Upload
hoangtruc
View
241
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
T.C.
MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI
ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ
BĠLGĠSAYARLA DERĠN TEMEL PLANI
ÇĠZĠMLERĠ
Ankara, 2014
i
Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim
Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere
rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıĢ bireysel öğrenme materyalidir.
Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiĢtir.
PARA ĠLE SATILMAZ.
ii
AÇIKLAMALAR ................................................................................................................... iv GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 1 ................................................................................................... 3 1. DÜZ RADYE TEMELLER ................................................................................................. 3
1.1. Düz Radye Temel Tanımı ve Elemanları ...................................................................... 4 1.2. Düz Radye Temel Planı Çizimi .................................................................................... 5 1.3. Düz Radye Temel Kesit Çizimi .................................................................................. 13 1.4. Düz Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri ................................................................ 17 1.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi ............................................................ 22 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 24 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 27
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 2 ................................................................................................. 28 2. ALTTAN KĠRĠġLĠ RADYE TEMELLER ........................................................................ 28
2.1. Alttan KiriĢli Radye Temel Tanımı ve Elemanları ..................................................... 28 2.2. Alttan KiriĢli Radye Temel Planı Çizimi .................................................................... 29 2.3. Alttan KiriĢli Radye Temel Kesit Çizimi .................................................................... 31 2.4. Alttan KiriĢli Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri.................................................. 33 2.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi ............................................................ 34 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 35 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 38
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 3 ................................................................................................. 39 3. ÜSTTEN KĠRĠġLĠ RADYE TEMELLER ......................................................................... 39
3.1. Üstten KiriĢli Radye Temel Tanımı ve Elemanları ..................................................... 40 3.2. Üstten KiriĢli Radye Temel Planı Çizimi.................................................................... 40 3.3. Üstten KiriĢli Radye Temel Kesit Çizimi ................................................................... 43 3.4. Üstten KiriĢli Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri ................................................. 44 3.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi ............................................................ 45 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 47 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 50
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 4 ................................................................................................. 51 4. MANTAR RADYE TEMELLER ...................................................................................... 51
4.1. Mantar Radye Temel Tanımı ve Elemanları ............................................................... 51 4.2. Mantar Radye Temel Planı Çizimi .............................................................................. 52 4.3. Mantar Radye Temel Kesit Çizimi ............................................................................. 54 4.4. Mantar Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri ........................................................... 56 4.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi ............................................................ 56 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 58 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 61
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 5 ................................................................................................. 62 5. KAZIK TEMELLER .......................................................................................................... 62
5.1. Kazık Temel Tanımı ve Elemanları ............................................................................ 63 5.2. Kazık Temel Planı Çizimi ........................................................................................... 65 5.3. Kazık Temel Kesit Çizimi ........................................................................................... 67 5.4. Kazık Temel Donatı Detayı Çizimleri ........................................................................ 68
ĠÇĠNDEKĠLER
iii
5.5. Temel Planı Bilgileri Yazım ve Antet Çizim .............................................................. 69 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 71 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 74
MODÜL DEĞERLENDĠRME .............................................................................................. 75 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 78 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 80
iv
AÇIKLAMALAR ALAN ĠnĢaat Teknolojisi
DAL/MESLEK Statik Yapı Teknik Ressamlığı
MODÜLÜN ADI Bilgisayarla Derin Temel Planı Çizimleri
MODÜLÜN TANIMI
Bilgisayarla düz radye, alttan kiriĢli radye, üstten kiriĢli
radye, mantar radye, kazık temellere ait plan, kesit,
detayların çizimi ile ilgili bilgi ve becerilerin
kazandırıldığı bir öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/24
ÖN KOġUL
YETERLĠK Bilgisayarla derin temel planları çizmek
MODÜLÜN AMACI
Genel Amaç
Bu modülle gerekli ortam sağlandığında, bilgisayarla
radye temel ve kazık temelleri yönetmelik ve standartlara
uygun olarak çizebileceksiniz.
Amaçlar 1. Bilgisayarla düz radye temel, kesiti ve detaylarını
çizebileceksiniz.
2. Bilgisayarla alttan kiriĢli radye temel planı, kesiti
ve detaylarını çizebileceksiniz.
3. Bilgisayarla üstten kiriĢli radye temel planı, kesiti
ve detaylarını çizebileceksiniz.
4. Bilgisayarla mantar radye temel planı, kesiti ve
detaylarını çizebileceksiniz.
5. Bilgisayarla kazık temel planı, kesiti ve detaylarını
çizebileceksiniz.
EĞĠTĠM ÖĞRETĠM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam: Statik yapı teknik ressamlığı atölyesi, CAD
programlarını çalıĢtırabilecek kapasitede donanımı olan
bilgisayar laboratuarı, meslek ile ilgili uygun büro,
iĢletmeler, bilgi teknolojileri ortamı ve kütüphane
Donanım: CAD programlarını çalıĢtırabilecek kapasitede
bilgisayar donanımı, statik proje ile ilgili paket
programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokümanlar,
projeksiyon cihazı ve donanımı
ÖLÇME VE
DEĞERLENDĠRME
Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra
verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz.
Öğretmen, modül sonunda ölçme aracı (çoktan seçmeli
test, doğru-yanlıĢ testi, boĢluk doldurma, eĢleĢtirme vb.)
kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve
becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir.
AÇIKLAMALAR
1
GĠRĠġ Sevgili Öğrenci,
Temel sistemi tasarlanırken, temelin zeminle temas eden yüzeyinin her noktasındaki
oturmaların eĢit (üniform) olması sağlanır. Zeminin taĢıma gücü düĢükse, yapı çok katlı ise
veya zemin koĢullarından dolayı farklı oturmalar bekleniyorsa radye temel tercih edilir.
Radye temellerin tercihinde sayılan sebeplerin yanı sıra sağlam zeminin derinde bulunması,
yeraltı suyunun varlığı ile yüzey suyunun (akarsu, göl, deniz vb.) olması durumlarında kazık
temel yapımına gidilir.
Bu modül bilgisayar desteği ile standart ve yönetmeliklere uygun, teknik resim
kuralları içinde derin temel planı çizimi yapabilmeniz için hazırlanmıĢtır.
Bu modülü baĢarı ile tamamladığınızda temellere ait yapım kuralları, projelendirme
esasları, bilgisayarla düz radye, alttan kiriĢli radye, üstten kiriĢli radye, mantar radye ve
kazık temellere ait plan, kesit ve donatı detayları çizimi hakkında gereken teknik bilgileri
kazanmıĢ olacaksınız. ĠnĢaat sektöründeki hızlı ilerlemeye ayak uydurabilmek ve bu sektörde
tutunabilmek öğrendiklerimizi iyi kullanabilmemize bağlıdır.
GĠRĠġ
3
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 1
Bu faaliyetle uygun ortam ve donanımlar sağlandığında bilgisayarla düz radye temel
planı, kesiti ve detaylarını çizebileceksiniz.
Radye temelin ne olduğunu araĢtırınız.
Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek düz radye temel çizimlerini
inceleyiniz.
Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz düz radye temel çizimlerini
inceleyiniz.
Düz radye temel plan, kesit ve donatı detay çizimlerinin nasıl yapıldığını
inceleyiniz.
Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan düz radye temelleri inceleyiniz.
AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.
1. DÜZ RADYE TEMELLER
Temeller yapının en alt katındaki kolon veya perdelerin yükünü yer yüzeyine (zemine)
aktarırlar. Diğer bir deyiĢle, temeller yapının ayaklarıdır.
Kolon veya perdeler zemine doğrudan oturtulamaz. Betonarme kolonun dayanımı
zeminin dayanımına göre çok daha yüksektir (100-200 kat). Kolon kesitleri kendi yüklerini
güvenle taĢıyacak Ģekilde seçilir ancak bu kesitler, dayanımı çok küçük olan zemine
doğrudan oturtuldukları takdirde zeminde zemin dayanımının çok üstünde olan gerilmeler
oluĢur ve kolon zemine zımbalanarak saplanır. Zemindeki gerilmeyi düĢürebilmek için
kolonların alt ucu ile zemin arasına kesit alanı kolonun kesitinden çok daha büyük olan
betonarme elemanlar (temel) yapılır.
KiriĢli ve kiriĢsiz tipte inĢa edilebilen radye temeller, genellikle yapı ağırlığının büyük
ya da zeminin taĢıma gücünün düĢük olduğu durumlarda tercih edilir.
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1
ARAġTIRMA
AMAÇ
4
ġekil 1.1: Düz radye temel
1.1. Düz Radye Temel Tanımı ve Elemanları
Radye-jeneral olarak da isimlendirilen bu temeller; dolgu zeminlerde, emniyet
gerilmesinin çok düĢük olduğu ve temel zemininin fazlaca sıkıĢabilme özelliği gösterdiği
zeminlerde veya temel duvarı ve kolonların birbirine çok yakın olması durumlarında
uygulanır. Bu temel türünde bina, zemini tamamen örten ve tersine çalıĢan bir döĢeme
üzerine oturtulur.
Tanımı: Genellikle duvar veya kolonlar birbirine yakın ve yükleri de az ise
sadece düz plaka halinde uygulanan temele düz radye temel adı verilir.
Elemanları: Radye temel plağı, kolon, betonarme perde, beton çeliği, grobeton
ve blokaj olarak sıralanabilir (Çizim 1.1).
Radye temel plağı: Düz radye temelde taĢıyıcı olan en önemli elemandır.
Plak kalınlığı 30 cm’den az olamaz. Plak üst kotu doğal zemin kotundan
en az 60 cm aĢağıda olmalı; bu mesafe, don etkisi olan yörelerde donma
derinliğinin altına kadar olmalıdır.
Kolon: Yapıdan gelen yükleri taĢıyarak üzerine oturduğu temele
nakleden ve düĢey olarak düzenlenen betonarme yapı elemanlarıdır.
5
Betonarme perde: Uzun kenarının kalınlığına oranı en az yedi olan
düĢey taĢıyıcı sistem elemanlarına perde denir. Perde kalınlığı, kat
yüksekliğinin 1/15’ inden ve 20 cm’den az olmayacaktır.
Beton çeliği: Betonarmede çelik ve beton, yapı elemanlarının maruz
olduğu yükü birbirini tamamlayarak karĢılarlar. Beton çeliği, donatı
içindeki fonksiyonuna ve Ģekline göre çeĢitli isimler alır. Maruz oldukları
yükleri taĢıyan esas çelikler (düz veya pilye çelikleri), donatı iskeletini
oluĢturmak için kullanılan montaj çelikleri, donatıyı birbirine bağlamak
ve kesme kuvvetlerini almak amacıyla kullanılan etriyeler beton
içerisinde kullanılan baĢlıca çelik çeĢitleridir. Radye temellerde plak
üzerinde çelikleri birbirine bağlamak üzere etriye görevini yapan sehpa
donatısıdır.
Grobeton: Zemin yüzeyini düzeltmek, temel plağı için taban oluĢturmak
ve temel plağını zeminden gelebilecek olumsuz etkilerden korumak için
10 cm kalınlığında yapılan demirsiz betondur.
Blokaj: Zemin üzerine grobeton dökülmesi için 15 cm kalınlığında
döĢenen taĢlara blokaj adı verilir.
Zemin
Grobeton 10 cm.Blokaj 15 cm.
Zemin çizgisi 25 cm betonarme duvar
Zemin kat dösemesi
Temel plagi
Çizim 1.1: Radye temel elemanları
1.2. Düz Radye Temel Planı Çizimi
Programı çalıĢtırma
CAD programı kurulmuĢ olan bilgisayarlarımızı açtıktan sonra programı çalıĢtırmak
için en çok kullanılan yol; BaĢlat / Tüm Programlar / Autodesk / AutoCAD 2012 Ģeklinde
sıralanır(Resim 1.1).
Resim 1.1: BaĢlat tüm programlardan AutoCAD’in çalıĢtırılması
6
Programı çalıĢtırmak için kullanılabilecek ikinci bir yol ise BaĢlat / ÇalıĢtır seçilerek
açılan diyalog kutusuna programın ismini yazmaktır (Resim 1.2).
Resim 1.2: BaĢlat çalıĢtır seçilerek AutoCAD’in çalıĢtırılması
Bilgisayarlarımıza kurduğumuz AutoCAD programını sıkça kullanacağımız için
program kurulduktan sonra masaüstünde kısa yolu oluĢturulursa kısa yol üzerine farenin sol
tuĢu ile çift tıklanarak program çalıĢtırılabilir. Programın çalıĢtırılması için masaüstü kısa yol
simgesinin kullanılması zaman ve pratik oluĢu açısından tercih edilmektedir(Resim 1.3).
Resim 1.3: Masa üstü kısa yol ile AutoCAD’in çalıĢtırılması
Çizim sınırlarını belirleme
AutoCAD programını çalıĢtırdıktan sonra çizime baĢlamadan önce yapacağımız iĢlem
çizim sınırlarını belirlemektir. Çizim sınırlarını belirlerken çizeceğimiz temelin ait olduğu
binanın eni, boyu, dıĢ ölçülendirme ve aks çizgileri dikkate alınmalıdır. Dikkate aldığımız bu
bilgilerle çizim sınırlarını belirlerken limits komutu yazılarak enter tuĢuna basıldığında
kâğıdın sol alt baĢlangıç noktası 0,0 olarak kabul edilir. Kâğıt boyutu yani çizim sınırları x, y
olarak girilir(Resim 1.4).
Resim 1.4: Çizim sınırlarını (limits) ayarlama
7
x ve y değeri olarak girilen 4000, 2500 değerleri çizim sınırlarımız ya da kâğıt
boyutumuz olarak tespit edilmiĢtir. Bu ölçülerdeki bir çizimin tamamını ekranda görebilmek
için zoom (z), enter ve all (a) enter yapılır. Böylece çizim sınırlarımız programda
tanımlanmıĢ ve bizim tamamını görebileceğimiz hâle gelmiĢ olur (Resim 1.5).
Resim 1.5: Çizim sınırlarını (limits) aktifleĢtirme (zoom (z), enter ve all (a) enter)
Katman ayarları yapma
Çizim ortamında bir nesneyi oluĢturan parça veya elemanların gerçek hayattaki
görüntülerinin ekranda gösterilmesi ve bu nesnelerin birbirlerinden ayırt edilebilmesi için
layer komutu kullanılır. Layer; nesnelere renk, çizgi kalınlığı ve çizgi tipi atamalarını
gerçekleĢtirir. Kullanıcı, aynı parçayı çizim sonuna kadar bir renk seçerek çizer ve daha
sonra ekranda parçanın rengi, çizgi tipi ve kalınlık görüntüsünü kolayca değiĢtirebilir.
AutoCAD’te katman oluĢturmak; ekranda çizilen çizgilerin hangi elemana ait
olduğunu, rengini, çizgi tipini, açılıp-kapatılmasını, çözülüp-dondurulmasını, kilitlenmesini
ve kilitlerinin kaldırılması sağlanarak çizimlerin ekranda gösterilmemesini veya görüldüğü
hâlde müdahale edilememesini sağlar. Kısacası ekrandaki çizimlerin kontrol altında
bulundurulmasını sağlar.
Katman ayarlarını yapmak için komut satırına layer yazılır ve enter tuĢuna basılır.
Açılan Layer Properties Manager diyalog penceresinde sağ üst köĢede bulunan New
sekmesine basılarak elemana isim verilir. Her bir elemana farklı isim vererek katmanlar
oluĢturulur. Elemanların isimleri verilerek oluĢturulan katmanlara color sekmesine tıklayarak
renk, Linetype sekmesine tıklayarak çizgi tipi ve Lineweight sekmesine tıklayarak çizgi
kalınlığı atanır. Örneğin katman ismi aks, rengi kırmızı (red), çizgi tipi kesik çizgi-nokta
(ISO dash dot); katman ismi donatı, rengi beyaz (White), çizgi tipi sürekli (Continuous) gibi
isimlendirilerek katmanlar oluĢturulur. Gerektiğinde ise istenilen katman üzerinde istenilen
değiĢiklik yapılabilir (Resim 1.6).
Resim 1.6: Katman (Layer) ayarları
8
Çizim esnasında sıkça kullanacağımız komutlar Ģunlardır:
Çizim (Draw) komutları (Resim 1.7).
Resim 1.7: Çizim (Draw) komutları
Düzenleme (Modify) komutları (Resim 1.8)
Resim 1.8: Düzenleme (Modify) komutları
Ölçülendirme ayarları yapma
Ölçülendirme ayarları (dimension style) yapılırken öncelikle ölçü çizgisi, uzatma
çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır. Açılan yeni ölçü stili (new dimension style) diyalog
kutusundan çizgi ve sınırlama (lines and arrows) ayarları yapılır. Ardından ölçülendirme
yazısı (text) ayarları yapıldıktan sonra temel ölçü birimleri (primary units) ayarları yapılır.
Tüm ayarlar yapıldıktan sonra (ok) tuĢlanarak ölçülendirme stili diyalog kutusuna geri
dönülür. Ölçülendirme stilini aktifleĢtirmek için (set current) tuĢuna tıklanarak ayarlama
tamamlanmıĢ olur. Daha sonra kapat (close) tıklanarak ölçülendirme diyalog kutusu kapatılır
ve ölçülendirme iĢine geçilir (Resim 1.9).
Resim 1.9: Ölçülendirme ayarları
Yazı stili oluĢturma
Format sarkan menüsünden text style komutu seçilerek ya da komut satırına kısaca (st)
yazarak yazı stili (text style) diyalog kutusuna ulaĢılır. Önce yeni (new) butonundan stil ismi
9
(style name) verilir ve yazı biçimi (font name) seçilir. Yazının Ģekline ve yüksekliğine karar
verdikten sonra (apply) diyalog kutusundan çıkarak (close) yazı yazmaya baĢlanır (Resim
1.10).
Resim 1.10: Yazı stili ayarları
Bilgisayarla düz radye temel planı çiziminde iĢlem sırası:
Temel planı çizilecek bilgisayar açılır ve AutoCAD programı çalıĢtırılır.
Zemin kat planından alınan ölçülere göre çizim sınırları (limits) belirlenir.
Çizimde kullanacağımız katman (layer) ayarları yapılır.
Kat planındaki akslar ve kolonlar aynen çizilir (Çizim 1.2).
A
B
C
1 2 43
A
B
C
D D
1 2 43
Çizim 1.2: Zemin kat planındaki akslar ve kolonların çizilmesi
10
Belirlenen ölçülerde temel alanını bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel plağı
çizilir.
Yanlardan gelecek toprak basıncına karĢı dıĢ kolonlar arasında 25 cm
geniĢliğinde betonarme duvar çizilir (Çizim 1.3).
1 2 3
A
B
C
4
A
B
C
D
1 2 3
D
4
Çizim 1.3: Temel plağı ve betonarme duvarın çizilmesi
Format dimension style tıklanarak oluĢturulan ölçülendirme ayarları ile kotlu
ölçülendirme yapılır.
Cephe hareketleri, akslar ve toplam cephe ölçüsünü veren dıĢ ölçülendirme
yapılır (Çizim 1.4).
11
1 2 3
A
B
C
4
A
B
C
D
1 2 3
D
4
Çizim 1.4: DıĢ ölçülendirmenin gösterilmesi
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 1.5).
12
150
130
670
25 cm betonarme duvar
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
150
670
850
300
280
A
321
220
20
5
Temel plagýKolon
280
B
B
C
230
-1.25-1.70
A
D
220
520
1
20
32
B
280
850
3003
00
550
280
4
A
20
20
230
B
C
A
4
D
20
20
20
Çizim 1.5: 1/50 Ölçekli düz radye temel planı
13
1.3. Düz Radye Temel Kesit Çizimi
Bilgisayarla düz radye temel kesit çiziminde iĢlem sırası:
Üzerine kesitlerin çizileceği temel planı ekrana getirilir.
Kat planından geçirilen kesit çizgileri, temel planında aynı yerden geçirilir.
Kesitler bakıĢ doğrultusuna göre aynı plan üzerine ve yanına çizilir.
Plandan uygun mesâfede zemin çizgisi çizilir.
Kesilen ve görünüĢte kalan temel plağı bakıĢ doğrultusu yönünde taĢınır. Alt ve
üst temel kotlarına göre temel plağı oluĢturulur (Çizim 1.6).
300
300
850
300
850
A
B
B-B
Kesiti
C
25 cm betonarme duvar
280
550
280
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
150
670
321
220
20
5
Kolon Temel plagý
B
280
4
A
20
20
230
-1.70
A
-1.25
230
B
C
A
D
150
520
670
A-A Kesiti
220
1
20
32
B
280
Temel plagý
D
4
20
20
20
130
Çizim 1.6: Alt ve üst temel kotlarına göre temel plağının çizilmesi
14
Su basman kotuna göre zemin kat döĢemesi çizilir.
Kolonlar, temel plağı üstünden baĢlayıp, zemin kat döĢemesinden 1-2 cm
devam ettirilerek kesilir (Çizim 1.7).
850
300
850
3003
00
25 cm betonarme duvar
550
280
280
280
B
670
21
A
20
Kolon
5 220
43
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
20
Temel plagý
150
A
20
230
B
-1.70
B-B
Kesi
ti
A
C
-1.25
230
B
C
A
B
280
670
520
D
20
21
220
Zemin çizgisi
A-A Kesiti
20
20
43
150
130
D
20
Zemin kat dösemesi
Temel plagý
Çizim 1.7: Zemin kat döĢemesi ve kolonların kesite çizilmesi
15
Betonarme perde kesiti çizilir.
Temel plağı altı ve üstü, zemin çizgisi ve zemin kat döĢemesini gösteren kotlu
ölçülendirme yapılır (Çizim 1.8).
+ 0.00
- 0.85
- 1.25
- 1.65
20
230
20
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
280
850
300
850
300 3
00
25 cm betonarme duvar
550
280
220
670
1
A
20
5
432
Temel plagý
280
Kolon
B
150 20
230
B
B-B
Kesi
ti
-1.70
A
C
-1.25
A
25 cm betonarme duvar
670
220
520
- 1.6
5
- 1.2
5
- 0.8
5
+ 0
.00
- 1.7
0
1
D
20
Zemin çizgisi
A-A Kesiti
280
2
B
43
150
130
20
20
Zemin kat dösemesi
Temel plagý
- 1.70
A
B
C
D
Çizim 1.8: Kotlu ölçülendirmenin yapılması
16
Hatch komutu kullanılarak gerekli ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 1.9).
300
300
850
300
850
670
150
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
25 cm betonarme duvar
280
20
A
321
2802205
Temel plagýKolon
B
230
Zem
in
Gro
beto
n 1
0 c
m.
Blo
kaj 1
5 c
m.
B
B-B
Kesi
ti
C
-1.25-1.70
A
280
550
4
20
A
20
230
B
A
C
670
130
150
Zemin çizgisi
20
+ 0
.00
- 0.8
5
- 1.2
5
- 1.6
5
D
- 1.7
0
A-A Kesiti
520
280
21
220
3
B
Zemin
Grobeton 10 cm.Blokaj 15 cm.
25 cm betonarme duvar
Zemin kat dösemesi
Temel plagý
4
20
D
20
20
+ 0.00
- 1.70 - 1.65
- 1.25
- 0.85
Çizim 1.9: Plan üzerinde kesitlerin tamamlanması, çizim adı ve ölçeğinin yazılması
17
1.4. Düz Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri
Radye temellerde 1/50 ölçekli çizilmiĢ plan üzerinde donatı gösterilir. Kullanılan çelik
donatı hakkında daha geniĢ bilgi vermek için temel en ve boy kesiti 1/20 ölçeğinde çizilerek
donatı gösterilir. Ayrıca çelikler kesit altı veya yanlarına tek tek çizilip kıvrılma yerleri ve
ölçüleri üzerine yazılır.
Radye temellerde, esas çeliklerin konduğu yer döĢemelerin tersinedir. Mesnet
aralarında üste, mesnetlerde alta konulur. Çelik boyları aynen döĢemelerde olduğu gibi
hesaplanır. Gerekirse mesnet altları Ģapo -ilave- çelikleri ile takviye edilir. Plaka esas
çelikleri, kısa doğrultuda betonarme eleman yüzeyine yakın konur.
Radye temel plaklarında çeliklerin birbirine bağlanması amacıyla kullanılan donatı,
sehpa donatısıdır. 1-2 metre aralıklarla konarak çelikler birbirine bağlanır (Çizim 1.10).
Sehpa donatısı
Ø14 L=150 cm.
30
30
30
30
30
Çizim 1.10: Sehpa donatısı
Plan ve kesit çizimini yukarıda anlattığımız radye temelde kullanılacak donatı çapı,
sayısı ve miktarı hesapla tespit edilir. Statik hesap sonucu tespit edilen donatının planı ve
kesitteki durumu aĢağıdaki çizimlerle gösterilmiĢtir (Çizim 1.11).
18
4Ø14/15 L=150
13Ø
14/1
2 L=600
13Ø
14/1
2 L=540
44Ø
14/1
2 L=900
44Ø
14/1
2 L=840
550
280
850
850
280
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
150
670
2805 220
1 32
A
20
Alt ilave
Temel plagiKolon25 cm betonarme duvar
B
20
4
A
20
150
130
670
25Ø16/12 L=570
300
46Ø16/12 Alt Donati L=720
46Ø16/12 Üst Donati L=660
-1.25
A
C
B
230
-1.70
Alt ilave4Ø14/15 L=150
25Ø16/12 L=510
220
520Sehpa donatisi
30
30
30 30
30
Ø14 L=150 cm.
1
D
20
32
B
280
3003
00
C
A
B
230
4
D
20
20
20
Çizim 1.11: Planda donatının gösterilmesi
Radye temel plağı üzerine çizilen donatı ile temelin her iki yönünde çizilen kesitler
üzerindeki donatı aynı olmalıdır. Kesitlerde gösterilen donatının açılımı çizilerek donatının
parça ve tam boyu ile çapı, aralığı üzerine yazılır (Çizim 1.12).
19
44Ø
14/1
2 L=900
44Ø
14/1
2 L=840
4Ø14/15 L=150
13Ø
14/1
2 L=600
13Ø
14/1
2 L=540
840 Ø
14/1
2 L
=900
840 Ø
14/1
2 L
=840
Ø14/1
2
280
550
280
850
850
30
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
670
1502205 280
1 32
Alt ilave
20
A
Temel plagi25 cm betonarme duvar
Kolon
B
20
4
20
A
30
Ø14 L=150 cm.
Sehpa donatisi
B-B
Kesiti
Ø16/1
2
30
40
660 Ø16/12 L=660
130
150
670
25Ø16/12 L=570
300
4Ø14/15 L=150
Alt ilave
46Ø16/12 Üst Donati L=660
46Ø16/12 Alt Donati L=720
-1.25-1.70
A
C
B
230
25Ø16/12 L=510
660 Ø16/12 L=720
520
220
30
1
20
D
32
B
280
300
300
A
C
B
230
30
4
20
D
20
20
25 cm betonarme duvar
30
30
30
30
40
Ø14/12 Ø16/12
Temel plagi
A-A Kesiti
Çizim 1.12: Plan ve kesitte donatının gösterilmesi
20
Bilgisayarla radye temel donatı detayı çiziminde iĢlem sırası:
Plandan yararlanılarak temel plağının ve kolonların düĢey kesiti çizilir.
Yatay ve düĢey ölçülendirme yapılır (Çizim 1.13).
200
280
40
2
40
40
1
180
220
20110 40
3 4
150
A-A Kesiti
Temel plagi
40
Çizim 1.13: Radye temel boy kesitinin çizilmesi
Boyuna donatı yerleĢtirilir.
Enine donatı yerleĢtirilir.
Boyuna ve enine donatının çapı ve aralığı üzerine yazılır (Çizim 1.14).
40 180
220
40
1
A-A Kesiti
200
280
Ø16/12
Temel plagi
40
2
110 40 20
3 4
150
Ø14/12
40
Çizim 1.14: Boyuna ve enine donatıların kesitte gösterilmesi
Donatı açılımı yapılır.
Donatıların kısmi ve toplam boyları üzerine yazılır (Çizim 1.15).
21
660 Ø16/12 L=660
660 Ø16/12 L=72030 30
150
110
220
180
2
Ø16/12
1
40
40
40
Ø14/12
Temel plagi
A-A Kesiti
3
40
280
200
4
40 20
Çizim 1.15: Radye temel donatı detayı çizimi
Radye temel plakların donatı düzeninde iki doğrultuda çalıĢan döĢemelerdeki kurallara
uyulur. Eğer pilye kullanılacaksa mesnet aralarında üste, mesnetlerde alta gelecek Ģekilde
kırılır. Pilye kırımları döĢeme ve kiriĢlerin aksinedir. Boylarının hesap edilmesinde farklılık
yoktur. 1/20 ölçekte çizilen kesitte pilye ve düz demirler gösterilir. Aynı demirlere ait
açılımlar hemen altına çizilerek adedi ve boyu üzerine yazılır (Çizim 1.16).
650
200
660 Ø16/12 L=720
660 Ø16/12 L=660
30
42
4242
110
55 110
80 Ø16/12 L=359
30
1 2
4018040
40
Ø16/12
30
35 Ø16/12 L=320
30
Donati açilimlari
3535
4297
100 Ø16/12 L=391
75110
20
20
43
4011040
Temel plagi
Temel Plak Kesiti
Çizim 1.16: 1/20 Ölçekli donatı detayı ve açılımları
22
1.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi
Teknik resimde görünüĢlerle birlikte tamamlayıcı bilgilerin de bulunması gerekir.
Tamamlayıcı bilgiler, resimlerin incelenmesini kolaylaĢtırmak için antet denilen yazı
alanında toplanır.
Antet, en az 170 mm uzunluğunda ve 15 mm yüksekliğinde olan, dikdörtgen Ģeklinde
bir çizelgedir. Resmi çizen kiĢi adını, soyadını, tarihi yazdıktan sonra imzasını atmalıdır.
Resmin hangi ölçekle çizildiği, parçanın adı, resim numarası ve kurumun adı mutlaka
belirtilmelidir. Resim çizildikten sonra yetkili kiĢi tarafından kontrol edilmelidir. Kontrol
eden kiĢi adını, soyadını, tarihi yazıp imzasını atmalıdır.
Antet Örnekleri (TSE)
ĠĢyerleri için (ġekil 1.2):
ġekil 1.2: ĠĢyerleri için çizilmiĢ antet örneği
Okullar için (ġekil 1.3):
ġekil 1.3: Okullar için çizilmiĢ antet örneği
Temel planı ve her iki yönde bakıĢ yönüne uygun doğrultuda çizilen kesitlerin
tamamlanmasından sonra temel planına ait bilgiler çizimin alt köĢesinde verilir.
Planın, kesitlerin ve donatı detaylarının çevresine antet çizilir. Mevcut çizime, bu
çizimi yapan ve kontrol eden kiĢilere ait gerekli bilgilerin yazıldığı antetin çizilip eklenmesi
ve çizimin kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ olur (Çizim 1.17).
23
4Ø14/15 L=150
13Ø
14/1
2 L=600
13Ø
14/1
2 L=540
44Ø
14/1
2 L=900
44Ø
14/1
2 L=840
550
280
850
850
280
220
670
5
1
A
20
150280 20
2 43
25 cm betonarme duvar
Alt ilave
Temel plagiKolon
B
20
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
A
46Ø16/12 Alt Donati L=720
46Ø16/12 Üst Donati L=660
25Ø16/12 L=570
25Ø16/12 L=510
670
220
520
300
A
C
B
230
-1.70
Sehpa donatisi
30
3030 30
30
Ø14 L=150 cm.
1
D
20
3003
00
Alt ilave4Ø14/15 L=150
-1.25
A
230
280
2
B
43
20
150
130
20
20
C
B
D
MALZEME
BETON : C20 (BS 20)
DONATI : ST 420 (BÇ III)
DEPREM DEĞERLERĠ
Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4
Ta = 0,20 Tb = 0,90 R = 8,00
ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2 kg/cm²
Çizen Ölçek Konu Okul
Sınıf No
Tarih
Kontrol Resim No
Çizim 1.17: 1/50 Ölçekli düz radye temel planı, bilgileri ve antet çizimi
24
UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için;
Düz radye temel plan ve kesitini bilgisayarla çiziniz.
Düz radye temel donatı detay ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
UYGULAMA FAALĠYETĠ
25
Verilenler:
Radye temel plak kalınlığı 80 cm alınacaktır.
Her iki yönde Ø16’lık demir 15 cm arayla alt ve üst olarak konulacaktır.
ĠĢlem Basamakları Öneriler
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
Programı çalıĢtırınız.
Çizim sınırlarını belirleyiniz.
Katman ayarlarını yapınız.
Aksları çiziniz.
Kolonları çiziniz.
Düz radye temel plak ve plan donatılarını
çiziniz.
Planda enine ve boyuna temel kesit
yerlerini belirleyiniz.
Her iki yönde temel kesitlerini çiziniz.
Düz radye temel donatı detaylarını
çiziniz.
Ölçülendirme ayarlarını yapınız.
Gerekli ölçülendirmeleri yapınız.
Yazı stillerini oluĢturunuz.
Temel plan ve kesit bilgilerini yazınız.
Anteti hazırlayınız.
Çizimi kontrol ediniz ve kaydediniz.
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
ÇalıĢma ortamınızın iĢe baĢlamadan
önce temiz olmasına dikkat ediniz.
Yapacağınız çizime uygun limits
ayarlarını yapınız.
Çizim için gerekli katmanları layer
komutu ile oluĢturunuz.
ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.
Zemin kat planındaki aks ve kolonları
çiziniz.
Belirlenen ölçülerde; temel alanını
bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağını çiziniz. Temel planında enine ve boyuna esas
donatıyı çiziniz.
Kat planından geçirilen kesit çizgilerinin,
temel planında da aynı yerde olmasına
dikkat ediniz.
Kesitleri bakıĢ doğrultusuna uygun olarak
aynı plan üzerine çiziniz.
Düz demirleri, sehpa donatısını ve kesite
giren donatıları çiziniz.
Donatı açılımlarını yapınız.
Donatı kısmi ve toplam boylarını yazısınız.
Dimension style ile ölçülendirme stili ve
ayarlamalarını yapınız.
DıĢ ölçülendirmeyi yapınız.
Ġç ölçülendirmeyi yapınız.
Kotlu ölçülendirmeyi yapınız.
Text style ile çizimde kullanacağınız yazı
stillerini oluĢturunuz.
Çizim ölçeğini belirtiniz.
Anteti çiziniz.
Antet bilgilerini doldurunuz.
Biten çizimi kontrol etmeli varsa yanlıĢları
düzeltmeli ve eksikleri tamamlayınız.
Yaptığınız çizimi öğretmeninizin
söyleyeceği bir klasöre isim vererek
kaydediniz.
ÇalıĢan programı ve bilgisayarınızı düzgün
bir Ģekilde kapatınız.
26
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
2. Bilgisayarınızı çalıĢtırdınız mı?
3. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
4. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
5. Katman ayarlarını yaptınız mı?
6. Aksları çizdiniz mi?
7. Kolonları çizdiniz mi?
8. Düz radye temel planını çizdiniz mi?
9. Düz radye temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
10. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
11. Düz radye temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
12. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
13. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
14. Anteti hazırladınız mı?
15. Çizimi kaydettiniz mi?
16. Süreyi (5 ders saati) iyi kullandınız mı?
DEĞERLENDĠRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme”ye geçiniz.
27
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen
bilgiler doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.
1. ( ) Radye temellerde bina, zemini tamamen örten ve tersine çalıĢan bir döĢeme
üzerine oturtulur
2. ( ) Sarkan menü komutları çizim ekranının üst kısmında bulunan komutlardır.
3. ( ) Yaptığımız çizimleri kaydetmek için circle komutunu kullanırız.
4. ( ) Radye temellerde esas çeliklerin konduğu yer döĢemelerin aynısıdır.
5. ( ) Çelikler kesit altı veya yanlarına tek tek çizilip kıvrılma yerleri ve ölçüleri üzerine
yazılır.
AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
6. Çizim sınırlarını belirlemek için …………. komutu kullanılır.
7. Radye temellerde plak kalınlığı …… cm den az olamaz.
8. Radye temellerde plak üzerinde çelikleri birbirine bağlamak üzere etriye görevini
yapan …………. donatısıdır.
9. Hatch komutu ile uygun yerlere uygun ölçekte ………… yapılır.
10. ……… nesnelere renk, çizgi geniĢliği ve çizgi tipi atamalarını gerçekleĢtirir.
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
28
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 2
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla alttan kiriĢli
radye temel planı, kesiti ve detaylarını çizebileceksiniz.
Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek alttan kiriĢli radye temel
çizimlerini inceleyiniz.
Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz alttan kiriĢli radye temel
çizimlerini inceleyiniz.
Alttan kiriĢli radye temel plan, kesit ve donatı detay çizimlerinin nasıl
yapıldığını inceleyiniz.
Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan alttan kiriĢli radye temelleri inceleyiniz.
AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.
2. ALTTAN KĠRĠġLĠ RADYE TEMELLER
Bu tip temellerde, kolon ve perdeler radye plağın üzerine, radye plaksa kiriĢlerin
üzerine oturtulur. Bu iĢlem temel plağının zemin üzerinde kaymaması için tertip edilir.
2.1. Alttan KiriĢli Radye Temel Tanımı ve Elemanları
Tanımı: Bodrum kat döĢemesinin düz olması ve temelin zemin üzerinde
kaymaması isteniyorsa radye temel plağının altına kiriĢler teĢkil edilir. Bu tür
temellere alttan kiriĢli (ters kiriĢli) temeller adı verilir. Söz konusu kiriĢler
özellikle kil dolgulu kaygan zeminlerde yapının yanal kaymalarını önlemede
büyük rol oynar.
Alttan kiriĢli radye temellerde kiriĢler plaka altında tertiplenir. Temel üstü kazısı
yapıldıktan sonra alt kiriĢlerin tanzim edileceği yerlerde, kiriĢten 12-20 cm daha geniĢ ve 10
cm daha derin olacak Ģekilde zemin kazılır. Taban ve yan yüzeylerde 10 cm kalınlığında
grobeton dökülür.
Elemanları: Radye temel plağı, kiriĢ, kolon, betonarme perde, beton çeliği,
grobeton ve blokaj olarak sıralanabilir (Çizim 2.1).
Alttan kiriĢli radye temel elemanları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için öğrenme faaliyeti
1.1’e bakınız.
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2
ARAġTIRMA
AMAÇ
29
25 cm betonarme duvar
Grobeton 10 cm.Blokaj 15 cm.Zemin
Temel kirisi
Zemin çizgisi
Temel plagi
Zemin kat dösemesi
Çizim 2.1: Alttan kiriĢli radye temel
2.2. Alttan KiriĢli Radye Temel Planı Çizimi
Programı çalıĢtırma, çizim sınırları ve katman ayarları
Çizim programı masaüstünden kısa yol tuĢu ile ya da baĢlat, tüm programlardan
programın seçilmesi ile çalıĢtırılır. Çizim sayfası açıldıktan sonra yapılacak çizimin
büyüklüğüne göre çizim sınırları limits komutu kullanılarak ayarlanır. Çizim yaparken
kullanacağımız katman ayarları layer komutu ile yapılır. Layer komutunda açılan diyalog
kutusundaki new seçeneği kullanılarak yeni katmanlar oluĢturulur. OluĢturulan katmanlara
aks, kolon, temel, tarama, kiriĢ, donatı, ölçülendirme, yazı vb. isimler verilir. Uygun renk ve
çizgi tipleri atandıktan sonra ok tuĢuna basarak katman ayarları tamamlanmıĢ olur.
Ölçülendirme ayarları ve yazı stili oluĢturma
Ölçülendirme ayarları için format sarkan menüden dimension style seçilerek açılan
diyalog kutusunda öncelikle ölçü çizgisi, uzatma çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır. Aynı
sarkan menüden text style seçilerek yazı stili diyalog kutusuna ulaĢılır. Stil ismi verildikten
sonra yazının biçimi, Ģekli ve yüksekliğine karar verilerek ayarlar tamamlanmıĢ olur.
Böylece açtığımız AutoCAD programında gereken ayarlar yapılmıĢ, temel planı, kesiti
ve detaylarını çizmeye hazır hale gelmiĢ oluruz.
Bilgisayarla alttan kiriĢli radye temel planı çiziminde iĢlem sırası:
Temel planı çizilecek bilgisayar açılır ve AutoCAD programı çalıĢtırılır.
Zemin kat planından alınan ölçülere göre çizim sınırları (limits)
belirlenir.
Çizimde kullanacağımız katman (layer) ayarları yapılır.
Zemin kat planındaki akslar ve kolonlar aynen çizilir.
Belirlenen ölçülerde; temel alanını kaplayacak Ģekilde temel plağı çizilir.
Temel plağı altında kalan ve kaymayı önlemek üzere düzenlenmiĢ kiriĢler
kesik çizgilerle çizilir.
30
Yanlardan gelecek toprak basıncına karĢı dıĢ kolonlar arasında, 25 cm
geniĢliğinde betonarme duvar çizilir.
Kotlu ölçülendirme yapılır.
Cephe hareketleri, akslar ve toplam ölçüyü veren dıĢ ölçülendirme
yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 2.2).
4321
850
30030
0
850
300
Kolon
280
670
280
A
5 220
20
C
B
A
230
550
280
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
Temel plagi25 cm betonarme duvar
150
B
20
A
20
A
Temel Kirisi 40/90
C
B
230
280
670
520
21
D
-1.25
220
-2.20
20
43
B150
130
20
20
D
20
Çizim 2.2: 1/50 Ölçekli alttan kiriĢli radye temel planı
31
2.3. Alttan KiriĢli Radye Temel Kesit Çizimi
Bilgisayarla alttan kiriĢli radye temel kesit çiziminde iĢlem sırası:
Üzerine kesitlerin çizileceği temel planı ekrana getirilir.
Kat planından geçirilen kesit çizgileri, temel planında aynı yerden geçirilir.
Kesitler bakıĢ doğrultusuna göre aynı plan üzerine ve yanına çizilir.
Plandan uygun mesafede zemin çizgisi çizilir.
Kesilen ve görünüĢte kalan temel plağı bakıĢ doğrultusu yönünde taĢınır. Alt ve
üst temel kotlarına göre temel plağı oluĢturulur.
Temel altında kesilen kiriĢler oluĢturulan plağın altına taĢınır. KiriĢler yükseklik
ve geniĢlik ölçülerine uygun olarak çizilir.
Su basman kotuna göre zemin kat döĢemesi çizilir.
Kolonlar, temel plağı üstünden baĢlayıp zemin kat döĢemesinden 1-2 cm devam
ettirilerek kesilir.
Betonarme duvar kesiti çizilir.
Temel plağı altı ve üstü, zemin çizgisi ve zemin kat döĢemesini gösteren kotlu
ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 2.3).
32
3 421
B-B
Kesi
ti
850
300
850
3003
00
Temel Kirisi 40/90
670
280
280
Blo
kaj 15 c
m.
Gro
beto
n 1
0 c
m.
20
A
Zem
in
Kolon
B
5 220
230
C
B
A
550
280
20
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
25 cm betonarme duvarTemel plagi
150 20
A
230
A
C
B
Zemin kat dösemesi
Temel plagi
A-A Kesiti
670
280
520
21
20
- 2.1
5-
2.2
0
- 1.6
5
- 1.2
5
D
+ 0
.00
- 0.8
5
B
-2.20 -1.25
220
Zemin çizgisi
Temel kirisi
ZeminBlokaj 15 cm.Grobeton 10 cm.
25 cm betonarme duvar
3 4
20
150
130
20
20
D
- 2.15
+ 0.00
- 0.85
- 1.25
- 1.65
- 2.20
Çizim 2.3: Plan üzerinde kesitlerin tamamlanması, çizim adı ve ölçeğinin yazılması
33
2.4. Alttan KiriĢli Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri
Alttan kiriĢli radye temellerde gerektiğinde izole edildikten sonra betonarme kiriĢ
donatımı yerleĢtirilir. Alttan kiriĢli radye temellerde plak donatısının kiriĢ boyuna donatısının
altında kalması gerektiği unutulmamalıdır (Çizim 2.4).
şapo (hesapla)
konstrüktif
ters kiriş boyuna donatısı
ters kiriş
etriye
plak donatısı
Çizim 2.4: Alttan kiriĢli radyenin plak kiriĢ birleĢiminde donatının yerleĢtirilmesi
Bilgisayarla alttan kiriĢli radye temel donatı detayı çiziminde iĢlem sırası:
Plandan yararlanılarak temel plağının ve kolonların düĢey kesiti çizilir.
KiriĢlerin ölçüsüne uygun düĢey kesitleri çizilir.
Yatay ve düĢey ölçülendirme yapılır.
Plak ve kiriĢ boyuna donatısı yerleĢtirilir.
Plak ve kiriĢ enine donatısı yerleĢtirilir.
Boyuna ve enine donatının çap ve aralığı üzerine yazılır.
Donatı açılımı yapılır.
Donatıların kısmi ve toplam boyları üzerine yazılır(Çizim 2.5).
200
650
660 Ø16/12 L=660
660 Ø16/12 L=72030
40
50
40 180 40
Ø16/12
Temel kirisi
A-A Kesiti
30
4Ø14
Ø8/20
20
20
40 110 40
3Ø14
Ø14/12
Temel plagi
Çizim 2.5: 1/20 Ölçekli donatı detayı ve açılımları
34
2.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi
Temel planı ve her iki bakıĢ yönüne uygun doğrultuda çizilen kesitlerin
tamamlanmasından sonra temel planına ait bilgiler çizimin alt köĢesinde verilir.
Planın, kesitlerin ve donatı detaylarının çevresine antet çizilir. Mevcut çizime, bu
çizimi yapan kiĢiye ve kontrol eden kiĢiye ait gerekli bilgilerin yazıldığı antetin çizilmesi,
doldurulması ve çizimin kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ olur (Çizim 2.6).
21 3 4
300
850
30030
0
44Ø
14/1
2
L=9
00
44Ø
14/1
2
L=8
40
850
Temel Kirisi 40/90
46Ø16/12 Alt Donati L=720
46Ø16/12 Üst Donati L=660
25 cm betonarme duvarTemel plagi
280
670
280
20
A
Kolon
B
5 220
230
A
B
C4Ø14/15 L=150
Alt ilave
4Ø14/15 L=150
Alt ilave
550
280
13Ø
14/1
2
L=54
0
13Ø
14/1
2
L=60
0
20
20
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
150
A
230
A
B
C
280
520
25Ø16/12 L=510
25Ø16/12 L=570
670
21
20
-2.20
D B
-1.25
220
43
30
Sehpa donatisi
Ø14 L=150 cm.
20
20
20
150
130
30
30
30
30
D
MALZEME
BETON : C20 (BS 20)
DONATI : ST 420 (BÇ III)
DEPREM DEĞERLERĠ
Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4
Ta = 0,20 Tb = 0,90 R =
8,00
ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2
kg/cm²
Çizen Ölçek Konu Okul
Sınıf No
Tarih
Kontro Resim
No
Çizim 2.6: 1/50 Ölçekli alttan kiriĢli radye temel planı, bilgileri ve antet çizimi
35
UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için;
Alttan kiriĢli radye temel plan ve kesitini bilgisayarla çiziniz.
Alttan kiriĢli radye temel donatı detayı ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
Verilenler:
Radye temel plak kalınlığı 60 cm alınacaktır.
Her iki yönde Ø16’lık demir 20 cm arayla alt ve üst olarak konulacaktır.
Radye plak altındaki kiriĢler 40/60 cm olacaktır.
Alt kiriĢler içine gerekli donatı konulacaktır.
UYGULAMA FAALĠYETĠ
36
ĠĢlem Basamakları Öneriler
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
Programı çalıĢtırınız.
Çizim sınırlarını belirleyiniz.
Katman ayarlarını yapınız.
Aksları çiziniz.
Kolonları çiziniz.
Alttan kiriĢli radye temel planını ve
donatılarını çiziniz.
Planda enine ve boyuna temel kesit
yerlerini belirleyiniz.
Her iki yönde temel kesitlerini çiziniz.
Alttan kiriĢli radye temel donatı
detaylarını çiziniz.
Ölçülendirme ayarlarını yapınız.
Gerekli ölçülendirmeleri yapınız.
Yazı stillerini oluĢturunuz.
Temel plan ve kesit bilgilerini yazınız.
Çizimi kontrol ediniz ve kaydediniz.
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
ÇalıĢma ortamınızın iĢe baĢlamadan
önce temiz olmasına dikkat ediniz.
Yapacağınız çizime uygun limits
ayarlarını yapınız.
Çizim için gerekli katmanları layer
komutu ile oluĢturunuz.
ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.
Kat planındaki aksları çiziniz.
Kat planındaki kolonları çiziniz.
Belirlenen ölçülerde; temel alanını
bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağını çiziniz.
Temel plağı altında düzenlenecek
kiriĢleri kesik çizgilerle çiziniz.
Temel planında enine ve boyuna esas
donatıyı çiziniz.
Kesitleri bakıĢ doğrultusuna uygun
olarak aynı plan üzerine çiziniz.
Düz demirleri, sehpa donatısını ve kesite
giren donatıları çiziniz.
Plak donatısının kiriĢ boyuna donatısının
altında kalması gerektiğini unutmayınız.
Donatı açılımlarını yapınız.
Donatı kısmi ve toplam boylarını
yazınız.
Dimension style ile ölçülendirme stili ve
ayarlamalarını yapınız.
Ölçülendirmeyi yapınız.
Text style ile çizimde kullanacağınız
yazı stillerini oluĢturunuz.
Plan ve kesitlere isim veriniz
Çizim ölçeğini belirtiniz.
Biten çizimi kontrol etmeli varsa
yanlıĢları düzeltmeli ve eksikleri
tamamlayınız.
Yaptığınız çizimi öğretmeninizin
söyleyeceği bir klasöre isim vererek
kaydediniz.
ÇalıĢan programı ve bilgisayarınızı
düzgün bir Ģekilde kapatınız.
37
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
2. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
3. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4. Katman ayarlarını yaptınız mı?
5. Aksları çizdiniz mi?
6. Kolonları çizdiniz mi?
7. Alttan kiriĢli radye temel planını çizdiniz mi?
8. Alt kiriĢleri plan üzerine iĢlediniz mi?
9. Alttan kiriĢli radye temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
10. Alt kiriĢ donatılarını çizdiniz mi?
11. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
12. Alttan kiriĢli radye temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
13. Alt kiriĢ donatı detaylarını çizdiniz mi?
14. KiriĢ ve plak donatılarının açılımını çizdiniz mi?
15. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
16. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
17. Anteti hazırladınız mı?
18. Çizimi kaydettiniz mi?
19. Süreyi (5 ders saati) iyi kullandınız mı?
DEĞERLENDĠRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme”ye geçiniz.
38
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen
bilgiler doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.
1. ( )Bodrum kat döĢemesinin düz olması ve temelin zemin üzerinde kaymaması
isteniyorsa radye temel plağının altında kiriĢler teĢkil edilir. Bu tür temellere alttan
kiriĢli (ters kiriĢli) temeller adı verilir.
2. ( )KiriĢler özellikle kil dolgulu kaygan zeminlerde yapının yanal kaymalarını
önlemede büyük rol oynar.
3. ( )Lineweight sekmesine tıklayarak çizgi kalınlıkları görünür hale getirilir.
4. ( )KiriĢler temel plağının ve dolayısıyla yapının kaymasını engellemek amacıyla
düzenlenmez.
5. ( )Betonarmede çelik ile beton, yapı elemanlarının maruz olduğu yükü birbirini
tamamlayarak karĢılar.
AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
6. Alttan kiriĢli radye temellerde kiriĢler ………..altında tertiplenir.
7. Sarkan menüden ……. ……… seçilerek yazı stili diyalog kutusuna ulaĢılır.
8. Çizim yaparken kullanacağımız ……….. ayarları layer komutu ile yapılır.
9. Çizimi kaydetmek için ……….. komutu kullanılır.
10. Taban ve yan yüzeylerde ………. cm kalınlığında grobeton dökülür.
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
39
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 3
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla üstten kiriĢli
radye temel planı, kesiti ve detaylarını çizebileceksiniz.
Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek üstten kiriĢli radye temel
çizimlerini inceleyiniz.
Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz üstten kiriĢli radye temel
çizimlerini inceleyiniz.
Üstten kiriĢli radye temel plan, kesit ve donatı detay çizimlerinin nasıl
yapıldığını inceleyiniz.
Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan üstten kiriĢli radye temelleri inceleyiniz.
AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.
3. ÜSTTEN KĠRĠġLĠ RADYE TEMELLER
Bu tip temellerde, kolon ve perdeler kiriĢlerin üzerine oturtulur ve kiriĢler arasında
teĢkil edilen döĢeme elemanlarla birbirine bağlanır.
ġekil 3.1: Üstten kiriĢli radye temel
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3
ARAġTIRMA
AMAÇ
40
3.1. Üstten KiriĢli Radye Temel Tanımı ve Elemanları
Tanımı: Alttan kiriĢli radye temellerin aksine, kiriĢler radye temelin üzerine
oturtulur. Üstten kiriĢli radye temel çok uygulanan bir sistemdir. Bu tür
temellerde iĢçilik alttan kiriĢli radye temellere nazaran daha kolay olur; ancak
plaka üzerine gelen bodrum kat döĢemesinde kiriĢler, üste doğru çıkıntı teĢkil
eder. Düzgün bir bodrum döĢeme tabanı elde edilmek istenirse kiriĢin alt
yüzeyine kadar hafif dolgu malzemeleri (cüruf, perlit vb) ile doldurulur veya
temel üstündeki kiriĢ yüksekliğinin 70 cm’den fazla olması durumunda kiriĢ üst
yüzeyi seviyesinde betonarme döĢeme yapılır.
Elemanları: Radye temel plağı, kiriĢ, kolon, betonarme perde, beton çeliği,
grobeton ve blokaj olarak sıralanabilir (Çizim 3.1).
Üstten kiriĢli radye temel elemanları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için öğrenme faaliyeti
1.1’e bakınız.
Temel kirisi Temel plagi
25 cm betonarme duvar
Blokaj 15 cm.Grobeton 10 cm.
Zemin
Zemin çizgisi
Zemin kat dösemesi
Çizim 3.1: Üstten kiriĢli radye temel
3.2. Üstten KiriĢli Radye Temel Planı Çizimi
Programı çalıĢtırma, çizim sınırları ve katman ayarları
Çizim programı masaüstünden kısa yol tuĢu ile ya da baĢlat, tüm programlardan
programın seçilmesi ile çalıĢtırılır. Çizim sayfası açıldıktan sonra yapılacak çizimin
büyüklüğüne göre çizim sınırları limits komutu kullanılarak ayarlanır. Çizim yaparken
kullanacağımız katman ayarları layer komutu ile yapılır. Layer komutunda açılan diyalog
kutusundaki new seçeneği kullanılarak yeni katmanlar oluĢturulur. OluĢturulan katmanlara
aks, kolon, temel, tarama, kiriĢ, donatı, ölçülendirme, yazı vb. isimler verilir.Uygun renk ve
çizgi tipleri atandıktan sonra ok tuĢuna basılarak katman ayarları tamamlanmıĢ olur.
41
Ölçülendirme ayarları ve yazı stili oluĢturma
Ölçülendirme ayarları için format sarkan menüden dimension style seçilerek açılan
diyalog kutusunda öncelikle ölçü çizgisi, uzatma çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır. Aynı
sarkan menüden text style seçilerek yazı stili diyalog kutusuna ulaĢılır. Stil ismi verildikten
sonra yazının biçimi, Ģekli ve yüksekliğine karar verilerek ayarlar tamamlanmıĢ olur.
Böylece açtığımız AutoCAD programında gereken ayarları yapmıĢ; temel planı, kesiti
ve detaylarını çizmeye hazır hale gelmiĢ oluruz.
Bilgisayarla üstten kiriĢli radye temel planı çiziminde iĢlem sırası:
Temel planı çizilecek bilgisayar açılır ve AutoCAD programı çalıĢtırılır.
Zemin kat planından alınan ölçülere göre çizim sınırları (limits)
belirlenir.
Çizimde kullanacağımız katman (layer) ayarları yapılır.
Zemin kat planındaki akslar ve kolonlar aynen çizilir.
Belirlenen ölçülerde, temel alanını bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağı çizilir.
Temel plağı üzerinde zımbalama etkisini karĢılamak amacıyla
düzenlenmiĢ olan kiriĢler ölçülerine uygun olarak çizilir.
Yanlardan gelecek toprak basıncına karĢı dıĢ kolonlar arasında, 25 cm
geniĢliğinde betonarme duvar çizilir.
Kotlu ölçülendirme yapılır.
Cephe hareketlerini, aksları ve toplam cephe ölçüsünü veren dıĢ
ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 3.2).
42
20280 1505
670
220
21 43
300
850
300
300
850
-1.25
Kolon
230
B
280
A
20
C
-2.20 -1.75
A
230
280
550
B
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
Temel plagi25 cm betonarme duvar
B
20
A
A
Temel kirisi 40/90
C
280
520
670
D
2120
220
43
20
20
130
150
B
20
D
Çizim 3.2: 1/50 Ölçekli üstten kiriĢli radye temel planı
43
3.3. Üstten KiriĢli Radye Temel Kesit Çizimi
Bilgisayarla üstten kiriĢli radye temel kesit çiziminde iĢlem sırası:
Üzerine kesitlerin çizileceği temel planı ekrana getirilir.
Kat planından geçirilen kesit çizgileri, temel planında aynı yerden geçirilir.
Kesitler bakıĢ doğrultusuna göre aynı plan üzerine ve yanına çizilir.
Plandan uygun mesafede zemin çizgisi çizilir.
Kesilen ve görünüĢte kalan temel plağı bakıĢ doğrultusu yönünde taĢınır. Alt ve
üst temel kotlarına göre temel plağı oluĢturulur.
Temel üstünde düzenlenen ve kesilen kiriĢler oluĢturulan plağın üzerine taĢınır.
KiriĢler yükseklik ve geniĢlik ölçülerine uygun olarak çizilir.
Su basman kotuna göre zemin kat döĢemesi çizilir.
Kolonlar, temel plağı üstünden baĢlayıp, zemin kat döĢemesinden 1-2 cm
devam ettirilerek kesilir.
Betonarme duvar kesiti çizilir.
Temel plağı altı ve üstünü, zemin çizgisini ve zemin kat döĢemesini gösteren
kotlu ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 3.3).
44
202205 280
670
150
21 43
300
300
850
300
850
230
B
280
20
A
Zem
in
Gro
beto
n 1
0 c
m.
Blo
kaj 15 c
m.
Kolon
B
B-B
Kesi
ti
C
-1.25-2.20 -1.75
A
230
B
280
550
20
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
Temel plagi25 cm betonarme duvar
A
Temel kirisi 40/90
A
C
Zemin kat dösemesi
A-A Kesiti
Temel plagi
280
520
670
20
D
- 0.8
5
+ 0
.00
- 1.2
5
- 1.7
5
- 2.1
5-
2.2
0
21
Temel kirisi
220
B
Zemin çizgisi
Zemin
Grobeton 10 cm.Blokaj 15 cm.
25 cm betonarme duvar
- 1.75
- 2.15
20
4
- 2.20
20
20
130
3
150
D
+ 0.00
- 1.25
- 0.85
Çizim 3.3: Plan üzerinde kesitlerin tamamlanması, çizim adı ve ölçeğinin yazılması
3.4. Üstten KiriĢli Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri
Üstten kiriĢli radye temellerde plaka üzerinde tertiplenen kiriĢin altına konulan esas
çelikler, plakaya konulan esas çeliklerin üstüne oturtulur.
Bilgisayarla üstten kiriĢli radye temel donatı detayı çiziminde iĢlem sırası:
45
Plandan yararlanılarak temel plağının ve kolonların düĢey kesiti çizilir.
KiriĢlerin ölçüsüne uygun düĢey kesitleri çizilir.
Yatay ve düĢey ölçülendirme yapılır.
Plak ve kiriĢ boyuna donatısı yerleĢtirilir.
Plak ve kiriĢ enine donatısı yerleĢtirilir.
Boyuna ve enine donatının çapı ve aralığı üzerine yazılır.
Donatı açılımı yapılır.
Donatıların kısmi ve toplam boyları üzerine yazılır (Çizim 3.4).
650
200
660 Ø16/12 L=720
660 Ø16/12 L=660
Ø16/12
50
40
30
Temel kirisi
4018040
Ø14/12
Ø8/20
3Ø14
Temel plagi
30
A-A Kesiti
4Ø14
204011040
Çizim 3.4: 1/20 Ölçekli donatı detayı ve açılımları
3.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi
Temel planının ve her iki bakıĢ yönüne uygun doğrultuda çizilen kesitlerin
tamamlanmasından sonra temel planına ait bilgiler çizimin alt köĢesinde verilir.
Planın, kesitlerin ve donatı detaylarının çevresine antet çizilir. Mevcut çizime, bu
çizimi yapan ve kontrol eden kiĢilere ait gerekli bilgilerin yazıldığı antetin çizilip eklenmesi
ve çizimin kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ olur (Çizim 3.5).
46
280
670
2205 20150
21 43
300
300
850
300
850
Temel kirisi 40/90
25Ø16/12 L=570
46Ø16/12 Üst Donati L=660
46Ø16/12 Alt Donati L=720
Temel plagi25 cm betonarme duvar
230
280
44Ø
14/1
2 L=900
44Ø
14/1
2 L=840
B
20
A
B
Kolon
4Ø14/15 L=150
Alt ilave
A
-2.20
C
-1.25-1.75
4Ø14/15 L=150
Alt ilave
550
230
B
280
13Ø
14/1
2 L=540
13Ø
14/1
2 L=600
20
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
A
A
C
280
520
25Ø16/12 L=510
670
20
D
2
B
1
220
30
Sehpa donatisi
Ø14 L=150 cm.
30
30
30
304
20
20
20
3
130
150
D
MALZEME
BETON : C20 (BS 20)
DONATI : ST 420 (BÇ III)
DEPREM DEĞERLERĠ
Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4
Ta = 0,20 Tb = 0,90 R = 8,00
ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2 kg/cm²
Çizen Ölçek Konu Okul
Sınıf No
Tarih
Kontrol Resim No
Çizim 3.5: 1/50 Ölçekli üstten kiriĢli radye temel planı, bilgileri ve antet çizimi
47
UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için;
Üstten kiriĢli radye temel planı ve kesitini bilgisayarla çiziniz.
Üstten kiriĢli radye temel donatı detayı ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
Verilenler:
Radye temel plak kalınlığı 50 cm alınacaktır.
Her iki yönde Ø14’lük demir 20 cm arayla alt ve üst olarak konulacaktır.
Radye plak üstündeki kiriĢler 40/60 cm olacaktır.
Üst kiriĢler içine gerekli donatı konulacaktır.
UYGULAMA FAALĠYETĠ
48
ĠĢlem Basamakları Öneriler
Programı çalıĢtırınız.
Çizim sınırlarını belirleyiniz.
Katman ayarlarını yapınız.
Aksları çiziniz.
Kolonları çiziniz.
Üstten kiriĢli radye temel planını ve
donatılarını çiziniz.
Planda enine ve boyuna temel kesit
yerlerini belirleyiniz.
Her iki yönde temel kesitlerini çiziniz.
Üstten kiriĢli radye temel donatı
detaylarını çiziniz.
Ölçülendirme ayarlarını yapınız.
Gerekli ölçülendirmeleri yapınız.
Yazı stillerini oluĢturunuz.
Temel plan ve kesit bilgilerini yazınız.
Çizimi kontrol ediniz ve kaydediniz.
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
ÇalıĢma ortamınızın iĢe baĢlamadan
önce temiz olmasına dikkat ediniz.
AutoCAD programını çalıĢtırınız.
Yapacağınız çizime uygun limits
ayarlarını yapınız.
Çizim için gerekli katmanları layer
komutu ile oluĢturunuz.
ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.
Kat planındaki aksları çiziniz.
Kat planındaki kolonları çiziniz.
Belirlenen ölçülerde; temel alanını
bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağını çiziniz.
Temel plağı üzerinde düzenlenecek
kiriĢleri çiziniz.
Temel planında enine ve boyuna esas
donatıyı çiziniz.
Kesitleri bakıĢ doğrultusuna uygun
olarak aynı plan üzerine çiziniz. Düz
demirleri, sehpa donatısını ve kesite
giren donatıları çiziniz.
Plak donatısının kiriĢ boyuna donatısının
altında kalması gerektiğini unutmayınız.
Donatı açılımlarını yapınız.
Donatı kısmi ve toplam boylarını
yazınız.
Dimension style ile ölçülendirme stili ve
ayarlamalarını yapınız.
Ölçülendirmeyi yapınız.
Text style ile çizimde kullanacağınız
yazı stillerini oluĢturunuz.
Plan ve kesitlere isim veriniz
Çizim ölçeğini belirtiniz.
Biten çizimi kontrol etmeli varsa
yanlıĢları düzeltmeli ve eksikleri
tamamlayınız.
Yaptığınız çizimi öğretmeninizin
söyleyeceği bir klasöre isim vererek
kaydediniz.
ÇalıĢan programı ve bilgisayarınızı
düzgün bir Ģekilde kapatınız.
49
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
2. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
3. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4. Katman ayarlarını yaptınız mı?
5. Aksları çizdiniz mi?
6. Kolonları çizdiniz mi?
7. Üstten kiriĢli radye temel planını çizdiniz mi?
8. Üst kiriĢleri plan üzerine iĢlediniz mi?
9. Üstten kiriĢli radye temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
10. Üst kiriĢ donatılarını çizdiniz mi?
11. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
12. Üstten kiriĢli radye temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
13. Üst kiriĢ donatı detaylarını çizdiniz mi?
14. KiriĢ ve plak donatılarının açılımını çizdiniz mi?
15. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
16. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
17. Anteti hazırladınız mı?
18. Çizimi kaydettiniz mi?
19. Süreyi (5 ders saati) iyi kullandınız mı?
DEĞERLENDĠRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme”ye geçiniz.
50
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen
bilgiler doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.
1. ( )Bu temel türünde kiriĢler radye temel plağının altına oturtulur.
2. ( )Bu temellerde iĢçilik alttan kiriĢli radye temellere nazaran daha kolay olur.
3. ( )AutoCAD programını çalıĢtırdıktan sonra çizime baĢlamadan önce yapacağımız
iĢlem, çizim sınırlarını belirlemektir.
4. ( )Temel üstündeki kiriĢ yüksekliğinin 70 cm’den fazla olması durumunda kiriĢ üst
yüzeyi seviyesinde betonarme döĢeme yapılır.
5. ( )Ölçülendirme stilini aktifleĢtirmek için (set current) tuĢuna tıklanarak ayarlama
tamamlanmıĢ olur.
AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
6. KiriĢler temel plağında ……………..etkisini karĢılamak amacıyla yapılır.
7. Katman aryalarını yapmak için komut satırına ……. yazılır ve …….. tuĢuna basılır.
8. Layer komutunda açılan diyalog kutusundaki …….. seçeneği kullanılarak yeni
katmanlar oluĢturulur.
9. Renk ayarlamalarını yapmak için …….. seçeneği kullanılır.
10. Boyuna ve enine donatının ……….ve ……………..üzerine yazılır.
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
51
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 4
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla mantar radye
temel planı, kesiti ve detaylarını çizebileceksiniz.
Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek mantar radye temel
çizimlerini inceleyiniz.
Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz mantar radye temel
çizimlerini inceleyiniz.
Mantar radye temel plan, kesit ve donatı detay çizimlerinin nasıl yapıldığını
inceleyiniz.
Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan mantar radye temelleri inceleyiniz.
AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.
4. MANTAR RADYE TEMELLER
Radye temel plağı üzerine oturan kolonların temele oturduğu kısımların geniĢletilmesi
sonucu ismini alan temeldir. Yükün temele aktarılması daha geniĢ bir alana yayılarak kesme
gerilmelerinin karĢılanması sağlanır.
4.1. Mantar Radye Temel Tanımı ve Elemanları
Tanımı: Kolon yüklerini daha geniĢ bir alana yayarak radye temele aktarmak
için kolon altları, gusseli kiriĢlerin tersi bir yapıda geniĢletilerek yapılır.
Elemanları: Radye temel plağı, kolon, betonarme perde, beton çeliği, grobeton
ve blokaj olarak sıralanabilir (Çizim 4.1).
Mantar radye temel elemanları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için öğrenme faaliyeti 1.1’e
bakınız.
radye plak
kolon (görünüş)
kolon(kolonun alt tarafı mantar
şeklinde genişletilmiştir)
Çizim 4.1: Mantar radye temel
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–4
ARAġTIRMA
AMAÇ
52
4.2. Mantar Radye Temel Planı Çizimi
Programı çalıĢtırma, çizim sınırları ve katman ayarları
Çizim programı masaüstünden kısa yol tuĢu ile ya da baĢlat, tüm programlardan
programın seçilmesi ile çalıĢtırılır. Çizim sayfası açıldıktan sonra yapılacak çizimin
büyüklüğüne göre çizim sınırları limits komutu kullanılarak ayarlanır. Çizim yaparken
kullanacağımız katman ayarları layer komutu ile yapılır. Layer komutunda açılan diyalog
kutusundaki new seçeneği kullanılarak yeni katmanlar oluĢturulur. OluĢturulan katmanlara
aks, kolon, temel, tarama, kiriĢ, donatı, ölçülendirme, yazı vb. isimler verilir, uygun renk ve
çizgi tipleri atandıktan sonra ok tuĢuna basılarak katman ayarları tamamlanmıĢ olur.
Ölçülendirme ayarları ve yazı stili oluĢturma
Ölçülendirme ayarları için format sarkan menüden dimension style seçilerek açılan
diyalog kutusunda öncelikle ölçü çizgisi, uzatma çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır. Aynı
sarkan menüden text style seçilerek yazı stili diyalog kutusuna ulaĢılır. Stil ismi verildikten
sonra yazının biçimi, Ģekli ve yüksekliğine karar verilerek ayarlar tamamlanmıĢ olur.
Böylece açtığımız AutoCAD programında gereken ayarları yapmıĢ; temel planı, kesiti
ve detaylarını çizmeye hazır hale gelmiĢ oluruz.
Bilgisayarla mantar radye temel planı çiziminde iĢlem sırası:
Temel planı çizilecek bilgisayar açılır ve AutoCAD programı çalıĢtırılır.
Zemin kat planından alınan ölçülere göre çizim sınırları (limits)
belirlenir.
Çizimde kullanacağımız katman (layer) ayarları yapılır.
Zemin kat planındaki akslar ve kolonlar aynen çizilir.
Belirlenen ölçülerde, temel alanını bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağı çizilir.
Temel plağı üzerinde kolonun yüklerini daha geniĢ bir alana yayması için
düzenlenmiĢ mantar Ģekline benzeyen geniĢleme alanları çizilir.
Yanlardan gelecek toprak basıncına karĢı dıĢ kolonlar arasında 25 cm
geniĢliğinde betonarme duvar çizilir.
Kotlu ölçülendirme yapılır.
Cephe hareketlerini, aksları ve toplam cephe ölçüsünü veren dıĢ
ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 4.2).
53
230
550
850
230850
Kolon 40/40
690
280
Kolon
20 220
1 2
B
A
20
280
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
20
4
B
3
150
Temel plagi25 cm betonarme duvar
B
20
A
280
Kolon genisleme alaný 80/80
690
280
520
300
C
A
-1.70 -1.25
D
20
20
2
20
1
220
300
300
A
C
20
20
4
B
3
130
150
20
D
Çizim 4.2: 1/50 Ölçekli mantar radye temel planı
54
4.3. Mantar Radye Temel Kesit Çizimi
Bilgisayarla mantar radye temel kesit çiziminde iĢlem sırası:
Üzerine kesitlerin çizileceği temel planı ekrana getirilir.
Kat planından geçirilen kesit çizgileri, temel planında aynı yerden geçirilir.
Kesitler bakıĢ doğrultusuna göre aynı plan üzerine ve yanına çizilir.
Plandan uygun mesafede zemin çizgisi çizilir.
Kesilen ve görünüĢte kalan temel plağı, bakıĢ doğrultusu yönünde taĢınır. Alt ve
üst temel kotlarına göre temel plağı oluĢturulur.
Temel üstünde düzenlenen kolon geniĢlemeleri plandan taĢınır ve yükseklik
ölçüsüne uygun olarak çizilir.
Su basman kotuna göre zemin kat döĢemesi çizilir.
Kolonlar, temel plağı üstünden baĢlayıp zemin kat döĢemesinden 1-2 cm devam
ettirilerek kesilir.
Betonarme duvar kesiti çizilir.
Temel plağı altı ve üstünü, zemin çizgisini ve zemin kat döĢemesini gösteren
kotlu ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 4.3).
55
25 cm betonarme duvar
Kolon genisleme alaný 80/80
850
550
230850
230
280
690
B
20 220
21
20
280
B
A
Blo
kaj 1
5 c
m.
Gro
beto
n 1
0 c
m.
Zem
in
Kolon 40/40
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
20
43
150
20
280
Temel plagi25 cm betonarme duvar
B
A
280
520
690
Temel plagi
A-A Kesiti300
C
B-B
Kesiti
-1.25-1.70
A
20
Zemin çizgisi
D
- 1.7
0-
1.6
5
- 1.2
5
- 0.8
5
+ 0
.00
2
B
1
20
20
220
3003
00
A
C
20
- 0.85
- 1.25
- 1.65
4
20
20
3
150
130
- 1.70
D
Zemin kat dösemesiBlokaj 15 cm.Grobeton 10 cm.
Zemin + 0.00
Çizim 4.3: Plan üzerinde kesitlerin tamamlanması, çizim adı ve ölçeğinin yazılması
56
4.4. Mantar Radye Temel Donatı Detayı Çizimleri
Temelin çelik donatımı düz radye temel plakasına benzer. Kolonların altlarında çelik
çapları artırılır veya aralıkları azaltılır.
Bilgisayarla mantar radye temel donatı detayı çiziminde iĢlem sırası:
Plandan yararlanılarak temel plağının ve kolonların düĢey kesiti çizilir.
Kolonların geniĢleme yapan kısımları plandan taĢınan çizgiler yardımıyla
çizilir.
Yatay ve düĢey ölçülendirme yapılır.
Plak boyuna donatısı yerleĢtirilir.
Plak enine donatısı yerleĢtirilir.
Boyuna ve enine donatının çapı ve aralığı üzerine yazılır.
Donatı açılımı yapılır.
Donatıların kısmi ve toplam boyları üzerine yazılır (Çizim 4.4).
690
40
680 Ø16/12 L=740
680 Ø16/12 L=680
8020
180
4020
20 40
40
30
20040
Ø14/12 Ø16/12
Temel plagi
A-A Kesiti
40110 20
30
Çizim 4.4: 1/20 Ölçekli donatı detayı ve açılımları
4.5. Temel Planı Bilgileri Yazımı ve Antet Çizimi
Temel planı ve her iki bakıĢ yönüne uygun doğrultuda çizilen kesitlerin
tamamlanmasından sonra temel planına ait bilgiler, çizimin alt köĢesinde verilir.
Planın, kesitlerin ve donatı detaylarının çevresine antet çizilir. Mevcut çizime, bu
çizimi yapan ve kontrol eden kiĢilere ait gerekli bilgilerin yazıldığı antetin çizilip eklenmesi
ve çizimin kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ olur (Çizim 4.5).
57
850
550
230850
230
44Ø
14/1
2 L=840
44Ø
14/1
2 L=900
46Ø16/12 Alt Donati L=740
13Ø
14/1
2 L=600
13Ø
14/1
2 L=540
Temel plagi
280
25 cm betonarme duvar
690
Kolon genisleme alaný 80/80
20
B
21
220
280
B
20
A
Kolon 40/40
4Ø14/15 L=150
Alt ilave
20
43
TEMEL PLANI Ölçek:1/50
150
280
20
B
A
25Ø16/12 L=530
25Ø16/12 L=590
280
520
690
46Ø16/12 Üst Donati L=680
300
-1.70
A
C
-1.25
4Ø14/15 L=150
Alt ilave
20
20
20
D
B
21
220
3003
00
A
C
Ø14 L=150 cm.
Sehpa donatisi
30
30
30
30
30
20150
20
20130
43
D
MALZEME
BETON : C20 (BS 20)
DONATI : ST 420 (BÇ III)
DEPREM DEĞERLERĠ
Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4
Ta = 0,20 Tb = 0,90 R = 8,00
ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2
kg/cm²
Çizen Ölçek Konu Okul
Sınıf No
Tarih
Kontrol Resim No
Çizim 4.5: 1/50 Ölçekli mantar radye temel planı, bilgileri ve antet çizimi
58
UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için;
Mantar radye temel planı ve kesitini bilgisayarla çiziniz.
Mantar radye temel donatı detayı ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
Verilenler:
Radye temel plak kalınlığı 70 cm alınacaktır.
Her iki yönde Ø16’lık demir 16 cm arayla alt ve üst olarak konulacaktır.
Kolon çevresinde uygun geniĢletme öğretmeninizin vereceği ölçüde yapılacak
ve gerekli donatı konulacaktır.
UYGULAMA FAALĠYETĠ
59
ĠĢlem Basamakları Öneriler
Programı çalıĢtırınız.
Çizim sınırlarını belirleyiniz.
Katman ayarlarını yapınız.
Aksları çiziniz.
Kolonları çiziniz.
Mantar radye temel planını ve donatılarını
çiziniz.
Planda enine ve boyuna temel kesit
yerlerini belirleyiniz.
Her iki yönde temel kesitlerini çiziniz.
Mantar radye temel donatı detaylarını
çiziniz.
Ölçülendirme ayarlarını yapınız.
Gerekli ölçülendirmeleri yapınız.
Yazı stillerini oluĢturunuz.
Temel plan ve kesit bilgilerini yazınız.
Çizimi kontrol ediniz ve kaydediniz.
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
ÇalıĢma ortamınızın iĢe baĢlamadan
önce temiz olmasına dikkat ediniz.
AutoCAD programını çalıĢtırınız.
Yapacağınız çizime uygun limits
ayarlarını yapınız.
Çizim için gerekli katmanları layer
komutu ile oluĢturunuz.
Kat planındaki aksları çiziniz.
Kat planındaki kolonları çiziniz.
Belirlenen ölçülerde, temel alanını
bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağını çiziniz.
Temel plağı üzerinde düzenlenecek
kolon geniĢleme alanlarını ölçülerine
uygun olarak çiziniz.
Temel planında enine ve boyuna esas
donatıyı çiziniz.
Kesitleri bakıĢ doğrultusuna uygun
olarak aynı plan üzerine çiziniz.
Düz demirleri, sehpa donatısını ve kesite
giren donatıları çiziniz.
Kolonların altlarında çelik çaplarının
artırılmasının veya aralıklarının
azaltılmasının gerektiğini unutmayınız..
Donatı açılımlarını yapınız.
Donatı kısmi ve toplam boylarını
yazınız.
Dimension style ile ölçülendirme stili ve
ayarlamalarını yapınız.
Ölçülendirmeyi yapınız.
Text style ile çizimde kullanacağınız
yazı stillerini oluĢturunuz.
Plana ve kesitlere isim vermelisiniz
Çizim ölçeğini belirtiniz.
Biten çizimi kontrol etmeli varsa
yanlıĢları düzeltmeli ve eksikleri
tamamlayınız.
Yaptığınız çizimi öğretmeninizin
söyleyeceği bir klasöre isim vererek
kaydediniz.
ÇalıĢan programı ve bilgisayarınızı
düzgün bir Ģekilde kapatınız.
60
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
2. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
3. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4. Katman ayarlarını yaptınız mı?
5. Aksları çizdiniz mi?
6. Kolonları çizdiniz mi?
7. Mantar radye temel planını çizdiniz mi?
8. Mantar Ģeklideki geniĢ kolon altlarını plan üzerine iĢlediniz mi?
9. Mantar radye temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
10. Kolon temel bağlantı donatılarını çizdiniz mi?
11. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
12. Mantar radye temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
13. Kolon donatı detaylarını çizdiniz mi?
14. Kolon ve plak donatılarının açılımını çizdiniz mi?
15. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
16. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
17. Anteti hazırladınız mı?
18. Çizimi kaydettiniz mi?
19. Süreyi (5 ders saati) iyi kullandınız mı?
DEĞERLENDĠRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme”ye geçiniz.
61
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen
bilgiler doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.
1. ( )Mantar radye temelde kolon yüklerini daha geniĢ bir alana yayarak radye temele
aktarmak için kolon altları, gusseli kiriĢlerin tersi bir yapıda geniĢletilerek yapılır.
2. ( )Ölçülendirme ayarları (dimension style) yapılırken öncelikle ölçü çizgisi, uzatma
çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır.
3. ( )Bu temellerde kolonlar temel plakasına birleĢtikleri yerde geniĢleyerek yükünü
daha geniĢ bir alana yayar.
4. ( )Zemin üzerine grobeton dökülmesi için 45 cm kalınlığında döĢenen taĢlara blokaj
adı verilir.
5. ( )Plak kalınlığı 120 cm’den az olamaz.
AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
6. Kat planındaki ………….ve kolonlar aynen çizilir.
7. Temel plağı üzerinde kolonun yüklerini daha geniĢ bir alana yayması için düzenlenmiĢ
……………..Ģekline benzeyen geniĢleme alanları çizilir.
8. Yanlardan gelecek toprak basıncına karĢı dıĢ kolonlar arasında 25 cm geniĢliğinde
…………… duvar çizilir.
9. …….. komutu ile kopyalama iĢlemi yapılır.
10. Sarkan menü komutları çizim ekranının …….. kısmında bulunan komutlardır.
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
62
ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 5
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla kazık temel
planı, kesiti ve detaylarını çizebileceksiniz.
Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek kazık temel çizimlerini
inceleyiniz.
Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz kazık temel çizimlerini
inceleyiniz.
Kazık temel planı, kesiti ve donatı detay çizimlerinin nasıl yapıldığını
inceleyiniz.
Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan kazık temelleri inceleyiniz.
AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.
5. KAZIK TEMELLER
Sağlam zemine ulaĢıp yapı yüklerinin oraya aktarılmasını sağlayan betonarme
kazıklarla düzenlenen derin temellerdir (ġekil 5.1).
ġekil 5.1: Kazık temel
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–5
ARAġTIRMA
AMAÇ
63
5.1. Kazık Temel Tanımı ve Elemanları
Tanımı: Yapı yükünün yan yana ve belli aralıklarla düzenlenmiĢ kazıklar
vasıtasıyla derinlerdeki sağlam zemine aktarılmasını sağlayan temel türüne
kazık temel denir.
Yapıdan gelen yükler kazık uçlarıyla ya da kazık uçlarının yan yüzeylerinin
sürtünmesinden yararlanılarak zemine aktarılır. Kazıklar hazır olup çakılabileceği gibi
yerinde dökme olarak da uygulanabilir. Yerinde dökme kazıklarla 12 metre derinlikte
bulunan sağlam zeminleri kullanmak mümkün olmaktadır. Zemine belli aralıklarla
düzenlenen bu kazıklar birbirine üst kısımlarına atılan bağ kiriĢleri ve ızgaralarla bağlanır;
üzerine radye veya mütemadi temel düzenlenerek birlikte çalıĢması sağlanır (Çizim 5.1).
Betonarme Kazýk Boyuna Kesit
Betonarme Kazýk Enine Kesit
50
sik
last
irm
a
Ø8/20 Fret
8Ø16 Boyuna donati
Betonarme Kazýk Enine Kesit
Betonarme Kazýk Boyuna Kesit
10
50
bölg
esi
Betonarme Kazýk Enine Kesit
50
Betonarme Kazýk Boyuna Kesit
8Ø16 Boyuna donati
sik
last
irm
a
donati filizi
10
20
cm
. F
RE
T
10
20
cm
. F
RE
T
bölg
esi
6-1
2 m
etr
e
fret ara
ligi 2
0 c
m.
donati filizi
bölg
esi
sik
last
irm
afr
et ara
ligi 2
0 c
m.
6-1
2 m
etr
e
donati filizi
6-1
2 m
etr
e
Çizim 5.1: Daire kesitli yerinde dökme kazık boyuna ve enine kesiti
Elemanları: Kazıklar, radye temel plağı, kiriĢ, kolon, betonarme perde, beton
çeliği, grobeton, blokaj, bağ kiriĢleri ve ızgaralar olarak sıralanabilir.
Kazıklar: Betonarme kazıklar yapılıĢlarına göre hazır ve yerinde dökme
olmak üzere iki kısma ayrılır. Hazır veya çakma kazıklar atölyelerde
döküldükten altı hafta sonra yerine götürülerek çakılır. Bu kazıklar kare,
dikdörtgen veya daire kesitli ve uçları sivri olarak yapılır. Yerinde dökme
kazıklar, zemin çeĢitli Ģekillerde delindikten sonra çelik donatımı yerine
yerleĢtirilip beton dökülerek yapılır. Fore kazıklar adı verilen yerinde
dökme kazıklar daire kesitli olur.
Bağ kiriĢleri: Kazıkların birbirine bağlanmasını ve birlikte çalıĢmasını
sağlamak amacıyla 30x30 cm veya 30x50 cm kesitinde betonarmeden
yapılan elemanlardır.
64
Izgaralar: Binanın kazık temellerin üzerine oturtulabilmesi için ızgaralar
yapılır. Bu ızgaraların görevlerini Ģöyle sıralayabiliriz:
o Yapı yükünü, kazıklara eĢit olarak dağıtmak
o Kazıkların birbirinden ayrı ve yanlara olabilecek hareketlerini
önlemek
o Kazıkların zemine oturmasını üniform(eĢit yayılı) hale getirmek
Su seviyesi yüksekse ızgaraların yapılabilmesi için ya su seviyesi düĢürülür ya da
ızgara çevresi palplanĢlarla tahkim edilerek iyi bir çalıĢma ortamı hazırlanır. Izgara yerine
kazıkların üzerine plak Ģeklinde radye temel de düzenlenebilir (Çizim 5.2).
150
75
230
215
230
230
280
280
360
300
350
250
(a) (b)
(c) (d)
(e) (f)
ızgara
kazık
ölçüler cm'dir.
Çizim 5.2: Kazık ızgaralarının düzenleniĢ Ģekilleri
65
5.2. Kazık Temel Planı Çizimi
Programı çalıĢtırma, çizim sınırları ve katman ayarları
Çizim programı masaüstünden kısa yol tuĢu ile ya da baĢlat, tüm programlardan
programın seçilmesi ile çalıĢtırılır. Çizim sayfası açıldıktan sonra yapılacak çizimin
büyüklüğüne göre çizim sınırları limits komutu kullanılarak ayarlanır. Çizim yaparken
kullanacağımız katman ayarları layer komutu ile yapılır. Layer komutunda açılan diyalog
kutusundaki new seçeneği kullanılarak yeni katmanlar oluĢturulur. OluĢturulan katmanlara
aks, kolon, temel, tarama, kiriĢ, donatı, ölçülendirme, yazı vb. isimler verilir. Uygun renk ve
çizgi tipleri atandıktan sonra ok tuĢuna basılarak katman ayarları tamamlanmıĢ olur.
Ölçülendirme ayarları ve yazı stili oluĢturma
Ölçülendirme ayarları için format sarkan menüden dimension style seçilerek açılan
diyalog kutusunda öncelikle ölçü çizgisi, uzatma çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır. Aynı
sarkan menüden text style seçilerek yazı stili diyalog kutusuna ulaĢılır. Stil ismi verildikten
sonra yazının biçimi, Ģekli ve yüksekliğine karar verilerek ayarlar tamamlanmıĢ olur.
Böylece açtığımız AutoCAD programında gereken ayarlar yapmıĢ; temel planı, kesiti
ve detaylarını çizmeye hazır hale gelmiĢ oluruz.
Bilgisayarla kazık temel planı çiziminde iĢlem sırası:
Temel planı çizilecek bilgisayar açılır ve AutoCAD programı çalıĢtırılır.
Zemin kat planından alınan ölçülere göre çizim sınırları (limits)
belirlenir.
Çizimde kullanacağımız katman (layer) ayarları yapılır.
Zemin kat planındaki akslar ve kolonlar aynen çizilir.
Belirlenen ölçülerde temel alanını bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağı çizilir.
Temel plağı üzerinde hesap sonucu tespit edilmiĢ sayı ve ölçüdeki
kazıklar yerlerine çizilir.
Yanlardan gelecek toprak basıncına karĢı dıĢ kolonlar arasında 25 cm
geniĢliğinde betonarme duvar çizilir.
Kotlu ölçülendirme yapılır.
Akslar ve toplam cephe ölçüsünü veren dıĢ ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 5.3).
66
980
300
980
300
300
830
A
1
40
40
300
3
Radye temel plagi25 cm betonarme duvar
2
150
B
Kolon
A
40
40
4
830
40 300 150 300 40
Ø50 cm. Fore Kazýk
C
300
B
300
A
D
-1.70 -1.25
40
C
300
B
300
A
Ø50 cm. Fore Kazýk
B
D
40
1 32 4
Çizim 5.3: 1/50 Ölçekli kazık temel planı
67
5.3. Kazık Temel Kesit Çizimi
Bilgisayarla kazık temel kesit çiziminde iĢlem sırası:
Üzerine kesitlerin çizileceği temel planı ekrana getirilir.
Kat planından geçirilen kesit çizgileri, temel planında aynı yerden geçirilir.
Kesitler bakıĢ doğrultusuna göre aynı plan üzerine ve yanına çizilir.
Plandan uygun mesafede zemin çizgisi çizilir.
Kesilen ve görünüĢte kalan temel plağı bakıĢ doğrultusu yönünde taĢınır. Alt ve
üst temel kotlarına göre temel plağı oluĢturulur.
Temel plağı altında kalan ve derinliği 6-12 metre arasında değiĢen kazıklar
plandan taĢınarak kesite çizilir.
Su basman kotuna göre zemin kat döĢemesi çizilir.
Kolonlar, temel plağı üstünden baĢlayıp zemin kat döĢemesinden 1-2 cm devam
ettirilerek kesilir.
Betonarme duvar kesiti çizilir.
Temel plağı altı ve üstünü, zemin çizgisini ve zemin kat döĢemesini gösteren
kotlu ölçülendirme yapılır.
Hatch komutu kullanılarak uygun ölçekte uygun taramalar yapılır.
Text style tıklanarak oluĢturulan yazı stili ile malzeme açılımları yazılır.
Çizim adı ve ölçeği yazılır.
Çizim kontrol edilir (Çizim 5.4).
68
Ø50 cm. Fore Kazýk
300
300
830
830
25 c
m b
eto
narm
e d
uva
r
Gro
beto
n 1
0 c
m.
Blo
kaj 1
5 c
m.
980
300
Zem
in
A
6-12 metre
Sagla
m z
em
in
Zem
in ç
izgis
i
1
40
40
40
Çelik
basl
ik
(Ø50 c
m.)
Beto
narm
e k
azi
k
- 1.7
0
Zem
in k
at dösem
esi
300
300
C
B
Radye
tem
el p
lagi
A
B-B
Kesi
ti
D
-1.25
40
-1.70
+ 0
.00
- 1.2
5
- 0.8
5
- 1.6
5
Saglam zemin1
6-1
2 m
etr
e
Grobeton 10 cm.Blokaj 15 cm.
25 cm betonarme duvar
Zemin
Zemin çizgisi
980
300
300
25 cm betonarme duvar
3
Radye temel plagiKolon
2
B
150
A
40
4
40
40300150
C
300
300
B
A
Ø50 cm. Fore Kazýk
B
D
40
- 1.25Radye temel plagi
3 A-A Kesiti2
- 1.70
(Ø50 cm.)
- 1.65
Betonarme kazik
Çelik baslik
4
Zemin kat dösemesi
- 0.85
+ 0.00
Çizim 5.4: Plan çiziminde kesitlerin tamamlanması, çizim adı ve ölçeğinin yazılması
5.4. Kazık Temel Donatı Detayı Çizimleri
Kazıkların çelik donatımları, boylamasına konulan esas ve enlemesine konulan
etriyelerden meydana gelir. Kazık içine köĢelere gelecek Ģekilde en az dört adet, daire kesitli
olanlarda ise en az beĢ adet esas çelik konur. Kare ve dikdörtgen kesitlerde etriyeler, daire
kesitlerde fretler kullanılır.
69
Kazıklarda boyuna donatı; kazık kesit alanının 0,01’inden az olmayacak Ģekilde, Ø12-
40 mm arasında ve kancasız olmalıdır. Pas payı ise en az 40 mm olmalıdır. Enine donatı da
en az Ø8 mm olmalıdır.
1. ve 2. deprem bölgelerinde; yerinde dökme fore kazıklarda 3.00 metreden az
olmamak üzere kazık baĢlığının altındaki kazık boyunun üstten 1/3’ündeki boyuna donatı
oranı, kazık kesitinin 0,008’inden daha az olamaz. Bu bölgeye konulacak spiral donatı çapı
ise 8 mm’den az ve spiral adımı (fret aralığı) 200 mm’den fazla olmayacak; ayrıca üstte en
az kazık çapı yükseklikte spiral donatı adımı 100 mm’ye indirilecektir. Yani kazığın üstte ve
altta çapı kadar yükseklikte fret aralığı yarıya indirilecek ve donatı sıklaĢtırması yapılmıĢ
olacaktır. Kazıkların üst kısımlarında oluĢturulacak radye temelle bağlantısını sağlamak
üzere plak yüksekliğince donatı filizi bırakılır. Bu filizler geçme yapacak Ģekilde temel
plağının içine karĢılıklı yönlere kırılır (Çizim 5.4).
Betonarme Kazik Boyuna Kesit
Betonarme Kazik Enine Kesit
50
10
10
20
cm
. F
RE
T
sik
last
irm
a
sik
last
irm
a
Betonarme Kazik Boyuna Kesit
Betonarme Kazik Enine Kesit
50
10
bölg
esi
Ø8/20 Fret
8Ø16 Boyuna donati
bölg
esi
Ø8/20 Fret
8Ø16 Boyuna donati
10
20
cm
. F
RE
T
sik
last
irm
abölg
esi
donati filizi
6-1
2 m
etr
e
fret ara
ligi 20 c
m.
donati filizi
bölg
esi
sik
last
irm
afr
et ara
ligi 20 c
m.
6-1
2 m
etr
e
Çizim 5.5: Kazıklarda donatının boyuna ve enine kesitte gösterilmesi
5.5. Temel Planı Bilgileri Yazım ve Antet Çizim
Temel planı ve her iki bakıĢ yönüne uygun doğrultuda çizilen kesitlerin
tamamlanmasından sonra temel planına ait bilgiler çizimin alt köĢesinde verilir.
Planın, kesitlerin ve donatı detaylarının çevresine antet çizilir. Mevcut çizime, bu
çizimi yapan ve kontrol eden kiĢilere ait gerekli bilgilerin yazıldığı antetin çizilip eklenmesi
ve çizimin kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ olur (Çizim 5.6).
70
300
980
300
980
Blo
kaj 15 c
m.
Gro
beto
n 1
0 c
m.
25 c
m b
eto
narm
e d
uvar
Radye temel plagi25 cm betonarme duvar
300
830
6-12 metre
Zem
in
Zem
in ç
izgis
i
300
1
40
A
Sagla
m z
em
in
40
B
3
150
2
Kolon
A
4
40
40
Ø50 cm. Fore Kazýk
300
830
- 1.7
0
Beto
narm
e k
azik
(Ø50 c
m.)
Çelik
baslik
15040 300
Zem
in k
at dösem
esi
Radye tem
el pla
gi
C
300
300
A
B
Ø50 cm. Fore Kazýk
-1.70
D
B-B
Kesiti
40
B
-1.25
- 1.6
5
+ 0
.00
- 0.8
5
- 1.2
5
Radye temel plagi
Saglam zemin
6-1
2 m
etre
1 32
Zemin
25 cm betonarme duvar
Blokaj 15 cm.Grobeton 10 cm.
Zemin çizgisi
Zemin kat dösemesi
40
300
300
C
B
A
D
40
- 1.25
Betonarme kazik
Çelik baslik
- 1.65
4
(Ø50 cm.)
- 1.70
A-A Kesiti
+ 0.00
- 0.85
MALZEME
BETON : C20 (BS 20)
DONATI : ST 420 (BÇ III)
DEPREM DEĞERLERĠ
Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4
Ta = 0,20 Tb = 0,90 R = 8,00
ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2 kg/cm²
Çizen Ölçek Konu Okul
Sınıf No
Tarih
Kontrol Resim No
Çizim 5.6: 1/50 Ölçekli kazık temel planı, bilgileri ve antet çizimi
71
UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için;
Kazık temel planı ve kesitini bilgisayarla çiziniz.
Kazık temel donatı detayı ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
Verilenler:
Radye temel plak kalınlığı 100 cm alınacaktır.
Her iki yönde Ø20’lik demir 20 cm arayla alt ve üst olarak konulacaktır.
Radye plak her yönde 50 cm konsol olarak yapılacaktır.
Kazık çapları 50 cm olacaktır.
Kazık boyuna donatısı 10Ø16, fret donatısı ise Ø10/20 olacaktır.
UYGULAMA FAALĠYETĠ
72
ĠĢlem Basamakları Öneriler
Programı çalıĢtırınız.
Çizim sınırlarını belirleyiniz.
Katman ayarlarını yapınız.
Aksları çiziniz.
Kolonları çiziniz.
Kazık temel planını ve donatılarını
çiziniz.
Planda enine ve boyuna temel kesit
yerlerini belirleyiniz.
Her iki yönde temel kesitlerini çiziniz.
Kazık temel donatı detaylarını çiziniz.
Ölçülendirme ayarlarını yapınız.
Gerekli ölçülendirmeleri yapınız.
Yazı stillerini oluĢturunuz.
Temel plan ve kesit bilgilerini yazınız.
Çizimi kontrol ediniz ve kaydediniz.
ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.
ÇalıĢma ortamınızın iĢe baĢlamadan
önce temiz olmasına dikkat ediniz.
AutoCAD programını çalıĢtırınız.
Yapacağınız çizime uygun limits
ayarlarını yapınız.
Çizim için gerekli katmanları layer
komutu ile oluĢturunuz.
Kat planındaki aksları çiziniz.
Kat planındaki kolonları çiziniz.
Belirlenen ölçülerde temel alanını
bütünüyle kaplayacak Ģekilde temel
plağını çiziniz.
Temel plağı altında düzenlenecek
kazıkları belirlenen aralıkta ve yerlerde
ölçülerine uygun olarak çiziniz.
Temel planında enine ve boyuna esas
donatıyı çiziniz.
Kesitleri bakıĢ doğrultusuna uygun
olarak aynı plan üzerine çiziniz.
Düz demirleri, etriye ya da fretleri ve
kesite giren donatıları çiziniz.
Kazıkların içerisinde kullanılan boyuna
ve enine donatılarını çiziniz.
Kazık baĢlarında sıklaĢtırma bölgesinde
fret aralığının yarıya inmesi gerektiğini
unutmayınız.
Donatı açılımlarını yapınız.
Donatı boylarını yazınız.
Dimension style ile ölçülendirme stili ve
ayarlamalarını yapınız.
Ölçülendirmeyi yapınız.
Text style ile çizimde kullanacağınız
yazı stillerini oluĢturunuz.
Plan ve kesitlere isim veriniz
Çizim ölçeğini belirtiniz.
Biten çizimi kontrol edip varsa yanlıĢları
düzeltiniz ve eksikleri tamamlayınız.
Yaptığınız çizimi öğretmeninizin
söyleyeceği bir klasöre isim vererek
kaydediniz.
ÇalıĢan programı ve bilgisayarınızı
düzgün bir Ģekilde kapatınız.
73
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
2. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
3. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
4. Katman ayarlarını yaptınız mı?
5. Aksları çizdiniz mi?
6. Kolonları çizdiniz mi?
7. Kazık temel planını çizdiniz mi?
8. Kazıkları plan üzerine iĢlediniz mi?
9. Kazık temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
10. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
11. Kazık temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
12. Kazıklara ait donatı detaylarını çizdiniz mi?
13. Plak ve kazık donatılarının açılımını çizdiniz mi?
14. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
15. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
16. Anteti hazırladınız mı?
17. Süreyi (4 ders saati) iyi kullandınız mı?
18. Çizimi kaydettiniz mi?
DEĞERLENDĠRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme”ye geçiniz.
74
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen
bilgiler doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.
1. ( )Yapı yükünün yan yana ve belli aralıklarla düzenlenmiĢ kazıklar vasıtasıyla
derinlerdeki sağlam zemine aktarılmasını sağlayan temel türüne radye temel denir.
2. ( )Yapıdan gelen yükler kazık uçlarıyla ya da yan yüzeylerinin sürtünmesinden
yararlanılarak aktarılır.
3. ( )Kazıklar hazır olup yerine çakılabileceği gibi yerinde dökme olarak da
uygulanabilir.
4. ( )Kazıkların çelik donatımları, boylamasına konulan esas ve enlemesine konulan
etriyelerden meydana gelir.
5. ( )Stil ismi verildikten sonra yazının biçimi, Ģekli ve yüksekliğine karar verilerek
ayarlar tamamlanmıĢ olur.
AĢağıdaki cümlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
6. Zemine belli aralıklarla düzenlenen bu kazıklar birbirine, üst kısımlarına atılan bağ
kiriĢleri ve ………………bağlanır.
7. Yazının Ģekline ve yüksekliğine karar verdikten sonra ………… diyalog kutusundan
çıkarak ……. yazı yazmaya baĢlanır
8. Açılan yeni ölçü stili …. ……………. style diyalog kutusundan çizgi ve sınırlama
lines and arrows ayarları yapılır.
9. ……….. programı masa üstünden kısa yol tuĢu ile ya da baĢlat, tüm programlardan
programın seçilmesi ile çalıĢtırılır.
10. Kazıkların üst kısımlarında oluĢturulacak radye temelle bağlantısını sağlamak üzere
plak yüksekliğince ………… …………. bırakılır.
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise “Modül Değerlendirme”ye geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
75
MODÜL DEĞERLENDĠRME AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için;
Radye temel planı ve kesitini bilgisayarla çiziniz.
Radye temel donatı detayı ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
Kazık temel planı ve kesitini bilgisayarla çiziniz
Kazık temel donatı detayı ve açılımını bilgisayarla çiziniz.
Verilenler:
Radye temel plak kalınlığı 80 cm alınacaktır.
Her iki yönde Ø20’lik demir 20 cm arayla alt ve üst olarak konulacaktır.
Radye plak her yönde 50 cm konsol olarak yapılacaktır.
Kazık çapları 50 cm olacaktır.
Kazık boyuna donatısı 8Ø16, fret donatısı ise Ø8/16 olacaktır.
Bu modül kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
MODÜL DEĞERLENDĠRME
76
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,
kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
2. Bilgisayarınızı çalıĢtırdınız mı?
3. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
4. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
5. Katman ayarlarını yaptınız mı?
6. Aksları çizdiniz mi?
7. Kolonları çizdiniz mi?
8. Radye temel planını çizdiniz mi?
9. Radye temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
10. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
11. Radye temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
12. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
13. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
14. Anteti hazırladınız mı?
15. Çizimi kaydettiniz mi?
16. Süreyi iyi kullandınız mı?
17. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?
18. CAD çizim programını çalıĢtırdınız mı?
19. Çizim sınırlarını belirlediniz mi?
20. Katman ayarlarını yaptınız mı?
21. Aksları çizdiniz mi?
22. Kolonları çizdiniz mi?
23. Kazık temel planını çizdiniz mi?
24. Kazıkları plan üzerine iĢlediniz mi?
25. Kazık temel plak ve plan donatılarını çizdiniz mi?
26. Her iki yönde temel kesitlerini çizdiniz mi?
27. Kazık temel donatı detaylarını çizdiniz mi?
28. Kazıklara ait donatı detaylarını çizdiniz mi?
29. Plak ve kazık donatılarının açılımını çizdiniz mi?
30. Gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı?
31. Temel plan ve kesit bilgilerini yazdınız mı?
32. Anteti hazırladınız mı?
33. Çizimi kaydettiniz mi?
34. Süreyi iyi kullandınız mı?
77
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt
ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü
doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize baĢvurunuz.
78
CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALĠYETĠ-1’ĠN CEVAP ANAHTARI
1 Doğru
2 Doğru
3 YanlıĢ
4 YanlıĢ
5 Doğru
6 Limits
7 30
8 Sehpa
9 Tarama
10 Layer
ÖĞRENME FAALĠYETĠ-2’NĠN CEVAP ANAHTARI
1 Doğru
2 Doğru
3 Doğru
4 YanlıĢ
5 Doğru
6 Plaka
7 Text Style
8 Katman
9 Save
10 10
ÖĞRENME FAALĠYETĠ-3’ÜN CEVAP ANAHTARI
1 YanlıĢ
2 Doğru
3 Doğru
4 Doğru
5 Doğru
6 Zımbalama
7 Layer Enter
8 New
9 Color
10 Çap -Aralığı
CEVAP ANAHTARLARI
79
ÖĞRENME FAALĠYETĠ-4’ÜN CEVAP ANAHTARI
1 Doğru
2 Doğru
3 Doğru
4 YanlıĢ
5 YanlıĢ
6 Akslar
7 Mantar
8 Betonarme
9 Copy
10 Üst
ÖĞRENME FAALĠYETĠ-5’ĠN CEVAP ANAHTARI
1 YanlıĢ
2 Doğru
3 Doğru
4 Doğru
5 Doğru
6 Izgaralarla
7 Apply Close
8 New Dimension
9 Çizim
10 Donatı filizi
80
KAYNAKÇA COġKUN A. Ġhsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride IġIK, Ġbrahim
ERĠM, Yapı Ressamlığı IX. Sınıf ĠĢ ve ĠĢlem Yaprakları, MEB Yayınları,
Ġstanbul 2005.
COġKUN A. Ġhsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride IġIK, Ġbrahim
ERĠM, Yapı Ressamlığı X. Sınıf ĠĢ ve ĠĢlem Yaprakları, MEB Yayınları,
Ġstanbul 2005.
PEHLĠVAN Muslahattin, Bilgisayarlı Çizim Atölyesi Temel Ders Kitabı 1,
MEB Yayınları, Ġstanbul 2005.
PEHLĠVAN Muslahattin, Bilgisayarlı Çizim Atölyesi Temel Ders Kitabı 2,
MEB Yayınları, Ġstanbul 2005.
MEGEP- ĠnĢaat Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı, Ankara,
2011.
DANIġ Ġsmet, ĠnĢaat Teknik Resmi, Milli Eğitim Yayınevi, Ġstanbul, 2001.
PANCARCI Ali, Mehmet Emin ÖCAL, Yapı Teknik Resmi 2, Birsen
Yayınevi, Ġstanbul, 1998.
OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi Cilt I -III, MEB Yayınları, Ġstanbul 2003.
ÖZCAN Köksal, Yapı, Bilim Yayınları, Ankara 2002.
DOĞANGÜN Adem, Betonarme Yapıların Hesap ve Tasarımı, Birsen
Yayınevi, Ġstanbul 2005.
ÇAMLIBEL A.Nafiz, Yüzeysel Yapı Temelleri, Birsen Yayınevi, Ġstanbul
2000.
KAYNAKÇA