Bài 2 KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN VÀ CÁC KHOẢN ỨNG TRƯỚC

Bài 2: Kế toán vốn bằng tiền và các khoản ứng trước

ACC301_Bai2_v2.0017112218

36

Bài 2 KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN VÀ

CÁC KHOẢN ỨNG TRƯỚC

Nội dung Mục tiêu

Bài học này hướng đến các mục tiêu sau:

Nắm chắc nguyên tắc, chứng từ, tài khoản và

phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế

phát sinh liên quan đến biến động vốn bằng

tiền (tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và tiền

đang chuyển);

Hiểu được mục đích, nguyên tắc và phương

pháp kế toán tạm ứng trong doanh nghiệp;

Nắm được nội dung chi phí trả trước và

phương pháp kế toán chi phí trả trước trong

doanh nghiệp;

Hiểu được mục đích và phương pháp kế toán

các khoản cầm cố, thế chấp, ký cược, ký quỹ

trong doanh nghiệp.

Hướng dẫn học

Trong bài học này, người học sẽ được tiếp

cận các nội dung sau:

Kế toán tiền mặt;

Kế toán tiền gửi ngân hàng;

Kế toán tiền đang chuyển;

Kế toán các khoản ứng trước (Tạm

ứng; Chi phí trả trước; Cầm cố, thế

chấp, ký cược, ký quỹ).

Để học tập thuận lợi và đạt kết quả tốt, người

học cần:

Đọc Bài giảng trước khi nghe giảng

Sau khi nghe giảng, nghiên cứu và thực hành các

ví dụ, câu hỏi tình huống và bài tập thực hành.


ACC301_Bai2_v2.0017112218

37

Tình huống dẫn nhập

Ngày 30/6/N, Công ty Sông Quê thực hiện kiểm kê quỹ. Số tồn quỹ theo báo cáo của Thủ quỹ là

308.750.000 đồng. Số dư trên sổ kế toán tiền mặt theo báo cáo của Kế toán thanh toán là

315.000.000 đồng. Các cán bộ kế toán của Công ty Sông Quê băn khoăn về nguyên nhân chênh

lệch và cách xử lý về mặt tài chính và kế toán khoản chênh lệch này.

Bài học này nhằm giới thiệu cho người học những vấn đề về quản lý và kế toán vốn bằng tiền

cũng như các khoản ứng trước trong doanh nghiệp. Sau khi học xong bài học này, người học sẽ

nắm được các nguyên tắc và phương pháp kế toán vốn bằng tiền cũng như nội dung và phương

pháp kế toán các khoản ứng trước trong doanh nghiệp.

1. Tiền thừa và tiền thiếu khi kiểm kê quỹ được hiểu như thế nào?

2. Các trường hợp có thể dẫn đến tiền thừa và thiếu khi kiểm kê quỹ?

3. Cách thức xử lý về mặt tài chính và kế toán tiền thừa và thiếu khi kiểm

kê quỹ.


ACC301_Bai2_v2.0017112218

38

2.1. Kế toán tiền mặt

2.1.1. Chứng từ kế toán

Để thực hiện quản lý và kế toán tiền mặt, kế toán sử dụng các loại chứng từ chủ yếu sau:

Phiếu thu: Là chứng từ nhằm xác định số tiền mặt thực tế nhập quỹ. Phiếu thu là căn

cứ để thủ quỹ thu tiền, ghi sổ quỹ, kế toán phân loại và ghi sổ các nghiệp vụ thu tiền.

Phiếu thu được đóng thành quyển và ghi số từng quyển dùng trong 1 năm. Trên mỗi

Phiếu thu phải ghi rõ số quyển và số của từng Phiếu thu. Số Phiếu thu được đánh liên

tục trong 1 kỳ kế toán. Phiếu thu do kế toán lập thành 3 liên với đầy đủ các nội dung

trên phiếu, sau khi kế toán ký, Phiếu thu được chuyển cho kế toán trưởng và giám

đốc ký duyệt. Thủ quỹ tiến hành thủ tục nhập quỹ theo Phiếu thu, sau đó ghi số tiền

thực tế nhập quỹ vào Phiếu thu. Thủ quỹ lưu 1 liên, 1 liên giao cho người nộp tiền và

1 liên lưu tại nơi lập phiếu.

Phiếu chi: Là chứng từ nhằm xác định số tiền mặt thực tế xuất quỹ. Phiếu chi là căn

cứ để thủ quỹ chi tiền, ghi sổ quỹ, kế toán phân loại và ghi sổ các nghiệp vụ chi tiền.

Phiếu chi được đóng thành quyển và ghi số từng quyển dùng trong 1 năm. Trên mỗi

Phiếu chi phải ghi rõ số quyển và số của từng Phiếu chi. Số Phiếu chi được đánh liên

tục trong 1 kỳ kế toán. Phiếu chi được lập thành 3 liên, sau khi người lập phiếu ký

được chuyển cho kế toán trưởng và giám đốc ký duyệt, sau đó thủ quỹ xuất quỹ.

Người nhận tiền phải ghi rõ số tiền đã nhận bằng chữ và ký vào Phiếu chi. Trong 3

liên của Phiếu chi, liên 1 được lưu ở nơi lập phiếu, liên 2 thủ quỹ dùng để ghi sổ quỹ

và chuyển cho kế toán ghi sổ kế toán, liên 3 giao cho người nhận tiền.

Giấy đề nghị tạm ứng: Là căn cứ xét duyệt tạm ứng, lập phiếu chi và chi tiền tạm

ứng. Giấy đề nghị tạm ứng do người xin tạm ứng viết, ký, sau đó chuyển cho kế toán

trưởng xem xét và giám đốc duyệt chi. Trên cơ sở phê duyệt của giám đốc, kế toán

lập Phiếu chi và chuyển cho thủ quỹ chi tiền.

Giấy đề nghị thanh toán: Giấy này được dùng để tổng hợp các khoản chi kèm theo

chứng từ để làm thủ tục thanh toán và ghi sổ kế toán. Sau khi mua tài sản hoặc thực

hiện nhiệm vụ được giao (chưa tạm ứng), người thực hiện nhiệm vụ lập Giấy đề nghị

thanh toán. Sau khi kế toán trưởng xem xét và giám đốc duyệt chi, kế toán lập Phiếu

chi chuyển thủ quỹ chi tiền.

Biên lai thu tiền: Là giấy biên nhận của doanh nghiệp đã thu tiền hoặc thu séc của

người nộp. Biên lai thu tiền là căn cứ để lập Phiếu thu, nộp tiền vào quỹ. Biên lai thu

tiền được lập thành 2 liên, liên 1 người thu tiền giữ, liên 2 giao cho người nộp tiền.

Bảng kiểm kê quỹ: Là chứng từ xác nhận số tiền tồn quỹ thực tế và số thừa, thiếu so

với sổ quỹ. Bảng kiểm kê quỹ có tác dụng tăng cường quản lý quỹ, là cơ sở quy trách

nhiệm vật chất và ghi sổ kế toán số chênh lệch quỹ.

2.1.2. Tài khoản kế toán

Trong quá trình phản ánh biến động của tiền mặt, kế toán sử dụng TK 111 “Tiền mặt”.

Tài khoản này dùng để phản ánh số hiện có và biến động thu, chi tiền mặt trong kỳ của

doanh nghiệp với kết cấu như sau:


ACC301_Bai2_v2.0017112218

39

Bên Nợ: Số tiền thu quỹ trong kỳ và phát hiện thừa khi kiểm kê. Lãi do đánh giá lại

ngoại tệ tại quỹ.

Bên Có: Số tiền chi quỹ trong kỳ và phát hiện thiếu khi kiểm kê. Lỗ do đánh giá lại

ngoại tệ tại quỹ.

Dư Nợ: Số tiền tồn quỹ hiện có.

Tài khoản 111 được chi tiết thành 3 tài khoản cấp 2:

o Tài khoản 1111: Tiền Việt Nam.

o Tài khoản 1112: Ngoại tệ.

o Tài khoản 1113: Vàng tiền tệ.

Ngoài Tài khoản 111, trong quá trình kế toán tiền mặt kế toán còn sử dụng các tài khoản

khác như: 112, 113, 131, 121, 152, 153, 156, 211, 221, 222, 331, 333, 334, 341, 411,

511, 621, 627, …

Kế toán tiền mặt cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Chỉ phản ánh vào TK 111 “Tiền mặt” số tiền mặt, ngoại tệ, vàng tiền tệ thực tế nhập,

xuất, tồn quỹ.

Các khoản tiền mặt do doanh nghiệp khác và cá nhân ký cược, ký quỹ tại doanh

nghiệp được quản lý và hạch toán như các loại tài sản bằng tiền của doanh nghiệp.

Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt phải có phiếu thu, phiếu chi và có đủ chữ ký

của người nhận, người giao, người có thẩm quyền cho phép nhập, xuất quỹ theo quy

định của chế độ chứng từ kế toán.

Kế toán quỹ tiền mặt phải có trách nhiệm mở sổ kế toán quỹ tiền mặt, ghi chép hàng

ngày liên tục theo trình tự phát sinh các khoản thu, chi quỹ tiền mặt, ngoại tệ và tính

ra số tồn quỹ tại mọi thời điểm.

Thủ quỹ chịu trách nhiệm quản lý và nhập, xuất quỹ tiền mặt. Hàng ngày thủ quỹ

phải kiểm kê số tồn quỹ tiền mặt thực tế, đối chiếu số liệu sổ quỹ và sổ kế toán tiền

mặt. Nếu có chênh lệch, kế toán và thủ quỹ phải xác định nguyên nhân và kiến nghị

biện pháp xử lý chênh lệch.

2.1.3. Trình tự ghi sổ một số nghiệp vụ kế toán chủ yếu

Khi rút tiền gửi ngân hàng nhập quỹ tiền mặt, căn cứ vào Phiếu thu:

Nợ TK 111

Có TK 112

Khi bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ thu ngay bằng tiền mặt, kế toán ghi

nhận doanh thu:

o Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, bất động sản đầu tư thuộc đối tượng chịu

thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế bảo vệ môi trường, kế

toán phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo giá bán chưa có thuế,

các khoản thuế gián thu phải nộp này được tách riêng theo từng loại ở thời điểm

ghi nhận doanh thu (kể cả thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp), ghi:

Nợ TK 111: Tổng giá thanh toán

Có TK 511: Giá chưa có thuế

Có TK 333: Thuế gián thu phải nộp


ACC301_Bai2_v2.0017112218

40

o Trường hợp không tách ngay được các khoản thuế gián thu phải nộp, kế toán ghi

nhận doanh thu bao gồm cả thuế phải nộp. Định kỳ kế toán xác định nghĩa vụ

thuế phải nộp và ghi giảm doanh thu, ghi:

Nợ TK 511

Có TK 333

Khi nhận được tiền của Ngân sách Nhà nước thanh toán về khoản trợ cấp, trợ giá

bằng tiền mặt, ghi:

Nợ TK 111

Có TK 333 (3339)

Khi phát sinh các khoản doanh thu hoạt động tài chính, các khoản thu nhập khác

bằng tiền mặt, ghi:


Có TK 515: Giá chưa có thuế GTGT

Có TK 711: Giá chưa có thuế GTGT

Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp

Khi vay dài hạn, ngắn hạn bằng tiền mặt, ghi:

Nợ TK 111

Có TK 341 (3411)

Thu hồi các khoản nợ phải thu, cho vay, ký cược, ký quỹ bằng tiền mặt; Nhận ký

quỹ, ký cược của các doanh nghiệp khác bằng tiền mặt, ghi:

Nợ TK 111

Có TK 128, 131, 136, 138, 141, 244, 344

Khi bán các khoản đầu tư ngắn hạn, dài hạn thu bằng tiền mặt, kế toán ghi nhận chênh

lệch giữa số tiền thu được và giá vốn khoản đầu tư (được xác định theo phương pháp

bình quân gia quyền) vào doanh thu hoạt động tài chính hoặc chi phí tài chính, ghi:

Nợ TK 111: Số tiền thu

Nợ TK 635: Lỗ

Có TK 121, 221, 222, 228: Giá vốn

Có TK 515: Lãi

Khi nhận được vốn góp của chủ sở hữu bằng tiền mặt, ghi:

Nợ TK 111

Có TK 411

Khi được hoàn thuế GTGT đầu vào bằng tiền, ghi:

Nợ TK 111

Có TK 133

Khi được hưởng chiết khấu thương mại, giảm giá hàng mua, trả lại tài sản đã mua

cho người bán và nhận lại bằng tiền, ghi:

Nợ TK 111: Giá có thuế GTGT

Có TK 152, 153, 156, 211: Giá không thuế GTGT

Có TK 133: Thuế GTGT đầu vào


ACC301_Bai2_v2.0017112218

41

Khi xuất quỹ tiền mặt gửi vào tài khoản tại Ngân hàng, ký quỹ, ký cược, ghi:

Nợ TK 112

Nợ TK 244

Có TK 111

Khi xuất quỹ tiền mặt mua chứng khoán, cho vay hoặc đầu tư vào công ty con, đầu

tư vào công ty liên doanh, liên kết..., ghi:

Nợ TK 121, 128, 221, 222, 228

Có TK 111

Khi xuất quỹ tiền mặt mua hàng tồn kho (theo phương pháp kê khai thường xuyên),

mua TSCĐ, chi cho hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản:

o Nếu thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, kế toán phản ánh giá mua không bao

gồm thuế GTGT, ghi:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 241: Giá không thuế GTGT

Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ

Có TK 111: Giá có thuế GTGT

o Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, kế toán phản ánh giá mua bao

gồm thuế GTGT:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 241: Giá có thuế GTGT


Khi xuất quỹ tiền mặt mua hàng tồn kho (theo phương pháp kiểm kê định kỳ), nếu

thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, ghi:

Nợ TK 611: Giá không thuế GTGT



Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, kế toán phản ánh giá mua bao gồm

thuế GTGT:



Khi mua nguyên vật liệu thanh toán bằng tiền mặt sử dụng ngay vào sản xuất, kinh

doanh, nếu thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, ghi:

Nợ TK 621, 623, 627, 641, 642: Giá không thuế GTGT



Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, kế toán phản ánh chi phí bao gồm

thuế GTGT:

Nợ TK 621, 623, 627, 641, 642: Giá có thuế GTGT


Khi xuất quỹ tiền mặt thanh toán các khoản vay, nợ phải trả, ghi:

Nợ TK 331, 333, 334, 336, 338, 341

Có TK 111


ACC301_Bai2_v2.0017112218

42

Khi xuất quỹ tiền mặt sử dụng cho hoạt động tài chính, hoạt động khác, ghi:

Nợ TK 635, 811: Giá không thuế GTGT



Khi chiết khấu thanh toán cho khách hàng bằng tiền, ghi:

Nợ TK 635

Có TK 111

Khi chi chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại cho khách

hàng bằng tiền, ghi:

Nợ TK 521 (5211, 5212, 5213): Giá không thuế GTGT

Nợ TK 3331: Thuế GTGT đầu ra


Khi chi tiền hoàn trả vốn cho chủ sở hữu, ghi:

Nợ TK 411

Có TK 111

Khi chi quỹ khen thưởng, phúc lợi bằng tiền, ghi:

Nợ TK 353

Có TK 111

Khi kiểm kê phát hiện thiếu quỹ tiền mặt (số liệu quỹ < số liệu kế toán), ghi:

Nợ TK 138 (1381)

Có TK 111

Khi kiểm kê phát hiện thừa quỹ tiền mặt (số liệu quỹ > số liệu kế toán), ghi:

Nợ TK 111

Có TK 338 (3381)

2.2. Kế toán tiền gửi ngân hàng


Trong quá trình kế toán tiền gửi ngân hàng, kế toán sử dụng các loại chứng từ chủ yếu sau:

Ủy nhiệm chi: là phương tiện thanh toán mà người trả tiền lập lệnh thanh toán theo

mẫu do Ngân hàng quy định, gửi cho ngân hàng nơi người trả tiền mở tài khoản yêu

cầu trích một số tiền nhất định trên tài khoản của người trả tiền để trả cho người

thụ hưởng.

Giấy báo Nợ: là giấy do ngân hàng nơi doanh nghiệp mở tài khoản phát hành nhằm

thông báo cho chủ tài khoản biết số tiền trong tài khoản giảm và nội dung của giao

dịch thanh toán.

Giấy báo Có: là giấy do ngân hàng nơi doanh nghiệp mở tài khoản phát hành nhằm

thông báo cho chủ tài khoản biết số tiền trong tài khoản tăng và nội dung của giao

dịch thanh toán.

Bản sao kê: là bảng thông báo chi tiết các giao dịch phát sinh do ngân hàng phát

hành, được ngân hàng gửi cho chủ tài khoản vào ngày sao kê. Bản sao kê giúp cho


ACC301_Bai2_v2.0017112218

43

doanh nghiệp kiểm soát các giao dịch biến động tiền gửi và là cơ sở đối chiếu với số

liệu của ngân hàng.


Để phản ánh số hiện có và theo dõi tình hình tăng, giảm tiền gửi ngân hàng kế toán sử

dụng TK 112 “Tiền gửi ngân hàng” với kết cấu như sau:

Bên Nợ:

Các khoản tiền gửi vào ngân hàng.

Lãi tỷ giá do đánh giá lại ngoại tệ gửi ngân hàng.

Thừa tiền gửi ngân hàng khi đối chiếu số liệu.

Bên Có:

Các khoản tiền rút ra khỏi ngân hàng.

Lỗ tỷ giá do đánh giá lại ngoại tệ gửi ngân hàng.

Thiếu tiền gửi ngân hàng khi đối chiếu số liệu.

Số dư bên Nợ:

Số tiền hiện còn gửi tại ngân hàng tại thời điểm báo cáo.

Tài khoản 112 - Tiền gửi ngân hàng được chi tiết thành 3 tài khoản cấp 2:

o Tài khoản 1121 - Tiền Việt Nam: Phản ánh số tiền gửi vào, rút ra và hiện đang gửi

tại ngân hàng bằng Đồng Việt Nam.

o Tài khoản 1122 - Ngoại tệ: Phản ánh số tiền gửi vào, rút ra và hiện đang gửi tại

Ngân hàng bằng ngoại tệ các loại đã quy đổi ra Đồng Việt Nam.

o Tài khoản 1123 - Vàng tiền tệ: Phản ánh tình hình biến động và giá trị vàng tiền

tệ của doanh nghiệp đang gửi tại ngân hàng tại thời điểm báo cáo.

Ngoài tài khoản 112, trong quá trình kế toán tiền gửi ngân hàng kế toán còn sử dụng

các tài khoản khác như: 111, 113, 131, 121, 152, 153, 156, 211, 221, 222, 331, 333,

334, 341, 411, 511, 621, 627, …

Kế toán tiền gửi ngân hàng cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

o Tài khoản 112 dùng để phản ánh số hiện có và tình hình biến động tăng, giảm các

khoản tiền gửi không kỳ hạn tại ngân hàng của doanh nghiệp. Căn cứ để hạch

toán trên tài khoản 112 là các giấy báo Có, báo Nợ hoặc bản sao kê của ngân

hàng kèm theo các chứng từ gốc (uỷ nhiệm chi, uỷ nhiệm thu, séc chuyển khoản,

séc bảo chi,…).

o Tài khoản 112 được mở chi tiết theo từng ngân hàng và chi tiết theo loại tiền gửi.

o Kế toán tiền gửi ngân hàng bằng ngoại tệ tuân thủ nguyên tắc kế toán ngoại tệ.


Khi chuyển tiền mặt vào tài khoản tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 111

Khi bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ thu ngay bằng tiền gửi ngân hàng, kế

toán ghi nhận doanh thu:


ACC301_Bai2_v2.0017112218

44

o Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, bất động sản đầu tư thuộc đối tượng chịu

thuế gián thu (thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế bảo vệ môi

trường), kế toán phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo giá bán

chưa có thuế, các khoản thuế gián thu phải nộp được tách riêng theo từng loại

thuế ngay khi ghi nhận doanh thu (kể cả thuế GTGT phải nộp theo phương pháp

trực tiếp), ghi:


Có TK 511: Giá không thuế GTGT

Có TK 333: Thuế gián thu phải nộp

o Trường hợp không tách ngay được các khoản thuế gián thu phải nộp, kế toán ghi

nhận doanh thu bao gồm cả thuế phải nộp, định kỳ kế toán xác định nghĩa vụ thuế

phải nộp và ghi giảm doanh thu, ghi:

Nợ TK 511

Có TK 333

Khi nhận được tiền của Ngân sách nhà nước thanh toán về khoản trợ cấp, trợ giá

bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 333 (3339)

Khi phát sinh các khoản doanh thu hoạt động tài chính, các khoản thu nhập khác

bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:


Có TK 515, 711: Giá không thuế GTGT

Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp

Khi nhận được tiền ứng trước hoặc khi khách hàng trả nợ bằng chuyển khoản, căn cứ

giấy báo Có của Ngân hàng, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 131, 113

Khi thu hồi các khoản nợ phải thu, cho vay, ký cược, ký quỹ bằng tiền gửi ngân

hàng; nhận ký quỹ, ký cược của các doanh nghiệp khác bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 128, 131, 136, 141, 244, 344

Khi bán các khoản đầu tư ngắn hạn, dài hạn thu bằng tiền gửi ngân hàng, kế toán ghi

nhận chênh lệch giữa số tiền thu được và giá vốn khoản đầu tư (được xác định theo

phương pháp bình quân gia quyền) vào doanh thu hoạt động tài chính hoặc chi phí tài

chính, ghi:

Nợ TK 112: Số tiền thu được

Nợ TK 635: Số lỗ

Có TK 121, 221, 222, 228: Giá vốn

Có TK 515: Số lãi

Khi nhận được vốn góp của chủ sở hữu bằng tiền mặt, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 411


ACC301_Bai2_v2.0017112218

45

Khi được hoàn thuế GTGT đầu vào bằng chuyển khoản, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 133

Khi được hưởng chiết khấu thương mại, giảm giá hàng mua, trả lại tài sản đã mua

cho người bán và nhận lại bằng chuyển khoản, ghi:


Có TK 152, 153, 156, 211: Giá không thuế GTGT

Có TK 133: Thuế GTGT đầu vào

Khi rút tiền gửi Ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt, chuyển tiền gửi ngân hàng đi ký

quỹ, ký cược, ghi:

Nợ TK 111

Nợ TK 244

Có TK 112

Khi mua chứng khoán, cho vay hoặc đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên

kết... bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 121, 128, 221, 222, 228

Có TK 112

Khi mua hàng tồn kho (theo phương pháp kê khai thường xuyên), mua TSCĐ, chi

cho hoạt động đầu tư XDCB bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

o Nếu thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, kế toán phản ánh giá mua không bao

gồm thuế GTGT, ghi:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 241: Giá không thuế GTGT



o Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, kế toán phản ánh giá mua bao

gồm thuế GTGT:

Nợ TK 151, 152, 153, 156, 211, 213, 241: Giá có thuế GTGT


Khi mua hàng tồn kho bằng tiền gửi ngân hàng (theo phương pháp kiểm kê định kỳ),

nếu thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, ghi:




Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, kế toán phản ánh giá mua bao gồm

thuế GTGT:



Khi mua nguyên vật liệu thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng sử dụng ngay vào sản

xuất, kinh doanh, nếu thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, ghi:

Nợ TK 621, 623, 627, 641, 642: Giá không thuế GTGT


ACC301_Bai2_v2.0017112218

46



Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, kế toán phản ánh chi phí bao gồm

thuế GTGT:

Nợ TK 621, 623, 627, 641, 642: Giá có thuế GTGT


Khi thanh toán các khoản nợ phải trả bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 331, 333, 334, 336, 338, 341

Có TK 112

Khi phát sinh chi phí tài chính, chi phí khác thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 635, 811: Giá không thuế GTGT



Khi trả vốn góp hoặc trả cổ tức, lợi nhuận cho các bên góp vốn, chi các quỹ khen

thưởng, phúc lợi bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:

Nợ TK 411, 421, 353

Có TK 112

Khi thanh toán các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả

lại cho khách hàng bằng tiền gửi ngân hàng, ghi:


Nợ TK 3331: Thuế GTGT phải nộp


Khi đối chiếu phát hiện thiếu quỹ tiền gửi ngân hàng (số liệu ngân hàng < số liệu kế

toán doanh nghiệp), ghi:

Nợ TK 138 (1381)

Có TK 112

Khi kiểm kê phát hiện thừa tiền gửi ngân hàng (số liệu ngân hàng > số liệu kế toán

doanh nghiệp), ghi:

Nợ TK 112

Có TK 338 (3381)

2.3. Kế toán tiền đang chuyển


Trong quá trình kế toán tiền đang chuyển, kế toán sử dụng các loại chứng từ tương tự

như đối với kế toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng: Phiếu chi, Phiếu thu, giấy báo Nợ, giấy

báo Có, bản sao kê.


Để phản ánh số hiện có và theo dõi biến động tiền đang chuyển, kế toán sử dụng Tài

khoản 113 “Tiền đang chuyển” với kết cấu như sau:


ACC301_Bai2_v2.0017112218

47

Bên Nợ:

Các khoản tiền mặt hoặc séc bằng tiền Việt Nam, ngoại tệ đã nộp vào ngân hàng

hoặc đã gửi bưu điện để chuyển vào ngân hàng nhưng chưa nhận được giấy báo Có;

Lãi tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ là tiền đang chuyển tại thời điểm

báo cáo.

Bên Có:

Số tiền kết chuyển vào tài khoản 112 - Tiền gửi ngân hàng, hoặc tài khoản có

liên quan;

Lỗ tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ là tiền đang chuyển tại thời điểm

báo cáo.

Số dư bên Nợ:

Các khoản tiền hiện còn đang chuyển tại thời điểm báo cáo.

Tài khoản 113 được chi tiết thành 2 tài khoản cấp 2:

o Tài khoản 1131 - Tiền Việt Nam: Phản ánh số tiền Việt Nam đang chuyển.

o Tài khoản 1132 - Ngoại tệ: Phản ánh số ngoại tệ đang chuyển.

Kế toán tiền đang chuyển cần quán triệt các nguyên tắc sau:

o Tài khoản 113 dùng để phản ánh các khoản tiền của doanh nghiệp đã nộp vào

ngân hàng, kho bạc nhà nước, đã gửi bưu điện để chuyển cho ngân hàng nhưng

chưa nhận được giấy báo Có, đã trả cho doanh nghiệp khác hay đã làm thủ tục

chuyển tiền từ tài khoản tại ngân hàng để trả cho doanh nghiệp khác nhưng chưa

nhận được giấy báo Nợ hay bản sao kê của ngân hàng.

o Tiền đang chuyển gồm tiền Việt Nam và ngoại tệ đang chuyển trong các trường

hợp sau:

Thu tiền mặt hoặc séc nộp thẳng vào ngân hàng;

Chuyển tiền qua bưu điện để trả cho doanh nghiệp khác;

Thu tiền bán hàng chuyển thẳng vào kho bạc để nộp thuế (giao tiền tay ba giữa

doanh nghiệp với người mua hàng và kho bạc nhà nước).


Khi thu tiền bán hàng, tiền nợ của khách hàng hoặc các khoản thu nhập khác bằng

tiền mặt hoặc séc nộp thẳng vào ngân hàng nhưng chưa nhận được giấy báo Có của

ngân hàng, ghi:

Nợ TK 113

Có TK 131, 511, 515, 711, 3331

Khi xuất quỹ tiền mặt gửi vào ngân hàng nhưng chưa nhận được giấy báo Có của

ngân hàng, ghi:

Nợ TK 113

Có TK 111

Khi làm thủ tục chuyển tiền từ tài khoản ở ngân hàng để trả cho chủ nợ nhưng chưa

nhận được giấy báo Nợ của ngân hàng, ghi:

Nợ TK 113


ACC301_Bai2_v2.0017112218

48

Có TK 112

Khi khách hàng trả trước tiền mua hàng bằng séc, doanh nghiệp đã nộp séc vào ngân

hàng nhưng chưa nhận được giấy báo Có của ngân hàng, ghi:

Nợ TK 113

Có TK 131

Khi ngân hàng báo Có các khoản tiền đang chuyển đã vào tài khoản tiền gửi của

doanh nghiệp, ghi:

Nợ TK 112

Có TK 113

Khi ngân hàng báo Nợ các khoản tiền đang chuyển đã chuyển cho người bán, người

cung cấp dịch vụ, ghi:

Nợ TK 331

Có TK 113

2.4. Kế toán các khoản ứng trước

2.4.1. Kế toán tạm ứng

Khái niệm và nguyên tắc kế toán:

Tạm ứng là số tiền doanh nghiệp chi cho người lao động thuộc doanh nghiệp để thực

hiện nhiệm vụ đã được phê duyệt.

Kế toán tạm ứng cần quán triệt các nguyên tắc sau:

Tạm ứng chỉ thực hiện đối với người lao động thuộc doanh nghiệp.

Tạm ứng chỉ thực hiện khi có công việc cụ thể được phê duyệt.

Tạm ứng phải được thanh toán dứt điểm theo từng lần tạm ứng.

Khi thanh toán tạm ứng (hoàn ứng) phải có đầy đủ chứng từ kế toán hợp pháp, hợp lệ.

Chứng từ kế toán:

Kế toán tạm ứng sử dụng các chứng từ kế toán sau:

Giấy đề nghị tạm ứng: Đã giới thiệu ở kế toán tiền mặt.

Giấy thanh toán tiền tạm ứng: là bảng liệt kê các khoản đã nhận tạm ứng và các

khoản đã chi của người nhận tạm ứng. Giấy thanh toán tiền tạm ứng là cơ sở quyết

toán số tiền tạm ứng và ghi sổ kế toán (kèm theo chứng từ gốc).

Tài khoản kế toán:

Để phản ánh số tiền tạm ứng chưa thanh toán và tình hình tạm ứng cũng như thanh toán

tiền tạm ứng, kế toán sử dụng Tài khoản 141 “Tạm ứng” với kết cấu như sau:

Bên Nợ: Chi tạm ứng

Bên Có: Thanh toán tiền tạm ứng và thu hồi tiền tạm ứng thừa

Dư Nợ: Số tiền tạm ứng chưa thanh toán hiện có

Phương pháp kế toán:

Khi chi tiền tạm ứng cho người lao động, căn cứ vào Phiếu chi:

Nợ TK 141

Có TK 111


ACC301_Bai2_v2.0017112218

49

Khi người nhận tạm ứng thanh toán tiền tạm ứng, căn cứ vào các chứng từ kế toán

liên quan, ghi:

Nợ TK 152, 153, 156, 611, 211: Mua tài sản bằng tiền tạm ứng

Nợ TK 621, 622, 627, 632, 635, 641, 642, 241: Các khoản chi phí thanh toán bằng

tiền tạm ứng


Có TK 141

Nếu số tiền tạm ứng > số tiền thanh toán theo chứng từ, khi thu hồi tiền tạm ứng thừa:

Nợ TK 111: Thu hồi bằng tiền

Nợ TK 334: Thu hồi trừ vào lương

Có TK 141

Nếu số tiền tạm ứng < số tiền thanh toán theo chứng từ, kế toán viết phiếu chi thanh

toán số chênh lệch cho người nhận tạm ứng:

Nợ TK 152, 153, 156, 211, 621, 627, 635, 641, 642, 241

Có TK 111

2.4.2. Kế toán chi phí trả trước

Nội dung chi phí trả trước: Chi phí trả trước là chi phí thực tế đã phát sinh nhưng có liên

quan đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều kỳ kế toán hoặc chi phí phát

sinh có quy mô lớn và phát huy tác dụng trong nhiều kỳ kế toán của doanh nghiệp. Chi

phí trả trước trong doanh nghiệp bao gồm:

Chi phí trả trước về thuê cơ sở hạ tầng, thuê hoạt động TSCĐ (quyền sử dụng đất,

nhà xưởng, kho bãi, văn phòng làm việc, cửa hàng, thiết bị, phương tiện) phục vụ

cho sản xuất, kinh doanh của nhiều kỳ kế toán.

Chi phí thành lập doanh nghiệp, chi phí đào tạo, quảng cáo phát sinh trong giai đoạn

trước hoạt động được phân bổ tối đa không quá 3 năm.

Chi phí mua bảo hiểm (bảo hiểm cháy, nổ, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ phương

tiện vận tải, bảo hiểm thân xe, bảo hiểm tài sản,...) và các loại lệ phí mà doanh

nghiệp mua và trả một lần cho nhiều kỳ kế toán.

Công cụ, dụng cụ, bao bì luân chuyển, đồ dùng cho thuê liên quan đến hoạt động

kinh doanh trong nhiều kỳ kế toán.

Chi phí đi vay trả trước về lãi tiền vay hoặc lãi trái phiếu ngay khi phát hành.

Chi phí sửa chữa tài sản cố định phát sinh một lần có giá trị lớn doanh nghiệp không thực

hiện trích trước chi phí sửa chữa lớn tài sản cố định, phân bổ tối đa không quá 3 năm.

Trường hợp hợp nhất kinh doanh không dẫn đến quan hệ công ty mẹ - công ty con có

phát sinh lợi thế thương mại hoặc khi cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước có phát

sinh lợi thế kinh doanh.

Các khoản chi phí trả trước khác phục vụ cho hoạt động kinh doanh của nhiều kỳ

kế toán.

Nguyên tắc kế toán chi phí trả trước:


ACC301_Bai2_v2.0017112218

50

Việc tính và phân bổ chi phí trả trước vào chi phí sản xuất kinh doanh của từng kỳ kế

toán phải căn cứ vào tính chất, mức độ từng loại chi phí để lựa chọn phương pháp và

tiêu thức phân bổ hợp lý.

Kế toán phải theo dõi chi tiết từng khoản chi phí trả trước theo từng kỳ hạn trả trước

đã phát sinh, đã phân bổ vào các đối tượng chịu chi phí của từng kỳ kế toán và số còn

lại chưa phân bổ vào chi phí.

Tài khoản kế toán:

Để theo dõi tình hình phát sinh chi phí trả trước và việc phân bổ chi phí trả trước vào chi phí

sản xuất kinh doanh, kế toán sử dụng Tài khoản 242 “Chi phí trả trước” với kết cấu như sau:

Bên Nợ: Các khoản chi phí trả trước phát sinh trong kỳ.

Bên Có: Các khoản chi phí trả trước đã phân bổ vào chi phí sản xuất kinh doanh

trong kỳ.

Số dư bên Nợ: Các khoản chi phí trả trước hiện còn chưa phân bổ vào chi phí sản

xuất kinh doanh.


Khi phát sinh các khoản chi phí trả trước phải phân bổ dần vào chi phí sản xuất kinh

doanh của nhiều kỳ, ghi:

Nợ TK 242

Nợ TK 133

Có TK 111, 112, 153, 331, 334, 338

Định kỳ tiến hành phân bổ chi phí trả trước vào chi phí sản xuất kinh doanh, ghi:

Nợ TK 623, 627, 635, 641, 642

Có TK 242

Khi trả trước tiền thuê tài sản cố định, thuê cơ sở hạ tầng theo phương thức thuê hoạt

động và phục vụ hoạt động kinh doanh cho nhiều kỳ, ghi:

Nợ TK 242

Nợ TK 133

Có TK 111, 112, 331

Đối với công cụ, dụng cụ, bao bì luân chuyển, đồ dùng cho thuê liên quan đến hoạt

động sản xuất, kinh doanh trong nhiều kỳ, khi xuất dùng, cho thuê, ghi:

o Khi xuất dùng hoặc cho thuê, ghi:

Nợ TK 242

Có TK 153

o Định kỳ tiến hành phân bổ giá trị công cụ, dụng cụ, bao bì luân chuyển, đồ dùng

cho thuê đã xuất kho theo tiêu thức hợp lý. Căn cứ để xác định mức chi phí phải

phân bổ mỗi kỳ có thể là thời gian sử dụng hoặc khối lượng sản phẩm, dịch vụ mà

công cụ, dụng cụ, bao bì luân chuyển, đồ dùng cho thuê tham gia vào hoạt động

sản xuất, kinh doanh trong từng kỳ kế toán. Khi phân bổ chi phí trả trước, ghi:

Nợ TK 623, 627, 641, 642

Có TK 242

Trường hợp mua TSCĐ và bất động sản đầu tư theo phương thức trả chậm, trả góp:


ACC301_Bai2_v2.0017112218

51

o Khi mua tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định vô hình hoặc mua bất động sản

đầu tư theo phương thức trả chậm, trả góp và đưa về sử dụng ngay cho sản xuất

kinh doanh, hoặc để nắm giữ chờ tăng giá hoặc cho thuê hoạt động, ghi:

Nợ TK 211, 213, 217: Giá không thuế GTGT


Nợ TK 242: Lãi trả góp

Có TK 331: Tổng số tiền thanh toán

o Định kỳ, thanh toán tiền cho người bán, kế toán ghi:

Nợ TK 331

Có TK 111, 112

o Định kỳ, tính vào chi phí theo số lãi trả góp, ghi:

Nợ TK 635

Có TK 242

Trường hợp chi phí sửa chữa tài sản cố định phát sinh lớn, doanh nghiệp không thực

hiện trích trước chi phí sửa chữa tài sản cố định, phải phân bổ chi phí vào nhiều kỳ

kế toán, khi công việc sửa chữa hoàn thành:

o Kết chuyển chi phí sửa chữa tài sản cố định vào tài khoản chi phí trả trước, ghi:

Nợ TK 242

Có TK 241 (2413)

o Định kỳ, tính và phân bổ chi phí sửa chữa tài sản cố đinhh vào chi phí sản xuất,

kinh doanh trong kỳ, ghi:

Nợ TK 623, 627, 641, 642

Có TK 242

Trường hợp doanh nghiệp trả trước lãi tiền vay cho bên cho vay:

o Khi trả trước lãi tiền vay, ghi:

Nợ TK 242

Có TK 111, 112

o Định kỳ, khi phân bổ lãi tiền vay theo số phải trả từng kỳ vào chi phí tài chính

hoặc vốn hoá tính vào giá trị tài sản dở dang, ghi:

Nợ TK 635: Tính vào chi phí tài chính

Nợ TK 241: Vốn hoá vào giá trị tài sản đầu tư xây dựng dở dang

Nợ TK 627: Vốn hoá vào giá trị tài sản sản xuất dở dang

Có TK 242

Khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu theo mệnh giá để huy động vốn vay, nếu

doanh nghiệp trả trước lãi trái phiếu ngay khi phát hành, chi phí lãi vay được phản

ánh vào bên Nợ TK 242 (chi tiết lãi trái phiếu trả trước), sau đó phân bổ dần vào các

đối tượng chịu chi phí.

o Tại thời điểm phát hành trái phiếu, ghi:

Nợ TK 111, 112: Tổng số tiền thực thu

Nợ TK 242: Lãi trái phiếu trả trước

Có TK 34311: Mệnh giá trái phiếu


ACC301_Bai2_v2.0017112218

52

o Định kỳ, phân bổ lãi trái phiếu trả trước vào chi phí đi vay từng kỳ, ghi:

Nợ TK 635: Tính vào chi phí tài chính trong kỳ

Nợ TK 241: Vốn hoá vào giá trị tài sản đầu tư xây dựng dở dang

Nợ TK 627: Vốn hoá vào tài sản sản xuất dở dang

Có TK 242: Lãi trái phiếu phân bổ trong kỳ

Trường hợp hợp nhất kinh doanh không dẫn đến quan hệ công ty mẹ - công ty con

(mua tài sản thuần), tại ngày mua nếu phát sinh lợi thế thương mại:

o Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh được bên mua thanh toán bằng tiền,

hoặc các khoản tương đương tiền, ghi:

Nợ TK 131, 152, 153, 155, 156, 211, 213, 217: Theo giá trị hợp lý của tài sản đã mua

Nợ TK 242: Lợi thế thương mại

Có TK 331, 3411: Theo giá trị hợp lý của các khoản nợ phải trả và nợ tiềm

tàng phải gánh chịu

Có TK 111, 112, 121: Số tiền hoặc các khoản tương đương tiền đã thanh toán

o Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh được thực hiện bằng việc bên mua

phát hành cổ phiếu, ghi:

Nợ TK 131, 152, 153, 155, 156, 211, 213, 217: Theo giá trị hợp lý của các tài sản

đã mua

Nợ TK 242: Lợi thế thương mại

Nợ TK 4112: Giá phát hành nhỏ hơn mệnh giá

Có TK 4111: Theo mệnh giá

Có TK 331, 3411: Theo giá trị hợp lý của các khoản nợ phải trả và nợ tiềm

tàng phải gánh chịu

Có TK 4112: Giá phát hành lớn hơn mệnh giá

Khi kiểm kê tài sản tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa doanh

nghiệp 100% vốn nhà nước, nếu khoản tiền thuê đất trả trước không đủ tiêu chuẩn

ghi nhận TSCĐ vô hình, được đánh giá tăng vốn Nhà nước, ghi:

Nợ TK 242

Có TK 411

Khi kiểm kê tài sản tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa doanh

nghiệp 100% vốn nhà nước, nếu giá trị thực tế của vốn Nhà nước lớn hơn giá trị ghi

sổ của vốn Nhà nước, kế toán ghi tăng vốn Nhà nước và ghi nhận phần chênh lệch là

lợi thế kinh doanh, ghi:

Nợ TK 242

Có TK 411

Lợi thế kinh doanh phát sinh khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước được phản ánh

trên TK 242 và phân bổ dần tối đa không quá 3 năm, ghi:

Nợ TK 642

Có TK 242


ACC301_Bai2_v2.0017112218

53

2.4.3. Kế toán cầm cố, thế chấp, ký cược, ký quỹ

Khái niệm: Cầm cố, thế chấp, ký cược, ký quỹ là số tiền hoặc giá trị tài sản mà doanh

nghiệp đem đi cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược tại các doanh nghiệp, tổ chức khác

trong các quan hệ kinh tế theo quy định của pháp luật.

Nguyên tắc kế toán:

Các khoản tiền, tài sản đem cầm cố, thế chấp ký quỹ, ký cược phải được theo dõi

chặt chẽ và kịp thời thu hồi khi hết thời hạn cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược.

Trường hợp các khoản ký quỹ, ký cược doanh nghiệp được quyền nhận lại nhưng

quá hạn thu hồi thì doanh nghiệp được trích lập dự phòng như đối với các khoản nợ

phải thu khó đòi.

Doanh nghiệp phải theo dõi chi tiết các khoản cầm cố, thế chấp ký cược, ký quỹ theo

từng loại, từng đối tượng, kỳ hạn, nguyên tệ. Khi lập Báo cáo tài chính, những khoản

cầm cố, thế chấp, ký cược, ký quỹ có kỳ hạn còn lại dưới 12 tháng được phân loại là

tài sản ngắn hạn; Những khoản cầm cố, thế chấp, ký cược, ký quỹ có kỳ hạn còn lại

từ 12 tháng trở lên được phân loại là tài sản dài hạn.

Đối với tài sản đưa đi cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược được phản ánh theo giá đã

ghi trên sổ kế toán của doanh nghiệp. Khi xuất tài sản phi tiền tệ mang đi cầm cố, thế

chấp, ký quỹ, ký cược ghi theo giá nào thì khi thu về ghi theo giá đó. Các tài sản thế

chấp bằng giấy chứng nhận quyền sở hữu (ví dụ như bất động sản) thì không ghi

giảm tài sản mà theo dõi chi tiết trên sổ kế toán (chi tiết tài sản đang thế chấp) và

thuyết minh trên Báo cáo tài chính.

Tài khoản sử dụng:

Để phản ánh số hiện có và theo dõi tình hình biến động của các khoản cầm cố, thế chấp,

ký cược, ký quỹ, kế toán sử dụng Tài khoản 244 “Cầm cố, thế chấp, ký cược, ký quỹ”

với kết cấu như sau:

Bên Nợ:

Giá trị tài sản mang đi cầm cố, thế chấp hoặc số tiền đã ký quỹ, ký cược.

Lãi tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư các khoản ký cược, ký quỹ được quyền nhận

lại bằng ngoại tệ tại thời điểm báo cáo.

Bên Có:

Giá trị tài sản cầm cố hoặc số tiền ký quỹ, ký cược đã nhận lại hoặc đã thanh toán.

Khoản khấu trừ (phạt) vào tiền ký quỹ, ký cược tính vào chi phí khác.

Lỗ tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư các khoản ký cược, ký quỹ được quyền nhận

lại bằng ngoại tệ tại thời điểm báo cáo.

Số dư bên Nợ: Giá trị tài sản hiện còn đang cầm cố, thế chấp hoặc số tiền còn đang ký

quỹ, ký cược.


Khi dùng tiền mặt, hoặc tiền gửi ngân hàng để ký cược, ký quỹ, ghi:

Nợ TK 244

Có TK 111, 112

Trường hợp dùng tài sản cố định để cầm cố, thế chấp, ghi:

Nợ TK 244: Giá trị còn lại


ACC301_Bai2_v2.0017112218

54

Nợ TK 214: Giá trị hao mòn

Có TK 211, 213: Nguyên giá

Khi mang tài sản khác đi cầm cố, thế chấp, ghi:

Nợ TK 244

Có TK 152, 155, 156

Khi nhận lại tài sản cầm cố, thế chấp hoặc tiền ký quỹ, ký cược:

o Nhận lại số tiền ký quỹ, ký cược, ghi:

Nợ TK 111, 112

Có TK 244

o Nhận lại tài sản cố định cầm cố, thế chấp, ghi:

Nợ TK 211, 213: Nguyên giá khi đưa đi cầm cố, thế chấp

Có TK 244: Giá trị còn lại

Có TK 214: Giá trị hao mòn

Khi nhận lại tài sản khác mang đi cầm cố, thế chấp, ghi:

Nợ TK 152, 155, 156

Có TK 244

Nếu doanh nghiệp không thực hiện đúng những cam kết, bị phạt vi phạm hợp đồng

trừ vào tiền ký quỹ, ký cược, ghi:

Nợ TK 811

Có TK 244

Khi sử dụng khoản ký cược, ký quỹ thanh toán cho người bán, ghi:

Nợ TK 331

Có TK 244

Khi lập Báo cáo tài chính, nếu các khoản ký cược, ký quỹ được quyền nhận lại có

gốc ngoại tệ, kế toán phải đánh giá theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm lập Báo

cáo tài chính:

o Nếu lãi tỷ giá hối đoái, ghi:

Nợ TK 244

Có TK 413 (4131)

o Nếu lỗ tỷ giá hối đoái, ghi:

Nợ TK 413 (4131)

Có TK 244


ACC301_Bai2_v2.0017112218

55

TÓM LƯỢC CUỐI BÀI

Bài “Kế toán vốn bằng tiền và các khoản ứng trước” đã cung cấp cho người học các nội dung:

Nguyên tắc kế toán, chứng từ, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán tiền mặt;

Nguyên tắc kế toán, chứng từ, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán tiền gửi ngân hàng;

Nguyên tắc kế toán, chứng từ, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán tiền đang chuyển;

Nguyên tắc kế toán, chứng từ, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán tạm ứng;

Nội dung chi phí trả trước, nguyên tắc kế toán, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán chi

phí trả trước;

Khái niệm, nguyên tắc kế toán, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán cầm cố, thế chấp,

ký cược, ký quỹ trong doanh nghiệp.


ACC301_Bai2_v2.0017112218

56

BÀI TẬP THỰC HÀNH

CÂU HỎI ÔN TẬP

1. Trình bày chứng từ kế toán, nguyên tắc kế toán, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán

tiền mặt trong doanh nghiệp?


tiền gửi ngân hàng trong doanh nghiệp?

3. Trình bày chứng từ kế toán, tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán tiền đang chuyển

trong doanh nghiệp?


tạm ứng trong doanh nghiệp?

5. Trình bày nội dung chi phí trả trước, nguyên tắc kế toán, tài khoản sử dụng và phương pháp

kế toán chi phí trả trước trong doanh nghiệp?

CÂU HỎI ĐÚNG SAI

1. Thiếu quỹ khi kiểm kê do số tiền tại quỹ > số liệu của kế toán cùng thời điểm.

A. Đúng.

B. Sai.

2. Thừa tiền gửi ngân hàng khi đối chiếu do số liệu tiền gửi của doanh nghiệp > số liệu của

ngân hàng cùng thời điểm.

A. Đúng.

B. Sai.

3. Khi chi tạm ứng, kế toán ghi Nợ TK 242 “Chi phí trả trước”.

A. Đúng.

B. Sai.

4. Khi thanh toán tạm ứng, nếu số tiền thực chi theo chứng từ > số tiền tạm ứng, kế toán viết

phiếu chi thanh toán bổ sung và ghi Nợ TK 141 “Tạm ứng”.

A. Đúng.

B. Sai.

5. Trong trường hợp, doanh nghiệp thế chấp bằng bất động sản và giao giấy tờ bất động sản cho

đối tác, kế toán không ghi sổ kế toán.

A. Đúng.

B. Sai.

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

1. Khi kiểm kê quỹ phát hiện tiền bị thiếu, kế toán ghi:

a. Nợ TK 1381/Có TK 111

b. Nợ TK 242/Có TK 111

c. Nợ TK 111/Có TK 3381

d. Nợ TK 1388/Có TK 111


ACC301_Bai2_v2.0017112218

57

2. Khi kiểm kê quỹ phát hiện tiền thừa, kế toán ghi:

a. Nợ TK 1381/Có TK 111

b. Nợ TK 111/Có TK 3381

c. Nợ TK 111/Có TK 3388

d. Nợ TK 111/Có TK 711

3. Khi đối chiếu số liệu, phát hiện tiền gửi ngân hàng bị thiếu, kế toán ghi:

a. Nợ TK 1388/Có TK 112

b. Nợ TK 242/Có TK 111

c. Nợ TK 811/Có TK 112

d. Nợ TK 1381/Có TK 112

4. Khi đối chiếu số liệu, phát hiện thừa tiền gửi ngân hàng, kế toán ghi:

a. Nợ TK 1381/Có TK 112

b. Nợ TK 112/Có TK 3388

c. Nợ TK 112/Có TK 3381

d. Nợ TK 112/Có TK 711

5. Khi chi tiền tạm ứng cho cán bộ đi công tác, kế toán ghi:

a. Nợ TK 141

b. Nợ TK 242

c. Nợ TK 642

d. Nợ TK 334

BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài tập 1

Công ty X tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê

khai thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (Đơn vị: triệu đồng)

1. Rút tiền gửi ngân hàng nhập quỹ tiền mặt 250.

2. Chi tiền mặt thanh toán hóa đơn tiền điện (có thuế GTGT 10%) dùng cho sản xuất 4,4;

dùng cho văn phòng công ty 1,65.

3. Thu hồi tiền tạm ứng thừa bằng tiền mặt 12.

4. Chi tiền mặt thanh toán cho người lao động 85.

5. Bán sản phẩm thu bằng tiền mặt, giá hóa đơn có thuế GTGT 10% là 18,7.

6. Chi tiền mặt thanh toán nợ cho người bán 19.

Yêu cầu: Định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh?

Bài tập 2

Công ty Y tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê

khai thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (Đơn vị: triệu đồng)

1. Chuyển tiền mặt vào tài khoản tiền gửi 680.

2. Mua phương tiện vận tải thanh toán bằng chuyển khoản, giá hóa đơn có thuế GTGT 10%

là 330. Phương tiện được đầu tư bằng vốn kinh doanh.

3. Khách hàng thanh toán nợ cho Công ty bằng chuyển khoản 320.


ACC301_Bai2_v2.0017112218

58

4. Thanh toán khoản vay dài hạn bằng chuyển khoản 180.

5. Bán hàng hóa thu bằng chuyển khoản, giá hóa đơn có thuế GTGT 10% là 264.

6. Nộp thuế cho ngân sách bằng chuyển khoản 120.


Bài tập 3

Công ty Z tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai

thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (Đơn vị: triệu đồng)

1. Ngày 6/6, thu nợ khách hàng bằng tiền mặt 18, nộp thẳng vào ngân hàng nhưng chưa nhận

được giấy báo Có.

2. Ngày 8/6, chi tiền mặt chuyển vào tài khoản ngân hàng 125 nhưng chưa nhận được giấy

báo Có.

3. Ngày 9/6, bán sản phẩm thu bằng tiền mặt 22, trong đó thuế GTGT 10%, chuyển thẳng vào

tài khoản tiền gửi nhưng chưa nhận được giấy báo Có.

4. Ngày 10/6, nhận được giấy báo Có về các khoản tiền đã chuyển ngày 6, 8 và 9/6.

5. Ngày 16/6, chuyển tiền từ tài khoản tiền gửi 210 thanh toán cho người bán nguyên vật liệu

nhưng chưa nhận được giáy báo Nợ.

6. Ngày 18/6, nhận được giấy báo Nợ về khoản tiền đã chuyển thanh toán người bán ngày 16/6.


Bài tập 4

Công ty M tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp

kê khai thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (Đơn vị:

1.000.000 đồng)

1. Chi tạm ứng cho cán bộ A mua TSCĐ 120 bằng chuyển khoản.

2. Cán bộ B thanh toán tạm ứng mua nguyên vật liệu tháng trước. Số tiền nhận tạm ứng là 40.

Hóa đơn mua nguyên vật liệu có thuế GTGT 10% là 38,5.

3. Cán bộ A thanh toán tạm ứng mua TSCĐ, giá hóa đơn có thuế GTGT 10% là 121. Công ty

thanh toán bổ sung cho cán bộ A bằng tiền mặt 1.

4. Thu hồi tiền tạm ứng thừa của cán bộ B bằng tiền mặt.

Yêu cầu: Định khoản các nghiệp vụ phát sinh?

Bài tập 5

Công ty N tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp

kê khai thường xuyên, kỳ kế toán theo quý, có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 4/N

như sau: (Đơn vị: 1.000.000 đồng)

1. Thuê cửa hàng và thanh toán tiền thuê cả năm bằng chuyển khoản, giá hóa đơn do bên

cho thuê phát hành có thuế GTGT 10% là 132.

2. Xuất kho công cụ dùng cụ dùng cho bộ phận sản xuất thuộc loại phân bổ 3 lần (mỗi quý

được phân bổ 1 lần) với giá trị là 27.

3. Hoàn thành sửa chữa lớn TSCĐ ngoài kế hoạch của bộ phận quản lý, chi phí sửa chữa

thực tế là 46 và được phân bổ trong quý 2 và 3/N.



ACC301_Bai2_v2.0017112218

59

ĐÁP ÁN

CÂU HỎI ĐÚNG SAI

1. Đáp án đúng là: Sai

Vì: Thiếu tiền mặt khi kiểm kê là do số tiền tại quỹ < số liệu kế toán ở cùng một thời điểm.


Vì: Thừa tiền gửi ngân hàng khi đối chiếu là do số liệu của ngân hàng > số liệu tiền gửi của

doanh nghiệp ở cùng một thời điểm.


Vì: Chi tạm ứng, kế toán ghi Nợ TK 141 “Tạm ứng”.


Vì: Khi thanh toán tạm ứng, nếu thiếu kế toán viết phiếu chi thanh toán bổ sung và ghi Nợ

các tài khoản liên quan, không ghi qua TK 141.

5. Đáp án đúng là: Đúng

Vì: Khi thế chấp bằng bất động sản, giao giấy tờ cho người nhận, kế toán không ghi sổ kế

toán và chỉ theo dõi chi tiết và thuyết minh trên báo cáo tài chính.

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

1. Đáp án đúng là: A. Nợ TK 1381/Có TK 111

Vì: Số tiền bị thiếu phát hiện khi kiểm kê quỹ được theo dõi chờ xử lý trên TK 1381.

2. Đáp án đúng là: B. Nợ TK 111/Có TK 3381

Vì: Số tiền thừa quỹ phát hiện khi kiểm kê quỹ được theo dõi chờ xử lý trên TK 3381.

3. Đáp án đúng là: D. Nợ TK 1381/Có TK 112

Vì: Số tiền gửi bị thiếu phát hiện khi đối chiếu số liệu được theo dõi chờ xử lý trên TK 1381.

4. Đáp án đúng là: C. Nợ TK 112/Có TK 3381

Vì: Số tiền gửi ngân hàng thừa phát hiện khi đối chiếu số liệu được theo dõi chờ xử lý trên

TK 3381.

5. Đáp án đúng là: A. Nợ TK 141

Vì: TK 141 bên Nợ dùng để theo dõi số tiền đã tạm ứng, bên Có phản ánh số tiền thanh toán

tạm ứng.

BÀI TẬP VẬN DỤNG

Bài tập 1

Công ty X tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê

khai thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (đơn vị: triệu đồng)

1. Rút tiền gửi ngân hàng nhập quỹ tiền mặt 250.

2. Chi tiền mặt thanh toán hóa đơn tiền điện (có thuế GTGT 10%) dùng cho sản xuất 4,4;

Dùng cho văn phòng công ty 1,65.

3. Thu hồi tiền tạm ứng thừa bằng tiền mặt 12.

4. Chi tiền mặt thanh toán cho người lao động 85.


ACC301_Bai2_v2.0017112218

60

5. Bán sản phẩm thu bằng tiền mặt, giá hóa đơn có thuế GTGT 10% là 18,7.

6. Chi tiền mặt thanh toán nợ cho người bán 19.


Hướng dẫn:

1. Nợ TK 111 250

Có TK 112 250

2. Nợ TK 627 4

Nợ TK 642 1,5

Nợ TK 133 0,55

Có TK 111 6,05

3. Nợ TK 111 12

Có TK 141 12

4. Nợ TK 334 85

Có TK 111 85

5. Nợ TK 111 18,7

Có TK 511 17

Có TK 3331 1,7

6. Nợ TK 331 19

Có TK 111 19

Bài tập 2

Công ty Y tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê

khai thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (đơn vị: triệu đồng)

1. Chuyển tiền mặt vào tài khoản tiền gửi 680.

2. Mua phương tiện vận tải thanh toán bằng chuyển khoản, giá hóa đơn có thuế GTGT 10%

là 330. Phương tiện được đầu tư bằng vốn kinh doanh.

3. Khách hàng thanh toán nợ cho Công ty bằng chuyển khoản 320.

4. Thanh toán khoản vay dài hạn bằng chuyển khoản 180.

5. Bán hàng hóa thu bằng chuyển khoản, giá hóa đơn có thuế GTGT 10% là 264.

6. Nộp thuế cho ngân sách bằng chuyển khoản 120.


Hướng dẫn:

1. Nợ TK 112 680

Có TK 111 680

2. Nợ TK 211 300

Nợ TK 133 30

Có TK 112 330

3. Nợ TK 112 320

Có TK 131 320

4. Nợ TK 3411 180

Có TK 112 180


ACC301_Bai2_v2.0017112218

61

5. Nợ TK 112 264

Có TK 511 240

Có TK 3331 24

6. Nợ TK 333 120

Có TK 112 120

Bài tập 3

Công ty Z tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai

thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (đơn vị: triệu đồng)

1. Ngày 6/6, thu nợ khách hàng bằng tiền mặt 18, nộp thẳng vào ngân hàng nhưng chưa nhận

được giấy báo Có.

2. Ngày 8/6, chi tiền mặt chuyển vào tài khoản ngân hàng 125 nhưng chưa nhận được giấy

báo Có.

3. Ngày 9/6, bán sản phẩm thu bằng tiền mặt 22, trong đó thuế GTGT 10%, chuyển thẳng vào

tài khoản tiền gửi nhưng chưa nhận được giấy báo Có.

4. Ngày 10/6, nhận được giấy báo Có về các khoản tiền đã chuyển ngày 6, 8 và 9/6.

5. Ngày 16/6, chuyển tiền từ tài khoản tiền gửi 210 thanh toán cho người bán nguyên vật liệu

nhưng chưa nhận được giáy báo Nợ.

6. Ngày 18/6, nhận được giấy báo Nợ về khoản tiền đã chuyển thanh toán người bán ngày 16/6.


Hướng dẫn:

1. Nợ TK 113 18

Có TK 131 18

2. Nợ TK 113 125

Có TK 111 125

3. Nợ TK 113 22

Có TK 511 20

Có TK 3331 2

4. Nợ TK 112 165

Có TK 113 165

5. Nợ TK 113 210

Có TK 112 210

6. Nợ TK 331 210

Có TK 113 210

Bài tập 4

Công ty M tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo phương pháp

kê khai thường xuyên có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng 6/N như sau: (đơn vị:

1.000.000 đồng)

1. Chi tạm ứng cho cán bộ A mua TSCĐ 120 bằng chuyển khoản.

2. Cán bộ B thanh toán tạm ứng mua nguyên vật liệu tháng trước. Số tiền nhận tạm ứng là 40.

Hóa đơn mua nguyên vật liệu có thuế GTGT 10% là 38,5.


ACC301_Bai2_v2.0017112218

62

3. Cán bộ A thanh toán tạm ứng mua TSCĐ, giá hóa đơn có thuế GTGT 10% là 121. Công ty

thanh toán bổ sung cho cán bộ A bằng tiền mặt 1.

4. Thu hồi tiền tạm ứng thừa của cán bộ B bằng tiền mặt.

Yêu cầu: Định khoản các nghiệp vụ phát sinh?

Hướng dẫn:

1. Nợ TK 141 120

Có TK 112 120

2. Nợ TK 152 35

Nợ TK 133 3,5

Có TK 141 38,5

3a. Nợ TK 211 109

Nợ TK 133 11

Có TK 141 120

3b. Nợ TK 211 1

Có TK 111 1

4. Nợ TK 111 1,5

Có TK 141 1,5

Bài tập 5: Công ty N tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán hàng tồn kho theo

phương pháp kê khai thường xuyên, kỳ kế toán theo quý, có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh

trong tháng 4/N như sau: (đơn vị: 1.000.000 đồng)

1. Thuê cửa hàng và thanh toán tiền thuê cả năm bằng chuyển khoản, giá hóa đơn do bên

cho thuê phát hành có thuế GTGT 10% là 132.

2. Xuất kho công cụ dùng cụ dùng cho bộ phận sản xuất thuộc loại phân bổ 3 lần (mỗi quý

được phân bổ 1 lần) với giá trị là 27.

3. Hoàn thành sửa chữa lớn tài sản cố định ngoài kế hoạch của bộ phận quản lý, chi phí sửa

chữa thực tế là 46 và được phân bổ trong quý 2 và 3/N.


Hướng dẫn:

1a. Nợ TK 242 120

Nợ TK 133 12

Có TK 112 132

1b. Nợ TK 641 30

Có TK 242 30

2a. Nợ TK 242 27

Có TK 153 27

2b. Nợ TK 627 9

Có TK 242 9

3a. Nợ TK 242 46

Có TK 2413 46

3b. Nợ TK 642 23

Có TK 242 23

Documents

Bài 2 KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN VÀ CÁC KHOẢN ỨNG TRƯỚC