Bazat e punes ne kompjuter.pdf

Dr. sc. Ahmet Shala

Prishtinë, 2011

I . Njohur i themelore për kompjuter in

Në përgjithësi çdo kompjuter ndahet në dy pjesë:

Hardver (Hardware)

Softver ( Software)

Hardveri dhe softveri funksionojnë dhe veprojnë si një tërësi dhe njëri pa tjetrin nuk do të mund të

funksionojnë dhe të kryejnë punët e nevojshme.

Me hardver - kuptojmë tërësinë fizike, mekanike, përkatësisht pjesën e ngurtë (e prekshme) të

kompjuterit.

Me softver - kuptojmë tërësinë e programeve që e bëjnë kompjuterin të kryej detyra të ndryshme.

Programet janë të dhëna udhëzuese elektronike, që përpunohen nga specialistët (programerët) për ti

treguar komponentët hardverike si të punoj dhe se çfarë duhet të bëjë.

Pa softver (programe) çdo kompjuter do të ishte një kuti e pajetë, thjeshtë një grumbull materialesh pa

ndonjë funksion.

Hardver i i kompjuter it

Kryesisht ndahet në tri njësi:

� Njësi hyrëse

� Njësi dalëse

� Njësi qendrore

Njësitë hyrëse në kompjuter – quhet njësi hyrëse se përmes këtyre njësive të dhënat futen në kompjuter.

Njësitë hyrëse në kompjuter janë: Miu, Tastiera, Skaneri, Mikrofoni etj.

� Miu (mausi) është njësi hyrëse në kompjuter dhe përdoret për manipulime të ndryshme në

kompjuter p.sh: hapjen, mbylljen, fshirjen, rikthimin, selektimin, zhvendosjen, kopjimin e të

dhënave të ndryshme.

� Miu përbëhet prej disa pjesëve dhe ato janë:topi,dy disqe të pozitës, dioda me dritë, sendorët e

dritës, dy ose tre mikroprocesor.

� Kemi disa lloj të miut p.sh 1) miu i thjeshtë, 2) miu pa sferë, 3) miu laserik

Sqarim: Ky është miu i thjeshtë i cili përbëhet prej dy tasteve dhe rrotës (scroll) e cila shërben për lëvizjen e faqeve.

2

Njohuri themelore për kompjuter

� Tastiera (keyboard) është njësi hyrëse në kompjuter dhe shërben për të shkruar tekst, numra,

simbole, urdhra të kompjuterit etj.

� Tastiera ndahet në katër grupe:

1. Pjesa kryesore, 2. Pjesa funksionale, 3. Pjesa për lëvizje dhe 4. Pjesa numerike.

Miu pa top është i përbërë prej senzorëve të dritës të cilët zëvendësojnë topin te miu i thjeshtë.

Ky është miu laserik i cili është pa kabllo por me bateria akumuluese dhe është shumë praktikë për të përdorur

Sqarim: Kjo është pjesa kryesore e tastierës, ku përfshihen shkronjat, shejat e piksimit si dhe tastet (ctrl, tab, shift, alt, enter, capslock, esc, backspace)

3


� Skaneri (lexuesi) është njësi hyrëse në kompjuter i cili bën bartjen e dokumenteve, fotografive dhe

vendos në kompjuter, të cilat pastaj mund të përpunohen më tutje dhe të shfrytëzohen sipas

nevojës.

Kjo është pjesa funksionale e tastierës

Kjo është pjesa e lëvizjeve e tastierës

Kjo është pjesa numerike e tastierës për mes së cilës mund të shkruajmë numra të ndryshëm

4


� Mikrofoni është njësi hyrëse në kompjuter përmes së cilit mund të komunikojmë etj.

Njësitë dalëse në kompjuter – quhet njësi dalëse se përmes këtyre njësive të dhënat që përpunohen nga

procesori na paraqiten neve për ti parë.

Njësit dalëse në kompjuter janë: Monitori, Printeri, Ploteri, Projektori etj.

Monitori është njësi dalëse në kompjuter i cili shërben që të dhënat e përpunuara nga procesori dhe të

përgatitura nga kartela grafike t’ia paraqet përdoruesit të kompjuterit.

Printeri është njësi dalëse në kompjuter i cili përdoret për shtypjen e dokumenteve të punuara në letër.

Sqarim: Ekzistojnë lloje dhe madhësi të ndryshme të monitorëve. Sipërfaqja e monitorit është ajo e imazhit që shihet. Shprehet me gjatësinë e diagonales, së monitorit. Vlera tipike janë 12, 14, 15, 17, 19, 21 inch.

Sqarim: Kemi dy lloj të printerëve, me ngjyra dhe vetëm me një ngjyrë të zezë, Printeri me ngjyra ka një cartridge (mbajtës ngjyre) me ngjyrë të zezë dhe një cartridge me tri ngjyra në të cilën janë të vendosura ngjyra e kuqe, e kaltër, e verdhë.

5


Ploteri është njësi dalëse në kompjuter i cili përdoret përshtypjen e dokumenteve me formate letre të

mëdha si projekte, reklama të ndryshme etj. Ploterin më së shumti e përdorin shtypshkronjat, zyrat

projektuese të inxhinierëve dhe arkitektëve dhe ata që punojnë reklama etj.

Projektori është njësi dalëse në kompjuter.

Sqarim: Ploteri është pajisje e cila lidhet në kompjuter, sikur që është printeri por kjo është pajisje më e madhe se printeri ku dimensionet e ploterit janë më të mëdha.

Sqarim:

Projektori është pajisje e njëjtë si kur që është monitori, por dallimi është se projektori bën paraqitjen e desktopit në tabela të bardha në mure të ndryshme dhe me dimensione shumë më të mëdha se monitori.

6


Njësia qendrore – shtëpiza

Njësia qendrore është zemra dhe truri i kompjuterit. Gjithçka që një kompjuter është në gjendje të bëjë,

është në radhë të parë meritë e njësisë qendrore.

Në kuadër të njësisë qendrore bëjnë pjesë këto pajisje kryesore:

� Pllaka amë (mother board)

� Procesori (Processor)

� Memoria operative –RAM

� Kartela grafike

� Kartela e rrjetit

� Kartela e zërit

� HDD (Hard disc driver)

� CD ROM-i

� Njësia e disketave (Fllopy disc)

Pllaka amë (mather board) është pjesa më e madhe në kompjuter dhe është shumë shtresore dhe

përbehet prej linjave të bakrit, ku këto linja përdoren për bartjen e sinjaleve nëpër pllakën amë.

Sqarim: Në pllakën amë janë të vendosura të gjitha pjesët e kompjuterit P.sh.(Procesori. RAM, ROM, HDD. CD-ROM. Njësia e disketave, Kartela grafike, e rrjetit, zërit etj)

7


Procesori (Processor) CPU (Central Processing Unit) ose procesori është pjesë përbërëse e çdo

kompjuteri dhe kryen të gjitha veprimet llogaritëse dhe ato të tjera. Nga karakteristikat teknike të

procesorit varet, në një masë mjaft të madhe, shpejtësia e kryerjes së llogaritjeve. Procesori përbëhet prej

njësisë kontrolluese, njësisë aritmetike-logjike dhe regjistrave. Bartja e të dhënave prej një komponenti në

tjetrin kryhet përmes linjave që quhen bus.

� Memoria operative –RAM

Memoria operative –RAM është një pjesë e rëndësishme në kompjuter dhe shërben për ruajtjen e të dhënave të cilat i përdorim aktualisht, në mënyrë që të mund të merren më shpejt nga procesori. E metë e RAM memories është se gjatë punës në kompjuter, në rast të ndërprerjes së rrymës elektrike të gjitha të dhënat që jemi duke punuar na humbin ose fshihen.

Sqarim:

Procesori është pjesa më e rëndësishme në kompjuter e cila është njësi përpunuese dhe kontrolluese e kompjuterit ose ndryshe quhet truri i kompjuterit.

Sqarim: RAM memoria sa më e madhe kompjuteri punon më shpejt. Madhësia e RAM memories mund të jetë 16-32-64-128-256-512 MB, tani edhe GB etj.

8


Kartela grafike (Graphic Card) luan rol të rëndësishëm në një kompjuter. Ajo e merr informatën digjitale

që e prodhon kompjuteri dhe e shndërron në imazh të cilin njeriu mund ta sheh.

Funksioni i kartelës grafike është të krijojë sinjalet të cilat e paraqesin imazhin në ekran.

Kartela grafike është një pllakë e cila përbëhet nga disa komponentë të cilat kryejnë një pjesë të punës për

paraqitjen e imazhit apo për paraqitjen e të dhënave në ekran.

Kartela e rrjetit (LAN card) së bashku me pajisjen përkatëse programore mundëson lidhjen e

kompjuterëve në rrjet gjegjësisht mundëson komunikimin e kompjuterit me kompjuter tjetër.

Kartela e zërit shumica e kompjuterëve tani shiten me kartelë të zërit, gjë që nënkupton se ju mund ta

dëgjoni zërin që gjenerohet në kompjuterin tuaj me ndonjë nga programet tuaja.

Sqarim: Funksioni i kartelës grafike është që të dhënat e përpunuar nga procesori t’ia paraqet përdoruesit të kompjuterit. Kartela grafike sa ma e madhe të jetë aq më mirë paraqiten të dhënat në monitor

Sqarim: Në pllakat amë moderne funksioni i kësaj kartele është i integruar në të dhe përdoruesi i kompjuterit nuk e dallon si kartelë të veçantë.

Sqarim: Kartela e zërit përdoret për lidhjen e mikrofonit, dëgjueseve të veshit si dhe zmadhues të kompjuterit.

9


Hard disk – Disku

Disku është pajisje e cila na ndihmon apo shërben për të ruajtur të dhënat. Çdo kompjuter ka se paku një

disk ku në të ruhen të dhënat për punën e kompjuterit dhe po ashtu mbahen të dhënat edhe pasi të fiket

kompjuteri. Disku përbëhet prej një ose më shumë pllakash nga alumini ose qelqi dhe materiali magnetik

është i vendosur mbi to. Ky material magnetik është bartës i informatave dhe po ato mund të shkruhen,

lexohen dhe fshihen lehtë. Koha e ruajtjes është e gjatë por edhe sasia është e madhe. Vet disku është

zbuluar në vitin 1950 me kapacitet te vetëm disa Mega-bajtëve (MB=103KB==106B-bajt (byte)), ndërsa

sot janë me kapacitet shumë më të madh dhe arrin në disa Gigabajt (GB=106KB). Disa Web Server

(kompjuterë të websiteve-internetit) kanë kapacitet prej disa Terra-bajtëve (TB=109KB). Çdo dokument i

cili mund të jetë foto, video, tekst është hapësirë e bajtëve të shkruar, në këtë rast, në disk. Pjesa

elektronike kontrollon lexim shkrimin e shënimeve derisa motori rrotullon pllakat, ku të gjitha janë të

bëra me precizitet.

Pllaka magnetike është pjesa më kryesore dhe kjo pjesë rrotullohet me shpejtësi prej 3200, 10000

rrot/min etj.

Disku jep mundësinë që cilëndo informatë të vendosur kudo në disk mund t'i qasemi në çdo kohë, shumë

shpejtë.

Në disk të dhënat ruhen në file (skedë). File është koleksion i bajtëve me lidhshmëri mes veti. File-at

mund të paraqesin tekst, fotografi, program kompjuterik, etj. Kur ekzekutojmë një program në kompjuter

atëherë paraqitet kërkesa për të dhënat që ruhen në një file ndërsa hard disku i merr këto të dhëna dhe ia

dërgon procesorit. Cilësia e diskut po ashtu matet me shpejtësi të transferimit, kohë të kërkimit dhe

kapacitet të tij. Kapaciteti i diskut paraqet madhësinë bajtëve të informatave që mund të ruhen në disk.

Sasia e transferuar e të dhënave që transferohet nga disku në procesor në njësi të kohës paraqet

shpejtësinë. Koha e kërkimit është koha e nevojshme nga momentit kur procesorit i paraqitet kërkesa për

një file deri në momentin kur fillon bajti i parë i këtij file të shfaqet. Kjo kohë e kërkimit është 10 deri 20

milisekonda.

10


Hard disku mënyra më e mirë për të kuptuar se si funksionon hard disku është të shihet brendia e tij.

(KUJDES: HAPJA E HARD DISKUT E SHKATËRONË ATË), andaj këtë mos provoni të e bëni vetë

përpos po qe se keni një që ka dalë nga përdorimi.

Ja se si duket një hard-disk drive:

Kjo është një kuti alumini e mbyllur me kontrollues elektronik të bashkangjitur anash. Elektronika

kontrollon mekanizmin lexues/shkrues dhe motorin që i lëvizë disqet. Elektronika gjithashtu përmbledh

hapësirat magnetike nga drive –ri në bajt (d.m.th. i lexon) dhe i kthen ato pastaj në hapësira magnetike

(i shkruan). Elektronika është e përmbledhur në një pllakë të vogël ndarëse nga pjesa tjetër e drive -rit:

Në këtë fotografi mund të shihni : Pllakat – shpejtësia e tyre është rreth 3200 apo 10000 rr/min

(rrotullime për minutë) kur vepron drive –ri. Këto disqe (pllaka) janë të prodhuara me performanca të

larta, tolerancë dhe janë të lëmuara si pasqyrë (si që mund të shihni më poshtë).

.

Sqarim: Nën pllakë gjinden lidhjet e motorit që lëvizë disqet, si dhe zgavra e fluturës ftohëse me filtrim të lartë që e mundëson barazimin e presionit ajror të brendshëm e të jashtëm.

11


Brendia e pllakave dhe kokës

Për të rritur sasinë e informatave që drive –ri mund të ruaj, shumica e hard disqeve kanë pllaka të

shumëfishta (multiple platters). Ky drive ka tri sosh dhe gjashtë koka lexuese /shkruese:

Mekanizmi lëvizës i krahut në hard disqe duhet të jetë me shpejtësi dhe precizitet marramendëse, kjo

është arritur me konstruktimin e një motori linear me shpejtësi të madhe.

Të dhënat ruhen në sipërfaqe të pllakës të ndara në sektor dhe shtigje (sectors and tracks). Shtigjet janë

në formë të rrathëve koncentrik , ndërsa sektorët ndarje në formë të segmenteve, si më poshtë:

Sqarim: Dora/Krahu – Mbanë kokat lexuese/shkruese dhe kontrollohet nga një mekanizëm në skajin e epërm majtas. Ky krah lëvizës mundëson lëvizjen e kokave nga qendra e nyjës e deri në skaj të drive -rit. Ky krah dhe mekanizmi i tij lëvizës janë tejet të lehtë dhe të shpejtë , deri 50 herë në sekondë

12


CD-ROM, DVD-ROM

CD-të (Compact Disc) dhe DVD-të (Digital Versatile Disc) përdoren shumë për ruajtjen e softverit, të

dhënave të ndryshme, muzikës, videos etj. Kanë diametër 12 centimetra (përafërsisht 5 inç). CD-të duke

përdorur CD njësinë kanë përafërsisht kapacitet prej 600 – 800 MB. Ndërsa DVD-të duke përdorur DVD

njësinë kanë kapacitet prej disa GB. Variacion tjetër i teknologjisë së CD është CD-R, CD-RW që lejon të

dhënat të incizohen në to.

CD njësia mundëson rrotullimin e diskut me shpejtësi 200 – 500 rrotullime në minutë, në vartësi nga ajo

se ku lexohet e dhëna, më afër qendrës ose skajit të diskut.

Leximin e të dhënave të regjistruara në CD e bënë laseri.

Format më të njohura të cilat përdoren për ruajtjen e të dhënave në CD janë CD-DA për audio disqe dhe

CD-ROM për të dhëna që përdoren në kompjuter.

Njësia e disketave

Floppy Disk-u është pajisje për grumbullimin e të dhënave e cila përmbahet prej një unaze të hollë,

fleksible, magnetike e mbyllur në një kuverte plastike në formë të katrorit. Këto disketa në fillim ishin të

formatit 5” që më vonë pësuan ndryshim në 5.25” dhe në fundin e tyre në 3.5” me një kapacitet prej 1.44

MB. Flopy ndryshe quhen edhe disketa. Disketat mund të lexohen/shkruhen/fshihen apo të ruhen të dhëna

me anë të floppy disk drive-it ose FDD. Disketa e futur në floppy drive rrotullohet me shpejtësi prej 30-

360 rrot/min. Kapaku i metalit i cili rrinë i mbyllur, në ketë pajisje hapet në mënyrë që të lexohen/futen të

dhënat.

13


Sot floppy disqet përdoren më pak dhe pothuajse disa nga kompjuterët e rinj nuk e kane ketë pajisje fare

të instaluar. Kjo është për shkak të madhësisë së vogël të të dhënave që kjo disketë pranon dhe daljes se

pajisjeve tjera të cila mbajnë shumë të dhëna që janë USB Flash disqet me kapacitete prej disa GB.

14

I I . Sistemi Operativ Windows

� Ç’është sistemi operativ?

Është një program i cili mundëson aktivizimin e pjesës hardverike të sistemit kompjuterit.

Pra pa sistem operativ pjesët e kompjuterit nuk do të funksiononin.

� Ç’është Windows.

Windows është sistem operativ i cili instalohet në kompjuter dhe na mundëson komunikimin me

kompjuter. Pra ky sistem është përgjegjës për funksionimi e të gjitha njësive të kompjuterit (njësisë

hyrëse,qendrore ,njësisë dalëse si dhe për të gjitha detyrat që përdoruesi i kompjuterit duhet ti kryej).

Më herët janë përdorur sistemet operativ si: Windows 98, Windows 2000, Windows XP, Windows

Vista e së fundi Windows 7.

Të gjitha këto versione kanë vazhdimësi me njëra - tjetrën mirëpo çdo sistem i ka përparësitë e veta.

� Çka do të thotë fjala Windows?

Fjala Windows rrjedh nga gjuha angleze Window, që në gjuhën shqipe do të thotë Dritare.

Pra e tërë puna në Windows kryesisht kryhet me dritare.

Star timi i kompjuter it apo i Sistemit Operativ Windows

Lëshimi i kompjuterit në punë është mjaftë i thjeshtë ,vetëm shtypni pullën e cila gjendet në shtëpizë për

startimin e kompjuterit ku njëkohësisht starton edhe Windows.

15

Sistemi operativ Windows

Desktop (Tavolina e punës)

Pas startimit të kompjuterit në monitor paraqitet sipërfaqja punuese e cila njihet me emrin desktop, që

d.m.th tavolina punuese dhe paraqitet në madhësi të plotë të monitorit.

♦ Në figurën në vazhdim është paraqitur një pamje e desktopit dhe janë dhënë disa sqarime.

Përdorimi i miut (mausit)

Fillimisht është mirë ti dallojmë tastet e miut kështu që mos të kemi probleme të vazhdueshme gjatë

përdorimit të tij.

♦ Figura ne vazhdim na tregon se cili është tasti i majtë dhe cili i djathtë

Miu lëviz me lëvizjen e dorës dhe gjatë lëvizjes së dorës në ekran paraqitet shigjeta e cila na tregon se ku

jemi të vendosur,dhe kur ne dëshirojmë të hapim ndonjë ikonë fillimisht duhet të pozicionohet shigjeta

mbi ikonë e pastaj të shtypen tastet varësisht se në cilën mënyrë duam të hapim ikonën.

Hapja e ikonave - mund të bëhet ne disa mënyra, ne do të sqarojmë disa mënyra se si mund të hapet

ikona My Computer, pasi që procedura për të gjitha ikonat e tjera është e njëjtë.

Kjo është sipërfaqja e lirë e desktopit

Këto quhen ikona p.sh:ikona My Computer, My Documents etj.

Këta quhen Folder

Ky quhet file

Menyja kryesore e Windows- Start

Shiriti i detyrave ose taskbar

Dritaret e hapura por te minimizuara

Sqarim:E tërë pamja e desktopit mund të ndryshohet dhe të rregullohet sipas dëshirës së shfrytëzuesit te kompjuterit

Tasti i majtë

Tasti i djathtë

16


Mënyra e parë

1. Fillimisht pozicionojmë shigjetën mbi ikonë

2. Shtypim tastin e djathtë një herë mbi ikonë ku shfaqet menyja e përkohshme

3. Pozicionojmë shigjetën mbi opsionin Open dhe shtypim një herë tastin e majtë.

Shih figurën në vazhdim majtas, dhe si rezultat nga ikona hapet dritarja My Computer, Figura në anën

e djathtë.

Mënyra e dytë

1. Së pari pozicionojmë shigjetën mbi ikonë

2. Shtypim dy herë tastin e majtë shpejtë mbi ikonën My Computer

Mënyra e tretë

1. Fillimisht pozicionojmë shigjetën mbi ikonë

2. Shtypim tastin e majtë një herë mbi ikonën My Computer

3. Në tastierë shtypim një herë tastin Enter

Dritarja –e ikonës My Computer

Pra pas hapjes së ikonës hapet dritarja e cila përmban disa elemente të cilat do ti sqarojmë në vazhdim.

Edhe këtu bëhet fjalë për dritaren My Computer e cila është një dritare që hapet më tepër dhe nëse e

dimë se si duhet të punohet me këtë dritare mënyra e përdorimit është e ngjashme edhe me dritaret tjera.

17


♦ Figura në vazhdim bënë fjalë për dritaren My Computer

Këto ishin disa elemente që i përmban dritarja My Computer të cilat shumë lehtë mund ti provojmë edhe

në praktikë.

Zmadhimi dhe zvogëlimi i dritares

Zmadhimi dhe zvogëlimi i dritares mund të bëhet në disa mënyra ku do ti sqarojmë në vazhdim.

Kjo figurë tregon se dritarja ka dimension më të vogël dhe nëse shtypim tastin e majtë njëherë mbi

këtë buton kjo e ndërron formën nga një katror në dy katror figura në vazhdim.

Kjo figurë tregon se dritarja ka dimension maksimal dhe për të rikthyer ne dimensionin e mëparshëm

mjafton të shtypet mbi te një herë tasti i majtë.

Mënyrë tjetër për rritjen apo zvogëlimin e dritares bëhet në këtë mënyrë:

Kujdes:Për të provuar këtë mënyrë dritarja nuk duhet të jetë e rritur në maksimum, d.m.th dritarja duhet

të ketë vetëm një katror .

1. Pozicionojmë shigjetën mbi shiritin e emërtimit të dritares

2. Mbi këtë shirit shtypim një herë tastin e djathtë dhe si rezultat hapet menyja e përkohshme, figura

në vazhdim.

3. Shtypim tastin e majtë një herë mbi opsionin Size

Shiriti i

emërtimit

Shiriti i menyve

kryesore

Butoni për

minimizimin

e dritares

Butoni për

zmadhimin apo

zvogëlimin e

Butoni për

mbylljen e

dritares

Shiriti për

lëvizje vertikale

Ikonat e diskut

Ikona e Flopit (disketës)

Ikona e Cd – Romit

(vendi ku bëhet shfaqja e

Cd -es )

Fusha e detyrave

Shirit i cili tregon se

sa ikona gjenden

brenda në dritare

Shiriti i veglave

Shiriti i

adresave

18


4. Pastaj shfaqen katër shigjeta në dritare, dhe për të ndërruar formën e dritares duhet të përdoren

katër shigjetat e drejtimit të cilat gjenden në tastierë për lëvizje majtas, djathtas, lartë dhe poshtë.

♦ Figura në vazhdim

5. dhe në fund kur dritarja merr formën që ne dëshirojmë shtypim tastin Enter në tastierë.

Mënyra tjetër për rritjen apo zvogëlimin e dritares bëhet në këtë mënyrë:

Pozicionojmë shigjetën mbi shiritin e emërtimit dhe shtypim shpejt dy herë tastin e majtë mbi të dhe si

rezultat dritarja e ndërron formën,nëse ka qen dritarja e vogël ajo zmadhohet dhe e kundërta nëse dritarja

është e madhe ajo zvogëlohet.

19


Minimizimi i dritares

� Çka do të thotë minimizim i dritares?

Kur dritarja minimizohet ajo nuk mbyllet por largohet përkohësisht nga pamja e ekranit dhe ruhet në

shiritin e detyrave ,kur ne dëshirojmë ta shfaqim në ekran mjafton të shtypet tasti i majtë një herë në

emrin e dritares i cili gjendet në shiritin e detyrave.

- Ky është butoni i cili bën minimizimin e dritares, nëse shtypet tasti i majtë një herë mbi të dritarja

minimizohet dhe vendoset në shiritin e detyrave dhe për ta rikthyer ne ekran shtypim tastin e majtë mbi

emrin e dritares i cili gjendet në shiritin e detyrave.


Mbyllja e dritares

Mbyllja e dritares mund të bëhet në disa mënyra:

Mënyra e parë

- Nëse shtypim tastin e majtë një herë mbi butonin X.

Mënyra e dytë

Përmes tastiere me kombinimin e tasteve Alt + F4.

� Çka do të thotë kombinim i tasteve?

Gjatë punës me kompjuter shpesh herë do të hasim në kombinimin e tasteve.

Kombinimi i tasteve kryesisht bëhet në tastierë për të kryer një funksion të caktuar,në këtë rast për të

mbyllur dritaren My Computer përmes tastierës duhet të kombinohen dy taste Alt dhe F4, të cilat në

literaturë shkruhen me shkurtesa p.sh:Alt + një tast tjetër, mirëpo plusi nuk duhet të shtypet ai tregon se

përveç një tasti duhet të shtypet edhe një tast tjetër.

Mënyra e tretë

Në shiritin e detyrave mbi emrin e dritares My Computer shtypim tastin e djathtë një herë dhe nga

menyja e përkohshme që hapet me tastin e majtë shtypim mbi opsioni Close.

Këtu duhet të shtypet tasti i majtë për ta rikthyer dritaren në ekran

20



Këto ishin disa mundësi të tjera për zmadhimin dhe zvogëlimin e dritares,minimizim dhe mbyllje mirëpo

ne i kemi treguar vetëm disa prej tyre.

Zhvendosja e dritares

� Çka kuptojmë me zhvendosje të dritares?

Kalimi i dritares nga një vend në vendin tjetër quhet zhvendosje e dritares.

Kujdes: edhe në këtë rast para se të zhvendoset dritarja nuk duhet të jetë e zmadhuar në maksimum pra

nuk duhet të jetë me dy katror siç e kemi cekur edhe te zmadhimi dhe zvogëlimi i dritares.

Ka disa mënyra për zhvendosjen e dritares të cilat do ti sqarojmë ne vazhdim:

Mënyra e parë

Pozicionojmë shigjetën në shiritin e emërtimit të dritares ,pastaj shtypim tastin e majtë dhe duke e mbajtur

te shtypur tastin e majtë lëvizim miun në drejtim të caktuar ku po ashtu lëviz edhe dritarja dhe kur ne

dëshirojmë që dritarja të mbetet në vendin e caktuar atëherë lëshojmë tastin e majtë.

Figura në vazhdim:

21


Mënyra e dytë

1. Pozicionojmë shigjetën në shiritin e emërtimit të dritares

2. Shtypim tastin e djathta dhe hapet menyja e përkohshme

3. Me tastin e majtë shtypim mbi opsionin Move


4. Pastaj paraqiten katër shigjeta në dritare me këtë formë

5. Dhe për të zhvendosur dritaren nga një vend në vendi tjetër shfrytëzojmë tastet e drejtimi në

tastierë dhe kur dëshirojmë që dritarja te mbetet në vendin e caktuar shtypim tastin Entet në

tastierë.

Veprimet me shumë dritare

Në Windows mund të hapet një, dy, tri e më tepër dritare njëkohësisht, mirëpo vetëm njëra prej tyre është

aktive.

Ne gjatë punës në kompjuter mund të dëgjojmë muzikë dhe të shkruajmë ndonjë tekst në të njëjtën kohë,

apo te shkruajmë diçka në internet etj, mirëpo vetëm njëra prej tyre është aktive.

� Nëse i kemi tri dritare të hapura si mund ta dallojmë se cila dritare është aktive.

Për ta dalluar se cila dritare është aktive një mundësi është në shiritin e detyrave dritarja e cila është

aktive e ndërron ngjyrën, zakonisht ka ngjyrë ma të mbylltë.

♦ Figura në vazhdim (dritarja My Computer është aktive)

22


♦ Figura në vazhdim tregon si mund të hapen dy dritare njëkohësisht

� Nëse i kemi dy e ma tepër dritare të hapura si mund ti kthejmë ato në mënyrë vertikale,

horizontale, ti minimizojmë të gjitha etj.

Fillimisht dritaret duhet të jenë të hapura si në figurën më lart, dhe për ti rregulluar në formën e dëshiruar

p.sh: horizontal, vertikal etj, duhet të shtypet një herë tasti i djathtë i miut në hapësirën e lirë të shiritit të

detyrave, pastaj nga menyja e përkohshme që hapet zgjedhim formën e dëshiruar të cilat shumë lehtë

mund të praktikohen në kompjuter.

♦ Figura në vazhdim tregon vendi se ku duhet të shtypet për ti rregulluar dritaret

23


Menyja Start

Njëra nga menytë më të mëdha në Windows është menyja Start.

Nga kjo meny mund të kryhen shumë funksione si p.sh: të hapim programet e ndryshme,të instalojmë

ndonjë program, të bëjmë konfigurimin e kompjuterit etj.

Hapja e menysë Start

Edhe menyja start mund të hapet ne disa mënyra:

Mënyra e parë

1. Pozicionojmë shigjetën mbi menynë Start

2. Shtypim një herë tastin e majtë dhe si rezultat menyja Start hapet,për të mbyllur menynë Start

veprohet në te njëjtën mënyrë pra mbi meny prapë shtypet tasti i majtë.

♦ Figura në vazhdim tregon pamjen e hapjes së menysë Start

24


Mënyra e dytë

Përmes tastierës menyja start mund të hapet duke shtypur tastin Window në tastierë i cili gjendet në

mes tastit Ctrl dhe Alt . Pra nëse një herë shtypet tasti Window menyja hapet dhe nëse shtypet prapë

menyja mbyllet.

Mënyra e tretë

Nga tastiera menyja Sart mund të hapet edhe me kombinimin e tasteve Ctrl + Esc, pra fillimisht e

mbajmë të shtypur tastin Ctrl dhe pastaj shtypim tastin Esc dhe si rezultat menyja Start hapet dhe për ta

mbyllur menynë mund te shtypim vetëm tastin Esc.

� Si të lëvizim nëpër menynë start dhe të hapim programin që ne dëshirojmë

Lëvizja nëpër opsionet e menysë start është mjaft e thjesht dhe mund të bëhet përmes miut dhe

tastierës,po ashtu edhe hapja e ndonjë programi përmes menysë start është mjaft e thjeshtë.

Shembull: nëse dëshirojmë të hapim një program për mes miut duke e shfrytëzuar menynë start atëherë

fillimisht e hapim menynë start dhe duke lëvizur miun pozicionojmë shigjetën mbi emrin e programit

shembull: Windows Media Player shtypim një herë tastin e majtë mbi të dhe si rezultat hapet programi

për dëgjimin e muzikës,kështu mund të veprohet edhe me programet e tjera.

Ndalja e kompjuterit në mënyrë të rregullt

Është me rëndësi të dimë se si duhet të ndalet kompjuteri në mënyrë të rregullt me qëllim që të mos

shkaktohen çrregullime të pa nevojshme në kompjuter.

Për ta ndalur kompjuterin në mënyrë të rregullt duhet të veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start

2. Turn Off Computer

♦♦♦♦ Figura në vazhdim

1. Start

2. Turn Off Computer

Tasti Window

25


3. Si rezultat hapet figura tjetër në vazhdim me katër funksione

♦ Në figurat në vazhdim kemi dhënë sqarimet për secilën prej tyre

Ky është opsioni i cili përdoret zakonisht ne ato raste kur kemi çrregullime në kompjuter. Pra nëse zgjedhim Start -Turn Off Computer- Restart, kompjuteri ndërpritet nga puna dhe pas një apo dy sekondave fillon punën përsëri prej fillimit ,i cili në gjuhen e kompjuterit quhet ristartimi i kompjuterit.

Ky është opsioni për ndërprerjen e kompjuterit në mënyrë të rregullt. Nëse zgjidhet Start -Turn Off Computer- Turn Off, kompjuteri ndërpritet tërësisht nga puna.

Nëse zgjidhet ky opsion kompjuteri fiket me qellim të kursimit të energjisë dhe është në pritje. Psh:nëse zgjedhim Start –Turn Off Computer - Stand By dhe kemi qenë duke punuar ne ndonjë program me rastin e kyçjes së sërishme të kompjuterit ne monitor paraqitet gjendja e fundit ku ne ishim duke punuar.

Nëse rastësisht kemi shtypur Start -Turn Off Computer dhe nuk dëshirojmë të

zgjedhim asnjërin prej tri opsioneve ,për të anuluar veprimin shtypim Cancel .

26


Zhbllokimi i kompjuterit nga dritaret aktive

Gjatë punës me kompjuter ndodhë që kompjuteri ynë të bllokojë, nuk funksionon asnjë komandë. Një

mundësi për të dalë nga kjo situatë është duke shtypur tri tastet në tastierë përnjëherë, fillimisht mbajmë

të shtypur tastin Ctrl pastaj Alt dhe në fund Delete dhe si rezultat hapet korniza për zhbllokimin e

programeve aktive, figura në vazhdim.

+ +

♦ Në figurën në vazhdim janë dhënë sqarime se si të dalim nga situata e bllokimit të dritareve

� Cilat janë rastet më të shpeshta që kompjuteri të bllokojë dhe mos të funksionoj asnjë

komandë.

Kompjuteri kryesisht bllokohet nëse i shtrohet kërkesa e dytë ende pa u përgjigjur në të parën dhe

kur kapaciteti i RAM – memories është i vogël.

Ushtrime:

Këtu zgjedhim programin që dëshirojmë të mbyllim duke shtypur një herë tastin e majtë mbi të.

Pastaj këtu në End Task bëhet mbyllja e programit duke shtypur një herë tastin e majtë. Kështu duhet të veprohet me të gjitha dritaret derisa kompjuteri të funksionoj si duhet.

2. Bëni hapjen e ikonës My Computer dhe My documents dhe provoni ti ktheni vertikalisht, horizontalisht ti minimizoni te dy dritaret dhe ti ktheni në ekran për një herë.

1. Bëni hapjen e ikonës My Computer dhe My documents dhe bëni ndërrimin e pamjes së tyre për mes miut dhe tastierës, do të thotë zvogëloni dhe zmadhoni sipas asaj që keni mësuar.

3. Hapni dy ose tri dritare dhe provoni ti mbyllni përmes kombinimit të tasteve Ctrl + Alt + Delete dhe në fund provoni funksionin Stand By,Turn Off dhe Restart.

27


Të dhënat e kompjuterit

Për të ditur se çfarë kompjuteri kemi, sa e ka shpejtësinë dhe RAM -in etj, duhet të veprojmë në këtë

mënyrë:

1. Mbi ikonën My Computer shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim me tastin e majtë mbi Properties

3. Pastaj hapet korniza System Properties figura në anën e djathtë, shtypim mbi General dhe si

rezultat të dhënat për kompjuterin mund ti shohim .

Në figurën në vazhdim në anën e majtë tregohet hapi 1 dhe 2 kurse në figurën në anën e djathtë tregohet

hapi i tretë

Të dhënat për Hard – diskun

Për të ditur se sa është kapaciteti i Hard – diskut,sa është i mbushur dhe sa është i lirë duhet të veprohet

në këtë mënyrë:

1. Hapim ikonën My Computer

2. Nga dritarja që hapet mbi ikonën e diskut shtypim tastin e djathtë

3. Pastaj hapet menyja e përkohshme dhe zgjedhim Properties

4. Dhe nga korniza që hapet shtypim tastin e majtë mbi General

Kjo është ikona e diskut, emri mund ti ndërrohet dhe ka raste kur kompjuteri mund të ketë më tepër Hard – Disqe.

Këtu tregon se çfarë kompjuteri kemi, sa e ka shpejtësinë dhe sa e ka RAM memorien

28


♦ Në figurën në vazhdim mund të shihen të dhënat e Hard – Diskut

Folder-at dhe File-at

Folder - e ka kuptimin e një fasikle, apo një adrese ku ne mund ti ruajmë të dhënat tona.

♦ Në figurën në vazhdim mund ti shihni disa folder me emërime të ndryshme

File është vendi ku ruhen të dhëna të ndryshme, ka shumë lloje të tyre, ka file ku ruhen shkrime të

ndryshme, file të muzikës, të pikturave etj.

♦ Në figurën në vazhdim mund ti shihni disa forma të file-ave

Used space: tregon se sa është i mbushur (përdorur) Hard - Disku

Free space: tregon se sa është i lirë (pa përdorur) Hard - Disku

Capacity: Kapaciteti i Hard-Diskut

29


Shembull:Një nxënës për të shkuar në shkollë duhet të ketë me vete fletoret e nevojshme, librat, çantën

etj. Në këtë rast fletoret e luajnë rolin e një file te cilat përdorën për të shkruar ne to ndërsa çanta e luan

rolin e folderit.. Pra në folder nuk shënohet në të ruhen file dhe nën-folder me qëllim që gjatë punës ne

kompjuter ti gjejmë më lehtë të dhënat tona,ti bartim,kopjojmë,fshijmë etj.

Krijimi i një folder

Ka folder që gjatë instalimit të Windows ruhen në kompjuter me emra të ndryshëm, mirëpo ne mund të

krijojmë folder sipas dëshirës dhe ti emërtojmë me emër të caktuar.

Krijimi i një folder në desktop bëhet në këtë mënyrë:

1. Në hapësirë të lirë të desktopit shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet lëvizim deri te opsioni New

3. Prapë hapet nënmenyja tjetër dhe ne shtypim mbi opsionin Folder me tastin e majtë

♦ Figura në vazhdim tregon se si krijohet një folder në desktop

4. Dhe si rezultat paraqitet folderi në desktop


Sqarim:nëse dëshirojmë mund të shtypim tastin Enter dhe folder emërohet me emrin e propozuar në këtë rast New Folder. Nëse dëshirojmë të emërojmë me emër tjetër e fshijmë emrin dhe shënojmë emrin e caktuar dhe prapë shtypim tastin Enter në tastierë, ose një herë tastin e majtë në hapësirë të desktopit.

30


Riemërimi i Folderit

Nëse kemi një folder në desktop p.sh: me emrin libri dhe dëshirojmë të ndërrojmë emrin në lapsi duhet

të veprojmë në këtë mënyrë:

1. Mbi folderin me emrin libri shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim tastin e majtë mbi Rename


Fshirja e Folderit

Fshirja e folderit mund të bëhet duke vepruar në këtë mënyrë:

1. Mbi folder shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim tastin e majtë mbi Delete,dhe si rezultat hapet korniza

e përkohshme dhe për të fshirë folderin duhet të shtypet Yes.


5.E shënojmë emrin lapsi dhe shtypim Enter.

4. E fshijmë emrin e folder-it

Sqarim:dy folder me emër të njëjtë nuk i pranon kompjuteri, keni kujdes gjatë emërimit të tyre.

3.Si rezultat folder e ndërron ngjyrën.

Tregon vendi se ku shkon folder i fshirë,kur është ky mesazh folder nuk fshihet tërësisht nga kompjuteri por ruhet në këtë ikonë.

Nëse zgjedhim No folder nuk fshihet.

31


Fshirja e folderave mund të bëhet edhe në këtë mënyrë:

1. Mbi folder shtypim një herë tastin e majtë

2. Pastaj në tastierë shtypim tastin Delete

3. Hapet korniza e njëjtë si në figurën më lartë dhe ne shtypim prapë në tastierë tastin Enter

� A fshihen folderat tërësisht nga kompjuteri apo ruhen në ndonjë vend të caktuar?

Në dy rastet të cilat i kemi shpjeguar më lartë folderat fshihen nga vendi i caktuar, por nuk fshihen

tërësisht nga kompjuteri, ata ruhen në ikonën Recycle Bin apo siç po e quajnë nëpër disa libra Shporta

edhe pse nuk është ndoshta përkthim adekuat.

� Nëse i kemi fshirë folderat gabimisht dhe ata gjenden në Recycle Bin, a mund të kthehen ata

prapë në atë vend ku kanë qenë më herët?

Po folderat të cilët gjenden në këtë vend mund të kthehen në atë lokacion ku kanë qenë më herët dhe për

ti kthyer në vendin e caktuar duhet të veprojmë në këtë mënyrë: E hapim ikonën Recycle Bin dhe si

rezultat hapet dritarja Recycle Bin

♦ Në Figurën në vazhdim kemi sqaruar se si kthehen folderat e fshirë në lokacionin ku kanë qenë më

herët

� A mund të fshihen folderat dhe mos të shkojnë në Recycle Bin?

Po ka mundësi folderat te fshihen tërësisht nga kompjuteri nëse veprohet në këtë mënyrë:

1. Mbi folder shtypim një herë tastin e majtë

2. Pastaj në tastierë shtypim tastet Shift + Delete,dhe si rezultat paraqitet korniza për fshirjen e

folderit. dhe nëse shtypim Yes folder fshihet tërësisht nga kompjuteri.

Recycle Bin apo vendi ku ruhen të dhënat të cilat ne i fshijmë nga vendet e ndryshme.

Kur dëshirojmë ta kthejmë vetëm një folder, shtypim mbi të tastin e djathtë dhe nga menyja e përkohshme që hapet shtypim mbi Restore tastin e majtë dhe si rezultat folderi fshihet nga ky vend dhe shkon në vendin ku ka qenë më herët. Në këtë mënyrë mund ta ktheni cilindo folder.

Kur dëshirojmë ti kthejmë të gjithë folderat shtypim tastin e majtë Restore this item. Nëse dëshirojmë të fshihen të gjithë folderat nga shporta shtypim mbi Empty the Recycle Bin me tastin e majtë.

32



Bllokimi i Recycle Bin (shportës)

Nëse shporta bllokohet në çfarë do mënyre që fshihen folderat ata nuk shkojnë më në shportë por fshihen

tërësisht nga kompjuteri.

� Si mund të bllokohet Recycle Bin (shporta)

Recycle Bin mund të bllokohet në këtë mënyrë:

1. Mbi ikonën Recycle Bin shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim me tastin e majtë Properties dhe si rezultat hapet

korniza Recycle Bin Properties

♦ Figura në vazhdim tregon se si duhet të veprohet për bllokimin dhe zhbllokimin e Recycle Bin

Tregon se folder fshihet tërësisht nga kompjuteri

3. Mbi këtë katror vendose

tiku duke shtypur një herë tastin e majtë dhe si rezultat shiriti i cili është në përqindje e merr ngjyrën e hirtë.

Ka mundësi që shporta të bllokohet edhe në këtë vend duke e lëvizur këtë shirit me tastin e majtë deri në përqindjen 0%,mirëpo kur tiku është i vendosur në katrorin si më lartë ky shirit më nuk lëvizë.

4. Në fund shtypim OK ,korniza mbyllet dhe si rezultat çdo folder i cili fshihe më nuk shkon në shportë por fshihet tërësisht nga kompjuteri.

Për zhbllokimin e shportës duhet të veprohet në të njëjtën mënyrë,aty ku është vendos tiku duhet të hiqet, ose nëse përqindja është zero duhet të rritet diku deri ne 10%.

33


Zhvendosja e Folderave

Për zhvendosjen e folderave ka disa mënyra,ne po tregojmë se si bëhet zhvendosja e folderave në

desktop.

Mënyra e parë

Mbi folder shtypim tastin e majtë dhe duke e mbajtur të shtypur lëvizim deri në vendi e caktuar dhe pastaj

lëshojmë tastin e majtë dhe folderi mbetet në vendin e caktuar.

Mënyra e dytë

Folderi mund të zhvendoset edhe duke vepruar në këtë mënyrë:


2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim me tastin e majtë Cut

♦ Figura në vazhdim tregon hapat se si duhet të veprojmë për të bërë zhvendosjen

3. Vendosim shigjetën në hapësirë të lirë të desktopit dhe shtypim tastin e djathtë

4. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim me tastin e majtë Paste dhe si rezultat folderi

zhvendoset në atë vend.

Kopjimi i Folderave

Për të bërë kopjimin e folderave duhet të veprojmë në këtë mënyrë:


2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim me tastin e majtë Copy

♦ Figura në vazhdim tregon hapat se si duhet të veprojmë për të bërë kopjimin

5. Vendosim shigjetën në hapësirë të lirë të desktopit dhe shtypim tastin e djathtë

6. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim me tastin e majtë Paste dhe si rezultat folder

kopjohet në atë vend.

1.

2.

3.

4.

1.

2. 3.

4.

34


Radhitja e ikonave në desktop

Nëse ikonat janë të vendosura nëpër vende të ndryshme të desktopit dhe dëshirojmë ti radhitim në mënyrë

të shpejtë në desktop duhet të veprojmë në këtë mënyrë:


2. Nga menyja e përkohshme që hapet lëvizim deri te Arrange Icon By dhe si rezultat hapet nënë

menyja tjetër me disa mundësi për radhitjen e ikonave.


Në vazhdim do të sqarojmë disa prej tyre:

Name Radhitja bëhet sipas emërimit të ikonave

Size Radhitja bëhet sipas madhësisë

Type Radhitja bëhet sipas tipit

Modified Radhitja bëhet sipas modifikimit

Auto Arrange – Nëse tiku është pran këtij opsioni ikonat në desktop nuk mund ti zhvendosni

aty ku keni dëshirë sepse ky opsion bënë radhitjen në mënyrë automatike. Pra sa herë që ikonat

nuk mund ti zhvendosni në vendin e caktuar duhet të vërteton se a gjendet tiku pranë këtij

opsioni, për me heqë tikun duhet të shtypim me tastin e majtë një herë mbi Auto Arrange,kur

dëshirojmë të shtojmë tikun shtypim prapë tastin e majtë mbi Auto Arrange.

Show Desktop Icons - Kur dëshirojmë që të gjitha ikonat në desktop të fshehën dhe asnjëra prej

tyre mos te duket në desktop mbi Show Desktop Icons heqim tikun dhe si rezultat ikonat në

desktop më nuk shihen dhe për ti shfaqur ato në desktop, prapë duhet të vendosim tikun mbi

Show Desktop Icons.

35


Rifreskimi i kompjuterit

Për ta bërë rifreskimin e kompjuterit duhet të veprojmë në këtë mënyrë:

1. Shtypim tastin e djathtë në hapësirë të lirë të desktopit

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim

mbi Refresh

Selektimi apo zgjedhja e folder-ave dhe file-ave

Selektimi ndryshe quhet edhe zgjedhje, është mjaftë i rëndësishëm gjatë punës në kompjuter. Përmes

selektimit ne i tregojmë kompjuterit se cilin folder apo file dëshirojmë të fshijmë, kopjojmë, zhvendosim

etj, dhe kur të selektohen e ndërrojnë ngjyrën.

Për selektimin e folderave dhe file-ave ka shumë mënyra,në vazhdim do të tregojmë vetëm selektimin e

folder-ave pasi që rregullat janë të njëjta edhe për file dhe ikona.

� Zgjedhja e një folderi bëhet duke shtypur një herë tastin e majtë mbi të.

Zgjedhja e disa folderave mund të bëhet në këtë mënyrë:

1. Shtypur një herë me tastin e majtë mbi folderi

2. Pastaj e mbajmë të shtypur tastin Shift në tastierë dhe me shigjetat e drejtimit të cilat gjenden në

tastierë zgjedhim folderat sipas renditjes +

♦ Figura në vazhdim tregon folderat e zgjedhur

Një mundësi tjetër për ta bërë rifreskimin e kompjuterit është përmes tastit F5 në tastierë,sa herë që shtypet ky tast kompjuteri rifreskohet.

36


� Nëse i kemi pesë folder dhe ne dëshirojmë të zgjedhim vetëm folderin e parë, tretë dhe të

pestin veprojmë në këtë mënyrë:

1. E mbajmë të shtypur tastin Ctrl në tastierë

2. Pastaj me tastin e majtë te mausit shtypim mbi folderin e parë,tretë dhe të pestin dhe si rezultat

folderat zgjedhën.

♦ Figura në vazhdim tregon folderat e zgjedhur

Kur dëshirojmë ti zgjedhim të gjithë folderat në mënyrë të shpejtë duhet të mbahet i shtypur tasti Crl

në tastierë dhe pastaj shtypet shkronja A në tastierë.

+

Kërkimi i file-ave dhe folder-ave në mënyrë të shpejtë

Gjatë punës në kompjuter ndodhë që folder-at dhe file-at nuk dimë se ku i kemi ruajtur dhe nuk mund

ti gjejmë ata. Një mënyrë për kërkimin e tyre është :

1. E hapim menynë Start

2. Nga nënmenyja që hapet shtypim me tastin e majtë mbi Search


Pastaj hapet dritarja për kërkim dhe kur dëshirojmë ti kërkojmë të gjithë file-at dhe folder-at.

A Ka edhe shumë mundësi për zgjedhjen e folderave ne i shpjeguam vetëm disa prej tyre

1

2

37


Shtypim mbi All files and folders. Figura në vazhdim

♦ Si rezultat hapet dritarja tjetër ku kemi dhënë disa sqarime për kërkimin e folder-ave dhe file-ave

Në mënyrë të ngjashme mund të kërkojmë edhe file-at e muzikës, fotove dhe dokumenteve të ndryshme.

Shënojmë emrin e folder-it apo file-it

Caktojmë vendin ku bëhet kërkimi

Nëse nuk e dimë emrin e plotë shënojmë vetëm një pjesë të tij

Këtu fillon kërkimi dhe nëse ekziston folder apo file, atë kompjuteri e gjen dhe e shfaqë në dritare

Kthimi në veprimin e mëhershëm

3

38


Ndërrimi i pamjes së desktopit

Ndërrimi i pamjes së desktopit bëhet sipas kërkesës së shfrytëzuesit të kompjuterit.

Për të bërë ndërrimin e pamjes së desktopit duhet të veprojmë në këtë mënyrë:


2. Properties si rezultat hapet korniza Display Properties

♦ Në figurën në vazhdim kemi treguar si duhet të veprohet për ndërrimin e pamjes së

desktopit

4. Duke shtypur tastin e majtë zgjedhim pamjen e dëshiruar

3.Desktop

5.Apply 6.OK

Duke e lëvizur këtë shirit me tastin e majtë mund ti shohim edhe pamjet e tjera të desktopit

Këtu shihet ndërrimi i pamjes së desktopit

39


Vendosja e emrit lëvizës në ekran pas kohës së caktuar

Nëse kompjuteri është ndezur dhe rrinë për një kohë i pa përdorur nga shfrytëzuesi i tij,është mirë të bëhet

mbrojtja e ekranit duke vendosur ndonjë figurë apo emër lëvizës në të.

Ne po tregojmë se si bëhet vendosja e emrit lëvizës në ekran:


2. Properties si rezultat hapet korniza Display Properties

3. Screen Saver

4.

5.

6.

♦ Në figurën në vazhdim kemi dhënë disa sqarime se si duhet të veproni për rregullimin e tekstit

Pastaj shtypim mbi këtë buton dhe si rezultat hapet korniza tjetër në vazhdim

Caktojmë kohën në minuta,nëse kompjuteri nuk përdoret shfaqet emri në desktop

Shtypim mbi këtë shigjetë dhe nga menyja e përkohshme që hapet zgjedhim 3D Text

7. Këtu mund të shënoni emrin sipas dëshirës

Këtu mund të zgjidhni fontin e shkrimit

Këtu mund të zgjidhni llojin e rrotullimit

Në këtë pjesë mund të rregulloni ngjyrën e tekstit

Në këtë pjesë mund të rregulloni shpejtësinë e lëvizjes së tekstit

8. pas rregullimit shtypim OK

40


dhe si rezultat kthehemi prapë te korniza e njëjtë

dhe në këtë rast nëse kompjuteri nuk përdoret për shtatë minuta vendoset emri lëvizë, kohën mund të

caktoni sipas dëshirës. Për ndërprerjen e emrit lëvizës nga ekrani vetëm lëvizim miun dhe kompjuteri

kthehet në gjendje normale.

Këtu mund të shohim si lëvizë teksti në ekran

9. Apply

10. OK

41


Control Panel – Paneli kontrollues

Një program mjaftë i rëndësishëm i cili ka të bëjë kryesisht me menaxhimin e kompjuterit është

Control Panel-i. Ky program përmban një seri veglash pune,me ndihmën e të cilave bëhet

kontrollimi i shumë parametrave të domosdoshme për punën e programit Windows.

Hapja e dritares Control Panel bëhet në këtë mënyrë:

1. Start

2. Control Panel

dhe si rezultat hapet dritarja Control Panel me pamjen e re

Switch to Classic View Dritarja kthehet në pamje klasike

42


Në figurën në vazhdim shihet Pamja klasike e dritares Control Panel,me këtë pamje të dritare është më

lehtë të punohet si fillestar,kështu që edhe ne do të punojmë me këtë pamje të dritares.

Rregullimi i parametrave të miut –Mouse

Rregullimi i parametrave të miut do të,thotë rregullimi i shpejtësisë së lëvizjes së kursorit të miut nëpër

ekran,ndërrimi i roleve të tastit të majtë dhe të djathtë si dhe rregullimi i distancës kohore ndërmjet dy

shtypjeve të njëpasnjëshme të tastit të miut.

Ndërrimi i roleve të tasteve të miut

Kur dëshirojmë që funksionin e tastit të majtë të kryen tasti i djathtë dhe funksionin e tastit të djathtë të

kryen tasti i majtë veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start

2. Control Panel

3. Mouse,si rezultat hapet korniza Mouse Properties me disa faqe ku ne në këtë rast shtypim mbi

faqen Buttons

Switch to Category View Dritarja kthehet në pamje e mëparshme

Këtu mund ti shihni të gjitha ikonat, secila prej tyre ka një funksion të caktuar. Ne nga kjo dritare do të tregojmë funksionin e ikonës Mouse dhe Date and Time.

43


♦ Figura në vazhdim tregon disa veprimet të cilat duhet të kryhen për rregullimin e

miut

Ndërrimi i pamjes së kursorit (shigjetës)

Për të bërë ndërrimin e pamjes së kursorit veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start

2. Control Panel

3. Mouse

4. Nga korniza që hapet shtypim mbi Pointers dhe pastaj hapet faqja me disa veprime


4. Këtu duhet të vendoset tiku për të bërë ndërrimin e roleve të tasteve të miut Këtu caktohet distanca

kohore ndërmjet dy shtypjeve të njëpasnjëshme të tastit të miut

Këtu shihet ndërrimi i roleve të tasteve të miut

Këtu mund ta bëni testimin e shtypjeve të njëpasnjëshme të tastit të miut

5. Apply

6.OK

5. Këtu mund të zgjedhim format e kursorëve

6. Nëse zgjedhim Browse shfaqet një kornizë tjetër me shumë forma të kursorëve

44


♦ Figura në vazhdim pasi kemi shtypur mbi opsioni Browse

dhe si rezultat kursori e merr formën të cilën e kemi zgjedhur. Për të kthyer kursorin në shigjetë (te pika

5) në figurën lartë e zgjedhim None.

9. Apply 10. Ok

Rregullimi i datës dhe orës

Zakonisht orën në kompjuter e shihni në fund të ekranit në anën e djathtë në shiritin e detyrave.


Për rregullimin e datës dhe orës veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start

2. Control Panel

3. Date and Time dhe si rezultat hapet korniza për rregullimin e orës dhe datës

7. Këtu zgjedhim formën e dëshiruar të kursorit

Kur kemi dëshirë ti shohim të gjitha format e kursorëve lëvizim shiritin rrëshqitës

8. Open

Këtu mund të shohim formën të cilën e kemi zgjedhur

Këtu mund ta shihni orën

45


♦ Në figurën në vazhdim kemi treguar si bëhet rregullimi i datës dhe orës

Përshtatja e menysë Start -Start Menu

Menyja Start mund të përshtatet duke vepruar në këtë mënyrë:

1. Mbi menynë Start shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim mbi Properties dhe si rezultat hapet korniza në

vazhdim.

Start menu: menyja start kur të hapet është e përbërë prej dy kolonave

Classic Start menu menyja start kur të hapet është e përbërë prej një kolone

Customize këtu hapet edhe një kornizë tjetër për rregullimin e disa veprimeve tjera.

Apply OK

Këtu caktojmë muajin

Këtu caktojmë vitin

Këtu bëjmë rregullimin e orës

4. Apply

5.OK

46


Përshtatja e shiritit të detyrave

Shiriti i detyrave mund të përshtatet duke vepruar në këtë mënyrë:

1. Mbi menynë Start shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim mbi Properties dhe nga korniza që hapet shtypim

mbi fletën Taskbar

♦ Figurën në vazhdim

Në këtë pjesë kemi dhënë disa sqarime për secilin veprim të cilin e kryejnë këto opsione

Kur tiku vendoset, në shiriti e detyrave ikonat joaktive fshehën

Kur tiku vendoset, në shiriti e detyrave shihet Ora aktuale

Kur tiku vendoset, në shiriti e detyrave shihet Quick Launch

Kur tiku vendoset, shiriti i detyrave shfaqet sipër çdo dritare

Kur tiku vendoset, në shiriti e detyrave grupohen ikonat e fileave apo dokumenteve të programit të njëjtë.

Kur tiku vendoset, shiriti i detyrave nuk shihet gjithmonë në desktop,por vetëm atëherë kur kursori i miut ndodhet në fund të ekranit.

Kur tiku vendoset, shiritin e detyrave nuk mund ta zhvendosim aty ku kemi dëshirë,pra duhet të hiqet tiku për me zhvendosë në vendin e caktuar.

47


� Nëse shiriti i detyrave është i vendosur në pjesën e sipërme të ekranit si duhet vepruar për

me zhvendos në pjesën e poshtme të ekranit?

Fillimisht duhet vërtetuar se a gjendet tiku pran opsionit Lock the taskbar, nëse gjendet tiku ai duhet

të hiqet, e pastaj mbi hapësirën e lirë të shiritit të detyrave shtypim tastin e majtë dhe duke e mbajtur

të shtypur lëvizim deri në fund te ekranit,e lëshojmë tastin e majtë dhe si rezultat shiriti vendoset në

fund të ekranit. Kështu mund të zhvendoset shiriti i detyrave edhe në pjesë tjera të ekranit.

USB Flash Disk

Disketa në kohën e fundit nuk është ka përdoret shumë për arsye se kapaciteti i sajë është i

vogël,kryesisht përdoret për shënime të vogla ndonjë foto apo gjëra të ngjashme të cilat kanë kapacitet të

vogël. Në kohen e fundit më tepër janë duke u përdor USB Flash disk. Nëse dimë të përdorim disketën

besojë nuk do të kemi problem edhe me përdorimin e USB Flesh diskut dhe anasjelltas, sepse kopjimi e

disa gjëra tjera janë të ngjashme.

Kështu që në këtë material do të japim sqarime vetëm për përdorimin e USB Flash diskut.

Hapja e Flash diskut

Për hapjen e Flash diskut duhet të veprojmë në këtë mënyrë:

1. Vendosim Flash diskun në portin e vetë

2. E hapim ikonën My Computer

3. Dhe pastaj nga dritarja që hapet, hapim ikonën Removable Disk (N:)

Ikona e USB Flash disk

48


Kopjimi i folderit nga desktopi në Flash disk

Për të bërë kopjimin e folderit nga desktopi në flash disk ka disa mënyra, ne po tregojmë njërën prej tyre:

1. Mbi folderin i cili është në desktop shtypim tastin e djathtë

2. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim Copy

3. E hapim ikonën My Computer

4. Mbi ikonën e disketës Removable Disk (N:), shtypim tastin e djathtë

5. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim Paste

Kopjimi i folderit nga flash disk në desktop/kompjuter

Edhe për kopjimin e folderit nga flash disk në desktop/kompjuter ka disa mënyra, ne po tregojmë njërën

prej tyre:

1. E hapim ikonë My Computer

2. Nga dritarja që hapet, e hapim ikonën e flash diskut Removable Disk (N:)

3. Pastaj hapet dritarja e disketës, ku ne shtypim tastin e djathtë mbi folder

4. Nga menyja e përkohshme që hapet zgjedhim Copy

5. Shtypim tastin e djathtë në hapësirë të lirë të desktopit

6. Nga menyja e përkohshme që hapet shtypim Paste

Duhet të kemi kujdes që kopjimi të bëhet si duhet në mënyrë që mos të paraqiten probleme të

ndryshme.

Shembull:Nëse keni bërë kopjimin në ndonjë mënyrë tjetër dhe pastaj ndodhë që dokumenti i juaj

mos të hapet duhet të vërtetoni se ndoshta ju e keni bërë kopje vetëm si Shortcut (ikonë ndërlidhëse

me file-in jo vetë file).

� Çka do të thotë Shortcut dhe si e dallojmë ne këtë?

Shortcut - do të thotë nuk është forma e plotë e dokumentit por vetëm ikona e saj, d.m.th nuk është kopje

e plotë. Zakonisht këto ikona i dalloni se në fund të ikonës në anën e majtë është një shigjetë.

Në figurën në vazhdim mund ti shihni disa prej tyre

49


Mirëmbajtja e diskut – Disk Cleanup

Në vazhdim do ti tregojmë disa veprime të cilat është mirë të kryhen në disk,në mënyrë që kompjuteri

jonë të funksionoj si duhet.

Pastrimi i diskut

Shpeshherë në disk grumbullohen file të panevojshëm,të cilët mund të jenë shkak që kompjuteri mos të

funksionoj si duhet. Për ta pastruar diskun nga këta file Windows ka një program të quajtur Cleanup i

cili mundëson spastrimin e diskut.

Pastrimi i diskut bëhet në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. System Tools 5. Disk Clenup

6. Zgjedhim diskun të cilin dëshirojmë ta pastrojmë dhe shtypim OK

7. Pas pak hapet kjo kornizë,ku ne mund të zgjedhim se cilën pjesë të diskut dëshirojmë të pastrojmë duke vendosur tikat mbi katrorë.

9. Yes

8. OK

Këtu shihet pastrimi i diskut,i cili mund të zgjatë varësisht se sa ka file të panevojshëm në disk. Kur të provoni mos u frikësohuni se ky veprim nuk e dëmton diskun përkundrazi i ndihmon diskut të funksionoj më lehtë.

50


Defragmentimi i diskut – Disk Defragmenter

Në disk ndodhë çdo gjë. Shkruhen gjëra, disa fshihen e disa modifikohen e kështu me radhë. Kur file-at

ruhen në disk ata shpërndahen në vendet e lira në hapësirën e diskut. Ndodh që një pjesë e file-it të njëjtë

të ruhet në disa vende të lira të diskut. Për këtë arsye sa ma shumë të ketë file të shpërndarë, aq më e gjatë

do të jetë koha e qasjes së një file. Për këtë arsye ekziston një program i veçantë i quajtur Defragmenter,

i cili ka për detyrë që të gjithë file-at dhe folder-at e shpërndarë nëpër disk ti bashkëngjitë në tërësi të

plotë.

Për ta bërë defragmentimin e diskut duhet të veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. System Tools 5. Disk Defragmenter

Si rezultat hapet dritarja tjetër ku shihet fillimi i defragmentimit. Edhe defragmentimi mund të zgjatë

varësisht se sa file-at janë të shpartalluar. Ka mundësi që defragmentim të zgjatë deri 45 minuta, andaj

keni kujdes mos u frikësoni kur ta provoni këtë veprim dhe mos e ndalni defragmentimin deri në fund.

Pasi të përfundon defragmentimi shfaqet korniza View Report me të dhëna të cilat mund ti ruani ose

edhe ti printoni dhe në fund e mbyllni kornizën dhe defragmentimi ka mbaruar.

6. Pastaj hapet kjo dritare, ku në këtë pjesë caktojmë se cilin disk dëshirojmë të defragmentojmë. Ne në këtë rast e kemi zgjedhur Disku ( C:).

7. Për të filluar defragmentimin shtypim Defragment

51


Këshillë: Para se të bëhet pastrimi dhe defragmentimi i diskut është mirë që të gjitha dritaret të mbyllen,

në mënyrë që puna të kryhet si duhet.

� Sa shpesh duhet të bëhet pastrimi dhe defragmentimi i diskut?

Në momentin kur kompjuteri i juaj nuk është duke funksionuar si duhet atëherë është mirë ti bëhet

pastrimi dhe defragmentimi i diskut.

Kthimi i sistemit paraprak – System Restore

Windows – ka mundësin që ju ndihmon ta ktheni sistemin tuaj në një gjendje më të hershme e të cilën

mund ta përcaktoni vetë. Kthimi ka të bëjë vetëm me ndryshimet eventuale që janë bërë në Windows e jo

në programet tjera. Pra çdo ndryshim i bërë me këtë program është i kthyeshëm, d.m.th nëse ju caktoni

një datë si pikë kthyese shembull: me 20 gusht 2007, pastaj kalojnë disa muaj dhe ju dëshironi që

kompjuteri i juaj të kthehet në datën e cekur më lartë programi System Restore ka këtë mundësi me kusht

që kompjuteri i juaj nuk është formatizuar .

Për ta kthyer kompjuterin në gjendjen e mëhershme duhet të mbyllen të gjitha dritare e pastaj

veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. System Tools 5. System Restore

Si rezultat hapet korniza me të njëjtin emër dhe ka dy mundësi: Restore my computer to an earler time, i cili na mundëson kthimin e kompjuterin në gjendje e mëhershme dhe Create a restore point, ku ne vetë mund ta krijojmë pikën e kthimit. Ne në këtë rast po e tregojmë opsionin e parë

6. Restore my computer to an early time

7. Next

52


Zmadhuesi – Magnifier

Zmadhuesi mundëson që në krye të ekranit të shfaqet një hapësirë në të cilën shihet treguesi (kursori) i

miut dhe ka për qëllim pamjen e detajeve ku ndodhet miu.

Hapjen e zmadhuesit e bëni në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. Accessbility 5. Magnifier

Pastaj paraqitet një kornizë, figura në vazhdim në anën e majtë dhe në krye të ekranit shfaqet korniza

tjetër e cila përfshin tërë gjerësinë e ekranit, figura në anën e djathtë.

Kur dëshirojmë të mbyllim këtë program shtypim Exit.

Zgjedhim zmadhimin nga 1 deri 9

Në katrorë është mirë të vendoset të gjithë tikat, me përjashtim të Invert colors, pastaj e minimizojmë kornizën

Këtu mund të shihni se si jemi vendosur te ikona My Computer, kurse në pjesën e sipërme të desktopit shihet e zmadhuar ikona.

Next

8. Hapet korniza tjetër me një kalendar i cili na mundëson të caktojmë datën për kthimin në pikën e mëhershme të sistemit tonë,në anën e djathtë të dritares mund ta shini datën dhe kohën. Pasi ta caktojmë datën dhe kohën shtypim Next, Next, Next pas kësaj kompjuteri vetvetiu ristartohet dhe në fund shtypim Close për ta mbyllur dritaren System Restore.

53


Sufleri – Narrator

Sufleri mundëson leximin nga prapavija e ngjarjeve që ndodhin në ekran si dhe lexon shkronjat e

shtypura në tastierë. Shfrytëzuesi i kompjuterit e dëgjon emrin e shkronjës së shtypur në tastierë, prandaj

nëse ka vështirësi në të shikim, me dëgjim mund të kontrolloj punën e vetë.

Programin mund të hapim duke vepruar në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. Accessbility 5. Narrator

Kur dëshirojmë të mbyllim programin shtypim mbi Exit , hapet korniza tjetër shtypim Yes.

Tastiera në ekran – On Screen Keyboard

Tastiera në ekran mundëson shtypjen e dokumenteve me ndihmën e kursorit të miut,pasi me të

shfrytëzuesi i shtyp tastet në tastierën dhe në sipërfaqen për shkrim shfaqen shkronjat e shtypura.

Për vendosjen e tastierës në ekran veprojmë në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. Accessbility 5. On-Screen Keyboard

Për ndërrimin e formës së tastierës mund ta shfrytëzoni menynë Keyboard.

Në figurën në vazhdim mund ta shihni tastierën e cila mund të vendoset në ekran.

6. Vendosim tikat në të gjithë katrorët

7.Voice – hapet korniza tjetër për përshtatjen e zërit

8. Korniza për përshtatjen e zërit

Speed: shpejtësia e zëri Volume: intensitetin e zërit Pitch: lartësinë e zërit

9.OK

54


Kalkulatori – Calculator

Njëra nga veglat në grupin e Accessories është edhe kalkulatori .

Dritaren e kalkulatorit mund të hapni duke vepruar në këtë mënyrë:

1. Start 2. All Programs 3. Accessories 4. Calculator

Kalkulatorin mund ta ktheni në formë klasike nëse zgjidhni menynë View –Standard,ose në kalkulator

shkencor View –Scientific.

Përdorimi i kalkulatorit është i thjeshtë mund ta provoni në mënyrë praktike.

Programi Paint

Windows-i ka edhe një program i cili njihet me emrin Paint. Përmes këtij programi ne mund të krijojmë

dhe të përpunojmë vizatime të ndryshme, mund të bëjmë prerjen e fotove dhe të bëjmë kombinime të

llojllojshme etj.

Hapja e programit mund të bëhet në disa mënyra, ne po tregojmë njërën prej tyre:

1. Start

2. Run

3. Nga korniza që hapet në fushën Open shënojmë emrin e programit mspaint

Kalkulatori Shkencor Kalkulatori Klasik

55


1. Pastaj shtypim OK dhe si rezultat hapet dritarja e programit Paint

♦ Figura në vazhdim, dritarja e programit Paint

Ruajtja e vizatimeve

Pasi ta kemi përfunduar vizatimin atë mund ta ruajmë në vend të caktuar që ta shfrytëzojmë më vonë. Për

ruajtjen e vizatimit si file në desktop duhet vepruar në këtë mënyrë:

File /Save As,pastaj hapet korniza për ruajtjen e dokumentit, ku ne fillimisht caktojmë vendi ku

dëshirojmë ta ruajmë p.sh: në desktop, në File name: shënojmë emrin e dokumentit dhe ne fund shtypim

Save.

Dokumenti në këtë rast ruhet në desktop si file për të cilët kemi folur më herët, dhe kur

dëshirojmë të hapim file-in rregullat janë të njëjta si te ikona My Computer.

Emri i programit

Shiriti i veglave të cilat shumë lehtë mund ti përdorni në praktikë.

Paleta e ngjyrave,e cila shërben për zgjedhjen e ngjyrave

56


Kopjimi i pamjes së ekranit

Në shumë raste kemi nevojë të kopjojmë edhe pamjen e ekranit dhe fotografin e tillë ta kemi të ngjitur

diku,ose ta ruajmë si file të veçantë.

Kopjimi i ekranit në memorien e përkohshme bëhet nëse shtypim tastin Print Scrn në tastierë. Kur

dëshirojmë të “fotografojmë” vetëm dritaren e cila është aktive shtypim kombinimin e tasteve në

tastierë Alt + Print Scrn.

Për ta kuptuar ma mirë këtë veprim po e marrim një shembull:

Nëse dëshirojmë komplet pamjen e monitorit (desktopit) të vendosim në programin Paint veprojmë

në këtë mënyrë:

1. Fillimisht i mbyllim dritaret dhe ne tastierë shtypim tastin Print Scrn

2. E hapim programin Paint

3. Pastaj në programin Paint mund të vendoset pamja e ekranit, nëse hapim menynë Edit dhe nga

nënmenyja që hapet zgjedhim Paste, ose përmes shkurtesave në tastierë Ctrl +V.

♦ Figura në vazhdim tregon vendosjen e pamjes së ekranit në programin Paint

Kur dëshirojmë që vetëm dritaren aktive ta vendosim në programin Paint rregullat janë të njëjta si në

shembullin më lartë, vetëm në vend të Print Scrn këtu duhet të shtypen kombinimet e tasteve në

tastierë Alt + Print Scrn.

Pra programi Paint nuk është vetëm për vizatime, por përmes këtij programi mund të kryejmë edhe shumë punë të tjera të cilat do ti provojmë praktikisht.

57


♦ Figura në vazhdim tregon vendosjen e dritares My Computer në programin Paint

Duke vepruar në këtë mënyrë monitorin mund ta kopjoni në cilindo program tjetër.

58

Microsoft Office Word

III.1. Hapi i parë në Word 2003 dokument

Dizajnimi i fletëve të dokumentit

Shkoni në File / Page Setup

Page Setup 2 Page Setup 3 Page Setup 4

Margjinat-Margins Formati i letrës Karakterizime të:

Lartë – Top A4 faqes së parë

21x29.7cm faqeve çift dhe tek

Majtas Djathtas pozicionimi i Header

Left Right pozicionimi i Footer

Poshtë - Bottom

Vërejtje: Sa më parë emërtoni word dokumentin tuaj dhe ruajeni në lokacionin e dëshiruar në

kompjuter.

59


III.1.1. Hapi i parë në Word 2007 dokument, Dizajnimi i fletëve të dokumentit

Shkoni në Page Layout/Page Setup

Page Setup 3 Page Setup 4 Page Setup 5

Margjinat-Margins Formati i letrës Karakterizime të:

Lartë – Top A4 faqes së parë

21x29.7cm faqeve çift dhe tek

Majtas Djathtas pozicionimi i Header

Left Right pozicionimi i Footer

Poshtë - Bottom

60


III.2. Rregulla të arta

Si të përpilojmë një dokument?

Në mënyrë që dokumenti i ynë të ketë pamje sa më të mirë e profesionale, e sidomos nëse

jemi fillestarë në përdorimin e kompjuterit duhet t’i kemi disa rregulla parasysh. Këto rregulla do të

na ndihmojnë që ta rregullojmë dokumentin më shpejtë dhe mjaft lehtë. Gjithmonë duhet ta kemi

parasysh që:

• Të mos shtypim më shumë se një hapësirë në mes të fjalëve (ka mënyra tjera se si të

krijojmë tabela, tituj ose kryerreshta.

• ENTER përdoret vetëm në fund të paragrafeve (jo në fund të do rreshti sepse vetë

programi kalon në rreshtin tjetër nëse ka nevojë.

• Nëse në dokumentin tonë kemi të numërojmë diçka atëherë këtë duhet ta bëjmë me

mundësitë që ofron Word e jo t’i shkruajmë vetë numrat.

• Në kryerreshta të përdoret TAB në vend të hapësirave.

• Titujt të rreshtohen me “alignment” dhe renditja me Heading 1, 2, 3 etj

• Të regjistrojmë/ruajmë punën tonë herë pas here edhe pa e përfunduar dokumentin (në

rast se ndalet rryma apo bllokohet kompjuteri të humbim sa më pak nga puna jonë)

• Praktikohet që në vend të ‘ë’ shkruhet ‘w’ dhe më vonë ato ndërrohen me një komandë

(kjo vlen vetëm kur shkruajmë dokumente në shqip)

Rregullat e mësipërme duhet të respektohen gjatë shkrimit (daktilografimit) të dokumentit.

Kurse, për të krijuar një dokument në tërësi duhet që të ndiqen hapat si më poshtë:

1. Shtypet teksti i dokumentit (pa bërë rregullime).

2. Ndërrohet ‘w’ me ‘ë‘ nëse ka nevojë.

3. Rregullohen titujt dhe nëntitujt (duke përfshirë edhe fonti, madhësia, ”alignment” etj).

4. Theksohen fjalët ose rreshtat që ka nevojë (Theksimi zakonisht bëhet me Bold, Italic

ose Underline).

5. Selektohen dhe jepet komanda për numërimin e rreshtave që ka nevojë ose për krijimin

e pikave në fillim të rreshtave të rëndësishëm (bullets).

6. Zvogëlohet përqindja e faqes në “Whole Page” për ta parë nëse ka nevojë të bëhet edhe

ndonjë ndryshim, nëse jo dokumenti është gati.

VËREJTJE: Qëllimi i këtij dokumenti është që të udhëzojë përdoruesit se si të shkruhet drejtë një

dokument dhe çka duhet të kenë parasysh, si dhe të ushtrohet, pasi që ky dokument duhet të

përgatitet nga vetë përdoruesi.

61


III.2.1. Udhëzime si të realizohet dokumenti/file ‘Rregulla të arta’ në Word 2003

Me hapjen e programit Word shkoni në File>Page Setup dhe para jush keni pamjen në të majtë.

Këtu përzgjidhni Margjinat - Margins.

Fleta e dokumentit është A4 Layout

Në Layout përcaktohen karakteristikat e fletës së parë, fletëve tek, pozita e Header dhe Footer.

62


Heading 1

Nga kjo pamje shohim se titulli kryesorë është shkruar:

Heading 1, lloji i shkrimit ‘Times New Roman’ madhësia ‘14’ i theksuar me Bold ‘B’, alignment

‘Center’ ��

Shkoni në Format > Paragraf

63


Karakteristikat e Tabs në tërë tekstin janë të njëjta dhe atë Left: 1cm, 2cm

dhe Right 17cm me ‘.....’

64


Heading 2

Nga kjo pamje shohim se titulli i dytë është shkruar:


‘Justify’

Karakteristikat e Paragraf këtu ndryshojnë vetëm hapësirat para dhe pas tekstit, të tjerat janë njëjtë

si në rastin e Heading 1.

Teksti Normal

Nga kjo pamje shohim se teksti i zakonshëm është shkruar:

Normal, lloji i shkrimit ‘Times New Roman’ madhësia ‘12’, alignment ‘Justify’

65


Karakteristikat e Paragraf këtu ndryshojnë sepse nuk kemi hapësira para dhe pas tekstit, Line

spacing: 1.5 lines

Listimet automatike me ‘Bullets’

Nga kjo pamje shohim se listimet ‘Bullets’ janë shkruar:

lloji i shkrimit ‘Times New Roman’ madhësia ‘12’, alignment ‘Justify’


spacing: 1.5 lines dhe rregullimi i tekstit është bërë me ‘Indentation’. Të tjerat janë njëjtë si në

normal tekst.

66


Numërimet në këtë dokument kanë karakteristika të njëjta me ‘Bullets’.

Në rastin e shënimit të vërejtjes është përdorë shkrim i kombinuar, Bold, Italic, Underline.

Dy vijat për ta veçuar janë realizuar me ‘Outside Border’ poshtë dhe lartë .

67


III.2.2. Udhëzime si të realizohet dokumenti/file ‘Rregulla të arta’ në Word 2007

Fleta e dokumentit është A4 Margjinat

Heading 1

Nga kjo pamje shohim se titulli kryesorë është shkruar:


‘Center’

68


Karakteristikat e Paragraf

Karakteristikat e Tabs në tërë tekstin janë të njëjta dhe atë Left: 1cm, 2cm

69


dhe Right 17cm me ‘.....’

Heading 2

Nga kjo pamje shohim se titulli i dytë është shkruar:


‘Left’

Karakteristikat e Paragraf këtu ndryshojnë vetëm hapësirat para dhe pas tekstit, të tjerat janë njëjtë

si në rastin e Heading 1.

70


Teksti Normal

Nga kjo pamje shohim se teksti i zakonshëm është shkruar:

Normal, lloji i shkrimit ‘Times New Roman’ madhësia ‘12’, alignment ‘Justify’


spacing: 1.5 lines

Listimet automatike me ‘Bullets’

Nga kjo pamje shohim se listimet ‘Bullets’ janë shkruar:

lloji i shkrimit ‘Times New Roman’ madhësia ‘12’, alignment ‘Justify’

71



spacing: 1.5 lines dhe rregullimi i tekstit është bërë me ‘Indentation’. Të tjerat janë njëjtë si në

normal tekst.

Numërimet në këtë dokument kanë karakteristika të njëjta me ‘Bullets’.

Në rastin e shënimit të vërejtjes është përdorë shkrim i kombinuar, Bold, Italic, Underline.

72


Dy vijat për ta veçuar janë realizuar me ‘Bottom Border’ poshtë dhe lartë .

73


III.3. Si të krijojmë Tabela në Word 2003

Dokumentet që krijojmë ndonjëherë përmbajnë edhe tabela. Në tabela mund të organizohet

informacion i ndryshëm por qëllimi kryesor i një organizimi të tillë është lehtësia për t’u lexuar.

Që të krijojmë një tabelë ndjekim këta hapa:

1. Klikojmë menynë Table

2. Klikojmë insert

3. Klikojmë nënmenynë Table

4. Në dritaren që na shfaqet shkruajmë sa

kolona (columns) dhe sa rreshta (rows) do të

ketë tabela e jonë

5. Klikojmë OK

6. E mbushim tabelën me informacion

Informacioni në tabela organizohet në:

� rreshta dhe

� shtylla (kolona)

Zakonisht rreshti i pare dhe/ose shtylla e parë

përmbajnë janë përshkrim për informacionin që

ndodhet në kolonat dhe shtyllat tjera. Për ilustrim do ta

marrim si shembull orarin e mësimit.

Ora E hënë E martë E mërkurë E enjte E premte E shtune

1. Matematikë Art figurativ Gjuhë angleze Matematikë Edukatë fizike

2. Gjuhë shqipe Muzikë TIK Matematikë Matematikë

3. Gjuhë angleze Gjuhë shqipe Edukatë fizike Biologji Gjuhë shqipe

4. Gjeografi Matematikë Gjeografi Informatikë Kimi

5. Fizikë Muzikë Histori Fizikë Orë kujdestarie

6. Kimi Kimi

Tani do të shohim disa forma të gatshme të tabelave. Njëlloj si më sipër ndjekim hapat 1 deri

në 4 pastaj:

� Klikojmë Table Autoformat ...

� Në dritaren që na shfaqet në rubrikën Formats zgjedhin njërin nga formatet e

parapërcaktuara dhe klikojmë OK .

� Klikojmë OK .

74


E hënë E martë E mërkurë E enjte E premte E shtune

1. Matematikë Art figurativ Gjuhë angleze Matematikë Edukatë fizike

2. Gjuhë shqipe Muzikë TIK Matematikë Matematikë

3. Gjuhë angleze Gjuhë shqipe Edukatë fizike Biologji Gjuhë shqipe

4. Gjeografi Matematikë Gjeografi Informatikë Kimi

5. Fizikë Muzikë Histori Fizikë Orë kujdestarie

6. Kimi Kimi

Nëse dëshirojmë që të autoformatojmë një tabelë ekzistuese atëherë:

Klikojmë kudo në tabelë dhe pastaj klikojmë Table>Table Autoformat... dhe

pastaj ndjekim hapat si më sipër.

Vërejtje: Në mënyrë të ngjashme me disa ndryshime të rrugëve arrihet dizajnimi i Tabelave edhe në

Word 2007.

75


III.4. Thyerja e dokumentit që përmban fotografi në Word 2003

Microsoft Word nuk shërben vetëm për të shkruar dokumente por ai është tekst procesor i

dokumenteve (përpunon dokumentet në forma mjaft atraktive – kjo dukuri njihet me emrin thyerje

(faqosje)) në kuptimin e vërtetë të fjalës.

Në mënyrë që dokumenti të ketë pamje sa më atraktive nuk mjafton që të theksojmë vetëm:

� Titujt

� Të nënvizojmë ndonjë fjalë

� Të përdorim “Bullets” , apo

� Të përdorim numërimin

Në dokumentin tonë ne gjithashtu mund të përdorim edhe disa elemente të tjera si:

� Tabela

� Fotografi

� WordArt (Lloj i veçantë i shkrimit me efekte speciale e cila në përgjithësi përdoret për

të krijuar emblema ose logo)

Që në dokumentin tonë të fusim një fotografi (nga kompjuter) duhet të ndiqen këto hapa:

1. Klikojmë në dokument ku duam ta vendosim fotografinë.

2. Klikojmë menynë Insert

3. Klikojmë nënmenynë Picture >

4. Klikojmë Clipart ose File form në varësi se a dëshirojmë të fusim

ndonjë fotografi nga libraria e Wordit (Clipart ) apo ndonjë të

krijuar nga ne.

5. E zgjedhim fotografinë (dokumentin e bërë në Paint në leksionet e

kaluara) dhe klikojmë Insert.

Që të mund të vendoset fotografia kudo në tekst duhet që të klikohet fotografia dhe pastaj

klikohet: Format>Picture... , pastaj në LAYOUT zgjedhet SQUARE dhe klikohet OK.

Që në dokumentin tonë të fusim një WordArt duhet të ndiqen këto hapa

1. Klikojmë në menynë Insert > Picture > Wordart

2. E zgjedhim stilin e shkronjave dhe klikojmë OK .

3. E shkruajmë tekstin që dëshirojmë dhe klikojmë OK .

Vërejtje: Në mënyrë të ngjashme me disa ndryshime të rrugëve arrihet vendosja e fotografive edhe

në Word 2007.

76


III.5. Shkrimi e formulave në Word 2003

Insert – Object – Microsoft Equation 3.0 ose ikona

77


Shembull: shkruani shprehjen për funksionin 3 5

3

2 x

xy

⋅=

III.5.1. Shkrimi e formulave në Word 2007

78


III.6. Disa elemente tjera në MS Word dokument

Përveç përdorimit të “Bullets”, numërimit, “Alignment”, përdorimit të Wordart-it dhe futjes

së fotografive në dokumente, ekzistojnë edhe një varg udhëzimesh të cilat mundësojnë në mënyrë

automatike të fusim elemente tjera si p.sh.:

• Numërimi i faqeve

• Përdorimi i fusnotave

• Përdorimi i “Headers” dhe “Footers”

Që të numërojmë faqet në mënyrë automatike duhet që:

1. Të klikojmë Insert>Page Numbers…

2. Zgjedhim se a duam numrat në pjesën e epërme të faqes (Header) apo në fund të faqes

(Footer) si dhe a duam në mes (Center), majtas (Left ) apo djathtas (Right), dhe mund të

zgjedhim llojin dhe madhësinë e fontit të tyre, nëse klikojmë Format… dhe

3. Pastaj shtypim OK

Që të vendosim një Header duhet që:

1. Të klikojmë View>Headers and Footers ose double click te numri i faqes

2. E shkruajmë Header-in

3. Klikojmë Close ose Switch between Headers and Footers për të vazhduar me Footers, e

pastaj klikojmë Close

Që të vendosim fusnota1 ndiqni hapat në vijim:

1. Klikojmë Insert>Footnote

2. Mund ta lëmë Autonumber ose të shënojmë shenjën që markon fusnotat

3. Klikojmë OK

Shkruajmë fusnotën dhe pastaj klikojmë prapë në tekst për të vazhduar tekstin.

1 Fusnota është tekst që përshkruan ose jep informacion më të hollësishëm për një fjalë apo fjali të shënuar me ndonjë shenjë specifike (*) apo në të shumtën e rasteve me numra indeks lartë (superscript) në dokument. Zakonisht përdoret në dokumente ku citohen fakte të ndryshme dhe në fusnotë shënohet burimi se nga janë marrë ato.

Mua që më sheh, mos më shkruaj brenda fletës në komandë por shih si shkruhet një “Header”

Mos më shkruaj në dokument por sipas udhëzimeve për të shkruar “Footer” 79


III.6.1. Krijimi i Folderit në Desktop:

• Me tastin e djathtë të miut - NEW FOLDER ose në Windows Explorer FILE NEW

FOLDER ,

• Brenda këtij Folderi në Word të krijohet një file me emrin Ushtrimi 1,

• Të kopjohet ky Folder në Diskun C, të provohet përmes opsioneve:

a. Edit copy-----Edit paste,

b. CTRL+C ------CTRL+V ,

c. Me tastin e djathtë të mausit COPY-----PASTE,

d. Me tastin e djathtë të mausit SEND TO,

e. EDIT CUT -----EDIT PASTE ,

f. CTRL+X ----paste me maus,

g. Kap e lësho me maus. (Drag & drop with mouse)

III.6.2. Krijimi i File-it NË WORD

Hapni programin WORD dhe shkoni: FILE-SAVE AS në SAVE IN definoni vendin ku dëshironi

të ruani (Folderin) dhe nën opsionin FILE NAME vëni emrin Ushtrimi 1 dhe zgjidhni opsionin

SAVE

III.6.3. Elemente shtesë për WORD

E =ALT+0203

ë =ALT+137

ç =ALT+135

Ç = ALT+128

€ =ALT+0128

Zëvendësimi në tastierë i kllapës “[“ ose cilit do tast në tastierë: TOOLS--AUTOCORRECT

OPTIONS—AUTOCORRECT—REPLACE --[--WITH--ALT+137--REPLACE

Ruajtja e dokumentit ekzistues pas ndërhyrjeve në të SAVE==CTRL+S

Ndërrimi i njësisë matëse: TOOLS-OPTIONS-GENERAL-MEASUREMENT UNITS-CM

Paraqitja e indeksit A2 apo A2: FORMAT—FONT—SUBSCRIPT OSE SUPERSCRIPT

Etj.

80


III.7. Përmbajtja e titujve të dokumentit në Word 2003

Kryeni 4 hapat në vijim në Word 2003, dhe do të fitoni rezultatin si në faqen vijuese.

81


Përmbajtja

I. Njohuri themelore për kompjuter ..................................................................................................... 1

I.1. Pjesët kryesore të kompjuterit ................................................................................................... 1

II. Sistemi operativ Windows............................................................................................................... 2

II.1. Versionet e Microsoft Windows deri me tani .......................................................................... 2

II.1.1. Risitë e versionit të fundit Windows 7 .............................................................................. 2

III. Microsoft Office Word ................................................................................................................... 3

III.1 MS Word 2003 ......................................................................................................................... 4

III.1.1. MS Word 2007 ................................................................................................................. 4

IV. Microsoft Office Excel .................................................................................................................. 5

IV.1 MS Excel 2003......................................................................................................................... 6

IV.1.1. MS Excel 2007................................................................................................................. 6

V. Microsoft Office PowerPoint .......................................................................................................... 7

V.1 MS PowerPoint 2003 ................................................................................................................ 8

V.1.1. MS PowerPoint 2007 ........................................................................................................ 8

VI. Hyrje në rrjetën globale të komunikimit - Internet ........................................................................ 9

82


Detyrë:

Shkruani Titujt e kësaj përmbajtje të materialit nga lënda ‘Bazat e punës me kompjuter’ dhe

realizoni sipas udhëzimeve Përmbajtjen e dokumentit tuaj.

III.7.1. Përmbajtja e titujve të dokumentit në Word 2007

Kryeni 4 hapat e nevojshëm për realizim të përmbajtjes në Word 2007, dhe do të fitoni rezultatin e

njëjtë të Përmbajtjes si në Word 2003.

83

Microsoft Excel

84

IV. MS Excel

IV.1. Formulat e para

Shkruani në kutitë përkatëse shprehjet në rreshtin e parë prej kolonave D, E deri I.

Vlera e numrit ‘n’ merret rreshtit përkatës.

Një formulë p.sh në kutinë shkruajmë: =(A14-B14)/C14

Microsoft Excel

85

Pas zëvendësimit të formulave tabela e plotësuar duket kështu:

Duhet theksuar që plotësohet vetëm rreshti i parë dhe pastaj klikojmë në kutinë përkatëse, shkojmë në

këndë të saj me Mouse dhe tasti i majt i Mouses i shtypur tërhiqet poshtë në kolonën përkatëse.

IV.2. Llogaritja e një Fature

Microsoft Excel

86

IV.3. Mesatarja dhe grafiku – Ditari i klasës

Microsoft Excel

87

Në të njëjtin File mund të paraqesim Grafikun vijues duke shkuar në Insert/Charts/Column

dhe duke zgjedhur paraqitjen grafike ku në aksin ‘x’ horizontal selektojmë emrat e ‘lëndëve mësimore’

kurse në aksin ‘y’ vlerat e mesatareve përkatëse të tyre dhe shfaqet Grafiku vijues:

Microsoft Excel

88

Shikoni gjithashtu shembujt vijues.

Shembull 1:

Formatizimi:

FORMAT – CELLS –ALIGNMENT (text alignment-horizontal center, vertical center )

Të provohet për një qelulë të selektuar TEXT CONTRO L:

- WRAP TEXT (e kthen tekstin në dy ose më tepër rresh ta për qelulë = ALT + ENTER,

- SHRINK TO FIT (e përshtatë gjatësinë e tekstit sipa s madhësisë së qelulës dhe

- MERGE CELLS (i bashkon qelulat)

- ORIENTATION (orienton tekstin në pjesrrtësi sipas d ëshirës)

Microsoft Excel

89

FORMAT – NUMBER: Formatizon numrat sipas kategorisë; numra, monedhë (currency ) etj, duke

bërë përshtatjen edhe të decimaleve sipas nevojës

Paraqitja Grafike – INSERT CHARTS

Microsoft Excel

90

Hapet dialogu, dhe duke mbajtur

të shtypur tastin CTRL qelulat:

selektojmë artikujt dhe

pjesëmarrja në fitim

Shembull 2

Për shembullin e mësipërm, të përcaktohet :

- çmimi njësi (për copë),

- shitja e 60% të sasisë me çmimin e llogaritur për copë,

- për 40% të sasisë së mbetur, çmimi njësi (për copë) rritet për 30%,

- të provohet fshehja e disa kolonave dhe rreshtave,

- insertimi dhe fshirja e disa kolonave dhe rreshtave,

- rritja e numrit të fletave punuese në librin punues,

- ngrirja e një rreshti ose shtylle, sortimi, filtrimi,

- rregullimi automatik i gjerësisë së kolonave dhe rreshtave,

- vendosja e shënimeve në header dhe footer,

- përsëritja e ndonjë rreshti apo kolone në secilën faqe,

- rregullimi i shtypjes së dokumenteve p.sh. në një faqe,

- opcioni save autorecover për çdo 5 min.

Microsoft Excel

91

Fshehja e disa shtyllave apo rreshtave bëhet duke bërë më parë selektimin e tyre dhe pajtaj duke

zgjedhur opcion FORMAT- COLUMN (ROW)-HIDE dhe me miun e djathtë HIDE

Insertimi dhe fshirja

a) Selektohet vendi ku dëshirohet të shtohen apo fshihen rreshtat dhe shtyllat dhe zgjedhet opcioni

INSERT ROW (COLUMN) dhe EDIT DELETE,

b) Njëjtë veprohet edhe me miun e djathtë INSERT ose DELETE.

Shtimi dhe fshirja e fletëve punuese:

a) TOOLS-OPTIONS-GENERAL-SHEETS in NEW WORKBOOK

b) INSERT WORKSHEET,

c) Me miun e djathtë INSERT WORKSHEET

Ngrirja e rreshtit apo shtyllës: Selektohet rreshti apo shtylla ku dëshirohet të ngrihen dhe zgjedhet

WINDOW-FREEZE PANES

Sortimi: selektojmë rreshtin apo shtyllën e dëshiruar dhe FORMAT SORT,

Filtrimi: selektojmë rreshtin e parë dhe zgjedhim DATA-FILTER-AUTO FILTER

Rregullimi automatik i gjerësisë së kolonave dhe rr eshtave :

a) Selektohen rreshtat apo shtyllat dhe klikohet dy here në mes të shkronjave që paraqesin shtyllat

apo numrave që paraqesin rreshtat,

b) FORMAT-ROW-AUTOFIT dhe FORMAT-COLUMN-AUTOFIT SELECTION

Vendosja e shënimeve në header dhe footer -VIEW HEADER and FOOTER-CUSTOM

HEADER/FOOTER ose FILE- PAGE SET UP-HEADER/FOOTER - CUSTOM HEADER/FOOTER

Përsëritja e ndonjë rreshti apo kolone në secilën f aqe: FILE- PAGE SET UP-SHEET-ROWS TO

REPEAT AT TOP / COLUMNS TO REPEAT AT LEFT

Opcioni save autorecover për çdo 5 min – TOOLS-OPTIONS-SAVE-SAVE AUTORECOVER INFO

EVERY

Mbrojtja e fajllit me shifër: TOOLS-OPTIONS-SECURITY

Microsoft Excel

92

Shembull 3:

Të paraqitet grafikisht funksioni: 2xy = ku x merr vlerat (-2, 2), me hapin prej 0.5 dhe;

- Të shkruhet emri i funksionit si: “Funksioni”,

- Në boshtin OX, “Vlerat për x”,

- Në boshtin OY, “Vlerat për y”.

Funksioni

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

-2.5 -2 -1.5 -1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5

Vlerat për x

Vle

rat p

ër y

Microsoft Power Point

93

V. MS Power Point Startimi i programit

Shkruajmë titullin dhe nëntitujt sipas nevoje


94

Për të shtuar slide të ri shkojmë në ‘’New Slide’’

Në Power Point 2003

dhe kemi pamjen vijuese:


95

Plotësojmë edhe këtë slide me disa të dhëna për Power Point.

Në slide mund të vendosim Tabela, Foto, Grafe dhe aktivizojmë ndonjë video etj. Shih slide

në vijim ku me Insert/Pictures/From File p.sh foto.jpg kemi vendosur fotografin

Kurse me Insert/Movie kemi vendosur shfaqjen e një video prezantimi – filmi

Gjatë vendosjes së videos jemi pyetur se a dëshirojmë që video të startoj automatikisht apo

kur të klikohet në të, kemi zgjedhur ‘Automatically’’


96

Gjithashtu me ndihmën e Mausit përshtatim madhësinë e ekranit të videos.

Zakonisht në slide të fundit gjatë prezantimeve të ndryshme vendoset një slide për thirrje për

pyetje, falënderim për vëmendje etj.


97

Në vijim të shohim rregullim e shfaqjes së slideve gjatë prezantimit dhe disa mundësi të

bukura që na ofron Power Point.

• Nëse shtypim ‘’F5’’ do të shohim rrjedhën e prezantimit pa ndonjë efekt të shtuar por

solidet do të shfaqen përnjëherësh ashtu siç janë komplete.

• Në pjesët tekstuale mund të japim efekte të ndryshme të shfaqjes së tekstit, si paragraf-

pas-paragrafi por edhe me shkronja të një-pas-njëshme etj.

• Selektojmë sipas radhës që duam të shfaqet teksti dhe shkojmë në Animations/Custom

Animation p.sh. zgjedhim ‘‘Fly In’’


98

Kështu të dy titujt do të shfaqen përnjëherësh që shihet edhe nga numrat e shfaqur në slide

‘’1’’, nëse duam që në ‘’mouse click’’ të shfaqet titulli apo pjesa e tekstit tjetër atëherë

klikojmë në tekstin e dytë,

dhe zgjedhim ‘‘Start On Click’’ etj. dhe në slide para tekstit të dytë shfaqet numri ‘’2’’ e

kështu do të vazhdonim edhe me paragrafe tjera nëse ka.


99

Tekstin në slide Nr. 2 e kemi rregulluar ashtu që të shfaqen pas klikimit të Mouses paragrafi i

radhës.

Për slide Nr. 3 dhe Nr. 4 kemi zgjedhur gjithashtu që titulli, imazhi dhe video prezantimi të

shfaqen njëi pas tjetrit me rastin e klikimit të Mouses.


100

Duhet theksuar që Power Point ka edhe shumë mundësi dhe efekte tjera që ju mund ti

hulumtoni vetë.

Është e rëndësishme se mund të lëshojmë slidet të paraqiten dhe të masim kohëzgjatjen dhe të

ruajmë atë rrjedhë në format pps (ppsx) duke shkuar në Slide Show / Rehearse Timings

Vërejtje: Nëse duam ti hapim për ndryshim të file-at e formatit pps (ppsx) atëherë hapim

programin Power Point dhe pastaj shkojmë në File/Open dhe nga aty e hapim file-in e

formatit pps (ppsx) dhe do të shfaqet i njëjtë sikurse file i formatit ppt (pptx).

F U N D