«ng thøc. %

2

222

)()2()()()(

XXnXXbYY

bbSEbt

−−

−−−==

∑∑ ∑

3.3. ¦íc lîng hÖ sè håi quy b tõ mÉu ra quÇn thÓ:

•  HÖ sè håi quy cña quÇn thÓ ®îc ký hiÖu lµ β %•  Sè chÆn cña quÇn thÓ ®îc ký hiÖu lµ α %•  C«ng thøc íc lîng kho¶ng cho hÖ sè håi quy β cña quÇn thÓ: %

%

•  * Chó ý: HÖ sè håi quy β vµ sè chÆn α nµy kh¸c víi α vµ β trong x¸c ®Þnh ®é tin cËy %

2

222

2/ )()2()()(

XXnXXbYY

tb−−

−−−±

∑∑ ∑

∝

ViÕt ph¬ng tr×nh håi quy theo STATA: LÖnh: reg sbp age %

Source | SS df MS Number of obs = 69 ---------+------------------------------ F( 1, 67) = 121.27 Model | 14951.2546 1 14951.2546 Prob > F = 0.0000 Residual | 8260.51351 67 123.291246 R-squared = 0.6441 ---------+------------------------------ Adj R-squared = 0.6388 Total | 23211.7681 68 341.349531 Root MSE = 11.104

-------------------------------------------------------------------- sbp | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] ---------+---------------------------------------------------------- age | .9833276 .0892947 11.012 0.000 .8050947 - 1.161561 _cons | 103.3491 4.331896 23.858 0.000 94.70256 - 111.9956 ----------------------------------------------------------

•  HuyÕt ¸p tèi ®a = 103,35 + 0,98 tuæi%•  BiÕn tuæi ®ãng gãp 64% sù biÕn ®æi cña huyÕt ¸p tèi ®a %

* §iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ viÕt ®îc ph¬ng tr×nh håi quy gi÷a 2 biÕn ®Þnh lîng

•  BiÓu ®å chÊm thÓ hiÖn mèi t¬ng quan tuyÕn tÝnh râ%•  Cã 1 mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a 2 biÕn %•  BiÕn x ®îc lùa chän bëi ngêi nghiªn cøu (kh«ng

ngÉu nhiªn) trong khi biÕn y lµ ngÉu nhiªn.%•  Ph©n bè çc gi¸ trÞ cña c¶ biÕn x vµ y ph¶i chuÈn, %•  Mét gi¸ trÞ cña x thêng cho 1 tËp hîp çc gi¸ trÞ cña y

vµ chóng ph¶i cã çc ®iÒu kiÖn sau:%Ø Çc tËp hîp nµy ph¶i ®îc ph©n bè chuÈn!Ø Chóng cã cïng gi¸ trÞ ph¬ng sai!Ø Gi¸ trÞ trung b×nh cña çc tËp hîp nµy ph¶i n»m trªn 1

®êng th¼ng (chÝnh lµ ®êng håi quy)!

•  Çc gi¸ trÞ y lµ ®éc lËp víi nhau, tøc lµ kh«ng phô thuéc vµo çc gi¸ trÞ kh¸c nhau cña x.%

22

4. HÖ sè t¬ng quan (r) •  ChØ ¸p dông víi 2 biÕn ®Þnh lîng cã quan hÖ

nh©n qu¶, tuy nhiªn kh«ng cÇn biÕt biÕn nµo lµ phô thuéc hoÆc ®éc lËp!

!4.1. §o lêng ®é lín cña t¬ng quan: %•  HÖ sè t¬ng quan %

•  HoÆc:

∑ ∑∑

−−

−−=

22 )()(

))((

YYXX

YYXXr

∑ ∑∑ ∑∑ ∑ ∑

−−

−=

2222 )()(

))((

iiii

iiii

yynxxn

yxyxnr

4.2. Mét sè ®Æc tÝnh cña hÖ sè t¬ng quan (r):

•  ChØ biÓu thÞ mèi t¬ng quan tuyÕn tÝnh!•  r dao ®éng trong kho¶ng tõ -1 ®Õn +1. !•  r cµng gÇn 1 hoÆc - 1 th× mèi t¬ng quan gi÷a 2

biÕn cµng lín; !•  r cµng gÇn 0 (zero) th× t¬ng quan cµng nhá. !•  Khi r = 0, hai biÕn kh«ng cã sù t¬ng quan

tuyÕn tÝnh (nhng cã thÓ cã t¬ng quan d¹ng kh¸c).!•  r lµ hÖ sè t¬ng quan x¸c ®Þnh tõ mÉu, trong khi

hÖ sè t¬ng quan cña quÇn thÓ lµ rho (ρ). !

4.3. KiÓm ®Þnh gi¶ thuyÕt cho gi¸ trÞ r:

•  Gi¶ thuyÕt ,Ho: ,ρ = 0 %, , , ,Ha: ,ρ ≠ 0%•  Test thèng kª:, %

•  Tra b¶ng t-student víi ®é tù do = n - 2 vµ α t¬ng øng. %•  KÕt luËn: NÕu t tÝnh tõ c«ng thøc > t tra tõ b¶ng à tøc lµ p < α; Ho bÞ lo¹i bá vµ mèi t¬ng quan gi÷a 2 biÕn cã ý nghÜa thèng kª vµ ngîc l¹i. ,%

22 12

)2()1()( r

nr

nrr

rSErt

−

−=

−−

==

4.4. HÖ sè t¬ng quan vµ hÖ sè x¸c ®Þnh:

•  Tham sè mÉu:,%%•  Tham sè quÇn thÓ: ,%%•  ý nghÜa cña hÖ sè x¸c ®Þnh: %

2rr =2ρρ =

r2 = 0,25 r2 = 0,15 r2 = 0,50

Y Y Y X X X

23

5. VÝ dô vÒ mét sè bé sè liÖu kh«ng thÝch hîp víi håi quy vµ t¬ng quan: %

X1 ! Y1 ! X2 ! Y2 ! X3 ! Y3 ! X4 ! Y4 !10 % 8.04 % 10 % 9.14 % 10 % 7.46 % 8 % 6.58 %8 % 6.95 % 8 % 8.14 % 8 % 6.77 % 8 % 5.76 %13 % 7.58 % 13 % 8.74 % 13 % 12.74 % 8 % 7.71 %9 % 8.81 % 9 % 8.77 % 9 % 7.11 % 8 % 8.84 %11 % 8.33 % 11 % 9.26 % 11 % 7.81 % 8 % 8.47 %14 % 9.96 % 14 % 8.1 % 14 % 8.84 % 8 % 7.04 %6 % 7.24 % 6 % 6.13 % 6 % 6.08 % 8 % 5.25 %4 % 4.26 % 4 % 3.1 % 4 % 5.39 % 19 % 12.5 %12 % 10.84 % 12 % 9.13 % 12 % 8.15 % 8 % 5.56 %7 % 4.82 % 7 % 7.26 % 7 % 6.42 % 8 % 7.91 %5 % 5.68 % 5 % 4.74 % 5 % 5.73 % 8 % 6.89 %

- LÖnh: reg y1 x1 Source | SS df MS Number of obs = 11 ---------+------------------------------ F( 1, 9) = 17.99 Model | 27.5100011 1 27.5100011 Prob > F = 0.0022 Residual | 13.7626904 9 1.52918783 R-squared = 0.6665 ---------+------------------------------ Adj R-squared = 0.6295 Total | 41.2726916 10 4.12726916 Root MSE = 1.2366 -------------------------------------------------------------------- y1 | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] ---------+---------------------------------------------------------- x1 | .5000909 .1179055 4.241 0.002 .2333701 - .7668117 _cons | 3.000091 1.124747 2.667 0.026 .4557369 - 5.544445 -------------------------------------------------------------------- - LÖnh: reg y2 x2 Source | SS df MS Number of obs = 11 ---------+------------------------------ F( 1, 9) = 17.97 Model | 27.5000024 1 27.5000024 Prob > F = 0.0022 Residual | 13.776294 9 1.53069933 R-squared = 0.6662 ---------+------------------------------ Adj R-squared = 0.6292 Total | 41.2762964 10 4.12762964 Root MSE = 1.2372 -------------------------------------------------------------------- y2 | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] ---------+---------------------------------------------------------- x2 | .5 .1179638 4.239 0.002 .2331475 - .7668526 _cons | 3.000909 1.125303 2.667 0.026 .4552978 - 5.54652 --------------------------------------------------------------------

LÖnh reg Y1 X1

24

LÖnh reg Y2 X2 LÖnh reg Y3 X3

LÖnh reg Y4 X4 Ph©n biÖt sai sè ngÉu nhiªn vµ  sai sè hÖ thèng%

ooooooooooooooooo

oo oooo

oooooooooo oooooooooooooooooooooooo

oooooooooo oooo oo

Sai sè%hÖ thèng%

May rñi%

80 % 90 %mmHg%

A (®óng)%

%B (sai)%

%

25

Sai sè ngÉu nhiªn vµ sai sè hÖ thèng%

** ******

** ******

* * * * *

* * * * * * *

* *

* * * * *

* * * * * * *

* *

Kh¸i niÖm vÒ nhiÔu %Mức độ lệ thuộc Insulin

Tình trạng sống sót Không Có Sống 326 253 Chết 218 105 Tổng cộng 544 358 Tỷ lệ chết 40% 29%

Tầng 1 < 40 tuổi Mức độ lệ thuộc Insulin

Tình trạng sống sót

Không Có

Sống 15 129 Chết 0 1 Tổng cộng 15 130 Tỷ lệ chết 0% 1%

Tầng 1 ≥ 40 tuổi Mức độ lệ thuộc Insulin

Tình trạng sống sót

Không Có

Sống 311 124 Chết 218 104 Tổng cộng 529 228 Tỷ lệ chết 41% 46%

Kh¸i niÖm vÒ nhiÔu vµ t¸c ®éng t¬ng hç%

Lo¹i nghiªn cøu !Gi¸ trÞ chung vµ theo tÇng !

NhËn xÐt!TÇng 1 ! TÇng 2 !

Chung 2 tÇng (crude) !

1 2 3

ThuÇn tËp (RR) ThuÇn tËp (RR) BÖnh chøng (OR)

1,02 1,74 0,96

1,86 3,00 0,45

4,00 1,00 1,83

NhiÔu vµ cã t¸c ®éng t¬ng hç gi÷a c¸c tÇng

4 5 6


4,00 1,00 1,83

4,00 1,00 1,83

4,00 1,00 1,83

Kh«ng nhiÔu vµ kh«ng cã t¸c ®éng t¬ng hç

7 8 9


1,01 3,00 0,83

1,01 3,00 0,83

4,00 1,00 1,83

NhiÔu vµ kh«ng cã t¸c ®éng t¬ng hç

10 11 12


1,07 3,00 0,36

9,40 0,33 6,00

4,00 1,00 1,83

T¸c ®éng t¬ng hç rÊt lín àlµm lu mê nhiÔu

Ph¬i nhiÔm BÖnh Tæng

Cã Kh«ng

Cã 200 800 1000

Kh«ng 50 950 1000

Tæng 250 1,750 2,000

TÇng 1: Cã yÕu tè nhiÔu

Ph¬i nhiÔm

BÖnh Tæng

Cã Kh«ng

Cã 194 706 900

Kh«ng 21 79 100

Tæng 215 785 1000

TÇng 2: Kh«ng cã YT nhiÔu

Ph¬i nhiÔm

BÖnh Tæng

Cã Kh«ng

Cã 6 94 100

Kh«ng 29 871 900

Tæng 35 965 1000

RR hiÖu chØnh = 1.14 !

VÝ dô vÒ viÖc ph©n tÝch tÇng khö nhiÔu

26

Ph¬ng ph¸p khö nhiÔu tèi u

• Håi quy ®a biÕn:

Y = a + b1X1 + b2X2 + b3X3 +...... + biXi

• Håi quy logistics

)...( 33221111

ii xbxbxbxbaeY +++++−+=

Mét sè test thèng kª thêng dïng kh¸c

Công thức Kappa Người đánh giá 1

+ - ∑ Người đánh

giá 2 + a b p1 - c d q1

∑ p2 q2 1

1221

)(2qpqpbcadK

+−

=

Giá trị của Kappa (K) Cách giải thích > 0,75 Rất đồng ý

0,40 - 0,75 Đồng ý (vừa phải) < 0,40 Không đồng ý

Ví dụ (bảng tần số)

Kỹ thuật viên XQ 1

+ - Tổng số film đọc


+ 1.467 1.309 2.776

- 782 16.232 17.014

Tổng số film đọc 2.249 17.541 19.790

27

Chuyển sang bảng tỷ lệ


+ - Tỷ lệ film đọc


+ 0,0741 0,0662 0,1403

- 0,0395 0,8202 0,8597

Tỷ lệ film đọc 0,1136 0,8864 1

Cách tính giá trị Kappa Kỹ thuật viên XQ 1

+ - Tỷ lệ film đọc

KTV XQ 2

+ 0,0741 (a) 0,0662 (b) 0,1403 (p1)

- 0,0395 (c) 0,8202 (d) 0,8597 (q1)

Tỷ lệ film đọc 0,1136 (p2) 0,8864 (q2) 1

1221

)(2qpqpbcadK

+

−=

Tổng quát: Bảng tần số

Chuyên gia 1

+ - Tổng số

Chuyên gia 2

+ a b (a + b)

- c d (c + d)

Tổng số (a + c) (b + d) n

Tổng quát: Bảng tỷ lệ

Chuyên gia 1

+ - Tỷ lệ

Chuyên gia 2

+ a/n b/n (a + b)/n

- c/n d/n (c + d)/n

Tỷ lệ (a + c)/n (b + d)/n n/n