BENLİK

SOSYAL

YAŞA

M

ÖZEL YAŞA

M

BENLİK

ÖZEL YAŞA

M

SOSYAL

YAŞAM

“İnsan davranışlarını, onun kendi öznel gerçeği

tayin eder”

“İnsanın davranışlarını tayin eden en önemli gerçek,

onun kendini algılayış biçimidir”.

“Davranış bozuklukları, bir güvensizliğin sonucu

ortaya çıkar”.

“İnsan davranışlarını değiştirmek için

önce onun öznel gerçeğini

değiştirmek gerekir”.

O nedenle, seçenekleri bol vermek ve kişiye

seçim hakkı tanımak gerekir.

AİLE ORTAMI İLE İLGİLİ NEDENLER

21

0

4

21 1

15

2

20

21

8

0

5

10

15

20

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

SORU NUMARALARI

PROBLE

M S

AYILARI

BAŞARISIZLIK NEDENLERİ ANKETİ

"AİLE İLE İLGİLİ PROBLEMLER TOPLAMI GRAFİĞİ"

19

4 6

15

2

50

7

123

32

71

106

106

0

20

40

60

80

100

120

140

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

SORU NUMARALARI

İŞA

RET

LEN

ME

SAYI

SI

Benliği Geliştirici Ana-Baba Tutumları

Benliği Geliştirici Ana-Baba Tutumları

Aile tutumları, Öğrenci Sayısı Kendini Kabul P.

    demokratik, 323 Çok yüksek

    ilgisiz, 8 Düşük    otoriter 62 Düşük    tutarsız 63 Düşük TOPLAM : 456

ANNE VE BABANIN ÇOCUKLARINA KARŞI

EN YAYGIN

TUTUM VE DAVRANIŞ BİÇİMLERİ

Aşırı Hoşgörü ve Düşkünlük:

 

1

Çocuklar arasındaki yaş farkı en az 4-5 yaş olmalı. Bu bir ailenin en fazla 3-4 çocuk sahibi olması demek ki ideal olanı da budur.

Çocuklar arasındaki yaş farkı ne kadar çok olursa, onların yetişmeleri-eğitimi ve kişilikleri daha mükemmel hale gelebilir. Hiç olmazsa aynı yanlışlar tekrar edilmez ortada tecrübeler konuşur. Şu an 25 yaşında ve 3-4 çocuğu olan anne-babalar var. Gerçekten o ortamda yetişen çocuklara yazık. Eşler daha birbirini anlamamış-ısınamamış bazı şeylerini kabullenememiş bu sorunların üstüne bir de bu kadar çocuk. Bu yükü her irade kaldıramaz.

Yakın yaşlardaki kardeşlerde genelde, kıskançlık, uyumsuzluk, bunalımlar vb. sorunlar daha çok yaşanır.

Oysa yaş farkı açıldıkça kardeşler arasında dayanışma, koruma, sevgi, saygı ve uyum gibi hasletler daha kolay gelişir.

“Benim bir arabam olmayabilir ama bir arabaya ait özellikleri çok iyi bilebilirim.” 2

“EVLENİN, ÇOĞALIN Kİ ; BEN SİZİN ÇOKLUĞUNUZLA ÖVÜNÜRÜM” diyen bir peygamberin bu noktadaki sözünü yanlış anlamamak gerek. Eğer bu sözle sayı itibariyle çok olmak hedeflenseydi şu örneklerin ve sözlerin hiçbir önemi kalmazdı:

1-Bedir 300 kişinin 1000 kişiye karşı savaşı

2-Yermuk 3000 kişinin 100.000 kişiye karşı savaşı

3-Kurtuluş savaşı bir devletin 7 devlete karşı savaşı

Bunların hepsi zaferle sonuçlanmış neden?

“GÜN GELECEK Kİ SİZ SAYICA ÇOK OLACAKSINIZ AMA DÜNYA SEVGİNİZDEN DOLAYI ÇOK AZLAR SİZE GALEBE ÇALACAKLAR”

-KEMNİYET DEĞİL KEYFİYET-

yani gerçekten çok sayıda insana değil, kaliteli insanlara ihtiyacımız var

3

Reddetme:

Reddetme, bir anlamda, çocuğun bedensel ve ruhsal gereksinimlerini karşılamayı aksatarak, ona düşmanca duygular beslemek şeklinde tanımlanabilir. Bu ortamdaki çocuk, yardım duygusundan uzak, sinirli, duygusal kırıklıkları olan, diğerlerine, özellikle kendinden küçük ve zayıflara karşı düşmanca duygulara sahip bir birey olabilir.

 

Yeni çocuğu dünyaya gelen bir anne, ilk çocuğunun varlığından zaman zaman eşine şikayet eder olmuş ve babasının sevgisini kıskandığından: “Bu çocuk ölse hiç üzülmeyeceğim, ya oyada ben!” şeklindeki sözcükleriyle çocuğu reddetme duygusunu dile getirmiştir.

 

Bir başka anne , çocuğunun dünyaya gelmesiyle özgürlüğünün sona erdiğinden şikayet etmiş ve bu nedenle çocuğundan nefret ettiğini söylemiştir.

Kabul Etme:

Anne babanın kabulü çocuğu sevgi ve sevecenlikle ele alması biçiminde davranışa yansır.

 

Kabul eden anne baba , çocuğun ilgilerini göz önünde tutarak , onun yeteneklerini geliştirecek ortam hazırlar.(spor-müzik-tiyatro-diksiyon-dil-hafıza-yüzme-bilimsel çalışmalar-bilgisayar, teknolojik imkanlar vb)

Kabul edilen çocuk , genellikle sosyalleşmiş , işbirliğine hazır , arkadaş canlısı ,duygusal açıdan dengeli ve mutlu bir bireydir. (orta 3 F.Ö-lise 3 BL simalarında bir güven bir rahatlık var)

Baskı Altında Bulundurma:

Anne ve babadan birisinin ya da her ikisinin baskısı altında kalan çocuk, nazik, dürüst ve dikkatli davranmasına karşın , çekingen, başkalarının etkisinde kolay kalabilen, aşırı hassas bir kişilik yapısına sahip olabilir.

(Çocuktan beklentisi çok yüksek düzeyde olan hırslı ailelerde görülebilir)

Suçlayan , cezalandıran ve sürekli karışan anne babaların çocuklarının kolayca ağlayan çocuklar olduğu görülür. Baskı altında büyüyen çocuklarda genellikle isyankar tavır alışlarla birlikte ,aşağılık duygusu gelişebilir. (lise 3 bk orta 3 a.s-s.t Fl de y.s.i örneği)

Çocuklara boyun eğme:

Çocuklarına boyun eğen anne ve babalar , evde onların egemenliğini kabullene kişilerdir. Bu tür ailelerde, çocuklar , anne ve babalarına hükmeder ve onlara çok az saygı gösterirler. Bu çocuklar yalnız anne ve babalarıyla yetinmeyip zamanla ev dışındaki kimselere de egemen olmanın yollarını arayan birer birey haline dönüşürler.

(Çete oluşturan çocuklar, sonradan üye olanlar pek değil de lideri olan kişiler, otorite karşısında isyan eden, kaşlarını çatan, direkt olmasa bile dolaylı yollardan otoriteleri ve kuralları çiğnemeye çalışan vb)

Bu tip çocuklara sevdiği, takdir edip örnek aldığı kişiler vasıtasıyla ulaşılabilir. Ergenlerde direk bir ceza, zorlama yada baskı gibi ipleri tekrar ele almaya çalışmanın pek bir faydası olmaz aksine daha kötü sonuçlara yol açabilir. Çünkü bazı konularda artık geç kalınmıştır. En son çare olayı zamana ve olgunlaşmaya bırakıp kontrollü sabretmektir.

ANNE VE BABANIN AİLE İÇİNDEKİ ÇOCUKLARA KARŞI

TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ÖNEMİ

 

Anne-baba-çocuk ilişkisi, temelde anne ve babanın tutum ve davranışlarına bağlıdır.

Çocuklar arasında uyum bozukluğuna yol açan birçok vakaya, yeterli ve uygun olmayan ilk anne-

baba-çocuk ilişkilerinin neden olduğu saptanmıştır.

 

Aşırı Hoşgörü ve Düşkünlük:

Aşırı hoşgörü ve düşkünlük çocuğu bencil yapar. O, daima diğerlerinin dikkatini çekmek ve kendisine hizmet edilmesini ister. Böyle çocuklar ev içinde ve dışında çok zayıf bir sosyal uyum gösterirler.

 

5 yaşındaki A., genç yaşta çocuk sahibi olan anne ve babasının tek kızıdır. Anne ve baba, çocuklarının her arzusunu anında gerçekleştiren, ona karşı aşırı düşkün ve hoşgörülü kimselerdir. Öyle ki, çocuk,annesinden bir bebek isterken, farklı renkteki bir diğerini de babasından bekleyebilmektedir. Bu ortam içinde çocuk giderek bencilleşmiş ve arkadaşlarıyla uyum sağlayamayan bir birey haline dönüşmüştür. Zamanla A.,gördüğü filmlerdeki korku sahneleriyle arkadaşlarını korkutmaktan haz duyan ,onların oyunlarını bozan bir çocuk olur. Bu arada A., anne ve babayı yönlendirme yolunda çeşitli metotlar dener,geçirdiği bir hastalığı koz olarak kullanma, bunlardan biridir. A., zaman zaman : “Eğer istediğimi yapmazsanız, havale geçirir, bayılırım.” şeklinde anne ve babasını korkutarak isteklerini gerçekleştirmektedir.

Anne ve babaların, çocuklara karşı tavırlarını etkileyen başlıca faktörler şöyle sıralanabilir:

 

        Anne ve babanın zihinlerinde nasıl bir çocuk istedikleri konusunda, daha doğumdan önce hayali bir çocuk kavramı oluşur. Dünyaya gelen çocuk, anne ve babanın beklentilerine uygun olmadığı takdirde, oluşan kırıklık sonucu, anne ve babada reddetme tavrı gelişir.

        Toplumun kültürel değerleri, çocuklarını yetiştirme konusunda anne ve babaların tutumlarını etkiler.

        Üstlendikleri ebeveyn rolünden haz duyan ve görevlerini gereğince yaptıklarına inanan anne ve babaların, çocuklarına karşı takındıkları tavırlar, çocukların nasıl yetiştiklerini bilemeyen, güvensiz ve kendilerini yetersiz hisseden anne ve babaya oranla, daha başarılı ve olumludur.

        Çocukların sayı, cinsiyet ve kişilik özelliklerinden memnun olan anne ve babalar, memnun olamayanlara oranla, daha uygun tavırlara sahiptirler.

Aşırı Koruma:

Anne ve babanın aşırı koruması, çocuğa gerektiğinde fazla kontrol ve özen göstermesi anlamına gelir. Bunun sonucu çocuk, diğer kimselere aşırı bağımlı, kendine güveni olmayan, duygusal kırıklıkları olan bir kişi olabilir. Bu bağımlılık, çocuğun yaşamı boyunca sürebilir ve aynı koruma duygusunu eşinden bekleyebilir.

 

Anaokulu öğrencilerimizden birinin velisi bir gün konuşma sırasında, çocuğun büyüyüp askere gittiğinde, üşütüp hasta olmasından ve onu yitirebileceğinden endişe ettiğini söylüyordu.

 

O günlerde çocuğun , 15 metre uzaklıktaki simitçiden simit alabilmesi ısrarımız üzerine gerçekleşebilmişti.

 

Bir başka örneği, 15 yaşındaki bir vakamız oluşturmaktadır. Kolej öğrenimi görmekte olan bu erkek ergenin, tuvalet temizliği, tırnaklarının kesilmesi, banyosunun yapılması ve saçlarının taranması anne babası tarafından yapılmaktaydı.

 

Hoşgörü Sahibi Olma:

Anne babanın çocuklarına karşı hoşgörü sahibi olmaları çocukların bazı kısıtlamalar dışında, arzularını diledikleri biçimde gerçekleştirmelerine izin vermeleri anlamına gelir. Böyle durumlarda çocuk, evine yönelik bir birey olur. Eğer anne babasının hoşgörüsü normal bir düzeydeyse, çocuğun kendine güvenen, yaratıcı, toplumsal bir birey olmasına yardım eder.