Kazanım 6.5.1. hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişmeKazanım 6.5.1. hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişmeKazanım 6.5.1. hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişme

Kazanım 6.5.1.1. Hayvanlardaki üreme çeşitlerini karşılaştırır.Kazanım 6.5.1.1. Hayvanlardaki üreme çeşitlerini karşılaştırır.Kazanım 6.5.1.1. Hayvanlardaki üreme çeşitlerini karşılaştırır.

7.sınıfl ar için: 7.sınıfl ar için: 7.sınıfl ar için:

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: CANLILAR VE HAYATCANLILAR VE HAYATCANLILAR VE HAYAT

Kazanım 7.5.1. EkosistemlerKazanım 7.5.1. EkosistemlerKazanım 7.5.1. Ekosistemler

Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir.örnekler verir.örnekler verir.Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir.Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir.Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir.Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir.Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve örnekler verir.Kazanım 7.5.1.1. Ekosistem, tür, habitat ve popülasyon kavramlarını tanımlar ve

8.sınıfl ar için: 8.sınıfl ar için: 8.sınıfl ar için:

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: CANLILAR VE ENERJİ İLŞİKİLERİCANLILAR VE ENERJİ İLŞİKİLERİCANLILAR VE ENERJİ İLŞİKİLERİ

Kazanım: 8.5.1. basin zinciri ve enerji akışıKazanım: 8.5.1. basin zinciri ve enerji akışıKazanım: 8.5.1. basin zinciri ve enerji akışı

Kazanım 8.5.1.1. Besin zincirindeki üretici, tüketici, ayrıştırıcı ilişkisini kavrar ve Kazanım 8.5.1.1. Besin zincirindeki üretici, tüketici, ayrıştırıcı ilişkisini kavrar ve Kazanım 8.5.1.1. Besin zincirindeki üretici, tüketici, ayrıştırıcı ilişkisini kavrar ve örnekler verir.örnekler verir.örnekler verir.

9.sınıfl ar için:9.sınıfl ar için:9.sınıfl ar için:

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASICANLILAR DÜNYASICANLILAR DÜNYASI

Kazanım 9.2.1. Canlılığın temel birimi hücreKazanım 9.2.1. Canlılığın temel birimi hücreKazanım 9.2.1. Canlılığın temel birimi hücre

Kazanım 9.2.1.1. Canlıların temel yapısal birimin hücre olduğunu kavrarKazanım 9.2.1.1. Canlıların temel yapısal birimin hücre olduğunu kavrarKazanım 9.2.1.1. Canlıların temel yapısal birimin hücre olduğunu kavrar

Kazanım 9.3.2. Doğal kaynaklar ve biyolojik çeşitliliğin korunmasıKazanım 9.3.2. Doğal kaynaklar ve biyolojik çeşitliliğin korunmasıKazanım 9.3.2. Doğal kaynaklar ve biyolojik çeşitliliğin korunması

Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunurbulunurbulunurKazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunurKazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunurKazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunurKazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunurKazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde Kazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunurKazanım 9.3.2.4. biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde

Kazanım 9.3.2.4.A. Türkiye’de yok olma tehlikesi altında bulunan canlı türleri ile Kazanım 9.3.2.4.A. Türkiye’de yok olma tehlikesi altında bulunan canlı türleri ile Kazanım 9.3.2.4.A. Türkiye’de yok olma tehlikesi altında bulunan canlı türleri ile endemik türlerin korunmasına yönelik yapılan çalışmalar örneklendirilir.endemik türlerin korunmasına yönelik yapılan çalışmalar örneklendirilir.endemik türlerin korunmasına yönelik yapılan çalışmalar örneklendirilir.

Bu kitapçığın içerdiği müfredat konuları ve kazanımları:Bu kitapçığın içerdiği müfredat konuları ve kazanımları:Bu kitapçığın içerdiği müfredat konuları ve kazanımları:

1.ve2.sınıfl ar için 1.ve2.sınıfl ar için 1.ve2.sınıfl ar için

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: BENİM EŞSİZ YUVAMBENİM EŞSİZ YUVAMBENİM EŞSİZ YUVAM

Kazanım B.1.3. Canlıların nasıl beslendiklerini araştırırKazanım B.1.3. Canlıların nasıl beslendiklerini araştırırKazanım B.1.3. Canlıların nasıl beslendiklerini araştırır

3.sınıfl ar için3.sınıfl ar için3.sınıfl ar için

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASINA YOLCULUKCANLILAR DÜNYASINA YOLCULUKCANLILAR DÜNYASINA YOLCULUK

Kazanım 3.5.3.2. Doğal çevrenin canlılar için önemini kavrar ve doğal çevreyi Kazanım 3.5.3.2. Doğal çevrenin canlılar için önemini kavrar ve doğal çevreyi Kazanım 3.5.3.2. Doğal çevrenin canlılar için önemini kavrar ve doğal çevreyi korumak için tedbirler alır.korumak için tedbirler alır.korumak için tedbirler alır.

4.sınıfl ar için4.sınıfl ar için4.sınıfl ar için

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: MİKROSKOBİK CANLILAR VE ÇEVREMİZMİKROSKOBİK CANLILAR VE ÇEVREMİZMİKROSKOBİK CANLILAR VE ÇEVREMİZ

Kazanım 4.5.1. Mikroskobik canlıları tanıyalımKazanım 4.5.1. Mikroskobik canlıları tanıyalımKazanım 4.5.1. Mikroskobik canlıları tanıyalım

Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler.bu canlıları gözlemler.bu canlıları gözlemler.Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler.Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler.Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler.Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler.Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla bu canlıları gözlemler.Kazanım 4.5.1.3. Mikroskobik canlıların varlığı fark eder ve mikroskop yardımıyla

5.sınıfl ar için: 5.sınıfl ar için: 5.sınıfl ar için:

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM VE TANIYALIMCANLILAR DÜNYASINI GEZELİM VE TANIYALIMCANLILAR DÜNYASINI GEZELİM VE TANIYALIM

Kazanım 5.5.1. Canlıları tanıyalımKazanım 5.5.1. Canlıları tanıyalımKazanım 5.5.1. Canlıları tanıyalım

Kazanım 5.5.1.1. Canlıara örnek vererek benzerlik ve farklılıklarına göre Kazanım 5.5.1.1. Canlıara örnek vererek benzerlik ve farklılıklarına göre Kazanım 5.5.1.1. Canlıara örnek vererek benzerlik ve farklılıklarına göre gruplandırır.gruplandırır.gruplandırır.

6.sınıfl ar için: 6.sınıfl ar için: 6.sınıfl ar için:

ÜNİTE: ÜNİTE: ÜNİTE: HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞİMHAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞİMHAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞİM

MÜFREDAT KONULARINI İÇERİR!Öğretmen Bilgi Kitapçığımızdaki konular öğrencilerinizin müfredat dahilindeki kazanımları edinmesine yardımcı olur.

Besin zincirleri ve ekosistemlerBesin zincirleri ve ekosistemlerBesin zincirleri ve ekosistemlerBesin zincirleri ve ekosistemler

İlköğretim

Sınıf ları

3-5yaş

Besin zincirleri ve ekosistemler

Okullar için SEA LIFE

1

İçindekilerİçindekilerİçindekilerGiriş 2Giriş 2Giriş 2

Öğretmen notları 4-10Öğretmen notları 4-10Öğretmen notları 4-10Öğrenci gezgin formları 11-12Öğrenci gezgin formları 11-12Öğrenci gezgin formları 11-12

Kendi kendine öğrenmeZiyaretiniz esnasında, besin zincirleri ve ekosistemleri keşfetmek için kullanabileceğiniz bu rehber size, İstanbul SEA LIFE Akvaryum’da yer alan önemli sergileme alanları ile bağlantılı bilgiler sunuyor. Bu rehberde yer alan önemli noktaları ortaya koyarak, önemli sonuçları belirleyebilecek veya yeniden özetleyebilecek ve öğrencilere gerçek hayatla ilgili harika öğrenme içerikleri sunabilecek-siniz. Öğrenme hedefl eriÖğrenme hedefl eriÖğrenme hedefl eri

Öğrenciler bu turu tamamlayarak:Öğrenciler bu turu tamamlayarak:Öğrenciler bu turu tamamlayarak:

• “Besin zinciri” ve “ekosistem” terimlerini • “Besin zinciri” ve “ekosistem” terimlerini • “Besin zinciri” ve “ekosistem” terimlerini anlayacak.anlayacak.anlayacak.

• Hayvanların kendilerine ait ekosistemlerde • Hayvanların kendilerine ait ekosistemlerde • Hayvanların kendilerine ait ekosistemlerde farklı roller oynadığını öğrenecek.farklı roller oynadığını öğrenecek.farklı roller oynadığını öğrenecek.

• Hayvanların ve bitkilerin ekosistemlerinde • Hayvanların ve bitkilerin ekosistemlerinde • Hayvanların ve bitkilerin ekosistemlerinde dengeli olmaları gerektiğini ve dengeli olmaları gerektiğini ve dengeli olmaları gerektiğini ve dengesizliklerin bağlantılı tüm organizmalar dengesizliklerin bağlantılı tüm organizmalar dengesizliklerin bağlantılı tüm organizmalar için sorunlara neden olabileceğini anlayacak.için sorunlara neden olabileceğini anlayacak.için sorunlara neden olabileceğini anlayacak.

• Taş havuzu besin zincirinde organizmaların • Taş havuzu besin zincirinde organizmaların • Taş havuzu besin zincirinde organizmaların sıralamasını belirleyebilecek.sıralamasını belirleyebilecek.sıralamasını belirleyebilecek.

Giriş

2

Ekosistem nedir? Bir ekosistem, bir alanda yer alabilen canlı varlıklar grubudur.

Ne tür canlı varlıklar bir ekosistem oluşturabilir?Bir ekosistem, bitkiler ve hayvanların karışımından oluşur. Bu bitkiler ve hayvanlar, normalde beslenme, korunma veya her ikisi için de birbirine bağlıdır. Eğer bitkilerden veya hayvanlardan biri ölmeye başlarsa, bu durum o ekosistemi oluşturan tüm diğer canlı varlıkları etkileyecektir.

Turumuz süresince, bazı deniz canlılarının birbirine bağlı olması hakkında daha fazla bilgi edineceğiz.

Besin zinciri nedir?Bir besin zinciri, belirli bir ortamda kimin kimi yediğini açıklamanın bir yoludur. Örneğin; küçük böcekleri kurbağalar, kurbağaları ise yılanlar yer. Besin zincirleri ekosistemler ile bağlantılıdır çünkü birbirleri ile etkileşimde olmaları için tüm hayvanlar aynı alanda bulunmalıdır.

Şimdi ekosistemler ve besin zincirleri hakkında biraz daha fazla bilgi sahibi Şimdi ekosistemler ve besin zincirleri hakkında biraz daha fazla bilgi sahibi Şimdi ekosistemler ve besin zincirleri hakkında biraz daha fazla bilgi sahibi olduğumuza göre, SEA LIFE merkezindeki gezimize başlayabilir ve sergi olduğumuza göre, SEA LIFE merkezindeki gezimize başlayabilir ve sergi olduğumuza göre, SEA LIFE merkezindeki gezimize başlayabilir ve sergi

alanındaki farklı ekosistemlere yakından bakabiliriz.alanındaki farklı ekosistemlere yakından bakabiliriz.alanındaki farklı ekosistemlere yakından bakabiliriz.

Tüm öğrencilere gezgin formunu vermeyi unutmayın – bu formlar turdaki Tüm öğrencilere gezgin formunu vermeyi unutmayın – bu formlar turdaki Tüm öğrencilere gezgin formunu vermeyi unutmayın – bu formlar turdaki faaliyetler için gerekli olacaktır.faaliyetler için gerekli olacaktır.faaliyetler için gerekli olacaktır.

Sorular:

Turunuza başlamadan önce, konuyu öğrencilere anlatmak için bu sayfadaki soruları kullanın.

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

1 RESEPSİYON

2 TANITIM ALANI

3 BALIK SÜRÜLERİ DÜNYASI4 YEREL TÜRLER

19 KARA KUTU

6 DENİZANALARI

5 DENİZATI BAKIMEVİ

ÇIKIŞ

23 MAĞAZA

22 KORUMA KOYU

21 YAĞMUR ORMANI

20 VATOZ KOYU

18 KIYI ŞERİDİ

17 TAŞ HAVUZLARI

16 SUALTI OYUN ALANI

15 MERCAN RESİFİ

11 KAPLUMBAĞA DÜNYASI

12 KAPLUMBAĞA HASTANESİ

10 OKYANUS MAĞARASI

9 OKYANUS ODASI8 OKYANUS MANZARASI

7 GEMİ BATIĞI

GİRİŞ

HERGÜN GÜN BOYU

14 OKYANUS TÜNELİ

13 KÖPEKBALIKLARI

VATOZLAR SALI, PERŞEMBE, CUMARTESİ 14:00

SALI, CUMARTESİ 15:30

Öğretmen haritası

3

Faaliyetler Denizanası Keşfi • Denizanası anagramları öğrenci faaliyeti• Denizanası tartışma notları (s4)

Kaplumbağa Hastanesi• Yemekte ne var? öğrenci faaliyeti• Deniz kaplumbağası tartışma

notları (s5)

Okyanus Tüneli• Yedi duyu öğrenci faaliyeti• Köpekbalıkları tartışma

notları (s6)

• Köpekbalığı beslenme zamanı: Salı, Cumartesi

15.3015.30

• Vatoz beslenme zamanları: Salı, Perşembe ve Cumartesi

15.3014.00

Nemo’nun Krallığı• Renkli palyaço balığı

öğrenci faaliyeti• Palyaço balığı

tartışma notları (s7)

Kayalık havuzu• Kayalık havuzu besin zinciri

öğrenci faaliyeti• Kayalık havuzu tartışma

notları (s8)

Vatoz Koyu• Hangi Vatoz? öğrenci faaliyeti• Vatozlar tartışma notları (s9)• Beslenme zamanları: Hergün

gün boyu

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen Haritası

Yardımcı olabilirsiniz!Dünya genelinde Deniz Koruma Bölgeleri kurmak için kampanyaları destekleyerek yardımcı olabiliriz.

Faaliyet: Denizanası anagramlarıÖğrencilerden, ipuçlarını çözmelerini ve denizanasının avını nasıl yakalayıp yediğini anlatan kelimeleri bulmalarını isteyin. Doğru cevaplar: 1. Kollar 2. Ağız dokunaçları 3. Ağız

Denizanası neden pek çok ekosistem için bu kadar önemli?Pek çok hayvan denizanası yer. Bu da, onları pek çok farklı ekosistemdeki besin zincirlerinin önemli bir parçası haline getirir. Deri Sırtlı Deniz Kaplumbağası neredeyse tamamen denizanasının üzerinde yaşar.

Sizce denizanası ne yiyor?Denizanası, küçük balıkları ve kabukluları yiyebilir ama çoğunlukla plankton (suda sürüklenen küçük bitkiler ve hayvanlar) yerler. Avlarını yakalamak ve öldürmek için uzun, zehirli kollarını kullanırlar.

Eğer koşullar uygun olursa, denizanası çok hızlı üreyebilir. Bu da, bir alanda çok büyük grupların ortaya çıkmasına neden olur. Bu neden sorun olabilir? Denizanası da tüm hayvanlar gibi, kendi ekosistemlerinde diğer canlılar ile dikkatli bir denge içinde yaşar. Tek bir defa beslenen çok sayıda denizanası, planktona bağımlı olan diğer

canlılar için daha az plankton mevcut olması anlamına gelebilir.

Denizanası ayrıca, balık yumurtalarını da yer. Bu nedenle, fazla sayıda yenmeleri daha az balığın yumurtadan çıkması riskine neden olur.

Sizce denizanası insanlar için bir tehlike teşkil eder mi?Çoğu denizanası zararsız çok yumuşak yaralanmalara neden olur. Ama Kutu Denizanası gibi Avutralya civarında bulunan bazıları, temas eden insanlar için ölümcül olabilecek güçlü yaralanmalara neden olur!

Sorular:

Denizanaları aslında tam olarak balık değildir. Sinirleri, kanları, kalpleri ve beyinleri yoktur. Aslında, bir denizanasının vücudunun %95’i sudur. Her okyanusta denizanası türleri bulunabilir. Bunların bazıları derin suları severken diğerleri çok sığ suları tercih eder.

Ziyaret Alanı: DENİZANASI KEŞFİ!

DENİZANASI

4

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

GERÇEKDenizanası 650 milyon

yıldır mevcut olan bir

canlı!

GERÇEKDenizanası, besinleri

ağzına atmak için oral kollarını kullanır.

yaralanmalara neden olur!

Denizanası 650 milyon

yıldır mevcut olan bir

GERÇEK

GERÇEKYaklaşık 200 denizanası

türü bulunuyor.

Yardımcı olabilirsiniz!Deniz kaplumbağaları genelde denizde yüzen plastik poşetleri denizanası zannederek hata yapar. Her yıl binlercesi, plastik poşetler nedeniyle boğularak ölüyor. Plastik poşet değil, “tekrar kullanılabilir torbalar” kullanmamız çok önemli.

Faaliyet: Yemekte ne var?Öğrencilerden, gezgin formunda, farklı deniz kaplumbağalarını sevdikleri yiyeceklere göre eşleştirmelerini isteyin. Cevaplar: iribaşlı Deniz Kaplumbağası – midye, Yeşil Deniz Kaplumbağası – alg, Deri Sırtlı Deniz kaplumbağası – denizanası, Şahin Gagalı Deniz Kaplumbağası – sünger.

Şahin Gagalı Kamplumbağa’nın çok dar keskin bir gagası var – bunu ne için kullandığını bilen var mı?Sevdiği yiyecekleri (süngerler) bulmak için mercan resi� erinin aralıklarını aramak için kullanıyor. Bunlar, evde banyonuzda bulunan süngerler değil; mercan resi� erine yaşayan hayvanlar.

Süngerler çok hızlı çoğalır. Bu da mercan resifl erinin sağlığını tehdit eder. Şahin Gagalı Kamplumbağalar bunu önlemeye nasıl yardımcı olur?Şahin Gagalı Kamplumbağalar her yıl 500 kg’dan fazla sünger yiyebilir. Bu da, mercan resi� erinde yayılmalarını önlemeye yardımcı olur. Bu, her birimizin 3 yılda yediği yemekten çok daha fazla bir miktar!

Yeşil Deniz Kaplumbağaları ayrıca mercan resifl erinin sağlıklı olmasını sağlamada önemli bir rol oynar. Testere benzeri gagalarının nasıl yardımcı olduğunu biliyor musunuz?

Yetişkin Yeşil Deniz Kaplumbağaları otçuldur (bitki yerler). Bu nedenle, algleri yemek amacıyla mercan resi� erinden sıyırarak çıkartmak için gagalarını kullanırlar.

İribaşlı Deniz Kaplumbağaları deniz kaplumbağaları içinde en fazla sayıda avı olandır. Sizce bitki yemeyi mi seviyorlar, et yemeyi mi?Aslında her ikisini de yiyorlar. Dişleri olmamasına rağmen, güçlü çeneleri kabuklu deniz hayvanları ve denizkestaneleri gibi sert yiyecekleri kırmalarına yardımcı olur.

Sorular:

Deniz kaplumbağaları yaklaşık 215 milyon yıldır yeryüzünde mevcut. Bu da, yeryüzünde yaşayan en eski canlılardan biri olduğu anlamına geliyor! İlk deniz kaplumbağaları evrimleşirken dinozorlar hala hüküm sürüyordu. Her biri, beslenme şekillerine ve habitatlarına uygun vücuda sahip 7 farklı deniz kaplumbağası türü mevcut .

Ziyaret Alanı: KAPLUMBAĞA DÜNYASI VE HASTANESİ

DENİZ KAPLUMBAĞALARI

5

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

GERÇEKYeşil Deniz

Kaplumbağaları beş saate

kadar suyun altında

kalabilir.

Öğrencilerden, gezgin formunda, farklı deniz kaplumbağalarını sevdikleri yiyeceklere

Kaplumbağaları beş saate GERÇEKEn büyük deniz kaplumbağası Deri Sırtlı Kaplumbağadır. Ağırlığı 900 kg’nın üzerinde olabilir!

Yardımcı olabilirsiniz!Dünya genelinde Deniz Koruma Bölgeleri kurmak için kampanyaları destekleyerek köpekbalıklarına yardımcı olabiliriz. Ayrıca köpekbalıklarından yapılmış ürünleri asla satın almamalı veya köpekbalığı yüzgeci çorbası içmemeliyiz.

Faaliyet: Yedi duyuKöpekbalıkları şaşırtıcı avcılardır. Koku alma duyuları bir insanınkinden 10.000 kat daha iyidir. Diğer duyuları da oldukça ilginçtir. Öğrencilerden, gezgin formlarında, her duyunun ilgili organ ile bağlantısını kurmalarını isteyin.

Dev Balina Köpekbalığı 18 metre uzunluğa kadar ulaşabilir! Bu, bir otobüsün boyunun neredeyse iki katı! Sizce bu kadar büyük bir köpekbalığı ne yer?Garip bir biçimde, bu köpekbalığı okyanuslardaki en küçük hayvanlar olan planktonları (okyanusta yüzen küçük hayvanlar ve bitkiler) yiyor. Balina Köpekbalığı, çok fazla miktarda su yutuyor ve su solungaç adı verilen yan tara� ardaki yarıklardan dışarı çıkmadan önce, tüm planktonları süzüyor.

Siyah Yüzgeçli Köpekbalığı sığ kıyı sularını derin okyanuslara tercih ediyor. Sizce ne yemeyi tercih ediyorlar?Blacktip Reef Sharks küçük kemikli balıkları, mürekkep balığını ve ahtapotu seviyor. Pek çok insan köpekbalıklarının kendilerine saldırmalarından korkuyor ama sadece Büyük Beyaz Köpekbalıkları, Boğa Köpekbalıkları ve Kaplan Köpekbalıkları aktif olarak tehlikeli kabul edilebilir. Bu türlerin saldırıları bile genellikle insanları, en yaygın avları olan foklarla karıştırmaları sonucunda meydana gelir.

Sizce köpekbalıklarının çoğu besin zincirinde nerede yer alıyor?Köpekbalıklarının çoğu, “uç yırtıcılar”. Bu, besin zincirinin en üst sırasında yer aldıkları anlamına geliyor. Bu nedenle, diğer hayvanlar tarafından yenme konusunda endişelenmelerine gerek kalmıyor. Ama ister inanın ister inanmayın, köpekbalıklarının bile bazı sularda yırtıcıları vardır (katil Balinalar gibi)!

İnsanların 5 duyusu vardır: görme, koku alma, duyma, dokunma ve tat alma. Bir köpekbalığının kaç duyusu vardır?Bir köpekbalığının 7 duyusu vardır. Burnunun ucundaki küçük beneklere Lorenzini ampulleri adı verilir ve köpekbalığının diğer hayvanlar tarafından yayılan elektrik akımlarını algılamasına olanak sağlar. Köpekbalıkları da çoğu balıkta da sudaki hareketleri algılamalarına yardımcı olan yanal çizgi adı verilen oluşumlar vardır.

Sorular:

Dünyada, 350’nin üzerinde köpekbalığı türü bulunuyor. Bunlar, sıcak tropikal sulardan, soğuk buzlu kutup sularına kadar her tür farklı habitatlarda yaşıyor. Bazıları okyanusların derin, koyu sularında yaşarken, diğerleri yüzeye yakın güneşin ısıttığı suları tercih ediyor.

Ziyaret Alanı: OKYANUS TÜNELİ

KÖPEK BALIKLARI

6

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

GERÇEKBüyük Beyaz Köpekbalıkları yılda 11 ton yemek yer. Bu, yaklaşık olarak bir otobüsün ağırlığı kadardır!

6

Yardımcı olabilirsiniz!Eğer şnorkelle dalış yaparsanız hiçbir şeye dokunmayın ve mercandan ya da diğer deniz canlılarından yapılmış ürünleri asla satın almayın.

Faaliyet: Renkli palyaço balığıPalyaço balığının parlak turuncu ve veya renklerinin avları deniz şakayığına çektiğine inanılıyor. Öğrencilerden, gördükleri iki farklı palyaço balığını gezgin formlarına çizmelerini isteyin

Sorular:

Palyaço balığı, Hint ve Pasi� k Okyanuslarındaki sıcak tropikal sularda bulunan kuytu mercan resi� erinde yaşar. Habitatlarında, deniz şakayıklarının zehirli kolları arsında saklanacak, alışılmadık yerler bulurlar!

Ziyaret Alanı: MERCAN RESİFİ

PALYAÇO BALIĞI

GERÇEKEğer bir dişi ölürse, gruptaki erkek bir palyaço balığı onun yerini almak için cinsiyet değiştirir.

Palyaço balığı ne yer?Palyaço balığı yemek seçmez, hem et hem de ot yemeyi seven anlamına gelen omnivorlar olarak bilinirler.

Palyaço balığı neden deniz şakayığının kolları arasında yaşamayı seçer?Palyaço balığı, küçük bir balık olarak besin zincirinde alt sıralarda yer alır. Bu, onları yemek isteyen çok sayıda yırtıcı olduğu anlamına gelir. O da deniz şakayığının zehirli kollarının arasına saklanarak yırtıcılardan korunur.

Sizce deniz şakayığı bu ilişkiden ne çıkar sağlıyor?Palyaço balığı, deniz şakayığının kolları arasındaki zararlı algleri ve parazitleri yer. Bu da sağlıklı olmasına yardımcı olur.

Bazı insanlar, palyaço balığının parlak turuncu renginin diğer balıkları deniz şakayığına çekmeye yardımcı olduğunu ileri sürüyor. Bu da yemek geri dönüşü sağlaması anlamına geliyor!

İki hayvan da birbirine bağımlıdır. Bu nedenle, deniz şakayıklarının sayısının azalması durumunda palyaço balığına ne olacağını düşünüyorsunuz?Eğer deniz şakayıklarının sayısı azalırsa, palyaço balıklarının da sayısı azalır. Çünkü daha az besinleri olur ve daha az korunurlar.

Eğer bir dişi ölürse, gruptaki erkek bir palyaço balığı onun yerini almak için cinsiyet değiştirir.

GERÇEKTüm palyaço

balıkları erkek

doğar!

7

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

Kayalık havuzu ekosisteminde, hangi canlı en yaygın olarak görülüyor?En yaygın olarak görülen canlı aslında, mikroskop olmadan göremediğimiz canlıdır (plankton). Plankton denizdeki en küçük hayvanlar ve bitkilerden oluşur ve akıntı nereye götürürse oraya yüzer!

Neden plankton kadar küçük bir şey besin zinciri için bu kadar önemli?Plankton besin zinciri için çok önemlidir çünkü güneş ışınını kimyasal enerjiye dönüştürür (fotosentez adı verilen bir süreçte). Bu nedenle, plankton ana üretici olarak bilinir.

Sizce plankton ne yiyor?Midyeler plankton yer. Beslenirken, kabuklarını biraz açıp su yutarlar, küçük planktonları süzerler ve suyu tekrar dışarı bırakırlar. Sert kabukları midyelerin kendilerini yırtıcılardan korumalarına yardımcı olur ancak tüm canlıların kendilerini yemesini engellemez!

Sizce kayalık havuzundaki hangi hayvan midye yemeyi en çok seviyor?Denizyıldızları midyeleri yer ve bunu inanılmaz bir yöntemle yapar! Denizyıldızı midyenin kabuğunu açmak için kollarının alt kısmında bulunan vantuzları kullanır. Ardından, midesine iter ve eriyene kadar midyeyi tutar. Eğer midye hastalıklı veya zehirliyse, denizyıldızı midesini çıkarıp atar ve yeni bir tane geliştirir!

Sizce tüm midyeler toplanırsa, bu ekosistemde ne olur?Besin zincirinde midyeler olmadan, denizyıldızı hayatta kalmak için yeterli yiyecek bulamaz. Eğer denizyıldızları ölmeye başlarsa, bu durum midyelerin yiyeceklerinin miktarını da etkiler.Bu nedenle, besin zincirindeki hercanlının ekosisteminin bütünününhayatta kalması için önemliolduğunu görebiliriz.

Yardımcı olabilirsiniz!Plajı ziyaret ettikten sonra, çöplerimizi her zaman evimize götürmeliyiz. Ayrıca, kayalık havuzundaki hayvanların tümüne karşı saygılı olmalı ve rahatsız olmadıklarından emin olmalıyız.

Faaliyet: Taş havuzları besin zinciriÖğrencilerden kayalık havuzundaki besin zincirini, kendi gezgin formlarında doğru sıraya koymasını isteyin. Daha sonra öğrenciler, bir SEA LIFE uzmanın rehberliğinde canlılara dokunabilir.

Sorular:

Büyük dalgaların, güçlü akıntıların, değişken su sıcaklıklarının, şiddetli güneş ışınlarının ve çok sayıda yırtıcı hayvanın bulunduğu kayalık havuzları, canlıların hayatta kalması için oldukça zorlu alanlardır! Bu habitatta yaygın olarak bulunan canlılar arasında deniz yıldızı, deniz şakayığı, yengeç, deniz kurbağası ve kefal bulunur.

Ziyaret Alanı: KAYALIK HAVUZU

KAYALIK HAVUZU

8

yiyeceklerinin miktarını da etkiler.Bu nedenle, besin zincirindeki hercanlının ekosisteminin bütününün

Taş havuzları besin zinciri

GERÇEKEğer Deniz şakayığı yenmezse veya yok edilmezse, onlarca yıl hayatta kalabilir.

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

Yardımcı olabilirsiniz!Dünya genelinde Deniz Koruma Bölgeleri kurmak için kampanyaları destekleyerek yardımcı olabiliriz. Tehlike altındaki bir vatoz türü olması nedeniyle vatoz yememeye çalışın.

Faaliyet: Hangi vatoz?Öğrencilerden sergi alanı etrafında bulunan bilgilendirme panolarına bakmalarını ve farklı vatoz türlerini belirlemeye çalışmalarını isteyin. Farklı yanları konusunda tartışın. Toplamda 5 tür var: Spotted, Painted, Dikenli, Kütkuyruk ve Undulate.

Vatozlar “tüketiciler” olarak bilinir. Bu, kendi yiyeceklerini üretebildikleri anlamına gelir. Öyleyse, sizce ne yiyorlar?Kütkuyruk vatoz balığı, Dikenli vatoz ve benekli vatozların tümü küçük kemikli balıkları, mürekkep balıklarını ve kabukluları yemeyi sever. Manta Vatozu gibi daha büyük diğer yüzgeçli türleri “süzerek beslenenler” olarak bilinir. Bu, çok fazla su yuttukları ve ardından plankton olarak bilinen küçük balıklar ve bitkileri süzdükleri anlamına gelir.Sizce vatozlar besin zincirinde ne kadar üst sırada yer alıyor?Besin zincirinde, en büyük vatoz türü olan Manta Vatozu’nun üstünde yırtıcılar yer alır. Vatozları genellikle Çekiç Başlı Köpekbalığı, Büyük Beyaz Köpekbalığı ve Katil Balina gibi aktif yırtıcılar yer

Sizce, vatozların yassı şekli besin yakalamalarına nasıl yardımcı oluyor?Vatozların çoğu yassı gövdelerini deniz zeminine yakın yüzmek için kullanıyor. Bu, besinleri zeminden emebilmeleri anlamına geliyor. Yassı

şekilleri ayrıca, kendilerini kuma gömerek yırtıcılardan korunmalarına da yardımcı oluyor.

Sizce, derilerinin rengi habitatlarında hayatta kalmalarına nasıl yardımcı oluyor? Derilerindeki kahverengi ve zeytin yeşili renkler zemine uzandıklarında gizlenmelerine yardımcı oluyor. Bu sayede, yırtıcılara görünmüyorlar.

Sizce vatozlar avlanmak için her zaman gözlerini mi kullanıyor? Bilim insanları böyle düşünmüyor. Vatozlar, avları tarafından salınan küçük elektrik yüklerini algılayabilen Lorenzi ampulü adı verilen özel sensörler kullanıyor.

Sorular:

Vatozlar okyanusta dolaşmak için kanatlarını kullanan, yassı garip görünümlü canlılardır. Okyanuslarda ve denizlerde yaşarlar, çoğunlukla deniz tabanında veya buralara yakın yerlerde bulunurlar. Bazı türler kıyıya yakın bir habitat seçerken, diğerleri derin okyanuslarda, yüzeyin 3.000 metre altında yaşarlar!

Ziyaret Alanı: VATOZ KOYU

VATOZLAR

9

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğretmen tartışma notları

GERÇEKBir Manta Vatozu’nun ağırlığı 1.300 kg’a kadar çıkabilir. Bu, genç bir � lin ağırlığına eşittir..

Bir Manta Vatozu’nun ağırlığı 1.300 kg’a kadar çıkabilir. Bu, genç bir � lin ağırlığına eşittir..

GERÇEKVatozlar köpekbalığı

ailesinin bir üyesidir.

1 2

Adı:

Parlak renklerim avları deniz

şakayıklarına çeker.

Besin zincirleri ve ekosistemler hakkında bilgi edinin

10

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğrenci gezgin formu

Kayalık havuzu besin zincirinin en üst

sırasında kim var?

Renkli palyaço balığıZiyaretiniz esnasında gördüğünüz iki farklı palyaço balığını çizin.

Kayalık havuzu besin zinciriAşağıdaki hayvanları besin zincirindeki doğru sıraya yerleştirebilir misiniz?

Midye

Güneş

Plankton

Yengeç

Denizyıldızı

BAŞLANGIÇ – Besin zincirinin en altı

BİTİŞ – Besin zincirinin en üstü

Adı:

11

Besin zincirleri ve ekosistemler – Öğrenci gezgin formu

Besin zincirleri ve ekosistemler hakkında bilgi edinin

Denizanasının nasıl yediği ile ilgili kelimleri bulmak için har� eri düzenleyin.

Köpekbalığının 7 duyusunu gövdedeki uygun bölümle eşleştirmeyi deneyin. Bazıları diğerlerinmdne daha zordur!

Vatozlar Koyu’nda gördüğünüz vatoz türlerinin isimlerini yazın.

Bu farklı kaplumbağaların kafalarına bakın ve bunları yemeyi sevdikleri besinler ile eşleştirin.

Besinleri kırmak için güçlü çenesi olan büyük bir kafa.

Mercan resi� eri ve kayalıklardan besinleri sıyırıp almak için testere benzeri bir gaga

Besinleri yakalamak ve delmek için keskin bir gaga.

Küçük aralıklarda besin bulmak için dar bir kafa ve uzun bir gaga.

Denizanası anagramları

Yedi duyu

Görme Lorenzini Ampulü

Tat alma Koku Alma

Dokunma Duyma

Köpekbalıklarının 7 duyusu vardır!

Hangi vatoz?

Yemekte ne var?

İribaşlı Deniz Kaplumbağası

Yeşil Deniz Kaplumbağası

Deri Sırtlı Deniz Kaplumbağası

Şahin Gagalı Deniz Kaplumbağası

Arkadaşlarımdan hangilerini gördünüz?

_ _ _ _ _

_ _ _ _ _

_ _ _ _ _

_ _ _ _ _

_ _ _ _ _

_ _ _ _ _

1. Denizanası neyle avını sokar:

2. Neyi kullanarak plankton toplar:

3. Yakaladığı yiyecekleri nereye koyar:

_ _ _ _

_ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _

Z Ç AI I K AĞ U RA O L N

D

Ğ Z I A

Denizanası

Alglerle kaplı mercanlar

Midye

Sünger

R O L A K L