60
Basic Exercise Physiology Sarissa Rangkla, MD. Department of Rehabilitation Medicine Department of Rehabilitation Medicine Faculty of Medicine Chulalongkorn University Chulalongkorn University

Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

  • Upload
    vanngoc

  • View
    219

  • Download
    4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Basic Exercise Physiologyy gy

Sarissa Rangkla, MD. Department of Rehabilitation MedicineDepartment of Rehabilitation Medicine

Faculty of Medicine Chulalongkorn UniversityChulalongkorn University

Page 2: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ประโยชนของการออกกาลงประโยชนของการออกกาลง

โ ใ• ปองกนการเกดโรคหลอดเลอดหวใจ

• ลดอตราตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ • ลดอตราตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ

• ลดอตราตายโดยรวม

Page 3: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การรกษาดวยการออกกาลงการรกษาดวยการออกกาลง

โ ใ โ ไ• การออกกาลงมประโยชนมาก แตกอาจกอใหเกดโทษได ถา

ทาไมเหมาะสม ทาไมเหมา สม

• ผปวยโรคหวใจ ความเสยงตอการออกกาลง

• การออกกาลงมความเฉพาะเจาะจง (Specificity) ตองทาใหถก

ชนด ตาแหนง วธการ จงจะไดผลตามตองการ ชนด ตาแหนง วธการ จงจะไดผลตามตองการ

• ตองเขาใจหลกการของการออกกาลง และภาวะของผปวย

เพอใหการออกกาลงไดประโยชนสงสดและไมเกดโทษ

Page 4: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ประเภทของการออกกาลงประเภทของการออกกาลง

• Endurance training (Aerobic exercise)

– Cardiopulmonary & peripheral benefit Cardiopulmonary & peripheral benefit

• Strength training (Resistive exercise)

– Peripheral benefit

• Flexibility training: ROME & stretching

• Balance & coordination trainingBalance & coordination training

Page 5: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

สรรวทยาของการออกกาลงสรรวทยาของการออกกาลง

ใ • การออกกาลงตองใชพลงงาน

– ขณะพก รางกายใชพลงงานตา (~1.2 kcal/min) ( )กลามเนอใชพลงงาน < 20% ของทงรางกาย

ขณะออกกาลง รางกายใชพลงงานเพมขน 15 20 เทา – ขณะออกกาลง รางกายใชพลงงานเพมขน 15 – 20 เทา

กลามเนอมดทออกแรงใชพลงงาน 80 – 90% ของทงรางกาย

• แหลงพลงงาน = ATP

ATP ADP + Pi + energy ATP ADP + Pi + energy

ATP ในกลามเนอ มพอใชได 5–10 วนาท ตองสรางทดแทน

Page 6: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

สรรวทยาของการออกกาลงสรรวทยาของการออกกาลง

Metabolic pathways: ADP ATP

• Anaerobic metabolism • Anaerobic metabolism

– Creatine phosphate system: สรางไว หมดไว (30 วนาท)

– Rapid glycolysis (lactic acid system): สราง/หมดเรว (1-2

นาท) ไดนอย (2 4 ATP) มของเหลอ = lactic acid fatigueนาท), ไดนอย (2-4 ATP), มของเหลอ = lactic acid fatigue

• Aerobic metabolism

– Aerobic oxidation system: สรางชา ไดมาก (36-38 ATP) ไม

จากดเวลา ของเหลอ = CO กบ H Oจากดเวลา ของเหลอ = CO2 กบ H2O

Page 7: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3
Page 8: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ใการออกกาลงทกชนด ใชการทดแทนพลงงานรวมกนทก

pathways แตในสดสวนทตางกน pathways แตในสดสวนทตางกน

• ออกกาลงสนๆ หนกๆ ใช Anaerobic มาก

• ออกกาลงนานๆ เบาๆ ใช Aerobic มาก

Page 9: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การแลกเปลยนกาซการแลกเปลยนกาซ

ไ ใ ใ• เพอนา O2 ไปใชในการสรางพลงงาน และกาจด CO2 ออก

จากรางกายจากรางกาย

Pulmonary ventilation (Ve)

• ขณะพก: 6 L/min

• ออกกาลง: เพมขน 15 – 25 เทา

– ออกกาลงเบาถงปานกลาง เพมดวย tidal volume ออกกาลงเบาถงปานกลาง เพมดวย tidal volume

– ออกกาลงหนก เพมดวย RR

Page 10: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การแลกเปลยนกาซการแลกเปลยนกาซ

ใ• VO2 = อตราการใชออกซเจนของรางกาย

– บอกความหนกของกจกรรมททา บอกความหนกของกจกรรมททา

– จากดดวย VO2max บอก cardiovascular fitness ของคนๆนน

• VCO2 = อตราการสรางคารบอนไดออกไซด

VO2

UntrainedVO2max

Trained

Intensity

Page 11: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Anaerobic ThresholdAnaerobic Threshold

ไ• เมอออกกาลงหนกถงจดหนง การแลกเปลยนกาซไมเพยงพอกบ

ความตองการพลงงานของรางกาย ตองเพมการทางานของ anaerobic pathway มาชวย

เกดการสะสมของ lactate และการคงของ CO metabolic • เกดการสะสมของ lactate และการคงของ CO2 metabolic acidosis

Page 12: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Anaerobic ThresholdAnaerobic Threshold

ใ โ ใ โ ใ• เปนขอจากดหนงในการออกกาลง โดยเฉพาะในผปวยโรคหวใจ

• ควรใหออกกาลงในระดบตากวา anaerobic threshold a ae ob c es o d

• สามารถเปลยนแปลงได

Sedentary 50-60% VO2max highly-trained 70-90% VO2max

Page 13: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

O DebtO2 Debt

Steady StateSteady State

หยดออกกาลง

Page 14: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

O2 Debt2

• หลงหยดออกกาลง รางกายยงตองใช O2 มากกวาระดบพกอยอกชวงหนง อกชวงหนง

– ใชคน O2 ทยมมาจากแหลงสะสมตางๆ (จากชวง O2 deficit)

– กาจด lactic acid ทตกคาง

– สราง ATP, CP, glycogen คนแหลงสะสม

• ทาใหมอาการหอบเหนอยภายหลงการออกกาลง

Page 15: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Basal Metabolic RateBasal Metabolic Rate• ขณะพก ผชายหนก 70 กก จะใชออกซเจน 3 5 cc/kg/min ขณะพก ผชายหนก 70 กก.จะใชออกซเจน 3.5 cc/kg/min

• 1 metabolic equivalent (1 MET)

• การทากจกรรม เพมการใชออกซเจน

ใ – ใชเทยบระดบความหนกของกจกรรมนนๆ เชน การเดน เปน

กจกรรมระดบ 3 MET คอขณะทเดนตองการออกซเจนเปน 3 เทา

ของขณะพก

ใชบอกระดบความสามารถของผปวย เชน ผปวยมความสามารถ – ใชบอกระดบความสามารถของผปวย เชน ผปวยมความสามารถ

ระดบ 3 MET คอสามารถทากจกรรมระดบ 3 MET ไดโดยไม

เหนอย

Page 16: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Myocardial O ConsumptionMyocardial O2 Consumption

MVO2 = double product (DP) = rate pressure product (RPP)

= HR X SBP = HR X SBP

• Anginal / ischemic threshold MVOCold

• Myocardial demand MVO2 After eating

After smoking

VO2

Page 17: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Myocardial O ConsumptionMyocardial O2 Consumption

ใ• เพมขนในกรณ

– ใชแขนออกกาลง (เพม peripheral resistance) ใชแขนออกกาลง (เพม peripheral resistance)

– ออกกาลงในทานอน / เอน (เพม venous return)

– Significant isometric component (เพม peripheral resistance)

Page 18: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Myocardial DemandsMyocardial Demands

ใ เพมขนในกรณ

• ใชแขนออกกาลง (เพม peripheral resistance) ( p p )

• ออกกาลงในทานอน / เอน (เพม venous return)

• Significant isometric component (เพม peripheral

resistance) resistance)

• อากาศเยน / อากาศรอน

• หลงสบบหร

• หลงมออาหาร

Page 19: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

สรรวทยาของระบบหวใจและหลอดเลอดสรรวทยาของระบบหวใจและหลอดเลอด

ไ หนาท: นา O2 และอาหารไปสเซลล และของเสยออกจากเซลล

การทางานของหวใจ การทางานของหวใจ

Heart rate (HR) = อตราการเตนของหวใจ

Stroke volume (SV) = ปรมาณเลอดทออกจากหวใจในการ

บบตวแตละครง

Cardiac output (CO) = ปรมาณเลอดทออกจากหวใจใน 1 นาท Cardiac output (CO) = ปรมาณเลอดทออกจากหวใจใน 1 นาท

= HR X SV

Page 20: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

HR HR

• ขณะพก ปกต 60-80 ครง/นาท (<100)

• เพมขนตามระดบความหนกของกจกรรม จนถงชพจรสงสด • เพมขนตามระดบความหนกของกจกรรม จนถงชพจรสงสด

• ชพจรสงสด (HRmax) = 220 – อาย (+10 ครง ในคนปกต) max

หรอหาไดจากการทา Exercise Stress Test HR

HRmax

IntensityHRrest

Page 21: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

SVSV

Resistance Diastolic Filling

(Preload)(After-load)

Diastole Systole

หวใจคลายตว หวใจบบตว

เลอดไปเลยงรางกายเลอดไปเลยงหวใจ

Page 22: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Stroke VolumeStroke Volume

• ผชาย > ผหญง

• ขณะพก 60 100 มล /ครง สงสด 100 120 มล /ครง• ขณะพก 60 – 100 มล./ครง, สงสด 100 – 120 มล./ครง

• เพมขนตามระดบความหนกของกจกรรม จนถงสงสด

• เพมขนในทานอนSV

Intensity

Page 23: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Cardiac OutputCardiac Output

• CO = HR x SV

• ขณะพก 4 5 ลตร/นาท ออกกาลง 20 ลตร/นาท • ขณะพก 4 - 5 ลตร/นาท ออกกาลง 20 ลตร/นาท

• ชวงแรกเพมขนจาก SV+HR จนถง SV สงสด จากนนเพม

จาก HR อยางเดยว CO Maximum SVCO Maximum SV

Intensity

Page 24: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การไหลเวยนของเลอด (Blood Flow) การไหลเวยนของเลอด (Blood Flow)

• ขณะพก:

– 15 – 20% ไปเลยงกลามเนอ

– ทเหลอไปอวยวะภายใน, สมอง, หวใจ

• ออกกาลง:

– 85 – 90% ไปเลยงกลามเนอทกาลงทางาน

– เลอดไปเลยงหวใจเพมขน 4-5 เทา

เลอดไปเลยงสมองคงไวเทาตอนพก – เลอดไปเลยงสมองคงไวเทาตอนพก

– ลดเลอดไปเลยงอวยวะภายในและผวหนง

Page 25: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ความดนโลหต (Blood Pressure)ความดนโลหต (Blood Pressure)

Diastole

ใ Systole

ใหวใจคลายตว หวใจบบตว

Diastolic BP Systolic BP

• ขนกบ Cardiac output และ peripheral resistance

ใ ป ใ ไ • ใชบอกคราวๆถงประสทธภาพการบบตวของหวใจได

Page 26: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ความดนโลหต (Blood Pressure)ความดนโลหต (Blood Pressure)

ปSBP: ขณะพก < 130 มม.ปรอท, สงสด 190 - 220 (< 260)

– เพมขน 8 – 12 มม ปรอท ตอการออกกาลง 1 MET– เพมขน 8 – 12 มม.ปรอท ตอการออกกาลง 1 MET

– ถาออกกาลงแลวไมเพม หรอลดลง หวใจทางานผดปกต

DBP 8 ป DBP: ขณะพก < 85 มม.ปรอท, เพมเลกนอยขณะออกกาลง

– ออกกาลงแลวลดลงมาก หวใจทางานผดปกต ออกกาลงแลวลดลงมาก หวใจทางานผดปกต

Page 27: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ใการออกกาลงในทานอน

l d MVO• เพม venous return เพม preload MVO2

การออกกาลงโดยใชแขน

• ทความหนกเทากน ใชแขนจะทาใหชพจรและความดนขนสง

ใ ใ กวาใชขา เนองจากกลามเนอมขนาดเลกกวา ทาใหเกดแรง

ตานการบบตวของหวใจ (after-load) มากกวา MVO22

Page 28: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การตอบสนองตอการออกกาลงการตอบสนองตอการออกกาลง

R ใ • Response = การตอบสนองของรางกายในขณะทออกกาลง

– HR, BP, RR, VO2, MVO2, etc.

– ใชบอกระดบความหนกของการออกกาลง

ใ ใ – ควบคมใหอยในระดบทปลอดภย

• Adaptation = ความเปลยนแปลงทางสรรวทยาของรางกายทเปนAdaptation ความเปลยนแปลงทางสรรวทยาของรางกายทเปน

ผลมาจากการออกกาลงเปนประจา

– ประโยชน ทตองการจากการออกกาลง

– Intensity duration frequency – Intensity, duration, frequency

Page 29: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Stroke Volume

SVTrainedTrained

Untrained

Intensity

Page 30: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

HR HR HR

UntrainedHRmax

Trained

I t it

HRrest

↓ HRrest Intensity↓ HRrest

Page 31: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

VOVO2max

VOVO2

UntrainedVO2max

Trained

I t itIntensity

Page 32: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Cardiac OutputCardiac Output

COTrainedTrained

Untrained

Intensity

Page 33: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Anginal ThresholdAnginal Threshold

MVO2

UntrainedAnginal threshold

Trained

Intensity

Page 34: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การสงการออกกาลงการสงการออกกาลง

โ ใ • ประเภท (Type): แอโรบก, ใชแรงตาน, เพมความยดหยน

• วธการ (Mode): เดน วง วายนา ยกนาหนก ฯลฯ • วธการ (Mode): เดน, วง, วายนา, ยกนาหนก, ฯลฯ

• ความหนก (Intensity)

• ระยะเวลา (Duration)

• ความถ (Frequency): กครงตอวน, ตอสปดาห

การเพมปรมาณการออกกาลง (P i ) • การเพมปรมาณการออกกาลง (Progression)

Page 35: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ประเภทของการออกกาลงประเภทของการออกกาลง

โ• การออกกาลงแบบแอโรบก

• การออกกาลงแบบมแรงตาน • การออกกาลงแบบมแรงตาน

• การออกกาลงเพอความยดหยน

• การออกกาลงเพอความสมดลของรางกาย

Page 36: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การออกกาลงแบบแอโรบกการออกกาลงแบบแอโรบก

• หรอ การออกกาลงเพอเพมความทนทาน (Endurance

Exercise) Exercise)

• การออกกาลงดวยกลามเนอมดใหญเปนจงหวะซาๆ

ตอเนองกน เชน เดน วง ขจกรยาน ปนจกรยานมอ แกวงแขน

การออกกาลงหลกในผปวยโรคหวใจ • การออกกาลงหลกในผปวยโรคหวใจ

Page 37: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ความเฉพาะ (Specificity) ความเฉพาะ (Specificity)

• Adaptation ทเกดขนจากการออกกาลง มความเฉพาะกบ

กลามเนอกลมทใชออกกาลง กลามเนอกลมทใชออกกาลง

• ผปวยทออกกาลงดวยการเดน ไมชวยใหความสามารถในการ

ขจกรยานดขน

โปรแกรมออกกาลงแนะนาใหออกกาลงดวยเครองมอหลาย• โปรแกรมออกกาลงแนะนาใหออกกาลงดวยเครองมอหลาย

ชนด ใชกลามเนอหลายๆกลม

• ควรใกลเคยงกบลกษณะกจกรรมในชวตประจาวน

Page 38: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ความหนกของการออกกาลงแบบแอโรบกความหนกของการออกกาลงแบบแอโรบก

• รอยละของ VO2max

• HR • HR

– รอยละของชพจรสงสด (HRmax)

– รอยละของชพจรสารอง (HR reserve) หรอ Karvonen’s method

ช 20 30 – ชพจรขณะพก + 20 หรอ + 30

• ระดบความเหนอย (Rate of perceive exertion, RPE) ( p )

• MET

Page 39: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

รอยละของ HRรอยละของ HRmax

ไ• HRmax = 220 – อาย หรอ ไดจาก EST

• เชน ผปวยอาย 60 ป ตองการใหออกกาลง 70% HR• เชน ผปวยอาย 60 ป ตองการใหออกกาลง 70% HRmax

• HRmax = 220 – 70 = 150 ครง/นาท max

• 70% HRmax = 70/100 x 150 = 105 ครง/นาท

Page 40: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

รอยละของ HR Reserveรอยละของ HR Reserve

• HRR = HRmax – HRrest

• ชพจรเปาหมาย (Target HR) = HR + %HRR • ชพจรเปาหมาย (Target HR) = HRrest + %HRR

• เชน ผปวยอาย 60 ป ตองการใหออกกาลง 50%HRR ชพจร

ขณะพก 90 ครง/นาท

• HRR = 150 – 90 = 60 ครง/นาท

• 50%HRR = 50/100 x 60 = 30 ครง/นาท 50%HRR = 50/100 x 60 = 30 ครง/นาท

• Target HR = 90 + 30 = 120 ครง/นาท

Page 41: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

RPE RPE 6

7 Very, very light รสกสบาย

9 V li h ไ 9 Very light ไมเหนอย

11 Fairly light เรมรสกเหนอย Borg Scale13 Somewhat hard คอนขางเหนอย

15 Hard เหนอย

Borg Scale

15 Hard เหนอย

17 Very hard เหนอยมาก

19 Very,very hard เหนอยมากทสด

20

Page 42: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

RPERPE

ใ• Subjective grading แตกตางกนในผปวยแตละราย

• ใชรวมกบการดชพจร • ใชรวมกบการดชพจร

• มประโยชนในผปวยทคลาชพจรยาก หรอ ชพจรเชอถอไม

คอยได

Page 43: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Aerobic Exercise

INTENSITY % HR MAX %HRR RPE

Light 35-54 20-39 10-11

Moderate 55-69 40-59 12-13

Hard 70-89 60-84 14-16

Page 44: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

METMET

• เทยบระดบความหนกของกจกรรม / การออกกาลง กบระดบ

ความสามารถ (functional capacity) ของผปวย ความสามารถ (functional capacity) ของผปวย

Page 45: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ระดบความหนก กจวตรประจาวน งานบาน กจกรรม งานอาชพ

เบา

(1-3 METs)

ใสเสอผา

โกนหนวด

เตรยมอาหารงายๆ

จดโตะอาหาร ปดฝน

เดน 3 กม./ชม. เขยน

หนงสอ เลนเปยโน

พมพดด ยกของ <5

กก. เยบจกร

เบาถงปานกลาง

(3-4 METs)

อาบนาฝกบว

ขนบนได ขบรถ

รดผา ดดฝน

จายตลาด

เดน 4.5 กม./ชม. ปน

จกรยานชาๆ เลน

กอลฟโดยใชรถกอลฟ

งานชางเบาๆ งาน

ขางสายพาน ยกของ

<10 กก. กออฐ ฐ

ปานกลาง

(4-5 METs)

มเพศสมพนธ ขดพน โกยขยะ

ลางรถ

เดน 5.5 กม./ชม. เลน

เทนนสค เตนรา

จงหวะชา วายนา

ผสมปน

ยกของ <25 กก. จงหวะชา วายนา

เบาๆ ปนจกรยาน 13

กม./ชม.

งานในไรเบาๆ

หนก

(5-7 METs)

ผาฟน

ไตบนไดพาด

เดน 6-8 กม./ชม.

เลนเทนนสเดยว

งานในไรหนกๆ

อตสาหกรรมหนก

ยกของ 25 50 กกยายเครองเรอนเบาๆ ยกของ 25-50 กก.

หนกมาก

(>7 METs)

ยายเครองเรอนหนกๆ

ผลกของแรงๆ

วง 8 กม./ชม.เลน

ฟตบอล เลนบาสเกต

งานกอสราง

ยกของ 50 กก(>7 METs) ๆ

บอล ขมายกของ 50 กก.

Page 46: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

อนเครอง เบาเครองอนเครอง - เบาเครอง

• อนเครอง (Warming up)

– ยดเหยยดกลามเนอ ออกกาลงระดบเบา ยดเหยยดกลามเนอ ออกกาลงระดบเบา

– เตรยมกลามเนอและระบบพลงงานของรางกาย

– ควรสอดคลองกบการออกกาลงทจะทาตอไป (specificity)

Page 47: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

อนเครอง เบาเครองอนเครอง - เบาเครอง

• เบาเครอง (Cooling down)

– คอยๆลดความหนกของการออกกาลงลง ยดเหยยดกลามเนอ และคอยๆลดความหนกของการออกกาลงลง ยดเหยยดกลามเนอ และ

ชดเชยนา

ไ – ขณะออกกาลงเลอดไปเลยงกลามเนอมาก ตองอาศยการหดตว

ของกลามเนอชวยบบเลอดกลบคนสหวใจ ถาหยดทนท เลอด

คางทในกลามเนอ ความดนตก + หวใจตองทางานหนก

ชวยระบาย lactic acid ลดการเกดตะครวและเมอยลา – ชวยระบาย lactic acid ลดการเกดตะครวและเมอยลา

Page 48: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การออกกาลงเปนชวง (Interval Training)การออกกาลงเปนชวง (Interval Training)

• มชวงออกกาลงสลบกบชวงพก เชน เดน 5 นาท พก 1 นาท เดนอก 5 นาท สลบกน

• เหมาะสาหรบผปวยทมอาการมาก มความทนทานตอการออกกาลงตา และไมสามารถทนตอการออกกาลงตอเนองกนนานๆกาลงตา และไมสามารถทนตอการออกกาลงตอเนองกนนานๆได

• ชวยใหสามารถออกกาลงไดในระดบหนกขนและผลรวมระยะเวลาออกกาลงนานขนระยะเวลาออกกาลงนานขน

• ผลทไดนอยกวาการออกตอเนอง

Page 49: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การออกกาลงในนาการออกกาลงในนา

ใ ใ ไ • แรงดนนาจะทาใหนาในรางกายทนเขาสกระแสเลอดไดมากถง 700 ml เพมปรมาณเลอดเขาสหวใจ เพม preload

เพม MVO2

เพมความเสยงตอการเกด pulmonary edema • เพมความเสยงตอการเกด pulmonary edema

• อณหภมทตาจะทาใหหลอดเลอดสวนปลายหดตว เพมความ ตานทานสวนปลาย เพม after load MVO2

• เพมโอกาสเกด arrhythmia • เพมโอกาสเกด arrhythmia

• ผปวยกลมน ไมควร ออกกาลงในนา

Page 50: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การออกกาลงแบบมแรงตาน

(Resistance Training)

การออกกาลงเพอเพมความแขงแรง (Strengthening Exercise)

• ชวยเพมมวลกลามเนอ (muscle mass) และกาลงกลามเนอ

(muscle strength) ( g )

• กลามเนอใช O2 มประสทธภาพมากขน ลดการใช O2, หวใจทางานหนกนอยลง

กลามเนอแขงแรงขน ทากจกรรมตางๆไดดขนโดยไมลา • กลามเนอแขงแรงขน ทากจกรรมตางๆไดดขนโดยไมลา

Page 51: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การเพมกาลงกลามเนอการเพมกาลงกลามเนอ

ป ปการปรบตวของระบบประสาท (Neural adaptation)

• ระบบประสาททางานมประสทธภาพมากขน ระบบประสาททางานมประสทธภาพมากขน

• กาลงกลามเนอเพมขนโดยเสนใยยงไมขยายตว

• เกดไดตงแต 2-3 สปดาหแรก

การขยายตวของเสนใยกลามเนอ (Muscle hypertrophy) การขยายตวของเสนใยกลามเนอ (Muscle hypertrophy)

• เพมมวลกลามเนอ (Muscle mass)

• 6 - 7 สปดาห

Page 52: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

แบงตามชนดแรงตานแบงตามชนดแรงตาน

ป (C li th i i ) • อาศยนาหนกตวเปนแรงตาน (Calisthenic exercise)

– ระดบเบา: นงยกขา หมนไหล ยกแขน

– ระดบปานกลาง: wall slide, ดนกาแพง

– ระดบหนก: วดพน, squat jump, sit up

• อาศยนาหนกภายนอก (Weight training) อาศยนาหนกภายนอก (Weight training)

– ยกนาหนก, ถงทราย, ดงหนงยาง

– weight training machine

Page 53: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

แบงตามการเคลอนไหวแบงตามการเคลอนไหว

ไแบบเคลอนไหว (Dynamic exercise): Isotonic / Isokinetic

• Isotonic / Isokinetic • Isotonic / Isokinetic

แบบอยกบท (Static exercise): Isometric

• กระตนการทางานของระบบประสาท เพม BP เพม

after load เพม MVO2

Page 54: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ระดบความหนกระดบความหนก

Repetition Maximum (RM)

• 1 RM = นาหนกทยกได 1 ครง แลวไมสามารถยกตอได • 1 RM = นาหนกทยกได 1 ครง แลวไมสามารถยกตอได

• 10 RM = นาหนกทยกได 10 ครง แลวไมสามารถยกตอได

• การกาหนดระดบความหนก

– 10 RM x 10 ครง x 3 ชด

– รอยละของ 1 RM เชน 70% ของ 1 RM x 10 ครง รอยละของ 1 RM เชน 70% ของ 1 RM x 10 ครง

Page 55: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

หลกการหลกการ

• ตองออกกาลงถงระดบทกลามเนอลา (fatigue) ถงจะเกดความ

เปลยนแปลงในตวกลามเนอเปลยนแปลงในตวกลามเนอ

• ระดบความหนก แปรผกผนกบจานวนครงทยก

• การออกกาลงเปนชด (set) สลบชวงพก สามารถชวยใหผปวย

ออกกาลงไดมากขน ออกกาลงไดมากขน

• ใน 1 session ควรมการออกกาลงกลามเนอหลายๆมด ๆ

(Circuit training)

Page 56: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ผปวยโรคหวใจผปวยโรคหวใจ

• หลกเลยงการออกกาลงแบบเกรงอยกบท (static / isometric)

• ระวง valsava effect • ระวง valsava effect

Page 57: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

การออกกาลงเพอความยดหยน

(Flexibility Training)

• การออกกาลงเพอคงพสยขอ (Range of motion exercise: การออกกาลงเพอคงพสยขอ (Range of motion exercise:

ROME)

• การยดเหยยดกลามเนอ (Stretching exercise)

Page 58: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

ROMEROME

Page 59: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

Stretching Stretching

Page 60: Basic Exercise Phyygysiology - · PDF file2 Æmetabolic metabolic acidosis . ... ระด ับ 3 MET คือสามารถท ํากิจกรรมระด ับ 3

DetrainingDetraining

• หยดออกกาลง ความเปลยนแปลงในทางทดทเกดขนจะหายไปภายใน 4 – 8 สปดาห หายไปภายใน 4 8 สปดาห

• มาเรมออกกาลงใหม กเรมนบหนงใหม

• ตองมการออกกาลงเพอคงสภาพ (Maintenance exercise)

ตอเนองไปตลอด ตอเนองไปตลอด