Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 61 Brand- en explosierisico’s op de werkplek

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 1

Brand- en explosierisico’s op de werkplek


Genoeg situaties te bedenken


Brandbare stofBrandbare stof

Zuu

rsto

f

Zuu

rsto

f

Ontskeningsbron

Ontskeningsbron

o.a. temperatuur

o.a. temperatuur

Branddriehoek

Waar rekening mee te houden ?


koolmonoxide

zuurstof

walm / roet

brandbare stof

Het verbrandingsproces


Hoe eenvoudig brand te voorkomen?

1 2

3

X X

X


Beïnvloeden branddriehoek -1

X

Noemt u nu een aantal

brandbare stoffenop uw werk



X

Zuurstof is eenoxiderende stof.

Wat was de eigenschap ook al weer hiervan?



X

Dit hoeft beslist geen ‘open’ vuur

te zijn.Weet u een aantal andere bronnen?


extra elementen ?

De uitbreiding naar brandzeshoek

Bra

nd

bar

e st

of

Zu

ursto

f

Ontstekingsbron

De mens zelf !

Kat

alys

ator

Mengverhouding


Brandtriangel

én………………de

mens(veroorzaakt 80% van alle brandjes op de werkplek)


Brandbare stoffen

• vaste stof

• vloeistof

• gas

• metalen


Brandklassen

A. = droge branden papier, hout, katoen etc.

B. = vloeistofbranden benzine, olie, thinner etc.

C. = gasbranden propaan, aardgas etc.

D. = metaalbranden magnesium, alumiumpoeder

-- = elektriciteitsbranden


Fysische eigenschappen van stoffen

F+

zeer licht ontvlambaar

Vlampunt: lager dan 0o C en

Kookpunt: lager dan 35o C

F Vlampunt: lager dan 21o C

gevaarlijke eigenschap:

bij kamertemperatuur vormt het een ontvlambaar mengsel dat ontstoken kan worden!licht ontvlambaar

ontvlambaar

Vlampunt:

tussen 21 en 55o C

brandbaar

Vlampunt:

boven 55o C

K 0

K 1

K 2 K 3


Zuurstof

• uit de lucht• uit een gasfles• uit oxiderende stoffen

– bv. zuurstof zelf– kaliumpermanganaat

Eigenschappen O2:

is zelf ontbranbaar,maar ….. concentratie!

onderhoudt een brand

is zwaarder dan lucht! …….. risico?: zakt op de grond

is bedwelmend voor het lichaam……én

je ruikt zuurstof niet.

oxiderend


Vlampunt:

Is de laagste temperatuur waarbij de damp

(=concentratie-mengverhouding)

van een vloeistof (of damp van een vaste stof) brandt


Explosiegevaar

• Veroorzaakt door:

• elektriciteit

• stoten van stoffen

• wrijving van stoffen

(stofexplosie)

• open vuur of vonk

• Explosieve stoffen

• gassen

• dampen

• poeders

• vloeibare

• vaste


Explosiegrensen

GAS (mengsel) LUCHT

% lucht = 0

bovenexplosiegrens

Geen explosie mogelijk,het mengsel is te rijk

% zuurstof praktisch nul

EX GP EL BO IS EI DE

onderexplosiegrens

LUCHT (mengsel) GAS

Geen explosie mogelijkhet mengsel is te arm% zuurstof ca. 20%

ALLEENVEILIG

TOT 10% VAN

OEG !

Is dit wel zo veilig ?


Explosiegrenzen

OEG: (= onderexplosiegrens) (=vlampunt)

laagste concentratie van damp (meng-verhouding) die kan worden ontstoken

BEG: (=bovenexplosiegrens)

hoogste concentratie van damp die kan worden ontstoken

Explosiegebied:

is het gebied tussen OEG en BEG.

OEG ook wel LEL (Lower Explosion Level)

BEG ook wel UEL (Upper Explosion Level)


Blusmiddelen

Algemene werkingen:• zuurstofverdringing/verstikking• afkoeling• negatieve katalyse

Verschijningsvormen• natte blusstoffen• droge blusstoffen• gasvormige blusstoffen


Blusmiddelen• Natte blusmiddelen

• Water

• Schuim

• Blussende werking en gevaren

• eerst afkoelend• daarna verstikkend• Gevaar:

elektrocutie + milieu

• afdekkend• brandende vloeistoffen

drijvend op water• Gevaar: elektrocutie


Blusmiddelen

• Droge blusstoffen

• Poeder

• Zand


• negatieve katalytische werking

• koelen is gering

• afdekkend en afkoelend• schade


Blusmiddelen

• Gassen– kooldioxide CO2

oftewel koolzuursneeuw


• verstikkend

• groot persoonlijk risico: neemt ook de zuurstof in de omge-vingslucht weg


Brandklasse en blusstof

Aard van het vuur

Materialen Toepassingblusmiddel

A droge branden papier, hout, karton

waterschuimABC-poederD-poederCO2deken

+++++++--+

B vloeistofbranden koolwaterstoffen, benzinealcohol, etc.


-+++++-++

C gasbranden aardgas, propaan,butaan, aceton etc.


--+++-++-

D metaalbranden natrium, aluminiumpoeder,magnesium, etc.


gevaarlijkgevaarlijk-+++gevaarlijkgevaarlijk

elektrische branden


gevaarlijkgevaarlijk+-+++--


Wat te doen bij brand?

1. melden volgens brandmeldprocedure

2. evt. brandbestrijden

3. evacueren volgens ontruimingsprocedure


Diverse gassen en hun gevaren -1

• Zuurstof O2

• 1½ maal zo zwaar als lucht

• Reuk- en kleurloos• Oxiderende stof• Brandonderhoudend• Bij het werken met

zuurstof zijn een aantal absolute verboden opge-steld:– zie kader in boek

Er mogen GEEN gasflessen op de werkplek staan. Maatregelen?….

• Acetyleen

• Voor de herkenning is er een knoflookgeur aan toegevoegd

• In vrijwel ALLE mengverhoudingen met lucht EXPLOSIEF

• Is lichter dan lucht


Diverse gassen en hun gevaren -2

• Butaan en propaan

• Is zwaarder dan lucht• Heeft een muffe geur• Heeft explosiegrens van

5,5vol% tot 54vol%• Vullen van karweiflessen is

brandgevaarlijk. Moet altijd buiten en met speciale opstelling gebeuren. Je moet vakbekwaam zijn om dit te doen

Er mogen GEEN gasflessen op de werkplek staan. Maatregelen?….


Gebruik van gasflessen

Algemene gebruiksregels:

• til nooit een fles op aan de kap of fleskraan

• voor aanbrengen reduceertoestel: verwijder stof en olie-aanslag

• plaats tevens vlamdover

• flessen altijd rechtstandig gebruiken

• fleskraan moet langzaam worden geopend

• haakse sleutel op fles of laskar aanwezig laten

• sluit fleskraan direct weer na gebruik

• probeer nooit een lekkage te repareren

• voorkom hitte en schokken aan fles

• flessen nooit rollen

• houdt volle en lege flessen gescheiden

• opslaan in geventileerde ruimte

• opslag moet kunnen worden afgesloten

• laat nooit flessen de nacht staan in ruimte of in bus

• vervoer flessen zonder appendages

• gasflessen zo ver mogelijk verwijderd houden van werkplek. In besloten ruimten verboden.

Documents

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 61 Brand- en explosierisico’s op de werkplek