Embed Size (px)
DESCRIPTION
Dutch balloonmagazine
Citation preview
Afdeling Ballonvaren is een onderdeel
van de Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor Luchtvaart
IN DIT NUMMER O.A.:
Pettelaarse Schans - Alpenavontuur - Mooiste ballonboek
Turbulentie bij windmolens - Noordelijk Ballonvaartcentrum
Nieuwe ballonverwachting KNMI - Ballonvaart voor KNVvL
personeel - Loze dreigementen - Meer ‘VMS’
Losse nummers € 395
BallonstofHét ballonmagazine van nederland
n a j a a r 2 0 1 1
Meer dan 20 jaar innoverende technologie.
SCH ROE DER fire balloons –
12 maanden zon!Heteluchtballons en meer „Made in Germany“Uw CAMO+ voor alle merken
Theo SCHROEDER fire balloons GmbH · Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 · D-54338 Schweich · Tel. +49 6502 930-4
Fax +49 6502 930-500 · [email protected] · www.schroederballon.de · CAMO plus DE.MF/MG.0549
RZ_Anz_NL_Sonne.indd 1 23.08.2011 12:12:02 Uhr
I N H O U D
4 VandevoorzitterHansvanHoesel
6 TeloorgangvandeGlimballonsGerjanCrebolder
10 PettelaarseSchansHansvanHoesel
12 DoorhetoogvandenaaldDirkLysens
16 BoekrecensieJoopdeWilde
19 VMS-denkenHuibHolsteijn
20 Degevarenvanturbulentierondwindmolens JoopdeWilde
21 NoordelijkBallonvaartcentrum: VanzolderkamertotballonbedrijfPieterKooistra
23 NieuweBallonverwachtingKNMIJoopdeWilde
24 IetsterugdoenRutgerCoucke
26 LozedreigementenJeanLouisBecker
Een beetje later dan u gewend bent, maar daar is-ie dan toch,
Ballonstof. Later omdat de productie tijdens mijn slecht geplande
vakantie viel. Excuus daarvoor. Daar staat tegenover dat het wel
een ‘rijp’ nummer is geworden. Een mooi artikel over de gasbal-
lonnen van Gerjan Crebolder bijvoorbeeld. Of de uitgebreide
recensie over een van de mooiste en compleetste ballonboeken
die er ooit verschenen zijn [en niet duur] door Joop de Wilde.
Een angstaanjagende maar leerzame ervaring in de Alpen
deelt Dirk Lysens met ons [verscheen eerder in het Belgische
Ballonblad]. Een leuke reportage over de groei van het
Noordelijk Ballonvaartcentrum - Pieter Kooistra, advies over
varen in de omgeving van ‘s Hertogenbosch - Hans van Hoesel,
Landingsperikelen - Jean Louis Becker, VMS-denken - Huib
Holsteijn, praktische wenken over varen in de buurt van wind-
molens en de nieuwe ballonverwachtingen van de KNMI - Joop
de Wilde, kortom genoeg lezenswaardig materiaal
voor een volwassen nummer.
3
ballonstof
4
ballonstof
B e S T u u RVOORzITTER:Hans van Hoesel,LeonardusvanVeghelstraat36,5212AF
DenBosch,T0736142684,M0654793510,[email protected]
SEcRETARIS: Huib Holsteijn,Holterweg98,7245SMLarengld,
M 0650677199,[email protected]: Rutger coucke,
Spechtstraat16, 1223NZHilversum,T0356478005,[email protected]
BESTUURSLEDEN: Hendrik Kort,Robijnlaan12,9646BHVeendam,
T0598633663,F0598633107,M0651125331,[email protected]
chris Hartendorp,Terreplein70,4931DL,Geertruidenberg,M0653740138,
SEcRETARIAAT:Spechtstraat16,1223NZHilversum,tijdenskantooruren:
0357723562,[email protected]
WOORDVOERDER:Joop de Wilde,Grifthorst2,3833GCLeusden,
T 0334942126,M0653264063,[email protected]
VANDeVooRZITTeRZoalsuwellichtweet,wordterbinnendeafdelinghardgewerktaaneenveiligheidsmanage-
mentsysteem,kortwegVMS.eenomvangrijkprojectdatinsamenwerkingwordtgedaanmet
dekoepelorganisatie.Metregelmaatwordterovergeschreven.Immers,alsindividuelebal-
lonvaarderzultuermeemoetenwerken.Hetisnieteenkwestievaneenmaligaanwatvoor-
schriftenvoldoen,hetisweleenpermanenteopdrachtvooreenveiligeuitvoeringvaneen
ballonvaart.eigenlijkhetzelfdewatjenuook(behoortte)doen,maardaneenstukbewuster.
eenbelangrijkverschilmetdehuidigesituatieisookdaterverslagmoetwordengedaanvan
voorvallenenincidenten.Rapportage,dusvanzakendienietgoedgingen,helderentrans-
parant.DoordeonderzoeksraadvoorVeiligheidiseenvoorzetgedaanvooreenrapportage
formulierdatvoorhetVMS-invoordeballonvaartaangepastevorm-zalwordengebruikt.
Rapportageisvangrootbelangomdatdaaruitmogelijklessengetrokkenkunnenwordenen
aldannietongewenstetrendswordengesignaleerd.Latenwenounietzeurendatdeballon-
wereldergkleinisenreputatieschadeopdeloerligt.Datiszo’n’oldskool’opvattingdieniet
pastbijeenbeetjeprofessioneelopererendeballonvaarder.(Trouwens,alsjezietwaterzonuendanafgetwitterdwordt,danvalthet
metdeangstvoorreputatieschadewelmee...)
MetdieverslaggevingvanvoorvallenwordtoverigensnietgewachttothetVMSisingevoerd.Alshetafdelingsbestuurvanafnubekend
wordtmeteenspecifiekvoorval(bijvoorbeeldviatwitter!),dankanhetbestzozijndatumeteendergelijkvragenformuliergeconfron-
teerdwordt.
onzecollega’svanPBNhanterendiegedragslijnalgeruimetijd:heeftereenvoorvalplaatsgevonden,dankrijgthetbedrijf/PBN-lid
hetdringendeverzoekomeenvragenformulierintevullen.Mogelijkkunnenwewatvanhetvoorvalleren.enwanneerheteenvoorval
betreftmetdenodigemaatschappelijkeimpact,dankomtdeonderzoeksraadwelbijulangs.’tIsimmersinhetbelangvandeveiligheid
indeballonvaart.Vandaardatookwijermeegaanbeginnen.Kuntuéénredenbedenkenomdannietaanrapportagemeetewerken?
Genietvanuwvaarten!
HansvanHoesel
bij Het omslag: Uit Het arcHief van ballonstof.
gewoon een lekkere, zomerse ballonfoto van
alex waaijenberg.
5
ballonstof
C o L o F o NBallonstof najaar 2011
eenuitgavevandeafdelingBallonvarenvande
KoninklijkeNederlandseVerenigingvoorLuchtvaart.
eeninformatiefbladvoorballonpiloten,ledenvande
KNVvLafdelingBallonvarenenanderebelangstellenden.
Ballonstofverschijnteenmaalperkwartaalineenoplage
van500exemplaren.Deredactiebeslistoverhetaldan
nietopnemenvanartikelen.Deverantwoordelijkheidvoor
deinhoudvandeartikelenkomtvoorrekeningvande
betrokkenschrijver.Deredactiebehoudtzichhetrecht
voorartikelenintekortenoftebewerken.
WielidwilwordenvandeKNVvL,afdelingBallonvaren,
kanzichmeldenbijhetsecretariaat:0357723562.
redactie:
RutgerCoucke[hoofdredacteur],JoopdeWilde[redacteur],
JudithCoucke-Beemer[eindredacteur].
medewerkers aan dit nummer:
HansvanHoesel,GerjanCrebolder,DirkLysens,
HuibHolsteijn,JeanLouisBecker,JoopdeWilde,
PieterKooistraenRutgerCoucke.
foto omslag:
AlexWaaijenberg
opmaak:
RutgerCoucke
productie en advertenties:
ontwerpfabriek
Dalweg21
1217HXHilversum
T0357723562
www.ontwerpfabriek.com
deadlines copy en advertenties:
1maart,1juni,1septemberen15november
advertentietarieven
Kostenperplaatsing:
1/4pagina € 60,50
1/2pagina € 115,-
1/1pagina € 227,-
Prijzenzijnexclusiefmateriaal.
Meerinformatie0357723562
abonnement
AbonnementBallonstofvoorniet-leden:€15,-perjaar.
Bankrelatievoorzoweladvertentiesalsabonnementen:
ABNHilversum
62.10.52.574inzakeSecretariaatBallonvaren
ISSN:1386-1700
Wilco Air BVWalstraat 13 7631 ET OOTMARSUM
T: 0541- 293299 F: 0541- 292826Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM
wij leveren:l cameron ballonnen en accessoiresl icom radio’s l instrumenten van flytec l theorie- en praktijk opleidingl reclame- en passagiersvaartenen zijn een:l easa erkend onderhoudsbedrijf
en camo+ gecertificeerd
Registratie: PH-JLJ
Type: Cameron Z-180
Operator: Pijnappel Ballonvaarten
Piloot: Marcel Pijnappel
Fabrikant: Cameron Balloons Ltd.
Zojuist geleverd
6
ballonstof
De teloorgang van twee glim-ballonsJeHeBTVANDIeJAReNDATALLeSJe
LIJKTTeGeNTeZITTeN.DAToVeRKWAM
DeSINDS1905ALALSBALLoNVAAR-
DeRACTIeVeRoTTeRDAMSeTeKeNAAR,
WILLeMPoTTuM(1875-1949)BIJVooR-
BeeLDIN1924.JeZoueRMoeDeLooS
VANWoRDeNeNBIJNAINSTAATZIJNoM
JeBReVeTMAARINTeLeVeReN.ZoNIeT
oNZeWILLeMWANTHIJZouNoGBIJNA
TIeNJAARLANGMeNIGDoRPS-oFoRAN-
JeFeeSTMeTeeNBALLoNoPSTIJGING
eXTRAGLANSVeRSCHAFFeN.
tekst: Gerjan Crebolder
Die vastberadenheid kenmerkte niet alleen Pottum, maar zeker
ook zijn sponsor, de Rotterdamse schoensmeerfabriek ‘Glim’,
de firma die haar klanten schoencrème aansmeerde onder de
leus: “Wees slim, gebruik Glim!” Dat bedrijf zag in 1924 maar
liefst twee reclameballons in vlammen opgaan!
Gemakshalve duiden we de verbrande ballonnen maar aan
met de namen Glim I en Glim II. Volgens het (civiele) lucht-
vaartongevallenregister van Herman Dekker moet de Glim I op
29 juni 1924 bij Nieuwenhoorn zijn verbrand en eveneens op
5 juli, maar voorlopig houd ik het op één brand en wel op 28
juni. De gebeurtenis werd op 5 juli in ‘Het Centrum’ uitvoerig
verhaald en ook in ‘Het Vaderland’ (7 juli), ‘De Rijnbode’ (9
juli), de socialistische krant ‘Voorwaarts’ (7, 8 en 11 juli) en in
vele andere kranten werd er ruimschoots aandacht aan het
ongeval besteed.
Het tuinfeest in Hellevoetsluis
Ter gelegenheid van een tuinfeest dat op 28 juni in
Hellevoetsluis was georganiseerd zou Willem Pottum ’s avonds
om negen uur met zijn ballon (de Glim I) opstijgen. Nadat de
ballon met gas was gevuld en de zandzakken keurig aan de
rand waren gehangen, leek niets een vlot vertrek meer in de
weg te staan. Plotseling brak er brand uit in de stoomcarrousel
van de firma Veltman Janvier die niet al te ver van de opstijg-
plaats stond opgesteld. Paniek alom want in een oogwenk
stond de bij kinderen zo geliefde kermisattractie in lichtelaaie
en dreven er, gedragen door de wind, brandende lappen en
de glimballon met Het call sign: PH-aHa
fabrikaat, sPencer & sons, grootte 170 m3.
7
ballonstof
ander materiaal door de lucht. Het zweet brak Pottum en de
rond de ballon staande vrijwilligers uit maar gelukkig, geen
enkel vonkje bereikte de ballon. De restanten van de draaimo-
len werden geblust en de ogen van het publiek richtten zich
nu vol verwachting op de koene luchtschipper, die ik elders
wel eens als ‘De Rotterdamse wolkenkrabber’ heb zien aan-
duiden.
De sigaar in nieuwenHoorn
Nauwelijks van de schrik bekomen steeg Pottum vervolgens
om ongeveer kwart over negen op en daalde wat later op een
weiland bij Nieuwenhoorn, niet ver van Den Briel. Daar werden
hij en zijn ballon al snel door enkele honderden nieuwsgierige
dorpsbewoners omringd. Ook de lokale veldwachter was ter
plaatse voor handhaving van de orde. Op speciaal verzoek van
Pottum vroeg hij de aanwezigen niet te roken of zelfs maar
een lucifer aan te steken. De ballonvaarder opende het ventiel
om het gas te laten ontsnappen en dat was klaarblijkelijk hét
moment voor een van de omstanders om feestelijk een sigaar
aan te steken! Een enorme steekvlam was het gevolg die, over
het hoofd van Pottum, de eerste rij toeschouwers vol in het
gezicht trof. Negen dorpelingen, zes mannen en drie kinderen,
werden min of meer ernstig gewond. Het Centrum meldde
daarover: “Een knaapje uit Nieuwenhoorn, ’t Mannetje gehee-
ten, bekwam vrij ernstige brandwonden. Van een 12-jarig
meisje, eveneens uit Nieuwenhoorn, geraakte de kleederen in
brand, terwijl haar hoofdhaar geheel werd afgeschroeid. De
petten der zes mannen verbrandden, terwijl hun wenkbrau-
wen en snorren werden afgebrand.” Twee uur lang moet de
lokale arts, dokter Slis, met het verbinden van de slachtoffers
bezig zijn geweest.
Het verlies van de Glim I en daarmee de schade voor Pottum
was groot en werd op zo’n f. 1.500,- geschat. De directie van
de glimballon met Het call sign: PH-aHa
fabrikaat, sPencer & sons, grootte 170 m3.
8
ballonstof
de Glimfabriek bracht uitkomst en
voorzag Pottum van het benodigde
geld voor de aankoop van een nieuwe
ballon. Op 10 juli stapte Pottum in
het KLM-vliegtuig naar Parijs om daar
zijn nieuwe ballon af te gaan halen.
Met de Glim II hoopte hij op zaterdag
19 juli op te stijgen vanuit de tuin
van het gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen in Rotterdam. Over
die opstijging zijn geen mededelingen
bekend.
De uitgestelDe viering van
KoninginneDag in ouDewater
Op 9 september werden in Oudewater
de uitgestelde festiviteiten van 31
augustus (Koninginnedag) georga-
niseerd. Willem Pottum zou daaraan
meewerken door een opstijging om
17.00 uur met zijn ‘nieuwe’ bal-
lon, de 880 kuub grote Glim II. Het
moest zijn 139e vaart worden. Een
van de bestuursleden van de lokale
Wilhelminavereniging zou als pas-
sagier de tocht meemaken. Als
wedstrijdelement zou Pottum een
‘poetsjongen’ aan een parachute uit
de mand werpen. Wie deze op het
opstijgterrein afleverde kreeg een
prijsje. Pottum deed dat bij eerdere
vaarten al eens met een biggetje. Zo’n
Glim-reclamebord lijkt me toch wat
diervriendelijker.
De kans van slagen was op 9 septem-
ber klein; er stond in Oudewater een
stevige bries maar desondanks werd
de ballon gevuld. Eenmaal overeind
werd hij door een windvlaag gegre-
pen waarbij de ballon uit het, kennelijk
nog niet geheel gesloten, net ontsnapte
om vervolgens tegen een gaslantaarnpaal te slaan. In zo’n
ouderwetse gaslantaarn bevond zich vroeger een zogenaamd
‘dagpitje’, een spaarvlam dus, die er ’s avonds voor moest zor-
gen dat de gaskous werd ontstoken. Dat pitje stak nu de Glim
II in brand. Op z’n ‘Telegraafs’ maakte onze nationale och-
tendkrant melding van het voorval: “Met een hevige knal sloeg
de ballon uiteen en huizenhooge vlammen laaiden op. Er ont-
stond een paniek, enkele persoonen werden onder den voet
geloopen, een eenigen hunner kregen brandwonden. Eén der
omstanders, de heer Van Vliet, werd bewusteloos en moest bij
dr. Van den Berg worden binnen gedragen. Er waren duizen-
den menschen op het terrein. Gelukkig was de wind daar van
af, zoodat het ongeluk nog betrekkelijk goed is afgeloopen.”
Op 20 september zou Pottum opstijgen ter gelegenheid van
de grote landbouwtentoonstelling in Hoorn. Of dat is doorge-
gaan? Ik kon er niets over vinden en mocht dat inderdaad het
geval zijn geweest, maakte Willem Pottum toen gebruik van
een Glim III?
zo af en toe wilde willem PottUm wel eens een ParacHUtesProng maken.
Het sigaretje vooraf beHoorde tot zijn gewoontes.
9
ballonstof
9
ballonstof
Kent u iemand die weleenseen ballonvaart wil maKen?
GeeF dan de nationale ballonvaartbon!
- Al vanaf €25,-- Makkelijk bestellen: 24 uur per dag, 7 dagen lang
- Besteedbaar in heel Nederland- Binnen 24 uur verstuurd
- Keuze uit verrassende arrangementen
Bestellen doe je heel eenvoudig:
www.nationaleballonvaartbon.nlVoor informatie kunt u bellen: 073 614 26 84
10
ballonstof
Voor een aantal ballonvaarders is ’s-Hertogenbosch een
regelmatig gebruikte startlocatie. De gemeente heeft daartoe
het gebied aangewezen dat bekend staat als de Pettelaarse
Schans. Het gebied ligt ingeklemd tussen de zuidelijke stads-
rand van ’s-Hertogenbosch en de snelweg A2. Er is ook een
historische betekenis aan verbonden. In 1623 werd de schans
door de Spanjaarden aangelegd, in 1672 weer gesloopt en
het gehucht De Pettelaar ontstond. De enige resten die ervan
behouden zijn, is het enige bouwwerk dat op de schans staat,
het huidige restaurant Croy De Pettelaar. Deze voormalige
boerderij dateert van 1880 en was tot ver in de jaren vijftig in
gebruik als boerderij. Na de renovatie van het gebied in 1959
kreeg de boerderij een horecabestemming.
Ook de schans kreeg toen weer zijn oorspronkelijke 5-puntige
stervorm. Ter markering van deze gebiedsrenovatie werden
maar liefst 200 koningslinden aangeplant. Door diverse stor-
men zijn het er inmiddels enkele minder.
Op de Pettelaarse Schans vinden regelmatig concerten en
andere culturele evenementen plaats.
Grote kans dat je er dan niet terechtkunt. Bel uw scribent dan
maar voor een niet legaal, maar wel uitstekende alternatieve
locatie.
In 1985 landde de paus er met twee helikopters voor een
bezoek aan de kathedraal basiliek Sint Jan. Tegenwoordig
landt er alleen nog op 5 mei een helikopter met artiesten.
Vanaf 1985 worden er ook ballonvaarten gemaakt en daar-
door is ’s-Hertogenbosch en met name de omgeving, aardig
bekend met het fenomeen ballonvaren en hun beoefenaren
met hun hebbelijk- en onhebbelijkheden. Ballonvaren vanaf
deze locatie is beduidend minder ongecompliceerd dan soms
gedacht wordt. Reden om er eens aandacht aan te schenken.
De locatie
De locatie biedt volop ruimte voor een groot aantal ballons.
Het gebied is met een slagboom afgesloten. Een sleutel daar-
van is weggelegd voor hen die een doorlopende toestemming
hebben om er op te stijgen. In uitzonderlijke gevallen kan de
sleutel geleend worden die in het restaurant aanwezig is.
De wijkbeheerder dringt erop aan om de slagboom weer af
te sluiten, ter voorkoming van vandalisme en het weren van
drugstoerisme.
Vaart u in westelijke richting weg, bedenk dan dat het uitklim-
men boven een natuurgebied plaatsvindt. Laagvaren doen
we daar niet en er landen wordt sterk ontraden, het gebied is
namelijk zeer moeilijk toegankelijk. Ook kan het gebeuren dat
je later door wandelaars/rustzoekers wordt opgebeld die zich
kritisch uitlaten over je laagvaargedrag. Of je sponsor ermee
lastig vallen.
De beestjes in het natuurgebied hebben nu eenmaal een grote
aaibaarheidsfactor, hou er maar rekening mee. Ten westen
van de stad liggen ook een tweetal eendenkooien. Hou een
hoogte aan van tenminste 1000 voet en respecteer vooral
de paalcirkel! De kooikers zijn niet de vriendelijksten op deze
aardbol!
Ballonvaren vanaf de Pettelaarse schans in ’s-hertogenBoschtekst: Hans van Hoesel
11
ballonstofVooral bij een noordwestelijke
stroming wordt wind aange-
voerd over het naastgelegen
water van de langsgelegen
Zuiderplas en koelt daarbij af.
Als gevolg van die afkoeling
ontstaat boven de Pettelaarse
Schans een zeer turbulente
luchtmassa die de inflation
nogal eens bemoeilijkt. Menig
envelopepanel heeft het daarbij
begeven. Ben je eenmaal opge-
stegen, dan merk je een kilome-
ter verderop niks meer van die
turbulentie.
Bij hoge temperaturen en vol-
doende zon en weinig wind, is
het goed om rekening te hou-
den met de mogelijke aanwezig-
heid van een microklimaat (UHI,
lees Ballonstof, zomer 2011).
Gevolg daarvan is dat je naar de stad wordt gezogen en er
een uur later nog hangt. Er zijn niet veel opties in de stad voor
een schadevrije landing. Zo’n landing trekt natuurlijk wel veel
belangstelling, Bosschenaren zijn nu eenmaal erg nieuwsgie-
rig.
Er zijn ook wel alternatieve opstijglocaties, maar die zijn niet
officieel aangewezen en worden hier dus maar niet behan-
deld. Beter is om uw scribent daarvoor rechtstreeks te bena-
deren.
Het lucHtruim
De opstijglocatie ligt (nog) in ongecontroleerd gebied Class E
tot FL65, ruwweg 5 NM ten noorden van de Eindhoven (EHEH)
en Volkel (EHVK) CTR. De TMZ begint op 2500 FT. Voor entry
in de EHEH CTR heeft u meestentijds een transponder nodig,
ongeacht de hoogte waarop u vaart. Dat is ‘policy’, zeggen ze
in Eindhoven (daar denken wij héél anders over). Zet boven de
2500 FT de transponder maar gerust aan, de ‘grote jongens’
draaien steeds vaker buiten de CTR op die hoogte een rondje
om inbound te gaan. En dat allemaal voor een vliegveld met
één enkel baantje. Aan de noordelijke kant van ’s-Hertogen-
bosch ligt de zuidgrens van Low Flying Area MIL Maas/Waal. Je
kunt er een laagvliegende Apache tegenkomen en als je geluk
hebt ziet die jou.
operationeel
Er zijn relatief weinig beperkingen. De landeigenaren zijn
doorgaans zeer wel bekend (gemaakt) met de Gedragsregels
zoals we die met z’n allen hebben afgesproken. Dat betekent
dat u in de meeste gevallen geacht wordt om te betalen. De
tijd van spiegeltjes en kraaltjes, een fles zure wijn of een over
de datum zijnd blikje bier, is in dit deel van NL alweer verleden
tijd. U komt er niet meer mee weg!
Gewoon, de zaken zakelijk afwer-
ken. Veel nukkigheid hoef je dan
niet te verwachten, hoewel, uitzon-
deringen bevestigen de regel …
Schielijk het landingsterrein verlaten
wordt ook ontraden, het telefoon-
nummer van de regiocoördinator is
ruimschoots bekend bij de landeige-
naren. Vraag het maar de collega’s
die het al eens geflikt hebben.
Betalen met tegoedbonnen, of nog
erger: kortingbonnen, voor een bal-
lonvaart is een trend.
Ten zuiden van de Pettelaarse
Schans woont een boer die al 5
(vijf) van die bonnen heeft van idem
zoveel ballonvaarders. De goeierd
heeft de ballonvaarders nooit meer
teruggezien. Hij wacht nu op de
zesde ballonvaarder die er landt en
die is dan de klos!
Ten noorden en noordwesten van ’s-Hertogenbosch liggen
enkele dorpen waar de bewoners om religieuze redenen veel
waarde hechten aan zondagsrust. Het is niet voor het eerst
dat een ballonvaarder op zondag te horen krijgt dat ie niet
gewenst is en dat de ballon op maandag kan worden opge-
haald. Er zit dan doorgaans niet veel anders op om dat te res-
pecteren, of voor te stellen om een extra duit in het kerkezakje
te doen … Je moet toch wat.
Waar je zeker niet moet landen is in het gebied dat bekend
staat als de Loonse en Drunense Duinen. Het is een Natura
2000 gebied en vooral zeer moeilijk toegankelijk terrein. Uw
gasten zullen de vele uren die de berging kost, wellicht niet
waarderen, evenals de boswachters. Met de ballon kom je er
met een oostnoordoostelijke wind. Bij een meer noordooste-
lijke wind loop je de kans om bij de Campina uit te komen.
Ziet er aantrekkelijk uit voor een landing, maar beter is om dat
te vermijden. Ook daar zijn de boswachters die het u lastig
zullen maken.
Het is mogelijk om in de nabije omgeving propaan te tanken.
Dat kan dan op een locatie in het buitengebied van het nabij
gelegen Rosmalen, Rompertweg 7. Bedenk daarbij: direct afre-
kenen en er is alleen een Regokoppeling beschikbaar.
tot slot
Voor het geval dat bij nader inzien de weersomstandigheden
het toch niet toelaten om een veilige ballonvaart te maken, en
u, uw team en uw gasten vele tientallen kilometers hebben
moeten rijden, dan is het goed om te weten dat je in ’s-Her-
togenbosch nog volop mogelijkheden hebt om er een leuke
avond door te brengen. Wandel naar het centrum, er is altijd
wel wat te beleven.
12
ballonstof
JAARLIJKSWoRDTeRINLeSCARRoZeeN
STAGeGeoRGANISeeRD(GeDuReNDe
3WeKeN)oMTeLeReNVAReNINHeT
HooGGeBeRGTe.eLKeWeeKZIJNeR15
PILoTeNDIeDeKANSKRIJGeNHIeR-
AANDeeLTeNeMeN.NALANGWACHTeN
MoCHTeNWeMeToNSTeAMDITJAAR
MeeDoeNTIJDeNSDe3DeWeeK.
(VAN7ToT14FeBRuARI.)
Na een grondige voorbereiding vertrokken we richting
Frankrijk. Er was redelijk wat sneeuw gevallen toen we aan-
kwamen en vol moed begonnen we met jeep en trailer aan
de laatste klim naar boven. Op zaterdag was de algemene
briefing. Elk team kon een aantal flessen in een verwarmde
chalet zetten en iedereen kreeg ook een slee ter beschikking
om mand en ballon op de sneeuw te verplaatsen.
De eerste vaart was voorzien op zondagochtend. Om 8 uur
was iedereen aanwezig voor de briefing. Het was goed aan
het sneeuwen, en de lage bewolking beloofde niet veel goeds.
Even later werd dan ook al snel beslist om de vaart af te gelas-
sen. In plaats hiervan werd er de hele voormiddag les gegeven
over hoe te varen in het hoogbergte en welke de reacties zijn
van een ballon bij een koude daling, enz. … Het was heel leer-
rijk en alle piloten luisterden dan ook aandachtig.
Maandag en dinsdag heerste er een storm over heel Frankrijk
met in onze regio opnieuw veel sneeuw en heel veel wind. De
organisatie had zelfs besloten om de volgende briefing pas te
houden op woensdag.
Woensdag trokken we opnieuw naar de briefing. Het was
bewolkt en het sneeuwde. We waren dan ook verwonderd
toen er om 9 uur gezegd werd dat we de verwarmde flessen in
de mand mochten steken en alles konden klaarmaken voor de
vaart. Tijdens de briefing kregen we te horen dat er zou wor-
den opgestegen in een andere vallei in het dorpje Taninges.
Op 2000 meter stond er een wind van 40 km/u en op de top
van de Mont-Blanc stond er zelfs een wind van 100 km/u.
Om 10 uur reden we in konvooi naar het opstijgterrein. Toen
we daar aankwamen zaten we volledig in de bewolking en
bleef het licht sneeuwen. Er heerste een goede sfeer en de
vooruitzichten zagen er goed uit, maar eerlijk gezegd zagen
wij ons nog niet vertrekken.
Toen er een paar opklaringen
kwamen werd er een laatste
briefing gegeven. De hoogte van
het terrein moest bij iedereen juist
ingesteld worden. De ballonnen
werden uitgepakt en je voelde de
adrenaline stromen. Toen onze ballon
bijna rechtstond hield het zowaar op
met sneeuwen en begon de zon zelfs te
schijnen. De eerste ballonnen met de instruc-
teurs aan boord stegen op. Wij deden een laatste
check of alles mee aan boord was (kaarten, radio’s,
gps-en, overlevingsmateriaal, enz… ) en uiteindelijk ver-
trokken we heel rustig als 5de ballon. Er stond bijna geen
wind in de vallei en het werd een mooi schouwspel zowel voor
de crew op de grond als voor de piloten in de ballon.
De begeleiding gebeurde door middel van radiocontact. Eens
we hoger gingen varen zagen we de dreigende bewolking die
de bergtoppen in zijn kluwen nam. De ballonnen verdwenen al
snel één voor één in de bewolking. We riepen op om te vragen
wat de minimale hoogte was waarop we veilig over de toppen
zouden gaan op weg naar de volgende vallei. We stegen door
naar de juiste hoogte en op IFR staken we de berg over. Even
later begonnen we de daling zachtjes in te zetten. We hoor-
den een ballon dicht bij ons in de buurt maar door de bewol-
king konden we hem niet zien. Beetje bij beetje kregen we
terug grondcontact en we kwamen uit net boven Les-Carroz.
We kregen ook zicht op enkele andere ballonnen en merkten
op dat wij nu de 2de ballon waren en dat de instructeurs ach-
ter ons zaten.
De bedoeling was om de ballon neer te zetten in Les-Carroz
zelf. Toen we op boomshoogte gingen varen kwamen we uit
aan de rand van het dorp. De gps gaf 18 km/u aan. Net te veel
om op de kleine besneeuwde weilanden te landen. Links van
ons hingen dreigende wolken, recht voor ons kwam het hoog-
gebergte eraan en rechts was een hele diepe vallei die richting
Mont-Blanc – Chamonix ging. Landen was geen optie dus gin-
gen we weer stijgen om over de volgende bergtop te geraken.
Al snel kwamen we in donkergrijze wolken terecht met veel
sneeuw. De wind trok aan naar 55 km/u. Door onze hoogte
weken we af naar rechts en gingen we volgens de gps mooi
naar de vallei (Ook nu hadden we geen grondcontact door de
zware bewolking). Nog even het goede moment afwachten en
dan konden we een koude daling inzetten. Tien minuten later
lieten we de ballon afkoelen zoals we zondag geleerd hadden.
De ballon viel met 6 meter per seconde naar beneden en dit
Pilotenstage in Les Carroz – Haute Savoie: Door Het oog van De naalDtekst: dirk lysens foto: ben bläss
13
ballonstof
geduren-
de 1500
meter.
Na een
aantal
minu-
ten
kregen
we terug
grond-
contact. De
ballon nam
rare vormen aan,
maar daar hadden
we ons aan verwacht.
We kwamen uit in een
smalle vallei ter hoogte van
Sallanche. De ballon die voor
ons zat ging zijn landing inzetten.
Zo konden wij inschatten hoe het zat
met de grondwind. Toen hij de grond
raakte dachten we dat het wel meeviel,
maar al snel zagen we dat hij een spoor maakte
van om en nabij de 200 meter. We bleven zak-
ken en gingen mooi richting de velden van de
andere ballon. Het werd tijd om de ballon wat
warmer te zetten. Toen we bijna aan de grond
zaten kregen we de ballon terug level. De snelheid van 44
km/u viel enorm tegen. We passeerden de andere ballon op
ongeveer 100 meter rechts ervan, boven een rij bomen, en
wisten dat landen nu niet meer mogelijk was.
Van toen af is alles in een stroomversnelling gegaan. Net voor-
bij de bomen werden we naar beneden gesmeten. De dubbele
brander kon maar net vermijden dat we in de hoogspanning
terechtkwamen. We konden niets anders dan de ballon zo
laag mogelijk te houden en wachten tot er zich een gepaste
landingsplaats aanbood. In St-Gervais verlieten we de vallei
die naar Chamonix ging en kwamen we in een nog smallere
vallei terecht richting Les Contamines. Op dat moment zwakte
de wind even af maar de talloze kleine kabels onder ons lieten
ons opnieuw niet toe te landen. We stegen een beetje om
naar rechts te gaan en zagen toen een grote witte vlakte. We
hadden geen contact meer gehad met de andere ballonnen en
waren onder tussen 1 uur 45 aan het varen.
We lieten de ballon opnieuw zakken en gingen recht naar
het terrein. Net voor we de landing gingen inzetten draaide
de ballon helemaal naar links in een kleine zijtak van de val-
lei waar enkel bomen stonden. Opnieuw werden we naar
beneden gesmeten en we kwamen ongeveer 4 meter lager
dan de boomtoppen terecht van hele hoge sparren. De dub-
bele brander deed opnieuw zijn werk, maar door de hevige
sneeuwval van de afgelopen dagen werd de mand bedolven
onder de sneeuw. Door het opvangen van de ballon schoot hij
even later dan ook terug de hoogte in. We kwamen opnieuw
in de bewolking terecht, en vanaf dat moment werd de bal-
lon onbestuurbaar. We kregen de ballon niet naar beneden en
door de bewolking zagen we niets. We wisten wel dat we heel
dicht tegen de steile bergflanken zaten en kort bij de Mont-
Blanc. Toen we naar boven keken zagen we dat er geen ballon
meer boven ons hing maar nog slechts een kleine bel die op
bepaalde momenten zelfs naast ons hing. De temperatuur in
de ballon was gezakt onder de 45 graden. En met een koude
ballon werden we zelfs 500 meter naar boven gezogen. Ik had
mijn branders en riplijn goed vast en voelde mijn benen trillen.
Het enige waar ik aan dacht was mijn vrouw en de kindjes en
ik zou er alles aan doen om te overleven. Ik verontschuldigde
mij bij mijn medevaarders omdat ik hen in dit avontuur had
meegenomen. We wisten dat het niet lang meer ging duren
voordat we iets gingen raken maar hadden geen idee welke
impact dit zou hebben en OF we dit avontuur zouden overle-
ven.
De ballon ging met verschillende snelheden alle richtingen uit
en door de bewolking zagen we nog steeds geen hand voor
ogen. Plots zagen we op ongeveer 5 meter voor ons rotsen.
We gingen er recht op af en maakten ons klaar voor een nood-
landing. Als bij wonder werd de ballon net voor de rotsen naar
omhoog gezogen. We gingen naar links en zagen net onder
ons sneeuw. Ik trok de parachute helemaal open en even later
maakten we een vrij zachte landing in de sneeuw. Bij het raken
van de sneeuw hoorden we gekraak en toen we zagen dat
we een lawine veroorzaakt hadden hielden we ons goed vast.
Alles onder ons zakte weg. De ballon bleef hangen omdat het
zeil de helft in de afgrond hing. Even later stapten we uit. Een
rugzak en vliegtas werden uit de mand gezet. Toen beseften
we pas waar we geland waren. We zaten op een helling van
ongeveer 60 graden. Het stuk waar we op geland waren was
om en nabij de 30 meter breed met recht en links van ons een
afgrond. We zaten in de bewolking en er was heel veel wind.
De gevoelstemperatuur was naar onze schatting rond de 30°C
onder nul.
Nog geen 5 minuten later zorgde een windstoot ervoor dat de
mand een 3-tal meter de hoogte inging en de volledige ballon
verdween in de afgrond. Wij bleven alleen achter op de berg.
Gelukkig hadden we voldoende overlevingsmateriaal bij en
genoeg apparatuur om de eerste uren te overleven. We waren
geland om 14 uur en hadden dus tot 18 uur (zonsondergang)
om gered te worden. We zaten op een hoogte van 6200 voet.
Mijn eerste telefoontje was naar mijn vrouw. Zij dacht eerst
dat het een grapje was maar besefte al snel dat we in een
heel erg gevaarlijke situatie zaten. Daarna contacteerden we
14
ballonstof de organisatie en gaven onze coördinaten door. Er zou een
helikopter vertrekken en binnen de 30 minuten bij ons zijn.
Terzelfdertijd was beneden in de vallei een andere ballon ook
in de problemen gekomen. Nadat hij de bomen en een dak
geraakt had was hij in een hoogspanning terechtgekomen.
Hierdoor was er een misverstand bij de hulpdiensten die dach-
ten dat het om één ballon ging.
Een uur later namen we opnieuw contact op met de organi-
satie om te laten weten dat we nog steeds in een onherberg-
zaam gebied zaten en dat er absoluut geen helikopter kon
landen. Op dat moment werden de militairen van Chamonix
ingezet. Aangezien wij hadden gezegd dat er geen gewonden
waren deden ze eerst een andere interventie van iemand die
een been gebroken had op een skipiste. Bovendien liet het
weer niet toe dat de helikopter ons zou vinden. Ondertussen
probeerden we een veilige positie in te nemen. We zaten
boven de boomgrens en zakten op sommige plaatsen tot
150 cm in de sneeuw. Het was een erg steile helling en we
zaten kort bij de afgrond. Uiteindelijk zijn we op 3 uur tijd
ongeveer 60 meter gezakt tot de plek waar de ballon net voor
de ravijn tot stilstand was gekomen tegen lage bosjes. Het
werd steeds kouder en binnen een uur zou de zon ondergaan.
Een van ons drieën had bijna geen gevoel meer in de voeten.
We haalden de foliedekens boven ter bescherming. Plots
voelde ik in mijn zak een digitaal fototoestel. We besloten
enkele foto’s van elkaar te nemen met in het achterhoofd de
gedachte dat het de laatste zouden kunnen zijn. Even later
kregen we contact met de dispatching van Chamonix en werd
de frequentie van de helikopter doorgegeven.
Af en toe stuurde ik een berichtje naar mijn vrouw. Zij was die
ochtend niet mee gaan volgen en zat in het appartement vast,
te wachten op een (hopelijk) verlossend smsje. Door de koude
was ik niet meer in staat om volle woorden te sturen…
Even na 17u hoorden we voor het eerst de helikopter. Het
duurde nog 20 minuten eer hij ons in het vizier had. Wij waren
minutieus klein ten opzichte van het enorme massief waar
we in terechtgekomen waren. ( Een naald in een hooiberg) Er
waren ondertussen wat opklaringen gekomen. We probeerde
via radiocontact met de helikopterpiloot het toestel tot boven
ons te brengen. Toen uiteindelijk de deur van de helikopter
openging en een redder aan de winch naar beneden zakte
dachten we voor het eerst dat we het er levend van af zouden
brengen. Yves werd als eerste naar boven getakeld. Omdat de
helikopter eerst een andere interventie had uitgevoerd had hij
niet voldoende kerosine meer en vloog hij met Yves eerst terug
naar de basis in Chamonix. Yves voelde zijn voeten niet meer
en kreeg daarom voorrang. Wij bleven achter met 2 redders.
Veertig minuten later was het aan ons. Ik werd samen met
Kurt vastgemaakt en een paar seconden later hingen we op
7000 voet aan een touwtje onder de helikopter. We gooiden
nog een laatste blik naar de plek waar we de afgelopen 4 uur
hadden vastgezeten. Toen we naar boven getakeld werden
nam het lawaai van de wieken toe en enkele seconden later
lagen we achterin de helikopter. Om 18:00 uur werden we
afgezet op een open weiland. De helikopter ging nu achter de
2 redders aan en zou ons dan terug komen oppikken. Tot die
tijd moesten we gehurkt blijven zitten.
Op de terugvlucht (in het donker) naar Chamonix begon het
pas echt door te dringen in wat voor een hachelijke situatie
we waren terecht gekomen. Ons leven had echt aan een zijden
draadje gehangen. Toen een half uur later ook de crew ter
plaatse kwam stortten we volledig in. De emoties moesten
eruit …
De volgende dag sneeuwde het de hele tijd. In de voormiddag
heb ik een debriefing gehouden met de organisatie. De dag
erna moest ik naar Megève om van daar met de helikopter
(die de berging zou doen) de ballon te gaan localiseren. Het
was mooi weer maar het was onmogelijk om zonder voorbe-
reiding de ballon te bergen.
Pas 2 weken later werd de ballon van de berg gehaald en dit
onder leiding van Jo Roulet (de organisator van de piloten-
stage) en 3 ervaren berggidsen. Er werden piketten in de berg
vastgemaakt zodat het team zichzelf kon securiseren om zo
verder af te zakken naar de ballon. De berging heeft ongeveer
vier uur in beslag genomen.
Op 26 februari in de namiddag kreeg ik een telefoontje. Ik
hoorde de brander van onze ballon. Als bij wonder was er niet
één scheurtje in en alles was perfect in tact gebleven. De bal-
lon werd gedurende de 2 daaropvolgende weken gedroogd in
de lokale sporthal in Les-Carroz.
Op 16 maart arriveerde de ballon met de vrachtwagen terug
bij ons thuis. Diezelfde avond maakten we reeds onze eerste
vaart. Bij het rechtzetten werden we allemaal even stil. Het
hele avontuur zal ons leven lang bijblijven, maar de passie
voor ballonvaren is er alleen maar sterker door geworden.
Een raad die ik dan ook wil meegeven aan alle ballonvaarders
die eens in de besneeuwde bergen gaan varen is dat je steeds
op het ergste moet voorbereid zijn, want het weer kan erg
snel omslaan en de draaiwinden in het hooggebergte kunnen
soms erg verraderlijk zijn. Een goed voorbereid en uitgerust
ballonvaarder is er twee waard!!!
15
ballonstof
Minervum 73464817 ZD Breda076 - 514 53 72
[email protected] NL MG-8061 certified
Prijsverhoging per 1 oktober 2011
Helaas ontkomt Ultramagic er niet aan de prijzen te verhogen,
als gevolg van een stijging van de grondstofprijzen op de wereldmarkt.
De nieuwe prijslijst gaat in per 1 oktober 2011.
MAGIC DEAL!Wees de prijsverhoging voor!
Voor alle aanvragen voor 1 november kunt u nog gebruik
maken van “oude” prijzen.
Bel of mail Ad Haarhuis voor een offerte op maat:
06 53 48 84 39 of [email protected].
Adv Ad Ballon Ballonstof.indd 1 16-09-11 15:38
16
ballonstof In oktober komt zijn prachtige boek ‘Lichter dan lucht - Los
van de Aarde’ uit. Beter dan de titel geeft de ondertitel
‘Geschiedenis van ballon- en luchtscheepvaart in Nederland’
de waarde van dit nieuwe boekwerk aan. Dankzij jaren van
speuren in archieven, interviews met tientallen mensen en veel
lezen in eerder uitgebrachte publicaties heeft Han Nabben een
boek geschreven dat voor ballonvarend Nederland niet alleen
een belangrijk stuk geschiedschrijving vormt maar ook een
goed beeld geeft van de gedrevenheid van de vele mensen die
hun hart verpand hebben aan de ‘lichter dan lucht luchtvaart’.
Niet eerder is er een boek over de ballonvaart en luchtschepen
verschenen waarin zoveel historische documenten zijn samen-
gevat en historisch beeldmateriaal is opgenomen. Dat maakt
het boek van Han Nabben tot een prachtig naslagwerk. Niet
alleen voor ballonvarend Nederland maar ook voor mediaver-
tegenwoordigers, voor leerlingen als bron voor werkstukken,
voor luchtvaarthistorici en passagiers die het geluk hebben
een keer mee omhoog te mogen in een ballon.
In 300 pagina’s, veertien hoofdstukken en meer dan 500 histo-
rische, vaak niet eerder gepubliceerde illustraties is de geschie-
denis van de ballonvaart en de luchtschepen vastgelegd. Vanaf
de pogingen van de gebroeders Montgolfier en Charles tot
de moderne bedrijfstak die ballonvaren is geworden. Voor de
samenstelling van het boek raadpleegde Han Nabben zo’n 40
binnen- en buitenlandse archieven. Op zoek naar krant- en
tijdschriftartikelen, historische afbeeldingen, oude boeken en
vergeelde documenten. Uit al deze kleine puzzelstukjes ont-
stond het totaalbeeld zoals vastgelegd in dit boek.
Han Nabben weet waar hij over schrijft. Zoals veel andere
jonge ballonpiloten begon ook zijn ‘carrière’ als kleine jongen
op de kleuterschool met het tekenen van ballonnen met pot-
lood en waskrijt. Bij wie de interesse echt doorzet volgt dan
vaak het spotten van ballonnen en het zoeken naar een plekje
in een volgcrew. Heeft het virus echt toegeslagen dan volgt
de, soms moeizame, weg van studeren, lesvaarten, examens
en uiteindelijk het behalen van het brevet. Han doorliep het
hele proces en kreeg uiteindelijk in 1995 uit handen van exa-
minator Henny van Loosbroek zijn brevet. Hij nam met ballon-
vaarder Ton Davits deel aan Nederlandse kampioenschappen
ballonvaren, aan de long jump competitie etc. Deze persoon-
lijke ervaringen, kennis en betrokkenheid proef je als lezer van
het boek. Het is ook onontbeerlijk om een boek als ‘Lichter
dan Lucht’ te kunnen schrijven.
Iedereen die langer meeloopt in het wereldje van de bal-
lonvaart kent uiteraard een aantal feitjes en anekdotes uit de
geschiedenis van de ballonvaart. Maar als je eens meeluistert
met de toespraakjes, die door verschillende piloten worden
gehouden als onze passagiers gedoopt worden, weet ook dat
de uitleg van de geschiedenis nogal eens kan verschillen. Het
HeTISALWeeRHeeLWATJAReNGeLeDeN
DATeRoPDeNeDeRLANDSe
BoeKeNMARKTeeNBoeKISVeRSCHeNeN
oVeRBALLoNVAReNINoNS
PoLDeRLANDJe.HANNABBeNHeeFT
DAARINVeRANDeRINGGeBRACHT.
tekst: jooP de wilde
beeld: Han nabben/bdU
17
ballonstofzou te ver gaan om te beweren dat met dit boek onomstotelijk
wordt vastgelegd hoe alles zich in het verleden heeft afge-
speeld. Daarvoor spreken ook historische documenten elkaar
te vaak tegen. Maar door de ordentelijke rangschikking van
bronnen is goed vergelijkingsmateriaal beschikbaar waardoor
de eigen kennis op een waardevolle manier
wordt aangevuld en sommige legendes
broodje aap verhalen blijken te zijn of juist
worden bevestigd.
In tegenstelling tot het ballonvaren is het
luchtschip in Nederland niet serieus van
de grond gekomen. In 1906 ontwierp en
bouwde ingenieur J. Kluijtmans als eerste
Nederlander een luchtschip maar vanwege
gebrek aan belangstelling en financiële
middelen strandde het project. Door een
aantal Nederlandse ballonpiloten is vanaf de vijftiger jaren
in de vorige eeuw geëxperimenteerd met heteluchtbal-
lonschepen. Cees Hoogstede en Leon van Tongeren kozen
eind jaren zeventig regelmatig het luchtruim met de
PH-ZEP om reclame te maken voor C&A. Medio jaren tach-
tig haalde Hans Zoet een luchtschip van Thunder en Colt
naar Nederland en volgde in het Zwitserse Chateau-d’Oex
een opleiding tot luchtschipper. Gerard Hoogeslag volgde
in 1989 met het Toyota luchtschip. Al deze luchtschepen
zijn inmiddels al vele jaren uit het luchtvaartregister uitge-
schreven.
Vandaag de dag is vanuit de ballonwereld alleen Rien Jurg nog
actief met luchtschepen. Het is goed dat in het boek van Han
Nabben ook dit deel van de ballongeschiedenis in Nederland
uitvoerig is beschreven.
De geschiedenis van de Nederlandse luchtschepen is min of
meer te vergelijken met die van de gasballonvaart. Ook daar is
Rien Jurg samen met Ron van Houten als enige nog actief en
in het bezit van een ballon. Sinds de eerste gasballonvaart van
Charles in 1783 verliep de ontwikkeling van de gasballonvaart
veel sneller dan die van de heteluchtballon. Ook in Nederland
werden al snel vaarten door buitenlandse piloten gemaakt
In 1804 was Abraham Hopman de eerste Nederlander die
opsteeg in een gasballon. Al snel werd het
militaire belang van ballonnen onderkent.
Vanuit de militaire toepassing volgden de
sportieve prestaties. De sportieve gasbal-
lonvaart beleefde in Nederland zijn glorie-
jaren in het begin van de vorige eeuw. Vooral geschreven door
het echtpaar Boesman en de leden van de Haagse Ballonclub.
Vanuit de gasballonvaart ontstond de Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor de Luchtvaart. Het staat allemaal prachtig
beschreven en goed gedocumenteerd in het boek van Han
Nabben.
In een apart hoofdstuk beschrijft Nabben de revival van de
18
ballonstof heteluchtballon. Na experimenten in de vijftiger jaren door Ed
Yost in Amerika, werd de moderne propaanbrander ontwik-
keld die het gebruik van heteluchtballonnen binnen het bereik
bracht van de pioniers van de niet commercieële ballonvaart.
Het echtpaar Boesman,
de in Nederland wonende
Brit Simon Faithfull, Ad
Haarhuis, Hans Zoet,
Henk Brink, Hans Habers,
Mathijs de Bruijn, Cees
Hoogstede, Ton Kurvers,
Leon Leemans en Leon van
Tongeren vormden de eer-
ste generatie ballonvaar-
ders die de basis legden
voor uiteindelijk een com-
pleet nieuwe bedrijfstak in
Nederland.
Ook de Nederlandse bijdrage aan tochten over
de Atlantische Oceaan ter voorbereiding op de
‘Race om de wereld met een ballon’ worden uit-
voerig in het boek beschreven. Henk en Evelien
Brink, Evert Louwman, Willem Hageman en
Gerhard Hoogeslag schreven voor Nederland op
dit terrein geschiedenis.
Met het boek ‘Lichter dan lucht - Los van de
Aarde’ heeft Han Nabben een prestatie van
formaat geleverd. Een zeer goed leesbaar boek,
een naslagwerk en een uitermate mooie bundeling van his-
torische documenten en beeldmateriaal van de ‘lichter dan
lucht’ luchtvaart. Een boek dat in de boekenkast niet mag
ontbreken.
Slechts op één punt zou in de toekomst uitbreiding wenselijk
zijn. De opkomst van de commercie in de moderne ballon-
vaartwereld vraagt om een uitgebreid hoofdstuk. De wereld
van de sponsoren, de vipvaarten, de ontwikkeling van bal-
lonvaartbedrijven, de ontwikkelingen in bal-
lonvaartverwachtingen door het KNMI, het
jarenlang overleg met organisaties zoals
het LTO, vernieuwde luchtvaartwetgeving,
de komst van Europese wetgeving die van
grote invloed wordt op ballonvaren, de
komst van het commercial pilot lincense …
Die onderwerpen mogen in de toekomst
breder worden uitgelicht. Als geschied-
schrijver zou Han Nabben dat uitstekend
kunnen. Dat heeft hij bewezen met ‘Lichter
dan lucht, Los van de aarde’.
lichter dan lucht is een uitgave van de BDU in Barneveld.
ISBN ISBN 978-90-8788-151-1 NUR 465
Prijs € 49,95
19
ballonstof
De KNVvL
werkt hard
aan invoering van VMS.
Ondergetekende werkt met de leden van de commissie VMS
van de afdeling Ballonvaren daar aan mee. De methodiek is er
en de plannen liggen in concept klaar. Eigenlijk was dat niet
zo erg moeilijk; er zijn natuurlijk beschikbare modellen van
VMS die na aanpassing goed kunnen worden gebruikt voor
ballonvaren. De komende tijd zal u daar meer van horen.
fatale inciDenten (2)
‘The Killing Zone’ zo noemt Paul A. Graig de periode van erva-
ring tussen 100 en 300 uur.
(zie Ballonstof zomer 2011).
Een periode van onervarenheid is natuurlijk onvermijdelijk. Om
300 uur te bereiken moet je eerst 10, 20 dan 200 en 300 uur
varen. Is de ‘Killing Zone’ te vermijden?
Nee, te vermijden niet, maar ‘The Killing Zone’ is wel te ‘
bevechten’:
- Door je bewust te zijn van je gebrek aan ervaring.
- Hulp en advies te vragen aan meer ervaren collega’s.
- Het is perfect ballonweer met een prima richting en grote
weilanden, waarom dan een uitgebreide vaart voorbe-
reiding doen? Doe het toch! Dergelijke omstandigheden
nodigen uit voor een relaxte houding van de ballonvaarder
terwijl ballonvaren nu net gaat om alertheid en controle!
- Collega’s starten op hetzelfde veld en sommige ‘hangen’
al. De wind is 8 tot 10 kt s met soms nog een uitschieter. Je
twijfelt en je wacht, de wind neemt niet af.
Cancelen terwijl je collega’s al hangen? Doen! Je eventuele
passagiers zullen je uitleg dat jij met je beperkte ervaring
het verstandiger vindt om niet te starten begrijpen.
vms in De praKtijK
Ik vaar een A-450 en heb een aantal parachutisten aan boord
die op 6500 ft zullen uitstappen. Het is druk in de mand. Een
clubje vrolijke Amsterdammers praat er lekker op los en vraagt
mij van alles. Voor take off test ik de RDS (rode lijn) en laat de
lijn vlotjes terugschieten door mijn hand. We gaan take off en
klimmen naar 6500 ft. De hele vaart wordt gefilmd door diver-
se ‘Go Pro’ camera’s. Op hoogte stappen de para’s uit waarna
ik na een uurtje op zoek ga naar een landingsplek. Tot zover
niets aan
de hand. Een paar
weken na de vaart word ik door
de eigenaar van de ballon gewezen op een leer-
zaam YouTube filmpje. Op het filmpje is te zien hoe mijn rode
RDS lijn in een lus erg dicht bij de springende para’s hangt. De
lijn wordt zelfs nog even vast gehouden door een oude dame
die de lijn vasthoudt alsof ze zich vasthoudt aan de handvaten
in de tram! Oef, wat had er kunnen gebeuren,….een onver-
wachte ruk aan mijn rode lijn, je moet er niet aan denken. Ik
had beter moeten opletten zeker met para’s aan boord!
In Ballonstof ‘zomer 2011’ staat een leerzaam artikel over
‘Springen uit een ballon’ van Jean Louis Becker.
lastiger zal worDen De invoering van vms
’80% van je succes is communicatie’ zei mijn baas vroeger.
Hij had het dan over communicatie met collega’s, klanten en
anderen (ook met je vrouw en hond zei hij dan!).
Dat lijkt mij voor VMS zeker waar. We zullen moeten com-
municeren over VMS. Over nut en noodzaak en over hoe VMS
toe te passen. Dus communiceren we over VMS o.a. door
deze stukjes in Ballonstof. Ik ben al gewaarschuwd dat ‘VMS-
denken’ jaren gaat nemen voordat het tussen de oren gaat
zitten.
Wat niet wegneemt dat u als ballonvaarder al aan de slag kunt
…
In het overleg wat PBN en KNVvL hebben met Inspectie
Verkeer en Waterstaat werd ons duidelijk dat IVW vraagtekens
zet bij het ballonvaren en sommige bijzondere activiteiten.
Koken en dineren in de ballon kwam aan de orde. Als er
tijdens het varen niet gerookt mag worden hoe zit dat dan
met gasbranders die voor het klaar maken van de gerechten
gebruikt worden? Tijdens een dinervaart worden uitklap pla-
teaus gebruikt om meer ruimte te creëren. Wat als zaken over-
boord vallen. Heeft u al een risico inventarisatie en evaluatie
gemaakt? Bedenkt bij al uw activiteiten wat er mis kan gaan
en bedenk hoe u daar op gaat reageren, ‘what if’. Niet alleen
voor koken en dineren in de ballon maar b.v. ook voor een
camerateam in je mandje, parachutisten, iemand in je mand
met een lichamelijke beperking, etc. etc.
HUib Holsteijn
20
ballonstof
DeKoMSTVANSTeeDSMeeRWINDMo-
LeNPARKeNeNeeNReCeNTeDISCuSSIe
TuSSeNeeNMoLeNAAReNeeNAANTAL
ReGIoCoöRDINAToReNGeeFTAANLeIDING
IeTSTePuBLICeReNoVeRMoLeNSeN
TuRBuLeNTIe.
In principe zal aan de voorzijde van een molen een aanzui-
gende werking plaatsvinden en zal er aan de achterzijde van
de molen een afname van de wind meetbaar zijn. Maar achter
de molen is wel sprake van turbulentie. De afname van de
windsnelheid direct achter de molen en de turbulentie van de
lucht zijn de reden dat molens niet te dicht bij elkaar worden
geplaatst. Waar veel windmolens in elkaars nabijheid staan
zal een sterke variatie aan windsnelheden meetbaar zijn en
is er op vele plaatsen sprake van turbulentie. De variaties in
windsterkten en turbulentie verschillen met de hoogte en de
afstand ten opzichte van de molen. Voor ballonvaarders een
serieus risico.
Om een idee te geven over welke snelheden wij het hebben
een paar cijfers uit een rapport over dit onderwerp. Daarbij
moet in aanmerking worden genomen dat de hoogte van
een windmolen uiteraard in relatie staat tot de diameter van
de rotorbladen. Bij een grotere diameter van de rotorbladen
dient de molen hoger te zijn om te voorkomen dat de bladen
sterk worden afgeremd door de turbulente lucht rond de
bladen. Zouden de bladen de grond te dicht naderen dan zal
de turbulentie die dan ontstaat de bladen te veel afremmen.
Bij rotorbladen met een diameter van 93 meter, geplaatst
op een hoogte van 126 meter en een omwentelsnelheid van
17 toeren per minuut ontstaan er aan de tips van de wieken
snelheden van 298 kilometer per uur (160 knopen). Dat levert
een windsnelheid aan de tips op van 13,8 meter per seconde
(26,8 knopen). Bij een diameter van 120 meter op een hoogte
van 195 meter loopt de omwentelingssnelheid van de tip van
de bladen op tot 384 kilometer per uur (207 knopen) en de
windsnelheid rond de tip tot 17,8 meter per seconde (34,6
knopen). Hoe verder van de tip verwijderd hoe lager deze snel-
heden uiteraard zijn en uiteindelijk zal de windsnelheid gelijk
zijn aan de heersende windsnelheid. De windsnelheid rond de
tip van de bladen van de molen zijn uiteraard niet gelijk aan
de wind in het schaduwvlak van de molen.
In het schaduwvlak van de molen moet rekening gehouden
worden met een afname van de windsterkte met een factor 3.
Maar wel met sterke turbulentie. De molen naderend met een
snelheid van 15 knopen zou achter de molen een afname van
de wind tot gevolg hebben tot rond de 5 knopen maar moge-
lijk met volledig verlies van de controle over de ballon door
turbulentie. Hoe verder van de molen verwijderd hoe meer de
windsnelheid in het schaduwvak de werkelijke windsnelheid
van de onderste luchtlaag weer zal benaderen.
Indien het zou gaan om het passeren of landen in de omge-
ving van één windmolen dan lijkt het een overzichtbare en
handelbare situatie. Landen in een windmolenpark met de
invloed van vele molens kan tot bijzonder gevaarlijke situaties
leiden.
Bij het groeiend aantal molens in Nederland lijkt het bijzonder
zinvol om nader literatuuronderzoek te doen naar de gevolgen
en risico’s van molens en windmolens voor ballonvaarders.
De gevaren van turbulentie
ronD winDmolens
tekst: jooP de wilde
21
ballonstof
De gevaren van turbulentie
ronD winDmolensDeeeRSTeKeeRDATPIeTeRKooISTRA
eeNHeTeLuCHTBALLoNZAGWASToeN
HIJoP9JARIGeLeeFTIJDeIeReNAANHeT
ZoeKeNWASINDeWeILANDeNRoNDoM
JouRe.DATDINGDAARHooGINDeLuCHT
MAAKTeeeNoNWISBAReINDRuK.
Gefascineerd door de luchtvaart en het piloot worden
beheerst een groot deel van zijn jeugd. Met vliegers maken en
die naast huis oplaten op een groot grasveld waren zijn ogen
altijd naar boven gericht.
Toen in de jaren tachtig een hete-
luchtballon opsteeg op hetzelfde
grasveld wist Pieter het zeker:
ballonvaarder zou hij willen wor-
den. Leuk detail was dat naar
aanleiding van deze opstijging het
idee werd geboren om de Friese
Ballonfeesten te organiseren.
Het vliegers maken werd geruild
door het idee om een varend
model van een heteluchtballon
te maken. Pieter kwam in contact
met de Eibergse modelvliegclub
omdat één van de leden van deze
club, Henri Achterberg, reeds een
dergelijke ballon had. Er werden
gegevens uitgewisseld en toen
werd er aan de slag gegaan met
het bouwen van de ballon. Bij de
toenmalige Thunder & Colt fabriek
werden stukken reststof opge-
vraagd die de moeder van Pieter
in elkaar naaide tot een envelope
van 20 m³. Op de MTS waar Pieter
de opleiding werktuigbouw volg-
de werd de brander gemaakt en
het frame van de mand die weer
door een kennis van pitriet werd
voorzien. In het voorjaar van 1985
ging de modelballon voor het
eerst de lucht in.
Het ballonvaarder worden werd
iets makkelijker toen door de Friese Ballonfeesten ‘Ballonsport
Friesland’ werd opgericht en toen deze club een ballonschool
ging beginnen schreef Pieter zich in. Bij Pier Haven werd aan
de keukentafel een jaarlang theorieles gegeven en toen na een
jaar de theorie binnen was (Pieter had toen nog nooit in een
ballon gevaren) werd in het daaropvolgende jaar de praktijk
geleerd. In oktober 1990 werd bij Hans Habers het praktijkexa-
men met goed gevolg afgelegd en met zijn 19 jaar was Pieter
op dat moment de jongste ballonvaarder van Nederland en de
5e gebrevetteerde ballonvaarder van Friesland. Pieter zijn opa
was zijn eerste betalende passagier.
In de jaren daarna werd er veel gevaren voor Ballonsport
Friesland om de kosten voor de opleiding terug te verdienen
en hadden die geen vaarten dan werd er freelance gevaren
voor andere bedrijven. Er werd veel ervaring opgedaan op
meer dan 100 verschillende ballons.
In de jaren 90 werd er van het eerst
verdiende geld een wedstrijdbal-
lon gekocht. Het eerste Nederlands
kampioenschap werd binnenge-
haald in 1997 en het tweede in
2000. Toen ook in dat jaar de 6e
plaats werd behaald op het EK
in Luxemburg waren er genoeg
doelen behaald om met een bevre-
digend resultaat te stoppen met
wedstrijdvaren. Het wedstrijdvaren
werd samen met broer Johannes
als team gedaan. Deze wedstrijd-
periode waar vaak op het scherpst
van de snede werd gevaren is
zeer waardevol geweest voor het
opdoen van de nodige ballonvaart
ervaring. De gevaren EK’s, WK’s en
Long Jump vaarten worden gezien
als hoogtepunten. Een leuke anek-
dote is dat Johannes na de start
van een Long Jumpvaart in Venlo
na het verliezen van het radiocon-
tact op de IJsselbrug in Deventer op
de uitkijk stond, terwijl Pieter al aan
het landen was op de zeedijk van
Peasens Moddergat. Het wedstrijd-
varen wordt nu veel door Johannes
gedaan met dezelfde drive en pas-
sie als toen hij crew was bij Pieter.
Tijdens deze wedstrijdperiode werd
het Noordelijk Ballonvaartcentrum opgericht en tussen het
vele ballonvaren door werd er ook nog gestudeerd, de studie
HTS Technische bedrijfskunde werd in 1998 afgerond. De
noorDelijK ballonvaartcentrum: van zolDerKamer naar professioneel allrounD ballonbeDrijf
Pieter[tje] kooistra, 15 jaar oUd en al modelballonPiloot
22
ballonstof
zolderkamer bij Pieter zijn ouders thuis diende destijds als kan-
toor en studeerkamer.
Een leuke en leerzame zijstap in de balloncarrière was het
zijn van examinator. Tijdens deze functie werden naast het
afnemen van praktijkexamens, het bestaande praktijkexamen
gestandaardiseerd en werd het huidige CPL ballon brevet in de
steigers gezet.
Toen na een aantal jaren als subdealer van Lindstrand Balloons
in de beginjaren van 2000 het hoofddealerschap aan hem
werd toevertrouwd kwam de wens om zelf ballons te onder-
houden dichterbij. Lindstrand verlangde dat de dealers naast
de verkoop ook service moesten verlenen en zo werd er een
oriënterend gesprek gehouden in Hoofddorp over hoe een
dergelijk bedrijf op te zetten. Met deze vergaarde informatie
werd er aan de slag gegaan en werd een eerste stap gezet
naar het onderhoudsbedrijf. Toen de nationale erkenning bijna
rond was werd er vanuit het IVW het advies gegeven om het
geschreven handboek om te zetten naar een handboek dat
geschikt was voor het volgen van de nieuwste EASA regels.
Door dit advies werd de eerste afgifte met zeker twee jaar
vertraagd en dat wordt het IVW nog steeds kwalijk genomen.
Met name het feit dat toen de aanvraag voor een EASA erken-
ning op de mat lag en deze pas na 8 maanden in behandeling
werd genomen en er toen werd gezegd dat de mensen van
het IVW nog niet waren geschoold in het beoordelen van de
aanvraag werd als zwaar teleurstellend ervaren. Gedane inves-
teringen die werden verlangd door het IVW konden pas twee
jaar later worden terugverdiend. De frustratie van dit alles
werd omgezet in een nog grotere motivatie om door te zetten
en de erkenning binnen te halen. Begin 2009 werd de onder-
houdserkenning afgegeven en begin 2011 kon het Noordelijk
Ballonvaartcentrum (NBC) zich een CAMO+ bedrijf noemen.
Tijdens het laatste traject kwam het aanbod van Bas van Wijk
(door Fokker gedetacheerd bij defensie voor het maken en
bewaken van onderhoudsprogramma’s van helikopters) om
het kwaliteitstraject te bewaken en te helpen met de laatste
loodjes in het Continuing Airworthiness Management. Met
Bas heeft het NBC in één keer veel en kostbare kennis in huis
gehaald waardoor het bedrijf direct een volwaardig CAMO
bedrijf is.
Het onderhoudsbedrijf is gecertificeerd voor onderhoud aan
de merken: Lindstrand, Cameron, Thunder & Colt, Sky, Ultra
Magic, Schroeder, Kubicek en Kavanagh. Bij al deze fabrikan-
ten zijn meerdaagse cursussen gevolgd voor het onderhouden
en inspecteren van het equipment.
Naast Pieter zijn de volgende personen werkzaam binnen het
bedrijf: Bas van Wijk als Quality Manager. Rupert Maud is de
Engelse zwager van Pieter en heeft toen hij nog in Engeland
woonde twee jaar bij Lindstrand gewerkt aan verschil-
lende ballonprojecten. Ook had Rupert een bedrijf genaamd
Airbabies dat cold air inflatables, helium blimps en reclame
banners maakte voor op ballons. Rupert doet de ballonrepa-
raties en is tevens ballonvaarder binnen het bedrijf. Martine
Vellema, de partner van Pieter, is werkzaam op het kantoor en
is voor velen het eerste contact bij het NBC. Pieter en Martine
zijn de trotse ouders van hun 5 jarige dochter Floor. Bauke
Rein zorgt ervoor dat al het ballonmateriaal na de vaart weer
netjes wordt gemaakt en weer wordt klaargezet voor de vol-
gende vaart. Ook assisteert Bauke Rein als extra hulp bij keu-
ringen en in het atelier. Johannes Kooistra doet reparaties aan
manden. Door zijn werk als ambachtelijk molenmaker heeft hij
veel ervaring in het werken met riet, hout en leer. Velen onder
ons kennen Johannes ook als gepassioneerd ballonvaarder.
Rik Kornet is ballonvaarder voor het NBC en de schakel tussen
onder veel belangstelling maken Pieter en joHanneskooistra HUn model vaarklaar.
23
ballonstof
Funkwerk Avionics en het NBC. Door het dealerschap van Rik
kan het NBC ook instrumenten aanbieden en servicen.
Het bovenstaande team zou je als volgt kunnen omschrijven:
veel ervaring, creatief, enthousiast, gedreven, precies, zorgvul-
dig en serieus.
Het bedrijfspand waar het NBC in is gevestigd is een oude bus-
fabriek en het ligt prachtig aan de haven van Joure. Het pand
is verdeeld in een entree, twee kantoorruimtes, werkplaats,
Met ingang van het volgend ballonvaartseizoen zal door het
KNMI een nieuwe ballonvaartverwachting worden uitgegeven.
Het ballonvaartbandje en de verwachting zoals die nu binnen
de website ‘Luchtvaartmeteo.nl’ gepresenteerd worden, ver-
dwijnen. Daarvoor in de plaats komt een ballonvaartverwach-
ting met een prachtige grafische presentatie die op zowel een
computer, als op smart phones en andere digitale apparatuur
is uit te lezen.
Eind 2010 kondigde het KNMI in het reguliere overleg met
KNVvL, Afdeling Ballonvaren en PBN al aan een nieuwe ver-
wachting voor de ballonvaart te willen ontwikkelen. Deze
ontwikkeling werd ingegeven door de behoefte meer en meer
weerinformatie voor de luchtvaart automatisch te genereren.
Nieuwe ict-ontwikkelingen maken het ook mogelijk deze data
op een overzichtelijke, grafische manier te presenteren. Een
ontwikkeling die zich bijvoorbeeld ook heeft voorgedaan bij
buienradar.
In eerste instantie is het nieuwe product, ontwikkeld door
Rutger Boonstra van het KNMI, getest door de vaste gespreks-
partners met het KNMI, Willem Hijink en Joop de Wilde. In
september van dit jaar is een grotere groep ballonvaarders
uitgenodigd om deel te nemen in een testgroep. Op de alge-
mene ledenvergadering in het najaar zal een eerste presentatie
plaatsvinden waarna zo snel mogelijk zal worden overgescha-
keld naar het nieuwe systeem.
nieuwe ballonvaartverwacHting Knmitekst: jooP de wilde
ruim atelier van 200m² en een loods voor de stalling van het
ballonmateriaal.
Na een eerder gehouden open dag in 2009 en het organiseren
van het NK ballonvaren in juni dit jaar houdt het NBC weer een
open dag op 5 november a.s. voor geïnteresseerden die het
bedrijf nog niet kennen en voor bestaande klanten
tekst en foto’s: Pieter kooistra
Hoe long kan een jUmP zijn? de dijk aan de waddenzee als landingsPlek.s
24
ballonstof
Iets terugdoen
INMeIDeeDIKeeNoPRoePoMDe‘KAN-
TooRMeNSeN’VANDeKNVVLeeNSeeN
GRATISBALLoNVAARTTeBeZoRGeN.DAT
ZIJNPeRSLoTMeDeDeMeNSeNDIeHeT
VooRoNSMoGeLIJKMAKeNoMBALLoNTe
-BLIJVeN-VAReN.DeReSPoNSuIToNZe
LeDeNWASHARTVeRWARMeND.
Toch had de organisatie nog de nodige voeten in aarde. Mede
omdat een deel van het KNVvL-werk gedaan wordt door de
bergklimmersbond, die in hetzelfde pand is gehuisvest en vica
versa. Zo kwamen we toch op een aanzienlijke groep passa-
giers.
Er werd gekozen voor een ochtendvaart, omdat ballonvaarders
nu eenmaal meestal ‘s avonds hun geld moeten verdienen.
Daarom moesten de KNVvL’ers op een tijd uit hun bed die op
een normale werkdag tot een staking zou leiden. Uiteraard
was het weer op de eerstgekozen datum ongeschikt om een
vaart te maken maar op 30 augustus was het dan zover.
Hans van Hoesel, die de logistiek op zijn schouders had geno-
men, had een mooi veld op bastion De Pettelaar ge kozen als
opstijgplek.
Hans van Hoesel geeft een briefing aan crew en
Piloten. [HUib, wel oPletten!]
iedereen stak zijn Handen Uit de moUwen vanUit de lUcHt is de stervorm van bastion de Pettelaar
mooi te zien
Na een rustige, mooie vaart werd er verzameld bij een gas-
tankpunt, waar de ballonvaarders hun verbruikte gas gratis
konden aanvullen. Vanaf hier trok de colonne naar een res-
taurant om gezamenlijk het ontbijt te gebruiken. Dat was
nog eens een begin van een doordeweekse werkdag!
Naast de vrijwilligers die de vaarten hebben uitgevoerd, wil,
ik nog graag even de mensen noemen die hun diensten heb-
ben aangeboden: Rick de Groot, Jelke Haven, ErikBosman,
Mathijs de Bruijn, Familie van Herk en Sebe Kruijer.
25
ballonstof
Iets terugdoen
De helden van de dag, de mensen die voor dag en dauw hun bed uitkwamen om onbaatzuchtig een ballonvaart voor de mensen die
ons ondersteunen mogelijk te maken. Foto boven: Piloten Coen van den Heuvel, Peter van Harten, Stijn Staelens, Frans van Hooft en
Hans van Hoesel. Foto onder: Crew Huib Holsteijn, Andries van Hoesel, Geert van Leuken, Ada van Ginkel, Inesen Ostravska, Annie en
Theo van Hoof.
Na instructie staken alle passagiers de handen uit de mou-
wen en stonden de ballons in een mum van tijd klaar om het
luchtruim te kiezen. Niet echter vóór Frouwke iedereen van
Limburgse vlaai had voorzien vanwege haar verjaardag [en
omdat haar zoon die week wereldkampioen zweefvliegen bij de
junioren was geworden. Proficiat!]
26
ballonstof
Stelt u zich de volgende - niet geheel denkbeeldige - situatie
voor: een ballonvaarder landt in hoog gras. Een weiland dat
best wel eens de volgende dag gemaaid zou kunnen worden.
Na de landing wordt de boer de gebruikelijke vergoeding
aangeboden plus een reële - gasunie - schadevergoeding voor
hoog gras. De boer is daarmee niet tevreden en eist meer
geld. Komt dat geld er niet, zal hij aangifte doen tegen de bal-
lonvaarder en zijn passagiers wegen huis- of erfvredebreuk.
Kan dat?
Nee, dat kan niet.
Een weiland of akker valt niet onder wat het wetsartikel
noemt: ‘… de woning of het besloten lokaal of erf …’ ver-
volgens is de ballonvaarder niet ‘ … wederrechtelijk binnen
gedrongen …’. Immers volgens de wet mogen ballonnen in
andermans weilland landen.
Daarnaast moet de eigenaar de ballonvaarder en zijn passa-
giers driemaal op onmiskenbare wijze hebben gesommeerd
Loze dreigementen tekst: jean loUis becker
… hoog gras. Een weiland dat best wel leens de volgende dag gemaaid zou kunnen worden …
zijn grond te verlaten. Daar hebben we als ballonvaarder
natuurlijk geen bezwaar tegen, mits we onze ballon mogen
bergen. Daarvoor moet de eigenaar - volgens artikel 23 boek
5 van het Burgerlijk wetboek - ons dan wel de gelegenheid
bieden.
Dreigen met aangifte met het oogmerk geld te krijgen op zich
noemt men afpersing.
Doet de boer toch aangifte, is hìj degene die in overtreding
is. Het doen van een valse aangifte valt onder het strafrecht,
Artikel 268 Wetboek van Strafrecht.
Dus verstandige landeigenaren kiezen eieren voor hun geld en
begeven zich niet op het terrein van de onzinnige aangifte.
Artikel 138 Wetboek van Strafrecht. (Huisvredebreuk)
Hij die in de woning of het besloten lokaal of erf, bij een
ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringt of, weder-
rechtelijk aldaar vertoevende, zich niet op de vordering
van of vanwege de rechthebbende aanstonds verwijdert.
• Verkoop Lindstrand balloons
• Onderhoud, Inspecties en ARC’s
• Bewaken permanente luchtwaardigheid
• Dealer Funkwerk Transponders + Transceivers
Lindstrand dealer
“Ik kende Pieter niet maar heb toch mijn ontwerp voor een
210 en 150 ook bij hem neergelegd. Een goede keus
bleek uit de prijs/kwaliteit verhouding maar ook door
de inzet en eerlijk advies van deze dealer. Toen was
de keus snel gemaakt.”
“Tijdens de bouw werd er met me meegedacht en werd ik continu op de hoogte gehouden van de
ontwikkelingen. Vlak voordat de ballons klaar waren kreeg ik een uitnodiging van Pieter om de
ballons alvast te bekijken bij de Lind-strand fabriek in Engeland.”
“De ballon werd volgens afspraak geleverd. Ook was Pieter aanwezig bij de allereerste
testinflation. Ben dus erg onder de indruk.”
Tony de Hond, Xclusive Ballonvaarten Oosterhout
Nieuw artwork
“Het vakmanschap waarmee het nieuwe logo is gemaakt
en aangebracht op mijn bestaande ballon is duidelijk
te zien bij het onderhouds-bedrijf van Pieter Kooistra. Er
is nauwkeurig en met zorg aan gewerkt en bovenal... mijn klant is
zeer tevreden met het resultaat.”
Homme Jonkman, Luchtdoop Ballonvaarten Akkrum
Open dag 5 november
Wij nodigen u uit voor onze open dag op zaterdag 5 november 2011 van 11:00 tot 17:00
Wij bieden U een interactieve dag met:
• Informatie over het onderhoudsbedrijf, keuren en onderhoud.
• Uitleg regelgeving door Bas van Wijk, Quality Manager van het onderhoudsbedrijf.
• Modern navigeren: Hoe navigeer jij?, laat dit zien en deel je ervaring.
• Funkwerk Avionics Duitsland: Productpresentatie en gratis controleren van uw transponder.
• Lindstrand balloons: Produktpresentatie van Chris Sanger Davis.
Uiteraard zorgen wij ook voor een hapje en een drankje.
Lindstrand Holland / Noordelijk Ballonvaartcentrum is een EASA Subpart F erkend onderhoudsbedrijf en een CAMO+ organisatie. Onze erkenningsnummers zijn NL.MF.3060 en NL.MG.8060.
Vegelinsweg 1 • 8501 BA • Joure • 0513 41 75 03 • [email protected] • www.lindstrand.nl
Ballonreparaties Mandreconditioning
Ook een brander heeft regulier onderhoud nodig
• Onderhoud, inspecties en ARC’s• Verkoop Cameron ballonnen en toebehoren• Dealer Garrecht transponders
BALLOONS | BURNERS | BASKETS | CYLINDERS | FANS | ACCESSORIES
