Behaviors for Exercises of Personnel in Kasetsart University, … · 2016-01-11 · This study is a descriptive study with a purpose of examining behaviors for exercises of the personnel

พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากร ในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

Behaviors for Exercises of Personnel in Kasetsart University, Kampheangsaen Campus

คณะผวจยอาจารย ดร.กลธดา เหมาเพชร ผชวยศาสตราจารย คมกรช เชาวพานช อาจารยพรเพญ ลาโพธ นางสาววาสฏฐ เทยมเทาเกด

ไดรบทนสนบสนนการวจยจากคณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร และสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

แผนงานสงเสรมนวตกรรมการออกกาลงกายและกฬาเพอสขภาพ

พ.ศ. 2555

กตตกรรมประกาศ งานวจยฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด คณะผวจยขอขอบคณคณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร และสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) แผนงานสงเสรมนวตกรรมการ ออกกาลงกายและกฬาเพอสขภาพ ทไดใหการสนบสนนทนวจย ขอบคณผทรงคณวฒทกทานทไดใหความอนเคราะหตรวจสอบ ใหขอเสนอแนะ และแกไขเครองมอวจย และขอขอบคณบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน ทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงนเปนอยางดยง ตลอดจนทกทานทมไดกลาวนามไวในทนซงไดใหความชวยเหลอใหงานวจยฉบบนสาเรจลลวงดวยด คณประโยชนใดๆ ทจะเกดจากงานวจยขอมอบใหผทมสวนรวมในการวจยฉบบนตลอดจนผมพระคณทกทาน

คณะผวจย ธนวาคม 2555

สารบาญ หนา

สารบาญตาราง (3) บทท 1 บทนา 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 3 ตวแปรทใชในการศกษา 3 ขอบเขตการศกษา 3 นยามศพทเฉพาะ 4

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

บทท 2 การตรวจเอกสาร 6 แนวคดทฤษฎเกยวกบการออกกาลงกาย 6 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ 11 แนวคดทฤษฎเกยวกบความร 14 แนวคดทฤษฎเกยวกบทศนคต 16 แนวคดทฤษฏเกยวกบพฤตกรรม 18 งานวจยทเกยวของ 20 กรอบแนวคดในการศกษา 26 บทท 3 วธการดาเนนการวจย 27 รปแบบการศกษา 27 ประชากรและกลมตวอยาง 27 เครองมอทใชในการศกษา 31 การสรางเครองมอในการศกษา 30 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 30 การเกบรวบรวมขอมล 30 การวเคราะหขอมล 30 สถตทใชในการวเคราะห 31 บทท 4 ผลการศกษา 32 ผลการศกษา 32

(2)

สารบาญ (ตอ) หนา

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 43 สรปผลการศกษา 43 อภปรายผลของการศกษา 44 ขอเสนอแนะจากผลการศกษา 46 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาคนควาครงตอไป 46

บรรณานกรม 47 ภาคผนวก 52 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย 53 ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหผทรงคณวฒ 55 ภาคผนวก ค ตารางวเคราะหความคดเหนของผทรงคณวฒตอแบบสอบถาม 59 ภาคผนวก ง แบบสอบถามเพอการวจย 66

(3)

สารบาญตาราง

ตารางท หนา 1 แสดงจานวน รอยละของประชากรกลมตวอยางจาแนก 34 ตามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 2 แสดงจานวน รอยละของความรดานการออกกาลงกายของบคลากร 37 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จาแนกตามขอคาถามทตอบถก 3 แสดงจานวน รอยละของทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากร 38 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จาแนกตามขอคาถามทตอบถก 4 แสดงจานวน รอยละของกลมตวอยางจาแนกตามทศนคตตอการออกกาลงกายของ 40 บคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน 5 แสดงจานวน รอยละของพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากร 41 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จาแนกตามขอคาถามทตอบถก 6 แสดงจานวน รอยละของกลมตวอยางจาแนกตามพฤตกรรมการออกกาลงกายของ 42 บคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

Title: Behaviors for Exercises of Personnel in Kasetsart University, Kampheangsaen Campus

Researchers 1. Miss.Kultida Mhaopech 2. Asst.Prof. Komgrich Choupanich 3. Miss.Pornpen Lapho

4. Miss.Warsittee Teamtaokerd

Abstract

This study is a descriptive study with a purpose of examining behaviors for exercises of the personnel in Kasetsart University at Kampheangsaen Campus. The study sample consisted of Kasetsart University personnel, totaling 341 persons. The instrument used for collecting the data was a questionnaire. The collected data were statistically analyzed by using percentage, mean, standard deviation, maximum and minimum values. The study results revealed that 57.5 percent of the sample were female, accounting for 41.6 percent under the age of 30 years, the average height between 161-170 cm. accounted for 42.6 percent, weight between 61-70 kg. Accounted for 30.5 percent. About 35.5 percent were the personnel having more than 7 years of service, and earned monthly income between 10,000-15,000 baht, accounting for 34.0 percent. Most of them, 83.3 percent were congenital. Around 95.9 percent of them were informed of taking exercise. The personnel whose leisure time was spent on watching television or listening to music accounted for 74.8 percent. Most sample, about 26.1 percent take exercise once a week. Those whose amount of time was spent on taking exercise and sports for about 30 minutes accounted for 31.7 percent. As for the aim of taking exercise, it was found that the majority of the sample, about 56.0 percent take exercise for their health and 35.2 percent of them go jogging as their form of exercise. With regards to knowledge, it was found that most sample were knowledgeable of taking exercise raging from 5-9 points accounting for 54.0 percent. The majority of the sample - 66.57 percent had good attitude towards taking exercise and their behavioral practice was performed at moderate level accounted for 80.06 percent. Therefore, in order to develop knowledge about taking exercise and to develop positive behaviors of exercises, training course / workshop providing useful information of suitable and correct way of taking exercise should be performed. Activities encouraging the sample to develop better behaviors of exercise should be organize and significance of taking exercise for sustainable development for good health should be emphasized. Keywords: Exercise, Behaviors for Exercises

ชอเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน คณะผวจย 1. อาจารย ดร.กลธดา เหมาเพชร

2. ผชวยศาสตราจารย คมกรช เชาวพานช 3. อาจารยพรเพญ ลาโพธ

4. นางสาววาสฏฐ เทยมเทาเกด

บทคดยอ

การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study) มวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน กลมตวอยางทใชในการศกษาจานวน 341 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม สถตทใชในการศกษาครงนคอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสดและคาตาสด ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 57.5 มอายตากวา 30 ป รอยละ 41.6 มสวนสงเฉลยอยระหวาง 161-170 เซนตเมตร รอยละ 42.6 นาหนกเฉลยอยระหวาง 61-70 กโลกรม รอยละ 30.5 ระยะเวลาททางานในหนวยงานมากกวา 7 ป รอยละ 35.5 มรายไดตอเดอนระหวาง 10,000-15,000 บาท รอยละ 34.0 สวนใหญไมมโรคประจาตว รอยละ 83.3 เคยรบรขาวสารการออกกาลงกาย รอยละ 95.9 เวลาวางดโทรทศนหรอฟงเพลง รอยละ 74.8 สวนใหญออกกาลงกายสปดาหละครง รอยละ 26.1 เวลาทใชในการออกกาลงกายและเลนกฬาประมาณ 30นาท รอยละ 31.7 จดประสงคในการออกกาลงกาย พบวากลมตวอยางสวนใหญออกกาลงกายเพอสขภาพ รอยละ 56.0 และออกกาลงกายดวยการวง รอยละ 35.2 ดานความรพบวากลมตวอยางสวนใหญมความรอยในระดบปานกลางระหวาง 5-9 คะแนน รอยละ 54.0 ดานทศนคตกลมตวอยางสวนใหญอยในระดบด รอยละ 66.57 และดานพฤตกรรมการปฏบตตน อยในระดบปานกลาง รอยละ 80.06 ดงนน เพอพฒนาความรเกยวกบการออกกาลงกายและมพฤตกรรมการออกกาลงกายในทางทด จงควรจดกจกรรมอบรมใหความรเกยวกบการออกกกาลงกายทดและถกตอง และสงเสรมการจดกจกรรมการออกกาลงกายเพอใหกลมตวอยางมพฤตกรรมการออกกาลงกายทดมากขน และเหนความสาคญของการออกกาลงกายเพอสขภาพทดอยางยงยนตอไป คาสาคญ: การออกกาลงกาย, พฤตกรรมการออกกาลงกาย

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การออกกาลงกายเปนกจกรรมสงเสรมสขภาพประการหนงทสาคญโดยมการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย เพอชวยเพมประสทธภาพการทางานใหอวยวะระบบตางๆ ของรางกายไดทางานอยางเตมท เชน ระบบกลามเนอและขอตอ ระบบไหลเวยนโลหต ระบบหายใจ เปนตน นอกจากนยงกอใหเกดประโยชนตอบคคลทกเพศ ทกวย ทงบคคลทมภาวะสขภาพดและบคคลทเจบปวยและอกทงยงสามารถปองกนโรคหรอลดอตราเสยงการเกดโรคตางๆ เชน โรคอวน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด (กรมอนามย, 2549)

ประเทศไทยมนโยบายสงเสรมการออกกาลงกายโดยกระทรวงสาธารณสขมนโยบายสรางเสรมสขภาพเพอใหประชาชนไทยทกกลมอายมการออกกาลงกายทถกตองและเหมาะสม ตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 – พ.ศ. 2549) ไดกาหนดแผนพฒนาสขภาพแหงชาต มงเนนสรางเสรมสขภาพมากกวาซอมสขภาพ กาหนดเปาหมายใหประชาชนอยางนอยรอยละ 60 มการออกกาลงกายและนโยบายตอเนองถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 – พ.ศ. 2554) ซงมเปาหมายการพฒนาคณภาพคนโดยใหคนไทยทกคนไดรบการพฒนาทงทางรางกาย จตใจ โดยมการกาหนดแผนพฒนาสขภาพแหงชาต เพอมงเสรมสรางสขภาพคนไทยใหมสขภาพแขงแรง สนบสนนใหคนไทย ลด ละ เลก พฤตกรรมกลมเสยงทางสขภาพ ออกกาลงกายอยางสมาเสมอเลนกฬา และใชเวลาวางเปนประโยชน (กระทรวงสาธารณสข, 2550)

พฤตกรรมการออกกาลงกายของประชากรอาย 11 ปขนไป ในป 2546-2547 และ 2550 พบวาปจจบนประชาชนมแนวโนมของการออกกาลงกายเพมขนเลกนอย คอ จากรอยละ 29.0 เปน 29.1 และ 29.6 ตามลาดบ โดยผชายมอตราการออกกาลงกายสงกวาผหญงและผทอาศยอยในเขตเทศบาลมอตราการออกกาลงกายสงกวานอกเทศบาลและ การออกกาลงการตามภาคพบวา ภาคใตมอตราการออกกาลงกายสงสด คอ รอยละ 38.4 รองลงมา ไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอ มการออกกาลงกายในอตราทใกลเคยงกนคอ รอยละ 29.7 และรอยละ 28.3 ตามลาดบ สาหรบภาคกลาง มอตราการออกกาลงกายตาสดเพยงรอยละ 24.3 ซงสวนใหญใชระยะเวลาในการออกกาลงกายใกลเคยงกน ประมาณ 21-30 นาทและ 31-60 นาท รอยละ 31.0 และ 29.3 ตามลาดบเหตผลของสาคญของการออกกาลงกาย สวนใหญรอยละ 77 ตองการใหรางกายแขงแรง รองลงมาคอเพอนชวนรอยละ 9 มปญหาสขภาพ รอยละ 7 เพอคลายเครยด และตองการลดนาหนก รอยละ 3 (สานกงานสถตแหงชาต, 2550)

2

การออกกาลงกาย สวนใหญเปนประชากรกลมวยเดกมากกวากลมอน ซงมอตราการออกกาลงกายสงถงรอยละ 73.1 รองลงมา เปนกลมวยรนและประชากรสงอาย คอ รอยละ 45.4 และ 28.0 ตามลาดบสวนประชากรวยทางานมอตราการออกกาลงกายนอยทสด คอ รอยละ 19.7 ในจานวนผทออกกาลงกายเกอบครงหนงนยมออกกาลงกายประเภทอนๆ เชน ฟตเนส ราไมพอง โยคะไท เปนตน ซงผทออกกาลงกายสวนใหญนยมออกกาลงกายทบรเวณบาน รอยละ 32.9 รองลงมา คอ สนามกฬาของสถานศกษารอยละ 25.7 และบรเวณสถานศกษา รอยละ 9.6 (สานกงานสถตแหงชาต, 2550)

สถานการณการเจบปวยของคนไทยในป 2550 พบวาคนไทยปวยดวยโรคเรอรงทเกดจาก

พฤตกรรมสขภาพไมเหมาะสมเปนจานวนมาก แนวโนมเพมขนทกป สาเหตสาคญมาจาก 2 เรองใหญ ไดแก กนอาหารไมเหมาะสมและขาดการออกกาลงกาย ซงพบวามผปวยจาก 5 โรคทสาคญ คอ เบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง และโรคปอดอดกนเรอรง จากรายงานน จงหวดมหาสารคามมจานวนผปวยมากทสดจานวน 62,896 คน การเจบปวยจากโรคเบาหวาน จานวน 757,031 ราย (กระทรวงสาธารณสข, 2550)

ดงนนการดแลสขภาพจงเปนสงสาคญอยางยงสาหรบบคคลทกเพศ ทกวย โดยกจกรรมการ

ออกกาลงกายเปนกจกรรมหนงทสามารถชวยเสรมสรางใหมสขภาพทดได ซงการสงเสรมสขภาพนนเปนนโยบายการสรางคณภาพชวตทสาคญของรฐบาลในปจจบน โดยมกระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานทรบผดชอบในการดาเนนกจกรรม ซงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดมการสนองตอบน โ ย บ า ย ข อ ง ร ฐ บ า ล โ ด ย ม ก า ร ก า ห น ด ย ท ธ ศ า ส ต ร ก า ร ส ง เ ส ร ม แ ล ะ พฒน า ก ฬ า มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ.2552 – 2555) และในยทธศาสตรท 1 เกยวกบการพฒนากฬาเพอสขภาพ เพอใหนสต บคลากร และบคคลภายนอกทสนใจ ตนตวการออกกาลงกายเพอสขภาพ ซงเปนสญญาณทางบวกตอสขภาพองครวมของสงคมไทยเพราะหากนสต บคลากร และบคคลภายนอก สวนใหญออกกาลงกายเปนประจา ยอมสงผลใหใหเกดสขภาพดถวนหนา ลดการใชบรการซอมสขภาพ ลดเวลาหยดงานจากการเจบปวย โดยภาพรวมเปนการประหยดงบประมาณของรฐและหนวยงานในการจดระบบบรการสขภาพ ซงทงหมดนทาใหประเทศชาตมนคงขน

จากความสาคญของการออกกาลงกายดงกลาว ผวจยซงเปนบคลากรหนงทจะชวยสงเสรม

การออกกาลงกายใหกบบคคลทวไป โดยเฉพาะอยางยงบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน ซงเปนหนวยงานทผวจยสงกดอย จงมความสนใจทจะศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน เพอเปนแนวทางสงเสรมและสนบสนนการจดกจกรรมทเกยวของกบการออกกาลงกายและเปนขอมลสาหรบนสตในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขน

3

วตถประสงคของการวจย

วตถประสงคทวไป เพอศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน วตถประสงคเฉพาะ

1. เพอศกษาขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย นาหนก สวนสง ระยะเวลาททางานในหนวยงาน สงกดหนวยงาน รายไดตอเดอน โรคประจาตว การรบรขาวสารการออกกาลงกาย

2. เพอศกษาความรเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

3. เพอศกษาทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

4. เพอศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต กาแพงแสน

5. เพอศกษาความสมพนธระหวางความร ทศนคตกบพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ตวแปรทใชในการศกษา

ตวแปรตน คอ 1. ขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย นาหนก สวนสง ระยะเวลาททางานในหนวยงาน

สงกดหนวยงาน รายไดตอเดอน โรคประจาตว การรบรขาวสารการออกกาลงกาย 2. ความรเกยวกบการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

กาแพงแสน 3. ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

กาแพงแสน

ตวแปรตาม คอพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ขอบเขตการศกษา ประชากร

บคลากรทสงกดอยในหนวยงานของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จานวน 2,300 คน

4

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ กลมบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จานวน 341 คน ซงไดมาโดยวธการเปดตารางสาเรจของ Yamane

นยามศพทเฉพาะ

“การออกกาลงกาย” หมายถง การปฏบตกจกรรมททาใหมการใชแรงกลามเนอและมการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายอยางมระบบแบบแผน โดยการเลอกกจกรรมการออกกาลงกายความถ (ครงตอสปดาห) ความนาน ความหนกเบา รวมถงระยะอบอนรางกาย และระยะผอนคลายและความแรงในการออกกาลงกาย ทถกตองตามหลกของการออกกาลงกาย มวตถประสงคเพอสรางเสรมสขภาพ

“ความรในการออกกาลงกาย” หมายถง ความสามารถทจะคด จดจา และระลกได ความเขาใจ การนาไปประยกตใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคาเกยวกบการออกกาลงกาย “ทศนคตตอการออกกาลงกาย” หมายถง ทาทหรอความรสกของนสตทมตอการออกกาลงกายซงแสดงออกมาในรปแบบความคด “พฤตกรรมการออกกาลงกาย” หมายถง พฤตกรรมโดยรวมของการออกกาลงกายโดยการเลนคนเดยวหรอเลนเปนหมคณะ ในแตละวนในแตละชวงเวลาตามความพงพอใจของบคลากร โดยการออกกาลงกายตามชนดทมอปกรณ เชน ฟตบอล ตะกรอ วอลเลยบอล แบดมนตน ฯลฯ และการออกกาลงกายทไมมอปกรณ เชน การวง แอโรบก การเดน เปนตน เพอสรางสมรรถภาพทางกายและเพอใหมรปรางทรวดทรงด

“บคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน” หมายถง บคลากรทสงกดอยในหนวยงานของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ประโยชนทไดรบจากการศกษา

1. ทราบภาวะสขภาพของ บคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน 2 .ท ร า บ ร ะ ด บ ค ว า ม ร เ ก ย ว ก บ พ ฤ ต ก ร ร ม ก า ร อ อ ก ก า ล ง ก า ย ข อ ง บ ค ล า ก ร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน 3. ท ร า บ ร ะ ด บ ท ศ ค ต เ ก ย ว ก บ พ ฤ ต ก ร ร ม ก า ร อ อ ก ก า ล ง ก า ย ข อ ง บ ค ล า ก รมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

5

4. ทราบระดบพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

5. ผลการศกษาสามารถนาไปเสนอแนะแกหนวยงานทเกยวของกบการปองกน และสงเสรมสขภาพ เพอใชในการกาหนดนโยบายและแนวทางในการสงเสรมสขภาพและปองกนปญหาสขภาพและเปนขอมลสาหรบการศกษาประเดนอนๆ ทเกยวของกบการออกกาลงกายเพอสขภาพตอไป

บทท 2

เอกสารและงานวจยเกยวของ

ผศกษาไดมงศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอนามาใชในการวจยเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จากการศกษาเอกสารงานวจย ทเกยวของ ผศกษาไดนาเสนอ ดงน

1. แนวคดทฤษฎเกยวกบการออกกาลงกาย 2. แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ 3. แนวคดทฤษฎเกยวกบความร 4. แนวคดทฤษฎเกยวกบทศนคต 5. แนวคดทฤษฏเกยวกบพฤตกรรม 6. งานวจยทเกยวของ 7. กรอบแนวคดในการศกษา

1. แนวคดทฤษฎเกยวกบการออกกาลงกาย

1.1 ความหมายของการออกกาลงกาย ไดมผใหความหมายไวหลากหลายแนวคด ดงน การกฬาแหงประเทศไทย (2545: 80-83) กลาววา การออกกาลงกาย หมายถง การกระทา

ใด ๆ ทมการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายเพอสขภาพ เพอความสนกสนาน และเพอสงคมโดยกฎ กตกาการแขงขนตาง ๆ พฤตกรรมการออกกาลงกาย หมายถง การทรางกายไดใชงาน หรอ กาลงทมอยเพอใหสวนใดสวนหนงของรางกายเกดการเคลอนไหว เชน การบรหาร การวง การเลนกฬา ฯลฯ การเคลอนไหวนนจะตองมสวนทาใหเกดการพฒนาทางดานรางกาย และระบบตางๆ ของรางกาย เชนทาใหหวใจและระบบไหลเวยนโลหตทางานอยางมประสทธภาพ เปนตน และการปฏบตนนจะตองถกตองตามหลกของการออกกาลงกายดวย (คะนอง ธรรมจนดา, 2543: 6)

มนส ยอดคา (2548) ไดใหความหมายไววา หมายถง การประกอบกจกรรมใด ททาใหรางกายหรอสวนตางๆ ของรางกายเกดการเคลอนไหวและมผลใหระบบตางๆ ของรางกายเกดความสมบรณแขงแรง และทางานไดอยางมประสทธภาพการออกกาลงกายเปนความจาเปนพนฐานสาหรบมนษย มนษยจะดารงชวตอยไดอยางสมบรณจะตองมการเคลอนไหวเปนประจาและพอเพยง ดงคากลาวท วา “นงจะดบ เคลอนไหวจะเกด” สภาพสงคมปจจบนทาใหมนษยไมมโอกาสทจะไดเคลอนไหวรางกายอยางพอเพยง ทาใหเกดโรคภยไขเจบตางๆ ทเกดจากสาเหตของการเคลอนไหวรางกายไมพอเพยง หรอมกจกรรมทางกายไมเพยงพอเกดขนกบมนษยมากมาย เชน โรคหวใจขาดเลอด โรคความดนโลหต โรคเบาหวาน โรคอวนและโรคอนๆ อกมากมาย โรคเหลานเปนสาเหตการตายลาดบตนๆ ของคนในวนนและนบวนจะทวความรนแรงขนเรอยๆ ถาคนยงไมเปลยนวถชวตหรอปรบปรงพฤตกรรมการออกกาลงกาย ซงการออกกาลงกายมคณคาและประโยชนมากมาย เชน

7

สรปไดวา การออกกาลงกาย หมายถง การทอวยวะของรางกายไดมการเคลอนไหวโดยเฉพาะระบบตางๆ ของรางกาย ทาใหระบบการไหลเวยนของเลอดไดมการสบฉดเพมมากขนและระบบกลามเนอทกสวนของรางกายไดมการยดหดและคลายกลามเนอ ทสาคญทาใหสขภาพรางกายแขงแรงปราศจากการเจบปวยดวยโรคทสามารถปองกนได พรอมทจะทางานไดอยางมประสทธภาพโดยกจกรรมทเลอกใชนนจะตองเหมาะสมกบวย เพศและความแขงแรง

1.2 หลกของการออกกาลงกาย กรมพลศกษา (2539: 5) การออกกาลงกายนน ถาจะใหไดประโยชนกบรางกายอยางแทจรง

แลว ควรปฏบตใหถกตองตามหลกดงน 1. ควรเรมออกกาลงกายชาๆ สมาเสมอพยายามเพมความหนกของการออกกาลงกายทละ

นอยไมหกโหมในชวงแรก 2. เลอกกจกรรมทเหมาะสมกบอาย และสมรรถภาพของแตละคน และควรออกกาลงกาย

ในระดบทหวใจเตนไมเกน 25 ครงตอนาท ซงเปนขดความปลอดภยสาหรบผมวยอยในชวงอาย 19-40 ป

3. ควรออกกาลงกายอยางนอย 3-5 วนตอสปดาห มระยะเวลาในการฝก 15-60 นาท โดยเนนกจกรรมการฝกแบบแอโรบค

4. อบอนรางกาย 5-10 นาท โดยการยดเหยยดขอตอ และเอน กลามเนอสวนตางๆ ทใชในการเคลอนไหวจากชาไปเรวขนตามลาดบ หลงจากเสรจสนกจกรรมออกกาลงกาย ควรคอยๆ ผอนคลายกลามเนอหลงออกกาลงกาย จนกระทงอยในภาวะปกต

5. ควรมสขนสยในการออกกาลงกาย เชน แตงกายใหเหมาะสมกบกจกรรมการออกกาลงกาย เสอ กางเกง รองเทา รวมทงอปกรณในการออกกาลงกายควรสะอาดเรยบรอย

6. ควรใหทกสวนของรางกายไดออกกาลงกายอยางทวถง ไมควรมงออกกาลงกายเฉพาะสวนใดสวนหนงเทานน

7. ควรคานงถงสภาวะของรางกาย ถาหากรางกายออนแออนเนองมาจากสาเหตใดกตามเชน เจบปวย อดนอน ฯลฯ การออกกาลงกายทเคยกระทาอยนน อาจกลายเปนวาหนกเกนไป ซงอาจมอาการบางอยางทแสดง เชน ใจสน หนามด หายใจขด คลนไสจะเปนลม หากมอาการ เชนน เกดขนใหหยดทนท พกจนกวาจะหายเหนอย หรออาการดงกลาวหายไป สรปไดวา คอ การออกกาลงกายทถกตองควรมหลกการออกกาลงกาย เพราะหลกการออกกาลงกายจะชวยบงบอกวา กอนออกกาลงกายนนควรทาอยางไรบาง และลกษณะไหนทไมสมควรออกกาลงกาย เชน บคคลทเจบปวยดวยโรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคกระดก ฯลฯ เปนตน การเจบปวยดวยโรคดงกลาว กจะมหลกการออกกาลงกายทแตกตางกนออกไป ดงนน หลกการออกกาลงกาย จงมความสาคญอยางมากสาหรบบคคลทจะออกกาลงกาย ควรทจะมการศกษาถงความสาคญของการออกกาลงกายทถกตองและเหมาะสมกบตนเอง

8

1.3 ประเภทของการออกกาลงกาย พชต ภตจนทร (2535: 120 - 121) ไดจาแนกประเภทของการออกกาลงกายตามลกษณะวธฝก ไวดงน

1. การออกกาลงกายแบบไอโซเมตรก (Isometric Exercise) เปนการออกกาลงกาย โดยการเกรงกลามเนอ โดยไมมการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกาย ไดแก การเกรงกลามเนอมดใดมดหนงหรอกลมหนงสกครแลวคลายและเกรงใหม ทาสลบกน หรอ การออกแรงดงดนวตถทไมเคลอนไหว เชน ดนกาแพง วงกบบานประต หรอพยายามยกเกาอ ทเรานงอย เปนตน

2. การออกกาลงกายแบบไอโซทอนก (Isotonic Exercise) เปนการออกกาลงกายตอสกบแรงตานทานโดยกลามเนอมการหดตวหรอคลายตวดวย ซงหมายถง มการเคลอนไหวขอตอหรอแขนขา ไดแก การยกสงขอขนหรอวางลง การออกกาลงกายแบบนเปนการบรหารกลามเนอมดตางๆ โดยตรง ทาใหกลามเนอโตขน แขงแรงขน

3. การออกกาลงกายแบบไอโซคเนตก (Isokinetic Exercise) เปนการออกกาลงกาย โดยใหรางกายตอสกบแรงตานทานดวยความเรวคงท นบเปนการออกกาลงกายแบบใหมดวยการประดษฐเครองมอออกกาลงกายททนสมย ผนวกกบเครองคอมพวเตอรคลายกบการออกกาลงกายแบบ ไอโซทอนก แตเปนการออกแรงตอเครองมอทสรางขนมา ไมวาดงออกหรอเขา ยกขนหรอวางลงกตองออกแรงเทากน และดวยความเรวเทากนเสมอ อกเครองมอหนง ไดแก ลกล (Treadmil) ผเดนหรอวงจะเดนหรอวงสวนทางกบสายพานทเคลอนทเขามาดวยความเรวสมาเสมอ มกลไกปรบระดบความเรวได มการตดตงอปกรณวดการเตนของหวใจ

4. การออกกาลงกายแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic Exercise) เปนการใชพลงงานจากสารพลงงานหรอ ATP ทสะสมอยในเซลลกลามเนอ ไดแก การทางานเบาๆ การวงระยะสน ๆ การยกนาหนก เปนตน

5. การออกกาลงกายแบบใชออกซเจน (Aerobic Exercise) มกเรยกทบศพทวาการออกกาลงกายแบบแอโรบค เปนการออกกาลงกายททาใหรางกายเพมพนความสามารถสงสดในการรบออกซเจน ทาใหไดบรหารหวใจและปวดเปนเวลานานพอทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงทจะเปนประโยชนขนภายในรางกาย เปนการออกกาลงกายทมการเคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายดวยระดบความเรวปานกลาง ในระยะเวลาอยางนอย 10 นาทขนไป รางกายจะหายใจเอาออกซเจนเขาไปใชในการสรางพลงงานเพมขนกวาระดบปกตมาก ทาใหระบบหายใจและระบบไหลเวยนของเลอดทางานมากขนระยะหนง กอใหเกดความทนทานของระบบดงกลาวการออกกาลงกายแบบแอโรบค ไดแก วายนา ถบจกรยาน เดนเรว ๆ เตนนาแอโรบค กรรเชยงเรอ ยกนาหนกแบบแอโรบค กระโดดเชอก วงอยกบท เปนตน กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (2546) ไดแบงการออกกาลงกายออกเปน 7 ประเภทดวยกน คอ

1. การบรหารดวยมอเปลา (Calisthenics Exercise) ใชกระตนรางกายกอนประกอบกจกรรมออกกาลงกาย

9

2. การบรหารแบบยด-เหยยด (Stretching Exercise) เพอใหขอตอมความตงอยระยะหนงควรทากอนออกกาลงกายทหนก

3. การออกกาลงกายแบบไอโซเมตรก (Isometric Exercise) เปนการออกกาลงกายโดยไมมการเคลอนไหวสวนใด ๆ ของรางกาย ไดแก การเกรงกลามเนอมดใดมดหนงหรอกลมใดกลมหนงสกครแลวคลายแลวเกรงใหมทาสลบกนหรออกแรงดงดนวตถทไมเคลอนไหว เชน การดนพน เปนตน นอกจากนการเกรงกลามเนอกาลง 2 ใน 3 ของกาลงสงสดเปนเวลา 6 นาท โดยทาเพยงวนละครงจะชวยใหกลามเนอแขงแรงได

4. การออกกาลงกายแบบไอโซโทนก (Isotnic Exercise) เปนการออกกาลงกายตอสกบแรง ตานทานโดยกลามเนอมการหดตวดวย ซงหมายถง มการเคลอนไหวขอตอหรอแขนขาดวย ไดแก การยกสงของขนแลววางลง การออกกาลงกายแบบนเปนการบรหารกลามเนอมดตางๆ โดยตรงทาใหกลามเนอโตขนแขงแรงขน

5. การออกกาลงกายแบบไอโซคเนตก (Isokinetic Exercise) เปนการออกกาลงกายโดยใหรางกายตอสกบแรงตานทานดวยความเรวคงท ไดแก ลกล ผเดนหรอวงสวนทางกบสายพานทเคลอนเขามาดวยความเรวสมาเสมอ มกลไกปรบระดบความเรวได มการตดตงอปกรณการวดการเตนของหวใจดวย

6. การออกกาลงกายแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic Exercise) เปนการใชพลงงานจากสารพลงงาน หรอ ATP ทสะสมอยในเซลลกลามเนอ ไดแกการทางานเบา ๆ การวงเปนการระยะสน 50 เมตร 100 เมตร หรอการยกนาหนก เปนตน

7. การออกกาลงกายแบบใชออกซเจน (Aerobic Exercisr) มกเรยกทบศพทวา การออกกาลงกายแบบแอโรบค เปนการออกกาลงกายททาใหรางกายเพมพนความสามารถในการรบออกซเจนทาใหบรหารหวใจและปอดเปนเวลานานพอทกอใหเกดการเปลยนแปลงทเปนประโยชนขนภายในรางกายดวยความเรวปานกลางในระยะเวลาอยางนอย 10 นาท รางกายจะหายใจเอาออกซเจนไปใชในการสรางพลงงานเพมขนกวาระดบปกตมาก ทาใหระบบหายใจและระบบไหลเวยนเลอดทางานมากชวระยะเวลาหนง กอใหเกดความทนทานของระบบไหลเวยนโลหต

1.4 ชพจรกบการออกกาลงกายและการทดสอบสมรรถภาพทางกาย การกฬาแหงประเทศไทย (2545) ชพจรกบการออกกาลงกาย ชพจร (Pulse) คอ คลนทเกด

จากการขยายตวและหดตวของหลอดเลอดแดง (Artery) สลบกน ซงตรงกบการเตนของหวใจ (Heart Beat) กลาวคอ เมอหวใจบบ 1 ครง เลอดจานวนหนงจะถกสบฉดเขาไปในหลอดเลอดแดง ดนใหหลอดเลอดแดงขยายออก เมอแรงดนในหลอดเลอดลดลง หลอดเลอดจะหยนตวกลบ

การรวธจบชพจรดวยตนเอง จะทาใหทราบสภาพรางกายของตนเองไดหลายอยาง เชน ทราบอตราชพจรวาเรวหรอชากวาทควรจะเปน หรอมการเตน ๆ หยด ๆ ไมสมาเสมอ อาจเปนเพราะมความผดปกตของระบบการไหลเวยนเลอดอยแลวโดยไมรตว เมอทราบกจะไดรบไปรบการตรวจรกษาจากแพทยเสยแตเนนๆ เปนตน คนปกตมอตราชพจรแตกตางกนไปตามอาย เพศ เวลา กจกรรมทางกายขนาดของรางกาย และสภาพทางจตใจ กลาวคอ

1. อาย เดกมอตราชพจรเตนเรวกวาผใหญ

10

2. เพศ เพศหญงมอตราชพจรเตนเรวกวาชาย 3. เวลา เวลาเชาอตราชพจรจะเตนชากวาเวลาบาย 4. กจกรรมทางกาย ขณะออกกาลงกายอตราชพจรจะมากกวาเวลาพก 5. ขนาดของรางกาย คนทรปรางเลกมอตราชพจรจะมากกวาเวลาพก 6. สภาวะทางจตใจ ขณะตนเตนอตราชพจรจะเตนเรวกวาขณะสงบ/หรอปกตในสภาพปกต

ถาตดเรองการใชกาลงกายและสภาวะทางจตใจออกไปแลว อตราชพจรปกตของผใหญชายจะอยทคาเฉลยประมาณ 60-80 ครงตอนาท และอตราชพจรปกตของผใหญหญงมคาเฉลยประมาณ 70-90 ครงตอนาท อตราชพจรสงสดในแตละบคคลขนอยกบอาย โดยเฉลยแลวอตราชพจรสงสดในคนอายตากวา 20 ป จะถง 200 ครงตอนาท หรอกวานนแลวคอยๆลดลงเปนลาดบ 1.5 ประโยชนของการออกกาลงกายตอสขภาพ มนส ยอดคา (2548) จาแนกประโยชนทไดจากการออกกาลงกาย ดงน

1. ประโยชนดานรางกาย การออกกาลงกายจะทาใหอวยวะและระบบตางๆ ของรางกายมการเปลยนแปลง และพฒนาไปในทางทดขน เมอมการออกกาลงกายกลามเนอจะมการหดตว มความแขงแรง มกาลง และมความทนทานของกลามเนอเกดขน หากมการออกกาลงกายสมาเสมอกลามเนอจะมการเจรญเตบโตขน เสนใยของกลามเนอมขนาดโตขน ทาใหมประสทธภาพในการทางานของกลามเนอเพมขน นอกจากนขณะทมการออกกาลงกายกระดกจะถกดง ถกบบจากแรงกลามเนอ กระตนใหกระดกเจรญขน ทงความกวาง ความใหญ และความหนา และขอตอมการเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบการทางาน

2. ประโยชนดานจตใจและอารมณผลการออกกาลงกายตอจตใจและอารมณ คอ ลดอาการวตกกงวล อาการนอนไมหลบเหนอยลา ซมเศราและความเครยด การออกกาลงกายทาใหบคลกภาพทมนคง สามารถปรบตวเขากบสงแวดลอม เมอเกดความเครยดจะปรบตวไดเรว และดกวาผทไมออกกาลงกาย การออกกาลงกายชวยบรรเทาใหอาการซมเสราดขน ความเครยดลดลงซงเปนผลมาจากการหลงสารโดปามน (dopamine) และ ซโรโทมน (serotonin) ภายในรางกายซงชวยลดอาการซมเศรา และภายหลงการออกกาลงกายจะมการหลงฮอรโมนเอนโดฟน (endorphine) ซงมฤทธคลายมอรฟนเพมมากขน ทาใหรางกายรสกผอนคลาย อารมณแจมใส มสขภาพจตทด และสามารถเผชญความเครยดไดดขน (McArdle et al.2000 อางถงใน เพญประภา ถวลลาภ, 2547)

3. ประโยชนดานสตปญญาการออกกาลงกายทาใหความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค มความสามารถในการเรยนร ตลอดจนความสามารถในการปรบตวเขากบเหตการณใหม ๆ เนองจากกจกรรม และสถานการณการออกกาลงกายมตามหลากหลาย ทาใหผออกกาลงกายไดเรยนรและพฒนาความสามารถดานตางๆ ของตวเอง

4. ประโยชนดานสงคมการออกกาลงกายจะชวยใหมวฒภาวะทางสงคมเพราะการออกกาลงกายเปนกจกรรมทางสงคม ลกษณะกจกรรมออกกาลงกายจะเปดโอกาสใหผทมสขภาพดมปฏสมพนธตอกน ซงจะเปนการสงเสรมพฒนาทกษะทางสงคมใหกบผทออกกาลงกาย (มนส ยอดคา, 2545)

11

สมชาย ลทองอน (2550: 5) ไดสรปผลของการออกกาลงกายไว ดงน 1. ชวยใหสขภาพดขน 2. ชวยเสรมสรางสมรรถภาพใหรางกาย 3. ทาใหบคลกภาพทาทางและการทรงตวทด 4. เพมความภมใจในตนเอง 5. ชวยควบคมนาหนก 6. ทาใหกลามเนอและกระดกแขงแรง 7. ทาใหรสกมพลง 8. ทาใหผอนคลาย ลดความเครยด และลดความซมเศรา 9. ทาใหจตใจสบาย อารมณแจมใส 10. ทาใหผสงอาย เคลอนไหวไดดโดยไมพลดหกลมงาย 11. ลดความเสยงจากการเปนโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และโรคมะเรงลาไสใหญ 12. ชวยลดความดนโลหต ในผเปนโรคความดนโลหตสง 13. ลดความเสยงจากการตายดวยโรคหวใจ 14. ลดความเสยงจากการตายกอนวยอนควร (ไมตายกอนอาย 65 ป)

2. แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ

2.1 ความหมายของการสงเสรมสขภาพ ไดมผใหความหมายไวหลากหลายแนวคด ดงน สรเกยรต อาชานานภาพ (2541: 10) ไดใหความหมายไววา การสงเสรมสขภาพ หมายถง

กระบวนการสงเสรมใหประชาชนเพมสมรรถนะในการควบคมและพฒนาสขภาพของตนเอง

2.2 แนวคดเกยวกบการสงเสรมสขภาพของเพนเดอร เพนเนอร (Pender.1996:66-73; อางองใน ปทมาวด บพศร, 2547:22-26) ไดใหแนวคดเกยวกบรปแบบการสงเสรมสขภาพ (Health Promotion Model) ซงถกสรางขนครงแรกเมอ ค.ศ. 1983 และปรบปรงในป ค.ศ. 1987 และ 1996 รปแบบการสรางเสรมสขภาพอธบายถงแรงจงใจของบคคลทกระทาใหพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพ โดยการไดรบอทธพลความคดจากแบบแผนความเชอดานสขภาพ เชน การรออกกาลงกาย การรบประทานอาหาร การสนบสนนทางสงคม และการใชเทคนคผอนคลาย ลกษณะทางชวภาพและอทธพลระหวางบคคล โดยปจจยดงกลาวจะสงผลทงทางตรงและทางออมตอพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ โดยผานกลไกการรบรและความรสกนกคด (Connitive Perceptual Mechanism) สามารถอธบาย ได ดงน

1. ปจจยดานคณลกษณะและประสบการณ (Individual Characteristic and Experience) ประกอบดวยปจจยยอย 2 ปจจย ดงน 1.1 พฤตกรรมดงเดม (Prior Releted Behavior) พฤตกรรมดงเดมสงผลทงทางตรงและทางออมตอการปฏบตพฤตกรรมสงเสรมสขภาพ ผลทางตรงจะเกยวของกบการสรางนสยจากการไปปฏบตซา ๆ กน ซงจะนาไปสการเกดพฤตกรรมสขภาพโดยอตโนมต สวนผลกระทบ

12

1.2 ปจจยสวนบคคล (Personal Factors) การเลอกปจจยสวนบคคลมาศกษาความสมพนธกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ ซงปจจยในรปแบบการสงเสรมสขภาพประกอบดวย 1) ลกษณะทางชวภาพ เชน เพศ อาย สถานภาพสมรส รายได ภาวะสขภาพดานรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ 2) ลกษณะทางจตใจ ไดแก ความรสกทมคาในตนเอง การจงใจในตนเอง การรบรภาวะทางสขภาพ และ 3) ลกษณะทางสงคมวฒนธรรม ไดแก เชอชาต สญชาต วฒนธรรม การศกษาและสภาวะทางเศรษฐกจ เปนตน ปจจยสวนบคคลจะแสดงใหเหนถงอทธพลโดยตรงตอการปฏบตพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพของบคคล แตปจจยสวนบคคลบางปจจยกไมสามารถเปลยนแปลงได 2. ปจจยดานความร การเขาใจ และความรสกนกคดทเฉพาะเจาะจงตอการแสดงพฤตกรรม (Behavioral – Specific Cogtitions and Affect) ตวแปรกลมนไดพจารณาวามความสาคญในการจงใจมากทสด ตอพฤตกรรมสงเสรมสขภาพ และเปนประเดนทสาคญสาหรบนกศกษา ทจะนาไปปรบเปลยนพฤตกรรมการออกกาลงกายของตนเอง ประกอบดวย 2.1 การรบรประโยชนของการออกกาลงกาย (Perceived Benefits of action) การทบคคลจะแสดงการกระทาอยางใดอยางหนง มกจะมความคาดหวงกบประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการกระทาพฤตกรรมนน ตามทฤษฎความเชอนยม แรงจงใจของประโยชนทคาดวาจะไดรบขนอยกบประสบการณของบคคลทมประสบการณนนดวยตนเอง หรอสงเกตจากประสบการณของบคคลอนทปฏบตตามพฤตกรรมนน ๆ ความเชอในประโยชนหรอคาดหวงถงผลดของการกระทาเปนสงจาเปนตอการปฏบตกจกรรม การรบรประโยชนเปนแรงจงใจโดยตรงพฤตกรรมสขภาพ และมผลทางออมโดยเปนตวกาหนดระดบความตงใจ ซงมประโยชนทคาดวาจะไดรบเปนเปาหมาย 2.2 การรบรอปสรรคตอการกระทา (Perceived Barriers to Action) อปสรรคทคาดวาจะมในการปฏบตพฤตกรรมนน ๆ อปสรรคอาจเกดจากความคดหรอเกดขนจรง เชน คดถงความไมพรอม ความไมสะดวก ราคาแพง ความยากลาบาก การเสยเวลา อปสรรคถกมองวาเปนเครองกน เครองกดขวาง คาใชจายสวนตวของการกระทานน ๆ เมอความพรอมมนอย อปสรรคมมากพฤตกรรมนนมกไมเกด เมอความพรอมทจะกระทามมากกวาอปสรรคโอกาสทจะแสดงพฤตกรรมนนกจะมมากขน 2.3 การรบรความสามารถของตนเอง (Perceived Self – Efficacy) คอ การตดสนความสามารถของบคคลทจะกระทาสงใดสงหนงใหสาเรจในระดบหนง การรบรทกษะและความสามารถในการกระทาใด ๆ เปนแรงจงใจใหบคคลปฏบตพฤตกรรมทคดวาตนเองมความสามารถและพฤตกรรมนนจะเกดขนบอยกวา บคคลทคดวาตนเองไมมความสามารถและทกษะในสงนน การรบรความสามารถของตนเองขนอยกบขอมล 4 ดาน คอ 1) การรบรทไดจากการผานประสบการณนน ๆ และประเมนไดวาตนทาได 2) ประสบการณจากการสงเกตจากผอนทมความสามารถหรอมคณสมบตอยในระดบเดยวกบตน ถาบคคลนนทาไดเรายอมทาได 3) จากการชกชวนของผอนวาตนเองมความสามารถและมคณสมบตทจะกระทา 4) สภาวะของรางกายทแสดงออกทาใหสามารถตดสนความสามารถของตนเองได เชน ความวตกกงวล ความกลว ความสงบ ในรปแบบการสงเสรม

13

2.4 ความรสกทเกยวของกบพฤตกรรม (Activety – Related Affect) อารมณทเกยวเนองกบพฤตกรรมมผลโดยตรงตอพฤตกรรมสขภาพ และผลโดยออมตอการรบรความสามารถในตนเองและความตงใจทจะกระทาตามแผนการทวางไว ความรสกนสะทอนใหเหนปฏกรยาทางอารมณทมตอพฤตกรรมโดยตรง ซงอาจเปนทงทางบวกและทางลบกได อาจทาใหรสกพอใจ ขบขน นารกเกยจหรอไมพอใจ พฤตกรรมทสมพนธกบอารมณทางลบทมแนวโนมทจะไมเกดซาอก หรอบคคลพยายามหลกเลยงพฤตกรรมบางอยางทาใหรสกทดหรอไมด ดงนน ความสมดลทางอารมณทงสองดานจงมความสาคญ 2.5 อทธพลระหวางบคคล (Interpersonal Infuencs) คอ การร คด เกยวกบพฤตกรรมความเชอ ทศนคตของบคคลอนๆ ซงสอดคลองกบความเปนจรงแหลงอทธพลระหวางบคคล ไดแก ครอบครว เพอน ครอาจารย บคลากรดานสขภาพ อทธพลระหวางบคคลรวมถงความคาดหวงจากผใกลชด เปนแนวทางในการปฏบต ซงบคคลสามารถยอมรบหรอปฏเสธได การสนบสนนและใหกาลงใจเปนแหลงสนบสนนทไดจากผอน อทธพลระหวางบคคลมผลโดยตรงตอการเกดพฤตกรรมสขภาพ และผลทางออม คอ มผลตอความตงใจทจะกระทาตามแผนการทวางไว บคคลแตละคนมความสามารถแตกตางกนในความไวตอการรบร ความปรารถนาแบบอยางและคาชมของผอน เกดแรงจงใจทมากพอจะทาใหบคคลแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกบอทธพลระหวางบคคล บคคลแตละคนมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรม ซงอาจทาใหเขาไดรบคาชนชม และพฤตกรรมทถกผลกดนทางสงคม เพอทจะทาใหเกดอทธพลระหวางบคคลมประสทธภาพ บคคลตองสนใจพฤตกรรมนน มความปรารถนาและสนใจตอสงทผอนพด หรอ กระทาความเชาใจหรอจาลองเหตการณนนใหเปนภาพแหงความคดทเกยวของกบพฤตกรรมนน ๆ 3. ผลลพธทางพฤตกรรม 3.1 ความตงใจทจะกระทาตามแผนทวางไว (Commitment to a Plan of Action) ความตงใจเปนตวกาหนดความทสาคญของการกระทา ความตงใจมผลตอแผนการกระทา บอกระบวนการของการคดรอยางเปนนยๆ คอ ความตงใจทจะกระทาพฤตตกรรมใดไมสอดคลองกบความชอบหรอความจาเปนในการกระทาอยางอนๆ ทแทรกเขามากะทนหน และหาวธการทจะกระทาใหเกดพฤตกรรมสขภาพ 3.2 ความชอบหรอความจาเปนในการกระทาอยางอนทแทรกเขามากะทนหน (Immediate Competing Preferences) หมายถง พฤตกรรมทเปนทางเลอกซงเขามาในความคดขณะทจะกระทาพฤตกรรมสขภาพตามตงใจไว Competing Demands เปนทางเลอกซงยากทบคคลทจะควบคมได เนองจากสถานการณและสงแวดลอมทาใหเกดความจาเปนตองกระทาพฤตกรรมทแทรกเขามากอน เชน เรองของงาน หรอความรบผดชอบตอการดแลครอบครว การไมตอบสนองตอความตองการอาจจะมผลตอตนเอง ครอบครว หรอบคคลใกลชด Competing Preferences เปนพฤตกรรมทางเลอก ซงบคคลตองใชในการควบคมตนเองในระดบสง เปนสงทอาจทาใหบคคลเปนพฤตกรรมทางเลอกซงบคคลตองใชในการควบคมตนเองในระดบสง

14

3.3 พฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ (Health Promoting Behavior) เปนผลลพธทตองการผสมผสานพฤตกรรมสงเสรมสขภาพเขาไปในแบบแผนการดาเนนชวต จะสงผลใหเกดประสบการณทดในเรองของสขภาพตลอดชวต ดงนน รปแบบการสงเสรมสขภาพทจะทาใหบคคลเกดการตดสนใจกระทาพฤตกรรม การสงเสรมสขภาพขนอยกบปจจยสวนบคคล ปจจยดานจตวทยา ปจจยดานการรบรการปฏบตกจกรรมและปจจยดานสงคม เปนตวแปรสาคญในการปฏบตพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพใหเกดผลสาเรจ 3. แนวคดทฤษฏเกยวกบความร 3.1 ความหมายของความร ซงมนกวชาการไดใหความหมายไว ดงน ประภาเพญ สวรรณ (2534) ไดใหความหมายวา ความร เปนพฤตกรรมขนตนทผเรยนรเพยงแตเกดความจาได โดยอาจจะเปนการนกไดหรอโดยการมองเหน ไดยน จาได ความรในชนน ไดแก ความรเกยวกบคาจากดความ ความหมาย ขอเทจจรง กฎเกณฑ โครงสรางและวธการแกไขปญหาสวนความเขาใจอาจแสดงออกมาในรปแบบของทกษะดาน “การแปล” ซงหมายถง ความสามารถในการเขยนบรรยายเกยวกบขาวสารนน ๆ โดยใชคาพดของตนเอง และ “การใหความหมาย” หรอการ คาดหมายวาจะเกดอะไรขน คารเตอร ว กด (Carter V.Good. 1973:325; อางถงใน โสภตสดา มงคลเกษม, 2539:42) กลาววา ความรเปนขอเทจจรง (facts) ความจรง (truth) เปนขอมลทมนษยไดรบและเกบรวบรวมจากประสบการณตางๆ การทบคคลยอมรบหรอปฏเสธสงใดสงหนงไดอยางมเหตผล บคคลควรจะตองรเรอง เกยวกบสงนน เพอประกอบการตดสนใจ นนกคอ บคคลจะตองมขอเทจจรง หรอขอมลตาง ๆ ทสนบสนนและใหคาตอบขอสงสยทบคคลมอย ชแจงใหบคคลเกดความเขาใจและ ทศนคตทดตอเรองใดเรองหนง รวมทงเกดความตระหนก ความเชอ และคานยมตางๆ ดวย พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2542 ใหนยามวา ความร คอสงทสงสมมาจากการศกษาเลาเรยน การคนควาหรอประสบการณ รวมทงความสามารถเชงปฏบตและทกษะความเขาใจ หรอสารสนเทศทไดรบมาจากประสบการณ สงทไดรบมาจากการไดยน ไดฟง การคดหรอการปฏบตองควชาในแตละสาขา ซงในความคดของผนนคดวา นยามของคาวา ความร นนเปนสงทยากทจะกาหนดขอบเขตของความหมาย แตถาเราเรมจากคาวา “ขอมล” หรอ “ขอเทจจรง” สงทไดคอความจรงตางๆ ทปรากฏเกดขน การดาเนนการตางๆ ทาใหเกดขอมล ขอมลจงเปนเรองของขอเทจจรงทเกดจากการกระทาของมนษย เกดจากปรากฏการณทางธรรมชาต เกดจากกจกรรมตางๆ ทตองดาเนนการทงในระดบสวนตว ระดบการทางานรวมกน และระดบกลม องคกร ตลอดจนระดบสงคม และชมชนตางๆ และความรนนกมอย 2 ชนด คอ

1. ความรทฝงอยในสมอง (Tacit Knowledge) อาจเรยกงายๆวา ความรในตวคน ไดแก ความรทเปนทกษะ ประสบการณ ความคดรเรม พรสวรรค หรอสญชาตญาณของบคคลในการทาความเขาใจ สงตางๆ บางครงเรยกวาความรแบบนามธรรม

15

2. ความรทชดแจง (Explicit Knowledge) อาจเรยกวาความรนอกตวคน เปนความรทสามารถรวบรวม ถายทอดได โดยผานวธตางๆ เชนการบนทกเปนลายลกษณอกษร เปนหนงสอ ตาราเอกสาร กฎระเบยบ วธปฏบตงาน เปนตน บางครงเรยกวาเปนความรปแบบรปธรรม ประภาเพญ สวรรณ (3539) กลาวไวในทฤษฏการเรยนรทางสงคมของเขาวา พฤตกรรมของบคคลเกดจากการมปฏสมพนธซงกนและกน ระหวางองคประกอบ 2 ประการ คอ พฤตกรรมองคประกอบของบคคล และองคประกอบของสงแวดลอม โดยองคประกอบสองอยางนตางเปนตวกาหนดซงกนและกน นอกจากนนพฤตกรรม ของบคคลเปนผลมาจากการเรยนรทางสงคม ซงอาจเปนการเรยนรจากประสบการณตรงหรอออมกได พฤตกรรมใดทาแลวไดผลลพธทางบวก พฤตกรรมใดทาแลวไดผลลพธทางลบ การเรยนรเงอนไข ดงกลาวทาใหบคคลเลอกพฤตกรรมทไดผลทางบวก และเลยงการกระทาพฤตกรรมทไดผลทางลบ ความรแบงเปน 2 ประเภท คอการเรยนรจากผลของการกระทา และการเรยนรจากตวแบบ

1. การเรยนรจากผลของการกระทา การเรยนรในครงแรกของบคคลเปนการเรยนรจากประสบการณตรง หรอ การกระทาพฤตกรรมใดทกอใหเกดผลบวกหรอผลลบ กระบวนการเรยนรจากผลการทาประกอบดวยหนาท 3 ประการ คอ

1.1 ทาหนาทใหขอมล 1.2 ทาหนาทใหแรงจงใจ

1.3 ทาหนาทในการเสรมแรง 2. การเรยนรจากตวแบบ

การเรยนรจากตวแบบ เปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนอง โดยบคคลสงเกตพฤตกรรมของบคคลอนแลวสรางความคดวาจะสรางพฤตกรรมใหมอยางไร ซงความคดนไดประมวลเปนขอมลเพอเปนเครองชแนะการกระทาพฤตกรรมของตนเอง นอกจากนนยงเปนผลมาจากการสงเกต การฟงหรอการอานของบคคลอน การรบร หมายถง กระบวนการทางดานความคดและจตใจขอมนษยทแสดงออกมา เมอมสงเราตางๆ มากระตนโดยอาศยประสบการณเดมหรอความรเดมในการแปลหรอตความหมายจากขอมลตางๆ ทไดรบ หากคนเราไมมความรเดมหรอลมเรองนน ๆ กจะไมมการรบรสงนน (ทรงพล ภมพฒน.2540; อางองใน พชรนทร สบสายออน, 2546)

พฤตกรรมทเกยวของกบการร การจาขอเทจจรงตางๆ รวมถงการพฒนา ความสามารถทกษะทางสตปญญา ซงเรมจากระดบงายๆ และเพมการใชความคดและพฒนา สตปญญาขนเรอยๆ ตามลาดบขน ประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน (เฉลมพล ตนสกลและจระศกด เจรญพนธ, 2549) 1. ความร (Knowledge) หมายถง การเรยนรทเนนถงการจาและการระลกไดถงความคดวตถ และปรากฏการณตางๆ ซงเปนความจาทเรมจากสงงายๆ ทเปนอสระแกกนไปจนถงความจาในสงทยงยากซบซอนและมความสมพนธระหวางกน 2. ความเขาใจหรอความคดรวบยอด (Comprehension) เปนความสามารถทางสตปญญาในการขยายความร ความจาใหกวางออกไปจากเดมอยางสมเหตสมผลการแสดงพฤตกรรมเมอเผชญกบสอความหมายและความสามารถในการแปลความหมาย การสรปหรอการขยายความสงใดสงหนง

16

3. การนาไปปรบใช (Application) เปนความสามารถในการนาความร (Knowledge) ความเขาใจหรอความคดรวบยอด (Comprehension) ในเรองใดๆ ทมอยเดม ไปแกไขปญหาทแปลกใหมของเรองนนโดยการใชความรตางๆ โดยเฉพาะอยางยงวธการกบความคดรวบยอดมาผสมผสานกบความสามารถในการแปลความหมาย การสรปหรอการขยายความสงนน 4. การวเคราะห ( Analysis) เปนความสามารถและทกษะทสงกวาความเขาใจและการนาไปปรบใชโดยมลกษณะเปนการแยกแยะสงทจะพจารณาออกเปนสวนยอยทมความสมพนธกน รวมทงการสบคนความสมพนธของสวนตางๆ เพอดวาสวนประกอบปลกยอยนนสามารถเขากนไดหรอไมอนจะชวยใหเกดความเขาใจตอสงหนงสงใดอยางแทจรง 5. การสงเคราะห (Synthesis) เปนความสามารถในการรวบรวมสวนประกอบยอยๆ หรอสวนใหญ ๆ เขาดวยกนเพอใหเปนเรองราวอนหนงอนเดยวกน การสงเคราะหจะมลกษณะของการเปนกระบวนการรวบรวมเนอหาสาระของเรองตางๆ เขาไวดวยกน เพอสรางรปแบบหรอโครงสรางทยงไมชดเจนขนมากอน อนเปนกระบวนการทตองอาศยความคดสรางสรรคภายในขอบเขตของสงทกาหนดให 6. การประเมนผล (Evaluatio) เปนความสามารถในการตดสนเกยวกบความคด คานยม ผลงาน คาตอบ วธการและเนอหาสาระเพอวตถประสงคบางอยาง โดยมการกาหนดเกณฑ (Criteria) เปนฐานในการพจารณาตดสน การประเมนผล จดไดวาเปนขนตอนทสงสดของ พทธลกษณะ (Characteristics of cognitive domain) สรปความร หมายถง การรบรเกยวกบขอเทจจรง กฎเกณฑ เรองราวทเกยวกบสงเฉพาะเรอง หรอจากประสบการณ การคนควา สงเกตหรอปฏบตจรงจนเกดผลได หรอเรองทวๆ ไปทมนษยไดรบจากประสบการณทงทางตรงและทางออมตอ สงเราและการรบรเหลานนตองชดเจนและตองอาศยเวลา 4. แนวคดทฤษฏเกยวกบทศนคต 4.1 ความหมายของทศนคต ทศนคต (Attitude) เปนแนวความคดทมความสาคญมากแนวหนงทาง จตวทยาสงคมและการสอสาร นกวชาการหลายทานใหความหมายไวดงน สรพงษ โสธนะเสถยร (2533: 122) ทศนคต หมายถง เปนดชนชวา บคคลนนคดและรสกอยางไรกบคนรอบขาง วตถหรอสงแวดลอมตลอดจนสถานการณตางๆ โดย ทศนคต นนมรากฐานมาจาก ความเชอทอาจสงผลถงพฤตกรรมในอนาคตได ทศนคต จงเปนเพยงความพรอม ทจะตอบสนองตอสงเรา และเปนมตของการประเมนเพอแสดงวา ชอบหรอไมชอบ ประเดนหนงๆ ซงถอเปน การสอสารในบคคล (Interpersonal Communication) ทเปนผลกระทบมาจากการรบสารอนจะมผลตอพฤตกรรมตอไป ศกด สนทรเสณ (2531: 12) กลาววาทศนคต หมายถง ความสลบซบซอนของความรสกหรอการมอคตของบคคล ในการทจะสรางความพรอมทจะกระทาสงใดสงหนงตามประสบการณของบคคลนนทไดรบมาความโนมเอยงทจะปฏกรยาตอสงใดสงหนงในทางทด หรอตอตานสงแวดลอมทจะมาถงทางนงทางใด และในดานพฤตกรรมหมายถงการเตรยมตวหรอความพรอมทจะตอบสนอง จาก

17

สรปไดวา ทศนคต หมายถง ความสมพนธทคาบเกยวกนระหวางความรสก และความเชอหรอการรของบคคล กบแนวโนมทจะมพฤตกรรมโตตอบในทางใดทางหนงตอเปาหมายของทศนคตนน ทศนคตเปนเรองของจตใจ ทาท ความรสกนกคด และการเปดรบรายการกรองสถานการณทไดรบมา ซงเปนไปไดทงเชงบวกและเชงลบ ทศนคตมผลใหมการแสดงพฤตกรรมออกมาจะเหนไดวาทศนคต ประกอบดวย ความคดทมผลตออารมณ และความรสกนนออกมาโดยพฤตกรรม 4.2 องคประกอบของทศนคต ทฤษฎ หรอแนวคดเกยวกบทศนคตเปนทยอมรบกนมากในปจจบน ไดแยกองคประกอบของทศนคตออกเปน 3 สวน คอ (ประภาเพญ สวรรณ, 2539)

1. องคประกอบดานความร ความเขาใจ (Cognitive component) เปนองคประกอบทประมวลความร ความเขาใจ ความคดโดยทว ๆ ไปทมตอสงของหรอปรากกฎการณตาง ๆ ทาใหเกดทศนคตซงแสดงออกในแนวคดทวา อะไรถก อะไรผด

2. องคประกอบดานความรสก (Affective Component) เปนองคประกอบทเกยวกบอารมณ (emotion) ความรสกนกคดทมตอคณคาของสงของ หรอปรากฏการณตางๆ ถาบคคลใดมความคดในทางทดตอสงใดกจะมความรสกทดตอสงนน ทศนคตจะออกมาในรปแบบของความรสก ชอบ ไมชอบ พอใจ หรอไมพอใจ ซงแสดงออกมาโดยสหนา ทาทาง เมอคดหรอพดสงนน

3. องคประกอบทางดานพฤตกรรม (Behavior component) เปนองคประกอบทมแนวโนมในทางปฏบต คอ ความพรอมหรอความโนมเอยงลวงหนาทจะกระทาหรอตอบสนองซงเปนผล เนองมาจากความคด ความรสกของบคคลทจะแสดงออกในรปการยอมรบหรอปฏเสธการเขาหารหรอการถอยหนจะเหนไดวา ถาบคคลใดมความเขาใจ หรอมความคดรวบยอดเกยวกบสงใดสงหนงกจะมทศนคตตอสงนน และแสดงออกทางความรสกหรอโดยการปฏบต ซงจะมากหรอนอยขนอยกบจานวนและความถของความรสก และการปฏบตทมสวนเกยวของกบสงนน

4.3 ปจจยทกอใหเกดทศนคต ธงชย สนตวงษ (2539: 166-167) กลาววา ทศนคต กอตวเกดขนมาและเปลยนแปลงไป

เนองจากปจจยหลายประการดวยกนคอ 1) การจงใจทางรางกาย (Biological Motivation) ทศนคต จะเกดขนเมอบคคลใดบคคล

หนงกาลงดาเนนการตอบสนองตามความตองการ หรอแรงผลกดนทางรางกาย ตวบคคลจะสรางทศนคตทดตอบคคลหรอ สงของทสามารถชวยใหเขามโอกาสตอบสนองความตองการของตนได

2) ขาวสารขอมล (Information) ทศนคต จะมพนฐานมาจากชนดและขนาดของขาวสารทไดรบรวมทงลกษณะของแหลงทมาของขาวสาร ดวยกลไกของการเลอกในการมองเหนและเขาใจปญหาตางๆ (Selective Perception) ขาวสารขอมลบางสวนทเขามาสบคคลนน จะทาใหบคคลนนเกบไปคด และสรางเปนทศนคตขนมาได

18

3) การเขาเกยวของกบกลม (Group Affiliation) ทศนคต บางอยางอาจมาจากกลมตางๆ ทบคคลเกยวของอยทงโดยทางตรงและทางออม เชน ครอบครว วด กลมเพอนรวมงาน กลมกฬา กลมสงคมตางๆ โดยกลมเหลานไมเพยงแตเปนแหลงรวมของคานยมตางๆ แตยงมการถายทอดขอมลใหแกบคคลในกลม ซงทาใหสามารถสราง ทศนคต ขนไดโดยเฉพาะครอบครวและกลมเพอนรวมงานเปนกลมทสาคญทสด (Primary Group) ทจะเปนแหลงสรางทศนคตใหแกบคคลได

4) ประสบการณ (Experience) ประสบการณของคนทมตอวตถสงของยอมเปนสวนสาคญทจะทาใหบคคลตางๆ ตคาสงทเขาไดมประสบการณมาจนกลายเปนทศนคตได

5) ลกษณะทาทาง (Personality) ลกษณะทาทางหลายประการตางกมสวนทางออมทสาคญในการสราง ทศนคต ใหกบตวบคคล ปจจยตางๆ ของการกอตวของทศนคตเทาทกลาวมาขางตนนน 5. แนวคดทฤษฏเกยวกบพฤตกรรม

5.1 ความหมายของพฤตกรรม ไดมผใหความหมายไวหลากหลายแนวคด ดงน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน 2542 ไดใหความหมายของคาวา การปฏบตหรอพฤตกรรม คอ การกระทา การดาเนนการตามระบบแบบแผน

ชดา จตพทกษ (2525: 2; อางถงใน รจ ศรสญลกษณ, 2526: 11) กลาววาพฤตกรรมหรอการกระทาของบคคลนนไมรวมเฉพาะสงทแสดงปรากฏออกมาภายนอกเทานน แตยงรวมถงสงทอยภายในใจของบคคล ซงคนภายนอกไมสงเกตเหนไดโดยตรง เชน คณคา (Value) ทยดเปนหลกการในการประเมนสงตางๆ ทศนคตหรอเจคต (Attitude) ทเขามตอสงตางๆ ความคดเหน (Opinion) ความเชอ (Belief) รสนยม (Taste) และสภาพจตใจทถอวาเปนบคลกภาพของบคคลนน และการเกดการปฏบตหรอพฤตกรรม คอ

1. ความตองการทางดานรางกายเปนแรงผลกดนทาใหเกดพฤตกรรมขน 2. เมอมสงเราทเหมาะสมมากระตน บคคลจะแสดงพฤตกรรมออกมา 3. บคคลจะแสดงพฤตกรรมอะไรยอมขนอยกบอารมณหรอความรสกของบคคลนน ประภาเพญ สวรรณ (2526: 15) ไดใหความหมายพฤตกรรมไววา หมายถง กจกรรมทก

ประเภททมนษยกระทา ไมวาสงนนจะสงเกตไดหรอไม เชน การเดน การพด การคด ความรสก ความสนใจ

ชยพร วชชาวธ (2523: 23; อางถงใน ยรรยง นาคมา, 2526: 15) กลาววา พฤตกรรม หมายถง การกระทาของมนษยไววากระทานน ผกระทาจะกระทาโดยรตวหรอไมรตว และไมวาคนอนจะสงเกตการกระทานนไดหรอไมกตาม การพด การเดน การกระพรบตา การไดยน การเขาใจ การรสกโกรธ การคด ตางเปนพฤตกรรมทงนน จระศกด เจรญพนธ และเฉลมพล ตนสกล (2547:6) พฤตกรรมสขภาพ (Health) ไดใหความหมาย คอ พฤตกรรม (Behaviore) หมายถง กจกรรมหรอการกระทาของบคคลทสามารสงเกตไดโดยบคคลอนๆ โดยลกษณะของพฤตกรรม ม 2 ลกษณะ ดงน

1. พฤตกรรมภายนอก (Overt Behaviors) หมายถง ลกษณะของการกระทาหรอกจกรรมของบคคลทสามารถสงเกตไดโดยบคคลอน เชน การยน การเดน หรอการแสดงออกเคลอนไหวตางๆ

19

2. พฤตกรรมภายใน (Covert Behaviors) หมายถง การกระทาหรอกจกรรมของบคคลทเกดขนภายในตวบคคลนนโดยทบคคลอนไมสามารถสงเกตเหนได แตสามารถทจะรหรอทราบไดวามพฤตกรรมนนเกดขนไดโดยอาศยเครองมอตาง ๆ มาชวยในการสงเกตพฤตกรรม เชน ความคด ความฝน เปนตน ในการศกษาพฤตกรรมศาสตรสวนใหญไดจาแนกพฤตกรรมออกเปน 2 ลกษณะ คอ

2.1 พฤตกรรมปกต เปนภาวการณแสดงออกของกจกรรม หรอการกระทาของบคคลโดยทวไปในสงคมทมการยอมรบกนของสงคมนน โดยมการสอดคลองกบเกณฑการพจารณา

2.1.1 เปนพฤตกรรมทแตกตางไปจากแบบแผนการพฒนาวฒภาวะของบคคล 2.1.2 เปนพฤตกรรมกลมกลนกบวฒนธรรมของสงคมทตนเองเปนสมาชกอย 2.1.3 ตองเปนไปตามระเบยบทสงคมกาหนดไว

2.2 พฤตกรรมปกต เปนลกษณะของพฤตกรรมทไมเปนไปตามกฎเกณฑมหลกเกณฑการพจารณากวางๆ ดงน

2.2.1 เปนพฤตกรรมทแตกตางไปจากแบบแผนการพฒนาวฒภาวะของบคคล 2.2.2 เปนพฤตกรรมทขดแยงกบวฒนธรรมของสงคมทตนเองเปนสมาชกอย 2.2.3 เปนพฤตกรรมทแตกตางไปจากบคคลสวนใหญโดยการแสดงออกมา

5.2 องคประกอบของพฤตกรรม ครอนบาด (Cronbach citing Serien, 1990.14; อางองใน พฒนา ทะนชต, 2548) อธบาย

วาพฤตกรรมของคนเรามองคประกอบ อย 7 ประการ คอ 1. ความมงหมาย (Goal) เปนความตองการหรอวตถประสงคททาใหเกดกจกรรม คนเราตองทากจกรรมเพอสนองความตองการทเกดขน กจกรรมบางอยางกใหความพอใจ หรอสนองความตองการไดทนท แตความตองการหรอวตถประสงคบางอยางกตองใชเวลา จงจะสามารถบรรลผลสมควรความตองการ 2. ความพรอม (Readiness) หมายถง ระดบวฒภาวะ หรอความสามารถทจาเปนในการทากจกรรมเพอสนองความตองการ คนเราไมสามารถสนองความตองการไดหมดทกอยาง ความตองการบางอยางอยนอกเหนอความสามารถของเขา 3. สถานการณ (Situation) เปนเหตการณทเปดโอกาสใหเลอกทากจกรรมเพอสนองความตองการ 4. การแปลความหมาย (Interpretation) กอนทคนเราจะทากจกรรมใดกจกรรมหนงลงไปเขาตองพจารณาสถานการณเสยกอนแลวตดสนใจเลอกวธการทคาดวาจะไดความพอใจมากทสด 5. การตอบสนอง (Response) เปนการทากจกรรมเพอสนองความตองการ โดยวธการทไดเลอกแลวในขนแปลความหมาย 6. ผลทไดรบหรอผลทตามมา (Consequence) เมอทากจกรรมแลวยอมไดรบผลกระทานนผลทไดรบอาจจะตามคาดคดไว (Confirm) หรออาจตรงกนขามกบความหมาย (Contradict) กได 7. ปฏกรยาตอความหวง (Reaction to Thwarting) หากคนเราไมสามารถสนองความตองการไดกกลาววา เขาประสบกบความผดหวง ในกรณเชนนเขาอาจจะยอนกลบไปแปลความหมายของสถานะเสยใหมและเลอกวธการตอบสนองใหมกได

20

6. งานวจยทเกยวของ อญนกา งามเจรญ (2548) ไดทาการวจยเรอง: ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลง

กายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงหวดราชบร มวตถประสงคเพอรกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงหวดราชบร กลมตวอยางเปนสมาชกชมรมสรางสขจงหวดราชบรทกอาเภอ จานวน 383 ราย โดยใชวธการสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified random sampling) เครองมอทใชในการวจยเปนแบบคาถามแบบมโครงสราง เกบขอมลโดยการสมภาษณ สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก รอยละ (%) คาเฉลย (×) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) คาสมประสทธ ความผนแปร (C.V.) และการวเคราะหถดถอยพหคณโดยตวแปรอสระทกตวเขารวมในการวเคราะหทงหมด (Multiple Regression Analysis) ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการออกกาลงกายโดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง และปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงวดราชบร พบวาปจจยสวนบคคล ปจจยดานความร เจตคตและปจจยสนบสนนดานการออกกาลงกาย สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงหวดราชบรไดเพยงรอยละ 12.40 ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก รายได ความรเกยวกบประโยชนการออกกาลงกาย เจตคตทเกยวกบการออกกาลงกาย ระดบการศกษา เพศ

กนทมา หลวงทพย และดารณ ศรนวล (2550) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคคลากรในโรงพยาบาลสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร มวตถประสงค คอ เพอศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายขอบคลากรในโรงพยาบาลสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร และ เพอศกษาขอมลสวนบคคลทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคคลากรในโรงพยาบาลสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร ตวอยางทใชในการวจยครงน ประกอบดวยบคลากรโรงพยาบาลสามชก จานวน 111 คน ซงไดมาโดยวธการเลอกตวอยางการสมตวอยางแบบอยางงาย (Stratified random sapling) โดยใชสตรของ Taro Yamane เครองมอทใชในการเกบขอมลคอ แบบสอบถามทผวจยสรางขน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ รอยละ (%) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคา t-test และการทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (One-Way Anova) ผลการวจย พบวา บคลากรในโรงพยาบาลสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร สวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชายทมการออกกาลงกาย มอาย 40-49 ป รอยละ 38.73 มสถานภาพสมรส รอยละ 55.0 ระดบการศกษาปรญญาตร รอยละ 43.2 มตาแหนงหนาทเปนพยาบาล รอยละ 36.0 มรายไดมากกวา 10000 บาทขนไป รอยละ 55.4 และพกอาศยอยบานของตนเอง รอยละ 50.4 และสวนพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในโรงพยาบาลสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร สวนใหญมพฤตกรรมในการออกกาลงกายอยระดบปานกลาง สวนขอมลสวนบคคลทมผลตอทมผลตอการออกกาลง คอ เพศ อาย ระดบการศกษา และตาแหนงหนาทแตกตางกนมผลทาใหมพฤตกรรมการออกกาลงกายแตกตางกนอยางนอย 1 คอยางมนยสาคญทระดบ 0.05 สานกงานสถตแหงชาต (2551) ทาการสารวจพฤตกรรมการออกกาลงกายของประชากร พ.ศ.2550 ของประชากรอาย 11 ปขนไป ในป 2546-2547 และ 2550 พบวาปจจบนประชาชนม

21

สมนก แกววไล (2551) ศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร ผลการศกษาพบวา นกศกษามพฤตกรรมการออกกาลงกาย ความรเกยวกบการออกกาลงกาย การรบรอปสรรคของการออกกาลงกาย การรบรภาวะสขภาพ แรงสนบสนนทางสงคม และแรงสนบสนนทางสงแวดลอมอยในระดบปานกลาง สวนการรบรประโยชนของการออกกาลงกาย และการรบรความสามารถแตงตน อยในระดบสง นกศกษาระดบปรญญาตรมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนครทมเพศคณะ ทศกษาตางกนมพฤตกรรมการออกกาลงกายแตกตางกนอยางมนบสาคญทางสถตทระดบ .05 ความรเกยวกบการออกกาลงกายไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการออกกาลงกาย การรบรประโยชนของการออกกาลงกาย การรบรภาวะสขภาพ การรบรความสามารถแหงตน แรงสนบสนนทางสงคมและแรงสนบสนนทางสงแวดลอม มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร อยางมนบสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนการรบรอปสรรคการออกกาลงกาย มความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยทสามารถรวมกนทานายพฤตกรรมการออกกาลงกาย ไดแก การรบรความสามารถแหงตน การรบรอปสรรคของการออกกาลงกาย เพศ คณะทศกษา การรบรภาวะสขภาพ และแรงสนบสนนทางสงคม รวมกนทานายไดรอยละ 23.40 วนด ฉวจนทร (2551) ไดศกษาการนาเสนอแนวทางการสงเสรมพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษาชายสวนใหญเลอกกจกรรมการออกกาลงกายสงสด คอ ฟตบอล บาสเกตบอล ตะกรอ

22

ภชงค แพรขาว (2551) ไดศกษา พฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษากรณศกษา:นกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระจอมเกลาธนบร ผลการศกษาพบวา นกศกษามพฤตกรรมออกกาลงกายเปนประจา รอยละ 57.03 มความถ 1-2 ครงตอสปดาห รอยละ 65.7 ในกฬาประเภทวง รอยละ 33.82 มากกวากฬาประเภทอน ๆ ซงสถานททนกศกษาชอบไปออกกาลงกายมากทสด คอ สวนสาธารณะ รอยละ 28.99 มตวประกอบทมผลตอการออกกาลงกายในมหาวทยาลยนโยบายทสงเสรมการออกกาลงกายภายในมหาวทยาลย สงแวดลอมทสงเสรมการออกกาลงกายในมหาวทยาลย สอตางๆ มผลตอการออกกาลงกาย ประเภทของกฬามผลตอการออกกาลงกาย และคาใชจายมผลตอการออกกาลงกาย นจลาวรรณ เพชรรนทร (2553) ไดศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของนสตปรญญาตรหลกสตรปกต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม การศกษาพบวา สวนใหญกลมตวอยาง เปนเพศหญง รอยละ 73.77 โดยรวมสวนใหญมดชนมวลกาย อยในเกณฑปกต รอยละ 51.64 โดยรวมกลมตวอยางมความรเกยวกบการออกกาลงกายอยในระดบด 48.77 และเจตคตตอการออกกาลงกายของกลมตวอยางอยในระดบสง รอยละ 92.20 การออกกาลงกายของกลมตวอยางโดยรวมสวนใหญออกกาลงกาย รอยละ 73.77 ความรเกยวกบการออกกาลงกายมความสมพนธกบเจตคตตอการออกกาลงกายของกลมตวอยาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แตไมมความสมพนธกบการออกกาลงกายของกลมตวอยาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สดารตน พกรอด และคณะ (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตอการออกกาลงกายของนกศกษาสาขาวชา การบรหารจดการโรงพยาบาล คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต ผลการศกษาพบวา นกศกษาสวนใหญมพฤตกรรมการออกกาลงกายอยในระดบตา ดานปจจยนา ไดแก ความรและคานยมเกยวกบการออกกาลงกายอยในระดบสง และมการรบรภาวะสขภาพอยในระดบปานกลาง ดานปจจยเออ ไดแก ความพรอมของอปกรณกฬา การเปนสมาชกชมรมเกยวกบการออกกาลงกายหรอสขภาพอยในระดบตา ระยะเวลาการเดนทางจากทพกไปยงสถานทออกกาลงกาย การทราบเกยวกบนโยบายสงเสรมการออกกาลงกายอยในระดบสง ดานปจจยเสรม ไดแก การไดรบการสนบสนนจากสมาชกในครอบครว ญาต เพอนอยในระดบปานกลางและการไดรบการประชาสมพนธเกยวกบการออกกาลงกายอยในระดบตา ปจจยนา ไดแก ความรเกยวกบการออกกาลงกาย การรบรภาวะสขภาพ คานยมไมมความสมพนธกบการออกกาลงกาย สวนปจจยเออ ไดแก ความพรอมของอปกรณ การเปนสมาชกชมรมเกยวกบการออกกาลงกายหรอสขภาพระยะเวลาการเดนทาง ไมมความสมพนธกบการออกกาลงกาย สวนนโยบายมความสมพนธกบการออกกาลงกาย และปจจยเสรม ไดแก การไดรบการสนบสนนจากสมาชกในครอบครว ญาต เพอน การไดรบการประชาสมพนธเกยวกบการออกกาลงกายไมมความสมพนธกบการออกกาลงกาย

23

สนาร เจตสทธ (2553) ไดศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของนสตคณะสาธารณ สขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคามมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของนสตคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ทาการศกษาในกลมตวอยางจานวน 120 คน ศกษาระหวางเดอนตลาคม 2553 ถง มกราคม 2554 เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม สถตทใชในการศกษาครงนคอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสดและคาตาสด และใชสถต สหสมพนธของเพยรสนต (Pearson’s Correration) ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 70.83 ดชนมวลกายอยระหวาง 18.5-22.9 กโลกรม/ตาราง รอยละ 65.83 ถอวาอยในระดบปกต เคยรบรขาวสารเกยวกบการออกกาลงกาย รอยละ 97.5 และเวลาวาง ดโทรทศนหรอฟงเพลง รอยละ 93.33 และสวนใหญออกกาลงกาย รอยละ 60.83 การออกกาลงกาย ออกกาลงกายสปดาหละครง รอยละ 54.82 เวลาในการออกกาลงกายประมาณ 30 นาท รอยละ 36.99 จดประสงคในการออกกาลงกาย พบวาสวนใหญออกกกาลงกายเพอสขภาพ รอยละ 57.53 ดานความรนสตสวนใหญมความรอยในระดบปานกลาง รอยละ 52.50 ดานทศนคตสวนใหญอยในระดบด รอยละ 66.67 และดานพฤตกรรมการปฏบตตน อยในระดบปานกลางรอยละ 89.17 ดานความสมพนธพบวาความรไมมความสมพนธกนกบพฤตกรรมการออกกาลงกายทระดบนยสาคญทางสถต P≤0.05 (P=0.115) คมกฤช เชาวพานช และ วาทรอยตร ศรชย ศรพรหม (2553) ไดทาการศกษาวจยเรองพฤตกรรมและความตองการการออกกาลงกายของเยาวชนในจงหวดนครปฐม มวตถประสงคคอ เพอศกษาและเปรยบเทยบพฤตกรรมภายในและความตองการการออกกาลงกายของเยาวชนชายและเยาวชนหญงในจงหวดนครปฐม กลมตวอยางทใชในการวจย เปนเยาวชนอายระหวาง 14- 18 ปและกาลงศกษาอยในปการศกษา 2552 จงหวดนครปฐม จานวน 420 คน เปนเยาวชนชาย 210 คน เยาวชนหญง 210 คนซงไดจากการสมแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนจานวน 1 ชด แบงเปน 4 ตอน ซงผานการหาคณภาพความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยการคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Comitency: IOC) ตามวธของ Roviaclli และ Hambleton และคาสมประสทธสหสมพนธความเชอถอได ตามวธของ Cronbach ไดคาคาสมประสทธสหสมพนธความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.84 ผลการวจยพบวา

1. เยาวชนชายและเยาวชนหญงมพฤตกรรรมภายนอกทปฏบตจรงในการออกกาลงกาย ในภาพรวมมแนวโนมไปทศทางเดยวกนในหลายพฤตกรรมดงจะเหนไดจากการตอบขอคาถาม ซงพบวา บคคลทเยาวชนชายและเยาวชนหญงไปออกกาลงกายหรอเลนกฬาดวยประจาไดแกเพอน ความถ (ความบอย) ในการออกกาลงกายนอยกวา 3 ครงตอสปดาห จานวนวนในการออกกาลงกายตอสปดาหจานวน 1 – 2 วน ชวงเวลาในแตละวนทใชออกกาลงกายอยในชวงเวลา 15.00 – 18.00 น. ในการออกกาลงกายหรอเลนกฬาจะตองเสยคาใชจายเรองของนาดมทกครง สวนคาใชจายในการเขารวมกจกรรมสวนใหญไมเสยคาใชจาย ในการออกกาลงกายหรอการเลนกฬาจะมอปกรณเปนของสวนตว สวนพฤตกรรมภายนอกทปฏบตจรงในการออกกาลงกายของเยาวชนชายและหญงทตางกนคอ สถานททไปออกกาลงกายสาหรบเยาวชนชายนยมไปออกกาลงกายทสนามกฬาทวไป สวนเยาวชนหญงนยมไปออกกาลงกายทโรงเรยน ประเภทของการออกกาลงกายหรอเลนกฬาของ

24

2. พฤตกรรมภายในทเกยวกบความคดเหนทมตอการออกกาลงกายของเยาวชนชายและเยาวชนหญงในจงหวดนครปฐม พบวา (1) พฤตกรรมภายในทเกยวกบความคดเหนทมตอการออกกาลงกายจากขอคาถาม เชงบวก (นมาน) จานวน 17 ขอ พบวาเยาวชนชาย มคาเฉลยรวม 3.36 อยในเกณฑเหนดวยมาก เยาวชนหญงมคาเฉลยรวม 3.32 อยในเกณฑเหนดวยมากเชนกน นนแสดงใหเหนวาทงเยาวชนชายและเยาวชนหญงมความร มความเขาใจ และทศนคตทดตอการออกกาลงกายในทางทถกตองเหมาะสม (2) พฤตกรรมภายในทเกยวกบความคดเหนทมตอการออกกาลงกายจากขอคาถามเชงลบ (นเสธ) จานวน13 ขอ เยาวชนชายมคาเฉลยรวม 2.38 อยในเกณฑเหนดวยนอย เยาวชนหญงมคาเฉลยรวม 2.48 อยในเกณฑเหนดวยนอยเชนกน นนแสดงใหเหนวาเยาวชนชายและเยาวชนหญงมความร ความเขาใจ และทศนคตทดตอการออกกาลงกายในทางทถกตองเหมาะสมเชนเดยวกน

3. ความตองการการออกกาลงกายของเยาวชนชายและเยาวชนหญง ในจงหวดนครปฐม พบวา (1) ความตองการการออกกาลงกายของเยาวชนชายคาเฉลยรวม 3.29 อยในเกณฑตองการมากและเยาวชนหญงคาเฉลยรวม 3.28 อยในเกณฑตองการมากเชนเดยวกน นนแสดงใหเหนวาเยาวชนชายและเยาวชนหญงตางใหความสาคญและมความตองการออกกาลงกายมาก (2) ความตองการชนดของกจกรรมการออกกาลงกาย 4 อนดบแรกของเยาวชนชาย พบวา มความตองการออกกาลงกายดวยกจกรรมเดน–วง ฟตบอล/ฟตซอล ขจกรยาน และเลนตะกรอ/เซปกตะกรอ สวนเยาวชนหญงมความชอบกจกรรมเดน–วง ขจกรยาน แบดมนตน และกระโดดเชอก ตามลาดบ

4. พฤตกรรมภายในทเกยวกบความคดเหนตอการออกกาลงกายระหวางเยาวชนชายและเยาวชนหญงมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ใน 9 หวขอ จาแนกขอคาถามทเปนเชงนมาน แตกตางกน 2 ขอคาถาม คอ การออกกาลงกายทาใหรบประทานอาหารไดมากขน ซงพบวาคาเฉลยของการตอบคาถามขอนเยาวชนชายมคาเฉลย 3.04 สงกวาเยาวชนหญงทมคาเฉลย 2.76 นนแสดงใหเหนวาเยาวชนชายมความเชอหรอความเหนวา การออกกาลงกายจะชวยทาใหรบประทานอาหารไดมากขนสงกวาเยาวชนหญง สวนในประเดน การออกกาลงกายเปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชนเยาวชนหญงมคาเฉลย 3.68 สงกวาเยาวชนชายทมคาเฉลย 3.54 นนจงแสดงใหเหนวาเยาวชนหญงมความรหรอความเชอวาการออกกาลงกายนนถอวาเปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชนมากกวาเยาวชนชาย สวนขอคาถามทเปนนเสธพบวามความแตกตางกนระหวางเยาวชนชายและเยาวชนหญง จานวน 6 ขอ ไดแก คนทรางกายแขงแรงเทานนทควรออกกาลงกายควรออกกาลงกายเฉพาะกลางแจงเทานนการออกกาลงกายทดตองใชอปกรณชวยทกครง การออกกาลงกายทดควรใชกจกรรมกฬาเปนสอ การออกกาลงกายดวยอปกรณและสถานทททนสมยจะชวยใหมประสทธภาพมากขน และการออกกาลงกายทาใหเมอยลาและอาจไดรบบาดเจบ พบวาเยาวชนชายมคาเฉลยนอยกวาเยาวชนหญง ซงแสดงใหเหนวาเยาวชนชาย มความคดเหนใน 6 ขอทกลาวมานนในทางบวกหรอมองในแงทดมากกวาเยาวชนหญง สวนอก 1 ขอคาถามท เปนนเสธ ไดแก การออก

25

5. ความตองการการออกกาลงกายของเยาวชนในจงหวดนครปฐม ระหวางเยาวชนชายและเยาวชนหญงพบวาไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในทกขอคาถาม นนแสดงใหเหนวาเยาวชนชายและเยาวชนหญงมความตองการการออกกาลงกายทเหมอนกนในทกขอคาถาม จากการทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของแสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญมความรในการออกกาลงกายในระดบสง และทศนคตเกยวกบการออกกาลงกายอยในระดบสง แตพฤตกรรมการออกกาลงกายอยในระดบตา ถงแมวามความรและทศนคตเกยวกบการออกกาลงกายในระดบสงแตพฤตกรรมสขภาพการออกกาลงกายอยในระดบตา ซงเปนปจจยเสยงททาใหเกดโรคอวน ความตานทานโรคตา เจบปวยไดงาย เมอเกดการเจบปวยจะรกษาหายชา และมโอกาสเกดโรคแทรกซอนไดงาย หากยงไมเปลยนวถชวตหรอปรบปรงพฤตกรรมการออกกาลงกายกจะขาดวคซนปองกนโรค ดงนน ผศกษาจงนาประเดนการสงเสรมสขภาพดานการออกกาลงกายดงกลาวมาเปนกรอบแนวคดในการศกษาครงน

26

7. กรอบแนวคดในการศกษา

ตวแปรตน ตวแปรตาม

แผนภมท 1 กรอบแนวคดในการศกษา

ขอมลสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. นาหนก 4. สวนสง 5. ระยะเวลาททางานในหนวยงาน 6. รายไดประจาตอเดอน 7. โรคประจาตว 8. การรบรขาวสาร 9. เวลาวาง

ความถในการออกกาลงกาย เวลาในการออกกาลงกาย จดประสงคในการออกกาลงกาย ประเภทกฬาทชอบ ความรเกยวกบการออกกาลงกาย ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย

พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรใน

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

10. 11. 12. 13. 14. 15.

บทท 3

วธดาเนนการวจย

รปแบบการศกษา การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study) โดยใชแบบสอบถามเพอ

ศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษา คอ บคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จานวนทงสน 2,300 คน กลมตวอยาง การกาหนดขนาดกลมตวอยางในการวจยครงน ผวจยไดกาหนดกลมตวอยางดวยวธการเปดตารางสาเรจของ Yamane จากจานวนประชากร 2,300 คน และกาหนดคาความเชอมน 95% ความผดพลาดไมเกน 5% ซงไดกลมตวอยางในการศกษาครงน จานวน 341 คน เครองมอทใชในการศกษา เครองมอในการเกบรวบรวมขอมลครงนผศกษาใชแบบสอบถามในการเกบขอมล เพอศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสนโดยสรางแบบสอบถามขนตามกรอบแนวคดทฤษฏไดจากการทบทวนงานวจยทเกยวของและสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษาแบงเปน 4 สวน คอ สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคล จานวน 13 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความรในเรองการออกกาลงกาย จานวน 15 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบทศนคตในเรองการออกกาลงกาย จานวน 15 ขอ สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการออกกาลงกาย จานวน 15 ขอ

เกณฑการใหคะแนน แบบสอบถถามพฤตกรรมการออกกาลงกายของ บคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย นาหนก สวนสง ระยะเวลาททางานในหนวยงาน รายไดตอเดอน โรคประจาตว เวลาวาง การรบรขาวสาร ออกกาลงกายบอยเพยงใด เวลาในการออกกาลงกาย จดประสงคในการออกกาลงกาย ชอบกฬาประเภทใด แบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-List) จานวน 13 ขอ

28

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความรในเรองการออกกาลงกาย โดยแบบสอบถามความรม จานวน 15 ขอ แตละขอม 4 ตวเลอก คอ ใหผตอบเลอกเพยงคาตอบเดยว เกณฑการใหคะแนนความรตอพฤตกรรมการออกกาลงกาย ในแตละขอ ดงน ตอบถก ได 1 คะแนน ตอบผด ได 0 คะแนน การแปลความหมายคะแนนระดบความรเปน 3 ระดบ โดยเกณฑใหคะแนนโดยใชการวดแบบองเกณฑของ Bloom (วรต ปานศลา, 2544: 148) ดงน ระดบด หมายถง ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป (12.00–15.00ขอ) ระดบปานกลาง หมายถง ไดคะแนนรอยละ 60-79 (9.00–11.99 ขอ)

ระดบไมด หมายถง ไดคะแนนรอยละ 59 ลงมา (0.00– 8.99 ขอ)

สวนท 3 ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย เปนแบบสอบถามแบบชวงมาตรา (Interval scale) ม 3 ระดบ คอ เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย จานวน 15 ขอ เหนดวย หมายถง ขอความนนตรงกบความรสก ไมแนใจ หมายถง ขอความนนไมแนใจวาตรงกบความรสก ไมเหนดวย หมายถง ขอความนนไมตรงกบความรสก โดยใหเลอกตอบเพยง 1 ตวเลอก ลกษณะของขอคาถามเปนไปทางดานบวกจานวน 6 ขอ ไดแกขอ 1, 4,6,9,11 และ 14 และลกษณะของขอคาถามเปนไปทางดานลบจานวน 9 ขอ ไดแกขอ 2,3,5,7,8,10,12,13 และ 15 เกณฑการใหคะแนนในแตละขอขนอยกบขอกาหนด ดงน กรณขอคาถามเชงบวกใหคะแนน ดงน กรณขอคาถามเชงลบใหคะแนน ดงน เหนดวย 3 คะแนน เหนดวย 1 คะแนน ไมแนใจ 2 คะแนน ไมแนใจ 2 คะแนน ไมเหนดวย 1 คะแนน ไมเหนดวย 3 คะแนน การแปลความหมายระดบทศนคตตอการออกกาลงกาย ตามคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเปน 3 ระดบ (Best, 1997: 174; Daniel, 1995: 19; อางถงใน สมทนา กลางคารและ วรพจน พรหมสตยพรต (2553: 99) พจารณาและประเมนตามเกณฑการแบงคะแนนเพอการเฉลยและการประเมนผล โดยการแบงชวงคะแนน จากสตร ชวงหางของคะแนน = คะแนนสงสด – คะแนนตาสด จานวนชน = 3-1 3 ชวงชนคะแนน = 0.66

29

หาคาเฉลยโดยกาหนดเกณฑชวงคะแนนเฉลย ดงน ระดบทศนคตด หมายถง มคะแนนอยระหวาง 2.34 – 3.00 ระดบทศนคตปานกลาง หมายถง มคะแนนอยระหวาง 1.67 – 2.33

ระดบทศนคตดไมด หมายถง มคะแนนอยระหวาง 1.00 – 1.66 สวนท 4 พฤตกรรมการออกกาลงกายเปนแบบสอบถาม เปนแบบสอบถามแบบชวงมาตรา

(Interval scale) ม 3 ระดบ คอ ปฏบตเปนประจา ปฏบตบางครง ไมเคยปฏบต จานวน 15 ขอ ปฏบตเปนประจา หมายถง ปฏบตเปนประจา (มากกวา 3 ครง/สปดาห) ปฏบตบางครง หมายถง ปฏบตบางครง ( 1-3 ครง/สปดาห)

ไมเคยปฏบต หมายถง ไมเคยปฏบต โดยใหเลอกตอบเพยง 1 ตวเลอก ลกษณะของขอคาถามเปนไปทางดานบวกจานวน 8 ขอ

ไดแกขอ 1,4,5,6,7,11, และ 12 และลกษณะของขอคาถามเปนไปทางดานลบจานวน 7 ขอ ไดแกขอ 2,3,8,9,10,13,14 และ 15 เกณฑการใหคะแนนในแตละขอขนอยกบขอกาหนด ดงน

กรณขอคาถามเชงบวกใหคะแนน ดงน กรณขอคาถามเชงลบใหคะแนน ดงน ปฏบตเปนประจา 3 คะแนน ปฏบตเปนประจา 1 ค ะ แ น น

ปฏบตบางครง 2 คะแนน ปฏบตบางครง 2 ค ะ แ น น

ไมเคยปฏบต 1 คะแนน ไมเคยปฏบต 3 ค ะ แ น น

การแปลความหมายระดบพฤตกรรมตอการออกกาลงกาย ตามคาเฉลยและคาสวนเบยงเบน

มาตรฐานเปน 3 ระดบ (Best, 1997: 174 ; Daniel, 1995: 19 ; อางถงใน สมทนา กลางคาร และ วรพจน พรหมสตยพรต (2553: 99) พจารณาและประเมนตามเกณฑการแบงคะแนนเพอการเฉลยและการประเมนผล โดยการแบงชวงคะแนน จากสตร ชวงหางของคะแนน = คะแนนสงสด – คะแนนตาสด จานวนชน = 3-1 3 ชวงชนคะแนน = 0.66 หาคาเฉลยโดยกาหนดเกณฑชวงคะแนนเฉลย ดงน ระดบทศนคตด หมายถง มคะแนนอยระหวาง 2.34 – 3.00 ระดบทศนคตปานกลาง หมายถง มคะแนนอยระหวาง 1.67 – 2.33

ระดบทศนคตดไมด หมายถง มคะแนนอยระหวาง 1.00 – 1.66

30

การสรางเครองมอในการศกษาครงน ผศกษามขนตอนการสราง ดงน 1. ศกษาระเบยบวธการวจยคนควาเอกสารวชาการและงานวจยทเกยวของ 2. สรางแบบสอบถามใหครอบคลมกรอบแนวคดทใชในการวจย 3. นาแบบสอบถามไปใชผเชยวชาญตรวจสอบและใหคาแนะนาปรบปรงแกไขแบบสอบถาม

เพอพจารณาความถกตองเชงเนอหาการใชภาษาชดเจนแลวพจารณาปรบปรงแกไข 4. ปรบปรงแกไขเครองมอ 5. ไดเครองมอฉบบสมบรณ

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

1. การตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยนาแบบสอบถามใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองเหมาะสมและความสมบรณของเนอหา ผเชยวชาญไดเสนอใหปรบปรงในสวนของเนอหาใหมความครอบคลมตามสดสวนองคประกอบของเนอหาใหตรงประเดนทศกษา และใหมความละเอยดในการใชภาษาทสามารถเขาใจงาย

2. ตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถามดานความเชอมน (Reliability) โดยนาแบบสอบถามทไดไปทดสอบขนตน (Try Out) กบกลมทไมใชกลมตวอยางในการศกษาทมลกษณะคลายคลงกบกลม ตวอยาง จานวน 30 คน ทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน และนาผลทไดไปวเคราะหหาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชวธการของ คเดอร รชารดสน (Kuder – Richardson) KR-20 และหาคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha Coefficient) ดวยโปรแกรมสาเรจรป ซงไดคาสมประสทธความเชอมนของแบบสอบถามดานความรเกยวกบการออกกาลงกาย เทากบ 0.75 ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย เทากบ 0.76 และสวนของพฤตกรรมการออกกาลงกาย ไดคาเทากบ 0.78 และปรบปรงแกไขแบบสอบถามใหเหมาะสมและมประสทธภาพกอนนาไปใชในการศกษา การเกบรวบรวมขอมล

1. ขอความรวมมอกบบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน 2. แนะนาตวอธบาย วตถประสงคของการวจย และขอความรวมมอในการเกบรวบรวม

ขอมลโดยใหกลมตวอยางกรอกแบบสอบถามดวยตนเอง 3. หลงจากนนนาขอมลทงหมดมาตรวจสอบความครบถวนสมบรณ เพอทาการวเคราะห

ขอมลตอไป การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป ตามลาดบ ดงน

1. นาขอมลทไดจากแบบสอบถามเกบรวบรวมไวมาลงรหส 2. ตรวจสอบความถกตองในการลงรหส 3. จดเตรยมโปรแกรมและเตรยมแบบสอบถามเพอบนทกขอมลเขาเครองคอมพวเตอร 4. วเคราะหขอมลโดยวธทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป

31

สถตทใชในการวเคราะห สถตเชงพรรณนา (Descriptive Study) วเคราะหขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง ไดแก

เพศ อาย นาหนก สวนสง ระยะเวลาททางานในหนวยงาน รายไดตอเดอน โรคประจาตว การรบรขาวสาร กจกรรมในเวลาวาง ความถในการออกกาลงกาย เวลาในการออกกาลงกาย จดประสงคในการออกกาลงกาย และกฬาประเภทใดทชอบ วเคราะหขอมลดานความรเกยวกบการออกกาลงกาย ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย และพฤตกรรมการออกกาลงกาย โดยใชจานวน รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสดและคาสงสด

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study) ซงไดเกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบสอบถามในเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน กลมตวอยางทงหมดจานวน 341 คน โดยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลแบงออกเปน 4 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจานวน สวนท 2 เรองความรเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน สวนท 3 เรองทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน สวนท 4 เรองพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล ขอมลทวไปของประชากรกลมตวอยาง ผลการศกษาพบวา มลกษณะทางประชากร ดงน เพศ พบวาเปนเพศหญง รอยละ 57.5 และ เพศชาย รอยละ 42.5 อาย พบวาสวนใหญมอายตากวา 30 ป รอยละ 41.6 รองลงมา คอ อาย 30-40 ป รอยละ 29.0, อาย 41-50 ป รอยละ 15.0 และนอยทสดอายมากกวา 50 ป รอยละ 14.4 ตามลาดบ สวนสง พบวามสวนสงอยระหวาง 161-170 เซนตเมตร รอยละ 42.6 รองลงมา คอ มสวนสง อยระหวาง 150-160 เซนตเมตร รอยละ 32.8, มสวนสงมากกวา 170 เซนตเมตร รอยละ 20.2 และนอยทสดนอยกวา 150 เซนตเมตร รอยละ 4.4 ตามลาดบ นาหนก พบวาสวนใหญมนาหนกอยระหวาง 61-70 กโลกรม รอยละ 30.5 รองลงมา คอ นาหนกอยระหวาง 50-60 กโลกรม รอยละ 27.6, นาหนกตากวา 50 กโลกรม รอยละ 21.7 และนอยทสด มนาหนกมากกวา 70 กโลกรม รอยละ 20.2 ตามลาดบ ระยะเวลาททางานในหนวยงาน พบวาสวนใหญมระยะการทางานมากกวา 7 ป รอยละ 35.5รองลงมา คอ มระยะการทางานระหวาง 1-3 ป รอยละ 32.0, มระยะการทางานระหวาง 3-5 ป รอยละ 22.3และนอยทสดมระยะการทางานระหวาง 5-7 ป รอยละ 10.3 ตามลาดบ รายไดตอเดอน พบวาสวนใหญมรายไดระหวาง 10,000-15,000 บาท รอยละ 34.0 รองลงมา คอ มรายไดมากกวา 20,000 บาท รอยละ 29.3, มรายไดตากวา 10,000 บาท รอยละ 21.1 และนอยทสด มรายไดระหวาง 15,000-20,000 บาท รอยละ 15.5 ตามลาดบ

33

โรคประจาตว พบวาสวนใหญ ไมมโรคประจาตว รอยละ 83.3 และมโรคประจาตว รอยละ 16.7 ซงโรคประตวทพบมดงตอไปน โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคภมแพ และโรคเกาท การรบรขาวสาร พบวาสวนใหญ เคยการรบรขาวสาร รอยละ 95.9 และไมเคยการรบรขาวสาร รอยละ 4.1 ตามลาดบ เวลาวาง พบวาสวนใหญ ดโทรทศนหรอฟงเพลง รอยละ 74.8 รองลงมาคอ อานหนงสอ รอยละ 49.3 และนอยทสดใชเวลาวางทาสงอนๆ เชน พกผอน เลนคอมพวเตอร ปฏบตธรรม และปลกตนไม รอยละ 11.4 ตามลาดบ ออกกาลงกายบอยเพยงใด พบวาสวนใหญ ออกกาลงกายสปดาหละครง รอยละ 26.1 รองลงมาคอ สปดาหละ 3 วน รอยละ 21.7, และนอยทสดออกกาลงกายในชวงเวลาวาง รอยละ 5.9 ตามลาดบ เวลาในการออกกาลงกาย พบวาสวนใหญ ใชเวลาในการออกกาลงกายและเลนกฬาประมาณ 30นาท รอยละ 31.7 รองลงมา คอ ประมาณ 45นาท รอยละ 12.6, และนอยทสดรอยละ 5.9 ตามลาดบ จดประสงคในการออกกาลงกาย พบวาสวนใหญออกกาลงกายเพอสขภาพ รอยละ 56.0 รองลงมาคอ เพอความสนกสนาน รอยละ 8.8 และนอยทสดเพอลดนาหนก รอยละ 8.5 ตามลาดบ บคลากรชอบกฬาประเภทใด พบวาสวนใหญ ออกกาลงกายแบบวง รอยละ 35.2 รองลงมาคอแอโรบกแดนซ รอยละ 26.4 และนอยทสด เตนสนทนาการ รอยละ 9.5 ตามลาดบ

34

ตารางท 1 แสดงจานวน รอยละของประชากรกลมตวอยางจาแนก ตามขอมลทวไปของผตอบ แบบสอบถามจานวน (n=341)

ขอมลทวไปของประชากร จานวน(คน) (รอยละ)

เพศ 1. ชาย 145 42.5 2. หญง 196 57.5 อาย(ป) 1. ตากวา 30 ป 142 41.6 2. 30 – 40 ป 99 29.0 3. 41 – 50 ป 51 15.0 4. 50 ปขนไป 49 14.4 สวนสง (เซนตเมตร) 1. ตากวา 150 เซนตเมตร 15 4.4 2. 150 – 160 เซนตเมตร 112 32.8 3. 161 – 170 เซนตเมตร 145 42.5 4. 170 เซนตเมตรขนไป 69 20.2 นาหนก (กโลกรม) 1. ตากวา 50 กโลกรม 74 21.7 2. 50 – 60 กโลกรม 94 27.6 3. 61 – 70 กโลกรม 104 30.5 4. 70 กโลกรมขนไป 69 20.2 ระยะเวลาททางานในหนวยงาน 1. 1-3 ป 109 32.0 2. 3-5 ป 76 22.3 3. 5-7 ป 35 10.3 4. 7 ปขนไป 121 35.5 ทานมรายไดตอเดอน 1. ตากวา 10,000 บาท 72 21.1 2. 10,000 – 15,000 บาท 116 34.0 3. 15,000 – 20,000 บาท 53 15.5 4. 20,000 บาทขนไป 100 29.3

35

ตารางท 1 (ตอ)

ขอมลทวไปของประชากร จานวน(คน) (รอยละ) ทานมโรคประจาตวหรอไม(โรคประจาตว หมายถงโรคทเปนอยในอดตจนถงปจจบน)

1. ไมม 284 83.3 2. ม 57 16.7 ทานเคยไดรบขาวสารเกยวกบการออกกาลงกายเพอสขภาพหรอไม

1. เคย (เลอกตอบมากทสดเพยง 1 ขอ) 327 95.9 1.1 คนในครอบครว 111 32.6 1.2 วทย 63 18.5 1.3 โทรทศน 224 65.7 1.4 หนงสอสงพมพ 127 37.2 1.5 เพอน 135 39.6 1.6 เจาหนาทสาธารณสข 46 13.5 1.7 คร/อาจารย 58 17.0 1.8 อนๆ ระบ (อนเตอรเนต) 23 6.7 2. ไมเคย 14 4.1 เมอมเวลาวางทานใชเวลาวางประกอบกจกรรมใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1. ออกกาลงกายหรอเลนกฬา 185 53.7 2. อานหนงสอ 168 49.3 3. ดโทรทศนหรอฟงเพลง 255 74.8 4. ไปเทยว 160 46.9 5. โทรศพทคยกบเพอน 92 27.0 6. อนๆ (พกผอน,เลนคอมพวเตอร,ปฏบตธรรม,ปลกตนไม)

39 11.4

36


ขอมลทวไปของประชากร จานวน(คน) (รอยละ) ทานออกกาลงกายหรอเลนกฬาบอยครงเพยงใด

1. ทกวน 33 9.7 2. วนเวนวน 22 6.5 3. สปดาหละ 3 วน 74 21.7 4. สปดาหละครง 89 26.1 5. เฉพาะเสาร-อาทตย 41 12.0 6. อนๆ (เวลาวาง) 20 5.9 7. ไมไดออกกาลงกายหรอเลนกฬาเลย 62 18.2 ทานใชเวลาในการออกกาลงกายหรอเลนกฬาโดยเฉลยนานเทาใดตอครง

1. นอยกวา 10 นาท 36 10.6 2. ประมาณ 15 นาท 34 10.0 3. ประมาณ 30 นาท 108 31.7 4. ประมาณ 45 นาท 43 12.6 5. ประมาณ 1 ชวโมง 34 10.0 6. มากกวา 1 ชวโมง 24 7.0 ทานมจดประสงคในการออกกาลงกายหรอ เลนกฬาเพอ

1. เพอสขภาพ 191 56.0 2. เพอความสนกสนาน 30 8.8 3. เพอการแขงขน 2 0.6 4. เพอสงสรรคกบเพอน 14 4.1 5. เพอลดนาหนก 29 8.5 6. อนๆ(โปรดระบ)………………… 0 0.0

37


ขอมลทวไปของประชากร จานวน(คน) (รอยละ) ทานชอบกฬาประเภทใด ในการออกกาลงกาย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

แอโรบก แดนซ 100 26.4 เตนสนทนาการ 20 5.9 ฟตบอล 62 18.2 วายนา 92 27 แบดมนตน 81 24.8 วง 120 35.2 กอลฟ 43 12.6 อนๆ (เดน,โยคะ,ฟตเนต,มวย,เทควนโด,ลลาศ)

61 17.9

สวนท 2 ความรเกยวกบการออกกาลงกาย ผลการศกษาพบวา ดานการออกกาลงกายของกลมตวอยาง สวนใหญอยในชวงคะแนนระดบปานกลางระหวาง 5-9 คะแนน รอยละ 54.0 ระดบความรสงระหวาง 10-15 คะแนน รอยละ 40.2 และระดบความรตาระหวาง 0-4 คะแนน รอยละ 5.8 ดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 แสดงจานวน รอยละของความรดานการออกกาลงกายของบคลากร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จาแนกตามขอคาถามทตอบถก (n=341)

ขอมลทวไปของประชากร จานวน(คน) (รอยละ) 1. ระดบสง (10 – 15 คะแนน) 137 40.2 2. ระดบปานกลาง (5 – 9 คะแนน 184 54.0 3. ระดบตา ( 0 - 4 คะแนน) 20 5.8

38

สวนท 3 ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางมทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ทศนคตระดบด คอ การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง (คาเฉลยเทากบ 2.86) รองลงมาคอ การออกกาลงกายสมาเสมอ สามารถลดคอเลสเตอรอลได (คาเฉลยเทากบ 2.67) และทศนคตระดบปานกลาง คอขอทไมเหนดวยกบการขาดการออกกาลงกายสามารถออกกาลงกายเพมขนในครงตอไปเพอเปนการชดเชย (คาเฉลยเทากบ 2.27) เมอดคาเฉลยรายขอพบวา กลมตวอยางมทศนคตเกยวกบพฤตกรรมการออกกาลงกายทดทสด คอ การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง (คาเฉลยเทากบ 2.86) และนอยทสดคอ ทานทมโรคประจาตวควรหลกเลยงการออกกาลงกายหรอเลนกฬาททาใหเกดผลเสยตอสขภาพ (คาเฉลยเทากบ 1.82) ดงแสดงในตารางท 3 ตารางท 3 แสดงจานวน รอยละของทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จาแนกตามขอคาถามทตอบถก (n=341)

ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย

ทศนคต

คาเฉลย ระดบทศนคต

เหนดวยจานวน (รอยละ)

ไมแนใจจานวน (รอยละ)

ไมเหนดวยจานวน (รอยละ)

1. การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง

296 (86.8)

41 (12.0)

4 (1.2)

2.86 ด

2. ทานเหนวาการออกกาลงกายหลงรบประทานอาหารทนทจะชวยลดการสะสมของไขมน

44 (12.9)

108 (31.7)

189 (55.4)

2.43 ด

3. ทานเหนวาการออกกาลงกายทดตองมอปกรณชวย

88 (25.8)

98 (28.7)

155 (45.5)

2.20 ปานกลาง

4. การออกกาลงกายสมาเสมอ สามารถลดคลอเลสเตอรอลในเลอดได

244 (71.6)

85 (24.9)

12 (3.5)

2.67 ด

5. การออกกาลงกายทาใหเกดกลามเนอดไมสวยงาม

45 (13.2)

89 (26.1)

207 (60.7)

2.48 ด

6. ทานทมโรคประจาตวควรหลกเลยงการออกกาลงกายหรอเลนกฬาททาใหเกดผลเสยตอสขภาพ

95 (27.9)

88 (25.8)

158 (46.3)


7. ทานทางานไมเปนเวลาไมเหมาะสมในการออกกาลงกาย

48 (14.1)

91 (26.7)

202 (59.2)

2.45 ด

39


ทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย

ทศนคต

คาเฉลย ระดบทศนคต




8. การออกกาลงกายทาใหทานเหนอยและจก

58 (17.0)

93 (27.3)

190 (55.7)

2.39 ด

9. การออกกาลงกายสามารถเพมสมรรถภาพทางรางกาย จตใจ และสตปญญาได

251 (73.6)

59 (17.3)

31 (9.1)

2.64 ด

10. ทานเหนวาสถานททใชในการออกกาลงกายไมเหมาะสม

63 (18.5)

177 (51.9)

101 (29.6)


11. การออกกาลงกายชวยลดความเครยดได

257 (74.5)

58 (17.0)

29 (8.5)

2.66 ด

12. ทานเหนวาถาขาดการออกกาลงกายสามารถออกกาลงกายเพมขนในครงตอไปเพอเปนการชดเชย

78 (22.9)

93 (27.3)

170 (49.9)


13. การออกกาลงกายทาใหเสยเหงอมาก

127 (37.2)

129 (37.8)

85 (24.9)


14. คนทมนาหนกตวมากไมควรออกกาลงกายแบบหกโหม

197 (57.8)

88 (25.8)

56 (16.4)

2.41 ด

15. คนทเลกเลนกฬาแลว ไมจาเปนตองออกกาลงกาย รางกายกแขงแรงดอยแลว

51 (15.0)

48 (14.1)

242 (71.0)

2.56

ด

เมอพจารณาระดบทศนคต ดานการออกกาลงกายของกลมตวอยางในภาพรวมพบวา กลม

ตวอยางสวนใหญมทศนคตอยในระดบด รอยละ 66.57 รองลงมามทศนคตอยในระดบปานกลาง รอยละ 33.43 ดงแสดงในตารางท 4

40

ตารางท 4 แสดงจานวน รอยละของกลมตวอยางจาแนกตามทศนคตตอการออกกาลงกายของ บคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ระดบทศนคต จานวน (n = 341) รอยละ 1. ระดบด (คาเฉลย 2.34 – 3.00) 227 66.57 2. ระดบปานกลาง (คาเฉลย 1.67 – 2.33) 114 33.43 3. ระดบไมด (คาเฉลย 1.00 – 1.66) 0 0.00 สวนท 4 พฤตกรรมการออกกาลงกาย ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางมพฤตกรรมการออกกาลงกายระดบด คอ กลมตวอยางไมดมเครองดม ชกาลงหลงการออกกาลงกาย (คาเฉลยเทากบ 2.57) รองลงมาคอ กลมตวอยางไมออกกาลงกายตอไป ถาพบความผดปกตของรางกายถงแมวาจะกาลงสนกอย (คาเฉลยเทากบ 2.51) พฤตกรรมการออกกาลงกายระดบปานกลาง คอ กลมตวอยางออกกาลงกายจนเหงอออกทกครง (คาเฉลยเทากบ 2.33) รองลงมาคอ กลมตวอยางออกกาลงกายแตละครงใชเวลาไมตากวา 30 นาท (คาเฉลยเทากบ 2.27) และพฤตกรรมการออกกลงกายระดบไมด คอ กลมตวอยางไมไดตรวจสอบอตราการเตนของชพจรกอนและหลงการออกกาลงกาย (คาเฉลยเทากบ 1.59) เมอดคาเฉลยรายขอ พบวา กลมตวอยางมพฤตกรรมการออกกาลงกายดทสดคอ ไมดมเครองดมชกาลงหลงการออกกาลงกาย (คาเฉลยเทากบ 2.57) รองลงมาคอ ไมออกกาลงกายตอไปถาพบความผดปกตของรางกายถงแมวาจะกาลงสนกอย (คาเฉลยเทากบ 2.51) และนอยทสด คอ กลมตวอยางไมไดตรวจสอบอตราการเตนของชพจรกอนและหลงการออกกาลงกาย (คาเฉลยเทากบ 1.59) ดงแสดงตารางท 5

41

ตารางท 5 แสดงจานวน รอยละของพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จาแนกตามขอคาถามทตอบถก (n=341)

พฤตกรรมการออกกาลงกาย

การปฏบต

คาเฉลย ระดบการ

ปฏบต




1. ทานออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 ครง

116 (34.0)

143 (41.9)

82 (24.0)


2. ทานไมไดวางแผนการออกกาลงกายไวลวงหนา

89 (26.1)

176 (51.6)

76 (23.3)


3. ทานไมออกกาลงกายหากไมมเพอนไปออกกาลงกายดวย

74 (21.7)

149 (43.7)

118 (34.6)


4. ทานออกกาลงกายแตละครงใชเวลาไมตากวา30 นาท

140 (41.1)

152 (44.6)

49 (14.4)


5. ทานตรวจสอบอตราการเตนของชพจรกอนและหลงการออกกาลงกาย

54 (15.8)

94 (27.6)

193 (56.6)

1.59 ไมด

6. ทานออกกาลงกายแบบแอโรบก เชนการวงเหยาะๆวายนา แบดมนตน ฟตบอล เตนแอโรบก

89 (26.1)

180 (52.8)

72 (21.1)


7. ทานอบอนรางกายเมอเรมตนและผอนคลายหลงการออกกาลงกาย หรอเลนกฬาทกครง

119 (34.9)

158 (46.3)

64 (18.8)


8. ชวงเวลาในการออกกาลงกายของทานขนอยกบความพงพอใจ ไมไดกาหนดเปนเวลาเดยวกน

124 (36.4)

167 (49.0)

50 (14.7)


9. ทานออกกาลงกายเฉพาะในกฬาททานชนชอบ

155 (45.5)

145 (42.5)

41 (12.0)


10. ขณะออกกาลงกายทานเลอกใสรองเทาและสวมชดตามความพอใจของทานเอง

124 (36.4)

159 (46.6)

58 (17.0)


11.ทานศกษาวธการออกกาลงกายทถกตองกอนออกกาลงกาย

117 (34.3)

159 (46.6)

65 (19.1)


42


พฤตกรรมการออกกาลงกาย

การปฏบต

คาเฉลย ระดบการ

ปฏบต




12. ทานออกกาลงกายจนเหงอออกทกครง

160 (46.9)

134 (39.3)

47 (13.8)


13. ทานไมออกกาลงกายถาตองเสยคาใชจายในการใชอปกรณ

64 (18.8)

172 (50.4)

105 (30.8)


14. ทานดมเครองดมชกาลงหลงการออกกาลงกาย

25 (7.3)

98 (28.7)

218 (63.9)

2.57 ด

15. ทานออกกาลงกายตอไป แมวาจะพบความผดปกตของรางกายเพราะกาลงสนกอย

37 (10.9)

93 (27.3)

211 (61.9)

2.51 ด

เมอพจารณาระดบพฤตกรรม ดานการออกกาลงกายของกลมตวอยางในภาพรวมพบวา

กลมตวอยางสวนใหญมพฤตกรรมการออกกาลงกายอยในระดบปานกลาง รอยละ 80.06 รองลงมามพฤตกรรมการออกกาลงกายอยในระดบด รอยละ 13.20 ดงแสดงในตารางท 6 ตารางท 6 แสดงจานวน รอยละของกลมตวอยางจาแนกตามพฤตกรรมการออกกาลงกายของ

บคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ระดบพฤตกรรม จานวน (n = 341) รอยละ 1. ระดบด (คาเฉลย 2.34 – 3.00) 45 13.20 2. ระดบปานกลาง (คาเฉลย 1.67 – 2.33) 273 80.06 3. ระดบไมด (คาเฉลย 1.00 – 1.66) 23 6.74

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study) ซงไดเกบรวบรวมขอมล โดยแบบสอบถามในเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน ทงหมดจานวน 341 คน 1. สรปผลการศกษา

1.1 ลกษณะทางประชากร จากการศกษาพบวากลมตวอยางทงหมดม 341 คน สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 57.5 ม

อายตากวา 30 ป รอยละ 41.6 มสวนสงเฉลยอยระหวาง 161-170 เซนตเมตร รอยละ 42.6 นาหนกเฉลยอยระหวาง 61-70 กโลกรม รอยละ 30.5 ระยะเวลาททางานในหนวยงานมกกวา 7 ป รอยละ 35.5 มรายไดตอเดอนระหวาง 10,000-15,000 บาท รอยละ 34.0 สวนใหญไมมโรคประจาตว รอยละ 83.3 เคยรบรขาวสารการออกกาลงกาย รอยละ 95.9 เวลาวางดโทรทศนหรอฟงเพลง รอยละ 74.8 สวนใหญออกกาลงกายสปดาหละครง รอยละ 26.1 ใชเวลาในการออกกาลงกายและเลนกฬาประมาณ 30นาท รอยละ 31.7 จดประสงคในการออกกาลงกาย พบวาสวนใหญออกกาลงกายเพอสขภาพ รอยละ 56.0 และออกกาลงกายแบบวง รอยละ 35.2 1.2 ดานความรเกยวกบการออกกาลงกาย

ผลการศกษา ความรเกยวกบการออกกาลงกาย พบวากลมตวอยางสวนใหญมความรอยในชวงคะแนนระดบปานกลางระหวาง 5-9 คะแนน รอยละ 54.0 ระดบความรสงระหวาง 10-15 คะแนน รอยละ 40.2 และระดบความรตาระหวาง 0-4 คะแนน รอยละ 5.8 1.3 ดานทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย

ผลการศกษา ทศนคตอยในระดบด รอยละ 66.57 กลมตวอยางมทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ทศนคตระดบด คอ การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง (คาเฉลยเทากบ 2.86) 1.4 ดานพฤตกรรมการออกกาลงกาย

ผลการศกษา พฤตกรรมการปฏบตตน อยในระดบปานกลาง รอยละ 80.06 และกลมตวอยางมพฤตกรรมการออกกาลงกายระดบด คอ กลมตวอยางไมดมเครองดมชกาลงหลงการออกกาลงกาย (คาเฉลยเทากบ 2.57) และพฤตกรรมการออกกาลงกายระดบไมด คอ กลมตวอยางไมไดตรวจสอบอตราการเตนของชพจรกอนและหลงการออกกาลงกาย (คาเฉลยเทากบ 1.59)

44

2. อภปรายผลของการศกษา

2.1 ดานความรเกยวกบการออกกาลงกาย ผลการศกษา กลมตวอยางสวนใหญมความรอยในระดบความรปานกลาง รอยละ 54.0

เนองจากความรเปนขอเทจจรง เปนขอมลทมนษยไดรบและเกบรวบรวม คอ ขอมลทสนบสนนและใหคาตอบ ชแจงใหบคคลเกดความเขาใจ (โสภตสดา มงคลเกษม, 2539 ) เมอกลมตวอยางไดรบขาวสารเกยวกบการออกกาลงกายเพอสขภาพ ทงจากโทรทศน เพอน เจาหนาทสาธารณสข คร/อาจารย จงสงผลใหกลมตวอยางมความร ดงจะเหนไดจาก การอบอนรางกายมความสาคญในการเตรยมตวกอนการออกกาลงกาย และรวมทงการออกกาลงกายทใหผลด คอ ออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 ครง ซงสอดคลองกบการศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร ของ สมนก แกววไล (2551: บทคดยอ ) พบวา ความรอยในระดบความรปานกลาง ทงนยงสอดคลองกบงานวจยของสรรตน ฉมเพชร (2546: 90) เรอง พฤตกรรมสงเสรมสขภาพตนเองของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน อาเภอเลาขวญ จงหวดกาญจนบร ผลการวจยพบวา การวเคราะหตวแปรทสามารถทานายพฤตกรรมการออกกาลงกายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน ตวแปรทสามารถรวมกนทานายพฤตกรรมการออกกาลงกาย ไดรอยละ 20.10 คอความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพ จากผลการวจยดงกลาว ความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพ เปนปจจยทมอทธพลตอองคประกอบแตละดานของพฤตกรรมสงเสรมสขภาพ แสดงวา ความรเปนปจจยนาทสาคญในการทจะสงผลตอการแสดงพฤตกรรม ความรจะมความสมพนธกบพฤตกรรม และความรเปนสงจาเปนทจะกอใหเกดการแสดงพฤตกรรม (Green and Kreuter, 1991: 155) ดงท สกญญา พานชเจรญนาม (2545: 1) กลาววา “... การออกกาลงกายอยางถกตองและพอเหมาะเปนทางหนงทชวยปองกนความเสยงและไดรบความสนใจเปนอยางมาก ในปจจบนแมมคนเขารวมการออกกาลงกายมากขน แตกมจานวนไมนอยทเลกออกกาลงกาย หลงจากทเขารวมไดไมนาน ดงนน ความร ความเขาใจ หลกการ ตลอดจนวธการออกกาลงกายทถกตองจงมความจาเปนในการทจะทาใหคนทเขารวมมากขนและคงการรวมกจกรรมการออกกาลงกายใหนานจนเปนสวนหนงในการดารงชวต...”

2.2 ดานทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตอยในระดบด รอยละ 66.57 เนองจากทศนคต คอ ความรสก

และความคดเหน ซงมผลทาใหบคคลพรอมทจะแสดงปฏกรยา ความชอบ หรอไมชอบ พอใจ หรอไมพอใจทบคคลแสดงออกมาตอสงตางๆ (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533) ซงกลมตวอยางมจดประสงคในการออกกาลงกายเพอใหไดมาซงสขภาพ เพอการลดนาหนก หรอเพอความสนกสนาน จงสงผลใหกลมตวอยางมทศนคตทดตอการออกกาลงกาย เหนไดจาก การออกกาลงกายสมาเสมอสามารถลดคลอเลสเตอรอลในเลอดได การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง และการออกกาลงกายสามารถ เพมสรรถภาพทางรางกาย จตใจ และสตปญญาได ซงสอดคลองกบการศกษา เจตคตตอการกฬาและพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยขอนแกน ของประสงค ทองเฌอ (2546:บทคดยอ) พบวา นกศกษามเจตคตตอการกฬาอยในระดบด เหนไดจาก การกฬาให

45

2.3 ดานพฤตกรรมการออกกาลงกาย กลมตวอยางสวนใหญมพฤตกรรมการปฏบตตน อยในระดบปานกลาง รอยละ 80.06

เนองจากความตองการทางดานรางกายเปนแรงผลกดนทาใหเกดพฤตกรรม หรอ เมอมสงเราทเหมาะสมมากระตน บคคลจะแสดงพฤตกรรมออกมา ดงนน เมอพบวามนาหนกเพมขน มเวลาวาง หรอ กฬาทชนชอบ และมเพอนสนทชวนไปออกกาลงกาย กจะสงผลใหเกดพฤตกรรมการออกกาลงกาย ดงจะเหนไดจาก กลมตวอยางมการออกกาลงกายสมาเสมอ ออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 ครง สอดคลองกบการศกษาเจตคตตอการกฬาและพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยขอนแกน ของ ประสงค ทองเฌอ (2546) ผลการศกษาพบวา นกศกษามพฤตกรรมการออกกาลงกายอยในระดบปานกลาง เหนไดจากการออกกาลงกายกบเพอนเพอความสามคค รอยละ 78.0 และสอดคลองกบ อญนกา งามเจรญ (2548) ไดทาการวจยเรอง: ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงหวดราชบร มวตถประสงคเพอรกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงหวดราชบร ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการออกกาลงกายโดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง และปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงวดราชบร พบวาปจจยสวนบคคล ปจจยดานความร เจตคตและปจจยสนบสนนดานการออกกาลงกาย สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพจงหวดราชบรไดเพยงรอยละ 12.40 ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของสมาชกชมรมสรางสขภาพ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก รายได ความรเกยวกบประโยชนการออกกาลงกาย เจตคตทเกยวกบการออกกาลงกาย ระดบการศกษา เพศ ซงสอดคลองกบ กนทมา หลวงทพย และดารณ ศรนวล (2550) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคคลากรในโรงพยาบาลสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร พบวา สวนใหญมพฤตกรรมในการออกกาลงกายอยระดบปานกลาง สวนขอมลสวนบคคลทมผลตอทมผลตอการออกกาลง คอ เพศ อาย ระดบการศกษา และตาแหนงหนาทแตกตางกนมผลทาใหมพฤตกรรมการออกกาลงกายแตกตางกนอยางนอย 1 คอยางมนยสาคญทระดบ 0.05

46

3. ขอเสนอแนะ

3.1 ขอเสนอแนะจากผลการศกษา จากการศกษาพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตกาแพงแสน มขอเสนอแนะ ดงน 1. ดานความรกลมตวอยางมความรระดบปานกลาง แตจากแบบสอบถามพบวาขอทกลม

ตวอยางตอบถกนอยทสด คอ ยกนาหนกไมใชการออกกาลงกายแบบใชออกซเจน (Aerobic exercise) ควรมการจดกจกรรมเพมความรในเรองของประเภทของการออกกาลงกายทถกตอง เชน การออกกาลงกายแบบแอโรบคทาใหรางกายรบออกซเจนสงสด ไดแก วายนา วง ถบจกรยาน เดนเรวๆ เตนแอโรบค กระโดดเชอก วงอยกบท เปนตน 2. ดานทศนคตกลมตวอยางมทศนะคตระดบด แตจากแบบสอบถามพบวาขอทกลมตวอยางตอบไดคะแนนนอยทสด คอ ขอทเหนดวยกบการออกกาลงกายทาใหเสยเหงอมาก ควรจดกจกรรมใหผเชยวชาญมาแนะนาในเรองการออกกาลงกายทมเหงอทาใหรางกายเพมการไหลเวยนเลอดและการทางานของหวใจ และมความแขงแรงของกลามเนอ 3. ดานพฤตกรรมกลมตวอยางมพฤตกรรมระดบปานกลาง แตจากแบบสอบถามพบวาขอทกลมตวอยางตอบไดคะแนนนอยทสด คอ กลมตวอยางไมตรวจสอบอตราการเตนของชพจรทงกอนและหลงการออกกาลงกาย ซงควรแนะนาใหตรวจสอบอตราการเตนของชพจรเพอความปลอดภยในการออกกาลงกาย ซงจะทาใหทราบสภาพรางกายของตนเองไดหลายอยาง เชน ทราบอตราชพจรวาเรวหรอชากวาทควรจะเปนเพราะเมอมความผดปกตของรางกายจะไดรบไปรบการตรวจรกษาจากแพทยเสยแตเนนๆ

3.2 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาคนควาครงตอไป 1. ควรมการศกษาถงปจจยอยางอนทเกยวของทจะสงผลใหเกดพฤตกรรมการออกกาลงกาย

ของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน 2. มการศกษาความตองการการออกกาลงกายของพฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากร

เพอจะไดมการสงเสรมการออกกาลงกายตามความตองการของบคลากร

บรรณานกรม

48

บรรณานกรม

กรมพลศกษา.เอกสารงานทดสอบสมรรถภาพทางกาย.กรงเทพ ฯ:ตนออ,2539. กรมอนามย .การเคลอนไหวออกกาลงกายเพอสขภาพ .<http.dopah.anamai.moph.go.th>

คนเมอ 13 พฤศจกายน 2553. กระทรวงสาธารณสข.แผนพฒนาการสาธารณสขในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 8(พ.ศ. 2540 – 2544). ม.ป.ท. 2539. .แผนพฒนาการสาธารณสขในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9

(พ.ศ. 2545 – 2549). กรงเทพมหานคร. โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสด. .เผยคนไทยเสยงปวยเรอรงเพม-เรมวยรนไมออกกาลงกายถง 39 ลานคน <http://healthcorners.com/new_read_news.ph>.คนเมอ 13 พฤศจกายน 2553. กาญจนา คาดวง. พฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม.

สาขาการจดการทวไป คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม, 2549. การกฬาแหงประเทศไทย . ค มอผ น าการออกกาล งกายเ พอสขภาพ . กร ง เทพมหานคร

: หจก.ไอเดยสแคว,2545. ขนษฐา อมสวรรณ และคณะ. พฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษาในระดบปรญญาตร

ภาคปกต ชนปท 1 มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม. สาขาวชาการบรหารการศกษา แขนงการบรหารจดการกฬา มหาวทยาลยนเรศวร,2551

คมกฤช เชาวพานช และ วาทรอยตร ศรชย ศรพรหม. พฤตกรรมและความตองการการออกกาลงกายของเยาวชนในจงหวดนครปฐม. วารสารสขศกษา พลศกษา และสนทนาการแหงประเทศไทย, ปท 37, ฉบบท 2, เมษายน - มถนายน 2011, หนา 43-59

คณะสาธารณสขศาสตร.ฝายวชาการ.รายชอนสตคณะสาธารณสขศาสตร,2553.(เอกสารอดสาเนา) เครอขายคนไทยไรพง.ปฏบตการฝาวกฤตพชตอวนพชตพง,2550

จรศกด เจรญพนธ และเฉลมพล ตนสกล. พฤตกรรมสขภาพ. มหาสารคาม. โครงการตาราสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2549

เฉลมพล สทธจรรยา. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษา ระดบปรญญาตร สถาบนราชภฏในกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ. มหาวทยาลยมหดล, 2546

ชลลดา ไชยกลวฒนา. พฤตกรรมสงเสรมสขภาพของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยราชธาน จงหวดอบลราชธาน. คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยราชธาน, 2549

ธงชย สนตวงษ. พฤตกรรมผบรโภคทางการตลาด. พมพครงท 8. ไทยวฒนาพานช,2539

http://research.rdi.ku.ac.th/forest/Publish.aspx?PublishID=10759

http://research.rdi.ku.ac.th/forest/Publish.aspx?PublishID=10759

49

บรรณานกรม (ตอ)

ธรยทธ ศรสมบต. พฤตกรรมการปองกนอบตเหตจากการขบขจกรยานยนตของนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนปลาย โรงเรยนทาขอนยางพทยาคม อาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม การคนควาอสระทางสาธารณสขศาสตร ( บณฑต ) มหาสารคาม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2553

นจลาวรรณ เพชรรนทร. พฤตกรรมการออกกาลงกายของนสตปรญญาตร หลกสตรปกต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. ปรญญาสาธารณสขศาสตรบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2553

นาสข บาเพญแพทย. ปญหาและความตองการการออกกาลงกายของนสตมหาวทยาลยบรพา. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2547

บนเทง เกดปรางค. การเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย.กรงเทพฯ.ศนยสงเสรมวชาการ, 2541 ประภาเพญ สวรรณและสวง สวรรณ. พฤตกรรมศาสตร พฤตกรรมสขภาพและสขศกษา. กรงเทพฯ.

เจาพระยาการพมพ, 2534 ประภาเพญ สวรรณและสวง สวรรณ. ทศนคตการวดความเปลยนแปลงและพฤตกรรมอนามย.พมพ

ครงท 2. กรงเทพฯ. พระพฒนา, 2520 ป ร ะ ภ า เ พ ญ ส ว ร ร ณ แ ล ะ ส ว ง ส ว ร ร ณ . พ ฤ ต ก ร ร ม ส ข ภ า พ . ก ร ง เ ท พ ฯ .

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2526 ประภาเพญ สวรรณและสวง สวรรณ. ทศนคตการวดความเปลยนแปลงและพฤตกรรมอนามย.พมพ

ครงท 3. กรงเทพฯ. พระพฒนา, 2539 ประสงค ทองเฌอ เจตคตตอการกฬาและพฤตกรรมการออกกาล งกายของนกศกษา

มหาวทยาลยขอนแกน. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน, 2546

ปทมาวด บพศร. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมสงเสรมสขภาพผสงอาย อาเภอทาอเทน จงหวดนครพนม.มหาวทยาลยมหาสารคาม.การศกษาคนควาอสระ,2547

พชรนทร สบสายออน. การบรโภคอาหารและการรบรภาวะโรคของผปวยโรคความดนโลหตสง. วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาโภชนศาสตรศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2546

พฒนา ทะนชต. ปจจยทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอทอทใชในงานอตสาหกรรม.การศกษาคนควาอสระ,2548

พชต ภตจนทร.เวชศาสตรการกฬา.พมพครงท 1.กรงเทพฯ:โอ.เอส.พรนตงเฮา,2535

50


ภชงค แพรขาว. พฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษา กรณศกษา: นกศกษามหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.ภาควชาคณตศาสตร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร,2551

มงคล แฝงสาเคน. พฤตกรรมสขภาพและพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน. มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 2548

มนส ยอดคา. สขภาพกบการออกกาลงกาย. พมพลกษณ,กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2548 ยรรยง นาคมา. พฤตกรรมการใชสารเคมกาจดศตรพชของเกษตรกรกลมเสยง อาเภอบางระจน

จงหวดสงหบร ; วทยานพนธ, 2545 ยวด ถนถาวร. ผลการใหคาปรกษาตากหลกโภชนาบญญต 9 ประการและการออกกาลงกายตอการ

ลดนาหนกของนกเรยนทเปนโรคอวน. ปรญญา วทยาศาตรมหาบณฑต สาขาวชาโภชนศาสตรศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2550

ระบบฐานขอมลศนยบรการทางการแพทย. การตรวจสขภาพนสตคณะสาธารณสขศาสตร ป 2553. (เอกสารอดสาเนา)

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน. สานกพมพ นามบคพบลเคชนส. 2546 วรากรณ กรงทอง และคณะ. พฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม.

ภาควชา สถต คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2549 วนด ฉวจนทร. ไดศกษาการนาเสนอแนวทางการสงเสรมพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษา

มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค, 2551 วโรจน พวงพกล. ความตองการในการออกกาลงกายของนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

ศรราชา. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต(พลศกษา) สาขาพลศกษา ภาควชาพลศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา, 2550

วรศกด สบเสาะ. เอกสารประกอบการสอน รายวชาหลกการวจยทางสาธารณสขศาสตร คณะสาธารณ - สขศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2552

ศกด สนทรเสณ. เจตคต. กรงเทพฯ : รงวฒนา, 2531

51


ศรพร ปางสข. ความรและพฤตกรรมการดแลตนเองของหญงตงครรภทมารบบรการฝากครรภท สถานอนามย ในเขตกงอาเภอโพธศรสวรรณ จงหวดศรสะเกษ, การศกษาอสระทาง สาธารณสข ศาสตรบณฑต. มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2548

ศรพร รงเรอง. การออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยขอนแกน.มหาวทยาลยขอนแกน, 2546 สมชาย ลทองอน. ผลของการใชแผนปฏบตการจากเทคนคเอไอซตอการมสวนรวมของประชาชนใน

การออกกาลงกาย, 2550 สมชาย สวรรณสาม. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการออกกาลงกายและภาวะสขภาพของ

ประชาชนในจงหวดกระบ ป พ.ศ. 2551. ปรญญานพนธ กศ.ม. (พลศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ, 2552

สมนก แกววไล. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร, 2551

สมศกด ศรสนตสข. ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร : หลกการหาความร วด ดาเนนงานวจย วเคราะหขอมลและเขยนรายงาน. พมพครงท 2 .ขอนแกน ขอนแกนการพมพ, 2538

สานกงานสถตแหงชาต. 2550. รายงานการสารวจพฤตกรรมการออกกาลงกายของประชากร พ.ศ. 2550 http://service.nso.go.th/nso คนเมอ 13 พฤศจกายน 2553

สดารตน พกรอด และคณะ. ปจจยทมผลตอการออกกาลงกายของนกศกษา สาขาวชาการบรหารจดการโรงพยาบาล คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต. คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2553

สมทนา กลางคาร และ วรพจน พรหมสตยพรต. หลกการวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ. พมพครงท 6.

สรเกยรต อาชานภาพ. ววฒนาการสงเสรมสขภาพระดบนานาชาต. กรงเทพฯ : สถาบนวจย ระบบสาธารณสข, 2541

สรพงษ โสธนะเสถยร. การสอสารกบสงคม กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553 สรวาท ทองบ. การวจยทางการศกษา. มหาสารคาม : หจก.อภชาตการพมพ, 2550 โสภตสดา มงคลเกษม. พฤตกรรมการเปดรบขาวสาร ความร ทศนคตและพฤตกรรมการคาดเขดขด

นรภยของผขบขรถยนต ในกรงเทพมหานคร, 2539

ภาคผนวก

53

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย

54

รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย 1. รศ.ดร.ภาคภม รตนโรจนากล ภาควชาพลศกษา คณะพลศกษา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. ผศ.นพดล นมสวรรณ คณะศลปศาสตร ม.อ.หาดใหญ 3. ผศ.พระ มาลหอม ภาควชาพลศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

55

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหผทรงคณวฒ

56

57

58

59

ภาคผนวก ค ตารางวเคราะหความคดเหนของผทรงคณวฒตอแบบสอบถาม

60

61

62

63

64

65

66

ภาคผนวก ง แบบสอบถามเพอการวจย

67

56

ท ศธ ๐๕๑๓.๒๐๕๐๒/ ว ๗๓๐ ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จ.นครปฐม ๗๓๑๔๐

๒๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕

เรอง ขอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอ

เรยน รศ.ดร.ภาคภม รตนโรจนากล

ดวย ดร.กลธดา เหมาเพชร ตาแหนง อาจารย ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและ

พฒนศาสตร ไดทาวจยเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน โดยไดรบทนวจยของคณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน และสานกงานกองทนสนบสนนการเสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ภาควชาไดพจารณาแลวเหนวาทานเปนผมความรความสามารถเชยวชาญเกยวกบงานวจยดงกลาวขางตน จงใครขอเชญทานเปนผทรงคณวฒตรวจเครองมอวจยดงกลาว และขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและขอขอบคณมา ณ โอกาสน

0ขอแสดงความนบถอ

(ผชวยศาสตราจารยคมกรช เชาวพานช)

หวหนาภาควชาพลศกษาและกฬา

ภาควชาพลศกษาและกฬา โทร. ๐-๓๔๓๕-๑๘๙๘ ตอ ๕๐๐ หรอ ๐-๓๔๒๘-๒๐๔๐ โทรสาร ๐-๓๔๒๘-๒๐๔๐

57

ท ศธ ๐๕๑๓.๒๐๕๐๒/ ว ๗๓๐ ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน จ.นครปฐม ๗๓๑๔๐

๒๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕

เรอง ขอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอ

เรยน ผศ.นพดล นมสวรรณ

ดวย ดร.กลธดา เหมาเพชร ตาแหนง อาจารย ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและ

พฒนศาสตร ไดทาวจยเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน โดยไดรบทนวจยของคณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน และสานกงานกองทนสนบสนนการเสรางเสรมสขภาพ (สสส.)


จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาและขอขอบคณมา ณ โอกาสน

1ขอแสดงความนบถอ



ภาควชาพลศกษาและกฬา โทร. ๐-๓๔๓๕-๑๘๙๘ ตอ ๕๐๐ หรอ ๐-๓๔๒๘-๒๐๔๐ โทรสาร ๐-๓๔๒๘-๒๐๔๐

58

บนทกขอความ

สวนราชการ ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร โทร ๐๓๔-๓๕๑๘๙๘ ตอ ๕๐๐ ท ศธ ๐๕๑๓.๒๐๕๐๒ /ว ๗๓๐ วนท ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕

เรอง ขอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจเครองมอวจย

เรยน ผศ.พระ มาลหอม

ดวย ดร.กลธดา เหมาเพชร ตาแหนง อาจารย ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและ พฒนศาสตร ไดทาวจยเรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน โดยไดรบทนวจยของคณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน และสานกงานกองทนสนบสนนการเสรางเสรมสขภาพ (สสส.)


จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหความอนเคราะห



60

ตารางวเคราะหความคดเหนของผทรงคณวฒตอแบบสอบถาม

แบบสอบถามท 1 ความรเกยวกบการออกกาลงกาย

รายการขอความคดเหน

ประมาณคาความคดเหนของผทรงคณวฒ

คนท

คา IOC

แปลผล

1 2 3 1. ขอใดคอหลกการการออกกาลงกายไดถกตองมากทสด

ก. ตองออกกาลงกายหรอเลนกฬาจนรสกเหนอยมากๆ

ข. ตองออกแรงมากๆ ใหทกสวนของรางกายไดเคลอนไหว

ค. ออกกาลงกายเมอรางกายรสกออนเพลยหรอหลงฟนไข

ง. ออกกาลงกายอยางนอย 45 นาท เปนประจาทกวน

+1 +1 +1 1.0 ใชได

2. การออกกาลงกายในขอใดทใหผลดทสด

ก. ออกกาลงกายทกสปดาห

ข. ออกกาลงกายทกครงทมเวลาวาง

ค. ออกกาลงกายทกวนหยด

ง. ออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 วน

+1 +1 +1 1.0 ใชได

3. การออกกาลงกายเปนประจาจะมสารทหลงออกมา คอขอใด

ก. อนซลน ข. เอนโดรฟน

ค. อะดนาลน ง. คอรตโค

+1 +1 +1 1.0 ใชได

4. อาการเหนอยลาทเกดจากการออกกาลงกายอยางหนก ทาใหเกดของเสยใดในรางกาย

ก. กรดแลกตก

ข. กรดกามะถน

ค. กรดเกลอ

ง. กรดอะมโน

0 +1 +1 0.7 ใชได

61



คนท

คา IOC

แปลผล

1 2 3 5. การออกกาลงกายแบบใดเปนการออกกาลงกายดวยวธการเคลอนไหวอยกบท

ก. การเตนแอโรบก

ข. การฝกยมนาสตก

ค. การวงอยกบท

ง. การฝกวดพน

0 +1 +1 0.7 ใชได

6. ขอใดควรปฏบตหลงการออกกาลงกาย

ก. ผอนคลายกลามเนอ

ข. ดมเครองดมบารงกาลง

ค. ดมนามากๆ

ง. อาบนาทนท

+1 +1 +1 1.0 ใชได

7. การผอนคลาย (Cool Down) หลงการออกกาลงกาย ควรใชเวลาอยางนอยเทาใด

ก. 10 นาท ข. 20 นาท

ค. 30 นาท ง. 40 นาท

0 +1 +1 0.7 ใชได

8. คนทมสมรรถภาพทางกายดจะมผลตอสขภาพอยางไร

ก. ทางานเหนอยชาและหายเหนอยเรว

ข. ทางานเหนอยชาและหายเหนอยชา

ค. ทางานเหนอยเรวและหายเหนอยชา

ง. ทางานเหนอยเรวและหายเหนอยชา

+1 +1 +1 1.0 ใชได

9. การออกกาลงกายสมาเสมอชวยเพมไขมนชนดใด

ก. Cholesterol ข. Triglyceride

0 0 +1 0.3 ปรบปรง

62



คนท

คา IOC

แปลผล

1 2 3 ค. HDL Cholesterol ง. LDL Cholesterol

10. หลกในการออกกาลงกายเพอใหหวใจแขงแรง ใชอกษรยอ ตาม ขอใด

ก. FITT ข. FITG

ค. FIIT ง. FITI

0 0 +1 0.3 ปรบปรง

11. ขอใดไมใชขอหามสาหรบการออก กาลงกาย

ก. บคคลทดมแอลกอฮอลล

ข. ออกกาลงกายในเวลาทอากาศรอนจด

ค. ออกกาลงกายหลงจากฟนไขใหมๆ

ง. หลงจากรบประทานอาหาร 3 ชวโมง

+1 +1 +1 1.0 ใชได

12. ขอใดไมใชผลโดยตรงทเกดขนจากการออกกาลงกายหรอ การเลนกฬา

ก. ไขมนในเลอดลดลง

ข. ใชควบคมนาหนกตวได

ค. ความจาและสตปญญาดขน

ง. หวใจสบฉดเลอดไดดขน

+1 +1 +1 1.0 ใชได

13. การไมออกกาลงกายมความเสยงตอการเกดโรคยกเวนขอใด

ก. โรคเอดส ข. โรคมะเรง

ค. โรคเบาหวาน ง. โรคไขหวด

+1 0 +1 0.7 ใชได

14. ขอใดเปนไมใชการออกกาลงกายแบบใชออกซเจน

(Aerobic exercise)

ก. แอโรบก แดนซ ข. กระโดดเชอก

+1 +1 +1 1.0 ใชได

63



คนท

คา IOC

แปลผล

1 2 3 ค. วายนา ง. ยกนาหนก

15. การออกกาลงกายประเภทใดทไดบรหารหวใจและ

ปอดทาใหรางกายไดรบออกซเจน

ก. Anaerobic Exercise

ข. Isometric Exercise

ค. Isokinetic Exercise

ง. Aerobic Exercise

+1 +1 +1 1.0 ใชได

คา IOC = (1.0+1.0+1.0+0.7+0.7+1.0+0.7+1.0+0.3+0.3+1.0+1.0+0.7+1.0+1.0) 15

= 12.3 = 0.82 15 สรปผลแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒ = 0.82 แปลผลวา ใชได

64


แบบสอบถามท 2 ทศนคตในการออกกาลงกาย


ประมาณคาความคดเหนของผทรงคณวฒคนท

คา IOC

แปลผล

1 2 3 1. การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง +1 +1 +1 1.0 ใชได 2. ทานเหนวาการออกกาลงกายหลงรบประทานอาหารทนทจะชวยลดการสะสมของไขมน

+1 +1 +1 1.0 ใชได

3.ทานเหนวาการออกกาลงกายทดตองมอปกรณชวย +1 +1 +1 1.0 ใชได

4. การออกกาลงกายสมาเสมอ สามารถลดคลอเลสเตอรอลในเลอดได +1 +1 +1 1.0 ใชได

5. การออกกาลงกายทาใหเกดกลามเนอดไมสวยงาม +1 0 +1 0.7 ใชได

6. ทานทมโรคประจาตวควรหลกเลยงการออกกาลงกายหรอเลนกฬา ททาใหเกดผลเสยตอสขภาพ

+1 +1 +1 1.0 ใชได

7. ทานทางานไมเปนเวลาไมเหมาะสมในการออกกาลงกาย +1 +1 +1 1.0 ใชได

8. การออกกาลงกายทาใหทานเหนอยและจก +1 0 +1 0.7 ใชได


+1 +1 +1 1.0 ใชได

10. ทานเหนวาสถานททใชในการออกกาลงกายไมเหมาะสม 0 +1 +1 0.7 ใชได

11. การออกกาลงกายชวยลดความเครยดได +1 +1 +1 1.0 ใชได

12. ทานเหนวาถาขาดการออกกาลงกาย สามารถออกกาลงกายเพมขนในครงตอไปเพอเปนการชดเชย

+1 +1 +1 1.0 ใชได

13. การออกกาลงกายทาใหเสยเหงอมาก +1 +1 +1 1.0 ใชได

14. คนทมนาหนกตวมากไมควรออกกาลงกายแบบหกโหม +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 1.0 ใชได

คา IOC = (1.0+1.0+1.0+1.0+0.7+1.0+1.0+0.7 +1.0+0.7+1.0+1.0+1.0+1.0+1.0) 15

= 14.0 = 0.93 15 สรปผลแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒ = 0.93 แปลผลวา ใชได

65


แบบสอบถามท 3 พฤตกรรมการออกกาลงกาย


ประมาณคาความคดเหนของผทรงคณวฒคนท

คา IOC

แปลผล

1 2 3 1. ทานออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 ครง +1 +1 +1 1.0 ใชได 2. ทานไมไดวางแผนการออกกาลงกายไวลวงหนา +1 +1 +1 1.0 ใชได

3. ทานไมออกกาลงกายหากไมมเพอนไปออกกาลงกายดวย +1 +1 +1 1.0 ใชได

4. ทานออกกาลงกายแตละครงใชเวลาไมตากวา 30 นาท +1 +1 +1 1.0 ใชได

5. ทานตรวจสอบอตราการเตนของชพจรกอนและหลงการออกกาลงกาย

+1 +1 +1 1.0 ใชได

6. ทานออกกาลงกายแบบแอโรบก เชน การวงเหยาะๆ วายนา แบดมนตน ฟตบอล เตนแอโรบก

+1 +1 +1 1.0 ใชได

7. ทานอบอนรางกายเมอเรมตนและผอนคลายหลง การออกกาลงกาย หรอเลนกฬาทกครง

+1 +1 +1 1.0 ใชได

8. ชวงเวลาในการออกกาลงกายของทานขนอยกบความพงพอใจ ไมไดกาหนดเปนเวลาเดยวกน

+1 +1 +1 1.0 ใชได

9. ทานออกกาลงกายเฉพาะในกฬาททานชนชอบ +1 +1 +1 1.0 ใชได

10. ขณะออกกาลงกายทานเลอกใสรองเทาและสวม ชดตามความพอใจของทานเอง

+1 +1 +1 1.0 ใชได

11. ทานศกษาวธการออกกาลงกายทถกตองกอนออกกาลงกาย +1 +1 +1 1.0 ใชได

12. ทานออกกาลงกายจนเหงอออกทกครง +1 0 +1 0.7 ใชได

13. ทานไมออกกาลงกายถาตองเสยคาใชจายในการ ใชอปกรณ +1 +1 +1 1.0 ใชได

14. ทานดมเครองดมชกาลงหลงการออกกาลงกาย +1 0 +1 0.7 ใชได


+1 0 +1 0.7 ใชได

คา IOC = (1.0 +1.0+1.0+1.0+1.0+1.0+1.0+1.0+1.0+1.0+1.0+0.7+1.0 +0.7+0.7)

15 = 14.0 = 0.93 15 สรปผลแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒ = 0.93 แปลผลวา ใชได

67

แบบสอบถามเพอการวจย

ชดท ……………………..

เรอง พฤตกรรมการออกกาลงกายของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

คาชแจง

1. แบบสอบถามนใชสอบถามบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน 2. แบบสอบถามทงหมดม 4 ตอน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจานวน 14 ขอ ตอนท 2 เรองความรเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

กาแพงแสน จานวน 15 ขอ ตอนท 3 เรองทศนคตเกยวกบการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

กาแพงแสน จานวน 15 ขอ ตอนท 4 เรองพฤตกรรมการออกกาลงกาย ของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

กาแพงแสน จานวน 15 ขอ คาตอบของทานมความสาคญตอการศกษาอยางยง ขอใหทานตอบคาถามทกขอดวยความเปนจรงและ

ตรงกบความคดของทานมากทสด ขอมลทไดจากการศกษาครงน ผศกษาจะเกบเปนความลบ ขอขอบคณ ทกทานทใหความรวมมอตอบแบบสอบถามอยางครบถวน

ภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

68

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคล คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน หรอเตมขอความลงในชองวาง ทตรงกบขอมลของตอบ แบบสอบถามตามความเปนจรง แบบสอบถามตามความเปนจรง สาหรบผวจย

1. เพศ Sex 1. ชาย 2. หญง

2. ปจจบนทานอาย…………….ป(ปเตม) Age 3. สวนสง…………………เซนตเมตร Hi 4. นาหนก……….……….กโลกรม Wi 5. ระยะเวลาททางานในหนวยงาน Ti 1. 1 -3 ป 2. 3-5 ป 3. 5-7 ป 4. 7 ปขนไป

ทานทางานภายใตสงกดหนวยงาน ภาควชา/คณะ........................................................ Ji 6. 7. ทานมรายไดตอเดอน

1. ตากวา 10,000 บาท 2. 10,000 – 15,000 บาท Si 3. 15,000 – 20,000 บาท 4. 20,000 บาทขนไป

8. ทานมโรคประจาตวหรอไม(โรคประจาตว หมายถงโรคทเปนอยในอดตจนถงปจจบน) Yi 1. ไมม 2. ม ระบโรค……………………………

ทานเคยไดรบขาวสารเกยวกบการออกกาลงกายเพอสขภาพหรอไม Zi 9. 1. เคย (เลอกตอบมากทสดเพยง 1 ขอ) คนในครอบครว วทย โทรทศน หนงสอสงพมพ เพอน เจาหนาทสาธารณสข คร/อาจารย อนๆ ระบ……………… 2.ไมเคย

เมอมเวลาวางทานใชเวลาวางประกอบกจกรรมใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) Vi 10. 1. ออกกาลงกายหรอเลนกฬา 2. อานหนงสอ 3. ดโทรทศนหรอฟงเพลง 4. ไปเทยว 5. โทรศพทคยกบเพอน 6. อนๆ (โปรดระบ)……….

69

สาหรบผวจย

ทานออกกาลงกายหรอเลนกฬาบอยครงเพยงใด Bi 11. 1. ทกวน 2. วนเวนวน 3. สปดาหละ 3 วน 4. สปดาหละครง 5. เฉพาะเสาร-อาทตย 6. อนๆ (โปรดระบ)………………… 7. ไมไดออกกาลงกายหรอเลนกฬาเลย(ถาตอบขอนไมตองตอบใน ขอ 10-12)

ทานใชเวลาในการออกกาลงกายหรอเลนกฬา โดยเฉลยนานเทาใดตอครง Ci 12. 1. นอยกวา 10 นาท 2. ประมาณ 15 นาท 3. ประมาณ 30 นาท 4. ประมาณ 45 นาท 5. ประมาณ 1 ชวโมง 6. มากกวา 1 ชวโมง

ทานมจดประสงคในการออกกาลงกายหรอเลนกฬาเพอ(เลอกตอบ Di 13. มากทสดเพยง 1 ขอ)

1. เพอสขภาพ 2. เพอความสนกสนาน 3. เพอการแขงขน 4. เพอสงสรรคกบเพอน 5. เพอลดนาหนก 6. อนๆ(โปรดระบ)………………….

ทานชอบกฬาประเภทใด ในการออกกาลงกาย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) Ai 14. 1. แอโรบก แดนซ 2. เตนสนทนาการ 3. ฟตบอล 4. วายนา 5. แบดมนตน 6. วง 7. กอลฟ 8. อนๆ(โปรดระบ)………………

70

ตอนท 2 ความรเกยวกบการออกกาลงกาย คาชแจง โปรดทาเครองหมาย (วงกลม) ขอทเปนคาตอบทถกตองทสด เพยงขอเดยว สาหรบผวจย

1. ขอใดคอหลกการออกกาลงกายไดถกตองมากทสด K1 ก. ตองออกกาลงกายหรอเลนกฬาจนรสกเหนอยมากๆ ข. ตองออกแรงมากๆ ใหทกสวนของรางกายไดเคลอนไหว ค. ออกกาลงกายเมอรางกายรสกออนเพลยหรอหลงฟนไข ง. ออกกาลงกายอยางนอย 45 นาท เปนประจาทกวน

2. การออกกาลงกายในขอใดทใหผลดทสด K2 ก. ออกกาลงกายทกสปดาห ข. ออกกาลงกายทกครงทมเวลาวาง ค. ออกกาลงกายทกวนหยด ง. ออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 วน

3. การออกกาลงกายเปนประจาจะมสารทหลงออกมา คอขอใด K3 ก. อนซลน ข. เอนโดรฟน ค. อะดนาลน ง. คอรตโค

4. อาการเหนอยลาทเกดจากการออกกาลงกายอยางหนก ทาใหเกดของเสยใดในรางกาย K4 ก. กรดแลกตก ข. กรดกามะถน ค. กรดเกลอ ง. กรดอะมโน 5. การออกกาลงกายแบบใดเปนการออกกาลงกายดวยวธการเคลอนไหวอยกบท K5 ก. การเตนแอโรบก ข. การฝกยมนาสตก ค. การวงอยกบท ง. การฝกวดพน 6. ขอใดควรปฏบตหลงการออกกาลงกาย K6 ก. ผอนคลายกลามเนอ ข. ดมเครองดมบารงกาลง ค. ดมนามากๆ ง. อาบนาทนท

การผอนคลาย (Cool Down) หลงการออกกาลงกาย ควรใชเวลาอยางนอยเทาใด K7 7. ก. 10 นาท ข. 20 นาท ค. 30 นาท ง. 40 นาท

71

สาหรบผวจย

8. คนทมสมรรถภาพทางกายดจะมผลตอสขภาพอยางไร K8 ก. ทางานเหนอยชาและหายเหนอยเรว ข. ทางานเหนอยชาและหายเหนอยชา ค. ทางานเหนอยเรวและหายเหนอยชา ง. ทางานเหนอยเรวและหายเหนอยชา

9. การออกกาลงกายสมาเสมอชวยเพมไขมนชนดใด K9 ก. Cholesterol ข. Triglyceride ค. HDL Cholesterol ง. LDL Cholesterol

หลกในการออกกาลงกายเพอใหหวใจแขงแรง ใชอกษรยอตามขอใด K10 10. ก. FITT ข. FITG ค. FIIT ง. FITI

ขอใดไมใชขอหามสาหรบการออกกาลงกาย K11 11. ก. บคคลทดมแอลกอฮอลล ข. ออกกาลงกายในเวลาทอากาศรอนจด ค. ออกกาลงกายหลงจากฟนไขใหมๆ ง. หลงจากรบประทานอาหาร 3 ชวโมง

ขอใดไมใชผลโดยตรงทเกดขนจากการออกกาลงกายหรอการเลนกฬา K12 12. ก. ไขมนในเลอดลดลง ข. ใชควบคมนาหนกตวได ค. ความจาและสตปญญาดขน ง. หวใจสบฉดเลอดไดดขน

การไมออกกาลงกายมความเสยงตอการเกดโรคยกเวนขอใด K13 13. ก. โรคเอดส ข. โรคมะเรง ค. โรคเบาหวาน ง. โรคไขหวด

ขอใดเปนไมใชการออกกาลงกายแบบใชออกซเจน (Aerobic exercise) K14 14. ก. แอโรบก แดนซ ข. กระโดดเชอก ค. วายนา ง. ยกนาหนก 15. การออกกาลงกายประเภทใดทไดบรหารหวใจและปอดทาใหรางกายไดรบออกซเจน

สงสด K15 ก. Anaerobic Exercise ข. Isometric Exercise ค. Isokinetic Exercise ง. Aerobic Exrcise

72

ตอนท 3 ดานทศนคต ในการออกกาลงกาย คาชแจง กรณาอานขอความขอ 1-15 เกยวกบการออกกาลงกาย โดยเขยนเครองหมาย ในชองทตรง

กบความคดเหน ตอบไดเพยงคาตอบเดยว

ขอความ

ความคดเหน

สาหรบผวจย เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

1. การออกกาลงกายเปนประจาทาใหหวใจและปอดแขงแรง A1

2. ทานเหนวาการออกกาลงกายหลงรบประทานอาหารทนทจะชวยลดการสะสมของไขมน

A2

3. ทานเหนวาการออกกาลงกายทดตองมอปกรณชวย A3

4. การออกกาลงกายสมาเสมอ สามารถลดคลอเลสเตอรอลในเลอดได A4

5. การออกกาลงกายทาใหเกดกลามเนอดไมสวยงาม A5

6. ทานทมโรคประจาตวควรหลกเลยงการออกกาลงกายหรอเลนกฬา ททาใหเกดผลเสยตอสขภาพ

A6

7. ทานทางานไมเปนเวลาไมเหมาะสมในการออกกาลงกาย A7

8. การออกกาลงกายทาใหทานเหนอยและจก A8


A9

10. ทานเหนวาสถานททใชในการออกกาลงกายไมเหมาะสม A10

11. การออกกาลงกายชวยลดความเครยดได A11

12. ทานเหนวาถาขาดการออกกาลงกาย สามารถออกกาลงกายเพมขนในครงตอไปเพอเปนการชดเชย

A12

13. การออกกาลงกายทาใหเสยเหงอมาก A13

14. คนทมนาหนกตวมากไมควรออกกาลงกายแบบหกโหม A14


A15

73

ตอนท 4 พฤตกรรมการออกกาลงกาย คาชแจง ใหทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบการปฏบตของทาน ประจา หมายถง ปฏบตเปนประจา (มากกวา 3 ครง) บางครง หมายถง ปฏบตบางครง (1-3 ครง/สปดาห) ไมเคยปฏบต หมายถง ไมปฏบตเลย

ขอความ การปฏบต

สาหรบผวจย ประจา บางครง ไมปฏบต

1. ทานออกกาลงกายอยางนอยสปดาหละ 3 ครง P1

2. ทานไมไดวางแผนการออกกาลงกายไวลวงหนา P2

3. ทานไมออกกาลงกายหากไมมเพอนไปออกกาลงกายดวย P3

4. ทานออกกาลงกายแตละครงใชเวลาไมตากวา 30 นาท P4

5. ทานตรวจสอบอตราการเตนของชพจรกอนและหลง การออกกาลงกาย

P5

6. ทานออกกาลงกายแบบแอโรบก เชน การวงเหยาะๆ วายนา แบดมนตน ฟตบอล เตนแอโรบก

P6

7. ทานอบอนรางกายเมอเรมตนและผอนคลายหลงการ ออกกาลงกาย หรอเลนกฬาทกครง

P7

8. ชวงเวลาในการออกกาลงกายของทานขนอยกบความ พงพอใจ ไมไดกาหนดเปนเวลาเดยวกน

P8

9. ทานออกกาลงกายเฉพาะในกฬาททานชนชอบ P9

10. ขณะออกกาลงกายทานเลอกใสรองเทาและสวมชดตามความพอใจของทานเอง

P10

11. ทานศกษาวธการออกกาลงกายทถกตองกอนออกกาลงกาย

P11

12. ทานออกกาลงกายจนเหงอออกทกครง P12

13. ทานไมออกกาลงกายถาตองเสยคาใชจายในการใชอปกรณ P13

14. ทานดมเครองดมชกาลงหลงการออกกาลงกาย P14


P15

Documents

Behaviors for Exercises of Personnel in Kasetsart University, … · 2016-01-11 · This study is a descriptive study with a purpose of examining behaviors for exercises of the personnel