BALÇOVA’NIN KALBİ (BAK) PROJESİ

Hatice Şimşek Keskin

“BALÇOVA’NIN KALBİ PROJESİ”

• Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi

(DEÜTF)-Balçova Belediyesi işbirliği ile…

3 Mayıs 2007- protokolün imzalanması

PROJENİN AMACI

Balçova İlçesi’nde

• Kalp damar hastalıkları (KDH) nın oluşumunu

koruma yöntemleriyle azaltmak ve önlemek

Proje kapsamında

30 yaş ve üzeri herkesin (36,187 kişi)

Sigara içme, beslenme ve fizik aktivite durumlarının

değerlendirilmesi

Kan basıncı, ağırlık, boy, bel, kalça çevresi ölçümü

Açlık kan glukozu, kan yağları ölçümü

KDH risk durumları belirlenecek

BAK PROJESİNİN PROGRAM MODELİ

Bireyin KKH Riskinin belirlenmesi

• Framingham Risk Eşitliği’ne göre;– 10 yıl içinde KKH geçirme riski

• Yaş

• Cinsiyet

• Total kolesterol

• HDL kolesterol

• Kan basıncı

• Sigara içme durumu

Risk yüzdesi;

0-9 … “düşük riskli”

10-19 … “orta riskli”

20 + … “yüksek riskli”

Projenin işleyiş şeması

Yapılan çalışmalar

• Dört aylık ön hazırlık dönemi

– Eğitimler

• Araştırma görevlilerine

• Semtevi sorumlusu ve gönüllülerine

• Anketörlere

Eğitimler

Halk Sağlığı AD. araştırma görevlilerine

“Acil kalp hastalıklarına yaklaşım”

“İletişim becerileri”

Eğitimler

Semtevi sorumlusu ve gönüllülerine

19 kişi

Konu başlıkları “Kalp damar hastalıkları ve proje tanıtımı”

“İletişim becerileri”

“Anket formunun tanıtımı”

“İş akış şemalarının tanıtımı”

Eğitimler Anketörlere

12+10 kişi

1. gün

“Kalp damar hastalıkları ve proje tanıtımı- video

destekli”

“İletişim becerileri- film gösterimi”

“Anketin uygulamalı eğitimi”

“İş akış şemalarının tanıtımı”

2. gün; alanda uygulama

3. gün; karşılaşılan sorunların tartışılması

EğitimlerHemşirelere

5 kişi

“Proje tanıtımı”

“İletişim becerilerine ilişkin deneyimlerin

paylaşımı”

“Mesleki riskler ve alınması gereken önlemler”

“İş akış şemalarının tanıtımı”

Tanıtımlar…

• Tanıtım filmi

• Afiş

• TV programları

• Gazete

haberleri

Tanıtım

Alanda yürütülen çalışmalar

Eğitim Mah.: 15 Ekim 2007

Onur Mah.: 6 Aralık 2007Çetin Emeç Mah: Mart

2008Fevzi Çakmak: Mart 2008Teleferik Mah.:Haziran

2008

Eğitim Mah. Semtevi’nin açılışı

Alanda yürütülen çalışmalar

• Evlerde anketörler tarafından anket

uygulanması, kişilerin semtevine davet

edilmesi

– Hane kontrol çizelgesi (HKÇ) kullanımı

– Randevu formu

– Evde yok formu

Hane Kontrol Çizelgesi

Randevu formu

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ve Balçova Belediyesi tarafından yürütülen Balçova’nın Kalbi (BAK) projesi kapsamında Semtevi’nde kan vermeniz gereklidir. Aşağıda belirtilen gün ve saatte ONUR Semtevi’nde olmanızı rica ediyoruz. Lütfen “aç” geliniz. Bir önceki akşam saat 24:00’dan sonra hiçbir şey yemeyiniz ve su dışında hiçbir şey içmeyiniz. Sadece düzenli kullandığınız ilaçları almaya devam ediniz. Kan alımının yanı sıra tansiyonunuza, ağırlığınıza ve boyunuza da bakılacaktır. Lütfen rahat ve kolay giysiler giyiniz. Lütfen aşağıda belirtilen günde geliniz.

Teşekkürler

Randevu tarihi: ……../……../……..... Randevu günü:……………....... Randevu Saati: …………..........Anketörün adı soyadı:……………………………….

Evde yok formu

Merhaba,

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ve Balçova Belediyesi tarafından kalp sağlığınızı korumak amacıyla yürütülen Balçova’nın Kalbi (BAK) projesi kapsamında sizinle görüşmeye geldik ancak sizi evde bulamadık. Lütfen en kısa zamanda EĞİTİM MAHALLESİ Semtevini arayıp bizimle iletişime geçiniz.

Teşekkürler

Eğitim Semtevi telefonu:(lütfen saat 13:30-16:30 arasında arayınız)Eğitim Semtevi sorumlusunun adı soyadı:……………………………………Anketörün adı soyadı:……………………………….

Semtevinde…

Semtevinde…

• Halk Sağlığı AD. araştırma görevlileri, hemşireler ve semtevi gönüllüleri – Kan basıncı, bel, kalça, ağırlık, boy ölçümleri – Açlık kan şekeri, trigliserit, HDL, LDL ve total

kolesterol düzeyleri analiz edilmek üzere kan alımı

• Kanların DEÜ Hastanesi Laboratuvarı’na teslimi (belediye şoförü)

Semtevinde…

• Kan sonuçlarının basımı ve alınması (araş. gör.)

• Sonuçların kişilere verilmesi– Araş. gör. ler tarafından

– Semtevinde

– Kişilerle yüz yüze görüşülerek

– Beslenme, fizik aktivite ve sigaraya ilişkin danışmanlık eşliğinde

Veri Yönetimi

• Belediyenin sunucusu üzerinde konumlanmış MSSQL veri tabanı

• IP erişim, asp arayüz üzerinde çalışma• Çok merkezli veri işleme ve erişim (semtevleri,

koordinasyon merkezi, Halk Sağlığı AD., IP erişim)• Bireysel risk değerlendirme raporu ve katılımcı

karnesi verilmesi.• Verilerin dönüştürülmesi (excel, spss vb.) ve

istatistiksel çözümlemeye alınması.

Belediye koordinasyon merkeziBelediye koordinasyon merkezi(veri işleme, raporlama, yedekleme, çözümleme)

DEÜ Halk Sağlığı AD.DEÜ Halk Sağlığı AD.(Veri çözümleme)

IP erişimIP erişim(internet üzerinden katılımcı

erişimi)

SunucuSunucuMSSQL veri tabanı MSSQL veri tabanı

IP erişimIP erişim

SemteviSemtevi(veri işleme ve raporlama)

Dokuz Eylül Üniversitesi & Balçova Belediyesi - Balçova'nın Kalbi(BAK) Projesi Katılımcı Karnesi

TCKimlik No: 38314561078 Sıra No: 200746

Adı: MÜNEVVER Cinsiyeti : Kadın

Soyadı: ÖZCAN Yaşı: 64

KALP HASTALIĞI İÇİN RİSK ÖZETİ

TETKİK / ÖLÇÜM

Durum Sonuç Birim Normal Değer

Değerlendirme Hedef Düzey Öneri

GLU-AC 93 mg/dL 70-105 Normal Açlık Kan Şekeri 110 mg/dL. nin altında olmalıdır.

TRIG H 201 mg/dL 30-200 Yüksek Bu değerin “Normal Değerler” arasında olması.

T.KOL 199 mg/dL 140-200 Normal Hedef kolesterol düzeyi <160 mg/dL

HDL-K 47 mg/dL 40-60 Beklenenden

düşük. HDL düzeyi kadında 50 mg/dL.’den YÜKSEK

olmalı

LDL-K 112 mg/dL 100-130 NORMAL Hedef LDL kolesterol düzeyi <130 mg/dL

Kan Basıncı :

120 - 70 mmHg 120-80 Normal Kan

Basıncı Büyük tansiyon 140’ın altında ve küçük tansiyon

90’in altında olmalı.

5 yıl içerisinde Kalp Hastalığı Risk Değerlendirmesini tekrar yaptırın.

Beslenme ve Egzersiz önerileri için doktorunuzla görüşünüz

YAŞAM BİÇİMİ FAKTÖRLERİ: DURUM Hedef ve öneri

Sigara içme durumu Hayır Sigara içilen ortamda bulunmayınız

Fiziksel Aktivite Düşük düzeyde fiziksel

aktivite Doktor gözetiminde egzersiz programının ayarlanması yapılmalıdır.

Besin çeşitliliği 2 porsiyon Hergün 5 porsiyon ve üzeri sebze ve/veya meyve tüketilmelidir.*

Beden Kütle İndeksi(BKI) 30,3 - Şişman (Riskli) Beden ağırlığı düzenleme programı için doktorunuzla görüşünüz.

Bel Çevresi 78

Bel / Kalça 0,78 Bel Çevresi / Kalça Çevresi oranı: Kadında ≤0.80 olmalıdır. * Örneğin: Bir porsiyon meyve: 1 elma ya da 1 şeftali ya da 2 mandalina ya da 1 dilim karpuz ya da 1 dilim kavun ya da 4 kayısı ya da 6 erik ya da yarım nar ya da yarım greyfurt ya da 10 çilek. Örneğin: Bir porsiyon sebze: 4 yemek kaşığı pişmiş sebze ya da havuç, domates, enginar gibi sebzelerden bir tanesi ya da 1 kâse salata KALP HASTALIĞI RİSKİ:

Düşük <%10 Orta %10-%19 Yüksek ≥%20

Sizin 10 yıllık süre içerisinde % olarak kalp hastalığı riskiniz %8

Sizin yaşınızda ve cinsiyetinizde bir kişinin % olarak ortalama kalp hastalığı riski %12

Sizin yaşınızda ve cinsiyetinizde bir kişinin % olarak en düşük kalp hastalığı riski %8

Ulaşılan kişi sayıları

Toplam

Yapılan Anket 16,080

Alınan Kan 12,914

Sonuçlar

Değişken Erkek (%) Kadın (%)

Şimdiki içici 38.6 26.8

Obezite (BKİ>30.0) 29.4 44.2

Diyabet (>126 mg/dl) 14.6 12.6

Hipertansiyon (SKB;140+ ve/veya DKB;90+)

39.8 41.8

T. Kolesterol (200+ mg/dl) 56.0 50.6

10 yıllık yüksek risk (20+) 13.4 2.5

Hastalara yönelik girişimler• Kalp damar hastaları, kalp hastalığı riski yüksek olanlar,

diyabet ve hipertansiyon hastaları

– Gerekli sağlık hizmetlerine yönlendirme

– Sonuçları verirken bireysel danışmanlık

– Sigara bırakma polikliniğine yönlendirme

Tüm Topluma Yönelik Girişimler

– Sigara kullanımını azaltıcı …. Sigara bırakma polikliniği

– Fizik aktiviteyi artırıcı …. Belediyenin aktivitelerine

yönlendirme

– Sağlıklı beslenmeyi destekleyici girişimler

BALÇOVA’ DA

SİGARASIZ YAŞAMLA

KALP SAĞLIĞINI KORUMA

• Hedef grup

– BAK Projesi’nde Framingham risk skoru orta ve

yüksek düzeyde saptanan sigara içen1371 kişi

– 647 kişide…. Bir yıllık sigara bırakma hızı:

%30.1

Proje Ana Ekibi / Yürütüm Ekibi

Balçova Belediyesi

Proje Koordinatörlüğü

DEÜ TF Halk Sağlığı AD

DEÜ Tıp Fakültesi

Halk Sağlığı AD

Psikiyatri ADGöğüs Hst

AD

Toplum Sağlığı Destek Grubu

(7 eğitilmiş eleman)

Sigara Bırakma Merkezi1 hekim, 1 hemşire, 1

psikolog

Alan Koordinatörleri Eğitimciler

Alan Çalışmaları – Ev ziyaretleri

Poliklinik - Danışmanlık hizmeti

Sigara Telefon Destek Hattı

Alan Destek EkibiHalk Sağlığı AD Araştırma Görevlileri

PROJE YÖNETSEL YAPISI

İzmir Kalkınma Ajansı Sosyal Kalkınma Mali

Destek ProgramıİŞBİRLİĞİ

Destekleyici Çalışmalar

Proje Yönetimi

Toplum Sağlığı Destek Grubu

oluşumu

Sigara Bırakma Merkezi

Oluşturulması

SİGARA Destek Hattı

Duyarlılaştırma – farkındalık

etkinlikleri: Broşür ve afişler

Ev ziyaretleri

İzleme ve Değerlendirme

Çalışmaları

Tanıtım – Duyarlılaştır

ma çalışmaları

Proje Ekibi Oluşturma Süreci

Eğitim Programları ve Materyalleri

Geliştirme

Projenin Paydaşlara

Duyurulması

Tanıtım Çalışmaları

Danışmanlık-sağaltım hizmetiKayıt ve

izlem

Proje İş Akışı

Toplum içinden kişileri eğiterek topluma ulaşma

Ücretsiz sağlık hizmeti

Ücretsiz tedavi

Sık izlem

1-Kararlı Davranışsal teknik Düşük düzey Orta ve yüksek bağımlı düzey bağımlı

2-Bırakmayı düşünen (1 ay içinde)

Bırakma Önerileri Motivasyon

3- 1 AY İÇİNDE BIRAKMAYI DÜŞÜNMEYEN

Sigaranın kişiselleştirilmiş sağlık riskleri

Bırakma önerileri Motivasyon

4-BIRAKMIŞ (polikliniğe başvuran)

Tebrik et Yoksunluk semptomları sorgula Baş etme yöntemlerinde sıkıntı

varsa psikolog öner

Bırakma Tarihi Belirle

Farmakoterapi +

Destek

Bırakma tarihinden

1 hafta sonra Görüşme

Hekim görüşmesi

İlk ay en az 2 görüşme\

TSDG ile İzlem

İlk Ay Her Hafta İlaç+Görüşme

Hekim görüşmesi

AYLIK KONTROLLER HEKİM/TSDG

2 Hafta İçinde Yeni Bir Görüşme

SİGARA BIRAKMA POLİKLİNİĞİNE GELEN HASTAYA YAKLAŞIM

Teşekkürler…