Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
BELANGRIKHEID VAN
AARDE SE AS EN
WENTELING OM DIE SON
Taak 2.
Die belangrikheid van die aarde se as en
wenteling om die son:
Die intensiteit van insolasie wissel volgens die seisoene, wat
gekenmerk word deur verskillende tipes weer.
Die seisoene ontstaan uit veranderings in die hoogte van die son
bo die horison en
die wisselende lengte van daglig deur die jaar.
Copyright 20093
24 uur nag
WINTER
24 uur Dag
SOMER
21 Junie 23 September 22 Desember 21 Maart
Winter Lente Somer Herfs
Die belangrikheid van die aarde se as en
wenteling om die son:
Wat veroorsaak die seisoene?
Die aarde beweeg in ʼn ELLIPTIESE baan om die son (dit word die
ekliptika genoem).
Dit beteken dat die aarde se afstand vanaf die son elke jaar op 'n
gereelde of voorspelbare manier wissel.
Seisoenale veranderinge word veroorsaak deur die aarde se
veranderende afstand vanaf die son, sowel as die faktore in die
volgende TABEL.
OORSAKE VIR DIE SEISOENE:
OORSAAK BESKRYWING
OmwentelingDie aarde wentel een maal elke 365 ¼ dae om die
son in 'n elliptiese wentelbaan.
AardrotasieDie aarde draai een maal elke 24 uur om sy
denkbeeldige as.
Skuinsligging van die aardas
Die aarde se as is 23½° gekantel vanaf 'n loodlyn op
die ekliptika (vlak van die aarde se wentelbaan).
Ewigdurende ewewydig-heid van die aardas
Die posisie van die aarde se as op enige plek in sy
wentelbaan is altyd parallel tot die posisie daarvan
op enige ander plek in die wentelbaan.
BolvormigheidDie aarde se byna bolvormige vorm veroorsaak
oneweredige insolasie.
Wat is die seisoene se invloed op die energiebalans?
Die seisoene het 'n beduidende invloed op die temperatuur van
enige spesifieke plek.
Daar is meer hitte in die somer as in die winter.
Die aarde se rotasie-as hel oor en die helling bly dieselfde
regdeur die jaarlikse wenteling rondom die son.
Dit is somer in elke halfrond wanneer daardie halfrond nader aan
die son gekantel is. Kry dan langer dagligure en meer insolasie.
In die winter, wanneer 'n halfrond weg van die son af gekantel is,
ontvang en behou dit minder inkomende sonstraling.
Twee maal per jaar val die son se strale direk op die ewenaar.
Dit gebeur tydens die DAG-EN-NAGEWENING, op 21 Maart en
23 September.
Nie een van die halfronde is dan nader aan of weg van die son gekantel nie.
Die VERLIGTINGSIRKEL gaan deur albei pole.
Alle plekke op aarde het 'n 12-uur dag en 'n 12-uur nag, en albei halfronde
ontvang ewe veel sonstraling.
Verligtingsirkel
Namate die aarde tot in die
SONSTILSTANDPOSISIE op 21 Junie
beweeg, is die Noordelike Halfrond na
die son gekantel.
Die langer dae en korter nagte
veroorsaak dat die Noordelike Halfrond
meer insolasie kry en somertoestande
beleef.
Die Suidelike Halfrond is weg van die
son gekantel.
Dit veroorsaak korter dae en langer
nagte, en dit beteken minder insolasie
en dus wintertoestande.
Op 22 Desember beweeg die aarde
weer na die sonstilstandposisie.
Nou is die Suidelike Halfrond na die
son toe gekantel en ontvang meer
insolasie. Dit veroorsaak
somertoestande.
Dit is deur middel van die seisoene
wat ons die mees ooglopende
gevolge van die verskille in
insolasie deur die jaar beleef.