Bir İktidar Teorisi - Jeff Vail

8/17/2019 Bir İktidar Teorisi - Jeff Vail

1/58

Önsöz

Bu kitabı, iktidarın doğasını çözmeye çalışırken yazmaya başladım.Dünyanın durumunun sebebini müzakere ediyordum: şu anki

durumumuz hatırı sayılır gizemli bir komplonun sonuu mudur,yoksa iktidarın doğal süreçlerinin mantık! bir sonuu mudur"#ktidarın doğasını araştırdıkça, bugün göze çarpan oyunuların $egüçlerin, iktidarın egemen, hiyerarşik bir modelinden sonuçlanarakgelişen %enomenler oldukları gittikçe anlaşılır oldu. #ktidarın yapısı,görünen o ki, insanlığın çözmek için müadele ettiği problemlerinana sebebidir. &raştırmamın sonuu ' bu (Bir #ktidar )eorisi* + ana

sebepleri anlama $e uygarlığımızın karşı karşıya geldiği yıldırııproblemlere hitap eden bir alet çantası sunma girişimimdir. #lk sekizbölüm, uygarlığın $e insanlığın gelişimiyle paralel gittiği gibi, aynızamanda teorimin taslağını çıkarır. Dokuzunu bölüm sunulanproblemleri çözmek için önerilen araçlarımı sağlar. Bu kitabın amaı,hem dünyayı yeni $e anlamlı bir yolda sunmak, hem de okuyuuyu

uygulanabilir çözümlerle tatmin eden öneriler sağlamaktır. &yrıa, tiari olmayan bir amaç adına bu metnin herhangi birparçasını kullanma $e çoğaltma için geniş kapsamlı bir müsaadeyionayladığımı belirtmek isterim. marım, bu kitabın mesa-ı mümkünolduğu kadar geniş bir okuyuu kesimine ulaşır ' $e bunun için,sizin desteğinizi ria ediyorum.

e%% /ail0olorado122 &ğustos 2334

1

Giriş: Bir İktidar Teorisi

5oğu kez dünyanın yapısını merak etmişimdir. 6ylemlerimizi $earzularımızı ne yönlendirir" 7eden modeller tarihin her aşamasında

kendilerini tekrarlıyor gözükürler" 7eden %akirler zenginlerden sayıa%azladır" Bazı kozmik talimat kitapçıklarında dünya için tasarlanmış


2/58

planlar bulabilir miyim ' eğer bulamazsam, hangi güçler onungelişim yönünü tanımlamışlardır" Basitçe etra%ımdaki dünyayayüzeysel olarak bakmak, hiçbir zaman tatmin edii e$aplarsağlamadı. 8endimi $e çe$remi anlama arzumdan kaynaklı olarak,mikroskobikten e$rensele, sözde gerçekliğin dokusunu anlamayaçabalamıştım ' nasıl $e neden bu şekilde işliyor. 9üreçte, algı $egerçeklik arasındaki %arkı anlamaya başladım. ark ettim ki; gerçeklikbir algı*dır*, tıpkı her şeyde olduğu gibi.aya*, bir illüzyon olarakadlandırırlar. Budistler, ?ristiyan =nostikler $eya 9u%i >üslümanlariçin aydınlanmaya giden yol, kişinin bu illüzyon boyuna görmesinigerektirir.2 Bilimsel topluluk bu belirsizliği reddetti $e gerçekliğinkarşı tanımlamasını sundular. =alileo $e 7e@tonAun örneklerini

izleyerek, bilim insanları dünyayı (nesnel olarak* tanımladılar 'yeterine yakından bakarsan, somut bir yapı, mutlak bir derin+gerçeklik ortaya çıkıyor dediler. Bununla beraber, 23. yüzyıldakuantum mekaniği, antropolo-i $e psikolo-i alanındaki gelişmelerbilim $e mistisizmin uygunluğunu desteklemeye başladı ' her ikigörüşün de doğru, $e hatta birbirinden ayrılamaz göründüklerini önesürerler.

5eşitli alanlardaki bilimsel sorgunun birleşmesi, gerçekliğintemellerini açığa çıkarmak için illüzyon maskesini bir kenara itti.

1 Bu kitabı neredeyse tamamen David Bourland, R.A. Wilson ve diğerlerinin önerdiği şekliyle, “to be” fiilininkullanılmadığı English Prime ! Alfred "or#ybski$nin önerdiği şekliyle, “ is of identity ”nin olmadığı birn%ili#&e ! dilinde ya#dım. Bu, umarım, da'a işlevsel bir dil ile sonu(lanır. “İ to be” fiilinin saltkullanımından öte iki terimi eşitlemek i(in da'a başka %erek(eler sağlamadan, “A, B’dir’.” önermesininirrasyonel, do%matik ifade tar#ından sakınır. )ırnak işaretleri arasında kullanılan birka( istisna, aslında “to be” fiilinin mantıksal yanlışlığına dikkati (ekmek i(in kullanıldı.

2 Dünyanın ruhsal öğretilerinin etkili bir tanıtımı için, Aldous *u+leyin “)'e erennial 'iloso-'y”kitabına bakabilirsini#.3 d/ard 0. Wilson, “1onsilien&e2 )'e 3nity of "no/led%e”

http://tr.wikipedia.org/wiki/Aldous_Huxleyhttp://kitap.antoloji.com/kalici-felsefe-kitabi/http://en.wikipedia.org/wiki/E._O._Wilsonhttp://en.wikipedia.org/wiki/Consilience:_The_Unity_of_Knowledgehttp://kitap.antoloji.com/kalici-felsefe-kitabi/http://en.wikipedia.org/wiki/E._O._Wilsonhttp://en.wikipedia.org/wiki/Consilience:_The_Unity_of_Knowledgehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Aldous_Huxley


3/58

=erçeklik ters yüz edilir, karşılığında yanıt gerektiren $arlıklar $edeneyimlerin dinamik bir ağı olarak gözükeeği yerde, çoğu kezherhangi statik bir şey olarak gözükür. Dikkat çekii bir şekilde,deneyler e$rendeki her şeyin diğer her şeyi, anında, $e her zamanetkilediğini öne sürmeye de$am eder.4 #ndirgemeilik ' $ar oluşun enküçük bileşen parçaıklarını tanımlar ' dünyamızın doğasınıaydınlatmayaaktır. Daha ziyade, $arlıklar arasındaki bağlantılar,iktidar+ilişkileri, etra%ımızda (ka$ranabilir olanı* oluşturmak içinaydınlatıılık sağlarlar.

Birbirine bağlı öğeler değil de, bağlantı ağları, gerçekliğin çok daha

doğru bir haritasını oluşturuyor gözükürler. Bunu kritik birparadigma kayması olarak hesaba katın: bağlantılar – birbirinebağlı gruplar değil – dünyaızı en iyi şekilde a!ıklar" Bu kitabıngörünüşte basit doğasını ele alalım. )üm duyularımız, hakkında çokaz şüpheyle birlikte, bu kitabın katı bir isim (olduğunu* kabul eder.Başka bir gerçeklik modelimiz, kitabın bileşimini milyarlara

atomluk bir ağ olarak; yarı+atomik parçaık kümelerinin bulunduğuneredeyse tamamen boş bir alan olarak i%ade eder. Diğer modellersomut (parçaık* ka$ramını tamamen dışarıda bırakır: Cuantummekaniği hiçbir şekilde sabit parçaıkların olmadığı, onun yerinesürekli değişen ener-ilerin $e olasılık dalgalarının belirsiz bir ağınıkullanarak bir gerçeklik modeli sağlar. Bu ener-iler $e bağlantılargerçekte $ar olan her şeyi i%ade edebilir %ark edilen ($arlıklar*

arasındaki bağlantılar, iktidar+ilişkileri, parçaıkların illüzyonunudeğil de etra%ımızdaki dünyayı oluşturur. Bu bağlantı ka$ramı $ebelirttiği iktidar+ilişkisi, genlerimize, kültürümüze $e teknolo-imizekadar yayılır. Eaşamlarımızın tüm alanları üzerinde büyük bir güç

4 R . A. Wilson, Dr. 4o'n 5. Bellin 6789 yılında ortaya koyduğu teoremi şöyle ö#etler2 “ğer bir nevi nesnelevren kimi bakımlardan var oluyorsa: ve, ;uantum mekaniğinin eşitlikleri bu evrenle ya-ı ben#erliğinesa'i-se


4/58

kullanır. Fzdeşliğimizi oluşturan düşünelerimiz, arzularımız $ekendini algılama, bağlanabilirliğin bu anlaşılmaz ağındankaynaklanır. Bu kitap gerçekliğin yapısının temelini oluştururken,bağlantı, iktidar+ilişkisi ka$ramını ineleyeektir.

Bağlantı modellerinin dinamiklerinin, yapısının $e e$riminin dahadikkatli inelenmesi iktidar+ilişkileri ile çalışmanın öğrenilmesi $earaştırılması için temel sağlayaaktır. Dünyamızı anlandıranbağlanabilirliğin karmaşık ağı tamamen biçimlenmiş bir şekildebirden bire $ar olmadı. Daha ziyade bu ağ de$am eden gelişme $eku$$etlendirme süreçlerinden meydana gelir. >e$ut durumumuza

nasıl $e neden ulaştığımızı anlamak, sonuç olarak bize geleeğimizüzerinde büyük bir kontrol $ereek anlayış sağlar. Bu, çe$re $eekonomiden politika $e psikolo-iye, gerçeklik olarak algıladığımıztüm bakış açılarını yönlendiren iktidar+ilişkilerinin ilkelerini açığa $urarak, zihinlerimizin, bedenlerimizin $e toplumlarımızın temeldüzeneğini aydınlataaktır. #nsanlığı tarih modellerinin esareti altında

tutan bağları çözeektir ' $e sonuç olarak özgürlüğümüzünanahtarını $ereektir. Bu tarz %arklı alanların birbirleriylebağlanabilirliğini anlamak, bir bütün olarak dünyamızı algılayışımızıgenişleteek bir iktidar+ilişkileri teorisi sağlayaaktır. Bu teori iktidarıkendi ayrı doğasına indirgeyeek $e etra%ımızda $ar olan helezon ağiçersinde yeniden bir araya getireektir. #ktidar gerçeklikdeneyimlerimizin tüm yönlerini tanımlar. 9onuçta, bu bilgi, bu

iktidar teorisi, bize dünyamızı değiştirmek için bir alet çantası sunar.

#

$%riin &apısı

#ktidar+ilişkisi*ni bir $arlığın diğer bir $arlığın eylemini etkilemeyeteneği olarak tanımlıyorum. Bu tarz ilişkiler tüm ölçeklerde $ar


5/58

olur görünürler. 8işi insanları, şirketleri $eya de$letleri, diğerleriüzerinde etki gösteren tek, bağdaşık $arlıklar olarak görebilir. 8işiayrıa her birini bütünün meydana çıktığı iktidar+ilişkileri $e dahili $arlıkların bir ağı olarak yorumlayabilir. Frneğin, tek bir oksi-enatomunu, protonları $e nötronları oluşturan çok sayıda CuarkGı birarada tutan güçlü ku$$etlere $e elektronları olası yerlerine bağlayanzayı% ku$$etlere sahip, geniş bir iktidar+ilişkileri düzeni olarakmodelleyebilir. 6n basit parçaıklar bile ener-i $e ku$$et modelindendaha %azlası olarak gözükmezler.H iziğin sınırlarında çalışmak, %arklıparçaıkların gözleminin kurgusundan başka bir şey olmadığı

izlenimini $erir: gerçekliğin asıl yapısı bağlantı içerisinde yer alır, $ebağlanmış parçaıklar illüzyon olarak görünürler. Bağlantılaretra%ımızdaki her şeye biçim $ererek, modeller $e ağlar içerisindetoplanırlar. Earı+atomikten küresele herhangi bir ölçekte, eşe$relibütünün da$ranışını anlamak iktidar+ilişkileri ağı, bağlantı ağıanlayışını gerektirir.

6$renin nasıl $ar olduğu tam bir belirsizlik olarak kalır, %akat bugünçoğu %izikçi $e astronom şu anki durumun uzun bir parçaık e$rimi 'yeni, daha karmaşık $arlıklar oluşturmak için birleşen $e çarpışanener-iler $e etkileşimler ' süresi boyuna meydana geldiği konusundaanlaşıyorlar. 6ğer yeni oluşan güç modelleri diğerleri ile olanetkileşimlerinde yaşamlarını de$am ettirebilirlerse, parçalanmaktanziyade bir arada durma eğilimi gösterirlerse, o zaman iktidar+

ilişkilerinin kararlı bir toplamını temsil ederlerdi. 9ağ kaldılar. Diğermodeller dış güçlere parçalanmadan ya da tüketilmeden öneyalnıza saniyenin milyonda biri kadar bir süre geçti. Bu tarz bağlantımodelleri kendi başlarına düzenlenmiş gözükürler. Bu düzenlenimbilinçli bir tasarım araılığıyla değil tek basit kuralla gerçekleşir: eğer

5 ;uantum fi#iği ve dal%a-ar(a&ık ikililiğine m@kemmel ve kolay&a erişilebilen bir %iriş i(in, ary Cukavın“)'e Dan&in% Wu i Easters” kitabını okuyunu#. "onunun da'a teknik bir ka-samı i(in, Ri&'ard Feynmanın ;D2 )'e 5tran%e )'eory of i%'t and Eatter kitabına bakını#. ar(a&ıkların enerGidendoğuşu ve öl@m@ @#erine en %@n&el teorilerle il%ilenen %er(ek ma&era&ılar, Ant'ony Ceenin “;uantum Field )'eory in a Huts'ell” kitabına bakını#.

http://www.zukav.com/http://en.wikipedia.org/wiki/The_Dancing_Wu_Li_Mastershttp://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Feynmanhttp://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Feynmanhttp://en.wikipedia.org/wiki/QED_(book)http://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_Zeehttp://www.amazon.com/Quantum-Field-Theory-Nutshell-Zee/dp/0691010196http://www.amazon.com/Quantum-Field-Theory-Nutshell-Zee/dp/0691010196http://www.zukav.com/http://en.wikipedia.org/wiki/The_Dancing_Wu_Li_Mastershttp://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Feynmanhttp://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Feynmanhttp://en.wikipedia.org/wiki/QED_(book)http://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_Zeehttp://www.amazon.com/Quantum-Field-Theory-Nutshell-Zee/dp/0691010196http://www.amazon.com/Quantum-Field-Theory-Nutshell-Zee/dp/0691010196


6/58

raslantısal olaylar kararlı iktidar+ilişkileri karmaşığının yaratılmasınayol açarsa, o $arlık de$am eder.

Bugün, parçaık hızlandırııları bilim insanlarına yarı+atomik

ener-ilerin dansını çalışmaları için bir araç sağlar. Earı+atomik%izikçiler, bir bütün olarak elementin özelliklerini öngörebilmek içinbasit elementlerin bileşiminde bulunan iktidar+ilişkilerini anlamayıönemli sayarlar. Iarçaık hızlandırıısı ile, büyük dış güçlerineklenmesi Jbir parçaığın diğer bir parçaıkla yüzsek hızda çarpışmasıiçin gerekli hızlandırıı güçK parçaık içerisindeki iktidar+ilişkilerinindoğasında $ar olan kararlılığının üstesinden gelir. Bu çarpışma

%izikçilere kısaa bağlantıların altında bulunan ağa kısa bir bakış $egörünüşte monolitik olan $arlığın mekanizmasını gözetleme %ırsatısağlar. Earı+atomik $arlıkların $e ener-ilerin nasıl etkileştiklerinigözlemleyerek, eş e$reli atomu anlandıran $e tanımlayan güçleridaha iyi anlama yeteneği kazanırız. Earı+atomik yapıyı tanımlayanaynı iktidar+ilişkileri ka$ramı, içerisinde yaşadığımız daha geniş

dünyayı da ' ekolo-iler, toplumlar $e ekonomiler ' tanımlar gözükür.Bu, iç mekanizmasını ortaya koymak için bir saatin arkasını açmayabenzer. >onolotik yapıların illüzyonunun, her şeyin aslında dahili $eharii bağlantı ağlarından oluşmuş gözüktüğünün %arkına $ardığımızda, etra%ımızdaki dünyanın doğasına dair çok dahakullanışlı bir anlayış kazanırız. 8armaşık $arlıkları bileşimlerindebulunan iktidar+ilişkilerini gözlemlemek $e öğrenmek için bozmak,

bilgi, dünyayı etkileme güü sağlar.

Eapı+bozum sistemik e$rimi ' her şeyin sürekli olarak değişmesi,türemesi $e etkileşmesi nezdindeki kurallar $e süreçleri ' anlamakiçin bir anahtar göre$i görür. Iek çok insan 0harles Dar@inAin ilkeleri $e biyolo-ik organizmaların e$rimi üzerine genel bir alışıklık gösterir.Burada daha geniş bir açıklama kullanaağız; salt biyolo-iden daha

%azlasına baş$uran bir tanesine. Bu açıklama her şeyin dinamikdoğasını ortaya koyar ' tamamiyle ansız $arlıklar, toplumlar,


7/58

ekonomiler, hepsi biyolo-iyi tanımlayan aynı temel prensiplereyönlendirilir.L Doğanın temel yapısını elde etme girişimi e$rimin bugeniş, sistemik görünümüne $e iki temel bileşenine odaklanmalıdır:kendini eşleme $e doğal seçilim.

8endini eşlemeyi, ister bir molekül isterse bilgisayar $irüsü ya dayönetim tarzı olsun, tek bir iktidar+ilişkisi modelinin kendisiniçoğalttığı süreçler olarak tanımlıyorum.M 5oğalma mekanizması,başarılı bir yönetim tarzının taklidiyle açıklandığı gibi, anlıorganizmaların genetik çoğalma süreinden bilinçli benzemeye kadardeğişebilir. Dikkati çeken nokta bazı iktidar+ilişkileri modellerinin,

kopyalamayı başardıkları asıl mekanizma ne olursa olsun, kendinieşleme niteliğini gösterdiği üzerinedir.

#kini temel süreç olan doğal seçilim, kendini eşleme süreiyle yakınbağlara sahiptir. 8endini eşleyen birkaç $arlık aynı çe$rede $arolduğu zaman, sürekli çoğalmaları hepsinin ihtiyaç duyduğu kimikaynakların sınırlı stokuyla karşı karşıya geleektir. #htiyaç duyulan

(kaynak* ne olursa olsun Jörn. para, gıda, elektron, ilgi, $s.K, sınırlıkaynağı kullanmaya $eya elde etmeye en yatkın belirli bir model+ $arlık büyük ihtimalle yaşamını sürdüreektir. #ktidar+ilişkilerinindaha az beerikli modellerinden daha %azla, $e de onların pahasınakendini eşleyeek, çoğalaaktır.

?er $arlık, iktidar+ilişkilerinin her modeli, hayatta kalma, hayatını

sürdürme $e çoğalmak için çeşitli kaynaklara bağımlılık gösterir. Butarz $arlıkların kendini eşleyen doğası sınırlı kaynaklar için dinamikbir rekabet ortamı yaratır. Nekabette, özellikle bir model mükemmelbir şekilde başarısını ispatlamıştı: kusurlu eşleme. 8endini eşleyen $arlıklar çoğu kez kendilerinin kusursuz bir kopyasını yaratmayı

6 Bu fikir Eanuel de andanın 6III ?ears of Honinear *istory kitabında derinlemesine in&elenmektedir."ita-taki dinamik doğa örneklerinden biri ! kumul örneği ! bu böl@m@n sonlarına doğru sunula&aktır.

7 Diğer örnekler t@rb@lanslı sıvı akışı, ya-ısal doku yaratan '@&releri i(erir. "endini eşlemeye derinlemesinebir bakış i(in, “5elf0r%ani#ation in Biolo%i&al 5ystems” 5&ott 1ama#ine, et al.

http://en.wikipedia.org/wiki/Manuel_de_Landahttp://en.wikipedia.org/wiki/Manuel_de_Landahttp://www.amazon.co.uk/Thousand-Nonlinear-History-Swerve-Editions/dp/0942299329http://www.amazon.co.uk/Thousand-Nonlinear-History-Swerve-Editions/dp/0942299329http://www.scottcamazine.com/personal/selforganization/SOMain.htmlhttp://www.scottcamazine.com/http://en.wikipedia.org/wiki/Manuel_de_Landahttp://www.amazon.co.uk/Thousand-Nonlinear-History-Swerve-Editions/dp/0942299329http://www.scottcamazine.com/personal/selforganization/SOMain.htmlhttp://www.scottcamazine.com/


8/58

başaramazlar. Bu, meydana getirilen model içerisinde, değişim, ya damutasyon yaratır. 5oğu zaman mutasyon sınırlı kaynaklar için olanmüadelede kötü biçimde başarısız olur. Bununla birlikte, bazen birparça %arklı bir model, ori-inal modelden çok daha başarılı olur.8usurlu eşleme sürei, sınırlı kaynak arayışında çok daha büyükoranda yeterlilik gösteren $arlıkların e$rimine yol açar.O

8işinin e$rim süreini modellerin $e iktidar+ilişkilerinin bir örneğiolarak görebilmesi gerçeği, ka$ramların yalnıza nasıl geniş biçimdeuygulandığını gösterir. ?iyerarşi $e kökgö$de gibi temel örgütlenmemetotları da ' ileriki bölümlerde tekrar döneeğimiz konular ' örnek

iktidar+ilişkisi modelleri olarak işe yararlar. Dünyamızda gelenekselbiçimde (anlı* $e (ansız* olarak bölünmüş herşeyi, yeni bir algımereği araılığıyla izleyebiliriz. Pu anda, eskiden statik bir nesne $eya soyut bir ka$ram olarak görünen şeyin, şimdi sınırlı kaynaklariçin girişilen dinamik bir rekabetten ortaya çıkan bir $arlıktanoluştuğunu görebiliriz.

Bu bakış açısıyla çe$renizdeki her şeyin doğasını yeniden düşünün.8olaylıkla akılda kalan bir ezgiyi, yeni bir i%adeyi, popüler bir işuygulamasını $eya yenilikçi bir askeri tekniği oluşturan nedir" ?er yılyaratılan binlere yeni işletmeden en ekonomik uygunluğugeliştirenler, kendilerini kopyalamada Jya da genişletmedeK dahabüyük bir etkinlik göstererek Jbileşimlerinde olan iş uygulamalarınında yapaağı gibiK seçilim süreinde ayakta kalma eğiliminde olaaktır.Doğaya bakın: kumullar, örneğin, kendini eşlemenin çok daha soyutbir örneğini betimler ' yaşam %ormları gibi da$ranabilen şekillerolarak görünürler. 8imi kumullar sürekli olarak boyutlarını arttırmakiçin çalkantılı rüzgar akışlarını kanalize edeektir. Diğer kumulşekilleri, ilk %ormlarından sürekli genişleyerek kendini tekrar eden bir

8 A lan )urin% tarafından, “bir şeyi taklit etmek onu %er(ekten anlamaktır” fikri ileri s@r@lm@şt@r. ğerdoğruysa, 4o'n *ollandın A *idden 0rder kitabından başka, evrimi anlamada bir ka( iyi kita- olabilir.*olland sim@lasyonu i(in adım adım ilerleyen bir re'ber ortaya koyarak 'en@# başlamakta olan yaşamıa(ıklar.

http://www.turing.org.uk/turing/http://en.wikipedia.org/wiki/John_Henry_Hollandhttp://en.wikipedia.org/wiki/John_Henry_Hollandhttp://www.amazon.com/Hidden-Order-Adaptation-Builds-Complexity/dp/0201442302http://www.turing.org.uk/turing/http://en.wikipedia.org/wiki/John_Henry_Hollandhttp://www.amazon.com/Hidden-Order-Adaptation-Builds-Complexity/dp/0201442302


9/58

kumul silsilesi üreten ana%orlar yarataaktır. Bu görkemli kumullaryalnıza üstünkörü kum taneiklerinden oluşur. Derine kazarsanız,asıl özlerinin bağlantılar ağı, iktidar+ilişkileri modelinden oluştuğubelli olur. 8um $e rüzgar yalnıza bu $arlığın yararlandığı kaynaklarıi%ade eder. Düzenlenen modelin kendisi aslında onların özdeşliklerinitanımlar.Q Bir kumulun model+$arlığı, bir araya gelme süreinin,iktidar ilişkilerinin temelini oluşturan modelin herhangi birşeyingerçek özünü $e özdeşliğini gösterdiği bir ka$ram olarak (organlarıolmayan beden* örneği göre$ini görür.


10/58

tanımlarız" 7e isteriz" Eaşamdaki rollerimiz olarak neyi görmeliyiz"6ğer bu soruları çözebilir, modeller $e iktidar+ilişkilerini daha iyika$rayabilirsek, bu bilgiyi geleeğe dair hayallerimizi gerçekleştirmekiçin kullanabiliriz.

'

Genetik %e (ültürün (arşılıklı $tkileşii

8abaa 4 milyar yıl öne DünyaAda, (yaşam* dediğimiz şeyinbaşlangıı göründü. 8endini eşleme $e doğal seçilim, nihayetinde

basit organizmaların, D7& molekülü gibi moleküler modellerdekodlanmış bilgiyi geliştirmesine $e bu bilgiyi aktarmasına izin $ererek, gittikçe artan karmaşık moleküler modellerin e$riminikolaylaştırdı. Bu genetik modeller gezegenimizdeki tüm biyolo-ikyaşamın temelini oluşturdu. 9tandart e$rimsel hikaye, zamanlamodellerin ayrı genler ' etkin olarak birleşmek $e üremek için her birtür tara%ından kullanılmış aletler ' içerisinde bir araya geldiğinianlatır. Bu hikaye şuan yanlış görünüyor: oldukça sık i%ade edildiklerişekliyle, genler kendi oluşturdukları türlerine hizmet etmezler.Nihard Da@kinsAin


11/58

üzerimizde iktidar uygular. 0insel arzu, örneğin, genlerimiz için biraraç göre$ini görür. Ea$rulama eyleminden alınan %iziksel ze$k üremeoranını arttırarak $e böylee ortak genlerin yayılmasını gü$ene altınaalarak, ya$rulamayı arttır. Bu teori insel ze$ki doğal seçilimtestinden geçmiş bir metod olarak görür ' çok iyi işe yaradığı için $arolur $e gelişir. Benzer şekilde, insan sinir sistemine bağlanmış sa$aş yada kaç tepkileri, yaşamı uzatma yeteneklerini ispat ettikleri için $ardır. 9a$aş ya da kaç tepkisi, e$ sahibinin genlerinin yaşamlarınısürdürmeleri $e üremelerine yol açaak şekilde bireyin üreme yaşınaulaşma şansını arttırır.

=enler bilinçli olarak hayatta kalma strate-ilerini planlamazlar.=elişimleri doğal seçilimin temel mekanizmasını takip eder: eğergendeki rastgele bir mutasyon bireyin hayatta kalmasını $e üremesiniçok daha olası kılıyorsa, o halde ortak gen, gen ha$uzundaki sıklığınıbüyük olasılıkla arttıraaktır. 8ıt kaynaklar için rekabet $e çe$reselbaskı, üremek için hayatta kalabileek bireylerin sayısını sınırlar.

Ramanla, genlerindeki değişikliklerden dolayı hayatta kalmak içindaha büyük beeri gösteren bu bireyler daha az genetik uygunluğasahip olanların yerini alaaktır.

Eüksek türde hay$anların e$rimiyle birlikte zihinsel kapasite arttıkça,yeni tarzda iktidar+ilişkileri de gelişti. 5oğu hay$an izole biçimdeyaşamaz; hayatta kalmaya ya da çi%tleşmeye uygun durumlarbuldukları küçük gruplarda $eya topluluklarda yaşarlar. =ruportamında geliştiklerinde, genler, grubun hayatta kalmasını sağlayanmekanizmalara e$rilirlerse ' $e de bu mekanizmalar zaman zamanbireyin pahasına da$ransalar bile ' çok daha başarılı olduklarını ispatettiler. Bu, iktidarın e$rimindeki önemli bir anı gösterir: arttırılmışzihinsel kapasite $e grubun hayatta kalma gereksiniminin birleşimi,grubun genetik kodunun yaşamını sürdürmesini garanti altına alan

bir mekanizma olarak kültürün e$rimini kolaylaştırdı. #letişimi,planlamayı $e koordine akti$iteyi geliştirmiş e$rimsel adaptasyonlar


12/58

kısa sürede ortaya çıktı $e grubun yaşamını sürdürebilirliğini arttırdı.

Bireydeki e$rimsel gelişmeler kültürel e$rime eşlik etti. =elişenözelliklerin çoğu, gen $e grup kültürünün karşılıklı gelişiminde

poziti% bir geri besleme yaratarak, grubun bireyi kontrol altına almabeerisini geliştirdi. Birey üzerindeki daha etkin grup kontrolübireyin genlerinin hayatta kalma olasılığını arttırarak, grubun hayattakalma olasılığını ku$$etlendiren gelişmeleri kolaylaştırdı. Bireydekidaha ileri duyguların genetik gelişimi, kendisinin özellikle grupyararına olduğunu ispatladı.em+temelli kültür geliştikçe, özellikle daha gelişmiş primatlarda,genden giderek daha bağımsız bir hal aldı ' $e en sonunda kendiyaşamını eline aldı. =ene yarar sağlama $e kültürel meme yararsağlama arasındaki çizgi bulanıklaşmaya başladı. Benil >emAingelişimine tanık olun

)ıpkı genlerin yapabildiği gibi memler de bireyleri kendi hayatları

11İnsanın duy%usal %elişim anali#i i(in bakını#L R. A. Wilson “Prometheus Rising

12“en Ben&ildir”, Ri&'ard Da/kins


13/58

pahasına olsa bile memin $arlığını sürdürmesine yarayaak şekildehareket etmeleri için kullandılar. Bununla birlikte, genden %arklıolarak mem, bir bütün olarak grup içersine yerleşir. =rubun hayattakalabilirliğini arttırmak için bireyi kolaylıkla kurban eder. 9eyhellesçalı bülbülü sürüleri mükemmel bir memetik %edakarlık örneğigösterir. Birey olarak yu$alama $e üremede başarısız olan bazı çalıbülbülleri, gruptaki başka bir çalı bülbülünün yu$asına yardımıolarak tüm çi%tleşme me$simini kurban edeeklerdir. 9üreçte, kendigenetik üreme içgüdülerini yok sayarlar. Bu tarz bir %edakarlıkgrubun genetik ' $e memetik ' kodunun yayılmasını sağlar.


14/58

sağlarlar ' meme e$ sahipliği yapan grubun yararı için bireyi kurbanetmek. e$ sahibi grubun esnekliği yeni bir olası strate-iler dünyasınıgözler önüne serer. Bireylerin katmanlaşması $e uzmanlaşmasıgrubun hayatta kalma istekleriyle geçerli kılınan geniş kapsamlı birolasılık örneği gösterir. Biyolo-ik olarak, %arklı amaçlar için %arklı tiptehüreler yaratma yeteneği daha yüksek mertebede yaşamın gelişimineimkan tanıdı. Benzer şekilde, bir grup içerisindeki bireylerinkatmanlaşmasını yaratan $e kontrol eden memetik yetenek hiyerarşi $e karmaşık+kültürün kurumsallaşmasını $e ku$$etlenmesinikolaylaştırdı. >emin katmanlaşmış yapılarla başa çıkma yeteneği

politik $e sosyal yapıda olası muazzam değişiklikler yaratarak grupiçerisindeki bireylerin ekonomik uzmanlaşmasına yol açtı. Eenimemetik modeller, bu tarz ku$$etli adaptasyonlara erişimleriyle hızlayayıldılar.

=enler $e memler arasında başlangıçta simbiyotik bir ilişki $ardı.#kisinden birinde oluşup grubun beklentilerini geliştiren bir değişim,

her iki tara%a da yarar sağladı. &nak, memler $e genler özlerindebirbirlerinden %arklı tarzda işlerler. =enler doğrudan bireyinnörokimyasal yapısını $e böylelikle e$ sahiplerinin da$ranışınıkontrol ederken, memler bireyin kontrolü üzerinde doğrudan birkontrole sahip değildir. Biyolo-ik mekanizmalara erişimi olmayan birmem, nörokimyasal salınımı doğrudan etkileyemez. >emler bununyerine genlerin biyolo-ik kontrol mekanizmalarını yanlarına alarak

çalışmak zorundadırlar. >em için tahmin edilebilir, değişmezplat%ormlar sağladıklarından, genetik işle$lerin adaptasyon için ya$aşoldukları ispatlanmıştı. >emin hızlı uyum yeteneği $e esnekliğikendi amaçları için genetik işle$lere yol açma beerilerinigeliştirmelerine imkan sağladı. Bu, memlere dolaylı olaraknörokimyasal se$iyelerini kontrol etme yeteneği kazandırdı. 9adee '

genetik olarak bir içgüdü ya da duyguyu tetikleyen ' gerekli uyarııyıharekete geçirin $e presto: bireysel da$ranış üzerindeki kimyasal etki.


15/58

>em+karmaşıkları ya da kültür, grubun hayatta kalma ihtimaliniarttırma konusunda giderek daha başarılı oldukça, atalarımız meminbireyin da$ranışları üzerindeki sürekli büyüyen etkisini kolaylaştıranparalel genetik gelişmeler yaşadı. Irimatlar arasında dilin $e zekTnıngelişimi, gen $e mem arasındaki simbiyotik e$rimin kusursuz birörneğini gösterir. &rtan zekT $e genetik olarak belirlenmiş dilyeteneği besin elde etmede, sa$unmayla ilgili kararlar almada, $s.giderek daha etkili grup koordinasyonuna yol açtı. 6n etkilikoordinasyona $e karar alınımına sahip gruplar, daha üstünkoordinasyon $e karar alma beerilerine sahip bireylerin seçilimi için

baskı oluşturarak, en yüksek hayatta kalma $e çoğalma olasılığınasahiptiler. RekT $e dil beeri üstünlüğüne hitap eden iç seçilimbaskılarını sağlamış gruplar gelişim gösterdiler, $e diğer grupları bölge $e kıt kaynaklar için olan rekabetin dışına attılar. Bu süreç primatlararasında zekTnın, sözel iletişimin $e sosyabilitenin sürekli artışına yolaçtı. >em $e genin simbiyotik gelişimi, özellikle kültürel+memetikiktidar+ilişkileriyle çalışma beerileri nedeniyle seçilmiş genetikişle$lerle sonuçlandı.

>emler bireyler üzerindeki iktidar+ilişkilerini sürekli olarak grubunhayatta kalabilirliğini negati% yönde etkileyen bireyleri yokedebildikleri bir noktaya taşıdılar. ?o@erd Bloom, bu iktidar+ilişkisini ortaya koyduğu kendi (#ç Eargıç* ka$ramında tanımladı:insan beyninin, belli gruplardaki kültürel uyarııları kendisini

popülasyondan çıkarma sinyali olarak tanımlama yeteneği.


16/58

olmayan insanlara göre H33 kat %azlalaştırmıştır.emetik e$rim çok daha hızlı işler. 8üçük,izole gruplarda dahi memetik ilerlemeler birkaç gün kadar kısa zamanaralıklarında gelişebilirdi. >emetik e$rimin hızlı temposu, memingenetik programları kendisinin hayatta kalmasını sağlayan araçlarolarak kullanma beerisini giderek kolaylaştırdıkça, gen kademeli

olarak memin kölesi oldu. >emetik kontrol mekanizmalarınınilerlemesi Benil =en dönemini geride bırakarak Benil 8ültürAüortaya çıkardı.

8endi $arlıklarının de$amını sağlamak için nörokimyasal salınımlar $e duygusal durumları kullanarak bizleri istediği şekilde değiştirengenler $e memler ile birlikte, kendimizi özdeşliğimize dair zor, içe

işleyen sorularla yüzleşmiş olarak buluyoruz. 6ğer rasyonel olarak,duygunun, genler $e memler için etkili e$ sahipleri $e taşıyıılarolmamızı sağlamak adına e$rimleşmiş bir kimyasal tepkimeden başkabir şey olmadığını anlayabilirsek, bir duyguyu deneyimlemek neanlama gelir" mutlarımız $e amaçlarımız" Bu umutlar gerçekte bizemi aitler, yoksa kültürel kod parçaıklarını yaymak için etkilistrate-ilerden başka bir şey değiller mi" 6ğer se$gimiz sonuuçouklarımızı beslemek genlerimizin hayatta kalma şansınıarttırmasaydı yine de çouklarımızı se$eek miydik" Ea genetik $ememetik iktidar+ilişkilerinin gerçekliğine karşı duran egolarımız:iktidar+karmaşıkları için taşıyııdan başka bir şey değil miyiz" Fzgürirade $e bireysel özdeşliğe sahip miyiz, ya da bireyselliğimizi yalnızagenlerimizin $e memlerimizin doğal seçilimin bilinçsiz

16' tt-2NN///.ai&.%ov.auN&r&Nre-ortsNtat#N&'8.-df adresinden Avustralya "riminoloGi nstit@s@$n@n yerliinti'arları @#erine yayınladığı ra-ora bakabilirsini#.

http://www.aic.gov.au/crc/reports/tatz/ch6.pdfhttp://www.aic.gov.au/crc/reports/tatz/ch6.pdf


17/58

mekanizmasıyla kendilerini yaymak için bizleri kullandıkları bir yapıolarak mı görmeliyiz" Bunlar zor soruları i%ade eder. Eaşamlarımızdaki etki alanları, $ar oluşumuzu yöneten temel ilişkileriaçığa çıkarmak için üzerinde durduğumuz bir gösterge göre$i görür.Bu noktada ego $e rasyonel anlayış doğrudan çelişkiye girer ' rahat%akat artık bilinçli olan yanılsamaya doğru geri çekileek miyiz yoksabu araştırmaya de$am mı edeeğiz"


18/58

en büyük başarısı olduğu kadar eşsiz bir insan özelliği olarak kalır.9embole hakim olma, insanları $e insan toplumunu benzersiz kılar.

Ulgunlaşan semboller yaratma $e kullanma yeteneğiyle birlikte,

tümüyle yeni bir karmaşıklık e$reni memin önüne serildi. #nsanınsembol yaratma $e kullanma yeteneği sözlü dilin türeyişine yol açtı.iziksel adaptasyonlar daha geniş $e daha kontrollü sesler oluşturmabeerisini geliştirerek dilin gelişimine katılmaya de$am ederken, dilaslında semboller üzerindeki zihinsel hakimiyetimizden doğdu.emler e$ sahipleri insanların dil bilimsel sınırlarının ötesinde hızla

190 rigins of the #odern #ind , Eerlin Donald.


19/58

yayıldı. >emler semboller araılığıyla çoğu kez muazzam kalıılık $edoğrulukla pek çok şekillerde $ar olabilirdi. Eazı dili esnek, sürekliolarak değişen sözlü hikayeleri aldı $e onları ' çoğu zaman kelimesikelimesine ' taşa kazıdı. Ramanla, bir kültürün memlerinisürdürmeye adanmış büyük kütüphaneler ortaya çıktı. >emlerintaşlaşması yazılı eserler ile sona ermedi. De%in yığınları, de$letbinaları $e dinsel alanlar gibi genel mimariler de çoğu kez güçlü birşekilde memetik anlamı aşılamış görünür. >emler ayrıa diğer görselortamlarda da kendilerini gösterirler: ritüel tören, giyim $e sanathepsi etkin bir şekilde kültürün memlerinde depolanır $e aktarılır.23

>emler, kültürel belleklerimiz $e standartlarımız için kullanışlıaraçları temsil ederler. Eine de memlerin insanlığa hizmetetmediklerini unutmamalıyız ' daha ziyade kendilerini yaymak içinbizleri kullanırlar. Da$ranış standartları, toplumdaki roller $ebeklenen duygusal tepkiler gibi çok kapsamlı kültürel özellikler,mem+karmaşığının araçlarını simgeler. #nsanları memin hayatta

kalması için uğraşan etkili temsililer kalıbına sokma göre$i görür.6tkili e$ sahipleri olarak kalmamızı sağlamak için gerek duyduklarışeylerden öte, sağlımızı $e mutluluğumuzu garanti altına almayahizmet etmezler. >em kendine hizmet eden bir kontrol araısı gibida$ranır.

Din, dil $e yazıyı geride bırakarak hızla en son memetik kontrololarak gelişti. =elişen rasyonel düşüne kapasitesiyle birlikte, bireylerkararlarının yararlılığını tartma beerisi elde etti. Bu, genlerin $ememlerin kontrolünden mua% bağımsız düşüneyi oluşturmadı.Daha ziyade, kararları algılanan uzun dönem sonuçların %arkınlığıylaalma beerisini oluşturdu. &nlık tatmin için arzu edilennörokimyasalların salınımını en yüksek dereeye çıkarmak içinhay$anlar uzun süre bilinç altlarında seçimlerini tartabilmişlerdi.

20Eerlin Donald$ın “Origins of the #odern #ind ” adlı kitabındaki *ari&i 5embolik De-o tartışmasınabakını#.


20/58

Nasyonel düşüne, insanlara istenen duygusal $eya psikolo-ikdurumlarını bilinçli bir şekilde yükseltmeyi denemelerine izin $erdi.Daha önemlisi, bilin! uzun zaman boyuna en etkili şekilde çalışmışbu durumları karmaşık kültürel çe$relerde en yüksek se$iye çıkarmayıdenedi, $e bireyin egonun taleplerini dikkate almasına izin $erdi.#nsanlar şimdi bugün %edakTrlık olarak gözüken eylemlerinin uzun $adede büyük bir mutluluğu temsil ettiğine inanarak hareketedebilirlerdi ' örn. grubun hayatta kalmasını ya da yeni neslinesenliğini sağlamak için bugünden %edakTrlıklar yapmak. 6lbettemutluluk nörokimyasal salınımı sağlamak için genetik olarak

programlanmış bir arzudan başka bir şey değildir. Bu memi dışardabırakmaz ' memetik başarının habersiz rasyonalitenin nihai sonuuolarak kalmasını sağlayarak, mem mutluluğun tüm bileşiğini genişego duyusu içerisine katar. 6ninde sonunda, WrasyonalA düşüne süreisürekli büyüyen memin adına bireyin kendini kurban etmesine kadargider. Bu artan kendinden %edakTrlık etme dürtüsü er geç bireyinhayatıyla çatışır: bir birey için ölüme kadar götüreek bir %edakTrlık,tasa$$ur edilen ödülleri hiçbir zaman yaşamamak mantıklıgözükmeyeektir. #leri memetik kontrol mekanizması olan din, grupmeminin yararına hayat boyu tam bir (öz+%edakTrlık* %ikrini makulkılan ölümden sonraki hayat $aadini getirdi. Flümden sonraennetteki sonsuz bir yaşam nihai, rasyonel ödül olarak büyük önemkazandı. Bu mantık altında, bir birey tüm yaşamını sıkı çalışmak için

ya da bir sa$aşta se$e se$e ölmek için kurban etmeyi haklı bulabilirdi. )arih boyuna, sonsuz büyüklükte bir mutluluk $aadi güçlü birmoti$atör olarak işe yaramıştır.

8işi, genler $e birey arasındaki iktidar+ilişkileri akışını kolaylıklaanlandırabilir, %akat birey $e mem arasındaki iktidar+ilişkilerininka%ada anlandırılması oldukça zor görünür. Bununla birlikte, her

ikisi de sonuçta başka bir şeyi kontrol etme mekanizmalarını i%adeederler. )ıpkı öneki oksi-en atomu örneğindeki gibi, iktidar+


21/58

ilişkilerinin toplamı olarak $ar olurlar. >adde ya da ener-i kadar hayli(gerçek* görünürler. #ktidar+ilişkileri üzerinden gelişen bakış açısıyla,sembol $e molekül karmaşıkları arasında çok az %ark görünür.

>uhtemelen sembolik düşünenin en uzun süren katkısı bireyinkendisini sembolde gösteren yeteneğidir ' bilinçli kişisel %arkındalık $e en sonunda ego.2emlerin insanları doğrudan genetik olarak donatılmıştepkimeleri ara belleğe alma ihtiyaı duymadan kontrol etmesi içinhazır bir bağlantı noktası sağlayarak, bir koşum takımı gibi da$ranır.>emler, yeni $e daha yetkin kontrol kanallarıyla soyut iktidarı eldeetme dürtüsü ya da sanat eseri biriktirmek gibi çok daha karmaşıkamaçlar peşine düşmeleri için bireyleri moti$e edebilirdi. >emlerkültürel olarak kodlanmış soyut ahlak grupları araılığıyla da$ranışı

21 Ama&ım insan i(faaliyetlerinin değil de insan etkileşimlerinin doğasını a(ıklamak olduğu i(in, bir bireyinkendisiyle, %enler ve memlerle ilişki kurma ara&ı olarak, Freud$un e%o, id ve s@-ere%o böl@mlerinden#iyade e%o kavramını tek başına kullandım.

22) rces of n Omnivore$ aul 5'e--ard.


22/58

dahi etkileyebilirdi. 6go, bu tarz nörokimyasallara dayalı içgüdüyüahlaklılık, estetik gibi ka$ramlara, aile yapısına, değişen insiyetrollerine $e neredeyse insan toplumunun tüm diğer memetikunsurlarına bağlar. Isikolo-ik hasarlarımızın çoğu, başlıa genetikprogramları başlangıçta planlanan amaçlarından %arklı olarakkullanan memlerin uygulamalarından kaynaklanır.2 9embollerin $enörokimyasalların gelişen bu kesişim noktası insanın kültürelbileşimindeki bir sonraki büyük sıçramalara sebebiyet $erdi.

-

Tarı: Ge!işiizle araızdaki köprüyü yıkak

)arımın ortaya çıkışı insanlık üzerinde tarihimizdeki diğer herhangibir olaydan çok daha büyük bir etkiye sahipti. )arım, sınırlıkaynaklar $e daha karmaşık sosyal yapıların oluşumu için rekabeteyol açan artı değeri $e ku$$etlendirmeleri yarattı. #nsanlığın

milyonlara yıldır $ar olan genetik e$rimini sonlandırdı, $enihayetinde insan da$ranışı üzerinde genden meme doğru bir iktidargeçişini tamamladı. Bugün uygarlık olarak tanımladığımız şey için altyapıyı hazırladı. Büyük ölçüde, insan tarihinde büyük bir ilerisıçrama olarak tanımlanmış olan tarım, gerçekte gündelikyaşamlarımızı benil bir kültürün kontrolüne boyun eğdirmektenbaşka bir şey yapmamıştır.

)arım $e mem önemli bir simbiyotik gelişim periyotuna girdiler.Bununla birlikte kanıtlar sembolik memlerin tarımdan binlere yılöne ortaya çıktığını gösterir.24 Bunlar başlangıçta paralel gelişmeler

234un%&u, Freud&u ve diğer -sikoloGi okulları, aslında %enler ve memlerin kesişim noktasında bulunankusurların yan etkilerini tanımlar.

24)am olarak %elişmiş sembolik yaratım ve kullanım en a#ından s-anya$daki İ Altamira mağara resimlerikadar eskiye dayanır. Resimlerdeki köm@r -i%mentlerinin radyokarbon yaş öl(@mleri %@n@m@#den 6O,IIIyıl


23/58

olarak gözükmediler ' tarım sembolik düşünenin ku$$etlenmesineneden olurken, sembol öne çi%tçinin yolunu açtı. 9embolik akıılık,tarımın benimsenmesi $e ku$$etlenmesi için gerekli olduğukanıtlanmış yapıların insan toplumu içerisinde gelişimine %ırsat $erdi.Bu tarz yapılardan biri olan soyut toprak sahipliği ka$ramı, bölgeninsembolik temsil ile yönetilebilirliğini gösterdi. 8işi gerçekte toprağısatın alamaz $e onu değiş tokuş edemez, %akat kişi toprağı sembolikolarak i%ade edebilir ' örneğin, bir tapu şeklinde. )üm gruplartoprağın sembolik temsilini kabul ettikleri süree, sembolüsahiplenmek, değiş tokuş etmek ya da satmak mümkündür.

8u$$etlendirme sürei ' geleekteki tüm ekonomik, politik $ekültürel e$rimler için katalizör ' memin bu sahiplenme ka$ramınıiktidar+ilişkileri karmaşığı içine dahil etme beerisiyle başladı. Bu birantropoloğun bakış açısından değerlendirildiğinde, tarımtoplumlarını tanımlar.2H 8u$$etlendirme kendini eşleyen yapılarıngiderek daha karmaşık, birbirine bağlı $e hiyerarşik olduğu bir

süreçtir. Bir toplumun yaşamını sürdürmesi için hayati değer taşıyan,bir ya da daha %azla kaynak için yapılan rekabette poziti% bir geribesleme döngüsü oluşturur. 6ğer rekabetçi grupların tamamıku$$etlendirme araılığıyla rekabete dayanan bir a$anta- eldeederlerse, o halde her biri bir diğerinden daha hızlı bir şekildeku$$etlendirme yaratmaya çabalamak zorundadır. )arım toplumlarısınırlı kaynaklar üzerinde kaçınılmaz bir çatışmaya girdiler çünkü

üretim araçları sınırlı miktardaki tarıma el$erişli arazinin özelkullanımı için iktidara gerek duydu. )oprak kullanımı üzerindensa$aşlar, daha geniş nü%uslar $e daha çok artık değer, e$rimsel olarakza%ere götüren araç göre$i gördüklerinden ek ku$$etlendirmeleri

Symposium of the )h*leh Osis Pro+ect ”, OII6=. 0naylanan ilk tarım to-luluğu olan modern )@rkiye$dekiatal'öy@k yerleşkesi %@n@m@#den olasılıkla 66,III yıl ön&esine kadar %eri %ider


24/58

destekledi. 5ok sayıda rakip arasındaki ku$$etlendirme yaratan sınırlıkaynak rekabeti, ku$$etlendirme adımında artışa neden oldu. Dahahızlı yoğunlaşmış, geniş nü%usları kontrol için daha iyi araçlargeliştirmiş bu kültürler, daha basit rakiplerinin üstesinden geldiler.8u$$etlendirme hem tarım yöntemleri hem de politik $e ekonomikyapılarda paralel gelişmeler gerektirdi ' sürekli genişleyen tarımıgrupların çabaları etkin yönetim $e idare gerektirdi. >ülkiyetka$ramı tarımsal etkinliği politik örgütlenme ile bağlayan kritik birrol oynadı: tarıma el$erişli araziye erişimi kontrol eden iktidar, otopraktan elde edilen ürünlere bağımlı olan toplumları kontrol eden

iktidara dönüştü. )arım öneki hiçbir mem karmaşığının yapamadığı bir şeyi yaptı:nü%usu üretimin me$ut tarzını de$am ettirme tuzağına düşürdü.2L

)arım besin stokuna erişimi düzenleyerek bireyi kontrol altına aldı.Bireyler yaşamak için besine ihtiyaç duyarlar, $e şimdi, tarım $etoprak mülkiyetiyle birlikte, besin elde etmek için kültürlerine ihtiyaç

duydular. Fneki a$ı+toplayıı ekonomik tarzda çok genç ya daku$$etsiz olandan başka herkes besine açık erişime sahiptir, besineerişim şartlara bağlanmamıştır. )arım ile birlikte, besin elde etmekiçin Jkültürel iktidar yapısı tara%ından kontrol edilenK tarım arazisineerişim ihtiyaından dolayı, birey yerel kültürel iktidar+karmaşığınabağlanmış oldu. Birkaç kuşak sonra, birinil tarım sistemlerindekibireyler a$ı+toplayıı tarza dönme bilgisini JgüünüK kaybetmişlerdi.

)arımın kolaylaştırdığı nü%us arıtışı kalabalık nü%usların a$lanmaya $etoplayıılığa dönüşünü çok daha kesin olarak imkansız hale getirdi.2M

Bu dereede bir nü%us yoğunluğu tarım kullanımını gerekli kıldı.8ültür besini kontrol altına aldı, $e böylee de bireyi. Bu artıkoldukça ortada olan nörokimyasal etkilerin iktidar+ilişkisini temsil

26“Beyond 1ivili#ation” Daniel ;uinn.

27T#ellikle 0rta Amerika$nın 0lme& uy%arlığı başta olmak @#ere, 'iyerarşik uy%arlıkların terk edildiğini ven@fusun kabilesel avlanma ve to-layı&ılığa dönd@ğ@n@ %österen kanıtlar bulunmaktadır. Bk#. “Beyond"ivili,tion” Daniel ;uinn.

http://yabanil.net/?p=88http://yabanil.net/?etiket=Daniel_Quinnhttp://yabanil.net/?etiket=Daniel_Quinnhttp://yabanil.net/?p=88http://yabanil.net/?etiket=Daniel_Quinn


25/58

etmedi. Bu ilişki, itaat $e açlıktan ölmeyi talep etti.

6k olarak, muhtemelen çobanılık $e tarımla gelişen 8uzey &$rupalıların laktoz toleransı gibi çok küçük birkaç istisna dışında,

tarım adeta insanların biyolo-ik e$rimini sona erdirdi, %akat e$rimgenelde birey seçiliminden grup seçilimine doğru değişti. )arımtoplumlarında kimi bireyler yine de üreyeek kadaryaşayamayaaklarsa da, bu daha düşük bireysel uygunluğa sahip olanbireylerde giderek geçerliliğini yitirdi. =rup geliştiğinde, çok daha%azla üye bireysel uygunluğa bakmaksızın hayatta kaldı. Biyolo-ike$rimin sonuyla, genomumuzun öz yapısı a$ı+toplayıı Ileistosen

çağda dondu.2O 8ültürel e$rim rakipsiz kaldı, %akat hTlT insan e$sahibine bağımlı. ?ızla gelişen kültürün a$ı+toplayıılar zamanındadonmuş bir yapıyla bağdaşık kalma gereksinimi, Bölüm /XXXA deme$ut durumumuz üzerine düşünürken belirleyii bir temaolaaktır.

Doğal seçilime dayanan insan e$riminin sonu ile birlikte, deliller,

insanlığın gelişiminin seçii üreme yolunu daha yakından takipetmekte göründüğünü ortaya çıkarmaya de$am ediyor. >odern,endüstriyel toplumda insanlar, türümüzü çok daha %arklı gruplariçersinde (türetmek* için bir seçilim mekanizması sağlayan benzerentelektüel yetenekte eşler seçme eğilimindedirler. Bu ürkütüü teori,eş seçiminde kültürel olarak uygulanmış etkinin ekonomik iş güükatmanlaşmasını sağlayarak, insanlığı birçok tür içerisindebirbirinden uzaklaşmaya zorlayabileeğini akla getirir. ?. =. SellsAin(Raman >akinesi*ndeki 6loi $e >arloks gibi, ya da ko$andakiarıların bölünmesi gibi, bir insan türü homurdanan işçi $e bir diğeridüzenleyii, yenilikçi $e lider olarak uzmanlaşabilirdi. )ürünkatmanlaşması ayrıa memleri barındırabilen, hatta talep edebilenuzmanlaşmış e$ sahipleri sağlayabildikleri için e$rimsel olarak

28leistosen 6.P milyon yıldan 66,III yıl ön&esine kadar s@re %ider. nsanlığın *omo 5a-iens 5a-iens$eİ eriştiği %enetik %elişimindeki (ok önemli bir aşamadan oluşmuştur.


26/58

uygulanabilir olduğunu kanıtlayabilir. Frneğin, yetiştirilmiş bir işçikastı giderek daha mekanize $e monotonlaşmış gündelik rutinlerigerektiren memlere karşı hiçbir depresyon ya da isyan yan etkisiolmadan artan bir tahammül etme yeteneği geliştirebilir. Bu tarz biruç senaryo göree kısa bir zaman içerisinde gerçekleşebilirdi, çünkütüretme yeni türlerin önelik sırasını klasik e$rimden daha hızlı birşekilde üretebilirdi.

)arım, insan tarihinde yeni u%uklar açan gelişmelerden birini temsileder. #ki temel etkisi ' insanın biyolo-ik e$riminin sonu $e tarımınınkendi kültürüne olan esareti ' sonradan gelen bütün olayları

etkilemiştir. )arım memin gene hakim olması için, kültürün yükselişiiçin zemin hazırlar. 6konomi, politika $e teknolo-inin gelişiminiaraştırmaya de$am ettikçe, memetik hakimiyetin etkilerini göreeğiz.

.

$konoi: Özgürlüğün /ntropolo0isiPimdiye kadar hayatlarımızdaki iktidar+ilişkilerinin iki %arklı bağlantınoktasını göz önünde bulundurmuştuk: gen $e mem. =enetik e$rimmilyonlara yıllık sürede meydana gelirken, kültürel e$rimin ilerleyişiku$$etlendirme ile birlikte üssel olarak hızlanmıştı. Ileistosende tümbir kuşak boyuna sürebilen yeni memlerin gelişimi, şimdi bir yılda,

bir günde ya da daha kısa sürede ortaya çıkabilir. 8ültürümüzünartan %aaliyet alanı $e bu alanların birbiriyle bağlanabilirliği memetikyapılarda şaşırtıı gelişmelerle sonuçlandı. Fzellikle, memetikilerleme dikkate değer iki kültürel yapıyı mümkün kıldı: pazar $ede$let. Bu kurumlar sebebiyle insan toplumu basit kabilelerdenküresel imparatorluklara doğru değişti.

Iazar, kapasite $e arzuyu birleştirerek bilgiyi işleyen memetik bir $arlık göre$i görür. >em+güdülü tüm insan akti$itesi, her birinin


27/58

arzu edilen girdilerini $e olası çıktılarını tamamlayıı bir uygunluklabirleştirerek organize etme yeteneğine sahiptir. Iazar, mükelle%hediyeler araılığıyla artı değer $e özel ilgi alanlarının değiş tokuşedildiği gruplar arası ziya%etlerden,2Q sayısız ürünün küresel üretimini,nakliyesini $e tüketimini denetlemek için değer kullananbilgisayarların araılık ettiği değiş tokuşlara e$rilmiştir.

De$let çoğu kez pazardan ayrılmayan $e onunla yakından alakalı birgelişme olarak ortaya çıkar. 8işiler arası iktidar+ilişkilerinin kademeliolarak ku$$etlendirilmesi $e insan akti$itesini yöneten kültürelkurumların gelişimi, çe$resel kaynakların artan kıtlığından

kaynaklandı. 7ü%us arttıkça $e çe$resel kısıtlamalar rekabet edengruplar üzerinde seçilim baskıları yarattıkça, kaynaklardan daha etkinyararlanma $e nü%usları yönetme yeteneğine sahip gruplar $arlıklarınısürdürdü $e geliştiler. Daha gelişmiş pazarlar ' ekonomik rekabettebaşarı için önemli olan ' giderek daha hiyerarşik bir durumunistikrarlı, düzenli çe$resinde gelişti. De$let, pazarın etkinliğini

%azlasıyla arttıran yasa $e temsili para birimi gibi memetik yapılarıdesteklemeye eğimli bir çe$re yarattı. Iazar $e de$let hızla birbirlerinesıkıa bağımlı bir çi%t oldular.

Iazar+de$let karmaşığı oldukça istikrarlı bir temelden gelişti: a$ı+toplayıı kabile. 6konomik olarak, e$ içi Yretim )arzı $e Iaylaşma,kabilesel örgütlenme şeklini karakterize eder.3 6$ içi Yretim )arzıAnda, her e$ halkı birimi ihtiyaç duyulduğunda e$ halkınınkullanımı için tüm temel ürünleri paylaşır. 6t, yumru kökler, aletler,barınak $e giyeek gibi maddeler üyelere serbestçe dağıtılanürünlerdir. )oplam talep her bireyin stok kapasitesiyle özenli birdengede bulunduğundan, politik ya da ekonomik yapılarınku$$etlendirilmesi yönünde çok az baskı yaratır, $e böylelikle

29Bir sosyal ör%@tlenme katali#ör@ olarak, rekabete dayanan %ru- i(i #iyafet s@re&inin m@kemmel birin&elemesi i(in, “Economic #n”, *arold 5&'neider, 67>M.30“5tone A%e &onomi&s”, Ears'al 5a'lins, 67>O

http://www.mnsu.edu/emuseum/information/biography/pqrst/schneider_harold.htmlhttp://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=14087742http://en.wikipedia.org/wiki/Marshall_Sahlinshttp://www.mnsu.edu/emuseum/information/biography/pqrst/schneider_harold.htmlhttp://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=14087742http://en.wikipedia.org/wiki/Marshall_Sahlins


28/58

kurumsallaşmış takas meydana gelmez. Benzer şekilde, Iaylaşım,hTkim olan yeniden dağıtım ' katılımılar arasındaki işbirliğiürününün eşit bir şekilde dağıtılması ' yöntemi sayılır. Birliktea$lanma örneğinde olduğu gibi, yalnıza tek bir birey hay$anıöldürürken, et a$a katılanlar arasında paylaşılırdı. Bu tarz eşitlikçiekonomiler aynı şekilde eşitlikçi politik yapıları içermişlerdir.8abileler Jşe%liklerle


29/58

değişimden kaynaklanabileeğini öne sürüyor. Böyle bir örnek>ısırAın Batı 5ölüAndeki Dahkleh /ahasında görünür. Burada, yarı+yerleşik a$ı+toplayıı gruplar birkaç yüz bin yıl boyuna $aroldular.H Daha sonra, O!667, OIIJ.

http://www.amazon.com/Secrets-Sands-Revelations-Egypts-Everlasting/dp/1559707038http://www.writers.ns.ca/Writers/hthurston.htmlhttp://www.amazon.com/Secrets-Sands-Revelations-Egypts-Everlasting/dp/1559707038http://www.writers.ns.ca/Writers/hthurston.html


30/58

sağlar. #statistiksel olarak, tarımılar a$ı+toplayıılardan daha uzunsüre çalışırlar $e çok daha kötü beslenirler.M U halde neden insanlığınçoğu tarımsal pratikleri benimsedi" &$ı+toplayıılar arasındaki nü%usbaskısı soruyu e$aplar görünmez, çünkü (tarım kurumsallaşanakadar nü%us önemli miktarda artmadı*.O &ksine, tarımın güçlüteknolo-isini deneyimlemiş bazı gruplar ku$$etlendirmenin saldırgandöngüsünde yok edilmişti. 8omşular sınırlı kaynaklar için rekabetetmeye başladıkça, kıtlık, ku$$etlendirilmiş ekonomik $e politiksüreçlerin seçilimi için e$rimsel bir baskı yarattı.Q

?enüz başlamakta olan tarımın bu saldırgan döngüsü dünyanın

çeşitli bölgelerinde bağımsız olarak, $e kabaa eş zamanlı biçimdemeydana gelmiş görünüyor. Bu bölgelerin tümü yüksek yoğunluklua$ı+toplayıı nü%uslarını $e tarımsal gelişime uygun %aunayı iklimdeğişimi katalizörüyle birleştirdi. 8abileler ilk tarım uygarlığından enaz L,333 yıl öne tarım prensiplerini anlamışlardı43, %akat a$ı+toplayıı üretim tarzını sürdürmeyi seçtiler çünkü temel ihtiyaçları

karşılamada çok daha etkin bir araı temsil ediyordu.4<

)arımıdeneyimlemiş kabileler net üretim kaybı yaşarlarken, belirli biralanda daha yoğun nü%usu destekleme yeteneğini kazandılar. 7ü%usartışı, ayrıa, genişleme baskısıyla sonuçlanarak, nü%usun yenibaşlamakta olan tarım için yerel taşıma kapasitesine ulaşmasındansonra bile de$am etti. 8omşu tarımılar ekilebilir topraklar içinrekabete başladıkça, toprağı sulama gibi metotlarla ek

ku$$etlendirmeler gerçekleştirmiş bu kabileler, geniş sa$aşçıpopülasyonları şeklinde daha büyük bir a$anta- elde ettiler. Dahabüyük üretim iktidarından yararlanma yeteneği, rekabete dayanan bir

37“)'e 0ri%inal Affluent 5o&iety”, Ears'al 5a'lins, “Stone &ge Economics”

384o'n Cer#an ile kişisel ya#ışma O7 Hisan OIIM.

39“0n t'e Road of t'e Winds”, atri&k V. "ir&', OIII.

40“)ra&es of an 0mnivore”, aul 5'e-ard, syf 6P6.

41“The Originl &ffluent Society ” Ears'al 5a'lins “Stone &ge Economics”.

http://en.wikipedia.org/wiki/Original_affluent_societyhttp://books.google.com.tr/books?id=qQ0ApgIOPtEC&dq=&pg=PP1&ots=Xav9owYLv1&sig=vi5K_YdvWE5s3sM6afpfBbnS-dw&prev=http://www.google.com.tr/search%3Fq%3DOn%2Bthe%2BRoad%2Bof%2Bthe%2BWinds%26ie%3Dutf-8%26oe%3Dutf-8%26aq%3Dt%26rls%3Dorg.mozilla:tr:official%26client%3Dfirefox-a&sa=X&oi=print&ct=titlehttp://ls.berkeley.edu/dept/anth/kirch.htmlhttp://ls.berkeley.edu/dept/anth/kirch.htmlhttp://www.amazon.com/Traces-Omnivore-Paul-Shepard/dp/1559634316http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/http://en.wikipedia.org/wiki/Original_affluent_societyhttp://books.google.com.tr/books?id=qQ0ApgIOPtEC&dq=&pg=PP1&ots=Xav9owYLv1&sig=vi5K_YdvWE5s3sM6afpfBbnS-dw&prev=http://www.google.com.tr/search%3Fq%3DOn%2Bthe%2BRoad%2Bof%2Bthe%2BWinds%26ie%3Dutf-8%26oe%3Dutf-8%26aq%3Dt%26rls%3Dorg.mozilla:tr:official%26client%3Dfirefox-a&sa=X&oi=print&ct=titlehttp://ls.berkeley.edu/dept/anth/kirch.htmlhttp://www.amazon.com/Traces-Omnivore-Paul-Shepard/dp/1559634316http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/


31/58

a$anta- sağlama anlamında daha büyük nü%usların hareketinidüzenleyerek, ayrıa arttırılmış merkezi karar almaya gerek duydu.8abilesel örgütlenme büyük bir grubu yönlendirmek için ihtiyaçduyulan bilgiyi işleyemezdi. 8abileler büyük sulama pro-eleri içinnü%usu harekete geçirmek ya da büyük ölçekli sa$aşları düzenlemekgibi problemlerle başa çıkmak için yetersiz olduğundan, dahamerkezileştirilmiş kontrolü tesadü%en bulan bu gruplar e$rimsela$anta- elde ettiler.

Bu dönüşüm merkezi politik bir kontrol yapısının oluşumunu teş$ikederek, kabilelerin (8oa &damlar* etra%ında organize olmalarını

sağlamış görünür.42 Eeniden dağıtımı paylaşım ile gerçekleştiren,sürekli daha çok hasat $e a$ sağlamış bu bireyler zor zamanlardayoksul grup üyeleriyle paylaşarak presti- elde edeeklerdi. &rtı değeripaylaşma yöntemi sonuç olarak bireylerin hem 8oa &damınhasattaki başarılarında Jüstün yönetim yeteneğiK pay sahibi olmakhem de presti-inden elde etmek için tek bir 8oa &damAın üretim

çabalarına katılmasına yol açtı. 8oa &damAın merkezi yönetimidüzenlenen %etih sa$aşlarına, büyük ölçekli sulama pro-elerinininşasına, $s. izin $erir. 8ıtlık $e seçilim baskısı en yoğunlaşmışmerkezi yapıyı yaratan 8oa &damları terih etti. Bu süreç bütünüyletesadü%i olaylar $e e$rimsel baskılardan kaynaklanmadı. 8oa &damlar çoğu kez pozisyonlarını olağanüstü örgütsel beerilerininsonuu olarak yükselttiler, böylelikle bir dereeye kadar kişi bu

ku$$etlendirmeyi, (kaynakları %inans kurumları için se%erber etmegirişimini bilinçli bir strate-i olarak* görebilir.4 >erkezi yönetii $ekatılımı arasındaki ilişkinin ku$$etlendirilmesi, bir grup içerisindekibireylerin katmanlaşmasını doğurmakla birlikte, kabileden de$letegeçişi de teş$ik etti.

8u$$etlendirme süreinde birey giderek iktidar $e kontrolü kaybetti.

42B ron,e &ge Economics, )imot'y arle.

43)imot'y arle ile kişisel ya#ışma, 6> yl@l OIIJ.


32/58

&$ı+toplayıı dünyanın serbestçe elde edilebilir kaynaklarına karşı,kıtlık $e tarım bireyin tarıma el$erişli topraklara $e a$lanmasahalarına erişimini sürdürmesi için grubun bir üyesi olarakkalmasını gerektirdi. Iroto+de$letin koruduğu kaynakları, de$let desahiplendi. 8aynaklara erişimi elde etmek de$letin taleplerini,de$letin birey üzerindeki iktidar ilişkisini kabul etmek anlamınageldi. ?iyerarşinin zorla kabul edilişi, çok daha karmaşık $e kontroledayanan politik $e ekonomik sistem şekillerine yol açarak, poziti% geribesleme döngüsü oluşturdu.

?iyerarşi ' uzmanlaşmış birey $e grup %onksiyonlarının kontrolü $e

etkin yönetimini sağlamak için bireylerin katmanlaşması ' Iazar $eDe$leti birbirine bağlayan en önemli özellik oldu. Bir e$rimsel başarımodeli örneği olan hiyerarşi, %arklı bir kültürel %aktörler grubukarşısında ku$$etlendirme taleplerini karşıladı. Bu tam anlamıylahiyerarşik politik örgütlenmenin başarıya ulaştığı bir durumugöstermez. Daha ziyade ekonomik, politik $e sosyal yapılar karşısında

uygulanmış başarılı, kendini eşleyen bir model olarak hiyerarşidurumu göre$i görür. Iazar $e De$let insan %aaliyetininyoğunlaşmasını $e örgütlenmesini arttırmaya yönelik eğilimlerinisürdürerek, hiyerarşi modelinin ku$$etlendirilmesi $e uygulanmasıylabirlikte berabere e$rimleşti. 8ültürel memetik karmaşıklar süreikolaylaştırdılar. Ealnıza hiyerarşinin kabulüne sebep olmadılar, aynızamanda insan genomunun toleranslarına sahip bireylerinin

taleplerini ara belleğe alma işle$ini görmek için e$rimleştiler. Iekçoğumuzun bugünün dünyasında %arklı politik, ekonomik $ekültürel süreçler olarak düşündüğümüz şey, iktidar+ilişkilerininbirbirine çok daha bağlı meta+ağlarına doğru ilerlemeye de$amediyor. 8ültürel mekanizmalarla belleğe alınan, birleştirilen Iazar $eDe$let, birleşmiş memetik üst yapıları şekillendirmeye başladı. Bu

güçlü birlik başka bir meme ailesinin yoğunlaşmasıyla giderek başkabir birleşik ku$$etlendirmeye doğru de$am etti: teknolo-i.


33/58

&ansız Teknolo0i %e İktidarın Talepleri

6skilerin (bilgi güçtür* deyimi pek çok kişinin düşündüğünden çokdaha doğru görünür. )eknolo-i tam olarak tekniklerin $e süreçlerinbilgisine indirgenebilir. #yi $eya kötünün antropomor%ik niteliklerinesahip olmadan, bilginin kendisini anlı olarak düşünmemeliyiz. akatteknolo-inin uygulanması, anlandırılması kullanııları için dahili $eharii iktidar+ilişkileri yaratır. )arımı tekrar ele alırsak, bu teknolo-i;

çoğu kez gözetilmemiş $e gönülsüz kullanıılarından talepte bulunannet bir iktidar+ilişkisi örneğidir. )arımılar, tarımın teknik-bilgisi ileçalışırken belirli sembolik yapılar, bütünüyle yeni iktidar+ilişkilerikullanmak zorundadırlar.44 Bu yeni iktidar+ilişkileri teknolo-inin gizlitaleplerini i%ade eder. )arım, üretim yapılarını yaratmak $e sa$unmakiçin mülkiyete, yerleşik nü%uslara, hiyerarşik de$lete $e sosyal

katmanlaşmaya gerek duydu. )arım tehlikeli biçimde kendisininde$am etmesine gerek duyan nü%us yoğunluklarını destekledi. Birçokçe$re koşulunda yaşayan insanlar tarımı terk edemezlerdi. 5oğuekosistem, eğer nü%us a$ı+toplayıı üretim tarzına geri dönerseyalnıza daha düşük nü%us yoğunluklarını destekleyebilirdi. Buyüzden, tarım teknolo-isini özünde (kötü* olarak tanımlamamalıyız.akat tüm teknolo-iler gibi o da kullanııları üzerinde güçlü,

beklenmedik $e çoğu kez geri döndürülemez etkilere sahip olmuştur.

Montaj hattına karşı zanaatkârın durumu benzer bir teknik+bilgiörneğini gösterir. 8ullanıı için değer katması gerektiği bütün olaylarziniri boyuna, bir ürünü ustalıkla yapan birey olan zanaatkTr,dönüşümü uygulamak için gerekli tüm bilgiye sahiptir. Frneğin, saatüretiisi bitmiş bir saat aşamasına ulaşana kadar çeşitli sa%halar

44)eknik bil%i ! s@re(ler ve yöntemler ! tarım teknoloGisini oluşturur. 4a&ues llul )'e )e&'nolo%i&al5o&iety (alışmasında teknoloGinin m@kemmel işleyişini anlatır.

http://en.wikipedia.org/wiki/Jacques_Ellulhttp://en.wikipedia.org/wiki/Jacques_Ellulhttp://www.amazon.com/Technological-Society-Jacques-Ellul/dp/0394703901http://www.amazon.com/Technological-Society-Jacques-Ellul/dp/0394703901http://www.amazon.com/Technological-Society-Jacques-Ellul/dp/0394703901http://www.amazon.com/Technological-Society-Jacques-Ellul/dp/0394703901http://en.wikipedia.org/wiki/Jacques_Ellulhttp://www.amazon.com/Technological-Society-Jacques-Ellul/dp/0394703901http://www.amazon.com/Technological-Society-Jacques-Ellul/dp/0394703901


34/58

boyuna metali dönüştürür. Benzer şekilde çömlekçi kilitamamlanmış çanak çömleğe dönüştürür, marangoz ağaçlardanmobilya yapar, $s. ?er biri bir materyali değer eklenmiş bir ürünedönüştürme güüne sahiptir. RanaatkTrın karşısında monta- hattıproblemi dikilir. >onta- hattında, bireyler değer ekleme işlemininson deree uzmanlaşmış bölümlerini uygularlar, %akat hiçbiri tamdönüştürme bilgisine sahip değildir. zmanlaşma teknolo-isininkullanımı kapitalist perspekti%ten bakıldığında daha etkin bir üretim,%akat birey için iktidar kaybı sağlar. Bireysel zanaatkTrın yerine,monta- hattı insan bileşenleri üzerinde bir iktidara sahip olur. Yretim

bilgisi bireyin kontrolü süreinde $e dışında gömülü bir şekilde $arolur. >onta- hattı insan kontrolündeki bir teknolo-i örneği göre$igörür.

8ullanııları hariinde $ar olan, $e onların üzerinde önemli bir etkiyesahip bir teknolo-iyi yansız sayabilir miyiz" Bu tarz teknolo-ileri insan(kullanıılarına* zarar $ermeyi arzu eden sezgili, bilinçli $arlıklar

olarak görmemeliyiz. 8Trını de$am ettirmek $e hayatta kalmasınısağlamak için ormanları kesip yok eden bir kereste şirketi, özellikle(kötülük* uğruna doğayı yıkıma uğratmaya niyetlenmez. Eine deonu yansız sayamayız. )eknolo-inin sorgusuz sualsiz kabulü içinyaygın olan sa$ şöyledir: teknoloji iyi ya da kötü bir doğaya sahipdeğildir. Daha ziyade insanların iyiye ya da kötüye k!llanabilecekleri

yansız bir doğası "ardır. Bu i%ade bariz bir şekilde kusurludur '

insanlığın kullandığı teknolo-iler üzerinde kontrol sağladığını $arsayar. Daha öneden gördüğümüz gibi, gen, mem ya da pazarıniktidar merkezlerini kontrol etmiyoruz ' daha ziyade onlaryaşamlarını sürdürmek için bizleri taşıyıı olarak kullanırlar. #nsanlarteknolo-iyi kontrolleri altında değilse yansız olaraktanımlamamalıdırlar. Bilinçli bir amaç sergilememelerine karşın,

teknolo-iler bütün kendini eşleyen $arlıkların yolunu takip ederler:bencil #en$aat. Bir rekabet ortamında kendi kişisel men%aatinin


35/58

peşine düşmeyen herhangi bir $arlık hızla $arlığını sona erdirir.#nsanlar tara%ından geniş ölçüde kullanılmış teknolo-iler $e diğeriktidar+ilişkisi karmaşıkları genel olarak e$rimsel uygunluk testinigeçerler. Diğer bir deyişle, hayatta kalırlar çünkü yaşamlarınısürdürmelerini sağlayan bir tarzda işlerler. Bir $irüs gibi, teknolo-ininhayatta kalması e$ sahipleri $e taşıyııları olarak hizmet eden insantoplumlarının kendi çıkarı için kullanılmasına bağlıdır. &yrıa bir $irüs gibi, uzun süreli hayatta kalma e$ sahibi nü%usunun hayattakalmasını gü$ene altına almaya bağlıdır. )eknolo-i dediğimizbilinçsize benil memleri insan kullanımı için zararsız ya da yansız

araçlarla karıştırmamak için dikkatli olmak zorundayız.9ınırlı kaynaklar için rekabet eden mem+karmaşıklarına zengin birçe$rede e$rimsel a$anta-, yoğunlaşma eğiliminde olan $arlığınlehindedir. 6ğer ku$$etlendirme süreindeki bitkiler ya da hay$anlar,bulundukları ortamın taşıma kapasitesini aşarlarsa daha sonra nü%usolarak sürdürülebilir bir se$iyeye kadar gerilemek zorundadırlar.

iziksel çe$reye bağımlı olan e$ sahipleri insanlar ile birlikte, insannü%usu, mem+karmaşıkları ailesi için e$ sahibi bir ortam göre$i görür.#nsan etkileşiminin artan bağlanabilirliği $e kapsamıyla birlikte, memkarmaşığı Benil+8u$$etlendirii >em olmuştur. 8u$$etlendirmeadımı insan e$ sahipleri için tahmin edilemez sonuçlarıylahızlanmaya de$am eder. Belki de olası sonuçların en korkunu, memkarmaşığının yoğunluğu $e karmaşıklığının insan e$ sahiplerinin tüm

Dünyanın taşıma kapasitesini geçmeye zorlayabileeği $e böyleeekosistem çalışmalarında karşılaşılan kapasitenin ölümlerledengelenmesidir.4H Iek çok kuşkuu geçmişte her zaman sahipoluğumuz gibi, sürekli artan nü%usa yardımı olmak için yeterli yeniteknolo-iler geliştirme kapasitemizden şüphe etmemiz için bir nedengöremediğimize işaret ederler. Bu mantık geometrik büyümenin

45İnsan n@fus ta'minleri ve 'ayatta kalmamı# @#erindeki etkilerine dair m@kemmel bir %ör@ş i(in bk#.'tt-2NN///.dieoff.or%

http://www.dieoff.org/http://www.dieoff.org/


36/58

gerçeklikleriyle karşılaşır; uç bir örnek olarak, bazı noktalarda insanbiyokütlesinin sa% ağırlığı Dünyanın kütlesinden daha ağır olaaktır.Bu, sürekli büyümenin, sürekli hareket benzeri olanaksızlığıgösterdiği bir aksiyomatiktir. =arip bir şekilde bu ka$ram hakkındaşüpheilik gösterenler, zamanla birleştirilen yatırımların kazançlarınadikkati çeken aynı insanlardan oluşur ' ekonomist 8ennetBouldingAin dediği gibi, (ebediyen de$am edebilen üstsel büyümeyeinanan biri ne bir delidir ne de bir ekonomist.*4L

9ürekli büyümeye olan inanç, pek çok %arklı insan toplumununtemelini oluşturan ku$$etlendirii, hiyerarşik ana modelin bir ürünü

olarak $ar olur. 9ınırlı kaynaklara kısıtlanmış bir sistem içerisindeyaşadığımız gerçeğine rağmen, tüm ekonomimiz sürekli büyümegereksinimine dayanır.

8amuya ait bir şirket durağanlığı kabul edemeyen yayılmaı birmodel örneği görür; eğer yatırımılarına düzenli, büyüme+temelli birkazanç sağlamazsa, kendisini hızla yok olmuş bulaaktır. Basın,

politikaılar $e genel halk çoğu kez şirketin karar alma süreindebaskı uygulamak için sıkıştırırlar. 7eden şirketler daha sorumlu $atandaşlar olarak da$ranmazlar, çe$reyi korumaya yardım etmezler,ya da çalışanlarını daha iyi gözetmezler" Böyle da$ranmak uzundönem kazançlar sağlayabilir. Ealnıza toplum için değil ayrıaşirketin kTrı için de. 9onuçta, anak, şirketin mutlak yapısı kendikarar alma süreinde onu zorlayabilir: hissedar değerini arttırmak içinkısa dönem taleplere e$ap $ermek zorundadırlar, şirket &merikasınınaynı zamanda her yerde bulunan, öngörüsü olmayan karar alımıylasonuçlanır. Pirket gibi, ekonomistler bir bütün olarak ülkeekonomisinin de, borç $e en%lasyon temelli %inans yapısınınd!rağanlık ile başa çıkamayaağından, büyü#esini ge%ici olarak

46 A dbusters 1ilt 6O 5ayı 9 de


37/58

d!rd!r#asını 4M iddi bir tehlike olarak görürler. #ster küçük birişletme isterse de ulusal bir ekonomi olsun, %aizle borç para alarakkendini %inanse eden herhangi bir $arlık, paranın zaman+değeriningeri ödenmesi istendiğinden dolayı bütün borçlarını ödeyebilirdurumda kalmak için sürekli olarak büyüek zorundadır" U haldesürekli büyümeye duyulan kurumsallaştırılmış taleple, toplumumuzsınırlı kaynakların açık gerçeklerini yok saymaya istekli görünüyor.Bu süreç sorulmamış bir soruya e$ap arar: eğer me$ut ekonomikyapımız ile de$am edersek çe$resel olarak aşırılığa kaçmayı bir olasılıkolarak mı yoksa kaçınılmaz bir sonuç olarak mı değerlendirmeliyiz"

#nsanlığı endüstriyel de$rim, kitlesel üretim $e uzmanlaşmadaki olasıçe$resel aşırılığa sürükleyen teknolo-ik memlerin örneklerinigözlemleyebiliriz. Bu yeni süreçler sadee yoğunlaşmaya de$ametmediler, bundan başka hayatta kalmamız için onlara bağımlılığıarttırarak, ayrıa insan e$ sahiplerinden talepte bulundular.6konomik uzmanlaşmanın $e hiyerarşik örgütlenmenin kendi

sistemik problemlerini neden yarattıklarını göstereekken, onlarüretim etkinliğindeki ilk kazançlarını üretiyorlar. Iroblem, üretimininsan e$ sahibiyle ' geç+Ileistosen a$ı+toplayıı yaşam tarzı içingenetik olarak en uygun şekle getirilmiş bir e$ sahibiyle ' uyumlukalmak zorunda oluşudur. Yretimin yoğunlaşmış uzmanlaşması,çoğu kez beyni uyuşturan rutin bireysel göre$leri talep ederekoldukça katmanlaşmış çalışma güüyle sonuçlanır, $e genetik olarak

optimum küçük+kabile ortamıyla gittikçe uyumsuz gözüken birörgütlenme $e insan etkileşimi se$iyesine gerek duyar. Eüksek orandaDikkat 6ksikliği $e ?iperakti$ite BozukluğuAnun ortaya çıkışı,insanın endüstriyel ekonominin talepleriyle uyumsuzluğunun birörneğidir. &raştırmaılar, bu (bozukluğun* a$ı+toplayıı topluluğune$rimsel olarak yararlı bir gelişim göre$i gördüğünü, %akat medikal

47Dur%unluğun ortak tanımı 2 ki ardıl (eyrek boyun&a ekonominin %ayrisafi milli 'asılada -o#itif b@y@meİ %östermediği #aman.


38/58

olarak bastırılmış kaldığını çünkü işçileri modern ekonominintalepleriyle uyumsuz kıldığını göstermişlerdir.4O 6konomik mem+karmaşığı, giderek yalnıza bir dişli olduğumuz çe$reyle görünüşteuyumlu kalmamızı sağlamayı başarır. =eçii tedbir ölçümleri sistemile insan uygunluğunu sağlar, %akat çoğu kez insan sağlığı $emutluluğuna karşı çıkarlar: örnek $ermek gerekirse; artan ilaçbağımlılığımız, BloomAun depresyon (#ç Eargıı*nın ilaçlabastırılması, tele$izyon hipnozu $e hayatlarımıza gittikçe daha %azlaentegre olan medya karmaşığının hayatlarımızın yerini almasıylagerçekleşmemiş rüyalarımızı hayal ederek yaşamak. =enomumuzla

uyumlu görünmeyen durumları kabul etme eğilimi başlı başınae$rimsel bir adaptasyon göre$i görür: hızla ku$$etlenirken e$sahiplerini yatıştırmada en yetenekli kültürler e$rimsel olarak dahayaşayabilir durumda olduklarını kanıtlarlar. #nsan mutluluğu içinku$$etlendirmeyi kurban etmiş rakip kültürleri kendi içlerinekatmaya ya da yok etmeye eğimlidirler.

=elişmeyi başaramamış, üretimin sürekli yoğunlaşmasına karşı isyaneden ya da direnen kültürler tarihte kendisini sürekli olarakku$$etlendiren komşu kültürlere ayak uyduramamıştır.Başarısızlıklarını bugün dünyanın dört bir yanındaki ilkel $e %olk+kültürün &merikan tarzı yaygın medya tüketiiliğiyle aşırıboyutlardaki yıkımında görebiliriz. Daha merkezi, ku$$etlendirilmişkültürlerin egemenliği, IolinezyaAnın şe%liklerinden antik 5inAdeki

birleşmiş imparatorlukların ortaya çıkmasına kadar, tarihingenelindeki bir konu olmuştur. İlerleenin monoton adımı $ekederinden habersize, ilerlemeyi kabul edişimiz kültürün küresele$riminde seçilmiş diğer bir özellik olarak $ar olmasaydı,muhtemelen bu tarz bir yönelim için daha %azla kaygı duyaaktık.

8üreselleşme üzerine yapılan günel tartışmalar, insan toleransının

sınırlarıyla karşı karşıya gelen kültürel mem+karmaşığının48“W'ose 0rder is Bein% Disordered by AD*D”, )'om *artmann.

http://www.thomhartmann.com/whosorder.shtmlhttp://www.thomhartmann.com/http://www.thomhartmann.com/http://www.thomhartmann.com/whosorder.shtmlhttp://www.thomhartmann.com/


39/58

ku$$etlendirilmesinin destansı müadelesini özetler. 8üreselleşme 'mem+bileşiklerinin dramatik, dünya çağındaki ku$$etlendirilmesi $eentegrasyonu ' #kini Dünya 9a$aşından beri sürekli hızlanmıştı.#letişim teknolo-isindeki de$rimden yararlanarak, modern pazarlarher zamankinden daha $erimli bir şekilde birbirinden ayrı $e oldukçauzmanlaşmış olan ürün $e talebi birleştirme beerisi geliştirdi. Bu,insan etkileşiminden her bakımdan üstün olan entegre memetiksüper+yapının yaratılışıyla sonuçlanır.

6konomik açıdan, küreselleşme en sonunda üretimdeki insanbileşenini tıpkı diğer stok zinirleri ya da üretim hattı gibi

optimizasyon için hazır, mekandan alakasız, önemsiz bir eşyayaindirgemede başarılı olur. 8üresel taşımaılığın4Q artanuğraşılabilirliği $e sermayenin neredeyse sınırsız hareket kabiliyetiyleteş$ik edildiğinde, ham maddeleri dünyanın tüm köşelerinden eldeederiz ' çok daha düşük emek üretleri $e ge$şek çe$reseldüzenlemelerin olduğu bölgelerden. Daha sonra dünyanın dört bir

yanındaki materyalleri uygun bir şekilde düşük üretle işçilerinçalıştırıldığı yerlere tüketim ürünleri üretmek için gemilerle yollar,son olarak da dünya çapındaki tüketiilere uuzluklarda sunarız.Düşük emek üretlerinin $e ge$şek çe$resel düzenlemelerin her yereulaşan şirketlere pazarlanmasıyla, giderek artan mar-nal işleri kendineçekme rekabeti, sermaye $e ürünlerin bu tarz uç hareket kabiliyetininyalnıza tek bir sonuunu temsil eder.H3

6konomistler, ekonomilerimizi bilinen bir amaın optimizasyonunadoğru yöneltmeye çabalarlar. #nsan sağlığı, mutluluğu $e gü$enliğigibi amaçlar kimilerine aşikTr görünürler, %akat gerçekte amaçkurumsal olarak sabit görünür. Nekabet eden hiyerarşilerin hakim

49Fenomen b@y@k öl(@de s@bvansiyondan dolayıdır. *iyerarşinin kendi i( etkisi#liklerini bastıran enönemli ara(ları


40/58

olduğu bir sistem içerisindeki e$rim sürei, bir amaçlar grubunundiğerlerini tüketmesini talep eder: sürekli büyüme, yayılma, $e artanegemenlik. Daha çok insana yönelik bir amaç peşinde olan herhangibir şirket ya da ulus, kısa sürede kendisini doğal seçilimin basitkurallarını kabul etmediği için yaşamın dışında sıkışmış bulaaktır.Bu şekildeki sürekli büyümeyi yalnıza ürün taleplerindeki sürekliartış $e bu ürünlerin depolanmasındaki artan $erimlilik sayesindesürdürebiliriz. 8üreselleşme, belli bir ürünün üretimini en etkin olasımekTn $e ölçeğe zorlayarak sürekli büyümenin kurumsallaşmasıylasonuçlanır. #nsan emeği $e aklıyla sağlanmış üretim girdisi

optimizasyon için yalnıza başka bir %aktör olarak $ar olduğundan,kısa süre sonra birey sağlığı, mutluluğu ya da gü$enliğini arttırmayaadanmış herhangi masra%ı kırpıp atarız. 6ğer bu tarz masra%lar üretim $erimini arttırmazsa, sürekli büyümenin belirlenmemiş ekonomikamaını desteklemezler.

8üreselleşme, özünde tarım $e endüstriyel de$rimlerin

ku$$etlendirilmesine benzer görünür, %akat hız $e kapsambakımından çok daha büyüktür. &ynı şekilde, insan bileşeninisusturmak için talepleri genetik toleransımız içerisinde tutan çokdaha ayrıntılı mekanizmalara gerek duyar. 6ğer bu eğilimi tersineçe$irmek için bir yol bulmazsak, en yerinde soru şu olabilir: önehangi toleransa ulaşaağız; insan onto-enezinin mi yoksa küreselçe$renin mi"

Bilim adamları $e ekonomistler ekonomiyi $e insan ontogeneziniuyum içine geri getirmek için birçok model önermişlerdi. 8imileriküreselleşmeyle müadele etme araçları olarak topluluğa ait değerbirimi $e lokalizasyonun yararlarından bahseder.H


41/58

değiştirerek problemi çözmeyi önerir.H2 8imileri ise kişi başına düşengelir ortalaması yerine medyan kullanmak gibi istatistikseldeğişimlerin problemi düzelteeğini öne sürmüştür ' Bhutan 8rallığıpolitik hede%leri olarak =ayri 9a%i lusal >utlulukAu dahibenimsemiştir. )ek bir şey nettir: insanlık hiçbir zaman %ikireksikliğinin sıkıntısını çekmemiştir, $e şimdiye kadar hiçbiri iktidarörgütlenmesinin hiyerarşik modelinin hakimiyetine son $ermeyibeerememiştir. Bunu yapmak için ' gerçek değişime dokunmak için ' öne kendimizi kontrol etmeyi, $e daha sonra iktidarın mutlakyapısını kontrol etmeyi öğrenmeliyiz.

2

(işisel 3arkındalık: $go %e İktidar

#lk kez Bölüm [te sorulan soruyu hatırlayalım: temel teşkil edengenetik $e memetik iktidar+ilişkilerimizin %arkına $arırsak,

bireyselliğimiz ne olaaktır" Ealnıza iktidar+bileşiklerinintaşıyıılığını mı yaparız" Fzgür iradeye $e bireysel özdeşliğe sahipmiyiz, ya da genlerimiz $e memlerimizin çoğalmak için bizlerikullandıkları bir yapıdan başka bir şey değil miyiz" Nasyonalite $e egoarasındaki çatışmayı ortadan kaldırabilir miyiz"

9usan Blakmore, T4e 5ee 5a,4ine kitabında, kültürümüzün

tebaası olarak kaderimizi kabul etmeyi sa$unur.H

akat öneden desöz edildiği gibi, denetimsiz kalmış kültürümüz eninde sonunda yainsanlığın ya da çe$renin sınırlamalarını ihlal edeektir. #nsanlığınsonuna, DünyaAdaki yaşamın sonuna, ya da her ikisine birdengötüren bu tarz bir yaklaşımı reddetmeliyiz. )eknolo-i de insanlığınmutlak özünü tehdit eder. =enetik mühendisliği $e nanoteknolo-i

52“&o&onomy2 Buildin% an &onomy for t'e art'”, ester R. Bro/n, OII6.

53“)'e Eeme Ea&'ine”, 5usan Bla&kmore.

http://www.earth-policy.org/Books/Eco/index.htmhttp://www.earth-policy.org/About/Lester_bio.htmhttp://www.earth-policy.org/About/Lester_bio.htmhttp://books.google.com.tr/books?id=dtkeLWVMlcsC&dq=&pg=PP1&ots=iXnbHQM84Q&sig=6AR1VX-Jez_Oy43S7Is_H_qLy_Q&prev=http://www.google.com.tr/search%3Fq%3DThe%2BMeme%2BMachine%26ie%3Dutf-8%26oe%3Dutf-8%26aq%3Dt%26rls%3Dorg.mozilla:tr:official%26client%3Dfirefox-a&sa=X&oi=print&ct=titlehttp://www.susanblackmore.co.uk/http://www.earth-policy.org/Books/Eco/index.htmhttp://www.earth-policy.org/About/Lester_bio.htmhttp://books.google.com.tr/books?id=dtkeLWVMlcsC&dq=&pg=PP1&ots=iXnbHQM84Q&sig=6AR1VX-Jez_Oy43S7Is_H_qLy_Q&prev=http://www.google.com.tr/search%3Fq%3DThe%2BMeme%2BMachine%26ie%3Dutf-8%26oe%3Dutf-8%26aq%3Dt%26rls%3Dorg.mozilla:tr:official%26client%3Dfirefox-a&sa=X&oi=print&ct=titlehttp://www.susanblackmore.co.uk/


42/58

bireyin mutlak özünü yok ederek, bilini bireyden gruba kaydırabilir.ranis ukuyama tam da böyle bir olasılığın uyarısında bulunur,%akat (ilerleme insanlığın son bulmasına hizmet etmediği süreekendimizi kaçınılmaz teknolo-ik ilerlemenin köleleri olarak kabuletmemeliyiz.* i%adesini kullanır.H4 #leriye doğru bir yol $ardır;birbirimizle, Dünya ile $e iktidar ile mantıklı, tatmin edii bir ilişkiyegötüreek bir yol. Böyle bir yol iki önelikli ka$ramı iyie anlamamızıgerektirir ' biz kimiz, $e hangi $izyon için çalışmak istiyoruz.

Biz kimiz" Fneki bölümlerde açıklamasını gördüğümüz gibikendimizi en iyi ne olarak açıklayabiliriz ' gen $e memlerin

taşıyııları. Pu anda çözmek zorunda olduğumuz en zor soru,özdeşliğiizin doğasını en iyi nasıl tanılarız6 8endilikduygumuz ' egomuz ' da bedenlerimiz gibi aynı e%endilere hizmeteden bir illüzyondan başka bir şey değil mi" =erçek özü yalnızae$rimin aldatıı bir yapısıyla değil de kendimizle özdeşleştirebilirmiyiz" 6ninde sonunda kaçınılmaz şekilde %arkına $araağız:

bireyselliğin özü yoktur. 6go+yanılsaması dışındaki $arlıklara %aydasağlayan araçlar olarak inşa edilmiş yığınlarız. IlatonAun mağaraalegorisindeki gibi, tüm paradigmamız, kendilik duygumuz,memlerin bilinimizin du$arlarına yansıttığı gölgeleri esas alır.HH

Doğamızın dürüstçe %arkında oluşumuz, kendilik $e ego algılarımızınkarşı karşıya gelişinden kaynaklanır. 9ayısız dini, sosyal $e psikolo-ikyapı egonun problemlerini reddetmek ya da üstesinden gelmek için

$ar olur, %akat yanıltıı yapılardan kaçmak için gerekli olan şey ego+yanılsamanın kabulüdür. Bu %arkındalık se$iyesi, dünyanın en büyükmistik geleneklerindeki aydınlanmaya açılan bir kapı göre$i görür.

6go yanılsamasının ötesinde daha derin bir kendilik

54“0ur ost'uman Future”, Fran&is Fukuyama, syf O6P.

55laton$un mağara ale%orisi2 esirler bir mağaraya yerleştirilir, kafaları öyle bir #in&irlenirki, yalnı#&a tek birduvarı %örebilirler. Arkalarından %örd@kleri tek duvara ışık yansıtılır. "ukla&ılar duvarda %öl%e yaratmaki(in nesneler kullanırlar. laton$un esas anlatmak istediği duvardaki %öl%elerin esirlerin t@m %er(ekliğinitemsil ettiğidir, fakat dışardaki bir %ö#lem&i %öl%elerin %er(eklik “olmadığını” kolaylıkla %ö#lemleyebilir !tı-kı e%o yanılsaması ve mem konusu %ibi.

http://en.wikipedia.org/wiki/Our_Posthuman_Futurehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Francis_Fukuyamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Francis_Fukuyamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Francis_Fukuyamahttp://en.wikipedia.org/wiki/Our_Posthuman_Futurehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Francis_Fukuyama


43/58

ka$ramsallaştırması $ar olur: iktidar+ilişkilerinin helezonik, dinamikdansından oluşan e$ren. Birey $e çe$re arasında gerçek hiçbirbölünme kalmaz. Bilinimiz diğer $arlıklar tara%ından kullanılan biraraç olarak gelişmişti, %akat başka hiçbir bağlantı noktasının erişimiolmayan temel bir aleti kullanıııza sundu: kişisel %arkındalık.8işisel %arkındalığın meme hizmet etmek için $ar olduğunuka$ramak kölelik bağını kırar ' aydınlanmanın %arkına $arma göre$igörür. 9on ümleyi tekrar okuyun. Birey gerçek %arkındalığın 'yanıltıı ego+%arkındalığı değil, iktidar+ilişkilerinin dansındaki birbağlantı noktası olarak pozisyonumuzun %arkındalığı ' %arklı bir

noktası olarak yeniden ortaya çıkar. Bedenimizdeki her atom yeme,metabolizma $e eliminasyon yoluyla yeni madde ile yer değiştirir 'gerçekte bugün geçen yıl meydana geldiğimiz aynı özden oluşmayız.Flümde %iziksel olarak aynı yapıda kalırız, %akat aynı $arlık değiliz.Bu örnekler karmaşık parçaık topluluklarından çok daha %azlasıolarak $ar olduğumuzu anlatır. =erçek özümüz tekerlek göbeğinioldukça andırır görünür $e geniş iktidar+ilişkileri ağına yayılır. 9abitbir %iziksel akış durumunda $ar olurken, stabil, kendinin %arkında birbağlantı noktası kalırız. /aroluşumuzu kabul etmek nihayetindeegonun ötesindeki klasik aydınlanma yoluna götürerek bilim $eruhsallığı birleştirir. Bu %arkındalık bizleri özgürleştireektir.

8endimizi dinamik bir dünyada kendinin %arkında bir bağlantınoktası olarak kabul edişimiz, genetik ontogenezimizin kabulü olarak

kalır.HL =enetik olarak, küçük a$ı+toplayıı kabilelerin geç Ileistosendöneminde işlemek için en uygun hale getirilmiş organizmalar olarak $ar oluruz. iziksel $e psikolo-ik sistemlerimiz, en uygun olarak,küreselleşen, endüstriyel dünyada karşılaşılan koşullardan çok daha%arklı koşullar altında işlemek için e$rimleşti. U halde, yaratmayıdilediğimiz herhangi bir dünya genomumuzun gereksinimleriyle

56enetik onto%ene#imi# ! insanın k@(@k, av&ıto-layı&ı kabile ortamındaki evriminin i#lediği yol ! bi#i eniyi tanımlayan şeydir. aul 5'e-ard, “)ra&es of an 0mnivore” isimli (alışmasında, bu kavramı ve modernyaşamlarımı#la olan (atışmasını derinlemesine araştırır.

http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/http://www.amazon.com/Traces-Omnivore-Paul-Shepard/dp/1559634316http://mtsu32.mtsu.edu:11072/Shepard/http://www.amazon.com/Traces-Omnivore-Paul-Shepard/dp/1559634316


44/58

uyumlu da$ranmak zorundadır. =enlerimizin gereksinimlerinin $eüzerlerimizde nasıl kontrol sağladıklarını daha iyi ka$radıkça, bumekanizmaların bilinçli kontrolünü çok daha iyi bir şekilde eldeedeeğiz. Bağımlılık, depresyon, korku $e kaygı bozukluğunu,nörokimyasal mekanizmalarını $e bu reaksiyonların başlangıçtaneden e$rimleş

Documents

Bir İktidar Teorisi - Jeff Vail