Balić Bernad (seminarski rad)

8/3/2019 Bali Bernad (seminarski rad)

1/16

PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

BANJA LUKA

FAKULTET INFORMACIONIH TEHNOLOGIJA

POSLOVNE APLIKACIJE

TEMA: Ulazno-izlazni ureaji

Predmetni nastavnik:oc.r Neim Smailovid Student: Berna Balid

Indeks: 15-10/RNI


2/16

2

Contents

1. Uvod ................................................................................................................................................ 3

2. Ulazni ureaji................................................................................................................................... 3

2.1 Mi ................................................................................................................................................. 4

2.2 Tastatura........................................................................................................................................ 5

3.1. Laserski tampai.......................................................................................................................... 9

4. Monitor .............................................................................................................................................. 10

4.2. LCD monitor ................................................................................................................................ 12

5. Zvunici .............................................................................................................................................. 13

6. Zakljuak ............................................................................................................................................ 14

Literatura ............................................................................................................................................... 15


3/16

3

1. Uvod

Poto raunar obrauje poatke samo sa nulom i jeinicom, ove poatke je

potrebno konvertovati (pretvoriti) u jezik koji je priklaan raunarskom.

Ulazni ureaji se mogu poijeliti na:

1. Ulazni ureaji koji su irektno vezani za covjeka (tastatura, mi, grafika

tabla) pomodu koji ovjek Ulazni ureaji su ureaji koji omogudavaju korisniku

a u raunar unese poatke iz vanjskog svijeta. direktno unosi podatke u

raunar.

2.Ulazni ureaji koji si inirektno vezani za ovjeka (magnetna traka, magnetni

iskovi, A/D konvertori) koji bez prisustva ovjeka mogu a unose oreene

poatke u raunar.

Izlazni ureaji slue a signale koje generie raunar pretvore u signale koji su

razumljivi ovjeku. Njihov zaatak je a brzo, jeftino i jelotvorno orae

konverziju iz igitalnog oblika u vizuelni ili zvuni efekat. Svaki raunar

posjeuje bar jean izlazni ureaj, pa ak i nekoliko njih koji se razlikuju po

namjeni, tehnologiji i cijeni.

2. Ulazni ureaji

Najrasprostranjeniji ulazni ureaji su mi i tastatura bez koji u sutini ovjek i

raunar nebi mogli komunicirati. Ostali ulazni ureaji kao sto su skener, grafika

tabla, mikrofon, ekran osjetljiv na oir, ojstik it su opcioni u zavisnosti o

prohtjeva korisnika i njegovih potreba na poslu i kod kuce.


4/16

4

2.1 Mi

Mi je jean o vanijih ulazni ureaja putem kojeg korisnik upravljaoperativnim sistemom i aplikativnim softverom. Koristimo ga za odabir

ponuenih ikona, opcija iz skrol (paajudi) lista, aktiviranje ponuenih tastera

na ekranu, za crtanje i slino.

Osnovni ijelovi mia su gornji taster (lijevi i esni), taster za scrool, prorez na

donjoj strani za optiki ili mi sa kuglicom, kabl i konektor za prikljuak. Kako je

mi sa kuglicom imao najrosprostranjeniju upotrebu opisademo njegov osnovni

princip raa. Kuglica 1 koja se vrti prilikom trenja o stol pokrede takice 2 koje

vrte diskove 3 i 4 na svojim osovinama. Diskovi na svojim obodima imaju sitnerupice koje naizmjenino prekiaju infracrvene zrake koje se emituju iz

optikog senzora 5 i aju informacije po X i Y osi gje se nalazi strelica onosno

kursor mia na ekranu.


5/16

5

2.2 Tastatura

Tastatura je ulazni ureaj koji slui za unoenje tekstualnih znakova, ali i nekih

drugi komandi. Sastoji se o 104 tastera koji su rasporeeni u nekoliko grupa:

Funkcijski tasteri

Alfanumeriki tasteri

Kontrolni tasteri

Navigacijski tasteri

Numeriki tasteri


6/16

6

Neke od osnovnih funkcijski tipki na tastaturi su:

Backspace promjena kursora za jedno mjesto unazad

Alt kombinuje se sa nekim drugim tasterom za generisanje posebnih funkcija

Caps lockukljuenjem ovog tastera svaki slovni taster ispisuje veliko slovo

Ctrl kombinuje se sa nekim drugim tasterom za generisanje posebnih funkcija

Delbrie tekudi znak ispre kursora ili selektovan objekatEnd - pomie kursor na krajnji poloaj (ko teksta na kraj rea)

Shift u kombinaciji sa slovnim tasterom ispisuje veliko slovo, a sa brojnim

tasterom alfanumerikog ijela ispisuje znak izna

Na slijeedoj slici se mogu vijeti razne vrste tastatura:


7/16

7

3. Izlazni ureaji

Izlazni ureaji rae obrnutu funkciju o ulazni ureaja, pretvaraju igitalni

signal koji je za ovjeka neshvatljiv u signal prilagoen oreenim potrebama

ovjeka( neto to je viljivo). Najpoznatiji izlazni ureaji su tampa, monitor,

zvunici it. Poaci, onosno informacije se prenose iz centralne jeinice na

ogovarajudu izlaznu jedinicu. Izbor izlazne jedinice zavisi od konfiguracije

sistema i specifikacije zahtjeva, a najede se prezentiraju vizuelnim

prikazivanjem, tampanjem, grafiki, govornim izlazom i slino.

3.1 tampa

tampa je izlazni ureaj koji pretvara igitalni signal iz raunara i ispisuje ga na

papiru ili foliju kao sliku, tekst ili kombinovano. tampae moemo poijeliti na

laserske, tampae sa brizgaljkom i matrine o ije kvalitete izrae i naina

tampanja zavisi kvalitet tampe i tiska.

3.1.1 Matrini tampai

Ovi tampai su relativno jenostavni i jeftini. Njihov ra je zasnovan na

uaranju iglica koji se nalaze u glavi tampaa kroz traku natopljenu tintom koja

se naziva ribon. Proizvoe se u va formata A3 i A4, kao i pos tampai. Koriste

se najede u knjigovostvenim biroima jer su osta pouani u rau i imaju

nisku cijenu tampanog lista. Mane ovih tampaa su velika buka, slab kvalitet

otiska i mala brzina rada.


8/16

8

3.1.2 Ink-jet tampai

To su tampai koji otisak mastila ostavljaju na papiru putem glave koja na sebiima rupice. Slika se formira utrcavanjem mlaza tinte na papir. Glava olazi sa

novim punjenjem tinte ili se mijenja svako nekoliko punjenja tinte. Grija je

msjeten neposreno iza otvora glave, ispre komore sa tintom, a upravljan je

strujnim impulsima. Grija gotovo trenutno uzrokuje kljuanje tinte koja

ispunjava komoru te tako nastaje mjehurid pare koja kroz mlaznicu izbacuje

kapljicutinte.


9/16

9

3.1. Laserski tampai

Otisak ove vrste tampae se formira palenjem praha

laserom koji se putem bubnja nanosi na papir. Bubanj

se okrede uz posuu sa finim crnim prahom (toner)

koji se istiskuje na povrine koje su osvjetljene

odnosno pritisnute od strane laserskog zraka. Papir

koji prolazi preuzima estice tonera sa bubnja dok na

izlazi prolazi izmeu zagrijanih valjaka tako a estice

praha trajno zapeku papir. Cijena im je znaajno via uonosu na matrine i ink-jet tampae, ali su im brzina i kvalitet tampe

neusporeivo bolji zbog ega su sve vie u upotrebi.


10/16

10

4. Monitor

Monitori su izlazni ureaji koji slue za prikazivanje poataka na ekranu koji sealju iz raunara. Sa raunarom se povezuju putem grafike kartice koja

pretvara digitalni signal u sliku. Slika na ekranu je rasterska i sastoji se od

velikog broja piksela (taaka). Osnovne karakteristike monitora su: veliina,

rezolucija, frekvencija, ugao gleanja, razmak izmeu piksela it. Monitore

moemo razlikovati prema nainu prikazivanja slike, onosno principa raa na:

- Monitor sa katodnom cijevi ili CRT

- Monitor sa tenim kristalom ili LCD

- Plazma monitore (ionizirani plin)

4.1 CRT monitori

Ova vrsta monitora posjeduje katodnu ili vakumsku cijev. Na jednoj strani ove

cijevi se nalazi zaslon koji je premazan fosforom, a sa druge strane vrat sa

elektronikom. Elektronika emituje snopove elektrona koji udaraju o fosfor

stvarajudi svjetlost oreene boje, te skup tih svjetlosti prestavlja sliku.

Osnovne karakteristike ovih monitora su:

- Frekvencija (koliko reova moe a iscrta ekran u sekundi)

- Razmak izmeu piksela (taaka) i taj razmak se izraava u milimetrima

Ovo je bio najzastupljeniji monitor na svijetu dok se nisu pojavili Plazma i LCDmonitori.


11/16

11


12/16

12

4.2. LCD monitor

LCD monitor se sastoji od dva polarizovana filtera ije su linije pod ravnim

uglom. Filteri proputaju samo zrake svjetlosti koje su paralelne sa njenim

linijama. Izvor svjetlosti se nalazi iza prvog filtera. Svjetlost koja bi prola kroz

prvi filter bila bi zaustavljena na drugom filteru jer su njihove linije meusobno

okomite. Zbog toga se izmeu dva filtera nalazi sloj tenog kristala ije su

molekule tako postavljene da bez djelovanja napona izazivaju skretanje zraka za

90 stepeni tako da one mogu proi kroz drugi polarizovani filter. Primjenom

elektrinog napona mijenja se skretanje molekula tako da u zavisnosti od

koliine napona samo dio svjetlosti moe proi kroz drugi filter. Na ovaj nain

se kontroliejaina osvjetljenja slike na ekranu.


13/16

13

5. Zvunici

Zvunici su jean o sastavni ijelova izlazni ureaja. Zvunici se smatraju

stanarnom komponentom raunara, a svojstva im zavise o materijala

upotrebljenog za izrau zvunih kutija, snage, broja zvunih kutija i slino. Usustav raunara ulaze i veoma jenostavni zvunici skromnih mogudnosti, ali i

oni koji se koriste za stvaranje veoma sloenih zvunih efekata. Kvalitet zvuka

koje reprouciraju zvunici irektno zavisi i o kvalitete zvune kartice koja se

nalazi u raunaru, kao i o materijala o kojeg su napravljeni i vrste namje ne.


14/16

14

6. Zakljuak

U informacionom svijetu poseban napreak se vii u upotrebi raunara, kako u

poslovnom tako i u privatnom ivotu. Svake goine nas impresionira sve vedibroj tehnoloki ostignuda i izuma. Poglea na buudnost informacionih

tehnologija nas impresionira.

Tehnologija de u buudnosti postati jo vaniji io naeg svakonevnog ivota,

ali de biti toliko iskretno integrisana u njega a je nedemo ni primijetiti. Sam

razvoj informacioni tehnologije je vidljiv u primjenama monitora sa katodnom

cijevi i LCD monitora, to jest prihvatanja novina koje nam tehnologija nudi.

Ulazno izlazni ureaji raunara su najbitnije komponente raunara kojima se

ovjek svakonevno koristi, te oni svojim postojanjem i samim naprekom

poboljavaju svijet u kojem anas ljui ive i sa njima se slue.

Kaa bi mogli pogleati uboko u buudnost ovog svijeta, vjerovatno bi

pomislili a u buudnosti upravljanje svijetom de biti mogude preko

informacijski tehnologija to anas moa zvui nemogude, ali tako suvjerovatno razmiljali i ljui prije nas koji su uvoili tehnoloke promjene u

svijet


15/16

15

Literatura

1.www.wikipedia.org

2.www.sk.co.yu

3. Marinkovid Tomislav, Toorevid Dejan, Raunarski prirunik, grafi,

Banja Luka 2005 godine, 4.Dopunjeno i izmjenjeno izdanje

4. ECDL modul 1
http://www.wikipedia.org/http://www.wikipedia.org/http://www.wikipedia.org/http://www.sk.co.yu/http://www.sk.co.yu/http://www.sk.co.yu/http://www.sk.co.yu/http://www.wikipedia.org/


16/16

16

Documents

Balić Bernad (seminarski rad)